I Uniwersytet Rolniczy
Uniwersytetu Rolniczego
Pera na wycignicie rki
W wiecie nastawionym na zysk istnieje przestrze neutralna za-garnita przez osoby, dla ktrych pasja i poszanowanie przyrody a nie korzyci materialne s najwaniejsze. ycie Pana Jana Nawieniaka pasuje do tej tezy.
Micha Wnk
Jak zacza si Pana przygoda
z rolnictwem ekologicznym?
Caa moja rodzina pochodzi
z przepiknej wioski Olszwka w po-wiecie limanowskim. Aby pomc
dzieciom w zdobyciu wyksztacenia,
rodzina Nawieniakw przeniosa si
w latach 50. do Krakowa. Tsknota
do ziemi jednak u rodzicw pozosta-a i wanie mama zaszczepia w nas
mio do niej, jako najwaniejsz,
fundamentaln cech naszych wszyst-kich przedsiwzi. Zaraz po studiach
postanowilimy z rodzestwem, e
kupimy mae gospodarstwo niedaleko
Krakowa i tam si przeprowadzimy.
Pocztki byy bardzo trudne: zaci-gnite kredyty i wzrastajce oprocen-towanie prawie doprowadziy nas do
bankructwa. Dziki pomocy rodziny
i przyjaci, uzbieralimy ca sum,
spacilimy dugi i powoli zaczlimy
wychodzi na prost.
Czy nie byo Panu al opuszcza
Krakow?
Kiedy musz std wyjecha, jest to
dla mnie najwiksza kara. Miaem wie-le propozycji wyjazdw m.in. do Pary-a, Strasburga, aby podzieli si swoim
dowiadczeniem z tamtymi rolnikami.
Odrzuciem je wszystkie, poniewa
al mi kadej chwili, ktr mgbym
spdzi w gospodarstwie. Zreszt uwa-am, e duo wicej mog zrobi tutaj,
prezentujc gociom ywe rolnictwo,
ni na sali wykadowej.
Ile rodzin jest w stanie wyywi
takie jedno gospodarstwo ekologicz-ne porwnywalne z Paskim?
Od 15 do 20 rodzin, ktre mog
zaopatrzy si w ywno na najwy-szym poziomie, drosz ok. 30 procent
od konwencjonalnej. Wemy np. jajko
z hodowli ekologicznej: to skarb nie
do przecenienia. miao mog powie-dzie, e jest to lekarstwo, ktre posia-da ogromn warto biologiczn, nie
wspominajc o odywczej. Idc na tar-gowisko wikszo z nas uwaa, e jak
co jest wielkie to na pewno zdrowe
wielki czosnek to pikny czosnek nie
I Uniwersytet Rolniczy
fot.
Arc
hiw
um T
ryb
w
II TRYBY nr 6/2011Uniwersytet Rolniczy
T R Y B Y U R
zdajc sobie jednak sprawy z tego, i
wanie po to, aby by pikny (bo ta-kiego oczekuje klient), ma on w sobie
ogromn ilo azotanw.
W jaki sposb pozyskuje Pan
swoich klientw?
Bdc na rynku, trzeba gdzie
zaprezentowa swoje produkty, swo-j ofert. To trwa niestety wiele lat,
bo ludzie musz si przekona , e to
rzeczywicie jest najwyszej jakoci
ywno. Ja stawiam na kontakt bez-poredni z klientem. Oczywicie, In-ternet jest wany, ale nie jako miejsce,
przez ktre mona kupi ywno eko-logiczn, ale miejsce, w ktrym mona
znale informacje o gospodarstwie.
Faktyczna sprzeda odbywa si bez-porednio, tutaj, na miejscu. Wszyscy,
ktrzy chc z nami wsppracowa
najpierw przyjedaj, ogldaj, sma-kuj a nastpnie musz ustawi si
w kolejce, poniewa na dzisiaj grupa
odbiorcw jest zamknita. S to stali
klienci, ci sami od wielu lat, nowi, nie-stety, musz czeka a kto wyjedzie
np. za granic i w ten sposb zwolni
si miejsce.
W takim razie moe warto by
byo powikszy dziaalno skoro
jest to pera wrd innych gospo-darstw?
Osobicie tak bym tego nie oce-ni, jestemy bardzo przecitnym go-spodarstwem. Staramy si by najlepsi
z najlepszych, a jak nam to wychodzi,
mog oceni tylko nasi odbiorcy. Na-sz dziaalno weryfikuj take gre-mia zewntrzne: w 2008 r. zdobylimy
pierwsze miejsce jako najlepsze gospo-darstwo ekologiczne w Maopolsce.
Prac zaczynamy bardzo wczenie, bo
ju przed 5 rano, a koczymy po 20.
Wszystkie uprawy s tak zaplanowane,
aby mona byo je obrobi i zebra r-kami dwojga ludzi, dlatego nikogo nie
najmujemy do pracy. Wyjtek stanowi
okres zbioru liw, kiedy to pomaga-j nam dwaj zaprzyjanieni studenci.
Wanie z tego powodu nie ma naj-mniejszego sensu powiksza upraw.
Czy prowadzenie gospodarstwa
ekologicznego jest opacalne?
My nie jestemy nastawieni na
zysk, produkujemy tyle, abymy sami
mogli si utrzyma. Kwestia wczenia
si w wycig szczurw stawianie na
pierwszym miejscu wydajnoci go-spodarstwa absolutnie nas nie intere-suje. Najwaniejszy jest pewien cykl:
wczesn wiosn wyj na pole wysia
ziarno, nastpnie zebra, przerobi na
pasz, ktr dostan krowy. Z mle-ka zrobi ser, mietan, odebra po-rd cielaka, przygotowa wybieg dla
kurczt, zebra jaja poczenie tych
wszystkich czynnoci da nam obraz
caoci.
Co jest gwnym wyznacznikiem
gospodarstwa ekologicznego?
W kadym gospodarstwie, a ju
na pewno w ekologicznym, najwa-niejsza jest krowa. Jeeli nie ma zwie-rzt to nie ma obornika, ktry stano-wi podstawowy nawz dla ziemi, a co
za tym idzie gospodarstwo przestaje
by samowystarczalne. Przyorywanie
zielonych nawozw moe stanowi
pewien substytut, jednak nigdy nie
zastpi go w 100 procentach. Przez to
krowa staje si ywicielk nie tylko dla
gospodarza, ale rwnie dla ziemi.
Duo mwi Pan o krowach. Czy
te w Pana gospodarstwie s jakie
szczeglne?
To s dwa mercedesy wrd
krw. Stara redniowieczna rasa pol-ska grska czerwona krowa otrzy-malimy je po wielu latach stara od
oo. cystersw ze Szczyrzyca. Oni rw-nie maj gospodarstwo ekologiczne,
w ktrym odtwarzaj t ras. Trafiajc
do nas, obie otrzymay doywocie.
Doywocie w raju.
Mona tak powiedzie. Bd
u mnie ponad 20 lat, wic staram si im
stworzy jak najlepsze warunki. Obo-ry myte s co dwa tygodnie, a krowy
pas si w systemie bezuwiziowym.
Podobnie jak kury, ktrych w gospo-darstwie jest ponad setka. Niektrzy
Jan Nawieniak Prezes Maopol-skiego Stowarzyszenia Rolnikw Ekologicznych Natura, ktre po-wstao w kwietniu 2007 r. Prowadzi rodzinne gospodarstwo w miejsco-woci Maszkw oddalonej 20 km od Krakowa. Na 3 ha uprawia tru-skawki, maliny, czosnek, pszenic i warzywa, pozosta cz prawie 2 ha zajmuje sad winiowo-liwo-wy.
Na stronie www.natura.krakow.pl zamieszczone s adresy gospo-darstw ekologicznych zrzeszonych w Stowarzyszeniu. wietn okazj do spotkania si z rolnikami, rozmo-wy, a take nabycia produktw eko-logicznych jest cosobotni targ koo Sanktuarium Najwitszej Rodziny w Nowym Bieanowie, na ktry ser-decznie zapraszam.
si dziwi, jak mona nie przeznaczy
ich na ros, ale ja nie mam wtpliwo-ci, bo czy mgbym zabi przyjaciela?
O czym naley pamita, stawia-jc pierwsze kroki w tworzeniu go-spodarstwa ekologicznego?
Najwaniejsza jest pasja i uczci-wo. Uczciwo nie tylko w stosunku
do klienta, ale take do samego siebie.
Miaem tak histori: przyjechali tu-taj studenci z Danii, a ich jedno z ich
wielu pyta brzmiao: jakie kary panu
gro, gdyby zacz pan oszukiwa?
To byo przeraajce, bo nigdy w yciu
nie pomylaem, e robic co z pasji
mona kogokolwiek okama! Skoro
powiciem ekologii cae swoje ycie,
jeden negatywny epizod mgby prze-kreli moj prac.
Czy czasami nie jest nudno, kie-dy trzeba siedzie w domu, podczas
gdy na zewntrz przez kilka dni
pada deszcz i nie mona pracowa?
Wtedy myl, e Bg patrzc
z gry stwierdzi : Janek do si ju
napracowa, teraz potrzebuje kilka dni
odpoczynku i wytchnienia.
III Uniwersytet Rolniczy
T R Y B Y U R
Pikne i malownicze a zarazem su-rowe i niebezpieczne. Dla wikszo-ci miejsce na spdzenie urlopu, dla innych sposb na ycie. Od zarania dziejw gry s niezwyk czci naszej kultury.
MaGorZTa ak
Poraajco racjonalny, dowcipny
acz z nutk sarkazmu student inynie-
rii chemicznej na PK. Blond-wosa, za-
kochana w muzyce i w koniach student-
ka UP. Mionik jazzu i nieprzecitnie
pozytywna dusza towarzystwa, a na co
dzie student polibudy. Ciemnowosy
chopak nadmiernie krytyczny wobec
siebie, a jednak z poczuciem humoru;
poeta z zamiowania, cho akademic-
ko matematyk z UJ i jeszcze kilka
innych osb. Wreszcie ja poezja pie-
wana, niepoprawnie bujna wyobra-
nia, gitara, piew i biotechnologia na
UR. Co nas czy? Przyja i mio
do gr! Niektrzy moe powiedz, e
to szalone, nienormalne czy chore.
By moe. Ja jednak wol zosta tym
wariatem i wszystkie moliwe okazje
spdza w jeden sposb: z plecakiem
na szlaku, z gitar w schronisku, bez
luksusw, za to wrd grani i z ludmi.
Dlaczego? Poniewa istnieje:
SZCZYT c tu wiele mwi?
Wystarczy spojrze wok, poczu
powiew wiatru i ciepo soca na twa-
rzy. No tak, trzeba wyle po stromym
podejciu, zmczy si niewymownie,
ale to nic wobec satysfakcji, e znw
si udao i to wynagradza wszystko.
SCHRONISKO najlepiej takie
dla prawdziwych turystw: bez bie-
cej wody i bez prdu. Tam tworz
si najsilniejsze wizi. Tam mona si
oderwa od wiata. Wystarczy wyj-
rze za okno, zanuci przy wiecz-
ce i rozstrojonej gitarze, wyj noc
i spojrze w niebo. Potem we wspo-
mnieniach cztery ciany i dach znacz
o wiele wicej. Chatka Puchatka na
Pooninie Wetliskiej, gdzie wieczo-
rem do upadego piewalimy z gitar
wszystkie znane piosenki czy bacw-
ka Jaworzec bez elektrycznoci i za-
sigu, ale z rozgwiedonym niebem...
PRZYGODA udowodni? Prosz
bardzo! Pobudka sporo przed witem.
Szlak wiedzie pod gr w cakowitej
ciemnoci, owietlony nikym wia-
tekiem latarki z k
