ASKEP nifas.docx

7/23/2019 ASKEP nifas.docx

1/47

ASKEP NIFAS DENGAN PERDARAHAN POST PARTUM

Label: Perkuliahan

ASUHAN KEPERAWATAN IBU NIFAS DENGAN PERDARAHAN POST PARTUM

A Pen!er"ian

P#$" %ar"u& ' %uer%eriu& a(alah &a$a (i&ana "ubuh &en)e$uaikan* baik +i$ik &au%un

%$ik#$#$ial "erha(a% %r#$e$ &elahirkan Di&ulai $e!era $e"elah ber$alin $a&%ai "ubuh&en)e$uaikan $e,ara $e&%urna (an ke&bali &en(eka"i kea(aan $ebelu& ha&il - . &in!!u /

Ma$a %#$" %ar"u& (iba!i (ala& "i!a "aha% : I&&e(ia"e %#$" %ar"u& (ala& 01 2a& %er"a&a* Earl)

%#$" %ar"u& %eri#( -&in!!u %er"a&a/ (an La"e %#$" %ar"u& %eri#( - &in!!u ke(ua $a&%ai&in!!u ke ena&/P#"en$ial baha)a )an! $erin! "er2a(i a(alah %a(a i&&e(ia"e (an earl) %#$"

%ar"u& %eri#( $e(an!kan %erubahan $e,ara ber"aha% keban)akan "er2a(i %a(a la"e %#$" %ar"u&

%eri#( Baha)a )an! %alin! $erin! "er2a(i i"u a(alah %er(arahan %a$ka %er$alinan a"au HPP-Haerrha!e P#$" Par"u&/ Menuru" Willa&$ 3 Wilkin$ -4566/ %er(arahan %a$ka %er$alinan

a(alah %er(arahan )an! "er2a(i %a(a &a$a %#$" %ar"u& )an! lebih (ari 788 ,, $e!era $e"elah ba)ilahir Te"a%i &enen"ukan 2u&lah %er(arahan %a(a $aa" %er$alinan $uli" karena ber,a&%urn)a

(arah (en!an air ke"uban $er"a re&be$an (ikain %a(a ala$ "i(ur POGI* "ahun 0888&en(e+ini$ikan %er(arahan %a$ka %er$alinan a(alah %er(arahan )an! "er2a(i %a(a &a$a %#$"

%ar"u& )an! &en)ebabkan %erubahan "an(a 9i"al $e%er"i klien &en!eluh le&ah* li&bun!*

berkerin!a" (in!in* (ala& %e&erik$aan +i$ik hi%er%nea* $i$"#lik 58 &&H!* na(i ; 488 Pen)ebab %er(arahan %a$ka %er$alinan "erla&ba" bia$an)a (i$ebabkan #leh $i$a %la$en"a a"au

bekuan (arah* in+ek$i akiba" re"en$i %r#(uk %e&buan!an (ala& u"eru$ $ehin!!a "er2a(i $ub

in9#lu$i u"eru$

D Fak"#r %re(i$%#$i$i

Bebera%a k#n(i$i $ela&a ha&il (an ber$alin (a%a" &eru%akan +ak"#r %re(i$%#$i$i "er2a(in)a%er(arahan %a$ka %er$alinan* kea(aan "er$ebu" (i"a&bah la!i (en!an "i(ak &ak$i&aln)a k#n(i$i
http://khaidirmuhaj.blogspot.com/2009/03/askep-nifas-dengan-perdarahan-post.htmlhttp://khaidirmuhaj.blogspot.com/search/label/Perkuliahanhttp://khaidirmuhaj.blogspot.com/search/label/Perkuliahanhttp://khaidirmuhaj.blogspot.com/2009/03/askep-nifas-dengan-perdarahan-post.html


2/47

ke$eha"ann)a (an nu"ri$i ibu $ela&a ha&il Oleh karena i"u +ak"#r?+ak"#r haru$lah (ike"ahui $e2ak

aal (an (ian"i$i%a$i %a(a ak"u %er$alinan :

4 Trau&a %er$alinanSe"ia% "in(akan )an! akan (ilakukan $ela&a %r#$e$ %er$alianan haru$ (iiku"i (en!an

%e&erik$aan 2alan lahir a!ar (ike"ahui a(an)a r#bekan %a(a 2alan lahir (an $e!era (ilakukan

%en2ahi"an (en!an benar0 A"#nia U"eru$

Pa(a ka$u$ )an! (i(u!a beri$ik# "in!!i "er2a(in)a a"#nia u"eri haru$ (ian"i$i%a$i (en!an

%e&a$an!an in+u$ De&ikian 2u!a haru$ (i$ia%kan #ba" u"er#"#nika $er"a %er"#l#n!an %er$alinankala III (en!an baik (an benar

Cu&lah (arah $e(iki"

Kea(aan ini %erlu (i%er"i&ban!kan %a(a ka$u$ kea(aan i"u 2elek* hi%er"en$i $aa" ha&il* %re

ekla&%$ia (an ekla&$i1 Kelainan %e&bekuan (arah

Me$ki%un 2aran! "e"a%i bila "er2a(i $erin! berakiba" +a"al* $ehin!!a %erlu (ian"i$i%a$i (en!an ha"i?

ha"i (an $ek$a&a

E Pa"#+i$i#l#!i

Pa(a (a$arn)a %er(arahan "er2a(i karena %e&buluh (arah (i(ala& u"eru$ &a$ih "erbukaPele%a$an %la$en"a &e&u"u$kan %e&buluh (arah (ala& $"ra"u& $%#n!i#$u& $ehin!!a $inu$?

$inu$ &a"ernali$ (i"e&%a" in$er$in)a %la$en"a "erbuka

Pa(a ak"u u"eru$ berk#n"rak$i* %e&buluh (arah )an! "erbuka "er$ebu" akan &enu"u%* ke&u(ian%e&buluh (arah "er$u&ba" #leh bekuan (arah $ehin!!a %er(arahan akan "erhen"i A(an)a

!an!!uan re"rak$i (an k#n"rak$i #"#" u"eru$* akan &en!ha&ba" %enu"u%an %e&buluh (arah (an

&en)ebabkan %er(arahan )an! ban)ak Kea(aan (e&ikian &en2a(i +ak"#r u"a&a %en)ebab

%er(arahan %a$ka %er$alinan Perlukaan )an! lua$ akan &ena&bah %er(arahan $e%er"i r#bekan$er9i Per(arahan $e!era $e"elah ba)i lahir > S)#k

> Bekuan (arah %a(a $er9ik$ a"au %a(a %#$i$i "erlen"an! akan &en!ha&ba" aliran (arah keluar >

A"#nia u"eri> Darah $e!ar &en!alir $e!era $e"elah anak lahir

> U"eru$ berk#n"rak$i (an kera$

> Pla$en"a len!ka% > Pu,a"> Le&ah

> Men!i!il > R#bekan 2alan lahir

> Pla$en"a belu& lahir $e"elah 8 &eni"> Per(arahan $e!era* u"eru$ berk#n"rak$i (an kera$ > Tali %u$a" %u"u$

> In9er$i# u"eri

> Per(arahan lan2u"an > Re"en$i# %la$en"a

> Pla$en"a a"au $eba!ian $ela%u" "i(ak len!ka%


3/47

> Per(arahan $e!era > U"eru$ berk#n"rak$i "e"a%i "in!!i +un(u$ u"eri "i(ak berkuran! >

Ter"in!!aln)a $eba!ian %la$en"a

> U"eru$ "i(ak "eraba> Lu&en 9a!ina "eri$i &a$$a > Neur#!enik $)#k* %u,a" (an li&bun! > In9er$i# u"eri

G Pena"alak$anaan

4 Pena"alak$anaan u&u&

a Ke"ahui $e,ara %a$"i k#n(i$i ibu ber$alin $e2ak aalb Pi&%in %er$alinan (en!an &en!a,u %a(a %er$alinan ber$ih (an a&an

, Selalu $ia%kan ke%erluan "in(akan !aa" (arura"

( Se!era lakukan %enilaian klinik (an u%a)a %er"#l#n!an a%abila (iha(a%kan (en!an &a$alah

(an k#&%lika$ie A"a$i $)#k 2ika "er2a(i $)#k

+ Pa$"ikan k#n"rak$i berlan!$un! baik - keluarkan bekuan (arah* lakukan %i2a"an u"eru$* beri

u"er#"#nika 48 I (ilan2u"kan in+u$ 08 &l (ala& 788 ,, NS'RL (en!an "e"e$an 18 "e"e$'&eni" /

! Pa$"ikan %la$en"a "elah lahir len!ka% (an ek$%l#ra$i ke&un!kinan r#bekan 2alan lahirh Bila %er(arahan "i(ak berlan!$un!* lakukan u2i bekuan (arah

i Pa$an! ka"e"er "e"a% (an %an"au ,airan keluar &a$uk2 Lakukan #b$er9a$i ke"a" %a(a 0 2a& %er"a&a %a$ka %er$alinan (an lan2u"kan %e&an"auan

"er2a(al hin!!a 1 2a& beriku"n)a

0 Pena"alak$anaan khu$u$

a A"#nia u"eri

Kenali (an "e!akan ker2a a"#nia u"eri

Sa&bil &elakukan %e&a$an!an in+u$ (an %e&berian u"er#"#nika*lakukan %en!uru"an u"eru$

Pa$"ikan %la$en"a lahir len!ka% (an "i(ak a(a la$era$i 2alan lahir

Lakukan "in(akan $%e$i+ik )an! (i%erlukan :K#&%re$i bi&anual ek$"ernal )ai"u &enekan u"eru$ &elalui (in(in! ab(#&en (en!an 2alan

$alin! &en(eka"kan ke(ua belah "ela%ak "an!an )an! &elin!ku%i u"eu$ Bila %er(arahan

berkuran! k#&%re$i (i"eru$kan* %er"ahankan hin!!a u"eru$ (a%a" ke&bali berk#n"rak$i a"au(ibaa ke +a$ili"a$ ke$eha"a ru2ukan

K#&%re$i bi&anual in"ernal )ai"uu"eru$ (i"ekan (ian"ara "ela%ak "an!an %a(a (in(in!

ab(#&en (an "in2u "an!an (ala& 9a!ina un"uk &en2e&%i" %e&buluh (arah (i(ala& &i#&e"riu&

K#&%re$i a#r"a ab(#&inali$ )ai"u raba ar"eri +erali$ (en!an u2un! 2ari "an!an kiri*

%er"ahankan %#$i$i "er$ebu" !en!!a& "an!an kanan ke&u(ian "ekankan %a(a (aerah u&biliku$*

"e!ak luru$ (en!an $u&bu ba(an* hin!!a &en,a%ai k#lu&na 9er"ebrali$* %enekanan )an! "e%a"

akan &en!he"ikan a"au &en!uran!i* (en)u" ar"eri +erali$

b Re"en$i# %la$en"a (en!an $e%ara$i %ar$ial

Ten"ukan 2eni$ re"en$i# )an! "er2a(i karena berkai"an (en!an "in(akan )an! akan (ia&bil

Re!an!kan "ali %u$a" (an &in"a %a$ien un"uk &en!e2an* bila ek$%ul$i "i(ak "er2a(i ,#bakan "rak$i

"erk#n"r#l "ali %u$a"


4/47

Pa$an! in+u$ #k$i"#$in 08 uni"'788 ,, NS a"au RL (en!an "e"e$an 18'&eni"* bila %erlu

k#&bina$ikan (en!an &i$#%r#$"#l 188&! %er rek"al

Bila "rak$i "erk#n"r#l !a!al &elahirkan %la$en"a* lakukan &anual %la$en"a $e,ara ha"i?ha"i (an

halu$

Re$"#ra$i ,airan un"uk &en!a"a$i hi%#9#le&ia

Lakukan "ran$+u$i (arah bila (i%erlukan

Berikan an"ibi#"ik %r#+ilak$i$ - a&%i,ilin 0 !r I'#ral &e"r#ni(a#le 4 ! $u%%'#ral /

, Pla$en"a inka$era"a

Ten"ukan (ia!n#$i$ ker2a

Sia%kan %erala"an (an bahan un"uk &en!hilan!kan k#n"rik$i $er9ik$ )an! kua"* "e"a%i $ia%kan

in+u$ +lu#"hane a"au e"er un"uk &en!hilan!kan k#n"rik$i $er9ik$ )an! kua"* "e"a%i $ia%kan in+u$#k$i"#$in 08 Un"uk788 NS a"au RL un"uk &en!an"i$i%a$i !an!!uan k#n"rak$i u"eru$ )an!

&un!kin "i&bul

Bila bahan ane$"e$i "i(ak "er$e(ia* lakukan &anu9er $ekru% un"uk &elahirkan %la$en"a

Pa$an! $%ekulu& Si&$ $ehin!!a #$"iu& (an $eba!ian %la$en"a "a&%ak 2ela$Ce%i" %#r$i# (en!an kle& #9u& %a(a 2a& 40* 1 (an 6 (an le%a$kan $%ekulu&

Tarik ke"i!a kle& #9u& a!ar #$"iu&* "ali %u$a" (an %la$en"a "a&%ak 2ela$

Tarik "ali %u$a" ke la"eral $ehin!!a &ena&%akkan %la$en"a (i$i$i berlaanan a!ar (a%a" (i2e%i"

$eban)ak &un!kin* &in"a a$i$"en un"uk &e&e!an! kle& "er$ebu"

Lakukan hal )an! $a&a %a(a %la$en"a k#n"ra la"eral

Sa"ukan ke(ua kle& "er$ebu"* ke&u(ian $a&bil (i%u"ar $earah 2aru& 2a& "arik %la$en"a keluar

%erlahan?lahan

( Ru%"ur u"eri

Berikan $e!era ,airan i$#"#nik - RL'NS/ 788 ,, (ala& 47?08 &eni" (an $ia%kan la%ara"#&i

Lakukan la%ara"#&i un"uk &elahirkan anak (an %la$en"a* +a$ili"a$ %ela)anan ke$eha"an (a$ar

haru$ &eru2uk %a$ien ke ru&ah $aki" ru2ukan

Bila k#n$er9a$i u"eru$ &a$ih (i%erlukan (an k#n(i$i 2arin!an &e&un!kinkan* lakukan #%era$i

u"eru$

Bila luka &en!ala&i nekr#$i$ )an! lua$ (an k#n(i$i %a$ien &en!ka"irkan lakukan

hi$"erek"#&i

Lakukan bila$an %eri"#nial (an %a$an! (rain (ari ,a9u& ab(#&en

An"ibi#"ik (an $eru& an"i "e"anu$* bila a(a "an(a?"an(a in+ek$i

e Si$a %la$en"a

Pene&uan $e,ara (ini* (en!an &e&erik$a kelen!ka%an %la$en"a $e"elah (ilahirkan

Berika an"ibi#"ika karena ke&un!kinan a(a en(#&e"ri#$i$

Lakukan ek$%l#ra$i (i!i"al'bila $er9ik$ "erbuka (an &en!eluarkan bekuan (arah a"au 2arin!an*

bila $er9ik$ han)a (a%a" (ilalui #leh in$"ru&en"* lakukan e9akua$i $i$a %la$en"a (en!an (ila"a$i

(an kure"

Hb6 !r= berikan "ran$+u$i a"au berikan $ul+a" +er#$u$ .88&!'hari $ela&a 48 hari


5/47

+ Ru%"ur %eri"#niu& (an r#bekan (in(in! 9a!ina

Lakukan ek$%l#ra$i un"uk &en!i(en"i+ika$i l#ka$i la$era$i (an $u&ber %er(arahan

Lakukan iri!a$i %a(a "e&%a" luka (an bubuhi laru"an an"i$e%"ik

Ce%i" (en!an u2un! kle& $u&ber %er(arahan ke&u(ian ika" (en!an benan! )an! (a%a" (i$era%

Lakukan %en2ahi"an luka (ari ba!ian )an! %alin! (i$"al

Khu$u$ %a(a ru%"ur %erineu& k#&%li" (ilakukan %en2ahi"an la%i$ (e&i la%i$ (en!an ban"uanbu$i %a(a rek"u&* $eba!ai beriku" :

Se"elah %r#$e(ur a$e%"ik? an"i$e%"ik* %a$an! bu$i rek"u& hin!!a u2un! r#bekan

Mulai %en2ahi"an (ari u2un! r#bekan (en!an 2ahi"an (an $i&%ul $ub &uk#$a* &en!!unakan

benan! %#l)!lik#lik N# 0'8 - (e"#n'9ier!e / hin!!a ke $+in"er ani* 2e%i" ke(ua $+in"er ani (en!an

kle& (an 2ahi" (en!an benan! n# 0'8

Lan2u"kan %en2ahi"an ke la%i$an #"#" %erineu& (an $ub &uk#$a (en!an benan! )an! $a&a - a"au

kr#&ik 0'8 / $e,ara 2elu2ur

Muk#$a 9a!ina (an kuli" %erineu& (i2ahi" $e,ara $ub &uk#$a (an $ub ku"ikuler

Berikan an"ibi#"ik %r#+ilak$i$ Cika luka k#"#r berikan an"ibi#"ika un"uk "era%i

! R#bekan $er9ik$

Serin! "er2a(i %a(a $i$i la"eral* karena $er9ik$ )an! "er2ulur akan &en!ala&i r#bekan %a(a

%#$i$i $%ina i$hia(ika "er"ekan #leh ke%ala ba)i

Bila k#n"rak$i u"eru$ baik* %la$en"a lahir len!ka%* "e"a%i "er2a(i %er(arahan ban)ak &aka

$e!era liha" ba!ian la"eral baah kiri (an kanan %#r$i#

Ce%i"an kle& #9u& %a(a ke(ua $i$i %#r$i# )an! r#bek $ehin!!a%er(arahan (a%a" $e!era (i

hen"ikan* 2ika $e"elah ek$%l#i"a$i lan2u"kan "i(ak (i2u&%ai r#bekan lain* lakukan %en2ahi"an*

2ahi"an (i&ulai (ari u2un! a"a$ r#bekan ke&u(ian kearah luar $ehin!!a $e&ua r#bekan (a%a"(i2ahi"

Se"elah "in(akan %erik$a "an(a 9i"al* k#n"rak$i u"eru$* "in!!i +un(u$ u"eri (an %er(arahan %a$ka

"in(akan

Berikan an"ibi#"ika %r#+ilak$i$* ke,uali bila 2ela$ (i"e&ui "an(a?"an(a in+ek$i

Bila "er2a(i (e+i$i" ,airan lakukan re$"#ra$i (an bila ka(ar Hb (ibaah 6 !r= berikan "ran$+u$i

(arah

H Pen!ka2ian

4 I(en"i"a$ : Serin! "er2a(i %a(a ibu u$ia (ibaah 08 "ahun (an (ia"a$ 7 "ahun0 Keluhan u"a&a : Per(arahan (ari 2alan lahir* ba(an le&ah* li&bun!* keluar kerin!a" (in!in*

ke$uli"an na+a$* %u$in!* %an(an!an berkunan!?kunan!

Ria)a" keha&ilan (an %er$alinan : Ria)a" hi%er"en$i (ala& keha&ilan* %reekla&$i '

ekla&$ia* ba)i be$ar* !a&elli* hi(r#a&ni#n* !ran(&ul"i !ra9i(a* %ri&i&u(a* ane&ia* %er(arahan$aa" ha&il Per$alinan (en!an "in(akan* r#bekan 2alan lahir* %ar"u$ %re,i%i"a"u$* %ar"u$

la&a'ka$e%* ,h#ri#a&ni#ni"i$* in(uk$i %er$alinan* &ani%ula$i kala II (an III1 Ria)a" ke$eha"an : Kelainan (arah (an hi%er"en$i

7 Pen!ka2ian +i$ik :

Tan(a 9i"al :

> Tekanan (arah : N#r&al'"urun - kuran! (ari 58?488 &&H!/> Na(i : N#r&al'&enin!ka" - 488?408


6/47

> Perna+a$an : N#r&al' &enin!ka" - 06?1


7/47

Tu2uan: Tan(a 9i"al (an !a$ (arah (ala& ba"a$ n#r&al

Ren,ana ke%eraa"an :

4 M#ni"#r "an(a 9i"al "ia% 7?48 &eni"R' Perubahan %er+u$i 2arin!an &eni&bulkan %erubahan %a(a "an(a 9i"al

0 @a"a" %erubahan arna kuku* &uk#$a bibir* !u$i (an li(ah* $uhu kuli"

R' Den!an 9a$#k#n"rik$i (an hubun!an ke#r!an 9i"al* $irkula$i (i 2ain!an %eri+er berkuran!$ehin!!a &eni&bulkan ,)an#$i$ (an $uhu kuli" )an! (in!in

Ka2i a(a ' "i(ak a(an)a %r#(uk$i ASI

R' Per+u$i )an! 2elek &en!ha&ba" %r#(uk$i %r#lak"in (i&ana (i%erlukan (ala& %r#(uk$i ASI1 Tin(akan k#lab#ra$i :

M#ni"#r ka(ar !a$ (arah (an PH - %erubahan ka(ar !a$ (arah (an PH &eru%akan "an(a hi%#k$ia

2arin!an /

Berikan "era%i #k$i!en - Ok$i!en (i%erlukan un"uk &e&ak$i&alkan "ran$%#r"a$i $irkula$i

2arin!an /

@e&a$'ke"aku"an berhubun!an (en!an %erubahan kea(aan a"au an,a&an ke&a"ian

Tu2uan : Klien (a%a" &en!un!ka%kan $e,ara 9erbal ra$a ,e&a$n)a (an &en!a"akan %era$aan,e&a$ berkuran! a"au hilan!

Ren,ana "in(akan :

4 Ka2i re$%#n %$ik#l#!i$ klien "erha(a% %er(arahan %a$ka %er$alinanR' Per$e%$i klien &e&%en!aruhi in"en$i"a$ ,e&a$n)a

0 Ka2i re$%#n +i$i#l#!i$ klien - "akikar(ia* "aki%nea* !e&e"ar /

R' Perubahan "an(a 9i"al &eni&bulkan %erubahan %a(a re$%#n +i$i#l#!i$ Perlakukan %a$ien $e,ara kale&* e&%a"i* $er"a $ika% &en(ukun!

R' Me&berikan (ukun!an e$i

1 Berikan in+#r&a$i "en"an! %eraa"an (an %en!#ba"an

R' In+#r&a$i )an! akura" (a%a" &en!uran!i ,e&a$ (an "aku" )an! "i(ak (ike"ahui

7 Ban"u klien &en!i(en"i+ika$i ra$a ,e&a$n)aR' Un!ka%an %era$aan (a%a" &en!uran!i ,e&a$

. Ka2i &ekani$&e k#%in! )an! (i!unakan klienR' @e&a$ )an! berke%an2an!an (a%a" (i,e!ah (en!an &ekani$&e k#%in! )an! "e%a"

1 Re$ik# in+ek$i $ehubun!an (en!an %er(arahanTu2uan : Ti(ak "er2a(i in+ek$i - l#kea "i(ak berbau (an T (ala& ba"a$ n#r&al /

Ren,ana "in(akan :

4 @a"a" %erubahan "an(a 9i"al

R' Perubahan "an(a 9i"al - $uhu / &eru%akan in(ika$i "er2a(in)a in+ek$i0 @a"a" a(an)a "an(a le&a$* ke(in!inan* an#rek$ia* k#n"rak$i u"eru$ )an! le&bek* (an n)eri

%an!!ulR' Tan(a?"an(a "er$ebu" &eru%akan in(ika$i "er2a(in)a bak"eri&ia* $h#,k )an! "i(ak "er(e"ek$i M#ni"#r in9#lu$i u"eru$ (an %en!eluaran l#,hea

R' In+ek$i u"eru$ &en!ha&ba" in9#lu$i (an "er2a(i %en!eluaran l#kea )an! berke%an2an!an

1 Perha"ikan ke&un!kinan in+ek$i (i "e&%a" lain* &i$aln)a in+ek$i $aluran na+a$* &a$"i"i$ (an$aluran ken,in!

R' In+ek$i (i "e&%a" lain &e&%erburuk kea(aan

7 Berikan %eraa"an %erineal*(an %er"ahankan a!ar %e&balu"


8/47

2an!an $a&%ai "erlalu ba$ah

R' %e&balu" )an! "erlalu ba$ah &en)ebabkan kuli" iri"a$i (an

(a%a" &en2a(i &e(ia un"uk %er"u&buhan bak"eri*%enin!ka"anre$ik# in+ek$i

. Tin(akan k#lab#ra$i

> Berikan a" be$i - Ane&i &e&%erbera" kea(aan /> Beri an"ibi#"ika - Pe&berian an"ibi#"ika )an! "e%a" (i%erlukan un"uk kea(aan in+ek$i /

7Re$ik# $h#,k hi%#9#le&ik $'( %er(arahanTu2uan: Ti(ak "er2a(i $h#,k-"i(ak "er2a(i %enurunan ke$a(aran

(an "an(a?"an(a (ala& ba"a$ n#r&al/

Ren,ana "in(akan :

4 An2urkan %a$ien un"uk ban)ak &inu&R' Penin!ka"an in"ake ,airan (a%a" &enin!ka"kan 9#lu&e in"ra9a$,ular $ehin!!a (a%a"

&enin!ka"kan 9#lu&e in"ra9a$,ular )an! (a%a" &enin!ka"kan %er+u$i 2arin!an

0 Ob$er9a$i"an(a?"an(a9i"al "ia% 1 2a& R' Perubahan "an(a?"an(a 9i"al (a%a" &eru%akan

in(ika"#r "er2a(in)a (ehi(ra$i $e,ara (ini Ob$er9a$i "erha(a% "an(a?"an(a (ehi(ra$i R' Dehi(ra$i &eru%akan "er2a(in)a $h#,k bila

(ehi(ra$i "i(ak (i"an!ani $e,ara baik1 Ob$er9a$i in"ake ,airan (an #u"%u" R' In"ake ,airan )an! a(ekua" (a%a" &en)ei&ban!i

%en!eluaran ,airan )an! berlebihan

7 K#lab#ra$i (ala& : ? Pe&berian ,airan in+u$ ' "ran$+u$iR' @airan in"ra9ena (a%a" &enin!ka"kan 9#lu&e in"ra9a$kular )an! (a%a" &enin!ka"kan %er+u$i

2arin!an $ehin!!a (a%a" &en,e!ah "er2a(in)a $h#,k ? Pe&berian k#a!ulan"ia (an u"er#"#nika R'

K#a!ulan &e&ban"u (ala& %r#$e$ %e&bekuan (arah (an u"er#"#nika &eran!$an! k#n"rak$i

u"eru$ (an &en!#n"r#l %er(arahan

K E9alua$i

Se&ua "in(akan )an! (ilakukan (ihara%kan &e&berikan ha$il :> Tan(a 9i"al (ala& ba"a$ n#r&al :

a Tekanan (arah : 448'8?408'68 &&H!

b Den)u" na(i : 8?68


9/47

ASUHAN KEPERAWATAN POST PARTUM RISIKO TINGGI

P#$"e( Februari * 0885 b) 9ie"ha0886 in A$uhan Ke%eraa"an Di"an(ai:A$Ke% 7

K#&en"ar

ASUHAN KEPERAWATAN POST PARTUM RISIKO TINGGI

A. DEFINISI

P#$" %ar"u& ri$ik#:

Per(arahan %#$" %ar"u&

In+ek$i %#$" %ar"u&

Tr#&b#e&b#l#k

Ma$alah %$ik#l#!i$ %#$" %ar"u&

Perdarahan post partum/post partum hemorrhage (HPP ada!ah

"eh#!angan $%% m! darah pada persa!#nan norma! (per &ag#nam atau '%%% m!!e#h pada persa!#nan S) pen*ea "emat#an pada #u+

Perdarahan post partum d#eda"an men,ad# dua-

? HPP (ini'%ri&er'aal: "er2a(i (ala& ba"a$ ak"u 01 2a&

? HPP lan2u"'$ekun(er: "er2a(i lebih (ari 01 2a& "e"a%i kuran! (ari . &in!!u

B. ETIOLOGI

HPP %ri&er:

A"#nia u"eri -4 (ari 08 %er$alinan/* "er$erin!
http://viethanurse.wordpress.com/category/asuhan-keperawatan/http://viethanurse.wordpress.com/tag/askep/http://viethanurse.wordpress.com/tag/askep/http://viethanurse.wordpress.com/2009/02/03/84/#commentshttp://viethanurse.wordpress.com/2009/02/03/84/#commentshttp://viethanurse.wordpress.com/category/asuhan-keperawatan/http://viethanurse.wordpress.com/tag/askep/http://viethanurse.wordpress.com/2009/02/03/84/#commentshttp://viethanurse.wordpress.com/2009/02/03/84/#comments


10/47

Re"en$i %la$en"a

La$era$i 2alan lahir

Ru%"ur u"eri

Gan!!uan %e&bekuan (arah

HPP se"under-

Re"en$i $i$a %la$en"a

Sub in9#lu$i

En(#&e"ri"i$

C. FAKTOR RISIKO

Kelahiran S@

Ba)i be$ar

Per$alinan (en!an "in(akan +#r$e%'E

Ria)a" HPP

Mul"i%ari"a$

Mani%ula$i in"rau"erin'&anual %la$en"a

Pen!!unaan M!SO1 a"au #k$i"#$in (ala& %er$alinan

D. MANIFESTASI KLINIS

HPP Pri&er

Perubahan he(ina&ik: hi%#"en$i* "akikar(i


11/47

Oli!#uria -urin 88 ,,' 01 2a&/

Per(arahan ; 788 ,,'01 2a&

Di$"en$i kan(un! ke&ih

HPP Se"under

Per(arahan ka(an! ban)ak ka(an! $e(iki"

Per(arahan (en!an bekuan$i$a %la$en"a

Ter(a%a" "an(a $ubin9#lu$i

L#,hea &erah "ua (an berbau 2ika "er(a%a" in+ek$i

Kenaikan $uhu ba(an

E. KOMPLIKASI

? S)#k

? S)#k (a%a" (ia"a$iane&ia (an in+ek$i

? Se%$i$

? Ke!a!alan +un!$i !in2al

F. ASUHAN KEPERAWATAN

PENGKAJIAN

4 Pen!ka2ian HPP Pri&er

? Ka2i "an(a?"an(a %er(arahan (an $)#k hi%#9#le&i: TD* na(i* $uara na+a$* $uara

2an"un! -&ur&ur/* arna kuli"* "in!ka" ke$a(aran* ka%iler re+ill* urin #u"%u"* 9ena

leher* &e&bran &uk#$a* ke,e&a$an (i$#rien"a$i* kelelahan


12/47

? Fak"#r ri$ik# (an %re(i$%#$i$i

? Pen!ka2ian +un(u$: k#n"rak$i le&ah* TFU

? Ka2i %er(arahan -arna (an 2u&lah/

? Ka2i a(an)a la$era$i a"au he&a"#& )an! &un!kin &en2a(i $u&ber %er(arahan

? i"al $i!n -"akikar(i* "aki%neu* hi%#"en$i/

? Di$"en$i bla(er

0 Pen!ka2ian HPP Sekun(er

HPP $ekun(er $erin! "er2a(i ke"ika klien $u(ah %ulan!* #leh karena i"u* (i$,har!e

%lannin! (i%erlukan $ebelu& klien %ulan!

DIAGNOSA KEPERAWATAN

De+i$i" 9#lu&e ,airan

Ri$ik# in+ek$i

Perubahan %er+u$i 2arin!an %eri+er

Perubahan %r#$e$ &en2a(i #ran! "ua

@e&a$

INTERVENSI

Mana2e&en (an ni"#r ,airan

A"a$i %er(arahan


13/47

K#n"r#l in+ek$i

K#n"r#l ke,e&a$an

La"ar Belakan!Keha&ilan &eru%akan e%i$#(e (ra&a"i$ "erha(a% k#n(i$i bi#l#!i$* %erubahan

%$ik#l#!i$ (an a(a%"a$i (ari $e#ran! ani"a )an! %ernah &en!ala&in)a Seba!ian be$ar

kau& ani"a &en!an!!a% baha keha&ilan a(alah %eri$"ia k#(ra"i )an! haru$ (ilalui

"e"a%i $eba!ian ani"a &en!!an!!a% $eba!ai %eri$"ia khu$u$ )an! $an!a" &enen"ukan

kehi(u%an $elan2u"n)a Perubahan +i$ik (an e&i$i#nal )an! k#&%lek$* &e&erlukan

a(a%"a$i "erha(a% %en)e$uaian %#la hi(u% (en!an %r#$e$ keha&ilan )an! "er2a(i K#n+lik

an"ara kein!inan %r#krea$i* keban!!aan )an! (i"u&buhkan (ari n#r&a?n#r&a $#$ial

,ul"ural (an %er$#alan (ala& keha&ilan i"u $en(iri (a%a" &eru%akan %en,e"u$ berba!ai

reak$i %$ik#l#!i$* &ulai (ari reak$i e$i#nal rin!an hin!!a ke "in!ka" !an!!uan 2ia )an!

bera"

Ma$a ni+a$ a(alah $ua"u &a$a (i&ana "ubuh &en)e$uaikan baik +i$ik &au%un

%$ik#l#!i$ "erha(a% %r#$e$ &elahirkan )an! la&an)a kuran! lebih . &in!!u Selain i"u

%en!er"ian &a$a ni+a$ a(alah &a$a &ulain)a %er$alinan $a&%ai %ulihn)a ala"?ala" (an

an!!#"a ba(an )an! berhubun!an (en!an keha&ilan'%er$alinan -Ah&a( Ra&li 4565/ Dari

(ua %en!er"ian (i a"a$ kel#&%#k &e)i&%ulkan baha &a$a ni+a$ a(alah &a$a $e2ak

$ele$ain)a %er$alinan hin!!a %ulihn)a ala"?ala" kan(un!an (an an!!#"a ba(an $er"a

%$ik#$#$ial )an! berhubun!an (en!an keha&ilan'%er$alinan $ela&a . &in!!u Dala&

%r#$e$ a(a%"a$i %a(a &a$a %#$"%ar"u& "er(a%a" "i!a &e"#(e )an! &eli%u"i i&&e(ia"e

%uer%erineu& )ai"u 01 2a& %er"a&a $e"elah &elahirkan* earl) %uer%erineu& )ai"u

$e"elah 01 2a& hin!!a 4 &in!!u* (an la"e %uer%erineu& )ai"u $e"elah $a"u &in!!u $a&%ai

. &in!!u %#$"%ar"u&

Perubahan %$ik#l#!i %a$,a%ar"u& %a(a $e#ran! ibu )an! baru &elahirkan "erba!i(ala& "i!a +a$e:

4taking in(i&ana %a(a +a$e ini ibu in!in &eraa" (irin)a $en(iri* ban)ak ber"an)a (an

ber,eri"a "en"an! %en!ala&ann)a $ela&a %er$alinan )an! berlan!$un! 4 $a&%ai 0 hari

0taking hold (i&ana %a(a +a$e ini ibu &ulai +#ku$ (en!an ba)in)a )an! berlan!$un! 1

$a&%ai 7 &in!!u


14/47

fase letting-go(i&ana ibu &e&%un)ai %er$e%$i baha ba)in)a a(alah %erlua$an (ari

(irin)a* &ulai +#ku$ ke&bali %a(a %a$an!ann)a (an ke&bali beker2a &en!uru$ hal?hal

lain

Perubahan "er$ebu" &eru%akan %erubahan %$ik#l#!i )an! n#r&al "er2a(i %a(a $e#ran!

ibu )an! baru &elahirkan Na&un* ka(an!?ka(an! "er2a(i %erubahan %$ik#l#!i )an!

abn#r&al Gan!!uan %$ik#l#!i %a$,a%ar"u& (iba!i &en2a(i "i!a ka"e!#ri )ai"u %#$"%ar"u&

blue$ a"au ke$e(ihan %a$,a%ar"u&* (e%re$i %a$,a%ar"u& n#n%$ik#$i$* (an %$ik#$i$

%a$,a%ar"u& Pa(a &akalah ini ka&i akan &e&baha$ $e,ara khu$u$ &en!enai %#$" %ar"u&

blue$ Bebera%a %en)e$uaian (ibu"uhkan #leh ani"a (ala& &en!ha(a%i ak"i9i"a$ (an

%eran barun)a $eba!ai ibu %a(a &in!!u?&in!!u a"au bulan?bulan %er"a&a $e"elah

&elahirkan* baik (ari $e!i +i$ik &au%un $e!i %$ik#l#!i$ Seba!ian ani"a berha$il

&en)e$uaikan (iri (en!an baik* "e"a%i $eba!ian lainn)a "i(ak berha$il &en)e$uaikan (iri

(an &en!ala&i !an!!uan?!an!!uan %$ik#l#!i$ (en!an berba!ai !e2ala a"au $in(r#&a )an!

#leh %ara %eneli"i (an klini$i (i$ebu" %#$"?%ar"u& blue$

BTu2uan

4Tu2uan U&u&

Un"uk &en!e"ahui (an &e&aha&i lebih (ala& la!i )an! (i&ak$u( (en!an !an!!uan

%$ik#l#!i$ %a(a ibu &a$a %#$"%ar"u& khu$un)a %#$" %ar"u& Blue$

0Tu2uan Khu$u$

a/Un"uk &en!e"ahui (an &e&aha&i (e+ini$i* e%i(e&i#l#!i* e"i#l#!i* %a"#!ene$i$*

!a&baran klini$* (ia!n#$i$* %ena"alak$anaan (an A$uhan ke%eraa"an %a(a

Gan!!uan %$ik#l#!i$ ibu %#$"%ar"u&

b/Menin!ka"kan ke&a&%uan (ala& %enuli$an a$uhan ke%eraa"an

,/Me&enuhi $alah $a"u "u!a$ %erkuliahan Ke%eraa"an Ma"erni"a$

@Ru&u$an Ma$alah

Ma$alah )an! "i&bul ke&u(ian )ai"u : a%a i"u %#$"%ar"u& blue$J* ba!ai&ana

e%i(e&i#l#!in)a* e"i#l#!i* %a"h#!ene$i$* !a&baran klini$* %e&erik$aan %enun2an!*

%ena"alak$anaan $er"a ba!ai&ana (en!an a$uhan ke%eraa"ann)aJ


15/47

BAB II

ASUHAN KEPERAWATAN PADA IBU DENGAN

GANGGUAN PSIKOLOGIS POSTPARTUM : POSTPARTUM BLUES

AK#n$e% Da$ar

4Pen!er"ian

P#$"?%ar"u& blue$ $en(iri $u(ah (ikenal $e2ak la&a Sa9a!e %a(a "ahun 467 "elah

&enuli$ re+eren$i (i li"era"ure ke(#k"eran &en!enai $ua"u kea(aan (i$+#ria rin!an

%a$,a?$alin )an! (i$ebu" $eba!ai &ilk +e9er karena !e2ala

(i$+#ria "er$ebu" &un,ul ber$a&aan (en!an lak"a$i Dea$a ini* %#$"?%ar"u& blue$

-PPB/ a"au $erin! 2u!a (i$ebu" &a"erni") blue$ a"au bab) blue$ (i&en!er"i $eba!ai

$ua"u $in(r#&a !an!!uan a+ek rin!an )an! $erin! "a&%ak (ala& &in!!u %er"a&a

$e"elah %er$alinan a"au %a(a $aa" +a$e "akin! in* ,en(erun! akan &e&buruk %a(a hari

ke"i!a $a&%ai keli&a (an berlan!$un! (ala& ren"an! ak"u 41 hari a"au (ua &in!!u

%a$,a %er$alinan P#$"?%ar"u& blue$ ini (ika"e!#rikan $eba!ai $in(r#&a !an!!uan

&en"al )an! rin!an #leh $ebab i"u $erin! "i(ak (i%e(ulikan $ehin!!a "i(ak "er(ia!n#$i$

(an "i(ak (i"a"alak$anai $eba!ai&ana $eharu$n)a* akhirn)a (a%a" &en2a(i &a$alah )an!

&en)uli"kan* "i(ak &en)enan!kan (an (a%a" &e&bua" %era$aan?%era$aan "i(ak n)a&an

ba!i ani"a )an! &en!ala&in)a* (an bahkan ka(an!?ka(an! !an!!uan ini (a%a"

berke&ban! &en2a(i kea(aan )an! lebih bera" )ai"u (e%re$i (an %$ik#$i$ %a$,a?$alin*

)an! &e&%un)ai (a&%ak lebih buruk* "eru"a&a (ala& &a$alah hubun!an %erkainan

(en!an $ua&i (an %erke&ban!an anak* karena $"re$ (an $ika% ibu )an! "i(ak "ulu$

"eru$?&eneru$ bi$a &e&bua" ba)i "u&buh &en2a(i anak )an! &u(ah &enan!i$*

,en(erun! reel* %en,e&a$* %e&urun! (an &u(ah $aki" Kea(aan ini $erin! (i$ebu"

%uer%eriu& a"au "ri&e$"er kee&%a" keha&ilan Bab) blue$ a(alah kea(aan (i &ana

$e#ran! ibu &en!ala&i %era$aan "i(ak n)a&an -ke$e(ihan a"au ke&urun!an/'!an!!uan

$ua$ana ha"i $e"elah %er$alinan* )an! berkai"an (en!an hubun!ann)a (en!an $i ba)i*

a"au %un (en!an (irin)a $en(iri Ke"ika %la$en"a (ikeluarkan %a(a $aa" %er$alinan*

"er2a(i %erubahan h#rn )an! &eliba"kan en(#r%hin* %r#!e$"er#n* (an e$"r#!en (ala&

"ubuh Ibu* )an! (a%a" &e&%en!aruhi k#n(i$i +i$ik* &en"al (an e$i#nal Ibu

0E"i#l#!i


16/47

E"i#l#!i a"au %en)ebab %a$"i "er2a(in)a %#$"%ar"u& blue$ $a&%ai $aa" ini belu&

(ike"ahui Na&un* ban)ak +ak"#r )an! (i(u!a ber%eran "erha(a% "er2a(in)a %#$"%ar"u&

blue$* an"ara lain:

4Fak"#r h#rnal )an! berhubun!an (en!an %erubahan ka(ar e$"r#!en* %r#!e$"er#n*

%r#lak"in (an e$"ra(i#l Penurunan ka(ar e$"r#!en $e"elah &elahirkan $an!a"

ber%en!aruh %a(a !an!!uan e$i#nal %a$,a%ar"u& karena e$"r#!en &e&iliki e+ek

$u%re$i ak"i+i"a$ eni& n#a&ine #k$i(a$e )ai"u $ua"u eni& #"ak )an! beker2a

&en!inak"i+a$i n#ra(renalin (an $er#"#nin )an! ber%eran (ala& %erubahan #(

(an ke2a(ian (e%re$i

0Fak"#r (e!ra+i )ai"u u&ur (an %ari"a$

Pen!ala&an (ala& %r#$e$ keha&ilan (an %er$alinan

1La"ar belakan! %$ik#$#$ial ibu* $e%er"i "in!ka" %en(i(ikan* $"a"u$ %erkainan*

keha&ilan )an! "i(ak (iin!inkan* ria)a" !an!!uan ke2iaan $ebelu&n)a* $#$ial

ek#n#&i $er"a kea(ekua"an (ukun!an $#$ial (ari lin!kun!ann)a -$ua&i* keluar!a

(an "e&an/ A%akah $ua&i &en!in!inkan 2u!a keha&ilan ini* a%akah $ua&i*

keluar!a* (an "e&an &e&beri (ukun!an ril -&i$aln)a (en!an &e&ban"u

%eker2aan ru&ah "an!!a* a"au ber%eran $eba!ai "e&%a" ibu &en!a(u'berkeluh?

ke$ah/ $ela&a ibu &en2alani &a$a keha&ilann)a a"au "i&bul %er&a$alahan*

&i$aln)a $ua&i )an! "i(ak &e&ban"u* "i(ak &au &en!er"i %era$aan i$"ri &au%un

%er$#alan lainn)a (en!an $ua&i* %r#ble& (en!an #ran! "ua (an &er"ua* %r#ble&

(en!an $i $ulun!

7Taku" kehilan!an ba)in)a a"au ke,ea (en!an ba)in)a

Na&un a(a bebera%a %en(a%a" )an! &en)ebu"kan baha P#$" %ar"u& blue$ "i(ak

berhubun!an (en!an %erubahan h#rnal* bi#ki&ia a"au kekuran!an !ii An"ara 6=

$a&%ai 40= ani"a "i(ak (a%a" &en)e$uaikan %eran $eba!ai #ran! "ua (an &en2a(i

$an!a" "er"ekan $ehin!!a &en,ari ban"uan (#k"er Den!an ka"a lain %ara ani"a lebih

&un!kin &en!e&ban!kan (e%re$i %#$" %ar"u& 2ika &ereka "eri$#la$i $e,ara $#$ial (an

e$i#nal $er"a baru $a2a &en!ala&i %eri$"ia kehi(u%an )an! &enakan

A(a 2u!a )an! ber%en(a%a" baha ke&un,ulan (ari %#$"%ar"u& blue$ ini

(i$ebabkan #leh bebera%a +a,"#r (ari (ala& (an luar in(i9i(u Peneli"ian (ari Dirk$en

(an De C#n!e An(riaan$en -4567/ &enun2ukkan baha (e%re$i "er$ebu" &e&baa


17/47

k#n(i$i )an! berbaha)a ba!i %erke&ban!an anak (i ke&u(ian hari De C#n!e

An(riaan$en 2u!a &eneli"i bebera%a "ekn#l#!i &e(i$ -%en!!unaan ala"?ala" #b$"e"ri,al/

(ala& %er"#l#n!an &elahirkan (a%a" &e&i,u (e%re$i %#$"%ar"u& blue$ ini Mi$aln)a

$a2a %a(a %e&be(ahan ,ae$ar* %en!!unaan "an!* "u$uk %un!!un!* e%i$i#"#&i (an

$eba!ain)a Perubahan h#rn (an %erubahan hi(u% ibu %a$,a &elahirkan 2u!a (a%a"

(ian!!a% %e&i,u

Mani+e$"a$i Klini$

Ge2ala?!e2ala %#$"%ar"u& blue$ ini bi$a "erliha" (ari %erubahan $ika% $e#ran! ibu

Ge2ala "er$ebu" bia$an)a &un,ul %a(a hari ke? a"au . hari $e"elah &elahirkan

Bebera%a %erubahan $ika% "er$ebu" (ian"aran)a $erin! "iba?"iba &enan!i$ karena &era$a

"i(ak baha!ia* %enaku"* "i(ak &au &akan* "i(ak &au bi,ara* $aki" ke%ala $erin! ber!an"i

#(* &u(ah "er$in!!un! -iri"abili"a$/* &era$a "erlalu $en$i"i+ (an ,e&a$ berlebihan*

"i(ak ber!airah* khu$u$n)a "erha(a% hal )an! $e&ula $an!a" (i&ina"i* "i(ak &a&%u

berk#n$en"ra$i (an $an!a" $uli" &e&bua" ke%u"u$an* &era$a "i(ak &e&%un)ai ika"an

ba"in (en!an $i ke,il )an! baru $a2a An(a lahirkan * in$#&nia )an! berlebihan Ge2ala?

!e2ala i"u &ulai &un,ul $e"elah %er$alinan (an %a(a u&u&n)a akan &en!hilan! (ala&

ak"u an"ara bebera%a 2a& $a&%ai bebera%a hari Na&un 2ika &a$ih berlan!$un!

bebera%a &in!!u a"au bebera%a bulan i"u (a%a" (i$ebu" %#$"%ar"u& (e%re$$i#n

1In$i(en

Dala& (eka(e "erakhir ini* ban)ak %eneli"i (an klini$i )an! &e&beri %erha"ian

khu$u$ %a(a !e2ala %$ik#l#!i$ )an! &en)er"ai $e#ran! ani"a %a$,a $alin* (an "elah

&ela%#rkan bebera%a an!ka ke2a(ian (an berba!ai +ak"#r )an! (i(u!a &e&%un)ai

kai"an (en!an !e2ala?!e2ala "er$ebu" Berba!ai $"u(i &en!enai %#$"?%ar"u& blue$ (i luar

ne!eri &ela%#rkan an!ka ke2a(ian )an! ,uku% "in!!i (an $an!a" ber9aria$i an"ara 0.?

67=* )an! ke&un!kinan (i$ebabkan karena a(an)a %erbe(aan %#%ula$i (an kri"eria

(ia!n#$i$ )an! (i!unakan

7Pen,e!ahan

P#$" %ar"u& blue$ (a%a" (i,e!ah (en!an ,ara :

aAn2urkan ibu un"uk &eraa" (irin)a* )akinkan %a(a $ua&i a"au keluar!a un"uk $elalu

&e&%erha"ikan $i ibu

bMenu &akanan )an! $ei&ban!


18/47

,Olah ra!a $e,ara "era"ur

(Min"alah ban"uan %a(a keluar!a a"au $ua&i un"uk &eraa" ibu (an ba)in)a

eRen,anakan a,ara keluar ber$a&a ba)i ber(ua (en!an $ua&i

+Rekrea$i

.Pe&erik$aan Dia!n#$"ik

Sa&%ai $aa" ini belu& a(a ala" "e$" khu$u$ )an! (a%a" &en(ia!n#$a $e,ara

lan!$un! %#$" %ar"u& blue$ Se,ara &e(i$* (#k"er &en)i&%ulkan bebera%a $i&"#&

)an! "a&%ak (a%a" (i$i&%ulkan $eba!ai !an!!uan (e%re$i %#$" %ar"u& blue$ bila

&e&enuhi kri"eria !e2ala )an! a(a Kekuran!an h#rn ")r#i( )an! (i"e&ukan %a(a

in(i9i(u )an! &en!ala&i kelelahan luar bia$a -+a"i!ue/ (i"e&ukan 2u!a %a(a ibu )an!

&en!ala&i %#$" %ar"u& blue$ &e&%un)ai 2u&lah ka(ar ")r#i( )an! $an!a" ren(ah

Skrinin! un"uk &en(e"ek$i !an!!uan #('(e%re$i $u(ah &eru%akan a,uan

%ela)anan %a$,a $alin )an! ru"in (ilakukan Un"uk $krinin! ini (a%a" (i%er!unakan

bebera%a kue$i#ner (en!an $eba!ai ala" ban"u En(inbur!h P#$na"al De%re$$i#n S,ale

-EPDS/ &eru%akan kue$i#ner (en!an 9ali(i"a$ )an! "eru2i )an! (a%a" &en!ukur

in"en$i"a$ %erubahan %era$aan (e%re$i $ela&a hari %a$,a $alin Per"an)aan?

%er"an)aann)a berhubun!an (en!an labili"a$ %era$aan* ke,e&a$an* %era$aan ber$alah

$er"a &en,aku% hal?hal lain )an! "er(a%a" %a(a %#$"?%ar"u& blue$ Kue$i#ner ini "er(iri

(ari 48 -$e%uluh/ %er"an)aan* (i &ana $e"ia% %er"an)aan &e&iliki 1 -e&%a"/ %ilihan

2aaban )an! &e&%un)ai nilai $k#r (an haru$ (i%ilih $a"u $e$uai (en!an !ra(a$i

%era$aan )an! (ira$akan ibu %a$,a $alin $aa" i"u Per"an)aan haru$ (i2aab $en(iri #leh

ibu (an ra"a?ra"a (a%a" (i$ele$aikan (ala& ak"u 7 &eni" @#< e" Al* &en(a%a"i baha

nilai $k#rin! lebih be$ar (ari 40 -(ua bela$/ &e&iliki $en$i"i+i"a$ 6.= (an nilai %re(ik$i

%#$i"i+ = un"uk &en(ia!n#$i$ ke2a(ian %#$"?%ar"u& blue$ EPDS 2u!a "elah "eru2i

9ali(i"a$n)a (i bebera%a ne!ara $e%er"i Belan(a* Se(ia* Au$"ralia* I"alia* (an

In(#ne$ia EPDS (a%a" (i%er!unakan (ala& &in!!u %er"a&a %a$,a $alin (an bila

ha$iln)a &era!ukan (a%a" (iulan!i %en!i$iann)a 0 -(ua/ &in!!u ke&u(ian

Pena"alak$anaan

P#$"?%ar"u& blue$ a"au !an!!uan &en"al %a$,a?$alin $erin!kali "erabaikan (an

"i(ak (i"an!ani (en!an baik Ban)ak ibu )an! ber2uan! $en(iri (ala& bebera%a $aa"

$e"elah &elahirkan Mereka &era$akan a(a $ua"u hal )an! $alah na&un &ereka $en(iri


19/47

"i(ak benar?benar &en!e"ahui a%a )an! $e(an! "er2a(i A%abila &ereka %er!i

&en!un2un!i (#k"er a"au $u&ber?$u&ber lainn)a Un"uk &in"a %er"#l#n!an* $erin!kali

han)a &en(a%a"kan $aran un"uk beri$"iraha" a"au "i(ur lebih ban)ak* "i(ak !eli$ah*

&inu& #ba" a"au berhen"i &en!a$ihani (iri $en(iri (an &ulai &era$a !e&bira

&en)a&bu" ke(a"an!an ba)i )an! &ereka ,in"ai

Penan!anan !an!!uan &en"al %a$,a?$alin %a(a %rin$i%n)a "i(ak berbe(a (en!an

%enan!anan !an!!uan &en"al %a(a &en?&en lain)a Para ibu )an! &en!ala&i

%#$"?%ar"u& blue$ &e&bu"uhkan %er"#l#n!an )an! $e$un!!uhn)a Para ibu ini

&e&bu"uhkan (ukun!an %er"#l#n!an )an! $e$un!!uhn)a Para ibu ini &e&bu"uhkan

(ukun!an %$ik#l#!i$ $e%er"i 2u!a kebu"uhan +i$ik lainn)a )an! haru$ 2u!a (i%enuhi

Mereka &e&bu"uhkan ke$e&%a"an un"uk &en!ek$%re$ikan %ikiran (an %era$aan

&ereka (ari $i"ua$i )an! &enaku"kan Mun!kin 2u!a &ereka &e&bu"uhkan %en!#ba"an

(an'a"au i$"iraha"* (an $erin!kali akan &era$a !e&bira &en(a%a" %er"#l#n!an )an!

%rak"i$ Den!an ban"uan (ari "e&an (an keluar!a* &ereka &un!kin %erlu un"uk

&en!a"ur a"au &ena"a ke&bali ke!ia"an ru"in $ehari?hari* a"au &un!kin &en!hilan!kan

bebera%a ke!ia"an* (i$e$uaikan (en!an k#n$e% &ereka "en"an! keibuan (an %eraa"an

ba)i Bila &e&an! (i%erlukan* (a%a" (iberikan %er"#l#n!an (ari %ara ahli* &i$aln)a

(ari $e#ran! %$ik#l#! a"au k#n$el#r )an! ber%en!ala&an (ala& bi(an! "er$ebu"

Para ahli #b$"e"ri &e&e!an! %eranan %en"in! un"uk &e&%er$ia%kan %ara ani"a

un"uk ke&un!kinan "er2a(in)a !an!!uan &en"al %a$,a?$alin (an $e!era &e&berikan

%enan!anan )an! "e%a" bila "er2a(i !an!!uan "er$ebu"* bahkan &eru2uk %ara ahli

%$ik#l#!i'k#n$elin! bila &e&an! (i%erlukan Dukun!an )an! &e&a(ai (ari %ara

%e"u!a$ #b$"e"ri* )ai"u: (#k"er (an bi(an'%eraa" $an!a" (i%erlukan* &i$aln)a (en!an

,ara &e&berikan in+#r&a$i )an! &e&a(ai'a(ekua" "en"an! %r#$e$ keha&ilan (an

%er$alinan* "er&a$uk %en)uli"?%en)uli" )an! &un!kin "i&bul (ala& &a$a?&a$a "er$ebu"

$er"a %enan!anann)a

P#$"?%ar"u& blue$ 2u!a (a%a" (ikuran!i (en!an ,ara bela2ar "enan! (en!an &enarik

na+a$ %an2an! (an &e(i"a$i* "i(ur ke"ika ba)i "i(ur* ber#lahra!a rin!an* ikhla$ (an "ulu$

(en!an %eran baru $eba!ai ibu* "i(ak %er+ek$i#ni$ (ala& hal &en!uru$i ba)i*

&e&bi,arakan ra$a ,e&a$ (an &en!k#&unika$ikann)a* ber$ika% +lek$ibel* ber!abun!

(en!an kel#&%#k ibu?ibu baru Dala& %enan!anan %ara ibu )an! &en!ala&i %#$"?


20/47

%ar"u& blue$ (ibu"uhkan %en(eka"an &en)eluruh'h#li$"ik Pen!#ba"an &e(i$* k#n$elin!

e$i#nal* ban"uan?ban"uan %rak"i$ (an %e&aha&an $e,ara in"elek"ual "en"an!

%en!ala&an (an hara%an?hara%an &ereka &un!kin %a(a $aa"?$aa" "er"en"u Se,ara !ari$

be$ar (a%a" (ika"akan baha (ibu"uhkan %enan!anan (i "in!ka" %erilaku* e$i#nal*

in"elek"ual* $#$ial (an %$ik#l#!i$ $e,ara ber$a&a?$a&a* (en!an &eliba"kan

lin!kun!ann)a* )ai"u: $ua&i* keluar!a (an 2u!a "e&an (eka"n)a

BK#n$e% A$uhan Ke%eraa"an

4Pen!ka2ian

Pen!enalan !e2ala #( &eru%akan hal )an! %en"in! un"uk (ilakukan #leh

%eraa" %erina"al Ren,ana ke%eraa"an haru$ &ere+lek$ikan re$%#n$ %erilaku )an!

(ihara%kan (ari !an!!uan "er"en"u Ren,an in(i9i(u (i(a$arkan %a(a karak"eri$"ik

ani"a (an kea(aann)a )an! $%e$i+ik Sua&i a"au %a$an!an ani"a "er$ebu" 2u!a (a%a"

&en!ala&i !an!!uan e$i#nal akiba" %erilaku ani"a "er$ebu"

Pen!ka2ian %a(a %a$ien %#$" %ar"u& blue$ &enuru" B#bak - 0881 / (a%a"

(ilakukan %a(a %a$ien (ala& bera(a%"a$i &en2a(i #ran! "ua baru Pen!ka2iann)a

&eli%u"i

4I(en"i"a$ klien

Da"a (iri klien &eli%u"i : na&a* u&ur* %eker2aan* %en(i(ikan* ala&a"* &e(i,al

re,#r( (an lain?lain

0Da&%ak %en!ala&an &elahirkan

Ban)ak ibu &e&%erliha"kan $ua"u kebu"uhan un"uk &e&erik$a %r#$e$

kelahiran i"u $en(iri (an &eliha" ke&bali %erilaku &ereka $aa" ha&il (ala& u%a)a

re"r#$%ek$i (iri -K#nra(* 456/ Sela&a ha&il* ibu (an %a$an!ann)a &un!kin "elah

&e&bua" $ua"u ren,ana "er"en"u "en"an! kelahiran anak &ereka* hal?hal )an!

&en,aku% kelahiran %er9a!ina (an bebera%a in"er9en$i &e(i$ A%abila %en!ala&an

&ereka (ala& %er$alinan $an!a" berbe(a (ari )an! (ihara%kan -&i$aln)a in(uk$i*

ane$"e$i e%i(ural* kelahiran $e$ar/* #ran! "ua bi$a &era$a ke,ea karena "i(ak bi$a

&en,a%ai )an! "elah (iren,anakan $ebelu&n)a A%a )an! (ira$akan #ran! "ua

"en"an! %en!ala&an &elahirkan $u(ah %a$"i akan &e&%en!aruhi a(a%"a$i &ereka

un"uk &en2a(i #ran! "ua

@i"ra (iri ibu


21/47

Sua"u %en!ka2ian %en"in! &en!enai k#n$e% (iri* ,i"ra "ubuh* (an $ek$uali"a$

ibu Ba!ai&ana %era$aan ibu baru "en"an! (iri (an "ubuhn)a $ela&a &a$a ni+a$

(a%a" &e&%en!aruhi %erilaku (an a(a%"a$in)a (ala& &en2a(i #ran! "ua K#n$e%

(iri (an ,i"ra "ubuh ibu 2u!a (a%a" &e&%en!aruhi $ek$uali"a$n)a Pera$aan?%era$aan

)an! berkai"an (en!an %en)e$uaian %erilaku $ek$ual $e"elah &elahirkan $erin!kali

&eni&bulkan kekhaa"iran %a(a #ran! "ua baru Ibu )an! baru &elahirkan bi$a

&era$a en!!an un"uk &e&ulai hubun!an $ek$ual karena "aku" &era$a n)eri a"au

"aku" baha hubun!an $ek$ual akan &en!!an!!u %en)e&buhan 2arin!an %erineu&

1In"erak$i Oran! "ua Ba)i

Sua"u %en!ka2ian %a(a &a$a ni+a$ )an! &en)eluruh &eli%u"i e9alua$i

in"erak$i #ran! "ua (en!an ba)i baru Re$%#n #ran! "ua "erha(a% kelahiran anak

&eli%u"i %erilaku a(a%"i+ (an %erilaku &ala(a"i+ Baik ibu &au%un a)ah

&enun2ukkan ke(ua 2eni$ %erilaku &au%un $aa" ini keban)akan ri$e" han)a ber+#ku$

%a(a ibu Ban)ak #ran! "ua baru &en!ala&i ke$uli"an un"uk &en2a(i #ran! "ua

$a&%ai akhirn)a ke"era&%ilan &ereka &e&baik Kuali"a$ keibuan a"au keba%aan

%a(a %erilaku #ran! "ua &e&ban"u %eraa"an (an %erlin(un!an anak Tan(a?"an(a

)an! &enun2ukkan a(a a"au "i(akn)a kuali"a$ ini* "erliha" $e!era $e"elah ibu

&elahirkan* $aa" #ran! "ua bereak$i "erha(a% ba)i baru lahir (an &elan2u"kan %r#$e$

un"uk &ene!akkan hubun!an &ereka

7Perilaku A(a%"i+ (an Perilaku Mala(a%"i+

Perilaku a(a%"i+ bera$al (ari %eneri&aan (an %er$e%$i reali$"i$ #ran! "ua

"erha(a% kebu"uhan ba)in)a )an! baru lahir (an ke"erba"a$an ke&a&%uan &ereka*

re$%#n $#,ial )an! "i(ak &a"ur* (an ke"i(akber(a)aann)a Oran! "ua &enun2ukkan

%erilaku )an! a(a%"i+ ke"ika &ereka &era$akan $uka ,i"a karena keha(iran ba)in)a

(an karena "u!a$?"u!a$ )an! (i$ele$aikan un"uk (an ber$a&a anakn)a* $aa" &ereka

&e&aha&i )an! (ika"akan ba)in)a &elalui ek$%re$i e$i )an! (i%erliha"kan ba)i

(an )an! ke&u(ian &enenan!kan ba)in)a* (an ke"ika &ereka (a%a" &e&ba,a

!erakan ba)i (an (a%a" &era$a "in!ka" kelelahan ba)i Perilaku &ala(a%"i+ "erliha"

ke"ika re$%#n #ran! "ua "i(ak $e$uai (en!an kebu"uhan ba)in)a Mereka "i(ak (a%a"

&era$akan ke$enan!an (ari k#n"ak +i$ik (en!an anak &ereka Ba)i ba)i ini

,en(erun! akan (a%a" (i%erlakukan ka$ar Oran! "ua "i(ak &era$a "er"arik un"uk


22/47

&eliha" anakn)a Tu!a$ &eraa" anak $e%er"i &e&an(ikan a"au &en!!an"i %akaian*

(i%an(an! $eba!ai $e$ua"u )an! &en)ebalkan Oran! "ua "i(ak &a&%u

&e&be(akan ,ara bere$%#n "erha(a% "an(a )an! (i$a&%aikan #leh ba)i* $e%er"i ra$a

la%ar* lelah kein!inan un"uk berbi,ara (an kebu"uhan un"uk (i%eluk (an &elakukan

k#n"ak &a"a Ta&%akn)a $ukar ba!i &ereka un"uk &eneri&a anakn)a $eba!ai anak

)an! $eha" (an !e&bira

.S"ruk"ur (an +un!$i keluar!a

K#&%#nen %en"in! lain (ala& %en!ka2ian %a(a %a$ien %#$" %ar"u& blue$

ialah &eliha" k#&%#$i$i (an +un!$i keluar!a Pen)e$uaian $e#ran! ani"a "erha(a%

%erann)a $eba!ai ibu $an!a" (i%en!aruhi #leh hubun!ann)a (en!an %a$an!ann)a*

ibun)a (en!an keluar!a lain* (an anak?anak lain Peraa" (a%a" &e&ban"u

&erin!ankan "u!a$ ibu baru )an! akan %ulan! (en!an &en!ka2i ke&un!kinan

k#n+lik )an! bi$a "er2a(i (ian"ara an!!#"a keluar!a (an &e&ban"u ibu

&eren,anakan $"ra"e!i un"uk &en!a"a$i &a$alah "er$ebu" $ebelu& keluar (ari ru&ah

$aki"

Se(an!kan Pen!ka2ian Da$ar (a"a klien &enuru" Maril)nn E D#en!e$ - 0884 /

A(alah :

aAk"i9i"a$ ' i$"iraha" In$#&nia &un!kin "era&a"i

bSirkula$i

E%i$#(e (ia+#re"ik lebih $erin! "er2a(i %a(a &ala& hari

,In"e!ri"a$ E!#

Peka ran!$an!* "aku"'&enan!i$ - P#$" %ar"u& blue$ $erin! "erliha" kira?kira

hari $e"elah kelahiran/

(Eli&ina$i

Diure$i$ (ian"ara hari ke?0 (an ke?7

eMakanan',airan

Kehilan!an na+$u &akan &un!kin (ikeluhkan &un!kin hari hari ke?

+N)eri'ke"i(akn)a&anan

N)eri "ekan %a)u(ara'%e&be$aran (a%a" "er2a(i (ian"ara hari ke? $a&%ai ke?7

%a$,a%ar"u&

!Sek$uali"a$


23/47

U"eru$ 4 ,& (ia"a$ u&biliku$ %a(a 40 2a& $e"elah kelahiran* &enurun kira?kira

4 lebar 2ari $e"ia% harin)a L#khia rubra berlan2u" $a&%ai hari ke?0? * berlan2u"

&en2a(i l#khia $er#$a (en!an aliran "er!an"un! %a(a %#$i$i -&i$aln)a reku&ben

9er$u$ a&bula$i ber(iri/ (an ak"i9i"a$ -&i$aln)a &en)u$ui/ Pa)u(ara : Pr#(uk$i

k#l#$"ru& 16 2a& %er"a&a* berlan2u" %a(a $u$u &a"ur* bia$an)a %a(a hari ke?

&un!kin lebih (ini* "er!an"un! ka%an &en)u$ui (i&ulai

0Dia!n#$a Ke%eraa"an

Dia!n#$a ke%eraa"an %a(a %a$ien %#$"%ar"u& blue$ (ian"aran)a A(alah :

aN)eri aku"'ke"i(akn)a&anan berhubun!an (en!an "rau&a &ekani$*

e(e&a'%e&be$aran 2arin!an a"au (i$"en$i* e+ek?e+ek h#rnal

bMen)u$ui berhubun!an (en!an "in!ka" %en!e"ahuan* %en!ala&an

$ebelu&n)a* u$ia !e$"a$i ba)i* "in!ka" (ukun!an* $"ruk"ur'karak"eri$"ik +i$ik

%a)u(ara ibu

,Ri$ik# "in!!i "erha(a% %erubahan %eran &en2a(i #ran! "ua berhubun!an (en!an

%en!aruh k#&%lika$i +i$ik (an e$i#nal

(Re$ik# "in!!i ke"i(ake+ek"i+an k#%in! in(i9i(u berkai"an %erubahan e$i#nal )an!

"i(ak $"abil %a(a ibu

eGan!!uan %#la "i(ur berhubun!an (en!an Re$%#n h#rnal (an

%$ik#l#!i$ -$an!a" !e&bira* an$ie"a$* ke!iran!an/* n)eri'ke"i(akn)a&anan* %r#$e$

%er$alinan (an kelahiran &elelahkan

+Kuran! %en!e"ahuan &en!enai %eraa"an (iri (an %eraa"an ba)i

berhubun!an (en!an kuran! %e&a2anan ' &en!in!a"* ke$alahan in"er%re"a$i* "i(ak

&en!enal $u&ber $u&ber

!P#"en$ial "erha(a% %er"u&buhan k#%in! keluar!a berhubun!an (en!an

ke,uku%an %e&enuhan kebu"uhan kebu"uhan in(i9i(u (an "u!a$ "u!a$ a(a%"i+*

&e&un!kinkan "u2uan ak"uali$a$i (iri &un,ul ke %er&ukaan

Ren,ana Ke%eraa"an

aNyeri akut/ketidaknyamanan berhubungan dengan trauma mekanis,

edema/pembesaran jaringan atau distensi, efek-efek hormonal.

Tu2uan : Men!i(en"i+ika$i (an &en!!unakan in"er9en$i un"uk &en!a"a$i

ke"i(akn)a&anan


24/47

In"er9en$i Ke%eraa"an :

4/Ten"ukan a(an)a* l#ka$i* (an $i+a" ke"i(akn)a&anan

Ra$i#nal : Men!i(en"i+ika$i kebu"uhan kebu"uhan khu$u$ (an in"er9en$i )an!

"e%a"

0/In$%ek$i %erbaikan %erineu& (an e%i#$"#&i

Ra$i#nal : Da%a" &enun2ukkan "rau&a berlebihan %a(a 2arin!an %erineal (an

"er2a(in)a k#&%lika$i )an! &e&erlukan e9alua$i ' in"er9en$i lan2u"

/Berikan k#&%re$ e$ %a(a %erineu&* khu$u$n)a $ela&a 01 2a& %er"a&a $e"elah

kelahiran

Ra$i#nal : Me&beri ane$"e$ia l#kal* &enin!ka"kan 9a$#k#n$"rik$i* (an

&en!uran!i e(e&a (an 9a$#(ila"a$i

1/Berikan k#&%re$ %ana$ le&bab -&i$aln)a ren(a& (u(uk ' bak &an(i/

Ra$i#nal : Menin!ka"kan $irkula$i %a(a %erineu&* &enin!ka"kan #k$i!ena$i (an

nu"ri$i %a(a 2arin!an* &enurunkan e(e&a (an &enin!ka"kan %en)e&buhan

7/An2urkan (u(uk (en!an #"#" !lu"eal "erk#n"rak$i (ia"a$ %erbaikan e%i$i#"#&)

Ra$i#nal : Pen!!unaan %en!en,an!an !lu"eal $aa" (u(uk &enurunkan $"re$ (an

"ekanan lan!$un! %a(a %erineu&

./K#lab#ra$i (ala& %e&berian #ba" anal!e$ik 8?.8 &eni" $ebelu& &en)u$ui

Ra$i#nal : Me&berikan ken)a&anan* khu$u$n)a $ela&a lak"a$i* bila a+"er%ain

%alin! heba" karena %ele%a$an #k$i"#$in

bMen)u$ui berhubun!an (en!an "in!ka" %en!e"ahuan* %en!ala&an

$ebelu&n)a* u$ia !e$"a$i ba)i* "in!ka" (ukun!an* $"ruk"ur'karak"eri$"ik +i$ik

%a)u(ara ibu

Tu2uan

Perawatan PayuaraMa) 1* 0886 Lea9e a ,#&&en"G# "# ,#&&en"$
http://creasoft.wordpress.com/2008/05/04/perawatan-payudara/#respondhttp://creasoft.wordpress.com/2008/05/04/perawatan-payudara/#respondhttp://creasoft.wordpress.com/2008/05/04/perawatan-payudara/#commentshttp://creasoft.wordpress.com/2008/05/04/perawatan-payudara/#respondhttp://creasoft.wordpress.com/2008/05/04/perawatan-payudara/#comments


25/47

4 #"e$

Tu!uan Perawatan Payuara

Peraa"an Pa)u(ara %a$,a %er$alinan &eru%akan kelan2u"an %eraa"an

%a)u(ara $e&a$a ha&il* )an! &e&%un)ai "u2uan $eba!ai beriku" :

4/ Un"uk &en2a!a keber$ihan %a)u(ara $ehin!!a "erhin(ar (ari in+ek$i

0/ Un"uk &en!en)alkan %u"in! $u$u* $u%a)a "i(ak &u(ah le,e"

/ Un"uk &en#n2#lkan %u"in! $u$u

1/ Men2a!a ben"uk buah (a(a "e"a% ba!u$

7/ Un"uk &en,e!ah "er2a(in)a %en)u&ba"an

./ Un"uk &e&%erban)ak %r#(uk$i ASI

/ Un"uk &en!e"ahui a(an)a kelainan

Pelak$anaan %eraa"an %a)u(ara %a$,a %er$alinan (i&ulai $e(ini &un!kin

)ai"u 4 0 hari $e$u(ah ba)i (ilahirkan Hal i"u (ilakukan 0 kali $ehari

Pe"a#$anaan Perawatan Payuara

Per$%a&an A"at


26/47

4 Baby oil $e,uku%n)a

0 Ka%a$ $e,uku%n)a

Wa$la%* 0 buah

1 Han(uk ber$ih* 0 buah

7 Ben!k#k

. 0 ba$k#& beri$i air -han!a" (an (in!in/

BH )an! ber$ih (an "erbua" (ari ka"un

Per$%a&an I'u

4 @u,i "an!an (en!an $abun (ibaah air &en!alir (an kerin!kan

(en!an han(uk

0 Ba2u ibu ba!ian (e%an (ibuka

Pa$an! han(uk

Pe"a#$anaan Perawatan Payuara

A(a bebera%a hal )an! %erlu (i%erha"ikan (ala& &elak$anakan

%eraa"an %a)u(ara %a$,a %er$alinan* )ai"u:

4 Pu"in! $u$u (ik#&%re$ (en!an ka%a$ &in)ak $ela&a ?1 &eni"*

ke&u(ian ber$ihkan (en!an ka%a$ &in)ak "a(i


27/47

0 Pen!en)alan )ai"u %u"in! $u$u (i%e!an! (en!an ibu 2ari (an 2ari

"elun2uk (i%u"ar ke(ala& 08 kali keluar 08 kali

Pen#n2#lan %u"in! $u$u )ai"u :

4/ Pu"in! $u$u ,uku% (i"arik $eban)ak 08 kali

0/ Diran!$an! (en!an &en!!unakan u2un! a$la%

/ Me&akai %#&%a %u"in! $u$u

1 Pen!uru"an %a)u(ara:

4/ Tela%ak "an!an %e"u!a$ (iberi baby oilke&u(ian (ira"akan

0/ Pe!an!lah %a)u(ara lalu (iuru" (ari %an!kal ke %u""in! $u$u

$eban)ak 8 kali

/ Pi2a"lah %u"in! $u$u %a(a (aerah are#la &a&&ae un"uk

&en!eluarkan ,#l#$"ru&$

1/ Ber$ihkan %a)u(ara (en!an air ber$ih &e&akai a$la%


28/47

Perawatan perineum Setelah MelahirkanLa$" U%(a"e( #n Tue$(a)* 00 N#9e&ber 0844 Tue$(a)* 00 N#9e&ber 0844

Share

Sementara Anda mas#h erada d# me,a

persa!#nan dan a*# Anda sedang d#urus o!eh pera.at per#neum Anda a"an d#per#"sa

apa"ah ada )#dera roe"an atau t#da"+ )#dera pada per#neum me!#put# peregangan

"u!#t 0u"a Roe"an atau ep#s#otom#+
http://www.facebook.com/sharer.php?u=http%3A%2F%2Fwww.bidankita.com%2Fjoomla-license%2Fnatural-childbirth%2F412-perawatan-perineum-setelah-melahirkan&t=Perawatan%20perineum%20Setelah%20Melahirkan&src=sphttp://www.facebook.com/sharer.php?u=http%3A%2F%2Fwww.bidankita.com%2Fjoomla-license%2Fnatural-childbirth%2F412-perawatan-perineum-setelah-melahirkan&t=Perawatan%20perineum%20Setelah%20Melahirkan&src=sp


29/47

Ke"ika An(a (i(a%a"i r#bekan &aka #"##&a"i$ %erineu& An(a akan (ilakukan %en2ah"an inilah )an!

$erin!kali &e&bua" %ara ibu &en2a(i "ra&a a"au ke"aku"an Pa(ahal %r#$e$ %en2ahi"an %alin! han)a

berlan!$un! $eki"ar 48 $( 08 &eni" (an luka %a(a %erineu&%un lebih ,e%a" $e&buhn)a ke"i&ban! lukaakiba" be(ah @ae$ar Nah* Peraa"an %erineu& )an! "e%a" $an!a" %en"in! (ala& &en,e!ah in+ek$i %a(a

e%i$i#"#&i* kan(un! ke&ih* (an rahi& Ca!a %erineu& "e"a% ber$ih (an beba$ (ari (arah )an! &ene&%ela"au kerin!!an"ilah %e&balu" $e"i(akn)a $e"ia% 1 2a& un"uk &e&ban"u &en,e!ah in+ek$i Men!!an"i

%e&balu" $e"ia% kali An(a &en!!unakan ka&ar &an(i (an ke"ika An(a &an(i Gunakan %eraa"an%erineu& )an! "e%a" $e"ia% kali An(a &en!!an"i %e&balu"* buan! air ke,il* a"au buan! air be$ar $a&%ai

$e&ua ,airan 9a!ina -l#kia/ "elah berhen"i

an!kah"lan!kah untuk Perawatan perineum #an! Tepat

4 @u,i "an!an An(a ini $an!a" %en"in! $ekali un"uk &en2a!a "an!an An(a "e"a% ber$ih Ke"ika An(a in!in

&ele%a$kan %e&balu" (an &en!!an"i )an! baru* "Kupas"%e&balu" (ari (e%an ke belakan! Hal ini un"uk

&en!hin(ari ku&an "er$ere" (ari (aerah anu$ ke area 9a!ina Buan! %e&balu" k#"#r (i "e&%a" $a&%ah ber2a2ar

(a%a" a"au kan"#n! %la$"ik* bukan (i "#ile" Berha"i?ha"ilah un"uk "i(ak &en)en"uh area k#"#r %a(a %e&bbalu"

0 Se"elah buan! air ke,il (an $e&en"ara &a$ih (u(uk (i "#ile"* $e&%r#"kan air keran han!a" ke ba!ian luar

%erineu&* (i&ulai (i (e%an (an ber!erak ke arah belakan!Jangan menyemprotkan air ke dalam

vagina Lalu kerin!kan (ari arah (e%an ke belakan! (en!an ker"a$ "#ile" Gunakan $ele&bar ker"a$ ber$ih

"#ile" un"uk $e"ia% ber$ihkan Ca"uhkan ker"a$ "#ile" )an! (i!unakan ke "#ile" $e"elah $e"ia% la%

$e&%r#"kan #ba" a"au $ale% 2ika (#k"er An(a "elah &e&erin"ahkan hal i"u Se&%r#" a"au $ale% &enin!ka"kan

%en)e&buhan (an &e&un!kinkan ken)a&anan


30/47

1 Can!an &en)ira& "#ile" $a&%ai $e"elah An(a ber(iri* %en)ira&an air (a%a" %er,ikan ke %erineu& Pa$an! %a(

ber$ih (ari (e%an ke belakan!

7 Urin (a%a" &en!iri"a$i kuli" %erineu& (an &eni&bulkan ra$a $en!a"an(i beka$ e%i$i#"#&i a"au r#bekan Un"uk

&en2a!a urin "i(ak &en!eni (aerah ini* buan! air ke,il $a&bil ber(iri &en!an!kan! (i "#ile" $ehin!!a urine

akan 2a"uh luru$ ke baah a"au buan! air ke,il $aa" &en!a&bil &an(i Cika An(a &era$akan (#r#n!an un"uk

buan! air ke,il "a%i "i(ak bi$a* ,#ba (u(uk (i bak air han!a" $a&%ai #"#" %erineu& rilek$* ke&u(ian buan! air

ke,il $a&bil (u(uk (i air Se"elah i"u* bila$ (en!an baik (an raa" %erineu& An(a

. Se"elah buan! air be$ar* ber$ihkan (ari (e%an ke belakan! (en!an ker"a$ "#ile" Ke&u(ian (en!an le&bu"

&en!u$a% a"au &ene%uk* la!i (ari (e%an ke belakan!* un"uk &en!uran!i !a"al?!a"al rin!an a"au "erbakar (ari

a$ir

Selalu @u,i Tan!an un"uk Men,e!ah In+ek$i

Selalu ,u,i "an!an (en!an ber$ih $ebelu& (an $e"elah %er!i ke ka&ar &an(i a"au &en!!an"i

%e&balu" &en,u,i "an!an )an! "e%a" a(alah hal "erbaik )an! (a%a" An(a lakukan un"uk (iri $en(iri (an ba)i

An(a un"uk &en,e!ah in+ek$i

0#n" - http-//...+#dan"#ta+1om/#nde2+php3

opt#on41om51ontent6e.4art#1!e6#d47''-ep#s#otom#61at#d477-natura!8

1h#!d#rth6Item#d4$9

TIPS-

Sudah umum jika Anda merasa takut jahitan episiotomi akan robek jika Anda batuk. Batuk,

bersin, mengejan, dan tertawa memang membuat banyak tekanan pada jahitan Anda. Anda akanlebih nyaman jika Anda mengencangkan otot-otot perineum sebelum Anda batuk, bersin,

ketegangan, atau tertawa dan kemudian rileks sesudahnya.

Anda dapat meringankan ketidaknyamanan dengan menekan pad Anda terhadap jahitan Anda

untuk mendukungnya sebelum Anda batuk atau bersin.
http://www.bidankita.com/joomla-license/natural-childbirth/411-episiotomihttp://www.bidankita.com/joomla-license/natural-childbirth/411-episiotomihttp://www.bidankita.com/joomla-license/natural-childbirth/411-episiotomihttp://www.bidankita.com/joomla-license/natural-childbirth/411-episiotomihttp://www.bidankita.com/joomla-license/natural-childbirth/411-episiotomihttp://www.bidankita.com/joomla-license/natural-childbirth/411-episiotomi


31/47

POST PARTUMA

KONSEP

Peri#(e %a$,a%ar"u& ialah &a$a ena& &in!!u $e2ak ba)i lahir $a&%ai #r!an?#r!anre%r#(uk$i ke&bali ke

kea(aan n#r&al $ebelu& ha&il Peri#(e ini ka(an!?k(an! (i$ebu"Pueriu& a"au "ri&e$"er kee&%a"keha&ilan Perubahan +i$i#l#!i$ )an! "er2a(i $an!a" 2ela$*alau%un (ian!!a% n#r&al* (i&ana %r#$e$?

%r#$e$ %a(a keha&ilan ber2alan "erbalik Ban)ak +ak"#r* "er&a$uk "in!ka" ener!i* "in!ka" ken)a&anan*ke$eha"an ba)i baru lahir* (an %eraa"an $er"a (#r#n!an $e&an!a" )an! (iberikan "ena!a ke$eha"an

%r#+e$i#nal iku"&e&ben"uk re$%#n$ ibu "erha(a% ba)in)a $ela&a &a$a ini Un"uk &e&beri %eraa"an

)an!&en!un"un!kan ibu* ba)i* (an keluar!an)a* $e#ran! %eraa" haru$ &e&an+aa"kan %en!e"ahuan)a

"en"an! ana"#&i (an +i$i#l#!i ibu %a(a %eri#(e %e&ulihan* karak"eri$"ik +i$ik (an %erilaku ba)i baru lahir*

(an re$%#n$ keluar!a "erha(a% kelahiran $e#ran! anakSi$"e& Re%r#(uk$i (an $"ruk"ur Terkai"4

U"eru$

Pr#$e$ In9#lu$i

Pr#$e$ ke&balin)a u"eru$ ke kea(aan $ebelu& ha&il $e"elah &elahirkan (i$ebu" in9#lu$iPr#$e$ ini

(i&ulai $e!era $e"elah %la$en"a keluar akiba" k#n"rak$i #"#"?#"#" %#l#$ u"eru$Pa(a akhir "aha% ke"i!a

%er$alinan* u"eru$ bera(a (i !ari$ "en!ah* kira?kira 0 ,& (i baahu&biliku$ (en!an ba!ian +un(u$

ber$an(ar %a(a %r#n"#riu& $akrali$ Pa(a $aa" ini be$ar u"eru$ kira?kira $a&a (en!an be$ar u"eru$$eak"u u$ia keha&ilan 4. &in!!u -kira?kira $ebe$ar !ra%e+rui" -2eruk &a$a&/ (an bera"n)a kira?kira

4888 !Dala& ak"u 40 2a&* "in!!i +un(u$ &en,a%ai lebih 4 ,& (i a"a$ u&biliku$ Dala& bebera%a hari

ke&u(ian* %erubahan in9#lu$i berlan!$un! (en!an ,e%a" Fun(u$ "urunkira?kira 4 $a&%ai 0 ,& $e"ia% 01

2a& Pa(a haari %a$,a%ar"u& keena& +un(u$ n#r&alakan bera(a (i %er"en!ahan an"ara u&biliku$ (an$i&+i$i$ %ubi$ U"eru$ "i(ak bi$a(i%al%a$i %a(a ab(#&en %a(a hari ke?5 %a$,a%r"u&U"eru$* )an! %a(a

ak"u ha&il %enuh bera"n)a 44 kali bera" $ebelu& ha&il* berin9#lu$i&en2a(i kira8kira 788 !r -4 lb/ 4

&in!!u $e"elah &elahirkan (an 78 ! -44 $a&%ai 40#n$/ 0 &in!!u $e"elah lahir Se&in!!u $e"elah

&elahirkan u"eru$ bera(a (i (ala& %an!!ul $e2a"i la!i Pa(a &in!!u ke ena&* bera"n)a &en2a(i 78 $a&%ai

.8 k!

Pr#ns#p G#:# ;ag# Iu Men*usu#

Gii%a(a ibu &en)u$ui$an!a" era" kai"ann)a (en!an %r#(uk$i air $u$u* )an! $an!a"(ibu"uhkan un"uk "u&buh ke&ban!ba)i Bila%e&berian ASIberha$il baik* &akabera"ba(anba)iakan &enin!ka"* in"e!ri"a$ kuli" baik*"#nu$ #"#"$er"a kebia$aan &akan )an!

&e&ua$kan

Ibu &en)u$ui"i(aklah "erlalu ke"a" (ala& &en!a"ur nu"ri$in)a* )an! "er%en"in! a(alah

&akanan)an! &en2a&in %e&ben"ukan air $u$u)an! berkuali"a$ (ala& 2u&lah )an!,uku% un"uk &e&enuhi kebu"uhan ba)in)a

+ Prote#n dengan adan*a &ar#as# #nd#du ma"a d#an,ur"an penamahan '$8>%gram prote#nsehar#+
http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/air-susu/http://www.lusa.web.id/tag/tumbuh-kembang/http://www.lusa.web.id/tag/bayi/http://www.lusa.web.id/tag/pemberian-asi/http://www.lusa.web.id/tag/berat-badan/http://www.lusa.web.id/tag/berat-badan/http://www.lusa.web.id/tag/bayi/http://www.lusa.web.id/tag/bayi/http://www.lusa.web.id/tag/tonus-otot/http://www.lusa.web.id/tag/tonus-otot/http://www.lusa.web.id/tag/tonus-otot/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/air-susu/http://www.lusa.web.id/tag/faktor/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/protein/http://www.lusa.web.id/tag/protein/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/air-susu/http://www.lusa.web.id/tag/tumbuh-kembang/http://www.lusa.web.id/tag/bayi/http://www.lusa.web.id/tag/pemberian-asi/http://www.lusa.web.id/tag/berat-badan/http://www.lusa.web.id/tag/berat-badan/http://www.lusa.web.id/tag/bayi/http://www.lusa.web.id/tag/tonus-otot/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/air-susu/http://www.lusa.web.id/tag/faktor/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/protein/http://www.lusa.web.id/tag/protein/


32/47

?+ Sup!ementas# ,#"a ma"an sehar# se#mang sup!ementas# t#da" d#per!u"an"e1ua!# ,#"a "e"urangan satu atau !e#h :at g#:#+

7+ A"t#tas+

Pengaruh Status G#:# ;ag# Iu Men*usu#

Kebu"uhan nu"ri$i$ela&a lak"a$i(i(a$arkan %a(a kan(un!annu"ri$iair $u$u(an 2u&lah

nu"ri$i%en!ha$il $u$u Ibu &en)u$ui(i$arankan &e&%er#leh "a&bahan a" &akanan688Kkal )an! (i!unakan un"uk &e&%r#(uk$i ASI (an un"uk ak"i9i"a$ibu i"u $en(iri

Keutuhan @at G#:# Iu Men*usu#Kebu"uhan kal#ri$ela&a &en)u$ui%r#%#r$i#nal (en!an 2u&lah air $u$uibu )an!

(iha$ilkan (an lebih "in!!i $ela&a &en)u$ui(iban(in! $ela&aha&il Ra"a?ra"a

kan(un!ankal#riASI )an! (iha$ilkan ibu (en!an nuri$i baik a(alah 8 kal' 488 &l* (an

kira?kira 67 kal (i%erlukan #leh ibu un"uk "ia% 488 &l )an! (iha$ilkan Ra"a?ra"a ibu&en!!unakan kira?kira .18 kal' hari un"uk . bulan%er"a&a (an 748 kal' hari $ela&a .

bulanke(ua un"uk &en!ha$ilkan 2u&lah $u$u n#r&al Ra"a?ra"a ibu haru$ &en!#n$u&$i

088?088 kal ke"ika &en)u$ui-Du(ek* 0884/

Pr$tein

Ibu &e&erlukan "a&bahan 08 !ra& (ia"a$ kebu"uhan n#r&alke"ika &en)u$ui Cu&lah inihan)a 4. = (ari "a&bahan 788 kal )an! (ian2urkan

%airan

Nu"ri$ilain )an! (i%erlukan $ela&a lak"a$ia(alah a$u%an ,airanDian2urkan ibu&en)u$ui&inu& 0? li"er %er hari* (ala& ben"uk air %u"ih* $u$u (an 2u$ buah

Vitamin &an mineral

Kebu"uhan 9i"a&in(an &ineral$ela&a &en)u$uilebih "in!!i (ari%a(a $ela&aha&il

ampa" Ke"urangan G#:# Iu Men*usu#

Kekuran!an !ii%a(a ibu &en)u$ui&eni&bulkan !an!!uanke$eha"an%a(a ibu (anba)in)a Gan!!uan%a(aba)i&eli%u"i%r#$e$"u&ban! anak*ba)i&u(ah$aki"*&u(ah

"erkena in+ek$i Kekuran!an a"?a" e$en$ial &eni&bulkan !an!!uan%a(a &a"a a"au%un

"ulan!

Pend#d#"an G#:# ;ag# Iu Men*usu#

'+ ;uat!ah set#ap g#g#tan erart#+

Ma"an ma"anan*ang ermanBaat untu" menghas#!"an susu *ang a#" dar#seg# "ua!#tasmaupun "uant#tas dan memper1epat "ond#s# sete!ah me!ah#r"an+

>+ Semua "a!or#t#da" d#1#pta"an setara+Mem#!#h ma"anan*ang mengandung "a!or#sesua# dengan "eutuhan+

?+ C#"a anda "e!aparan ma"a a*#,uga+Cangan me!e.at"an ma"an ,#"a saat men*usu#"arena dapat memperpende"umur dan da*a h#dup+
http://www.lusa.web.id/tag/seimbang/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/aktivitas/http://www.lusa.web.id/tag/nutrisi/http://www.lusa.web.id/tag/laktasi/http://www.lusa.web.id/tag/kandungan/http://www.lusa.web.id/tag/nutrisi/http://www.lusa.web.id/tag/air-susu/http://www.lusa.web.id/tag/air-susu/http://www.lusa.web.id/tag/nutrisi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/aktivitas/http://www.lusa.web.id/tag/kalori/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/air-susu/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/hamil/http://www.lusa.web.id/tag/hamil/http://www.lusa.web.id/tag/kandungan/http://www.lusa.web.id/tag/kalori/http://www.lusa.web.id/tag/kalori/http://www.lusa.web.id/tag/6-bulan/http://www.lusa.web.id/tag/6-bulan/http://www.lusa.web.id/tag/6-bulan/http://www.lusa.web.id/tag/normal/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/normal/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/nutrisi/http://www.lusa.web.id/tag/laktasi/http://www.lusa.web.id/tag/laktasi/http://www.lusa.web.id/tag/cairan/http://www.lusa.web.id/tag/cairan/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/air-putih/http://www.lusa.web.id/tag/vitamin/http://www.lusa.web.id/tag/mineral/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/hamil/http://www.lusa.web.id/tag/hamil/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/gangguan/http://www.lusa.web.id/tag/kesehatan/http://www.lusa.web.id/tag/gangguan/http://www.lusa.web.id/tag/bayi/http://www.lusa.web.id/tag/bayi/http://www.lusa.web.id/tag/proses/http://www.lusa.web.id/tag/anak/http://www.lusa.web.id/tag/bayi/http://www.lusa.web.id/tag/bayi/http://www.lusa.web.id/tag/bayi/http://www.lusa.web.id/tag/mudah/http://www.lusa.web.id/tag/sakit/http://www.lusa.web.id/tag/mudah/http://www.lusa.web.id/tag/mudah/http://www.lusa.web.id/tag/mudah/http://www.lusa.web.id/tag/infeksi/http://www.lusa.web.id/tag/gangguan/http://www.lusa.web.id/tag/tulang/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/kualitas/http://www.lusa.web.id/tag/melahirkan/http://www.lusa.web.id/tag/kalori/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/kalori/http://www.lusa.web.id/tag/bayi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/seimbang/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/aktivitas/http://www.lusa.web.id/tag/nutrisi/http://www.lusa.web.id/tag/laktasi/http://www.lusa.web.id/tag/kandungan/http://www.lusa.web.id/tag/nutrisi/http://www.lusa.web.id/tag/air-susu/http://www.lusa.web.id/tag/nutrisi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/aktivitas/http://www.lusa.web.id/tag/kalori/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/air-susu/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/hamil/http://www.lusa.web.id/tag/kandungan/http://www.lusa.web.id/tag/kalori/http://www.lusa.web.id/tag/6-bulan/http://www.lusa.web.id/tag/6-bulan/http://www.lusa.web.id/tag/6-bulan/http://www.lusa.web.id/tag/normal/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/normal/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/nutrisi/http://www.lusa.web.id/tag/laktasi/http://www.lusa.web.id/tag/cairan/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/air-putih/http://www.lusa.web.id/tag/vitamin/http://www.lusa.web.id/tag/mineral/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/hamil/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/gangguan/http://www.lusa.web.id/tag/kesehatan/http://www.lusa.web.id/tag/gangguan/http://www.lusa.web.id/tag/bayi/http://www.lusa.web.id/tag/proses/http://www.lusa.web.id/tag/anak/http://www.lusa.web.id/tag/bayi/http://www.lusa.web.id/tag/mudah/http://www.lusa.web.id/tag/sakit/http://www.lusa.web.id/tag/mudah/http://www.lusa.web.id/tag/infeksi/http://www.lusa.web.id/tag/gangguan/http://www.lusa.web.id/tag/tulang/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/kualitas/http://www.lusa.web.id/tag/melahirkan/http://www.lusa.web.id/tag/kalori/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/kalori/http://www.lusa.web.id/tag/bayi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/


33/47

7+ Cad#!ah ah!# eBes#ens#+Mem#!#h ma"anan*ang erg#:# t#da" harus maha! *ang terpent#ng sesua#dengan "eutuhan nutr#s#se!ama !a"tas#+

$+ Karoh#dratada!ah #su "omp!e"+Karoh#drat"omp!e" "a*a a"an tam#ndan m#nera! seh#ngga menghas#!"an

a#r susu*ang a#" dan 1u"up+

9+ =ang man#s t#da" ada manBaatn*a8 ah"an men#mu!"an masa!ah+Ka!or#*ang erasa! dar# gu!a "urang ermanBaat "onsums# ma"anan*angman#s d#"urang#+

D+ Ma"an!ah ma"anan*ang a!am#+Ma"anano!ahan #asan*a an*a" "eh#!angan n#!a# g#:#n*a seh#ngga a"anmengurang# n#!a# g#:#a#r susu+

+ ;uat!ah "e#asaan ma"an *ang a#" seaga# "e#asaan "e!uarga ha! #n# a"an

ermanBaat untu" "esehatan"e!uarga+Cangan m#num m#numan era!"oho! oat8oatan "op# atau mero"o"+ Ha!terseut a"an mempengaruh# produ"s# a#r susudan men#mu!"an gangguanpada #u dan a*#+

Kata Kun1#

!iiibu &en)u$ui* &akananun"uk ibu &en)u$ui*ibu &en)u$ui*nu"ri$iibu &en)u$ui*

&akananibu &en)u$ui* !ii%a(a ibu &en)u$ui* nu"ri$iun"uk ibu &en)u$ui*!ii$ei&ban! ba!i ibu &en)u$ui* kebu"uhan !iiibu &en)u$ui*!iiun"uk ibu &en)u$ui*

&a$alah !ii%a(a ibu &en)u$ui* %#la &akan ibu &en)u$ui*!ii$ei&ban!un"uk ibu

&en)u$ui* kebu"uhan kal#riibu &en)u$ui*&akanan)an! baik un"uk ibu &en)u$ui* !iiibu ha&il(an &en)u$ui* &akananba!i ibu &en)u$ui*&a$alah!ii%a(a ibuni+a$*

&akanan "erbaikun"uk ibu &en)u$ui* &akanan$aa"&en)u$ui*&akananbua" ibu&en)u$ui*&akanan(an &inu&an ibu $e"elah &elahirkan* k#&unika$i%a(a ibu&en)u$ui*!ii$ei&ban!%a(a ibu &en)u$ui* !ii$ei&ban!ibu &en)u$ui

Ke"uar(a 'eren)ana-(i$in!ka" KB/ a(alah !erakan un"uk &e&ben"uk keluar!a)an!

$eha" (an $e2ah"era (en!an &e&ba"a$i kelahiran I"u ber&akna a(alah %eren,anaan

2u&lah keluar!a (en!an %e&ba"a$an )an! bi$a (ilakukan (en!an %en!!unaan ala"?ala"k#n"ra$e%$ia"au %enan!!ulan!an kelahiran $e%er"ik#n(#&* $%iral*IUD* (an $eba!ain)a

Cu&lah anak (ala& $ebuah keluar!a )an! (ian!!a% i(eal a(alah (ua Gerakan ini &ulai

(i,anan!kan %a(a "ahun akhir 458?an

A(a %ula $ebuah la!u &en!enai keluar!a beren,ana )an! $erin! (in)an)ikan

aBtar #s#Fsemun*#"an

' Tu,uan "e!uarga eren1ana
http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/nutrisi/http://www.lusa.web.id/tag/laktasi/http://www.lusa.web.id/tag/karbohidrat/http://www.lusa.web.id/tag/karbohidrat/http://www.lusa.web.id/tag/vitamin/http://www.lusa.web.id/tag/mineral/http://www.lusa.web.id/tag/air-susu/http://www.lusa.web.id/tag/kalori/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/air-susu/http://www.lusa.web.id/tag/keluarga/http://www.lusa.web.id/tag/kesehatan/http://www.lusa.web.id/tag/keluarga/http://www.lusa.web.id/tag/obat-obatan/http://www.lusa.web.id/tag/air-susu/http://www.lusa.web.id/tag/gangguan/http://www.lusa.web.id/tag/bayi/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/nutrisi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/nutrisi/http://www.lusa.web.id/tag/nutrisi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/gizi-seimbang-bagi-ibu-menyusui/http://www.lusa.web.id/gizi-seimbang-bagi-ibu-menyusui/http://www.lusa.web.id/gizi-seimbang-bagi-ibu-menyusui/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/seimbang/http://www.lusa.web.id/tag/seimbang/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/kalori/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/ibu-hamil/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/category/askeb-iii-nifas/http://www.lusa.web.id/category/askeb-iii-nifas/http://www.lusa.web.id/tag/makanan-terbaik/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/melahirkan/http://www.lusa.web.id/category/komunikasi-dan-konseling/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/seimbang/http://www.lusa.web.id/tag/seimbang/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/seimbang/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://id.wikipedia.org/wiki/Keluargahttp://id.wikipedia.org/wiki/Alathttp://id.wikipedia.org/w/index.php?title=Kontrasepsi&action=edit&redlink=1http://id.wikipedia.org/wiki/Kondomhttp://id.wikipedia.org/wiki/Kondomhttp://id.wikipedia.org/w/index.php?title=Spiral&action=edit&redlink=1http://id.wikipedia.org/w/index.php?title=IUD&action=edit&redlink=1http://id.wikipedia.org/w/index.php?title=IUD&action=edit&redlink=1http://id.wikipedia.org/wiki/Keluarga_Berencanahttp://id.wikipedia.org/wiki/Keluarga_Berencana#Tujuan_keluarga_berencanahttp://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/nutrisi/http://www.lusa.web.id/tag/laktasi/http://www.lusa.web.id/tag/karbohidrat/http://www.lusa.web.id/tag/karbohidrat/http://www.lusa.web.id/tag/vitamin/http://www.lusa.web.id/tag/mineral/http://www.lusa.web.id/tag/air-susu/http://www.lusa.web.id/tag/kalori/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/air-susu/http://www.lusa.web.id/tag/keluarga/http://www.lusa.web.id/tag/kesehatan/http://www.lusa.web.id/tag/keluarga/http://www.lusa.web.id/tag/obat-obatan/http://www.lusa.web.id/tag/air-susu/http://www.lusa.web.id/tag/gangguan/http://www.lusa.web.id/tag/bayi/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/nutrisi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/nutrisi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/gizi-seimbang-bagi-ibu-menyusui/http://www.lusa.web.id/gizi-seimbang-bagi-ibu-menyusui/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/seimbang/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/kalori/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/ibu-hamil/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/category/askeb-iii-nifas/http://www.lusa.web.id/tag/makanan-terbaik/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/tag/makanan/http://www.lusa.web.id/tag/melahirkan/http://www.lusa.web.id/category/komunikasi-dan-konseling/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/seimbang/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://www.lusa.web.id/category/gizi/http://www.lusa.web.id/tag/seimbang/http://www.lusa.web.id/tag/menyusui/http://id.wikipedia.org/wiki/Keluargahttp://id.wikipedia.org/wiki/Alathttp://id.wikipedia.org/w/index.php?title=Kontrasepsi&action=edit&redlink=1http://id.wikipedia.org/wiki/Kondomhttp://id.wikipedia.org/w/index.php?title=Spiral&action=edit&redlink=1http://id.wikipedia.org/w/index.php?title=IUD&action=edit&redlink=1http://id.wikipedia.org/wiki/Keluarga_Berencanahttp://id.wikipedia.org/wiki/Keluarga_Berencana#Tujuan_keluarga_berencana


34/47

o '+' Tu,uan umum

o '+> Tu,uan "husus

> Pandangan agama tentang "e!uarga eren1ana

? Prana!a !uar

Fsunt#ng Tu,uan "e!uarga eren1ana

Tu2uan keluar!a beren,ana (i In(#ne$ia a(alah:

'(untin!) Tu*uan umum

Menin!ka"kan ke$e2ah"eraan ibu* anak (ala& ran!ka &eu2u(kan NKKBS -N#r&al

Keluar!a Ke,il Baha!ia Se2ah"era/ )an! &en2a(i (a$ar "eru2u(n)a &a$)araka" )an!

$e2ah"era (en!an &en!en(alikan kelahiran $ekali!u$ &en2a&in "erken(alin)a

%er"a&bahan %en(u(uk

'(untin!) Tu*uan khu(u(

Men#ng"at"an ,um!ah pendudu" untu" mengguna"an a!at "ontraseps#+

Menurunn*a ,um!ah ang"a "e!ah#ran a*#+

Men#ng"atn*a "esehatan "e!uarga eren1ana dengan 1ara pen,arangan"e!ah#ran

Fsunt#ng Pandangan agama tentang "e!uarga eren1ana

Keluar!a beren,ana "er&a$uk &a$alah )an! k#n"r#9er$i#nal $ehin!!a "i(ak (i"e&ukanbaha$ann)a #leh i&a&?i&a& &a(hab Se,ara u&u&* hin!!a kini (i kalan!an u&a"I$la&&a$ih a(a (ua kubu an"ara )an! &e&b#lehkan keluar!a beren,ana (an )an!

&en#lak keluar!a beren,ana A(a bebera%a ala$an (ari %ara ula&a)an! &e&%erb#lehkan

keluar!a beren,ana* (ian"aran)a (ari $e!i ke$eha"an ibu(an ek#n#&i keluar!a Selain i"u*

%r#!ra& keluar!a beren,ana 2u!a (i(ukun! #leh %e&erin"ah Seba!ai&ana (ike"ahui*$e2ak 458* %r#!ra& keluar!a beren,ana na$i#nal "elah &ele"akkan (a$ar?(a$ar &en!enai

%en"in!n)a %eren,anaan (ala& keluar!a In"in)a* "en"u $a2a un"uk &en!an"i$i%a$i $e!ala

ke&un!kinan )an! berkai"an (en!an &a$alah (an beban keluar!a 2ika kelak &e&ilikianak Di lain %ihak* bebera%a ula&a ber%en(a%a" baha keluar!a beren,ana i"u hara&

Hal ini (i(a$arkan %a(a +ir&an Allah$ Al?I$ra:4 )an! berbun)i:

+Dan janganlah kalian membunuh anak-anak kalian karena

takut miskin. Kamilah yang memberi rezeki kepada merekadan kepada kalian. ,

Q-$ Al?I$ra 4/
http://id.wikipedia.org/wiki/Keluarga_Berencana#Tujuan_umumhttp://id.wikipedia.org/wiki/Keluarga_Berencana#Tujuan_khusushttp://id.wikipedia.org/wiki/Keluarga_Berencana#Pandangan_agama_tentang_keluarga_berencanahttp://id.wikipedia.org/wiki/Keluarga_Berencana#Pranala_luarhttp://id.wikipedia.org/w/index.php?title=Keluarga_Berencana&action=edit&section=1http://id.wikipedia.org/w/index.php?title=Keluarga_Berencana&action=edit&section=2http://id.wikipedia.org/w/index.php?title=Keluarga_Berencana&action=edit&section=3http://id.wikipedia.org/w/index.php?title=Keluarga_Berencana&action=edit&section=4http://id.wikipedia.org/wiki/Islamhttp://id.wikipedia.org/wiki/Ulamahttp://id.wikipedia.org/wiki/Ibuhttp://id.wikipedia.org/wiki/Keluargahttp://id.wikipedia.org/wiki/1970http://id.wikipedia.org/wiki/Haramhttp://id.wikipedia.org/wiki/Allahhttp://id.wikipedia.org/wiki/Keluarga_Berencana#Tujuan_umumhttp://id.wikipedia.org/wiki/Keluarga_Berencana#Tujuan_khusushttp://id.wikipedia.org/wiki/Keluarga_Berencana#Pandangan_agama_tentang_keluarga_berencanahttp://id.wikipedia.org/wiki/Keluarga_Berencana#Pranala_luarhttp://id.wikipedia.org/w/index.php?title=Keluarga_Berencana&action=edit&section=1http://id.wikipedia.org/w/index.php?title=Keluarga_Berencana&action=edit&section=2http://id.wikipedia.org/w/index.php?title=Keluarga_Berencana&action=edit&section=3http://id.wikipedia.org/w/index.php?title=Keluarga_Berencana&action=edit&section=4http://id.wikipedia.org/wiki/Islamhttp://id.wikipedia.org/wiki/Ulamahttp://id.wikipedia.org/wiki/Ibuhttp://id.wikipedia.org/wiki/Keluargahttp://id.wikipedia.org/wiki/1970http://id.wikipedia.org/wiki/Haramhttp://id.wikipedia.org/wiki/Allah


35/47

Oleh karena i"u*&ereka "i(ak &e&%erb#lehkan keluar!a beren,ana Maka (ari i"u* ki"a

haru$ &e&%ela2ari %en!e"ahuan "en"an! keluar!a beren,ana (ari bebera%a $u(u" %an(an!$ehin!!a bi$a &e&beri &an+aa" ba!i &a$)araka" lua$ $er"a &e)akinkan &a$)araka"

"en"an! huku& keluar!a beren,ana Ra$ulullah SAW $an!a" &en!an2urkan u&a"n)aun"uk &e&iliki ke"urunan)an! $an!a" ban)ak Na&un "en"un)a bukan a$al ban)ak* "e"a%i

berkuali"a$ $ehin!!a %erlu (i(i(ik (en!an baik $u%a)a (a%a" &en!i$i ala& $e&e$"a ini(en!an &anu$ia )an! $halih (an beri&an @#n"#h &e"#(e %en,e!ah keha&ilan )an!

%ernah (ilakukan (i a&an Ra$ulullah SAW a(alah al )akni &en!eluarkan air &ani(i

luar 9a!inai$"ri a"au )an! lai& (i$ebu" $an!!a&a "er%u"u$* na&un "i(ak (ilaran! #lehRa$ul Dari Cabir berka"a: Ka&i &elakukan al (i &a$a Ra$ulullah SAW* (an Ra$ul

&en(en!arn)a "e"a%i "i(ak &elaran!n)a -HR Mu$li&/ Se(an!kan &e"#(e (i a&an ini

)an! "en"un)a belu& %ernah (ilakukan (i a&an Ra$ulullah SAW&e&bu"uhkan ka2ian)an! &en(ala& (an &eliba"kan ahli &e(i$ (ala&&enen"ukan keb#lehan a"au

kehara&ann)a Ki"a &en!enal keluar!a beren,ana $eba!ai &e"#(e )an! (i%akai un"uk

&en,e!ah keha&ilan Hal "er$ebu" )an! %alin! $erin! (i%er(eba"kan (ala& I$la&Huku& keluar!a beren,ana (ala& I$la& (iliha" (ari 0 %en!er"ian:

Tahd#d an8nas! (pematasan "e!ah#ran

Cika %r#!ra& keluar!a beren,ana (i&ak$u(kan un"uk &e&ba"a$i kelahiran* &aka

huku&n)a hara& I$la& "i(ak &en!enal %e&ba"a$an kelahiran Bahkan "er(a%a" ban)akha(i"$)an! &en(#r#n! u&a" I$la& un"uk &e&%erban)ak anak Mi$aln)a* "i(ak b#lehn)a

&e&bunuh anak a%ala!i karena "aku" &i$kin a"au "i(ak &a&%u &e&berikan na+kah

Allah ber+ir&an:

+Dan janganlah kalian membunuh anak-anak kalian karena

takut miskin. Kamilah yang memberi rezeki kepada merekadan kepada kalian. ,

Q-$ Al?I$ra 4/

Tan:h#m an8nas! (pengaturan "e!ah#ran

Cika %r#!ra& keluar!a beren,ana (i&ak$u(kan un"uk &en,e!ah kelahiran (en!an

berba!ai ,ara (an $arana* &aka huku&n)a &ubah* ba!ai&ana%un "i+n)a Ber(a$arkan

ke%u"u$an )an! "elah a(a $eba!ian ula&a &en)i&%ulkan baha %il?%il un"uk &en,e!ahkeha&ilan "i(ak b#leh (ik#n$u&$i Karena Allah Subhanahu a Taala &en$)aria"kan

un"uk ha&ba?N)a $ebab?$ebab un"uk &en(a%a"kan ke"urunan (an &e&%erban)ak 2u&lah

u&a"Rasulullah Shallallahu walaihi wa sallamar"in)a:Nikahilah wanita yang banyakanak lagi penyayang, karena sesungguhnya aku berlomba-lomba dalam banyak umat

dengan umat-umat lain di hari kiamat dalam riwayat yang lain! dengan para nabi di

hari kiamat
http://id.wikipedia.org/wiki/Air_manihttp://id.wikipedia.org/wiki/Vaginahttp://id.wikipedia.org/wiki/Rasulhttp://id.wikipedia.org/wiki/Rasulullah_SAWhttp://id.wikipedia.org/wiki/Haditshttp://id.wikipedia.org/wiki/Air_manihttp://id.wikipedia.org/wiki/Vaginahttp://id.wikipedia.org/wiki/Rasulhttp://id.wikipedia.org/wiki/Rasulullah_SAWhttp://id.wikipedia.org/wiki/Hadits


36/47

Karena u&a" i"u &e&bu"uhkan 2u&lah )an! ban)ak* $ehin!!a &ereka beriba(ah ke%a(a

Allah* ber2iha( (i 2alan?N)a* &elin(un!i kau& &u$li&in (en!an iin Allah* (an Allah

akan &en2a!a &ereka (an "i%u (a)a &u$uh?&u$uh &ereka Maka a2ib un"uk&enin!!alkan %erkara ini -&e&ba"a$i kelahiran/* "i(ak &e&b#lehkann)a (an "i(ak

&en!!unakann)a ke,uali (arura" Cika (ala& kea(aan (arura" &aka "i(ak &en!a%a*

$e%er"i:

Sang #str# tert#mpa pen*a"#t d# da!am rah#mn*a atau anggota adan *ang!a#n seh#ngga eraha*a ,#"a ham#! ma"a t#da" mengapa (mengguna"an p#!8p#! terseut untu" "eper!uan #n#+

em#"#an ,uga ,#"a sudah mem#!#"# ana" an*a" sedang"an #ster# "eeratan,#"a ham#! !ag# ma"a t#da" ter!arang meng"onsums# p#!8p#! terseut da!am.a"tu tertentu sepert# setahun atau dua tahun da!am masa men*usu#seh#ngga #a merasa r#ngan untu" "ema!# ham#! seh#ngga #a #sa mend#d#"dengan se!a*a"n*a+

A(a%un 2ika %en!!unaann)a (en!an &ak$u( berk#n$en"ra$i (ala& berkarier a"au $u%a)ahi(u% $enan! a"au hal?hal lain )an! $eru%a (en!an i"u* $eba!ai&ana )an! (ilakukan

keban)akan ani"a a&an $ekaran!* &aka hal i"u "i(ak b#leh Ber(a$arkan %en2ela$an

)an! "

Documents

ASKEP nifas.docx