SEMINARSKI-pelceRADA

7/23/2019 SEMINARSKI-pelceRADA

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-pelcerada 1/13

Zaštita životne sredine u mom okruženju – opština Subotica R200/2011

1. UVOD

Tema ovog seminarskog rada je «Zaštita životne sredine u mom okruženju

Na lokalitetu – opštine Subotica«. Materijal koji je obrađen se odnosi na područje opštineSubotica. Seminarski rad je rađen iz predmeta Zaštita životne sredine koji se sluša na godini!na "udarsko#geološkom $akultetu! za studijske module% rudarsko inženjerstvo! inženjerstvo na$tei gasa! inženjerstvo zaštite životne sredine i zaštite na radu.

&o potrebni' podataka došlo se pretraživanjem interneta! neki' novinski' članaka ozaštiti životne sredine! zakona i podzakonski' akata "epublike Srbije..

Seminarski rad sadrži% geogra$ski položaj opštine Subotica! mogu(e izvore zagađivanjazemljišta! vode i vazdu'a! načine zbrinjavanja otpada! zakonsku regulativu koja se odnosi naočuvanje životne sredine! kao i zaključna razmatranja o poboljšanju kvaliteta životne sredine umom gradu.

. !"O!#$%S&' (O)O*$+ 'S,#$*'V$NO! (OD#U-+$

Subotica )mađ. Szabadka* je najseverniji grad u "epublici Srbiji! drugi po brojustanovnika u +utonomnoj ,okrajini -ojvodini. ,o popisu iz //. godine ima 00.123 stanovnika.

4alazi se na 3/ km udaljenosti od granice Srbije sa Mađarskom! na severnoj širini od 15678779 iistočnoj dužini od 306:08129. ;rad je smešten u ,anonskoj niziji koji ima dugu tradiciju i bogatokulturno nasleđe <3=.

Slika br. 1. Grad Subotica sa okolnim naseljenim mestima

&anas grad sa okolnim opštinama ima oko 37/./// stanovnika% Mađara! >rvata!?unjevaca! Srba i drugi' naroda. @ko grada je podignuto 3A ve(i' naselja% ?ajmok! ?ački

-inogradi! ?ačko &ušanovo! ?ikovo! -išnjevac! ;ornji Tavankut! &onji Tavankut! Burđin!

1

http://sh.wikipedia.org/wiki/Ma%C4%91arski_jezik

http://sh.wikipedia.org/wiki/Srbija

http://sh.wikipedia.org/wiki/Vojvodina

http://sh.wikipedia.org/wiki/2002

http://sh.wikipedia.org/wiki/Ma%C4%91arska

http://sh.wikipedia.org/wiki/Panonska_nizija

http://sh.wikipedia.org/wiki/Ma%C4%91arski_jezik

http://sh.wikipedia.org/wiki/Srbija

http://sh.wikipedia.org/wiki/Vojvodina

http://sh.wikipedia.org/wiki/2002

http://sh.wikipedia.org/wiki/Ma%C4%91arska

http://sh.wikipedia.org/wiki/Panonska_nizija




Celebija! Djutovo! Mala ?osna! Miši(evo! 4ovi Eednik! ,ali(! Stari Eednik! >ajdukovo!Fantavir i Gupljak <=.

Subotica je za'valjuju(i svom geogra$skom položaju! tokom vremena postalanajznačajniji administrativnoupravni! industrijski! trgovački! saobra(ajni i kulturni centar uSevernoj ?ačkoj! a obližnje ,ali(ko jezero je čini i turističko#rekreativnim centrom šireg

područja. H blizini grada je i priključak na autoput I#27 koji Suboticu povezuje sa Mađarskomna severu i Južnom Ivropom preko ?eograda na jugu.

. 'ZVO#' Z$!$/'V$N+$ *'VO,N" S#"D'N"

ndustrijski razvoj Subotice! koji je pun zama' dobio u drugoj polovini 30. i početkom/. veka! a nastavljen i u kasnijem periodu! dovodi do niza promena! od koji' su najuočljivijeone u s$eri socijalni' odnosa ali i brze izmene urbanističke slike grada. ,aralelno sa tim

procesima! jačaju i uticaji kojima se menja prirodno okruženje. Sa napretkom proizvodnje! u prvom redu $abričke! industrijske! javlja(e se sve ve(i broj negativni' posledica u prirodi<3=.

@savremenjavanje opštine kroz aktivnosti održivog )usklađenog i uravnoteženog* razvojazagovara novi odnos prema životnoj sredini% sprečavanje uzroka zagađenja i degradacije. To

podrazumeva čuvanje i štednju mineralni' i drugi' prirodni' resursa zemljišta! šuma! biodiverziteta! vodnog bogatstva i ostali' ekološki' $aktora od koji' zavisi održivost ekosistemau celini.

3.1. Zagaenje !em"jišta

Stanje plodnog zemljišta je nezadovoljavaju(e. ,oslednji' decenija smanjuje se količina

'umusa! a razlog je intenzivna poljoprivredna proizvodnja! nepravilna agrote'nika! nerazvijenostočarstvo pa samim tim i nepravilan plodored! zatim debalans makro i mikroelemenata i de$icitorganski' dubriva<:=.

4a stanje plodnog zemljišta nepovoljno uticu mnogi $aktori od koji' medu najvažnijeubrajamo i slede(e%

3. Hticaj razni' erozija )vetra! vode! sunca*. Hticaj industrijski' zagađivača )«ZorkaK i «+zotaraK*:. Hticaj mineralni' dubriva1. Hticaj pesticida! prazne ambalaže7. 4edostatak vetrozaštitni' pojaseva

5. Zagadivanje zemljišta ilegalnim odlaganjem otpadaA. Hpotreba mulja iz prečistača! može biti izvor zaraze od zarazni' bolesti i teški' metala0. Hticaj saobra(aja na plodno zemljište pored autoputa i $rekventni' puteva! putem izduvni'gasova3/. Hticaj postrojenja za proizvodnju topl. energije koja za gorivo koriste ugalj ili na$tne derivate)toplane! kotlovi i razne pe(i za grejanje*.

+nalizom divlji' deponija na osamdesetak mesta u @pštini ustanovljeno je da nepovoljnoutiču na plodnost zemljišta i predstavljaju izvor zaraze. Hpotreba ve(i' količina $os$orni'dubriva predstavlja opasnost zbog mogu(nosti unošenja teški' metala )kadmijum* u plodnozemljište. 4aime! $os$ati koji se koriste za izradu veštački' $os$orni dubriva sadrže kadmijum!koji biljke usvajaju! preko nji' životinje i tako dolaze u ljudski organizam! gde može izazvatiteška oboljenja.




,esticidi! razni rastvarači i ambalaže koji se koriste za čuvanje i transport su veomaopasne materije koje mogu imati nepovoljan uticaj na plodnost zemljišta. ,esticidi! a naročitoinsekticidi i 'erbicidi! nakon nji'ove primene drastično smanjuju nji'ovu brojnost. "egeneracijatraje duži vremenski period! pa se stvaranje 'ranjivi' materija smanjuje! a samim tim i plodnostzemljišta. Sve te 'emijske materije ispiranjem se in$iltriraju u donje slojeve! čak do vodonosni'

slojeva iz koji' se snadbevaju akumulacije za pija(u vodu<:=.,oseban problem je istorijsko zagađenje zemljišta i podzemni' voda u okolini $abrike

Zorka. @bjekat se prostire na 77 'ektara i utvrđeno je da postoje lokacije gde je došlo doznačajnijeg zagađenja podzemni' voda i zemljišta. "adioaktivnog otpada nema! ali poseban

problem je opasan otpad. 4ajve(i sadašnji zagađivači su pirit! $os$orgips! otpad mineralni'đubriva i drugo<=.

Slika br. 2. Zagađeno zemljište u okolini stare fabrike Zorka

3.2. Zagaenje va!du#a

Cvalitet vazdu'a se na teritoriji Subotice prati od 3005 god! kada je donesena odluka odugoročnom programu ispitivanja zagađenosti vazdu'a. ,rogramom su odredena merna mestametodologijom geometrijskog raspoređivanja. H nedostatku katastra zagađivača! lokaliteti suodabrani na osnovu raspoloživi' podataka! uzimaju(i u obzir raspored i vrstu zagadivanja!gustinu naseljenosti! speci$ičnosti terena i meteorološke uslove. stovremeno! u okvirumogu(nosti! vodilo se računa o tome da i najosetljiviji akceptori budu obu'va(eni<1=.

-azdu' se uzorkuje svakodnevno. S@! čađ i 4@ se određuju iz 1#očasovni' uzoraka!a prizemni ozon iz osmočasovni' uzoraka. Taložne materije )aerosedimenti* se ispituju izmesečni' uzoraka ):/L dana*.

Tabela br. 1. Lokaliteti mernih stanica i arametri isiti!anja




Hčestalost i način uzorkovanja! analitičke metode odredivanja pojedini' parametara kao istatistička obrada podataka u svemu su uskladeni sa ,ravilnikom o graničnim vrednostima!metodama merenja imisije! kriterijumima za uspostavljanje merni' mesta i evidenciji podataka)«Službeni glasnik "SK 710*.

Slika br. ". #rose$ne godišnje koncentracije i etogodišnji rosek S%2& $ađi i '%2 u Subotici

H cilju što objektivnije procene stanja i rizika! pored analize rezultata ispitivanjaneop'odno je ukazati i na neke posebne uslove rada i življenja koja su karakterisala posmatrani

period! a bitno su uticali na kvalitet vazdu'a Subotice%

∗ ndustrija grada! a posebno najve(i zagađivači! u proteklom periodu radili su sa

prekidima i sa smanjenim kapacitetom )«ZorkaK! «+zotaraK! «0. novembarK itd.*

∗ Dokalni i tranzitni saobra(aj imao je slične karakteristike! uz zastarevanje voznog parka i uz koriš(enje goriva promenljivog kvaliteta.

∗ Javne zelene površine i saobra(ajnice nisu bile održavane u dovoljnoj meri.

3.3.Zagaenje vodeni# resursa

3.3.1.Zagaenje površinski# voda

Teku(e vode čine potoci% Crivaja! Nik i Cireš. Zajednička karakteristika ovi' voda je da

se napajaju atmos$erskim vodama! putem oticaja ili in$iltracijom sa okolni' terena. S'odno tome!nji'ov režim voda u zavisnosti je od meteorološki' uslova na slivnom području. "adi se omalovodnim vodotocima! sa pretežno povremenim napajanjem voda.

?ajmočki krak Crivaje odvodi otpadne vode iz šire okoline ?ajmoka! uključuju(i iotpadne vode naselja i privredni' objekata. Tavankutskim krakom odvode se meliorativne vodeokolnog područja! ali kod Tavankuta postoji i upuštanje industrijski' otpadni' voda u ovaj krak.

4a ovom kraku! uzvodno od Miši(eva! izgradena je akumulacija. @na služi za obezbedenje vodeu nizvodnom delu potoka u sušnom periodu! uglavnom za potrebe navodnjavanja.

Staja(e vode čine dva prirodna jezera! ,alic i Dudaš! kao i akumulacija na vodotokuCrivaje. Jezero ,ali( zauzima površinu od oko 7// 'a. Corito jezera je branama podeljeno na

četri $izičke celine )sektori ! ! i -* medu kojima je nivo regulisan ustavama. Sektor sesastoji od tri lagune! koje zajedno sa centralnim postrojenjem čini sistem za prečiš(avanje

0




otpadni' voda grada Subotice. Jezero Dudaš zauzima površinu od oko :// 'a. -oda u jezeru jeobezbeđena viškom vode sa slivnog područja jezera ,ali(! povremenim tokovima voda iz potokaCireš i in$iltracionim vodama sa okolnog terena. H kanal ,ali( # Dudaš upušta se značajnakoličina upotrebljeni' voda iz naselja ,ali( )komunalne i industrijske otpadne vode* <1=.

3.3.2.Zagaenje pod!emni# vodaZa potrebe snabdevanja vodom naselja u @pštini Subotica koriste se isključivo podzemne

vode. H pogledu kvaliteta ovi' voda smatra se da su one uslovno veoma kvalitetne! jer se jednostavnim postupcima mogu dovesti na zakonom propisan kvalitet vode za pi(e. @d supstancikoje ne zadovoljavaju propise ističu se gvožde! amonijak i arsen. Sastav je relativno konstantanšto se objašnjava karakterom toka podzemni' voda od mesta pri'ranjivanja do mestaekploatacije. 4a odredenim lokalitetima uočene su spore tendencije pogoršanja stanja po

pojedinim kritičnim parametrima zbog prekomerne eksploatacije! odnosno slabe vodorazmene.

4a odredenim delovima terena se u peskovitim eolskim i lesnim sedimentima $ormiratzv. prva izdan koja direktno Kkomunicira« sa površinom terena te je vodni režim ovi' resursa

ograničen klimatskim $aktorima. Zbog antropološki' uticaja dolazi do značajnog pogoršanjakvaliteta ovi' voda. Zbog ograničene izdašnosti i velike zagađenosti ova izdan se ne koristi zainstiutucionalno vodosnabdevanje naselja. @d kritični' supstanci ističu se gvožde! mangan!utrošak CMn@1 )kalijumpermanganat*! amonijak! nitriti! nitrati! rastvorene ukupne soli!organske materije... Concentracije pojedini' elemenata su tokom vremena promenljive. @vo seobjašnjavanja brzim karakterom vodorazmene i antropološkim uticajima<1=.

3.3.3.Stanje otpadni# voda

,rikaz stanja je zasnovan na analizama iz proteklog /#ogodišnjeg perioda. ,ra(enje

kvaliteta voda u Subotici obavljaju laboratorije Zavoda za zaštitu zdravlja! Javno komunalno preduze(e K-odovod i kanalizacija« i laboratorija > KClotild 30/1«. H laboratoriji JC,K-odovod i kanalizacija« kontroliše se rad Hredaja za precišcavanje otpadni' voda krozanaliziranje voda u svim $azama prečiš(avanja. @sim toga! ispituje se i kvalitet industrijski' ikomunalni' otpadni' voda! nji'ov uticaj na rad prečiš(ivača! kao i uticaj na kvalitetvodoprijemnika<:=.

,rema @dluci o javnoj kanalizaciji S@ Subotica )KSlužbeni list S@ Subotica« br. 3:0/!:0//3*! u javnu kanalizaciju zabranjeno je upuštanje upotrebljeni' voda koja sadrže%

# taloživi' materija u koncentracijama ve(im od 3// mgl!

# neorganske rastvorljive soli u koncentracijama ve(im od 7// mgl!

# masti životinjskog ili biljnog porekla u koncentracijama ve(im od :/ mgl!

# mineralna ulja u koncentracijama ve(im od 3/ mgl!

# deterdžente u koncentracijama ve(im od 1 mgl!

# $os$ora u koncentracijama vecim od 3 mgl i

# ukupnog azota u koncentracijama ve(im od 7/ mgl.

&osadašnja ispitivanja su pokazala da kvalitet otpadni' voda ni jednog kontrolisanogindustrijskog zagadivaca ne ispunjava @dlukom propisane uslove o upuštanja otpadni' voda ugradsku kanalizaciju.

Slede(a lista je sastavljena na osnovu prosečne koncentracije zagađenja protekli' godinai redosled odgovara svojevrsnoj rang # listi zagađivača%




niska p> vrednost )«ZorkaK! «MlekaraK! «SkrobaraK! «;arledK*

visoka p> vrednost )«SubotičankaK! «MlekaraK! «MladostK*

visoko organsko optere(enje )«SkrobaraK! «MlekaraK! «;arledK*!

masti i ulja )«SubotičankaK! «;arledK! «MlekaraK! «SlavicaK!«?ratstvoK*!

taložne materije )«SkrobaraK! «+utoopremaK! «SlavicaK*

neorganske rastvorljive soli )«MladostK! «;arledK! «MlekaraK! «ZorkaK*

ukupni azot )«SkrobaraK! «MlekaraK! «SubotičankaK*

ukupni $os$or )«SkrobaraK! «SubotičankaK! «MlekaraK! «ZorkaK*

++ deterdženti )«DivnicaK! «SlavicaK! «;arledK! «MladostK*

$luoridi )«ZorkaK*

teški metali )«;arledK! «SigmaK! «DivnicaK*.

@tpadne vode Cožare «;arledK predstavljaju veliki problem jer zbog svog sastava čestougrožavaju proces precišcavanja otpadni' voda na gradskom uredaju. ncidentne situacije nastajuusled nekontrolisanog ispuštanja otpadni' voda sa visokim sadržajem organski' materija ideterdženata! koje doprinose $ormiranju stabilne pene na gradskom postrojenju. ,ored toga! na

biološki proces prečišcavanja negativno utiču i iskoriš(ene štavne vode sa visokim sadržajem'roma.

@tpadne vode «OidelinkineK "adne jedinice «SkrobaraK su optere(ene izuzetno visokimkoličinama taložni' i organski' materija! kao i jedinjenjima azota i $os$ora. Svi kontrolisani

parametri višestruko prelaze maksimalno dozvoljene koncentracije zagađenja. @trovne materije%,ored teški' metala )olovo! kadmijum! živa! 'rom! cink! nikal! bakar i drugi* u otrovne materije

pripadaju i $luoridi i cijanidi. Oluoride! koji potiču iz $os$ata )sirovine za proizvodnju 'emijskosintetizovani' đubriva* ispušta >emijska industrija «ZorkaK! dok se cijanidi mogu na(i uotpadnim vodama pogona galvanizacije «DivniceK! «+urometalaK itd.

3.$. %omuna"na buka

Ivropska unija označava buku kao jedan od vode(i' ekološki' problema današnjice.

Comunalna buka je svaki neželjeni zvuk! emitovan iz izvora u životnoj sredini. ?uka je čujnaakustička energija koja može poticati iz različiti' izvora )saobra(aj! industrija! građevinski i javniradovi! rekreacija! sport i zabava! itd.*.

,rema podacima IH! oko 1/P populacije je izloženo nivou buke ve(em od 77 d?)+*! što je gornja granica za čisto stambena područja! preko /P stanovništva je izloženo nivou bukeiznad 57 d?)+*! što je gornja granica za gradski centar! trgovačku! administrativno#upravnu zonusa stanovima! zonu duž autoputeva! magistralni' i gradski' saobra(ajnica! dok je više od :/Pevropske populacije izloženo nivou buke preko 77 d?)+* no(u! što izaziva ometanjespavanja<7=.

@bjektivni kriterijumi izlaganja buci su zvučni pritisak! nivo zvuka! $rekvenca! dužina

izloženosti! trajanje i promeljivost zvuka! a od neauditivni' $aktora to su period dana! periodgodine i pret'odna iskustva u vezi sa bukom.

2




Controla nivoa komunalne buke u gradskoj sredini za'teva kontinualno pra(enje stanjanivoa buke u cilju otkrivanja najugroženiji' delova grada! procenu broja ugroženi' ljudi imogu(nosti redukovanja nivoa akustičkog optere(enja u životoj sredini. Controla nivoakomunalne buke u gradskoj sredini za'teva kontinualno pra(enje stanja nivoa buke u ciljuotkrivanja najugroženiji' delova grada! procenu broja ugroženi' ljudi i mogu(nosti redukovanja

nivoa akustičkog optere(enja u životoj sredini.Merenje komunalne buke u oba ciklusa obu'vatilo je deset merni' mesta na raskrsnicama

ulica u stambenoj zoni )maksimalni dozvoljeni nivo buke danju je 77 d?! a no(u 17 d?*.Merenja su obavljena na rastojanju od četiri metra od ivice osa raskrsnica navedeni' ulica i navisini instrumenta od 3!7 metra. 4a svim mernim mestima procedura merenja nivoa buke ima zacilj određivanje ekvivalentnog nivoa buke za 37#minutni period merenja! maksimuma!minimuma! procentni' nivoa! kao i brojanje vozila u tom periodu<7=.

Slika br. (. )erna mesta za merenje buke

0. Z3#'N+$V$N+" &O4UN$)NO! O,($D$

4ajve(i problem su komunalni i industrijski otpad. ,roizvođači otpada koji stvarajukomercijalni otpad )otpad koji nastaje u objektima privredni' subjekata! institucijama i drugimorganizacijama! koje se u celini ili delimično bave trgovinom! uslugama! kancelarijskim

poslovima! sportom! rekreacijom ili zabavom! osim otpada iz doma(instva i industrijskogotpada* u obavezi su da upravljaju ovim otpadom u skladu sa Zakonom. @vako sakupljen otpad

odlaže se u odgovaraju(e kontejnere o kojima se stara JC, QFisto(a i zeleniloR! odnosnoovlaš(eni operateri kojima je izdata dozvola u skladu sa propisima<5=.

5




Slika br. *. Tiski kontejneri na zelenim ostr!ima za razd!ajanje aira& lastike i stakla

$.1. &eponovanje otpada

&eponija otpadni' materija grada Subotice locirana je na degradiranom zemljištu bivšegmočvarnog korita aleksandrovacke bare. ,ovršina ukupnog prostora iznosi oko :7 'a! od čega sedanas eksploatiše oko 35 'ektara. ;lobalna ocena u našem slucaju ukazuje na neadekvatan izbor lokacije postoje(e deponije. Zbog neposredne blizine naselja! ?olnice! ;radskog stadiona!železnicke pruge Subotica#?eograd i odredeni' privredni' objekata naročito iz oblasti

pre'rambene industrije.

@d samog početka eksploatacija deponije ne odvija se po projektnim za'tevima! a to senaročito odnosi na%

# neizgrađen sistem evakuacije i koriš(enja biogasa

# nije na odgovaraju(i način rešena problematika ocedni' i atmos$erski' voda

# ne sprovodi se pra(enje eventualni' zagadenja tla i podzemni' voda

# nije uradeno ograđivanje deponije

# ne sprovodi se u potpunosti pokrivanje inertnim materijalom! što pruža mogu(nostširenja neprijatni' mirisa! namnožavanja insekata i glodara

# usled nedostatka kompaktora ne obezbeđuje se neop'odna nabijenost deponije naželjeni nivo )blizu 3 tm:*.

Subotička deponija se u suštini ne razlikuje od drugi' deponija na teritoriji Srbije iizvesno je da ona ne može zadovoljiti kriterijume sanitarne deponije! ve( je to zapravo danaskontrolisano smetilište.

Slika br. +. ,eonija -leksandro!a$ka barale!o/ <7=Slika br. 0. #osta!ljeni degazacioni bunari na telu deonijedesno/ <7=

6




,rema podacima JC, «Fisto(a i zeleniloK na teritoriji @pštine Subotica je registrovanooko A/ stalni' i :/#ak povremeni' lokacija divlji' deponija otpada. ,rvi prioritet se odnosi na :3divlju deponiju sa preko :./// m: otpadaka! a drugi prioritet sa preko 5.:// m: )navedeni

prioriteti odreduju prednosti u saniranju*. &ivlje deponije najcešce nastaju pored putni' iželeznicki' prilaza naseljenim mestima! kao i u obodnim šumama grada i skoro uvek u starim

majdanima peska koji su van eksploatacije. -e(inu deponovanog otpada čini takozvani ku(niotpad! oko 5/P! dok ostali deo pripada kabastom otpadu! koji se sastoji od ku(ni' aparata!delova nameštaja! olupina vozila i gradevinskog šuta. "etko! ali na deponijama se mogu na(i itela uginuli' životinja! kao i 'emijska sredstva za zaštitu u poljoprivredi kojima je istekao rok trajanja<1=.

Slika br. . ,i!lja deonija u elebiji le!o/& $iš3enje deonije u 'o!om 4ednikudesno/

4a osnovu potpisanog Sporazuma o saradnji opština u vezi sa $ormiranjem regiona zaupravljanje cvrstim komunalnim otpadom ;rad Subotica i opštine Senta! Canjiža! Foka! Malidoš i ?ačka Topola su se usaglasile da (ce u cilju zaštite zdravlja stanovništva! o(uvanja životnesredine i zaštite voda i zemljišta! kao i kvaliteta vazdu'a zajednicki izgraditi savremeniregionalni sistem za upravljanje otpadom.

"egionalni sistem za upravljanje otpadom čine% sanitarna deponija! pogon zarazvrstavanje otpada! kompostana! trans$er stanice )Subotica! Senta! Canjiža! ?. Topola*! sabirni centri za kabasti otpad i posebne tokove otpada.

$.2. 'onovna upotreba i recik"aža otpada

Značajni koraci u postupku separatnog prikupljanja otpada učinjeni su u naseljenommestu Subotica kroz akciju Q@cistimo SrbijuR. ,okrajinski sekretarijat za zaštitu životne sredine iodrživi razvoj je za JC, QFisto(a i zeleniloR i d.o.o. Q"egionalna deponijaR u ovoj akcijiobezbedio 31/ žicani' kontejnera zapremine 3!3 m:)slika br. 2*. Contejneri su postavljeni nalokacijama odredenim prema dosadašnjem iskustvu prikupljanja otpada na teritoriji grada<2=.

a* b*Slika br. 5. a/6az!rsta!anje i b/ tretman otada unutar komleksa gradske deonije

7




@sim recikliranja na deponiji! u Subotici postoji reciklažni centar ntercord.,J."INCD+E4 NI4T+" bavi se sakupljanjem! odlaganjem i primarnom reciklažom svi'sekundarni' sirovina. ,rimarno recikliranje obu'vata otkup! kasaciju )sečenje*! baliranje!razvrstavanje i sortiranje sekundarni' sirovina<2=.

4TI"N@"& vrši stalan otkup slede(i' sekundarni' sirovina%#otpadna limovina)stare školjke automobila*#otpadno gvoždje i sve vrste bakra! aluminijuma! mesinga#otpadni papir #otpadne palete#otpadna ,I $olija)najlon! streč $olija*#otpadne kutije od akumulatora#otpadne kanistere! kante! burad! gajbe! ambalaže od deterdženata! šampona itd...*#otpadne ,IT ambalaže)sve vrste plastični' boca*#otpadni elektronski otpad)monitori! stampači! kompjuteri itd...*

$.3. %ompostiranjeCompostiranje se de$iniše kao brzo ali delimično razlaganje vlažne! čvrste organske

materije! otpada od 'rane! baštenskog otpada! papira! kartona! pomo(u mikroorganizama i podkontrolisanim uslovima.

H narednom periodu potrebno je nastaviti edukaciju iz projekta QSubotica zna šta jekompostiranjeR! kao i sagledati mogu(nost su$inasiranja samostalni' kompostera udoma(instvima po programu Compost tima. @bzirom na sastav komunalnog otpada )oko 7/P

biorazgradiv* opciju tretmana smanjenja biorazgradivog otpada )kompostiranje ili anaerobnadigestija* potrebno je odrediti kao orijentaciju u 'ijerar'iji upravljanja otpadom i sprovoditi jeizborom najoptimalnije metode koja obezbeduje najvecu dobit! najmanju štetu za životnu sredinu

uz pri'vatljive troškove. H prilog ovom su odredbe Hredbe o odlaganju otpada na deponije!kojima se odreduju stope smanjenja odlaganja biorazgradivog otpada od ukupne količinekomunalnog otpada.

. Z$&ONS&$ #"!U)$,'V$

@blast zaštite životne sredine je regulisana velikim brojem propisa zakona! pravilnika! odkoji' se najčeš(e primenjuju slede(i<A=%

1. Z$&ON O Z$8,',' *'VO,N" S#"D'N" 9:Sl. ;lasnik #S<= br. 1>??0=2>??7= 2>??7 – dr. @akon i 5>??7 – dr. @akonA= kojim se utvrđuju načela zaštite životne

sredine. Hpravljanje otpadom sprovodi se po propisanim uslovima i merama postupanja saotpadom u okviru sistema sakupljanja! transporta! tretmana i odlaganja otpada! uključuju(i inadzor nad tim aktivnostima i brigu o postrojenjima za upravljanje otpadom posle nji'ovogzatvaranja.

. Zakon o strateškoj proceni uticaja na životnu sredinu BS"$ 9:Sl. ;lasnik #S<= br.1>??0A= kojim se uređuju uslovi! način i postupak vršenja procena uticaja određeni' planova i

programa na životnu sredinu! radi obezbeđivanja zaštite životne sredine i unapređivanja održivograzvoja integrisanjem osnovni' načela zaštite životne sredine u postupak pripreme i usvajanja

planova i programa.

. Zakon o proceni uticaja na životnu sredinu – "'$ 9:Sl. ;lasnik #S<= br. 1>??0 i

2>??7A= kojim se između ostalog uređuje postupak procene uticaja za projekte koji mogu imatiznačajan uticaj na životnu sredinu.

1?




0. Zakon o inte;risanom spreCavanju i kontroli @a;aivanja životne sredine B '((E9:Sl. ;lasnik #S<= br. 1>??0A= kojim se uređuju uslovi za postupak izdavanja integrisanedozvole za postrojenja i aktivnosti koji mogu imati negativne posledice na zdravlje ljudi! životnusredinu ili materijalno dobro! vrste aktivnosti postrojenja! nadzor i druga pitanja od značaja zasprečavanje i kontroli zagađivanja životne sredine.

. Zakon o komunalnim delatnostima 9<S). !lasnik #S< br. 12>75 i 0>76A kojim seodređuju komunalne delatnosti i uređuju opšti uslovi i način nji'ovog obavljanja! uređujeorganizovanje i obavljanje komunalni' delatnosti.

2. Zakon o upravljanju otpadom 9:Sl. !lasnik #S<= br. 2>??7A= kojim se uređuje planiranje i organizacija upravljanja otpadom! mere postupanja sa otpadom pri sakupljanju!transportu! skladištenju! ponovnom iskoriš(avanju! tretmanu i odlaganju! upravljanje posebnimtokovima otpada! nadzor i druga pitanja.

Zakon o @aštiti životne sredine= @akoni "'$= S"$ i '((E su apsolutno 'armonizaovanisa odgovaraju(om legislativom IH.

2. Z$&)+U-$& 4a području opštine Subotica postoje mnogobrojni zagađivači vazdu'a! vode i zemljišta.

Ikološki problemi se rangiraju po određenim kriterijumima% rizik po ljudsko zdravlje! eko#rizik po okruženje! položaj problema u javnosti! itd.

;rađani se okupljaju u ekološka udruženja )+r'us centar*! u osnovnim i srednjim školamaorganizuju se radionice na teme reciklaže! kompostiranja! itd. Takođe su pokrenute ekološkenovine >orozonti. H nekoliko poslednji' godina više se vodi računa o očuvanju životnesredine.

,rvi i najve(i problem u ovom trenutku )s obzirom da industrijski zagadivači radesmanjenim kapacitetom* predstavljaju divlje deponije otpada. 4a području Subotičke @pštine

postoji preko stotinu mesta na kojima se nekontrolisano i nelegalno odlaže otpad svake vrste.

Critične tačke su svakako Celebijska šuma! MZ «;raničarK pored peštanske pruge )uovoj mesnoj zajednici postoji čak desetak divlji' deponijaU*! Cer! "adanovac i tako dalje! ali igradska MZ kao što je «CertvarošK! gde se otpad gomila u ?anijskoj ulici.

,rioriteti za očuvanje i poboljšanje kvaliteta životne sredine%

− ,oboljšanje kvaliteta vode za pi(e!

− Hklanjanje divlji' deponija i smetlišta!

− ,oboljšanje sistema za upravljanje otpadom)donošenje novi' propisa! izgradnjaregionalne sanitarne deponije*!

− "eciklaža otpada!

− ,ove(anje nivoa pošumljenosti!

− ,odizanje javne svesti o značaju zaštite životne sredine.

Svaki pojedinac u manjoj ili ve(oj meri utiče na zagađivanje životne sredine. ,ojedinciali i organizacije bi trebalo da usmere svoje znanje ka očuvanju svega oko sebe! počevši od togada otpatke bacaju u kante a ne pored! da recikliraju što je više mogu(e papira! plastike! metala jer

time štede nove mineralne sirovine! i samim time omogu(avaju narednim generacijama bolje ilepše okruženje.

11




)',"#$,U#$

<3= Subotica! dostupno na FttpG>>sF.Hikipedia.or;>Hiki>Subotica<= FttpG>>HHH.;radsubotica.co.rs>@emljisteBiBpod@emneBvodeB@a;adeneBkodB@orke><:= Crsti( 3.= Subotica% Javno preduze(e «,ali(#DudašK! .izd! 3005 7. izdanje! Subotica! //2.<1= Dokalni ekološki akcioni plan! Subotica! //:! dostupno naFttpG>>HHH.subotica.rs>Iiles>06>leapB;ood.pdI <7= Cvalitet životne sredine grada Subotice za /33 god.! dostupno naFttpG>>HHH.subotica.rs>pdI>&valitetJZSJSuboticaJ?11BS#.pdI <5= Dokalni plan upravljanja otpadom za teritoriju grada Subotice do // godineFttpG>>HHH.subotica.rs>Iiles>600>lokalniBplanBupravljanjaBotpadomB@aBteritorijuB;radaBsuboticeBdoB??B;odine.pdI <2= "eciklažni centar ntercord Subotica! dostupno na FttpG>>HHH.intercord.backabanat.com><A= &eponija Subotica! dostupno na FttpG>>HHH.deponija.rs>KcatL7

1

http://sh.wikipedia.org/wiki/Subotica

http://www.gradsubotica.co.rs/zemljiste-i-podzemne-vode-zagadene-kod-zorke/

http://www.subotica.rs/files/485/leap-good.pdf

http://www.subotica.rs/pdf/Kvalitet_ZS_Subotica_2011-SR.pdf

http://www.subotica.rs/files/844/lokalni-plan-upravljanja-otpadom-za-teritoriju-grada-subotice-do-2020-godine.pdf


http://www.intercord.backabanat.com/

http://www.deponija.rs/?cat=9

http://sh.wikipedia.org/wiki/Subotica

http://www.gradsubotica.co.rs/zemljiste-i-podzemne-vode-zagadene-kod-zorke/

http://www.subotica.rs/files/485/leap-good.pdf

http://www.subotica.rs/pdf/Kvalitet_ZS_Subotica_2011-SR.pdf



http://www.intercord.backabanat.com/

http://www.deponija.rs/?cat=9




S$D#*$+G

1. UVOD......................................................................................................................................1. !"O!#$%S&' (O)O*$+ 'S,#$*'V$NO! (OD#U-+$...........................................1. 'ZVO#' Z$!$/'V$N+$ *'VO,N" S#"D'N"...............................................................

.1. Za;aenje @emljišta.............................................................................................................. Za;aenje va@duFa...............................................................................................................Za;aenje vodeniF resursa.................................................................................................0

3.3.1.Zagaenje površinski# voda..........................................................................................03.3.2.Zagaenje pod!emni# voda...........................................................................................3.3.3.Stanje otpadni# voda.....................................................................................................

.0. &omunalna buka................................................................................................................20. Z3#'N+$V$N+" &O4UN$)NO! O,($D$..................................................................5

0.1. Deponovanje otpada......................................................................................................60.. (onovna upotreba i reciklaža otpada...........................................................................70.. &ompostiranje.............................................................................................................1?

. Z$&ONS&$ #"!U)$,'V$.............................................................................................1?2. Z$&)+U-$&......................................................................................................................11)',"#$,U#$.............................................................................................................................1

1

Documents

SEMINARSKI-pelceRADA