Druga gimnazija Mart,2013.Zenica

KARAKTERISTIKE VODA BOSNE I HERCEGOVINE I NJIHOVA TURISTIČKA VALORIZACIJA

Seminarski rad iz geografije

Mentor: Ličina Hasib,prof. Učenik: Mehmedić Elma

SADRŽAJ:

1.Uvod ........................................................................................................................ 3

2. Karakteristike tekućih voda u BiH.......................................................................... 4 2.1 Rijeka Bosna....................................................................................................... 4 2.2 Rijeka Sava......................................................................................................... 4 2.3 Rijeka Neretva.................................................................................................... 5 2.4 Rijeka Drina........................................................................................................ 5 2.5 Rijeka Vrbas ....................................................................................................... 6 2.6 Rijeke Una i Sana ............................................................................................... 6 2.7 Rijeka Pliva ........................................................................................................ 7 2.8 Ponornica Trebišnjica ......................................................................................... 8

3. Karakteristike stajaćih voda u BiH........................................................................... 9 3.1 Boračko jezero..................................................................................................... 9 3.2 Buško jezero........................................................................................................ 9 3.3 Bilećko jezero..................................................................................................... 10 3.4 Jablaničko jezero................................................................................................ 10 3.5 Malo i Veliko Plivsko jezero.............................................................................. 10 3.6 Modračko jezero................................................................................................. 11 3.7 Panonska jezera................................................................................................... 11

6. Zaključak.................................................................................................................. 12

7. Literatura.................................................................................................................. 13

2

1.Uvod

Vode spadaju u skupinu prirodno-geografskih faktora.One utiču na formiranje reljefa,

definiranje klime iznad određenog prostora i bez njih nijedna civilizacija ne bi mogla

opstati.Riječna mreža,koja predstavlja skupinu rijeka jednog prostora, u Bosni i

Hercegovini je poprilično razvijena.Upravo na područijima oko rijeke Bosne formirali su

se i prvi gradovi. Sa hidrološkog aspekta, prostor BiH se može označiti kao relativno bogat

površinskom i podzemnom hidrološkom mrežom. Svi glavni riječni tokovi hidrološki

pripadaju slivu Crnog mora. Okosnica crnomorskog sliva je tok rijeke Save koji je nisko

položen, te mu dotiču svi veći riječni tokovi: Una sa Sanom,Vrbas, Ukrina, Bosna i Drina.

Sve one imaju kompozitni karakter riječnih dolina sa velikim padovima, te raspolažu

značajnim hidroenergetskim potencijalom. U tom pogledu je posebno značajna Drina koja

ima najrazvijeniji hidrološki sistem i ogroman hidroenergetski potencijal koji je još uvijek

nedovoljno valorizovan. I ostali riječni tokovi imaju veliki privredni značaj, mada

uglavnom samo svojim donjim i srednjim tokovima pripadaju BiH.Pored mnogobrojnih

rijeka,nalazimo i prirodna jezera koja se naveliko koriste za proizvodnju električne

energije.Naše planine su bogate brzim potocima koji imaju također tu funkciju.Podzemne

vode jako dobro navodnjavaju naše tlo pa tako imamo oko 13,80% obradivih

površina.Bitno je spomenuti da je Bosna i Hercegovina zaista puna bogatstva,koje se

nažalost ne iskorištava na pravi način.Svaka rijeka,svako jezero nosi određene

karakteristike i zbog toga možemo reći da je budućnost svijetla,jer imaju potencijal da

postanu turističke atrakcije,resursi energije ili jednostavno izletišta i nacionalni

parkovi.Veliki problem današnjice je kako zaštititi vode od onečišćenja uslijed ekološke

krize te kako obezbijediti organizmima u vodi čisto stanište,jer štiteći naše vode štitimo i

sami sebe.

3

2. Karakteristike tekućih voda u BiH

2.1 Rijeka Bosna

Bosna je rijeka u Bosni i Hercegovini. Izvire iz kraških vrela u selu Vrutci u blizini Ilidže u

podnožju planine Igman na 500 m nadmorske visine. Sam lokalitet izvora se naziva Vrelo

Bosne i poznato je sarajevsko izletište.

Rijeka Bosna protiče centralnim dijelom Bosne, a kod Bosanskog Šamca se ulijeva u

rijeku Savu te pripada crnomorskom slivu.

Rijeka Bosna u okolini VisokRijeka Bosna je duga 273 km, duboka je 1-3 m (u virovima

dostiže dubinu i do 10m) a široka 35-170m. Najviše je sužena između Maglaja i Doboja.

Obale su joj visoke od 1,5 do 6m, a djelomično su obrasle šumom i žbunjem. Na više

mjesta pravi slapove i brzake. Prosječan pad joj iznosi 1,48 m/km, a srednja količina

proticanja vode oko 100 m³/s. Najveći vodostaj je u periodu mart-maj i u novembru, a

najniži u augustu i septembru. Nizvodno od Maglaja je moguće splavarenje za vrijeme

srednjeg i visokog vodostaja.

Rijetko plavi okolno zemljište, osim nizvodno od Modriče gdje se češće izlijeva. U donjem

toku nanosi veće količine šljunka, stvarajući plićake. Dno korita Bosne čine pretežno

nepropustljive stijene. Gazovi preko Bosne su rijetki. Smrzava samo za vrijeme jakih zima.

2.2 Rijeka Sava

Sava je rijeka u sjevernoj Bosni i Hercegovini i najveća od svih rijeka u zemlji. Nastaje

spajanjem rijeka Save Dolinke i Save Bohinjke u blizini Lancova uSloveniji. Iz Slovenije

prelazi u Hrvatsku, teče kroz Zagreb i Sisak, a nakon toga čini granicu između Bosne i

Hercegovine i Hrvatske, zatim malim dijelom ulazi u Bosnu i Hercegovinu, pa onda čini

jednim dijelom granicu između BiH i Srbije, da bi na kraju ušla u Srbiju, gdje se

u Beogradu ulijeva u Dunav. U Bosni i Hercegovini rijeka Sava je većim svojim djelom

plovna. Također je plovna u Hrvatskoj do Siska. Zbog ovog na njoj se odvija veoma gust

riječni saobraćaj. Najveće luke u Bosni i Hercegovini, na ovoj rijeci se nalaze u Bosanskom

Šamcu i Brčkom.Sava čini sjevernu granicu BiH sa Hrvatskom i Srbijom.

4

2.3 Rijeka Neretva

Neretva je rijeka dužine 225 kilometara u Bosni i Hercegovini  i Hrvatskoj.

Rijeka Neretva je najdulja i najveća rijeka u istočnom jadranskom slivu. Neretva izvire na

nadmorskoj visini od 1.095 metara ispod planina Zelengore i Lebršnik u BiH i kroz tu

zemlju protječe u dužini od 203 km, da bi posljednjih 22 km tekla kroz Hrvatsku.

Neretva od izvora prema ušću prvotno teče od jugoistoka prema sjeverozapadu, tvoreći

tako i sjevernu stranicu Hercegovine. Nedaleko od Konjica i Ramskog kraja skreće prema

jugu, i teče u smjeru od sjevera prema jugu.

Njene pritoke u gornjem toku su Repešnica, Rakitnica i Ljuta sa desne, te Lađanica, Župski

Krupac, Bukovica i Bijela s lijeve strane.

Tu su još i Krupac, Trešanica, Idbarčica (Baščica), Kraljuščica i Neretvica.

U svom gornjem toku, sve do Čapljine, Neretva je kanjonska rijeka, a zapadno

od Konjica ulijeva se u akumulacijsko jezero Jablanica. Od morske obale do

Metkovića (20km) Neretva je plovna, od Opuzena se dijeli na dvanaest rukavaca koji čine

njezinu deltu, a u Jadransko more utječe u blizini Rogotina i Ploča.

Ima prosječni istjek od 378 m³/s.Važna je za razvoj turizma i zajedno sa Unom je pogodna

za sportske rekreacije poput raftinga.

2.4 Rijeka Drina

Drina je rijeka u istočnoj Bosni i Hercegovini koja svojim donjim tokom čini prirodnu

granicu između Bosne i Hercegovine i Srbije.

Spajanjem crnogorskih rijeka Tare i Pive na Šćepan Polju nastaje rijeka Drina. U Bosni i

Hercegovini je jedino rijeka Sava veća od nje. Drina je ujedno i najveća pritoka rijeke

Save. Svojim tokom od oko 346 kilometara prolazi kroz mnogobrojna mjesta u Bosni i

Hercegovini. U donjem Podrinju (Semberiji) Drina jednim dijelom čini granicu između

Bosne i Hercegovine i Srbije. Drina se uliva u Savu blizu mjesta Srijemska Rača.

Nadmorska razlika između Šćepan Polja i ušća Drine u Savu iznosi oko 358 metara.

Na Drini su izgrađene tri hidroelektrane (HE): Višegrad, Bajina Bašta i Zvornik. Nedugo

nakon svog nastajanja na Šćepan Polju, Drina ulazi u Bosnu i Hercegovinu. Ovaj dio BiH

također je dobio svoje ime prema toj rijeci - Gornje Podrinje. Prolazeći

kroz Foču, Goražde i Višegrad, u rijeku Drinu se uliva više manjih i većih rijeka, kao što

5

su Kolina, Ćehotina, Janjina, Lim, Prača, Rzav iVrelo. Historijski gledano, rijeka Drina je

ovdje bila prepuna brzaka i prolazila kroz kanjone i klisure. Nažalost, ova jedinstvena

priroda je djelomično uništena izgradnjom hidrocentrala u Višegradu i Bajinoj Bašti.

Pravac njenog toka je od juga ka sjeveru i ima dosta pritoka.

2.5 Rijeka Vrbas

Rijeka Vrbas je brza moćna planinska rijeka sa nekoliko divljih dijelova i spada u

najatraktvnije rijeke u Evropi sa stepenom težine 3-4. Rijeka Vrbas svojim tokom pravi dva

kanjona - kanjon Tijesno i kanjon Podmilačje. Dužine rijeke Vrbas koja je pogodna za

vodene avanturističke sportove je 31 kilometar. Međunarodna težina vodenog toka rijeke

Vrbas je 3-4, a nekim mjestima 1-2 tako da je rijeka pogodna za osobe željne divlje

avanture i adrenalina, ali isto tako i za porodično uživanje i mirne aktivnosti. S obzirom da

tok rijeke Vrbas reguliše brana, protok vode variraod 25 do 100 m3, a u proljeće i više od

500 m3. Prosječna ljetna temperatura vode je 17 stepeni Celzijusa, ali vazduh je 30 stepeni

što omogućava ugodan odmor i uživanje na vodi. Rijeka Vrbas je jedna od najljepših rijeka

u Bosni i Hercegovini, ali i u Evropi zahvaljujući kanjonu, brzacima i bukovima. Svake

godine na rijeci Vrbas, održavaju se brojna takmičenja u kajaku, kanuu i raftingu. Rafting

na Vrbasu se održava cijele godine, a najbolje vrijeme je proljeće i ljeto. Banjaluka je jedini

grad u Evropi koji ima noćni rafting.

2.6 Rijeke Una i Sana

Rijeke Una i Sana, neprocjenjivo bogatstvo ovoga kraja, opasuju grad sa sjeverne, istočne i

zapadne strane.Na samom ušću Sane u Unu, jednom od najatraktivnijih mjesta u gradu,

nalazi se poluostrvo ‘Ada‘.Una je rijeka u sjeverozapadnom dijelu Bosne i

Hercegovine koja manjim dijelom čini zapadnu granicu BiH i Hrvatske. Ime Una potiče od

korijena je u općoj imenice unda, što znači uzburkana voda, voda, val. Po drugim nalazima

riječ Una potiče od riječi uno, što ima značenje jedna, jedina.

Una izvire iz sjeveroistočnog dijela planine Stražbenice, i protiče kroz: Martinbrod, Kulen

Vakuf, Ripač, Bihać, Bosansku Krupu, Bosansku Otoku,Bosanski Novi (Novi

Grad), Bosansku Kostajnicu i Hrvatsku Kostajnicu),Bosansku Dubicu (Kozarsku

Dubicu), Jasenovac. Ulijeva se u Savu blizu mjesta Jasenovac. Njene glavne pritoke

su Sana, Unac, Krušnica i Klokot.

6

Ukupna dužina ove ljepotice koja pripada crnomorskom slivu je oko 212 km. Površina

njenog sliva je 10,400km². Nedaleko od Bosanske Otoke pronađen je jedan čamac

izdubljen u deblu, poprilično velikih razmjera. Služio je, po riječima arheloginje Branke

Raunig iz bihaćkog Regionalnog muzeja Pounja, za transport roba i ljudi. Danas je Una dio

velikog blaga prirodnog nasljeđa Bosne i Hercegovine, mjesto bogatog turističkog prometa

i održavanja međunarodne sportsko-turističke manifestacije Una-Regata.

U Uni raste preko 170 različitih vrsta ljekovitih biljakai oko 28 vrsta ribe.

Sana je rijeka u Bosanskoj Krajini (zapadna BiH) i najveća desna pritoka Une. Uz Unu

i Neretvu smatra se jednom od najljepših i najčistijih rijeka u BiH. Duga je 146 km, s

površinom porječja od 3370 km².

Sana nastaje od tri jaka kraška vrela i kraka znanog pod imenom Korana, nedaleko od sela

Donja Pecka - Jasenovi Potoci kod Šipova. Protiče kroz Sansku iPrijedorsku kotlinu,

odnosno gradove Ključ, Sanski Most i Prijedor, gdje primaGomjenicu, mijenja sjeverni

pravac oticanja u uporednički ka zapadu, zbog udara od padine planine Kozare,

obilazi Majdansku planinu, te uvire kod Bosanskog Novog u rijeku Unu. Izvorišni krak

rijeke Sane je Sanica.

2.7 Rijeka Pliva

Pliva je rijeka u Bosni i Hercegovini, lijeva pritoka Vrbasa. Dugačka je 33 km, sa

površinom porječja od 768 km². Postaje od dva jaka vrela u podnožju planine Smiljevac—

Jastrebnjak na 483 metra iznad mora, a ušće joj je kod Jajca, gdje gradi bučni 22 metra

visok vodopad. Nesređeno korito Plive često plavi područja nizvodno od Šipova. Kanjon

reke Plive je zaštićeni prirodni rezervat Republike Srpske. Po najavama vlasti u skoro bi

trebao zajedno sa kanjonom reke Janj da uđe u program zaštite UNESCO-a. Rijeka je

bogata ribom. U naselju Pljeva, nedaleko od centra Šipova, formiran je sportski ribolovni

revir na rijeci Plivi, dug oko 2 kilometra. U tom reviru su u toku 2007. godine održana sva

regionalna, republička i državna takmičenja u ribolovu, i to u disciplini fly fishing

(mušičarenje).

7

2.8 Ponornica Trebišnjica

Trebišnjica je hercegovačka rijeka ponornica duga 96,5 km koja izvire na nadmorskoj

visini od 398 metara. Trebišnjica je dio kompleksa podzemnih i nadzemnih rijeka čije je

krajnje ishodište Jadransko more, to jest rijeka Ombla(poznata i pod imenom Rijeka

dubrovačka) koja se ulijeva u more kodDubrovnika.

Širi sliv Trebišnjice je tipično područje Dinarida, sa svim fenomenima koji se na njemu

nalaze. Za hidroenergetski potencijal od značaja su, pored riječnih tokova, kaskadno

poređana i hidrološki zatvorena kraška polja, koja se pružaju od kote oko 950 m.n.m. do

220 m.n.m. Područje sliva rijeke Trebišnjice je jedno od najbogatijih padavinama u Evropi.

One prosječno godišnje iznose 1,800 mm. Neopsredno uz sliv Trebišnjice se nalazi mjesto

Crkvice koje ima najveće padavine u Evropi, prosječno 4,900 mm godišnje.

Nakon 30 km podvodnog toka, Trebišnjica se ponovno pojavljuje kod Bileće. Rijeka teče

južno, u pravcu depresije Miruša. Na krajnjem jugu depresije, rijeka obrazuje vještačko

jezero Bileća(pola jezera pripada Crnoj Gori) Trebišnjica skreće prema zapadu između sela

Donje Grnčarevo i Lastva u Trebinjsko polje, gdje ponovno ponire u selu Gorica. Na

Trebišnjici je planirana izgradnja sedam hidrocentrala od kojih su do sada izgrađene četiri:

Trebinje I, Trebinje II, Dubrovnik i Čapljina. Kod hidrocentrala Trebinje I i Trebinje II

napravljena su dva vještačka jezera: Bilećko jezero i Goričko jezero.

Prije izgradnje ovih hidrocentrala, Trebišnjica je važila za najdužu prirodnu rijeku

ponornicu u svijetu.

8

3. Karakteristike stajaćih voda Bosne i Hercegovine

3.1 Boračko jezero

Boračko jezero je glacijalno jezero u Bosni i Hercegovini.Leži na severoistočnom podnožju

planine Prenj, na nadmorskoj visini 397 m. Sa zapada ga okružuju strmi i šumoviti visovi

Crne gore (1343 m), a sa istoka Tranjine (1055 m). Basen jezera je nastao u Boračkoj dragi

procesom glacijalne erozije. Jezero ima elipsast oblik. Dugačko je 786, a široko 402 m.

Površina mu iznosi 0,26 km². Dužina jezerske obale je 2,4 km. Jezero je najdublje u

jugoistočnom užem dijelu oko 17 m, a sadrži približno 2,5 mil.m³ vode, koja je zbog

bistrozelene boje prozirna i do 8,3 m. Voda je najtoplija u augustu (oko 25°C), a

najhladnija u februaru (0°C). Boračko jezero dobija vodu od Boračkog potoka i brojnih

okolnih izvora, kojih ima i po dnu jezera. Iz jezera ističe Šištica, koja se poslije kratkog

toka klisurom dugom 6 km i dubokom 60 m ruši 30 m visokim vodopadom u rijeku

Neretvu. Jezero je poznato po dobroj pastrmci i rakovima. Od Konjica je udaljeno 20 km i

povezano je asfatnim putem. U neosrednoj blizini izgrađeni su hoteli i moteli, jer je

Boračko jezero omiljeno izletište stanovnika Konjica, Sarajeva i Mostara.

3.2 Buško jezero

Buško blato (jezero) je prirodni nastavak Livanjskog polja. Nalazi se u Bosni i Hercegovini

na 716 m nadmorske visine. Samo jezero ima površinu od 55,8 km², a ukupna zapremina je

782 miliona m³. Jedna trećina površine jezera nalazi se u općini Livno, a dvije trećine u

općini Tomislavgrad. Svojom površinom ovo jezero jedno je od najvećih akumulacija u

Evropi. Projekt su zajednički 1970-ih godina 20. vijeka izvele tadašnje vlasti Bosne i

Hercegovine i Hrvatske, s tim da je u Hrvatskoj (mjesto Ruda, općina Otok) izgrađena

hidroelektrana “Orlovac” (instalirana snaga 237 MW, prosječna godišnja proizvodnja 366

GWh), dok je na teritoriju Bosne i Hercegovine izgrađena kumulacija na površini od oko

50-ak km². Maksimalna količina vode iznosi 800 miliona m³. Prihodi općina Livno i

Tomislavgrad od voda Buškog blata su po neslužbenim podacima više od 750.000 KM.

[citat potreban] Buško blato raspolaže bogatstvom i raznovrsnošću ribljeg fonda (šaran,

pastrmka, podbila, babuška, klen, som).

9

3.3 Bilećko jezero

Bilećko jezero na rijeci Trebišnjici kod Bileće u Bosni i Hercegovini je najveća vještačka

akumulacija na Balkanu. Površina jezera je oko 33 km2, zavisno od vodostaja. Na dnu

jezera nalazi se napušteno selo, koje je evakuisano prilikom gradnje hidrocentrale. Najveća

dubina bilećkog jezera je 104 metra, a nalazi se na oko 400 m nadmorske visine.

3.4 Jablaničko jezero

Jablaničko jezero je vještačko akumulaciono jezero na Neretvi, u BiH.Prostire se od

Konjica do Jablanice, uz magistralni put M-17. Površina jezera iznosi 13 km², s najvećom

dubinom od 70 m. Poznato je kao vikend odmaralište i turistička destinacija. Jablaničko

jezero nastalo je 1953. godine izgradnjom lučne brane na Neretvi, 5 km uzvodno od

Jablanice. Visina brane je 80 metara i jezero se proteže uzvodno do Konjica. Maksimalna

dužina mu je oko 30 km. Površina jezera je 1440 ha, a zapremina oko 290 hmł pri

maksimalnoj ispunjenosti vodom. Najveća dubina je 80 metara, a oscilacije vodostaja su i

do 25 metara.Jezero je bogato raznosvrnom ribom, poput: pastrmke, glavatice, strugača,

šarana, bijelog klijena, pijurice, babuške itd.

3.5 Malo i Veliko Plivsko jezero

Svega par kilometara od Jajca, u prirodnom ambijentu, nalaze se Veliko i Malo Plivsko

jezero. Nevjerovatno je koliko mnogo mogućnosti za rekreaciju pružaju ova jezera. Od

ribolova, kajaka, kanua, pedalina, skokova i plivanja, pa sve do aktivnosti na obalama,

poput odbojke, bicikla, šetnje i na kraju roštilja na poznatom izletištu kod mlinčića.

Inače ova jezera su bila domaćin velikih svjetskih i evropskih takmičenja u kajaku i kanuu

na mirnim vodama. Ove vode su pružile maksimalne uslove za treniranje kajakaša,

kanuista i veslača. 

Veliko Plivsko jezero leži na nadmorskoj visini od 424 m. Dužina mu je 3.3 km,

maksimalna širina 660 m (prosječna širina je 343 m). Maksimalna dubina jezera je 33 m,

površina 1,1 km2, a dužina obalske linije je 7.857 m. Temperatura površinskog sloja vode

je oko 17°C, dok u dubinskom sloju je oko 12°C. Nalazi se uz magistralni put Jajce-Bihać i

od Jajca je udaljeno oko 4 km. Od ribljih vrsta najzastupljenije su potočna, jezerska, i

kalifornijska pastrmka te lipljen.

10

Malo Plivsko jezero je dugo 1,5 km i prosječno je široko oko 150 m. Na Malom jezeru

postoji namjenski izrađena plaža za plivanje i tu možete naći prelijepi ambijent za

izletovanje.

3.6 Modračko jezero

Jezero Modrac je akumulacijsko jezero koje se najvećim dijelom nalazi u općini Lukavac

mada dodiruje i rubna područja općina Tuzle i Živinica. Jezero Modrac je dugo 12

kilometara, a široko u prosjeku 700 metara sa najvećom dubinom od 14 metara. Jezero je

nastalo vještačkim putem tako što je napravljena brana na rijeci Spreči. Ovo jezero je

privlačilo veliki broj turista u postratnom periodu prije svega zbog lijepo urađene plaže u

mjesnoj zajednici Prokosovići. Plaža je urađena na dužini od oko 1500 metara obale i uz

prateće objekte predstavlja najuređeniju plažu u cijeloj BiH. Prateći objekti koji se nalaze

na ovoj plaži su razni restorani, hoteli, moteli i kafići, kao i neki sportski objekti (tereni za

rukomet i košarku i odbojku na pijesku). Na ovoj plaži se dugi niz godina održavao festival

narodne muzike Bosna slobodi pjeva. Pored ovog festivala još se tokom ljeta održava

smotra folklora kao i razni koncerti, a već nekoliko godina tradicionalno se održava i

lukavačka motorijada. Pored svih ovih dešavanja na jezeru se održavaju i takmičenja u

ribolovu, kao i niz drugih kulturno-sportskih manifestacija. Pored ove vještačko uređene

plaže duž cijele obale jezera Modrac nalaze se prekrasna mjesta za odmor i rekreaciju.

3.7 Panonska jezera

Panonska jezera su slana umjetna jezera u Tuzli. Tuzlanska “Panonika”,Panonsko jezero

koje se nalazi u samom centru grada na lokalitetu je bivših "Slanih bunara". Površina jezera

je 11.000 m2, a dubina do 1,8 m. Sastav vode je 4/5 obične vode i 1/5 slanice.

Nakon realizacije I faze razvoja kompleksa izgradnjom velikog jezera u julu 2003.g., etapni

razvoj je nastavljen 2006. g. izgradnjom Arheološkog Parka–Neolitskog Sojeničkog naselja

sa muzejskom postavkom koja govori priču o kontinuitetu življenja na prostoru grada

Tuzle još iz doba Neolita.Početkom ljetnje sezone 2008. g., kapaciteti kompleksa su znatno

povećani izgradnjom drugog slanog jezera a krajem septembra stvoren je još jedan

jedinstveni turističi proizvod–Slani slapovi u formi, jedinstvenog za ove područja,

inhalacionog zdravstvenog centra na otvorenom prostoru.U kompleksu Panonskih jezera

11

nalazi se i Sojeničko neolitsko naslje, sportski tereni, slani slapovi te mnogi drugi

sadržaji.Panonska jezera predstavljaju jedinstvene primjere slanih jezera u Evropi, te imaju

ljekovita svojstva zahvaljujući sadržaju soli i drugih minerala. Voda u jezerima neprestano

kruži, i prečišćava se pješčanim filterima.

4. Zaključak

Američka internet stranica posvećena putovanjima uvrstila je rijeku Vrbas u top deset

avanturističkih, turističkih odredišta za predstojeće ljeto.Stranica www.smartertravel.com

preporučuje putnicima avanturistima da probaju rafting na Vrbasu, Uni i Neretvi, koje je

nazvan "Putovanje kroz veliki kanjon Balkana".

Sigurno se možemo pohvaliti rijekama koje su jedinstvene u svijetu, a BiH je interesantna

za evropske i svjetske turiste, jer je za njih neotkriveno odredište.Naše rijeke zaista imaju

prosperiteta da privuku turiste i da se ovo područje valorizira.Pored primamljivog

raftinga,ove rijeke privlače čistoćom i nije bezazleno to da je do sada više stručnjaka

ubrojalo naše rijeke i destinacije među najboljim za avanturu,odmor i rekreaciju.Dakako da

se na turizmu mora poraditi,tako turistima treba pružiti adekvatan smještaj koji je za sada

možemo reći tek ispod prosječnog.Infrastruktura je sudeći po komentarima stranih

zemljaka zaista u lošem stanju,ali svi naglašavaju da je bitan prosperitet.Susjedna Hrvatska

prednjači u broju zaštićenih nacionalnih parkova,a Bosna i Hercegovina ima mnogo više za

ponuditi.Pejzaž rijeke u zelenoj dolini ili planinskog jezerca na čistom zraku daleko od

buke grada zaista zvuči primamljivo,ali možemo donijeti zaključak da je propaganda loša.

Bosna i Hercegovina je najbogatija vodom u regiji, a Srbija najsiromašnija. Prema

podacima Svjetske banke za 2012. godinu, koji tematiziraju obnovljive izvore pitke vode,

Bosna i Hercegovina je zemlja s najvećim količinama pitke vode po glavi stanovnika. BiH

je sa 9,461 kubičnih metara pitke vode po glavi stanovnika prva u regiji i sedma u Europi.

BiH je po vodnim resursima bogatija od mnogih zemalja svijeta uključujući Kinu,

Francusku, Njemačku, Japan i Sjedinjene Američke Države.Profesor na Prirodno-

matematičkom fakultetu u Sarajevu Muriz Spahić ističe kako bi se BiH morala puno više

usredotočiti na izvoz i distribuciju vode u zemlje koje su deficitarne u području vodnih

resursa.

(Nezavisne novine)

12

6. Literatura

‘Knjiga za četvrti razred gimnazije’.

www.smarttravel.com

24sata.hr

‘ Wikipedia.org’

Limun.hr

Jajcetourism.com

Tourism-tk.ba

13