System Linux Cz3 Polecenia Systemowe Cwiczenia

8/18/2019 System Linux Cz3 Polecenia Systemowe Cwiczenia

1/30

Wykład: polecenia terminala, manualia systemowe,uprawnienia, kompresja, archiwizacja, ukrywanie

plików, sudo su, ps, kill, chmod, chown, tar, gzip,whoami, ls, mkdir, rmdir, cp, mv, rm, cd, pwd, find,touch, rename, cat, ln, dowiązania, 6 wicze! wterminalu

"inu# cz$%: polecenia

systemowe, wiczenia


2/30

&orzystanie z terminala

'o uruchomieniu terminala u(ytkownik uzyskuje tzw$ znak zach)ty*ang$ shell prompt+, np$ lu- .$ 'o zo-aczeniu znaku zach)tymo(na ju( zaczą wpisywa polecenia dla systemu$

/istoria wykonanych polece! zapisywana jest w katalogu domowymu(ytkownika w pliku $-ash0history$ 1-y przywoła u(yte ostatniopolecenia podczas korzystania z terminala, nale(y u(y klawiszy

2 3, 2 3

Warto pami)ta o opcji autouzupełniania, której u(ywamy naciskającklawisz 24a-3

1-y przerwa działanie polecenia, nale(y u(y kom-inacji klawiszy25trl3253

'rzegląd podstawowych polece! powłoki systemu$ 'odr)cznik systemowy


3/30

7naki glo-alne w "inu#ie *8+

7naki glo-alne

podo-nie jak w Windowsie w systemie "inu# wyst)pują specjalneznaki zast)pujące inne, przydatne np$ podczas wyszukiwania plików

* reprezentuje jeden lu- wiele znaków

? reprezentuje dokładnie jeden znak[abcde] reprezentuje dokładnie jeden znak z wymienionych

[a-e] reprezentuje dokładnie jeden znak z przedziału

[!abcde]reprezentuje dowolny niewymieniony znak

[!a-e]reprezentuje znak nienale(ący do przedziału

{plik,file}reprezentuje dowolny z wymienionych ciągów



4/30

7naki glo-alne w "inu#ie *9+

'rzykłady u(ycia znaków glo-alnych:

* reprezentuje wszystkie pliki

*.bmp reprezentuje wszystkie pliki ko!czące si) na $-mp

?[0-9][a-d] reprezentuje plik o trzyznakowej nazwie, gdziepierwszy znak jest dowolny, drugi jest cyfrą, za trzeci literą z przedziału a;d

{nowy,new}*.txt reprezentuje wszystkie pliki zaczynającesi) od nowy lu- new -)dące plikami t#t



5/30

'odr)cznik systemowy

'odr)cznik systemowy

*ang$ manual+ najcz)ciej instalowany wraz z systemem, zawieraopisy poszczególnych polece! systemowych$ ową, ulepszoną wersją podr)cznika man jest info$


6/30

W dystry-ucji ?-untu 88$@A na konto roota logujemy si) poleceniemsdo s

Be(eli podamy właciwe hasło uzyskujemy dost)p do konta root:

7wró uwag): 7mienił si) znak zach)ty ; my stalimy si) superu(ytkownikiem,za nasz terminal stał si) konsolą


"ogowanie si) na roota


7/30

'oruszanie si) mi)dzy katalogami ułatwiają specjalne oznaczenia:

" katalog domowy zalogowanego u(ytkownika

# katalog główny

. katalog -ie(ący

.. katalog -ezporednio nadrz)dny

Cym-oli tych mo(na u(ywa -ezporednio w cie(kach dost)pu, np$:

cd "#$blic%ny#folde&

toc "#'okmenty#plik.txt


Dznaczenia specjalne w cie(kach dost)pu


8/30


'rzegląd podstawowych polece! *8+

whoami

*ang$ kim jestem+ podaje identyfikator konta, z którego aktualnie

si) korzysta

who

*ang$ kto+ wywietla list) aktualnie zalogowanych w systemieu(ytkowników

'olecenia związane z wielodost)pnocią:

su

*od ang$ switch user+ pozwala zmieni u(ytkownika, to znaczyzalogowa si) na inne konto w systemie


9/30



kill

*ang$ za-ij+ usuwa w -ezpieczny sposó- proces o podanymnumerze 'E< *F-ezpiecznyG oznacza tutaj zwolnienie całego o-szarupami)ci zajmowanego przez proces oraz zamkni)cie plików

otwartych dla procesu+

'olecenia związane z wielozadaniowocią:

ps

*od ang$ processes+ wywietla list) procesów w systemie


10/30


'rzegląd podstawowych polece! *%+

ls

*od ang$ list+ wywietla listing zawartoci katalogu

'olecenia związane z zarządzaniem plikami i katalogami:

mkdir

*od ang$ make directory+ tworzy katalog

rmdir

*od ang$ remove directory+ usuwa katalog, je(eli jest pusty


11/30


'rzegląd podstawowych polece! *A+

cp

*od ang$ copy+ kopiuje plik


mv

*od ang$ move+ przenosi plik lu- zmienia jego nazw)

rm

*ang$ remove+ usuwa plik


12/30


'rzegląd podstawowych polece! *H+

cd

*od ang$ change directory+ zmienia -ie(ący katalog ro-oczy


pwd

*od ang$ print working directory+ wywietla cie(k) dost)pu do-ie(ącego katalogu ro-oczego

find

*ang$ znajdI+ wyszukuje pliki


13/30



touch

*ang$ dotkni)cie J nazwa wzi)ła si) od ?ni#a, gdzie polecenie tozmieniało dat) ostatniej modyfikacji pliku na o-ecną+ tworzy plik


rename

*ang$ zmie! nazw)+ zmienia nazw) wielu plików

cat

*ang$ to concatenate ; łączy+ wywietla zawarto pliku *np$tekstowego+, mo(e te( połączy dwa pliki w jeden


14/30



15/30


'rzegląd podstawowych polece! *M+

ln

*od ang$ link ; połączenie+ tworzy dowiązanie twarde

'olecenia związane z tworzeniem dowiąza!:

ln -s

*od ang$ sym-olic link+ tworzy dowiązanie sym-oliczne


16/30


7-iory ukryte

7-iór ukryty

plik lu- katalog domylnie ukryty przed u(ytkownikiem$ Bego nazwarozpoczyna si) wówczas od kropki$ 1-y wywietli z-iory ukryte wterminalu nale(y u(y polecenia ls ;a$ 1-y wywietli z-iory ukrytew try-ie graficznym nale(y u(y kom-inacji 25trl3 2/3


17/30


?prawnienia do plików i katalogów

&a(dy plik i katalog w systemie "inu# posiada 8@ -itów protekcji$ 1-yzo-aczy w terminalu uprawnienia do pliku wystarczy u(y polecenia:

ls -l

wywietla listing zawartoci katalogu podając na ekranie 8@ -itów

protekcji ka(dego zaso-u

-it 8 ; rodzaj z-ioru: d *directory, czyli katalog+, ; *plik+, l *link+

-it 9%A ; uprawnienia właciciela pliku: r *read+, w *write+, # *e#ecute+

-it H6M ; uprawnienia grupy, do której nale(y właciciel: r, w, #

-it NO8@ ; uprawnienia pozostałych u(ytkowników w systemie: r, w, #


18/30


1dministrowanie uprawnieniami *8+

chmod

polecenie słu(ące do administrowania uprawnieniami

Wykonanie poni(szego polecenia:

spowoduje dodanie *+ prawa do zapisu w *write+ do pliku plik$t#t włacicielowi u *user+, jego grupie g *group+ oraz wszystkimpozostałym u(ytkownikom o *others+$


19/30


1dministrowanie uprawnieniami *9+

'rawa dost)pu mogą te( -y reprezentowane przez cyfry$ Po(liwekom-inacje:

--- @ -rak praw --x 8 prawo do uruchomienia

-w- 9 prawo do zapisu

-wx % prawo do zapisu i uruchomienia &-- A prawo do odczytu &-x H prawo do odczytu i uruchomienia &w- 6 prawo do odczytu i zapisu &wx M prawo do odczytu, zapisu i uruchomienia

%;cyfrowa licz-a oznacza wówczas kolejno uprawnienia: właciciela,grupy oraz pozostałych u(ytkowników:


20/30


Właciciele z-iorów

Ckładnia: cown (ytkownik)&pa plik

7wró uwag), i(:; przenie własno z-ioru na innego u(ytkownika mo(e tylkoadministrator z-ioru

; zmiana właciciela z-ioru mo(e spowodowa zmian) uprawnie!do danego z-ioru

chown

*ang$ change owner+ polecenie słu(ące do zmiany właciciela z-ioru


21/30


1rchiwizacja z-iorów *8+

tar

program słu(ący do archiwizacji danych

'rogram tar tworzy nieskompresowane archiwum$ Wutworzonym archiwum mo(e znajdowa si) wiele plikówi folderów$

'rogram tar tworzy archiwum rekurencyjnie *to znaczy wrazz podfolderami+, umieszczając w nim wszystko, co znajdziewe wskazanym folderze *w tym pliki i foldery ukryte+$


22/30


1rchiwizacja z-iorów *9+

Ckładnia: ta& opc+e na%wa a&ciwm plik

>ajcz)ciej u(ywane opcje to:

c *create+ ; tworzenie archiwum

v *view+ ; podczas tworzenia archiwum wywietlane -)dą nazwy z-iorów

f *file+ ; u(ycie wskazanego pliku jako archiwum

# ; wyodr)-nienie z-iorów z archiwum


23/30


&ompresja z-iorów

Estnieje wiele programów wykonujących kompresje z-ioróww "inuksie$ >ajcz)ciej u(ywanym jest program gzip$

Ckładnia: %ip na%waa&ciwm.ta&

Ckompresowany plik archiwum otrzyma nazw)

nazwa0archiwum$tar$gz *czasami stosuje si) zapisskrócony: tgz+

&ompresji mo(emy podda pliki lu- całe foldery wraz z podfolderami$Po(na u(y programu tar z opcją ;z, co spowoduje utworzenieskompresowanego archiwum za pomocą tar

gzip (gunzip)

program słu(ący do kompresji *dekompresji+ zaso-ów


24/30

'odstawowe operacje na plikach i folderach ; wiczenia

Qwiczenie 8 ; wielodost)pno

CprawdI, jacy u(ytkownicy są w danym momenciezalogowani do systemu

Dtwórz terminal oraz konsol)

'rzy pomocy polecenia write napisz w konsoliwiadomo, która trafi na terminal

'rzy pomocy polecenia wall napisz w konsoliwiadomo, która trafi do wszystkich zalogowanychu(ytkowników


25/30


Qwiczenie 9 ; wielozadaniowo

CprawdI, jakie procesy są uruchomione w systemie

Dtwórz dwa terminale

7a-ij jeden z terminali poleceniem kill ;O

7a-ij proces uruchomiony przez roota


26/30


Qwiczenie % ; tworzenie plików i katalogów

?twórz w swoim katalogu domowym *korzystając tylko zterminalu+ nast)pującą struktur) katalogów:

tydzien

R; poniedzialek R; wtorek R R; plik8$t#t R R; plik9$t#t R R; plik%$t#t R; sroda

R; czwartek R; piatek R R; weekend$t#t R; so-ota R; niedziela


27/30


Qwiczenie A ; wyszukiwanie plików

Wyszukaj :

Wszystkie pliki tekstowe w katalogu tydzien oraz głównym

7-iory, których jeste włacicielem

'liki plik8 i plik9$t#t w katalogu domowym

'liki haseł: passwd


28/30


Qwiczenie H ; ukrywanie plików

?kryj plik weekend$t#t korzystając z terminala


29/30


Qwiczenie 6 ; edycja plików tekstowych

Ckorzystaj z edytora vi i przygotuj w nim plik z planemlekcji na wtorek

7apisz plan lekcji w katalogu wtorek pod nazwą plan$t#t


30/30

Cystemy operacyjne i sieci komputerowe$ 5z$ 8$WCE'$ &rzysztof 'ytel, Cylwia Dsetek

Cystemy operacyjne i sieci komputerowe$ 5z$ 9$

WCE'$ &rzysztof 'ytel, Cylwia Dsetek

Sródła

Documents

System Linux Cz3 Polecenia Systemowe Cwiczenia