1 PISMP PEMULIHAN (BM)/MT/BI

Abdul Rahman Abu Zaid Waliyuddin Bin Khaldun Al-Maliki al-KhadramiLahir di Tunis pada tahun 1331 M (732 H) dan meninggal dunia pada tahun 1406 M (808 H)Sewaktu di Mesir, beliau telah dilantik memegang jawatan Hakim Mahkamah RajaPakar dalam:Ilmu kemasyarakatan (sosiologi)PendidikanKeagamaanTamadunUndang-undang Falsafah Ulama zaman pertengahan

Membincangkan secara terperinci mengenai sejarah dan persejarahan.Membahagikan karya beliau kepada 6 bab:

Bab 1:Mengenai risalah umum tentang masyarakat manusia.

Bab 2:Mengenai masyarakat Badwi atau masyarakat yang dianggap primitif.

Bab 3:Mengenai pemerintahan khalifah-khalifah dan raja-raja.

Bab 4:Mengenai masyarakat bandar atau masyarakat yang dianggap sudah maju.

Bab 5:Mengenai pekerjaan dan kehidupan manusia seharian serta hal-hal yang berkaitan dengan ekonomi secara umum.

Bab 6:Mengenai ilmu pengetahuan dan pendidikan.

Setiap bab dalam karya didahului dengan bahagian pendahuluan dan diikuti oleh tajuk-tajuk kecil yang dipanggil fasal.Kandungan al-Muqaddimah terbahagi kepada 2 bahagian:

Perkara yang penting dalam karya ini ialah mengenai ilmu sejarah dan sosiologi.

Mengenai disiplin sejarah/falsafah sejarah dan disiplin sosiologi/falsafah sosiologi Merangkumi pelbagai aspek termasuk geografi, kebudayaan, ilmu pengetahuan, perusahaan, peradaban dan lain-lain yang berkaitan dengan politik, agama dan falsafah.

Ibnu Sina mula menjadi terkenal selepas berjaya menyembuhkan penyakit Putera Nub Ibn Nas al-Samani yang gagal diubati oleh doktor yang lain. Kehebatan dan kepakaran dalam bidang perubatan tiada tolok bandingnya sehingga beliau diberikan gelaran al-Syeikh al-Rais (Mahaguru Pertama).

Terbit Al Qanun fi al-Tibb

bahasa Inggerisdengan judul Precepts of Medicine

masih diulang cetak dan digunakan oleh para pelajar perubatan. tidak sampai 100 tahun, buku itu telah dicetak ke dalam 15 buah bahasa

Di Rom pada Tahun 1593

Penterjemahan Kitab Al Qanun fi al Tibb

Oleh Gerard of Cremona (1114-87). Dinamakan sebagai Canon atau Canon fi al-Tibb Beliau telah berjaya menterjemah buku berbahasa Arab ke Latin tidak kurang daripada 92 buah karya Arab yang lengkap

menghasilkan bukuRemedies for The Heartmengandungi sajak-sajak perubatan

menceritakan dan menghuraikan 760 jenis penyakit bersama dengan cara untuk mengubatinya

Bidang farmasimembincangkan tentang proses penyediaan ubat menyenaraikan pelbagai jenis ubat seperti antidot, pes, preservatif, jem, lozeng, pil, minyak , salap dan infusi menyentuh mengenai kepentingan dos

Bidang falsafahmenulis sebuah buku berjudul al-Najah yang membicarakan persoalan falsafah Pemikiran falsafah banyak dipengaruhi oleh aliran falsafah al-Farabi yang telah menghidupkan pemikiran Aristotle

Buku An-NajahIbn Sina menyatakan bahawa pencipta yang dinamakan sebagai "Wajib al-Wujud" ialah satu. Dia tidak berbentuk dan tidak boleh dibahagikan dengan apa-apa cara sekalipunPemikiran falsafah dan konsep ketuhanan telah ditulis oleh Ibnu Sina dalam bab "Himah Ilahiyyah" dalam fasal "Tentang adanya susunan akal dan nufus langit dan jirim atasan.Ibnu Sina tidak pernah menolak kekuasaan Tuhan.

Memperkembangkan ilmu psikologidalam perubatanKini dikenali:ilmu perubatan psikosomatiksMemperkembangkan ilmu diagnosis melalui denyutan jantungDoktor perubatan yang pertama mencatatkan bahawa penyakit paru-paru boleh berjangkitMemberi tanda-tanda penyakit kencing manis dan kesannya.

Terjemahan kitab al-Syifa

Diterjemahkan oleh Gundissalines (1130-1150). Diterjemah ke dalam bahasa Latin dan telah diterbitkan di bawah tajuk Sufficientia Physicorum di mana ahli fikir Barat,Roger Bacon sering membuat rujukan.

Nama asal Al-Farabi ialah Abu Nasr Muhammad bin Muhammad Tarkhan Al-Uzdag Beliau dilahirkan di Wasij, iaitu di wilayah Transosiana,di negara Turkestan pada tahun 257 H bersamaan870 Masihi, Berketurunan Turki, bapanya berketurunan Persia manakala ibunya pula berketurunan Turki. RIWAYAT HIDUP AL-FARABI

Al-Farabi telah meninggal dunia pada bulan Rejab 339 Hijrah bersamaan 950 Masihidi Damsyik ,semasa beliau berumur 80 tahun.Beliau telah dikebumikan di sebuah perkuburan di bahagian luar pintu selatan atau pintu sampingan kota tersebut. Saf al-Daulah sendiri yang mengetuai para pembesar negeri bagimenyembahyangkan jenazah Al-Farabi, di istana Saf Al-Daulah.

Saif Al-Daulah Gelaran bagi putera Handaniyah Beliau tertarik dengan kebijaksanaan dan kepandaian al- Farabi serta kehidupannya sebagai seorang ahli sufi. pemerintah Syria yang baru pada zaman itu.

PENDIDIKAN AWAL AL-FARABI

Mendapat pendidikan awal daripada guru-guru persendirian, sama ada beliau pergi belajar di rumah guru berkenaan ataupun beliau belajar secara formal di masjid-masjid yang terdapat di Wasij, seterusnya beliau dikatakan dibesarkan semasa pemerintahan Nasir Ibnu Ahmad.

Mempunyai daya akal yang tinggi sejak dari kecil lagi Dalam usia muda lagi, beliau telah belajar dan mampu belajar berbagai-bagai ilmu. Dapat menguasai beberapa bahasa asing, antaranya bahasa Syria, Arab, Greek, dan beberapa bahasa lagi

Menguasai pelbagai bidang dalam ilmu keagamaan, antaranya ilmu Nahu, Tafsir, Hadis, Fiqh, dan sebagainya. Selain itu, beliau juga mahir dalam pelbagai cabang-cabang falsafah, ilmu lingkungan, ilmu militer dan ilmu muzik, walaupun Al-Farabi mahir dalam pelbagai bidang tetapi beliau lebih tertarik ataupun lebih memberikan perhatiannya pada bidang falsafah dan logik.

Menentang pendapat Plato yang menganjurkan konsep pemisahan dalam kehidupan manusia.Dikenali sebagai Aristotle kedua. Ilmu merupakan segala-galanya dan para ilmuwan harus diletakkan pada kedudukan yang tertinggi dalam pemerintahan sesebuah negara.

Mengemukakan banyak pandangan yang mendahului zamannya. Keadilan itu merupakan sifat semula jadi manusia,manakala pertarungan yang berlaku antara manusia merupakan gejala sifat semula jadi tersebut. Antara karya yang dihasilkan:"Madinah al-Fadhilah" Pemikiran, idea dan pandangan Al-Farabi mengenai falsafah politik. " Ihsa al-Ulum" dan "Kitab al-Jam".Perbicaraan mengenai ilmu falsafah zaman Yunani dan falsafah Plato serta Aristotle.

dua buku tidak dapat disiapkan oleh Al-Farabi di zamannya. "Kunci Ilmu" yang disiapkan oleh anak muridnya yang bernama Muhammad Al Khawarismi pada tahun 976M "Fihrist Al-Ulum" yang diselesaikan oleh Ibnu Al-Nadim pada tahun 988M.

seorang pemuzik yang handal mencipta satu jenis alat muzik yang dikenali sebagai gambus. menghasilkan sebuah buku berjudulAl-Musiqa yang mengandungi pengajaran dan teori muzik Islam yang dianggap sebagai sebuah buku terpenting dalam bidang berkenaan.

. Pandangannya ialah mengenai betapa jantung adalah lebih penting berbanding otak dalam kehidupan manusia. Hal ini disebabkan oleh jantung memberikan kehangatan kepada tubuh sedangkan otak hanya menyelaraskan kehangatan itu menurut keperluan anggota tubuh badan. bidang perubatan

Nama sebenar beliau ialah Abu Walid Muhammad Ibnu Ahmad Dilahirkan di Sepanyolpada tahun 1126 M Meninggal dunia di Maghribi pada tahun 1198 M Di Barat, dikenali sebagai Averroes dan bapa kepada fahaman sekularisme.

Dihantar untuk berguru dengan Ibn Zuhr yang kemudiannya menjadi rakan karibnya. Latar belakang pendidikan.Mempelajari ilmu fiqh dan perubatan daripada Ibnu Zuhr yang pernahbertugas di sebagai doktor istana di Andalusia.

Dilantik sebagai hakim di Sevilla pada tahun 1169 berikutan mempunyai hubungan yang baik dengan kerajaan Islam Muwahidin. Beliau dilantik menjadi hakim di Cordova pada tahun 1171 M.Dilantik sebagai doktor istana pada tahun 1182 berikutan persaraan Ibn Tufail.

Beliau dibuang ke daerah Alaisano kerana dianggap mulhid. pulang semula Cordova. Kurniaan dan penghormatan yang diberikan kepadanya tidak sempat dikecapi. Disisihkan dan dihina oleh orang ramai.Kedudukannya dipulihkan semula apabila Khalifah Al-Mansor Al-Muwahhidi menyedari kesilapan yang dilakukannya Sebelum meninggal dunia, beliau telah menghasilkan bukunya yang terkenal Al Taysir.

SUMBANGAN IBN RUSHD

FALSAFAH DAN ILMU LOGIK Menerjemahan hasil kerja Aristotle yang dilupai Barat ke dalam bahasa Latin pada awal abad ke-12. Menyebabkan pengetahuan yang ditinggalkan oleh Aristotel muladiketahui ramai di Barat.

Bapa kepada fahaman sekularisme di Eropah Barat.

Hujah Ibnu Rushd dalam The Decisive Treatise menjustifikasi pembebasan sains dan falsafah dari aliran rasmi mazhab Ash'ari Banyak tertumpu pada persoalan yang berkaitan dengan metafizik, terutamanya ketuhanan. Dalam Fasl al-Maqal (The Decisive Treatise), menekankan kepentingan berfikir secara analitikaluntuk menterjemah al-Quran.

Mempengaruhi ahli falsafah Barat iaitu Voltaire dan Rousseau mencetuskan era Renaissance di Perancis sehingga merubah wajah Eropah keseluruhannya sebagaimana yang ada pada hari ini.

PERUBATAN

Mengandungi 16 jilid.

Diterjemahkan ke dalam bahasa Latin pada tahun 1255 oleh Bonacosa, orang Yahudi dari Padua.

Diterjemahkan ke dalam bahasa Inggeris dengan judul General Rules of Medicine.

Buku "Kulliyah Fit-Thibb"

Pembinaan Hospital Les Quinze-Vingt hopital pertama di Paris didirikan oleh Raja Louis IX berdasarkan model hospital Sultan Nuruddin di Damsyik yang kaedah perubatannya merupakan hasil daripada idea dan pemikiran Ibnu Rushd. Kehebatannya dalam bidang perubatan juga merangkumi pembedahan dan fungsi organ di dalam tubuh manusia.

Memberi penekanan tentang kepentingan menjaga kesihatan. Pandangan yang dikemukakan dalam bidang perubatan juga didapati mendahului zamannya Beliau pernah menyatakan bahawa demam campak hanya akan dialami oleh setiap orang sekali sahaja.

KEMASYARAKATANMembuat pembahagianmasyarakat.Asas pengenalan pembahagian masyarakat berdasarkan kelas. Masyarakat awam. Golongan elit yang terdiri daripada ahli falsafah.

Antara karya yang dihasilkanMabadil Falsafah (Pengantar Ilmu Falsafah) Tafsir Urjuza yang membicarakan perubatan dan tauhid Taslul, buku mengenai ilmu kalam Kasyful Adillah, yang mengungkap persoalan falsafah dan agama Tahafatul Tahafut, ulasannya terhadap buku Imam Al-Ghazali yang berjudul Tahafatul Falaisafah Muwafaqatil Hikmah Wal Syari'a yang menyentuh persamaan antara falsafah dengan agama.Sebuah buku muzik yang diberi judul "De Anima Aristoteles" (Commentary on the Aristotle's De Animo)

Nama sebenar: Muhammad Ibn Musa al-KhawarizmiBeliaulah yang menemukan Al Jabru wal Mukobala (penjabaran dan penyelesaian). Diterjemahkan ke bahasa Latin menjadi Aljabar.Dilahirkan di daerah Hawarizmi (Khiwa) satu daerah ke selatan Laut Arab pada 780 M dan meninggal dunia pada tahun 850 M. Dikenali sebagai Abu Abdullah Muhammad Bin Ahmad Bin Yusoff.Dikenali di Barat sebagai:al-Khawarizmial-Cowarizmi al-Ahawizmi al-Karismi al-Goritmi al-GorismiBIODATA

Ketokohan al-Khawarizmi dapat dilihat daripada dua sudut iaitu:

Memperkenalkan aljabar dan hisab. Banyak menghasilkan karya-karya yang terkenal ketika zaman tamadun Islam. Antara karya-karya yangbeliau hasilkan ialah Mafatih al-Ulum. Sistem nombor adalah salah satu sumbangan dan telah digunakan pada zaman tamadun Islam. Banyak kaedah yang diperkenalkan dalam setiap karya yang dihasilkan. Antaranya ialah: BIDANG MATEMATIK

teorem segi tiga sama dan segi tiga sama kaki serta bagaimana untuk mengira luas segitiga, segi empat selari dan bulatan dalam geometri. Masalah pecahan dan sifat nombor perdana dan teori nombor juga diperkenalkan.kos, sin dan tan dalam trigonometri penyelesaian persamaan. 321

Astronomi dapat ditakrifkan sebagai ilmu falaq (pengetahuan tentang bintang-bintang yang melibatkan kajian tentang kedudukan, pergerakan, dan pemikiran serta tafsiran yang berkaitan dengan bintang)Seawal kurun ketiga lagi lagi, al-Khawarizmi telah menghasilkan dua buah buku yang salah satu daripadanya telah diterjemahkan ke Bahasa Latin dan memberi pengaruh besar ke atas Muslim, orang Sepanyol serta Kristian.

Beliau telah menerangkan penggunaan sistem angka dalam sebuah buku - hanya naskah Latin sahaja yang dijumpai (De Numero Indorum) berkaitan dengan aritmetik.Menerangkan angka sifar dalam buku beliau.Dengan adanya sisitem angka ini, bukan sahaja operasi tambah, tolak, darab dan bahagi dapat dilaksanakan dengan mudah, bahkan dalam berpuluh-puluh operasi lain seperti kuasa, log, kosinus dan sebagainya.Dengan sistem ini juga, manusia telah dilengkapi dengan kuasa yang menakjubkan seperti meramal gerhana, menentukan planet-planet atau komet-komet yang baru, menganggar umur dunia dan sebagainya. NOMBOR

Kemajuan aritmetik membawa kepada kemajuan aljabar, iaitu satu bidang matematik yang menggunakan tanda-tanda dan huruf-huruf untuk mewakili nombor, nilai atau pemboleh ubah atau secara ringkasnya disebut ilmu persamaan.Bagi masyarakat umum, aljabar membicarakan kaedah memanipulasi simbol-simbol dengan hukum-hukum atau petua-petua tertentu, iaitu satu penjurusan kepada aritmetik.Pada abad ke-9 M, beliau telah menulis tentang aljabar yang bertajuk Al- Jabar wa al- Muqabalah. ALJABAR

Di sini al-Jabar bermaksud mengubah satu kuantiti dari sebelah persamaan ke sebelah yang satu lagi, dan al-Muqabalah bermaksud memudahkan atau meringkaskan ungkapan yang terhasil (dengan menghapuskan sebutan yang sama di kedua-dua belah persamaan).Beliau merupakan orang pertama yang mengajar aljabar dalam bentuk yang mudah dan menyelesaikan banyak masalah yang dihadapi oleh masyarakat seperti masalah perwarisan, pembahagian harta dan perniagaan.

Ketika bertugas mengawasi astronomi di Baghdad dan Istanbul, beliau telah menulis sebuah lagi buku al-Kitab al-Mukhtasar fi Hisab al-Jabr wa al-Muqabalah yang bertujuan khusus untuk mencari penyelesaian kepada masalah praktikal dalam kehidupan orang-orang Islam pada waktu itu.Peranan beliau sebagai ahli Matematik agung yang memperkenalkan aljabar kepada tamadun dunia, jelas kelihatan daripada perkataan yang digunakan dalam bidang ini seperti algebra, diambil daripada nama beliau, Al-Khawarizmi, root (punca), diambil daripada perkataan Latin radix yang diterjemahkan daripada Al-Khawarizmi.Dalam hal ini, beliau dikenali sebagai bapa aljabar.

GEOMETRI

TRIGONOMETRI DAN ASTRONOMI

Trigonometri bukan sahaja bergantung kepada aljabar bahkan juga dengan alat-alat pelayaran seperti Kuadran (alat untuk menyukat sudut dan altitud) dan Astrolab (satu alat untuk menentukan altitud bintang, matahari dan planet).Astrolab boleh digunakan untuk mengukur waktu, ketinggian gunung serta dalamnya perigi.Beliau merupakan salah seorang yang pertama menghitung jadual astronomi dan sifat trigonometri, yang kemudiannya diterjemahkan kepada bahasa Inggeris oleh Adelard.Antara kandungan kerja beliau dalam bidang trigonometri ialah 100 sifir sinus dan kotangen.

KAEDAH BERANGKADalam Matematik, penyelesaian kepada masalah-masalah boleh dilakukan secara kualitatif atau kuantitatif.Cara kualitatif baru menampakkan kesannya pada abad ke- 10 M.Cara kualitatif terbahagi kepada dua.

Melibatkan analisis umum memberi penyelesaian tepat tetapi tidak menggunakan angka.Kaedah berangka yang boleh menghasilkan penyelesaian dalam bentuk angka walaupun mungkin tidak tepat tetapi untuk praktikalnya mencukupi penyelesaian itu memenuhi kejituan yang ditetapkan.Cara Kualitatif

Kesan daripada sumbangan ini, kaedah berangka digunakan secara meluas dalam pelbagai ilmu. Antaranya ialah dalam bidang fizik, statistik, kejuruteraan, ekonomi, pengurusan dan sebagainya.Al-Khawarizmi digelar Bapa Kaedah Berangka kerana sumbangan beliau ini.Secara tidak langsung, nama beliau diakui apabila tertera dalam setiap penulisan tentang kaedah berangka/analisis berangka, juga dalam bahasa Inggeris disebut algorithm (satu susunan langkah-langkah atur cara bagi menyelesaikan sesuatu masalah secara berangka.

Malangnya, asal-asul istilah ini tidak diketahui oleh kebanyakan ahli Matematik sendiri.Hal ini jelas kelihatan apabila istilah tersebut diterjemahkan sebagai algoritma dalam bahasa Melayu yang tidak langsung menggambarkan pengaruh Arab atau perkataan asalnya sendiri, iaitu Al-Khawarizmi.

TOKOH-TOKOH LAIN DALAM TAMADUN ISLAM

Potret "Geber" Eropah abad ke-15, Codici Ashburnhamiani 1166, Biblioteca Medicea Laurenziana, Florence. JABIR IBN HAIYAN

IBN BAJJAH

Pemikiran falsafah Ibn Bajjah ini dapat diikuti dalam "Risalah al-Wida" dan kitab "Tadbir al-Muttawwahid" yang secara umumnya merupakan pembelaan kepada karya-karya al-Farabi dan Ibn SinaMenulis sebuah buku yang berjudul "aI-Nafs" yang membicarakan persoalan yang berkaitan dengan jiwa.Tetapi perasaan dengki dan cemburu telah menyebabkan beliau diracuni dan akhirnya meninggal dunia pada tahun 1138 (M) dalam usia yang masih muda.

AL RAZIAbu Bakar Muhammad bin Zakaria al-Razi

Penemuan al-Razi berkenaan penyakitcampak cacar tulen (smallpox) dan campak biasa (measal) turut menjadi bahan rujukan perubatan di dunia Barat malah turut diulangi penerbitannya beberapa kali sehingga abad ke-18M. Kitab al-Mansur (Liber Medicinalis ad al Mansorem) juga karya agung al-Razi dalam dunia perubatan. Beliau telah menghasilkan banyak karya dalam bidang perubatan.Karya beliau yang tulen dan mencerminkan kematangan dan kepakaran beliau dalam amalan perubatan moden.

al-Sirah al'Falsafiyyah Maqalah fi ma baid al'Thabiiyah Kitab al-llmi al-Ilahi al-Syukuk 'ala Proclus. Kitab al-LadzdzahAmarah al-lqbal aI'Dawlah

al-Razi merawat pesakit. (pelukis tidak dikenali)

IBN HAITHAMAbu All Muhammad al-Hassanibnu al-Haitham.

Dilahirkan di Basrah pada tahun 354H bersamaan dengan 965 Masihi.Penyelidikannya mengenai cahaya telah memberikan ilham kepada ahli sains barat seperti Boger, Bacon, dan Kepler mencipta mikroskop serta teleskop.Menemui prinsip isi padu udara sebelum seorang saintis yang bernama Trricella mengetahui perkara itu 500 tahun kemudian.Menemui kewujudan tarikan graviti sebelum Isaac Newton mengetahuinya.

Teori Ibnu Haitham mengenai jiwa manusia sebagai satu rentetan perasaan yang bersambung-sambung secara teratur telah memberikan ilham kepada saintis Barat untuk menghasilkan wayang gambar.

RENUNGANSejarah telah membuktikan betapa dunia Islam telah melahirkan ramai golongan sarjana dan ilmuwan yang cukup hebat dalam bidang falsafah, sains, politik, kesusasteraan, kemasyarakatan, agama, perubatan, dan sebagainya. Salah satu ciri yang dapat diperhatikan pada para tokoh ilmuwan Islam ialah mereka tidak sekadar dapat menguasai ilmu tersebut pada usia yang muda, malah dalam masa yang singkat dapat menguasai beberapa bidang ilmu secara serentak.

BIBLIOGRAFIAdi Alhadi. (2002). Tokoh ternama dunia (jilid 1). Selangor: Edusystem Sdn. Bhd.Adi Alhadi. (2002). Tokoh ternama dunia (jilid 2). Selangor: Edusystem Sdn. Bhd.Adi Alhadi. (2002). Tokoh ternama dunia (jilid 3). Selangor: Edusystem Sdn. Bhd.Adi Alhadi. (2002). Tokoh ternama dunia (jilid 4). Selangor: Edusystem Sdn. Bhd.Adi Alhadi. (2002). Tokoh ternama dunia (jilid 5). Selangor: Edusystem Sdn. Bhd.

Ali Mohamad. (2001). Tamadun Islam dan tamadun Asia. Kuala Lumpur: Universiti Malaya.Azhar Hj. Mad Aros. (2004). Tamadun Islam dan tamadun Asia (TITAS). Selangor: Oxford Fajar Sdn. Bhd.Mustafa Haji Daud. (1993). Tamadun Islam. Kuala Lumpur: Utusan Publication & Distributors Sdn. Bhd.Zuraidah. Ibnu Sina tokoh perubatan Islam. Diambil pada 17 Februari 2009 daripada http://pkukmweb.ukm.my/~ahmad/ tugasan /s3_ 99 /zuraidah.html.Ibnu Sina. Diambil pada 17 Februari 2009 daripada http://members. tripod. com/man999/Ibnu_Sina.html.Tokoh-tokoh Islam:Ibnu Rushy. Diambil pada 17 Februari pada 2009 daripada http://alhakelantan.tripod.com/tokoh/id3.html.

*********************************************************************************************