GODIŠNJI IZVJEŠTAJ izvjestaj o izvrsenim... · Javno preduzeće »Aerodromi Crne Gore« Okončana i objavljena revizija Opština Herceg Novi Okončana i objavljena revizija . Godišnji

CRNA GORA DRŽAVNA REVIZORSKA INSTITUCIJA

DRI Broj: 4011 – 06 – 1263/2

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ

o izvršenim revizijama i aktivnostima

Državne revizorske institucije Crne Gore

za period oktobar 2009 – oktobar 2010. godine

Podgorica, oktobar 2010. godine

Godišnji izvještaj Državne revizorske institucije za period oktobar 2009 – oktobar 2010. godine

Strana 3

SADRŽAJ

UVOD 5

1. Opšte napomene ......................................................................................................................................................... 5

2. Realizacija zaključaka Skupštine Crne Gore usvojenih povodom razmatranja Predloga zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2008. godinu ...........................................................................................................................

9

I IZVOD IZ IZVJEŠTAJA O REVIZIJI ZAVRŠNOG RAČUNA BUDŽETA CRNE GORE ZA 2009. GODINU ............. 13

1. Zakonski osnov, cilj i predmet revizije Završnog računa budžeta Crne Gore za 2009. godinu .................................... 21

2. Obuhvat i postupak revizije ........................................................................................................................................... 22

3. Sistem evidencije i izvršenje budžeta ........................................................................................................................... 23

4. Provjera postupka javnih nabavki ................................................................................................................................. 46

5. Državna imovina ........................................................................................................................................................... 48

6. Izvršenje transakcija finansiranja .................................................................................................................................. 49

7. Budžeti državnih fondova ............................................................................................................................................ 52

II IZVODI IZ KONAČNIH IZVJEŠTAJA O IZVRŠENIM POJEDINAČNIM REVIZIJAMA U 2009. GODINU .............. 55

1. Izvod iz Izvještaja o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Agencije Crne Gore za promociju stranih investicija za 2008. godinu sa revizijom uspješnosti ....................................................................................................................

57

2. Izvod iz Izvještaja o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Crnogorskog narodnog pozorišta za 2009. godinu ..... 71

3. Izvod iz Izvještaja o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Nacionalne turističke organizacije Crne Gore za 2009. godinu ...............................................................................................................................................................

89

4. Izvod iz Izvještaja o reviziji konsolidovanih godišnjih finansijskih izvještaja Univerziteta Crne Gore za 2009. godinu 105

5. Izvod iz Izvještaja o reviziji finansijskih izvještaja i reviziji učinka Zavoda za meñunarodnu naučnu, prosvjetno-kulturnu i tehničku saradnju za 2009. godinu ...............................................................................................................

125

6. Izvod iz Izvještaja o kontrolnoj reviziji Zavoda za zapošljavanje Crne Gore za 2008. godinu ..................................... 131

7. Izvod iz Izvještaja o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Zavoda za zbrinjavanje izbjeglica za 2009. godinu ..... 141

8. Izvod iz Izvještaja o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Policijske akademije Danilovgrad za 2009. godinu ..... 147

9. Izvod iz Izvještaja o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Zavoda za izvršenje krivičnih sankcija za 2009. g ....... 161

10. Izvod iz Izvještaja o reviziji presjeka javnih nabavki informacionih tehnologija za 2008. godinu ................................ 175

11. Izvod iz Izvještaja o reviziji naplate i rasporeñivanje boravišne takse ......................................................................... 211

12. Izvod iz Izvještaja o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja JP »Aerodromi Crne Gore« za 2009. godinu .............. 217

13. Izvod iz Izvještaja o reviziji Završnog računa budžeta Opštine Herceg Novi za 2009. godinu .................................... 229

III NALAZI I PREPORUKE DRŽAVNE REVIZORSKE INSTITUCIJE ............................................................................ 235

IV OSTALE AKTIVNOSTI DRŽAVNE REVIZORSKE INSTITUCIJE ............................................................................. 249

1. Saradnja sa Skupštinom i Vladom Crne Gore……………………………….................................................................. 251

2. Saradnja sa državnim organima, institucijama i civilnim sektorom……………….....…………..................................... 252

3. Donošenje razvojnih dokumenata i usklañivanje zakonskih rješenja ………………………......................................... 252

4. Meñunarodna i regionalna saradnja……………………............................................................................................... 253

5. Upravljanje ljudskim resursima .....………………………………………………........................................................... 256

6. Informacioni sistem ……………………………………………………………………….................................................... 256

7. Planirane aktivnosti Institucije i završne napomene…................................................................................................. 257


Strana 5

Senat Državne revizorske institucije, na osnovu člana 144 Ustava Crne Gore, člana 38, a u vezi sa članovima 18 i 19 Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji (»Sl. list CG« br. 28/04, 27/06, 78/06 i 17/07), na sjednici održanoj 29. oktobra 2010. godine, usvojio je

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ

O IZVRŠENIM REVIZIJAMA I AKTIVNOSTIMA DRŽAVNE REVIZORSKE INSTITUCIJE CRNE GORE ZA PERIOD OKTOBAR 2009 – OKTOBAR 2010. GODINE

1. OPŠTE NAPOMENE

Ustavom Crne Gore, Državna revizorska institucija (u daljem tekstu Institucija) definisana je kao samostalni i vrhovni organ državne revizije koji vrši reviziju zakonitosti i uspješnosti upravljanja državnom imovinom i obavezama, budžetima i svim finansijskim poslovima subjekata čiji su izvori finansiranja javni ili nastaju korišćenjem državne imovine.

Senat Institucije, na sjednici održanoj 25. decembra 2009. godine, donio je Godišnji plan

revizije za 2010. godinu. Pored revizije Završnog računa budžeta Crne Gore za 2009. godinu, u izvještajnom periodu završene su i sljedeće revizije, po vrstama:

Opšte revizije

Naziv subjekta revizije Status revizije

Univerzitet Crne Gore Okončana i objavljena revizija

Nacionalna turistička organizacija CG Okončana i objavljena revizija

Crnogorsko narodno pozorište Okončana i objavljena revizija

Zavod za zbrinjavanje izbjeglica Okončana i objavljena revizija

Policijska akademija Danilovgrad Okončana i objavljena revizija

Zavod za izvršenje krivičnih sankcija Okončana i objavljena revizija

Javno preduzeće »Aerodromi Crne Gore« Okončana i objavljena revizija

Opština Herceg Novi Okončana i objavljena revizija


Strana 6

Revizije presjeka

Predmet revizije Status revizije

Kreditiranje preduzetništva Revizija u završnoj fazi

Naplata i rasporeñivanje boravišne takse Okončana i objavljena revizija

Javne nabavke u oblasti informacionih tehnologija

Okončana i objavljena revizija

Revizije pravilnosti, efikasnosti i efektivnosti – (revizije uspješnosti)


Zavod za meñunarodnu naučnu, prosvjetno-kulturnu i tehničku saradnju


Agencija Crne Gore za promociju stranih investicija


Kontrolne revizije


Zavod za zapošljavanje Crne Gore Okončana i objavljena revizija

Kako se izvještajni period oktobar 2009 – oktobar 2010. ne podudara sa periodom za koji se

utvrñuje Godišnji plan revizije, to su pored revizija okončanih do kraja oktobra 2010. godine obuhvaćene i revizije okončane u četvrtom kvartalu 2009. godine (Revizija Agencije Crne Gore za promociju stranih investicija i Revizija naplate i rasporeñivanja boravišne takse).

Shodno članu 19 Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji, u Godišnjem izvještaju u izvještajnom periodu oktobar 2009 - oktobar 2010. godine zastupljeni su, pored izvoda iz revizije Završnog računa budžeta za 2009. godinu, i izvodi iz trinaest pojedinačnih revizija.

U 2010. godini bilježi se rast broja izvršenih revizija u odnosu na prethodnu godinu za 8,33%.

U izvještaju revizije Završnog računa budžeta izrañeno je 16 preporuka i mjera, dok su u konačnim izvještajima iz pojedinačnih revizija, subjektima revizije izrañene ukupno 122 preporuke.

Kontrolnom revizijom Zavoda za zapošljavanje Crne Gore izvršena je kontrola realizacije 18 preporuka iz revizije i utvrñeno da je većina preporuka realizovana (jedan dio preporuka iz objektivnih razloga nije mogao biti u potpunosti realizovan). Cilj kontrole datih preporuka je eliminisanje utvrñenih nepravilnosti kod subjekata revizije i unapreñivanje njihovog rada.

Za sve izvršene revizije konačni izvještaji su dostavljeni subjektima revizije i organima koji vrše

nadzor nad njima. Izvještaji su integralno objavljeni na web siteu Državne revizorske institucije: www.dri.co.me.


Strana 7

Godišnji izvještaj Državne revizorske institucije za 2010. godinu predstavlja sintezu svih izvršenih revizija do 10. oktobra tekuće godine. Ovaj dokument se sastoji iz četiri dijela i predstavlja objedinjenu i sažetu cjelinu svih realizovanih aktivnosti u okviru djelatnosti Institucije u izvještajnom periodu.

U prvom dijelu Godišnjeg izvještaja pod nazivom »Izvještaj o reviziji Završnog računa budžeta

Crne Gore za 2009. godinu«, dat je izvod iz konačnog izvještaja revizije Završnog računa budžeta Crne Gore iz razloga što je konačni izvještaj 30. septembra tekuće godine integralno dostavljen Skupštini i Vladi Crne Gore.

Istovremeno, prati se i realizacija preporuka Institucije usvojenih Zaključkom Skupštine Crne

Gore, donijetim povodom usvajanja Predloga zakona o Završnom računu budžeta RCG za 2009. godinu.

U drugom dijelu, pod nazivom »Izvodi iz izvještaja o izvršenim pojedinačnim revizijama u

izvještajnom periodu«, dati su izvodi iz 13 revizija u kojima su prezentirani mišljenja, najvažniji nalazi i preporuke radi unapreñivanja poslovanja subjekata revizije.

U trećem dijelu Godišnjeg izvještaja DRI, pod nazivom »Nalazi i preporuke Državne

revizorske institucije«, u skladu sa članom 19 Zakona, date su ocjene u kojim bitnim slučajevima nijesu ispoštovani propisi i pravila o budžetu i ekonomskim poslovima države, bitne primjedbe na uočene nedostatke kod subjekata revizije i mjere koje se preporučuju.

U četvrtom dijelu Izvještaja, pod nazivom »Ostale aktivnosti Državne revizorske institucije«,

prezentirana je saradnja sa Skupštinom i Vladom Crne Gore, meñunarodna saradnja, aktivnosti Institucije na formiranju tijela za reviziju IPA sredstava, kao i druge aktivnosti Državne revizorske institucije za period oktobar 2009 – oktobar 2010. godine.

Državna revizorska institucija je član Meñunarodne organizacije vrhovnih revizorskih institucija

- INTOSAI, kao njen 187. punopravni član, i EUROSAI, Meñunarodna organizacija koja okuplja vrhovne revizorske institucije Evrope, kao njen 49. punopravni član.

Meñunarodna saradnja Institucije u izvještajnom periodu, nakon prijema u INTOSAI i

EUROSAI, bila je intenzivna i odvijala se kroz bilateralnu saradnju i regionalne inicijative. Razmjena znanja i iskustava, pokretanje i učešće u regionalnim inicijativama te zajedničkim projektima sa članicama INTOSAI i EUROSAI doprinijeće produbljivanju meñunarodne saradnje kao jednog od dugoročnih ciljeva Institucije.

Shodno inicijativi od prošle godine o donošenju odluke o delegiranju i lociranju tijela za reviziju

IPA sredstava, potpisan je Sporazum izmeñu Vlade Crne Gore i Državne revizorske institucije o formiranju Revizorskog tijela u okviru decentralizovanog sistema upravljanja Instrumentom pretpristupne pomoći. Ovim Sporazumom predviñeno je da se pomenuto Revizorsko tijelo locira u sistemu Državne revizorske institucije. Sporazumom je, takoñe, predviñeno da je ovo rješenje privremenog karaktera, čime je prihvaćen principijelni stav Državne revizorske insitutucije, koji je podržan od strane Evropske komisije, da ovo rješenje ne može biti trajno, obzirom na moguću konfliktnost, koja je istovremeno vezana za pozicije, nezavisnost i nadležnosti Državne revizorske institucije i nezavisnog Revizorskog tijela.


Strana 8

2. REALIZACIJA ZAKLJUČAKA SKUPŠTINE CRNE GORE USVOJENIH POVODOM RAZMATRANJA PREDLOGA ZAKONA O ZAVRŠNOM RAČUNU BUDŽETA CRNE GORE ZA 2008. GODINU

Skupština Crne Gore, na drugoj sjednici drugog redovnog zasijedanja u 2009. godini, održanoj 10. novembra 2009. godine, svojim zaključkom na predlog Odbora za ekonomiju, finansije i budžet, podržala je nalaze i preporuke Državne revizorske institucije iz Godišnjeg izvještaja za 2008 - 2009. godinu.

Zaključkom je odreñeno da nalaze i preporuke Državne revizorske institucije, iskazane u

Godišnjem izvještaju, treba otkloniti do podnošenja Završnog računa budžeta Crne Gore za 2009. godinu. Iz tog razloga, Državna revizorska institucija je od Ministarstva finansija zatražila informaciju o preduzetim aktivnostima na realizaciji preporuka.

Ministarstvo finansija je na zahtjev Državne revizorske institucije, dopisom br.06-3459/1, od 25.

oktobra 2010. godine, dostavilo sljedeći

Izvještaj o realizaciji zaključaka Skupštine Crne Gore povodom usvajanja Predloga zakona o Završnom računu budžeta Crne Gore za 2008. godinu

Skupština Crne Gore je, povodom usvajanja Zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2008. godinu, usvojila zaključke kojim je podržala nalaze, mjere i preporuke, iskazane u Godišnjem izvještaju Državne revizorske institucije, koji ukazuju na nedostatke koje treba otkloniti do podnošenja Završnog računa budžeta Crne Gore za 2009. godinu, u cilju unapreñivanja sistema javne potrošnje. S tim u vezi, Ministarstvo finansija je uputilo dopis svim budžetskim korisnicima i upozorilo ih na obavezu da preduzmu mjere iz okvira svoje nadležnosti za realizaciju zaključaka Skupštine i o tome obavijeste ovo ministarstvo.

Na osnovu dostavljenih izvještaja konstatuje se sljedeće:

1. Gotovinski depoziti i integrisanje fondova u sistem trezora

Zakonom o investiciono-razvojnom fondu (»Službeni list CG« br. 88/09 i 40/10) osnovan je Investiciono-razvojni fond Crne Gore koji je 31. marta 2010. godine shodno ovom zakonu preuzeo sva prava i obaveze Fonda za razvoj Crne Gore, kao i poslove praćenja i realizacije finansijske podrške razvoja mikro, malih i srednjih preduzeća, koje je obavljala Direkcija za razvoj malih i srednjih preduzeća. Direkcija za razvoj malih i srednjih preduzeća je obavijestila Ministarstvo finansija da je shodno Zaključku Vlade Crne Gore broj 03-2242 od 25. 03. 2010. godine novčana sredstva (gotovinu i oročene depozite) kod poslovnih banaka 30. i 31. marta 2010. godine prenijela na račune Fonda za razvoj Crne Gore otvorene kod istih poslovnih banaka, čime je ispoštovan zakonski rok, a stvoreni uslovi da navedena sredstva postanu dio osnivačkog kapitala Investiciono-razvojnog fonda Crne Gore. Shodno Zakonu o investiciono- razvojnom fondu, Fond se osniva i posluje kao akcionarsko društvo.


Strana 9

Računi Fonda za zdravstveno osiguranje i Fonda penzijskog i invalidskog osiguranja su ugašeni, a računi Fonda za obeštećenje i Zavoda za zapošljavanje preimenovani na Ministarstvo finansija tako da od 1. januara 2010. godine nijesu vršene transakcije preko računa fondova i fondovi su potpuno integrisani u sistem trezora.

Od dana integrisanja u sistem trezora, Fond za zdravstveno osiguranje uključen je u SAP sistem i u dijelu novčanih tokova primjenjuje Pravilnik o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Crne Gore, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (»Službeni list RCG« br. 35/05, 37/05 i 81/05), a u dijelu interne računovodstvene evidencije dogovoreno je da se donese interni kontni plan Fonda za zdravstveno osiguranje.

2. Neizmirene obaveze

Poštujući preporuke Državne revizorske institucije i postupajući po članu 16 Zakona o budžetu (»Sl. list RCG« br. 40-01, 44/01, 28/04, 71/05 i »Sl. list CG« br. 12/07, 73/08, 53/09, 46/10, 49/10), Ministarstvo finansija je u Završnom računu za 2009. godinu u ukupnom javnom dugu prikazalo i neizmirene obaveze sa stanjem na dan 31. 12. 2009. godine.

3. Evidencija prihoda

Greškom koja se desila u sistemu za raspodjelu prihoda 31. decembra 2008. godine Fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje uplaćeno je manje 1.400.000,00€. Rješenjem Ministarstva finansija (akt broj 06-75/1 od 19. 01. 2009. godine) sredstva u iznosu od 1.400.000,00€ su prenesena sa Centralnog računa Državnog trezora na račun Fonda penzijsko-invalidskog osiguranja.

U dijelu preporuka Ministarstvu unutrašnjih poslova i javne uprave da obezbijedi efikasan sistem naturalnog i vrijednosnog evidentiranja broja obrañenih predmeta i obračunatih prihoda od taksi po vrsti i da vrši usaglašavanje ostvarenih prihoda po svim osnovama sa stvarno naplaćenim prihodima koji su evidentirani u Glavnoj knjizi Trezora, Ministarstvo unutrašnjih poslova je obavijestilo Ministarstvo finansija da obezbjeñivanje efikasnog sistema naturalnog i vrijednosnog evidentiranja broja obrañenih predmeta i obračunatih prihoda od taksa po vrsti nije dovedeno do kraja jer implementacija prihodnog modela nije završena.

4. Zarade zaposlenih

U dijelu preporuka koje se odnose na nepostojanje objedinjenih podataka o stanju, broju i strukturi državnih službenika, kao i nepostojanja adekvatne evidencije o promjenama stanja u ovoj oblasti, nepostojanja jedinstvenog sistema zarada usljed primjene različitih zakonskih rješenja kod odreñivanja zarada, shodno preporukama Državne revizorske institucije otpočelo se sa radom na objedinjavanju sistema obračuna zarada za sve korisnike budžeta Crne Gore.

Ministarstvo unutrašnjih poslova obavijestilo je Ministarstvo finansija da su primjedbe Državne revizorske institucije vezane za obračun zarada, kriterijuma za odreñivanje visine naknada za rad u pojedinim komisijama, benificiranog radnog staža, izuzev diobe sa Upravom policije, Agencijom za nacionalnu bezbjednost i Policijskom akademijom, koja je u završnoj fazi, izvršene u skladu sa datim preporukama.


Strana 10

5. Radne grupe

Shodno preporukama Državne revizorske institucije, Vlada Crne Gore je usvojila Odluku o kriterijumima za utvrñivanje visine naknade za rad članova radnih tijela, radnih grupa, timova ili drugog oblika rada (»Službeni list CG« broj 13/10), kojom su propisani kriterijumi za utvrñivanje visine naknade za rad u radnim tijelima, grupama, timovima ili drugim oblicima rada koje obrazuje Vlada Crne Gore, potpredsjednik Vlade, ministar, odnosno starješina drugog organa uprave. Odlukom je propisano da članovi imaju pravo na naknadu samo pod uslovom da su poslove i zadatke, za koje su zaduženi aktom o obrazovanju radnog tima, obavili poslije radnog vremena, kao i da poslovi i zadaci nijesu u opisu redovnih radnih zadataka člana radnog tima.

6. Sistem internih kontrola

Preporuke Državne revizorske institucije koje se odnose na slabosti u funkcionisanju sistema internih kontrola, shodno izjašnjenjima potrošačkih jedinica budžeta dostavljenim Ministarstvu finansija, ispoštovane su na sljedeći način:

- Ministarstvo unutrašnjih poslova i javne uprave donijelo je interni akt o potrošnji goriva, telefona (mobilnih i fiksnih), reprezentacija, sa utvrñenim kvotama za gorivo i limitima za fiksne i mobilne telefone i troškove reprezentacije, dok se pravdanje troškova goriva vrši preko stručne službe dostavljanjem računa i naloga za putovanje, a prekoračenja limita za fiksne telefone službenicima zaduženim za broj telefona odbija se od zarade, a pravdanje putnih naloga vrši se u roku od tri dana od završetka službenog putovanja, dok se pravdanje troškova smještaja vrši fiskalnim računima.

- Zaštitnik ljudskih prava i sloboda je u 2009. godini, shodno preporuci Državne revizorske institucije, nadoknadu dijela troškova mobilnih telefona koje institucija plaća zaposlenima, uplaćivao direktno na račun provajdera, po ispostavljenom računu, a ne na žiro-račun zaposlenih, da bi se od februara 2010. godine prekinulo sa pokrivanjem i tog dijela troškova. Donošenjem novog Zakona o Zaštitniku ljudskih prava i sloboda steći će se uslovi za donošenje novog Pravilnika o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta, čime će se ispoštovati preporuka u pogledu funkcionisanja sistema internih kontrola, odnosno reorganizacija računovodstva, kako to nalažu računovodstveni standardi i pozitivni propisi, s obzirom na to da u trenutnoj situaciji institucija nije u mogućnosti da povećava broj zaposlenih.

- Zavod za zapošljavanje Crne Gore je nakon donošenja novog Zakona o zapošljavanju i ostvarivanju prava iz osiguranja od nezaposlenosti (»Službeni list CG«, broj 14/10), počeo rad na donošenju Pravilnika o internoj reviziji.

- Prema izvještajima dostavljenim Ministarstvu finansija, i kod ostalih potrošačkih jedinica budžeta, u najvećem broju su donijeti, ili su u procesu donošenja, interni akti kojima se reguliše potrošnja goriva, telefona, reprezentacije, službena putovanja u zemlji i inostranstvu. Takoñe, kod većine potrošačkih jedinica su formirana odjeljenja za unutrašnju reviziju, a kod odreñenog broja su u postupku formiranja, koji je jednim dijelom otežan zbog nemogućnosti povećanja broja zaposlenih usljed mjera štednje.


Strana 11

- Postupajući po preporuci Državne revizorske institucije, Vlada Crne Gore donijela je Uredbu o uslovima i načinu korišćenja prevoznih sredstava u svojini Crne Gore (»Službeni list CG«, broj 21/10), kojom se regulišu uslovi i način korišćenja svih prevoznih sredstava u svojini Crne Gore, koja služe za obavljanje potreba državnih organa i javnih službi, čiji je osnivač Crna Gora.

7. Budžetska evidencija i namjensko trošenje sredstava

U izvještajima dostavljenim Ministarstvu finansija ističe se da se sva plaćanja potrošačkih jedinica vrše na osnovu validne, prethodno kontrolisane dokumentacije, a da se sredstva koriste u visini i skladu sa strukturom izdataka koja je odobrena godišnjim Zakonom o budžetu. Takoñe, ističe se da je blagajničko poslovanje usklañeno sa Uputstvom o radu Državnog trezora.

Stupanjem na snagu novog Zakona o državnoj imovini (»Službeni list CG«, broj 21/09) Crnu

Goru, njene organe i javne službe čiji je osnivač država, a nemaju svojstvo pravnog lica, pred sudovima i drugim državnim organima zastupa Zaštitnik imovinsko-pravnih interesa Crne Gore. Na taj način stekli su se uslovi da se ispuni preporuka Državne revizorske institucije da se smanji trošenje budžetskih sredstava u sudskim postupcima.

8. Evidencija državne imovine

Prema izvještajima dostavljenim Ministarstvu finansija potrošačke jedinice su ispoštovale analitičku evidenciju osnovnih sredstava, tako da ona sadrži sve potrebne elemente, odnosno evidenciju svakog osnovnog sredstva pojedinačno po vrsti, količini, nabavnoj, otpisanoj i sadašnjoj vrijednosti, kao i po inventarnim brojevima.

Shodno preporukama Državne revizorske institucije, Ministarstvo unutrašnjih poslova je angažovalo nezavisnog ovlašćenog procjenjivača i izvršena je procjena imovine, osim grañevinskih objekata i zemljišta, čiju je procjenu, shodno Zakonu o imovini, dužna da obavi Uprava za nekretnine (poslat zahtjev broj 01- 404/09-4606/2 od 15. 04. 2009. godine i urgencija broj 01- 404/09-15554/2 od 24. 12. 2009. godine), formirana je analitička knjiga osnovnih sredstava u kojoj su evidentirana sva sredstva sa svim bitnim elementima (inventarni broj, naziv sredstva, količina, vrsta, procijenjena vrijednost, ispravka vrijednosti i sadašnja vrijednost), i usaglašena sa evidencijom Glavne knjige.

Vrhovno državno tužilaštvo je, shodno preporukama Državne revizorske institucije da se

formira analitička knjiga osnovnih sredstava, u postupku uvoñenja novog programa za elektronsku evidenciju osnovnih sredstava, za analitičko i sintetičko voñenje osnovnih sredstava.

9. Javne nabavke

U izvještajima dostavljenim Ministarstvu finansija ističe se da su potrošačke jedinice, shodno preporukama Državne revizorske institucije, poštovale proceduru propisanu Zakonom o javnim nabavkama, što podrazumijeva postojanje realnih planova javnih nabavki, transparentnost u sprovoñenju postupka, imenovanje službenika za javne nabavke. Takoñe je voñeno računa da ukupne godišnje vrijednosti javnih nabavki realizovanih putem neposrednog sporazuma – šoping metodom ne prelaze 10% vrijednosti od ukupno realizovanog godišnjeg budžeta za javne nabavke.


Strana 12

Donošenjem Odluke o kriterijumima za utvrñivanje visine naknade za rad članova radnih tijela, radnih grupa, timova ili drugog oblika rada (»Službeni list CG«, broj 13/10) ispoštovana je preporuka Državne revizorske institucije da se utvrde uslovi i kriterijumi za odreñivanje visine naknada za rad u komisijama za sprovoñenje postupka javnih nabavki.

I DIO

IZVOD IZ IZVJEŠTAJA O REVIZIJI

ZAVRŠNOG RAČUNA BUDŽETA CRNE GORE ZA 2009. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Ministarstvo finansija - Vlada Crne Gore Predmet revizije: Završni račun budžeta Crne Gore za 2009. godinu Trajanje revizije: 140 radnih dana Sastav Kolegijuma: Miroslav Ivanišević, predsjednik Senata – rukovodilac Kolegijuma

dr Milan Dabović, član Senata – član Kolegijuma


Strana 15

Državna revizorska institucija (u daljem tekstu Institucija) na osnovu člana 9 Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji i Odluke Kolegijuma I, nadležnog za reviziju Završnog računa budžeta Crne Gore, izvršila je reviziju Predloga završnog računa budžeta Crne Gore za 2009. godinu (u daljem tekstu: Završni račun). Revizija je izvršena u skladu sa Zakonom o Državnoj revizorskoj instituciji, Uputstvom o metodologiji rada Državne revizorske institucije, Poslovnikom Državne revizorske institucije i Meñunarodnim standardima revizije za javni sektor (INTOSAI). Na osnovu Zapisnika o reviziji Završnog računa budžeta Crne Gore za 2009. godinu, urañen je Izvještaj o reviziji Predloga završnog računa budžeta Crne Gore za 2009. godinu (u daljem tekstu Izvještaj), koji je usvojio Kolegijum I. Izvještajem su obuhvaćeni svi bitni elementi na osnovu kojih je nadležni Kolegijum Državne revizorske institucije 28. septembra 2010. godine donio sljedeće

M I Š LJ E NJ E

SA PREDLOGOM PREPORUKA I MJERA

Revizija Predloga završnog računa budžeta Crne Gore za 2009. godinu je izvršena u skladu sa

meñunarodnim standardima revizije za javni sektor i odgovarajućim propisima Crne Gore. Završni račun budžeta urañen je u skladu sa podacima iz Glavne knjige Državnog trezora. Revizijom pravilnosti u najvećoj mjeri su potvrñeni iskazani iznosi u Završnom računu. Pored evidencije iskazane u Glavnoj knjizi Državnog trezora, revizijom su objelodanjeni dodatni podaci koji se nalaze u evidenciji potrošačkih jedinica, čime je obezbijeñen adekvatan obim i kvalitet informacija o svim relevantnim i materijalno značajnim segmentima vezanim za trošenje budžetskih sredstava.

Revizijom je utvrñeno da je Ministarstvo finansija uložilo napor na obezbjeñivanju svih

relevantnih podataka i značajno unaprijedilo obim i kvalitet informacija sadržanih u Završnom računu. Završni račun u najvećem dijelu daje istinit i objektivan prikaz iskazanih primitaka i izdataka na gotovinskoj osnovi. Revizijom je utvrñeno da su sve transakcije evidentirane na osnovu vjerodostojne dokumentacije u vremenu u kojem su nastale i da utvrñena odstupanja nijesu materijalno značajna, što predstavlja razumni osnov za davanje pozitivnog mišljenja.

Pomenuta odstupanja se odnose na odreñene nedostatke u sistemu evidentiranja neizmirenih

obaveza i iskazivanju primitaka javnih ustanova koje nijesu uključene u Konsolidovani račun Državnog trezora, kao i odstupanja u primjeni važećih zakonskih i podzakonskih propisa koja su objelodanjena u analizama i preporukama Državne revizorske institucije.

U skladu sa iskazanim primjedbama i rezervama iskazujemo pozitivno mišljenje na Završni račun i, polazeći od iskazanih primjedbi i rezervi, predlažemo mjere i preporuke u cilju daljeg unapreñivanja sistema javne potrošnje u narednom periodu.

1. Primjena propisa Preporučujemo Vladi Crne Gore da i u narednom periodu insistira na punoj primjeni zakonskih i podzakonskih propisa kod svih budžetskih korisnika.


Strana 16

2. Planiranje budžeta Podržavamo aktivnosti Ministarstva finansija na uvoñenju programskih indikatora za programske budžete i analitike na razdjelima svih potrošačkih jedinica za 2011. godinu jer stanje budžeta u periodu kontrole ne omogućava praćenje tekuće potrošnje u okviru grupe troškova (za materijal i usluge, reprezentaciju, službena putovanja i druge troškove) po stavkama analitike, što omogućava nenamjensku potrošnju i otežava kontrolu izdataka.

3. Sistem internih kontrola Preporučujemo Vladi Crne Gore da donese akt koji će se primjenjivati u svim organima državne uprave i ustanovama radi regulisanja ograničenja i pravdanja pojedinih rashoda kao što su rashodi za: struju, vodu, grijanje (mazutom, gasom i drvetom), troškove telefoniranja preko zajedničkih centrala, zakupa službenih prostorija, čišćenja i održavanja higijene i drugih komunalnih troškova; i obaveže budžetske korisnike da vode analitičke evidencije za sve troškove, što bi omogućilo kvalitetnije praćenje ovih troškova po mjestu i vrsti nastanka. Radi izbjegavanja mogućnosti duplih plaćanja ovih troškova, neophodno je predvidjeti da potrošačke jedinice koje planiraju ove troškove na svojim budžetskim pozicijama prethodno pribave saglasnost od Uprave za imovinu.

4. Unutrašnja revizija

Preporučuje se Vladi Crne Gore da u skladu sa Zakonom o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru i Uredbom o uspostavljanju unutrašnje revizije u javnom sektoru ubrza proces uspostavljanja unutrašnje revizije u javnom sektoru i da državnim organima koji to još nijesu učinili, naloži:

a) izmjenu akta o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta, b) formiranje posebne organizacione jedinice za poslove unutrašnje revizije, c) raspored odgovarajućeg stručnog kadra za izvršavanje poslova iz djelokruga

unutrašnje revizije.

5. Zapošljavanje državnih službenika i namještenika

Preporučujemo Vladi Crne Gore da obezbijedi dosljednu primjenu propisa o zasnivanju radnog odnosa u svim državnim organima i vodi racionalniju politiku zapošljavanja na način što će obezbijediti da se prije novog zapošljavanja upražnjeno radno mjesto pokuša popuniti internim resursima. Preporučujemo Vladi Crne Gore da, u cilju utvrñivanja poslova i rokova u kojim će Uprava za kadrove obaviti izradu i objaviti Program zapošljavanja pripravnika, izvrši konkretizaciju projektnog zadatka.

Preporučujemo Vladi Crne Gore da racionalizuje zapošljavanje po osnovu ugovora o djelu za obavljanje poslova iz redovnih nadležnosti budžetskih korisnika i pojača nadzor nad


Strana 17

sprovoñenjem Zakona o državnim službenicima i namještenicima uz sankcionisanje prekršioca u skladu sa navedenim zakonom, kao i Krivičnim zakonikom Crne Gore.

Preporučujemo Ministarstvu unutrašnjih poslova i javne uprave da pojača upravni nadzor nad sprovoñenjem Zakona o državnim službenicima i namještenicima radi obezbjeñivanja unosa i redovnog ažuriranja podataka u kadrovski informacioni sistem, kako bi Uprava za kadrove obezbijedila potrebnu evidenciju neophodnu za kvalitetnije upravljanje kadrovima.

6. Ostvarivanje i evidencija prihoda Neophodno je donijeti propise kojima će se definisati javno vodno dobro i preduzeti radnje da se kao takvo evidentira kod nadležnog organa, da bi se omogućio obračun i naplata naknade od zakupa javnog vodnog dobra i vodnih objekata i sistema, što bi dovelo do uvećanja prihoda budžeta države.

.

Preporučuje se Ministarstvu prosvjete i nauke da uvede pojačan finansijski nadzor i kontrolu u ustanovama prosvjete i obaveže sve ustanove da u svojm godišnjim finansijskim izvještajima prikazuju prihode od obavljanja djelatnosti, kao i da sastavljaju i podnose kvartalne finansijske izvještaje Ministarstvu prosvjete, nakon čega bi Ministarstvo podnosilo kvartalne konsolidovane finansijske izvještaje i godišnji konsolidovani završni račun Ministarstvu finansija.

7. Neizmirene obaveze Smatramo da Ministarstvo finansija treba da unaprijedi sistem evidencije neizmirenih obaveza i da je u narednom periodu potrebno donijeti obavezujuće procedure evidentiranja neizmirenih obaveza, podržanih adekvatnim informacionim programom, koje bi omogućile praćenje obaveza tekućeg budžeta i budžeta državnih fondova.

8. Bruto zarade i ostala lična primanja Preporučujemo Vladi Crne Gore da obezbijedi da, za visine zarada direktora u javnim ustanovama koje se finansiraju iz budžeta, budu odreñeni limiti kako bi se eliminisala neadekvatna primjena diskrecionih ovlašćenja upravnih odbora i netransparentnost u odreñivanju zarada.

Isplatu naknada službenicima, članovima radnih grupa, vršiti po rješenjima, sa jasno utvrñenim osnovom isplate, obračunatim i obustavljenim porezima i doprinosima na lična primanja i iste iskazivati na odgovarajuće račune propisane Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.

U narednom periodu je neophodno da potrošačke jedinice usaglase broj i strukturu prekomjerno zaposlenih sa pravilnicima o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji. Isplate zaposlenim po osnovu povećanog obima posla, izuzetnih rezultata i kvaliteta rada vršiti isključivo u skladu sa Zakonom o zaradama državnih službenika i namještenika i podzakonskim aktima donijetim u skladu sa ovim zakonom.


Strana 18

9. Stambena politika Smatramo da dosadašnja praksa rješavanja stambenih potreba i korišćenje sredstava za stambene potrebe nije bila u dovoljnoj mjeri transparentna, te u cilju iznalaženja kvalitetnijih rješenja preporučujemo unapreñivanje sistema u ovoj oblasti u pravcu poboljšanja evidencije i transparentnosti postupaka, kao i preciziranje diskrecionih prava. Preporučuje se da Komisija za stambena pitanja i Uprava za imovinu upute opomene svim korisnicima stambenih kredita koji kasne u izvršavanju kreditnih obaveza ili ne vraćaju kredit, kao i da u skladu sa ugovorima o kreditu poštuju ugovorenu dinamiku otplate kredita ili da u protivnom aktiviraju sredstva obezbjeñivanja kredita i pokrenu postupak prinudne naplate pred nadležnim sudom.

Komisija za stambena pitanja i Uprava za imovinu će o preduzetim aktivnostima na izvršavanju ove preporuke izvijestiti Državnu revizorsku instituciju do kraja tekuće godine.

10. Korišćenje sredstava tekuće rezerve Preporučuje se Vladi Crne Gore da obezbijedi dosljednu primjenu korišćenja sredstava iz tekuće rezerve za hitne i nepredviñene izdatake, odnosno za potrebe odreñene Zakonom o budžetu.

Preporučuje se Ministarstvu finansija da izvrši izmjene i dopune Pravilnika o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave i obaveže budžetske korisnike da, radi transparentnijeg korišćenja sredstava rezervi, o utrošenim sredstvima iz tekuće rezerve dostavljaju uz godišnje finansijske izvještaje i izjavu o načinu utroška tih sredstava.

11. Blagajničko poslovanje

Preporučuje se Ministarstvu finansija da blagajničko poslovanje detaljnije uredi kroz Uputstvo o radu Državnog trezora i obuhvati i reguliše sve specifičnosti gotovinskih isplata iz blagajne i propiše knjiženje dnevnika blagajni u glavnim knjigama budžetskih korisnika, što bi omogućilo ažurno i pouzdano iskazivanje svih promjena, analitiku utrošaka, stanje potraživanja po primljenim akontacijama, stanje gotovine u blagajni i ostale potrebne evidencije, i obezbijedilo potpunu, ažurnu i tačnu evidenciju blagajni.

12. Javne nabavke Revizijom je utvrñeno da kod većeg broja kontrolisanih subjekata postoje brojne nepravilnosti u primjeni Zakona o javnim nabavkama. Nerealni planovi javnih nabavki, netransparentnost sprovoñenja postupka, neimenovanje službenika za javne nabavke, dijeljenje predmeta javnih nabavki, nekorektno izvještavanje, predstavljaju kršenje propisa o javnim nabavkama i zahtijevaju uvoñenje pojačanog nadzora nad primjenom Zakona, kao i sankcionisanje prekršilaca, uključujuću i kontrolu izvršavanja dodijeljenih ugovora.


Strana 19

Revizijom je utvrñeno da čak 110 obveznika primjene Zakona o javnim nabavkama nije dostavilo Direkciji za javne nabavke izvještaje o javnim nabavkama za 2009. godinu ili nijesu izvijestili Direkciju da nijesu imale javne nabavke u 2009. godini, što dovodi u pitanje tačnost podataka o ukupnoj vrijednosti javnih nabavki u izvještajnom periodu. Revizijom je utvrñeno značajno povećanje broja davanja saglasnosti za pregovarački postupak bez prethodnog objavljivanja javnog oglasa. Uzimajući u obzir očekivanu restriktivnost u primjeni ovog postupka, smatramo da učestalost davanja saglasnosi za primjenu ovog postupka može predstavljati narušavanje osnovnih principa javnih nabavki, odnosno načela ekonomičnosti i efikasnosti upotrebe javnih sredstava, konkurencije, transparentnosti i ravnopravnosti ponuñača. Provjeru osnovanosti davanja ovolikog broja saglasnosti, Državna revizorska institucija će izvršiti u okviru opšte revizije poslovanja Direkcije za javne nabavke. Preporučujemo da se prilikom zakupljivanja službenih prostorija, u svim slučajevima, poštuje procedura koja je propisana Zakonom o javnim nabavkama. Prethodno treba ispitati mogućnost korišćenja službenih prostorija u državnoj svojini koje se ne koriste ili predstavljaju višak u nekom drugom državnom organu.

13. Državna imovina

Preporučuje se da, u skladu sa članom 50 Zakona o državnoj imovini, svi državni organi bez odlaganja dostave Upravi za imovinu evidenciju i dokumentaciju o nepokretnoj i pokretnoj državnoj imovini kojom raspolažu radi stvaranja kvalitetne baze podataka i njihovog unosa u elektronski registar državne imovine.

14. Isplate sudskih rješenja Cijeneći okolnost da se značajan iznos sredstava po osnovu sudskih presuda protiv države isplaćuje prinudnim putem u izvršnom postupku, kao i činjenicu da ovi troškovi konstantno rastu, preporučujemo Vladi da se utvrñuju nosioci koji prouzrokuju pomenute troškove i da se za iznos nastalih sudskih troškova umanjuju tekući budžeti potrošačkih jedinica koje su izazvale te troškove. Na ovaj način bi se reducirali troškovi prinudnog izvršenja, povećala odgovornost korisnika budžeta i omogućilo kvalitetnije praćenje ovih troškova po mjestu i vrsti nastanka. Preporučujemo da se u narednom periodu vrši pojačan nadzor nad izvršenjem ove pozicije, provjera strukture i uzroka nastanka ovih izdataka, i ukoliko se utvrdi da su nastali kršenjem pozitivnopravnih propisa ili prekoračenjem službenih ovlašćenja, preduzimati mjere u skladu sa zakonom.


Strana 20

15. Nenamjenska potrošnja Revizijom je utvrñeno da struktura rashoda koja je iskazana kod nekih potrošačkih jedinica u jednom dijelu ne odgovara planiranoj budžetskoj potrošnji. Iz tog razloga potrebno je da potrošačke jedinice koje su vršile plaćanja koja ne korespondiraju sa budžetom iskazanim namjenama u narednom periodu povećaju fiskalnu disciplinu i da namjenski koriste planirana sredstva, uz povećanje efikasnosti sistema internih kontrola.

16. Budžet državnih fondova

Podsjećamo da su Zavod za zapošljavanje i Fond za obeštećenje blagovremeno uključeni u sistem Državnog trezora, dok je revizijom utvrñeno da su Fond PIO i Fond za zdravstveno osiguranje u 2009. godini bili djelimično uključeni u budžet na način što su prihodi prolazili preko računa Državnog trezora, a rashodi se realizovali u fondovima, a da su u potpunosti integrisani u sistem Državnog trezora od 01. 01. 2010. godine. S obzirom na to da je novoformirani Investiciono-razvojni fond osnovan na principu privrednog društva, što znači da ne može biti integrisan u sistem Državnog trezora, preporučujemo da se u ovom fondu pojača nadzorna funkcija države od strane svojih predstavnika.


Strana 21

1. ZAKONSKI OSNOV, CILJ I PREDMET REVIZIJE ZAVRŠNOG RAČUNA

BUDŽETA CRNE GORE ZA 2009. GODINU

Zakonski osnov

Na osnovu člana 4 i 9 Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji (»Sl. list RCG« br. 28/04, 27/06, 78/06 i 17/07, u daljem tekstu Zakon o Državnoj revizorskoj instituciji) i člana 51 Zakona o budžetu (»Sl. list RCG« br. 40/01, 44/01, 71/05, 12/07, 73/08 i 53/09, u daljem tekstu Zakon o budžetu), a u skladu sa Meñunarodnim revizorskim standardima (INTOSAI) i Godišnjim planom revizije za 2010. godinu, izvršena je revizija Predloga završnog računa budžeta Crne Gore za 2009. godinu.

Razlozi vršenja revizije

Revizija se vrši radi obezbjeñivanja bitnih informacija vezanih za ispitivanje pravilnosti poštovanja propisa kod evidencije i rasporeda prihoda, izvršavanja izdataka, knjiženja i dokumentovanja izvršenih transakcija, izvještavanja i upravljanja finansijskom i nefinansijskom imovinom i obavezama. Cilj

Osnovni cilj revizije je prikupljanje vjerodostojnih dokaza za izvještavanje o značajnim

činjenicama koje se odnose na pravilnost (zakonitost) rada odgovornih lica kod korisnika budžetskih sredstava i objektivnost prikazanih javnih prihoda i javnih rashoda u Završnom računu. Predmet Predmet revizije je Završni račun urañen u skladu sa članom 51 Zakona o budžetu i članovima 1, 2, 3 i 4 Pravilnika o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (»Sl. list RCG« br. 35/05, 37/05 i 81/05) i članom 6 Pravilnika o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave (»Sl. list CG« br. 21/09 i 14/10) i u skladu sa tim kontrolisani su podaci i izvještaji o sljedećem:

1) početno i završno stanje Konsolidovanog računa Državnog trezora, 2) pregled izvršenih odstupanja u odnosu na planirane iznose, 3) Izvještaj o uzetim pozajmicama, 4) Izvještaj o izdacima budžetskih rezervi, 5) Izvještaj o garancijama datim tokom fiskalne godine, 6) Izvještaj o kapitalnim projektima, 7) Izvještaj o realizaciji programskog budžeta, 8) Izvještaj o državnom dugu i izdatim garancijama, 9) Izvještaj o otpisanim poreskim i neporeskim potraživanjima nastalim prije 15. 08. 2009.

godine, 10) Izvještaj o primicima i izdacima javnih ustanova koji nijesu uključeni u Konsolidovani račun

Državnog trezora.


Strana 22

Godišnji finansijski izvještaji za 2009. godinu se pripremaju na način predviñen Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave, na sljedećim obrascima:

1) Izvještaj o novčanim tokovima I – ekonomska klasifikacija, 2) Izvještaj o novčanim tokovima II – funkcionalna klasifikacija, 3) Izvještaj o novčanim tokovima III, 4) Izvještaj o neizmirenim obavezama i 5) Izvještaj o konsolidovanoj javnoj potrošnji.

Pravilnikom je predviñeno da potrošačke jedinice koje imaju neutrošena sredstva na podračunima ili prelaznim računima, a evidentirani su u Glavnoj knjizi Državnog trezora kao izdatak, dostavljaju uz godišnje finansijske izvještaje i Izjavu o načinu utroška tih sredstava nakon isteka fiskalne godine na Obrascu 6 koji je sastavni dio Pravilnika o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave. Navedenim pravilnikom potrošačke jedinice budžeta su u obavezi da Ministarstvu finansija dostave svoje finansijske izvještaje na obrascima 3 i 4 najkasnije do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu. 2. OBUHVAT I POSTUPAK REVIZIJE 2.1. Obuhvat revizije

Revizijom Završnog računa pored dokumentacije i izvještaja koji su kontrolisani u Ministarstvu finansija – Državnom trezoru, obuhvaćeni su pojedinačni finansijski izvještaji, evidencija i dokumentacija po potrošačkim jedinicama sa ciljem provjere potkrijepljenosti izvršenih transakcija sa odgovarajućim dokumentima. Revizija pojedinačnih finansijskih izvještaja zasnovana je na kontroli poštovanja propisa koji se odnose na procedure izdavanja i formiranja dokumentacije, voñenja knjigovodstva i usaglašavanja sa Glavnom knjigom koja se vodi u Državnom trezoru. S obzirom na to da Državna revizorska institucija nije u mogućnosti da u reviziji Završnog računa obuhvati sve subjekte, za 2009. godinu izostavljeni su subjekti kod kojih Državna revizorska institucija vrši opštu reviziju finansijskih izvještaja za 2009. godinu, kao i subjekti koji su bili obuhvaćeni revizijama Završnog računa u prethodnim godinama. Jedan broj subjekata koji su bili obuhvaćeni revizijom i prethodnih godina, zbog podataka koje treba provjeriti u reviziji Završnog računa, obuhvaćeni su i ovom revizijom. Revizija je izvršena na osnovu uzoraka kod sljedećih potrošačkih jedinica: 1. Ministarstvo finansija,

1.a. Rezerve, 2. Ministarstvo prosvjete i nauke,

3. Ministarstvo ekonomije, 4. Ministarstvo pravde, 5. Ministarstvo inostranih poslova, 5.a. Diplomatsko konzularna predstavništva, 6. Poreska uprava, 7. Uprava policije, 8. Uprava za imovinu,


Strana 23

8.a. Sredstva za rješavanje stambenih potreba, 9. Uprava za kadrove,

10. Uprava za vode, 11. Uprava za igre na sreću, 12. Fitosanitarna uprava, 13. Seizmološki zavod, 14. Zavod za intelektualnu svojinu, 15. Zavod za metrologiju, 16. Ispitni centar, 17. Agencija za zaštitu životne sredine, 18. Vlada Crne Gore, 19. Prekršajni organi, 20. Fond za obeštećenje, 21. Fond penzijskog i invalidskog osiguranja (Transferi), 22. Fond za zdravstveno osiguranje (Transferi).

Pored navedenih, Državna revizorska institucija je izvršila i opšte revizije kod sljedećih

subjekata:

1. Nacionalna turistička organizacija Crne Gore, 2. Crnogorsko narodng pozorište, 3. Univerzitet Crne Gore, 4. Zavod za meñunarodnu naučnu, prosvjetno-kulturnu i tehničku saradnju, 5. Zavod za zbrinjavanje izbjeglica, 6. Policijska akademija i 7. Zavod za izvršenje krivičnih sankcija.

Ove opšte revizije objektivno povećavaju obim provjerenih transakcija u Završnom računu

budžeta za 2009. godinu. 3. SISTEM EVIDENCIJE I IZVRŠENJE BUDŽETA 3.1. Računovodstveni sistem

Računovodstveni sistem budžeta Crne Gore organizovan je na gotovinskoj osnovi shodno odredbama člana 2 i 47 Zakona o budžetu, člana 1 Pravilnika o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja godišnjih finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave (»Sl. list RCG« br. 21/09 i 14/10) i Uputstva o radu Državnog trezora (»Sl. list CG« br. 80/08 i 02/09). Računovodstveni sistem zasnovan je na evidencijama u Glavnoj knjizi Državnog trezora, koja se vodi u Ministarstvu finansija i knjigovodstvima koja se vode po potrošačkim jedinicama. Potrošačke jedinice na osnovu svojih evidencija o izdacima (plaćanjima) i primicima na kraju godine sastavljaju godišnji finansijski izvještaj koji se dostavlja Ministarstvu finansija – Državnom trezoru do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu. Glavna knjiga Državnog trezora i finansijski izvještaji potrošačkih jedinica predstavljaju dokumentacionu osnovu za izradu Završnog računa. Revizijom je utvrñeno sljedeće činjenično stanje:


Strana 24

Obavezu dostavljanja godišnjih finansijskih izvještaja Ministarstvu finansija – Državnom trezoru imalo je 80 potrošačkih jedinica, ali neki finansijski izvještaji nijesu sastavljeni u skladu sa Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja godišnjih finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave.

Ministarstvo prosvjete i nauke i Ispitni centar u svojim finansijskim izvještajima nijesu iskazali

sopstvene prihode i prihode od donacija, kao ni rashode nastale korišćenjem tih prihoda. Takoñe je utvrñeno da Ministarstvo prosvjete i nauke nije sastavljalo konsolidovane kvartalne i konsolidovani godišnji finansijski izvještaj, iako je u skladu sa Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja godišnjih finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave imalo tu obavezu.

Revizijom je utvrñeno da ustanove prosvjete, koje su potkorisnici sredstava budžeta Ministarstva prosvjete, ne podnose kvartalne izvještaje Ministarstvu, već se njihove aktivnosti finansiraju tako što se na osnovu dostavljenih zahtjeva direktora ustanova (sa priloženim kopijama računa), sa razdjela Ministarstva sukcesivno prenose sredstva na žiro-račune tih ustanova za dalje plaćanje. Smatramo da interne finansijske kontrole i nadzor nad radom ustanova prosvjete slabo funkcionišu i da Ministarstvo nema podatke o stanjima sredstava na žiro-računima ustanova na kraju godine. Preporučuje se da Ministarstvo prosvjete i nauke uvede pojačan finansijski nadzor i kontrolu u ovim ustanovama i obaveže ih da pravovremeno usvoje godišnje finansijske planove usaglašene sa odobrenim budžetom Ministarstva i sopstvenim prihodima od djelatnosti. Preporučuje se da, u skladu sa Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave, ustanove prosvjete sastavljaju i podnose kvartalne finansijske izvještaje Ministarstvu prosvjete i da Ministarstvo podnosi kvartalne konsolidovane finansijske izvještaje i godišnji konsolidovani finansijski izvještaj Ministarstvu finansija.

Revizijom je utvrñeno da struktura rashoda koja je iskazana kod Ministarstva inostranih

poslova, Ministarstva prosvjete i nauke, Uprave policije, Uprave za imovinu, Fitosanitarne uprave, Zavoda za metrologiju, Seizmološkog zavoda i Prekršajnih organa ne odgovara u cjelini stvarno izvršenoj budžetskoj potrošnji. Potrošačke jedinice su dijelom vršile plaćanja koja ne korespondiraju sa budžetom iskazanim namjenama, te je u narednom periodu neophodno održati i povećati fiskalnu disciplinu i zahtijevati od potrošačkih jedinica da namjenski koriste planirana sredstva.

3.2. Izvršenje budžeta Crne Gore za 2009. godinu 3.2.1. Primjena propisa i prekoračenje rokova

Poštovanje propisa i rokova za njihovo donošenje je jedan od osnovnih preduslova za

postizanje projektovanih ciljeva budžetskih korisnika u izvršavanju njihove misije. Revizijom je utvrñeno da niz budžetskih korisnika kasni sa realizacijom preuzetih aktivnosti na sprovoñenju zakonskih i


Strana 25

podzakonskih propisa. Neprimjenjivanje, izuzeci, odugovlačenje ili čak kršenje propisa je prisutno u radu mnogih budžetskih korisnika. Revizijom je utvrñeno kašnjenje u primjeni Zakona o unutrašnjim finansijskim kontrolama u javnom sektoru i Zakona o državnoj imovini, kršenje Zakona o državnim službenicima i namještenicima, Zakona o radu i Zakona o javnim nabavkama, kao i problemi zbog neblagovremenog donošenja Zakona o vanjskim poslovima i Zakona o nacionalnom okviru kvalifikacija. Takoñe je utvrñeno da pojedini budžetski korisnici u okviru svojih nadležnosti nijesu postupali u skladu sa obavezama utvrñenim zakonskim i podzakonskim propisima i zaključcima Skupštine Crne Gore u otklanjanju nepravilnosti utvrñenim revizijama Završnog računa iz prošlih godina. Nadležne potrošačke jedinice nijesu uradile i donijele: Registar državne imovine, Diobni bilans izmeñu MUP-a i JU i Uprave policije, dok do zaključenja terenskog rada pravilnike o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji nijesu donijeli: Uprava za imovinu, Lučka uprava, Uprava za mlade i sport i Direkcija za željeznice. Pojedini budžetski korisnici nijesu poštovali ni zaključke Vlade usmjerene na ublažavanje posljedica ekonomske krize, o zabranama: zapošljavanja, nabavke službenih automobila i službenih putovanja u inostranstvo, a nijesu ispoštovali ni Vladin zaključak o procjeni viška zaposlenih u svim organima državne uprave. Državna revizorska institucija je i ranije upozoravala na primjere nepoštovanja propisa (odugovlačenje prilikom njihovog donošenja, izuzeci u primjeni ili neprimjena), što je jedan od unutrašnjih rizika u radu budžetskih korisnika u njihovim aktivnostima na postizanju programskih ciljeva i predstavlja faktor koji ugrožava postizanje tih ciljeva, sistema transparentnog budžeta i čvrstog upravljanja javnim finansijama. Smatramo neophodnim da Vlada Crne Gore u narednom periodu obezbijedi potpunu fiskalnu disciplinu kod svih budžetskih korisnika.

3.2.2. Programski budžet i planiranje Za 2009. godinu bilo je predviñeno, za sve potrošačke jedinice budžeta, uvoñenje programskog

budžeta usmjerenog na rezultate sa jasnim indikatorima kojima se prati postizanje rezultata. U Zakonu o budžetu za 2009. godinu, sve potrošačke jedinice formalno imaju programe, ali programi nemaju utvrñene indikatore – proizvoda ili učinka i efikasnosti i efektivnosti, a u razdjelima nije iskazana analitika izdataka.

Podsjećamo da planiranje budžeta uvijek podrazumijeva pisano obrazloženje koje opisuje

programske aktivnosti i objedinjava budžetski zahtjev, programske ciljeve i programske indikatore. Utvrñeno je da planiranje budžeta i njegovo izvršenje pokazuje odreñene neracionalnosti i da budžeti pojedinih potrošačkih jedinica nijesu u potpunosti temeljeni na analizama stvarnih potreba po strukturi rashoda i utvrñenim namjenama. Najviše problema kod planiranja uočeno je na budžetskoj poziciji kapitalni izdaci. U cilju racionalnijeg planiranja, neophodno je da Ministarstvo finansija u saradnji sa potrošačkim jedinicama preispita obim tekućih izdataka kako bi planiranje i utrošak sredstava na ovoj poziciji, ali i ostalim budžetskim pozicijama, učinilo realnim.

Važno je napomenuti da se uz pomoć inostranih eksperata intenzivno radi na uvoñenju

programskog budžeta. Smatramo da Ministarstvo finansija treba da nastavi odreñivanje programskih indikatora za sve potrošačke jedinice kako bi se izbjeglo usporavanje cjelokupnog procesa uvoñenja programskog budžeta. Preporučuje se Ministarstvu finansija da nastavi aktivnosti na uvoñenju programskih indikatora za programske budžete i analitike na razdjelima svih potrošačkih jedinica za 2011. godinu jer stanje budžeta u periodu kontrole ne omogućava praćenje tekuće potrošnje u okviru grupe troškova (za materijal i usluge, reprezentaciju, službena putovanja i druge troškove) po stavkama analitike, što omogućava nenamjensku potrošnju i otežava kontrolu izdataka.


Strana 26

3.2.3. Ocjena pouzdanosti sistema internih kontrola Subjekti revizije su u najvećem broju slučajeva uspostavili interne procedure kada su u pitanju troškovi reprezentacije, potrošnja goriva, upotreba službenih telefona i upotreba službenih automobila, odreñivanjem limita potrošnje.

Sistem internih kontrola pokazuje slabost u primjeni nadzorne funkcije i kod usaglašenosti finansijskog poslovanja subjekta revizije sa Zakonom o javnim nabavkama i primjeni Zakona o državnim službenicima i namještenicima prilikom zasnivanja radnog odnosa, što je i dovelo do značajnih nepravilnosti u primjeni navedenih propisa. 3.2.4. Unutrašnja revizija

Podsjećamo da su u skladu sa Zakonom o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola (»Sl. list RCG« br. 73/08) i Uredbom o uspostavljanu unutrašnje revizije u javnom sektoru (»Sl. list RCG« br. 23/09) odreñeni subjekti koji su u obavezi da uspostave unutrašnju reviziju na jedan od sljedećih načina:

- organizovanjem posebne organizacione jedinice za unutrašnju reviziju u okviru subjekta, koja je neposredno odgovorna rukovodiocu subjekta,

- organizovanjem zajedničke jedinice za unutrašnju reviziju na predlog dva ili više subjekta, uz prethodnu saglasnost Ministarstva finansija,

- obavljanjem unutrašnje revizije od strane jedinice unutrašnje revizije drugog subjekta, na osnovu sporazuma, uz prethodnu saglasnost Ministarstva finansija.

Iako je rok za početak rada posebnih organizacionih jedinica za unutrašnju reviziju u skladu sa zakonskim i podzakonskim propisima istekao 21. 03. 2010. godine, konstatovano je da je jedan broj državnih organa sistematizovao organizacionu jedinicu za unutrašnju reviziju (Ministarstvo finansija, Ministarstvo kulture, sporta i medija, Ministarstvo ekonomije, Ministarstvo saobraćaja, pomorstva i telekomunikacija, Ministarstvo turizma, Ministarstvo ureñenja prostora i zaštite životne sredine, Ministarstvo rada i socijalnog staranja, Ministarstvo prosvjete i nauke, Poreska uprava, Uprava carina i Uprava za nekretnine), ali da, izuzev Ministarstva finansija, nijesu rasporedili odgovarajući stručni kadar za izvršavanje poslova iz djelokruga unutrašnje revizije. Ostali državni organi nijesu sistematizovali organizacionu jedinicu za unutrašnju reviziju niti su rasporedili odgovarajući stručni kadar za izvršavanje poslova iz djelokruga unutrašnje revizije. Zbog važnosti ovog pitanja i involviranosti Državne revizorske institucije u kontrolu rada unutrašnje revizije, preporučuje se Vladi Crne Gore da u skladu sa Zakonom o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru i Uredbom o uspostavljanju unutrašnje revizije u javnom sektoru ubrza proces uspostavljanja unutrašnje revizije u javnom sektoru i da državnim organima koji to još nijesu učinili naloži:

a) izmjenu akta o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta, b) formiranje posebne organizacione jedinice za poslove unutrašnje revizije, c) raspored odgovarajućeg stručnog kadra za izvršavanje poslova iz djelokruga unutrašnje

revizije.


Strana 27

3.2.5. Centralna kadrovska evidencija

Zakonom o državnim službenicima i namještenicima, član 118, predviñeno je da Uprava za kadrove vodi centralnu kadrovsku evidenciju o državnim službenicima i namještenicima. Centralna kadrovska evidencija treba da obezbijedi osnovu za formiranje internog tržišta rada i informacionu bazu za sve postupke u vezi sa položajem državnih službenika i namještenika, ali i obavljanje poslova u vezi sa reorganizacijom državne uprave i pružanja pomoći Vladi u poslovima upravljanja kadrom. Član 120 Zakona predvidio je obavezu za svakog starješinu organa da Upravi za kadrove dostavlja podatke za upis u Centralnu kadrovsku evidenciju, najkasnije u roku od osam dana od nastanka ili promjena okolnosti o kojima se vodi evidencija. Članom 121 i 122 Zakona, predviñen je i nadzor nad sprovoñenjem ovog zakona koji vrši Ministarstvo unutrašnjih poslova i javne uprave preko upravnih inspektora. Upravni inspektori vrše nadzor naročito u odnosu na pravilnost i blagovremenost dostavljanja podataka u Centralnu kadrovsku evidenciju i voñenje zbirke dokumenata u vezi sa kadrovskom evidencijom. Članom 124 Zakona, predviñeno je da će se novčanom kaznom u iznosu od 550,00 do 16.500,00€ kazniti za prekršaj starješine organa koji Upravi za kadrove ne dostave odluku o izboru državnog službenika i namještenika i ne dostave podatke za upis u Centralnu kadrovsku evidenciju. Uprava za kadrove je u skladu sa zakonskim odredbama donijela Pravila za pristup Kadrovskom informacionom sistemu (KIS) i Uputstvo za unos, kontrolu i obradu podataka u KIS–u kojima je, radi jednostavnije primjene u praksi, izvršena operacionalizacija navedenih zakonskih odredbi i navedene propise javno publikovala na svom sajtu. Revizijom izvršenom kod Uprave za kadrove utvrñeno je da su na dan 31. 03. 2010. godine u organima državne uprave (ministarstva, uprave, sekretarijati, zavodi, direkcije i agencije), osnovanim u skladu sa Uredbom o organizaciji i načinu rada državne uprave, sistematizovana 12.094 radna mjesta, a da je popunjeno 10.697 radnih mjesta1. Ovaj podatak nije do kraja izveden zbog kašnjenja u izradi akata o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta, jer u konačni zbir nijesu ušli podaci o broju sistematizovanih radnih mjesta i broju zaposlenih za: Upravu za imovinu, Lučku upravu, Upravu za mlade i sport i Direkciju za željeznice. Revizijom izvršenom kod Uprave za imovinu, utvrñeno je da je na dan 31. 12. 2009. godine u toj potrošačkoj jedinici broj zaposlenih bio 275. S druge strane, revizijom je utvrñeno da su u Kadrovski informacioni sistem uneseni podaci za 3.717 zaposlenih, što predstavlja oko 33% državnih službenika i namještenika i da u ovom osnovnom segmentu upravljanja kadrovima u narednom periodu predstoji značajna aktivnost. Revizijom je utvrñeno da su stvoreni uslovi za nesmetano sprovoñenje navedenih zakonskih i podzakonskih akata, kao i već implementiranog kvalitetnog kadrovskog informacionog sistema. Meñutim, i u ovom slučaju je evidentan problem u primjeni navedenih zakonskih i podzakonskih normi kao i izostanak odgovornosti starješina državne uprave i efikasne nadzorne funkcije. Sasvim je sigurno da Uprava za kadrove u interakciji sa svim obveznicima primjene Zakona o državnim službenicima i namještenicima mora ubrzati aktivnosti na uspostavljanju centralne kadrovske evidencije kako bi obezbijedila neophodni protok informacija izmeñu državnih organa o svim evidencionim podacima zaposlenih, od odluke o izboru do prestanka radnog odnosa.

1 Podatak ne obuhvata ustanove socijalne i dječije zaštite, specijalne ustanove, predškolske ustanove, osnovne škole, srednje škole, poslanike Skupštine, sudstvo i tužilaštvo.


Strana 28

Na osnovu navedenog, preporučujemo Ministarstvu unutrašnjih poslova i javne uprave da pojača upravni nadzor nad sprovoñenjem Zakona o državnim službenicima i namještenicima radi obezbjeñivanja unosa i redovnog ažuriranja podataka u Kadrovski informacioni sistem, kako bi Uprava za kadrove obezbijedila potrebne evidencije neophodne za kvalitetnije upravljanje kadrovima.

3.2.6. Zapošljavanje i interno tržište rada Vlada je svojim Zaključkom br. 03–2280 od 19. 02. 2009. godine, izmeñu ostalih mjera, naložila Upravi za kadrove da obustavi prijem novih zahtjeva za zapošljavanje do 30. 06. 2009. godine. Vlada je takoñe svojim Zaključkom br. 03–10122/3 od 08. 10. 2009. godine zadužila sve potrošačke jedinice da u roku od 45 dana Ministarstvu finansija dostave procjenu viška zaposlenih po svim osnovama (na neodreñeno vrijeme, na odreñeno vrijeme, angažovani po ugovoru o djelu, pripravnici itd.), i da prilikom zapošljavanja iskoriste zakonsku mogućnost transfera izmeñu potrošačkih jedinica. Istovremeno su, radi smanjivanja broja zaposlenih, zadužene sve potrošačke jedinice da popunu radnih mjesta upražnjenih zbog odlaska u penziju ili drugu dužnost, ukoliko je to moguće, izvrše rasporeñivanjem iz reda zaposlenih, kao i da smanje broj angažovanih po ugovoru o djelu. Revizijom izvršenom kod Uprave za kadrove utvrñeno je da je od 01. 01. 2008. do 31. 12. 2008. godine preko ovog organa, po javnom oglasu zaposleno 1.057 državnih službenika i namještenika, dok je po internom oglasu zaposleno 30 državnih službenika i namještenika, a po javnom konkursu 16 (rukovodećih lica). Ukupan broj državnih službenika i namještenika koji je zaposlen preko Uprave za kadrove od 01. 01. 2009. do 31. 12. 2009. godine je 853 državna službenika i namještenika. Od tog broja po internom oglasu primljena su 43 državna službenika i namještenika, a po javnim konkursima 42 lica. Revizijom je utvrñeno da Vlada uprkos mjerama zabrane nije uspjela u značajnijoj mjeri da ograniči zapošljavanje u državnoj upravi, pogotovo ako se uzme u obzir da su budžetski korisnici zaobilazili utvrñenu mjeru zabrane zapošljavanjem po osnovu ugovora o djelu i pripravnika. Tako je u Agenciji za zaštitu životne sredine u kojoj je sistematizovano 80 radnih mjesta, pored 13 zaposlenih na neodreñeno vrijeme, u toku 2009. godine, po osnovu ugovora o djelu zaposleno 87 lica čiji se radni angažman odnosio na gotovo cijelu 2009. godinu (od 30. 03. 2009. godine). Od ovog broja, 40 su bili pripravnici koji su, takoñe, primani po osnovu ugovora o djelu. Takoñe, utvrñeno je da u Upravi policije radi 1.087 lica po osnovu ugovora o djelu i pripravnika (od ovog broja u 2009. godini su primljena 22 lica po ugovoru o djelu i 16 pripravnika), Upravi carina 97, Upravi za šume 81, Upravi za nekretnine 60, Ministarstvu za informaciono društvo 35, Ministarstvu ureñenja prostora i zaštiti životne sredine 32, Ministarstvu ekonomije 30, Ministarstvu inostranih poslova 14 itd. 3.2.7. Zapošljavanje državnih službenika i namještenika na neodreñeno i odreñeno vrijeme

Zakonom o državnim službenicima i namještenicima, kod zasnivanja radnog odnosa u državnim organima, uz ispunjavanje opštih uslova iz člana 16, predviñeno je da starješina državnog organa može donijeti odluku o zasnivanju radnog odnosa, ako je:

- radno mjesto predviñeno aktom o unutrašnjioj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta, - radno mjesto slobodno, - državni organ ima obezbijeñena finansijska sredstva.


Strana 29

Važno je napomenuti da je članom 18 Zakona odreñeno da prije svakog novog zapošljavanja starješina organa pokuša popuniti upražnjeno radno mjesto internim resursima, i to:

- rasporedom zaposlenog koji već radi u tom organu, - preuzimanjem državnog službenika ili namještenika iz drugog državnog organa.

Članom 19 Zakona je odreñeno da »Ukoliko se popuna radnog mjesta ne vrši na način iz člana

18 ovog zakona, sprovodi se postupak javnog oglasa«. Dakle, iako je zakonom proklamovano načelo jednake dostupnosti, na način što državni službenik, odnosno namještenik zasniva radni odnos javnim oglašavanjem, na osnovu naprijed navedenog nedvosmisleno proizilazi da prije svakog novog zapošljavanja, starješina organa mora pokušati da upražnjeno mjesto popuni internim resursima.

Vlada Crne Gore je još 2004. godine donijela Uredbu o uslovima i postupku sprovoñenja internog oglasa za popunu radnih mjesta u državnim organima kojom je, radi jednostavnije primjene, izvršena operacionalizacija navedenih zakonskih odredbi čiju praktičnu primjenu sprovodi Uprava za kadrove na pisani zahtjev starješine organa. Ovako formulisano zakonsko rješenje je logično jer je trebalo da onemogući prekomjerno zapošljavanje, oživi interno tržište rada i obezbijedi racionalnije upravljanje kadrovima.

Na osnovu navedenog, preporučujemo Vladi Crne Gore da obezbijedi dosljednu primjenu propisa o zasnivanju radnog odnosa u svim državnim organima i vodi racionalnu politiku zapošljavanja, na način što će obezbijediti da se prije novog zapošljavanja upražnjeno radno mjesto pokuša popuniti internim resursima. 3.2.8. Zapošljavanje pripravnika Zakon o državnim službenicima i namještenicima odreñuje pripravnika kao lice koje prvi put zasniva radni odnos u državnom organu radi osposobljavanja za samostalno vršenje poslova, dužinu trajanja pripravničkog staža u trajanju do 12 mjeseci, kao i obavezu osposobljavanja pripravnika po programu koji utvrñuje Uprava za kadrove. Zakon o radu pored odreñenja pripravnika u već pomenutom smislu definiše da se radni odnos izmeñu poslodavca i pripravnika zasniva zaključenjem ugovora o radu u skladu sa zakonom i kolektivnim ugovorom. Na osnovu navedenog proizilazi da pripravnici zasnivaju radni odnos nakon sprovedenog postupka javnog oglašavanja, zaključenjem ugovora o radu, odnosno rješenjem kojem prethodi odluka o izboru ukoliko se pripravnik zapošljava u državnom organu. Podsjećamo da je Uprava za kadrove krajem 2005. godine donijela Program osposobljavanja pripravnika kojim je odreñeno odreñivanje mentora koji treba da radi najmanje 5 sati sedmično sa pripravnikom i obavezu podnošenja tromjesečnih izvještaja o radu pripravnika i njegovo ocjenjivanje. Izvještaj mentora o radu pripravnika podnosi se Upravi za kadrove i Komisiji za polaganje stručnog ispita. Revizijom je utvrñeno da je navedene izvještaje sastavljala samo Uprava policije i dostavljala ih Upravi za kadrove, dok ostali organi to nijesu činili, što upućuje na zaključak da nijesu ni odreñivali mentore pripravnicima radi njihovog osposobljavanja za samostalno obavljanje poslova. Revizijom je utvrñeno i da je bilo zapošljavanja pripravnika a da za to prethodno nijesu obezbijeñena finansijska sredstva za njihove zarade. Takoñe je utvrñeno i da je nekontrolisano zapošljavanje pripravnika bilo omogućeno i zato što nijednim propisom nije odreñen srazmjeran broj pripravnika u odnosu na stalno


Strana 30

zaposleni kadar, tako da je u mnogim slučajevima ovaj broj bio pretjeran. Uviñajući problem, Vlada Crne Gore je svojim Zaključkom br. 03–2612/2 od 08. 04. 2010. godine naložila da se zapošljavanje pripravnika kod budžetskih korisnika dozvoljava samo ako su obezbijeñena sredstva za tu namjenu i po Programu zapošljavanja pripravnika koji donosi Uprava za kadrove. S obzirom na to da Program zapošljavanja pripravnika ne postoji, evidentno je da se radi o budućoj obavezi Uprave za kadrove bez utvrñenog roka, ali i istovremeno o nejasnom projektnom zadatku. Na osnovu navedenog, preporučujemo Vladi da izvrši konkretizaciju projektnog zadatka, utvrdi poslove i rokove u kojim će Uprava za kadrove obaviti izradu i objaviti Program zapošljavanja pripravnika. 3.2.9. Zapošljavanje po osnovu ugovora o djelu Zakonom o državnim službenicima i namještenicima nije regulisana primjena instituta ugovora o djelu, dok je Zakonom o radu ugovor o djelu definisan kao poseban ugovor koji poslodavac sklapa sa odreñenim licem radi obavljanja poslova koji su van djelatnosti poslodavca, a koji ima za predmet samostalnu izradu i opravku odreñene stvari, samostalno izvršenje odreñenog fizičkog ili intelektualnog posla. Ugovor o djelu kao institut grañanskog prava regulisan je Zakonom o obligacionim odnosima.

Suština ovog ugovornog odnosa je u tome da se ne radi o radnom odnosu, gdje naručitelj nije

u ulozi poslodavca, a poslenik (izvoñač) nije u ulozi zaposlenog. Dakle, ugovorom o radu se uspostavlja radni odnos kao oblik zavisnog i subordiniranog rada, dok se ugovorom o djelu uspostavlja oblik samostalnog vršenja rada u skladu sa ugovorom i pravilima struke, bez odnosa subordinacije naručioca nad zaposlenim. Iz navedenog proizilazi da se po osnovu ugovora o djelu ne može zasnivati radni odnos, jer takav vid zapošljavanja nije u skladu sa zakonskim propisima koji regulišu oblast zapošljavanja i predstavlja njihovu zloupotrebu.

Meñutim, ukoliko je sklopljen ugovor o djelu, a radnik obavlja poslove koji s obzirom na prirodu

i vrstu rada imaju obilježje posla za koji se zasniva radni odnos, nezavisno od toga kako su stranke taj ugovor nazvale, takav ugovor se smatra ugovorom o radu. Može se pretpostaviti da bi država u slučaju pokretanja sudskih sporova za utvrñivanje radno-pravnog statusa gubila ove sporove, što bi za državu izazvalo dodatne troškove.

Uvažavajući obim i značaj poslova iz nadležnosti državnih organa, smatramo da zapošljavanje značajnog broja izvršilaca, uprkos proklamovanoj zabrani zapošljavanja, predstavlja obesmišljavanje Vladinih mjera donijetih u cilju ograničavanja budžetske potrošnje. Na osnovu navedenog, preporučujemo Vladi da ograniči zapošljavanje po osnovu ugovora o djelu za obavljanje poslova iz redovnih nadležnosti budžetskih korisnika i pojača nadzor nad sprovoñenjem Zakona o državnim službenicima i namještenicima uz sankcionisanje prekršioca u skladu zakonom.


Strana 31

3.3. Ostvarenje primitaka i izdataka za 2009. godinu

U Završnom računu u članu 1, iskazano je sljedeće stanje:

R/B O P I S I Z N O S

I Sredstva prenesena iz 2008. godine 96.581.290,10

II Primici 1.571.257.245,20

Tekući prihodi 1.146.635.511,16 Primici od prodaje imovine 107.021.361,99 Primici od otplate kredita 54.812.548,92 Donacije i transferi 6.019.555,93 Uzeti zajmovi (pozajmice i krediti) 256.768.267,20

III Izdaci 1.484.761.036,26

a) Tekući budžet 604.174.907,99 Rashodi 593.465.512,14 Rezerve (tekuća i stalna) 12.437.562,11 b) Transakcije finansiranja 182.113.745,61 Otplata duga 94.301.493,11 Otplata garancija 1.769.093,84 Otplata obaveza iz prethodnih godina 86.043.158,66 c) Kapitalni budžet 112.364.696,64 d) Budžet državnih fondova 586.107.686,02

IV Depoziti 183.077.499,04

3.3.1. Struktura državnih depozita U članu 1 Završnog računa iskazani su depoziti u iznosu od 183.077.499,04€. Struktura

depozita je iskazana u sljedećoj tabeli: (podaci u tabeli su iskazani u hiljadama €)


Strana 32

Depozit u iznosu od 6.477.810,50€ odnosi se na Direkciju za razvoj malih i srednjih preduzeća koja je u realizaciji državnog projekta »Posao za Vas« prenosila komercijalnim bankama kreditna sredstva za realizaciju ovog projekta. U 2009. godini, krediti su se odobravali 50% iz sredstava banke, a 50% iz sredstava Direkcije (za početnike u biznisu 70% sredstava obezbjeñuje Direkcija, a 30% banke). Banke, koje su donosile konačnu odluku o dodjeli kreditnih sredstava, su ili kasnile sa donošenjem odluke u rokovima u kojima su bile u obavezi ili zbog poremećene likvidnosti nijesu bile u mogućnosti da realizuju kredite. Depozit Direkcije za razvoj malih i srednjih preduzeća u skladu sa Zakonom o Investiciono-razvojnom fondu treba da predstavlja dio osnivačkog kapitala Fonda. 3.3.2. Finansijski izvještaji budžeta

Izvještaj o konsolidovanoj javnoj potrošnji pokazuje ostvareni deficit ili suficit za fiskalnu 2009. godinu. Ministarstvo finansija je u skladu sa članom 16 Zakona o budžetu iskazalo deficit za 2009. godinu u iznosu od 132.092.020€ ili 4,40% BDP (u odnosu na projektovanih 3%). Budžetski deficit je nastao kao posljedica smanjenih izvornih prihoda budžeta i uvećanih transfera državnim fondovima za pokriće deficita u poslovanju.

Formalno tehničkom kontrolom Izvještaja o konsolidovanoj javnoj potrošnji, utvrñeno je da je otplata obaveza iz prethodnog perioda dva puta iskazana, jednom u iznosu 29,12 mil.€, a drugi put u iznosu od 56,92 mil.€. Ovo upućuje na činjenicu da smanjenje neizmirenih obaveza iznosi 56,92 mil.€, kako je to iskazano u Izvještaju u dijelu koji se odnosi na finansiranje. Iznos od 29,12 mil.€ predstavlja izdatke tekućeg perioda i njihovo izvršenje evidentirano je terećenjem izdatka 463 – otplata obaveza iz prethodnog perioda za koje ne postoji budžetsko ograničenje. Podaci o konsolidovanoj budžetskoj potrošnji iskazani su u sljedećoj tabeli:


Strana 33


Strana 34

Izvještaj o neizmirenim obavezama

U Izvještaju o neizmirenim obavezama, Ministarstvo finansija je iskazalo konsolidovane

neizmirene obaveze budžeta koje su 31. 12. 2009. godine iznosile 72.780.124,00€. Revizijom je utvrñeno da izvještaji o neizmirenim obavezama kod Agencije za zaštitu životne sredine i Ispitnog centra ne odgovaraju stanju iskazanom na kraju izvještajnog perioda. Agencija za zaštitu životne sredine u svom finansijskom izvještaju iskazala je neizmirene obaveze na dan 31. 12. 2009. godine u iznosu od 3.267,85€, iako je po Izvještaju o neizmirenim obavezama upućenom 19. 02. 2010. godine Ministarstvu finansija stanje obaveza iznosilo 103.269,17€.

Ispitni centar je u svom finansijskom izvještaju iskazao neizmirene obaveze na dan 31. 12.

2009. godine u iznosu od 8.001,13€, meñutim, revizijom je utvrñeno da je ova potrošačka jedinica u 2009. godini plaćala i račune iz 2008. godine u iznosu od 5.507,10€ koji nijesu bili obuhvaćeni izvještajem o neizmirenim obavezama iz 2008. godine, kao i iznos neizmirenih obaveza iz 2008. godine u iznosu od 1.813,70€. Revizijom izvršenom kod Prekršajnih organa utvrñen je iznos neizmirenih obaveza u iznosu za 11.257,98€ više nego što je to iskazano u izvještaju o neizmirenim obavezama.

U skladu sa članom 38 Uputstva o radu Državnog trezora, potrošačke jedinice budžeta

obavezne su da sačinjavaju godišnji pregled svih neizvršenih obaveza da bi se utvrdile one obaveze koje će se isplatiti u sljedećoj godini. Pregled neizvršenih obaveza dostavlja se Državnom trezoru najkasnije do 31. marta naredne godine. Takoñe je važno napomenuti da potrošačke jedinice budžeta koje imaju dovoljno sredstava na odgovarajućoj budžetskoj poziciji imaju obavezu da podnesu zahtjev za plaćanje kao potvrdu da je nastao obligacioni odnos, da je nastao izdatak, i u tom slučaju Državni trezor mora obezbijediti odgovarajući nivo sredstava za pokriće nastalih obaveza.

Smatramo da sistem praćenja neizmirenih obaveza nije izveden do kraja i da je u narednom

periodu potrebno da Ministarstvo finansija donese obavezujuće procedure evidentiranja neizmirenih obaveza, podržanih adekvatnim informacionim programom, koje bi omogućile praćenje obaveza tekućeg budžeta i budžeta državnih fondova.


Strana 35

3.4. Primici budžeta

U članu 1 Završnog računa iskazani su primici budžeta Crne Gore u iznosu od 1.571.257.245,20€. Od ukupnog iznosa primitaka za finansiranje državnih fondova izdvojeno je 171.715.740,34€ u sljedećim iznosima:

Fondu PIO........................................................................................................122.070.350,57 € Fondu za zdravstveno osiguranje........................................................................31.809.042,24 € Zavodu za zapošljavanje....................................................................................15.789.546,95 € Fondu za obeštećenje......................................................................................... 2.046.800,58 € U odnosu na 2008. godinu kada je za finansiranje državnih fondova izdvojeno

124.128.019,27€, u 2009. godini je izdvojeno 47.587.721€ više, odnosno 38,33%.

Budžetski prihodi su zbog ekonomsko-finansijske krize oscilirali u odnosu na 2008. godinu tako da je zbog smanjenih ekonomskih aktivnosti vidan pad naplaćenih poreza u 2009. godini, u iznosu od 115.535.769,77€, odnosno za 38,34% manje nego u 2008. godini. Budžetski prihodi su se najvećim dijelom formirali iz osnovnih izvora finansiranja, ali takoñe i iz pozajmica (domaćih i stranih) radi pokrivanja budžetskog deficita i redovnog finansiranja domaćeg i inostranog duga.

Naplata izvornih javnih prihoda (porezi, takse i naknade) u Crnoj Gori realizuje se preko Poreske uprave, Uprave carina, Ministarstva unutrašnjih poslova i javne uprave, Uprave policije i računa ministarstava, drugih organa uprave i pravosuña (račun 832). Poreska uprava, Uprava carina, Ministarstvo unutrašnjih poslova i javne uprave i Uprava policije nakon identifikacije vrste prihoda vrše prenos sredstava sa obračunskih računa na Centralni račun Državnog trezora uz istovremeno dostavljanje »Izjave primaoca« o strukturi javnih prihoda po eko kodovima i po opštinama.

Centralna banka Crne Gore dostavlja pojedinačne izvode o dnevnim promjenama na računima po uplatiocima: Poreskoj upravi sa grupe računa 820, Upravi carina sa grupe računa 805, Ministarstvu unutrašnjih poslova sa grupe računa 825, Upravi policije sa grupe računa 840 i Državnom trezoru sa grupe računa 832. U skladu sa Naredbom o izmjenama i dopunama naredbe o načinu uplate javnih prihoda (»Sl. list CG« broj 47/09), koju je na osnovu Zakona o poreskoj administraciji donijelo Ministarstvo finansija, prihodni model kod Uprave policije počeo je funkcionisati od 01. 08. 2009. godine. Revizijom je utvrñeno da je za period od 01. 08. 2009. do 31. 12. 2009. godine preko računa 840 - 80 - 82 Prihodi Uprave policije naplaćeno 981.033,23€. Uporeñivanjem podataka o ostvarenim prihodima u Upravi policije sa podacima iz Državnog trezora nijesu utvrñene razlike. Meñutim, revizijom je utvrñeno da prihodni model nije kompletan jer umjesto Uprave policije evidencija prihoda na aplikacijama saobraćaj i prekršaj i dalje se vrši preko računa Ministarstva unutrašnjih poslova. Iz tog razloga preporučuje se Upravi policije da u potpunosti integriše sve prihode računa 840 kao bi se postigla transparentnost u naplati i omogućila kontrola i revizija ostvarenih prihoda

Revizijom prihoda budžeta ostvaren je i uvid u prihode Uprave za vode koja svoju djelatnost

obavlja u skladu sa Zakonom o vodama (»Sl. list RCG« br. 27/07), Zakonu o finansiranju upravljanja vodama (»Sl. list CG« br. 65/08) i Uredbom o organizaciji i načinu rada državne uprave (»Sl. list CG« br. 59/09 i 15/10). U skladu sa Zakonom o finansiranju upravljanja vodama, sredstva od vodnih naknada, naknada za sticanje vodnog prava i naknada od zakupa javnog vodnog dobra i vodnih objekata i sistema pripadaju budžetu Crne Gore i budžetima lokalnih samouprava na čijim teritorijama se nalaze vode, vodno dobro, vodni objekti i sistemi koji se koriste ili zagañuju vodu recipijenta, u srazmjeri 70% : 30%.


Strana 36

Terenskom revizijom je utvrñeno da se u Poreskoj upravi vodi evidencija obveznika vodnih naknada i to na osnovu rješenja o privremenim i konačnim obračunatim vodnim naknadama koje dostavlja Uprava za vode. U pogledu naplate i kontrole se primjenjuju propisi kojima je ureñena poreska administracija, kao što je i predviñeno Zakonom. Uprava za vode u svakom momentu ima povratnu informaciju iz Poreske uprave kada je u pitanju naplata naknada koje obračunavaju. Revizijom je uočeno da je kritična tačka, kada je u pitanju obračun i naplata vodnih naknada, nedostatak ovlašćenih lica koja bi na terenu vršila kontrolu podataka na osnovu kojih se vrši obračun.

Naknada od zakupa javnog vodnog dobra i vodnih objekata i sistema se ne obračunava i ne naplaćuje jer ne postoje propisi koji definišu šta je javno vodno dobro niti je kao takvo upisano u evidenciju nepokretnosti koju vodi Uprava za nekretnine. Potrebno je donijeti propise kojima će se definisati javno vodno dobro i preduzeti radnje da se kao takvo evidentira kod Uprave za nekretnine, da bi se omogućio obračun i naplata naknade od zakupa javnog vodnog dobra i vodnih objekata i sistema, što bi dovelo do uvećanja prihoda budžeta države. 3.5. Tekući budžet U sljedećoj tabeli dati su podaci o tekućem budžetu.

Izvještaj o novčanim tokovima prikazuje prilive i odlive gotovine za period 01. 01. 2009 - 31. 12.

2009. godine. Ukupni primici i izdaci po INT-u odgovaraju podacima iskazanim u Glavnoj knjizi Državnog trezora.


Strana 37

3.6. Izdaci tekućeg budžeta

U skladu sa članom 10 Zakona o budžetu, izdaci obuhvataju: 1) tekuće izdatke, 2) transfere za socijalnu zaštitu, 3) transfere pojedincima, nevladinom i javnom sektoru, 4) kapitalne izdatke za nabavku i investiciono održavanje finansijske i nefinansijske imovine, 5) date pozajmice i kredite, 6) otplatu dugova, garancija i obaveza iz prethodnih godina i 7) ostale isplate u skladu sa zakonom. Plan izdataka budžeta utvrñen je Zakonom o budžetu Crne Gore za 2009. godinu (»Službeni

list CG« br. 82/07) i Zakonom o izmjenama i dopunama Zakona o budžetu Crne Gore za 2009. godinu, (»Službeni list CG« br. 51/09), kojim je budžetski plan umanjen za 33.052.052,28€ ili 4,39%. Izdaci tekućeg budžeta Crne Gore za 2009. godinu iskazani su u iznosu od 604.174.907,99€, što predstavlja 92,04% u odnosu na konačni plan.

3.6.1. Bruto zarade zaposlenih

Na računu bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca evidentiraju se zahtjevi za plaćanja i sva plaćanja koja se odnose na neto zarade, poreze, opštinske prireze i doprinose koji se plaćaju na lična primanja i iz ličnih primanja. Izdaci po osnovu bruto zarada zaposlenih ostvareni su u iznosu od 249.815.645,45€ ili 97,06% od plana. Izdaci za bruto zarade učestvuju sa 41,34% u izdacima tekućeg budžeta u 2009. godini i čine pojedinačno najveći izdatak budžeta.

Revizijom je utvrñeno da se u Ministarstvu finansija vrši obračun i isplata zarada za Skupštinu Crne Gore, organe državne uprave i pravosuña, kojim je obuhvaćeno 6.650 lica, odnosno 475 lica više u odnosu na prošlu godinu, dok se za: Zavod za izvršenje krivičnih sankcija, Ministarstvo unutrašnjih poslova i javne uprave, Upravu policije, Upravu za šume, Agenciju za nacionalnu bezbjednost, Ministarstvo odbrane, Direkciju za zaštitu tajnih podataka, ustanove socijalne i dječije zaštite, specijalne ustanove, srednje škole, osnovne škole i predškolske ustanove, obračun vrši u navedenim organima i ustanovama, dok se isplata vrši preko Državnog trezora.

Revizijom ove budžetske pozicije utvrñen je niz nepravilnosti u primjeni zakonskih propisa koji

ureñuju pitanja zarada, naknada zarada i drugih naknada, prekovremeni rad, kao i rasporeñivanje državnih službenika i namještenika na radna mjesta.

Revizijom Ispitnog centra je utvrñeno da je direktor angažovan po Ugovoru o dopunskom radu (broj 01-493 od 29. 12. 2006. godine) u mandatnom periodu od 4 godine. Poslodavac (Univerzitet Crne Gore) kod kojeg direktor Ispitnog centra radi puno radno vrijeme je, u skladu sa članom 38 tada važećeg Zakona o radu, dana 25. 12. 2006. godine dao saglasnost za zaključenje ugovora o dopunskom radu kod drugog poslodavca do jedne polovine punog radnog vremena. Članom 5 Ugovora o dopunskom radu nije limitirana dužina radnog vremena direktora Ispitnog centra, već je ugovorena obaveza da je zaposleni dužan da radi u skladu sa potrebama procesa rada, onoliko vremena koliko je potrebno da izvrši poslove na koje je rasporeñen, odnosno koji su mu povjereni.


Strana 38

Zarada direktora Ispitnog centra bila je odreñena na osnovu Odluke Upravnog odbora Ispitnog centra br. 01 – 492 od 29. 12. 2006. godine i Ugovora o dopunskom radu u visini koeficijenta od 8,00, dok je na osnovu Odluke o izmjeni odluke o imenovanju direktora Ispitnog centra br. 01 – 1793 od 05. 09. 2008. godine odreñen novi koeficijent 24,5.

U skladu sa odredbama Zakona o radu, dopunski rad je rad koji obavlja zaposleni koji već radi u punom radnom vremenu i radnik može obavljati dopunski rad samo uz saglasnost poslodavca kod kojeg radi u punom radnom vremenu. Zakonom o radu je predviñeno da lice koje obavlja funkciju direktora zaključuje sa poslodavcem ugovor o radu.

Revizijom je utvrñeno da je prvi poslodavac (Univerzitet) dao saglasnost za rad do polovine punog radnog vremena, dok je Ispitni centar sa direktorom zaključio ugovor o dopunskom radu sa dužinom trajanja radnog vremena bez limita. Takoñe je utvrñeno da u opštim aktima subjekta revizije nije predviñena mogućnost zapošljavanja direktora po osnovu ugovora o djelu.

Revizijom je utvrñeno da Upravni odbor Ispitnog centra u skladu sa Zakonom i Opštim

kolektivnim ugovorom ima diskreciono pravo da odreñuje zaradu direktora koja se odreñuje ugovorom o radu. Meñutim, Odlukom o izmjeni odluke o imenovanju direktora, Upravni odbor je izvršio izmjenu koeficijenta utvrñenog u članu 6 Ugovora o dopunskom radu u visini 8,00 i utvrdio visinu novog koeficijenta od 24,5 bez obrazloženja o izmjeni složenosti poslova radnog mjesta i vremena provedenog na radu.

Državna revizorska institucija smatra da Upravni odbor nije uvažio činjenicu da budžetska

sredstva treba koristiti sa pažnjom dobrog domaćina i da je u ovom slučaju prekomjerno koristio diskreciona ovlašćenja jer je bez ikakvog obrazloženja o izmjeni složenosti poslova radnog mjesta i vremena provedenog na radu, uvećao postojeći koeficijent direktoru za 306,25%.

Na osnovu navedenog, preporučujemo da se za zarade direktora u javnim ustanovama moraju

utvrditi limiti kako bi se eliminisala neadekvatna primjena diskrecionih ovlašćenja upravnih odbora i netransparentnost u odreñivanju zarada.

Revizijom ove pozicije u Upravi policije utvrñeno je da obračun zarada nije do kraja usklañen

sa važećom zakonskom regulativom jer se u Upravi policije ne primjenjuje u potpunosti Zakon o zaradama državnih službenika i namještenika. Novom sistematizacijom trebalo bi utvrditi službenička mjesta koja zbog posebnih uslova rada, težine i prirode poslova treba da dobiju ovlašćenja, shodno Uredbi o zvanjima policijskih službenika izvršiti rasporeñivanje zvanja u platne razrede i obezbijediti potpunu primjenu Zakona o zaradama državnih službenika i namještenika. Kod Ministarstva inostranih poslova, obračun i isplata zarada za zaposlene u DKP-u se vrši po dva osnova:

Na osnovu rješenja o fiksnom dijelu zarade donesenim od strane ministra finansija u skladu sa Zakonom o zaradama državnih službenika i namještenika.

Na osnovu Pravilnika o zaradama i naknadama zaposlenih u diplomatsko-konzularnim

predstavništvima Crne Gore koje je donio ministar inostranih poslova, a kojim se privremeno do donošenja Zakona o inostranim poslovima, utvrñuju primanja zaposlenih u DKP.


Strana 39

Na iznos zarade po osnovu rješenja o fiksnom dijelu zarade, donesenim od strane ministra finansija, obračunavali su se i uplaćivali porezi i doprinosi, dok na iznos zarade obračunat po osnovu Pravilnika o zaradama i naknadama zarada, nijesu obračunati ni uplaćeni porezi i doprinosi u skladu sa Zakonom o porezu na dohodak fizičkih lica. Revizijom izvršenom kod Seizmološkog zavoda utvrñeno je da je vršen obračun i isplata zarada i za bivšeg pomoćnika direktora Zavoda koji je rješenjem Vlade broj: 03-10733/3 od 30. 10. 2008. godine razriješen dužnosti zbog isteka mandata. Novim Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta Zavoda, mjesto pomoćnika direktora je ukinuto, a imenovani nije rasporeñen na drugo radno mjesto. Komisija za kadrovska i administrativna pitanja Vlade CG je u skladu sa članom 35 Zakona o državnim službenicima i namještenicima donijela rješenje br. 03-6851/2 od 13. 05. 2009. godine kojim je utvrñeno pravo na naknadu zarade u visini zarade koju je imao u posljednjem mjesecu vršenja službe, a najduže 12 mjeseci. Nakon isteka ovog roka, ista Komisija donosi novo rješenje (br. 03-6851/ 6 od 11. 11. 2009. godine) kojim je pravo na naknadu zarade produženo za još 3 mjeseca uz obrazloženje da imenovani nije riješio radni status i da je postupak njegovog radnog angažovanja u toku, što je suprotno čl. 35 stav 3 Zakona o državnim službenicima i namještenicima kojim je propisano da se samo izuzetno pravo na nadoknadu može produžiti još godinu, ukoliko u tom vremenu to lice stiče pravo na penziju. Na ovoj budžetskoj poziciji utvrñene su neizmirene obaveze po osnovu neplaćenih poreza i doprinosa na zarade, kod Ministarstva prosvjete i nauke u iznosu od 5.722.792,80€, Uprave policije u iznosu 3.082.001,00€, Prekršajnih organa u iznosu 48.733,61€, Agencije za zaštitu životne sredine 24.514,72€, Ministarstva pravde u iznosu od 20.128,89€, Zavoda za metrologiju u iznosu 12.469,11€, Fitosanitarne uprave u iznosu 11.717,68€, Zavoda za intelektualnu svojinu u iznosu 11.325,69€, Ministarstva ekonomije u iznosu 10.464,33€, Uprave za igre na sreću u iznosu 2.359,39€, koje su obaveza Državnog trezora. Ove obaveze su najčešće posljedica viška zaposlenih ili angažovanih lica za obavljanje poslova iz redovnih nadležnosti organa, kao i isplata zaposlenim po osnovu povećanog obima posla, izuzetnih rezultata i kvaliteta rada. Smatramo potrebnim da istaknemo nastojanje potrošačkih jedinica da održe pretjerani broj programa, ali i »stečenih« prava bez isticanja poteškoća u njihovom finansiranju. U narednom periodu je neophodno da potrošačke jedinice usaglase broj i strukturu prekomjerno zaposlenih sa pravilnicima o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji. Isplate zaposlenim po osnovu povećanog obima posla, izuzetnih rezultata i kvaliteta rada vršiti isključivo u skladu sa Zakonom o zaradama državnih službenika i namještenika i podzakonskim aktima donijetim u skladu sa ovim zakonom.

3.6.2. Ostala lična primanja Kod ove grupe računa evidentiraju se zahtjevi za plaćanje i plaćanja koja se odnose na: topli obrok, godišnji odmor, zimnicu, stanovanje i odvojen život, prevoz, naknade skupštinskim poslanicima, akademijske dodatke, jubilarne nagrade, otpremnine i ostale naknade. Revizijom je utvrñeno da su potrošačke jedinice sa ove pozicije vršile i nenamjenska plaćanja, kao i plaćanja koja nijesu u skladu sa pozitivno pravnim propisima koja regulišu ovu oblast. Na osnovu pregledanog uzorka, u Upravi policije je utvrñeno da su sa pozicije ostala lična primanja vršili plaćanje rashoda za materijal i usluge u ukupnom iznosu od 506.068,11€, što je dovodilo do neusklañenosti izmeñu budžetskih pozicija izdataka i klasifikacije rashoda.


Strana 40

U Ministarstvu inostranih poslova su sa ove pozicije isplaćivali naknade za rad radnih grupa. U prilogu dokumentacije za isplatu nijesu dostavljeni i izvještaji radnih grupa o obavljenom poslu. Revizijom je utvrñeno da je isplata naknada radnim grupama vršena bez obračunatih i uplaćenih poreza i doprinosa na lična primanja.

U Ministarstvu inostranih poslova, Zavodu za metrologiju i Fitosanitarnoj upravi plaćali su zakup stanova za zaposlene suprotno odredbama Uredbe o naknadama i drugim primanjima državnih službenika i namještenika, kojom je u za to predviñenim slučajevima predviñeno plaćanje naknade za odvojen život u iznosu od dvije cijene rada i četiri povratne karte mjesečno do mjesta stanovanja.

Preporučujemo da se budžetom odobrena sredstva na ovoj poziciji koriste za planirane izdatke u okviru programa, a evidentiranje izdataka vrši na odgovarajućm računima propisanim Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa budžeta za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.

Isplatu naknada službenicima, članovima radnih grupa, treba vršiti po rješenjima, sa jasno utvrñenim osnovom isplate, obračunatim i obustavljenim porezima i doprinosima na lična primanja i iste iskazivati na odgovarajuće račune propisane Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa budžeta za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.

3.6.3. Rashodi za materijal i usluge Kod ove grupe računa evidentiraju se zahtjevi za plaćanja i plaćanja koja se odnose na materijal, službena putovanja, reprezentaciju, energiju, telefonske i poštanske usluge, bankarske provizije, usluge prevoza i ugovorene usluge. Revizijom grupe računa rashodi za materijal i usluge utvrñene su nepravilnosti kod planiranja sredstava, prekoračenje potrošnje, kao i nenamjensko trošenje sredstava na ovoj poziciji, jer je sa ove pozicije plaćan i jedan dio izdataka koji nije u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i jedinica lokalne samouprave. Ministarstvo prosvjete i nauke je sa pozicije 413 – Rashodi za materijal i usluge plaćalo komunalne troškove za sve škole i druge ustanove (troškove struje, vode, grijanje mazutom, gasom, ugljem, drvetom, čišćenja i održavanje higijene, odvoz smeća na deponiju, troškove telefoniranja, i dr.). Neizmirene obaveze iz 2009. godine na ovim pozicijama za sve programe iznosile su 1.733.557,00€, pa su i ovi troškovi plaćeni sa pozicije Ministarstva finansija 463 – Otplata obaveza iz prethodnog perioda (Zaključak Vlade br: 03-2750 od 08.04.2010. godine). Uprava za imovinu je sa pozicije 413 - Rashodi za materijal i usluge plaćala komunalne troškove za sebe i sve državne organe (troškove struje, vodu, grijanje mazutom, odvoz smeća i deponiju, naknade za grañevinsko zemljište, troškove telefoniranja preko zajedničkih centrala u zgradama, čišćenja i održavanja higijene). Uprava vodi analitičku evidenciju izdataka za materijal i usluge po vrstama, ali nema analitiku troškova po mjestima nastanka, odnosno po potrošačkim jedinicama za koje plaća te troškove. Kod ovakvog budžetiranja izostaje analitika za napravljene troškove s obzirom na to da se navedeni troškovi plaćaju zbirno sa razdjela Uprave, pa pojedinačni troškovi potrošačkih jedinica ostaju neiskazani. Iznos neizmirenih obaveza na dan 31. 12. 2009. godine, zbog prekoračenja u potrošnji na pozicijama izdaci za materijal i usluge, tekuće održavanje grañevinskih objekata, zakupi objekata, komunalne usluge, iznosio je 1.121.709,59€ pa su plaćeni sa pozicije Ministarstva finansija 463 – Otplata obaveza iz prethodnog perioda.


Strana 41

Smatramo da je radi izbjegavanja mogućnosti duplih plaćanja ovih troškova neophodno predvidjeti da potrošačke jedinice koje planiraju ove troškove na svojim budžetskim pozicijama prethodno pribave saglasnost od Uprave za imovinu. Nenamjenska potrošnja je utvrñena kod: Fitosanitarne uprave, Seizmološkog zavoda i Prekršajnih organa, jer je sa ove pozicije plaćan i jedan dio izdataka koji nije u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i jedinica lokalne samouprave. Na osnovu navedenog, preporučujemo Vladi Crne Gore da donese akt koji će se primjenjivati u svim organima državne uprave i ustanovama radi regulisanja ograničenja i pravdanja pojedinih rashoda kao što su rashodi za struju, vodu, grijanje (mazutom, gasom i drvetom), troškove telefoniranja preko zajedničkih centrala, čišćenja i održavanja higijene i drugih komunalnih troškova, i obaveže budžetske korisnike da vode analitičke evidencije za sve troškove, što bi omogućilo kvalitetnije praćenje ovih troškova po mjestu i vrsti nastanka. 3.6.4. Rashodi za kamate Na grupi računa 415 – Kamate, evidentiraju se zahtjevi za plaćanje i plaćanja koja se odnose na izdatke koje zajmoprimac plaća zajmodavcu u rokovima utvrñenim ugovorima o kreditu, kao i kamate za kašnjenje u isplati. Izvršenje na ovoj poziciji iznosilo je 23.327.221,13€. Testiran je uzorak od 21.556.690,20€, odnosno 92,41% izvršenja. Na ovoj poziciji evidentirani su prenosi sredstava rezidentnim i nerezidentnim bankama po osnovu kamate za odobrene kredite. Plaćena kamata rezidentnim bankama iznosi 3.114.155,10€, a odnosi se na plaćenu kamatu CKB, NLB Montenegro AD, kamatu uplaćenu na račun likvidnosti Ministarstva finansija po osnovu emisije Državnih zapisa. Sa ove pozicije izršeni su i prenosi provizije Centralnoj banci. Sredstva po osnovu uplaćene kamate nerezidentnim bankama iznose 20.213.066.03€, a najvećim dijelom odnose se na isplate meñunarodnim finansijskim institucijama, inostranim bankama i strukovnim asocijacijama. Na računu 415 – Kamate evidentirani su i prenosi sredstava finansijskim institucijama koje je u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština, a prema vrsti izdatka, umjesto na računu kamate, trebalo iskazati na za to odgovarajuće pozicije kako bi izdaci za kamate bili realno prikazani. Preporučujemo da se zahtjevi za plaćanja i plaćanja koja se odnose na bankarske provizije evidentiraju na računu 413-7-1 – Bankarske usluge – provizije, a ostale troškove nastale zaključenjem ugovora evidentirati na računu 413-7 - Bankarske usluge i negativne kursne razlike.


Strana 42

3.6.5. Rashodi za rentu

Na ovoj grupi računa evidentiraju se zahtjevi za plaćanja i plaćanja koja se odnose na izdatke koji se plaćaju za korišćenje objekata, opreme ili zemljišta koje potrošačkoj jedinici iznajmljuje pravno ili fizičko lice. Najveći dio sredstava sa ove budžetske pozicije u iznosu od 93,68% utrošen je za zakup objekata. Provjerom je utvrñeno da su najveći korisnici sredstava sa ove budžetske pozicije Ministarstvo inostranih poslova sa izvršenjem od 2.998.662,24€, što je za 1.132.376,49€ manje u odnosu na 4.131.038,73€ utrošenih 2008. godine i Uprava za imovinu sa izvršenjem od 2.638.095,38€, što predstavlja potrošnju na nivou iz 2008. godine. Uprava za imovinu je sa ove pozicije plaćala:

1) troškove zakupa u iznosu od 1.427.038,12€ za državne organe koji ne koriste službene

prostorije u državnom vlasništvu, 2) troškove komunalija u iznosu od 1.211.057,26€ za područne jedinice državnih organa koje

su smještene u službenim prostorijama opština na osnovu ugovora o razgraničenjima troškova koji su sklapani u skladu sa Odlukom o kriterijumima i uslovima za razgraničenje troškova izmeñu Uprave i jedinica lokalne samouprave po osnovu korišćenja poslovnog prostora od strane republičkih organa (»Sl. list RCG« br. 27/07). Svi ovi troškovi su planirani i plaćani za više državnih organa i knjiženi kao izvršenje kod Uprave na poziciji 416 - Renta, što je davalo nerealnu sliku o strukturi nastalih troškova komunalija i zakupa. Uprava nije mogla da utiče da se troškovi komunalija smanje, što znači da princip ekonomičnosti i štednje nije bio zastupljen.

Napominjemo da uzimanje u zakup, pokretnih i nepokretnih stvari, spada u javne nabavke jer prilikom uzimanja u zakup ovih stvari dolazi do trošenja javnih sredstava. Provjerom načina pribavljanja službenih prostorija putem zakupa utvrñeno je da je više ugovora o zakupu sklopljeno neposrednom pogodbom bez primjene Zakona o javnim nabavkama. Neke ugovore su u ime drugih državnih organa zaključivala ovlašćena lica Uprave, a neke su drugi državni organi zaključivali direktno sa zakupodavcima. Uprava nema kompletnu evidenciju zakupljenog prostora za sve državne organe koji ih koriste, iz razloga što su neki državni organi bez obavještavanja Uprave uzimali u zakup službene prostore. Na osnovu navedenog, smatramo neophodnim da: Prilikom zakupljivanja službenih prostorija, u svim slučajevima treba da se poštuje procedura koja je propisana Zakonom o javnim nabavkama. Prethodno treba ispitati mogućnost korišćenja službenih prostorija u državnoj svojini koje se ne koriste ili predstavljaju višak u nekom drugom državnom organu.

Uprava za imovinu u skladu sa zakonskim ovlašćenjima kompletira evidencije o poslovnim

prostorima uzetim u zakup i poslovnim prostorima datim u zakup.

Ministarstvo finansija instrukcijama za planiranje budžeta zaduži sve potrošačke jedinice da sve svoje izdatke planiraju na svojim razdjelima, gdje je god to moguće. Za one potrošačke jedinice za koje, zbog toga što koriste zajedničku zgradu, nije moguće odvojiti troškove komunalija, opravdano bi bilo da se ti izdaci planiraju na razdjelu Uprave. Uprava bi vodila analitiku tih troškova po objektima i potrošačkim jedinicama za koje su vezani, na osnovu ključa koji se primjenjuje za razgraničenje troškova sa opštinama (srazmjerno površini prostora koji se koristi). Time bi se eliminisala praksa da se ne zna tačan iznos ukupnih troškova po vrstama na nivou potrošačke jedinice i na nivou budžeta.


Strana 43

3.6.6. Rashodi za tehnološke viškove

Na računu 422 - Sredstva za tehnološke viškove evidentiraju se zahtjevi za plaćanja i plaćanja koja se odnose na izdatke za tehnološke viškove koji se isplaćuju kroz otpremnine za tehnološke viškove i ostale vidove zaštite koji su u funkciji socijalnog zbrinjavanja lica koja su proglašena tehnološkim viškom. Iz tekućeg budžeta sredstva za tehnološke viškove su isplaćivana preko Ministarstva rada i socijalnog staranja u iznosu od 5.369.525,74€, Ministarstva prosvjete i nauke u iznosu od 511.242,45€, Ministarstva zdravlja u iznosu od 477.878,55€ i Ministarstva odbrane u iznosu od 164.394,89€.

Konstatujemo da Vlada i dalje nema konzistentan sistem rješavanja problema tehnoloških viškova, jer se problem još ne rješava na način što će se prvo utvrditi višak radnih mjesta po potrošačkim jedinicama, odnosno koja radna mjesta se ukidaju, a nakon toga sprovoditi program ostvarivanja prava zaposlenih za čijim je radom prestala potreba. Smatramo da pristup rješavanju ovog problema i dalje nije adekvatan jer se ovakvim postupanjem problem ne rješava, s obzirom na to da ako radno mjesto nije ukinuto, a službu napusti zaposleni za čijim radom nije prestala potreba, činjenica da se na njegovo mjesto ponovo zapošljava drugo lice, znači nepotrebno trošenje značajnih javnih sredstava. 3.6.7. Kapitalni izdaci

Na grupi računa 441 – Kapitalni izdaci evidentiraju se zahtjevi za plaćanja i plaćanja koja se odnose na sve izdatke nastale po osnovu isplata za infrastrukturu opšteg značaja, lokalnu infrastrukturu, grañevinske objekte u obrazovanju, zdravstvu, nauci, administraciji, odbrani i drugim oblicima javne potrošnje, kao i ulaganje u hartije od vrijednost i zalihe. S obzirom na to da su Direkcija javnih radova i Direkcija za saobraćaj, kao potrošačke jedinice zadužene za izvršenje kapitalnog budžeta, bile subjekti revizije u 2007. i 2008. godini, revizijom su obuhvaćeni samo kapitalni izdaci tekućeg budžeta.

Sredstva za rješavanje stambenih potreba izvršena su preko Uprave za zajedničke poslove državnih organa u iznosu od 2.461.081,02€. Odluke o upotrebi ovih sredstava donosi Komisija za stambena pitanja Vlade Crne Gore na osnovu dviju Vladinih odluka: Odluke o načinu i kriterijumima za rješavanje stambenih potreba funkcionera (»Sl. list CG« br. 47/07 i 37/09) i Odluke o rješavanju stambenih potreba državnih službenika i namještenika (»Sl. list CG« br. 69/08 i 23/09). Revizijom je izvršen pregled uzorka u iznosu od 2.115.132,35€ ili 85,94% ove budžetske pozicije i utvrñeno da su na osnovu odluka Komisije za stambena pitanja vršena plaćanja za sljedeće namjene:

- Subvencioniranja kamate u iznosu od 3% za projekat »250 stambenih kredita« iz 2007. g, - Uplatu sredstava u Crnogorski fond za stambenu solidarnu izgradnju za finansiranje

projekta »Stanovi solidarnosti« u skladu sa Zaključkom Vlade iz 2008. godine. - Raspodjelu sredstava državnim organima za rješavanje stambenih potreba zaposlenih.


Strana 44

Revizijom je utvrñeno da pored prethodno definisanih namjena postoje slučajevi davanja sredstava za stambene potrebe i licima koja nijesu zaposlena u državnim organima kao i nezaposlenim licima i penzionerima, u iznosu od 4.000,00€ bespovratno. S obzirom na to da su ova sredstva namjenska, za zaposlene u ministarstvima i drugim državnim organima, kao i činjenicu da se iz sredstava tekuće rezerve jednom broju lica obezbjeñuju sredstva za rješavanje stambenih potreba, davanje sredstava sa ove pozicije drugim grupama lica izvan državnih organa, smatramo nenamjenskom potrošnjom. Revizijom je izvršen uvid u analitičke podatke za kredite i utvrñeno da značajan broj lica ne vraća kredite iako su dati pod veoma povoljnim uslovima - do 80% sredstava bespovratno. Iz prezentirane analitike utvrñeno je da korisnici kredita na dan 16. 06. 2010. godine duguju državi iznos od 2.189.595,61€. Uprava je na osnovu člana 7 Ugovora o vraćanju kredita trebalo da uputi opomene onim licima koja ne vraćaju kreditna sredstva nakon kašnjenja sa uplatom tri rate i da kod nadležnog suda pokrene postupak prinudne naplate. Uprava nije upućivala opomene licima koja kasne sa otplatom kredita, nijesu aktivirana sredstva obezbjeñivanja i nije pokretan nijedan sudski postupak protiv ovih lica. Državna revizorska institucija je i u revizijama Završnog računa budžeta za 2007. i 2008. godinu upozoravala da kod dodjele sredstava za rješavanje stambenih pitanja treba obezbijediti kvalitetan nadzor nad otplatom datih kredita, ali očigledno je da ove preporuke nijesu ispunjene ni u budžetskoj 2009. godini. Na osnovu navedenog, preporučuje se da Komisija za stambena pitanja i Uprava za imovinu, upute opomene svim korisnicima stambenih kredita koji kasne u izvršavanju kreditnih obaveza ili ne vraćaju kredit, da u skladu sa ugovorima o kreditu poštuju ugovorenu dinamiku otplate kredita ili da u protivnom aktivira sredstva obezbjeñivanja kredita i pokrene postupak prinudne naplate pred nadležnim sudom. S obzirom na to da se ovakvim postupanjem nanosi šteta državnoj imovini u skladu sa članom 22 Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji i člana 51 Poslovnika o radu Državne revizorske institucije, Komisija za stambena pitanja i Uprava za imovinu će o preduzetim aktivnostima na izvršavanju ove preporuke izvijestiti Državnu revizorsku instituciju do kraja tekuće godine.

S obzirom na to da je očigledno da dosadašnja praksa rješavanja stambenih potreba i korišćenje sredstava za stambene potrebe nije bila u dovoljnoj mjeri transparentna, smatramo da ovu problematiku treba rješavati iznalaženjem kvalitetnijih rješenja, poboljšanjem evidencije i transparentnosti postupka. Svakako da ovaj segment budžeta mora pratiti i adekvatna evidencija da se ne bi desilo da povlašćeni pojedinci više puta dobijaju kredite ili bespovratnu pomoć, što je bio slučaj u dosadašnjoj praksi.

Kod 20 potrošačkih jedinica budžeta izvršenje ove pozicije u odnosu na konačni plan iznosi ispod 50%, što ukazuje da plan rashoda na ovoj poziciji nije temeljen na analizama stvarnih potreba. Smatramo neophodnim da Ministarstvo finansija u saradnji sa potrošačkim jedinicama preispita obim tekućih izdataka, kako bi planiranje i utrošak sredstava na ovoj budžetskoj poziciji učinilo realnim.


Strana 45

3.6.8. Stalna i tekuća budžetska rezerva U skladu sa članom 13 Zakona o budžetu za 2009. godinu Ministarstvo finansija uz prethodnu saglasnost Vlade, odlučuje o korišćenju sredstava stalne budžetske rezerve i sredstava tekuće budžetske rezerve koja su planirana za hitne i nepredviñene izdatke tokom fiskalne godine. Na ovoj poziciji evidentirani su izdaci u iznosu od 10.709.395,85€. Testiran je uzorak od 6.949.209,08€, odnosno 64,89% izvršenja na ovoj poziciji. Iz sredstava tekuće budžetske rezerve vršene su isplate državnim organima, javnim ustanovama, sportskim klubovima, privrednim društvima, fizičkim licima i političkim partijama shodno zaključcima Vlade Crne Gore, odlukama Užeg kabineta Vlade i odlukama Komisije za raspodjelu dijela sredstava iz tekuće budžetske rezerve. I u 2009. godini je utvrñeno da još postoji praksa da se dijelom sa ove pozicije vrše plaćanja koja po prirodi nastanka nijesu ni hitna ni nepredviñena, što nije u skladu sa navedenim zakonskim osnovom. Prenosi sredstava Vrhovnom državnom tužilaštvu za adaptaciju prostorija i nabavku automobila, kao i prenosi sredstava Upravi za imovinu za nabavku automobila za potrebe Državnog protokola po prirodi nastanka ne predstavljaju hitne izdatke i treba ih nakon prethodnog obezbjeñivanja sredstava sprovoditi kroz postupak javnih nabavki. Podsjećamo da je Vlada 19. 02. 2009. godine, Zaključkom br. 03 – 2280, izmeñu ostalih mjera za ublažavanje ekonomske krize, zabranila i nabavku putničkih i privrednih automobila.

Revizijom je utvrñeno preusmjeravanje sredstava Opštini Bijelo Polje za finansiranje projekta zaobilaznice Bijelo Polje, za eksproprijaciju zemljišta na kojem se radi zaobilaznica oko Bijelog Polja, u iznosu od 2.000.000,00€, sa kapitalnog projekta (izrada projekta) autoputa Bar – Boljari, dionice Mateševo – Andrijevica i zaobilaznica Podgorica i eksproprijaciju zemljišta, izdatka 413 – Rashodi za materijal i usluge na izdatak 471 - Tekuća budžetska rezerva. U skladu sa članom 26 Zakona o budžetu, definisano je da nije dozvoljeno preusmjeravanje sredstava sa Kapitalnog na Tekući budžet. U skladu sa navedenim, Državna revizorska institucija preporučuje Ministarstvu finansija da izvrši izmjene i dopune Pravilnika o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave i obaveže budžetske korisnike da, radi transparentnijeg korišćenja sredstava rezervi, o utrošenim sredstvima iz tekuće rezerve dostavljaju uz godišnje finansijske izvještaje i izjavu o načinu utroška tih sredstava. 3.6.9. Isplata gotovine iz Državne blagajne

Procedure u vezi sa isplatom gotovog novca iz Državne blagajne regulisane su u članovima od 150 do 163 Uputstva o radu Državnog trezora i Uredbom o naknadama i drugim primanjima državnih službenika i namještenika. U 2009. godini preko Državnog trezora obezbijeñeno je podizanje gotovine za potrebe potrošačkih jedinica u iznosu od 5.886.250,19€, što je za 2.684.167,38€ manje nego u 2008. godini i predstavlja značajan iskorak u smanjenju transakcija gotovim novcem. Uprkos ovom pozitivnom trendu, revizijom su konstatovane i sljedeće nepravilnosti:


Strana 46

U Ministarstvu inostranih poslova dnevnici blagajni nijesu voñeni ažurno, a promjene nijesu evidentirane hronološki, odnosno nije obezbijeñena ažurna evidencija o stanju gotovine u pojedinim blagajnama. Revizijom izvršenom kod Uprave policije utvrñeno je da putne naloge u 2009. godini ne prati uvijek adekvatna propratna dokumentacija, a u pojedinačnim slučajevima se priznaju i plaćaju troškovi sa priloženim nefiskalnim računima. Revizijom izvršenom kod Prekršajnih organa utvrñeno je da nemaju sopstvenu računovodstvenu evidenciju, te se blagajničko poslovanje vodi isključivo kroz dnevnik blagajne. Računovodstvena evidencija ove potrošačke jedinice bazirana je na SAP-ovom programu Ministarstva finansija.

Revizijom izvršenom kod Zavoda za metrologiju utvrñeno je da ova potrošačka jedinica knjiži sve troškove blagajni na izdatku službena putovanja, a ne po vrsti nastalog troška.

Na osnovu navedenog, preporučujemo da Ministarstvo finansija detaljnije uredi blagajničko poslovanje kroz Uputstvo o radu Državnog trezora i obuhvati i reguliše sve specifičnosti gotovinskih isplata iz blagajne, propiše obavezu knjiženja dnevnika blagajni u glavnim knjigama budžetskih korisnika, što bi omogučilo ažurno i pouzdano iskazivanje svih promjena, analitiku utrošaka, stanje potraživanja po primljenim akontacijama, stanje gotovine u blagajni i ostale potrebne evidencije, i obezbijedilo potpunu, ažurnu i tačnu evidenciju.

4. PROVJERA POSTUPKA JAVNIH NABAVKI Revizijom je utvrñeno da kod većeg broja kontrolisanih subjekata postoje brojne nepravilnosti u primjeni Zakona o javnim nabavkama.

Službenik za javne nabavke Ministarstvo prosvjete i nauke i Agencija za zaštitu životne sredine nijesu imenovali službenika

za javne nabavke, što je u suprotnosti sa članom 30 Zakona o javnim nabavkama. Nakon sagledavanja poslova koji su stavljeni u nadležnost službeniku za javne nabavke sasvim je sigurno da neimenovanje službenika za javne nabavke predstavlja jedan od unutrašnjih rizika u poslovanju ovih budžetskih korisnika koji može proizvesti negativne posljedice iznad prihvatljivog stepena rizika.

Plan javnih nabavki

Kod pojedinih korisnika budžeta uočen je nerealan odnos izmeñu planiranih i ostavarenih javnih nabavki, što upućuje na zaključak da u izvještaju o javnim nabavkama nijesu iskazane sve nabavke ovih potrošačkih jedinica ostvarene u toku 2009. godine. Preporučuje se da planiranje tekućeg i investicionog održavanja grañevinskih objekata uredi na način da se sva sredstva planiraju na razdjelu Uprave za imovinu jer je Uprava Zakonom o imovini zadužena za održavanje objekata, kao i da se sve javne nabavke tekućeg i investicionog održavanja grañevinskih objekata vrše na osnovu specifikacija i predračuna u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama.


Strana 47

Dijeljenje predmeta javne nabavke

Revizijom je utvrñeno da su Seizmološki zavod i Agencija za zaštitu životne sredine više puta u toku godine dijelili predmet javne nabavke. Na ovaj način izvršeno je i kršenje čl. 32 Zakona o javnim nabavkama kojim je odreñeno da naručilac tokom budžetske ili finansijske godine ne može dijeliti predmet javne nabavke koja predstavlja jedinstvenu cjelinu s namjerom izbjegavanja primjene Zakona i propisanog postupka nabavke.

Obuhvat izvještaja o javnim nabavkama Revizijom je utvrñeno da iskazani podaci u izvještajima o javnim nabavkama ne odgovaraju

stvarnoj potrošnji budžetskih sredstava za robe, usluge i radove, što znači da sve nabavke nijesu iskazane u godišnjim izvještajima. Kod izvještavanja o podacima o dodijeljenim javnim nabavkama (obrazac A) i podacima o dodijeljenim javnim nabavkama male vrijednosti (obrazac B) imamo iskazano faktičko stanje o sprovedenim postupcima. Meñutim, kod izvještavanja o neposrednim sporazumima uočeni su nedostaci koji se ogledaju ili u nedostavljanju ovih izvještaja Direkciji za javne nabavke ili u dostavljanju izvještaja kojim nijesu obuhvaćene sve nabavke sprovedene neposrednim sporazumom. Revizijom izvršenom u Seizmološkom zavodu utvrñeno je da ne funkcioniše sistem javnih nabavki jer su sve nabavke izvršene neposrednim sporazumom.

Iz Izvještaja o radu Direkcije za javne nabavke utvrñeno je da čak 110 obveznika primjene Zakona o javnim nabavkama nije dostavilo izvještaje o javnim nabavkama za 2009. godinu, ili nije izvijestilo Direkciju da nijesu imali javne nabavke u 2009. godini. U narednoj tabeli prikazan je pregled datih saglasnosti o ispunjenosti uslova za sprovoñenje pregovaračkog postupka bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje:

GODINA BROJ PODNESENIH ZAHTJEVA BROJ DATIH SAGLASNOSTI PROCENAT %

2008. 317 93 29,93

2009. 270 203 75,18

Pregovarački postupak bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje predstavlja postupak u kome naručilac pregovara sa jednim ili više ponuñača o uslovima ugovora, a gdje nije potrebno prethodno objaviti poziv za javno nadmetanje. Zakonodavac je predvidio obavezu davanja prethodne saglasnosti od nadležnog organa državne uprave, iz razloga što je ovo najmanje transparentan postupak javnih nabavki u kome je konkurentnost i ravnopravnost ponuñača ograničena, na jednog ili nekoliko ponuñača. Uzimajući u obzir potrebu restriktivnosti primjene ovog postupka smatramo da ovakvo povećanje broja datih saglasnosi za primjenu ovog postupka može predstavljati narušavanje osnovnih principa javnih nabavki, odnosno načela: ekonomičnosti i efikasnosti upotrebe javnih sredstava, konkurencije, transparentnosti i ravnopravnosti ponuñača. Provjeru osnovanosti davanja ovolikog broja saglasnosti, Državna revizorska institucija izvršiće opštom revizijom poslovanja Direkcije za javne nabavke.

Uporeñivanjem troškova iskazanih u glavnim knjigama Ministarstva prosvjete, Ministarstva

inostranih poslova, Prekršajnih organa, Ispitnog centra i Zavoda za metrologiju, sa podacima iskazanim u izvještajima o javnim nabavkama utvrñeno je da je iznos nabavki izvršenih neposrednim sporazumom


Strana 48

morao biti veći od iskazanog. Takoñe je utvrñeno da ne funkcioniše sistem interne kontrole jer sve nabavke izvršene neposrednim sporazumom mora ovjeriti i službenik za javne nabavke. Kod Uprave za igre na sreću i Fitosanitarne uprave takoñe je utvrñen manji obuhvat izvještaja o javnim nabavkama u odnosu na stvarno utrošena sredstva iz razloga što se radi o novim organima koji su sa radom otpočeli tokom 2009. godine.

5. DRŽAVNA IMOVINA

Evidenciju nepokretnih i pokretnih stvari, na kojima svojinska prava i ovlašćenja vrši Crna Gora, a koja služe za obavljanje funkcije državnih organa, vode organi koji te stvari koriste shodno članu 44 stav 1 Zakona o državnoj imovini (»Sl. list CG« broj 21/09). Državni organi su, shodno članu 50 istog zakona, dužni da podatke o pokretnim i nepokretnim stvarima dostave organu uprave nadležnom za poslove imovine u elektronskoj formi radi voñenja Registra nepokretnosti, odnosno računovodstvene evidencije pokretnih stvari.

S obzirom na to da je uprava kao novoformirani organ otpočela sa radom u toku 2009. godine,

izvještaji o popisu imovine i za 2009. godinu su dostavljani Ministarstvu finansija. Ministarstvu finansija je izvještaje o popisu imovine dostavilo 80 budžetskih korisnika, sa izvještajima o popisu njima podreñenih subjekata, u kojima je iskazano popisano stanje državne imovine sa podacima o nabavnoj vrijednosti, ispravci vrijednosti i sadašnjoj vrijednosti.

U izvještajima je obuhvaćena vrijednost zemljišta, grañevinskih objekata, transportne i ostale

opreme. Iz prezentiranih podataka je primjetan nedostatak podataka o evidenciji infrastrukture opšteg značaja, lokalne infrastrukture i zaliha kao posljedica nedostatka odgovarajuće evidencije i procjene ove imovine. U Izvještaj takoñe nijesu unijeti podaci o nepokretnoj imovini kojom raspolaže Ministarstvo odbrane. Ovo ministarstvo nije uradilo procjenu nepokretne imovine koju za sada vodi naturalno, a ne finansijski.

Revizijom je utvrñeno da znatan broj budžetskih korisnika vrši popis samo pokretne, a ne i

nepokretne imovine. Revizijom je utvrñeno da se uknjižba odgovarajućeg prava svojine, nakon izgradnje novih

objekata, ne vrši ažurno, tako da Ministarstvo prosvjete, Ispitni centar i ostali budžetski korisnici smješteni u novoizgrañenoj zgradi nijesu upisani kao nosioci prava na ovoj državnoj imovini, te stoga u izvještaj o popisu nijesu unosili podatke o ovoj nepokretnosti. U Upravi policije nije popisana imovina jer još nije izvršen diobni bilans izmeñu Ministarstva unutrašnjih poslova i javne uprave i Uprave policije.

Na osnovu izloženog, evidentno je da u formiranju i ažuriranju registra državne imovine predstoji značajna aktivnost. Na kraju poslovne godine, prilikom vršenja popisa imovine potraživanja i obaveza, budžetski korisnici treba da vrše potpun popis i nepokretne imovine, usaglase knjigovodstveno i stvarno (popisano) stanje i utvrde i obrazlože eventualne razlike.

Preporučuje se, da u skladu sa članom 50 Zakona o državnoj imovini, svi državni organi bez odlaganja dostave Upravi za imovinu evidencije i dokumentaciju o nepokretnoj i pokretnoj državnoj imovini kojom raspolažu, radi stvaranja kvalitetne baze podataka i nihovog unosa u elektronski registar državne imovine.


Strana 49

6. IZVRŠENJE TRANSAKCIJA FINANSIRANJA 6.1. Otplata duga

Na budžetskoj poziciji 461 – Otplata duga evidentiraju se zahtjevi za plaćanja i plaćanja koja se odnose na sve izdatke nastale po osnovu isplata kojima se vrši otplata duga po osnovu emitovanih hartija od vrijednosti i korišćenih kredita od rezidentnih finansijskih i nefinansijskih institucija. Na ovoj poziciji izvršenje je iznosilo 78.375.704,68€, testiran je uzorak od 65.536.481.88€ ili 83,62% izvršenja na ovoj poziciji. Sa ove pozicije vršeni su prenosi sredstava po osnovu otplate kredita rezidentnim i nerezdentnim finansijskim institucijama i otplata kredita nefinansijskim institucijama. Osim prenosa vezanih za kreditne obaveze, vršeni su i prenosi po osnovu članstva meñunarodnim institucijama. Smatramo da je prenose sredstava po osnovu obaveza za članarine, a u skladu sa Sporazumom, trebalo evidentirati na računu 413-9-9 - Ostale usluge. U skladu sa Zaključcima Vlade vršeni su prenosi sredstava dobavljačima za realizaciju programa Direkcije za saobraćaj u skladu sa ugovorima o izvoñenju radova. Smatramo da je izdatke po osnovu Ugovora za izvoñenje radova, za realizaciju programa Direkcije za saobraćaj, trebalo evidentirati na računu 441 - Kapitalni izdaci. U toku godine vršeni su prenosi sredstava na račun Egalizacionog fonda, u iznosu od 5.420.000,00€, od čega se iznos od 2.500.000,00€ odnosi na povraćaje sredstava Egalizacionom fondu u skladu sa Rješenjem Ministarstva finansija Crne Gore o kratkoročnoj pozajmici od 29. 12. 2008. godine, a iznos od 2.920.000,00€ odnosi se na povraćaje sredstava u toku godine. Evidentiranje pozajmica i povraćaja sredstava Egalizacionog fonda u tekućoj godini, u iznosu od 2.920.000,00€, na računima primitaka i izdataka uticalo je na uvećanje ovih pozicija za navedeni iznos. 6.3. Otplata obaveza iz prethodnog perioda Na ovoj poziciji evidentiraju se zahtjevi za plaćanja i plaćanja koja se odnose na sve izdatke nastale po osnovu isplata kojima se izmiruju obaveze starije od godinu. Prenos sredstava sa ove budžetske pozicije odnosio se i na sljedeće isplate: Otplata obaveza JP Radio i Televizije Crne Gore preuzetih shodno zaključcima Vlade Crne Gore, prijevremeni otkup obveznica restitucije, po osnovu obeštećenja bivših vlasnika, u skladu sa zaključcima Vlade CG, isplata obaveza Ministarstva odbrane prema dobavljačima.

Isplata obaveza po osnovu preuzetog duga Kombinata aluminijuma AD Podgorica, u skladu sa zaključcima Vlade CG.

Isplata obaveza prema dobavljaču za potrebe forenzičke DNK laboratorije Uprave policije, u skladu sa Zaključcima Vlade CG od 12. 02. 2009. godine o preusmjeravanju sredstava sa izdatka 441 -Kapitalni izdaci na transakcije finansiranja, izdatak 463 - Otplata obaveza iz prethodnih godina. U skladu sa odredbama Zakona o javnim nabavkama, Uprava policije bila je u obavezi da obezbijedi sredstva za potrebe forenzičke laboratorije.


Strana 50

Na poziciji 4630 - Otplata obaveza iz prethodnih godina evidentirana je i isplata provizije CBCG u iznosu od 1.346.006,40€. Smatramo da se izdaci po osnovu isplata provizije CBCG treba da evidentiraju na poziciji 413-7-1 – Bankarske usluge - provizije, a u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžet vanbudžetskih fondova i budžete opština. 6.4. Isplate sudskih rješenja

Članom 19 Zakona o budžetu Crne Gore za 2009. godinu, predviñeno je da se naplate na osnovu izvršnih sudskih rješenja realizuju na teret sredstava planiranih za otplatu obaveza iz prethodnog perioda. S obzirom na to da se ovi izdaci kod nekih organa, zbog prirode njihovog posla, iz godine u godinu ponavljaju, ipak, zabrinjava činjenica da umjesto trenda smanjenja izdataka po ovom osnovu državni organi bilježe visoki rast izdataka. Iz tog razloga, pored već pregledanog uzorka na poziciji 463 - Otplata obaveza iz prethodnog perioda, proširen je uzorak i pregledano 348 transakcija sljedećih potrošačkih jedinica: Sudstva, Ministarstva odbrane, MUP-a i JU, Ministarstva pravde, Uprave policije, Uprave carina, Poreske uprave, Uprave za šume i Direkcije javnih radova. Troškovi navedenih potrošačkih jedinica po ovom osnovu iznose 8.957.333,21€ a revizijom je obuhvaćen uzorak u iznosu od 5.879.532,95€ ili 65,63%.

Revizijom pregledanog uzorka utvrñeno je da glavni dug po osnovu pravosnažnih sudskih

rješenja iznosi 5.100.659,47€, dok su troškovi izvršnog postupka utvrñeni u iznosu od 778.963,48€ ili 15,27%. Kod isplate ovih troškova postoji procedura da, i pored postojanja pravosnažne sudske presude koja predstavlja valjan osnov za isplatu, Ministarstvo finansija ne vrši isplatu ovih izdataka, već se isplata sprovodi u izvršnom postupku na način što Centralna banka blokira Glavni račun Državnog trezora do potpune naplate povjerioca. Dobra strana za uspostavljanje ovakvog kontrolnog mehanizma su razlozi sigurnosti plaćanja, da se ne bi desilo da usljed velikog priliva sudskih rješenja doñe do duplih plaćanja povjeriocima. Slabiju strana ove procedure, pored troškova izvršnog postupka, predstavlja neodgovornost potrošačkih jedinica budžeta jer sudski troškovi ne terete njihove budžetske pozicije, već se plaćaju sa pozicije Ministarstva finansija – Otplata obaveza iz prethodnog perioda.

Cijeneći okolnost da se značajan iznos sredstava po osnovu sudskih presuda protiv države isplaćuje prinudnim putem u izvršnom postupku, kao i činjenicu da ovi troškovi konstantno rastu, preporučujemo Vladi da se utvrñuju nosioci koji prouzrokuju pomenute troškove i da se za iznos nastalih sudskih troškova umanjuju budžeti potrošačkih jedinica koje su izazvale te troškove. Na ovaj način bi se reducirali troškovi prinudnog izvršenja, povećala odgovornost korisnika budžeta i omogućilo kvalitetnije praćenje ovih troškova po mjestu i vrsti nastanka. Preporučujemo da u narednom periodu treba vršiti pojačan nadzor nad izvršenjem ove pozicije, provjeriti strukturu i uzroke nastanka ovih izdataka, i ukoliko se utvrdi da su nastali kršenjem pozitivnopravnih propisa ili prekoračenjem službenih ovlašćenja, preduzimati mjere u skladu sa zakonom.


Strana 51

Državni dug Crne Gore

U sljedećoj tabeli iskazani su podaci o državnom dugu Crne Gore.

U tabeli je prikazan ukupni dug Crne Gore na dan 31. 12. 2009. godine i on iznosi 1.140,2 mil.

eura ili 38,00% bruto domaćeg proizvoda. Zbog smanjenih priliva budžeta izazvanih uticajem globalne finansijske krize, država bi kreditna sredstva trebalo da usmjerava prevashodno u finansiranje investicija, dok bi tekuću potrošnju trebalo finansirati iz postojećih poreskih prihoda. Zbog povećanja tekuće potrošnje u bruto domaćem proizvodu, u budućem periodu treba naći ravnotežu izmeñu zahtjeva za povećanu potrošnju javnog sektora i postepenog smanjenja budžeta za tekuću potrošnju.


Strana 52

7. BUDŽET DRŽAVNIH FONDOVA

Zakonom o izmjenama i dopunama Zakona o budžetu Crne Gore (»Sl. list CG« br.12/07 od 14. 12. 2007. godine) vanbudžetski fondovi su postali državni fondovi sa obavezom usaglašavanja svoje organizacije i opštih akata u skladu sa odredbama Zakona o budžetu do 31. 12. 2008. godine. Kod provjere budžetskih pozicija državnih fondova Detaljnim planom revizije predviñena je revizija Fonda za obeštećenje i provjera nivoa integrisanosti državnih fondova u sistem Državnog trezora, kao i da li je Ministarstvo finansija ispoštovalo preporuku Državne revizorske institucije da u skladu sa zakonskim obavezama ubrza i izvrši potpunu integraciju državnih fondova u sistem Državnog trezora i da fondovi ugase svoje žiro-račune kod komercijalnih banaka i prenesu sredstva na posebne račune u okviru Konsolidovanog računa Državnog trezora. Zavod za zapošljavanje nije obuhvaćen revizijom Završnog računa budžeta iz razloga što je Državna revizorska institucija vršila kontrolnu reviziju Zavoda i izvještaj o toj reviziji biće posebno prezentiran javnosti i objavljen na sajtu Državne revizorske institucije.

Podsjećamo da su Zavod za zapošljavanje i Fond za obeštećenje blagovremeno uključeni u

sistem Državnog trezora, dok Fond za razvoj nije integrisan u sistem Državnog trezora jer je u meñuvremenu formiran novi Investiciono-razvojni fond na principu privrednog društva, što znači da ovaj fond ne može biti integrisan u sistem Državnog trezora, pa se zbog toga preporučuje Ministarstvu finansija da u ovom fondu pojača nadzornu funkciju od svojih predstavnika.

Isključiva djelatnost Fonda za obeštećenje je obezbjeñivanje zakonitog, ekonomičnog i

racionalnog korišćenja sredstava namijenjenih za obeštećenje bivših vlasnika.

U 2009. godini bivšim vlasnicima je sa pozicije 463 – Otplata duga, po osnovu konačnih rješenja isplaćeno u novcu 1.951.518,34€. Isplata se vrši preko poslovnih banaka koje odrede lica kojima se vrši isplata. U postupku revizije na ovoj poziciji nijesu utvrñene nepravilnosti a revizija je obavljena na uzorku od 100%. Revizijom je utvrñeno da su u Fondu postupali sa pažnjom dobrog domaćina poštujući zaključke i preporuke Vlade Crne Gore za postupanje u vrijeme ekonomske krize, ali je evidentno da su izdaci za materijal i usluge i kapitalni izdaci nerealno planirani.

Takoñe su u manjoj mjeri evidentirane i nepravilnosti u primjeni zakonskih i podzakonskih

propisa koje se odnose na oporezivanje ličnih primanja, kao i kašnjenje u uspostavljanju unutrašnje revizije te stoga preporučujemo Fondu za obeštećenje da:

Prilikom vršenja plaćanja sagleda karakter tih isplata i pošto se radi o uglavnom ličnim

primanjima podnese poreskom organu odgovarajuće izvještaje, obračuna i uplati propisane obaveze u zavisnosti da li se radi o primanjima zaposlenih u subjektu revizije ili o licima koja nijesu zaposlena kod isplatioca prihoda.

Revizijom je utvrñeno da su Fond PIO i Fond za zdravstveno osiguranje u 2009. godini bili djelimično uključeni u budžet na način što su prihodi prolazili preko računa Državnog trezora, a rashodi se realizovali u fondovima, a da su u potpunosti integrisani u sistem Državnog trezora od 01. 01. 2010. godine. Ministarstvo finansija je poslije 31. 12. 2009. godine ugasilo račune Fonda PIO i prenijelo sredstva sa tih računa na glavni račun Državnog trezora. Zaključkom Vlade od 11. 03. 2010. godine, Ministarstvo finansija je zaduženo da raspolaže depozitnim sredstvima Fonda PIO i Fonda za zdravstveno osiguranje i da upravlja i servisira dug fondova po osnovu kredita.


Strana 53

Fond PIO je za pokriće deficita u 2009. godini iz opštih prihoda državnog budžeta dobio transfer u iznosu od 122.070.350,57€. Sredstva transfera su sukcesivno prenošena sa Državnog trezora na žiro-račune Fonda za plaćanja obaveza. Dodijeljeni iznos transfera iz opštih prihoda budžeta je bio nedovoljan da pokrije sve izdatke Fonda, pa je Fond PIO na kraju 2009. godine imao gotovinski deficit u iznosu od 37.663.839,52€. Fond za zdravstveno osiguranje je uradio svoj završni račun za 2009. godinu i Izvještaj o konsolidovanoj javnoj potrošnji u zdravstvu za period 01. 01. do 31. 12. 2009. godine, kojim je obuhvatio 31 potrošačku jedinicu koje su potkorisnice budžeta Fonda, isključivši meñusobna plaćanja potkorisnika sredstvima transfera dobijenim od Fonda. Fond je iz opštih prihoda državnog budžeta za pokriće deficita u 2009. godini dobio transfer u iznosu od 31.809.042.24€. Fond je u 2009. godini ostvario ukupno 162,16 miliona prihoda, a imao je 189,13 miliona rashoda. Dodijeljeni transfer u iznosu od 31.809.042.24€ bio je nedovoljan da pokrije sve izdatke u zdravstvu, pa je Fond za zdravstveno osiguranje zajedno sa zdravstvenim ustanovama imao gotovinski deficit u 2009. godini u iznosu od 16.470.717,00,00€.

Sistem evidencije Fonda za zdravstveno osiguranje zasniva se na modifikovanom

obračunskom sistemu, prema kojem se rashodi priznaju na osnovu nastanka poslovnog dogañaja u izvještajnom periodu na koji se odnose nezavisno od plaćanja, a prihodi na osnovu priliva novčanih sredstava u izvještajnom periodu. Fond i javne zdravstvene ustanove vode poslovne knjige u skladu sa Pravilnikom o računovodstvu i kontnom planu budžeta i vanbudžetskih fondova iz 2003. godine koji je stavljen van snage 2005. godine, primjenom Pravilnika o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština. Iz tog razloga podsjećamo na obavezu Ministarstva finansija da donese odgovarajući akt koji će omogućiti Fondu za zdravstveno osiguranje da nesmetano vodi svoju evidenciju.

II DIO

IZVODI

IZ KONAČNIH IZVJEŠTAJA O IZVRŠENIM POJEDINAČNIM REVIZIJAMA

ZA PERIOD OKTOBAR 2009 - OKTOBAR 2010. GODINE

IZVOD

IZ IZVJEŠTAJA O REVIZIJI GODIŠNJEG FINANSIJSKOG IZVJEŠTAJA

AGENCIJE CRNE GORE ZA PROMOCIJU STRANIH INVESTICIJA ZA 2008. G.

SA REVIZIJOM USPJEŠNOSTI

Vrsta revizije: Opšta revizija i revizija uspješnosti (ekonomičnosti, efikasnosti i efektivnosti) Subjekat revizije: Agencija Crne Gore za promociju stranih investicija Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj za 2008. godinu Trajanje revizije: 90 radnih dana Sastav Kolegijuma: mr Branislav Radulović, član Senata – rukovodilac Kolegijuma

g. Dušan Mrdović, član Senata – član Kolegijuma


Strana 59

1. OPŠTI PODACI

1.1. Opšti podaci o subjektu revizije

Agencija Crne Gore za promociju stranih investicija osnovana je Odlukom Vlade od 20. 05.

2004. god. (»Sl. list RCG« br. 33/04, 11/07, 25/07 i »Sl. list CG« br. 08/07, 11/07) sa ciljem privlačenja direktnih stranih investicija u Crnu Goru i zadatkom – koordinacija i implementacija Strategije za unapreñivanje stranih investicija.

U skladu sa odredbama Zakona o privrednim društvima (»Sl. list RCG« br. 6/02), Agencija je registrovana i upisana u Centralni registar Privrednog suda u Podgorici pod registarskim brojem 10-0000072/001 za djelatnost ureñenja poslovanja privrede. S tim u vezi, Agencija nije registrovana kao privredno društvo i po tom osnovu ne ostvaruje dobit.

Odlukom o osnivanju ureñena je djelatnost, organizacija, prava, obaveze i način finansiranja Agencije. Agencija ima svojstvo pravnog lica i raspolaže sopstvenim računom. Sredstva za rad Agencije obezbjeñuju se iz budžeta Crne Gore i donacija. Direktor Agencije je Petar Ivanović. Sjedište Agencije je u Podgorici, Ulica Jovana Tomaševića br. 2.

Na osnovu ugovora o otvaranju i voñenju računa, dostavljenih od strane Agencije za promociju

stranih investicija, Agencija ima otvoren račun kod Crnogorske komercijalne banke br. računa 510-8353-07. Novčanim sredstvima na navedenom računu raspolaže direktor Agencije dr Petar Ivanović. 1.2. Unutrašnja organizacija

Unutrašnja organizacija, uslovi poslovanja i opis poslova Agencije, kao i druga pitanja značajna

za njen rad utvrñeni su Statutom Agencije i Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji. Organ upravljanja Agencije je Upravni odbor koji imenuje i razrješava Vlada. Upravni odbor ima

predsjednika i šest članova. Agencija ima direktora koga imenuje, na osnovu javnog oglašavanja, Upravni odbor Agencije.

Po Pravilniku o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta (donesenim od strane

Upravnog odbora Agencije na sjednici od 24. 07. 2006. godine) obavljanje poslova iz nadležnosti Agencije se vrši u tri sektora, u okviru kojih su sistematizovana radna mjesta za 9 (devet) lica.

Revizijom je utvrñeno da se broj zaposlenih u 2008. godini kretao od 4 do 6, od kojih su dva lica zaposlena na neodreñeno vrijeme, dok su četiri bili pripravnici. Dva lica su nakon odrañenog pripravničkog staža zasnovali radni odnos na neodreñeno vrijeme, dok su dva napustila Agenciju. Agencija trenutno ima četiri stalno zaposlena i dva lica po osnovu ugovora o djelu (direktor i bivši pripravnik).

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa oodd uukkuuppnnoo pprreeddvviiññeenniihh ddeevveett rraaddnniihh mmjjeessttaa zzaa sseeddaamm nniijjee pprrooppiissaannoo rraaddnnoo iisskkuussttvvoo,, ššttoo jjee ssuupprroottnnoo ččll.. 99 PPrraavviillnniikkaa oo uunnuuttrraaššnnjjoojj oorrggaanniizzaacciijjii ii ssiisstteemmaattiizzaacciijjii rraaddnniihh mmjjeessttaa..


Strana 60

Mjesto direktora Agencije ustanovljeno je Odlukom o osnivanju Agencije i sistematizovano Pravilnikom. Direktor Agencije imenovan je Odlukom Upravnog odbora od 20. januara 2005. god. Nakon sprovedenog javnog oglašavanja radno je angažovan u Agenciji od februara 2005. god. po osnovu ugovora o djelu.

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa jjee aannggaažžoovvaannjjee ddiirreekkttoorraa ppoo oossnnoovvuu uuggoovvoorraa oo ddjjeelluu uu

ssuupprroottnnoossttii ssaa ččll.. 2299 ssttaavv 22 ZZaakkoonnaa oo rraadduu ((»SSll.. lliisstt CCGG« bbrr.. 4499//0088 ii 2266//0099)) ppoo kkoommee ddiirreekkttoorr mmoožžee zzaassnnoovvaattii rraaddnnii ooddnnooss ssaammoo nnaa oossnnoovvuu uuggoovvoorraa oo rraadduu..

1.3. Zakonski okvir poslovanja Agencije Crne Gore za promociju stranih investicija

Revizijom poslovanja Agencije Crne Gore za promociju stranih investicija, kao jedan od značajnih nedostataka za efikasno funkcionisanje iste, utvrñena je neusaglašenost normativnih akata koja regulišu rad Agencije. Potvrda date konstatacije ogleda se u sljedećem:

Nadležnost, organizacija i rad Agencije ureñeni su: - Odlukom o osnivanju Agencije Crne Gore za promociju stranih investicija (»Sl. list RCG« br.

33/04, 11/07 i 25/07 i »Sl. list CG« br. 08/07 i 11/07), - Zakonom o privrednim društvima (»Sl. list RCG« br. 06/02, 17/07 i 80/08), - Zakonom o budžetu Crne Gore za 2008. god. (»Sl. list CG« br. 17/07 i 46/08), u kojem se

Agencija tretira kao potrošačka jedinica budžeta sa opredijeljenim sredstvima u iznosu od 220.000,00€ i

- Statutom Agencije koji je Upravni odbor Agencije donio na sjednici održanoj 01. 11. 2004. godine.

Agencija Crne Gore za promociju stranih investicija osnovana je Odlukom Vlade Crne Gore na osnovu člana 12 stav 1 Uredbe o Vladi Republike Crne Gore (»Sl. list RCG« br.15/94 i 4/97) a u vezi sa članom 14 stav 4 Zakona o društvenim djelatnostima (»Sl. list SRCG« br. 19/90, 6/91 i »Sl. list RCG« br. 21/95). Shodno čl. 1 Odluke o izmjenama i dopunama Statuta Agencije (br. 159/06 od 31. 12. 2006. godine), Upravni odbor Agencije imenuje i razrješava Vlada, a čine ga predsjednik i sedam članova. Predsjednik UO je po položaju predsjednik Vlade, a članovi su: potpredsjednik Vlade Crne Gore za evropske integracije, ministar finansija, ministar za ekonomski razvoj, ministar turizma i zaštite životne sredine, dva predstavnika privatnog sektora i jedan predstavnik lokalne samouprave.

� OOddrreeddbbaa ččll.. 1100 SSttaattuuttaa AAggeenncciijjee nniijjee uu sskkllaadduu ssaa ččll.. 66 ii 66aa OOddlluukkee oo oossnniivvaannjjuu AAggeenncciijjee CCrrnnee GGoorree zzaa pprroommoocciijjuu ssttrraanniihh iinnvveessttiicciijjaa.. Naime, Odlukom Ustavnog suda RCG kojom se utvrñuje da odredba čl. 6 stav 3 Odluke o osnivanju Agencije za promociju stranih investicija (»Sl. list RCG« br. 33/04) nije u saglasnosti sa Ustavom RCG i Zakonom i prestaje da važi danom objavljivanja ove Odluke i da odredba čl. 6 stav 4 u dijelu koji glasi: »ministar za ekonomske odnose sa inostranstvom i evropske integracije, ministar turizma, ministar zaštite životne sredine i ureñenja prostora« Odluke o osnivanju Agencije za promociju stranih investicija u vrijeme važenja nije bila u saglasnosti sa Ustavom RCG i Zakonom i prestaje da važi danom


Strana 61

objavljivanja ove Odluke (»Sl. list RCG« br. 25/07), kao i Odluke Ustavnog suda Republike Crne Gore kojom se utvrñuje da odredba čl. 1 stav 2 Odluke o izmjeni Odluke o osnivanju Agencije za promociju stranih investicija (»Sl. list RCG« br. 11/07), koju je donijela Vlada, u dijelu koji glasi: »potpredsjednik Vlade za evropske integracije, ministar finansija, ministar za ekonomski razvoj, ministar turizma i zaštite životne sredine«, nije u saglasnosti sa Ustavom RCG i Zakonom i prestaje da važi danom objavljivanja ove Odluke (»Sl. list CG« br. 08/07). Rad Upravnog odbora Agencije regulisan je Poslovnikom o radu (usvojen na sjednici UO od

20. 01. 2005. godine). Upravni odbor donosi:

- Statut, Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji, godišnji program rada, finansijski plan i završni račun Agencije,

- usvaja procedure za razvoj promotivne strategije Agencije, pripremu godišnjih planova, monitoring i procjenu efekata u odnosu na planirane/ciljne direktne investicije i izvještava Vladu i javnost o ostvarenim rezultatima,

- izvještava Vladu o barijerama za strana ulaganja i mjerama koje je potrebno preduzeti da se one otklone,

- utvrñuje i odobrava promocione strategije i planove Agencije, - utvrñuje kriterijume za nadoknade zaposlenim, - obavlja druge poslove u skladu sa Statutom Agencije.

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa ssee UUpprraavvnnii ooddbboorr AAggeenncciijjee nniijjee ssaassttaajjaaoo uu 22000077.. ii 22000088..

ggooddiinnii..

�� ČČiinnjjeenniiccaa ppoottppuunnee nneeaakkttiivvnnoossttii UUpprraavvnnoogg ooddbboorraa uu pprreetthhooddnnee ddvviijjee ggooddiinnee,, aa iimmaajjuuććii uu vviidduu nnjjeeggoovvee nnaaddlleežžnnoossttii,, zznnaaččaajjaann jjee nneeddoossttaattaakk zzaa zzaakkoonniittoo ii eeffiikkaassnnoo ffuunnkkcciioonniissaannjjee AAggeenncciijjee..

1.4. Računovodstveni sistem

Osnovni propisi koji regulišu računovodstveno poslovanje budžetskih korisnika, kojim, shodno Zakonu o budžetu za 2008. godinu, pripada i Agencija su: Zakon o budžetu (»Sl. list RCG« br. 40/01, 44/01, 71/05 i 12/07 i 73/08), Pravilnik o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (»Sl. list RCG« br. 35/05, 37/05 i 81/05) i Pravilnik o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave (»Sl. list CG« br. 21/09).

Agencija je, shodno odredbama Zakona o budžetu, dužna da primjenjuje odredbe istog posebno u dijelu finansijskog izvještavanja radi potrebe izrade konsolidovanih finansijskih izvještaja na nivou države.

Revizijom računovodstvenog poslovanja Agencije, kojom su obuhvaćene poslovne knjige (Glavna knjiga Agencije i pomoćne knjige), popis imovine i obaveza i finansijski izvještaji, utvrñeno je da Agencija svoje poslovne knjige i sastavljanje finansijskih izvještaja vodi u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji (»Sl. list RCG« br. 69/05 i 80/08) po oobbrraaččuunnsskkoomm ssiisstteemmuu..


Strana 62

2. OPŠTA REVIZIJA

2.1. Finansijsko izvještavanje S obzirom na to da je revizijom utvrñeno da Agencija svoje poslovne knjige i sastavljanje finansijskih izvještaja vodi u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji, izvršena je revizija finansijskih izvještaja Agencije za 2008. godine, i to:

1) Revizija finansijskog izvještavanja obavljena je u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji i MRS.

2) Za reviziju pravilnosti poslovanja, s obzirom na to da se radi o javnim sredstvima, primjenjivana je, u dijelu planiranja i potrošnje, zakonska regulativa koja se odnosi na javni sektor.

Agencija je dostavila sljedeće finansijske izvještaje: Bilans uspjeha, Bilans stanja i Bilans novčanih tokova. Kako Agencija ne ostvaruje dobit, a najvećim dijelom se finansira iz budžeta države, nije prikazala Izvještaj o promjenama na kapitalu.

�� FFiinnaannssiijjsskkii iizzvvjjeeššttaajjii nniijjeessuu uussvvoojjeennii oodd ssttrraannee UUpprraavvnnoogg ooddbboorraa AAggeenncciijjee,, ššttoo jjee uu ssuupprroottnnoossttii ssaa ččll.. 1122 SSttaattuuttaa AAggeenncciijjee..

PRIHODI Revizijom je utvrñeno da se Agencija za fiskalnu 2008. godinu finansirala iz budžeta države, a u skladu sa Zakonom o budžetu za 2008. godinu (»Sl. list CG« br. 17/07 i 46/08) opredijeljena sredstva iznose 220.000,00€.

Gotovinski priliv u 2008. godini po računima i izvorima se odnosi na:

Po Bilansu novčanih tokova za period od 01. 01. do 31. 12. 2008. godine gotovinska primanja od poslovne aktivnosti nijesu vjerodostojna sa iskazom od 290.415,00€. Obrazloženje za netačan iskaz u Bilansu novčanih tokova Finansijske aktivnosti Agencije se sprovode prenosom novčanih sredstava sa osnovnog računa na: devizni račun, račun master-business kartice i u blagajnu.

• U Bilansu novčanih tokova unesen je gotovinski priliv kao zbir novčanih sredstava na osnovnom računu u iznosu od 257.931,64€ i sredstva sa prelaznog računa blagajne u iznosu od 32.483,08€, kako je iskazano i po Zaključnom listu. To znači da se jednom iskazani priliv sredstava na osnovnom računu uvećava sredstvima koja predstavljaju odliv sa računa, odnosno priliv u blagajnu.


Strana 63

RASHODI Revizijom je utvrñeno da je Agencija u 2008. god ostvarila ukupne rashode u iznosu od 311.823,86€.

U Bilansu novčanih tokova gotovinske isplate dobavljačima i zaposlenima nijesu iskazane u tačnom iznosu. Revizijom je utvrñeno da su gotovinske isplate dobavljačima i zaposlenim iznosile 296.915,28€, a ne 298.914,00€, kako je navedeno u Izvještaju.

Prikaz ukupnog odliva sredstava

Rashodi evidentirani na klasi 7

- Ukupni rashodi 311.823,86€ - Troškovi amortizacije materijalne imovine -12.910,50€ - Neizmirene obaveze tekućeg perioda -1.998,08€

- Ukupni odlivi klase 7 296.915,28€

Odlivi koji nijesu evidentirani na klasi 7

- Nabavka opreme 10.823,82€ - Izmirene obaveze prethodnog perioda 6.078,67€ - Ukupni odlivi: 313.817,77€

Odnos priliva i odliva gotovine po Glavnoj knjizi:

- Ukupni priliv gotovine 269.546,63€ - Ukupni odliv gotovine 313.817,77€ - Razlika: -44.271,14€ - Gotovina na početku perioda 163.443,00€ - Gotovina na kraju perioda 118.278,00€ - Neto povećanje gotovine 45.165,00€ - Ostatak u odnosu na neto povećanja gotovine 893,86€

Po datim prikazima, evidentno je, da je u odnosu na priliv sredstava u toku godine, potrošeno

više za 44.271,14€. Gotovina od 893,86€ koja se javlja kao višak sredstava to i nije, jer je revizijom utvrñeno da je taj iznos uplaćen na osnovni žiro-račun, a predstavlja povraćaj akontacije, koji je rasknjižen preko pravdanja putnog naloga.

�� PPoo GGllaavvnnoojj kknnjjiizzii,, kkoojjaa ssee zzaassnniivvaa nnaa oobbrraaččuunnsskkoomm ssiisstteemmuu,, rreevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo

ttaaččnnoo iisskkaazziivvaannjjee ooddlliivvaa ssrreeddssttaavvaa uu ooddnnoossuu nnaa rraassppoolloožžiivvuu ggoottoovviinnuu..

NETO ZARADE ZAPOSLENIH Revizijom je utvrñeno da su Odlukom o zaradama i naknadama zaposlenih u Agenciji (Odluka

Upravnog odbora Agencije od 24. 07. 2006. godine) utvrñene zarade i naknade direktora i zaposlenih. Zarade se utvrñuju množenjem koeficijenta sa utvrñenom osnovicom i uvećavaju se po osnovu minulog rada u skladu sa Zakonom. Odlukom su utvrñeni koeficijenti složenosti poslova, osnovicu za obračun zarada u Agenciji predstavljaju dvije utvrñene minimalne cijene rada (110,00€).

�� RReevviizziijjoomm nniijjeessuu uuttvvrrññeennee nneepprraavviillnnoossttii uu ddiijjeelluu oobbrraaččuunnaa ppoorreezzaa ii ddoopprriinnoossaa nnaa zzaarraaddee ii oossttaallaa lliiččnnaa pprriimmaannjjaa..


Strana 64

Autorski honorari i ugovori o djelu

Izdaci ove pozicije odnose se na troškove za isplatu honorara po osnovu ugovora o djelu za direktora za jedanaest mjeseci (6.000,00€), angažovanja lica za poslove korekture i lekture tekstova koji su prevedeni na engleski i pripremljeni za štampanje (500,00€), usluge simultanih prevoda za održane konferencije (2.440,00€), pružanje pravnih savjeta (1.000,00€) i održavanje higijene u poslovnim prostorijama Agencije (300,00€).

Po ovom osnovu ukupno je isplaćeno 10.240,00€. Obaveze po osnovu poreza i doprinosa su

izmirene i uredno su predati IPPO obrazci. Ukupni izdaci po osnovu ugovora o djelu sa obračunatim i isplaćenim porezima i doprinosima iznose 12.587,39€.

Ostali poslovni rashodi

�� RReevviizziijjoomm oossttaalliihh ppoosslloovvnniihh rraasshhooddaa uuttvvrrññeennoo jjaa ddaa ssuu iissttii ddookkuummeennttoovvaannii ii eevviiddeennttiirraannii uu GGllaavvnnoojj kknnjjiizzii AAggeenncciijjee ii ddaa nniijjeessuu uuttvvrrññeennee nneepprraavviillnnoossttii..

2.2. Javne nabavke Revizijom je utvrñeno da je Agencija Planom javnih nabavki predvidjela nabavke za 2008. god. u vrijednosti 96.000,00€. U toku 2008. godine, Agencija je javne nabavke realizovala putem otvorenog postupka, šoping metode i neposrednog sporazuma.

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa IIzzvvjjeeššttaajj oo ddooddiijjeelljjeenniimm jjaavvnniimm nnaabbaavvkkaammaa zzaa 22000088.. ggooddiinnuu nnee ssaaddrržžii ddiioo kkoojjii ssee ooddnnoossii nnaa jjaavvnnee nnaabbaavvkkee ddooddiijjeelljjeennee ppuutteemm nneeppoossrreeddnnoogg ssppoorraazzuummaa,, ooddnnoossnnoo oobbrraazzaacc VV ((»SSll.. lliisstt CCGG« bbrr.. 9977//0088)),, uu kkoojjeemm ttrreebbaa iisskkaazzaattii ddooddiijjeelljjeennee nnaabbaavvkkee ppoo vvrriijjeeddnnoossttii ii ddoobbaavvlljjaaččiimmaa ((ooddaabbrraanniimm ppoonnuuññaaččiimmaa))..

�� UUvviidd uu kknniiggoovvooddssttvveennuu eevviiddeenncciijjuu ppookkaazzaaoo jjee ddaa uukkuuppaann iizznnooss jjaavvnniihh nnaabbaavvkkii ddooddiijjeelljjeenn nneeppoossrreeddnniimm ssppoorraazzuummoomm iizznnoossii vviiššee oodd zzaakkoonnoomm pprrooppiissaanniihh 1100%% oodd rreeaalliizzoovvaannoogg bbuuddžžeettaa jjaavvnniihh nnaabbaavvkkii,, ššttoo jjee uu ssuupprroottnnoossttii ssaa ččll.. 7788 ZZaakkoonnaa oo jjaavvnniimm nnaabbaavvkkaammaa ((»SSll.. lliisstt RRCCGG« bbrr.. 4466//0066))..


Strana 65

3. REVIZIJA UČINKA (EKONOMIČNOSTI, EFIKASNOSTI I EFEKTIVNOSTI)

Vlada Crne Gore je krajem 2004. godine donijela Odluku o osnivanju Agencije za promociju investicija – MIPA, koja je otpočela s radom marta 2005. god.

Odlukom je utvrñena djelatnost Agencije Crne Gore za promociju investicija, koja se prevashodno odnosi na koordinaciju i implementaciju Strategije za podsticanje direktnih stranih investicija Crne Gore (evidencija i promocija).

Strategijom su definisani ciljevi. Jedan od ciljeva za privlačenje stranih direktnih investicija mjeriće se kroz: »učešće Agencije Crne Gore za promociju investicija u investicionim projektima – procjena je da će u naredne četiri godine Agencija učestvovati u realizaciji 30–40% ukupnih investicionih projekata u Crnoj Gori, koji će se realizovati u navedenom periodu«.

S obzirom na to da u Izvještaju o radu Agencije za 2008. godinu nema konstatacija o učešću u

ostvarivanju investicionog projekta, tim državnih revizora je bio u obavezi da ispita da li preko sprovedenih promotivnih aktivnosti u zemlji i inostranstvu, postoji osnovana mogućnost utvrñivanja učešća.

Revizija učinka (ekonomičnosti, efikasnosti i efektivnosti) Agencije za promociju stranih investicija je usmjerena na kontrolu opravdanosti utroška budžetskih sredstava, koja su Zakonom o budžetu za 2008. godinu iznosila 220.000,00€, djelotvornosti Agencije, ostvarene aktivnosti, kao i doprinos Agencije promociji investicionih potencijala Crne Gore.

Ukupni izdaci za službena putovanja i sajmove u inostranstvu Agencije za 2008. godinu iznose

63.074,06€. Strukturu izdataka službenih putovanja čine:

- Izdaci direktora u iznosu od 19.774,12€ ili 31,35%. - Izdaci direktora sa zaposlenima iznose 32.271,26€ ili 51,16%. - Izdaci jednog službenika sa najdužim radnim stažom, zajedno sa pripravnicima, iznose 7.629,35€ ili

12,10%. - Izdaci zaposlenog na odreñeno vrijeme i pripravnika su 3.399,33€ ili 5,39%.

Na osnovu datih pokazatelja, zaključuje se da osnovnu ulogu u promotivnim aktivnostima ima direktor Agencije, s obzirom na to da izdaci za službena putovanja samog direktora i direktora sa zaposlenima iznose 52.045,38€ ili 82,51%.

U Izvještaju o radu Agencije za 2008. godinu, navedeno je da su bile organizovane 42 prezentacije (uglavnom u zemljama EU i SAD). Revizijom je utvrñeno da su u toku 2008. bile ukupno 34 prezentacije.

Od ukupnog broja prezentacija, direktor Agencije, bez zaposlenih, obavio je 18 prezentacija. Za

sva službena putovanja u inostranstvu su donošene odluke. U postupku revizije državnim revizorima dostavljeni su na uvid izvještaji.


Strana 66

Svrhu putovanja po osnovu dostavljenih izvještaja čine: pet seminara, jedna škola, devet investicionih konferencija; dva investiciona sajma; četiri radna sastanka; jedna konferencija; dva foruma i jedna radionica.

1) Na Investicionoj konferenciji (Invest in Western Balkan) u Parizu u periodu 11-13. mart 2008. godine, Agencija je obezbijedila prisustvo službenika koji je radni odnos zasnovao 01. 08. 2006. godine, a raskinuo ga 31. 12. 2007. godine. Agencija je finansirala troškove službenog puta, koji su refundirani od strane organizatora konferencije. Predstavnik Agencije za aktivno učešće u aprilu, na radionici posvećenoj investiranju u Zapadni Balkan u Budimpešti, bilo je lice sa pripravničkim statusom. Sfera interesovanja potencijalnih investitora se odnosila na: tešku industriju; turizam i usluge; za izgradnju puteva u Crnoj Gori; za izgradnju bazena i malih hotela; za projekat Millenium city; za učešće na tenderima u privatizacionom procesu.

Visoka školska sprema za preduzetništvo i biznis lica sa statusom pripravnika koji je učestvovao u radionici, dovoljni su, imajući u vidu način na koji je izvršena prezentacija:

• Svi razgovori, po izjavi zaposlenog, sa potencijalnim investitorima iz navedenih sfera interesovanja nijesu trajali duže od pet minuta. Svrha razgovora je uglavnom svedena na upoznavanje, podjelu publikacije »111 FAQ Invest Montenegro 2008« i razmjenu e-mail adresa.

• Sama prezentacija se odnosila na pripremljeni slajd materijal koji ukratko daje informacije o: povoljnim poreskim stopama, lokaciji, klimi, kvalifikovanoj radnoj snazi, iznos preliminarnih troškova autoputa, prognoza Vlade o realizaciji puta do 2017. godine, povećanje broja stranih investitora zbog niskih cijena i geografske lokacije, veliki broj kompanija koje će se privatizovati, uvoz tehnologije, saradnja sa državnim institucijama itd.

• Nakon povratka u Crnu Goru, lice koje je prisustvovalo radionici, eventualno zainteresovanom investitoru putem e-maila dostavlja broj kontakt telefona nadležnih službi za pojedina pitanja.

2) Na Investicionoj konferenciji (Investment Opportunties in SEE) u Milanu od 6. do 8. maja 2008. godine, Agenciju je zastupao pripravnik. U postupku revizije je utvrñeno da je, po dostavljenom Izvještaju, Crna Gora predstavila svoje investicione mogućnosti i izazvala interesovanje prisutnih, a bio je i organizovan i niz bilateralnih sastanaka sa italijanskim predstavnicima.

3) Na seminar u Osaki (Japan) od 27. juna do 08. avgusta 2008. godine, Agencija je uputila lice sa tek odrañenim pripravničkim stažom, koje nakon toga zasniva radni odnos na odreñeno vrijeme, a u oktobru 2008. godine prestaje sa radom. Troškovi puta su iznosili 2.368,70€.

4) U Godišnjem izvještaju o radu Agencije, dat je podatak da su tri zaposlena »boravila na usavršavanju u Japanu (jedan u junu u trajanju od šest sedmica, a dvoje u oktobru u trajanju od tri sedmice) «, ali nije navedeno i da je učesnik seminara u junu raskinuo radni odnos dva mjeseca nakon toga.


Strana 67

5) Prezentacija investicionog ambijenta u inostranstvu od strane direktora Agencije i drugih predstavnika iz Crne Gore.

- Na Investicionoj konferenciji u Beču, održanoj od 12. do 14. oktobra, Agenciju je zastupao direktor,

pored koga su delegaciju Crne Gore predstavljali: premijer, ministar za ekonomski razvoj i ministar turizma.

- Na Forumu u Estoniji delegaciju Crne Gore su predstavljali: direktor Agencije, predstavnici Ministarstva za ekonomski razvoj i Privredne komore.

- Na konferenciji EBRD-Montenegro Investment Forum u Londonu, održanoj od 2. do 6. juna, Agenciju je predstavljao direktor i jedan pripravnik. Na Forumu su govorili: premijer, ministar finansija i ministar saobraćaja, pomorstva i telekomunikacija.

- Predstavnik na Investicionoj konferenciji FDI EXPO, od 23. do 26. juna u Londonu, pored Agencije je bio i pomoćnik ministra finansija.

- Na Investicionoj konferenciji u Parizu, od 23. do 24. novembra, predstavnik Crne Gore, osim direktora Agencije, bio je potpredsjednik Vlade.

� Navedeni podatak ukazuje na činjenicu da su promocije stranih investicija u 2008.

godini pored Agencije vršili i predstavnici drugih državnih službi. Na osnovu toga, državni revizor je mišljenja da Agencija ne pruža u potpunosti promotivnu podršku investicionih mogućnosti resornih ministarstava, koja treba da se zasniva na objedinjavanju i kompletiranju informacija.

U postupku revizije, a u dijelu aktivnosti Agencije kod povratnih informacija od potencijalnih stranih investitora, utvrñeno je u toku 2008. godine da je Agencija sprovela agende koje se odnose na posjete stranih delegacija Crnoj Gori. Uloga zaposlenih u Agenciji je da predstavnike stranih delegacija isprati na sastanak, predstavi odreñenim državnim službama i, ako ima potrebe, preuzme ulogu prevodioca. Revizijom je utvrñeno da Agencija ne posjeduje zapisnike sa sastanaka stranih posjetilaca sa drugim državnim službama. Na taj način se gube saznanja o cilju posjete, stvarnim interesovanjima i potrebama potencijalnih investitora.

�� ZZaa ssvvee nnaavveeddeennee ppoossjjeettee uu 22000088.. ggooddiinnii,, AAggeenncciijjaa nneemmaa ttaaččnnaa ssaazznnaannjjaa oo ttoommee,, nnaa kkoojjii nnaaččiinn ssuu oossttvvaarreennee nnaavveeddeennee ppoossjjeettee,, ddaa llii nneeppoossrreeddnniimm kkoonnttaakkttoomm uu iinnoossttrraannssttvvuu,, ppuutteemm vveebb--ssaajjttaa iillii jjee uu ppiittaannjjuu pprreezzeennttaacciijjaa ddrruuggiihh ddrržžaavvnniihh sslluužžbbii..

�� PPoossttuuppkkoomm rreevviizziijjee ssee nniijjee pprroonnaaššllaa oossnnoovvaannaa mmoogguuććnnoosstt uuttvvrrññiivvaannjjaa pprroocceennttuuaallnnoogg uuččeeššććaa AAggeenncciijjee uu uukkuuppnnoomm bbrroojjuu iinnvveessttiicciioonniihh pprroojjeekkaattaa..

U postupku revizije, državni revizor se bavio i pitanjem saradnje Agencije sa postojećim stranim investitorima u Crnoj Gori. Shodno čl. 2 tačka 12 Odluke o osnivanju Agencije Crne Gore za promociju stranih investicija (»Sl. list RCG« br. 33/04, 11/07, 25/07 i »Sl. list CG« br. 08/07, 11/07), Agencija vrši: »voñenje evidencije ugovora o ulaganju ili ugovora, odnosno odluka o osnivanju, izmjena i dopuna (reinvestiranje dobiti, dodatna ulaganja stranog ulagača, otkup akcija, prenos stranog uloga s jednog na drugo lice i dr.) i prestanka važenja ugovora o ulaganju ili ugovora, odnosno odluka o osnivanju pravnih lica, radi promocije«.


Strana 68

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa AAggeenncciijjaa nnee ppoossjjeedduujjee uuggoovvoorree,, ooddnnoossnnoo ooddlluukkee oo oossnniivvaannjjuu,, iizzmmjjeennee ii ddooppuunnee ii pprreessttaannkkuu vvaažžeennjjaa uuggoovvoorraa oo uullaaggaannjjuu iillii uuggoovvoorraa,, ooddnnoossnnoo ooddlluukkaa oo oossnniivvaannjjuu pprraavvnniihh lliiccaa rraaddii pprroommoocciijjee..

Baza koja evidentira 4.500 postojećih stranih firmi u Crnoj Gori, ne posjeduje potrebne informacije koje se odnose na finansijske izvještaje, zaposlenost, pa samim tim nema ni dovoljno pokazatelja o uspješnosti i opravdanosti investiranja.

Agencija je dostavila spisak stranih firmi sa čijim je predstavnicima direktor održao sastanke 2008. g. u Podgorici. Ukupno ih je bilo 681, što znači da su u prosjeku dnevno održana po tri sastanka.

Veliki broj sastanaka ima osnovu u različitim informacijama od: investicionih agencija, ambasada stranih zemalja, FIAS-a, MIGA, MMF, stranih banaka, stranih avio-prevoznika, farmaceutske industrije, velikog broja kompanija iz različitih oblasti privrede, revizorskih kuća itd. Izmeñu ostalih, sastanci su održani i sa malim brojem stranih kompanija koje su registrovane u Crnoj Gori u odnosu na ukupni broj registrovanih.

�� IImmaajjuuććii uu vviidduu ppoossttoojjeeććuu oorrggaanniizzaacciioonnuu ssttrruukkttuurruu AAggeenncciijjee,, nneeddoovvoolljjnnii ssiisstteemm ppllaanniirraannjjaa ii pprraaććeennjjaa mmaarrkkeettiinngg aakkttiivvnnoossttii nnaa nniivvoouu CCrrnnee GGoorree,, nnaavveeddeennii bbrroojj ooddrržžaanniihh ssaassttaannaakkaa nnee mmoožžee oobbeezzbbiijjeeddiittii zzaaddoovvoolljjaavvaajjuuććii eeffeekkaatt.. VVeelliikkii bbrroojj iinnffoorrmmaacciijjaa zzaahhttiijjeevvaa ččiittaavvuu mmrreežžuu uu oorrggaanniizzaacciioonnoojj ssttrruukkttuurrii kkoojjaa bbii ssvvee oobbuuhhvvaattiillaa ii bbiillaa sspprroovveeddeennaa pprreekkoo pprreecciizznnoo uuttvvrrññeenniihh zzaaddaattaakkaa zzaappoosslleenniihh..

Agencija u svom Operativnom i marketing planu podstiče inicijativu za razvoj investicionog proizvoda, izvještava o rezultatima na unapreñivanju investicionog ambijenta i predlaže buduće aktivnosti, a takoñe i prepoznaje aktivnosti koje treba da sprovede u cilju povećanja efikasnosti i efektivnosti svog rada, kao i postojeća ograničenja.

�� OOppeerraattiivvnnii ii mmaarrkkeettiinngg ppllaann,, nnaajjvvaažžnniijjii ddookkuummeenntt,, kkaaddaa jjee uu ppiittaannjjuu rraadd AAggeenncciijjee,, nniijjee uussvvoojjeenn oodd ssttrraannee UUpprraavvnnoogg ooddbboorraa AAggeenncciijjee,, jjeerr iissttii nniijjee aakkttiivvaann..

�� UU cciilljjuu ppoobboolljjššaannjjaa eeffiikkaassnnoossttii ii eeffeekkttiivvnnoossttii rraaddaa AAggeenncciijjee,, ddrržžaavvnnii rreevviizzoorr jjee uu ppoottppuunnoossttii ssaaggllaassaann ssaa pprreeddllooggoomm zzaa uunnaapprreeññiivvaannjjee rraaddaa ssaaddrržžaannoomm uu OOppeerraattiivvnnoomm ii mmaarrkkeettiinngg ppllaannuu AAggeenncciijjee.. TTaajj pprreeddlloogg ssee ooddnnoossii nnaa iinntteeggrraacciijjuu ssvviihh ppooddaattaakkaa ii iizzvvjjeeššttaajjaa uu jjeeddiinnssttvveenn SSiisstteemm uupprraavvlljjaannjjaa iinnffoorrmmaacciijjaammaa ((MMaannaaggeemmeenntt IInnffoorrmmaattiioonn SSyysstteemm--MMIISS)).. MMoožžee bbiittii ddeeffiinniissaann kkaaoo ssiisstteemm ččiijjii jjee oossnnoovv ssooffttvveerr ii sslluužžii zzaa ppllaanniirraannjjee ii bbuuddžžeettiirraannjjee,, pprraaććeennjjee ppoosslloovvaa,, rraazzmmjjeennuu ii ppooddjjeelluu iinnffoorrmmaacciijjaa,, iinntteerrnnoo ii eekksstteerrnnoo iizzvvjjeeššttaavvaannjjee,, aannaalliizzuu ii eevvaalluuaacciijjuu iittdd.. Ovaj sistem služi da pruži podršku svakodnevnim aktivnostima zaposlenih i omogući

obuhvatno automatsko izvještavanje o rezultatima rada Agencije. Agencija je u svom Operativnom i marketing planu prepoznala mali broj zaposlenih i nedostatak istraživačkog osoblja kao ograničenje uspjeha rada Agencije, s druge strane Agencija je na kraju 2008. godine imala 118.278,49€ neupotrijebljenih sredstava na svom računu, tako da je uz moguće probleme nalaženja odgovarajućeg kadra bilo moguće uraditi više na rješavanju ovog ograničenja.

�� NNaavveeddeennoo uuppuuććuujjee nnaa zzaakklljjuuččaakk ddaa ssee rraassppoolloožžiivviimm ssrreeddssttvviimmaa ddoobbiijjeenniimm iizz bbuuddžžeettaa nniijjee rraassppoollaaggaalloo ddoovvoolljjnnoo eeffiikkaassnnoo ttee ddaa AAggeenncciijjaa ttrreebbaa ddaa ppooddiiggnnee eeffeekkttiivvnnoosstt ssvvoogg rraaddaa nnaa nnaaččiinn ššttoo ććee uu ppoottppuunnoossttii rreeaalliizzoovvaattii ppllaanniirraannee zzaaddaattkkee ii oopprreeddiijjeelljjeennaa bbuuddžžeettsskkaa ssrreeddssttvvaa iisskkoorriissttiittii zzaa nnjjiihhoovvuu ppuunnuu rreeaalliizzaacciijjuu..


Strana 69

44.. OCJENE, ZAKLJUČCI I PREPORUKE

NNaa bbaazzii utvrñenog činjeničnog stanja ii IIzzjjaaššnnjjeennjjaa AAggeenncciijjee CCrrnnee GGoorree zzaa pprroommoocciijjuu ssttrraanniihh iinnvveessttiicciijjaa ((bbrroojj 229966//0099 oodd 1199.. 1122.. 22000099.. ggooddiinnee)) nnaa IIzzvvjjeeššttaajj DDrržžaavvnnee rreevviizzoorrsskkee iinnssttiittuucciijjee ((bbrroojj 4400111133--0022--223300//1155)),, aa uu sskkllaadduu ssaa ččllaannoomm 4488 PPoosslloovvnniikkaa DDrržžaavvnnee rreevviizzoorrsskkee iinnssttiittuucciijjee,, nnaaddlleežžnnii KKoolleeggiijjuumm uu ssaassttaavvuu mmrr BBrraanniissllaavv RRaadduulloovviićć ((ččllaann SSeennaattaa –– rruukkoovvooddiillaacc KKoolleeggiijjuummaa)) ii gg.. DDuuššaann MMrrddoovviićć ((ččllaann SSeennaattaa –– ččllaann KKoolleeggiijjuummaa)),, nnaa ssjjeeddnniiccii ooddrržžaannoojj 2299.. 1122.. 22000099.. uussvvoojjiioo jjee::

KKOONNAAČČAANN IIZZVVJJEEŠŠTTAAJJ oo rreevviizziijjii GGooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa AAggeenncciijjee CCrrnnee GGoorree zzaa

pprroommoocciijjuu ssttrraanniihh iinnvveessttiicciijjaa zzaa 22000088.. ggooddiinnuu ssaa rreevviizziijjoomm uussppjjeeššnnoossttii ii uuttvvrrddiioo sslljjeeddeeććee kkoonnaaččnnee ooccjjeennee,, zzaakklljjuuččkkee ii preporuke:

1. Revizijom je utvrñeno da se Upravni odbor Agencije nije sastajao u 2007. i 2008. godini. Neakativnost Upravnog odbora predstavlja značajan nedostatak za zakonito i efikasno funkcionisanje Agencije. Stoga, polazeći od utvrñenih nadležnosti Upravnog odbora koje su, izmeñu ostalog, i da donosi Godišnji program rada, finansijski plan i zravršni račun Agencije: � Neophodno je da Vlada, u što kraćem roku, izabere novi Upravni odbor Agencije,

koji će u potpunosti vršiti sve svoje nadležnosti utvrñene aktima Agencije.

2. Revizijom je utvrñeno da ne postoji dovoljno izgrañena institucionalna saradnja ministarstava, lokalne samouprave i drugih državnih organa i Agencije, koja bi rezultirala objedinjavanjem svih informacija i aktivnosti koje se odnose na programe promocije investicionog potencijala.

� U cilju realizacije Strategije za privlačenje stranih investicija preporučuje se dodatno

intenziviranje i institucionalna saradnja izmeñu resornih mistarstava, lokalne samouprave i drugih državnih organa i Agencije koja bi rezultirala objedinjavanju aktivnosti na privlačenju i promociji stranih investicija i njihovoj uspješnijoj realizaciji.

3. Revizijom je utvrñeno da je Agencija i pored sistematizovanih 9 radnih mjesta, od svog osnivanja do dana završetka revizije, imala uposlenost oko 50%. Agencija svoju funkciju ostvaruje u prostornim uslovima koji su limirtirani a postojeći budžet i trenutna organizaciona struktura ne omogućavaju da ista ostvari funkciju centralnog promotera investicija u Crnoj Gori. � Potrebno je da Agencija u potpunosti kompletira svoj unutrašnji kadrovski

potencijal, kao i da joj se, od strane nadležnih državnih organa, omoguće uslovi za jačanje ljudskih, materijalnih (prostornih) i finansijskih kapaciteta kako bi, shodno utvrñenim politikama ostvarila svoju ulogu centralnog promotera investicionog ambijenta u Crnoj Gori.

� Potrebno je da radna mjesta u Agenciji, s obzirom na njenu specifičnu funkciju i nadležnosti, budu definisana potrebnim stepenom stručne spreme i radnog iskustva za sve zaposlene.


Strana 70

4. Od osnivanja Agencije 2005. godine, radni odnos u njoj je zasnovalo ukupno 11 službenika od kojih 6 više nije u radnom angažmanu Agencije. U postupku revizije utvrñeno je da je Agencija finansirala programe edukacije, osposobljavanja zaposlenih, meñunarodne studijske programe, kao i dalje stručno usavršavanje (postiplomske studije, sticanje licence za brokere i dilere itd.) u ukupnom iznosu od 22.089,83 eura (gdje ne ulaze sredstva koja su ostvarena putem donacija i meñunarodnih programa koji su finansirani od strane organizatora).

� Potrebno je da se u cilju kadrovskog jačanja Agencije stručno usavršavanje

zaposlenih ugovorno veže njihovom obavezom radnog angažmana u Agenciji za odreñeni vremenski period.

5. Postojeći informacioni sistem Agencije ne pruža adekvatnu podršku za vršenje zadataka zaposlenih u Agenciji, kao ni za eksterno izvještavanje zainteresovanih subjekata.

� Preporučuje se unapreñivanje informacinog sistema Agencije koji bi pružio

adekvatnu podršku radu zaposlenih i poboljšao eksterno izvještavanje i informisanje zainteresovanih subjekata u zemlji i inostranstvu.

� Potrebno je da se postojeća baza podataka aktivnih stranih firmi u Crnoj Gori dogradi sa informacijama koje su definisane tačkom 12 člana 2 Odluke o osnivanju Agencije, koje se odnose na voñenje evidencije o ugovorima.

6. Na kraju budžetske 2007. godine, Agencija je imala neupotrijebljenih sredstava u iznosu od 163.442,39 eura, 2008. godine 118,278,49 i na kraju 2009. godine (stanje 24.12.2009) iznos od 57,863,92 eura. Agencija u kontrolisanom periodu nije realizovala sve planirane aktivnosti (kadrovsko kompletiranje, dogradnja informacinog sistema itd.), pravdajući to nedostatkom budžetskih sredstava.

� Agencija treba da podigne efektivnost svog rada na način što će u potpunosti

realizovati planirane zadatke i opredijeljena budžetska sredstva iskoristiti za njihovu punu realizaciju.

IZVOD


CRNOGORSKOG NARODNOG POZORIŠTA ZA 2009. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Crnogorsko narodno pozorište Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj za 2009. godinu Trajanje revizije: 90 radnih dana Sastav Kolegijuma: mr Branislav Radulović, član Senata – rukovodilac Kolegijuma



Strana 73

1. OPŠTI PODACI 1.1. Opšti podaci o subjektu revizije

Crnogorsko narodno pozorište organizovano je kao javna ustanova. Direktor je mr Janko Ljumović. Sjedište je u Podgorici, Ulica Stanka Dragojevića br. 18.

Kartonom deponovanih potpisa novčanim sredstvima odobrenim budžetom raspolažu lica ovlašćena za punovažno potpisivanje uz upotrebu pečata i to: Janko Ljumović u svojstvu službenika za odobravanje i Biljana Radunović u svojstvu službenika za ovjeravanje. 1.2. Djelatnost, organizacija i finansiranje 1.2.1. Djelatnost Djelatnost subjekta revizije utvrñena je Zakonom o pozorišnoj djelatnosti (»Sl. list RCG« br. 60/01) shodno kojem se, u okviru svoje repertoarske djelatnosti, bavi:

� Pripremom i prikazivanjem scenskih djela iz kulturne baštine Crne Gore i svjetske kulturne baštine, posebno njegujući savremenu domaću i stranu dramu, kao i druga muzičko-scenska djela od izuzetnog umjetničkog značaja. Po Odluci o organizovanju Crnogorskog narodnog pozorišta (»Sl. list RCG« br. 28/94 i 12/98) i po

Statutu CNP-a, odreñena je djelatnost pozorišta:

- izvoñenje dramskih predstava i drugih scenskih djela, recitala, baletskih, operskih, operetskih, muzičkih predstava, kao i drugih žanrova koji se uklapaju u program i djelatnost Pozorišta,

- organizovanje pozorišnih festivala, smotri i drugih manifestacija Pozorišta kojima se unapreñuje scensko stvaralaštvo, koji su od značaja za pozorišni život i kulturu uopšte,

- podržavanje slobodne umjetničke inicijative i pomaganje svih vidova umjetničke aktivnosti, - podržavanje i razvijanje saradnje sa drugim pozorištima, ustanovama i drugim organizacijama u

oblasti kulture, - marketing u okviru kulturno-umjetničkih programa od javnog interesa za kulturu, kao i agencijsku

djelatnost i ugostiteljske poslove vezane za korišćenje ugostiteljskih kapaciteta Pozorišta.

� Revizijom je utvrñena neusaglašenost Statuta sa Zakonom, s obzirom na to da se utvrñena djelatnosti zasniva na Odluci o organizovanju Crnogorskog narodnog pozorišta (»Sl. list RCG« br. 28/94 i 12/98).

1.2.2. Organizacija

Unutrašnja organizacija, uslovi poslovanja i opis poslova Crnogorskog narodnog pozorišta, kao

i druga pitanja značajna za rad utvrñuju se Statutom i Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji. Saglasnost na Statut CNP-a data je od strane Ministarstva kulture i medija (Rješenjem br. 02-2801/2-04 od 03. 11. 2006. godine). Zahtjev CNP-a za izmjene i dopune Statuta (br. 01-3468 od 17. 10. 2008. godine) nije dobio saglasnost Ministarstva.


Strana 74

Po Pravilniku o izmjenama i dopunama Pravilnika o organizaciji i sistematizaciji poslova i radnih zadataka, na koji je data saglasnost Ministarstva, 28. avgusta 1997. godine, organizacione jedinice Pozorišta su podijeljene na upravu i pet sektora i to: Umjetnički sektor, Sektor za marketing, Sektor za tehničko-scensku produkciju, Sektor za tehničko održavanje zgrade i Opšti sektor.

Ukupni broj sistematizovanih radnih mjesta po Pravilniku je 83, sa 197 izvršilaca. Na dan 31.

12. 2009. godine broj zaposlenih lica u CNP-u bio je 152. Stvarni broj zaposlenih izvršilaca je manji za četrdeset pet, što je i pokazatelj neusklañenosti

Pravilnika o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta sa stvarnim potrebama. Manji broj zaposlenih od predviñenog je, po izjavi rukovodioca finansija, posljedica nerealizovane zamisli prilikom donošenja Pravilnika da će CNP u okviru svoje djelatnosti obuhvatiti i rad ostalih pozorišta u Crnoj Gori.

Po Zakonu o pozorišnoj djelatnosti, u pogledu prava, obaveza i odgovornosti zaposlenih u

pozorištu, kao i njihovih meñusobnih odnosa, shodno se primjenjuju propisi o radnim odnosima po Zakonu o radu.

� Revizijom nijesu utvrñene nepravilnosti u primjeni koeficijenata za utvrñivanje osnovne zarade,

kao ni kod utvrñivanja uvećanja zarade po osnovu minulog rada. 1.2.3. Finansiranje

Po Zakonu o pozorišnoj djelatnosti, Crnogorsko narodno pozorište se finansira iz sredstava:

- budžeta Crne Gore, - sopstvenih prihoda, - sponzorstva, donatorstva i drugim načinom sticanja sredstava, u skladu sa zakonom.

Po Zakonu o budžetu Crne Gore za 2009. godinu (»Sl. list CG« br. 82/08) i Zakonu o izmjenama

i dopunama Zakona o budžetu Crne Gore za 2009. godinu, CNP je potrošačka jedinica sa programskim budžetom, i to:

- Program: Pozorišna djelatnost i - Program: Administracija.

Nadzor nad finansijskim poslovanjem i namjenskim korišćenjem budžetskih sredstava vrši

osnivač – Vlada (Ministarstvo kulture, sporta i medija). 1.3. Računovodstveni sistem

Osnovni propisi koji regulišu računovodstveno poslovanje budžetskih korisnika su:

- Zakon o budžetu (»Sl. list RCG« br. 40/01, 44/01, 71/05 i »Sl. list CG« br.12/07), - Pravilnik o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, i budžete

vanbudžetskih fondova i budžete opština (»Sl. list RCG« br. 35/05, 37/05 i 81/05) i - Pravilnik o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta,

državnih fondova i jedinica lokalne samouprave (»Sl. list CG« br. 21/09).


Strana 75

CNP nije povezan sa SAP-om (softver Državnog trezora, softver u kome se vodi trezorsko poslovanje), već je knjigovodstvena evidencija voñena u COBOL programskom jeziku. Računovodstveni sistem zasnovan je na oobbrraaččuunnsskkoojj osnovi.

Glavna knjiga predstavlja dokumentacionu osnovu za izradu Godišnjeg finansijskog izvještaja.

Evidencija izdataka je voñena po organizacionim jedinicama, osim zarada i obaveza iz zarada i na zarade koje su voñene po Programima.

2. UTVRĐENO ČINJENIČNO STANJE

2.1. Finansijsko izvještavanje Crnogorsko narodno pozorište je dostavilo na uvid Godišnje finansijske izvještaje za 2009. godinu, i to:

- Izvještaj o novčanim tokovima III, - Izvještaj o neizmirenim obavezama i -- Izjavu o načinu utroška sredstava nakon isteka fiskalne godine.

2.1.1. Izvještaj o novčanim tokovima III

� U toku revizionog postupka, analizom podataka iskazanih u Izveštaju o novčanim tokovima III, utvrñene su sljedeće nepravilnosti koje se odnose na planirane i ostvarene primitk, kao i ostvarene izdatake:

a) Po Izvještaju CNP-a o novčanim tokovima III, ostvareni primici iznose 3.107.673,90€. Na

osnovu izvršenog sravnjenja izvještaja Državnog trezora i bankarskih izvoda revizijom je utvrñen iznos od 3.111.313,45€ (veći za 3.639,55€).

b) Iskazani planirani prihodi CNP-a nijesu u skladu sa Zakonom o budžetu Crne Gore za 2009. godinu. Zakonom planirani prihodi iznose 2.734.171,89€, dok su po Izvještaju o novčanom toku III planirani prihodi iskazani u visini ostvarenih prihoda budžeta u iznosu od 2.353.240,87€.

c) Po Zahtjevu za budžetsku potrošnju, koji je dostavljen Ministarstvu finansija za 2009. godinu, sopstveni prihodi nijesu planirani, pa kao takvi nijesu iskazani u Izvještaju o novčanom toku III. Revizijom je utvrñeno da su ostvareni sopstveni prihodi u 2007. godini iznosili 102.041,49€, a u 2008. godini 140.940,75€, što daje realnu osnovu za planiranje.

d) Sopstveni prihodi po Izvještaju o novčanim tokovima III za 2009. godinu iznose 157.754,95€. Dio sopstvenih prihoda od koprodukcije u iznosu od 9.100,00€ greškom je knjižen kao prihod od donacija. Revizijom je utvrñeno da sopstveni prihodi CNP-a iznose 169.546,50€.

e) Na poziciji prihoda od donacija knjižena su sredstva Ministarstva kulture, sporta i medija i dio sopstvenih prihoda CNP-a. To su, prije svega, sredstva u iznosu od 586.614,67€ koje je Državni trezor, po zahtjevima za plaćanje Ministarstva prenosio na komercijalni račun


Strana 76

CNP-a. Nepravilnost je sadržana u činjenici da Obrazac Izvještaja o novčanim tokovima III ne daje mogućnost svrstavanja navedenog priliva u odreñenu kategoriju prihoda.

f) Po Izvještaju o novčanim tokovima III, ukupni izdaci iznose 3.107.673,90€, a po evidenciji Glavne knjige CNP-a ukupni izdaci (tekućeg perioda klase 4) veći su za 4.561,99€ i iznose 3.112.235,89€. Revizijom utvrñeni izdaci za ostala lična primanja grupe računa 412, i izdaci za kapitalne izdatke kategorije 44 tačno su iskazani. Izdaci za bruto zarade i doprinose na teret poslodavca su iskazani u iznosu većem za 1.682,93€, a izdaci grupe računa 418 u iznosu većem za 1.006,72€. Izdaci grupe računa 413, 414 i 416 (označeni u prikazanom Izvještaju o novčanim tokovima III), revizijom se pojedinačno ne mogu utvrditi zbog knjigovodstvene neusklañenosti navedenih grupa računa sa grupom 213. Ukupno evidentirane izmirene obaveze za tekući period po klasi 2 iznose 3.106.892,83€.

2.1.2. Izvještaj o neizmirenim obavezama . Neizmirene obaveze po Izvještaju o neizmirenim obavezama iznose 197.227,86€.

� Revizijom je utvrñeno po kategoriji računa 21 Glavne knjige da neizmirene obaveze sa početnim stanjem iznose 200.605,27€, od čega se 71.190,23€ odnosi na prethodni period. Po članu 36 stav 2 Zakona o budžetu (»Sl. list RCG« br. 40/01, 44/01 i 71/05 i »Sl. list CG« br. 12/07 i 53/09), neplaćene ugovorene obaveze u tekućoj fiskalnoj godini realizuju se iz sredstava odobrenih za narednu fiskalnu godinu. Neizmirivanje obaveze prethodnog perioda ukazuje na nepoštovanje navedenog člana Zakona.

2.2. Primici

Po Izvještaju o novčanim tokovima III, ukupni primici CNP-a iznose 3.107.673,90€, a po nalazima državnog revizora 3.111.313,45€.

Utvrñenu strukturu primitaka čine:

Grafički prikaz procentualnog učešća


Strana 77

Sredstva Ministarstva kulture, sporta i medija Ministarstvo kulture, sporta i medija je preko zahtjeva za plaćanje, prenijelo sa Centralnog

računa Državnog trezora na komercijalni račun CNP-a sredstva u iznosu od 586.614,67€. Prenos sredstava Ministarstva izvršen je po osnovu dva ugovora:

1. Ugovor od 8. juna 2009. godine o izvršnoj produkciji izmeñu CNP-a i Organizacionog odbora festivala KotorArt, koga zastupa ministar kulture, sporta i medija, kao fizičko lice. Planirana sredstva od 315.000,00€ odnose se na premijeru predstave »Na ljetovanju« i premijeru predstave CNP-a »Don Žuan«. Za finansiranje premijernih izvoñenja, subjekat revizije je kao izvršni producent, u obavezi da iz svojih sredstava obezbijedi 120.000,00€, kao i da vodi posebnu finansijsku evidenciju, i da dostavi Ministarstvu konačni finansijski izvještaj sa kopijama odgovarajuće finansijske dokumentacije po kojoj je vršeno plaćanje.

Navedeni Ugovor je sklopljen na osnovu Sporazuma o organizovanju Meñunarodnog festivala KotorArt od 29. 12. 2008. godine, izmeñu Ministarstva kulture, sporta i medija, Opštine Kotor, Fondacije Kotorski festival pozorišta za djecu i fabrike Montenegro d.o.o. Podgorica. Po Sporazumu, ministar je kao predsjednik Organizacionog odbora odredio CNP za izvršnog producenta.

� Revizijom je konstatovano da premijera predstave CNP-a na Festivalu, s obzirom na to da je

izvoñenje planirano na otvorenom, nije realizovana u predviñenom terminu zbog nepredviñenih vremenskih prilika.

Ukupni izdaci poIizvještaju, koji je subjekat revizije dostavio Ministarstvu, iznose 320.668,54€, od čega su troškovi produkcije 104.377,00€, premijerno izvoñenje sa reprizama predstave »Na ljetovanju« 167.941,54€, i pretprodukcija predstave CNP-a u Kotoru sa premijernim izvoñenjem na Velikoj sceni 48.350,00€. Učešće Ministarstva u odnosu na ukupne izdatke je 195.000,00€, a Crnogorskog narodnog pozorišta 125.668,54€. Prihodi ostvareni od premijere CNP-a izvedene na Velikoj sceni iznose 580,00€, od čega je kompenzacija 34,00€. Planiranim budžetskim sredstvima za subjekat revizije, nije obuhvaćeno učešće na Meñunarodnom festivalu KotorArt, na osnovu čega se može zaključiti nerealnost planiranja, s obzirom na to da dati neplanirani izdaci čine sastavni dio ukupnog budžetskog ostvarenja od 86,07%.

2. Ugovor od 3. februara 2009. godine izmeñu Ministarstva kulture, sporta i medija kao naručioca i CNP-a kao izvršnog producenta, o realizaciji dijela Programa razvoja kulture na sjeveru Crne Gore. Izvršnom producentu, naručilac dostavlja umjetnički repertoar i ustupa poslove ugovaranja sa izvoñačima programa. Okvirni iznos ugovorenog posla je 600.000,00€. Izvršni producent je u obavezi da vodi posebnu finansijsku evidenciju i da dostavi izvještaj sa odgovarajućom finansijskom dokumentacijom.


Strana 78

� Revizijom je utvrñeno da po dostavljenom Izvještaju Ministarstvu, o realizaciji Programa razvoja kulture u opštinama na sjeveru Crne Gore, ukupan broj izvedenih pozorišnih predstava je 207, muzičkih programa 147, filmskih programa 94, likovnih programa 51 i prezentacija 5.

Za realizaciju Programa subjekt revizije kao naručilac sklapa ugovore sa izvoñačima umjetničkih predstava. Ugovorima su utvrñene meñusobne obaveze. Naručilac, odnosno subjekat revizije, ima obavezu plaćanja ugovorenog iznosa. Pripadnost prihoda od prodatih ulaznica ugovorima nije utvrñena. Po izjavi odgovornog lica subjekta revizije, prihodi po nepisanim pravilima pripadaju kulturnim centrima opština u kojima su predstave izvoñene.

U Programu razvoja kulture u opštinama na sjeveru Crne Gore, učestvovao je i

subjekat revizije sa sopstvenim predstavama, koje su finansirane dijelom iz sopstvenog budžeta i dijelom sredstava Ministarstva. Učešće Minitarstva u izdacima za predstave subjekta revizije ne može se utvrditi zbog činjenice da nije voñena posebna evidencija. Ukupni iznos sredstava Ministarstva kojima je preko računa CNP-a obezbijeñena realizacija Programa razvoja kulture u opštinama na sjeveru Crne Gore je 265.946,13€.

Prihod od prodatih ulaznica sopstvenih i gostujućih predstava

� Predmetnom revizijom utvrñene su sljedeće nepravilnosti:

a) Pojedinačna uporeñenja evidencije izmeñu Službe prodaje i Glavne knjige za gotovinsko i

virmansko plaćanje revizijom se ne mogu izvršiti zbog činjenice da pojedini kupci gotovinski izmire virmanski fakturisane obaveze.

b) Ukupni iznos prodatih ulaznica za gotovinsko i virmansko plaćanje Službe prodaje je 66.758,00€, a po Glavnoj knjizi ostvareni prihodi iznose 57.716,80€, od čega je preko blagajne zadržano 4.874,00€. Razlika izmeñu vrijednosti prodatih ulaznica i ostvarenog prihoda iznosi 9.041,20€. Po računu Glavne knjige 291311, ukupna obračunata nenaplaćena potraživanja u 2009. godini iznose 7.939,40€. Revizijom se ne može izvršiti razgraničenje jer se evidencija nenaplaćenih potraživanja ne vodi po vrsti prihoda.

c) Služba prodaje ispostavlja kupcima fakture za virmansko i za gotovinsko plaćanje, što

znači da jedan broj kupaca gotovinski ne izmiri obaveze prilikom preuzimanja ulaznica. Od ukupno prodatih ulaznica na ime virmanskog načina plaćanja u vrijednosti od 28.113,00€, fakturisano je 14.826,20€, a za gotovinsko plaćanje od 38.645,00€ fakturisano je 4.335,00€. Neslaganje vrijednosti prodatih ulaznica sa fakturisanim, ukazuje na neažurnost u blagovremenom fakturisanju, iz čega može proisteći rizik kod naplate potraživanja.

d) Od ukupne vrijednost fakture su ispostavljene na ime kompenzacija za 12.158,00€.

Ispostavljene fakture se odnose se na tri pravna lica, od kojih su za dva dostavljene ovjerene i potpisane izjave o kompenzaciji. Potraživanje subjekta revizije od trećeg pravnog lica kao kupca, ukupno sa početnim stanjem iznosi 14.163,00€, dok su neizmirene obaveze prema istom pravnom licu kao dobavljaču 7.498,52€. Ukupno ostvareni prihod evidentiran preko komercijalnog računa CNP-a na ime kompenzacija iznosi 9.722,00€. Za pokriće kompenzacione prodaje treba obezbijediti ugovore i izjave o kompenzaciji, kao i naznaku na ulaznicama koja bi potvrdila način plaćanja.


Strana 79

e) Na ulaznicama koje se izdate besplatno u vrijednosti od 52.116,00€ naznačena je gratis prodaja, ali za čiju realizaciju nijesu donošene odluke.

f) Sa većinom službi koje su koristile pogodnosti popusta nijesu sklapani ugovori. g) Program Službe prodaje ne daje mogućnost izvještavanja o prodaji ulaznica po serijskom

broju, čime je umanjen kvalitet kontrole. Prihodi po osnovu ugovora Izmeñu CNP-a kao naručioca i pravnog lica iz Podgorice1 kao dobavljača, sklopljen je ugovor

(broj 01-2254 od 03. 06. 2004. godine) o poslovno tehničkoj saradnji za obavljanje ugostiteljskih djelatnosti u okviru objekata CNP-a.

Po članu 5(1) posebnih uslova Ugovora, naručilac ulaže pravo korišćenja poslovnog prostora u

prizemlju sa površinom od 80m2, kao i na spratu površinu od 160m2 (sa postojećim inventarom i opremom), kao i pprraavvoo kkoorriiššććeennjjaa tteerraassee uu ppoovvrrššiinnii oodd 332200mm22,, pprreemmaa BBookkeelljjšškkoojj uulliiccii.. Ugovor je sklopljen na period od 10 godina, sa mogućnošću produženja. Sklopljeni ugovor utvrñuje da će dobavljač i naručilac ddoobbiitt koja nastane, nakon povraćaja uloženih sredstava (na ime renoviranja i opremanja ugovorenog poslovnog prostora, u iznosu od 128.559,00€) dijeliti u proporcionalnom odnosu 70:30 u korist dobavljača. Inicijalne troškove otvaranja restorana, ureñenja prostora i nabavke potrebne opreme snosi dobavljač.

� Revizijom je utvrñeno da:

a) Ugovor je sklopljen nakon sprovedenog postupka javnih nabavki. Površina od 80m2 (u

prizemlju zgrade) i površina od 160m2 (na spratu) predmet su Ugovora, dok za terasu u površini od 320m2 koja se takoñe ustupa Dobavljaču revizijom dokumentacije CNP-a nije bilo moguće uuttvvrrddiittii pprraavvnnii oossnnoovv uu rraassppoollaaggaannjjuu. Tu činjenicu potvrñuje list nepokretnosti Uprave za nekretnine od 23. 03. 2010. godine po kojem je CNP vlasnik prizemnog dijela zgrade u površini od 1453m2 uz pravo korišćenja zemljišta uz vanprivrednu zgradu sa površinom od 89m2.

b) Svi ugovori o raspolaganju državnom imovinom, zaključeni u skladu sa odredbama člana 12 tada važećeg Zakona o imovini (»Sl. list RCG« br. 44/99), morali su se dostaviti državnom tužiocu (shodno članu 19), odnosno nadležnom organu jedinice lokalne samouprave, u roku od 15 dana od dana zaključivanja, u cilju podnošenja tužbe za poništenje ugovora za slučaj da je zaključen suprotno propisima.

� S obzirom na to da CNP nije dostavio ugovor državnom tužiocu učinjen je prekršaj

po članu 25 tada važećeg Zakona o imovini.

c) Po izjavi rukovodioca tehničke službe CNP-a, površina zgrade Pozorišta je veća od 5.000m2,

što nije dokumentaciono i potvrñeno. U cilju utvrñivanja stvarne površine i vlasničkog prava, Državna revizorska institucija se dopisom (br. 958-101-413/10 od 09. 04. 2010. godine) obratila Upravi za nekretnine. U odgovoru Uprave, objekat Pozorišta je evidentiran u površini od 1453m2 sa zemljištem uz vanprivrednu zgradu sa površinom od 89m2.

1 DOO »Radenko« Podgorica


Strana 80

d) Dobavljač je naručiocu (subjektu revizije) dostavljao Bilanse uspjeha za svaku godinu počev od 2004. godine, ali nije do sada, po izjašnjenju subjekta revizije, vršio uplate na račun CNP po osnovu zaključenog ugovora.

e) Direktor CNP-a donio je Odluku (broj 01-1901 od 12. maja 2009. godine) o imenovanju Komisije u cilju kkoonnttrroollee ddoossttaavvlljjeennee ddookkuummeennttaacciijjee DDoobbaavvlljjaaččaa iz predmetnog Ugovora za poslovnu 2008. godinu. Po Izvještaju Komisije (broj 2738 od 10. 07. 2009. godine), koji nije mogao biti konačan zbog činjenice da Dobavljač nije (i pored pismenog zahtjeva od 18. 05. i 17. 06. 2009. godine) dostavio traženu dokumentaciju, utvrñena je neto dobit koja se ne slaže sa izvještajem dobavljača.

� Revizijom nije bilo moguće utvrditi da je CNP iimmaaoo ppoottppuunn pprraavvnnii oossnnoovv rraassppoollaaggaannjjaa

za sve djelove prostora za koje je sklopio ugovor.

� Dobit po osnovu Ugovora se nnee uuttvvrrññuujjee nnaa oossnnoovvuu ppoossttuuppkkaa uuggoovvoorreennoogg ččllaannoomm 66((44)) UUggoovvoorraa (Posebni uslovi ugovora).

� Ugovorom predviñena Komisija (od tri člana, predstavnika oba ugovarača), predviñena

sa ciljem zajedničkog utvrñivanja dobiti, nniijjee vvrrššiillaa ssvvoojjuu ffuunnkkcciijjuu.

� Subjekt revizije u cilju ostvarivanja ugovorenih prava nije pokretao spor pred nadležnim sudom, niti je pokretao postupak raskida ugovora.

2.3. Izdaci

Računovodstvena evidencija subjekta revizije se vodi na obračunskoj osnovi uz primjenu Pravilnika o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, i budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (»Sl. list RCG« br. 35/05, 37/05 i 81/05).

� Revizijom utvrñene nepravilnosti računovodstvene evidencije se odnose na:

a) Iskazivanje početnog stanja izdataka po klasi 4, koje čine neizmirene obaveze i

nenaplaćena potraživanja prethodnog perioda.

b) Umanjenje evidentiranih obračunatih izdataka na kraju fiskalne godine je izvršeno u iznosu od 238.188,47€, koje čine neizmirene obaveze i nenaplaćena potraživanja.

c) Po Izvještaju o neizmirenim obavezama, iste sa uključenim početnim stanjem iznose 197.227,86€, a po nalazima državnog revizora 200.605,27€.

d) Neusaglašenost evidencije obaveza po klasi 2 i izdataka po klasi 4.

e) Evidencija izdataka vezanih za sredstva Ministarstva kulture, sporta i medija nije posebno voñena.

f) Izdaci klase 4 za bruto zarade i doprinose na teret poslodavca, evidentirani su po Programima, a ostali izdaci po organizacionim jedinicama.


Strana 81

Navedene nepravilnosti knjigovodstvene evidecije, zahtijevale bi veći broj revizorskih dana za utvrñivanje tekućih izdataka po Programima, kao i ostvarenje cilja koji se odnosi na programsko uporeñivanje plana i izvršenja. Nemogućnost razdvajanja izmirenih i obračunatih obaveza klase 4 uslovila je da se uzorkom obuhvate obračunate i izmirane obaveze.

2.3.1. Ostala lična primanja Planom predviñeni izdaci za ostala lična primanja iznose 76.846,00€. Po Glavnoj knjizi, kako je

iskazano i u Godišnjem izvještaju, izdaci iznose 116.822,26€, što znači više za 39.976,26€ ili za 52,02%. Od ukupnog izdatka na Pozorišnu djelatnost se odnosi 60.123,76€, a na Administraciju 56.698,50€.

Izdatke za ostala lična primanja po Glavnoj knjizi čine: Jubilarne nagrade u iznosu od

1.650,00€, izdaci za regres u iznosu od 26.160,75€, naknade za topli obrok 44.755,00€, pomoći zaposlenima u iznosu od 44.256,51€.

� Revizijom je, od ukupno evidentiranih izdataka za ostala lična primanja kontrolisano 85,87%, pri čemu su utvrñene nepravilnosti kod izdataka na ime pomoći zaposlenima. Preko računa je isplaćeno 20.761,01€, a preko blagajne 23.495,50€. Isplata preko računa se odnosi na pomoć za liječenje i pomoć u slučaju smrti po odlukama u

iznosu od 1.671,01€. Od ostalih isplaćenih pomoći u iznosu od 19.090,00€, na dodatno angažovanje zaposlenih po

odlukama se odnosi 15.490,00€. Dodatno angažovanje zaposlenih predstavlja prekovremeni rad što stvara obavezu oporezivog dohotka.

Po članu 42 Zakona o radu predviñeno je da radno vrijeme zaposlenog može trajati i duže od

punog radnog vremena, ako se odgovarajućom organizacijom rada i rasporedom radnog vremena ne može završiti iznenada povećani obim poslova. Rad duži od punog radnog vremena može trajati samo onoliko vremena koliko je neophodno da se otklone uzroci zbog kojih je uveden.

Članom 45 je utvrñena obaveza poslodavca da obavijesti Inspekciju rada o uvoñenju rada

dužeg od punog radnog vremena. 2.3.2. Zarade po osnovu ostvarenih rezultata rada

Uvećanje zarada zaposlenih je izvršeno po odlukama o:

- Umjetničkom dodatku kojim se mjesečna zarada uvećava 5%, - Uvećanju zarade umjetnicima po odigranim predstavama za 10% i 20%, - Ugovoreno uvećanje zarade umjetnicima po odigranim predstavama u visini mjesečne zarade.


Strana 82

� Revizijom su utvrñene sljedeće nepravilnosti:

a) Odluka o umjetničkom dodatku od 5%, donesena je 11. 02. 2008. godine, a odnosi se na pozorišne umjetnike angažovane za realizaciju predstava. Donesena Odluka nije u skladu sa Granskim kolektivnim ugovorom za oblast kulture. Naknade po navedenom osnovu nijesu obračunate sa osnovnim zaradama, što nije u skladu sa Zakonom o porezu na dohodak fizičkih lica (»Sl. list RCG«, br. 65/01, ... 04/07). Izdaci su evidentirani na računu autorskih honorara za koje su obračunati porezi i prirezi, ali ne i doprinosi za obavezno socijalno osiguranje.

b) U toku 2009. godine donošene su odluke u skladu sa Granskim kolektivnim ugovorom za oblast kulture o uvećanju osnovne zarade za 10% i 20%. Uvećane zarade su obračunate sa osnovnim zaradama. Za navedena uvećanja nijesu po Granskom kolektivnom ugovoru za oblast kulture utvrñena mjerila, normativi i kriterijumi vrednovanje rada.

c) Autorski honorari u visini jedne mjesečne zarade utvrñuju se Ugovorom o autorskom djelu, sa

obračunatim porezima i prirezima. Visina honorara nije utvrñena po odluci Pozorišnog savjeta (kako je definisano članom 74 Pozorišnih pravila od 03. 11. 2006. godine), već po procjeni i usmenoj odluci direktora CNP-a, što ima za posljedicu »diskrecionu« potrošnju.

2.3.3. Izdaci za autorske honorare

Izdaci za autorske honorare evidentirani na računu 413962 iznose 633.636,63€, od čega se na

Program Pozorišne djelatnosti odnosi 601.261,98€, a na Administraciju 32.374,65€. Uzorkom je obuhvaćeno 557.271,58€, ili 87,95% ukupnih izdataka.

Osnovu evidentiranih izdataka čine ugovori o autorskom djelu, ugovori o djelu, naknade

članovima Pozorišnog savjeta, uvećane zarade od 5% za umjetnike CNP-a i izdatak na ime zakupa stana za smještaj stranih pozorišnih umjetnika. Ugovori o autorskom djelu su sklopljeni sa angažovanim pozorišnim umjetnicima sa strane, kao i sa umjetnicima CNP-a. Ukupni izdaci za umjetnike CNP-a iznose 68.961,00€, a naknade članovima Pozorišnog savjeta 10.656,78€.

Od ukupnog iznosa izdataka, gotovinski preko blagajne je isplaćeno 120.774,00€, od čega se na strane umjetnike ne odnosi 9.639,00€.

� Revizijom je utvrñeno da visina naknada za angažman stranih umjetnika nije regulisana

internim aktom koji bi podrazumijevao utvrñivanje kriterijuma i mjerila, kao i regulisanje načina plaćanja, kako bi se od strane odgovornog službenika za finansije uspostavila kvalitetnija kontrola gotovog novca.

� Revizijom je, od obračunatih izdataka, u iznosu od 838.083,75€ (osim blagajne) uzorkom

obuhvaćeno 798.341,82€, ili 95,26%, pri čemu su utvrñene sljedeće nepravilnosti:


Strana 83

2.4. Program pozorišne djelatnosti

� Revizijom je, od obračunatih izdataka, u iznosu od 838.083,75€ (osim blagajne) uzorkom obuhvaćeno 798.341,82€, ili 95,26%, pri čemu su utvrñene sljedeće nepravilnosti:

a) nepoštovanje Zakona o javnim nabavkama kao i zbirna knjiženja računa po pojedinim promjenama,

b) nepravilnosti kod izdataka za službena putovanja,

c) potrošnja goriva nije regulisana internim aktom o ograničenju potrošnje.

2.5. Program administracije

� Revizijom je od obračunatih tekućih izdataka, u iznosu od 396.873,49€ (osim blagajne) uzorkom obuhvaćeno 364.569,85€, ili 91,86%, pri čemu su utvrñene sljedeće nepravilnosti:

a) zbirna knjiženja više računa po pojedinim promjenama, b) nepoštovanje Zakona o javnim nabavkama.

Izdaci blagajne


a) Utvrñeno je da kod obezbjeñivanja gotovog novca u blagajnu nije poštovano Uputstvo o

radu Državnog trezora. Sredstva u ukupnom iznosu od 290.108,71€ nijesu preko redovnih avansa podizana iz državne blagajne, već je čekovima vršen prenos sa redovnog računa.

b) Način raspolaganja gotovinom nije u skladu sa tačkom 151 Uputstva o radu Državnog trezora po kojem se državni novac koristi u cilju podmirivanja kontinuiranih finansijskih potreba, koje se ne mogu efikasno obavljati preko uobičajenog sistema plaćanja Državnog trezora.

c) Izdaci za koje se ne odobrava gotovinski način plaćanja ukupno iznose 189.496,69€, a odnose se na isplate za: autorske honorare, pomoći zaposlenima, nabavku materijala, telefonske usluge, usluge opremanja i održavanja, usluge informisanja javnosti, električnu energiju za zakupljeni prostor, takse, topli obrok.

Izdaci za ugovorene autorske honorare iznose 120.774,00€. Pomoć zaposlenima po odlukama iznosi 23.495,00€, od čega se na pomoć za liječenje i pomoć u slučaju smrti odnosi 15.020,50€, a iznos od 8.475,00€ se odnosi na isplate popisnoj komisiji, komisiji za javne nabavke, sponzorstva za premijeru, pomoć za školovanje, za sportsko takmičenje, isplate povodom 8. marta. Naknade komisijama po Zakonu o porezu na dohodak fizičkih lica predstavljaju oporezivi dio dohodka.


Strana 84

� Revizijom izdataka za službeni put u zemlji i inostranstvu utvrñeno je nepoštovanje Granskog kolektivnog ugovora za oblast kulture i Uredbe o naknadama i drugim primanjima državnih službenika i namještenika, u dijelu koji se tiče popunjavanja putnih naloga, kao i obaveze potpisivanja od strane starješine.

- Po računu 413211 evidentirani izdaci za službena putovanja u zemlji iznose 67.408,11€,

kontrolom je obuhvaćeno 81,25% i utvrñeno da veći broj putnih naloga ne sadrži: svrhu, odredište, vrijeme povratka, način prevoza i potpis starješine.

- Kod troškva za službena putovanja u zemlji sa sopstvenim vozilom, utvrñena je nepravilnost u načinu pravdanja. Trošak je evidentiran u iznosu od 10.992,48€ na računu 413212, od čega je kontrolisano 80,10%, i utvrñeno da akontacije nijesu pravdane naknadom u visini od 25% cijene po litru, već su se troškovi priznavali po dostavljenim računima.

- Kod troškova za službeni put u inostranstvu u ukupnom iznosu od 8.375,95€, od 80,38% kontrolisanih putnih naloga većina ne sadrži vrijeme povratka, svrhu putovanja i potpis starješine. Tabelarni pregled gotovinski izmirenih obaveza

2.6. Javne nabavke

Plan javnih nabavki za 2009. godinu donesen je 29. 12. 2009. godine broj 01-4500 na ukupnu vrijednost od 216.000,00€, a odnosi se na nabavku kompjuterske opreme, pozorišne rasvjete, transportnih i prevoznih sredstava. U toku 2009. godine donesene su odluke za sprovoñenje otvorenog postupka javnih nabavki i nabavki male vrijednosti.

� Revizijom je ustanovljeno da Planom javnih nabavki za 2009. godinu nije predviñena nabavka radova i usluga. Po evidenciji Glavne knjige, za 2009. godinu utvrñeni su izdaci za izvršene radove i usluge u ukupnom iznosu od 526.610,23€, za koje su stečeni uslovi, a nijesu sprovedeni postupci javnih nabavki po Zakonu o javnim nabavkama.


Strana 85

Evidentirani su izdaci za pet dobavljača koji čine 59,06% od ukupnog utvrñenog iznosa:

a) Izdatak u iznosu od 96.372,90€ se odnosi na zakup poslovnog prostora po ugovoru iz 2008. godine, za koji nije sproveden postupak javnih nabavki. Ugovor je raskinut, zbog nepredviñenih okolnosti, na koje subjekat revizije nije imao uticaja. Mjesečna rata po ugovoru je bila 5.400€. Ugovor o zakupu sa drugim dobavljačem usluga, zbog hitnosti je sklopljen krajem 2009. godine. Ugovorena mjesečna zakupnina iznosi 3.172,50€, za poslovni prostor manje površine u odnosu na prethodni za 195m2. Od Direkcije za javne nabavke nije zahtijevana saglasnost za skraćeni postupak javnih nabavki zbog hitnosti.

b) Izdatak u ukupnom iznosu od 105.897,77€ odnosi se na dobavljača usluga štampe. Ugovor o pružanju usluga Klipinga (praćenje medijskog sadržaja) sklopljen je 16. 04. 2008. godine za period do 14. 04. 2009. godine.

c) Izdatak u ukupnom iznosu od 38.537,98€ za pružanje ugostiteljskih usluga, po osnovu

ugovora koji je sklopljen 03. 04. 2008. godine za period do 31. 12. 2008. godine.

d) Izdatak u ukupnom iznosu od 33.506,60€ za usluge prevoza.

e) Usluge za realizaciju Festivala u Kotoru, finansiran sredstvima Ministarstva kulture, sporta i medija u ukupnom iznosu od 36.721,62€.

Izdaci po dobavljačima za izvršene radove i usluge bez sprovedenog postupka javnih nabavki


Strana 86

3. OCJENE, ZAKLJUČCI I PREPORUKE

NNaa bbaazzii uuttvvrrññeennoogg ččiinnjjeenniiččnnoogg ssttaannjjaa ii aannaalliizzee IIzzjjaaššnnjjeennjjaa ssuubbjjeekkttaa rreevviizziijjee ((bbrroojj 0011--22448811 oodd 1144.. 0066.. 22001100.. ggooddiinnee)) nnaa PPrreelliimmiinnaarrnnii iizzvvjjeeššttaajj DDrržžaavvnnee rreevviizzoorrsskkee iinnssttiittuucciijjee,, aa uu sskkllaadduu ssaa ččllaannoomm 5500 PPoosslloovvnniikkaa DDrržžaavvnnee rreevviizzoorrsskkee iinnssttiittuucciijjee,, nnaaddlleežžnnii KKoolleeggiijjuumm uu ssaassttaavvuu mmrr BBrraanniissllaavv RRaadduulloovviićć ((ččllaann SSeennaattaa –– rruukkoovvooddiillaacc KKoolleeggiijjuummaa)) ii ddrr MMiillaann DDaabboovviićć ((ččllaann KKoolleeggiijjuummaa)),, nnaa ssjjeeddnniiccii ooddrržžaannoojj 1166.. 0066.. 22001100.. uussvvoojjiioo jjee KKOONNAAČČNNII IIZZVVJJEEŠŠTTAAJJ oo rreevviizziijjii GGooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa CCNNPP--aa zzaa 22000099.. ggoodd.. ssaa sslljjeeddeeććiimm ooccjjeennaammaa,, zzaakklljjuuččcciimmaa ii pp rr ee pp oo rr uu kk aa mm aa::

1. Računovodstveni sistem CNP-a ne obezbjeñuje adekvatnu evidenciju o izvršenju budžeta. Evidencija na obračunskoj računovodstvenoj osnovi nedosljedno se primjenjuje, što je rezultiralo datim konstatacijama u Izvještaju. Evidencija ne obezbjeñuje praćenje realizacije programskog budžeta.

� Subjekt revizije treba da dosljedno primjenjuje propise koji ureñuju oblast

računovodstvene evidencije na gotovinskoj ili modifikovanoj osnovi, prije svega Pravilnik o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (»Sl. list RCG« br. 35/05, 37/05 i 81/05);

� Neophodno je da obezbijedi dosljednu primjenu Zakona o budžetu, koja podrazumijeva iskazivanje izdataka i primitaka po programima, radi praćenja ostvarenja plana.

2. Crnogorsko narodno pozorište raspolaže računima koji nijesu otvoreni u skladu sa odredbama člana 12 Zakona o budžetu i tačkama 92-100 Uputstva o radu Državnog trezora.

� Shodno odredbama tač. 104 i 105 Uputstva o radu Državnog trezora, CNP treba da Ministarstvu finansija podnese zahtjev za gašenje računa.

3. Sopstveni prihodi Crnogorskog narodnog pozorišta nijesu evidentirani u Glavnoj knjizi

Državnog trezora, kao ni rashodi nastali po tom osnovu.

� Potrebno je da se planiraju svi prihodi i primici koji se ostvaruju, radi mogućnosti praćenja ostvarenja prihoda i preduzimanja radnji za njihovo ostvarenje.

� Potrebno je da se svi prihodi i primici subjekta revizije evidentiraju po izvorima iz kojih potiču u skladu sa zakonom.

4. Konstatovano je da organizaciona struktura CNP-a nije u cjelosti popunjena odgovarajućim radnim mjestima (nepopunjeno je 45 radnih mjesta), te da postoji nesaglasje izmeñu faktičkog stanja nepokretne imovine i njene evidencije u dokumentima.

� Potrebno je obezbijediti izmjene i dopune Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta u skladu sa stvarnim potrebama CNP-a i pokrenuti postupak kod nadležnog organa u cilju pravilne i potpune katastarske evidencije imovine koju koristi CNP.


Strana 87

5. Utvrñeni su nedostaci koji se odnose na mjesečno uvećenje zarade umjetnika, isplata ugovorenih autorskih honorara, isplata zaposlenima na ime dodatnog angažmana koji predstavljaju diskreciono pravo.

� Obezbijediti dosljednu primjenu Granskog kolektivnog ugovora za oblast kulture, utvrñivanje kriterijuma, normi i mjerila za uvećanje zarada od 20%, kao i primjenu člana 74 Pravila CNP-a, za utvrñivanje visine honorara.

� Dodatni angažman zaposlenih tretirati kao prekovremeni rad u skladu sa članom 42 i 45 Zakona o radu i obezbijedti dosljednu primjenu Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica.

6. Gotovina u iznosu od 290.108,71€ prensšena sa redovnog računa u blagajnu, predstavlja

nepravilnost u poslovanju i nenamjensko trošenje sredstava, što zahtijeva da:

� Subjekt revizije treba da obezbijedi primjenu Uputstva o radu Državnog trezora, po kojem se državni novac koristi u cilju podmirivanja kontinuiranih finansijskih potreba koje se ne mogu efikasno obavljati preko uobičajenog sistema plaćanja Državnog trezora.

� Obezbijediti dosljednu primjenu Granskog kolektivnog ugovora za oblast kulture i Uredbe o naknadama i drugim primanjima državnih službenika i namještenika, kod gotovinskog finansiranja izdataka za službena putovanja.

7. Konstatovano nepridržavanje Zakona o javnim nabavkama prilikom nabavke robe, usluga i izvršenja radova u ukupnom iznosu od 526.610,23€, kao i neusklañenost plana javnih nabavki sa finansijskim izvršenjem zahtijeva da ubuduće:

� Subjekat revizije treba da osigura potpunu primjenu Zakona o javnim nabavkama koji reguliše postupak nabavke robe, usluga i izvoñenja radova.

� Subjekat revizije treba da uskladi plan nabavki sa finansijskim planom radi obezbjeñivanja zakonitog i transparentnog trošenja javnih sredstava.

Obim i karakter utvrñenih nepravilnosti i nedostataka nalaže:

� da se sa utvrñenim nepravilnostima i nedostacima u radu subjekta revizije, kroz

upućivanje Konačnog izvještaja o reviziji, upozna Ministarstvo finansija i Ministarstvo kulture kao organ nadležan za nadzor nad radom subjekta revizije,

� da se Konačan izvještaj dostavi vrhovnom državnom tužiocu u cilju provjere eventualnih

nepravilnosti i postojanja prekršaja usljed nedostavljanja Ugovora o poslovno-tehničkoj saradnji Državnom tužilaštvu,

� da subjekt revizije u roku do 31. 03. 2011. god. izvijesti Državnu revizorsku instituciju o preuzetim mjerama po izrañenim i dostavljenim preporukama.

IZVOD


NACIONALNE TURISTIČKE ORGANIZACIJE CRNE GORE ZA 2009. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Nacionalna turistička organizacija Crne Gore Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj za 2009. godinu Trajanje revizije: 70 radnih dana Sastav Kolegijuma: mr Branislav Radulović, član Senata – rukovodilac Kolegijuma

g. Dragiša Pešić, član Senata – član Kolegijuma


Strana 91

1. OPŠTI PODACI O SUBJEKTU REVIZIJE

Subjekat revizije je pravno lice čiji je osnivač Vlada Crne Gore. Starješina organa je direktor Saša Radović. Sjedište subjekta revizije je Rimski trg 47, Podgorica. 1.1. Unutrašnja organizacija

Nacionalna turistička organizacija Crne Gore osnovana je Odlukom Vlade Crne Gore od 14. septembra 2006. godine (»Sl. list RCG« br. 63/06 od 13. 10. 2006, 03/07 od 17. 01. 2007. godine).

Prema Zakonu o turističkim organizacijama i Odluci o osnivanju NTO Crne Gore, organi

upravljanja su: 1. Skupština, 2. Izvršni odbor, 3. predsjednik i 4. Nadzorni odbor.

Članom 10 Odluke o osnivanju predviñeno je da donošenje Statuta, izbor organa upravljanja i

upis u sudski registar, trebalo je izvršiti najkasnije 60 dana od dana donošenja odluke. Zaključkom Vlade od 12. 09. 2006. godine za pripremu osnivačkih akata Organizacije bilo je zaduženo Ministarstvo turizma.

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa oorrggaannii uupprraavvlljjaannjjaa zzaa kkoonnttrroolliissaannii ppeerriioodd ((22000099.. ggooddiinnaa)) nniijjeessuu kkoonnssttiittuuiissaannii,, nniittii jjee SSttaattuutt OOrrggaanniizzaacciijjee ddoonneesseenn uu pprreeddvviiññeennoomm rrookkuu.. TTrrii ii ppoo ggooddiinnee ppoo iisstteekkuu OOddlluukkoomm pprrooppiissaannoogg rrookkaa,, 2233.. 0044.. 22001100.. ggooddiinnee,, ooddrržžaannaa jjee KKoonnssttiittuuttiivvnnaa ssjjeeddnniiccaa SSkkuuppššttiinnee NNTTOO CCGG nnaa kkoojjoojj jjee iizzaabbrraann IIzzvvrrššnnii ii NNaaddzzoorrnnii ooddbboorr ii uussvvoojjeenn SSttaattuutt OOrrggaanniizzaacciijjee nnaa kkoojjii jjee VVllaaddaa CCrrnnee GGoorree ddaallaa ssvvoojjuu ssaaggllaassnnoosstt ((bbrr.. 0033--22887700 oodd 0088.. 0044.. 22001100.. ggooddiinnee)).. Zakonom o turističkim organizacijama odreñeno je da turističke organizacije svojstvo pravnog

lica stiču danom upisa u Registar turističkih organizacija za čije voñenje je nadležno Ministarstvo turizma. Prijavu za upis, turistička organizacija dužna je podnijeti u roku od 15 dana od dana osnivanja, a Ministarstvo je dužno izvršiti upis rješenjem u roku od 10 dana od dana podnošenja prijave.

�� DDrržžaavvnnoomm rreevviizzoorruu nniijjee ddoossttaavvlljjeennaa nnaa uuvviidd pprriijjaavvaa zzaa uuppiiss,, kkaaoo nnii rrjjeeššeennjjee iizz RReeggiissttrraa

ttuurriissttiiččkkiihh oorrggaanniizzaacciijjaa..

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa NNaacciioonnaallnnaa ttuurriissttiiččkkaa oorrggaanniizzaacciijjaa nniijjee ddoonniijjeellaa PPrraavviillnniikk oo uunnuuttrraaššnnjjoojj oorrggaanniizzaacciijjii ii ssiisstteemmaattiizzaacciijjii rraaddnniihh mmjjeessttaa..


Strana 92

2. UTVRĐENO ČINJENIČNO STANJE 2.1. Nadzor i sistem internih kontrola 2.1.1. Nadzor nad NTO i sistem internih kontrola

NNaaddzzoorr nad sprovoñenjem Zakona o turističkim organizacijama vrši Ministarstvo turizma, tako što se godišnji programi i planovi aktivnosti, planovi budžeta, izvještaji i druge informacije Nacionalne turističke organizacije Crne Gore dostavljaju Vladi na saglasnost i usvajanje, uz prethodno mišljenje i procesuiranje od strane resornog ministarstva.

Aktivnosti NTO su sastavni dio programa i akcionih godišnjih planova, planova za pripremu

zimske i ljetnje turističke sezone kao i izvještaja i informacija o njihovoj realizaciji i aktivnostima, a koje shodno ekonomskoj politici i Programu rada Vlade priprema, obrañuje i Vladi dostavlja na razmatranje Ministarstvo turizma.

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa jjee MMiinniissttaarrssttvvoo ttuurriizzmmaa,, kkoojjee jjee ppoo zzaakklljjuuččkkuu VVllaaddee bbiilloo zzaadduužžeennoo zzaa pprriipprreemmuu oossnniivvaaččkkiihh aakkaattaa NNTTOO,, ttoo nniijjee iizzvvrrššiilloo uu pprreeddvviiññeennoomm rrookkuu ii ddaa ssuu oonnii ddoonniijjeettii ssaa zzaakkaaššnnjjeennjjeemm oodd ttrrii ii ppoo ggooddiinnee ((oodd ddoonnooššeennjjaa OOddlluukkee oo oossnniivvaannjjuu NNTTOO))..

Novousvojenim Statutom NTO od 08. 04. 2010. godine predviñeno je da:

a) Nadzorni odbor, kao organ NTO, vrši nadzor nad:

- voñenjem poslova, - materijalnim i finansijskim poslovanjem i raspolaganjem sredstvima, - izvršenjem i sprovoñenjem programa rada i finansijskog plana Organizacije.

b) Skupština NTO donosi godišnji finansijski plan i završni račun NTO, uz saglasnost Vlade.

IInntteerrnnaa rreevviizziijjaa Ministarstva finansija, u toku 2009. godine, obavila je internu reviziju izdataka

NTO za period 01. 01 – 31. 05. 2009. godine i dala preporuke u cilju poboljšanja poslovanja subjekta revizije. Jedna od preporuka interne revizije odnosila se na prelazak evidentiranja transakcija NTO sa sistema obračunskog na sistem budžetskog dvojnog knjigovodstva zasnovanog na gotovinskoj ili modifikovanoj gotovinskoj osnovi u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština. U svom izjašnjenju, NTO je izrazila spremnost da postupi po preporuci revizora uz zahtjev Ministarstvu finansija da izda zvanično mišljenje da NTO nema obavezu podnošenja završnog računa i finansijskih iskaza Privrednom sudu i Poreskoj upravi. Na ovaj zahtjev NTO, Ministarstvo finansija nije dalo povratni odgovor.

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa ssuubbjjeekktt rreevviizziijjee nniijjee iissppooššttoovvaaoo pprreeppoorruukkuu iinntteerrnnee rreevviizziijjee MMiinniissttaarrssttvvaa ffiinnaannssiijjaa..

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa ssuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee nnee vvrrššii ppllaaććaannjjee ppoojjeeddiinniihh iizzddaattaakkaa zzaahhttjjeevvoomm zzaa ppllaaććaannjjee,, vveećć ssee zzaahhttjjeevvoomm zzaa ppllaaććaannjjee pprreennoossee ssrreeddssttvvaa ssaa GGllaavvnnoogg rraaččuunnaa DDrržžaavvnnoogg ttrreezzoorraa nnaa rraaččuunn NNTTOO kkoodd ppoosslloovvnnee bbaannkkee,, ssaa kkooggaa oonnaa vvrrššii ppllaaććaannjjee sshhooddnnoo ssvvoojjiimm ppoottrreebbaammaa.. UUppuuttssttvvoomm oo rraadduu DDrržžaavvnnoogg ttrreezzoorraa ((ttaaččkkaa 3399)) pprrooppiissaannoo jjee ddaa ssvvee ffaazzee kkoonnttrroollee iizzddaattaakkaa mmoorraajjuu bbiittii ddookkuummeennttoovvaannee pprraavviinnoo iissppuunnjjeenniimm oobbrraasscceemm –– zzaahhttjjeevvoomm zzaa ppllaaććaannjjee..


Strana 93

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa rraaččuunnii NNTTOO kkoodd ppoosslloovvnniihh bbaannaakkaa nniijjeessuu oottvvoorreennii uu sskkllaadduu ssaa ooddrreeddbbaammaa ččllaannaa 1122 ZZaakkoonnaa oo bbuuddžžeettuu ii ttaaččkkaammaa 9922 –– 110000 UUppuuttssttvvaa oo rraadduu DDrržžaavvnnoogg ttrreezzoorraa..

�� NNTTOO nniijjee sspprroovveellaa aakkttiivvnnoossttii uu cciilljjuu uussppoossttaavvlljjaannjjaa ssiisstteemmaa iinntteerrnniihh kkoonnttrroollaa ii nniijjee uussvvoojjiillaa pprraavviillnniikkee oo iinntteerrnniimm kkoonnttrroollnniimm ppoossttuuppcciimmaa ssaa cciilljjeemm uuvvooññeennjjaa pprraavviillaa,, ppoossttuuppaakkaa ii ssmmjjeerrnniiccaa zzaa ssiisstteemmee ffiinnaannssiijjsskkoogg uupprraavvlljjaannjjaa ii kkoonnttrroollee..

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa NNTTOO nneemmaa PPrraavviillnniikk oo uuppoottrreebbii sslluužžbbeenniihh aauuttoommoobbiillaa,, PPrraavviillnniikk oo rreepprreezzeennttaacciijjii ii PPrraavviillnniikk oo uunnuuttrraaššnnjjoojj oorrggaanniizzaacciijjii ii ssiisstteemmaattiizzaacciijjii rraaddnniihh mmjjeessttaa..

2.1.2. Nadzor NTO nad lokalniim turističkim organizacijama

Po članu 19 Zakona o turističkim organizacijama, lokalne turističke organizacije (u daljem tekstu LTO) su u obavezi da prije usvajanja svog finansijskog plana i programa rada pribave mišljenje NTO. NTO svake godine održava koordinacione sastanke sa LTO, na kojima se analiziraju rezultati prethodne sezone i planiraju i koordiniraju promotivne aktivnostiu u zemlji i inostranstvu za pripremu predstojeće turističke sezone, u svim turističkim mjestima i na nacionalnom nivou.

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo,, nnaa oossnnoovvuu pprreezzeennttiirraannee ddookkuummeennttaacciijjee,, ddaa jjee uu 22000099.. ggooddiinnii 1144 oodd

uukkuuppnnoo 2200 llookkaallnniihh ttuurriissttiiččkkiihh oorrggaanniizzaacciijjaa ssvvoojjee pprrooggrraammee rraaddaa ii ffiinnaannssiijjsskkee ppllaannoovvee ddoossttaavviilloo nnaa mmiiššlljjeennjjee NNTTOO,, nnaa kkoojjee jjee ggeenneerraallnnoo ddaattoo ppoozziittiivvnnoo mmiiššlljjeennjjee..

2.2. Sistem računovodstvene evidencije NTO

NTO vodi knjigovodstvenu evidenciju na obračunskoj osnovi i sastavlja godišnje finansijske izvještaje u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji2 i kontnim planom za privredna društva.

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa NNTTOO nnee pprriimmjjeennjjuujjee PPrraavviillnniikk oo jjeeddiinnssttvveennoojj kkllaassiiffiikkaacciijjii rraaččuunnaa zzaa bbuuddžžeett RReeppuubblliikkee,, bbuuddžžeettee vvaannbbuuddžžeettsskkiihh ffoonnddoovvaa ii bbuuddžžeettee ooppššttiinnaa ((»SSll.. lliisstt RRCCGG« bbrr.. 8811//0055)),, PPrraavviillnniikk oo nnaaččiinnuu pprriipprreemmee,, ssaassttaavvlljjaannjjaa ii ppooddnnooššeennjjaa ffiinnaannssiijjsskkiihh iizzvvjjeeššttaajjaa bbuuddžžeettaa,, ddrržžaavvnniihh ffoonnddoovvaa ii jjeeddiinniiccaa llookkaallnnee ssaammoouupprraavvee ((»SSll.. lliisstt CCGG« bbrr.. 2211//0099)) ii UUppuuttssttvvoo oo rraadduu DDrržžaavvnnoogg ttrreezzoorraa ((»SSll.. lliisstt CCGG« bbrr.. 8800//0088))..

2.3. Finansiranje NTO

U skladu sa Zakonom o turističkim organizacijama sredstva za rad NTO se obezbjeñuju iz sljedećih izvora:

članskog doprinosa, boravišne, turističke i izletničke takse, sredstava budžeta, donacija, kredita i drugih izvora u skladu sa zakonom. Namjenski prihodi pripadaju NTO u visini 30% članskog doprinosa, 20% turističke i 20% boravišne takse, čiju naplatu vrši nadležni poreski organ opštine.

2 Zakon o računovodstvu i reviziji (»Sl. list RCG« br. 69/05 od 18. 11. 2005 i »Sl. list Crne Gore« br. 80/08 od 26. 12. 2008) se ne primjenjuje na subjekte koji se finansiraju iz budžeta i vanbudžetskih fondova (član 1 stav 3).


Strana 94

Zakonom o budžetu za 2009. godinu planirana sredstva za finansiranje tekućih i kapitalnih izdataka NTO iznose3 1.892.489,004 i to 1.642.447,71 za program Promocija i uticaj na turistički proizvod i 250.041,29 za program Administracija.

Na račun NTO je u 2009. godini preneseno 1.533.660,05, od čega 1.010.408,97 opštih prihoda

i 523.251,08 namjenskih prihoda (boravišna i turistička taksa).

Osim sredstava iz budžeta, NTO se u 2009. godini finansirala i iz drugih izvora. Struktura prihoda NTO u 2009. godini je:

Opšti prihodi iz budžeta 1.010.408,97 Borav. i tur. taksa 523.251,08 Članski doprinosi 190.982,25 Sopstveni prihodi 788.640,85

Ukupni prihodi 2.513.282,97

Opšti prihodi izbudžeta

40%

Boravišna i turističkataksa21%

Članski doprinosi8%

Sopstveni prihodi31%

2.4. Finansijski izvještaj NTO

NTO je obavezna, u skladu sa Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave da nadležnom ministarstvu dostavi finansijski izvještaj na obrascima 3, 4 i 6:

- Izvještaj o novčanim tokovima III, - Izvještaj o neizmirenim obavezama, - Izjava o načinu utroška sredstava nakon isteka fiskalne godine.

�� NNTTOO jjee ssaassttaavviillaa GGooddiiššnnjjii ffiinnaannssiijjsskkii iizzvvjjeeššttaajj zzaa 22000099.. ggooddiinnuu uu sskkllaadduu ssaa ZZaakkoonnoomm oo

rraaččuunnoovvooddssttvvuu ii rreevviizziijjii ii ttoo nnaa oobbrraasscciimmaa BBiillaannss uussppjjeehhaa,, BBiillaannss ssttaannjjaa ii SSttaattiissttiiččkkii aanneekkss,, ii nnjjiimmee ssuu oobbuuhhvvaaććeennii ccjjeellookkuuppnnii pprriihhooddii ii rraasshhooddii,, ooddnnoossnnoo ssvvee ppoosslloovvnnee pprroommjjeennee uu ttookkuu iizzvvjjeeššttaavvaannoogg ppeerriiooddaa..

3 Nakon rebalansa i preusmjerenja 4 Svi iznosi koji se odnose na novčana sredstva dati su u EURIMA


Strana 95

�� NNTTOO jjee ssaassttaavvlliillaa ii GGooddiiššnnjjii ffiinnaannssiijjsskkii iizzvvjjeeššttaajj uu sskkllaadduu ssaa PPrraavviillnniikkoomm oo nnaaččiinnuu pprriipprreemmee,, ssaassttaavvlljjaannjjaa ii ppooddnnooššeennjjaa ffiinnaannssiijjsskkiihh iizzvvjjeeššttaajjaa bbuuddžžeettaa,, ddrržžaavvnniihh ffoonnddoovvaa ii jjeeddiinniiccaa llookkaallnnee ssaammoouupprraavvee ((»SSll.. lliisstt CCrrnnee GGoorree« bbrr.. 2211//0099,, 1144//1100)).. OOvvaajj iizzvvjjeeššttaajj ssee ooddnnoossii ssaammoo nnaa ddiioo pprriihhooddaa kkoojjee NNTTOO ddoobbiijjaa iizz bbuuddžžeettaa,, ooddnnoossnnoo ddiioo iizzddaattaakkaa ppllaaććeenniihh ttiimm ssrreeddssttvviimmaa.. U skladu sa navedenim činjeničnim stanjem, a u cilju dobijanja što jasnije slike o poslovanju

subjekta revizije, predmet revizije su bili oba Godišnja finansijska izvještaja NTO.

2.4.1. Godišnji finansijski izvještaj NTO (sastavljen u skladu sa Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave)

NTO je sastavila Godišnji finansijski izvještaj na obrascima 3 – Izvještaj o novčanim tokovima

III, 4 – Izvještaj o neizmirenim obavezama i 6 – Izjava o načinu utroška sredstava nakon isteka fiskalne godine. 2.4.1.1. Izvještaj o novčanim tokovima III

RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa::

�� IIzzvvjjeeššttaajj oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII nniijjee ssaassttaavvlljjeenn nnaa oossnnoovvuu ppooddaattaakkaa iizz GGllaavvnnee kknnjjiiggee NNTTOO,, vveećć nnaa oossnnoovvuu ppooddaattaakkaa oo iizzvvrrššeennjjuu bbuuddžžeettaa iizz GGllaavvnnee kknnjjiiggee DDrržžaavvnnoogg ttrreezzoorraa..

�� NNTTOO jjee oossiimm pprriilliivvaa iizz bbuuddžžeettaa uu iizznnoossuu oodd 11..553333..666600,,0055 iimmaalloo pprriilliivvee iizz ddrruuggiihh iizzvvoorraa uu iizznnoossuu 559955..118811,,8855 kkoojjii nniijjeessuu pprriikkaazzaannii uu IIzzvvjjeeššttaajjuu oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII..

�� NNTTOO jjee ffiinnaannssiirraallaa iizzddaattkkee uu iizznnoossuu 550044..334477,,6677 iizz ssooppssttvveenniihh iizzvvoorraa,, kkoojjii nniijjeessuu pprriikkaazzaannii uu IIzzvvjjeeššttaajjuu oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII..

NTO ima otvorene račune kod Crnogorske komercijalne banke i Podgoričke banke.

Predstavništva NTO u Beogradu, Sarajevu i Frankfurtu imaju otvorene račune na koje im NTO prenosi novac, a sa kojih oni vrše plaćanja shodno svojim potrebama.

Ministarstvo finansija je u Uputstvu za izradu završnih računa potrošačkih jedinica za 2009.

godinu objavilo da potrošačke jedinice koje imaju račune koji nijesu otvoreni u skladu sa propisima, imaju obavezu da podnesu zahtjev za njihovo gašenje, a sredstva prenesu na Glavni račun Državnog trezora.

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa rraaččuunnii NNTTOO kkoodd ppoosslloovvnniihh bbaannaakkaa nniijjeessuu oottvvoorreennii uu sskkllaadduu ssaa

ooddrreeddbbaammaa ččllaannaa 1122 ZZaakkoonnaa oo bbuuddžžeettuu ii ttaaččkkaammaa 9922 –– 110000 UUppuuttssttvvaa oo rraadduu DDrržžaavvnnoogg ttrreezzoorraa.. 2.4.1.2. Izvještaj o neizmirenim obavezama NTO

NTO je sačinila i Ministarstvu finansija dostavila Izvještaj o neizmirenim obavezama na obrascu 4. U Izvještaju o neizmirenim obavezama prikazane su neizmirene obaveze po osnovu otplate dugova u iznosu 160.263,26.


Strana 96

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa oovvaajj iizznnooss nniijjee ooddggoovvaarraajjuuććii jjeerr pprreemmaa ppooddaacciimmaa iizz GGllaavvnnee kknnjjiiggee NNTTOO ssaallddoo nnaa rraaččuunnuu 55 ((ssaallddoo ddoobbaavvlljjaaččaa)) iizznnoossii 8822..449933,,0000,, kkaaoo ššttoo jjee ii oobbjjaavvlljjeennoo uu BBiillaannssuu ssttaannjjaa,, nnaa ppoozziicciijjii »kkrraattkkoorrooččnnee oobbaavveezzee iizz ppoosslloovvaannjjaa«..

2.4.1.3. Izjava o načinu utroška sredstava nakon isteka fiskalne godine

U Izjavi o načinu utroška sredstava nakon isteka fiskalne godine, prikazano je stanje sredstava na kraju fiskalne godine u iznosu 74.124,28, kao i da su sredstva utrošena do 31. 03. 2010. godine. Objavljeni iznos se odnosi na stanje gotovine na računu NTO kod poslovne banke na koji se uplaćuju sredstva iz Državnog trezora. Objavljeni iznos gotovine i gotovinskih ekvivalenata u Bilansu stanja je 140.998,00 i odgovara podacima iz Glavne knjige NTO. Ovaj iznos, osim iznosa objavljenog u Izjav, obuhvata i stanje gotovine na deviznom računu, računima predstavništava i kreditnim karticama. 2.4.2. Godišnji finansijski izvještaj NTO (sastavljen u skladu sa Zakonom o računovodstvu i

reviziji)

NTO je sastavila Godišnji finansijski izvještaj u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji i to na obrascima: Bilans uspjeha, Bilans stanja i Statistički aneks. Uz Godišnji finansijski izvještaj nijesu objavljene napomene u kojima se daje opis primijenjenih računovodstvenih politika i analitičko pojašnjavanje materijalno značajnih bilansnih pozicija.

NTO je prikazala u Bilansu uspjeha prihode, kroz poziciju ostali poslovni dobici, u vrijednosti

2.513.283€. Ova materijalno značajna bilansna pozicija nije analitički pojašnjena u napomenama uz finansijski izvještaj.

U Bilansu uspjeha su prikazani rashodi NTO u iznosu 2.496.702. Od ovog iznosa 2.045.491 ili

81,93% se odnosi na bilansnu poziciju »Ostali poslovni rashodi«, koja nije kao materijalno značajna pojašnjena u napomenama uz finansijski iskaz.

�� BBiillaannss uussppjjeehhaa jjee ssaassttaavvlljjeenn nnaa oossnnoovvuu ppooddaattaakkaa iizz GGllaavvnnee kknnjjiiggee NNTTOO ii pprreemmaa mmiiššlljjeennjjuu ddrržžaavvnnoogg rreevviizzoorraa,, iissttiinniittoo ii oobbjjeekkttiivvnnoo,, ppoo ssvviimm mmaatteerriijjaallnnoo zznnaaččaajjnniimm ppiittaannjjiimmaa,, pprriikkaazzuujjee rreezzuullttaatt ppoosslloovvaannjjaa ssuubbjjeekkttaa rreevviizziijjee..

2.5. Prihodi NTO

NTO je u 2009. godini ostvario ukupan prihod u iznosu 2.513.282.90, i to prihode po osnovu:

� Prenosa sredstava iz budžeta u iznosu 1.533.660,05 i - opšte prihode u iznosu 1.010.408,97 - namjenske prihode u iznosu 523.251,08.

� Sopstvene prihode u iznosu od 979.622,85.

- Sopstvenih prihoda po osnovu ugovora o strateškom partnerstvu koji su ostvareni na osnovu Sporazuma o strateškim partnerstvima zaključuje NTO sa zainteresovanim subjektima. Sporazumi se zaključuju u skladu sa Programom strateškog partnerstva sa privredom Crne Gore.


Strana 97

- Prihodi po osnovu participacija se ostvaruju poslovnim odnosom izmeñu NTO i privrednih subjekata zainteresovanih za učešće na sajmovima turizma.

Ukupni prihodi po ova dva osnova iznose 780.862,00.

- Prilivi po osnovu članskih doprinosa koji se ostvaruju i skladu sa Zakonom o turističkim organizacijama. NTO ostvaruje prihode u visini od 30% članskih doprinosa, čiju naplatu vrši nadležni poreski organ opštine. NTO je ostvarila priliv po osnovu članskih doprinosa u iznosu 190.982,25. Uplate po osnovu članskih doprinosa se vrše na račun NTO kod poslovne banke.

�� SS oobbzziirroomm nnaa ttoo ddaa ssuu uu ppiittaannjjuu nnaammjjeennsskkii pprriihhooddii,, oovvaakkaavv nnaaččiinn uuppllaattee ii eevviiddeenncciijjee ((mmiimmoo kkoonnssoolliiddoovvaannoogg rraaččuunnaa DDrržžaavvnnoogg ttrreezzoorraa)) ddoovvooddii ddoo ssiittuuaacciijjee ddaa ssee oovvii pprriihhooddii nnee eevviiddeennttiirraajjuu uu GGllaavvnnoojj kknnjjiizzii DDrržžaavvnnoogg ttrreezzoorraa,, ššttoo nniijjee uu sskkllaadduu ssaa ččllaannoomm 1111 ssttaavv 22 ZZaakkoonnaa oo bbuuddžžeettuu11..

- Ostali prihodi – prilivi ostvareni po osnovu ostalih prihoda iznose 7.778,60 i odnose se na prihod od povraćaja poreza, prihod od kamate, otkup tenderske dokumentacije itd.

2.6. Rashodi NTO

Ukupni rashodi NTO u 200. godini, na osnovu podataka iz Glavne knjige iznose 2.496.701,93. 2.6.1. Troškovi zaposlenih

Bilansna pozicija »Troškovi zaposlenih« prikazana je u Bilansu uspjeha u iznosu od 378.173,00.

�� UU ppoossttuuppkkuu rreevviizziijjee pprroovvjjeerroomm ppooddaattaakkaa iizz GGllaavvnnee kknnjjiiggee uuttvvrrññeennoo jjee ddaa ssuu oovvii ttrroošškkoovvii pprriikkaazzaannii uu ttaaččnnoomm iizznnoossuu..

Obračun zarada, poreza i doprinosa zaposlenih vrši se u računovodstvu NTO. Najniža cijena

rada za obračun zarada u 2009. godini iznosila je 55,00€, a koeficijenti složenosti poslova odreñeni su odlukom direktora (broj 02-127 od 24. 01. 2008) kojom su za sve zaposlene, poimenično, utvrñeni koeficijenti bbeezz jjaassnnoogg pprraavvnnoogg oossnnoovvaa..

2.7. Izdaci NTO

Provjera dokumentacione osnove evidentiranih izdataka vršena je na uzorku od 1.980.264,68 ili 86,33% uzorkovane populacije, pri čemu populaciju predstavlja dugovni promet računa 5 (dobavljači), koji za posmatrani period iznosi 2.293.874,55.

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo,, nnaa oossnnoovvuu pprreetthhooddnnoo uuttvvrrññeennoogg ččiinnjjeenniiččnnoogg ssttaannjjaa,, ddaa uu ppoosslloovvnnoojj ddookkuummeennttaacciijjii NNTTOO zzaa ppoojjeeddiinnee iizzddaattkkee nneemmaa pprraatteeććee ddookkuummeennttaacciijjee nnaa oossnnoovvuu kkoojjiihh jjee ddrržžaavvnnii rreevviizzoorr mmooggaaoo ddaa uuttvvrrddii vveezzuu iizzmmeeññuu ppllaaććeennoogg iizzddaattkkaa ii zzaaddaattkkaa iillii aakkttiivvnnoossttii NNTTOO ččiijjee jjee iizzvvrrššeennjjee pprroouuzzrrookkoovvaaoo nnaassttaannaakk iizzddaattaakkaa.. ZZaa ppoojjeeddiinnee iizzddaattkkee kkoojjii ssee ooddnnoossee nnaa uuggoossttiitteelljjsskkee uusslluuggee uu pprraatteeććoojj ddookkuummeennttaacciijjii nneemmaa ffiisskkaallnnoogg rraaččuunnaa..

1 »Primici budžeta države, ugovorene obaveze, izdaci, izvršene uplate i isplate moraju biti evidentirani u Glavnoj knjizi Trezora.«


Strana 98

2.8. Imovina

Na računima klase 1, na dan 31. 12. 2009. evidentirana je nabavna vrijednost materijalne imovine (vozila, oprema, namještaj) u ukupnom iznosu 166.873,36, ispravka vrijednosti materijalne imovine u iznosu od 81.025,01 i sadašnja vrijednost materijalne imovine u iznosu 85.848,35, što odgovara iznosu objavljenom u Bilansu stanja, a potvrñeno je uvidom u popis imovine koji je NTO izvršila na dan 31. 12. 2009. godine. Evidencija i popis imovine uključuje i imovinu predstavništava NTO u inostranstvu. NTO, kao i njena predstavništva u inostranstvu obavljaju djelatnost u poslovnim prostorima koji nijesu u njihovom vlasništvu, već za te prostore plaćaju zakup. 2.9. Renta

Ukupni rashodi za zakup NTO u 2009. godini iznose 94.341,88. Troškovi zakupa poslovnog prostora u kojem NTO obavlja djelatnost, prema evidenciji iz

Glavne knjige iznose 46.782,30, od čega se 44.682,30 odnosi na kancelarijski, a 2.100,00 na magacinski prostor.

Zakupnina poslovnog prostora 46,782.30 Troškovi zakupa poslovnog prostora - Frankfurt 27,647.80 Troškovi zakupa stana - Sarajevo 4,392.00 Troškovi zakupa poslovnog prostora - Beograd 15,519.78 Ukupno 94,341.88

Ugovor o zakupu poslovnog prostora2 površine 250m², u kojem NTO obavlja svoju djelatnost,

zaključen je sa fizičkim licem 13. 02. 2007. godine. Ugovorena je cijena zakupa od 3.296,70 eura. Aneksom ugovora broj 02-75 od 26. 01. 2009. godine cijena mjesečnog zakupa poslovnog prostora uuvveeććaannaa jjee na 3.537,36 + PDV = 4.138.72 eura.

Navedena nabavka je dodijeljena putem neposrednog sporazuma, suprotno članu 19 Zakona o

javnim nabavkama i suprotno Osnovnim načelima javnih nabavki (načelo ekonomičnosti i efikasnosti upotrebe javnih sredstava, načelo konkurencije, načelo transparentnosti postupka i načelo ravnopravnosti ponuñača).

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa jjee uuggoovvoorr oo zzaakkuuppuu zzaakklljjuuččeenn bbeezz pprreetthhooddnnoo oobbaavvlljjeennoogg ppoossttuuppkkaa jjaavvnnee nnaabbaavvkkee,, ššttoo nniijjee uu sskkllaadduu ssaa ZZaakkoonnoomm oo jjaavvnniimm nnaabbaavvkkaammaa ((»SSll.. lliisstt RRCCGG« bbrr.. 4466//0066))..

2.10. Javne nabavke

NTO je Planom javnih nabavki za 2009. godinu planirala sredstva za nabavku roba – 40.708,00 i nabavku usluga – 1.500.000,00 – ukupno 1.540.408,00. U 2009. godini NTO je sproveo tri otvorena postupka javne nabavke, jedan postupak neposrednog prikupljanja ponuda (šoping metoda) i dva pregovaračka postupka bez prethodnog objavljivanja. 2 Ugovor broj 02-81 od 13.02.2007. godine


Strana 99

Prema podacima iz Izvještaja o dodijeljenim javnim nabavkama u 2009. godini, koji je sačinio i državnom revizoru dostavio službenik za javne nabavke, u 2009. godini je realizovano javnih nabavki u vrijednosti 821.102,20 ili 54% planiranog budžeta za javne nabavke.

�� DDrržžaavvnnii rreevviizzoorr nniijjee pprriihhvvaattiioo IIzzvvjjeeššttaajj oo ddooddiijjeelljjeenniimm jjaavvnniimm nnaabbaavvkkaammaa kkaaoo ttaaččaann jjeerr nnee ssaaddrržžii ppooddaattkkee oo ssvviimm nnaabbaavvkkaammaa rreeaalliizzoovvaanniimm uu 22000099.. ggooddiinnii..

2.10.1. Otvoreni postupci javne nabavke

� Revizijom je utvrñeno da je u sva tri otvorena postupka tražena i dobijena saglasnost od Direkcije za javne nabavke za skraćivanje roka za dostavljanje ponuda na minimalni – 15 dana. Zakonom je propisano da rok za podnošenje ponuda u otvorenom postupku javne nabavke ne može biti kraći od 26 dana od dana kada je javni poziv objavljen na internet stranici nadležnog organa uprave. Zakonodavac je predvidio i izuzetak, od opšteg roka prema kome se rok za podnošenje ponuda može skratiti kad to razlozi hitnosti zahtijevaju, ali ne može biti kraći od 15 dana. NTO je u svim sprovedenim otvorenim postupcima javne nabavke iskoristila zakonsku mogućnost i skratila rok za podnošenje ponuda na minimalni – 15 dana, pa je na taj nnaaččiinn iizzuuzzeettaakk ppoossttaaoo pprraavviilloo.

2.10.2. Neposredno prikupljanje ponuda – šoping metoda

U 2009. godini NTO je sprovela jedan postupak javne nabavke – šoping metoda. Predmet javne nabavke je motorno vozilo – godište od 2003, viša srednja klasa, do 2.200 ccm, dizel, do 90 kw, do 150.000 km. Odabrana je najniža ponuda – »mercedes« C 200 cdi, vrijednost 9.800,00.

2.10.3. Pregovarački postupak bez prethodnog objavljivanja poziva NTO je u 2009. godini sprovela dva pregovaračka postupka bez prethodnog objavljivanja.

Pregovarački postupak bez prethodnog objavljivanja, procijenjene vrijednosti 114.748,98, sproveden je za nabavku usluga za promociju turističkog proizvoda Crne Gore u regionu putem postavljanja bilborda na najfrekventnijim mjestima.

Pregovarački postupak bez prethodnog objavljivanja, procijenjene vrijednosti 560.425,00, sproveden je za nabavku usluga za promociju turističkog proizvoda Crne Gore u regionu putem promotivnih spotova i članaka u javnim glasilima.

Za oba pregovaračka postupka bez prethodnog objavljivanja poziva tražena je i dobijena saglasnost od DJN.

Pregovarački postupak bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje je specifični,

skraćeni postupak za javno nadmetanje koji se može sprovesti samo uz prethodno dobijenu saglasnost Direkcije za javne nabavke. Obaveza dobijanja saglasnosti propisana je iz razloga što je ovo najmanje transparentan postupak javnih nabavki u kome je konkurentnost i ravnopravnost ponuñača ograničena.

�� DDrržžaavvnnii rreevviizzoorr uukkaazzuujjee ddaa jjee rriizziikk oodd ppoossttoojjaannjjaa kkoorruuppcciijjee ii kkoonnfflliikkttaa iinntteerreessaa uu oovvoomm

ppoossttuuppkkuu jjaavvnnee nnaabbaavvkkee iizzuuzzeettnnoo vviissookk,, ppaa jjee pprreeppoorruukkaa ddaa nnaaddlleežžnnii oorrggaann ((DDiirreekkcciijjaa


Strana 100

zzaa jjaavvnnee nnaabbaavvkkee)) ssaammoo iizzuuzzeettnnoo ddaajjee ssaaggllaassnnoosstt zzaa sspprroovvooññeennjjee oovvoogg ppoossttuuppkkaa..

IIzzrriiččiitt jjee zzaahhttjjeevv EEvvrrooppsskkee kkoommiissiijjee ddaa ssee oovvaajj ppoossttuuppaakk sspprroovvooddii uu ššttoo mmaannjjeemm bbrroojjuu sslluuččaajjeevvaa ii zzaahhttiijjeevvaa ssee ssttrrooggoosstt ii rriiggiiddnnoosstt DDiirreekkcciijjee pprriilliikkoomm ddaavvaannjjaa pprreetthhooddnnee ssaaggllaassnnoossttii..

Saglasnost za pregovaračke postupke koje je sproveo NTO, tražena je na osnovu člana 23

stav 1 tačka 1 alineja 3 Zakona o javnim nabavkama: »Kada se, izuzetno, zbog dokazivih razloga krajnje hitnosti prouzrokovane elementarnim nepogodama, nesrećama i havarijama i drugim dogañajima nepredvidivim za naručioca ne mogu ispoštovati ovim zakonom utvrñeni minimalni rokovi. Okolnosti kojima se opravdava izuzetna hitnost postupka ne smiju ni u kom slučaju biti u vezi sa naručiocem«.

�� DDrržžaavvnnii rreevviizzoorr uukkaazzuujjee ddaa ssee ppiittaannjjee hhiittnnoossttii ggeenneerraallnnoo vveezzuujjee zzaa pprreeddvviiddlljjiivvoosstt

ddooggaaññaajjaa ((uukkoolliikkoo jjee ddooggaaññaajj pprreeddvviiddlljjiivv iillii bbii ttrreebbaalloo ddaa bbuuddee pprreeddvviiññeenn oodd ssttrraannee nnaarruuččiiooccaa,, uu pprraakkssii ttoo zznnaaččii ddaa ssee vviiššee nnee mmoožžee ssmmaattrraattii iizzuuzzeettnnoo hhiittnniimm)).. PPrroommoocciijjaa ttuurriissttiiččkkoogg pprrooiizzvvooddaa CCrrnnee GGoorree uu rreeggiioonnuu ppuutteemm pprroommoottiivvnniihh ssppoottoovvaa ii ččllaannaakkaa uu jjaavvnniimm ggllaassiilliimmaa ii ppuutteemm ppoossttaavvlljjaannjjaa bbiillbboorrddaa nnaa nnaajjffrreekkvveennttnniijjiimm mmjjeessttiimmaa,, zzaa ččiijjuu rreeaalliizzaacciijjuu jjee ttrraažžeennaa ssaaggllaassnnoosstt zzaa pprreeggoovvaarraaččkkii ppoossttuuppaakk bbeezz pprreetthhooddnnoogg oobbjjaavvlljjiivvaannjjaa ppoozziivvaa,, aakkttiivvnnoosstt jjee kkoojjaa jjee pprreeddvviiññeennaa PPllaannoomm pprroommoottiivvnniihh aakkttiivvnnoossttii NNTTOO CCrrnnee GGoorree zzaa 22000099.. ggooddiinnuu ddoonneesseenniimm uu jjaannuuaarruu 22000099.. ggooddiinnee..

U sprovedenim pregovaračkim postupcima bez prethodnog objavljivanja poziva formirana je

komisija za voñenje pregovaračkog postupka. Član 31 Zakona o javnim nabavkama propisuje obaveznost obrazovanja komisije za otvaranje i vrednovanje ponuda za pripremu i sprovoñenje postupka javne nabavke u svim slučajevima, osim javne nabavke male vrijednosti.

�� Revizijom je utvrñeno da uu ddookkuummeennttaacciijjii kkoojjaa ssee ooddnnoossii nnaa sspprroovveeddeennee pprreeggoovvaarraaččkkee

ppoossttuuppkkee bbeezz pprreetthhooddnnoogg oobbjjaavvlljjiivvaannjjaa ppoozziivvaa nneemmaa ZZaappiissnniikkaa oo pprreegglleedduu,, ooccjjeennii ii uuppoorreeññiivvaannjjuu ppoonnuuddaa,, kkoojjii ppoorreedd oossttaalloogg ttrreebbaa ddaa ssaaddrržžii ii oobbrraazzlloožžeennjjee zzaa ddooddiijjeelljjeennii bbrroojj bbooddoovvaa,, kkoommppaarraattiivvnnii pprriikkaazz ooccjjeennee ii aannaalliizzee ppoonnuuddaa,, rraanngg--lliissttuu ppoonnuuññaaččaa iittdd..,, ššttoo nniijjee uu sskkllaadduu ssaa ččllaannoomm 7700,, ZZaakkoonnaa oo jjaavvnniimm nnaabbaavvkkaammaa..

2.10.4. Neposredni sporazum

Revizijom je utvrñeno, na osnovu podataka iz Glavne knjige, računa 5, koji se odnose na plaćanja dobavljačima, da postoje slučajevi kada je javna nabavka izvršena neposrednim sporazumom, iako je vrijednost nabavke bbiillaa vveeććaa oodd zzaakkoonnoomm ddoozzvvoolljjeennoogg lliimmiittaa (2.000,00) za sprovoñenje neposrednog sporazuma.

�� Revizijom je utvrñeno da nnaabbaavvkkee uusslluuggaa nnaa kkoojjee ssee ooddnnoossee nnaavveeddeennii iizznnoossii ssuu ddooddiijjeelljjeennee

ppuutteemm nneeppoossrreeddnnoogg ssppoorraazzuummaa,, ssuupprroottnnoo ččllaannuu 1199 ZZaakkoonnaa oo jjaavvnniimm nnaabbaavvkkaammaa ii ssuupprroottnnoo OOssnnoovvnniimm nnaaččeelliimmaa jjaavvnniihh nnaabbaavvkkii ((nnaaččeelloo eekkoonnoommiiččnnoossttii ii eeffiikkaassnnoossttii uuppoottrreebbee jjaavvnniihh ssrreeddssttaavvaa,, nnaaččeelloo kkoonnkkuurreenncciijjee,, nnaaččeelloo ttrraannssppaarreennttnnoossttii ppoossttuuppkkaa ii nnaaččeelloo rraavvnnoopprraavvnnoossttii ppoonnuuññaaččaa))..

�� UUttvvrrññeennaa nneepprraavviillnnoosstt,, ss oobbzziirroomm nnaa ppllaannoomm rreevviizziijjee ddeeffiinniissaannuu mmaatteerriijjaallnnoosstt,, pprreeddssttaavvlljjaa mmaatteerriijjaallnnoo zznnaaččaajjnnoo ooddssttuuppaannjjee kkaaddaa jjee uu ppiittaannjjuu uussaaggllaaššeennoosstt ffiinnaannssiijjsskkoogg ppoosslloovvaannjjaa ssuubbjjeekkttaa rreevviizziijjee ssaa ZZaakkoonnoomm oo jjaavvnniimm nnaabbaavvkkaammaa..


Strana 101

33.. OOCCJJEENNEE,, ZZAAKKLLJJUUČČCCII II PPRREEPPOORRUUKKEE

NNaa bbaazzii uuttvvrrññeennoogg ččiinnjjeenniiččnnoogg ssttaannjjaa ii aannaalliizzee IIzzjjaaššnnjjeennjjaa ssuubbjjeekkttaa rreevviizziijjee ((bbrroojj 0022--331177//22 oodd 2233.. 0066.. 22001100.. ggooddiinnee)),, aa uu sskkllaadduu ssaa ččllaannoomm 5500 PPoosslloovvnniikkaa DDrržžaavvnnee rreevviizzoorrsskkee iinnssttiittuucciijjee,, nnaaddlleežžnnii KKoolleeggiijjuumm uu ssaassttaavvuu mmrr BBrraanniissllaavv RRaadduulloovviićć ((ččllaann SSeennaattaa –– rruukkoovvooddiillaacc KKoolleeggiijjuummaa)) ii DDrraaggiiššaa PPeeššiićć ((ččllaann KKoolleeggiijjuummaa)),, nnaa ssjjeeddnniiccii ooddrržžaannoojj 0088.. 0066.. 22001100.. uussvvoojjiioo jjee KKOONNAAČČAANN IIZZVVJJEEŠŠTTAAJJ oo rreevviizziijjii GGooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa NNaacciioonnaallnnee ttuurriissttiiččkkee oorrggaanniizzaacciijjee zzaa 22000099.. ggooddiinnee ssaa sslljjeeddeeććiimm ooccjjeennaammaa,, zzaakklljjuuččcciimmaa ii pprreeppoorruukkaammaa::

1. Nacionalna turistička organizacija Crne Gore, u izvještavanom periodu obavljala je djelatnost bez konstituisanih organa upravljanja i bez usvojenih Statuta i Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji. Konstitutivna sjednica Skupštine NTO CG na kojoj je izabran Izvršni i Nadzorni odbor i usvojen Statut, održana je tek 23. 04. 2010. godine. � Organi upravljanja NTO treba da, u što kraćem roku donesu Pravilnik o unutrašnjoj

organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta i da, u skladu sa istim, izvrši rasporeñivanje zaposlenih.

� Koeficijente složenosti poslova odrediti u skladu sa Zakonom o zaradama državnih službenika i namještenika, kao što je i planirano zakonima o budžetu za 2009. i 2010. godinu.

� Statutom NTO, u skladu sa Zakonom o turističkim organizacijama, urediti

organizaciju, prava i dužnosti, kao i način poslovanja i finansiranja predstavništava NTO u inostranstvu.

2. NTO ne primjenjuje Pravilnik o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (»Sl. list RCG« br. 81/05), djelimično primjenjuje Pravilnik o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave (»Sl. list CG« br. 21/09 i 14/10) i Uputstvo o radu Državnog trezora (»Sl. list CG« br. 80/08). NTO nije sproveo preporuke interne revizije Ministarstva finansija za 2009. godinu kojom je ukazano na istu grešku.

� NTO treba da računovodstvenu evidenciju vodi i sastavlja finansijske izvještaje u

skladu sa navedenim propisima, po sistemu dvojnog knjigovodstva na gotovinskoj, odnosno modifikovanoj gotovinskoj osnovi.

� NTO treba da sprovede preporuke interne revizije Ministarstva finansija i da o istom izvijesti Državnu revizorsku instituciju i Ministarstvo.


Strana 102

3. Računi NTO kod poslovne banke nijesu otvoreni u skladu sa Uputstvom o radu Državnog trezora. NTO se nije pridržavala Uputstva o radu Državnog trezora u dijelu da svaka faza kontrole izdataka mora biti dokumentovana pravilno ispunjenim obrascem – zahtjevom za plaćanje, već se zahtjevima za plaćanje prenose sredstva sa računa Državnog trezora na račun NTO kod poslovne banke. NTO nije usvojila pravilnike o internim kontrolnim postupcima sa ciljem uvoñenja pravila, postupaka i smjernica za sisteme finansijskog upravljanja i kontrole. � NTO treba da, u najkraćem roku, postupi u skladu sa Uputstvom o radu Državnog

trezora i Uputstvom Ministarstva finansija za izradu završnih računa potrošačkih jedinica za 2009. godinu, u vezi sa otvorenim računima kod poslovnih banaka.

� NTO treba da, u skladu sa Uputstvom o radu Državnog trezora, plaćanje pojedinačnih izdataka vrši Zahtjevom za plaćanje Državnom trezoru.

� NTO treba da uspostavi sistem internih kontrola i unutrašnju reviziju u skladu sa

Zakonom o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru (»Sl. list CG« br. 73/08) koji će preventivno otklanjati sve slabosti i nepravilnosti u finansijskom poslovanju i izvještavanju.

4. NTO je, osim priliva iz budžeta, imao prilive iz drugih izvora koji nijesu prikazani u Izvještaju o novčanim tokovima III. Revizijom je utvrñeno da je NTO finansirala izdatke iz sopstvenih izvora, koji nijesu prikazani u Izvještaju o novčanim tokovima III. Izvještaj o novčanim tokovima III nije sastavljen na osnovu podataka iz Glavne knjige NTO, već na osnovu podataka o izvršenju budžeta, iz Glavne knjige Državnog trezora.

� NTO treba da u Izvještaju o novčanim tokovima III objavi, osim primitaka iz budžeta, i

namjenske prihode ostvarene mimo konsolidovanog računa Državnog trezora (članski doprinosi) i sopstvene prihode, kao i sve izdatke, bez obzira na to da li su finansirani iz priliva budžeta ili drugih izvora.

55.. NTO klasifikuje prihode i rashode u skladu sa kontnim okvirom za privredna društva, pa nije moguće realizovana sredstva pratiti po programima utvrñenim budžetom. Takoñe, uvidom u računovodstvenu dokumentaciju, na osnovu koje se vršilo plaćanje izdataka, utvrñeno je da su pojedina plaćanja vršena bez prateće dokumentacije ili na osnovu dokumentacije iz koje se ne može jasno utvrditi veza izmeñu plaćenog izdatka i aktivnosti NTO. � NTO treba da klasifikuje prihode i rashode u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj

klasifikaciji računa za budžet države, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.

� NTO treba da realizovana sredstva veže za pojedine programe, odnosno planirane namjene, kao i da obezbijedi da računovodstvena dokumentacija koja služi kao osnova za plaćanje izdataka, dokazuje stvarnu namjenu i opravdanost troškova.


Strana 103

6. NTO je većem broju slučajeva vršila nabavke usluga putem neposrednog sporazuma, suprotno članu 19 Zakona o javnim nabavkama i suprotno Osnovnim načelima javnih nabavki. U dokumentaciji koja se odnosi na sprovedene pregovaračke postupke bez prethodnog objavljivanja poziva nema Zapisnika o pregledu, ocjeni i uporeñivanju ponuda, koji pored ostalog treba da sadrži i obrazloženje za dodijeljeni broj bodova, komparativni prikaz ocjene i analize ponuda, rang-listu ponuñača itd., što nije u skladu sa članom 70 Zakona o javnim nabavkama. � Uočene nepravilnosti u radu NTO zahtijevaju da ista, u skladu sa članom 13 Zakona

o javnim nabavkama preduzme efikasne i djelotvorne mjere kojima bi spriječila nedostatak transparentnosti u sprovoñenju postupaka javnih nabavki i obezbijedila objektivne kriterijume i postupke za odabir ponuñača.

� NTO treba da obezbijedi dosljednu primjenu Zakona o javnim nabavkama i poštovanje načela obezbjeñivanja konkurencije i transparentnosti, čime bi ostvarila značajne uštede i bolji kvalitet izvršenih nabavki.

Obim i karakter utvrñenih nepravilnosti i nedostataka nalaže:

� da se sa utvrñenim nepravilnostima i nedostacima u radu subjekta revizije, kroz

upućivanje Konačnog izvještaja o reviziji, upozna Ministarstvo turizma kao organ nadležan za nadzor nad radom subjekta revizije, te da NTO u roku do 31. 03. 2011. godine izvijesti Državnu revizorsku instituciju o preduzetim mjerama po izrañenim i dostavljenim preporukama.

IZVOD

IZ IZVJEŠTAJA O REVIZIJI

KONSOLIDOVANIH GODIŠNJIH FINANSIJSKIH IZVJEŠTAJA

UNIVERZITETA CRNE GORE ZA 2009. GODINU Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Univerzitet Crne Gore Predmet revizije: Konsolidovani godišnji finansijski izvještaji UCG za 2009. godinu, kao i

godišnji finansijski izvještaji: Rektorata UCG, Pravnog, Ekonomskog, Elektrotehničkog i Arhitektonskog fakulteta

Trajanje revizije: 90 radnih dana Sastav Kolegijuma: mr Branislav Radulović, član Senata – rukovodilac Kolegijuma

g. Miroslav Ivanišević, predsjednik Senata – član Kolegijuma


Strana 107


Univerzitet Crne Gore je osnovan 29. aprila 1974. godine. Godinu dana nakon osnivanja promijenio je ime u Univerzitet »Veljko Vlahović«, a po Zakonu o Univerzitetu iz 1992. godine proglašenom od strane Predsjedništva Republike Crne Gore, naziv Univerziteta je »Univerzitet Crne Gore«, koji i danas nosi.

- Sjedište Univerziteta je u Podgorici, Cetinjska br. 2. - Rektor Univerziteta je prof. dr Predrag Miranović.

1.1. Djelatnost

Po Zakonu o visokom obrazovanju (»Sl. list RCG« br. 60/03 i »Sl. list CG« br. 04/08) Univerzitet je javna autonomna ustanova sa svojstvom pravnog lica, koja u obavljanju djelatnosti objedinjuje obrazovni, naučno-istraživački i umjetnički rad, kao djelove jedinstvenog procesa visokog obrazovanja.

Univerzitet obezbjeñuje razvoj visokog obrazovanja, nauke, struke i umjetnosti, u skladu sa

njegovom misijom unapreñivanja znanja, misli i učenosti, razvijanja naučno-istraživačkog rada kao osnove nastavne djelatnosti, razvijanja kreativnih sposobnosti i pripreme studenata za obavljanje profesionalne djelatnosti, obrazovnog, naučnog, kulturnog, društvenog i ekonomskog razvoja, kao i promocije demokratskih grañanskih i nacionalnih prava i dostignuća najvećih standarda nastave i učenja.

Naučno-istraživački, odnosno umjetnički rad obavlja se i organizuje u skladu sa zakonom i

opštim aktom ustanove. Univerzitet svoju djelatnost ostvaruje preko fakulteta, akademija, instituta i visokih stručnih škola kao organizacionih jedinica, kao i realizacijom pojedinih studijskih programa.

Organizacione jedinice Univerziteta nemaju svojstvo pravnog lica, pri čemu Univerzitet može

prenijeti odreñena ovlašćenja za stupanje u pravni promet, u skladu sa Statutom Univerziteta.

1.2. Organizacija

Unutrašnju organizaciju i sistematizaciju radnih mjesta na Univerzitetu i organizacionim jedinicama Univerziteta, koje se finansiraju iz budžeta države, utvrñuje Upravni odbor Univerziteta, na predlog rektora, uz prethodno mišljenje dekana, odnosno direktora organizacione jedinice Univerziteta.

Prava, obaveze i odgovornosti po osnovu rada zaposlenih na Univerzitetu, ureñuju Zakonom o

radu, Opštim kolektivnim ugovorom i Kolektivnim ugovorom za Univerzitet Crne Gore. . Organizacione jedinice Univerziteta su:

1. fakultet i akademija, 2. visoka stručna škola, 3. institut.


Strana 108

Univerzitet Crne Gore danas u svom sastavu ima 19 fakulteta, tri samostalna studijska programa, tri instituta, akademiju i studentski parlament. U sastavu Univerziteta djeluje i Univerzitetska biblioteka, Centar informacionog sistema i Služba održavanja objekata Univerziteta. 1.3. Finansiranje po Zakonu o visokom obrazovanju

Po Zakonu o visokom obrazovanju, javna ustanova (UCG) se finansira iz:

1. budžeta Crne Gore za nastavu, istraživanja i umjetnički rad, 2. školarina i drugih naknada koje plaćaju studenti, 3. intelektualnih i drugih usluga, 4. donacija, poklona i zavještanja, 5. projekata i ugovora sa nacionalnim, meñunarodnim, državnim ili privatnim subjektima u

svrhu promovisanja nastave, istraživanja i konsultantskih aktivnosti. 2. REVIZIJOM UTVRĐENO ČINJENIČNO STANJE 2.1. Računovodstveni sistem

Konsolidovani Izvještaj o novčanim tokovima III Univerziteta Crne Gore čini trideset

pojedinačnih izvještaja organizacionih jedinica za čiju osnovu nnee ppoossttoojjii pprrooppiissaannii jjeeddiinnssttvveennii rraaččuunnoovvooddssttvveennii ssiisstteemm nnaa nniivvoouu UUnniivveerrzziitteettaa..

Na zahtjev državnog revizora, organizacione jedinice su dostavile pismena izjašnjenja o

primjeni knjigovodstvene osnove i od ukupnog broja 6 organizacionih jedinica primjenjuje obračunsku, a ostale modifikovanu gotovinsku osnovu. 2.2. Finansiranje UCG

U toku 2009. godine, Univerzitet Crne Gore se finansirao iz: opštih prihoda budžeta, namjenskih prihoda, prihoda od sopstvene djelatnosti i sredstvima donacija.

Finansijske aktivnosti se obavljaju preko računa kod poslovnih banaka koje po dostavljenim

ugovorima o otvaranju računa ppoossjjeedduujjuu ssvvee oorrggaanniizzaacciioonnee jjeeddiinniiccee UUnniivveerrzziitteettaa..

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennaa nneeuussaaggllaaššeennoosstt nneeuuttrrooššeenniihh ssrreeddssttaavvaa nnaa ppooččeettkkuu ii kkrraajjuu ffiisskkaallnnee 22000099.. ggooddiinnee,, ssaa iisskkaazzaanniimm pprriimmiicciimmaa ii iizzddaacciimmaa ppoo kkoonnssoolliiddoovvaannoomm IIzzvvjjeeššttaajjuu oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII ((bbrr.. 0055--337711 oodd 1199.. 0033.. 22001100.. ggooddiinnee)),, kkoojjii jjee uussvvoojjeenn nnaa UUpprraavvnnoomm ooddbboorruu UUnniivveerrzziitteettaa CCrrnnee GGoorree..

Ukupna novčana sredstva UCG u toku 2009. godine u iznosu od 51.408.850,98€ čine:

neutrošena sredstva na početku godine od 8.645.222,84€ i iskazani primici po konsolidovanom izvještaju od 42.763.628,14€. Umanjenjem raspoloživih sredstava sa iskazanim izdacima od 45.633.739,79€, na kraju godine bi trebalo ostati neutrošeno 5.775.111,19€.


Strana 109

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa nneeuuttrrooššeennaa nnoovvččaannaa ssrreeddssttaavvaa UUCCGG,, ppoo bbaannkkaarrsskkiimm iizzvvooddiimmaa nnaa kkrraajjuu ggooddiinnee iizznnoossee 44..882288..559900,,8855€€ iillii mmaannjjee zzaa 994466..552200,,3344€€..

Utvrñena nepravilnost, koja se odnosi na konsolidovani izvještaj, zahtijevala je posebno

sravnjenje za Godišnji finansijski izvještaj Rektorata, a posebno za godišnje finansijske izvještaje univerzitetskih jedinica, pri čemu je utvrñeno sljedeće:

� Za Rektorat

- Ukupna raspoloživa novčana sredstva Rektorata u 2009. godini iznosila su 33.633.871,18€, a čine ih neutrošena sredstva na početku godine u iznosu od 3.810.967,31€ i iskazani primici od 29.822.903,87€. Umanjenjem raspoloživih sredstava sa iskazanim izdacima u iznosu od 32.153.022,56€, na kraju godine bi trebalo ostati neutrošeno 1.480.848.62€.

- Neutrošena novčana sredstva po bankarskim izvodima na kraju fiskalne 2009. godine iznose 416.030,82€, ili manje za 1.064.817,80€.

� Za organizacione jedinice

- Ukupna raspoloživa novčana sredstva organizacionih jedinica po konsolidovanom izvještaju bez Rektorata iznose 17.774.979,80€, a čine ih neutrošena sredstva na početku godine u iznosu od 4.834.255,53€ i iskazani primici u iznosu od 12.940.724,27€. Umanjenjem raspoloživih sredstava sa iskazanim izdacima u iznosu od 13.480.717,23€, na kraju godine bi trebalo ostati neutrošeno 4.294.262,57€.

- Neutrošena novčana sredstva po bankarskim izvodima na kraju fiskalne 2009. godine iznose 4.412.560,03€, ili više za 118.297,46€.

�� RReevviizziijjoomm uuttvvrrññeennoo ččiinnjjeenniiččnnoo ssttaannjjee ((oo eevviiddeenncciijjii nnoovvččaannoogg ttookkaa oorrggaanniizzaacciioonniihh jjeeddiinniiccaa)) ppookkaazzaalloo jjee ddaa nnee ppoossttoojjii jjeeddiinnssttvveenn rraaččuunnoovvooddssttvveennii ssiisstteemm nnaa nniivvoouu UUnniivveerrzziitteettaa,, kkaaoo ii aaddeekkvvaattnnaa uunnuuttrraaššnnjjaa kkoonnttrroollaa ppoosslloovvaannjjaa oodd ssttrraannee iinntteerrnnee rreevviizziijjee,, ššttoo zzaa ppoosslljjeeddiiccuu iimmaa ddaa oorrggaanniizzaacciioonnee jjeeddiinniiccee UUnniivveerrzziitteettaa nniijjeessuu aaddeekkvvaattnnoo ggoottoovviinnsskkoomm ttookkuu iisskkaazzaallee pprriilliivvee iillii ooddlliivvee ssrreeddssttaavvaa..

2.3. Unutrašnja finansijska kontrola

Po Statutu UCG, unutrašnju finansijsku kontrolu na Univerzitetu obavlja Služba za internu

reviziju, kao organizacioni dio Rektorata Univerziteta. Interna revizija se obavlja na način i po postupku utvrñenim opštim aktom, saglasno

meñunarodno prihvaćenim standardima interne revizije. U toku 2009. godine izvršena je po nalozima dva puta kontrola finansijskog poslovanja kod svih

organizacionih jedinica Univerziteta, na osnovu čega su sačinjeni zapisnici. KKoonnttrroolluu ssuu iizzvvrrššiillaa lliiccaa oovvllaaššććeennaa zzaa iinntteerrnnuu rreevviizziijjuu UUCCGG.


Strana 110

UUpprraavvnnii ooddbboorr UUnniivveerrzziitteettaa CCrrnnee GGoorree OOddlluukkoomm ((bbrr.. 0011--22442255 oodd 1144..1122..22000099.. ggooddiinnee)) pprriihhvvaattaa iizzvvjjeeššttaajjee iinntteerrnnee rreevviizziijjee oo ffiinnaannssiijjsskkoomm ppoosslloovvaannjjuu oorrggaanniizzaacciioonniihh jjeeddiinniiccaa UUnniivveerrzziitteettaa CCrrnnee GGoorree..

OOddlluukkoomm ssee oobbaavveezzuujjuu jjeeddiinniiccee UUnniivveerrzziitteettaa ddaa ppoossttuuppee ppoo nnaallaazziimmaa ii pprreeppoorruukkaammaa IInntteerrnnee

rreevviizziijjee ii ddaa iinnffoorrmmiiššuu oo pprreedduuzzeettiimm mmjjeerraammaa zzaa oottkkllaannjjaannjjee nneepprraavviillnnoossttii uu rraadduu..

� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa kkoodd ppoojjeeddiinniihh oorrggaanniizzaacciioonniihh jjeeddiinniiccaa uuttvvrrññeennee nneepprraavviillnnoossttii kkoonnssttaattoovvaannee iinntteerrnnoomm kkoonnttrroolloomm nniijjeessuu oottkklloonnjjeennee ii ppoorreedd ččiinnjjeenniiccee ddaa ssuu kkoonnssttaattoovvaannee ii pprriilliikkoomm nnaakknnaaddnnee kkoonnttrroollee iizzvvrrššeennee oodd ssttrraannee iinntteerrnnee rreevviizziijjee UUnniivveerrzziitteettaa..

�� DDoo mmoommeennttaa zzaakklljjuuččeennjjaa tteerreennsskkoogg rraadd,, ddrržžaavvnnoomm rreevviizzoorruu nniijjeessuu ddoossttaavvlljjeennii ddookkaazzii ddaa ssuu oorrggaanniizzaacciioonnee jjeeddiinniiccee iizzmmiirriillee oobbaavveezzee pprreemmaa UUnniivveerrzziitteettuu CCGG,, nniittii ddookkaazz ddaa ssuu oodd ssttrraannee UUpprraavvnnoogg ooddbboorraa pprreedduuzzeettee ooddggoovvaarraajjuuććee mmjjeerree ppoo IIzzvvjjeeššttaajjuu iinntteerrnnee rreevviizziijjee..

2.4. Finansijsko izvještavanje

Univerzitet Crne Gore je u skladu sa Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja

finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave (»Sl. list CG« br. 21/09), dostavio Ministarstvu finansija godišnje finansijske izvještaje za 2009. godinu, i to:

- Izvještaj o novčanim tokovima III na konsolidovanoj osnovi i - Izvještaj o neizmirenim obavezama na konsolidovanoj osnovi.

2.4.1. Konsolidovani izvještaj o novčanim tokovoma III 2.4.1.1. Opšti prihodi po konsolidovanom Izvještaju o novčanim tokovima III

Konsolidovani Izvještaj o novčanim tokovima III Univerziteta Crne Gore se sastoji od dvadeset devet izvještaja o novčanim tokovima III organizacionih jedinica i izvještaja o novčanim tokovima III Rektorata.

�� UU ttookkuu rreevviizziioonnoogg ppoossttuuppkkaa iizzvvrrššeennoo jjee uuppoorreeññeennjjee iisskkaazzaanniihh pprriimmiittaakkaa ii iizzddaattaakkaa ppoo kkoonnssoolliiddoovvaannoomm IIzzvveeššttaajjuu oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII UUnniivveerrzziitteettaa,, ssaa iizzvvjjeeššttaajjiimmaa oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII oorrggaanniizzaacciioonniihh jjeeddiinniiccaa pprrii ččeemmuu jjee uuttvvrrññeennaa rraazzlliikkaa uu iisskkaazzaanniimm ooppššttiimm pprriihhooddiimmaa..

� Rektorat, osim planom predviñena budžetska sredstva, organizacionim jedinicama prenosi i

sredstva od djelatnosti, koja kod istih nijesu razgraničena, čime se umanjuje mogućnost praćenja namjenske potrošnje. Po konsolidovanom izvještaju koji je identičan sa Glavnom knjigom Rektorata i Državnog trezora opšti prihodi iznose 17.423.316,05€, a po izvještajima jedinica 18.499.775,92€, ili više za 1.076.459,87€.

• Prenesena budžetska sredstva organizacionim jedinicama po Glavnoj knjizi Rektorata (bez poreza i doprinosa) iznose 11.037.175,23€.


Strana 111

• S obzirom na to da univerzitetske jedinice sredstva za poreze i doprinose u iznosu od 5.811.775,27€, koja im nijesu prenesena, iskazuju i kao prihod i kao rashod, ukupni opšti prihodi iznose 16.848.950,50€. Utvrñenu razliku u iznosu od 1.076.459,87€, u odnosu na ukupno iskazane opšte prihode, čine sredstva od djelatnosti, od čega se 349.233,57€, odnosi na pozajmicu univerzitetskoj jedinici za izmirenje obaveza po osnovu poreza na dodatu vrijednost.

2.4.1.2. Izdaci za honorare UCG

� Revizijom organizacionih jedinica UCG utvrñeno je da se honorari od samofinansirajuće nastave nnee kknnjjiižžee u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština, čime je oonneemmoogguuććeennoo ssaagglleeddaavvaannjjee ddaattiihh iizzddaattaakkaa nnaa ttrraannssppaarreennttaann nnaaččiinn..

� S obzirom na to da je revizija ograničena na četiri organizacione jedinice i da se revizijom ne mogu utvrditi ostvareni izdaci na nivou UCG, daje se stanje planiranog udjela izdataka za honorare u odnosu na planirane prihode od školarina:

• Ukupno planirani prhodi od školarina po odbitku dijela za budžet UCG iznose 6.144.824,80€, od čega je za izdatke na ime honorara planirano 4.399.988,00€, ili 71,60%, (od čega se na honorare iz samofinansirajuće nastave odnosi do 50%).

2.4.2. Konsolidovani izvještaj o neizmirenim obavezama

Izvještaj o neizmirenim obavezama Univerziteta Crne Gore nije usaglašen sa pojedinačnim

izvještajima organizacionih jedinica za fiskalnu 2008. i 2009. godinu.

� Po konsolidovanom Izvještaju Univerziteta Crne Gore o neizmirenim obavezama za 2008. godinu, iste su iskazane u manjem iznosu za 376.245,32€ u odnosu na izvještaje o neizmirenim obavezama organizacionih jedinica, dok su za 2009. godinu manje za 368.478,93€. Vjerodostojnost Izvještaja o neizmirenim obavezama Univerziteta za 2009. godinu, odnosno

svih organizacionih jedinica, revizijom se ne može utvrditi, s obzirom na to da se revizija godišnjih izvještaja odnosi na pet od ukupno trideset.

2.5. Izvještaj o novčanim tokovima Rektorata

Ukupno iskazni primici i izdaci po Izvještaju o novčanim tokovima III Rektorata su u skladu sa evidencijom Glavne knjige.

� Uporeñenjem priliva i odliva sredstava iskazanih po Izvještaju o novčanim tokovima III

Rektorata za 2009. godinu, sa stanjem novčanih sredstava na početku i na kraju godine utvrñeno je kod odjeljka u Izvještaju 2.4. Finansiranje Univerziteta Crne Gore, da je na računu trebalo ostati neutrošeno 1.480.848.62€.

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa jjee ssttvvaarrnnoo ssttaannjjee nneeuuttrrooššeenniihh ssrreeddssttaavvaa ((sshhooddnnoo bbaannkkaarrsskkiimm

iizzvvooddiimmaa)) 441166..003300,,8822€€,, ooddnnoossnnoo mmaannjjee zzaa 11..006644..881177,,8800€€..


Strana 112

Revizijom su utvrñeni uzroci neslaganja priliva sredstava, i to:

� Ukupni priliv po evidenciji Glavne knjige i po Izvještaju o novčanim tokovima III Rektorata iznosi 29.822.903,87€. Revizijom utvrñeni priliv je veći za 562.631,49€, a čine ga: neiskazani priliv sredstava po klasi 7 sa deviznog računa u iznosu od 520.789,91€, priliv po osnovu poreza na dodatu vrijednost u iznosu od 14.725,8€ i kredita u iznosu od 27.115,40€. • Ukupni priliv sredstava na deviznom računu za projekte iznosi 706.206,44€, od čega je po

klasi 7 Glavne knjige Rektorata iskazano 185.416,53€. Neiskazivenje razlike od 520.789,91€ po klasi 7 je opravdano, jer su data sredstva prenošena univerzitetskim jedinicama, koje su po tom osnovu iskazale prihode od projekata. Načinom knjigovodstvene evidencije Rektorata izbjegava se dupliranje prihoda pri sastavljanju konsolidovanog Izvještaja o novčanim tokovima III.

Revizijom utvrñeni uzroci neslaganja u odlivu sredstava, i to:

� Ukupni odliv sredstava po evidenciji Glavne knjige i po Izvještaju o novčanim tokovima III

Rektorata iznosi 32.153.022,56€. Revizijom je utvrñeni odliv veći za 835.977,29€.

• Od ukupnog odliva sa devizog računa u iznosu od 468.242,33€, po klasi 4 Rektorata evidentiran je odliv od 185.416,53€. Ostatak odliva koji nije evidentiran po klasi 4, predstavlja prenos univerzitetskim jedinicama u iznosu od 282.825,89€. Dati odliv nije opravdano evidentiran, jer je iskazan kod organizacionih jedinica, čime je izbjegnuto dupliranje izdataka.

• Data pozajmica izvoñaču grañevinskih radova Unistan2 u iznosu od 440000..000000,,0000€.

• Gotovinska isplata izvoñaču grañevinskih radova u iznosu od 107.800,77€.

• Odliv po osnovu poreza na dodatu vrijednost u iznosu od 35.270,82€.

• Ppravdani izdatak za plaćene doprinose iz 2008. godine u iznosu od 8.667,81€, s obzirom na to da je po obračunskom sistemu u prethodnom periodu iskazan kao trošak.

• Izdatak u iznosu od 1.412,00€.

Sravnjenjem utvrñenog priliva i odliva sa stanjem neutrošenih sredstava na početku i na kraju godine, neophodno je uzeti u obzir i činjenicu da su sprovedene kompenzacije evidentirane kao prihod sa uračunatim PDV-om, veće po osnovu ulaznog PDV-a, za 721.383,12€, u odnosu na kompenzacije evidentirane kao rashod, sa uračunatim izlaznim PDV-om.

�� RReevviizziijjoomm IIzzvvjjeeššttaajjaa oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII RReekkttoorraattaa,, aa nnaa oossnnoovvuu pprreetthhooddnnoo

uuttvvrrññeenniihh nneessllaaggaannjjaa ii nneepprraavviillnnoossttii uu kknnjjiiggoovvooddssttvveennoojj eevviiddeenncciijjii,, ddooššlloo jjee ddoo oossnnoovvaannoogg uuvvjjeerreennjjaa ddaa oovvaajj ffiinnaannssiijjsskkii IIzzvvjjeeššttaajj RReekkttoorraattaa,, aa ssaammiimm ttiimm nnii kkoonnssoolliiddoovvaannii IIzzvvjjeeššttaajj oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII UUnniivveerrzziitteettaa CCrrnnee GGoorree,, nnee ddaajjee uu ppoottppuunnoossttii ttaaččaann ii oobbjjeekkttiivvaann pprriikkaazz ffiinnaannssiijjsskkoogg ppoosslloovvaannjjaa kkoonnttrroolliissaannoogg ssuubbjjeekkttaa..


Strana 113

2.5.1. Kapitalni izdaci za »Unistan 2« i »Objekat 1«

Na računu 44136 evidentirani su ukupni izdaci u iznosu od 11.539.994,92€ za izvoñenje grañevinskih radova stambeno-poslovnog objekta »UUnniissttaann 22«.

� Odlukom UCG (br. 2476 od 21. 12. 2009. godine), odobrava se izvoñaču radova zgrade Unistan 2, namjenski zajam u iznosu od 400.000,00€. Na dati zajam se zaračunava kamata, po stopi koju poslovna banka Zajmodavca, priznaje na oročena sredstva za period odobrenog zajma. Zajmoprimalac se obavezuje da Zajmodavcu vrati glavnicu i kamatu najkasnije do 31. marta 2010. godine. Zajmoprimalac nije u utvrñenom roku vratio pozajmicu, pa je Aneksom ugovora od 31. 03. 2010. godine utvrñen rok za vraćanje do 30. juna 2010. godine. �� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa ppoozzaajjmmiiccaa oodd ssttrraannee iizzvvooññaaččaa nniijjee vvrraaććeennaa uu uuggoovvoorroomm

ddeeffiinniissaannoomm rrookk,,uu vveećć ddaa ssuu uuggoovvoorrnnee ssttrraannee ppoonnoovvoo AAnneekkssoomm uuggoovvoorraa pprroodduužžiillee rrookk zzaa ppoovvrraaććaajj ssrreeddssttaavvaa ddoo 3300.. sseepptteemmbbrraa 22001100.. ggooddiinnee ((AAnneekkss bbrr.. 0011--447711//77 oodd 3300.. 0066.. 22001100.. ggooddiinnee))..

Ukupno evidentirani izdaci u iznosu od 890.891,80€ po računu 44159 odnose se na izgradnju

zgrade ((»OObbjjeekkaatt 11«) za: Fakultet političkih nauka, Samostalni studijski program farmacije i Institut za strane jezike.

� Ugovor o gradnji je zaključen 10. 07. 2008. godine br. 196, sa utvrñenim rokom početka radova za 15 dana od dana potpisivanja ugovora. Po ugovoru, izvoñač se obavezuje da radove dovrši i preda naručiocu na upotrebu u roku od 150 dana od dana uvoñenja u posao. Po članu 20 ugovora, odreñena je visina kazne zbog prekoračenja roka koja ne može preći 5% od ugovorene cijene radova. Grañevinski radovi trebalo je da budu završeni po ponuñenom roku u 2008. godini. Ispostavljanje privremenih situacija gradnje, od strane izvoñača je vršeno do oktobra 2009. godine.

2.5.2. Popis imovine

Odlukom br. 2541 od 29. 12. 2009. godine, imenovani su članovi tri komisije, za redovni godišnji popis imovine, opreme i obaveza Rektorata UCG, sa stanjem na dan 31. 12. 2009. godine, i to:

- za popis osnovnih sredstava, opreme i sitnog inventara, - za popis računarske opreme i - za popis blagajne. Za popis cjelokupne nefinansijske imovine nije formirana komisija, pa shodno tome ppooppiiss nniijjee

nnii iizzvvrrššeenn.

Po Glavnoj knjizi je data sadašnja vrijednost nepokretne imovine u iznosu od 36.782.627,86€, koja se odnosi na zgradu Rektorata i na stare stanove, kao i vrijednost investicija u toku za objekte »Unistan 2« i »Objekat 1«.


Strana 114

2.6. PRAVNI FAKULTET (organizaciona jedinica Univerziteta CG) 2.6.1. Sistematizacija i organizacija

Po Pravilniku predviñeni broj nastavnika i saradnika po katedrama je 41 (četrdeset jedan), a za Stručnu službu Sekretarijata predviñeno je 16 (šesnaest) lica.

Ukupno zaposlenih lica na Pravnom fakultetu 31. 12. 2009. godine je 56 (pedeset šest), od

kojih se na nastavnike i saradnike odnosi 37 (trideset sedam).

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa ssttrruukkttuurraa oorrggaanniizzaacciioonniihh jjeeddiinniiccaa ii ssttvvaarrnnii bbrroojj zzaappoosslleenniihh nniijjeessuu uu sskkllaadduu ssaa vvaažžeeććiimm PPrraavviillnniikkoomm..

Organizacione jedinice Fakulteta, osim navedenih po Pravilniku o unutrašnjoj organizaciji i

sistematizaciji radnih mjesta, čine:

� Centar za ljudska prava, koji se Odlukom Upravnog odbora Univerziteta od 30. 11. 2004. godine organizuje kao sastavni, organizacioni dio Pravnog fakulteta i

� Institut za uporedno pravo, koji je Odlukom od 02. 12. 1999. godine osnovan kao posebna jedinica Pravnog fakulteta. Za direktora je Odlukom od 14. 07. 2000. godine imenovan prof. dr Alfredo Calderele sa Pravnog fakulteta u Foñi. Odlukom od 23. 09. 2002. godine imenovan je administrativni direktor Instituta za uporedno pravo, za period od dvije godine. Imenovanom je navedenom odlukom utvrñen mjesečni dodatak u visini od dvije najniže cijene rada. Državnom revizoru nijesu dostavljene odluke o imenovanju, kojim bi se opravdala naknada na teret Instituta od 3.600,00€ u 2009. godini za: imenovanog administrativnog direktora (čija funkcije prestaje 2004. godine), kao i za redovnog profesora Pravnog fakulteta.

U Stručnoj službi Sekretarijata fakulteta, bbrroojj zzaappoosslleenniihh jjee vveeććii zzaa ttrrii lliiccaa u odnosu na Pravilnik

o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji i to za radna mjesta: sistem administrator, koordinator Centra za ljudska prava i referent za obavljanje tehničkih poslova kurira i fotokopiranja.

2.6.2. Izvještaj o novčanim tokovima III Pravnog fakulteta 2.6.2.1. Opšti prihodi

Po Glavnoj knjizi Pravnog fakulteta, opšti prihodi iznose 749.311,58€. Revizijom je utvrñeno da opšti prihodi iznose 729.706,25€, a čine ih prenesena sredstva od Rektorata u iznosu od 448.919,76€ i sredstva za doprinose i poreze na zarade u iznosu od 280.786,49€.

�� RRaazzlliikkuu iizzmmeeññuu iisskkaazzaanniihh ooppššttiihh pprriihhooddaa ii rreevviizziijjoomm uuttvvrrññeenniihh oodd 1199..660055,,3333€€ ččiinnee ssrreeddssttvvaa oodd ddjjeellaattnnoossttii kkoojjee jjee RReekkttoorraatt pprreennoossiioo FFaakkuulltteettuu..

2.6.2.2. Prihodi od djelatnosti

Ukupno ostvarene prihode od djelatnosti čine: prihodi od školarina i zakupa u iznosu od 1.204.122,34€. Preneseni procentualni dio koji po Statutu pripada Univerzitetu Crne Gore iznosi 223.895,02€.


Strana 115

Naplata prihoda od školarina se vrši preko studentske službe, čiji se rad zasniva na jedinstvenom informacionom programu na nivou Univerziteta Crne Gore (CIS - program).


- Prihodi ostvareni od prijava ispita i podizanja uvjerenja, za studente po starom studijskom programu, evidentirani po Glavnoj knjizi Pravnog fakulteta iznose 103.261,46€. Na osnovu podataka informacionog sistema studentske službe po broju prijava i podignutih diploma, trebalo je biti naplaćeno 114.699,00€. PPoo kknnjjiiggoovvooddssttvveennoojj eevviiddeenncciijjii nnaappllaaććeennoo jjee mmaannjjee 1111..443377,,5544€€..

-- Informacioni sistem na Pravnom fakultetu ne pruža na transparentan način informacije o naplaćenim školarinama. NNiijjee rriijjeettkkaa ppoojjaavvaa ddaa ssee ffiizziiččkkii ppoo ppooddnneesseenniimm pprriijjaavvaammaa,, ooddnnoossnnoo ppoo uuppiissaanniimm ppllaaććeenniimm rraattaammaa šškkoollaarriinnaa nnaa iinnddeekkssiimmaa,, vvrrššii pprroovvjjeerraa iizzvvrrššeenniihh,, ooddnnoossnnoo uuttvvrrññuujjuu nneeiizzvvrrššeennee oobbaavveezzee ssttuuddeennaattaa.. UUppiissiivvaannjjee ppllaaććeenniihh rraattaa ppoo iinnddeekkssiimmaa jjee nneeppoouuzzddaannaa iinnffoorrmmaacciijjaa zzbboogg mmoogguuććnnoossttii zzlloouuppoottrreebbaa..

-- Spiskovi koji daju preglede studenata osnovnih studija su komplikovani. Po jednom spisku se daje pregled studenata po broju indexa, imenu i prezimenu i opterećenjem odnosno ECTS kreditom, koji se prilikom prijavljivanja treba uplatiti. Po drugim spiskovima se daju pregledi uplata.

�� RReevviizziijjoomm jjee uuppoorreeññeennjjeemm ssppiisskkoovvaa,, uuttvvrrññeennoo ppuutteemm uuzzoorraakkaa,, ddaa ssuu ppoojjeeddiinnee uuppllaattee ssttuuddeennaattaa mmaannjjee uu ooddnnoossuu nnaa ddaattaa oopptteerreeććeennjjaa.. UUttvvrrddiittii uukkuuppaann iizznnooss mmaannjjee ppllaaććeenniihh oopptteerreeććeennjjaa nniijjee jjeeddnnoossttaavvnnoo,, jjeerr ffiizziiččkkii ttrreebbaa iizzvvrrššiittii pprreerraaččuunnaavvaannjjee ssttaannjjaa ppoo ssppiisskkoovviimmaa.. DDaattaa pprroobblleemmaattiikkaa uuppuuććuujjee nnaa ppoottrreebbuu ddoorraaddee iillii pprriillaaggooññaavvaannjjaa iinnffoorrmmaacciioonnoogg ssiisstteemmaa kkaakkoo bbii ssee ppoo jjeeddnnoomm ssppiisskkuu oobbeezzbbiijjeeddiioo kkoommpplleettaann pprreegglleedd ssvviihh ppoottrreebbnniihh iinnffoorrmmaacciijjaa..

-- Školske 2009/2010. godine na akademskom studijskom programu »Bezbjednost i

kriminalistika« upisana je prva generacija od 199 studenata. �� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa ssttuuddiijjsskkii pprrooggrraamm ppooččiinnjjee ssaa rraaddoomm bbeezz iizzddaattee lliicceennccee

oodd ssttrraannee MMiinniissttaarrssttvvaa pprroossvvjjeettee ii nnaauukkee,, ššttoo jjee ssuupprroottnnoo ččllaannuu 2255 ZZaakkoonnaa oo vviissookkoomm oobbrraazzoovvaannjjuu.. Druga generacija studenata je upisana školske 2010/11. godine, nakon čega se od strane Ministarstva izdaje licenca (»Sl. list CG« br. 39/10). Po Rješenju o izdatoj dopuni licence za Pravni fakultet za osnovni akademski studijski program »Bezbjednost i kriminalistika«, mmoožžee ssee uuppiissaattii nnaajjvviiššee 115500 ssttuuddeennaattaa..

2.6.2.3. Izdaci za honorare

Evidentirani izdaci na ime honorara po Glavnoj knjizi Pravnog fakulteta za 2009. godinu iznose 927.223,71€, od čega je 14.566,10€ isplaćeno budžetskim sredstvima.

Ostali dio izdataka u iznosu od 912.657,61€ čine honorari za realizaciju nastave u iznosu od

597.719,67€ i izdaci koji se odnose na naknade za: komisije, funkcionalne dodatke, Vijeće, Institit, Savjet centra za ljudska prava, elaborate, Zbornik radova.


Strana 116

Honorari za realizaciju samofinansirajuće nastave su u okvirima izdataka do 50% u odnosu na ukupno ostvarene prihode od 1.198.3.62,09€.

Za sve isplaćene honorare plaćeni su porezi i prirezi, shodno Zakonu o porezu na dohodak

fizičkih lica i Uputstvu o načinu obračunavanja i plaćanja poreza i doprinosa iz ličnih primanja i na lična primanja.

Od ukupno 912.657,61€ evidentiranih izdataka uzorkom je obuhvaćeno 82,30%, pri čemu su

revizijom utvrñene sljedeće nepravilnosti:

� Uzorkom obuhvaćeni izdaci evidentirani na računu honorara, koji se odnose na naknade za jedanaest formiranih komisija po odlukama dekana iznose 52.047,27€. Državnom revizoru nije dostavljen akt na osnovu kojeg je utvrñena visina naknada članovima komisija.

� Visina naknada na ime funkcionalnih dodataka za dekana i prodekane od samofinansirajuće

nastave u ukupnom iznosu od 21.626,48€ nije u skladu sa koeficijentom koji je utvrñen Pravilima i Pravilima o izmjenama pravila o rasporeñivanju prihoda od školarina. Isplate su vršene po osnovu:

• Rješenja br. 01-1894 od 07. 07. 2009. godine, kojim je dekanu na ime obavljanja

dekanskih poslova na Pravnom fakultetu u Podgorici i odjeljenjima u Budvi i Bijelom Polju odreñena mjesečna naknada u iznosu od 664,50€.

• Rješenja br. 01-1923 od 10. 07. 2009. godine, kojim je utvrñena mjesečna naknada za prodekana za nastavu u iznosu od 600,00€, na ime obavljanja prodekanskih poslova na Pravnom fakultetu u Podgorici, odjeljenju Pravnog fakulteta u Budvi i Bijelom Polju.

• Rješenja br. 01-1925 od 11. 06. 2009. godine, kojim je utvrñena mjesečna naknada u iznosu od 407,25€, za prodekana za meñunarodnu saradnju na ime obavljanja prodekanskih poslova u Podgorici, Budvi i Bijelom Polju.

� Rješenjem br. 4067 od 31. 12. 2009. godine na ime usavršavanja i nabavke stručne literature

profesorima i saradnicima isplaćeno je 14.000,00€. Po Finansijskom planu za stručno usavršavanje je predviñen izdatak od 6.000,00€. Uz navedeno Rješenje nije dostavljen Program stručnog usavršavanja i obrazovanja zaposlenih koji sadrži oblik njegove realizacije, mjesto i vrijeme realizacije.

� Odlukama br. 1709-09 i br.17-07 nastavnicima i saradnicima u nastavi, zbog povećanog obima poslova, upisnog roka, rada i neradnim danima, dežurstva u vrijeme godišnjeg odmora odreñena je naknada: za nastavnike po 500,00€, a za saradnike 350,00€. Ukupni izdatak iznosi 15.400,00€. Za navedeni izdatak nijesu donošene pojedinačne odluke, kojima bi se dokumentovali konkretni poslovi, kao i vrijeme koje je potrebno za njihovo sprovoñenje. Po članu 10 stav 2 Kolektivnog ugovora za Univerzitet Crne Gore, utvrñena je i obaveza dostavljanja izvještaja o radu.

� Po donesenim Odlukama o realizaciji ispitnih rokova od 05. 10. i 10. 12. 2009. godine ukupan

neto iznos isplate je 15.600,00€, i to za profesore po 200,00€, za saradnike u nastavi po


Strana 117

100,00€, nastavnom osoblju po 100,00€ i nenastavnom osoblju po 50,00€. Uporeñenjem spiska profesora za isplatu sa spiskom prijavljenih ispita, utvrñen je isti iznos naknade, bez obzira na opterećenje u odnosu na broj prijavljenih ispita, što nije u skladu sa Pravilma o izmjenama pravila o rasporeñivanju prihoda od školarina. U nekim slučajevima je isplaćena naknada i bez prijavljenih ispita.

� Na zahtjev državnog revizora, dostavljen je Izvještaj o radu Centra za ljudska prava za 2009.

godinu. Izvještaj je zaveden 03. 08. 2010. godine pod brojem 2404. Odlukom o formiranju Savjeta Centra za ljudska prava, formiran je Savjet koji čini pet članova i šesto lice odreñeno kao tehničko lice. Predsjednik Savjeta je dekan Pravnog fakulteta. Odlukom o formiranju savjeta, utvrñena je naknada za sve članov, osim za tehničko lice. Dostavljeni Izvještaj je potpisan od strane tehničkog lica sa zakašnjenjem od sedam mjeseci, zbog čega se dovodi u pitanje njegova validnost. Ukupni izdaci za 2009. godinu iznose 7.200,00€.

� Izdaci za honorare predstavljaju lična primanja zaposlenih i kao takvi nijesu knjiženi u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.

2.6.3. Izdaci blagajne

Ukupni izdaci finansirani gotovinski preko blagajne iznose 39.596,94€, od kojih je uzorkom obuhvaćeno 93,18%.

Strukturu izdataka obuhvaćnih uzorkom, koji nije trebalo da budu isplaćeni preko blagajne čine: � isplaćeni honorari u iznosu od 21.400,86€ od kojih se na spoljne saradnike odnosi

1.933,36€, � nagrade najboljim studentima u iznosu od 6.000,00€, � naknada za stanovanje i odvojen život u iznosu od 3.600,00€, � izdatak za mobilni telefon u iznosu od 132,40€.

2.6.4. Nalazi interne revizije UCG

Lica ovlašćena za vršenje interne revizije su u toku 2009. godine izvršila su dvije kontrole materijalno-finansijskog poslovanja na Pravnom fakultetu, o čemu su sačinjeni zapisnici (br. 01-797/1 od 02. 07. 2009. godine i br. 01-1994/1 od 14. 12. 2009. godine).

Kontrolom koja je obuhvatila: računovodstveni sistem, finansijsko poslovanje, obračun

autorskih honorara i redovnost izmirenja obaveza prema Univerzitetu Crne Gore i Poreske uprave nniijjeessuu uuttvvrrññeennee nneepprraavviillnnoossttii..

Neophodno je naglasiti da je jedno lice (od tri ovlašćena koja su izvršila kontrolu) i rukovodilac

računovodstvene službe Pravnog fakulteta, čime se zbog konflikta interesa dovodi u pitanje validnost utvrñenih nalaza.


Strana 118

2.7. ARHITEKTONSKI FAKULTET (organizaciona jedinica UCG)

2.7.1. Sistematizacija i organizacija

Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta na Arhitektonskom fakultetu, koji je donio Kolegijum Fakulteta, a na osnovu Odluke Upravnog odbora UCG, o osnivanju Arhitektonskog fakulteta broj 01-1752 od 13. 06. 2006. godine, utvrñeni su poslovi po radnim mjestima, potreban broj izvršilaca i uslovi za zasnivanje radnog odnosa.

Upražnjena mjesta predviñena Pravilnikom su: • referent za studentska pitanja (Služba za studentska pitanja), • blagajnik (Služba za finansijsko-računovodstvene poslove) i • knjižničar (Služba za bibliotekarske poslove).

U postupku revizije izvršen je uvid u personalne dosijee zaposlenih i utvrñeno da zaposleni

ispunjavaju uslove predviñene Pravilnikom.

2.7.2. Izvještaj o novčanim tokovima III Arhitektonskog fakulteta 2.7.2.1. Opšti prihodi

Po Izvještaju o novčanim tokovima III, opšti prihodi iznose od 384.047,82€, dok po Glavnoj knizi Rektorata, prenesena budžetska sredstva iznose 239.019,47€.

S obzirom na to da sredstva za poreze i doprinose na zarade u iznosu od 120.151,56€, nijesu

prenesena subjektu revizije, a da su po tom osnovu iskazani i prihodi i rashodi, ukupni iznos opštih prihoda je 359.171,03€.

Utvrñenu razliku iskazanih i ostvarenih opštih prihoda od 24.876,79€, čine prihodi od djelatnosti

koje je Rektorat prenosio Arhitektonskom fakultetu.

2.7.2.2. Ostala lična primanja

Ostala lična primanja zaposlenima na Arhitektonskom fakultetu koja se odnose na: mjesečnu naknadu za ishranu u toku rada, regres za korišćenje godišnjeg odmora, naknadu za prevoz i pomoć zaposlenom su isplaćeni u skladu sa čl. 22, 23 i 24 Kolektivnog ugovora za Univerzitet Crne Gore.

Po Izvještaju o novčanim tokovima II,I izdaci za ostala lična primanja iznose 13.903,75€. Sastavni dio ukupnih izdataka je nagrada za tri studenta u iznosu od 3.000,00€, po Odluci

dekana broj 01-1562/09 od 22. 09. 2009. godine. Nagrada je isplaćena iz sredstava lokalne subvencije dobijenih od njemačke organizacije GTZ, za arhitektonsko rješenje skloništa duž planinarskih i pješačkih staza.

�� RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrññeennoo ddaa jjee nnaavveeddeennaa iissppllaattaa iizzvvrrššeennaa ssaa ppoozziicciijjee 44112288 -- nnaakknnaaddaa sskkuuppššttiinnsskkiimm

ppoossllaanniicciimmaa ii nniijjee uu sskkllaadduu ssaa PPrraavviillnniikkoomm oo jjeeddiinnssttvveennoojj kkllaassiiffiikkaacciijjii rraaččuunnaa zzaa bbuuddžžeett RReeppuubblliikkee,, bbuuddžžeettee vvaannbbuuddžžeettsskkiihh ffoonnddoovvaa ii bbuuddžžeettee ooppššttiinnaa..


Strana 119


Izdaci za honorare za realizaciju nastave (nastavnicima i saradnicima koji izvode nastavu, saglasno njihovom opterećenju) u skladu sa Pravilnikom o sticanju i raspodjeli sredstava za samofinansirajuću grupu osnovnih akademskih studija iznose 48.027,66€, ili 30,87% prihoda od školarine.

�� UUttvvrrññeennii iizzddaaccii pprreeddssttaavvlljjaajjuu lliiččnnaa pprriimmaannjjaa zzaappoosslleenniihh,, ii kkaaoo ttaakkvvii nniijjeessuu kknnjjiižžeennii uu sskkllaadduu ssaa

PPrraavviillnniikkoomm oo jjeeddiinnssttvveennoojj kkllaassiiffiikkaacciijjii rraaččuunnaa zzaa bbuuddžžeett RReeppuubblliikkee,, bbuuddžžeettee vvaannbbuuddžžeettsskkiihh ffoonnddoovvaa ii bbuuddžžeettee ooppššttiinnaa..

2.7.4. Javne nabavke

Planom javnih nabavki za 2009. godinu predviñena je nabavka robe u vrijednosti od 45.000,00€ i nabavka usluga u vrijednosti od 55.000,00€.

Ukupna vrijednost realizovanih javnih nabavki, prema Izvještaju o dodijeljenim javnim

nabavkama, iznosi 55.751,00€. U Izvještaju o dodijeljenim javnim nabavkama, subjekat revizije konstatuje da ugovorena

vrijednost javnih nabavki realizovanim neposrednim sporazumom iznosi 9.643,00 što predstavlja 9,64% godišnjeg budžeta za javne nabavke.

• Po Zakonu o javnim nabavkama utvrñeni limit od 10% javnih nabavki, koje je dozvoljeno realizovati neposrednim sporazumom, odnosi se na realizovani, a ne planirani godišnji budžet za javne nabavke. Ugovorena vrijednost javnih nabavki koje je subjekat revizije realizovao neposrednim sporazumom iznosi 17,30% budžeta za javne nabavke, što nije u skladu sa članom 78 Zakona o javnim nabavkama.


Strana 120

2.8. EKONOMSKI FAKULTET (organizaciona jedinica UCG) 2.8.1. Sistematizacija i organizacija

Po Pravilniku o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta na Ekonomskom fakultetu broj 01-1761 od 24. 12. 1997. godine, poslove na Fakultetu obavlja akademsko osoblje i zaposleni u Sekretarijatu. Broj akademskog osoblja za svaku studijsku godinu utvrñuje se Nastavnim planom.

Za Sekretarijat fakulteta sistematizovano je 19 radnih mjesta, dok su stvarno zaposlena 23 lica,

ali uz saglasnost UCG.

2.8.2. Izvještaj o novčanim tokovima III Ekonomskog fakulteta 2.8.2.1. Opšti prihodi

Ukupno ostvareni opšti prihodi po Izvještaju o novčanim tokovima III iznose 953.847,40€, dok je revizijom utvrñen iznos od 901.519,05€ sa porezima i doprinosima.

Prenesena sredstava budžeta Ekonomskom fakultetu po Glavnoj knjizi Rektorata iznose

559.261,82€, koji uvećani sredstvima za doprinose i poreze na zarade u iznosu od 342.257,23€ predstavljaju ukupne opšte prihode.

Razliku izmeñu iskazanih i revizijom utvrñenih opštih prihoda od 52.328,35€, čine prenesena

sredstva od djelatnosti na ime: sufinansiranja studijskog boravka u inostranstvu, za investicije, prevoz, recenzije, honorare za doplomski rad, participacije u obavljanju naučnog rada, ostali troškovi.


• Od ukupnih izdataka za honorare, kontrola dokumentacione osnove je vršena na uzorku od 1.406.223,06€ ili 91,19%, pri čemu je utvrñeno da se honorari obračunavaju i isplaćuju na osnovu rješenja u skladu sa članom 42 Pravilnika o kriterijumima za sticanje i raspodjelu sredstava za rad UCG, iz prihoda od školarine i projekata.

�� UUttvvrrññeennii iizzddaaccii pprreeddssttaavvlljjaajjuu lliiččnnaa pprriimmaannjjaa zzaappoosslleenniihh ii kkaaoo ttaakkvvii nniijjeessuu kknnjjiižžeennii uu sskkllaadduu ssaa

PPrraavviillnniikkoomm oo jjeeddiinnssttvveennoojj kkllaassiiffiikkaacciijjii rraaččuunnaa zzaa bbuuddžžeett RReeppuubblliikkee,, bbuuddžžeettee vvaannbbuuddžžeettsskkiihh ffoonnddoovvaa ii bbuuddžžeettee ooppššttiinnaa..

2.8.3. Javne nabavke

Planom za 2009. godinu predviñene su javne nabavke u vrijednosti od 545.000,00€.


- Izvještaj o dodijeljenim javnim nabavkama koji je subjekat revizije dostavio nadležnom organu uprave i državnom revizoru, ne sadrži dio koji se odnosi na nabavke dodijeljene neposrednim sporazumom, što nije u skladu sa članom 78 Zakona o javnim nabavkama.


Strana 121

- Za izradu i štampu obrazaca i skripti u pojedinačnim vrijednostima od 32.660,69€, 2.758,86€ i 2.632,50€, nije primijenjen propisani postupak javne nabavke, u skladu sa članom 19 Zakona o javnim nabavkama.

- Nabavka računarske opreme više puta u iznosima manjim od 2.000,00€ neposrednim sporazumom, je usitnjavanje predmeta javne nabavke, što nije u skladu sa članom 32 Zakona o javnim nabavkama.

2.9. ELEKTROTEHNIČKI FAKULTET (organizaciona jedinica UCG) 2.9.1. Sistematizacija i organizacija

Po Pravilniku o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta na Elektrotehničkom fakultetu, radna mjesta su sistematizovana po organizacionim jedinicama, u okviru: Nastave i Sekretarijata fakulteta.

Ukupno je predviñeno 77 radnih mjesta, od čega je za nastavnike 39, za saradnike u nastavi

25, u laboratoriji 6 i u Sekretarijatu 7 radnih mjesta. Ukupni broj zaposlenih lica na dan 31. 12. 2009. godine je bio 71.

2.9.2. Izvještaj o novčanim tokovima III Elektrotehničkog fakulteta 2.9.2.1. Opšti prihodi

Po Izvještaju o novčanim tokovima III, i po evidenciji Glavne knjige ETF, ostvareni opšti prihodi iznose 1.090.276,00€. Po Glavnoj knjizi Rektorata, ukupni iznos prenesenih budžetskih sredstava za ETF je 645.731.65€.

S obzirom na to da se sredstva za izmirenje poreza i doprinosa na zarade ne prenose

univerzitetskim jedinicama, a da iste po tom osnovu iskazuju i prihode i rashode, ukupni opšti prihodi ETF iznose 1.042.089,59€.

�� VViiššee iisskkaazzaannii ooppššttii pprriihhooddii uu iizznnoossuu oodd 4488..118866,,4411€€ pprreeddssttaavvlljjaajjuu ssrreeddssttvvaa oodd ddjjeellaattnnoossttii

kkoojjaa ssuu FFaakkuulltteettuu pprreennooššeennaa oodd RReekkttoorraattaa,, aa zzaa kkoojjaa nneemmaa mmoogguuććnnoossttii uu rraaččuunnoovvooddssttvveennoojj eevviiddeenncciijjii FFaakkuulltteettaa ddaa ssee pprreeppoozznnaajjuu ii rraazzggrraanniiččee oodd ooppššttiihh pprriihhooddaa..


Isplaćeni autorski honorari za izvoñenje nastave u 2009. godini iznose 487.541,18€, što je u granicama do 50% u odnosu na prihode ostvarene od školarina. Za izdatke po osnovu honorara obuhvaćenih uzorkom, plaćeni su porezi i prirezi, shodno Zakonu o porezu na dohodak fizičkih lica i Uputstvu o načinu obračunavanja i plaćanja poreza i doprinosa iz i na lična primanja.

�� UUttvvrrññeennii iizzddaaccii pprreeddssttaavvlljjaajjuu lliiččnnaa pprriimmaannjjaa zzaappoosslleenniihh ii kkaaoo ttaakkvvii nniijjeessuu kknnjjiižžeennii uu sskkllaadduu ssaa

PPrraavviillnniikkoomm oo jjeeddiinnssttvveennoojj kkllaassiiffiikkaacciijjii rraaččuunnaa zzaa bbuuddžžeett ddrržžaavvee,, bbuuddžžeettee vvaannbbuuddžžeettsskkiihh ffoonnddoovvaa ii bbuuddžžeettee ooppššttiinnaa..


Strana 122

3. MIŠLJENJE, ZAKLJUČCI I PREPORUKE

Na bazi utvrñenog činjeničnog stanja i analize Izjašnjenja subjekta revizije (br. 01-1548-1 od 29. 09. 2010. godine), a u skladu sa članom 50 Poslovnika Državne revizorske institucije, nadležni Kolegijum u sastavu mr Branislav Radulović (član Senata – rukovodilac Kolegijuma) i g. Miroslav Ivanišević (predsjednik Senata - član Kolegijuma), na sjednici održanoj 05. 10. 2010. godine usvojio je KONAČAN IZVJEŠTAJ o reviziji konsolidovanih godišnjih finansijskih izvještaja Univerziteta Crne Gore za 2009. godine i izrekao:

USLOVNO POZITIVNO MIŠLJENJE na finansijske izvještaje kontrolisanog subjekta,

sa sljedećim ocjenama, zaključcima i p r e p o r u k a m a :

1. Univerzitet Crne Gore je jedinstven subjekat sa svojstvom pravnog lica i kao takav utvrñen je kao potrošačka jedinica u budžetu Crne Gore. Zakonom o visokom obrazovanju i internim aktima Univerziteta organizacione jedinice (fakulteti, instituti itd.) nemaju svojstvo pravnog lica, ali sve organizacione jedinice imaju otvorene žiro-račun, preko kojih obavljaju svoje finansijsko poslovanje, usljed čega postoji evidentno neslaganje izmeñu normativnog ureñenja i faktičkog stanja.

� Subjekt revizije trebalo bi da u potpunosti svoje finansijsko poslovanje uredi shodno važećoj normativi ili da inicira postupak izmjene zakona na način da organizacione jedinice Univerziteta dobiju svojstvo pravnog lica i na taj način uskladi faktičko stanje sa normativnim.

22.. Konsolidovani Izvještaj o novčanim tokovima III Univerziteta Crne Gore, koji čine trideset

pojedinačnih izvještaja organizacionih jedinica, ne zasniva se na jedinstvenom računovodstvenom sistemu. Od ukupnog broja organizacionih jedinica, po pismenom izjašnjenju o primjeni knjigovodstvene osnove, šest organizacionih jedinica primjenjuje obračunsku, a ostale modifikovanu gotovinsku osnovu. Revizijom je utvrñeno ddaa jjee ppoo rraaččuunnoovvooddssttvveennoojj eevviiddeenncciijjii iisskkaazzaannii ooddlliivv nnoovvččaanniihh ssrreeddssttaavvaa mmaannjjii zzaa 994466..552200,,3344€€ uu ooddnnoossuu nnaa ssttaannjjee nnoovvččaanniihh ssrreeddssttaavvaa ppoo bbaannkkaarrsskkiimm iizzvvooddiimmaa..

� Subjekat revizije treba da usvoji Pravilnik o jedinstvenoj računovodstvenoj politici za UCG koji bi omogućio funkcionisanje jedinstvenog računovodstvenog sistema na nivou Univerziteta.

3. Rektorat organizacionim jedinicama UCG, osim planom predviñenih budžetskih sredstava, vrši

i prenos sredstava od djelatnosti, koja kod istih nijesu razgraničena čime se umanjuje mogućnost praćenja namjenske potrošnje. Po konsolidovanom Izvještaju o novčanim tokovima III, koji je identičan sa Glavnom knjigom Rektorata i Državnog trezora, opšti prihodi iznose 17.423.316,05€, a po Izvještajima o novčanim tokovima III organizacionih jedinica UCG iskazani opšti prihodi su veći za 1.076.459,87€ i iznose 18.499.775,92€.

� Subjekat revizije treba da kroz svoj računovodstveni sistem obezbijedi za organizacione jedinice Univerziteta prepoznavanje i razgraničenje opštih od sopstvenih prihoda.


Strana 123

4. Revizijom konsolidovanog Izvještaja o novčanim tokovima III i Izvještaja o novčanim tokovima III Rektorata i organizacionih jedinica UCG: Pravnog, Ekonomskog, Arhitektonskog i Elektrotehničkog fakulteta, utvrñena su neslaganja i nepravilnosti.

� Subjekt revizije treba da u skladu sa Pravilnikom o sistematizaciji i

organizaciji formira službu interne revizije UCG, koja bi izradila inovirane naloge za rad interne revizije sa detaljnom razradom revizorskih zadataka, za kontrolu finansijskog poslovanja univerzitetskih jedinica, kao i za kontrolu vjerodostojnosti godišnjih finansijskih izvještaja univerzitetskih jedinica i konsolidovanih godišnjih izvještaja UCG.

� Upravni odbor Univerziteta treba da preduzme mjere, u skladu sa svojim nadležnostima, u cilju realizacije preporuka interne revizije kod univerzitetskih jedinica koje nijesu postupile po prihvaćenim nalazima o utvrñenim nepravilnostima.

5. Revizijom organizacionih jedinica UCG utvrñeno je da se odreñeni honorari knjiže na

pogrešnim računovodstvenim pozicijama (izdaci za materijal i usluge) što nije u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština, čime je onemogućeno sagledavanje datih izdataka na transparentan način.

� Subjekt revizije treba da izdatke za honorare za realizaciju nastave (nastavnicima i saradnicima koji izvode nastavu saglasno njihovom opterećenju) knjiži na odgovarajućoj poziciji (izdaci za ostala lična primanja) u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (»Sl. list RCG« br. 81/05), čime bi se obezbijedila transparentnost izdataka i adekvatna kontrola.

Obim i karakter utvrñenih nepravilnosti i nedostataka nalaže da subjekt revizije do sljedećeg

izvještajnog perioda (31. 03. 2011. godine) izvijesti Državnu revizorsku instituciju o preduzetim mjerama po izrañenim i dostavljenim preporukama.

IZVOD

IZ IZVJEŠTAJA O REVIZIJI FINANSIJSKIH IZVJEŠTAJA I REVIZIJI UČINKA

ZAVODA ZA MEĐUNARODNU NAUČNU, PROSVJETNO-KULTURNU

I TEHNIČKU SARADNJU ZA 2009. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija (revizija pravilnosti) i revizija učinka (efikasnost, efektivnost i

ekonomičnost) Subjekat revizije: Zavod za meñunarodnu naučnu, prosvjetno-kulturnu i tehničku saradnju Predmet revizije: Predmet opšte revizije je Godišnji finansijski izvještaj za 2009. godinu, a

predmet revizije učinka program Meñunarodna naučna, prosvjetno-kulturna i tehnička saradnja u 2009. godini

Trajanje revizije: 65 radnih dana Sastav Kolegijuma: dr Milan Dabović, član Senata – rukovodilac Kolegijuma

mr Branislav Radulović, član Senata – član Kolegijuma


Strana 127

1. Osnovni podaci o subjektu revizije

Subjekt revizije je državni organ. Sjedište subjekta revizije je: Podgorica, Njegoševa br. 2, PIB: 02019523, tel/fax: +382 20 665 421, +382 20 665 419; e-mail: [email protected]. Saglasno Uredbi o organizaciji i načinu rada državne uprave, Zavod za meñunarodnu naučnu, prosvjetno-kulturnu i tehničku saradnju vrši poslove koji se odnose na: planiranje i programiranje, ostvarivanje, usklañivanje i evidenciju meñunarodne naučne, prosvjetno-kulturne i tehničke saradnje Crne Gore sa drugim državama, regionalnim zajednicama i meñunarodnim organizacijama; staranje o realizaciji programa koji se finansiraju iz budžeta Crne Gore; školovanje i stručno usavršavanje stranaca u Crnoj Gori i grañana Crne Gore u inostranstvu; predlaganje i obezbjeñivanje realizacije aktivnosti iz Crne Gore u kulturno-informativnim centrima u inostranstvu; prikupljanje, obradu i distribuciju predloga i odgovarajućih podataka, informacija i programa u oblasti meñunarodne, naučne, prosvjetne, kulturne i tehničke saradnje, kao i druge poslove koji su mu odreñeni u nadležnosti. Državni organ nadležan za nadzor Zavoda je Ministarstvo prosvjete i nauke. 2. Organizacija subjekta revizije

Akt o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji Zavoda utvrdila je Vlada na predlog direktora Zavoda, a uz saglasnost Uprave za kadrove i Ministarstva finansija. Za obavljanje poslova iz svoje nadležnosti, shodno postojećem Pravilniku, Zavod zapošljava 17 izvršilaca na neodrañeno vrijeme (od toga 1 izvršiocu miruju prava i obaveze),1 pripravnika i 1 izvršioca po ugovoru o djelu.

Nalaz i utvrñeno činjenično stanje opšte revizije i revizije učinka u Izvještaju su prikazani kroz

posebne separate i zajedno čine Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja i revizije učinka Zavoda za meñunarodnu naučnu, prosvjetno-kulturnu i tehničku saradnju za 2009. godinu.

3. OCJENA UTVRĐENOG ČINJENIČNOG STANJA SA PREPORUKAMA

Na osnovu utvrñenog činjeničnog stanja, konstatovano je da postoje greške koje u konačnom ne ukazuju na nezakonit rad Zavoda i nadležni Kolegijum je po predmetnoj reviziji izrazio USLOVNO POZITIVNO MIŠLJENJE.

Kolegijum nadležan za reviziju na osnovu utvrñenog činjeničnog stanja i nalaza revizije daje sljedeće PREPORUKE: I OPŠTA REVIZIJA

1. Potrebno je da Zavod ispravi Izvještaj o novčanim tokovima (INT – III) i o tome obavijesti Ministarstvo finansija, kako je to prikazano u tekstu Izvještaja. Takoñe, Zavod je u obavezi da, u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština i Uputstvom o radu Državnog trezora, u svojim izvještajima iskaže dobijena sredstva na ime donacija za odreñene projekte do visine odobrenih, odnosno utrošenih sredstava od strane donatora.


Strana 128

Revizijom planiranog i izvršenog budžeta utvrñeno je da Zavod svoju potrošnju nije uskladio sa visinom odobrenog budžeta za 2009. godinu i da se budžetom odobrena sredstva nijesu u cjelini namjenski koristila.

2. Neophodno je da Zavod u narednom periodu obezbijedi usaglašenost isplate izdataka sa planiranim sredstvima i to po ekonomskoj, programskoj i potprogramskoj klasifikaciji, kao i planiranim aktivnostima.

Proces planiranja treba zasnivati na načelu sveobuhvatnosti, što znači da je neophodno planirati i sredstva donatora kojim se realizuju odreñene programske aktivnosti. Izuzetak je prihvatljiv ukoliko donator izričito zahtijeva izuzeće donatorskih sredstava iz budžetskog plana. Zavod nije radio detaljne planove za realizaciju aktivnosti. Planovi su orijentacioni, dok su aktivnosti realizovane bez jasno definisanih prioriteta. Takoñe, u okviru potprograma nije jasno strukturirana potrošnja po ekonomskoj klasifikaciji i Zavod ne raspolaže sa kvalitetnim informacijama o strukturi troškova koje se odnose na konkretnu aktivnost ili potprogram. Realizacija pojedinih aktivnosti odvijala se na osnovu usmenih odluka Kolegijuma, bez dovoljno planskog utemeljenja.

3. Neophodno je da Zavod u budućem periodu obezbijedi sveobuhvatno planiranje budžeta i da po programima i potprogramima, kao i aktivnostima strukturu izdataka iskaže po ekonomskoj klasifikaciji, kao i da blagovremeno obezbijedi podatke kojima će na sveobuhvatan način biti planirani izvori finansiranja Zavoda, kao i njegova potrošnja.

Preporuke koje su u vezi sa neadekvatnom primjenom zakonskih propisa od strane Zavoda odnose se na sljedeće:

Konstatovano je da Zavod neredovno predaje Poreskoj upravi mjesečne izvještaje o isplaćenim ličnim primanjima, obračunatim i obustavljenim porezima i doprinosima iz ličnih primanja i na lična primanja (obrazac OPD1) i godišnje izvještaje o obračunatim ličnim primanjima, obračunatim i uplaćenim porezima i doprinosima iz ličnih primanja za sve zaposlene (obrazac OPD3), što nije u skladu sa članom 47 Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica.

4. Zavod mora obezbijediti urednu predaju mjesečnih i godišnjih OPD obrazaca Poreskoj upravi u skladu sa članom 47 Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica.

Revizijom je utvrñeno da je Zavod isplatio iznos od 12.700,00€, na osnovu rješenja direktora Zavoda, na ime finansijske pomoći zaposlenim zbog planiranih restriktivnih mjera u 2010. godini. Ovo nije u skladu sa Uredbom o naknadama i drugim primanjima državnih službenika i namještenika. Ovakva rješenja ne idu u prilog politici fiskalne stabilizacije budžeta Crne Gore koja zahtijeva da sudbinu restriktivnih mjera svi zaposleni u državnoj upravi dijele na solidarnoj osnovi.

5. Obračun i isplatu sredstava na ime ostalih naknada zaposlenim, vršiti u skladu sa Uredbom o naknadama i drugim primanjima državnih službenika i namještenika.


Strana 129

Revizijom je, na kontrolisanom uzorku od 85% ostvarenih izdataka, utvrñeno da su plaćanja uglavnom vršena na osnovu dokumentacije ovjerene i odobrene od strane odgovornih lica. Skrećemo pažnju da pojedini izdaci koji se odnose na izdatke za reprezentaciju, a plaćanja su vršena na osnovu rješenja iz sredstava blagajne, nijesu dokumentovani u skladu sa Uputstvom o radu Državnog trezora kojim je propisano da se troškovi po osnovu datih avansa pravdaju odgovarajućim dokumentima. Manji iznos izdataka za službena putovanja odnosi se na troškove po osnovu isplaćenih dnevnica licima koja nijesu zaposlena u Zavodu, što nije u skladu sa članom 17 Zakona o zaradama državnih službenika i namještenika. Ovim zakonom je utvrñeno da dnevnice za službeno putovanje u zemlji i inostranstvu predstavljaju troškove nastale u vezi sa radom. Isplate na teret službenih putovanja licima koja nijesu zaposlena u Zavodu vršene su iz sredstava blagajne (vanredni avans) u okviru realizacije projekta »Gostovanje crnogorskih umjetnika u Ženevi«. Manja plaćanja su vršena na osnovu rješenja potpisanih od strane direktora, uplatom na tekuće račune zaposlenih za dnevnice i dobijanje viza, a kojima nije prethodila potrebna dokumentacija.

6. Zavod je u obavezi da ostvarene izdatke evidentira na računima koji su propisani Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština. Skrećemo pažnju da odnosi sa licima izvan Zavoda i njihovo angažovanje treba da se regulišu ugovorom kojim će se precizirati i plaćanja pojedinih troškova. Plaćanja pojedinih izdataka i pravdanje avansiranih sredstava treba vršiti saglasno Uputstvu o radu Državnog trezora. Revizijom je utvrñeno da postoje slabosti u funkcionisanju sistema interne kontrole. Pored

primjene Uputstva o radu Državnog trezora, Zavod nije utvrdio kontrolne postupke kojim bi definisao protok dokumentacije, arhiviranje i evidenciju internih akata. Zavod nije donio akt kojim se regulišu prava, ograničenja i pravdanja pojedinih izdataka. Takoñe nijesu, u skladu sa Uredbom o kancelarijskom poslovanju organa državne uprave, zavedena akta koja se koriste u internim poslovnim komunikacijama, planovi i programi, izvještaji o izvršenim aktivnostima, zapisnici sa sjednica Kolegijuma kao i ostala interna dokumenta koja dobrim dijelom čine osnov sprovedenih aktivnosti. Revizijom utvrñeni nedostaci kod izdataka potvrñuju slabosti sistema interne kontrole koje imaju uticaja na trošenje državnog novca i na efikasnost upravljanja budžetom odobrenih sredstava.

7. Zavod je u obavezi da, u skladu sa Uredbom o kancelarijskom poslovanju, evidentira sve primljene i sopstvene akte.

Revizijom je utvrñeno da Zavod nabavku robe i usluga nije vršio u skladu sa članom 19 i članom 78 Zakona o javnim nabavkama. Članom 19 Zakona utvrñeno je da se putem neposrednog sporazuma sprovodi postupak javne nabavke robe, usluga i radova, čija je vrijednost do 2.000,00€, dok je članom 78 utvrñeno da ukupna godišnja vrijednost javnih nabavki, koje se sprovode putem neposrednog sporazuma, ne smije da bude iznad iznosa od 10% ukupnog realizovanog godišnjeg budžeta za javne nabavke naručioca.

8. Zavod je u obavezi da primjenjuje odredbe Zakona o javnim nabavkama u cilju zakonitog trošenja budžetskih sredstava i na taj način proces nabavki učini ekonomičnim i transparentnim.


Strana 130

II REVIZIJA UČINKA

Revizija učinka zbog ograničenog obima informacija i nedovoljne analitičke evidencije u Zavodu nije mogla biti urañena na način kojim bi se jasno ukazalo na efikasnost trošenja državnog novca, pa je u tom dijelu nalaz revizije ostao djelimično uskraćen kod analitičke interpretacije indikatora, kako u dijelu autputa, tako i u dijelu inputa. Nalazi koji su sačinjeni, bez obzira na ograničenja, mogu poslužiti Zavodu kao metodološki pravac u budućoj planskoj orijentaciji i načinu praćenja realizacije programa i programskih aktivnosti. Kao najvažnije ističemo sljedeće:

1. Indikator efektivnosti pokazuje da je subjekt revizije u relativno zadovoljavajućem stepenu obezbijedio realizaciju postavljenih ciljeva iskazanih brojem aktivnosti po potprogramima (77,78%). Ovakav stepen realizacije posebno je značajan u uslovima rebalansa u kojima je subjektu revizije budžet smanjen za 203.747,16€ ili 30,52%. To znači da stepen umanjene realizacije programskih aktivnosti (22,22%) korespondira stepenu umanjenja sredstava budžeta (30,52%).

2. Indikator efikasnosti pokazuje da je prosječna potrošnja sredstava po realizovanoj aktivnosti na nivou programa, bez potprograma administracije, za 38,28% bila veća od planirane. Ostvarena efikasnost nema osnovu za uporeñenje u prethodnom periodu usljed nedostatka podataka, ali svakako upućuje na nedostatke u procesu planiranja u kojima po programima, potprogramima i aktivnostima ne postoji razrañena struktura troškova po ekonomskoj klasifikaciji i jasna slika o tome koliko košta konkretna aktivnost. U takvoj situaciji može se očekivati da su odstupanja planiranih i ostvarenih pokazatelja efikasnosti značajna.

3. Indikator ekonomičnosti pokazuje da je prosječna potrošnja sredstava po realizovanoj aktivnosti na nivou programa za 18,82% bila veća od planirane. Razlog nižeg odstupanja su uštede kod programa administracije u dijelu jednokratnih socijalnih pomoći. Kao i kod efikasnosti, ostvarena ekonomičnost nema osnovu za uporeñenje u prethodnom periodu usljed nedostatka podataka i upućuje na nedostatke u procesu planiranja u kojima po programima, potprogramima i aktivnostima ne postoji razrañena struktura troškova po ekonomskoj klasifikaciji i jasna slika o tome koliko košta konkretna aktivnost.

4. Potprogram administracije sa 46,35% učestvuje u utrošenim sredstvima budžeta, a takvu strukturu prati i broj zaposlenih u kojoj potprogram administracije učestvuje sa 44,44%. Neophodno je sredstva realocirati na potprograme koji čine osnovnu djelatnost Zavoda kroz dalje smanjivanje sredstava namijenjenih potprogramu administracije.

5. Stepen realizacije planiranih aktivnosti je u obrnutoj srazmjeri sa nivoom efikasnosti. Naime, nivo efikasnosti u odnosu na planiranu pokazuje najveće odstupanje kod potprograma koji su obezbijedili veći stepen efektivnosti.

6. Potprogram Meñunarodna prosvjetna saradnja u okviru kojeg je realizovano 89,00% planiranih aktivnosti za 89,90% je imao prosječno veći utrošak sredstava po planiranoj aktivnosti. Isto tako, u okviru potprograma Meñunarodna kulturna saradnja realizovano je 75% planiranih aktivnosti i istovremeno prosječna potrošnja sredstava za 32,84% veća je od planirane. Kod potprograma Meñunarodna naučno-tehnička saradnja sa 70,00% realizovane su planirane aktivnosti, dok je prosječan utrošak sredstava po izvršenim aktivnostima za svega 3,80% veći od planiranog. Ovo upućuje na zaključak da planiranje nije dovoljno metodološki razrañeno u Zavodu i da ova funkcija mora biti mnogo kvalitetnije organizovana u narednim godinama.

IZVOD

IZ IZVJEŠTAJA O KONTROLNOJ REVIZIJI

ZAVODA ZA ZAPOŠLJAVANJE CRNE GORE ZA 2008. GODINU

Vrsta revizije: Kontrolna revizija Subjekat revizije: Zavod za zapošljavanje Crne Gore Predmet revizije: Kontrola realizacije preporuka datih u Izvještaju o reviziji finansijskih

izvještaja za 2008. godinu Trajanje revizije: 35 radnih dana Sastav Kolegijuma: dr Milan Dabović, član Senata – rukovodilac Kolegijuma

g. Dragiša Pešić (g. Dušan Mrdović), član Senata – član Kolegijuma


Strana 133

1. Opšti podaci i djelatnost subjekta revizije Subjekt revizije je javna ustanova sa statusom pravnog lica. Zavod je registrovan u Centralni registar Privrednog suda u Podgorici, u skladu sa odredbama Zakona o privrednim društvima, kao USTANOVA pod registarskim brojem 8 – 0002003 / 005. Sjedište subjekta revizije je u Podgorici, Bulevar revolucije 3, PIB: 020010925, web site: www.zzzcg.org.

Način upravljanja i rukovoñenja Zavodom ustanovljen je Zakonom o zapošljavanju i Statutom Zavoda. Organi Zavoda su Upravni odbor i direktor. Organizaciona struktura Zavoda utvrñena je Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta. Shodno članu 74 Zakona, poslove zapošljavanja obavljaju organizacione jedinice utvrñene Statutom Zavoda. Zavod svoju djelatnost obavlja u okviru Centralne službe, biroa rada i kancelarija. Centralna služba se nalazi u Podgorici i čini je pet sektora i jedna poslovna jedinica. U okviru Sektora za zapošljavanje formirano je 7 biroa rada i 14 kancelarija na teritoriji Crne Gore. Sektori po svojoj organizaciji nemaju odjeljenja i službe. 2. Sistem evidencije

Sistem evidencije Zavoda zasniva se na modifikovanoj gotovinskoj osnovi. U poslovnim knjigama Zavoda evidentira se nefinansijska imovina, finansijska imovina, obaveze, kapital, primici i izdaci i rezultat poslovanja. Na korektivnim računima vodi se evidencija obračunatih a neplaćenih rashoda i obračunatih a nenaplaćenih prihoda. Zavod nije povezan sa informacionim sistemom SAP (softver Državnog trezora u kome se evidentira trezorsko poslovanje). 3. NALAZ I UTVRĐENO ČINJENIČNO STANJE

Državna revizorska institucija izvršila je reviziju finansijskih izvještaja i poslovanja Zavoda za 2008. godinu i uradila Izvještaj sa mišljenjem i predlogom preporuka i mjera. Revizija finansijskih izvještaja Zavoda za 2008. godinu ukazala je na postojanje nepravilnosti u radu organa upravljanja i organizaciji Zavoda, na nepravilnosti u načinu upravljanja javnim finansijama i imovinom, kao i nepravilnosti u primjeni Zakona o javnim nabavkama. U odnosu na utvrñene nepravilnosti, u Izvještaju su date preporuke i mjere u cilju njihovog otklanjanja. Takoñe, date preporuke i mjere trebalo je da posluže kao osnov za poboljšanje evidencije poslovnih promjena, kao i racionalnije i efikasnije upravljanje državnim novcem.

U prethodnom Izvještaju, data je preporuka da Upravni odbor i direktor Zavoda informišu Državnu revizorsku instituciju o realizaciji predloženih mjera u cilju sprovoñenja kontrolne revizije. Upravni odbor Zavoda za zapošljavanje postupio je po datoj preporuci i dostavio dopis broj DRI broj 03-40116-34/29 od 24. 11. 2009. godine, kojim je obavijestio Instituciju o preduzetim aktivnostima i o realizaciji predloženih mjera u cilju otklanjanja utvrñenih nepravilnosti.

Preporuke date u Izvještaju o reviziji finansijskih izvještaja Zavoda za zapošljavanje za 2008. godinu, utvrñeno činjenično stanje i nalazi kontrolne revizije, kao i informacije o preduzetim aktivnostima na sprovoñenju i otklanjanju utvrñenih nepravilnosti, koje su date u dopisu Upravnog odbora Zavoda za zapošljavanje dajemo po tačkama koje slijede:


Strana 134

3.1. Rad organa upravljanja i organizacija Zavoda za zapošljavanje Crne Gore

U Izvještaju o reviziji finansijskih izvještaja Zavoda za zapošljavanje za 2008. godinu (u daljem tekstu »u prethodnom Izvještaju«) date su preporuke, koje se odnose na nepravilnosti u radu organa upravljanja, (Upravnog odbora i direktora), organizaciju Zavoda i usklañenost akata sa zakonskom regulativom.

Kontrolnom revizijom Zavoda izvršena je revizija rada organa upravljanja (Upravnog odbora i direktora) uvidom u zapisnike sa sjednica Upravnog odbora održanih u 2009. godini, donijetih odluka, zaključaka i ovlašćenja na osnovu čega je utvrñeno sljedeće:

• Upravni odbor Zavoda u 2009. godini održao je osam (8) redovnih i jednu (1) vanrednu sjednicu.

• Upravni odbor Zavoda u 2009. godini radio je u istom sazivu od osam članova, iako je Zakonom o zapošljavanju predviñeno da ovaj organ čini devet članova.

• Upravni odbor je na sjednici od 07. 10. 2009. godine razmatrao konačni Izvještaj o reviziji godišnjeg finansijskog izvještaja Zavoda za 2008. godinu. Na sjednici je donijet zaključak da se informiše Upravni odbor od strane odgovornih lica u Zavodu, o preduzetim aktivnostima i mjerama po datim preporukama.

• Uvidom u zapisnike može se konstatovati da je Upravni odbor na sjednici održanoj 19. 11. 2009. godine razmatrao preduzete mjere i aktivnosti po datim preporukama, pri čemu je učinjena konstatacija od strane Upravnog odbora Zavoda da se radi o odlukama koje su bile u funkciji realizacije programskih aktivnosti uz obrazloženje da su odluke često iznuñene ubrzanom dinamikom njihove realizacije, zbog čega postoje dinamičke neusklañenosti u pogledu vremena donošenja i njihove realizacije. Zavod je postupio u skladu sa preporukom datom u prethodnom Izvještaju, pri čemu skrećemo pažnju da ne možemo biti do kraja uvjereni da li je preporuka u potpunosti realizovana. Naime, Upravni odbor je bio u obavezi da razmatra i da donese odgovarajuće zaključke po svim odlukama i ugovorima iz 2008. godine, koje su potpisane od strane predsjednika a o kojim se nije prethodno raspravljalo na sjednicama Upravnog odbora.

• Upravni odbor je, u skladu sa preporukama iz prethodnog Izvještaja, na sjednici od 11. 09. 2009. godine usvojio Predlog poslovnika o radu Upravnog odbora Zavoda kojim je utvrñen način rada i odlučivanja. Takoñe, utvrñen je način glasanja, a u članu 5 Poslovnika predviñeno je da u izuzetnim slučajevima, zbog hitnosti odlučivanja o odreñenim pitanjima, ako ne postoje uslovi da se sjednica održi, konsultacije i izjašnjenja članova mogu se obaviti telefonskim ili elektronskim putem, uz obavezu da se odluke verifikuju na sljedećoj sjednici.

• Pravna služba Zavoda vodi posebnu evidenciju o radu Upravnog odbora i revizijom je utvrñeno da su zapisnici, odluke i prateća dokumentacija uredno ovjereni i zavedeni. Takoñe, potrebno je poboljšati zapisnike i obezbijediti da njihova forma i sadržaj budu sačinjeni u skladu sa donijetim Poslovnikom o radu Upravnog odbora, iz koga će se utvrditi način i rezultati glasanja.


Strana 135

Kontrolnom revizijom vršena je revizija opštih akata i njihova usaglašenost sa zakonskom regulativom, kao i revizija organizacije Zavoda i utvrñeno je:

• Da se unutrašnja organizacija i poslovanje Zavoda u 2009. godini zasniva na propisima koji su bili na snazi i u periodu vršenja revizije za 2008. godinu (Zakonu o zapošljavanju br. 21/08, Statutu Zavoda br. 43/02, Pravilniku o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta br. 02-4858 od 22. 07. 2004. godine i Pravilniku o izmjenama i dopunama Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta br. 02-7942).

• Da je usvojen Zakon o zapošljavanju 17. marta 2010. godine i da, u skladu sa članom 71 ovog zakona, Zavod u obavezi da Statut i druga akta uskladi u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona. U skladu sa tim, Zavod je pripremio predloge unutrašnjih akata i to: Pravilnik o organizaciji i sistematizaciji, Statut, Izmjene Poslovnika o radu Upravnog odbora i Izmjene Kolektivnog ugovora. U proceduri je dobijanje odgovarajućih saglasnosti od strane Vlade i Ministarstva nadležnog za nadzor u donošenju akata, kojim se potvrñuje usaglašenost predloženih akata sa Zakonom.

• Da je Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji broj 02-1225 od 22. 02. 2010. godine, sistematizovana nova organizaciona jedinica Odjeljenja za internu reviziju i konstituisan savjetodavni organ Kolegijum, koji čine: direktor Zavoda, pomoćnici direktora, savjetnici direktora i rukovodilac Odjeljenja za unutrašnju reviziju. Pravilnikom su razgraničeni poslovi i radni zadaci izmeñu sektora, a u okviru sektora formirana su odjeljenja sa utvrñenim radnim mjestima, opisom poslova i radnih zadataka po hijerarhijskoj strukturi.

• Predlogom Statuta, koji je usvojio Upravni odbor na sjednici od 30. 04. 2010. godine, utvrñene su i razgraničene nadležnosti i ovlašćenja organa upravljanja i rukovoñenja.

• Direktor Zavoda i Ministarstvo rada i socijalnog staranja predložili su Izmjene i dopune Kolektivnog ugovora Zavoda, koji je usvojen u februaru 2010. godine i koji je usklañen sa Zakonom o radu i sa Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta Zavoda. Revizijom je utvrñeno da je ispoštovana zakonska procedura u postupku donošenja akata i da je neophodno uvažiti činjenicu da Zavod iz tehničih razloga nije bio u mogućnosti da preporuke iz prethodnog Izvještaja u cjelosti realizuje u 2009. godini, već je aktivnosti na usaglašavanju propisa nastavio i u 2010. godini. Institucija konstatuje da su date preporuke koje se odnose na usaglašavanje akata Zavoda sa zakonima u procesu realizacije i da su nastavljene u 2010. godini.

3.2. Efikasnost planiranja i efikasnost izvršavanja budžeta Zavoda

Kontrolnom revizijom vršena je revizija izdataka koji su izvršeni prije dostavljanja Izvještaja i revizija izdataka izvršenih nakon dostavljanja Izvještaja o izvršenoj reviziji za 2008. godinu. Ovakav način vršenja revizije primijenjen je iz razloga što je konačni Izvještaj o reviziji za 2008. godinu dostavljen subjektu revizije 31. 07. 2009. godine. Zavod, iz navedenog razloga, nije bio u mogućnosti, kada su u pitanju date preporuke koje se odnose na primjenu zakonskih propisa, da postupi po datim preporukama i retroaktivno ispravi navedene nepravilnosti.


Strana 136

Prethodnim izvještajem utvrñeno je da planiranje budžeta i njegovo izvršenje pokazuje odreñene neracionalnosti i da Zavod planiranje izdataka nije u potpunosti temeljio na analizama stvarnih potreba po strukturi rashoda i utvrñenim namjenama. U tom smislu, kontrolnom revizijom obuhvaćeno je planiranje i izvršenje budžeta za 2009. godinu i utvrñeno je sljedeće:

• Zakonom o budžetu za 2009. godinu planirani izdaci Zavoda iznose 33.156.621,44€. Rebalansom budžeta za 2009. godinu sredstva namijenjena Zavodu su uvećana za 5.933.335,40€ i iznose 39.089.956,84€ (rashodi za tehnološke viškove u iznosu od 4.541.310,00€, izdaci na ime transfera institucijama, pojedincima, vladinom i javnom sektoru u iznosu od 1.500.000,00€ i izdaci za kredite za samozapošljavanje u iznosu 1.500.000,00€). Takoñe, rebalansom budžeta izdaci su smanjeni za 3.215.949,20€ (izdaci za neto zarade u iznosu od 209.133,56€, izdaci za materijal i usluge u iznosu od 1.069.189,37€ i kapitalni izdaci u iznosu 392.651,67€). Ostvareni izdaci u 2009. godini iznose 31.974.728,86€, odnosno iskazana je razlika u iznosu od 7.115.227,98€ u odnosu na plan. Ako posmatramo ukupne izdatke, izvršenje finansijskog plana u 2009. godini je 81,80%.

• Izdaci iskazani po ekonomskoj klasifikaciji u iznosu od 31.974.728,86€ odnose se na izdatke za

rad Zavoda u iznosu od 6.293.682,39€ i na izdatke po osnovu aktivnosti Zavoda u postupku sprovoñenja politike zapošljavanja i ostale aktivnosti iz oblasti zapošljavanja, u iznosu od 25.681.046,47€, kako je prikazano u narednoj tabeli:

Izdaci za rad Zavoda u 2009. godini u odnosu na ostvarene izdatke po istom osnovu u 2008.

godini manji su za 1.882.370,72€ ili za 23,02%, dok su izdaci za sprovoñenje aktivne politike zapošljavanja veći u 2009. godini u odnosu na iste izdatke ostvarene u 2008. godini za 2.954.794,07€ ili 13%. Smatramo kao posebno pozitivan napredak u radu Zavoda činjenicu da je Zavod u značajnoj mjeri racionalizovao tekuće troškove poslovanja. Zavod je od ukupno naplaćenih doprinosa za osiguranje od nezaposlenosti u iznosu od 10.426.176,52€ koristio za finansiranje tekuće dijelatnosti 60,00%, dok je u 2008. godini taj procenat iznosio 87%.

Pored činjenice da je Zavod realizovao datu preporuku, smatramo da planiranje budžeta

treba dalje unapreñivati kroz racionalizaciju tekućih troškova poslovanja i uspostavljanje ravnoteže izmeñu potrošnje i namjenskih izvora finansiranja.


Strana 137

Revizijom obračuna zarada i ostalih ličnih primanja utvrñeno je da se Zavod (posebno kod

obračuna jubilarnih nagrada) pridržavao odredbi Kolektivnog ugovora, i samim tim realizovao datu preporuku.

Prethodnom revizijom utvrñeno je da su formirane komisije i radna tijela za poslove koji su se mogli obavljati u okviru redovnih aktivnosti, u skladu sa Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta. Takoñe, isplaćenim naknadama po navedenom osnovu nijesu prethodili izvještaji komisija o obavljenom poslu. U skladu sa utvrñenim činjeničnim stanjem data je i preporuka da Upravni odbor Zavoda razmotri rad svih komisija u 2008. godini, preispita njihov učinak i tamo gdje ocijeni da ne postoje evidentni rezultati rada, donese odluku da se izvrši povraćaj isplaćenih naknada.

U dopisu Zavoda se navodi da je Upravni odbor razmotrio rad navedenih komisija i smatra da je njihovo formiranje i rad bio opravdan. Kao obrazloženje datom zaključku navedene su okolnosti zbog kojih je Zavod formirao komisije i radna tijela, a prije svega što Zavod već nekoliko godina realizuje veliki broj programa aktivne politike zapošljavanja, posebno u oblasti politike obuke, program samozapošljavanja, programe javnih radova i druge, što je zbog njihovog obima, intenziteta i značaja realizacije nametalo potrebu vanrednog radnog angažovanja odreñenog broja zaposlenih u Zavodu.

Kontrolnom revizijom utvrñeno je da izdatak evidentiran kao ostale naknade, iskazan u bruto iznosu (sa pripadajućim porezom i doprinosima) u 2009. godini iznosi 159.468,04€. Navedeni izdatak odnosi se na naknade članovima Upravnog odbora u iznosu od 61.844,63€, na ime isplaćenih stimulacija u iznosu od 56.819,26€ i za ostale naknade zaposlenim, naknade po osnovu formiranih komisija, radnih tijela i povećanog obima posla u iznosu od 40.804,15€.

Izdatak nastao po osnovu isplaćenih stimulacija u iznosu od 56.819,26€ obračunat je u skladu sa članom 30 Kolektivnog ugovora, kojim je utvrñeno da se zarada zaposlenog može uvećati do 30%, odlukom direktora Zavoda, na osnovu obrazloženog pismenog predloga neposrednog rukovodioca. Navedeni izdatak trebalo je evidentirati na poziciju 4111 – stimulativni dodatak, a izdaci na ime obračunatih poreza i doprinosa na pripadajućim kontima u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa, iz razloga što se izdatak odnosi na lična primanja koja se obračunavaju i isplaćuju sa neto zaradom.

Kada su u pitanju izdaci za isplatu naknada po osnovu formiranih komisija, radnih tijela i povećanog obima posla, revizijom su potvrñeni nalazi dati u prethodnom izvještaju, da se pojedini poslovi i radni zadaci mogu obavljati u okviru redovnih aktivnosti u skladu sa opisom radnih mjesta i radnih zadataka predviñenih Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta Zavoda. Pored velikog broja programa aktivne politike zapošljavanja i potrebe vanrednog angažovanja odreñenog broja zaposlenih, kako je navedeno u dopisu Zavoda, izdaci za naknade članovima formirnih komisija i radnih tijela u 2009. godini su značajno smanjeni.

Prethodnom revizijom utvrñeno je da se pravdanje izdataka za reprezentaciju vršilo na osnovu nepotpune i neovjerene dokumentacije, kao i to da se izdaci za službena putovanja odnose i na lica koja nijesu u radom odnosu kod Zavoda. Takoñe, utvrñeno je da su na teret izdataka za transfere institucijama, pojedincima, vladinom i javnom sektoru isplaćivana sponzorstva bez odluka Upravnog odbora. U tom smislu data je i preporuka da Upravni odbor razmotri isplate po osnovu službenih putovanja za lica koja ne rade u Zavodu kao i isplaćena sponzorstva.


Strana 138

Revizijom je utvrñeno da evidenciji ostvarenih izdataka nakon dostavljanja Izvještaja za 2008. godinu prethodi validna i ovjerena dokumentacija. Takoñe, revizijom izdataka za službena putovanja u zemlji i inostranstvu izvršena je kontrola obračuna i pravdanja putnih naloga, kao i to da li se izdatak odnosi na lica zaposlena u Zavodu. Na osnovu činjeničnog stanja i nalaza revizij, utvrñeno je da je Zavod postupio, odnosno realizovao datu preporuku. 3.3. Sistem interne kontrole

Prethodnom revizijom uočene su slabosti u funkcionisanju sistema interne kontrole i data je preporuka Zavodu da uradi Pravilnik o internoj kontroli i u skladu sa njim organizuje službu interne kontrole sa ciljem uspostavljanja odgovarajuće fiskalne discipline u procesu izvršavanja budžetskog plana.

Kontrolnom revizijom, utvrñeno je da je Zavod napravio značajan napredak u cilju efikasnijeg uspostavljanja sistema internih kontrola. Saglasno Zakonu o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru konstituisana je nova organizaciona jedinica Odjeljenje za internu reviziju, što je predviñeno i novim Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji.

Takoñe, u cilju realizacije navedene preporuke, direktor Zavoda donio je Odluku broj 02-5848 od 07. 09. 2009. godine kojom se ograničavaju:

• troškovi za reprezentaciju, po kojoj se sredstva za reprezentaciju mogu koristiti samo uz pisano odobrenje direktora, izuzev reprezentacije koja se koristi u službenim prostorijama,

• troškovi za gorivo, odnosno definisani su limiti potrošnje goriva,

• troškovi za mobilne telefone, odnosno definisani su limiti potrošnje za zaposlene u Zavodu za koje je predviñena participacija troškova mobilnih telefona.

Upravni odbor je donio Odluku broj 01-2785 od 27. 04. 2009. godine kojom je ovlastio direktora

Zavoda da može potpisivati odluke o odobravanju finansijskih sredstava na ime sponzorstva i novčanih pomoći fizičkim i pravnim licima do iznosa od 300,00€, a u skladu sa godišnjim budžetom Zavoda.

Pored navedenih činjenica, skrećemo pažnju da Zavod i u narednom periodu treba da unapreñuje sistem internih kontrola i da stvori uslove za funkcionisanje službe za internu reviziju. Na osnovu revizorskih dokaza može se konstatovati da je preporuka data u prethodnom izvještaju realizovana. 3.4. Javne nabavke

Prethodnom revizijom, utvrñeno je da Zavod nije na dosljedan način primjenjivao Zakon o javnim nabavkama. U tom smislu date su i preporuke:

• da Upravni odbor Zavoda preispita funkcionisanje sistema javnih nabavki Zavoda, kao i zakonitost svih javnih nabavki koje je Zavod sproveo u 2008. godini.


Strana 139

Upravni odbor je na sjednici održanoj 19. 11. 2009. godine razmatrao preduzete mjere i aktivnosti po datim preporukama, ali ne postoji sigurno uvjeravanje da je Upravni odbor razmatrao pitanje zakonitosti javnih nabavki koje je Zavod sproveo u 2008. godini.

• Da Zavod prilikom nabavke robe, usluga i izvoñenja radova dosljedno primjenjuje Zakon o javnim nabavkama.

Kontrolnom revizijom utvrñeno je da je Zavod Plan javnih nabavki za 2009. godinu dostavio

nadležnom organu, aktom potpisanim od strane direktora, broj 02-1299 od 27. 02. 2009. godine, koji je usvojen na sjednici Upravnog odbora od 16. 04. 2009. godine. Problem nedosljednosti u primjeni propisa vezanih za donošenje Plana javnih nabavki djelimično je prevaziñen u postupku donošenja izmjene plana javnih nabavki, akt broj 01-5964 od 11. 09. 2009. godine, a u cjelosti u postupku donošenja Plana javnih nabavki za 2010. godinu. Na taj način ispoštovani su propisi u pogledu rokova za donošenje i objavljivanje plana javnih nabavki shodno Zakonu o javnim nabavkama.

Kontrolnom revizijom utvrñeno je da je Zavod u 2009. godini sproveo 12 postupaka javnih nabavki putem javnog oglašavanja i 4 postupka putem neposrednog prikupljanja ponuda (šoping metoda). Metodom slučajnog uzorka, izvršena je revizija javnih nabavki pregledom dokumentacije po izvršenim postupcima za izbor najpovoljnije ponude. Revizija procedura rañena je pregledom dokumentacije koja prati aktivnosti koje preduzima naručilac u cilju nabavke robe, izvršenja usluga i izvoñenja radova od donošenja odluke do zaključivanja ugovora o isporuci shodno Zakonu o javnim nabavkama. Revizijom je obuhvaćena i kontrola zaključenih ugovora, po ispostavljenim fakturama, za isporučenu robu i izvršenu uslugu i utvrñeno je:

• da Zavod nabavke sprovedene putem neposrednog sporazuma nije iskazao u Izvještaju o dodijeljenim javnim nabavkama u 2009. godini, što nije u skladu sa članom 78 Zakona, kojim je utvrñena obaveza evidentiranja i izvještavanja,

• da je Zavod za pojedine nabavke koristio metodu neposrednog sporazuma (kod izdataka za tekuće održavanje grañevinskih objekata), a morao koristiti šoping metodu, i to: kada vrijednost javne nabavke iznosi od 2.000,00€ do 10.000,00€ u skladu sa članom 18 i 19 Zakona o javnim nabavkama. Na osnovu činjeničnog stanja utvrñeno je da se Zavod nije u potpunosti, prilikom nabavke

robe, usluga i izvoñenja radova pridržavao Zakona o javnim nabavkama. U tom smislu, Državna revizorska institucija preporučuje da Zavod u narednom periodu prilikom nabavke robe, usluga i izvoñenja radova dosljedno primjenjuje Zakon o javnim nabavkama, odnosno postupi po datoj preporuci i i na taj način proces nabavki učini ekonomičnim i transparentnim.

Kada je u pitanju preporuka koja se odnosi na razgraničenje nadležnosti Upravnog odbora sa nadležnostima direktora u postupku javnih nabavki, utvrñeno je da je Zavod realizovao datu preporuku tako što je razgraničio nadležnosti Upravnog odbora sa nadležnostima direktora i usvajanje plana javnih nabavki je u nadležnosti Upravnog odbora.


Strana 140

3.5. Ostalo U prethodnom izvještaju, kada je u pitanju prodaja finansijske i nefinansijske imovine, data je

preporuka Zavodu da se pridržava zakonske regulative i proces prodaje učini transparentnijim. Kontrolnom revizijom utvrñeno je da je Upravni odbor donio Odluku o prodaji osnovnog sredstva broj 01-7092 od 26. 10. 2009. godine, kojom je odobrena prodaja putničkog vozila. Takoñe, utvrñeno je da je postupak prodaje sproveden putem javne licitacije, odnosno javnim nadmetanjem, u skladu sa članom 40 Zakona o državnoj imovini. Prodaja finansijske imovine vršena je na osnovu odluka Upravnog odbora i zaključaka Savjeta za privatizaciju. Po tom osnovu, Zavod je ostvario priliv sredstava u iznosu od 659.422,43€.

Na osnovu dokaza prikupljenih u procesu vršenja kontrolne revizije možemo konstatovati da se Zavod pridržavao preporuke date u prethodnom izvještaju. 4. OCJENA UTVRĐENOG ČINJENIČNOG STANJA

Na osnovu izvršene kontrolne revizije Zavoda za zapošljavanje za 2009. godinu, cijeneći

sprovedene aktivnosti na realizaciji preporuka datih u Izvještaju o reviziji finansijskih izvještaja za 2008. godinu, utvrñeno je da je većina preporuka realizovana. Isto tako moramo naglasiti da su odreñene preporuke djelimično realizovane, a pojedine preporuke nijesu realizovane. Ovo je svakako uslovljeno činjenicom da je Zavodu, Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja za 2008. godinu dostavljen krajem jula, te iz objektivnih razloga subjekt revizije nije bio u mogućnosti da u cjelosti realizuje date preporuke. Na osnovu utvrñenih činjenica i nalaza revizije, potrebno je:

• da Zavod i dalje radi na realizaciji preporuka datih u Izvještaju za 2008. godinu, koje nijesu realizovane ili su djelimično realizovane,

• da Zavod izvijesti Državnu revizorsku instituciju o daljem napretku u realizaciji datih preporuka, o čemu bi se kroz Godišnji izvještaj Državne revizorske institucije informisala Skupština Crne Gore.

IZVOD


ZAVODA ZA ZBRINJAVANJE IZBJEGLICA ZA 2009. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Zavod za zbrinjavanje izbjeglica Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj za 2009. godinu Trajanje revizije: 45 radnih dana Sastav Kolegijuma: dr Milan Dabović, član Senata – rukovodilac Kolegijuma

g. Dragiša Pešić, član Senata – član Kolegijuma


Strana 143

1. Djelatnost i organizacija subjekta revizije

Zavod za zbrinjavanje izbjeglica, kao organ državne uprave, osnovan je Uredbom o izmjenama i dopunama Uredbe o organizaciji i načinu rada državne uprave (»Sl. list RCG« br.72/06). U članu 62L navedene Uredbe, utvrñeno je da Zavod preuzima poslove Komesarijata za raseljena lica Vlade Republike Crne Gore, zaposlene na tim poslovima, kao i opremu, inventar, sredstva i službenu dokumentaciju. Uredbom je utvrñen i rok za donošenje akta o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji Zavoda.

Članom 48 Uredbe o organizaciji i načinu rada državne uprave (»Sl. list CG« br. 59/09), definisano je da Zavod za zbrinjavanje izbjeglica vrši poslove uprave koji se odnose na: smještaj lica koja traže azil, kojima je priznat status izbjeglica, odobrena dodatna ili privremena zaštita u centru za smještaj lica koja traže azil ili drugom objektu za smještaj; smještaj i zbrinjavanje lica sa posebnim potrebama koja traže azil i kojima je dat azil; pružanje pomoći u ostvarivanju prava na socijalnu zaštitu, zdravstvenu zaštitu, obrazovanje, humanitarnu pomoć, pravnu pomoć, rad i druga zakonom propisana prava licima koja traže azil i kojima je azil dat; saradnju sa Visokim komesarijatom Ujedinjenih nacija za izbjeglice, drugim meñunarodnim organizacijama i institucijama, Crvenim krstom Crne Gore i drugim organizacijama i institucijama koje se bave zaštitom izbjeglica; pomoć u spajanju članova porodica izbjeglica; organizovanje vaspitnih, obrazovnih i drugih programa; uključivanje u društveni, ekonomski i kulturni život; realizaciju nacionalnih, regionalnih i meñunarodnih dokumenata za rješavanje pitanja izbjeglica i lica koja imaju priznat status raseljenog lica u Crnoj Gori; pomoć u ostvarivanju prava crnogorskih državljana pri povratku u Crnu Goru u skladu sa obavezama utvrñenim ugovorom o readmisiji, kao i druge poslove koji su mu odreñeni u nadležnost. Nadzor nad zakonitošću i cjelishodnošću rada Zavoda za zbrinjavanje izbjeglica vrši Ministarstvo rada i socijalnog staranja. Sjedište Zavoda za zbrinjavanje izbjeglica je: Podgorica, ul. Jovana Tomaševića broj 4, tel: 382 20 241 075 fax: 382 20 244 379 e-mail: [email protected]. Organizaciona struktura Zavoda utvrñena je Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji Zavoda za zbrinjavanje izbjeglica, koji je usvojila Vlada Republike Crne Gore, Zaključkom broj 03-5230 od 12. jula 2007. godine. Shodno Pravilniku o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji Zavoda za zbrinjavanje izbjeglica, organizacione jedinice Zavoda su:

• Sektor za pružanje pravne i druge pomoći i smještaj lica koja traže azil a) Odsjek za pružanje pravne i druge pomoći b) Odsjek - Centar za smještaj lica koja traže azil

• Služba za opšte poslove i finansije.

Za izvršavanje poslova iz djelokruga Zavoda, u skladu sa Pravilnikom o sistematizaciji i utvrñenim opisom poslova, predviñeno je 35 službeničkih i namješteničkih mjesta, a stvarno zaposlenih je 18 službenika i namještenika. Zasnivanje radnog odnosa, obračun i isplata zarada zaposlenim vršena je u skladu sa Zakonom o državnim službenicima i namještenicima i Zakonom o zaradama državnih službenika i namještenika.


Strana 144

2. OCJENA UTVRĐENOG ČINJENIČNOG STANJA SA PREPORUKAMA

Na osnovu utvrñenog činjeničnog stanja, konstatovano je da postoje greške i nepravilnosti koje zahtijevaju da Zavod u narednom periodu sprovede odgovarajuće mjere i preporuke u cilju njihovog otklanjanja. Iz ovog razloga, nadležni Kolegijum je po predmetnoj reviziji izrazio USLOVNO POZITIVNO MIŠLJENJE.

Kolegijum nadležan za reviziju, na osnovu utvrñenog činjeničnog stanja i nalaza revizije, konstatovao je osnovne nepravilnosti na osnovu kojih daje sljedeće PREPORUKE:

1. U skladu sa nalazima revizije i utvrñenim činjeničnim stanjem, utvrñeno je da u INT-III obrascu, koji je dostavljen Ministarstvu finansija, nijesu iskazane finansijske transakcije u vezi sa donacijama, transakcije finansirane iz depozita koji se nalaze na posebnim računima komercijalnih banaka, kao i neadekvatna evidencija u strukturi iskazanih izdataka.

• Potrebno je da Zavod ispravi Izvještaj o novčanim tokovima III i o tome obavijesti

Ministarstvo finansija, kako je to prikazano u tekstu Izvještaja.

• U skladu sa Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave i Uputstvom o radu Državnog trezora, Zavod je u obavezi da u finansijskim izvještajima iskaže dobijena sredstva na ime donacija za odreñene projekte do visine odobrenih, odnosno utrošenih sredstava od strane donatora kao i transakcije finansirane iz depozita i ostalih priliva, a ne putem pismenog obavještenja, kako je to urañeno dopisom broj 03-922 od 15. 04. 2010. godine.

2. Revizijom je utvrñeno da je subjekt revizije neadekvatnom evidencijom izbjegao planska

ograničenja za 2009. godinu i izvršio prekoračenja pojedinih izdataka u odnosu na plan. Takoñe, budžetom nijesu planirana ni sredstva donatora kojim se realizuju odreñene programske aktivnosti. Revizijom planiranog i izvršenog budžeta utvrñeno je da Zavod strukturu svoje potrošnje nije uskladio sa visinom odobrenog budžeta za 2009. godinu i da se budžetom odobrena sredstva nijesu u cjelini namjenski koristila.

• Subjekt revizije mora da vodi računa o godišnjem budžetskom planu i budžetskim ograničenjima. Ukoliko se pojavi potreba za dodatnim iznosom sredstava po pojedinim izdacima, ta sredstva je neophodno obezbijediti kroz zakonski propisanu proceduru, a ne putem neadekvatne evidencije.

• Budžetom je neophodno planirati i sredstva donatora kojim se realizuju odreñene programske aktivnosti.

3. Revizijom je utvrñeno da postoje razlike u podacima iskazanim u Nacrtu zakona o završnom

računu budžeta Crne Gore za 2009. godinu i podacima iskazanim u evidenciji Zavoda.

• Zavod je u obavezi da, u skladu sa tačkom 119 Uputstva o radu Državnog trezora, uporedi svoje računovodstvene podatke sa podacima iz Glavne knjige Državnog trezora i obavijesti Trezor o utvrñenim razlikama. Posebno napominjemo da je Zavod u obavezi da uskladi zahtjeve za plaćanja dostavljena Trezoru sa internom evidencijom izdataka.


Strana 145

4. Zavod je, na zahtjev Državne revizorske institucije, uputio dopise poslovnim bankama u cilju konfirmacije prometa i stanja gotovine na računima na dan 31. 12. 2009. godine. Konfirmacije su dobijene od Hipotekarne banke (samo za devizni račun, ali ne i za redovni račun), od Podgoričke banke Societe Generale Group i od Atlasmont banke. S obzirom na to da Državna revizorska institucija nije dobila tražene podatke od ostalih poslovnih banaka, iskazujemo rezervu u konfirmaciji stanja gotovine Zavoda na dan 31. 12. 2009. godine. Uvidom u knjigovodstvenu dokumentaciju Zavoda, utvrñeno je da Zavod ima otvorene račune i to: devizni račun kod Hipotekarne banke, žiro-račun (podračun) kod Hipotekarne banke i žiro-račun kod Crnogorske komercijalne banke. Stanje depozita na dan 31. 12. 2009. godine iznosi 18.113,51€ i nije prikazano u Nacrtu zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2009. godinu.

• Preporučuje se Zavodu, da u skladu sa tačkom 105 Uputstva o radu Državnog trezora, preispita potrebu postojanja otvorenih bankarskih računa i obezbijedi evidenciju svih transakcija preko Glavne knjige Državnog trezora i zakonsku osnovu za njihovo trošenje, tako što će planirati njihovu potrošnju kroz godišnji zakon o budžetu države. Izuzimaju se sredstva donatora ukoliko postoji njihov izričit zahtjev da se sredstva realizuju nezavisno od budžeta Vlade Crne Gore.

• Neophodno je da Zavod upozori komercijalne banke o obavezi konfirmacije računa, s obzirom na to da je to njihova obaveza prema klijentu i Državnoj revizorskoj instituciji.

5. Utvrñeno je da je Zavod za službene potrebe izvršio nabavku vozila Toyota Yaris od firme »Efel

Motors« u iznosu od 9.900,00€ po ugovoru broj 0201-2994/1 od 11.12.2009. godine. Vozilo je plaćeno sa podračuna kod Hipotekarne banke 24. 12. 2009. godine na osnovu profakture broj 288/2009 iz sredstava koja su zadržana kao gotovina na računu kod komercijalne banke koja nijesu namijenjena za nabavku osnovnih sredstava.

• Zavod u narednom periodu, gotovinu koja je formirana iz neutrošenih namjenskih sredstava, mora koristiti u skladu sa prethodno utvrñenim namjenama.

6. Revizijom je utvrñeno da Zavod nije pravilno sačinio Izjavu o načinu utroška sredstava

(Obrazac 6). Sredstva u iznosu od 5.000,00€ evidentirana su kao izdatak u Glavnoj knjizi Državnog trezora i nijesu do 31. 03. 2010. godine prenijeta krajnjem korisniku. Zavod je bio u obavezi da stornira nastali izdatak i za isti iznos uveća konsolidovani račun Državnog trezora.

• Zavod mora da obezbijedi potpunu primjenu člana 2 Pravilnika o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave i tačke 123 Uputstva o radu Državnog trezora i Izjavu o načinu utroška sredstava, koja se nalaze na računima poslovnih banaka, dostavi Trezoru radi korekcije u Glavnoj knjizi.

7. Revizijom je utvrñeno da Zavod nema knjigovodstvenu evidenciju obaveza, pa se državni

revizor nije mogao uvjeriti u tačnost iskazanih podataka u Izvještaju o neizmirenim obavezama za 2009. godinu. Takoñe, Izvještaj o neizmirenim obavezama za 2009. godinu nije pravilno popunjen kada su u pitanju neizmirene obaveze u prethodnom periodu, kao i neizmirene obaveze po osnovu neplaćenih poreza i doprinosa na zarade u 2009. godini.


Strana 146

• Zavod je u obavezi da, u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština, evidentira obaveze nastale u poslovnoj godini.

8. Revizijom je na kontrolisanom uzorku utvrñeno da su plaćanja vršena na osnovu

dokumentacije koja je potpisana od strane glavnog službenika za finansije, čijem potpisu nije prethodilo dobijanje pismene potvrde da je usluga obavljena ili da je roba ili oprema isporučena, u skladu sa odobrenim nalogom za nabavku, potpisanim ugovorom, obavezujućim sporazumom ili administrativnim nalogom, kako je utvrñeno tačkom 41 i 42 Uputstva o radu Državnog trezora u poglavlju III »Kontrola izdataka«.

• Preporučuje se Zavodu da obezbijedi potpunu primjenu Uputstva o radu Državnog trezora i poboljša sistem interne kontrole i na taj način trošenje budžetom odobrenih sredstava učini transparentnijim i efikasnijim.

9. Utvrñene su nepravilnosti koje se odnose na isplaćene naknade licima koja su angažovana po

rješenjima, raznim vrstama ugovora pri čemu su isplate rañene bez obračunavanja poreskih obaveza shodno propisima koji ureñuju pitanja isplata zarada, naknada zarada, ugovorenih naknada i ostalih isplata koji imaju tretman ličnih primanja.

• Subjekat revizije je u obavezi da kod isplate naknada i ostalih ličnih primanja obezbijedi

primjenu Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica.

10. Revizijom je konstatovano nepridržavanje pojedinih odredbi Zakona o javnim nabavkama. Zavod, kao naručilac javnih nabavki, nije donio plan javnih nabavki za 2009. godinu i samim tim nije postupio u skladu sa članom 27 stav 1 Zakona o javnim nabavkama kojim je utvrñeno kad naručilac može da započne postupak javne nabavke. Utvrñeno je da su ugovori po raspisanim postupcima potpisivani prije isteka roka od osam dana od dana dostavljanja odluke, odnosno obavještenja, što nije u skladu sa članom 74 Zakona o javnim nabavkama koji propisuje da se ugovor o javnoj nabavci ne može zaključiti prije isteka roka za podnošenje prigovora i u skladu sa članom 88 Zakona o javnim nabavkama kojim je propisano da se prigovor podnosi u roku od osam dana od dana dostavljanja odluke. Utvrñene su nepravilnosti u primjeni člana 84 Zakona o javnim nabavkama. Zavod nije dostavio izvještaj u propisanoj formi i u propisanom roku nadležnom organu. Izvještaj koji je dostavljen nadležnom organu ne sadrži sve propisane informacije. Naime, član 84 Zakona o javnim nabavkama je propisao: »Naručioci su dužni da prikupljaju i evidentiraju odreñene podatke o dodijeljenim ugovorima o javnoj nabavci u skladu sa ovim zakonom, pri čemu su dužni da podatke evidentiraju posebno za dodjelu ugovora o javnim nabavkama roba, o javnim nabavkama usluga i o javnim nabavkama radova. Nadležni organ uprave utvrñuje obrasce za evidentiranje podataka o javnim nabavkama. Naručilac je dužan da nadležnom organu uprave, najkasnije do 28. februara tekuće godine, dostavi izvještaj o ugovorima o javnim nabavkama zaključenim prethodne godine«.

• Zavod je u obavezi da primjenjuje odredbe Zakona o javnim nabavkama koji reguliše postupak nabavke robe, usluga i izvoñenja radova u cilju zakonitog trošenja budžetskih sredstava i na taj način proces nabavki učini ekonomičnim i transparentnim.

IZVOD


POLICIJSKE AKADEMIJE DANILOVGRAD ZA 2009. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Policijska akademija Danilovgrad Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj za 2009. godinu Trajanje revizije: 30 radnih dana Sastav Kolegijuma: g. Dragiša Pešić, član Senata – rukovodilac Kolegijuma



Strana 149

1. UVODNI DIO 1.1. Osnovni podaci o subjektu revizije

Vlada Republike Crne Gore, na sjednici održanoj 23. marta 2006. godine, donijela je Odluku o

osnivanju Policijske akademije na osnovu člana 44 Opšteg zakona o obrazovanju i vaspitanju (»Službeni list RCG« br. 64/02 i 31/05), a u vezi sa članom 6 Zakona o obrazovanju odraslih (»Službeni list RCG« broj 64/02).

Policijska akademija Danilovgrad (u daljem tekstu – Policijska akademija) ima svojstvo pravnog lica.

Policijska akademija obavlja djelatnost pod nazivom: Javna ustanova Policijska akademija – Danilovgrad. Skraćeni naziv je: Policijska akademija Danilovgrad.

Policijska akademija je organizovana kao javna ustanova u okviru koje su obrazovane

unutrašnje organizacione jedinice, i to:

1. Sektor za osnovno policijsko obrazovanje i obuku, 2. Sektor za organizaciju obrazovanja i obuke, 3. Sektor za stručno-administrativne i tehničke poslove.

Djelatnost Policijske akademije je: obrazovanje, osposobljavanje i stručno usavršavanje

službenika i namještenika Uprave policije i Ministarstva unutrašnjih poslova i javne uprave; obrazovanje, osposobljavanje i stručno usavršavanje lica za obavljanje poslova carinske kontrole, zaštite lica i imovine, detektivske djelatnosti i drugih zaštitno-bezbjednosnih poslova; osnovna i razvojna istraživanja u oblasti kriminalistike i bezbjednosti, kao i istraživanja koja su u funkciji razvoja obrazovne djelatnosti; organizovanje polaganja završnog ispita; izdavačko-bibliotekarska djelatnost; ostvarivanje saradnje sa Univerzitetom Crne Gore, Ministarstvom unutrašnjih poslova i javne uprave, Ministarstvom prosvjete i nauke i policijskim akademijama izvan Crne Gore radi sprovoñenja obrazovnog programa; izdavanje javnih isprava polaznicima i vršenje drugih poslova u funkciji ostvarivanja osnovne djelatnosti u skladu sa Statutom.

Obrazovne programe za sprovoñenje djelatnosti Policijske akademije donosi Ministarstvo unutrašnjih poslova i javne uprave (u daljem tekstu: Ministarstvo), na predlog nadležnog savjeta za obrazovanje.

Organi Policijske akademije su Upravni odbor i Vijeće. Policijskom akademijom rukovodi direktor Živko Šipčić. 1.2. Finansijsko-materijalno poslovanje

Sredstva za osnivanje i rad Policijske akademije obezbjeñuju se iz budžeta Crne Gore. Policijska akademija ostvaruje i sopstvene prihode.

Finansijsko-materijalno poslovanje Policijske akademije obavlja računovodstvena služba u

Sektoru za stručno-administrativne i tehničke poslove.


Strana 150

2. UTVRĐENO ČINJENIČNO STANJE 2.1. Računovodstveni sistem

Revizijom je utvrñeno da Policijska akademija obezbjeñuje sljedeće evidencije, i to: evidencija prihoda, rashoda, obaveza i potraživanja.

Evidentiranje nefinansijske imovine (opreme) vrši se u excel tabelama jer Policijska akademija

nema računovodstveni program za evidentiranje osnovnih sredstava.

Saglasno Pravilniku o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave (»Sl. list RCG« br. 21/09 i 14/2010), Policijska akademija je dostavila Ministarstvu finansija sljedeće finansijske izvještaje, i to: Izvještaj o novčanim tokovima III i Izvještaj o neizmirenim obavezama.

U postupku vršenja revizije, utvrñeno je da je Policijska akademija u Izvještaju o novčanim tokovima III iskazala na poziciji primitaka i izdataka samo budžetska sredstva dodijeljena putem transfera u iznosu od 1.363.443,73€ i da je u obrascu neizmirenih obaveza iskazala iznos od 96.827.92€.

Do završetka revizije Policijske akademije, državnim revizorima nije dat na uvid dokument o

usvajanju Godišnjeg finansijskog izvještaja za 2009. godinu. Upravni odbor Policijske akademije je bio u obavezi da usvoji Godišnji finansijski izvještaj za 2009. godinu, shodno članu 3 Odluke o osnivanju Policijske akademije i Statutu. U postupku revizije takoñe je utvrñeno da Policijska akademija nije podnijela Godišnji izvještaj o radu Ministarstvu koje vrši nadzor nad radom Akademije, shodno članu 65 Uredbe o organizaciji i načinu rada organa uprave.

2.2. Nefinansijska imovina Revizijom je utvrñeno da je Policijska akademija izvršila popis imovine (opreme) sa stanjem na

dan 31. 12. 2009. godine U postupku revizije je utvrñeno da je Ministarstvo unutrašnjih poslova i javne uprave dopisom

br. 01-1493/1 od 23. 04. 2009. godine obavijestio Policijsku akademiju Danilovgrad da se državna imovina, koju je koristila bivša Srednja škola unutrašnjih poslova, koja je bila u okviru Ministarstva unutrašnjih poslova i javne uprave, prenosi na Policijsku akademiju Danilovgrad. U dopisu nije navedeno o kojoj se imovini radi, po vrsti, količini i vrijednosti, niti postoji pisani dokaz o njenoj primopredaji.

Policijska akademija je marta 2008. godine izvršila procjenu vrijednosti pokretne imovine, tj.

kancelarijskog namještaja i opreme, specifične policijsko-vojne opreme, kuhinjsko-restoranske opreme, automobila, internatskog namještaja i ostale pokretne imovine. Procjenu vrijednosti materijalne imovine izvršio je ovlašćeni procjenjivač. Ukupna vrijednost opreme po nabavnoj vrijednosti iznosi 344.002,44€, a po sadašnjoj 315.661,42€.


Strana 151

Policijska akademija ne obezbjeñuje računovodstveni program za analitičku evidenciju osnovnih sredstava, već se njeno evidentiranje vrši vanbilansno u excel tabelama.

2.3. Finansijska imovina

Finansijska imovina Policijske akademije na dan 31. 12. 2009. godine iznosi 103.118,90€. Tabela 1 - Struktura finansijske imovine.

20 08 . 20 09 .

1 O b rtn a sre d stv a 2 36 .91 9 ,58 1 03 .11 8 ,90

1 .1 N o vča na sred stva 77 .01 3 ,83 16 .30 9 ,40

1 .2 P o tra živan ja od kup aca 78 .56 0 ,68 83 .96 4 ,50

1 .3 P o tra živan ja od zap oslen ih 4 .50 0 ,00 0 ,00

1 .4 P o tra živan ja od sin d ika ta 3 .12 5 ,00 2 .50 0 ,00

1 .5 P o tra živan ja za d a te a van se 73 .72 0 ,07 34 5 ,00

R /B O P ISG O D IN A

2.3.1. Novčana sredstva

Policijska akademija ima otvorene račune kod sljedećih banaka: � Crnogorske komercijalne banke, žiro-račun br: 510-12790-82, � Crnogorske komercijalne banke, devizni račun br. 2349011-02624036, � Prve banke Crne Gore, žiro-račun br: 535-10699-89.

U postupku revizije je utvrñeno da su žiro-računi kod Crnogorske komercijalne banke otvoreni

na zahtjev Policijske akademije, dok je žiro-račun kod Prve banke otvoren shodno odobrenju Ministarstva finansija.

Shodno članu 12 Zakona o budžetu Crne Gore, potrebno je da Policijska akademija obezbijedi

saglasnost Ministarstva finansija za otvorene žiro-račune kod CKB banke, i to: žiro-račun br. 510-12790-82 i devizni žiro-račun br. 2349011-02624036.

Novčana sredstva predstavljaju gotovinu na računima kod poslovnih banaka i u blagajni.

U narednoj tabeli iskazani su depoziti po viñenju koji se nalaze na računima kod poslovnih

banaka i gotovina u blagajni.

2.3.2. Gotovina i gotovinski ekvivalenti Tabela 2 – Stanje gotovine na kraju 2008. i 2009. godine

1 CKB banka 52.976,20 2.803,56

2 CKB banka - devizni račun 24.037,63 13.476,72

3 Prva banka 29,12

4 Blagajna 1.985,08 4.501,51

78.998,91 20.810,91

R/B Naziv poslovne bankeStanje gotovine na dan 31. 12. 2008. g.

Stanje gotovine na dan 31. 12. 2009. g.

UKUPNO


Strana 152

Iskazano stanje depozita na kraju godine usaglašeno je sa stanjem računa kod poslovnih banaka koje su svojim konfirmacijama potvrdile stanje gotovine.

Priliv sredstava ostvaren je uplatom sredstava odobrenih budžetom Crne Gore za 2009. godinu u iznosu 1.363.443,73€ i uplatama po osnovu prihoda od sopstvene djelatnosti u iznosu od 373.733,40€.

Izdaci se odnose na tekuće izdatke u iznosu 1.788.936,04€ i kapitalne izdatke 202.412,40€.

2.3.3. Potraživanja

Ukupna potraživanja Policijske akademije na dan 31. 12. 2009. godine iznose 86.809,50€. Potraživanja čine: potraživanja od kupaca, potraživanja od zaposlenih, potraživanja od sindikata i potraživanja za date avanse. Potraživanja od kupaca, iznose 83.964,50€ i ista se najvećim dijelom odnose na potraživanja od: Uprave policije, Ministarstva unutrašnjih poslova i javne uprave, Soko Bijelo Polje, Zavoda za izvršenje krivičnih sankcija i drugih kupaca. Sva veća potraživanja potvrñena su konfirmacijama. Potraživanja od kupaca evidentiraju se na osnovu ispostavljenih faktura.

2.3.4. Blagajničko poslovanje

U računovodstvenoj evidenciji Policijske akademije obezbijeñeno je evidentiranje blagajničkih transakcija (podizanje gotovine i isplate iz blagajne) koje su dokumentovane nalogom za uplatu i isplatu. Blagajnička evidencija je dnevno ažurna.

Uvidom u Glavnu knjigu utvrñeno je da je Policijska akademija tokom 2009. godine na ime

isplata iz blagajne podigla gotovinu u iznosu od 25.000,00€. Saldo na dan 31. 12. 2009. godine iznosio je 4.501,51€, što je potvrñeno popisom blagajne.

Iz blagajne su isplaćivani troškovi dnevnica za službena putovanja u zemlji i inostranstvu,

troškovi smještaja, prevoza, reprezentacije, goriva, materijalni troškovi, troškovi ugostiteljskih usluga, naknada po osnovu ugovora o djelu za lica koja nijesu iz Crne Gore i ostali troškovi.

2.4. Obaveze prema dobavljačima

Obaveze Policijske akademije prema dobavljačima u 2009. godini iznose 98.936,32€, a 2008. godine iznosile su 2.734,99€. Iste se odnose na obaveze prema Opštini Danilovgrad u iznosu 90.000,00€, Jugopetrolu Kotor u iznosu 5.000,00€ i ostalim dobavljačima u iznosu od 3.936,32€.

Sva veća salda dobavljača potvrñena su konfirmacijama.


Strana 153

2.5 Prihodi

Zakonom o budžetu za 2009. godinu planirani transferi za poslovanje Policijske akademije iznose 1.423.000,00€, a isti su izvršeni u iznosu od 1.363.443,73€, tako da procenat izvršenja iznosi 95,81%.

Policijska akademija je u 2009. godini evidentirala sopstvenih prihoda u ukupnom iznosu od

393.453,22€, što iznosi 22,39% ukupnih prihoda.

Tabela 3 – Struktura sopstvenih prihoda

Cijene usluga koje pruža Policijska akademija su utvrñene Troškovnikom usluga (br. 216/1 od

03. 02. 2009. godine) koji je usvojen od strane Upravnog odbora Policijske akademije.

U sklopu Policijske akademije posluje restoran zatvorenog tipa koji pruža usluge ishrane zaposlenim Policijske akademije, kao i polaznicima kurseva i obuka koje se održavaju u Policijskoj akademiji.

Revizijom je utvrñeno da Policijska akademija nema usvojene normative kojima se utvrñuje vrsta i količina namirnica potrebna za pripremanje odreñenog jela (obroka), već koriste iskustvo u radu zaposlenih i standarde koje je primjenjivala Srednja škola unutrašnjih poslova.

2.6. Rashodi U narednoj tabeli je dat pregled i struktura planiranih i ostvarenih rashoda za 2008. i 2009. godinu. Ukupno ostvareni rashodi u 2009. godini iznose 1.991.348,44€, i veći su od planiranih za 7,39%. Najveće učešće u ukupnim rashodima imaju izdaci za bruto zarade i doprinose na teret poslodavca i isti učestvuju 44% u ukupnim rashodima, a zatim rashodi za materijal i usluge sa 34% i kapitalni izdaci sa 11%, ostali izdaci sa 9% i izdaci za tekuće održavanje.


Strana 154

Tabela 4 - Pregled planiranih i ostvarenih izdataka za 2008. i 2009. godinu

Plan za 2008. godinu

Ostvarenje za 2008. godinu

%Plan za 2009.

godinu Ostvarenje za 2009. godinu

%

1 2 6 7 8 (7/6) 9 10 11 (10/9) 12 (10/7)4 Izdaci 1.815.000,00 1.854.372,09 102,17% 1.863.000,00 1.991.348,44 106,89% 107,39%

41 Tekući izdaci 1.548.000,00 1.558.483,62 100,68% 1.663.000,00 1.788.936,04 107,57% 114,79%411 Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 750.000,00 747.309,90 99,64% 820.000,00 833.889,01 101,69% 111,59%412 Ostala lična primanja 43.182,00 39.302,34 91,02% 49.000,00 51.089,95 104,27% 129,99%413 Rashodi za materijal i usluge 709.818,00 695.492,05 97,98% 724.000,00 647.520,72 89,44% 93,10%

4131 Rashodi za materijal 245.140,00 222.267,99 90,67% 276.000,00 201.459,11 72,99% 90,64%4132 Rashodi za službena putovanja 32.000,00 44.734,35 139,79% 39.000,00 30.438,62 78,05% 68,04%4133 Rashodi za reprezentaciju 2.500,00 3.659,14 146,37% 4.000,00 9.833,43 245,84% 268,74%4134 Rashodi za energiju 181.000,00 130.805,98 72,27% 160.000,00 95.877,52 59,92% 73,30%4135 Rashodi za telefonske usluge 12.450,00 8.328,64 66,90% 12.000,00 13.348,50 111,24% 160,27%4136 Rashodi za poštanske usluge 500,00 782,39 156,48% 1.000,00 489,93 48,99% 62,62%4137 Bankarske usluge i negativne kursne razlike 5.000,00 4.431,56 88,63% 5.000,00 4.397,05 87,94% 99,22%4138 Usluge prevoza - - - - 1.755,00 - -4139 Ugovorene usluge 231.228,00 280.482,00 121,30% 227.000,00 289.921,56 127,72% 103,37%

414 Tekuće održavanje 23.000,00 34.600,82 150,44% 41.000,00 63.374,20 154,57% 183,16%4142 Tekuće održavanje grañevinskih objekata 11.000,00 6.208,33 56,44% 16.000,00 33.349,89 208,44% 537,18%4143 Tekuće održavanje opreme 12.000,00 28.392,49 236,60% 25.000,00 30.024,31 120,10% 105,75%

416 Renta 0,00 4.948,36 - 4.000,00 29.867,73 746,69% 603,59%4161 Zakup objekata 0,00 4.948,36 - 4.000,00 29.867,73 746,69% 603,59%

418 Ostali izdaci 22.000,00 36.830,15 167,41% 25.000,00 163.194,43 652,78% 443,10%4181 Izdaci za vodu i komunalne naknade 22.000,00 36.830,15 167,41% 25.000,00 30.329,97 121,32% 82,35%4183 Lokalne administrativne takse - - - - 132.317,44 - -4184 Izdaci za PDV i carinu - - - - 547,02 - -

44 Kapitalni izdaci 267.000,00 295.888,47 110,82% 200.000,00 202.412,40 101,21% 68,41%441 Kapitalni izdaci 267.000,00 295.888,47 110,82% 200.000,00 202.412,40 101,21% 68,41%

Ekonomska klasifikacija

Pozicija2008. godina 2009. godina

%

Izvor podataka za planirane izdatke u 2009. godini je Finansijski plan Policijske akademije za 2009. godinu, a ostvareni izdaci su iskazani na osnovu podataka iz Glavne knjige Policijske akademije. 2.7. ZARADE I OSTALA LIČNA PRIMANJA

Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta, utvrñena je Unutrašnja organizacija, radna mjesta, posebni uslovi potrebni za rad na odreñenom radnom mjestu, opis poslova i broj izvršilaca u Policijskoj akademiji. Ovim Pravilnikom je utvrñeno da poslove iz djelokruga Policijske akademije vrši 81 zaposleni.

Revizijom je utvrñeno da Policijska akademija raspored izvršilaca nije vršila u skladu sa

Pravilnikom.

2.7.1. Bruto zarade U postupku revizije je utvrñeno da su izdaci za bruto zarade i doprinose na teret poslodavca u Policijskoj akademiji za 2009. godinu ostvareni u iznosu od 814.956,07€.

Obračun zarada u Policijskoj akademiji vršio se u skladu sa Zakonom o radu i Kolektivnim ugovorom Policijske akademije.

Revizijom je utvrñeno da je zaposlenim u Policijskoj akademiji, osim zarada za redovan rad

isplaćivana uvećana zarada po osnovu otežanih uslova rada, varijabilnog dijela zarade i po osnovu prekovremenog i noćnog rada, shodno odredbama Kolektivnog ugovora Policijske akademije.


Strana 155

Takoñe je zaposlenim isplaćivana uvećana zarada po osnovu varijabilnog dijela u zavisnosti od obima i kvaliteta obavljenog posla do 30%, kao i po osnovu obavljanja funkcije, zvanja i akademskog naziva u rasponu od 0,26 do 1,30.

Policijska akademija je u 2009. godini, osim redovnih zarada u iznosu od 348.464,35€, isplatila

zaposlenim na ime varijabilnog dijela zarade iznos od 102.747,28€, što čini 20,39% ukupnih izdataka za neto zarade. Takoñe je utvrñeno da je po osnovu otežanih uslova rada, obavljanja poslova predavača, prekovremenog i noćnog rada isplatila iznos od 44.783,00€, što iznosi 8,87% od ukupnih izdataka za neto zarade.

Prosječno isplaćena zarada zaposlenim u Policijskoj akademiji u 2009. godini iznosila je 512,00€.

Obračun varijabilnog dijela zarade vrši se na osnovu predloga rukovodioca sektora na koji direktor Policijske akademije daje saglasnost. Uvidom u obračun zarada utvrñeno je da se varijabilni dio zarade isplaćuje svakog mjeseca. Pojedinačna rješenja o utvrñivanju varijabilnog dijela zarade zaposlenima se ne donose. 2.7.2. Ostala lična primanja zaposlenih

Uvidom u računovodstvenu evidenciju, utvrñeno je da je Policijska akademija u 2009. godini, shodno Kolektivnom ugovoru čl. 15, vršila isplatu zaposlenim po sljedećem osnovu, i to:

- mjesečnu naknadu za ishranu u toku rada (topli obrok) u visini od 50% najniže cijene rada, - regres za korišćenje godišnjeg odmora u visini od tri najniže cijene rada, - druge naknade u skladu sa Opštim kolektivnim ugovorom.

Druga primanja zaposlenih se obračunavaju na osnovu najniže cijene rada, čiji se iznos

utvrñuje po metodologiji iz čl. 12 Opšteg kolektivnog ugovora.

Naknada za topli obrok isplaćena je u ukupnom iznosu od 24.092,05€. Revizijom je, takoñe, utvrñeno da zaposleni imaju obezbijeñenu i ishranu u restoranu Policijske akademije i da je izdatak po ovom osnovu u 2009. godini iznosio 36.960,00€.

U postupku revizije, državni revizor je konstatovao da Policijska akademija nema pravni akt

kojim se odobrava zaposlenim da koriste pravo na ishranu u restoranu, već se ovo pravo ostvaruje shodno zaključku Kolegijuma po izjavi odgovornog lica.


Strana 156

2.8. JAVNE NABAVKE

U postupku revizije je utvrñeno da je Policijska akademija shodno čl. 30 Zakona o javnim nabavkama imenovala službenika za javne nabavke i da je shodno članu 27 Zakona, donijela i usvojila Plan javnih nabavki za 2009. godinu

Tabela 5 – Pregled izvršenih javnih nabavki R /B P R E D M E T J A V N IH N A B A V K I IZ N O S %

1O tvo r e n i p o s tu p a k ja vn ih n a b a vk i i p r e g o va r a čk i p o s tu p a k

3 5 9 .5 2 1 ,4 7 9 2 ,2 4 %

2 Š o p in g m e to d e 7 .0 8 0 ,4 5 1 ,8 2 %

3 N e p o s r e d n i p o s tu p a k 2 3 .1 6 3 ,1 4 5 ,9 4 %

3 8 9 .7 6 5 ,0 6 1 0 0 ,0 0 %U K U P N O Osim sprovedenih postupaka javnih nabavki u 2009. godini, predmet ove revizije su bila i dva

otvorena postupka javne nabavke koja su sprovedena u 2008. godini, a odnose se na nabavku pet putničkih vozila i jednog minibusa putem lizinga na rok od pet godina za potrebe Policijske akademije. Njihova ukupna procijenjena vrijednost je bila 140.000,00€, a potpisani su ugovori na ukupnu vrijednost od 167.170,60€.

Na osnovu raspoložive dokumentacije, utvrñeno je da je Policijska akademija po zaključenim ugovorima, osim osnovne cijene vozila, ugovorila i obavezu plaćanja kamate u ukupnom iznosu od 27.158,00€, kao i obavezu zaključivanja ugovora o potpunom kasko osiguranju vozila sa izabranim osiguravajućim društvom za period važenja lizinga od 5 godina. Policijska akademija je po osnovu osiguranja u 2009. godini izvršila plaćanje u iznosu od 6.830,65€.


Strana 157

Na bazi utvrñenog činjeničnog stanja i izjašnjenja subjekta revizije Policijske akademije Danilovgrad (broj 2536/1od 28. 06. 2010. godine) na izvještaj Državne revizorske institucije (broj 40113-04-40/17 od 11. 06. 2010 godine), a u skladu sa članom 48 Poslovnika Državne revizorske institucije, nadležni Kolegijum za vršenje ove revizije u sastavu Dragiša Pešić – član Senata (rukovodilac Kolegijuma) i dr Milan Dabović – član Senata (član Kolegijuma), na sjednici održanoj 02. 07. 2010. godine, usvojio je KONAČAN IZVJEŠTAJ SA POZITIVNIM MIŠLJENJEM o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Policijske akademije za 2009. godinu

MIŠLJENJE SA PREDLOGOM PREPORUKA I MJERA

Revizijom je utvrñeno da ne postoje materijalno značajne greške ili značajna odstupanja kod

zvanično prezentiranih finansijskih izvještaja Policijske akademije Danilovgrad za 2009. godinu, kao ni bitne povrede zakonskih propisa kojima se ureñuje organizacija i djelatnost Policijske akademije. Finansijske transakcije su potkrijepljene odgovarajućom dokumentacijom na osnovu koje su sačinjeni finansijski izvještaji.

Pored datog pozitivnog mišljenja smatramo potrebnim da ukažemo i na one elemente koji su

sadržani u pregledu utvrñenih nepravilnosti i datih preporuka nadležnog Kolegijuma za vršenje ove revizije, a koji mogu bitno poboljšati efikasnost izvještavanja, kao i kvalitet rada Policijske akademije u budućem periodu.

PREGLED UTVRĐENIH NEPRAVILNOSTI I DATIH PREPORUKA

Revizijom je utvrñeno da Policijska akademija obezbjeñuje sljedeće evidencije, i to: evidencija

prihoda, rashoda, obaveza i potraživanja. Evidentiranje nefinansijske imovine (opreme) vrši se u excel tabelama jer Policijska akademija

nema računovodstveni program za evidentiranje osnovnih sredstava.

Dopisom br. 15747/2 od 20. 04. 2010. godine, Policijska akademija je potvrdila da evidentiranje finansijskih transakcija vrši u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (»Sl. list RCG« br. 35/05, 37/05 i 81/05), da svoje evidencije zasniva na obračunskoj osnovi i da Godišnji finansijski izvještaj sastavlja i dostavlja Ministarstvu finansija u skladu sa Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave (»Sl. list CG« br. 21/09).

U postupku vršenja revizije, utvrñeno je da je Policijska akademija u Izvještaju o novčanim

tokovima III iskazala na poziciji primitaka i izdataka samo budžetska sredstva dodijeljena putem transfera u iznosu od 1.363.443,73€ i da je u obrascu neizmirenih obaveza iskazala iznos od 96.827.92€.

Policijska akademija nije dostavila Ministarstvu finansija Izjavu o načinu utroška sredstava

nakon isteka fiskalne godine, obrazac 6, saglasno Pravilniku o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave (»Sl. list RCG« br. 21/09 i 14/2010).


Strana 158

Preporuka:

� Državna revizorska institucija preporučuje Policijskoj akademiji da računovodstvene evidencije obezbjeñuje na modifikovano-gotovinskoj osnovi, što podrazumijeva evidentiranje prihoda i rashoda na gotovinskoj osnovi, a evidentiranje imovine, potraživanja i obaveza na obračunskoj osnovi, shodno Pravilniku o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (»Sl. list RCG« br. 35/05, 37/05 i 81/05), kao i da Godišnji finansijski izvještaj sastavlja u skladu sa Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave (»Sl. list RCG« br. 21/09 i 14/2010). Državnim revizorima do završetka revizije Policijske akademije nije dat na uvid dokaz o

usvajanju Godišnjeg finansijskog izvještaja za 2009. godinu. Upravni odbor Policijske akademije je bio u obavezi da usvoji Godišnji finansijski izvještaj za 2009. godinu, shodno članu 3 Odluke o osnivanju Policijske akademije i Statutu. U postupku revizije, takoñe je utvrñeno da Policijska akademija nije podnijela Godišnji izvještaj o radu Ministarstvu koje vrši nadzor nad radom Akademije, shodno članu 65 Uredbe o organizaciji i načinu rada organa uprave.

Preporuka:

� Državna revizorska institucija preporučuje Policijskoj akademiji da Godišnji finansijski izvještaj za prethodnu fiskalnu godinu razmotri i usvoji Upravni odbor Policijske akademije prije njegovog podnošenja Ministarstvu finansija, u roku koji je predviñen Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljana i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave. Takoñe, potrebno je da Akademija dostavi Godišnji izvještaj o radu nadležnom ministarstvu, shodno članu 65 i 61 Uredbe o organizaciji i načinu rada organa uprave.

U postupku revizije je utvrñeno da je Ministarstvo unutrašnjih poslova i javne uprave dopisom br. 01-1493/1 od 23. 04. 2009. godine obavijestio Policijsku akademiju Danilovgrad da se državna imovina, koju je koristila bivša Srednja škola unutrašnjih poslova, koja je bila u okviru Ministarstva unutrašnjih poslova i javne uprave prenosi na Policijsku akademiju Danilovgrad. U dopisu nije navedeno o kojoj se imovini radi, po vrsti, količini i vrijednosti, niti postoji pisani dokaz o primopredaji iste.

Policijska akademija ne obezbjeñuje računovodstveni program za analitičku evidenciju osnovnih sredstava, već se evidentiranje iste vrši vanbilansno u excel tabelama. Preporuka:

� Državna revizorska institucija preporučuje Policijskoj akademiji da obezbijedi analitičku evidenciju osnovnih sredstava po grupama i metodama za utvrñivanje amortizacije koja treba da sadrži sljedeće podatke: inventarni broj, opis osnovnog sredstva, lokaciju, nabavnu vrijednost, ispravku i sadašnju vrijednost u odgovarajućem programu za evidentiranje osnovnih sredstava. Takoñe, Državna revizorska institucija preporučuje da


Strana 159

Policijska akademija obezbijedi valjan pisani dokument o imovini koja joj je data na korišćenje, kao i doniranoj imovini i da na osnovu pribavljenog dokumenta izvrši evidentiranje iste u svoje poslovne knjige.

Uvidom u blagajničku dokumentaciju u postupku revizije, utvrñeni su sljedeći nedostaci: � Uz putne naloge za službena putovanja ne prilaže se potrebna dokumentacija, i to:

odluka o upućivanju zaposlenog na službeno putovanje u inostranstvo, pozivno pismo, kopija avio, tj. elektronske karte, izvještaj o službenom putovanju i sl.

� Pravdanje putnih naloga u pojedinačnim slučajevima nije vršeno u zakonskom roku, shodno članu 10 Uredbe o naknadama i drugim primanjima državnih službenika i namještenika (»Sl. list RCG«, br. 24/05, ... 70/06).

� Pravdanje materijalnih troškova u pojedinačnim slučajevima vršeno je nefiskalnim računima.

U postupku revizije je utvrñeno da blagajničke poslove u Policijskoj akademiji obavlja lice koje

nije stalno zaposleno u Policijskoj akademiji, već je angažovano po ugovoru o djelu. Preporuka:

� Državna revizorska institucija preporučuje Policijskoj akademiji da za obavljanje blagajničkih poslova imenuje lice koje je zaposleno u Policijskoj akademiji, budući da se radi o materijalno odgovornim poslovima. Takoñe, Državna revizorska institucija preporučuje Policijskoj akademiji da uz naloge za službena putovanja u inostranstvo obezbijedi prateću dokumentaciju na osnovu koje se vrši obračun i isplata ino dnevnica, kao i da pravdanje putnih naloga vrši u zakonskom roku, shodno članu 10 Uredbe o naknadama i drugim primanjima državnih službenika i namještenika (»Sl. list RCG«, br. 24/05, ... 70/06).

Revizijom je utvrñeno da Policijska akademija nema usvojene normative kojima se utvrñuje

vrsta i količina namirnica potrebna za pripremanje odreñenog jela (obroka), već koristi iskustvo u radu zaposlenih i standarde koje je primjenjivala Srednja škola unutrašnjih poslova. Preporuka:

� Državna revizorska institucija preporučuje Policijskoj akademiji da izradi i usvoji

normative kojima će se utvrditi vrsta i količina namirnica potrebna za pripremanje odreñenog jela (obroka) prema propisanoj recepturi.

IZVOD


ZAVODA ZA IZVRŠENJE KRIVIČNIH SANKCIJA ZA 2009. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Zavod za izvršenje krivičnih sankcija Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj za 2009. godinu Trajanje revizije: 60 radnih dana Sastav Kolegijuma: mr Branislav Radulović, član Senata – rukovodilac Kolegijuma



Strana 163

1. UVODNI DIO 1.1. Osnovni podaci o subjektu revizije, djelatnost i organizacija

Uredbom o osnivanju, unutrašnjoj organizaciji i načinu rada Zavoda za izvršenje krivičnih

sankcija (u daljem tekstu ZIKS) od 1994. godine (izmjene i dopune su rañene 1995. i 2000. godine), on je osnovan kao samostalna upravna organizacija izvršne vlasti, kojom je utvrñena njegova unutrašnja organizacija i način rada.

Uredbom o osnivanju, unutrašnjoj organizaciji i načinu rada ZIKS-a, propisano je da se u ZIKS-

u izvršavaju krivične sankcije: kazne zatvora i maloljetničkog zatvora, mjera bezbjednosti obaveznog psihijatrijskog liječenja i čuvanja u zdravstvenoj ustanovi, mjera bezbjednosti obaveznog liječenja alkoholičara i narkomana, kazna zatvora izrečena u prekršajnom postupku, mjera obezbjeñenja prisustva okrivljenog u krivičnom postupku - pritvor. Svoju funkciju ZIKS ostvaruje kroz 6 organizacionih jedinica i to: Kazneno-popravni dom, Zatvor Podgorica, Zatvor Bijelo Polje, Zdravstvena služba, Centar za obrazovanje i Služba za opšte poslove.

ZIKS-om rukovodi direktor koji obezbjeñuje zakonito, pravilno i blagovremeno izvršavanje svih

funkcija ZIKS-a, kao i drugih poslova od značaja za uspješnost vršenja zakonom propisanih funkcija ZIKS-a.

Funkciju direktora ZIKS-a obavljao je Božidar Vuksanović do 10. 08. 2009. godine, kada je

Vlada Crne Gore imenovala Milana Radovića.

2. UTVRĐENO ČINJENIČNO STANJE 2.1. Sistem evidencije

Revizijom je utvrñeno da Služba za opšte poslove (Odsjek za finansijsko računovodstvene poslove) Zavoda za izvršenje krivičnih sankcija obezbjeñuje sljedeće računovodstvene evidencije, i to: prihoda i rashoda, finansijske i nefinansijske imovine, potraživanja i obaveza, kapitala i to u posebnim računovodstvenim programima.

U postupku revizije utvrñeno je da se računovodstvene evidencije Zavoda za izvršenje krivičnih

sankcija zasnivaju na oobbrraaččuunnsskkoojj oossnnoovvii,, a da se godišnji finansijski izvještaji pripremaju, sastavljaju i podnose Ministarstvu finansija u skladu sa članom 6 Pravilnika o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave na gotovinskoj osnovi.


Strana 164

2.2. Finansijsko izvještavanje

ZIKS je bio u obavezi da u skladu sa članom 2 Pravilnika o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave, dostavi Godišnji finansijski izvještaj Ministarstvu finansija do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu.

U postupku vršenja revizije utvrñeno je da je ZIKS dopisom br. 06-1106/2 od 31. 03. 2010. godine dostavio Ministarstvu finansijske izvještaje za 2009. godinu, i to:

� Izvještaj o novčanim tokovima III, � Izvještaj o neizmirenim obavezama, � Izjavu o načinu utroška sredstava nakon isteka fiskalne godine.

Uvidom u finansijski Izvještaj o novčanim tokovima III za 2009. godinu utvrñeno je da su

Prekršajni organi na poziciji primitaka i izdataka iskazali iznose od po 6.853.419,00€ Ovi iznosi odgovaraju primicima i izdacima koji su evidenirani u Glavnoj knjizi Državnog trezora.

Izvještaj o novčanim tokovima III Obrazac 3 - godina 2009 - (u €)

Redni broj PozicijaPlan za navedeni period u tekućoj

godini

Izvršenje za uporedni period u prethodnoj godini

Izvršenje za navedeni period u

tekućoj godini

1 2 3 4 5

1. Primici 7.018.172,00 6.602.670,00 6.853.419,00

1.1 Opšti prihodi

1.2 Namjenski prihodi

1.3 Prihodi od djelatnosti

1.4 Donacije

1.5 Krediti

Ukupni primici ( 1.1+1.2+1.3+1.4+1.5) 7.018.172,00 6.602.670,00 6.853.419,00

2. Izdaci 7.018.172,00 6.602.670,00 6.853.419,00

2.1 Tekući izdaci 6.068.120,00 5.554.364,00 6.008.433,00

2.1.1 Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 3.717.510,00 3.774.337,00 3.658.259,00

2.1.2 Ostala lična primanja 211.815,00 186.594,00 211.659,00

2.1.3 Rashodi za materijal i usluge 585.047,00 580.686,00 584.767,00

2.1.4. Tekuće održavanje 392.948,00 166.171,00 392.948,00

2.1.5 Kamate

2.1.6 Renta

2.1.7 Subvencije

2.1.8 Ostali izdaci 1.160.800,00 846.576,00 1.160.800,00

2.2 Transferi za socijalnu zaštitu

2.3

Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru

2.4 Kapitalni izdaci 950.052,00 1.048.306,00 844.986,00

2.5 Pozajmice i krediti

2.6 Otplata dugova

2.7 Rezerve

7.018.172,00 6.602.670,00 6.853.419,00Ukupni izdaci (2.1+2.2+2.3+2.4+2.5+2.6+2.7)


Strana 165

U izvještaju o neizmirenim obavezama Zavod za izvršenje krivičnih sankcija na kraju 2009. godine iskazao je neizmirene obaveze u iznosu 2.349.135,00€.

Na kraju prethodne 2008. godine, neizmirene obaveze iznosile su 1.436.741,00€. Neizmirene obaveze iz 2009. godine se odnose na: obaveze za bruto zarade i doprinose na

teret poslodavca u iznosu od 352.993,00€ i obaveza za ostale tekuće izdatke (obaveze prema dobavljačima i obaveze za osuñeničke depozite) u iznosu 1.996.142,00€.

Izjava o načinu utroška sredstava nakon isteka fiskalne godine dostavljena je Ministarstvu

finansija bez iskazanih podataka o utrošku sredstava.

Izvještaj o neizmirenim obavezama Obrazac 4 - godina 2009.

1 2 3 4

1 O baveze za tekuće izdatke (1.1 + 1.2 + 1.3) 1.436.740,00 2.349.135,00

1/1 O baveze za bruto zarade i doprinose na teret poslodavca 1.056,00 352.993,00

1.2 O baveze za ostala lična pr im anja

1.3 O baveze za ostale tekuće izdatke 1.435.684,00 1.996.142,00

2 O baveze po transfer im a za socija lnu zaštitu

3 O baveze za transfere institucijam a, pojedincim a, nevladinom i javnom sektoru

4 O baveze za kapita lne izdatke

5 O baveze po pozajm ice i kreditim a

6 O baveze po osnovu otplate dugova

7 O baveze iz rezervi8 Stanje na kraju godine (1+2+3+4+5+6+7) 1.436.740,00 2.349.135,00

R /B OPISStan je o b aveza n a

d an 31.12. p reth o d n e g o d in e

Stan je o b aveza n a kraju izvještajn o g

p erio d a

2.3. Nefinansijska imovina

Nefinansijsku imovinu Zavoda za izvršenje krivičnih sankcija čini: zemljište, grañevinski objekti, oprema, osnovno stado, zalihe robe, sitan inventar i roba za prodaju.

U postupku revizije je utvrñeno da Zavod za izvršenje krivičnih sankcija obezbjeñuje analitičku

evidenciju osnovnih sredstava po inventarnom broju, nazivu osnovnog sredstva, stopi otpisa, nabavnoj, akumuliranoj amortizaciji i sadašnjoj vrijednosti. Takoñe je utvrñeno da je ZIKS izvršio popis nefinansijske imovine sa stanjem na dan 31. 12. 2009. godine.

Ukupna vrijednost nefinansijske imovine ZIKS-a, po nabavnoj vrijednosti, na dan 31. 12. 2009. godine iznosila je 5.597.379,38€. S obzirom na to da je akumulirana amortizacija (otpisana vrijednost) iznosila 1.606.550,81€, vrijednost imovine, nakon izvršenog otpisa na dan 31. 12. 2009. godine iznosila je 3.990.828,57€. Iz datog tabelarnog pregleda nefinansijske imovine može se zaključiti da je ZIKS u svojim poslovnim knjigama evidentirao zemljište u iznosu od 4.456,68€.

U postupku revizije je utvrñeno da se objekti koji su u funkciji Zavoda za izvršenje krivičnih

sankcija u Spužu nalaze na zemljištu (oko 33 hektara) koje nniijjee vvllaassnniiššttvvoo ZZIIKKSS--aa. Navedeno zemljište vraćeno je bivšim vlasnicima shodno Zakonu o vraćanju poljoprivrednog zemljišta iz društvene svojine (»Sl. list RCG« br. 14/92). Zbog nemogućnosti korišćenja zemljišta, država isplaćuje godišnju rentu bivšim vlasnicima.


Strana 166

2.3.1. Ugovor o zakupu bivšeg zatvora u Kotoru U postupku revizije je utvrñeno da je objekat bivšeg zatvora u Kotoru, koji je prestao sa radom

31. 12. 1989. godine, početkom 2008. godine izdat pod dugoročni zakup od 86 godina. Ugovor o zakupu nepokretnosti u državnoj svojini zaključen je izmeñu Zavoda za izvršenje krivičnih sankcija i preduzeća »Montenegro Premier« DOO Podgorica (broj 04-1/1 od 03. 01. 2008. godine). Ovim ugovorom objekat bivšeg zatvora u Kotoru ukupne površine 1.205m2 sa dvorišnim prostorom dat je na korišćenje na period od 86 godina uz jednokratnu zakupninu od 1.507.000,00€ bez PDV-a.

2.4. Finansijska imovina

Finansijsku imovinu ZIKS-a čine: gotovina u blagajni, potraživanja od kupaca i potraživanja za date avanse.

2.4.1. Blagajna i blagajničko poslovanje

U postupku revizije je utvrñeno da Zavod za izvršenje krivičnih sankcija obezbjeñuje evidentiranje blagajničkih tansakcija (podizanje gotovine i isplate iz blagajne) koje su dokumentovane nalogom za isplatu i uplatu sa pratećom dokumentacijom. Zavod za izvršenje krivičnih sankcija blagajničko poslovanje obezbjeñuje kroz dvije blagajne, i to: glavnu i pomoćnu blagajnu – blagajnu pazara.

Uvidom u evidenciju Glavne knjige Državnog trezora, utvrñeno je da je za potrebe ZIKS-a

korišćena gotovina na ime troškova glavne blagajne, u iznosu od 60.000,00€, i to sa pozicije 413 rashodi za materijal i usluge u iznosu od 24.000,00€ i sa pozicije 418 ostali izdaci u iznosu od 36.000,00€.

Na osnovu utvrñene strukture izvršenih isplata iz blagajne, utvrñeno je da je vršena

nenamjenska isplata sljedećih izdataka, i to: izdataka za naknade zaposlenim u iznosu od 12.978,02€, izdataka za tekuće održavanje u iznosu od 3.055,03€ i izdataka za opremu u iznosu od 707,71€.

2.4.2. Potraživanja

Zavod za izvršenje krivičnih sankcija iskazao je, u svojim poslovnim knjigama, potraživanje u iznosu od 151.976,61€. Potraživanja se odnose na potraživanja od kupaca u iznosu od 54.818,15€, potraživanja od zaposlenih u iznosu od 110,00€ i potraživanja za date avanse u iznosu 97.048,46€.

Potraživanja najvećim dijelom se odnose na potraživanja od sudova po osnovu usluga

sprovoñenja pritvorenih lica. Sva veća salda potraživanja potvrñena su konfirmacijama o nezavisnoj potvrdi salda sa stanjem na dan 31. 12. 2009. godine. Potraživanje za date avanse u iznosu od 97.048,46€ odnosi se na izvršena plaćanja dobavljačima prije isporuke robe i usluga, iako zaključenim ugovorima i prihvaćenim ponudama nije bila predviñena takva dinamika plaćanja.


Strana 167

2.5. Obaveze

U postupku revizije, utvrñeno je da je Zavod za izvršenje krivičnih sankcija evidentirao u svojim poslovnim knjigama neizmirane obaveze na dan 31. 12 .2009. godine u ukupnom iznosu od 2.351.353,62€. Evidentirane obaveze odnose se na: obaveze prema dobavljačima u iznosu 1.873.493,08€, obaveze za primljene avanse u iznosu od 2.860,30€, obaveze za naknade prema osuñenim licima u iznosu od 122.548,03€ i obaveze za neisplaćene poreze i doprinose na zarade u iznosu 352.452,21€.

Obaveze za naknade prema osuñenim licima iskazane su u iznosu od 122.548,03€. Ove

obaveze ZIKS je iskazao po osnovu neisplaćenih naknada osuñenim licima za njihovo radno angažovanje na odreñenim poslovima u ZIKS-u u periodu od jula 2008. do avgusta 2009. godine.

Obaveze prema dobavljačima na dan 31. 12. 2009. godine iznose 1.873.493,08€ i iste se

odnose na obaveze prema: Elektroprivredi CG u iznosu od 498.973,82€, Lovćen osiguranju 127.349,73€, Veleteksu Podgorica 89.432,27€, Mesoprometu Bijelo Polje 208.168,76€, Plus commercu 150.480,26€, Domu zdravlja Danilovgrad 71.009,44€, Baypharm Cetinje 88.308,96€, Pantomarketu Herceg Novi 167.491,08€.

2.6. Primici od budžeta i primici od sopstvene djelatnosti

Zavod za izvršenje krivičnih sankcija, osim prihoda opredijeljenih budžetom Crne Gore za 2009. godinu u iznosu od 6.853.419,20€, ostvario je i prihode od sopstvene djelatnosti u iznosu od 261.052,69€.

Iznos od 138.279,83€ ostvaren je od eksternih kupaca po osnovu prodaje sopstvenih proizvoda

izrañenih u stolarskoj radionici i po osnovu prihoda od sudova za sprovoñenje pritvorenih lica. Iznos od 55.077,96€ uplaćen je na bankarski račun Državnog trezora (shodno članu 32 Zakona

o budžetu), što odgovara iznosu uplaćenih prihoda po evidenciji Glavne knjige Državnog trezora, a iznos od 83.201,89€ nije plaćen na račun Državnog trezora, već je shodno zaključenim ugovorima o asignaciji i kompenzaciji izvršeno meñusobno kompenziranje obaveza i potraživanja.

Ostatak iskazanih sopstvenih prihoda u iznosu od 123.032,65€ odnosi se na vrijednost

izvršenih zanatskih radova (stolarski, bravarski i sl.) i proizvedene robe (meso i jaja) od strane osuñenih lica koja se koristi za potrebe ZIKS-a. Evidentiranje ovih prihoda vršeno je na osnovu radnih naloga i prijemnica o proizvodnji. Ovaj prihod ima svojstvo internog prihoda, koji se ne naplaćuje.

2.7. Izdaci

Zavod za izvršenje krivičnih sankcija, plan i izvršenje izdataka za 2009. godinu ostvario je kroz tri programa, i to: Program bezbjednost, Program radni tretman i Program administracija.

Zakonom o budžetu Crne Gore za 2009. godinu (»Sl. list CG« br. 051/09-1) Zavodu za izvršenje

krivičnih sankcija opredijeljena su sredstva u iznosu 7.018.171,81€ a ista su izvršena u iznosu od 6.853.419,20€ ili 97,65% u odnosu na planirana sredstva.


Strana 168

2.7.1. Pregled i struktura planiranih i ostvarenih izdataka po programima

Tabela 1 - Plan i ostvarenje izdataka

Plan za 2008. godinu

Ostvarenje za 2008. godinu

%Plan za 2009.

godinu Ostvarenje za 2009. godinu

%

1 2 3 4 5 (4/3) 6 7 8 (7/6)

6.624.749,53 6.602.670,06 99,67% 7.018.171,81 6.853.419,20 97,65%

1051 Program: Bezbjednost 4.367.313,48 4.367.292,05 100,00% 4.452.403,17 4.412.687,41 99,11%

4 Izdaci 4.367.313,48 4.367.292,05 100,00% 4.452.403,17 4.412.687,41 99,11%41 Tekući izdaci 3.447.313,48 3.447.292,35 100,00% 3.612.403,17 3.612.635,69 100,01%

411 Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 2.751.809,73 2.751.809,10 100,00% 2.738.239,67 2.698.523,95 98,55%412 Ostala lična primanja 152.303,75 152.302,43 100,00% 154.676,50 154.676,47 100,00%413 Rashodi za materijal i usluge 318.200,00 318.180,82 99,99% 335.187,00 335.187,00 100,00%414 Tekuće održavanje 170.000,00 170.000,00 100,00% 328.500,00 368.448,27 112,16%418 Ostali izdaci 55.000,00 55.000,00 100,00% 55.800,00 55.800,00 100,00%

44 Kapitalni izdaci 920.000,00 919.999,70 100,00% 840.000,00 800.051,72 95,24%441 Kapitalni izdaci 920.000,00 919.999,70 100,00% 840.000,00 800.051,72 95,24%

1061 Program: Tretman 1.719.309,18 1.697.251,99 98,72% 2.018.269,52 1.916.603,88 94,96%4 Izdaci 1.719.309,18 1.697.251,99 98,72% 2.018.269,52 1.916.603,88 94,96%

41 Tekući izdaci 1.569.309,18 1.568.595,37 99,95% 1.868.269,52 1.871.669,98 100,18%411 Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 538.424,68 537.710,96 99,87% 492.425,02 496.105,56 100,75%412 Ostala lična primanja 21.884,50 21.884,50 100,00% 30.496,50 30.496,50 100,00%413 Rashodi za materijal i usluge 232.000,00 232.000,00 100,00% 218.348,00 218.067,96 99,87%414 Tekuće održavanje 22.000,00 22.000,00 100,00% 22.000,00 22.000,00 100,00%418 Ostali izdaci 755.000,00 754.999,91 100,00% 1.105.000,00 1.104.999,96 100,00%

44 Kapitalni izdaci 150.000,00 128.656,62 85,77% 150.000,00 44.933,90 29,96%441 Kapitalni izdaci 150.000,00 128.656,62 85,77% 150.000,00 44.933,90 29,96%

1071 Program: Administracija 538.126,87 538.126,02 100,00% 547.499,12 524.127,91 95,73%4 Izdaci 538.126,87 538.126,02 100,00% 547.499,12 524.127,91 95,73%

41 Tekući izdaci 538.126,87 538.126,02 100,00% 547.499,12 524.127,91 95,73%411 Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 484.981,87 484.981,04 100,00% 486.845,12 463.630,08 95,23%412 Ostala lična primanja 14.145,00 14.145,00 100,00% 26.642,00 26.485,84 99,41%413 Rashodi za materijal i usluge 36.500,00 36.499,98 100,00% 31.512,00 31.511,99 100,00%414 Tekuće održavanje 2.500,00 2.500,00 100,00% 2.500,00 2.500,00 100,00%

Ekonomska klasifikacija

Pozicija

2008. godina 2009. godina

ZAVOD ZA IZVRŠENJE KRIVIČNIH SANKCIJA

2.7.2. Pregled ostvarenih izdataka za 2009. godinu po evidenciji Glavne knjige Državnog

trezora i evidenciji Glavne knjige ZIKS-a

Tabela 2 – Pregled ostvarenih izdataka za 2009. godinu

2.8. Zarade i ostala lična primanja

Unutrašnja organizacija, radna mjesta, posebni uslovi potrebni za rad na odreñenom radnom mjestu, opis poslova i broj izvršilaca u Zavodu za izvršenje krivičnih sankcija utvrñena je Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji ZIKS-a (br. 0501-5604/01 od 19. oktobra 2006. godine).

Ovim Pravilnikom je za izvršavanje poslova iz djelokruga ZIKS-a utvrñeno 76 radnih mjesta sa

405 izvršilaca.


Strana 169

Shodno dostavljenoj izjavi br. Z-OP 126/10 od strane odgovornog lica ZIKS-a državnom revizoru, utvrñeno je da od ukupnog broja zaposlenih na neodreñeno vrijeme (285), po Pravilniku o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji ZIKS-a iz 2006. godine, 95 službenika ne ispunjava uslove školske spreme, rasporednog rješenja i koeficijenta na osnovu kojeg se obračunava zarada.

Na osnovu mjesečnih izvještaja o obračunatim ličnim primanjima i platnih lista ZIKS-a, utvrñeno

je da je prosječan broj radno angažovanih u ZIKS-u iznosio 484 izvršioca. Uporeñujući sistematizovani broj izvršilaca (405) i angažovani broj izvršilaca (486), utvrñeno je da je 81 izvršilac bio radno angažovan tokom čitave godine, na radnim mjestima koja nijesu sistematizovana Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji.

Problem kadrova i rasporeñivanje službenika u ZIKS-u prisutan je više godina i ogleda se u

nedovoljnom broju službenika i njihovoj nedovoljnoj obučenosti, nemogućnosti obezbjeñivanja stručnih kadrova na najodgovornijim poslovima, pa se vršio raspored službenika bez odgovarajuće školske spreme na odgovorne i složene poslove.

2.9. Nenamjenska plaćanja izdataka (sumarni pregled)

U postupku revizije utvrñenoje da je ZIKS izvršio plaćanje izdataka sa sljedećih pozicija koje nijesu predviñene za te namjene, shodno Pravilniku o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština, i to:

- Sa pozicije 413 – Rashodi za materijal i usluge, isplaćeni su izdaci za opremu u iznosu

od 18.552,37€ (14.711,41€ sa programa Bezbijednosti i 3.840,96€ sa programa Administracija), i izdaci na ime pomoći zaposlenima u iznosu od 1.100,00€ (na osnovu uzorkovanih izdataka sa pozicije 413). Izdatke za opremu je trebalo plaćati sa pozicije 441 – kapitalni izdaci, a pomoći zaposlenima sa pozicije 412 – ostala lična primanja.

- Sa pozicije 414 – Tekuće održavanje, isplaćeni su izdaci za izmirenje obaveza po

sudskom poravnanju u iznosu od 24.999,99€, izdaci za potrošni materijal u iznosu od 3.395,34€, i izdaci za opremu 2.956,06€. Izdatke po sudskom poravnanju je trebalo plaćati sa pozicije 418 – Ostali izdaci, izdatke za potrošni materijal je trebalo plaćati sa pozicije 413 – Rashodi za materijal i usluge, a izdatke za opremu sa pozicije 441 – Kapitalni izdaci.

- Sa pozicije 418 – Ostali izdaci, podignuta je gotovina u iznosu od 36.000,00€ na ime

isplata troškova blagajne. Gotovinu je trebalo podizati sa pozicije 413.

- Sa pozicije 441 – Kapitalni izdaci, izvršeno je plaćanje izdataka u iznosu od 100.000,00€ na ime troškova električne energije i 8.298,49€ na ime troškova materijala. Pomenuti izdaci su isplaćeni sa programa Bezbjednost. Isplaćeni iznosi sa pomenute pozicije su utvrñeni na osnovu uzorkovanog dijela izdataka sa pozicije 441 – Kapitalni izdaci. Ove izdatke trebalo je platiti sa pozicije 413 – Rashodi za materijal i usluge. U postupku revizije osuñeničkih naknada je utvrñeno da je sa pozicije 441 – Kapitalni izdaci izvršeno plaćanje na ime naknada za osuñeničke depozite u iznosu od 20.082,50€. Navedeni iznos nije obuhvaćen uzorkovanom populacijom pozicije 441, pa iz tog razloga nije utvrñena nepravilnost kod ove pozicije.


Strana 170

2.10. Javne nabavke Zavod za izvršenje krivičnih sankcija je, shodno Zakonu o javnim nabavkama, Direkciji za javne

nabavke dostavio okvirni plan javnih nabavki i izvještaj o izvršenim javnim nabavkama. Sredstva planirana za javne nabavke su iznosila 2.938.037,00€.

ZIKS je u toku 2009. godine za nabavku robe i usluga u 12 slučajeva primijenio otvoreni

postupak javne nabavke. Ukupna procijenjena vrijednost nabavki po otvorenim pozivima iznosila je 1.509.000,00€, a

ugovori su zaključeni u ukupnom iznosu od 1.317.094,49€. Revizijom je utvrñeno da je ZIKS sproveo otvoreni postupak javnih nabavki broj 2971/2 od 15

maja 2009. godine za nabavku 800 m3 drva za ogrijev za potrebe kotlarnica Zatvora u Podgorici i Bijelom Polju. Procijenjena vrijednost ove nabavke je iznosila 32.000,00€ a ugovor je zaključen na iznos od 31.840,00€ ssaa ffiizziiččkkiimm lliicceemm.

Uvidom u dostavljenu ponudu utvrñeno je da ponuñač nije ispunjavao uslove iz člana 45,

Zakona o javnim nabavkama jer nije dostavio dokaze o poslovno-profesionalnoj sposobnosti, što je bio uslov za učešće na javni oglas. ZIKS je u 2008 i 2009. godini vršio nabavku drva od istog ponuñača, prosječna cijena za 1m3 u 2009. godini je iznosila 39,80€ sa PDV-om.

Revizijom je utvrñeno da je ZIKS u 2009. godini, izvršio nabavku robea i usluga u iznosu od

470.169,45€ bez sprovoñenja postupka javnih nabavki.

Takoñe je utvrñeno da je ZIKS izvršio nabavke robe i usluga metodom neposrednog sporazuma u iznosu 186.511,47€ za koje su bili ispunjeni uslovi da se sprovede postupak javne nabavke na način predviñen članom 18 stav 1 tačka 1 i tačka 5.

S obzirom na vrstu i vrijednost nabavke može se zaključiti da ZIKS nije ispoštovao član 32 Zakona o javnim nabavkama koji ga obavezuju da se pridržava uslova i načina nabavke koji su odreñeni Zakonom, prema utvrñenim vrijednostima, i da ne može dijeliti predmet nabavke tokom finansijske godine s namjerom izbjegavanja primjene Zakona i propisanog postupka nabavke.

2.11. Nadzor

Shodno čl. 25 i čl. 69 Zakona o državnoj upravi (»Sl. list RCG« br. 38/03, 22/08) kao i čl. 174 Zakona o izvršenju krivičnih sankcija (»Sl. list RCG«, br. 25/94, ... 65/04), nadzor nad zakonitošću rada ZIKS-a vrši Ministarstvo pravde. Vršenje upravnog nadzora obuhvata: nadzor nad zakonitošću upravnih akata, nadzor nad zakonitošću i cjelishodnošću rada organa uprave i inspekcijski nadzor. Nadzor nad izvršenjem pritvora vrše sudovi, dok kontrolu zakonitosti izvršenja kazne zatvora u skladu sa čl. 174 b Zakona o izvršenju krivičnih sankcija vrši Ministarstvo pravde preko ovlašćenog službenika. U vršenju kontrole, ovlašćeni službenik pregleda službene prostorije u kojima osuñena lica borave, razgovara sa osuñenim licima, pregleda opšte i pojedinačne akte, evidenciju koja se odnosi na osuñena lica, utvrñuje potrebne činjenice i postupa po pritužbama osuñenih lica. Ostali vidovi nadzora nad ZIKS-om od strane Ministarstva pravde nisu prezentirani.


Strana 171

Kontrola uprave ZIKS-a nad Zatvorom u Bijelom Polju, vrši se na način svakodnevne telefonske komunikacije, kao i obilaskom Zatvora od strane Uprave ZIKS-a najmanje dva puta mjesečno.

Revizija finansijskog poslovanja izvršena je za fiskalnu 2006. godinu od strane interne revizije

Ministarstva finansija.

2.12. Smještajni kapaciteti ZIKS-a

Veliki problem ZIKS-a su mali smještajni kapaciteti za osuñenik, odnosno prenatrpanost zatvorskih jedinica (ukupni smještajni kapacitet Zavoda je za smještaj 1.006 lica, a u toku 2009. godine u Zavodu je u prosjeku boravilo oko 1.500 osuñenih, pritvorenih i prekršajno kažnjenih lica).

Posljednjih godina naglo je povećan broj lica koja dolaze na izdržavanje kazne zatvora kao

posljedica pojačane ažurnosti sudova koji su završili skoro sve predmete iz ranijih godina, pooštrili kaznenu evidenciju i ažurirali izvršenja. Na kraju 2009. godine »na čekanju« se nalazilo oko 1500 pravosnažnih presuda.

U toku 2009. godine u Zavodu je boravilo ukupno 5.246 lica lišenih slobode, od čega osuñenih

2.707, pritvorenih 2.174 i prekršajno-kažnjenih lica 365. 2.13. Sudski sporovi

Služba za opšte poslove ZIKS-a dostavila je pregled parničnih sporova. Prema evidenciji ove

služb,e u 2009. godini pred nadležnim sudovima u Crnoj Gori vodilo se 40 parničnih sporova u kojima je stranka u postupku ZIKS. Shodno dostavljenim podacima, zaključuje se da je ZIKS samo u jednom sporu bio u svojstvu tužioca, dok se ostali sporovi vode protiv ZIKS-a kao tuženog, i to: radi naknade štete zbog izgubljene dobiti 25 sporova, po tužbi osuñenih ili njihovih porodica 10 sporova i po tužbi službenika 4 parnična spora.

Ukupan iznos parničnih sporova u 2009. godini po pravosnažnim i izvršnim presudama iznosio

je 94.881,95€.


Strana 172


Na bazi utvrñenog činjeničnog stanja i analize Izjašnjenja subjekta revizije (broj Z-KD-189/10-229/10 od 10. 09. 2010. godine) na preliminarni Izvještaj Državne revizorske institucije, a u skladu sa članom 50 Poslovnika Državne revizorske institucije, nadležni Kolegijum u sastavu mmrr BBrraanniissllaavv RRaadduulloovviićć (član Senata – rukovodilac Kolegijuma) i ddrr MMiillaann DDaabboovviićć (član Kolegijuma), na sjednici održanoj 20. 09. 2010. godin, usvojio je

KONAČAN IZVJEŠTAJ o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Zavoda za izvršenje krivičnih sankcija

za 2009. godinu sa sljedećim ocjenama, zaključcima i p r e p o r u k a m a:

1. Revizijom je utvrñeno da je ZIKS vršio avansna plaćanja dobavljačima prije isporuke roba i usluga u ukupno ugovorenom iznosu, iako zaključenim ugovorima i prihvaćenim ponudama nije bila predviñena takva dinamika plaćanja.

� ZIKS treba da poštuje ugovorenu dinamiku plaćanja i da u narednom periodu, ukoliko

to nije definisano ugovorom, prestane sa praksom avansnog plaćanja dobavljačima. 2. Revizijom je utvrñeno da ZIKS dio ostvarenih prihoda od sopstvene djelatnosti (u iznosu od

83.201,89€) nije uplatio na račun Državnog trezora (shodno članu 32 Zakona o budžetu), već je po zaključenim ugovorima o asignaciji i kompenzaciji izvršio meñusobno kompenziranje obaveza i potraživanja sa trećim licima.

� Potrebno je da ZIKS sopstvene prihode ostvarene od eksternih kupaca uplaćuje na

račun Državnog trezora, shodno članu 32 Zakona o budžetu.

3. ZIKS nije usaglasio evidenciju ostvarenih izdataka po pozicijama sa Glavnom knjigom Državnog trezora.

� ZIKS treba da vrši usaglašavanje evidencija o izvršenim prihodima, rashodima i

neizmirenim obavezama sa evidencijom koju obezbjeñuje Glavna knjiga Državnog trezora.

4. U postupku revizije utvrñene su nepravilnosti u dijelu zapošljavanja i načina obračuna zarada:

- ZIKS je radno angažovao tokom čitave godine 81 izvršioca, na radnim mjestima koja nijesu sistematizovana Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji,

- ZIKS je prosječno mjesečno imao 200 izvršilaca zaposlenih na odreñeno vrijeme,


Strana 173

- ZIKS za svoje zaposlene nije dostavio Ministarstvu za poslove budžeta podatke za centralnu evidenciju iz člana 21 Zakona,

- ZIKS vrši obračun zarade na osnovu rješenja o fiksnom dijelu zarada koja nijesu

donesena na način propisan Zakonom o zaradama državnih službenika i namještenika, jer koeficijenti nijesu utvrñeni rješenjem ministra finansija, već na osnovu interne liste koeficijenata.

� ZIKS treba da dostavi Ministarstvu finansija podatke o zaposlenima za centralnu evidenciju koja je predviñena članom 21 Zakona, na osnovu koje bi stručna služba Ministarstva finansija vršila obračun zarada zaposlenih u ZIKS-u, shodno Uputstvu o radu Državnog trezora (tačka 109).

� Rješenja o fiksnom dijelu zarade zaposlenim u ZIKS–u treba da donese ministar nadležan za poslove budžeta, shodno članu 16 Zakona o zaradama državnih službenika i namještenika (»Sl. list Crne Gore« br. 86/09).

5. U postupku revizije je utvrñeno da se prilikom obračuna zarada svim zaposlenim u ZIKS-u fiksni

dio zarada uvećava za 30% i nakon prestanka važenja Uredbe o dodacima na zaradu po osnovu težih uslova rada državnih službenika i namještenika u pojedinim organima državne uprave (»Sl. list RCG« br. 23/06).

� Potrebno je da ZIKS dostavi Ministarstvu finansija predlog radnih mjesta na kojima

je potrebno zaposlenima uvećati zaradu za 30%, kako bi Vlada Crne Gore na predlog Ministarstva donijela odluku o radnim mjestima za koja se utvrñuje mogućnost uvećanja zarada, shodno članu 19 Zakona o zaradama državnih službenika i namještenika.

6. ZIKS je u 2009. godini koristio usluge mobilne telefonije od dobavljača Promonte i T-Mobile. Plaćanje je vršeno na osnovu ispostavljenih faktura u iznosima do utvrñenih limita, a za prekoračenja istih vršene su obustave od zarada i navedeni iznosi uplaćivani pomenutim dobavljačima. Limiti za potrošnju goriva i mobilnih telefona utvrñeni su na osnovu pojedinačnih odluka direktora ZIKS-a.

� ZIKS treba da donese interni akt u formi Pravilnika kojim će se regulisati potrošnja

goriva i mobilnih telefona i da nakon sprovedenog postupka javne nabavke, za usluge mobilne telefonije zaključi ugovor sa jednim od operatera u cilju racionalizacije troškova po ovom osnovu.

7. Revizijom je utvrñeno da ZIKS nije vršio plaćanje izdataka u skladu sa Planom odobrenih budžetskih sredstava i Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština, u visini i za namjene koje su odreñene budžetom, već je vršio plaćanje pojedinih izdataka sa pozicija koje nijesu predviñene za te namjene.


Strana 174

� Potrebno je da ZIKS budžetska sredstva koristi u skladu sa Planom odobrenih budžetskih sredstava i Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština u visini i za namjene koje su odreñene budžetom.

8. U postupku revizije javnih nabavki, utvrñene su sljedeće nepravilnosti u dijelu primjene Zakona o javnim nabavkama, i to:

- ZIKS je izvršio nabavku robe i usluga u iznosu od 470.159,00€ bez sprovoñenja postupka javnih nabavki, što iznosi 25% od ukupno sprovedenih nabavki od 1.878.763,23€.

- ZIKS je primjenom metode neposrednog sporazuma izvršio nabavku robe i usluga u iznosu 186.511,47€, suprotno članu 32 Zakona o javnim nabavkama koji ga obavezuje da se pridržava uslova i načina nabavke koji su odreñeni Zakonom, prema utvrñenim vrijednostima, kao i da ne može dijeliti predmet nabavke tokom finansijske godine s namjerom izbjegavanja primjene Zakona i propisanog postupka nabavke.

- ZIKS je sproveo otvoreni postupak javnih nabavki za nabavku ogrevnog drveta u

iznosu od 31.840,00, suprotno članu 45 Zakona.

� ZIKS prilikom nabavke robe, usluga i izvoñenja radova treba da se striktno pridržava uslova, načina i postupaka nabavki koji su precizirani Zakonom o javnim nabavkama.

IZVOD

IZ IZVJEŠTAJA O REVIZIJI PRESJEKA

JAVNIH NABAVKI INFORMACIONIH TEHNOLOGIJA ZA 2008. GODINU

Vrsta revizije: Revizija presjeka Subjekat revizije: Sekretarijat za razvoj Uprava carina Uprava za nekretnine Fond penzijskog i invalidskog osiguranja Fond za zdravstveno osiguranje Direkcija za javne nabavke Predmet revizije: Javne nabavke informacionih tehnologija Trajanje revizije: 60 radnih dana Sastav Kolegijuma: g. Miroslav Ivanišević, predsjednik Senata – rukovodilac Kolegijuma



Strana 177

1. REZIME

Državna revizorska institucija je na osnovu člana 4 Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji, Uputstva o metodologiji rada Državne revizorske institucije, Poslovnika DRI i Meñunarodnih standarda za javni sektor INTOSAI izvršila reviziju presjeka javnih nabavki informacionih tehnologija kod sljedećih subjekata: Ministarstva za informaciono društvo, Uprave carina, Uprave za nekretnine, Fonda za zdravstveno osiguranje, Fonda penzijsko-invalidskog osiguranja Crne Gore i Direkcije za javne nabavke.

Ova revizija je podrazumijevala nezavisno ispitivanje pravilnosti i zakonitosti sprovoñenja postupaka javnih nabavki informacionih tehnologija (hardveri i softveri) kod pomenutih subjekata revizije.

Tokom revizije korišćene su odgovarajuće metode revizije i to: pregled propisa, uvid u

tendersku dokumentaciju o sprovoñenju postupaka javnih nabavki, intervjui sa zaposlenim i slično, kako bi se na osnovu utvrñenog činjeničnog stanja dala ocjena:

� da li je informatička oprema nabavljena u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama, � da li je informatička oprema isporučena u skladu sa datim ponudama, � da li se računarska oprema koristi i da li su softveri implementirani, � da li je oprema evidentirana u poslovnim knjigama, � da li je plaćanje izvršeno na način i u roku shodno zaključenim ugovorima. Predmet ove revizije podrazumijevao je ispitivanje pravilnosti i zakonitosti u dijelu javnih

nabavki informacionih tehnologija kod sljedećih subjekata:

� Ministarstva za informaciono društvo (Sekretarijata za razvoj), � Uprave carina, � Uprave za nekretnine, � Fonda za zdravstveno osiguranje, � Fonda penzijsko-invalidskog osiguranja i � Direkcije za javne nabavke. U postupku revizije presjeka javnih nabavki informacionih tehnologija, utvrñene su sljedeće

nepravilnosti u dijelu primjene Zakona o javnim nabavkama i evidentiranja informatičke opreme kod navedenih subjekata, i to: MINISTARSTVO ZA INFORMACIONO DRUŠTVO

� Ministarstvo za informaciono društvo, kao pravni sljedbenik Sekretarijata za razvoj je sprovelo pregovarački postupak bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje za licenciranje softvera za korišćenje Microsoft tehnologija i Microsoftovu tehničku podršku, na koji je prethodno dobilo saglasnost Direkcije za javne nabavke. Procijenjena vrijednost ove nabavke iznosi 1.500.000,00€, a ugovorena vrijednost iznosi 4.551.783,30€. Takoñe, Ministarstvo za informaciono društvo je sprovelo pregovarački postupak bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje za nabavku Oracle licenci i tehničku podršku, na koji


Strana 178

je prethodno dobilo saglasnost Direkcije za javne nabavke. Procijenjena vrijednost iznosi 1.050.000,00€, a ugovorena vrijednost je 1.526.850,00€.

� Ministarstvo za informaciono društvo, odnosno Sekretarijat za razvoj, sprovoñenje postupka javnih nabavki metodom neposrednog prikupljanja ponuda (šoping metodom) i neposrednim sporazumom nije vršilo u skladu sa članom 32 i 77 Zakona o javnim nabavkama.

UPRAVA CARINA

� Uprava carina prilikom sprovoñenja postupaka javnih nabavki nije dosljedno poštovala odredbe

Zakona o javnim nabavkama u dijelu primjene člana 14, 29, 66, 67, i člana 70.

� Uprava carina je izvršila avansno plaćanje po zaključenom Anexu 25. 12. 2007. godine dobavljaču ZZI Ljubljana u iznosu 62.000,00€ prije potpisivanja Sporazuma o realizaciji glavnog projekta, koji je bio uslov za navedeno plaćanje.

UPRAVA ZA NEKRETNINE

� Uprava za nekretnine nema obezbijeñenu analitičku evidenciju ukupno nabavljene informatičke opreme po inventarnom broju, količini, nazivu, nabavnoj, otpisanoj i sadašnjoj vrijednosti.

� Uprava za nekretnine kod sprovoñenja postupka javne nabavke nije dosljedno ispoštovala odredbe člana 66 Zakona o javnim nabavkama.

FOND ZA ZDRAVSTVENO OSIGURANJE CRNE GORE

� Fond za zdravstveno osiguranje je na ime usluga izrade, održavanja i implementacije softverskih rješenja u 2008. godini izvršio plaćanje u ukupnom iznosu od 449.645,00€ bez prethodno sprovedenog postupka javnih nabavki.

� Fond za zdravstveno osiguranje je zaključio Ugovor sa dobavljačem »MG soft« na iznos 397.800,00€, za nabavku softvera »Aplikacija za ljekara – kontakt« na osnovu pregovaračkog postupka bez prethodno objavljenog javnog poziva, za koju je pribavio prethodnu saglasnost od Direkcije za javne nabavke o ispunjenosti uslova za sprovoñenje pregovaračkog postupka na procijenjenu vrijednost od 200.000,00€.

FOND PENZIJSKOG I INVALIDSKOG OSIGURANJA CRNE GORE

� Fond Penzijskog i invalidskog osiguranja je u 2008. godini iz poslovnih knjiga isknjižio informatičke opreme u iznosu od 737.049,05€ po nabavnoj vrijednosti, odnosno 6.585,44€ po sadašnjoj vrijednosti po osnovu predloga za rashod popisne komisije za 2007. i 2008. godinu i Odluke organa upravljanja o usvojenom rashodu.


Strana 179

� Fond penzijskog i invalidskog osiguranja je na ime usluga održavanja računarske opreme u 2008. godini izvršio plaćanje u ukupnom iznosu od 177.598,73€ bez prethodno sprovedenog postupka javnih nabavki. U 2009. godini, Fond PIO je korigovao navedenu nepravilnost koja je konstatovana u 2008. godini od strane Državne revizorske institucije i nabavku usluga za održavanje računarske opreme vršio u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama.

DIREKCIJA ZA JAVNE NABAVKE

� Direkcija za javne nabavke nije obezbjeñivala računovodstveni program za analitičku evidenciju osnovnih sredstava po inventarnom broju, datumu nabavke, nabavnoj, otpisanoj i sadašnjoj vrijednosti, već se evidentiranje iste vrši vanbilansno.

� Direkcija za javne nabavke prilikom sprovoñenja šoping metode nije u potpunosti ispoštovala Zakon o javnim nabavkama u dijelu primjene člana 74.

� Direkcija za javne nabavke po zahtjevu naručioca za nabavku informatičke opreme u 2008. godini dala je 14 prethodnih saglasnosti za sprovoñenje pregovaračkog postupka bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje. Procijenjena vrijednost ovih nabavki iznosila je 3.263.410,12€, a ugovori su zaključeni u ukupnoj vrijednosti od 8.216.903,18€, što govori da su pojedini naručioci zaključivali ugovore u znatno većim iznosima od iznosa procijenjene vrijednosti na koju je data saglasnost.

2. OSNOVNI PODACI O SUBJEKTIMA REVIZIJE I UTVRĐENIM ČINJENIČNIM STANJEM

Revizija presjeka javnih nabavki informacionih tehnologija izvršena je kod sljedećih subjekata: Ministarstva za informaciono društvo, Uprave carina, Uprave za nekretnine, Fonda za zdravstveno osiguranje, Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje i Direkcije za javne nabavke.

Osim revizije presjeka javnih nabavki informacionih tehnologija kod pomenutih subjekata, ovom

revizijom je obuhvaćeno i davanje saglasnosti Direkcije za javne nabavke naručiocima o ispunjenosti uslova za sprovoñenje pregovaračkog postupka.

2.1. MINISTARSTVO ZA INFORMACIONO DRUŠTVO

Uredbom o izmjenama i dopunama Uredbe o organizaciji i načinu rada državne uprave (»Sl. list CG« br. 81/08) osnovano je Ministarstvo za informaciono društvo kao pravni sljedbenik Sekretarijata za razvoj i počelo sa radom 03. 01. 2009. godine. Ministarstvu za informaciono društvo pripao je službeni prostor, oprema i druga sredstva za rad bivšeg Sekretarijata. Ministarstvo je preuzelo gro poslova i državnih službenika i namještenika koji su vršili te poslove.

U periodu vršenja ove revizije, subjekat revizije je bilo Ministarstvo za informaciono društvo kao

pravni sljedbenik Sekretarijata za razvoj na koji se ova revizija odnosila. Ministarstvo za informaciono


Strana 180

društvo vrši poslove uprave koji se odnose na: predlaganje i sprovoñenje utvrñene politike u oblasti uspostavljanja i razvoja informacionog društva; upravljanje projektima u oblasti razvoja informacionog društva; uspostavljanje, razvoj, implementaciju i funkcionisanje informacionog sistema organa državne uprave.

2.1.1. Evidentiranje informatičke opreme Ministarstvo za informaciono društvo je izvršilo popis informatičke opreme na dan 31. 12. 2008.

godine, koji je prezentiran u Izvještaju o izvršenom popisu. Shodno pomenutom izvještaju, vrijednost informatičke opreme iznosi po nabavnoj vrijednosti 919.017,35€, ispravci vrijednosti 343.521,75€ i sadašnjoj vrijednosti 575.495,60€.

U postupku revizije je utvrñeno da Ministarstvo za informaciono društvo svoje računovodstvene

evidencije obezbjeñuje na sistemu SAP-a Ministarstva finansija tako da samo vrši evidentiranje prihoda i rashoda.

Ministarstvo za informaciono društvo ne obezbjeñuje računovodstveni program za analitičku

evidenciju osnovnih sredstava, već se evidentiranje iste vrši vanbilansno u excel tabelama. 2.1.2. Sprovedeni postupci javnih nabavki 2.1.2.1. Otvoreni i pregovarački postupci javnih nabavki

Tabelarni pregled izvršenih javnih nabavki putem otvorenih i pregovaračkih postupaka

Revizijom je utvrñeno da je Ministarstvo za informaciono društvo, odnosno Sekretarijat za

razvoj u toku 2008. godine za nabavku informacionih tehnologija sprovelo 2 (dva) otvorena postupka javnih nabavki i 3 (tri) pregovaračka postupka bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje. Ukupna procijenjena vrijednost nabavki po ovim postupcima iznosila je 3.175.000,00€, a potpisani su ugovori u ukupnom iznosu od 6.639.069,72€.


Strana 181

Metoda neposrednog prikupljanja ponuda – šoping metoda je korišćena u dva slučaja za nabavku informatičke opreme. Procijenjena vrijednost ovih nabavki iznosila je 20.000,00€, a ugovorena vrijednost je iznosila 19.480,80€.

Postupkom neposrednog sporazuma izvršena je nabavka informatičke opreme u ukupnom

iznosu od 116.656,58€. U postupku revizije utvrñeno je da je Ministarstvo, tj. Sekretarijat za razvoj sprovelo otvoreni

postupak javnih nabavki po pozivu br. 01/08 za izbor najpovoljnijeg ponuñača za pružanje usluga obezbjeñivanje internet servisa. Procijenjena vrijednost ove javne nabavke iznosi 70.000,00€.

Revizijom je utvrñeno da je Ministarstvo, tj. Sekretarijat za razvoj prilikom sprovoñenja

postupka javnih nabavki kroz potkriterijum »Kvalitet«, izmeñu ostalog, vrednovalo i reference ponuñača, što nije u skladu sa Zakonom i Pravilnikom o metodologiji iskazivanja kriterijuma u odgovarajući broj bodova, načinu i postupku ocjene i uporeñivanja ponuda, jer se time narušava načelo ravnopravnosti i konkurentnosti ponuñača. Članovi Komisije, službenik za javne nabavke i ovlašćeno lice naručioca koje donosi odluke nijesu potpisali izjave o nezavisnosti, na šta ih obavezuje član 14 Zakona o javnim nabavkama.

Nakon sprovedenog postupka javnih nabavki, Sekretarijat za razvoj je zaključio Ugovor br. 053-

05-237/12-08 sa dobavljačem T-Com na iznos od 68.445,00€. U postupku revizije utvrñeno je da je Ministarstvo, tj. Sekretarijat za razvoj sprovelo

pregovarački postupak bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje za licenciranje softvera za korišćenje Microsoft tehnologija i Microsoftovu tehničku podršku.

Procijenjena vrijednost predmetne javne nabavke iznosila je 1.500.000,00€, za koju je pribavljena saglasnost od Direkcije za javne nabavke.

Revizijom je utvrñeno da Komisija za sprovoñenje postupka javnih nabavki nije pripremila tendersku dokumentaciju sa predloženim uslovima i zahtjevima koje treba da zadovolji ponuñač. Takoñe je utvrñeno da pozivom za dostavljanje ponude ponuñaču »Microsoft Montenegro« DOO nisu precizirani uslovi za učešće u postupku javnih nabavki, i nije data detaljna specifikacija nabavke.

Ponuñač »Microsoft« dostavio jezajedničku ponudu sa kompanijom CT Computers ME.

Ponuda se odnosila na:

1) licencenciranje Microsoft proizvoda koje koristi javni sektor, 2) Microsoft konsalting usluge, 3) Microsoft Premijer tehničku podršku. Ponuda koja se odnosi na licenciranje je zasnovana na Enterprise Agreement (EA) koji se

sastoji iz dva dijela: (1) Software Assurance (SA) koji se odnosi na 3.600 računara licenciranih po prethodnom

ugovoru i predstavlja nove verzije proizvoda u trajanju od tri godine i

(2) Softver nabavljen u prethodne tri godine, a nije obuhvaćen prvim ugovorom, kao i za projekte čija je realizacija u toku.


Strana 182

Ponuda koja se odnosi na licenciranje data je u dolarima (predviñeno je da se obračunavanje i plaćanje vrši po prodajnom kursu USD Centralne banke na dan plaćanja), što je suprotno članu 57 Zakona o javnim nabavkama koji propisuje da ponuñač dostavlja ponudu sa cijenom u eurima.

Ponuñač u svojoj ponudi nije dostavio dokaze o podobnosti propisane Zakonom o javnim

nabavkama. Revizijom je utvrñeno da je nakon sprovedenog postupka javne nabavke zaključen ugovor o

strateškom partnerstvu br. 053-05-1468/11 za licenciranje i tehničku podršku sa dobavljačem »Microsoft« na period od tri godine bez preciziranog iznosa javne nabavke.

Shodno prihvaćenoj ponudi, vrijednost javne nabavke iznosi 5.583.619,69$, odnosno

4.551.783,30€. Plaćanje se u skladu sa ponudom vrši na sljedeći način: � prva rata se plaća najkasnije do 25. 12. 2008 u iznosu 2.933.505,72$ bez PDV-a, � druga rata se plaća najkasnije do 25. 12. 2009. u iznosu 955.319,40$ bez PDV-a, � treća rata se plaća najkasnije do 25. 12. 2010. u iznosu 883.499,40$ bez PDV-a. Ministarstvo, tj. Sekretarijat za razvoj bilo je u obavezi da sa izabranim ponuñačem zaključi

Ugovor koji sadrži vrijednost javne nabavke, način i uslove plaćanja, shodno prihvaćenoj ponudi. Revizijom je utvrñeno da je ugovorena cijena znatno veća od procijenjene vrijednosti javne

nabavke na koju je dobijena saglasnost Direkcije za javne nabavke. Takoñe je utvrñeno da Planom i Amandmanom javnih nabavki za 2008. godinu nije bila predviñena nabavka u ugovorenom iznosu i na period od tri godine.

Ministarstvo vodi evidenciju o licencama koje su ustupljene državnim organima. Revizijom je utvrñeno da ne postoje propisana uptstva i procedure za ustupanje licenci

državnim organima. Licence se ustupaju na zahtjev korisnika, nakon odobrenja ministra ili sekretara. U postupku revizije, utvrñeno je da je Ministarstvo, tj. Sekretarijat za razvoj sprovelo

pregovarački postupak bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje za nabavku Oracle licenci i tehničku podršku. Procijenjena vrijednost ove javne nabavke iznosi 1.050.000,00€ za koju je prethodno pribavljena saglasnost Direkcije za javne nabavke za sprovoñenje pomenutog postupka.

Revizijiom je utvrñeno da Komisija za sprovoñenje postupka javnih nabavki nije pripremila

tendersku dokumentaciju sa predloženim uslovima i zahtjevima koje treba da zadovolji ponuñač. Takoñe je utvrñeno da pozivom za dostavljanje ponude ponuñaču »ORACLE Srbija & Crna Gora« nijesu precizirani uslovi za učešće u postupku javnih nabavki i nije data detaljna specifikacija nabavke.

Ponuñač u svojoj ponudi nije dostavio dokaze o podobnosti propisane Zakonom o javnim

nabavkama. Jedini dokument koji je ponuñač priložio je Izvod o registraciji privrednog subjekta koji je bio stariji od šest mjeseci od dana upućivanja poziva, što je u suprotnosti sa članom 51 Zakona o javnim nabavkama.


Strana 183

Revizijom je utvrñeno da je nakon sprovedenog postupka javne nabavke zaključen ugovor br. 05-03-1442/10 sa dobavljačem »Oracle Srbija & Crna Gora« DOO za licence i tehničku podršku u iznosu od najmanje 1.526.850,00€. Ugovorena vrijednost znatno je veća od procijenjene vrijednosti javne nabavke na koju je dobijena saglasnost Direkcije za javne nabavke. Takoñe je utvrñeno da Planom i Amandmanom javnih nabavki za 2008. godinu nije bila predviñena nabavka u ugovorenom iznosu i na period od tri godine.

U postupku revizije utvrñeno je da je Ministarstvo, tj. Sekretarijat za razvoj sprovelo

pregovarački postupak bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje za nabavku usluga: Analiza postojećeg stanja opreme i softvera u CDA i preporuke za njegovo unapreñivanje i Promocija Informatičkog društva – besplatna e-mail adresa. Procijenjena vrijednost ove javne nabavke za oba projekta iznosi 205.000,00€.

Za predmetni postupak javne nabavke, subjekat revizije je od Direkcije za javne nabavke

pribavio prethodnu saglasnost o ispunjenosti uslova za sprovoñenje pregovaračkog postupka bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje.

Revizijiom je utvrñeno da Komisija za sprovoñenje postupka javnih nabavki nije pripremila

tendersku dokumentaciju sa predloženim uslovima i zahtjevima koje treba da zadovolji ponuñač. Takoñe je utvrñeno da pozivom za dostavljanje ponude ponuñaču »Microsoft Montenegro« DOO nijesu precizirani uslovi za učešće u postupku javnih nabavki i nije data detaljna specifikacija nabavke.

Nakon sprovedenog postupka javne nabavke, Ministarstvo, tj. Sekretarijat je zaključilo Ugovor

samo za nabavku usluga Analiza postojećeg stanja opreme i softvera u CDA i preporuke za njegovo unapreñivanje na iznos 64.350,00€ sa dobavljačem »Microsoft Montenegro« DOO. Plaćanje po navedenom ugovoru je izvršeno u cjelosti u 2008. godini.

2.1.2.2. Šoping metoda U postupku revizije utvrñeno je da je Ministarstvo, tj. Sekretarijat za razvoj metodom

neposrednog prikupljanja ponuda – šoping metodom u toku 2008. godine izvršilo nabavku informatičke opreme u iznosu od 19.478,80€. Procijenjena vrijednost pomenutih javnih nabavki iznosila je 20.000,00€.

Revizijom je utvrñeno da subjekat, nakon sprovedenih postupaka javnih nabavki primjenom

šoping metode, nije zaključivao ugovore sa izabranim ponuñačima, već je plaćanje vršio na osnovu ispostavljenih faktura dobavljača.

Uvidom u proceduru sprovoñenja postupka javnih nabavki, putem šoping metode, utvrñeno je

da nema dokaza o javnom otvaranju ponuda, ponude nijesu otvorene u zakonskom roku od 3 dana, što nije u skladu sa članom 77 Zakona o javnim nabavkama. U specifikaciji tražene opreme, naručilac je naveo tip proizvoda, što je u suprotnosti sa članom 39 Zakona o javnim nabavkama. Plaćanje po navedenim ugovorima izvršeno je u potpunosti u 2008. godini.


Strana 184

2.1.2.3. Neposredni sporazum U postupku revizije je utvrñeno da je u 2008. godini, Ministarstvo, tj. Sekretarijat za razvoj

neposrednim sporazumom nabavilo informatičku opremu u ukupnom iznosu od 116.656,58€. Tabelarni prikaz opreme nabavljene u 2008. godini neposrednom sporazumom

Računar Monitor Notebook Štampač Chip d.o.o. 75 kom 75 kom 26 kom 57 kom Informatika Montenegro 13 kom 7 kom - 11 kom Čikom d.o.o. 4 kom 4 kom - 17 kom

Tabelarni prikaz plaćenih iznosa dobavljačima za nabavljenu opremu

Chip d.o.o. 81.363,05€ Čikom d.o.o. 20.264,66€ Informatika Montenegro 14.218,06€ Data Link 810,81€

UKUPNO 116.656,58€ Revizijom je na osnovu raspoložive dokumentacije utvrñeno da je, pomenuti subjekat, izvršio

nabavku informatičke opreme metodom neposrednog sporazuma u iznosu od 81.363,05€ od dobavljača DOO »Chip« Podgorica. S obzirom na predmet i vrijednost nabavke od istog dobavljača može se zaključiti da subjekat revizije nije ispoštovao član 32 Zakona o javnim nabavkama koji ga obavezuje da se pridržava uslova i načina nabavki odreñenih ovim zakonom prema utvrñenim vrijednostima i da predmet nabavke koji predstavlja jedinstvenu cjelinu ne može dijeliti tokom finansijske godine. 2.2. UPRAVA CARINA

Uprava carina vrši poslove uprave koji se odnose na: carinski nadzor; carinjenje robe; kontrolu robe čiji je uvoz, odnosno izvoz posebno regulisan; devizno-valutnu kontrolu u meñunarodnom putničkom i pograničnom prometu sa inostranstvom; sprečavanje i otkrivanje carinskih prekršaja i voñenje upravnog i prvostepenog prekršajnog postupka; sprečavanje i otkrivanje krivičnih djela i privrednih prestupa u carinskom postupku; sprečavanje i otkrivanje deviznih prekršaja u meñunarodnom putničkom i pograničnom prometu sa inostranstvom; obradu i praćenje statističkih podataka o uvozu i izvozu, kao i druge poslove koji su joj odreñeni u nadležnost.

Poslove iz djelokruga Uprave carina vrše sljedeće organizacione jedinice: sektori, odjeljenja, službe i područne jedinice.

2.2.1. Evidentiranje informatičke opreme

Revizijom je utvrñeno da Uprava carina obezbjeñuje analitičku evidenciju informatičke opreme po inventarnom broju, vrsti i količini. Takoñe je utvrñeno da se evidencija opreme vodi centralizovano na nivou Uprave carina.


Strana 185

Uvidom u knjigovodstvenu evidenciju utvrñeno je da je nabavljena informatička oprema u 2008. godini evidentirana u poslovnim knjigama Uprave carina sa stanjem na dan 31. 12. 2008. godine. Ukupna vrijednost nabavljene računarske opreme (hardvera) po analitičkoj evidenciji u 2008. godini iznosi 66.615,56€, dok plaćeni iznos za izradu i održavanje softvera iznosi 322.226,17€.

Ukupna vrijednost informatičke opreme Uprave carina na dan 31. 12. 2008. godine iznosi po

nabavnoj vrijednosti 604.539,53€, otpisanoj vrijednosti 379.146,86€ i sadašnjoj vrijednosti 225.392,67€. 2.2.2. Sprovedeni postupci javnih nabavki 2.2.2.1. Otvoreni i pregovarački postupci javnih nabavki

U postupku revizije utvrñeno je da je Uprava carina u toku 2008. godine za nabavku

informacionih tehnologija sprovela 4 (četiri) otvorena postupka javne nabavke, pri čemu je za jedan postupak bilo predviñeno zaključivanje okvirnog sporazuma. Ukupna procijenjena vrijednost nabavki po ovim pozivima bila je 472.500,00€, a ugovorena 460.307,23€.

Takoñe je sproveden i jedan pregovarački postupak bez prethodnog objavljivanja javnog

poziva, čija procijenjena vrijednost iznosi 13.000,00€ a ugovorena 12.500,00€, neposrednim sporazumom izvršena je nabavka informatičke opreme u iznosu 3.626,32€ tako da je ukupni iznos informacionih tehnologija nabavljenih u 2008. godini iznosio 472.807,23€.

U postupku revizije utvrñeno je da je Uprava carina sprovela otvoreni postupak javnih nabavki

po pozivu br. 300/25 za izbor najpovoljnijeg ponuñača za pružanje usluga servisiranja i održavanja računarske opreme. Procijenjena vrijednost ove javne nabavke iznosi 57.000,00€.

Predmet javne nabavke je podijeljen na 11 partija od kojih su se na nabavke informacionih

tehnologija odnosile dvije partije, čija procijenjena vrijednost iznosi 7.500,00€.


Strana 186

U postupku revizije su utvrñene sljedeće nepravilnosti kod sprovoñenja ovog postupka javnih nabavki:

� Predmet javne nabavke je podijeljen na 11 partija, koje nijesu predstavljale srodne cjeline, pa

nijesu ni mogle da se nabavljaju jednim tenderom. Prema tome, naručilac nije predmet javne nabavke odredio na adekvatan način. Ovakvo dijeljenje predmeta javne nabavke po partijama, uslovilo je utvrñivanje različitih kriterijuma i potkriterijuma za vrednovanje po partijama.

� Naručilac je vrednovao reference ponuñača, što nije u skladu sa članom 66 Zakona i Pravilnikom o metodologiji iskazivanja kriterijuma u odgovarajući broj bodova, načinu i postupku ocjene i uporeñivanja ponuda, jer je na taj način ograničio tržišno nadmetanje.

� U zapisniku nijesu navedeni podaci o dostavljenim dokazima o podobnosti ponuñača, što nije u skladu sa članom 67 Zakona o javnim nabavkama.

� U zapisniku nije dat analitički prikaz traženih i dostavljenih dokaza o podobnosti za svakog ponuñača, što nije u skladu sa članom 70 Zakona o javnim nabavkama.

� Članovi komisije, službenik za javne nabavke i ovlašćeno lice naručioca koje donosi odluke nijesu potpisali izjave o nezavisnosti na šta ih obavezuje član 14 Zakona o javnim nabavkama. U postupku revizije, utvrñeno je da je Uprava carina sprovela otvoreni postupak javnih nabavki

po pozivu br. 300/36 za izbor najpovoljnijeg ponuñača za nabavku računarske i kancelarijske opreme. Procijenjena vrijednost ove javne nabavke iznosi 45.000,00€.

Revizijom su utvrñene sljedeće nepravilnosti u sprovoñenju ovog postupka javnih nabavki:

� Uprava carina sprovela je otvoreni postupak za javne nabavke sa različitim predmetima javne nabavke tako da se nijesu mogli utvrditi zajednički kriterijumi i potkriterijumi za vrednovanje jer se ne radi o srodnim cjelinama.

� U zapisniku nijesu navedeni podaci o dostavljenim dokazima o podobnosti ponuñača, što nije u sladu sa članom 67 Zakona o javnim nabavkama.


U postupku revizije, utvrñeno je da je Uprava carina sprovela pregovorački postupak javnih

nabavki bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje za izbor najpovoljnijeg ponuñača za pružanje usluga za popravku sistema analize rizika. Procijenjena vrijednost ove javne nabavke iznosi 13.000,00€.

Za predmetni postupak javne nabavke, Uprava carina j,e shodno članu 26 Zakona, pribavila

prethodnu saglasnost od Direkcije za javne nabavke o ispunjenosti uslova za sprovoñenje pregovaračkog postupka bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje.


Strana 187

U postupku revizije, utvrñeno je da je softversko rješenje autorsko djelo firme Memex iz Škotske, koju je angažovala kompanija Charles Kendal & Partners sa kojom je Uprava carina 2006. godine potpisala Ugovor o implementaciji Analize rizika u procedure Uprave carina, čije uvoñenje je finansirano kreditom Svjetske banke.

Kako je došlo do problema u korišćenju softverskog rješenja, a budući da Softver za Analizu

rizika predstavlja glavni alat u borbi protiv krijumčarenja na carinskim terminalima koji pomaže u sprečavanju nelegalne trgovine i obezbjeñuje brži protok robe, to je Uprava carina zaključila Ugovor sa kompanijom Memex Tehnology br. 14077/1 na rok od jedne godine za pružanje usluga na iznos od 12.500,00€. U postupku revizije, revizor je utvrdio da ponuñač nije dostavio potrebne dokaze o podobnosti propisane članom 51 Zakona o javnim nabavkama.

U postupku revizije utvrñeno je da je Uprava carina zaključila okvirni sporazum za pružanje

usluga održavanja i operativno obezbjeñenje postojećih aplikativnih sistemskih rješenja CIS-a (poziv br. 300/59). Procijenjena vrijednost ove javne nabavke iznosi 400.000,00€. Uprava carina obezbijedila je saglasnost od Direkcije za javne nabavke za sprovoñenje navedenog postupka.

Kod navedenog postupka javnih nabavki, utvrñene su sljedeće nepravilnosti: � Naručilac nije omogućio ponuñačima da podnose ponude za pojedinačne partije, iako je

predmet javne nabavke podijeljen na tri partije, već je propisao da se predmet javne nabavke nabavlja kao cjelina, što nije u skladu sa članom 29 Zakona o javnim nabavkama.

� Naručilac je vrednovao reference ponuñača, što nije u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama član 66 i Pravilnikom o metodologiji iskazivanja kriterijuma u odgovarajući broj bodova, načinu i postupku ocjene i uporeñivanja ponuda. Time je narušio načelo ravnopravnosti i konkurentnosti ponuñača jer je ograničio tržišno nadmetanje.

� U zapisniku nijesu navedeni prikazi dostavljenih dokaza o podobnosti ponuñača, što nije u sladu sa članom 67 Zakon o javnim nabavkama.

� Izjave o nezavisnosti nijesu potpisane od strane svih članova Komisije, na šta ih obavezuje član 14 Zakona o javnim nabavkama. Nakon sprovedenog postupka, Uprava carina zaključila je Ugovor broj 15675/1 na iznos od

400.000,00€ sa dobavljačem »ZZI« DOO. U postupku revizije, utvrñeno je da je Uprava carina sprovela otvoreni postupak javne nabavke

za izbor najpovoljnijeg ponuñača za pružanje usluga održavanja, modifikacije i unapreñivanja aplikativnih i sistemskih softvera (Poziv br. 200/20). Procijenjena vrijednost ove javne nabavke iznosila je 190.000,00€.

Uprava carina je nakon sprovedenog postupka javne nabavke zaključila Ugovor sa ponuñačem »ZZI« DOO br. 9535/1 od 01. 08. 2007. godine na iznos 211.381,50€.

U postupku revizije, utvrñeno je da je Uprava carina sprovela otvoreni postupak javne nabavke za izbor najpovoljnijeg ponuñača za nabavku računarske opreme (poziv br. 200/52). Procijenjena vrijednost javne nabavke iznosi 50.000,00€.


Strana 188

Nakon sprovedenog postupka javne nabavk, Uprava carina je zaključila Ugovore sa dobavljačima »Informatika Montenegro« i »VG Servis«.

Kod navedenog postupka javne nabavke, državni revizor je utvrdio sljedeće nepravilnosti:

� Naručilac nije iskazao procijenjenu vrijednost javnih nabavki po partijama, iako je na to bio obavezan po članu 29 Zakona koji ga obavezuje da predmet javne nabavke mora biti opisan jasno, razumljivo i nedvosmisleno po vrsti, kvalitetu, cijeni i svim drugim svojstvima i uslovima.

� U zapisniku nijesu navedeni prikazi dostavljenih dokaza o podobnosti ponuñača, što nije u skladu sa članom 67, Zakona o javnim nabavkama.

� Članovi Komisije, službenik za javne nabavke i ovlašćeno lice naručioca koje donosi odluke nijesu potpisali izjave o nezavisnosti, na šta ih obavezuje član 14 Zakona o javnim nabavkama.

2.2.2.2. Neposredni sporazum

U postupku revizije, utvrñeno da je Uprava carina neposrednim sporazumom od dobavljača »Čikom« nabavila računarsku i mrežnu opremu u ukupnom iznosu od 3.626,32€.

Osim pomenutih postupaka javnih nabavki koji su sprovedeni u 2008. godine, predmet ove revizije su i dva otvorena postupka javnih nabavki koji su sprovedeni u 2007. godini. Njihova procijenjena vrijednost iznosila je 240.000,00€, a ugovorena 255,960,84€. Po navedenim ugovorima, izvršeno je plaćanje u 2008. godini u iznosu 131.814,36€.

Uprava carina je na osnovu meñunarodnog tendera, 16. 12. 2005. godine, zaključila Ugovor br.

293/47-1, LOT 1 sa ZZI – Ljubljana za održavanje, modifikaciju i unapreñivanje aplikativnih i sistemskih rješenja Carinskog informacionog sistema Uprave carina. Vrijednost ugovorenih usluga je iznosila 222.645,20€. Po ovom ugovoru je izvršeno plaćanje u ukupnom iznosu od 208.988,52€ zaključno sa 2007. godinom.

Uprava carina je 25. 12 .2007. godine zaključila ANEX br. 2, Ugovora br. 293/47-2 sa ZZI – Ljubljana za razvoj novih programskih rješenja Carinskog informacionog sistema Uprave carina. Predmet Anexa je realizacija projekta Carinska tarifa. Ugovorena vrijednost ovog Anexa je 161.692,08€.

Faze projekta koje je trebalo uraditi: � Instalacija doniranih aplikacija, � Dopuna funkcionalnosti za održavanje TARIC nacionalnih podataka, � Prilagoñavanje »Računskog modula« za TARIC NAC CG, � Promjena postupaka kontrola JCI i povezivanje CIS I TARIC. Rok završetka pojedinih faza rada zavisio je od početka rada izvršioca, a predviñeno je da se

projekat završi 8 mjeseci poslije početka rada izvršioca, što nije urañeno u predviñenom roku.

Realizacija ovog anexa bila je uslovljena potpisivanjem Sporazuma o doniranju projekta integrisane carinske tarife od strane Uprave carina Republike Slovenije. Navedeni sporazum je potpisan 28. 07. 2008. godine. U postupku revizije, utvrñeno je da je Uprava carina izvršila avansno plaćanje po zaključenom Anexsu 25. 12. 2007. godine u iznosu 62.000,00€ prije potpisivanja Sporazuma o realizaciji glavnog projekta.


Strana 189

2.3. UPRAVA ZA NEKRETNINE

Uredbom o organizaciji i načinu rada državne uprave (»Sl. list CG« br. 59/09) formirana je Uprava za nekretnine. Uprava za nekretnine vrši sljedeće poslove koji se odnose na:

� iniciranje ureñivanja normativno-pravnih i drugih stvarno-pravnih odnosa na nepokretnostima, � izradu standarda geodetskih radova iz oblasti premjera, izradu katastra nepokretnosti,

podzemnih instalacija; voñenje upravnog postupka u oblasti imovinsko-pravnih odnosa i katastra i obezbjeñivanje primjene i izvršavanje stvarno-pravnih i imovinskih propisa u Crnoj Gori,

� procjenu vrijednosti nepokretnosti, � planiranje, projektovanje, analizu i ocjenu tačnosti radova na izradi premjera, katastra

nepokretnosti i kartografskih radova, � fotogrametrijska snimanja iz vazduha, istraživačku i izdavačku djelatnost i druga geodetska

snimanja i izradu originala i reprodukcija planova i karata, � izradu i održavanje geodetskih mreža svih redova, � izradu, obnovu, dopunu i kontrolu državnog premjera, katastra nepokretnosti i upisa prava na

nepokretnostima, � izvoñenje i nadzor nad izvoñenjem i održavanjem katastra voda i podzemnih objekata, � ustrojavanje i voñenje evidencije državne imovine koja se sastoji od nepokretnosti, kao i druge

poslove iz svoje nadležnosti. U okviru Sektora za geodetsko-katastarski informacioni sistem Uprave za nekretnine su:

Odsjek za geodetsko-katastarski informacioni sistem, Odsjek za razvoj informacionih tehnologija i Odsjek za arhiv i izdavanje podataka.

2.3.1. Evidencije informatičke opreme U postupku revizije je utvrñeno da je Uprava za nekretnine izvršila popis informatičke opreme na dan 31. 12. 2008. godine na osnovu kojeg je sačinjen Izvještaj o izvršenom popisu br. 02-4636. Na osnovu izvršenog fizičkog popisa informatičke opreme, sačinjena je zbirna tabela pregleda informatičke opreme po područnim jedinicama Uprave za nekretnine, koja je data u prilogu Izvještaja o popisu. Iz priložene tabele nije bilo moguće utvrditi ukupnu vrijednost informatičke opreme iz razloga što većina sredstava nije vrednosno iskazana.

Revizijom je utvrñeno da je Uprava za nekretnine tokom 2008. godine nabavila informatičke opreme u ukupnom iznosu od 1.015.118,41€.

Revizijom je utvrñeno da Uprava za nekretnine nema obezbijeñenu analitičku evidenciju

ukupno nabavljene informatičke opreme po inventarnom broju, količini, nazivu, nabavnoj, otpisanoj i sadašnjoj vrijednosti.


Strana 190

2.3.2. Pregled sprovedenih postupaka javnih nabavki 2.3.2.1. Otvoreni i pregovarački postupci javnih nabavki

Uprava za nekretnine je u toku 2008. godine za nabavku informacionih tehnologija sprovela 12 (dvanaest) otvorenih postupaka javne nabavke. Ukupna procijenjena vrijednost nabavki u ovim postupcima bila je 1.194.700,00€, a potpisani su ugovori u ukupnom iznosu od 1.015.118,41€.

Postupkom neposrednog sporazuma, Uprava za nekretnine je izvršila nabavke u ukupnom

iznosu od 12.693,54€.

U postupku revizije je utvrñeno da je Uprava za nekretnine, sprovela otvoreni postupak javnih nabavki za izbor najpovoljnije ponude za nabavku licence za Autodesk Autocad 2009, Civil 3D 2009 i MAP 3D 2009, prema specifikaciji koja je sastavni dio tenderske dokumentacije (Poziv br. 16/08). Procijenjena vrijednost javne nabavke iznosila je 240.000,00€.


Strana 191

Ovaj softver se koristi već desetak godina i za taj period licence nisu obnavljane. Ovim tenderom je izvršena ponovna nabavka licenci a godišnje održavanje softvera iznosi 15.000€.

U postupku revizije je utvrñeno da je Uprava za nekretnine kroz utvrñene potkriterijume

vrednovala reference ponuñača, što nije u skladu sa Zakonom i Pravilnikom o metodologiji iskazivanja kriterijuma u odgovarajući broj bodova, načinu i postupku ocjene i uporeñivanja ponuda. Time je narušeno načelo ravnopravnosti i konkurentnosti ponuñača.

Nakon sprovedenog postupka Uprava za nekretnine je zaključila Ugovor br. 4153/14 na iznos

od 223.257,59€ sa dobavljačem »Winsoft« DOO. U postupku revizije je utvrñeno da je Uprava za nekretnine sprovela otvoreni postupak javnih

nabavki za izbor najpovoljnije ponude za nabavku licenci za ESRI proizvod (Poziv br. 19/08). Procijenjena vrijednost po ovom tenderu iznosi 175.000,00€.

U postupku revizije utvrñeno je da je Uprava za nekretnine kroz potkriterijum »Kvalitet«

vrednovala reference ponuñača, što nije u skladu sa članom 66 Zakona o javnim nabavkama i Pravilnikom o metodologiji iskazivanja kriterijuma u odgovarajući broj bodova, načinu i postupku ocjene i uporeñivanja ponuda. Time je narušio načelo ravnopravnosti i konkurentnosti ponuñača.

Nakon sprovedenog postupka, Uprava za nekretnine je zaključila Ugovor br 4540/18 na iznos

od 144.142,19€ sa dobavljačem »Gisdata« iz Beograda. Revizijom je utvrñeno da je Uprava za nekretnine u svim ovim postupcima javnih nabavki na

ime otkupa tenderske dokumentacije naplaćivala od ponuñača iznos od 200,00€. Državni revizori smatraju da je taj iznos za otkup tenderske dokumentacije previsok i preporučuju Upravi da shodno članu 41 Zakona o javnim nabavkama naplaćuje samo troškove umnožavanja i dostavljanja tenderske dokumentacije.

2.4. FOND ZA ZDRAVSTVENO OSIGURANJE

Fond za zdravstveno osiguranje Crne Gore je ustanova koja obezbjeñuje prava iz zdravstvene

zaštite i zdravstvenog osiguranja. Fond je ustanova koja ima status pravnog lica. Sinhronizovano djelovanje Fonda u sistemu zdravstvene zaštite i zdravstvenog osiguranja,

omogućava bolju kontrolu, racionalnije i namjensko trošenje sredstava, kao i kreativnije voñenje politike.

U cilju efikasnog, racionalnog i uspješnog obavljanja poslova iz svoje nadležnosti i zakonitog

sprovoñenja zdravstvenog osiguranja, Fond je organizovan kao jedinstvena i funkcionalna cjelina. Radi što kvalitetnijeg ostvarivanja prava svojih osiguranika, Fond ima organizacione jedinice u

svim opštinama u Crnoj Gori.


Strana 192

2.4.1. Evidencije informatičke opreme

Revizijom je utvrñeno da Fond zdravstva ima obezbijeñenu analitičku evidenciju informatičke opreme po inventarnom broju, količini, nazivu, nabavnoj, otpisanoj i sadašnjoj vrijednosti.

U postupku revizije je utvrñeno da je Fond zdravstva u 2008. godini nabavio informatičke

opreme (hardvera i softvera) u iznosu od 737.390,44€, od čega je preko Ministarstva finansija nabavljeno opreme u iznosu od 29.705,62€ sa pozicije projekta Reforme zdravstva.

Uvidom u izvještaj o popisu subjekta revizije, utvrñeno je da je ukupna vrijednost informatičke opreme – hardvera na kraju 2008. godine iznosila po nabavnoj vrijednosti 717.388,36€, otpisana vrijednost iznosi 294.560,26€ i sadašnja 422.828,10€, a ukupna vrijednost informatičke opreme – softver je po nabavnoj vrijednosti 600.714,45, otpisanoj vrijednosti iznosi 227.426,13€ i sadašnjoj vrijednost 373.288,32€. Takoñe je utvrñeno da je izvršen rashod informatičke opreme po nabavnoj vrijednosti 2.559,95€, otpisanoj 1.585,23€, a sadašnjoj 974,72€.

U postupku revizije je utvrñeno da se evidentiranje nematerijalnih ulaganja – softvera u

računovodstvu vrši na osnovu ispostavljenih faktura dobavljača za parcijalno izvedene radove, a ne u ukupnom iznosu po zaključenim ugovorima. 2.4.2. Pregled sprovedenih postupaka javnih nabavki 2.4.2.1. Otvoreni i pregovarački postupci javnih nabavki

R. br. Broj tendera Predmet nabavkeProcijenjena

vrijednostIzvoñač Ugovor

Ugovorena

cijena

Saga DOO Beograd i

Saga CG DOO

br. 317 od 12. 02.

2008.62.595,00

DOO "Chip"br. 217 od 30. 01.

2008.3.985,75

279.053,35

7.043,01

Univerzitet

„Mediteran“

br. 02-2614 od 03.

09. 2008. 130.160,00

"Digit Montenegro"br. 02-2650 od 05.

09. 2008.97.659,90

4. 04/07 od 2007.

Software – Izrada softvera za

domove zdravlja Danilovgrad,

Tivat i Rožaje

200.000,00 € MG Soft DOO 1086 od 2007 190.008,00

5.

Pregovarački

postupak 29/08

od 16.7.2008.

Software – Izrada softvera 200.000,00 € MG Soft DOO br. 02-2379 397.800,00

DOO "Telemont" 818 19. 3. 2008.

Anex 4007

3. 24/08 od

28.5.2008.Obuka zaposlenih 250.000,00 €

1.33/07 od

08.12.2007.Računarska oprema 92.000,00 €

2. 05/08 od

08.02.2008.Izrada mreže 320.000,00 €


Strana 193

U postupku revizije, utvrñeno je da je Fond zdravstva u toku 2008. godine za nabavku informacionih tehnologija sproveo 1 (jedan) otvoreni postupak javne nabavke i jedan pregovarački postupak bez prethodnog objavljivanja. Ukupna procijenjena vrijednost nabavki po ovim postupcima bila je 520.000€, a ugovorena 676.853,55€.

Fond zdravstva je izvršio nabavku informatičke opreme postupkom neposrednog sporazuma u

iznosu od 36.621,36€, a šoping metodom u iznosu 16.872,72€. Takoñe je sproveden i jedan otvoreni postupak javne nabavke za obuku zdravstvenih radnika,

procijenjene vrijednosti 250.000,00€, za koji je potpisan ugovor na iznos od 227.819,90€. Predmet revizije su bila i 2 (dva) otvorena postupka javne nabavke koji su sprovedeni u 2007.

godini. Njihova ukupna procijenjena vrijednost je bila 292.000€, a potpisani su ugovori u vrijednosti od 262.838,25€.

U postupku revizije je utvrñeno da je Fond zdravstva sproveo otvoreni postupak javnih nabavki po pozivu broj 05/08 za izbor najpovoljnijeg ponuñača za pružanje usluga izrade lokalnih računarskih mreža u domovima zdravlja. Procijenjena vrijednost ove javne nabavke iznosi 320.000,00€.

Revizijom je utvrñeno da su po ovom tenderu u 2008. godini izvedeni radovi na izradi instalacija lokalnih računarskih mreža u domovima zdravlja u 12 opština. Revizijom je utvrñeno da je Fond zdravstva angažovao stručno lice – nadzorni organ, koje je izvršilo kontrolu izvoñenja radova, provjeru kvaliteta, kontrolu primjene propisa, standarda, tehničkih normativa i normi kvaliteta, kontrolu kvaliteta materijala koji se ugrañuje, kontrolu primjene mjera za zaštitu životne sredine i kontrolu poštovanja ugovorenih rokova izvoñenja. Takoñe je izvršena i kontrola radova koji nijesu bili definisani polaznom tehničkom dokumentacijom, a za koje se ispostavilo da treba da budu odrañeni i koje je investitor odobrio. U sklopu ovog ugovora izvršeno je umrežavanje Opšte bolnice u Pljevljima. Nadzorni organ utvrdio je da se predmetne instalacije mogu koristiti saglasno svojoj namjeni, a u decembru 2008. godine je završeno umrežavanje svih domova zdravlja.

Revizijom su utvrñeni sljedeći nedostaci u sprovoñenju navedenog postupka javnih nabavki: � Kao jedan od kriterijuma za vrednovanje ponude, utvrñeni su »uslovi i način plaćanja«,

iako taj potkriterijum nije definisan Zakonom o javnim nabavkama.

� U Zapisniku o otvaranju i vrednovanju ponuda nijesu navedeni prikazi dostavljenih dokaza o podobnosti ponuñača, što nije u skladu sa članom 67 Zakona o javnim nabavkama.

Nakon sprovedenog postupka javnih nabavki, Fond zdravstva je zaključio ugovor sa

dobavljačem »Telemont« DOO, na iznos 279.053,35€. U postupku revizije je utvrñeno da je Fond zdravstva sproveo otvoreni postupak javnih nabavki

po pozivu broj 24/08 za izbor najpovoljnijeg ponuñača za pružanje usluga obuke zdravstvenih radnika u primarnoj zdravstvenoj zaštiti za rad na računarima ECDL standardima po opštinama. Procijenjena vrijednost ove javne nabavke iznosi 250.000,00€.


Strana 194

Revizijom su utvrñeni sljedeći nedostaci u dijelu primjene Zakona o javnim nabavkama u sprovoñenju navedenog postupka javnih nabavki:

� Kroz potkriterijum tehničke i tehnološke prednosti naručilac je vrednovao reference

ponuñača, što nije u skladu sa članom 66 Zakona o javnim nabavkama.

� U zapisniku o otvaranju i vrednovanju ponuda nijesu navedeni prikazi dostavljenih dokaza o podobnosti ponuñača, shodno članu 67 Zakona o javnim nabavkama.

Nakon sprovedenog postupka javnih nabavki, Fond zdravstva je zaključio ugovore sa sljedećim

dobavljačima, i to: � Digit Montenegro (Ugovor br. 02-2650) na iznos 97.659,90€, � Univerzitet Mediteran (Ugovor br. 02-2614) na iznos 130.160,00€. U postupku revizije je utvrñeno da je Fond zdravstva sproveo pregovarački postupak bez

prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje za izbor najpovoljnijeg ponuñača za nabavku softvera »Aplikacija za ljekara – kontakt«. »Aplikacija za ljekare – kontakt« treba da predstavlja integraciju svih softverskih modula sa IS Fonda i Instituta za javno zdravlje Poziv 29/08. Procijenjena vrijednost ove javne nabavke iznosi 200.000,00€, za koju je pribavljena prethodna saglasnost od Direkcije za javne nabavke.

Projektnim zadatkom su definisane sljedeće funkcije softvera: 1. Aplikacija za ljekare – kontakt treba da obezbijedi povezivanje sa svim dokumentima koje

ljekar ispisuje (recepti, uputi, doznake, kao i izvještaje koje ljekar podnosi Institutu, Fondu, menadžmentu DZ, itd.),

2. Šifarski sistem, 3. Aplikacija za Institut za javno zdravlje sa softverom za Mikrobiologiju, 4. Povezivanje sa Fondom za prosljeñivanje uputa (pacijenata) na komisije Fonda, 5. Povezivanje aplikacije za ljekara sa softverima medicinskih aparata, 6. Aplikacija za planiranje rada izabranog doktora – već urañenu aplikaciju prilagoditi i

integrisati u IS DZ, 7. Aplikacija za planiranje i ugovaranje usluga primarne zdravstvene zaštite – planiranje

usluga PZZ, praćenje izvršenja plana, registracija ugovora sa pružaocima usluga, praćenje realizacije ugovora.

Osim osnovnih funkcija softvera definisanih projektnim zadatkom, Ponuda br. 02-4730 od 30.

07. 2008. godine, sadrži i softver za Opštu bolnicu Pljevlja. Revizijom je utvrñeno da je Komisija uputila poziv za dostavljanje ponude ponuñaču »MG Soft«

bez navedene procijenjene vrijednosti javne nabavke na koju je dobijena saglasnost Direkcije. Komisija nije sačinila tendersku dokumentaciju i nije potpisala Izjavu o nepostojanju konflikta interesa.

Nakon sprovedenog postupka javnih nabavki, Fond zdravstva je zaključio ugovor br. 02-2379

sa dobavljačem »MG soft« DOO na iznos od 397.800,00€.


Strana 195

Na zahtjev državnih revizora dato je pismeno obrazloženje od strane odgovornog lica Fonda zdravstva u dijelu razloga koji su doveli do odstupanja ugovorene u odnosu na procijenjenu vrijednost javne nabavke. U obrazloženju Fonda je navedeno da su ponuñena softverska rješenja »MG softa«, znatno obimnija i kompleksnija u odnosu na ono što je traženo projektnim zadatkom Fonda.

Osim postupaka javnih nabavki koji su sprovedeni u 2008. godini, predmet ove revizije bila su i dva postupka javnih nabavki koja su sprovedeni u 2007. godini iz razloga što se plaćanje obaveza po istim vršilo i tokom 2008. godine, koja je bila predmet ove revizije.

U postupku revizije je utvrñeno da je Fond zdravstva sproveo otvoreni postupak javne nabavke

za izbor najpovoljnije ponude za nabavku softvera za potrebe domova zdravlja Danilovgrad, Tivat i Rožaje, poziv broj 04/07. Procijenjena vrijednost navedene nabavke je iznosila 200.000,00€.

U navedenom postupku javnih nabavki utvrñeni su nedostaci u dijelu: � Kao potkriterijumi za vrednovanje ponude utvrñeni su »uslovi i način plaćanja« i »reference

ponuñača«, iako ti potkriterijumi nijesu definisani Zakonom o javnim nabavkama.

� U zapisniku o otvaranju i vrednovanju ponuda nije dat analitički prikaz dostavljenih dokaza o podobnosti za svakog ponuñača i nije naveden broj dodijeljenih bodova, što nije u skladu sa članom 70 Zakona o javnim nabavkama.

Nakon sprovedenog postupka javne nabavke, Fond zdravstva je zaključio ugovor sa

dobavljačem »MG soft« broj 1086 na iznos 190.008,00€ od čega se za izradu softverskog rješenja odnosi 162.630,00€, a za održavanje implementiranog softvera 27.378,00€. Iznos od 162.630,00€ na ime izrade softverskog rješenja i iznos 6.844,50€ na ime održavanja implementiranog softvera plaćeni su u 2007. godini, a u 2008. godini na ime održavanja softverskog rješenja plaćen iznos od 15.970,50€.

Informacioni sistem primarne zdravstvene zaštite se sastoji iz dvije grupe meñusobno

povezanih softverskih rješenja: � Medicinski informacioni sistem, � Poslovni informacioni sistem.

Revizijom je utvrñeno da je Upravni komitet za Projekat informacionog sistema PZZ Zaključkom br. 04-789 od 02. 11. 2007. godine, konstatovao da je pilot projekat uspješno implementiran i da treba nastaviti sa njegovom implementacijom i na preostalih 15 domova zdravlja i tri zdravstvene stanice. Shodno Zaključku i Odluci Upravnog komiteta, Fond zdravstva je sa istim dobavljačem zaključio aneks broj 226 (osnovnog ugovora br. 1086) na iznos 277.290,00€ za izradu i implementiranje softvera, a održavanje implementiranog softvera ugovoreno je u iznosu od 13.689,00€ mjesečno. Cijena implementacije softvera po domu zdravlja iznosi 14.000,00€, a po zdravstvenoj stanici 9.000,00€. Implementacija u domu zdravlja obuhvata paket Poslovni informacioni sistem i paket Medicinski informacioni sistem, a implementacija u zdravstvenoj stanici obuhvata samo paket Medicinski informacioni sistem. Rok za implementaciju je bio 30. 09.2008. godine. Cijena održavanja za


Strana 196

domove zdravlja iznosi 400,00€ mjesečno, a za Institut za javno zdravlje 650,00€ mjesečno. Softver je implementiran i koristi se.

Kompletna projektna dokumentacija sa izvornim kodom je predata Fondu. Fond je vlasnik

izvornog koda i ima pravo da u slučaju potrebe samostalno razvija i unapreñuje informacioni sistem i da ga implementira, ali samo u okviru svog sistema. Garantni period je 12 mjeseci.

Shodno zaključenom Aneksu 226 (osnovnog Ugovora br. 1086), Fond zdravstva je dobavljaču

»MG soft« u 2008. godini izvršio plaćanje na ime izrade, implementacije i održavanja softvera u ukupnom iznosu od 345.735,00€. Fond zdravstva je nastavio da koristi usluge održavanja implementiranog softvera od istog dobavljača i u 2009. godini.

Revizijom je utvrñeno da je Fond zdravstva navedeni Aneks osnovnog Ugovora zaključio bez sprovedenog postupka javnih nabavki.

U postupku revizije je utvrñeno da je Fond zdravstva sproveo otvoreni postupak javne nabavke

za izbor najpovoljnije ponude za nabavku informatičke opreme, za potrebe implementacije projekta »Infomacioni sistem kao podrška reformi primarne zdravstvene zaštite« na ostale domove zdravlja poziv broj 33/07. Procijenjena vrijednost navedene nabavke je iznosila 92.000,00€.

Revizijom su utvrñeni sljedeći nedostaci u dijelu primjene Zakona o javnim nabavkama u

sprovoñenju otvorenog postupka javnih nabavki: � Kroz potkriterijum tehničke i tehnološke prednosti naručilac je vrednovao uslove i način

plaćanja, što nije definisano Zakonom o javnim nabavkama.

� U zapisniku nije dat analitički prikaz dostavljenih dokaza o podobnosti za svakog ponuñača, što nije u skladu sa članom 70 Zakona o javnim nabavkama.

Takoñe je revizijom utvrñeno da je Fond zdravstva izvršio nabavku informatičke opreme u

ukupnom iznosu od 16.872,72€ putem neposrednog prikupljanja ponuda – šoping metoda. Neposrednim sporazumom je izvršena nabavka informatičke opreme u iznosu od 36.621,36€. Plaćanje je izvršeno po ispostavljenim fakturama dobavljača tokom 2008. godine.

Uvidom u knjigovodstvenu dokumentaciju, utvrñeno je da je Fond zdravstva u 2008. godini

izvršio plaćanje dobavljaču »MG soft« na ime implementacije i održavanja softvera u domovima zdravlja u ukupnom iznosu od 38.400,08€ po ispostavljenim fakturama, kao i dobavljaču »Logate« u iznosu od 9.350,64€, na ime održavanja i podrške sistema, bez prethodno sprovedenog postupka javne nabavke.

Takoñe je u 2008. godini izvršeno plaćanje u iznosu od 56.160,00€ na ime održavanja baze

podataka i aplikativnog softvera po ugovou broj 01-241 iz 2006. godine. Budući da je rok utvrñen ugovorom istekao u maju 2007. godine, to je Fond zdravstva bio u obavezi da sprovede postupak javnih nabavki za izbor najpovoljnijeg ponuñača za održavanje aplikativnog softvera.


Strana 197

2.5. FOND ZA PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANJE

Fond obavlja sljedeće poslove utvrñene zakonom:

1. obezbjeñuje efikasno, racionalno i zakonito ostvarivanje prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja i pruža stručnu pomoć pri ostvarivanju prava,

2. vodi evidenciju o osiguranicima i korisnicima, u skladu sa Zakonom i Statutom, 3. vodi evidenciju o zaradama, odnosno osnovicama osiguranja na koje su uplaćeni

doprinosi, o visini uplaćenog doprinosa za osiguranika, kao i o isplaćenim penzijama, 4. dostavlja organu državne uprave nadležnom za poslove javnih prihoda (u daljem tekstu:

poreski organ) mjesečne izvještaje o uplaćenim doprinosima, 5. obezbjeñuje sprovoñenje meñunarodnih ugovora o penzijskom i invalidskom osiguranju, 6. preduzima mjere za redovnu naplatu prihoda Fonda, 7. organizuje poslove za sprovoñenje penzijskog i invalidskog osiguranja i u tu svrhu

obezbjeñuje informatičke tehnologije, 8. donosi opšte akte u skladu sa zakonom i Statutom, 9. obavlja druge poslove u vezi sa sprovoñenjem i ostvarivanjem prava iz penzijskog i

invalidskog osiguranja u skladu sa zakonom i Statutom.

2.5.1. Evidencije informatičke opreme Revizijom je utvrñeno da Fond za penzijsko i invalidsko osiguranje obezbjeñuje analitičku

evidenciju informatičke opreme po inventarnom broju, količini, nazivu, nabavnoj, otpisanoj i sadašnjoj vrijednosti. Takoñe je utvrñeno da evidencije pružaju pregledne podatke o kretanju opreme, što govori o savjesnom raspolaganju sa nabavljenom imovinom.

U postupku revizije je utvrñeno da je Fond PIO u 2008. godini nabavio informatičke opreme

(hardvera) u iznosu od 211.309,82€ od čega je 96.812,75€ nabavljeno preko Ministarstva finansija sa pozicije Projekta penzijske reforme – komponente G7.2 mrežna struktura koji je finansirala Svjetska banka, dok vrijednost nabavljenih softvera iznosi 362.700,00€.

Uvidom u Izvještaj o popisu subjekta revizije, utvrñeno je da ukupna vrijednost informatičke

opreme (hardvera) na kraju 2008. godine iznosi po nabavnoj vrijednosti 2.121.776,15€, da otpisana vrijednost iznosi 1.824.394,78€ i sadašnja 297.381,37€, a softvera po nabavnoj vrijednosti 108.581,41€, po otpisanoj 26.117,50€ i sadašnjoj 82.463,91€. Takoñe je utvrñeno da je Fond PIO u 2008. godini rashodovao informatičke opreme po nabavnoj vrijednosti 222.345,48€, po otpisanoj 216.500,04€ i sadašnjoj 5.845,44€, kao i da je u 2008. godini isknjižio iz poslovnih knjiga informatičke opreme po nabavnoj vrijednosti 514.703,57€, a po sadašnjoj 740,00€ koja je rashodovana od strane Popisne komisije u 2007. godini. Odluke Upravnog odbora o usvojenom rashodu opreme ne sadrže podatke o nabavoj, otpisanoj i sadašnjoj vrijednosti. Rashodovanu opremu u 2007. godini Fond PIO je bio dužan isknjižiti u istoj godini i nakon toga otvoriti početna stanja informatičke opreme sa stanjem na dan 01. 01. 2008. godine, a zatim evidentirati nove nabavke.


Strana 198

2.5.2. Pregled sprovedenih postupaka javnih nabavki

2.5.2.1. Otvoreni i pregovarački postupci javnih nabavki

Fond PIO je u toku 2008. godine za nabavku informacionih tehnologija sproveo 2 (dva)

otvorena postupka javne nabavke. Ukupna procijenjena vrijednost nabavki po ovim pozivima bila je 495.000,00€, a potpisani su ugovori u ukupnom iznosu od 437.689,88€. Takoñe je sproveden i jedan pregovarački postupak bez prethodno objavljivanog poziva, procijenjene vrijednosti 19.976,90€ za koji je potpisan ugovor na isti iznos.

Ukupna vrijednost javnih nabavki informacionih tehnologija Fonda PIO u 2008. godini iznosila

je 479.041,88€.

U postupku revizije utvrñeno je da je Fond PIO sproveo otvoreni postupak javnih nabavki po pozivu br. 05/08 za izbor najpovoljnijeg ponuñača za nabavku računarske opreme. Procijenjena vrijednost ove nabavke iznosi 95.000,00€.

Revizijom je kod navedenog postupka utvrñeno da zapisnik Komisije za otvaranje i vrednovanje ponuda ne sadrži analitički prikaz traženih i dostavljenih dokaza o podobnosti za svakog ponuñača, što nije u skladu sa članom 70 Zakona o javnim nabavkama.

U postupku revizije utvrñeno je da je Fond PIO sproveo pregovarački postupak bez prethodnog

objavljivanja poziva za javno nadmetanje br. 07/08 za izbor najpovoljnijeg ponuñača za nabavku računarske opreme, za koji je pribavljena prethodna saglasnost od Direkcije za javne nabavke.

Nakon sprovedenog postupka javne nabavke, Fond PIO je zaključio ugovor sa dobavljačem

Informatika Montenegro DOO na iznos 19.976,90€. Revizijom je utvrñeno da zapisnici o javnom otvaranju ponuda, zapisnici o pregledu, ocjeni i

uporeñivanju ponuda, kao i Izvještaj o postupku javnih nabavki nijesu sačinjeni na propisanim formularima, kao i da nedostaje tehnička specifikacija kao sastavni dio ponude.

U postupku revizije utvrñeno da je Fond PIO zaključio ugovore za pružanje usluga održavanja

računarske opreme sa sljedećim dobavljačima:


Strana 199

� Informatikom AD – Beograd i Informatikom Montenegro 01. 01. 2000. g. Ugovorena mjesečna naknada iznosila je 23.000,00DM, bez uračunatog poreza. Aneksom br. 01-1152 od 20. 02. 2002. g. utvrñena je cijena od 11.580,94€, a Anexom br. 01-3486 od 06. 09. 2005. godine utvrñena mjesečna naknada za održavanje iznosi 12.872,21€. Plaćanje po zaključenom ugovoru i aneksima je vršeno sve do jula 2009. godine, kada je Fond zahtijevao raskid Ugovora. Po ovom osnovu je u 2008. g. plaćen iznos od 167.338,00€.

Fond PIO je bio u obavezi da sprovede postupak javnih nabavki za izbor najpovoljnijeg

dobavljača za pružanje usluga održavanja opreme nakon donošenja Zakona o javnim nabavkama.

� Meridian co – Beograd br. 01-3966 za period od 01. 10. 2005 – 01. 10. 2006. g. mjesečna naknada za održavanje po ovom Ugovoru iznosila je 1.026,00€. Fond PIO je na osnovu ispostavljenih faktura, shodno navedenom Ugovoru, vršio plaćanje usluga održavanja sve do aprila 2009. g. Po ovom osnovu je u 2008. godini plaćen iznos od 10.260,00€.

Nakon isteka ugovorenog roka (01. 10. 2006), Fond PIO je bio u obavezi da sprovede

postupak javne nabavke za izbor najpovoljnijeg dobavljača za pružanje usluga održavanja.

2.6. DIREKCIJA ZA JAVNE NABAVKE

Direkcija za javne nabavke osnovana je Uredbom o izmjenama i dopunama uredbe o organizaciji i načinu rada državne uprave (»Sl. list RCG« br. 72/06). Djelokrug Direkcije definisan je članom 42 Uredbe. Direktor je imenovan 31. 05.2007. godine tako da je faktički počela sa radom 01. 06. 2007. godine, a do tada njene poslove vršila je Uprava za zajedničke poslove državnih organa.

Direkcija za javne nabavke je organ uprave koji obezbjeñuje uslove za ekonomičnu, efikasnu i transparentnu upotrebu javnih sredstava i stvaranje konkurentnih i ravnopravnih uslova za sve ponuñače.

Nadležnosti u oblasti javnih nabavki vrše Direkcija za javne nabavke, Ministarstvo finansija kao

resorno ministarstvo za oblast javnih nabavki i Komisija za kontrolu postupka javnih nabavki u oblasti zaštite prava.

Direkcija za javne nabavke, u skladu sa članom 17 Zakona o javnim nabavkama i djelokrugom

utvrñenim članom 42 Uredbe o organizaciji i načinu rada državne uprave, ovlašćena je da:

1. učestvuje u pripremi zakona, podzakonskih akata i drugih propisa o javnim nabavkama, 2. utvrñuje odgovarajuće standardne formulare za primjenu Zakona, 3. prati i analizira ostvarivanje sistema javnih nabavki, sa stanovišta usaglašenosti sa pravom

Evropske unije i predlaže mjere kojima se obezbjeñuje ta usaglašenost, 4. daje prethodnu saglasnost naručiocima na odabir vrste postupka u slučajevima predviñenim

ovim zakonom, 5. pruža savjetodavne i konsultantske usluge za oblast javnih nabavki naručiocima, kada oni to

zatraže, 6. učestvuje i sarañuje u organizovanju obuke kadrova za vršenje poslova javnih nabavki,


Strana 200

7. objavljuje pozive za javno nadmetanje i odluke o dodijeljenim ugovorima na internet stranici u slučajevima predviñenim ovim zakonom,

8. unapreñuje sistem informisanosti naručilaca i ponuñača o propisima o javnim nabavkama i objavljuje i vrši distribuciju odgovarajuće stručne literature,

9. priprema model tenderske dokumentacije i ugovora za tipične javne nabavke, 10. inicira i podstiče razvoj prakse elektronskih nabavki i komunikacija u oblasti javnih nabavki, 11. ostvaruje meñunarodnu saradnju sa institucijama i stručnjacima u oblasti javnih nabavki, 12. obavještava Državnu revizorsku instituciju i podnosi prijave ostalim nadležnim organima o

slučajevima kršenja postupaka javnih nabavki za koje sazna u vršenju poslova iz svoje nadležnosti,

13. prikuplja podatake od naručilaca javnih nabavki i vodi odgovarajuću evidenciju, 14. priprema, objavljuje i ažurira listu obveznika primjene zakona na svojoj internet stranici, 15. priprema jedinstvene osnove za uspostavljanje evidencije i službenih lista ponuñača, na

osnovu podataka o zaključenim i izvršenim ugovorima o javnim nabavkama; 16. prati postupke javnih nabavki i obezbjeñenje javnog interesa u tim postupcima, 17. izdaje biltene o javnim nabavkama, 18. dostavlja Vladi godišnji izvještaj o javnim nabavkama u Crnoj Gori, 19. vrši i druge poslove, u skladu sa zakonom.

2.6.1. Evidencije informatičke opreme

U postupku reviziije utvrñeno je da je Direkcija za javne nabavke izvršila popis informatičke

opreme na dan 31. 12. 2008. godine, koji je prezentiran u Izvještaju o izvršenom popisu. Shodno pomenutom Izvještaju o popisu, vrijednost informatičke opreme na dan 31. 12. 2008.

godine po nabavnoj vrijednosti iznosi 11.502,00€, ispravci 1.920,60€ i sadašnjoj vrijednosti 9.581,40€. Revizijom je utvrñeno da Direkcija za javne nabavke u periodu vršenja revizije (2008. godina)

nije imala obezbijeñeno sopstveno računovodstvo i nije bila povezana sa SAP-om (softver Državnog trezora u kome se vodi trezorsko poslovanje). Takoñe je utvrñeno da Direkcija ne obezbjeñuje računovodstveni program za analitičku evidenciju osnovnih sredstava po inventarnom broju, datumu, nabavnoj, otpisanoj i sadašnjoj vrijednosti, već se evidentiranje istih vrši vanbilansno. 2.6.2. Pregled sprovedenih postupaka javnih nabavki

Revizijom je utvrñeno da je Direkcija za javne nabavke u toku 2008. godine nabavku

informacionih tehnologija izvršila u ukupnom iznosu od 4.151,00€ uz primjenu metode neposrednog prikupljanja ponuda – šopinga i neposrednim sporazumom.

Revizijom je utvrñeno da je Direkcija metodom neposrednog prikupljanja ponuda – šoping

metodom u toku 2008. godine izvršila nabavku informatičke opreme u iznosu od 3.380,00€, a neposrednim sporazumom u iznosu 771,00€.


Strana 201

U postupku revizij, utvrñeno je da Direkcija za javne nabavke nije zaključila ugovor sa najpovoljnijim ponuñačem, shodno članu 74, Zakona već je plaćanje izvršila na osnovu ispostavljene fakture sa pozicije izdaci za opremu u iznosu od 3.380,00€.

2.6.3. Pregled datih saglasnosti Direkcije za javne nabavke Predmet ove revizije je i ispitivanje pravilnosti i zakonitosti rada Direkcije za javne nabavke u

dijelu datih saglasnosti naručiocima na odabir vrste postupka. Postupkom revizije je izvršen uvid u date saglasnosti kao i dokumentaciju koju su naručioci

dostavljali kao dokaz o ispunjenju uslova za primjenu odabranog načina nabavke, i utvrñeno je sljedeće:

Tabelarni pregled datih saglasnosti

R e d n i b ro j N a ru č ila c B ro j i d a tu m P re d m e t n a b a v k e D o b a v lja čP ro c ije n je n a

v rije d n o s t ( € )V rije d n o s t

u g o v o ra (€ )

1 . R e p u b lički fo n d P IO0 1 /8 2 2

0 2 .0 4 .2 0 0 8 . R a ču n a r ska o p re m aIn fo rm a tika M o n te n e g r o D o o

2 0 .0 1 0 ,1 2 1 9 .9 7 6 ,9 0

2 .R e p u b lički fo n d za zd r a vstve n o o sig u ra n je

0 1 /1 4 2 9 0 4 .0 7 .2 0 0 8 . S o ftve r M G S o ft

2 0 0 .0 0 0 ,0 0 3 9 7 .8 0 0 ,0 0

3 . S e kre ta r ija t za ra zvo j0 1 -2 2 8 5

0 7 .1 1 .2 0 0 8 . M ic ro so ft lice ce n ce i te h n ička p o d r ška M icr o so ft M o n te n e g ro D o o1 .5 0 0 .0 0 0 ,0 0 5 .7 8 4 .5 9 1 ,4 6


0 6 .1 1 .2 0 0 8 . A n a liza p o sto je će g sta n ja o p r e m e i so ftve r a u C D A M icr o so ft M o n te n e g ro D o o

5 5 .0 0 0 ,0 0 6 4 .3 5 0 ,0 0


0 8 .1 1 .2 0 0 8 . O r a cle lice n ce i te h n ička p o d r ška O r a c le S r b ija & C rn a G o ra1 .0 5 0 .0 0 0 ,0 0 1 .5 2 6 .8 5 0 ,0 0

6 . U p r a va ca r in a0 1 -1 4 7 2

0 7 .0 7 .2 0 0 8 . P o p ra vka siste m a A n a liza r iz ika M e m e x T e h n o lo g y L T D1 3 .0 0 0 ,0 0 1 2 .5 0 0 ,0 0

7 . Ž e lje zn ica C r n e G o re A D0 1 -1 0 4 0

0 3 .0 6 .2 0 0 8 . P ro g r a m ski p a ke t N a visio n C o m T r a d e G ro u p1 5 0 .0 0 0 ,0 0 1 7 7 .7 5 7 ,6 0

8 . M in is ta r stvo f in a n sija0 1 -1 9 7 1

2 4 .0 9 .2 0 0 8 . S A P L ice n ce S A P W e st B a lka n s 6 0 .0 0 0 ,0 0 4 9 .0 6 2 ,0 0

9 . P o šta C rn e G o re0 1 -1 9 7 6

2 3 .1 0 .2 0 0 8 .P r ik lju ča k n a In te rn e t p o d p o se b n o m u slo vim a M N N e ws

4 0 .0 0 0 ,0 0 4 0 .0 0 0 ,0 0

1 0 . P o šta C rn e G o re0 1 -1 3 5 3

2 4 .0 6 .2 0 0 8 .S o ftve r za p r a će n je p o šiljk i u m e ñ u n a r o d n o n sa o b r a ća ju

U P U P o sta l T e ch n o lo g y C e n tr e

5 0 .0 0 0 ,0 0 3 7 .7 9 2 ,1 8

1 1 . P o šta C rn e G o re0 1 -1 2 3 9

2 5 .0 6 .2 0 0 8 . S o ftve r za e le ktr o n ske ko m u n ika cije M o n te x E le ktr o n ika9 .0 0 0 ,0 0 9 .8 9 5 ,3 5

1 2 .C e n tr a ln a b a n ka C r n e G o r e

0 1 -1 5 4 5 2 1 .0 7 .2 0 0 8

T e h n ička p o d r ška za in fo r m a c io n i s iste m za m e ñ u n a ro d n i p la tn i s is te m O r a c le S r b ija & C rn a G o ra

2 1 .4 0 0 ,0 0 1 8 .2 1 4 ,2 1

1 3 .C e n tr a ln a b a n ka C r n e G o r e

0 1 - 5 5 9 0 6 .0 2 .2 0 0 8 .

P o d rška i o d r ža va n je so ftve rske a p lika cije R T S /X

C M A S m a ll S yste m s A B -Š ve d ska

6 8 .0 0 0 ,0 0 6 8 .0 0 0 ,0 0

1 4 . D ire kcija ja vn ih n a b a vki0 1 -2 2 2 3

2 7 .1 0 .2 0 0 8 n a b a vka e le ktr o n skih in fo p u n k to va Č iko m 2 7 .0 0 0 ,0 0 1 0 .1 1 3 ,4 8

3 .2 6 3 .4 1 0 ,1 2 8 .2 1 6 .9 0 3 ,1 8U K U P N O Na osnovu datog tabelarnog pregleda može se zaključiti da su pojedini naručioci zaključivali

ugovore nakon sprovoñenja pregovaračkog postupka bez prethodnog objavljivanja javnog poziva, na znatno veću vrijednost od procijenjene vrijednosti na koju su dobili prethodnu saglasnost od Direkcije za javne nabavke.

Direkcija za javne nabavke je u 2008. godini u 14 slučajeva dala saglasnost za nabavku

informacionih tehnologija sprovoñenjem pregovaračkog postupka bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje. Ukupna procijenjena vrijednost datih saglasnosti je iznosila 3.263.410,12€, dok su ugovori zaključeni na iznos od 8.216.903,18€.


Strana 202

Budući da se radi o postupku javne nabavke koji je najmanje transparentan, u kome je konkurentnost i ravnopravnost ponuñača ograničena, a rizik od postojanja korupcije i konflikta interesa kod ove vrste postupka je izuzetno visok, mišljenja smo da davanje saglasnosti naraučiocima na odabir ove vrste postupka treba svesti na najmanju moguću mjeru, što je i stav Evropskog suda pravde, kao i da se saglasnosti za navedeni postupak daju na osnovu dosljedno obezbijeñenih potrebnih dokaza od strane naručioca1. 3. UPOREDNI PREGLED JAVNIH NABAVKI INFORMATIČKE OPREME PO SUBJEKTIMA

REVIZIJE

Budući da se radi o reviziji presjeka koja podrazumijeva izbor odreñenih subjekata u cilju dobijanja revizorskog nalaza u odreñenoj oblasti javne potrošnje, to je dat tabelarni pregled uporednih podataka izvršenih javnih nabavki iz oblasti informacionih tehnologija po subjektima

Tabelarni pregled ukupno izvršenih javnih nabavki informacionih tehnologija po subjektima revizija u 2008. godini

R/B Naziv subjekta

Procijen jena vrijednost javn ih

nabavki IT (hardveri i

softveri) 2008. godine

Ugovorena vrijednost javn ih nabavki IT (o tvoren i poziv,

pregovarački postupak i šoping

metodom) u 2008. g .

V rijednost nabavljene IT

metodom neposrednog sporazuma u

2008. g .

Nabavljena IT bez

sprovedenih postupaka

javnih nabavki

Plaćanje obaveza po

osnovu izvršen ih javnih nabavki u 2008.

godin i

Plaćene obaveze u 2008. g . po

tenderima iz ran ijih godina

1Ministarstvo za informaciono društvo

3.195.000,00 € 6.658.540,52 € 117.001,80 € x 3.509.994,57 € 917.577,16 €

2 Uprava car ina 486.000,00 € 472.807,23 € 3.626,32 € x 222.644,20 € 181.298,46 €

3 Uprava za nekretnine 1.194.700,00 € 1.015.118,41 € 12.693,54 € x 1.027.811,25 € x

4Fond penzijskog i invalidskog osiguranja

505.000,00 € 446.102,18 € 12.962,80 € 177.598,70 € 442.396,30 € x

5Fond za zdravstveno osiguranje

787.500,00 € 921.546,17 € 36.621,36 € 449.645,00 € 1.047.440,61 € 20.355,75 €

6Direkcija za javne nabavke

3.700,00 € 3.380,00 € 771,00 € x 4.151,00 € x

Takoñe smo u ovom dijeli dali tabelarni pregled ukupne računarske opreme po subjektima revizije na dan 31. 12. 2008. godine: Tabelarni pregled računarske opreme po subjektima revizije na dan 31. 12. 2008. godine

R/B SUBJEKT REV IZIJEUkupan broj zaposlenih

Zaposlen i koji koriste

računare

Bro j servera

Bro j računara

Bro j notbook

Broj štampača

1 Ministarstvo za informaciono društvo 65 65 82 102 18 67

2 Uprava carina 600 550 28 330 29 96

3 Uprava za nekretnine 422 363 43 371 24 182

4 Fond zdravstva 200 174 61 212 36 110

5 Fond PIO 263 241 18 271 35 82

6 Direkcija za nekretnine 14 11 x 11 4 11 1 Mersad Mujević, Ivan Krkeljić, Sandra Krstović: Javne nabavke u Crnoj Gori, Podgorica, 2009, str. 39.


Strana 203


Na bazi utvrñenog činjeničnog stanja i analize Izjašnjenja revidiranih subjekata na preliminarni Izvještaj Državne revizorske institucije, a u skladu sa članom 50 Poslovnika Državne revizorske institucije, nadležni Kolegijum u sastavu: MMiirroossllaavv IIvvaanniiššeevviićć (predsjednik Senata - rukovodilac Kolegijuma) i mmrr BBrraanniissllaavv RRaadduulloovviićć (član Senata - član Kolegijuma), na sjednici održanoj 05. 10. 2010. godine usvojio je

KONAČAN IZVJEŠTAJ

o reviziji presjeka javnih nabavki informacionih tehnologija za 2008. god. sa sljedećim ocjenama, zaključcima i p r e p o r u k a m a:

MINISTARSTVO ZA INFORMACIONO DRUŠTVO (SEKRETARIJAT ZA RAZVOJ)

� Utvrñene nepravilnosti u dijelu evidentiranja i popisa informatičke opreme

U postupku revizije je utvrñeno da Ministarstvo za informaciono društvo svoje računovodstvene evidencije obezbjeñuje na sistemu SAP-a Ministarstva finansija tako da samo vrši evidentiranje prihoda i rashoda.

Ministarstvo za informaciono društvo ne obezbjeñuje računovodstveni program za analitičku

evidenciju osnovnih sredstava, već se evidentiranje istih vrši vanbilansno. Preporuka:

� Ministarstvo za informaciono društvo treba da u odgovarajućem programu za

evidentiranje osnovnih sredstava obezbijedi analitičku evidenciju osnovnih sredstava po grupama i metodama za utvrñivanje amortizacije, koja treba da sadrži sljedeće podatke: inventarni broj, opis osnovnog sredstva, lokaciju, nabavnu vrijednost, ispravku i sadašnju vrijednost.

� Utvrñene nepravilnosti u dijelu primjene Zakona o javnim nabavkama

U postupku revizije utvrñeno je da je Ministarstvo za informaciono društvo, tj. Sekretarijat za razvoj sprovelo pregovarački postupak bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje za licenciranje softvera za korišćenje Microsoft tehnologija i Microsoftovu tehničku podršku. Procijenjena vrijednost predmetne javne nabavke iznosila je 1.500.000,00€, za koju je pribavljena saglasnost od Direkcije za javne nabavke.

Shodno prihvaćenoj ponudi, vrijednost javne nabavke iznosi 5.583.619,69$, odnosno

4.355.223,30€. Revizijom je utvrñeno da je ugovorena cijena znatno veća od procijenjene vrijednosti javne nabavke na koju je dobijena saglasnost Direkcije za javne nabavke. Takoñe je utvrñeno da Planom i Amandmanom javnih nabavki za 2008. godinu nije bila predviñena nabavka u ugovorenom iznosu i na period od tri godine.


Strana 204

U postupku revizije, utvrñeno je da je Ministarstvo, tj. Sekretarijat za razvoj sprovelo pregovarački postupak bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje za nabavku Oracle licenci i tehničku podršku. Procijenjena vrijednost ove javne nabavke iznosi 1.050.000,00€, za koju je prethodno pribavljena saglasnost Direkcije za javne nabavke za sprovoñenje pomenutog postupka.

Revizijom je utvrñeno da je nakon sprovedenog postupka javne nabavke zaključen Ugovor br.

13033 sa dobavljačem »Oracle Srbija & Crna Gora« DOO za licence i tehničku podršku u iznosu od 1.526.850,00€.

Revizijom je utvrñeno da je ugovorena vrijednost znatno veća od procijenjene vrijednosti javne

nabavke na koju je dobijena saglasnost Direkcije za javne nabavke. Takoñe je utvrñeno da Planom i Amandmanom javnih nabavki za 2008. godinu, nije bila predviñena nabavka u ugovorenom iznosu i na period od tri godine Preporuke:

� Ministarstvo za informaciono društvo treba da postupke javnih nabavki sprovodi uz dosljednu primjenu Zakona o javnim nabavkama.

� Ministarstvo za informaciono društvo treba da zaključivanje ugovora za nabavke robe i usluga vrši u iznosima koji ne prevazilaze iznose planiranih i opredijeljenih sredstava za predmetnu javnu nabavku.

Revizijom je utvrñeno da sprovoñenje postupka javnih nabavki putem šoping metode nije u

skladu sa članom 77 Zakona o javnim nabavkama. Na osnovu raspoložive dokumentacije, takoñe je utvrñeno da je Ministarstvo za informaciono društvo, tj. Sekretarijat za razvoj izvršilo nabavku informatičke opreme metodom neposrednog sporazuma u iznosu od 83.350,82€, od dobavljača »CHIP« DOO Podgorica. S obzirom na predmet i vrijednost nabavke od istog dobavljača može se zaključiti da Ministarstvo nije ispoštovalo član 32 Zakona o javnim nabavkama. Preporuka:

� Potrebno je da Ministarstvo za informaciono društvo sprovodi javne nabavke primjenom šoping metode i neposrednog sporazuma u skladu sa članom 32 i članom 77, Zakona o javnim nabavkama, koji ga obavezuju da se pridržava uslova i načina nabavki odreñenih ovim zakonom prema utvrñenim vrijednostima i da predmet nabavke koji predstavlja jedinstvenu cjelinu ne može dijeliti tokom finansijske godine.

� Utvrñene nepravilnosti u dijelu ustupanja softverskih licenci državnim organima

Revizijom je utvrñeno da ne postoji propisana procedura za ustupanje licenci državnim organima. Licence se ustupaju na zahtjev korisnika, nakon odobrenja ministra ili sekretara. Ovlašćeno lice korisnika licenci potpisuje preuzimanje licence.


Strana 205

Preporuke:

� Ministarstvo za informaciono društvo treba da utvrdi uputstva i procedure o ustupanju licenci državnim organima, kao i da vrši usaglašavanje svojih evidenicija o licencama sa evidencijama državnih organa.

UPRAVA CARINA

� Utvrñene nepravilnosti u dijelu primjene Zakona o javnim nabavkama

� Subjekt revizije je kroz potkriterijum »Tehnički uslovi« vrednovao reference ponuñača što nije u skladu sa članom 66 Zakona i Pravilnikom o metodologiji iskazivanja kriterijuma, jer je narušio načelo ravnopravnosti i konkurentnosti ponuñača i ograničio tržišno nadmetanje.

� Komisija za otvaranje i vrednovanje nije u predviñenom roku izvršila javno otvaranje ponuda, što nije u skladu sa članom 67 Zakona.

� Članovi Komisije, službenik za javne nabavke i ovlašćeno lice naručioca koje donosi odluke nijesu potpisali izjave o nezavisnosti, na šta ih obavezuje član 14 Zakona o javnim nabavkama.


� Uprava carina nije omogućila ponuñačima da podnose ponude za pojedinačne partije, iako je predmet javne nabavke podijeljen na tri partije, već je propisala da se predmet javne nabavke nabavlja kao cjelina, što nije u skladu sa članom 29 Zakona o javnim nabavkama.

Preporuka:

� Uprava carina treba da postupke javnih nabavki sprovodi po proceduri koja je propisana Zakonom o javnim nabavkama.

UPRAVA ZA NEKRETNINE

� Utvrñene nepravilnosti u dijelu popisa i evidentiranje informatičke opreme Revizijom je utvrñeno da Uprava za nekretnine ne obezbjeñuje analitičku evidenciju ukupno

nabavljene informatičke opreme po inventarnom broju, količini, nazivu, nabavnoj, otpisanoj i sadašnjoj vrijednosti.

Preporuka:

� Uprava za nekretnine treba da obezbijedi analitičku evidenciju ukupno nabavljenih osnovnih sredstava (informatitičke opreme) po grupama i metodama za utvrñivanje amortizacije koja treba da sadrži sljedeće podatke: inventarni broj, opis osnovnog sredstva, lokaciju, nabavnu vrijednost, ispravku i sadašnju vrijednost.


Strana 206

� Utvrñene nepravilnosti u dijelu primjene Zakona o javnim nabavkama Revizijom je utvrñeno da je Uprava za nekretnine prilikom sprovoñenja postupka javnih nabavki

kroz potkriterijum »Kvalitet« vrednovala reference ponuñač, što nije u skladu sa članom 66 Zakona i Pravilnikom o metodologiji iskazivanja kriterijuma u odgovarajući broj bodova, načinu i postupku ocjene i uporeñivanja ponuda. Time je narušeno načelo ravnopravnosti i konkurentnosti ponuñača.

Preporuka:

� Uprava za nekretnine treba da sprovodi postupke javnih nabavki u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama.

FOND ZA ZDRAVSTVENO OSIGURANJE

� Utvrñene nepravilnosti u dijelu primjene Zakona o javnim nabavkama U postupku revizije je utvrñeno da je Fond zdravstva sproveo pregovarački postupak bez

prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje za izbor najpovoljnijeg ponuñača za nabavku softvera »Aplikacija za ljekara – kontakt«. »Aplikacija za ljekara – kontakt« treba da predstavlja integraciju svih softverskih modula sa IS Fonda i Instituta za javno zdravlje. Procijenjena vrijednost ove javne nabavke iznosi 200.000,00€ za koju je pribavljena prethodna saglasnost od Direkcije za javne nabavke. Nakon sprovedenog postupka javnih nabavki, Fond zdravstva je zaključio Ugovor br. 02-2379 sa dobavljačem »MG soft« DOO na iznos od 397.800,00€. Preporuke:

� Fond za zdravstveno osiguranje treba da postupke javnih nabavki sprovodi uz dosljednu primjenu Zakona o javnim nabavkama.

� Fond za zdravstveno osiguranje treba da zaključivanje ugovora za nabavke robe i usluga vrši u iznosima koji ne prevazilaze iznose planiranih i opredijeljenih sredstava za predmetnu javnu nabavku.

U postupku revizije, utvrñeno je da je Fond zdravstva shodno zaključenom aneksu 226

(osnovnog Ugovora br. 1086), izvršio plaćanje dobavljaču »MG soft« u 2008. godini na ime izrade, implementacije i održavanja softvera u ukupnom iznosu od 345.735,00€. Fond zdravstva je nastavio da koristi usluge održavanja implementiranog softvera od istog dobavljača i u 2009. godini.

Revizijom je utvrñeno da je Fond zdravstva navedeni Aneks osnovnog Ugovora zaključio bez

sprovedenog postupka javnih nabavki. Uvidom u knjigovodstvenu dokumentaciju, utvrñeno je da je Fond zdravstva u 2008. godini

izvršio plaćanje dobavljaču »MG soft« na ime implementacije i održavanja softvera u domovima zdravlja u ukupnom iznosu od 38.400,08€ po ispostavljenim fakturama, kao i dobavljaču »Logate« u iznosu od 9.350,64€, na ime održavanja i podrške sistema, bez prethodno sprovedenog postupka javne nabavke.


Strana 207

Takoñe je u 2008. godini izvršeno plaćanje u iznosu od 56.160,00€ na ime održavanja baze podataka i aplikativnog softvera po ugovou broj 01-241 iz 2006. godine. Budući da je rok utvrñen Ugovorom istekao u maju 2007. godine, to je Fond zdravstva bio u obavezi da sprovede postupak javnih nabavki za izbor najpovoljnijeg ponuñača za održavanje aplikativnog softvera.

Preporuka:

� Fond za zdravstveno osiguranje treba da nabavku robe, usluga i radova vrši u skladu sa

Zakonom o javnim nabavkama. FOND ZA PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANJE

� Utvrñene nepravilnosti u dijelu popisa i evidentiranja imovine

Uvidom u Izvještaj o popisu subjekta revizije, utvrñeno je da je ukupna vrijednost informatičke opreme (hardvera) na kraju 2008. godine iznosila po nabavnoj vrijednosti 2.121.776,15€, da otpisana vrijednost iznosi 1.824.394,78€ i sadašnja 297.381,37€ i softvera po nabavnoj vrijednosti 108.581,41€ po otpisanoj 26.117,50€ i sadašnjoj 82.463,91€.

Takoñe je utvrñeno da je Fond PIO u 2008. godini rashodovao informatičke opreme po

nabavnoj vrijednosti 222.345,48€, po otpisanoj 216.500,04€ i sadašnjoj 5.845,44€, kao i da je u 2008. godini isknjižio iz poslovnih knjiga informatičke opreme po nabavnoj vrijednosti 514.703,57€, a po sadašnjoj 740,00€ koja je rashodovana od strane Popisne komisije u 2007. godini.

Odluke Upravnog odbora o usvojenom rashodu opreme ne sadrže podatke o nabavoj,

otpisanoj i sadašnjoj vrijednosti. Rashodovanu opremu u 2007. godini, Fond PIO je bio dužan isknjižiti u istoj godini i nakon toga otvoriti početna stanja informatičke opreme sa stanjem na dan 01. 01. 2008. godine i zatim evidentirati nove nabavke.

Preporuka:

� Fond PIO treba da isknjižavanje rashoda iz poslovnih knjiga vrši u godini na koju se isti odnose u cilju prikazivanja što preciznijih i tačnijih podataka o stanju postojeće imovine a konkretno informatičke opreme koja je predmet ove revizije, kao i da se vrši usaglašavanje analitičkih evidencija sa Glavnom knjigom. � Utvrñene nepravilnosti u dijelu primjene Zakona o javnim nabavkama Revizijom je utvrñeno da je Fond PIO koristio usluge održavanja računarske opreme od

dobavljača Informatika AD – Beograd i Informatika Montenegro bez prethodno sprovedenog postupka javnih nabavki i da je shodno zaključenom ugovoru iz 2000. godine i zaključenim aneksima ovog ugovora iz 2002. i 2005. godine vršio plaćanje usluga održavanja sve do jula 2009. godine, kada je zahtijevao raskid ugovora. U 2008. godini plaćanja po ovom osnovu iznose 167.338,73€.


Strana 208

Fond PIO je bio u obavezi da sprovede postupak javnih nabavki za izbor najpovoljnijeg dobavljača za pružanje usluga održavanja opreme nakon donošenja Zakona o javnim nabavkama.

Takoñe, revizijom je utvrñeno da je Fond PIO za usluge održavanja opreme zaključio ugovor

sa dobavljačem Meridian co – Beograd br. 01-3966. Ugovor je zaključen za period od 01. 10. 2005. do 01. 10. 2006. godine, mjesečna naknada za održavanje po ovom Ugovoru iznosila je 1.026,00€. Fond PIO je na osnovu ispostavljenih faktura, shodno navedenom Ugovoru, vršio plaćanja usluga održavanja sve do aprila 2009. godine. U 2008. godini plaćen je iznos 10.260,00€. Nakon isteka ugovorenog roka (01. 10. 2006), Fond PIO je bio u obavezi da sprovede postupak javne nabavke za izbor najpovoljnijeg dobavljača za pružanje usluga održavanja. Preporuka:

� Fond penzijsko-invalidskog osiguranja treba da nabavku usluga održavanja računarske opreme vrši u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama.

DIREKCIJA ZA JAVNE NABAVKE

Revizijom je utvrñeno da Direkcija za javne nabavke ne obezbjeñuje računovodstveni program za analitičku evidenciju osnovnih sredstava po inventarnom broju, datumu, nabavnoj, otpisanoj i sadašnjoj vrijednosti, već se evidentiranje istih vrši vanbilansno. Preporuka:

� Direkcija za javne nabavke treba da u odgovarajućem programu za evidentiranje

osnovnih sredstava obezbijedi evidenciju po grupama i metodama za utvrñivanje amortizacije koja sadrži sljedeće podatke: inventarni broj, opis osnovnog sredstva, lokaciju, nabavnu vrijednost, ispravku i sadašnju vrijednost.

Direkcija za javne nabavke je u 2008. godini u 14 slučajeva dala saglasnost naručiocima za

nabavku informacionih tehnologija sprovoñenjem pregovaračkog postupka bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje. Ukupna procijenjena vrijednost datih saglasnosti je iznosila 3.263.410,12€, dok su ugovori zaključeni na iznos od 8.216.903,18€. Preporuka:

� Direkcijia za javne nabavke, samo u izuzetnim slučajevima treba da daje saglasnosti

naručiocima za nabavku robe, usluga i radova primjenom pregovaračkog postupka bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje, jer se radi o postupku javne nabavke koji je najmanje transparentan, u kome je konkurentnost i ravnopravnost ponuñača ograničena, a rizik od postojanja korupcije i konflikta interesa izuzetno visok.

� Direkcija za javne nabavke treba da shodno svojim nadležnostima iz člana 16 i 17 Zakona o javnim nabavkama obezbjeñuje uslove za ekonomičnu, efikasnu i transparentnu upotrebu javnih sredstava i stvori konkurentne i ravnopravne uslove za sve ponuñače, kao i da prati postupke javnih nabavki i obezbjeñivanje javnog interesa u tim postupcima, jer bi u suprotnom za slučaj nevršenja ovih poslova definisanih Zakonom, obesmislila svoju ulogu u dijelu pune primjene Zakona o javnim nabavkama.


Strana 209

5. ZAKLJUČNE KONSTATACIJE Sumirajući rezultate ove revizije, može se zaključiti da su svi subjekti revizije izvršili

evidentiranje informatičke opreme koja je nabavljena u 2008. godini i da su izvršili njen popis. Takoñe je utvrñeno da karakteristike nabavljene opreme, odgovaraju karakteristikama iz prihvaćenih ponuda, kao i da je plaćanje obaveza dobavljačima vršeno po ugovorenoj dinamici.

Uprava carina u dijelu sprovedenih postupaka javnih nabavki nije u potpunosti ispoštovala

odredbe člana 14,29,66, 67 i 70 Zakona o javnim nabavkama. Uprava za nekretnine u dijelu sprovedenih postupaka javnih nabavki nije ispoštovala odredbe

člana 66 Zakona o javnim nabavkama. Fond za zdravstveno osiguranje i Fond penzijsko-invalidskog osiguranja u 2008. godini vršili su

nabavke usluga održavanja informatičke opreme i zaključivali ugovore bez prethodno sprovedenih postupaka javnih nabavki.

Ministarstvo za informaciono društvo i Fond za zdravstveno osiguranje vršili su nabavke

informatičke opreme na osnovu sprovedenih pregovaračkih postupaka bez prethodnog objavljivanja javnog poziva i zaključivali ugovore sa dobavljačima na znatno veći iznos od procijenjene vrijednosti na koju je Direkcija za javne nabavke dala saglasnost.

Direkcija za javne nabavke je u 2008. godini dala 14 (četrnaest) saglasnosti naručiocima za

nabavku informacionih tehnologija primjenom pregovaračkog postupka bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje, ako se radi o postupku javne nabavke koji je najmanje transparentan i u kome je konkurentnost i ravnopravnost ponuñača ograničena, a rizik od postojanja korupcije i konflikta interesa izuzetno visok.

IZVOD

IZ IZVJEŠTAJA O REVIZIJI

NAPLATE I RASPOREĐIVANJA BORAVIŠNE TAKSE

Vrsta revizije: Preliminarna revizija Subjekat revizije: Ministarstvo turizma i zaštite životne sredine, Nacionalna turistička

organizacija, turističke organizacije Budve, Bara, Herceg Novog i Kolašina, lokalne uprave prihoda Budve, Bara, Herceg Novog i Kolašina

Predmet revizije: Naplata i rasporeñivanje boravišne takse Trajanje revizije: 90 revizorskih dana Sastav Kolegijuma: g. Dragiša Pešić, član Senata – rukovodilac Kolegijuma



Strana 213

1. SUBJEKTI REVIZIJE

Subjekti revizije bili su: 1. Ministarstvo turizma i zaštite životne sredine, 2. Nacionalna turistička organizacija, 3. turističke organizacije Budve, Bara, Herceg Novog i Kolašina, 4. lokalne uprave prihoda Budve, Bara, Herceg Novog i Kolašina.

1.1. Ministarstvo turizma i zaštite životne sredine

U skladu sa Uredbom o organizaciji i načinu rada državne uprave, član 13, Ministarstvo turizma i zaštite životne sredine u kontrolisanom periodu (2008.g.) vršilo je poslove koji su se odnosili na razvoj turizma, ugostiteljstvo i sve druge aktivnosti u vezi sa razvojem turizma i zaštitom životne sredine.

Osnov za utvrñivanje, kontrolu i naplatu boravišne takse čine: - Zakon o turizmu, - Zakon o boravišnoj taksi, - Zakon o Nacionalnoj turističkoj organizaciji.

Zakonom o turizmu ureñena su pitanja načina i uslova obavljanja turističke i ugostiteljske

djelatnosti. Članom 85 Zakona definisana je obaveza fizičkih lica koja gostima pružaju usluge iznajmljivanja soba, apartmana i kuća za odmor, čiji je vlasnik od ukupno najviše sedam soba, odnosno 15 kreveta. Ovim članom je definisano, pored ostalog, da fizičko lice vodi knjigu popisa gostiju i da je dostavlja nadležnom organu državne uprave. Izvještaj o ostvarenom broju noćenja dostavlja se najkasnije do 5. u mjesecu za prethodni mjesec. Članom 102 definisana su pitanja nadležnosti i ovlašćenja turističkog inspektora za vršenje inspekcijskog nadzora i posebno ovlašćenja da preduzima upravne mjere i radnje. U tački 2 ovog člana definisano je da inspektori kontrolišu izdavanje računa za obavljanje usluga.

Zakonom o boravišnoj taksi regulisana su pitanja naplate i rasporeñivanja boravišne takse. Članom 2 Zakona definisano je da je boravišna taksa paušalni novčani iznos koji plaća lice koje izvan svog prebivališta koristi usluge smještaja u smještajnom objektu u kojem se obavlja turistička ili ugostiteljska djelatnost. Članom 3 definisana su oslobañanja od plaćanja boravišne takse i umanjenja plaćanja boravišne takse. Članom 5 definisanoje da je davalac smjestaja dužan da posebno iskaže iznos boravišne takse i da u slučaju oslobañanja navede osnov. Definisano je da se evidencija o plaćenoj boravišnoj taksi vodi u knjizi, odnosno drugoj odgovarajućoj evdenciji. Čanom 9 definisano je da nadzor nad prikupljanjem i plaćanjem boravišne takse i voñenjem odgovarajuće evidencije obavlja nadležni poreski organ opštine. 1.2. Nacionalna turistička organizacija

Na osnovu člana 9 stav 2 Zakona o turističkim organizacijama (»Službeni list RCG« broj 11/04), Vlada Crne Gore na sjednici od 14. septembra 2006. godine donijela je Odluku o osnivanju Nacionalne turističke organizacije Crne Gore (»Sl. list RCG« br. 63/06 od 13. 10. 2006, 03/07 od 17. 01. 2007).


Strana 214

Nacionalna turistička organizacija Crne Gore osnovana je »radi kreiranja crnogorskog turističkog proizvoda, planiranja i realizacije strategije crnogorskog turizma, predlaganja i izvoñenja promotivnih aktivnosti u zemlji i inostranstvu od zajedničkog interesa za sve subjekte u turizmu i podizanja nivoa kvaliteta cjelokupne turističke ponude«.

Od ukupnih prihoda od boravišne takse Nacionalnoj turističkoj organizaciji pripada 20%, a lokalnim turističkim organizacijama, na čijoj je teritoriji ostvarena naplata takse, 80%. 1.3. Turistička organizacija Budve

Turistička organizacija Budve osnovana je Odlukom Skupštine opštine Budva br. 0101-1150/2 od 2004. godine. Odlukom o osnivanju definisana su sva važnija pitanja za rad i normalno funkcionisanje lokalne turističke organizacije. Statut TO Budva donijet je u septembru 2007. g. Turistička organizacija Budve registrovana je kod Ministarstva turizma br. 07-12/05-1266/2 sa oblikom organizovanja - društvena organizacija.

Odluku o visini boravišne takse donijela je Skupština opštine Budva na sjednici od 29. 10. 2004. godine. Članom 6 Odluke definisano je da boravišna taksa iznosi 0,80€, a u članu 7 definisana je raspodjela shodno Zakonu o boravišnoj taksi. Odlukom je, takoñe, definisano da nadzor nad prikupljanjem i voñenjem odgovarajuće evidencije obavlja nadležni poreski organ Opštine. Odlukom su definisana i pitanja prinudne naplate i novčanih kazni za prekršaje pravnih lica i preduzetnika koji pružaju usluge smještaja ukoliko krše odredbe Odluke. 1.4. Turistička organizacija Bara

Turistička organizacija Opštine Bar formirana je na osnovu čl. 7 Zakona o turističkim organizacijama (»Sl. list RCG« br. 11/04) i Odluke o osnivanju Turističke organizacije Bar Opštine Bar (»Sl. list RCG - opštinski propisi« br. 21/04). Sjedište je u Baru, Ulica obala 13. jula bb. Djelovanje Organizacije je vršenje poslova od javnog interesa u oblasti turizma, bez ostvarivanja neposredne dobiti. 1.5. Turistička organizacija Kolašin

Na osnovu Zakona o turističkim organizacijama (»Sl. list CG« br. 11/4) Skupština opštine Kolašin je osnovala LTO 01. 10. 2004. godine, koja je upisana u Registar turističkih organizacija kod Ministarstva turizma po rješenju br. 01-1858/2 od 15. 10. 2004. godine.

Na sjednici Skupštine opštine Kolašin, održanoj 27. 09. 2004. godine, donijeta je Odluka o boravišnoj taksi i to: za kategorisane objekte od 3 do 5 zvjezdica - iznos od 0,80€; za kategorisane objekte od 1 do 2 zvjezdice - iznos od 0,60€.


Strana 215

1.6. Turistička organizacija Herceg Novi

Na osnovu člana 7 Zakona o turističkim organizacijama i Statuta Opštine, Skupština opštine Herceg Novi osnovala je Turističku organizaciju koja je upisana u Registar turističkih organizacija 12. 04. 2005. godine.

Prema odluci Skupštine opštine Herceg Novi od 28. 12. 2004. godine, boravišna taksa po osobi i noćenju u periodu od 15. juna do 15. septembra iznosi 0,70€, a u ostalom periodu 0,50€. 2. MIŠLJENJE SA PREGLEDOM UTVRĐENIH KONSTATACIJA I DATIH PREPORUKA

Utvrñeno je da postoje odreñeni problemi u evidentiranju i procedurama naplate boravišne takse, posebno nadzora i kontrole u naplati i rasporeñivanju, što se posebno odnosi na Nacionalnu turističku organizaciju i potrebna je bolja koordinacija izmeñu opštinskih i državnih organa i organizacija na praćenju i kontroli primjene zakonskih propisa iz oblasti turizma.

1. U postojećem Zakonu o boravišnoj taksi definisan je širok krug obveznika koji su osloboñeni plaćanja boravišne takse. � Potrebno je da se preciziraju odredbe koje se odnose na oslobañanja od plaćanja

boravišne takse (član 3) kroz izmjene i dopune Zakona o boravišnoj taksi.

2. Postojeći sistem naplate i rasporeñivanja boravišne takse koji se ostvaruje na način da se lokalnim turističkim organizacijama uplaćuje 80%, a Nacionalnoj turističkoj organizaciji 20%, prati problem adekvatne kontrole o uplatama boravišne takse. � Ministarstvo turizma, u saradnji za Ministarstvom finansija, treba da inicira

donošenje akta o načinu uplaćivanja i rasporeñivanja boravišne takse, kojim bi se utvrdilo da obveznici boravišnu taksu uplaćuju na jedinstveni žiro-račun. Lokalne poreske organizacije po automatizmu bi uplaćivale zakonom predviñene iznose boravišne takse lokalnim turističkim organizacijama i Nacionalnoj turističkoj organizaciji.

� U okviru Ministarstva turizma treba da se organizuje funkcija interne kontrole koja

će se baviti i pitanjima naplate i rasporeñivanja boravišne takse.

3. Analizom podataka dobijenih iz Državnog trezora Ministarstva finansija uočava se da jedan broj obveznika koji je izvršio plaćanja boravišne takse lokalnim turističkim organizacijama to nije uradio za Nacionalnu turističku organizaciju, a ima i obrnutih primjera.


Strana 216

� Ministarstvo finansija, u saradnji sa lokalnim poreskim upravama i Nacionalnom turističkom organizacijom, treba da pokrene postupak kontrole utvrñivanja neuplaćenih obaveza za boravišnu taksu namijenjenih Nacionalnoj turističkoj organizaciji za 2007. i 2008. godinu.

4. U obavljanju poslova vezanih za kontrolu registrovanja ležajeva i plaćanja boravišne takse prisutni su odreñeni problemi. � Treba donijeti pravilnik na osnovu Zakona o inspekcijskoj kontroli kojim će se bliže

definisati način kontrole uplate i rasporeñivanja boravišne takse, odnosno kontrole boravka lica u registrovanim i neregistrovanim objektima.

5. U Zakonu o turizmu, Zakonu o boravišnoj taksi i Zakonu o turističkim organizacijama definisano je da nadzor nad sprovoñenjem zakona u dijelu finansija vrši Ministarstvo finansija. � Ministarstvo finansija treba da preduzme mjere za vršenje nadzora nad

sprovoñenjem Zakona o turizmu, Zakona o turističkim organizacijama i Zakona o boravišnoj taksi, u dijelu zakonima propisanih nadležnosti.

� Ministarstvo turizma treba da predloži donošenje izmjena zakonskih propisa iz

oblasti turizma u kojima će se definisati status dilera za izdavanje soba, kako bi se uvela obaveza da se ležajevi mogu izdavati jedino posredstvom turističkih agencija i info-punktova koji će biti locirani u svim turističkim mjestima.

IZVOD


JP »AERODROMI CRNE GORE« ZA 2009. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: JP »Aerodromi Crne Gore«, Podgorica Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj za 2009. godinu Trajanje revizije: 90 revizorskih dana Sastav Kolegijuma: g. Dragiša Pešić, član Senata – rukovodilac Kolegijuma

g. Miroslav Ivanišević, predsjednik Senata – član Kolegijuma


Strana 219


JP »Aerodromi Crne Gore« osnovano je 22. 07. 1999. g. Odlukom o osnivanju Javnog preduzeća »Aerodromi Crne Gore«, koju je donijela Vlada Republike Crne Gore (»Sl. list RCG« br. 29/99). Na osnovu Odluke o osnivanju, usvojen je Statut Preduzeća 2000. g. i Izmjene i dopune Statuta 2002. g. Shodno Zakonu o privrednim društvima, Preduzeće je upisano 04. 09. 2003. g. u Centralni registar Privrednog suda u Podgorici pod brojem 8-0006051/001. Preduzeće je u vlasništvu Države Crne Gore.

Prema izvještaju MONSTAT-a, matični broj preduzeća je 02305623. Preduzeće je registrovano kao PDV obveznik 01. 04. 2003. godine. Direktor Preduzeća je Milovan Đuričković. Sjedište preduzeća je u Podgorici, Crnogorskih serdara bb.

Odlukom o osnivanju odreñena je djelatnost preduzeća, sredstva poslovanja, organi Javnog preduzeća, sastav i nadležnosti i izbor, rok za donošenje statuta i uspostavljanje organa upravljanja.

Osnovna djelatnost preduzeća je: - prihvat i otprema vazduhoplova, putnika i robe na aerodromima: »Podgorica«, »Tivat«,

»Berane« i »Žabljak«, - prevoz putnika, prtljaga i robe od aerodroma do odredišta i obratno, - održavanje poletno-sletnih staza, ureñaja i opreme na aerodromima. Nabrojane djelatnosti Preduzeće ne može mijenjati bez saglasnosti Vlade Crne Gore.

Na osnovu Zakona o vazdušnom saobraćaju, Preduzeće je dobilo dozvole za korišćenje

aerodroma u meñunarodnom i domaćem javnom saobraćaju: 1. Podgorica, rješenje br. 02/2-166/7-09 od 08. 05. 2009. g. i 2. Tivat, rješenje br. 02/2-200/6-09 od 02. 06. 2009. g.

Osim osnovnih, naprijed navedenih djelatnosti, Preduzeće je registrovano za obavljanje

sljedećih poslova: održavanje vazduhoplova, usluge privredne avijacije, turističko posredovanje, turističke agencije, turistički biroi, pružanje usluga otvaranjem Duty free shopa i mjenjačnice i pružanje ugostiteljskih i trgovačkih usluga u objektima preduzeća. 2. RAČUNOVODSTVENE POLITIKE PREDUZEĆA

Preduzeće ima obavezu da vodi svoje evidencije i sastavlja finansijske izvještaje u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji (»Sl. list RCG« br. 69/05 i »Sl. list CG« br. 80/08), odnosno na osnovu Odluke o neposrednoj primjeni Meñunarodnih računovodstvenih standarda (MRS) u Crnoj Gori (»Sl. list RCG« br. 69/02). Shodno tome, Meñunarodni standardi finansijskog izvještavanja (MSFI) primjenjuju se za finansijske izvještaje koji obuhvataju period od 1. januara 2003. godine.


Strana 220

Finansijski izvještaji Preduzeća prikazani su u formatu propisanom članom 3 Zakona o računovodstvu i reviziji Crne Gore i članom 22 IV Direktive EU (br. 78/660/EEC). Odluka o usvajanju računovodstvenih politika JP »Aerodromi Crne Gore«, broj 01-0074/1 donesena je 30. 01. 2004. godine.

Preduzeće poslovne knjige vodi po obračunskom sistemu. Računovodstveni sistem zasnovan je na evidenciji u Glavnoj knjizi koja predstavlja dokumentacionu osnovu za izradu Godišnjeg finansijskog izvještaja.

3. MIŠLJENJE SA PREGLEDOM UTVRĐENIH KONSTATACIJA I DATIH PREPORUKA

Revizijom je utvrñeno da ne postoje materijalno značajne greške ili značajna odstupanja kod zvanično prezentiranih finansijskih izvještaja JP »Aerodromi Crne Gore« za 2009. godinu. Utvrñena je neusklañenost odreñenih internih akata sa propisima više pravne snage i nedosljedno sprovoñenje odreñenih internih akata u poslovanju i organizaciji Preduzeća. Utvrñena je povreda zakonskih propisa kojima se ureñuje procedura javnih nabavki. Stoga, nadležni Kolegijum je po predmetnoj reviziji izrazio USLOVNO POZITIVNO MIŠLJENJE.

1. Revizijom poslovanja Preduzeća kao jedna od prepreka za efikasnije funkcionisanje utvrñena je djelimična neusaglašenost sa propisima više pravne snage i nekompletnost pojedinih normativnih akata koja regulišu rad Preduzeća. - Ne postoji saglasnost Vlade Crne Gore na Izmjene i dopune Statuta Preduzeća od 13. 10.

2002. godine, iako je Preduzeće tražilo od Ministarstva pomorstva, saobraćaja i telekomunikacija u dopisu od 11. 03. 2009. g. da se ubrza procedura dobijanja saglasnosti.

- Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji nije utvrñen broj izvršilaca po

pojedinim radnim mjestima. Sistematizovano je (opisano) 107 radnih mjesta. Uvidom u dokumentaciju Preduzeća, u 2009. godini je bilo zaposleno od 442 do 526 izvršilaca tokom ljetnje turističke sezone.

- Nije donesen plan kadrova za 2009. g. kako je to predviñeno Pravilnikom o unutrašnjoj

organizaciji i sistematizaciji, čl. 33. - Kod sistematizovanog radnog mjesta Saradnik za kadrovske i zajedničke poslove radno

iskustvo (1 godina) nije usaglašeno sa obavezom posjedovanja sudsko advokatskog, odnosno pravosudnog ispit shodno Zakonu o pravosudnom ispitu gdje je predviñeno minimum 2 godine (»Sl. list CG« br. 52/04).

- U sektoru za finansijsko računovodstvene poslove sistematizovana su dva radna mjesta:

Stručni saradnik – koordinator za finansijsko-računovodstvene poslove i Stručni saradnik za finansijsko-računovodstvene poslove, gdje radno iskustvo (1 godina) nije usaglašeno sa obavezom posjedovanja ispita za ovlašćenog računovoñu shodno Zakonu o računovodstvu i reviziji koji predviña minimum 2 godine (»Sl. list RCG« br. 69/05 i »Sl. list CG« 80/08 član 11).


Strana 221

- Statutom preduzeća, (čl. 22), odreñeno je da će prava, obaveze i odgovornosti članova Upravnog odbora, način glasanja, sazivanje i voñenje sjednica i druga pitanja od značaja za rad Upravnog odbora biti ureñena Poslovnikom o radu. Poslovnikom o radu Upravnog odbora, koji je donesen 13. 10. 2002. godine, br. 01-15/1, utvrñuje se način rada Upravnog odbora Preduzeća. Poslovnikom nije odreñeno koji je to neophodan broj prisutnih članova Upravnog odbora za validno donošenje odluka, nije ureñen tretman odluka koje su donesene kada nije u donošenju učestvovao Predsjednik i nije ureñeno koje se odluke donose većinom glasova prisutnih članova Upravnog odbora a koje većinom ukupnog broja članova Odbora.

- Prava i obaveze Nadzornog odbora odreñene su u članu 29 Statuta Preduzeća a prava,

obaveze i odgovornosti članova, način glasanja, sazivanja i voñenje sjednica i druga pitanja koja se odnose na rad Nadzornog odbora ureñuju se Poslovnikom o radu. Nije donesen Poslovnik o radu Nadzornog odbora, što je u suprotnosti sa Statutom.

- Kolektivni ugovor nije usaglašen sa Zakonom o radu (»Sl. list CG« br. 49/08), u roku koji je

bio predviñen, 12 mjeseci od dana stupanja na snagu Zakona (čl. 177). Obrazloženje od strane Preduzeća je da se očekuje donošenje novog opšteg kolektivnog ugovora kako bi pristupili usaglašavanju kolektivnog ugovora Preduzeća.

Preporuke

� Državna revizorska institucija preporučuje JP »Aerodromi Crne Gore« da pristupi proceduri izmjena i dopuna Statuta u dijelu koji se odnosi na ovlašćenja Upravnog odbora kako bi se uvela obaveza da Vlada Crne Gore daje saglasnost na odluke Upravnog odbora o raspodjeli dobiti preduzeća i uvela obaveza usvajanja Srednjoročnog plana razvoja Preduzeća uz saglasnost Vlade Crne Gore.

� Neophodno je pristupiti kompletiranju Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta kako bi se utvrdio broj izvršilaca po pojedinim radnim mjestima. Zatim, izvršiti usaglašavanje sa Zakonom o pravosudnom ispitu (»Sl. list CG« br. 52/04) pri opisu radnog mjesta Saradnik za kadrovske i zajedničke poslove, i Zakonom o računovodstvu i reviziji (»Sl. list RCG« br. 69/05 i »Sl. list CG br. 80/08« član 11) pri opisu radnih mjesta Stručni saradnik – koordinator za finansijsko-računovodstvene poslove i Stručni saradnik za finansijsko-računovodstvene poslove. Potrebno je primjenjivati Pravilnik u dijelu obaveze donošenja godišnjeg plana kadrova.

� Izvršiti izmjene i dopune Poslovnika o radu Upravnog odbora kako bi se preciziralo

koji je to neophodan broj prisutnih članova Upravnog odbora za validno donošenje odluka, zatim uredio tretman odluka koje su donesene kada nije u donošenju učestvovao predsjednik i uredilo koje se odluke donose većinom glasova prisutnih članova Odbora a koje većinom od ukupnog broja članova Odbora.

� Donijeti poslovnik o radu Nadzornog odbora. � Pokrenuti proceduru usaglašavanja Kolektivnog ugovora Preduzeća sa Zakonom o

radu.


Strana 222

2. Utvrñena je nedosljedna primjena propisa u pojedinim slučajevima, što može imati negativan uticaj na organizaciju i poslovanje Preduzeća. - Članovi Upravnog odbora iz redova zaposlenih nijesu izabrani i nijesu bili birani od aprila

2003. g. (kada je bilo preuzimanje, od beogradskog JAT-a, aerodroma i zaposlenih na aerodromima u Crnoj Gori).

- U članu 40 Statuta predviñena je obaveza Upravnog odbora da, na početku godine, utvrdi mjere i zadatke koje je potrebno sprovesti radi zaštite ugrožavanja životne sredine. Za 2009. g. Upravni odbor nije utvrdio takve mjere i zadatke.

- U članu 20 Statuta predviñena je obaveza Upravnog odbora da donosi program rada i

razvoja preduzeća, finansijski plan, investicione odluke i usvaja izvještaj o poslovanju. Tokom 2008. i 2009. g. usvojen je na sjednici Odbora sljedeći dokument: Finansijski iskazi za 2008. g. sa Nalazom nezavisnog revizora (VIII sjednica, 14. 04. 2009. godine); dok je na III sjednici Odbora 26. 11. 2007. g. usvojen Plan investicija za 2007. i 2008. g. Upravni odbor se upoznao sa Informacijom o realizaciji investicija Preduzeća u 2008. g. i upoznao sa Planom investicionih ulaganja u 2009. g. (VIII sjednica, 14. 04. 2009. godine), što znači da nema Odluke kojom se donosi plan investicija za 2009. godinu, iako je Statutom precizirano da Upravni odbor donosi investicione odluke.

- Još uvijek nijesu realizovani zaključci Upravnog odbora sa IV sjednice 09. 06. 2008. g. da se izvrši kompletiranje Upravnog odbora i da se dostavi Upravnom odboru analiza usklañenosti Statuta i osnivačkih akata Preduzeća sa zakonom. Preduzeće je pokrenulo aktivnosti usmjerene ka realizaciji ovih zaključaka. Nijesu realizovani zaključci Upravnog odbora sa VIII sjednice da se za narednu sjednicu Odbora pripreme i prezentiraju Odboru plan fizičkog obima saobraćaja i Finansijski plan za 2009. g. i Izvještaj o poslovanju preduzeća u 2008. godini.

- Član Nadzornog odbora iz redova zaposlenih nije izabran i nije biran od kada je formiran

Nadzorni odbor. To znači da Nadzorni odbor od 11. 02. 2010. g. ima jednog člana i ne može vršiti svoju statutarnu ulogu.

- Prema prezentiranoj dokumentaciji, u 2009. godini održana je jedna sjednica Nadzornog

odbora 05. 03. 2009. godine. Obaveza Nadzornog odbora je, izmeñu ostalog, i pregled periodičnih obračuna i utvrñivanje da li su sačinjeni u skladu sa propisima. Iz tog razloga, Nadzorni odbor bi trebalo da zasijeda najmanje četiri puta godišnje.

Preporuke

� Državna revizorska institucija preporučuje JP »Aerodromi Crne Gore« da ubrza proceduru kompletiranja Upravnog i Nadzornog odbora sa članovima iz redova zaposlenih i pokrene inicijativu preko nadležnog Ministarstva pomorstva, saobraćaja i telekomunikacija za ubrzanje izbora jednog člana Nadzornog odbora kojeg postavlja Vlada Crne Gore.

� Ubrzati proceduru izvršavanja zaključaka sa sjednica Upravnog odbora koji još

uvijek nijesu realizovani.


Strana 223

� U potpunosti poštovati obaveze predviñene Statutom koje preciziraju da: Upravni odbor donosi ODLUKE o investicijama, donosi program rada i razvoja preduzeća, donosi godišnji i periodični računovodstveni izvještaj, donosi mjere i zadatke koje je potrebno sprovesti radi zaštite ugrožavanja životne sredine; kao i da Nadzorni odbor ima obavezu održavanja sjednica najmanje 4 puta godišnje zbog razmatranja periodičnih obračuna.

3. Revizijom je utvrñeno da su osnovna sredstva nerealno i neobjektivno prikazana u završnom računu za 2009. godinu u dijelu koji se odnosi na zemljište (iznos 5,527 mil. eura), zbog uknjižavanja zemljišta – Tivat po procjeni iz 2000. g. s obzirom na to da su od tada cijene zemljišta porasle kao i zbog neprikazivanja zemljišta koje se odnosi na Aerodrom Podgorica. - Zemljište koje se odnosi na Aerodrom Podgorica nije uknjiženo u knjige Preduzeća. Iz

posjedovnih listova dobijenih od Uprave za nekretnine vidi se da se radi o zemljištu čiji je vlasnik Država Crna Gora a korisnik je JP »Aerodromi Crne Gore«.

- Za zemljište na Aerodromu Tivat postoje brojni tereti i ograničenja od strane bivših

vlasnika i JP »Morsko dobro« iz Budve. Preduzeće je u vezi sa tim preduzelo radnje sreñivanja zemljišnjih knjiga na način da Preduzeće ima jasnu vlasničku sliku na ovom Aerodromu.

- Kod zemljišta koje se odnosi na Aerodrom Podgorica situacija je kompleksnija. Najveći dio

zemljišta koje koristi Preduzeće pripadalo je Vojsci Crne Gore i nije zvanično urañen bilans niti prenos na Preduzeće, što otežava upis zemljišta u katastarske knjige. Nadalje, tek je u pripremi izrada Prostorno-urbanističkog plana za Opštinu Podgorica prije čijeg okončanja nije moguće pribaviti grañevinsku i upotrebnu dozvolu za kapitalne objekte, što je elementarni uslov za valjani upis imovine kod Uprave za nekretnine.

Preporuka

� Državna revizorska institucija preporučuje JP »Aerodromi Crne Gore« da ubrza radnje i procedure nephodne za upis zemljišta koje se nalazi na Aerodromu Podgorica i skidanje tereta ograničenja sa zemljišta Preduzeća na Aerodromu Tivat kod Uprave za nekretnine. Nakon završetka procedure upisa, potrebno je izraditi studiju o procjeni zemljišta koje se nalazi u posjedu Preduzeća kako bi imovina Preduzeća u poslovnim knjigama bila adekvatno prikazana.

4. Nijesu dobijene konfirmacije za meñunarodne dugoročne kredite i nije dostavljen amortizacioni plan za kredit prema EBRD-u. Preduzeće nije prikazalo tekuća dospijeća po dugoročnim kreditima kao kratkoročnu obavezu u završnom računu. - Na dan 31. 12. 2009. g. prikazani dugoročni krediti iznosili su 19,683 mil. eura. Krediti su

dobijeni od Evropske banke za obnovu i razvoj (EBRD) i Evropske investicione banke (EIB). Preduzeće i EBRD potpisali su sporazum o kreditiranju projekta modernizacije aerodroma Podgorica i Tivat dana 12. 12. 2003. g. na iznos od 11 mil. eura, sa rokom otplate od 15 godina, grejs period 3 godine. Povučena sredstva su iznosila 10,235 mil. eura a otplaćeno je do sada 2,552 mil. eura.


Strana 224

- Ugovor o projektu za modernizaciju aerodroma Podgorica i Tivat, sačinjen 27. 02. 2004. godine, potpisali su: Evropska investiciona banka (EIB), Republika Crna Gora i Preduzeće. Kredit je odobren u iznosu od 12 mil. eura. Otplata će početi u 2010. godini. Sredstva su prenesena u četiri tranše po 3 mil. eura.

Preporuka

� Državna revizorska institucija preporučuje JP »Aerodromi Crne Gore« da obezbijedi amortizacioni plan za kredit prema EBRD-u. Takoñe, neophodno je prikazivati u godišnjem finansijskom planu i završnom računu tekuća dospijeća po dugoročnim kreditima kao kratkoročnu obavezu, kako je i predviñeno Meñunarodnim računovodstvenim standardima (MRS).

5. U postupku sprovoñenja javnih nabavki tokom 2008. g. i 2009. g. došlo je do odreñenih propusta prilikom procedure predviñene Zakonom o javnim nabavkama (»Sl. list CG« br. 46/06) kod odreñenog broja otvorenih postupaka javnih nabavki. - Plan Javne nabavke za 2008. g. Zaveden je u arhivi 30. 01. 2008. g. i nije pružen dokaz

da je plan usvojen do kraja prethodne godine za godinu u kojoj se planira sprovoñenje javnih nabavki, kako je precizirano u Zakonu, čl. 27.

- Komisija za otvaranje i vrednovanje ponuda formirana je nakon objavljenog poziva za javno nadmetanje, što je u ssuupprroottnnoossttii ssaa ZZaakkoonnoomm,, ččll.. 3311.. (Broj nabavke: 01/08, 03/08, 05/08, 06/08, 12/08, 13/08). U tom članu je precizirano da Komisija priprema i sprovodi postupak javne nabavke, što znači da je Komisija bila u obavezi da, izmeñu ostalog, pripremi tendersku dokumentaciju i pripremi tekst poziva za javno nadmetanje.

- NNaabbaavvkkaa bbrr.. 1144//22000088, Nabavka službene odjeće. Nakon žalbenog postupka, Komisija za

kontrolu postupka javnih nabavki poništila je postupak javne nabavke i obavezala Preduzeće da objavi ponovni postupak javne nabavke. Preduzeće nije postupilo u skladu sa uputstvom Komisije i objavilo novi postupak javne nabavke, što je uu ssuupprroottnnoossttii ssaa ZZaakkoonnoomm,, ččll.. 110011..

- Ugovor o javnoj nabavci zaključen je prije isteka roka za podnošenje prigovora od 8 dana,

što je ssuupprroottnnoo ZZaakkoonnuu,, ččll.. 7744.. (broj nabavke: 02/08, 07/08, 10/08, 05/09).

KKoodd ooddrreeññeennoogg bbrroojjaa oottvvoorreenniihh ppoossttuuppaakkaa jjaavvnniihh nnaabbaavvkkii ttookkoomm 22000088.. gg.. ii 22000099.. gg.. uuttvvrrññeennoo jjee sslljjeeddeeććee ččiinnjjeenniiččnnoo ssttaannjjee:: - Procjena vrijednosti javne nabavke nije dobro urañena kod većeg broja postupaka, što je

rezultiralo da ugovorena vrijednost bude manja od 23 do 81% od procijenjene vrijednosti (broj nabavke: 02/08, 05/08, 07/08, 12/08, 13/08, 01/09). Dok je kod dva postupka velike vrijednosti ugovorena cijena veća 10%, odnosno 16% od procijenjene vrijednosti (broj nabavke: 08/08, 09/08).


Strana 225

- Komisija se sastoji od parnog broja članova što može dovesti do eventualne blokade procedure javne nabavke u slučaju preglasavanja (broj nabavke: 04/08, 11/08, 17/08, 03/09, 05/09).

Preporuke

� JP »Aerodromi Crne Gore« dužno je da dosljedno primjenjuje Zakon o javnim nabavkama (»Sl. list CG« br. 46/06) kako bi se izbjegli utvrñeni propusti kod sprovoñenja procedure javnih nabavki u 2008. g. i 2009. g.

� Državna revizorska institucija smatra da broj članova Komisije za otvaranje i

vrednovanje ponude treba da bude neparan. Iako Zakonom nije izričito zabranjeno da broj članova Komisije bude paran već je precizirano da ima najmanje 3 člana, u komentaru Zakona se navodi da broj članova Komisije treba da bude neparan kako bi u slučaju preglasavanja tokom sprovoñenja procedure odluke bile donesene.

� Državna revizorska institucija smatra da je neophodno voditi računa o adekvatnoj

procjeni vrijednosti javne nabavke, i sa tim u vezi preduzeti istraživanje tržišta dobavljača, kako ne bi dolazilo do značajne razlike izmeñu procijenjene i realizovane vrijednosti javne nabavke.

6. U postupku sprovoñenja javnih nabavki tokom 2008. g. i 2009. g. došlo je do kršenja Zakona o javnim nabavkama (»Sl. list CG« br. 46/06) kod odreñenog broja otvorenih postupaka javnih nabavki. - NNaabbaavvkkaa bbrr.. 0011//22000088, Nabavka čistača aerodromske piste – 2 kom. Donesena je Odluka o

raspisivanju tendera 19. 12. 2007. godine, a tender je raspisan 22. 01. 2008. godine. Plan Javne nabavke za 2008. godinu je zaveden u arhivi 30. 01. 2008. godine, što znači da je poziv raspisan prije nego je usvojen Plan javnih nabavki za 2008. godinu, što je uu ssuupprroottnnoossttii ssaa ZZaakkoonnoomm,, ččll.. 2277..

- NNaabbaavvkkaa bbrr.. 0033//22000088, Uzimanje u zakup poslovnog prostora na period od 1 godine. U

pozivu na javno nadmetanje navedena je procijenjena cijena zakupa na mjesečnom nivou, što je uu ssuupprroottnnoossttii ssaa ZZaakkoonnoomm,, ččll.. 3377,, gdje je precizirano da se objavi procijenjena vrijednost javne nabavke. NNeemmaa ssaaggllaassnnoossttii DDiirreekkcciijjee zzaa jjaavvnnee nnaabbaavvkkee ddaa ssee zzaakklljjuuččii AAnneekkss uuggoovvoorraa ssaa iizzvvooññaaččeemm,, ššttoo jjee uu ssuupprroottnnoossttii ssaa ččll.. 2266 ZZaakkoonnaa..

- NNaabbaavvkkaa bbrr.. 0088//22000088, Izvoñenje radova na rekonstrukciji i adaptaciji stare pristanišne

zgrade na Aerodromu Podgorica. Planirana vrijednost projekta je bila 3,5 mil. eura, ugovorena vrijednost nakon sprovedenog otvorenog postupka javne nabavke je bila 3,822 mil. Eura, dok je izvedena vrijednost radova bila 4,774 mil. eura ili 24,9% više od ugovorene vrijednosti. Zakonom o javnim nabavkama (čl. 23) dozvoljeno je zaključivanje ugovora bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje samo sa ponuñačem kome je dodijeljen glavni ugovor a ukupna vrijednost ugovora dodijeljenih za dodatne usluge ili radove ne može preći 25% od vrijednosti glavnog ugovora. NNeemmaa ssttuuddiijjee


Strana 226

oopprraavvddaannoossttii zzaa oovvoo kkaappiittaallnnoo uullaaggaannjjee,, ššttoo jjee ssuupprroottnnoo ZZaakkoonnuu,, ččll.. 2277.. NNeemmaa ssaaggllaassnnoossttii DDiirreekkcciijjee zzaa jjaavvnnee nnaabbaavvkkee ddaa ssee zzaakklljjuuččii AAnneekkss uuggoovvoorraa ssaa iizzvvooññaaččeemm,, ššttoo jjee uu ssuupprroottnnoossttii ssaa ččll.. 2266 Zakona. Iznos za koji je potpisan Aneks ugovora iznosi 13,4% vrijednosti javnih nabavki za 2008. g.

-- NNaabbaavvkkaa bbrr.. 0099//22000088, Izvoñenje radova na proširenju platforme za generalnu avijaciju na Aerodromu Tivat. Ugovorena vrijednost radova je bila 1,968 mil. eura, a vrijednost izvršenih radova je bila 2,212 mil. eura, odnosno 244 hilj. eura više, ili 12,4%. NNeemmaa AAnneekkssaa uuggoovvoorraa zzaa pprreekkoorraaččeennuu vvrriijjeeddnnoosstt,, ššttoo jjee ssuupprroottnnoo ZZaakkoonnuu oo oobblliiggaacciioonniimm ooddnnoossiimmaa,, ččll.. 770055 ((»»SSll.. lliisstt CCGG«« 4477//0088)) ii ZZaakkoonnuu,, ččll.. 2233..

- NNaabbaavvkkaa bbrr.. 1133//22000088, Nabavka goriva. Nakon sprovedenog postupka javne nabavke nije

potpisan ugovor sa prvorangiranim preduzećem »Jugopetrol« Kotor, već je potpisan ugovor o kreditnoj liniji sa Crnogorskom komercijalnom bankom za potrošnju goriva bez iznosa u ugovoru, što je uu ssuupprroottnnoossttii ssaa ZZaakkoonnoomm oo oobblliiggaacciioonniimm ooddnnoossiimmaa,, ččll.. 447700 ii ZZaakkoonnoomm,, ččll.. 7744..

- NNaabbaavvkkaa bbrr.. 22//22000099, Osiguranje objekata, opreme, lica, specijalnih motornih vozila i

odgovornosti iz djelatnosti JP »Aerodromi Crne Gore«. Dostavljen je Ugovor sa Lovćen osiguranjem iz 2004. g. i računi u iznosu od 67.764,28 eura koji glase na Lovćen osiguranje. Ugovori nakon završenog postupka javne nabavke potpisani su sa Delta generali osiguranjem i Montenegro osiguranjem i sprovedeni, dok se Lovćen osiguranje ne pominje u postupku nabavke.

- NNaabbaavvkkaa bbrr.. 0044//22000099, Nabavka sredstava za održavanje higijene. Realizovani iznos je bio

67.160,58 eura dok je ugovorena vrijednost bila 59.303,93. NNeemmaa AAnneekkssaa uuggoovvoorraa zzaa pprreekkoorraaččeennuu vvrriijjeeddnnoosstt,, ššttoo jjee ssuupprroottnnoo ZZaakkoonnuu oo oobblliiggaacciioonniimm ooddnnoossiimmaa,, ččll.. 1199 ii ZZaakkoonnuu,, ččll.. 2233..

Preporuke

� JP »Aerodromi Crne Gore« dužno je da dosljedno primjenjuje Zakon o javnim nabavkama (»Sl. list CG« br. 46/06) i Zakon o obligacionim odnosima (»Sl. list CG« 47/08) kako bi se izbjeglo kršenje navedenih zakona koje je utvrñeno kod sprovoñenja procedure javnih nabavki u 2008. i 2009. godini, od čega je najčešća povreda zakona bila potpisivanje Aneksa ugovora sa pojedinim ponuñačima bez saglasnosti Direkcije za javne nabavke.

� Državna revizorska institucija preporučuje da se u što hitnijem roku preduzmu

sljedeće radnje kako bi se otklonile utvrñene nepravilnosti: � Pokrene procedura za potpisivanje Aneksa ugovora sa izvoñačem radova na

proširenju platforme za generalnu avijaciju na Aerodromu Tivat. Ugovorena vrijednost radova je 1,968 mil. eura a vrijednost do sada izvršenih radova je 2,212 mil. eura, odnosno 244 hilj. eura ili 12,4% više.


Strana 227

� Potpiše ugovor sa preduzećem Jugopetrol a.d. Kotor o nabavci goriva shodno okončanom postupku javne nabavke br. 13/08, a raskine ugovor sa Crnogorskom komercijalnom bankom a.d. Podgorica o kreditnoj liniji budući da to nije bio predmet javne nabavke.

� Pokrene proceduru javne nabavke za odabir najpovoljnijeg ponuñača za osiguranje

od avio odgovornosti prema trećim licima. Ugovor sa Lovćen osiguranjem a.d. Podgorica iz 2004. godine, koji predviña automatsko produžavanje važenja u slučaju da se ne raskine nakon isteka ugovornog perioda, nije u skladu sa osnovnim odredbama Zakona o javnim nabavkama.

7. Preduzeće vodi odreñeni broj sudskih sporova kao tuženik, i to: - Od strane većeg broja fizičkih lica radi naknade štete usljed udesa aviona Montenegro

Airlinesa na Aerodromu Podgorica 2005. godine. Putnici su istakli odštetni zahtjev u iznosu od 813,8 hilj. eura s tim što jedan od putnika nije odredio u tužbi visinu odštetnog zahtjeva.

- Od strane »Cyvas General Trade« ltd, vodećeg člana konzorcijuma CCM u postupku

rekonstrukcije aerodroma u Podgorici i Tivtu, koji je podnio ICC-u u Parizu zahtjev za arbitražu po osnovu nepoštovanja ugovornih obaveza u iznosu od 2,285 miliona eura. Procjena pravnog zastupnika Preduzeća je da će se Preduzeće teretiti za onaj iznos za koji se smatra da predstavlja realnu naknadu za izvršene radove.

Preporuka

� Državna revizorska institucija preporučuje JP »Aerodromi Crne Gore« da preduzme sve mjere i aktivnosti ka pozitivnom rješavanju sudskog spora sa preduzećem »Cyvas General Trade« ltd, u iznosu od 2,285 mil. eura budući da bi u slučaju negativnog ishoda moglo doći do značajne materijalne štete za preduzeće, a time i za Državu Crnu Goru.

IZVOD

IZ IZVJEŠTAJA O REVIZIJI ZAVRŠNOG RAČUNA BUDŽETA

OPŠTINE HERCEG NOVI ZA 2009. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Opština Herceg Novi Predmet revizije: Završni račun budžeta Opštine Herceg Novi za 2009. godinu Trajanje revizije: 60 revizorskih dana Sastav Kolegijuma: g. Dragiša Pešić, član Senata – rukovodilac Kolegijuma



Strana 231


Opština Herceg Novi je konstituisana i funkcioniše shodno Zakonu o lokalnoj samoupravi (»Sl. list RCG« br. 42/03, 28/04, 75/05, 13/06 i »Sl list Crne Gore« br. 88/09). Na osnovu Zakona je donesen Statut Opštine 29. 04. 2004. godine (»Sl. list RCG – opštinski propisi« br. 15/04, 31/06 i 14/07) dok je na osnovu Zakona i Statuta Opštine donesen Poslovnik Skupštine Opštine Herceg Novi (»Sl. list RCG – opštinski propisi« br. 15/04 i 31/06). Unutrašnja organizacija lokalne uprave definisana je Odlukom o organizaciji i načinu rada lokalne uprave (»Sl. list RCG – opštinski propisi« br. 22/09).

Opština ima svojstvo pravnog lica, ima svoje prihode sa kojima slobodno raspolaže u skladu sa Zakonom o lokalnoj samoupravi i Zakonom o finansiranju lokalne samouprave (»Sl. list RCG« br. 42/03 i 44/03 i »Sl. list Crne Gore« br. 05/08 i 51/08) i ima državnu imovinu ustupljenu na korišćenje, upravljanje i raspolaganje u skladu sa Zakonom o državnoj imovini (»Sl. list CG« br. 21/09).

U skladu sa Statutom, Opština donosi: planove i programe razvoja, prostorne i urbanističke planove, program ureñenja grañevinskog zemljišta, budžet i završni račun budžeta, plan kapitalnih poboljšanja i investicionu politiku, planove i programe u pojedinim pravnim oblastima, program razvoja i zaštite životne sredine.

Na osnovu rezultata izbora održanih 06. 04. 2008. godine, vlast u Herceg Novom vrši koalicija: Socijalistička narodna partija, Pokret za promjene, Srpska lista i Narodna stranka.

Ukupan broj zaposlenih 31. 12. 2009. g. je bio 232.

Sjedište opštine je u Herceg Novom. Predsjednik opštine je Dejan Mandić.

Revizorska kuća Deloitte vrši reviziju Završnog računa budžeta Opštine od 2004. do 2009. godine, odnosno šest godina uzastopno.

Opštinska javna preduzeća su: Vodovod i kanalizacija, Čistoća, Komunalno stambeno preduzeće, Sportski centar »Igalo«, a opštinske javne ustanove su: »Gradska biblioteka i čitaonica Herceg Novi«, »Herceg fest«, Zavičajni muzej i umjetnička galerija »Josip Bepo Benković«.

SSkkuuppššttiinnaa ooppššttiinnee je predstavnički organ Opštine, koju čini 35 odbornika izabranih na period od 4 godine.

PPrreeddssjjeeddnniikk ooppššttiinnee je izvršni organ Opštine. Predsjednik opštine Dejan Mandić izabran je na neposrednim izborima 2009. g. i mandat mu traje 5 godina. On predstavlja i zastupa Opštinu, stara se o izvršavanju zakona i drugih propisa, predlaže propise koje donosi Skupština.

Shodno Odluci o organizaciji i načinu rada lokalne uprave, od decembra 2009. godine, u opštini postoje 4 sekretarijata, i to:

- Sekretarijat za društvene djelatnosti i opštu upravu, - Sekretarijat za finansije i ekonomski razvoj, - Sekretarijat za urbanizam i grañevinarstvo i - Sekretarijat za komunalno stambene poslove i zaštitu životne sredine.


Strana 232

Za vršenje specifičnih poslova osnovani su: Komunalna policija, Informacioni centar, Služba zaštite, Kabinet predsjednika opštine, Služba Glavnog administratora i Služba Skupštine.

Za vršenje poslova iz oblasti imovinskih prava obrazovana je Direkcija za imovinu.

Za vršenje poslova iz oblasti lokalnih javnih prihoda opštine obrazovana je Uprava lokalnih javnih prihoda.

Za vršenje poslova gazdovanja opštinskim parkiralištima osnovana je Agencija za upravljanje javnim parkiralištima Herceg Novi, a za upravljanje lukom Agencija za gazdovanje gradskom lukom. 2. RAČUNOVODSTVENE POLITIKE

Zakon o budžetu daje smjernice za računovodstvene politike svim subjektima u državi koji funkcionišu na principu budžetskog poslovanja.

Računovodstvo se vodi na gotovinskoj osnovi. Prihodi i rashodi se evidentiraju na osnovu gotovinskih transakcija u izvještajnom periodu nezavisno od momenta nastanka poslovnog dogañaja.

Opština vodi računovodstveno poslovanje u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (»Sl. list RCG« br. 35/05, 37/05 i 81/05).

Opština je otvorila konsolidovani račun trezora shodno Uputstvu o radu trezora lokalne samouprave (»Sl. list RCG – opštinski propisi« br. 23/05).


Strana 233

3. MIŠLJENJE SA PREGLEDOM UTVRĐENIH KONSTATACIJA I DATIH PREPORUKA

Revizijom je utvrñeno da ne postoje materijalno značajne greške ili značajna odstupanja kod zvanično prezentiranih finansijskih izvještaja Opštine Herceg Novi za 2009. godinu. Meñutim, utvrñena je povreda zakonskih propisa kojima se ureñuje procedura javnih nabavki. Stoga, nadležni Kolegijum je po predmetnoj reviziji izrazio USLOVNO POZITIVNO MIŠLJENJE.

1. Opština Herceg Novi nije donijela Statut Opštine usaglašen sa promjenama državno pravnog

statusa Crne Gore i Zakonom o državnoj imovini i Izmjenama i dopunama Zakona o finansiranju lokalne samouprave, koji su u meñuvremenu usvojeni.

� Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Herceg Novi da ubrza proceduru

za donošenje novog Statuta Opštine koji bi bio usaglašen sa pozitivnim pravnim propisima države Crne Gore.

2. Revizorska kuća Deloitte vrši reviziju Završnog računa budžeta Opštine od 2004. do 2009.

godine, odnosno šest godina uzastopno. � Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Herceg Novi da izabere drugu

revizorsku kuću za reviziju Završnog računa budžeta za 2010. g. budući da je prema Meñunarodnim standardima za reviziju javnog sektora predviñeno da saradnja sa jednom revizorskom kućom ne bi trebalo da bude duža od 3 godine uzastopno.

3. Revizijom nije bilo moguće utvrditi potencijalni iznos duga prema Opštini po osnovu naknade

za ureñivanje izgrañenog grañevinskog zemljišta budući da ne postoji adekvatna baza podataka o svim nelegalno izgrañenim objektima na teritoriji opštine Herceg Novi.

� Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Herceg Novi da, uz saradnju sa

nadležnim državnim organima, preduzme mjere i aktivnosti na evidenciji i formiranju baze podataka o nelegalno izgrañenim objektima na teritoriji opštine u cilju adekvatne procjene i naplate ovog prihoda.

4. U finansijskom iskazu gdje su evidentirane neizmirene obaveze (NEO) za 2008. godinu nijesu

prikazane sve obaveze, odnosno bile su potcijenjene za iznos od 364 hilj. eura. � Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Herceg Novi da formira

evidenciju obaveza po dobavljačima na osnovu prispjele dokumentacije, gdje bi se obaveze smanjivale za izvršene isplate a salda na računima bi pokazivala stanja neizmirenih obaveza.

5. Plan javnih nabavki je nerealno procijenjen, što se zaključuje iz obima realizacije, na osnovu

dostavljene dokumentacije, koji je bio svega 10% od plana u 2009. godini. � Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Herceg Novi da prilikom procjene

godišnjeg Plana javnih nabavki izvrši detaljnu analizu tržišta dobavljača, tržišta kupaca i raspoloživih tokova budžetskog novca u planskom periodu kako bi se izbjegla velika odstupanja izmeñu planskih i realizovanih veličina kod javnih nabavki.


Strana 234

6. U postupku sprovoñenja javnih nabavki tokom 2009. godine došlo je do kršenja Zakona o javnim nabavkama (»Sl. list CG« br. 46/06), i to: - Nije bio imenovan službenik za javne nabavke u Opštini u 2009. godini, što je suprotno

Zakonu, čl. 30.

- Kod dva postupka koji su realizovani preko JP »Komunalno stambeno« Herceg Novi utvrñene su sljedeće nepravilnosti, odnosno sljedeće činjenično stanje: a. Nedostaje odluka o pokretanju postupka javne nabavke za izbor najpovoljnijeg

ponuñača, što je u suprotnosti sa Zakonom, čl. 28. b. Komisija za otvaranje i vrednovanje ponuda formirana je nakon objavljenog poziva za

javno nadmetanje, što je u suprotnosti sa Zakonom, čl. 31. U tom članu je precizirano da Komisija priprema i sprovodi postupak javne nabavke, što znači da je Komisija bila u obavezi da, izmeñu ostalog, pripremi tendersku dokumentaciju i pripremi tekst poziva za javno nadmetanje.

c. Komisija se sastoji od parnog broja članova, što može dovesti do eventualne blokade procedure javne nabavke u slučaju preglasavanja.

d. Nedostaje standardni formular tenderske dokumentacije koji utvrñuje nadležni organ uprave, shodno čl. 37.

- Revizorskim postupkom kontrole dokumentacije vezane za realizaciju kapitalnih izdataka, utvrñeno je da su potpisani ugovori i plaćene fakture bbeezz sspprroovveeddeennoogg ppoossttuuppkkaa jjaavvnnee nnaabbaavvkkee ili nijesu dostavljeni dokazi da je sproveden postupak javne nabavke, kod 6 preduzeća, ukupno isplaćeno 303 hilj. eura, što je u suprotnosti sa Zakonom o javnim nabavkama, čl. 2.

� Opština Herceg Novi dužna je da dosljedno primjenjuje Zakon o javnim nabavkama

kako bi se izbjegli utvrñeni propusti kod sprovoñenja procedure javnih nabavki u 2009. godini.

7. Opština Herceg Novi nema potpunu evidenciju sopstvene imovine. Opština je pristupila rješavanju problema evidencije nepokretne imovine iako taj proces nije doveden do kraja.

� Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Herceg Novi da ubrza radnje i

procedure neophodne za okončanje evidencije sopstvene nepokretne imovine, shodno Zakonu o državnoj imovini.

8. Prema izvještaju o stanju sudskih predmeta, novčana potraživanja trećih lica prema Opštini iznose 9,7 mil. eura. Gubitak ovih sporova, meñu kojima se posebno izdvaja spor vrijedan 1,2 mil. Eura, koji vodi JP »Vodovod i kanalizacija«, može imati značajan negativan efekat na likvidnost opštinskog budžeta.

� Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Herceg Novi da ubrza sve mjere i

aktivnosti ka rješavanju sudskih sporova koje treća lica vode sa Opštinom u cilju izbjegavanja dodatnih troškova voñenja postupka.

III DIO

NALAZI I PREPORUKE DRŽAVNE REVIZORSKE INSTITUCIJE


Strana 237

Senat Državne revizorske institucije, u skladu sa članom 19 i 26 Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji (»Sl. list« RCG« br. 28/04, 27/06 i 78/06, »Sl. list CG« br. 17/07), a u cilju daljeg unapreñivanja sistema javnih finansija u narednom periodu, na osnovu Izvještaja o reviziji Završnog računa budžeta Crne Gore za 2009. godinu i 13 pojedinačnih izvještaja o izvršenim revizijama, utvrdio je sljedeće mjere koje se preporučuju Skupštini Crne Gore:

1. Primjena propisa

Revizijama je utvrñeno da pojedini budžetski korisnici kasne sa realizacijom preuzetih aktivnosti na sprovoñenju zakonskih i podzakonskih propisa. Neprimjenjivanje, odugovlačenje u primjeni ili kršenje propisa konstatovano je u radu pojedinih budžetskih korisnika. Revizijom je utvrñeno kašnjenje u primjeni Zakona o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru i Zakona o državnoj imovini, kršenje Zakona o budžetu, Zakona o javnim nabavkama, Zakona o državnim službenicima i namještenicima, Zakona o radu i dr. Utvrñeno je da pojedini budžetski korisnici u okviru svojih nadležnosti nijesu postupali u skladu sa obavezama utvrñenim zakonskim i podzakonskim propisima i zaključcima Skupštine Crne Gore u otklanjanju nepravilnosti utvrñenim revizijama Završnog računa iz prošlih godina. Nadležne potrošačke jedinice nijesu uradile i donijele: Registar državne imovine i Diobni bilans izmeñu Ministarstva unutrašnjih poslova i javne uprave i Uprave policije. Pravilnike o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji nijesu donijeli: Uprava za imovinu, Lučka uprava, Uprava za mlade i sport i Direkcija za željeznice. Pojedini budžetski korisnici nijesu poštovali ni zaključke Vlade usmjerene na ublažavanje posljedica ekonomske krize o zabranama: zapošljavanja, nabavke službenih automobila i službenih putovanja u inostranstvo, a nijesu ispoštovali ni zaključak o procjeni viška zaposlenih u organima državne uprave.

� Neophodno je da korisnici javnih sredstava obezbijede veći nivo fiskalne discipline, uz dosljednu primjenu zakonskih i podzakonskih propisa.

2. Planiranje budžeta, izvršenje i izvještavanje

Planiranje budžeta i njegovo izvršenje pokazuju odreñene neracionalnosti. Budžeti pojedinih potrošačkih jedinica nijesu u potpunosti utemeljeni na analizama stvarnih potreba po strukturi rashoda i utvrñenim namjenama. Proces planiranja treba zasnivati na načelu sveobuhvatnosti, što znači da je neophodno planirati i sredstva donatora kojima se realizuju odreñene programske aktivnosti. Izuzetak je prihvatljiv ukoliko donator izričito zahtijeva izuzeće donatorskih sredstava iz budžetskog plana.


Strana 238

Revizijom je utvrñeno da postoje razlike u podacima iskazanim u Predlogu zakona o Završnom računu budžeta Crne Gore za 2009. godinu i podacima iskazanim u evidenciji potrošačkih jedinica (Zavod za izvršenje krivičnih sankcija, Zavod za meñunarodnu naučnu, prosvjetno-kulturnu i tehničku saradnju, Crnogorsko narodno pozoriste i Zavod za zbrinjavanje izbjeglica, Nacionalna turistička organizacija). Revizijom planiranog i izvršenog budžeta utvrñeno je da potrošačke jedinice (subjekti revizije) svoju potrošnju nijesu uskladili sa visinom odobrenog budžeta za 2009. godinu i da se budžetom odobrena sredstva nijesu u cjelini namjenski koristila. Revizijom je utvrñeno da u Izvještaju o novčanim tokovima III (INT-III obrascu), koji se dostavlja Ministarstvu finansija, nijesu iskazane finansijske transakcije u vezi sa donacijama, transakcije finansirane iz depozita koji se nalaze na posebnim računima komercijalnih banaka, a prisutna je i neadekvatna evidencija u strukturi iskazanih izdataka. Revizijom je utvrñeno da pojedine potrošačke jedinice nijesu pravilno sačinile Izjavu o načinu utroška sredstava (obrazac 6). Sredstva su evidentirana kao izdatak u Glavnoj knjizi Državnog trezora i nijesu do 31. 03. 2010. godine prenijeta krajnjem korisniku. Potrošačke jedinice su u obavezi da storniraju nastali izdatak i za isti iznos uvećaju Konsolidovani račun Državnog trezora. Revizijom je utvrñeno da se računovodstvene evidencije Zavoda za izvršenje krivičnih sankcija zasnivaju na oobbrraaččuunnsskkoojj oossnnoovvii,, a da se godišnji finansijski izvještaji pripremaju, sastavljaju i podnose Ministarstvu finansija u skladu sa članom 6 Pravilnika o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave na gotovinskoj osnovi. Revizijom je utvrñeno da Zavod za izvršenje krivičnih sankcija dio ostvarenih prihoda od sopstvene djelatnosti nije uplatio na račun Državnog trezora shodno članu 32 Zakona o budžetu, već je shodno zaključenim ugovorima o asignaciji i kompenzaciji izvršio meñusobno kompenziranje obaveza i potraživanja. Revizijom je utvrñeno da potkorisnici (javne ustanove) budžeta Ministarstva prosvjete ne podnose kvartalne izvještaje Ministarstvu, kao i da se njihove aktivnosti finansiraju na osnovu dostavljenih zahtjeva direktora javnih ustanova (sa priloženim kopijama računa), sukcesivnim prenosom sredstava na žiro-račune tih ustanova. Konstatovano je da pojedine potrošačke jedinice neredovno predaju Poreskoj upravi mjesečne izvještaje o isplaćenim ličnim primanjima, obračunatim i obustavljenim porezima i doprinosima iz ličnih primanja i na lična primanja (obrazac OPD1) i godišnje izvještaje o obračunatim ličnim primanjima, obračunatim i uplaćenim porezima i doprinosima iz ličnih primanja za sve zaposlene (obrazac OPD3), što nije u skladu sa članom 47 Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica. Obavezu dostavljanja godišnjih finansijskih izvještaja Ministarstvu finansija – Državnom trezoru imalo je 80 potrošačkih jedinica, ali neki finansijski izvještaji nijesu sastavljeni u skladu sa Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja godišnjih finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave.


Strana 239

Revizijom je utvrñeno da struktura rashoda koja je iskazana kod Ministarstva inostranih poslova, Ministarstva prosvjete i nauke, Uprave policije, Uprave za imovinu, Fitosanitarne uprave, Zavoda za metrologiju, Seizmološkog zavoda i Prekršajnih organa ne odgovara u cjelini stvarno izvršenoj budžetskoj potrošnji. Potrošačke jedinice su dijelom vršile plaćanja koja ne korespondiraju sa budžetom iskazanim namjenama. Revizijom je utvrñeno da su pojedini subjekti revizije, neadekvatnom evidencijom, izbjegli planska ograničenja za 2009. godinu i izvršili prekoračenja pojedinih izdataka u odnosu na plan.

� Korisnici javnih sredstava treba da dosljedno primjenjuju propise koji ureñuju oblast evidencije poslovnih transakcija, prije svega Zakona o budžetu, kao i da obezbijede veći nivo analitike u iskazivanju primitaka i izdataka, sa ciljem realnijeg praćenja ostvarivanja budžetskog plana.

� Ministarstvo finansija treba da nastavi aktivnosti na uvoñenju indikatora za programske budžete i sveobuhvatno planiranje budžeta po programima i potprogramima sa izvorima njihovog finansiranja.

� Potrebno je da subjekti revizije, kod kojih je to konstatovano u pojedinačnim izvještajima o reviziji, isprave Izvještaj o novčanim tokovima III i o tome obavijeste Ministarstvo finansija i Državnu revizorsku instituciju i iskažu dobijena sredstva na ime donacija za odreñene projekte do visine odobrenih, odnosno utrošenih sredstava od strane donatora, kao i transakcije finansirane iz depozita i ostalih priliva.

� Potrošačke jedinice treba da obezbijede urednu predaju mjesečnih i godišnjih OPD obrazaca Poreskoj upravi, u skladu sa članom 47 Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica.

� Preporučuje se Ministarstvu prosvjete i nauke da uvede pojačan nadzor i kontrolu u ustanovama prosvjete i obaveže ih da u svojim godišnjim finansijskim izvještajima prikazuju prihode od obavljanja sopstvene djelatnosti, kao i da sastavljaju i podnose Ministarstvu kvartalne finansijske izvještaje.

� Potrošačke jedinice treba da prihode ostvarene od sopstvene djelatnosti

uplaćuju na račun Državnog trezora, shodno članu 32 Zakona o budžetu.

� Potrošačke jedinice treba da poštuje ugovorenu dinamiku plaćanja i da u narednom periodu, ukoliko to nije definisano ugovorom, prestanu sa praksom avansnog plaćanja dobavljačima.


Strana 240

3. Ostvarivanje nadzorne i kontrolne funkcije države Revizijom Zavoda za izvršenje krivičnih sankcija, Agencije za promociju stranih investicija, Nacionalne turističke organizacije i Crnogorskog narodnog pozorišta, konstatovano je da nadležni organi (ministarstva) nijesu vršili poslove upravnog nadzora shodno članu 11 tačka 5 Zakona o državnoj upravi. Takoñe, revizijom javnog preduzeća »Aerodromi Crne Gore« ustanovljeno je da nadležno ministarstvo nije, pravovremeno i na odgovarajući način, vršilo kontrolnu funkciju, shodno odredbama člana 77 Zakona o državnoj upravi.

� Neophodno je da nadležna ministarstva, shodno Zakonu o državnoj upravi, blagovremeno i u potpunosti vrše nadzornu i kontrolnu funkciju.

4. Funkcionisanje internih kontrola

Revizijama je utvrñeno da postoje slabosti u funkcionisanju internih kontrola. Potrošačke jedinice nijesu utvrdile kontrolne postupke kojima bi definisale protok dokumentacije, arhiviranje i evidenciju internih akata. Pojedine potrošačke jedinice nijesu donijele akt kojim se regulišu prava, ograničenja i pravdanja pojedinih izdataka. Takoñe nijesu, u skladu sa Uredbom o kancelarijskom poslovanju organa državne uprave, zavedena akta koja se koriste u internim poslovnim komunikacijama, planovi i programi, izvještaji o izvršenim aktivnostima, zapisnici sa sjednica kolegijuma kao i ostala interna dokumenta, koja dobrim dijelom čine osnov sprovedenih aktivnosti. Revizijom utvrñeni nedostaci kod izdataka potvrñuju slabosti interne kontrole koje imaju uticaja na trošenje državnog novca i na efikasnost upravljanja budžetom odobrenih sredstava.

Interne kontrole, u većini slučajeva, nijesu spriječile nastajanje nepravilnosti u dosljednoj primjeni Zakona o javnim nabavkama i Zakona o državnim službenicima i namještenicima. Iako su subjekti revizije u najvećem broju slučajeva uspostavili interne procedure kada su u pitanju troškovi reprezentacije, potrošnja goriva, upotreba službenih telefona i upotreba službenih automobila, odreñivanjem limita potrošnje, revizijom je utvrñeno da su plaćanja vršena na osnovu dokumentacije koja je potpisana od strane glavnog službenika za finansije, bez prethodno dobijene pismene potvrde da je usluga obavljena ili da je roba ili oprema isporučena, u skladu sa odobrenim nalogom za nabavku, potpisanim ugovorom, obavezujućim sporazumom ili administrativnim nalogom, kako je utvrñeno tačkom 41 i 42 Uputstva o radu Državnog trezora u poglavlju III »Kontrola izdataka«.

� Preporučuje se potrošačkim jedinicama da obezbijede potpunu primjenu Uputstva o radu Državnog trezora i poboljšaju sistem interne kontrole i na taj način trošenje budžetom odobrenih sredstava učine transparentnijim i efikasnijim.


Strana 241

5. Unutrašnja revizija

Zakonom o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola (»Sl. list RCG« br. 73/08) i Uredbom o uspostavljanu unutrašnje revizije u javnom sektoru (»Sl. list RCG« br. 23/09) odreñeni su subjekti koji su u obavezi da uspostave unutrašnju reviziju na način predviñen Zakonom. Rok za formiranje posebnih organizacionih jedinica za unutrašnju reviziju u skladu sa Zakonom i Uredbom istekao je 21. marta 2010. godine. Veći broj organa, koji je po tom osnovu imao obavezu, sistematizovao je posebnu organizacionu jedinicu za unutrašnju reviziju, ali samo manji broj je rasporedio predviñeni kadar za izvršavanje poslova iz djelokruga unutrašnje revizije.

� Preporučuje se Ministarstvu finansija da shodno Zakonu o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru i Uredbi o uspostavljanju unutrašnje revizije, ubrza proces uspostavljanja unutrašnje revizije u državnim organima koji to još nijesu učinili.

6. Zapošljavanje državnih službenika i namještenika

Revizijom je utvrñeno da je usvojena regulativa koja reguliše zapošljavanje državnih službenika i namještenika, ali je utvrñeno, takoñe, da postoje problemi u primjeni zakonskih i podzakonskih akata, kao i izostanak odgovornosti starješina državne uprave i efikasne nadzorne funkcije.

� Preporučujemo Vladi Crne Gore da obezbijedi dosljednu primjenu propisa o zasnivanju radnog odnosa u svim državnim organima i vodi racionalniju politiku zapošljavanja, tako što će obezbijediti da se prije novog zapošljavanja upražnjeno radno mjesto pokuša popuniti internim resursima.

� Preporučujemo Vladi Crne Gore da, u cilju utvrñivanja poslova i rokova u kojim će Uprava za kadrove obaviti izradu i objaviti Program zapošljavanja pripravnika, izvrši konkretizaciju projektnog zadatka.

� Preporučujemo Vladi Crne Gore da racionalizuje zapošljavanje po osnovu ugovora o djelu za obavljanje poslova iz redovnih nadležnosti budžetskih korisnika i pojača nadzor nad sprovoñenjem Zakona o državnim službenicima i namještenicima uz sankcionisanje prekršioca u skladu sa navedenim zakonom.


Strana 242

� Preporučujemo Ministarstvu unutrašnjih poslova i javne uprave da pojača upravni nadzor nad sprovoñenjem Zakona o državnim službenicima i namještenicima radi obezbjeñivanja unosa i redovnog ažuriranja podataka u kadrovski informacioni sistem, kako bi Uprava za kadrove obezbijedila potrebne evidencije neophodne za kvalitetnije upravljanje kadrovima.

7. Ostvarivanje i evidencija prihoda Revizijom prihoda budžeta ostvaren je i uvid u prihode Uprave za vode koja svoju djelatnost obavlja u skladu sa Zakonom o vodama (»Sl. list RCG« br. 27/07), Zakonu o finansiranju upravljanja vodama (»Sl. list CG« br. 65/08) i Uredbom o organizaciji i načinu rada državne uprave (»Sl. list CG« br. 59/09 i 15/10). U skladu sa Zakonom o finansiranju upravljanja vodama, sredstva od vodnih naknada, naknada za sticanje vodnog prava i naknada od zakupa javnog vodnog dobra i vodnih objekata i sistema pripadaju budžetu Crne Gore i budžetima lokalnih samouprava na čijim teritorijama se nalaze vode, vodno dobro, vodni objekti i sistemi koji se koriste ili zagañuju vodu recipijenta, u srazmjeri 70%:30%.

Zakonom o boravišnoj taksi definisan je širok krug obveznika koji su osloboñeni plaćanja boravišne takse. Postojeći sistem naplate i rasporeñivanja boravišne takse, koji se ostvaruje na način da se lokalnim turističkim organizacijama uplaćuje 80%, a Nacionalnoj turističkoj organizaciji 20%, prati problem neadekvatne kontrole o uplatama boravišne takse.

� Potrebno je preduzeti aktivnosti da se javna vodna dobra evidentiraju kod nadležnog organa da bi se omogućio obračun i naplata naknade od zakupa javnog vodnog dobra i vodnih objekata i sistema, što bi dovelo do uvećanja prihoda budžeta države.

� Ministarstvo turizma treba da, u saradnji sa Ministarstvom finansija i Nacionalnom turističkom organizacijom, inicira izmjene i dopune Zakona o boravišnoj taksi u kojima bi se precizirale odredbe koje se odnose na oslobañanja od plaćanja boravišne takse (član 3) i donošenje akta o načinu uplaćivanja i rasporeñivanja boravišne takse, kojim bi se utvrdilo da obveznici boravišnu taksu uplaćuju na jedinstveni žiro-račun.


Strana 243

8. Neizmirene obaveze

Revizijama je utvrñeno da pojedine potrošačke jedinice nemaju knjigovodstvenu evidenciju neizmirenih obaveza. Izvještaj o neizmirenim obavezama za 2009. godinu nije pravilno popunjen od strane pojedinih potrošačkih jedinica kada su u pitanju neizmirene obaveze u prethodnom periodu, kao i neizmirene obaveze po osnovu neplaćenih poreza i doprinosa na zarade u 2009. godini.

� Ministarstvo finansija treba da unaprijedi sistem evidencije neizmirenih obaveza i u narednom periodu potrebno je donijeti obavezujuće procedure evidentiranja neizmirenih obaveza, podržanih adekvatnim informacionim programom, koje bi omogućile praćenje obaveza.

� Potrošačke jedinice su u obavezi da, u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština, evidentiraju obaveze nastale u poslovnoj godini.

9. Bruto zarade i ostala lična primanja

Revizijom bruto zarada i ostalih ličnih primanja utvrñene su odreñene nepravilnosti u primjeni zakonskih propisa koji ureñuju pitanja zarada, naknada zarada i drugih naknada, prekovremeni rad, kao i rasporeñivanje državnih službenika i namještenika na radna mjesta. Revizijom je utvrñeno da se u Ministarstvu finansija vrši obračun i isplata zarada za Skupštinu Crne Gore, organe državne uprave i pravosuña, kojim je obuhvaćeno 6.650 lica, odnosno 475 lica više u odnosu na prošlu godinu, dok se za: Zavod za izvršenje krivičnih sankcija, Ministarstvo unutrašnjih poslova i javne uprave, Upravu policije, Upravu za šume, Agenciju za nacionalnu bezbjednost, Ministarstvo odbrane, Direkciju za zaštitu tajnih podataka, ustanove socijalne i dječije zaštite, specijalne ustanove, srednje škole, osnovne škole i predškolske ustanove, obračun vrši u navedenim organima i ustanovama, dok se isplata vrši preko Državnog trezora. Revizijom je utvrñeno da Upravni odbor Ispitnog centra u skladu sa Zakonom i Opštim kolektivnim ugovorom ima diskreciono pravo da odreñuje zaradu direktora koja se odreñuje ugovorom o radu. Meñutim, Odlukom o izmjeni odluke o imenovanju direktora, Upravni odbor je izvršio izmjenu koeficijenta utvrñenog u članu 6 Ugovora o dopunskom radu u visini 8,00 i utvrdio visinu novog koeficijenta od 24,5 bez obrazloženja o izmjeni složenosti poslova radnog mjesta i vremena provedenog na radu.


Strana 244

Konstatovano je nastojanje potrošačkih jedinica da održe pretjerani broj programa, ali i »stečenih« prava bez isticanja poteškoća u njihovom finansiranju. Konstatovano je, takoñe, da potrošačke jedinice nijesu usaglasile broj i strukturu zaposlenih sa pravilnicima o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji.

� Isplatu naknada službenicima, članovima radnih grupa vršiti po rješenjima sa jasno utvrñenim osnovom isplate, obračunatim i obustavljenim porezima i doprinosima na lična primanja i iste iskazivati na odgovarajuće račune propisane Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.

� Neophodno je da potrošačke jedinice usaglase broj i strukturu zaposlenih sa pravilnicima o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji. Isplate zaposlenim po osnovu povećanog obima posla, izuzetnih rezultata i kvaliteta rada vršiti isključivo u skladu sa Zakonom o zaradama državnih službenika i namještenika i podzakonskim aktima donijetim u skladu sa ovim zakonom.

� Dodatni angažman zaposlenih tretirati kao prekovremeni rad, u skladu sa čl. 42 i 45 Zakona o radu, i obezbijediti dosljednu primjenu Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica.

10. Stambena politika

Državna revizorska institucija je i prilikom revizije Završnog računa budžeta za 2007. i 2008. godinu upozoravala da kod dodjele sredstava za rješavanje stambenih pitanja treba obezbijediti kvalitetan nadzor nad otplatom datih kredita, ali ove preporuke nijesu u potpunosti ispunjene ni u budžetskoj 2009. godini. S obzirom na to da dosadašnja praksa rješavanja stambenih potreba i korišćenje sredstava za stambene potrebe nije bila u dovoljnoj mjeri transparentna, ovu problematiku treba rješavati iznalaženjem kvalitetnijih rješenja, poboljšanjem evidencije i transparentnosti postupka. Na taj način bi se suzila diskreciona ovlašćenja i obezbijedile unaprijed predviñene procedure koje bi obezbijedile transparentnost cjelokupnog postupka s obaveznim objavljivanjem javnog konkursa. Ovaj segment budžetske potrošnje mora pratiti i adekvatna evidencija da se ne bi desilo da pojedinci više puta dobijaju kredite ili bespovratnu pomoć, što je bio slučaj u dosadašnjoj praksi.

� Dosadašnja praksa rješavanja stambenih potreba i korišćenje sredstava za stambene potrebe nije bila u dovoljnoj mjeri transparentna, te u cilju iznalaženja kvalitetnijih rješenja preporučujemo unapreñivanje sistema u ovoj oblasti u pravcu poboljšanja evidencije i transparentnosti postupaka, kao i preciziranje diskrecionih prava.


Strana 245

� Preporučuje se da Komisija za stambena pitanja i Uprava za imovinu upute opomene svim korisnicima stambenih kredita koji kasne u izvršavanju kreditnih obaveza ili ne vraćaju kredit, kao i da u skladu sa ugovorima o kreditu poštuju ugovorenu dinamiku otplate kredita ili da u protivnom aktiviraju sredstva obezbjeñenja kredita i pokrenu postupak prinudne naplate pred nadležnim sudom.

11. Korišćenje sredstava tekuće rezerve Iz sredstava tekuće budžetske rezerve vršene su isplate državnim organima, javnim ustanovama, sportskim klubovima, privrednim društvima, fizičkim licima i političkim partijama, shodno zaključcima Vlade Crne Gore, odlukama Užeg kabineta Vlade i odlukama Komisije za raspodjelu dijela sredstava iz tekuće budžetske rezerve.

U 2009. godini je utvrñeno da u pojedinim slučajevima i dalje postoji praksa da se sa ove pozicije vrše plaćanja koja po prirodi nastanka nijesu ni hitna ni nepredviñena, što nije u skladu sa zakonskim osnovom.

� Preporučuje se Vladi Crne Gore da obezbijedi dosljednu primjenu korišćenja sredstava iz tekuće rezerve za hitne i nepredviñene izdatake, odnosno za potrebe odreñene Zakonom o budžetu.

� Preporučuje se Ministarstvu finansija da izvrši izmjene i dopune Pravilnika o

načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave i obaveže budžetske korisnike da, radi transparentnijeg korišćenja sredstava rezervi, o utrošenim sredstvima iz tekuće rezerve dostavljaju uz godišnje finansijske izvještaje i izjavu o načinu utroška tih sredstava.

12. Blagajničko poslovanje

Revizijom blagajničkog poslovanja u pojedinim potrošačkim jedinicama utvrñeno je da dnevnici blagajni nijesu voñeni ažurno, promjene nijesu evidentirane hronološki, odnosno nije obezbijeñena ažurna evidencija o stanju gotovine u pojedinim blagajnama. Obračun dnevnica za službena putovanja u pojedinim slučajevima nije izvršen u skladu sa Uredbom o naknadama i drugim primanjima državnih službenika i namještenika.

Revizijom izvršenom kod potrošačkih jedinica utvrñeno je da putne naloge u 2009. godini ne prati uvijek adekvatna propratna dokumentacija a u pojedinačnim slučajevima se priznaju i plaćaju troškovi sa priloženim nefiskalnim računima.


Strana 246

Revizijom izvršenom kod pojedinih potrošačkih jedinica utvrñeno je da se svi troškovi blagajne knjiže na izdatku službena putovanja, a ne po vrsti nastalog troška.

� Preporučuje se Ministarstvu finansija da blagajničko poslovanje detaljnije uredi kroz Uputstvo o radu Državnog trezora i obuhvati i reguliše sve specifičnosti gotovinskih isplata iz blagajne i propiše knjiženje dnevnika blagajni u glavnim knjigama budžetskih korisnika, što bi omogučilo ažurno i pouzdano iskazivanje svih promjena, analitiku utrošaka, stanje potraživanja po primljenim akontacijama, stanje gotovine u blagajni i ostale potrebne evidencije i obezbijedilo potpunu, ažurnu i tačnu evidenciju blagajni.

13. Javne nabavke Revizijom je utvrñeno da kod gotovo svih kontrolisanih subjekata postoje nepravilnosti u primjeni Zakona o javnim nabavkama. Nerealni planovi javnih nabavki, netransparentnost sprovoñenja postupka, neimenovanje službenika za javne nabavke, dijeljenje predmeta javnih nabavki, neprecizno izvještavanje, predstavljaju kršenje propisa o javnim nabavkama i zahtijevaju uvoñenje pojačanog nadzora nad primjenom Zakona, kao i sankcionisanje prekršilaca, uključujuću i kontrolu izvršavanja dodijeljenih ugovora. Direkcija za javne nabavke u svom izvještaju konstatovala je da 110 obveznika primjene Zakona o javnim nabavkama nije dostavilo izvještaje o javnim nabavkama za 2009. godinu ili nije izvijestilo Direkciju da nijesu imali javne nabavke u 2009. godini, što dovodi u pitanje tačnost podataka o ukupnoj vrijednosti javnih nabavki u izvještajnom periodu. Revizijom je utvrñeno značajno povećanje broja davanja saglasnosti za pregovarački postupak bez prethodnog objavljivanja javnog oglasa. Uzimajući u obzir očekivanu restriktivnost u primjeni ovog postupka, smatramo da učestalost davanja saglasnosi za primjenu ovog postupka može predstavljati narušavanje osnovnih principa javnih nabavki, odnosno načela ekonomičnosti i efikasnosti upotrebe javnih sredstava, konkurencije, transparentnosti i ravnopravnosti ponuñača.

Revizijom je utvrñeno da pojedine potrošačke jedinice nabavku robe i usluga nijesu vršile u skladu sa članom 19 i članom 78 Zakona o javnim nabavkama. Članom 19 Zakona utvrñeno je da se putem neposrednog sporazuma sprovodi postupak javne nabavke robe, usluga i radova, čija je vrijednost do 2.000,00€, dok je članom 78 utvrñeno da ukupna godišnja vrijednost javnih nabavki, koje se sprovode putem neposrednog sporazuma, ne smije da bude iznad iznosa od 10% ukupnog realizovanog godišnjeg budžeta za javne nabavke naručioca.


Strana 247

� Potrošačke jedinice prilikom nabavke robe, usluga i izvoñenja radova treba da se striktno pridržavaju uslova, načina i postupaka nabavki koji su precizirani Zakonom o javnim nabavkama.

� Neophodno je izmijeniti postojeći ili donijeti novi Zakon o javnim nabavkama, posebno u cilju preciznije ureñenosti primjene članova 18, 19, 32 i 78, kao i pravne legitimacije za poketanje prekršajnih postupaka.

� Subjekti revizije treba da blagovremeno donose plan javnih nabavki i da ga usklade sa finansijskim planom u cilju obezbjeñivanja zakonitog i transparentnog trošenja javnih sredstava.

� Korisnici budžetskih sredstava zaključivanje ugovora za nabavke robe i usluga treba da vrše u iznosima koji ne prevazilaze iznose planiranih i opredijeljenih sredstava za predmetnu javnu nabavku.

� Direkcija za javne nabavke, samo u izuzetnim slučajevima, treba da daje

saglasnosti naručiocima za nabavku robe, usluga i radova primjenom pregovaračkog postupka bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje, jer se radi o postupku javne nabavke koji je najmanje transparentan, u kome je konkurentnost i ravnopravnost ponuñača ograničena, a rizik od postojanja korupcije i konflikta interesa izuzetno visok.

14. Državna imovina

Revizijom je utvrñeno da znatan broj budžetskih korisnika vrši popis samo pokretne, a ne i nepokretne imovine.

Na osnovu izloženog evidentno je da u formiranju i ažuriranju registra državne imovine predstoji značajna aktivnost. Na kraju poslovne godine, prilikom vršenja popisa imovine potraživanja i obaveza, budžetski korisnici treba da vrše potpun popis i nepokretne imovine, usaglase knjigovodstveno i stvarno (popisano) stanje i utvrde i obrazlože eventualne razlike.

� Preporučuje se da, u skladu sa članom 50 Zakona o državnoj imovini, svi državni organi bez odlaganja dostave Upravi za imovinu evidencije i dokumentaciju o nepokretnoj i pokretnoj državnoj imovini kojom raspolažu, radi stvaranja kvalitetne baze podataka i njihovog unosa u elektronski registar državne imovine.


Strana 248

� Državna revizorska institucija preporučuje subjektima revizije da pokrenu ili ubrzaju proceduru rješavanja vlasničkih odnosa na zemljištu koje im je dato na raspolaganje od strane države i upisa zemljišta u katastarske knjige, shodno Zakonu o državnoj imovini. Nakon rješavanja vlasničkih odnosa i upisa, neophodno je da pristupe procjeni vrijednosti zemljišta kako bi imovina u poslovnim knjigama bila adekvatno prikazana.

15. Isplate sudskih rješenja

Članom 19 Zakona o budžetu Crne Gore za 2009. godinu predviñeno je da se naplate na osnovu izvršnih sudskih rješenja realizuju na teret sredstava planiranih za otplatu obaveza iz prethodnog perioda. Na osnovu pravosnažnih sudskih presuda, isplata se vrši, na način što Centralna banka blokira Glavni račun Državnog trezora do potpune naplate povjerioca. Na taj način, pored troškova izvršnog postupka, neracionalnost se ogleda i u činjenici da potrošačke jedinice ne obraćaju neophodnu pozornost na ovaj problem, jer sudski troškovi ne terete njihove budžetske pozicije, već poziciju Ministarstva finansija-otplata obaveza iz prethodnih godina.

� Polazeći od činjenice da se značajna budžetska sredstva po osnovu sudskih presuda protiv države isplaćuju prinudnim putem u izvršnom postupku, kao i činjenicu da ovi troškovi konstantno rastu, preporučujemo Vladi da se utvrñuju nosioci koji prouzrokuju pomenute troškove i da se za iznos nastalih sudskih troškova umanjuju tekući budžeti potrošačkih jedinica koje su izazvale te troškove. Na ovaj način bi se reducirali troškovi prinudnog izvršenja, povećala odgovornost korisnika budžeta i omogućilo kvalitetnije praćenje ovih troškova po mjestu i vrsti nastanka.

� Preporučujemo da u narednom periodu treba vršiti pojačan nadzor nad izvršenjem sudskih rješenja, provjeriti strukturu i uzroke nastanka ovih izdataka i ukoliko se utvrdi da su nastali kršenjem pozitivnopravnih propisa ili prekoračenjem službenih ovlašćenja, preduzimati mjere u skladu sa Zakonom.

IV DIO

OSTALE AKTIVNOSTI DRŽAVNE REVIZORSKE INSTITUCIJE


Strana 251

Pored redovnih zadataka koji se odnose na realizaciju plana revizija, Državna revizorska institucija (u nastavku: Institucija) u izvještajnom periodu imala je značajne aktivnosti na planu daljeg institucionalnog, organizacionog, kadrovskog i infrastrukturnog jačanja. Istovremeno, učinjen je značajan napredak i u dijelu izrade razvojnih i podzakonskih akata, kadrovskom jačanju i edukaciji, kao i na planu razvoja meñunarodne saradnje.

Najveći broj tih aktivnosti odvijao se u saradnji sa Odborom za ekonomiju, finansije i budžet Skupštine Crne Gore, Evropskom komisijom i Njemačkom organizacijom za tehničku saradnju (GTZ), kao partnerima u realizaciji projekta Evropske unije »Jačanje eksterne revizije u Crnoj Gori«. 1. Saradnja sa Skupštinom i Vladom Crne Gore

Sprovoñenje strukturnih reformi i dalje jačanje sistema javnih finansija, podrazumijevali su jačanje Državne revizorske institucije i unapreñivanje njenog rada, u smislu nesmetanog odvijanja triju osnovnih funkcija Institucije: kontrolne, savjetodavne i praćenja realizacije preporuka, kao i ukupno jačanje funkcije javnog nadzora. Institucija je nastavila intenzivnu saradnju sa Skupštinom Crne Gore, posebno sa Odborom za ekonomiju, finansije i budžet. Ocijenjeno je da saradnja Institucije, Vlade i Skupštine ima poseban značaj u sadašnjem trenutku realizacije reformi i ekonomskog razvoja Crne Gore, kao i u bliskoj budućnosti na putu evropskih integracija Crne Gore, kada će od posebnog značaja biti praćenje implementacije novih reformskih zakona i nadgledanje ostvarivanja očekivanih rezultata. U tom pogledu značajnu ulogu će imati Institucija kroz ostvarivanje svoje savjetodavne funkcije.

Shodno inicijativi od prošle godine o donošenju odluke o delegiranju i lociranju tijela za reviziju IPA sredstava, potpisan je Sporazum izmeñu Vlade Crne Gore i Državne revizorske institucije o formiranju Revizorskog tijela u okviru decentralizovanog sistema upravljanja Instrumentom pretpristupne pomoći.

Ovim Sporazumom predvidjeno je da se pomenuto Revizorsko tijelo locira u sistemu Državne

revizorske institucije. Sporazumom je, takodje, predvidjeno da je ovo rješenje privremenog karaktera, čime je prihvaćen principijelni stav Državne revizorske insitutucije, koji je podržan od strane Evropske komisije, da ovo rješenje ne može biti trajno, obzirom na moguću konfliktnost, koja je istovremeno vezana za pozicije, nezavisnost i nadležnosti Državne revizorske institucije i nezavisnog Revizorskog tijela.

Sporazum je potpisan januara 2010. godine, a Revizorsko tijelo formirano je Odlukom Institucije i izborom revizora za rad u ovom tijelu u martu mjesecu. Na taj način stvoreni su uslovi za početak rada ovog tijela i realizaciju projekta Evropske unije »Jačanje eksterne revizije u Crnoj Gori«.

Sa ciljem konačnog definisanja pozicije nezavisnog Revizorskog tijela u okviru decentralizovanog sistema upravljanja Instrumentom pretpristupne pomoći, izmijenjen je Sporazum, čime je precizirano da će Vlada Crne Gore do 31. decembra 2011. godine, a najkasnije do podnošenja zahtjeva Evropskoj komisiji za prenos vlasništva nad upravljanjem sredstvima Evropske unije, predložiti zakon ili donijeti propis o organizaciji tijela nadležnog za reviziju IPA sredstava kao nezavisnog organa, van organizacione strukture Institucije.


Strana 252

2. Saradnja sa državnim organima, institucijama i civilnim sektorom Preporukama relevantnih meñunarodnih institucija prepoznata je uloga i značaj državne revizije, kao i neophodnost adekvatnog pozicioniranja u sistemu.

U tom smislu, Državna revizorska institucija nastavila je sa intenziviranjem saradnje sa nadležnim državnim organima, institucijama i civilnim sektorom, posebno sa Ministarstvom finansija, Upravom za antikorupcijsku inicijativu, Upravom za sprečavanje pranja novca i finansiranje terorizma, Komisijom za kontrolu postupka javnih nabavki, Upravom za kadrove, Poreskom upravom i drugim državnim organima. Pored toga, Institucija će i dalje biti otvorena za komunikaciju sa civilnim sektorom.

U izvještajnom periodu potpisan je Sporazum o saradnji sa Komisijom za kontrolu postupka javnih nabavki. Ovim sporazumom predviñene su aktivnosti na prevenciji korupcije i drugih oblika nezakonitog ponašanja u toku javnih nabavki, kao i izvršena priprema za formalizovanje saradnje sa ostalim institucijama, koje imaju dio nadležnosti u kontroli upotrebe javnih sredstava.

Državna revizorska institucija nastavila je kvalitetnu saradnju sa civilnim sektorom. Svim ovim aktivnostima obezbjediće se poželjan sinergetski efekat rada svih institucija koje

imaju nadležnosti u kontroli upotrebe javnih sredstava, čime će se ojačati antiikorupcijski front kao i aktivnosti koje su važan preduslov u napredovanju Crne Gore ka Evropskoj uniji.

3. Donošenje razvojnih dokumenata i usklañivanje zakonskih rješenja Državna revizorska institucija uvedena je u pravni i ekonomski sistem Crne Gore prije šest godina kao dio osmišljene strategije reformisanja javnih finansija i kreiranja samostalnog ekonomskog sistema. Razvoj Institucije ima pozitivan tok, što potvrñuju i relevantni meñunarodni autoriteti, kao i podrška Skupštine Crne Gore u razmatranju izvještaja Institucije i prihvatanju njenih preporuka. U skladu sa planom aktivnosti, Institucija je uradila Nacrt metodološkog uputstva za reviziju i Prednacrt strategije razvoja do 2015. godine. Rad na ovim aktima nastavlja se uz pomoć Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori, odnosno eksperata GTZ-a. Naime, u sklopu projekta »Jačanje eksterne revizije u Crnoj Gori«, koji realizuje GTZ, počela je implementacija potprojekata. Potprojekti se odnose na dalji rad izrade strateškog plana razvoja Institucije, metodološkog uputstva za finansijsku reviziju (reviziju pravilnosti), i otpočinjanja izrade metodološkog uputstva za reviziju ekonomičnosti, efikasnosti i efektivnosti.

Institucija je, shodno utvrñenom ovlašćenju u članu 21 Zakona, inicirala samostalno ili u saradnji sa Odborom za ekonomiju, finansije i budžet i Ministarstvom finansija, izmjene i dopune zakonske regulative o budžetskoj potrošnji i po osnovu nalaza iz revizije davala preporuke za izmjene i dopune zakona i podzakonskih akata, odnosno predložila izmjene sistemskog Zakona o budžetu, Zakona o razvojnom investicionom fondu; inicirala izmjene i donošenje podzakonskih akata koji se tiču budžetske potrošnje (kao npr. korišćenje službenih automobila; isplata po osnovu rada u radnim grupama; korišćenje budžetske rezerve) i dr.


Strana 253

U nastavku sveobuhvatnih reformi u oblasti javnih finansija, Institucija će i u narednom periodu preduzimati aktivnosti s ciljem sagledavanja potrebe usklañivanja zakonskog okvira sa strateškim pravcima razvoja Institucije. Državna revizija nije u mogućnosti da godišnje vrši reviziju svih ovih subjekata. Meñunarodna praksa mnogih zemalja je da se kroz formu davanja odgovarajuće saglasnosti utiče na izbor komercijalnog revizora za navedene subjekte. Izmjenom zakonskih normi, utvrdilo bi se pravo Institucije da učestvuje u odabiru komercijalnih revizorskih kuća koje vrše reviziju opština, javnih preduzeća, regulatornih agencija, fondova i sredstava od donacija. Prema Akcionom planu za sprovoñenje Strategije za borbu protiv korupcije i organizovanog kriminala za period 2010 - 2014. godine, Institucija će u saradnji sa Odborom za ekonomiju, finansije i budžet pripremiti Predlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji, ili, ukoliko se ocijeni potrebnim, novi Zakon o Državnoj revizorskoj instituciji, čime bi se izvršila obaveza usaglašavanja Zakona sa Ustavom. U saradnji sa Skupštinom, Zakon će se donijeti do kraja 2011. godine. Ukoliko se pristupi samo izmjenama i dopunama Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji, ove izmjene i dopune odnosile bi se posebno na pitanje angažovanja komercijalnih revizorskih kuća u vršenju revizije poslovanja opština i javnih preduzeća, kao i na obezbjeñivanje pune finansijske nezavisnosti.

Smatramo da bi se ovakvom zakonskom izmjenom poboljšao kvalitet revizije ovih subjekata. Opredijeljenost Institucije je da, tokom narednih godina, značajno participira u procesu reformi i jačanju institucionalnih mehanizama, koji će se zasnivati na daljoj izgradnji kapaciteta, kontinuiranoj edukaciji zaposlenih u državnim organima, kao i kroz aktivnosti koje su vezane za članstvo u Meñunarodnoj organizaciji vrhovnih revizorskih institucija (INTOSAI) i Evropskoj organizaciji vrhovnih revizorskih institucija (EUROSAI). 4. Meñunarodna i regionalna saradnja

Državna revizorska institucija Crne Gore je punopravni član Meñunarodne organizacije vrhovnih revizorskih institucija (INTOSAI) od 2007. godine i Evropske organizacije vrhovnih revizorskih institucija (EUROSAI) od 2008. godine. Obaveze koje proizilaze iz ovih članstava zahtijevaju kontinuirano zalaganje i uključivanje u aktivnosti tih organizacija i njihovih radnih grupa.

Državna revizorska institucija Crne Gore je u ovom izvještajnom periodu nastavila sa intenzivnom meñunarodnom saradnjom, koja je realizovana kroz bilateralne susrete, posjete predstavnika meñunarodnih organizacija Instituciji, razmjenu iskustava sa predstavnicima vrhovnih revizorskih institucija iz regiona, specijalizovanih programa obuka sa ciljem unapreñivanja revizorske prakse i primjene najviših meñunarodnih standarda u ovoj oblasti.

U organizaciji Ureda za reviziju BiH kao i organizacije SIGMA i Evropske komisije, održana je radionica o reviziji/evaluaciji sistema interne finansijske kontrole u javnom sektoru 10. i 11. februara 2010. godine u Sarajevu. U radu radionice učestvovali su predstavnici Državne revizorske institucije Crne Gore. Cilj ove radionice bila je razmjena znanja i praktičnih iskustava izmeñu vrhovnih revizorskih institucija o funkcionisanju programa revizije sistema interne kontrole i unutrašnje revizije.


Strana 254

Državna revizorska institucija Crne Gore je član Mreže vrhovnih revizorskih institucija zemalja kandidata i potencijalnih kandidata za članstvo u Evropskoj uniji. Institucija je uzela učešće na redovnim sastancima službenika za Mrežu 15. januara 2010. godine u Parizu, kao i u Pragu u periodu od 26. do 27. aprila 2010. godine. Cilj ovih sastanaka bio je pružanje podrške zemljama potencijalnih kandidata za njihov dalji razvoj.

U cilju daljih priprema Crne Gore za procese evropskih integracija, predstavnici Institucije su prisustvovali sastanku Pododbora za ekonomska i finansijska pitanja i statistiku izmeñu Evropske komisije i Crne Gore u Briselu 7. maja 2010. godine. Na ovom sastanku raspravljalo se o pitanjima iz oblasti razvoja finansijskog sektora, javnih finansija, sistema eksterne revizije i javne unutrašnje finansijske kontrole.

S obzirom na to da je Crna Gora u obavezi da uvede nova rješenja u oblasti zaštite prava i revizije u postupcima javnih nabavki, Komisija za kontrolu postupka javnih nabavki organizovala je Konferenciju »Pravni ljekovi i revizija u postupcima javnih nabavki« u saradnji sa organizacijom SIGMA 27. novembra 2009. godine. Predstavnici Institucije aktivno su participirali u radu ove konferencije kroz prezentaciju o iskustvu Institucije na ovom polju.

I ove godine, Institucija je nastavila sa kontinuiranom edukacijom svog revizorskog kadra na planu javnih nabavki kroz učešće na konferenciji na temu »Unapreñivanje postupka javnih nabavki u Crnoj Gori: Uloga i odgovornost ključnih institucija«, koju je organizovala delegacija Evropske unije u Crnoj Gori 21. oktobra, kao i na radionici 22. oktobra 2010. godine. Cilj ove radionice je unapreñivanje revizije sistema javnih nabavki radi poštovanja i realizacije sklopljenih ugovora po osnovu javnih nabavki.

U sklopu projekta Evropske unije »Jačanje eksterne revizije u Crnoj Gori«, koji realizuje GTZ, pored Institucije, glavni korisnik ovog projekta je i Revizorsko tijelo. Predstavnici Revizorskog tijela bili su u posjeti Agenciji za reviziju sustava provedbe programa EU u Zagrebu od 21. do 23. jula 2010. godine. Na ovom sastanku predstavljeni su najbitniji prvi koraci za funkcionisanje Revizorskog tijela u smislu njegovog pozicioniranja, ostvarenja funkcionalne i finansijske nezavisnosti, kao i izrade priručnika u skladu sa zahtjevima Evropske komisije.

Takoñe, od 14. do 15. oktobra 2010. godine, GTZ je sproveo radionicu »Regionalni dijalog revizorskih tijela o reviziji IPA fondova«, čija je svrha razmjena iskustava i znanja izmeñu revizorskih tijela regiona za vršenje revizije IPA sredstava u skladu sa zahtjevima Evropske unije. Na ovoj radionici su, osim Revizorskog tijela Crne Gore, učestvovali i predstavnici Institucije, kao i Evropskog računskog suda, Generalnog direktorata za proširenje, Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori, Revizorskog tijela Albanije, Agencije za reviziju sustava provedbe programa EU Hrvatske, Revizorskog tijela Makedonije, kao i Revizorskog tijela Slovenije.

Ipak, ključni dogañaji u ovom periodu, koji su vezani za meñunarodnu aktivnost Institucije se, prije svega, odnose na posjete predstavnika meñunarodnih organizacija Instituciji.

Crna Gora je postavila strateški cilj pridruživanja Evropskoj uniji kao jedan od temeljnih spoljnopolitičkih ciljeva. To podrazumijeva da i Državna revizorska institucija Crne Gore treba da uskladi i prilagodi način i pravila rada sa standardima i najboljom praksom Evropske unije.


Strana 255

Meñunarodne institucije su u svojim izvještajima prepoznale i pozitivno ocijenile rad i postignute rezultate Državne revizorske institucije.

Organizacija SIGMA tokom 2009. godine analizirala je rad Institucije i shodno tome sastavila

izvještaj o napretku. Svrha tog izvještaja bila je, pored nezavisnog ocjenjivanja rada Institucije, i davanje preporuka za moguće promjene i poboljšanje njenog daljeg rada, s ciljem maksimalnog usklañivanja s meñunarodnim standardima i najboljom praksom EU. U izvještaju ove organizacije posebno je istaknuto da Institucija ostvaruje dobar napredak u pogledu poštovanja INTOSAI standarda, kao i dobre prakse evropskih revizorskih institucija. Glavni napredak u eksternoj reviziji odnosi se na povećan obim revizija, kao i broj revizorskog kadra.

Povodom izvještaja o procjeni stanja eksterne revizije u Crnoj Gori, tim organizacije SIGMA posjetio je Instituciju 23. i 24. marta 2010. godine. Cilj posjete je bio upoznavanje sa radom i daljim planovima razvoja Institucije.

Svjetska banka je, povodom nastavka rada na izvještaju o pregledu javne potrošnje i institucija (PEIR) pod nazivom »Nakon krize: Put ka manjem i mnogo efikasnijem rukovoñenju«, posjetila i Instituciju radi upoznavanja sa njenim mišljenjem o makroekonomskom, fiskalnom i monetarnom razvoju Crne Gore.

Članovi delegacije Generalnog direktorata za budžet, kao i delegacije Evropske unije u Crnoj Gori, u više navrata, posjetili su Instituciju kako bi se upoznali sa aktuelnim stanjem o internoj finansijskoj kontroli u javnom sektoru, kao i napretkom revizije javnih finansija radi dalje pripreme Crne Gore za pristupanje Evropskoj uniji.

U vezi sa procesom pridruživanja Crne Gore Evropskoj uniji, održan je susret s predstavnicima Generalnog direktorata za proširenje za Crnu Goru, s ciljem prikupljanja dodatnih informacija u pogledu sastavljanja nacrta mišljenja Evropske komisije o aplikaciji Crne Gore za članstvo u EU.

Poštujući preporuke GRECO grupe, Institucija je organizovala seminar za državne revizore na temu »Uloge Državne revizorske institucije u podnošenju krivičnih prijava iz postupka revizije, sa posebnim osvrtom na sumnju na djela sa elementima korupcije«, radi promovisanja »Smjernica o krivičnim prijavama iz revizorskog postupka«, koje predstavljaju sastavni dio novog Metodološkog uputstva. Ove smjernice, koje su izrañene u saradnji sa Državnim tužilaštvom, postale su koristan dokument za rad državnih revizora u postupku revizije u smislu lakšeg prepoznavanja elemenata za osnov sumnje o postojanju krivičnog djela i učinioca.

Regionalna saradnja izmeñu zemalja Jugoistočne Evrope i posebno Zapadnog Balkana takoñe je veoma važna radi razmjene najbolje revizorske prakse za dalji napredak državnih revizija u regionu.

Cilj Institucije je da i u narednom periodu nastavi sa intenzivnim aktivnostima na polju

meñunarodne i regionalne saradnje i da na taj način kvalitetno i kontinuirano razmjenjuje iskustva i primjenu najbolje prakse iz oblasti revizije javnog sektora.


Strana 256

5. Upravljanje ljudskim resursima

Državna revizorska Institucija je kroz izradu i donošenje normativnih akata stvorila uslove za obavljanje zakonom utvrñenih nadležnosti.

Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta sistematizovano je 80 radnih mjesta. Za poslove revizije sistematizovano je 65, a administracije 15 radnih mjesta. U ovom izvještajnom periodu, prosječan broj zaposlenih je 51. Broj zaposlenih na poslovima revizije je 38, a 13 u administrativnoj službi. U Instituciju su na pripravnički staž primljena 4 lica sa VSS.

Institucija je nastavila sa stručnim obučavanjima državnih revizora i administrativnih službenika u cilju usavršavanja znanja i vještina profesionalnih kadrova za obavljanje poslova revizije, u skladu sa zakonom i meñunarodnim standardima. Program stručnog savjetovanja i usavršavanja revizora, kojim je predviñena obuka rukovodećeg kadra, državnih revizora i opšti dio obuke koji je namijenjen usavršavanju svih zaposlenih u Instituciji, realizovan je u saradnji sa Njemačkom organizacijom za tehničku saradnju (GTZ) i Upravom za kadrove.

Tokom 2009. i 2010. godine, Državna revizorska institucija otpočela je saradnju sa

Meñunarodnim centrom za informacione sisteme i reviziju Indije (iCISA) na planu specijalističkih obuka revizorskog kadra za pojedine vrste revizija, tako da su već dva predstavnika Institucije prisustvovala ovim edukacijama.

U cilju edukacije odgovornih lica zaduženih za upravljanje i raspolaganje budžetskim sredstvima za period oktobar 2009 - oktobar 2010. godine, Institucija, odnosno Komisija za polaganje ispita za državnog revizora organizovala je dva roka za polaganje ispita za sticanje zvanja državnog revizora, shodno Pravilniku o načinu polaganja ispita za državnog revizora (»Sl. list RCG« br. 23/07). U ovom izvještajnom periodu, zvanje državnog revizora steklo je 12 državnih službenika, od čega su pojedini zaposleni i u drugim državnim organima i institucijama.

U okviru »Programa stručnog usavršavanja državnih službenika i namještenika za 2010.

godinu«, Uprava za kadrove je i ove godine angažovala predstavnike Institucije kao predavače na seminarima predviñenim ovim Programom. 6. Informacioni sistem

Institucija je nastavila unapreñivanje informacionog sistema da se jednostavnije i brže vrše revizije, obrañuju podaci, vrši pretraga zahtijevanih informacija, kao i kvalitetnije razmjenjuju podaci u toku vršenja revizija. Informacioni sistem Institucije pruža veliku sigurnost čuvanja podataka i informacija o reviziji.

Na osnovu Ugovora o implementaciji softverskog rješenja za upravljanje dokumentima i

automatizaciju poslovnih procesa u reviziji, izvršena je prezentacija informacionog sistema, nakon čega je ocijenjeno da su stvoreni uslovi da informacioni sistem (DMS) može početi sa upotrebom. DMS Institucije je dijelom donacija Njemačke organizacije za tehničku saradnju (GTZ). DMS se sastoji od modula za upravljanje dokumentima i procesima u postupku revizije i modula za kancelarijsko poslovanje. U maju 2009. i septembru 2010. godine izvršene su osnovne obuke svih službenika za rad sa DMS-om Institucije.


Strana 257

Osim standardnog softvera koji je instaliran na svim računarima, u Instituciji se koristi i softver kanadske firme Caseware pod nazivom Idea. Ovaj softver je namijenjen za prikupljanje, analizu i uzorkovanje podataka za reviziju.

Svi računari u Instituciji imaju instaliran Katalog propisa – registar i tekstovi važećih propisa i

drugih akata, kao i Katalog opštinskih propisa – registar i tekstovi opštinskih propisa i drugih akata. 7. Planirane aktivnosti Institucije i završne napomene Aktivno participirajući u postupku približavanja Crne Gore Evropskoj uniji, Institucija će nastaviti sa primjenom najbolje meñunarodne prakse i standarda, uticati na djelotvornije upravljanje javnim finansijama i njihov nadzor, odnosno ostvarivanje zakonom utvrñenih ovlašćenja na planu izjašnjavanja o izvršenju budžeta i racionalnoj upotrebi sredstava koja su dodijeljena na korišćenje subjektima revizije, stanju državne imovine, zaduživanju i garancijama datim tokom godine. Posebno, Institucija će se posvetiti davanju preporuka za izmjene i dopune zakona u slučaju da postoje saznanja da postojeći zakoni proizvode ili mogu proizvesti negativne posljedice ili ne dovode do planiranih rezultata.

Neophodan preduslov razvoja je dalje normativno ureñenje Institucije, izrada metodoloških

uputstava za primjenu meñunarodnih revizorskih standarda, usklañivanje i prilagoñavanje načina i metodologije rada sa EU standardima.

Razmjenom znanja i iskustava, učešćem u meñunarodnim inicijativama, te zajedničkim projektima, produbiće se meñunarodna i regionalna saradnja kao dugoročni interes Institucije.

Pored nastavka institucionalnog jačanja, zadatak Institucije u narednom periodu biće nastavak transparentnog informisanja Skupštine, Vlade i grañana o načinu upravljanja sredstvima i imovinom, koje su predmet revizije. U tom smislu, Institucija će kroz Strategiju razvoja do 2015. godine utvrditi dalje pravce razvoja i aktivnijeg pozicioniranja, sa definisanjem konkretnih zadataka radi ostvarenja svoje osnovne misije.

Uvažavajući postignuti napredak i sadašnji trenutak u razvoju ekonomskog i pravnog sistema Crne Gore, smatramo da je uspostavljen institucionalni okvir kvalitetne eksterne kontrole javnih finansija, odnosno stvoreni su neophodni preduslovi za snažnu, kompetentnu, nezavisnu i vrhovnu instituciju eksterne revizije.

Povećanjem kapaciteta Institucije, osnažiće se resursi posvećeni kontroli javnih finansija a time i odgovornost subjekata revizije.

Ustavno pozicioniranje Državne revizorske institucije kao samostalnog i vrhovnog

organa državne revizije javnih finansija i državne imovine i njen konkretan rad i razvoj, doprinijeće da Institucija svojim radom i savjetima pomogne povećanju transparentnosti, zakonitosti i ekonomičnosti, u kontroli rada subjekata revizije i trošenja javnih sredstava.

Documents

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ izvjestaj o izvrsenim... · Javno preduzeće »Aerodromi Crne Gore« Okončana i objavljena revizija Opština Herceg Novi Okončana i objavljena revizija . Godišnji