EKONOMSKI FAKULTET SPLIT
ANDRIANA SREN
AREALI DOLINE NERETVE U PROCESU
TURISTIKOG BRANDIRANJA
DIPLOMSKI RAD
SPLIT, 2011.
1
Sadraj:
1. UVOD ................................................................................................................................ 3
2. AREALI KAO TURISTIKI POTENCIJAL ................................................................... 5
2.1. Krajobrazni areali ...................................................................................................... 6
2.1.1. Klimatski areali ................................................................................................. 7
2.1.2. Geomorfoloki areali ......................................................................................... 8
2.1.3. Hidrogeografski areali ....................................................................................... 9
2.1.4. Biogeografski areali ........................................................................................ 11
2.1.5. Pejsani areali .................................................................................................. 12
2.2. Drutveni areali........................................................................................................ 14
2.2.1. Kulturno-povijesni areali ................................................................................ 14
2.2.2. Etnosocijalni areali .......................................................................................... 15
2.2.3. Umjetniki areali ............................................................................................. 17
2.2.4. Dogaaji i manifestacije .................................................................................. 18
2.2.5. Ambijentalni areali .......................................................................................... 19
3. BRANDIRANJE DESTINACIJE .................................................................................... 20
3.1. Definicija branda i branding u turizmu ................................................................... 21
3.2. Izgradnja imida destinacije kroz identitet .............................................................. 25
3.3. Platforme brandiranja destinacije ............................................................................ 28
3.4 Brandiranje destinacije u turistikoj praksi .............................................................. 30
4. AREALI DOLINE NERETVE U PROCESU TURISTIKOG BRANDIRANJA ........ 34
4.1. Krajobrazni areali doline Neretve............................................................................ 36
4.1.1. Klima ............................................................................................................... 36
4.1.2. Reljefne karakteristike .................................................................................... 38
4.1.3. Hidrogeografske znaajke ............................................................................... 40
4.1.4. Biogeografske osobitosti ................................................................................. 43
4.1.5. Zatita prirode i ovjekova okolia ................................................................. 47
4.2. Drutveni areali doline Neretve ............................................................................... 49
4.2.1. Kulturno-povijesni spomenici ......................................................................... 49
4.2.2. Kulturne i zabavne manifestacije .................................................................... 57
4.3. Neretvanska naselja i njihova turistika valorizacija .............................................. 61
2
4.3.1. Primorska naselja ............................................................................................ 61
4.3.2. Krko-zagorska naselja ................................................................................... 63
4.3.3. Naselja u nizini delte ....................................................................................... 64
4.3.4. Rezultati turistike valorizacije donje Neretve ............................................... 67
4.4. Kritiki osvrt ............................................................................................................ 69
5. ZAKLJUAK .................................................................................................................. 73
Literatura: ............................................................................................................................. 75
Izvori: ................................................................................................................................... 76
Popis slika: ........................................................................................................................... 77
Popis tablica: ........................................................................................................................ 77
3
1. UVOD
Donjoneretvanski kraj je jedna specifina regija u okviru june Hrvatske. To je
prostor brzih drutvenih i gospodarskih promjena koje se dogaaju posljednjih desetljea.
Dugo vremena su donjoneretvanski kraj karakterizirali malarija, movarna prostranstva,
izobilje ribe i ptica movarica, te tradicionalni jendeki krajolik.
Danas je to prostor u kriitu prometnih pravaca s dominantnim kazetnim
krajolikom, nastalim u tijeku i nakon suvremenih hidromelioracija, obogaen intenzivnim
poljodjelstvom. Rano voe i povre, vinova loza, kvalitetna vina i neretvanska kuhinja,
mandarine i kivi samo su neke od blagodati Neretve. Osim toga, na relativno malom
prostoru sjedinjeni su atraktivni prirodni initelji, burna prolost i znaajno kulturno
nasljee, to je osnova turistike valorizacije donjoneretvanskog kraja.
Ovaj rad u prvom dijelu analizira ponajprije prirodno-geografska obiljeja koja
neku destinaciju ine poeljnim turistikim odreditem, te neizostavnu antropogenu sferu
koja ukljuuje sve ono to je ovjek kroz povijest stvarao i ostavljao u nasljee buduim
naratajima, kao i sve ono to danas gradi.
U moru ponude destinacija na turistikom tritu postavlja se pitanje kako se
izdvojiti, privui potencijalne turiste i postati prepoznatljiva destinacija koja e stvoriti
lojalan odnos sa postojeim gostima i nastaviti privlaiti nove. Problemom procesa
brandinga destinacije bavi se drugi dio.
Prostor doline Neretve specifian je po svojim prirodnim i drutvenim
karakteristikama. Radi se o jedinstvenom spletu slikovitog reljefa, izuzetno povoljne
klime, dobrog prometnog poloaja, bogatog kulturno-povijesnog nasljea, te sve poznatijih
kulturno-povijesnih manifestacija. Ovi areali su predstavljeni u treem dijelu.
4
Unato znatnim mogunostima donjoneretvanski kraj je turistiki jo uvijek
nedovoljno iskoriten. Prilikom planiranja turistikog razvoja, trebat e uskladiti nuni
gospodarski razvoj sa zatitom izvornih turistikih atraktivnosti. Jedno od rjeenja je i
proglaenje Neretve parkom prirode, no to je osjetljivo pitanje, obzirom da je poljodjelstvo
primarni izvor prihoda Neretvana. U svakom sluaju nuna je edukacija i osvjetavanje
lokalnog stanovnitva, u cilju pronalaenja najbolje opcije koja bi zadovoljila stanovnitvo,
gospodarsku sferu, a u konanici i turiste.
5
2. AREALI KAO TURISTIKI POTENCIJAL
Openito moemo rei da arealima smatramo materijalna i nematerijalna dobra koja
se mogu turistiki valorizirati, odnosno one pojave, procese ili objekte koje turisti
posjeuju. Predstavljaju dio cjeline odreenog geografskog podruja, a bogatstvo arealima
komparativna su prednost u gospodarskom razvoju neke destinacije. Cjelokupna turistika
ponuda temelji se na karakteristikama i svojstvima areala u toj mjeri da ako neki prostor ne
raspolae nekim prirodnim ili drutvenim resursom visokog stupnja privlanosti,
nemogue ga je bilo ime nadomjestiti.
Turistika, a time i ekonomska vrijednost areala ne moe se ocijeniti samo po
osnovi njegovih svojstava atraktivnosti, estetike, kuriozitetnosti i znamenitosti. Meu
elemente za vrednovanje turistikih areala ubrajamo i povoljnost geografskog poloaja,
udaljenost i prometnu povezanost s emitivnim turistikim tritima, tj. tritima potranje,
veliinu izvora potranje, poloaj areala u odnosu na glavne turistike tokove, te poloaj
prema konkurentskim i komplementarnim turistikim prostorima.
Atraktivnost nekog areala jest sposobnost specifinog elementa ili kombinacije
elemenata turistike ponude u privlaenju veeg broja posjetitelja na odreeno podruje s
ciljem ekonomske valorizacije. Takve areale koji imaju sposobnost privlaenja
privremenih posjetitelja nazivamo turistikim atrakcijama ili privlanostima. U turistike
atrakcije ubrajamo sve prirodne ili drutvene pojave, objekte, procese i rijetkosti, koje
privlae privremene posjetitelje i koje se mogu turistiki i ekonomski valorizirati te na taj
nain postati jedan od znaajnijih faktora primarne turistike ponude.
Primarnu turistiku ponudu ini odreeni prostor sa svim svojim potencijalima i
sadrajima. Prostor u turizmu ne podrazumijeva samo fiziki okvir prostora, odnosno
prostor s njegovim prirodno-geografskim obiljejima (klima, reljef, vode, vrste tala, biljni i
ivotinjski svijet), ve prostor sa ovjekom i svim tragovima njegove aktivnosti u
obliku
