สรุปผลการด าเนินงานโครงการที่เปิดโอกาสให้ประชาชน เข้ามามี ... · 2 หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

สรปผลการด าเนนงานโครงการทเปดโอกาสใหประชาชน

เขามามสวนรวมในการบรหารราชการ

ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.2562

ส านกวจยและพฒนาการเกษตรเขตท 8

เรอง

โครงการลดตนทนการผลตพชตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทเปนมตรกบสงแวดลอม จงหวดสตล

๑.หลกการและเหตผล เกษตรกรรายยอยพนทภาคใตตอนลางมปญหาทส าคญคอ ยากจน มหนสน พงพาการเกษตรไดนอยลง

อพยพแรงงานไปสนอกภาคเกษตร สาเหตมาจากประสทธภาพการผลตพชต า รวมทงผลจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ส านกวจยและพฒนาการเกษตรเขตท 8 ไดวจยและพฒนาระบบการผลตพชโดยใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง (2551-2556) ผลการวจยพบวา เทคนคการประยกตศาสตรพระราชาสการพฒนาครวเรอนและชมชนเกษตรทพอเพยงและยงยน ภมปญญาภวฒนพอเพยง และด ารงชพพอเพยง ท าใหครวเรอนและชมชนเกษตรกร มระดบความพอเพยงในการด ารงชพเพมขน มความพอประมาณ มเหตผล มภมคมกน พงตนเองไดเพมขน ๒.วตถประสงค

1. เพอพฒนาแปลงตนแบบการผลตพชตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ในศนยวจยใหเปนแหลงเรยนรแกเกษตรกร

2. เพอพฒนาชมชนตนแบบการผลตพชใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ใหเปนแหลงเรยนรแกเกษตรกรในชมชนตนแบบและชมชนใกลเคยง

3. เพอถายทอดเทคโนโลยการผลตพชตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และศาสตรพระราชาสเกษตรกร เจาหนาท และผเกยวของ

3.สถานทด าเนนการ หมท 6 ต าบลควนสตอ อ าเภอควนโดน จ.สตล และ ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 4.แผนการปฏบตงานโครงการ

กจกรรม หนวยนบ ผลการปฏบตงาน

แผน ผล

1.กจกรรมพฒนาหมบานวชาการการผลตพชตาม ไร 30 30

2

หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ราย 15 15

2.กจกรรมขยายผลชมชนผลตพชตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ไร 30 30

3.กจกรรมศนยเรยนรการผลตพชตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงใน ศวพ.สตล

ไร 15 15

4.อบรม ศกษาดงาน เพอถายทอดเทคโนโลยสเกษตรกร

ราย 100 100

5.กจกรรมเวทสญจรแลกเปลยนเรยนรในชมชน ครง 30 30

5. ผลการด าเนนงาน 5.1 กจกรรมพฒนาหมบานวชาการการผลตพชตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

กจกรรมพฒนาหมบานวชาการการผลตพชตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เรมด าเนนการป 2561 โดยผานกระบวนการคดเลอกจาก 1. คดเลอกจากชมชนทเขารวมเกษตรทฤษฏใหม 2. คดเลอกจากชมชนทเกษตรกรตองการปรบเปลยนเปนเกษตรอนทรย 2. คดเลอกโดยการแนะน าของหนวยงานราชการทเกยวของ 4.คดเลอกจากผน าชมชนมความสนใจและไดเหนความส าคญในการน าเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชเพอใหเกดประโยชนกบคนในชมชน พนทท ศวพ.สตล เขาไปด าเนนการโครงการขบเคลอนผลงานวจยสการใชประโยชน คอ พนท ม.6 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล มเกษตรทสนใจเขารวมโครงการ จ านวน 20 ครวเรอน และชมชนมความพรอมดานตางๆ ดงน

1. ผน ามความพรอมในการขบเคลอนโครงการ

2. เกษตรกรมความพรอมในเรองของการปรบเปลยนการปลกพชจากพชชนดเดยวเปนระบบการปลกพชผสมผสาน

3. มการปลกพชหลายชนด ไดแก ยางพารา ไมผล (ลองกอง ทเรยน เงาะ และมงคด) ท านา ปาลมน ามน ซงเปนพชกลมรายได พชผกสวนครวเปนพชอาหาร พชสมนไพรเพอสขภาพ เชน ไพล รางจด ฟาทะลายโจร พชไมใชสอย เชน พะยอม ยางนา แตขาดกลมพชอกหลายกลม เชน พชสมนไพรเพอก าจดศตรพช พชอนรกษพนธกรรมทองถน ทเกษตรกรพรอมทจะพฒนาตอไป

4. เกษตรกรมการรวมกลมในการท างานหลายกลม เชน กลมท านา กลมวสาหกจชมชน กลมไมผล เปนตน ซงกลมวสาหกจชมชน ก าลงพฒนาการปลกพชสมนไพรเพอสขภาพ และการท าน าหมกชวภาพ

5. หมบานมแผนจะพฒนาเรองการปลกพชผสมผสานใหกบสมาชกในชมชนและหมบานเรมปรบเปลยนจากปลกยางพาราชนดเดยวเปนปลกพชผสมผสานมากขน

3

ผลความส าเรจส าคญในการพฒนาพชระดบชมชน มการจดตงกรรมการกลมในการด าเนนงาน ดงน

ประธานกลม ไดแก นายยาเตม วดเสน

รองประธานกลม ไดแก นายสปาก แสงดาว

รองประธานกลม ไดแก นายหมาน มาราสา

กรรมการ ไดแก นางสชาฎา หมดหล

กรรมการ ไดแก นางดวงตา มาลน

กรรมการ ไดแก เรอเอกเกษม หอมลออ

กรรมการ ไดแก นายดนเลาะ หนมพอเดน

กรรมการ ไดแก นางฝาตมะ ค ามสทธ

เลขานการ ไดแก นางยาวระ อสนน

ผชวยเลขานการ ไดแก นางสะแอระ เทศอาเสน

ป 2562 มการด าเนนกจกรรมหมบานวชาการการผลตพชตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ตามแนวทาง 4 เสาหลกสความพอเพยง ประกอบดวย 1.หวใจพอเพยง 2. 9 พชผสมผสาน 3.ภมปญญาภวฒนพอเพยง 4. ด ารงชพพอเพยง ผลการด าเนนงาน ดงน

เสาหลกท 1 หวใจพอเพยง เกษตรกรมการจดกจกรรมหวใจพอเพยงในชมชน ดงภาพประกอบท 1

1. จดกจกรรมใหความรเรอง 23 หลกทรงงานของในหลวงรชกาลท 9

2. จดเสวนา จบน าชา ยามบาย แลกเปลยนค าพอสอน เพอตงเปาหมายในชวต เดนตามรอยพอ

3. เกษตรกรพฒนาไรนาใหเปนแปลงตวอยาง เชน สวนสมบรณเกษตรอนทรย ของนางสชาฎา หมดหล แปลงพชผกของนางฝาตมะ ค ามสทธ แปลงไมผลของนางดวงตา มาลน

4.เกษตรกรพฒนาทกษะการเปนผน าและการเปนวทยากรโดยผานกระบวนการจดเวทวจยสญจร

5. เกษตรกรเปดใจทจะรบการพฒนา แลกเปลยนเรยนร ไปศกษาดงาน

4

ภาพประกอบท 1 ประชมเกษตรกร หมบานวชาการการผลตพชตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

เสาหลกท 2 ด าเนนการปลก 9 พชผสมผสานในเดอนมถนายนและเกบขอมลในเดอนกนยายน 2562หลงจากด าเนนการประชมชแจงโครงการใหกบเกษตรจ านวน 20 ราย เจาหนาท ศวพ.สตล ท าการส ารวจการปลกพช 9 พชผสมผสานในครวเรอนหลงด าเนนงานประจ าป 2562 โดยส ารวจเมอวนท 9-13 กนยายน 2562

ผลการส ารวจ 9 พชผสมผสานกอนและหลงการด าเนนงานบรเวณรอบบานของเกษตรกร จ านวน 20 ครวเรอน พบวา ชมชนมพชอาหารมากทสด พชอาหาร เชน ขมน ขา ผกบง พรก ผกกาดขาว บวบก ผกหวาน มะเขอ มะกรด เปนตน รองลงมาคอพชรายได ไดแก ยางพารา จ าปาดะ มงคด ลองกอง เงาะ ทเรยน ปาลมน ามน พรก มะพราว เปนตน พชสมนไพรเพอสขภาพ ไดแก รางจด วานหางจระเข ฟาทะลายโจร ขมนขาว ไพล เปนตน พชไมใชสอย ไดแก สะเดา ไผ แคนา มะฮอกกาน เปนตน ซงจากการเกบขอมลพช พบวา มการปลกเพมขนจาก 114 ชนด ในป 2561 เปน 126 ชนด ในป 2562 ซงเพมขน 12 ชนด ดงแสดงในตารางท 1 และภาพประกอบท 2 โดยแบงพชเปน 9 กลมพช ดงน

1 พชรายได เพมขนจาก 20 ชนด เปน 25 ชนด พชทปลก เชน ยางพารา ปาลมน ามน มะพราว หมาก นาขาว มงคด ลองกอง ทเรยน จ าปาดะ สะตอ พล กลวย เหรยง เนยง ฝรง มะละกอ ชมพทบทมจนทร ผกบง ผกกด ผกกวางตง ผกคะนา อญชน ถวฝกยาว แตงกวา เปนตน

2 พชอาหาร เพมขนจาก 50 ชนด เปน 53 ชนด พชทปลก เชน ขมน ตะไคร ขา ขง พรก พรกไทย มะกรด มะนาว กะเพรา โหระพา แมงลก ฟกขาว คะนา บวบ ฟกทอง แตงกวา มะเขอ กระเจยบแดง ดาหลา ออดบ บอนสม ผกหวาน บก ชะอม แค ผกกด มะระ สะระแหน กยชาย ผกช มะรม ผกน า มะมวงหมพานต ถวพ มะอก ถวฝกยาว กระเจยบเขยว เพกา ชะมวง สมแขก มะเมา จก ฟกเขยว มะเขอพวง คนชาย มนป เปนตน

3 พชสมนไพรเพอสขภาพ เพมขนจาก 12 ชนด เปน 14 ชนด พชทปลก เชน รางจด วานหางจระเข ทเรยนเทศ เสลดพงพอน ฟาทะลายโจร ไพล เปราะหอม เตยหอม ยอ มะรม ชมจนทร ดปลเชอก เปนตน

5

4 พชสมนไพรก าจดศตรพช ไมมการปลกเพม มอย 10 ชนด พชทปลก เชน ตะไครหอม ขเหลก ขา พรกขหน โหระพา สะเดา ยาเสน ยาสบ สาบเสอ เปนตน

5 พชอาหารสตว ไมมการปลกเพม พชทปลก ไดแก หญาเนเปยร เปนตน

6 พชไมใชสอย เพมขนจาก 16 ชนด เปน 18 ชนด พชทปลก เชน มะฮอกกาน พะยง พะยอม ไผ หมาก มะพราว หวาย ต าเสา สน สก กระถนณรงค เทยม หลมพอ ตะเคยนทอง ยางนา แคนา กระถนเทพา ไมแดง เปนตน

7 พชพลงงาน ไมเพมขน พชทปลก ไดแก มะพราวและปาลมน ามน

8 พชอนรกษพนธกรรมทองถน ไมเพมขน พชทปลก ไดแก พล เปนตน

9 พชอนรกษดนและน า ไมเพมขน มการปลกเดม 2 ชนด ไดแก หญาแฝกและปอเทอง

ตารางท 1 ผลการส ารวจชนดพชป 2561 และป 2562

กลมพช จ านวน (ชนด)

ป 2561 จ านวน (ชนด)

ป 2562 เพมขนชนด/ครวเรอน

1. พชรายได 20 25 5

2. พชอาหาร 50 53 3

3. พชสมนไพรเพอสขภาพ 12 14 2

4. พชสมนไพรปองกนก าจดศตรพช 10 10 -

5. พชอาหารสตว 1 1 -

6. พชไมใชสอย 16 18 2

7. พชพลงงาน 2 2 -

8. พชอนรกษพนธกรรมทองถน 1 1 -

9. พชอนรกษดนและน า 2 2 -

รวม 114 126 12

6

ภาพประกอบท 2 การส ารวจสภาพการปลกพช 9 พชผสมผสานในครวเรอนป 2561 และป 2562

7

เสาหลกท 3 ภมปญญาภวฒนพอเพยง 1. เปนขอมลเปรยบเทยบตนทนในการผลตพช และ 2. สรางฐานเรยนรการผลตพช ไดแก 1. ฐานการผลตมงคดอนทรย 2.ฐานการผลตแหนแดง 3. ฐานการผลตผกบนกระเบอง 4.ฐานการผลตฝรง 5. ฐานการผลตพชผกเพอการคา 6. ฐานการผลตพชผสมผสานเพอการบรโภค 7. ฐานการผลตมะพราวน าหอมอนทรย 8. ฐานการผลตผกบงในนาขาว

ผลการเกบขอมลการปลกพชผก ไดแก คะนา ผกบง กวางตง แตงกวา ถวฝกยาว ผกกาดขาว จากเกษตรกร จ านวน 20 ราย 20 แปลง มพนทปลกทงหมด 8.375 ไร เปนการคดเฉพาะตนทนผนแปร ไดแก คาแรงงาน และคาวสดและคาใชจายอนๆ พบวา วธเกษตรกร มตนทนรวม 3 ,850 บาท/ไร ไดผลผลต 87 กโลกรม/ไร ราคาผลผลตขาย ณ ไรนา เทากบ 50 บาท/กโลกรม (เปนราคาทสงผลผลตใหโรงพยาบาล) ผลตอบแทน 4 ,350 บาท/ไร ผลตอบแทนสทธ 500 บาท/ไร สวนวธแนะน า ตนทนรวม 2 ,900 บาท/ไร ไดผลผลต 80 กโลกรม/ไร ราคาผลผลตขาย ณ ไรนา เทากบ 50 บาท/กโลกรม (เปนราคาทสงผลผลตใหโรงพยาบาล) ผลตอบแทน 4 ,000 บาท/ไร ผลตอบแทนสทธ 1,100 บาท/ไร รายละเอยด ดงแสดงในตารางท 2 และภาพประกอบท 3

ตารางท 2 ขอมลเปรยบเทยบตนทนในการผลตพช (คดเฉพาะตนทนผนแปร)

รายการ วธเกษตรกร วธแนะน า

ตนทน (บาท/ไร) ตนทน (บาท/ไร) 1.ตนทนผนแปร 1.1 คาแรงงาน

1) การเตรยมดน 800 800

2) การปลก 300 300

3) การดแลรกษา 300 300

4) การเกบเกยว 200 200

5) คาใชจายเกยวกบการพนยา 900 -

1.2 คาวสดและคาใชจายอนๆ

1) คาพนธ 300 300

2) คาปยเคม 350 -

3) ใสแหนแดงในพชผก - 300

4) คายาก าจดวชพช 300 -

5) คายาปราบศตรพช 200 -

6) กบดกกาวเหนยว - 500

5) คาน า 200 200

2. ตนทนรวมตอไร 3,850 2,900 3. ผลผลต (กก./ไร) 87 80

8

4. ราคาผลผลตทเกษตรกรขายได ณ ไรนา (บาท/กก.) 50 50 5. ผลตอบแทนตอไร 4,350 4,000 6. ผลตอบแทนสทธตอไร (บาท) 500 1,100

หมายเหต 1. เกษตรกรจ านวน 20 ราย พนทปลกทงหมด 8.375 ไร 2. พชผกทปลกไดแก คะนา ผกบง กวางตง แตงกวา ถวฝกยาว ผกกาดขาว พชผกผลตเพอสงโรงพยาบาลควนโดนและโรงพยาบาลสตล สปดาหละ 2-3 ครง ราคาผลผลต 50 บาท/กก. 3. วธแนะน าใชน าหมกสมนไพร อตราน าหมก 10 ชอนแกง ตอน า 20 ลตร ฉดพนชวงเยน 1-2 ครงตอสปดาห 4. วธแนะน าใชกบดกกาวเหนยว ทดแทนการใชยาปราบศตรพช

ภาพประกอบท 3 การใชแหนแดง กบดกกาวเหนยว และน าหมกชวภาพ ในการปลกพชผก

สมาชกกลมผกยมหวาน หมบานวชาการการผลตพชตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มกจกรรมสงผก รพ. ควนโดน และ รพ. สตล สปดาหละ 2-3 ครง ดงแสดงภาพประกอบท 4 โดยผกทสง ไดแก

1. ผกบง จ านวน 7 กก./สปดาห

2. กวางตง จ านวน 8 กก./สปดาห

3. คะนา จ านวน 6 กก./สปดาห

4. ถวฝกยาว จ านวน 5 กก./สปดาห

5. แตงกวา จ านวน 7 กก./สปดาห

6. ผกกาดขาว จ านวน 3 กก./สปดาห

9

ภาพประกอบท 4 พชผกสง รพ. ควนโดน และ รพ. สตล

กจกรรมท 2 ไดแก สรางฐานเรยนรการผลตพช ไดแก 1. ฐานการผลตมงคดอนทรย 2.ฐานการผลตแหนแดง 3. ฐานการผลตผกบนกระเบอง 4.ฐานการผลตฝรง 5. ฐานการผลตพชผกเพอการคา 6. ฐานการผลตพชผสมผสานเพอการบรโภค 7. ฐานการผลตมะพราวน าหอมอนทรย 8. ฐานการผลตผกบงในนาขาว โดยในแตละฐานเกษตรกรเจาของแปลงจะเปนวทยากรใหความรแกผมาศกษาดงาน แผนผงฐานเรยนรตางๆ ดงแสดงภาพประกอบท 5

ภาพประกอบท 5 แผนผงหมบานวชาการผลตพชตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

10

เสาหลกท 4 เกบขอมลตามแบบด ารงชพพอเพยงประจ าป 2562 ผลการส ารวจขอมลการด ารงชพตามแนวเศรษฐกจพอเพยง โดยใชแบบสมภาษณขอมลการด ารงชพตามแนวเศรษฐกจพอเพยง เกบขอมลตวแปรวดความพอเพยงในการผลตพช ส ารวจป 2561 และหลงด าเนนป 2562 จากเกษตรกรจ านวน 20 ครวเรอน ซงผลการเปรยบเทยบขอมลการด ารงชพ ดงน

1. รายไดรอบปทผานมาของชมชน

ผลการเกบขอมลรายไดรอบป 2561 ของชมชน พบวา เกษตรกรมรายไดรวม 1,807,170 บาท/ปเฉลย 90,358 บาท/ครวเรอน โดยเปนรายไดจากภาคเกษตร ไดแก จากพช สตว ประมง รวม 1,012,580 บาท/ป เฉลย 50,629บาท/ครวเรอน สวนรายไดนอกภาคเกษตร ซงเปนรายไดจากเงนเดอน อสม คาขาย กรรมการกลมตางๆ รบจางตางๆ รวม 794,590 บาท/ป เฉลย 39,729 บาท/ครวเรอน ผลการเกบขอมลรายไดรอบป 2562 ของชมชน พบวา เกษตรกรมรายไดรวม 1,744,444 บาท/ปเฉลย 87,221 บาท/ครวเรอน โดยเปนรายไดจากภาคเกษตร ไดแก จากพช สตว ประมง รวม 985,988 บาท/ป เฉลย 49,299 บาท/ครวเรอน สวนรายไดนอกภาคเกษตร ซงเปนรายไดจากเงนเดอน อสม คาขาย กรรมการกลมตางๆ รบจางตางๆ รวม 758,456 บาท/ป เฉลย 37,922 บาท/ครวเรอน ดงแสดงตารางท 3

ตารางท 3 รายไดของชมชน ป 2561 และ 2562

รายไดจาก ป 2561 ป 2562

รายไดรวม

บาท/ป

รายไดเฉลย

บาท/ครวเรอน


บาท/ป



ภาคเกษตร 1,012,580 50,629 985,988 49,299

นอกภาคเกษตร 794,590 39,729 758,456 37,922

รายไดรวม 1,807,170 90,358 1,744,444 87,221

หมายเหต รายไดจากภาคเกษตร ไดแก รายไดจากพช สตว ประมง รายไดนอกภาคเกษตร ไดแก จาก เงนเดอน อสม คาขาย กรรมการกลมตางๆ รบจางตางๆ

2. รายการคาใชจายรวม

ผลการเกบขอมลรายจายรอบป 2561 ของชมชน พบวา เกษตรกรมรายจายรวม 1,807,170 บาท/ปเฉลย 90,358 บาท/ครวเรอน โดยเปนรายจายจากภาคเกษตร ไดแก จากพช สตว ประมง รวม 1,012,580 บาท/ป เฉลย 50,629บาท/ครวเรอน สวนรายไดนอกภาคเกษตร ซงเปนรายจายจากเงนเดอน อสม คาขาย กรรมการกลมตางๆ รบจางตางๆ รวม 794,590 บาท/ป เฉลย 39,729 บาท/ครวเรอน ผลการเกบขอมลรายจายรอบป 2562 ของชมชน พบวา เกษตรกรมรายจายรวม 1,744,444 บาท/ปเฉลย 87,221 บาท/ครวเรอน โดยเปนรายจายจากภาคเกษตร ไดแก จากพช สตว ประมง รวม 985,988 บาท/ป เฉลย 49,299 บาท/ครวเรอน สวนรายจายนอกภาคเกษตร ซงเปนรายไดจากเงนเดอน อสม คาขาย กรรมการกลมตางๆ รบจางตางๆ รวม 758,456 บาท/ป เฉลย 37,922 บาท/ครวเรอน ดงแสดงตารางท 4

11

ตารางท 4 รายจายของชมชน ป 2561 และ 2562

รายจาย

ป 2561 ป 2562

รายจายรวม

บาท/ป

รายจายเฉลย



บาท/ป



ภาคเกษตร 122,473 6,124 102,875 5,144

นอกภาคเกษตร 720,000 36,000 650,000 32,500

รายจายรวม 842,473 42,124 752,875 37,644

หมายเหต รายจายจากภาคเกษตร ไดแก รายจายซอพนธพช ซอปยเคม ปยอนทรย คาสารเคม คาพนธสตว/ปลา คาอาหารสตว/ปลา รายจายนอกภาคเกษตร ไดแก คาจายกบขาว คาน ามนรถ คารถไปโรงเรยนของลก ฯลฯ

ผมาเยยมชม และการเขารวมกจกรรมตางๆ

ผมาเยยมชมกจกรรมหมบานวชาการการผลตพชตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ดงภาพประกอบท 6 – 7

1. วนท 20 ก.ค. 2562 นกเรยนจากโรงเรยนจรยธรรมศกษา ศกษาดงานการผลตพชตามแนวทางเกษตรอนทรย ไดแก มงคด ลองกอง เงาะ และมะพราวน าหอม จ านวน 20 ราย

ภาพประกอบท 6 นกเรยนจากโรงเรยนจรยธรรมศกษาศกษาดงาน จ านวน 20 ราย

2.วนท 27 ส.ค. 2562 เกษตรและสหกรณ จ. นครศรธรรมราช น าเกษตรกรมาศกษาดงานฐานเรยนรตางๆของหมบานวชาการ จ านวน 50 ราย

ภาพประกอบท 7 เกษตรกรจาก จ. นครศรธรรมราช มาศกษาดงาน จ านวน 50 ราย

12

สมาชกกลมเขารวมกจกรรมตางๆ ดงแสดงภาพประกอบท 8 – 9

1. วนท 13-15 สงหาคม 2562 งานวนจ าปาดะ ของดเมองสตล เขารวมกจกรรมแขงขนทอดจ าปาดะ

ภาพประกอบท 8 เขารวมกจกรรมงานวนจ าปาดะ ของดเมองสตล ประจ าป 2562

2. วนท 27 สงหาคม 2562 รวมตอนรบรองอธบดกรมวชาการเกษตร

ภาพประกอบท 9 รวมตอนรบรองอธบดกรมวชาการเกษตร

3. เขารวมจ าหนายพชผกของกลม ทกวนพธ ณ ศาลากลางจงหวดสตล

ภาพประกอบท 10 เขารวมจ าหนายพชผกของกลม ณ ศาลากลางจงหวดสตล

13

4. เขารวมกจกรรม งานเทศกาลทเรยนพนเมองภเกต ณ ศนยการคาจงซลอน ปาตอง ภเกต

ภาพประกอบท 11 เขารวมกจกรรม งานเทศกาลทเรยนพนเมองภเกต ณ ศนยการคาจงซลอน ปาตอง ภเกต

3.2 กจกรรมขยายผลชมชนผลตพชตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มผลการด าเนนงาน ดงน

1. คดเลอกชมชน และการคดเลอกเกษตรกร การส ารวจพนทเพอคดเลอกพนทและคดเลอกเกษตรกรเขารวมโครงการขบเคลอนผลงานวจยสการใช

ประโยชนประจ าป 2562 จงหวดสตล โดยผานกระบวนการคดเลอกจาก

1. ชมชนทเขารวมโครงการป 2561 แนะน าพนทส าหรบการท างานป 2562

2. คดเลอกโดยการแนะน าของหนวยงานราชการทเกยวของ

3. คดเลอกจากผน าชมชนมความสนใจและไดเหนความส าคญในการน าเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชเพอใหเกดประโยชนกบคนในชมชน หลงจากด าเนนการคดเลอกชมชนแลว ผน าชมชนจะคดเลอกลกบานดวยตนเอง ซงคดเลอกลกบานทมความสนใจและตงใจทจะเขารวมโครงการ

ผลการส ารวจพนท ส ารวจครวเรอนเกษตรกรเบองตน พบปะพดคยกบผน าชมชนและเกษตรกร ดงแสดงในตารางท 5 และภาพประกอบท 10

ตารางท 5 ผลการส ารวจขอมลพนทในเบองตน 5 ชมชน

สถานท ขอมลหมบาน

ม.3 ต.ทงนย

อ.ควนกาหลง จ.สตล

1. มการปลกพชหลายชนด พชหลก ไดแก ยางพารา ไมผล (ลองกอง ทเรยน เงาะ และมงคด) พชรอง ไดแก ปาลมน ามน พชผกสวนครวมปลกเลกนอย

2. เกษตรกรมการรวมกลมในการท างาน ไดแก กลมวสาหกจชมชนแปรรปขาวเกรยบสมนไพร กลมนวดแผนโบราณ เปนตน

3. ระบบน าเพอการเกษตรเปนระบบประปาภเขา มการตดตงมเตอรทกครวเรอน

4. ผน าและชาวบานมความสามคคในการประกอบกจกรรมตางๆของหมบาน

14

5. ประชากรกระจายอยทวไปตามถนนหลกและถนนซอย



1. มการปลกพชหลายชนด พชหลก ไดแก ยางพารา ไมผล (ลองกอง ทเรยน เงาะ และมงคด) พชรอง ไดแก ปาลมน ามน และพชผกสวนครวเลกนอย

จดเดน เปนหมบานทมการปลกผกกดเพอการคา

2. เกษตรกรมการรวมกลมในการท างาน ไดแก กลมไมผล เปนตน






1. มการปลกพชหลากหลาย พชหลก ไดแก ยางพารา ไมผล (ลองกอง ทเรยน เงาะ และมงคด) พชรอง ไดแก ปาลมน ามน และพชผกสวนครวเลกนอย

จดเดน เปนหมบานทมการปลกผกกดเพอการคา ปลกกาแฟเพอการคาและมการแปรรปในชมชน โดยใชชอกลม กลมกาแฟบานโตน

2. เกษตรกรมการรวมกลมในการท างาน เชน กลมเยาวชนลองแกง กลมเยาวชนเพาะพนธกลาไม กลมนวดแผนไทย กลมจกสาน กลมสตร และกลมกาแฟบานโตน กลมปลกสมนไพร กลมท านา กลมท าขนม


จดเดน มล าคลองในหมบานซงเปนน าทไหลมาจากน าตกโตนปาหนน





1. มการปลกพชหลายชนด ไดแก ยางพารา ไมผล (ลองกอง ทเรยน เงาะ และมงคด) ท านา พชผกสวนครว ปาลมน ามน พชสมนไพรเพอสขภาพ พชไมใชสอย

2. เกษตรกรมการรวมกลมในการท างานหลายกลม เชน กลมท านา กลมวสาหกจชมชน กลมไมผล เปนตน


4. หมบานมแผนจะพฒนาเรองการปลกพชผสมผสานใหกบสมาชกในชมชน

15

5. หมบานเรมปรบเปลยนจากปลกยางพาราชนดเดยวเปนปลกพชผสมผสานมากขน



1. มการปลกพชหลายชนด พชหลก ไดแก ยางพารา ไมผล (ลองกอง ทเรยน เงาะ และมงคด) ปาลมน ามน และพชผกสวนครว

2. เกษตรกรมการรวมกลมในการท างานหลายกลม เชน กลมท าขนม กลมวสาหกจชมชน กลมไมผล เปนตน


จากการส ารวจพนท ประชม พบปะพดคยกบผน าชมชนและเกษตรกรทจะเขารวมโครงการในเบองตน พบวา พนทท ศวพ.สตล สามารถเขาไปด าเนนการโครงการขบเคลอนผลงานวจยสการใชประโยชนประจ าป 2562 คอ พนท ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล เนองจากชมชนมความพรอมดานตางๆ ดงน

1. ผน ามความพรอมในการขบเคลอนโครงการ

2. มการปลกพชหลากหลาย พชหลก ไดแก ยางพารา ไมผล (ลองกอง ทเรยน เงาะ และมงคด) พชรอง ไดแก ปาลมน ามน และพชผกสวนครวเลกนอย จดเดน เปนหมบานทมการปลกผกกดเพอการคา ปลกกาแฟเพอการคาและมการแปรรปในชมชน โดยใชชอกลม กลมวสาหกจชมชนกาแฟบานโตน

3. เกษตรกรมการรวมกลมในการท างาน เชน กลมเยาวชนลองแกง กลมเยาวชนเพาะพนธกลาไม กลมนวดแผนไทย กลมจกสาน กลมสตร และกลมกาแฟบานโตน กลมปลกสมนไพร กลมท านา กลมท าขนม

4. ระบบน าเพอการเกษตรเปนระบบประปาภเขา มการตดตงมเตอรทกครวเรอน จดเดน มล าคลองในหมบานซงเปนน าทไหลมาจากน าตกโตนปาหนน



16

ภาพประกอบท 12 ส ารวจครวเรอนเกษตรกรเบองตน พบปะพดคยกบผน าชมชนและเกษตรกร

2. ประชมชแจงเกษตรกรทเขารวมโครงการ ประชมชแจงโครงการใหกบเกษตรทสนใจเขารวมโครงการ จ านวน 20 ครวเรอน พรอมกบวางแผนส ารวจ 9 พช ผสมผสานบรเวณบานและส ารวจการด ารงชพของเกษตรกร ดงแสดงภาพประกอบท 13

ภาพประกอบท 13 ประชมชแจงโครงการใหกบเกษตรทสนใจเขารวมโครงการ จ านวน 20 ครวเรอน

3. ผลการด าเนนงาน กจกรรมขยายผลชมชนผลตพชตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ด าเนนการตามแนวทาง 4 เสาหลกสความพอเพยง ประกอบดวย 1.หวใจพอเพยง 2.การผลตพช 9 กลมพอเพยง 3. ภมปญญาภวฒนพอเพยง 4. ด ารงชพพอเพยง ซงผลการด าเนนงานดงน

1. หวใจพอเพยง มวธการดงน

เกษตรกรในชมชนมการจดกจกรรมหวใจพอเพยงในชมชน ดงน

1. จดกจกรรมใหความรเรอง 23 หลกทรงงานของในหลวงรชกาลท 9

2. จดเสวนา จบน าชา ยามบาย แลกเปลยนค าพอสอน เพอตงเปาหมายในชวต เดนตามรอยพอ

17

3. เกษตรกรพฒนาไรนาใหเปนแปลงตวอยาง ไดแก พชรวมยางพารา (กาแฟ) ของนายยะโกบ ใจด พชผสมผสานบรเวณบาน นายสมมารถ เกตมณ

4.เกษตรกรพฒนาทกษะการเปนผน าและการเปนวทยากรโดยผานกระบวนการจดเวทวจยสญจร

5. เกษตรกรเปดใจทจะรบการพฒนา แลกเปลยนเรยนร ไปศกษาดงาน

ผลความส าเรจส าคญในการพฒนาพชระดบชมชน มการจดตงกรรมการกลมในการด าเนนงาน ดงน

ประธานกลม ไดแก นายยะโกบ ใจด

รองประธานกลม ไดแก นายยทธนา มาลน

รองประธานกลม ไดแก นายสรยน มเกม

กรรมการ ไดแก นายสาหน หมดหล

กรรมการ ไดแก นางสาวบยน ใจด

กรรมการ ไดแก นายสมมารถ เกตมณ

กรรมการ ไดแก นางสาวรอกายะ หสน

กรรมการ ไดแก นางสาวนอรยะ มาลกน

เลขานการ ไดแก นางสาวปรยา ใบหมด

ผชวยเลขานการ ไดแก นางกอหร เสนสน

2. การผลตพช 9 พชผสมผสานพอเพยง

หลงจากด าเนนการประชมชแจงโครงการใหกบเกษตรทสนใจเขารวมโครงการ เจาหนาท ศวพ.สตล ท าการส ารวจสภาพการปลกพช 9 พชผสมผสานในครวเรอนกอนด าเนนงาน โดยส ารวจเมอวนท 25-28 มนาคม 2562 จากเกษตรกรจ านวน 20 ครวเรอน และส ารวจการปลก 9 พชผสมผสานหลงด าเนนงาน วนท 9-13 กนยายน 2562 ผลการเกบขอมล ดงน

ผลการส ารวจ 9 พชผสมผสานกอนด าเนนงานบรเวณรอบบานของเกษตรกร จ านวน 20 ครวเรอน พบวา ชมชนมพชอาหารมากทสด พชอาหาร เชน ขมน ขา ผกบง พรก ผกกาดขาว บวบก ผกหวาน มะเขอ มะกรด เปนตน รองลงมาคอพชรายได ไดแก ยางพารา กาแฟ ทเรยน ลองกอง มงคด เงาะ มะมวง จ าปาดะ มะนาว ผกกด มะละกอ มะพราว สละอนโด และไผ เปนตน พชสมนไพรเพอสขภาพ ไดแก ฟาทะลายโจร ยานาง ไพล ขมนขาว ขมนชน ขง วานหางจระเข เปนตน พชไมใชสอย ไดแก ไผ หลมพอ ตะเคยนทอง ยางนา ไขเขยว เปนตน ดงแสดงในตารางท 6-7 และภาพประกอบท 14 โดยแบงพชเปน 9 กลมพช ดงน

18

ตารางท 6 ผลการส ารวจชนดพชกอนและหลงด าเนนงานในชมชน

กลมพช จ านวน (ชนด) กอนด าเนนงาน

จ านวน (ชนด) หลงด าเนนงาน

เพมขนชนด/ครวเรอน

1. พชรายได 15 19 4

2. พชอาหาร 39 45 6

3. พชสมนไพรเพอสขภาพ 7 8 1

4. พชสมนไพรปองกนก าจดศตรพช 1 1 -

5. พชอาหารสตว - - -

6. พชไมใชสอย 5 10 5

7. พชพลงงาน 2 2 -

8. พชอนรกษพนธกรรมทองถน 4 4 -

9. พชอนรกษดนและน า 1 1 -

รวม 74 90 16

ตารางท 7 ผลวเคราะหการปลกพช 9 กลมพชในครวเรอน จากการประชมกลม 20 ครวเรอน

กลมพช ชนดพช

1.พชรายได 15 ชนด ยางพารา กาแฟ ทเรยน ลองกอง มงคด เงาะ มะมวง จ าปาดะ มะนาว กลวย ผกกด มะละกอ มะพราว สละอนโด ไผ ตะไคร พรก ผกหวาน มะเขอ

2. พชอาหาร 39 ชนด ขา ตะไคร ขง ขมน พรก มะนาว กะเพรา กลวย โหระพา ผกชฝรง ต าลง ผกหวาน ชะอม พรกไทย ผกเหมยง มะอก คน(ออดบ) มะเขอพวง บอนสม ตะลงปลง ชะมวง ผกบง ผกชลอม มนป ผกกด ยหรา ฟกทอง ถวพ มะละกอ ผกแส มะมวงหมพานต ไผ กระเจยบแดง กระเจยบเขยว กวางตง จก หมยปา หมยเทศ มะกอกปา คะนา ผกบง กวางตง ผกช คนชาย มะกรด

3. พชสมนไพรเพอสขภาพ 7 ชนด ฟาทะลายโจร ยานาง ไพล ขมนขาว ขมนชน ขง วานหางจระเข

4. พชสมนไพรก าจดศตรพช 1 ชนด ตะไครหอม

19

5. พชอาหารสตว ไมม

6. พชอนรกษดนและน า 1 ชนด ไผ

7. พชอนรกษพนธกรรมทองถน 4 ชนด ตนปาหนน จ าป จ าปา สาวหยด

8. พชไมใชสอย 5 ชนด ไผ หลมพอ ตะเคยนทอง ยางนา ไขเขยว พะยอม มะฮอกกาน ไมแดง มะขาม พะยง

9. พชพลงงาน 2 ชนด ปาลมน ามน ไมฟนยางพารา

ภาพประกอบท 14 การส ารวจ 9 พชผสมผสานบรเวณรอบบานของเกษตรกร จ านวน 20 ครวเรอน

3. ภมปญญาภวฒนพอเพยง

จากการวเคราะห สถานการณ และ ปญหา ในการผลตพชเศรษฐกจหลกๆ หรอปญหาในการท างาน หรอความตองการ ซงผลการวเคราะหพชทมปญหาหรอตองการพฒนา ทงหมด 10 ชนด ไดแก

3.1 กาแฟ มปญหาเรองราด าและเพลยแปงทใบกาแฟ

3.2 ทเรยน มปญหาเรองหนอนเจาะเมลด

3.3 ลองกอง มปญหาเรองแมลงวนทอง ราด า หนอนชอนใตผวเปลอก

3.4 มงคด มปญหาเรองเนอแกว ยางไหล

20

3.5 เงาะ มปญหาเรองผลรวง

3.6 มะมวง มปญหาเรองตนตาย

3.7 จ าปาดะ มปญหาเรองหนอนเจาะผล

3.8 มะนาว มปญหาเรองหนอนเจาะล าตน

3.9 กลวย มปญหาเรองโรคตายพราย

3.10 ผกกด มปญหาเรองผลผลตนอย ขอจ ากดคอ เกษตรกรไมตองการใชปยเคม จงใชปยอนทรยใสในแปลงผกกด พชเศรษฐกจในชมชนทเกษตรกรตองการแกปญหา ไดแก ปญหาเรองผกกดผลผลตนอย จงไดด าเนนการในแปลงเกษตรกร ดงแสดงในตารางท 7 จ านวน 5 ราย ไดแก

1. นายเกรย เพชรเนยม หมายเลขบตรประจ าตวประชาชน 3-9103-00098-66-5 บานเลขท 97 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล พนทปลกผกกด 0.5 ไร ผกกดอาย 15 ป

2. นายอาด มรรคาเขต หมายเลขบตรประจ าตวประชาชน 3-9103-00098-33-9 บานเลขท 55 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล พนทปลกผกกด 1 ไร ผกกดอาย 1 ป

3.นายสมาน เพชรเนยม หมายเลขบตรประจ าตวประชาชน 3-9103-00098-63-1 บานเลขท 63 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล พนทปลกผกกด 0.5 ไร ผกกดอาย 20 ป

4. นางสาวนอรยะ มาลกน หมายเลขบตรประจ าตวประชาชน 3-9103-00095-96-8 บานเลขท 106 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล พนทปลกผกกด 1 ไร ผกกดอาย 15 ป

5. นายอมอด เสนสน หมายเลขบตรประจ าตวประชาชน 3-9103-00098-46-1 บานเลขท 56 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล พนทปลกผกกด 1.5 ไร ผกกดอาย 20 ป

ด าเนนการใสปยอนทรยใหแกผกกดครงท 1 วนท 12 กรกฎาคม 2562 และครงท 2 วนท 12 กนยายน 2562 อตราใสปยอนทรย 100 กโลกรมตอไร ผลการเกบขอมลผลผลตผกกด จากเกษตรกร จ านวน 5 ราย 5 แปลง มพนทปลกทงหมด 4.5 ไร เปนการคดเฉพาะตนทนผนแปร ไดแก คาแรงงาน และคาวสดและคาใชจายอนๆ พบวา วธเกษตรกร มตนทนรวม 1,150 บาท/ไร ไดผลผลต 153.3 กโลกรม/ไร ราคาผลผลตขาย ณ ไรนา เทากบ 20 บาท/กโลกรม ผลตอบแทน 3,066 บาท/ไร ผลตอบแทนสทธ 1 ,916 บาท/ไร สวนวธแนะน า ตนทนรวม 1,500 บาท/ไร ไดผลผลต 175.5 กโลกรม/ไร ราคาผลผลตขาย ณ ไรนา เทากบ 20 บาท/กโลกรม ผลตอบแทน 3,510 บาท/ไร ผลตอบแทนสทธ 2,010 บาท/ไร รายละเอยดดงแสดงในตารางท 8 และภาพประกอบท 15

21

ตารางท 8 ขอมลเปรยบเทยบตนทนในการผลตพช (คดเฉพาะตนทนผนแปร)

รายการ วธเกษตรกร วธแนะน า

ตนทน (บาท/ไร) ตนทน (บาท/ไร) 1.ตนทนผนแปร 1.1 คาแรงงาน

1) การเตรยมดน - -

2) การปลก - -

3) การดแลรกษา 300 300

4) การเกบเกยว 100 100

5) คาใชจายเกยวกบการพนยา 150 -

1.2 คาวสดและคาใชจายอนๆ

1) คาพนธ - -

2) คาปยเคม - -

3) ใสปยอนทรย ไรละ 4 กระสอบๆละ 25 กก. - 800

4) คายาก าจดวชพช - -

5) คายาปราบศตรพช 300 -

5) คาน า 300 300 2. ตนทนรวมตอไร 1,150 1,500 3. ผลผลต (กก./ไร) 153.3 175.5 4. ราคาผลผลตทเกษตรกรขายได ณ ไรนา (บาท/กก.) 20 20 5. ผลตอบแทนตอไร 3,066 3,510 6. ผลตอบแทนสทธตอไร (บาท) 1,916 2,010

หมายเหต 1. เกษตรกรจ านวน 5 ราย พนทปลกทงหมด 4.5 ไร

2. คาปยเคมไมม เนองจากพนทปลกพชของเกษตรกรไมมการใสปยใดๆ

3. คาเตรยมดน คาปลก ไมมเนองจากผกกดมอาย 1-20 ป

4. ผลผลตตงแตวนท 13 กรกฎาคม – 14 กนยายน 2562

22

ภาพประกอบท 15 ผลผลตผกกด แปลงงานภมปญญาภวฒนพอเพยง

4. ด ารงชพพอเพยง

ส ารวจขอมลการด ารงชพตามแนวเศรษฐกจพอเพยง โดยใชแบบสมภาษณขอมลการด ารงชพตามแนวเศรษฐกจพอเพยง เกบขอมลตวแปรวดความพอเพยงในการผลตพช ส ารวจกอนด าเนนงานเมอวนท 25-28 มนาคม 2562 จากเกษตรกรจ านวน 20 ครวเรอน และส ารวจการปลก 9 พชผสมผสานหลงด าเนนงาน วนท 9-13 กนยายน 2562 ซงผลการเปรยบเทยบขอมลการด ารงชพ ดงน

4.1 ขอมลครวเรอนและการประกอบอาชพ

จากการเกบขอมลครวเรอนและการประกอบอาชพ พบวา เกษตรกรมอายเฉลย 43.65 ป จบการศกษาตงแต ป.4 – ป.ตร จ านวนสมาชกในครวเรอน 3-7 คน มสมาชกในครวเรอนท าการเกษตร 1-3 คน มทดนใชประโยชนทงหมด 258.75 ไร แบงเปนพนทอยอาศย 12.75 ไร แปลงท าการเกษตร 236 ไร เปนทอนๆ 10 ไร โดยเปนพนทปลกพช 10 ไร เลยงปลา เลยงแพะ และเลยงไก ดงแสดงในตารางท 9

ตารางท 9 ขอมลครวเรอนและการประกอบอาชพจากเกษตรกร จ านวน 20 ราย

อาย (ป) จบการศก

ษา

จ านวนสมาชก (คน)

สมาชกท าการเกษตร

(คน)

มทดนใชประโยชนทงหมด

(ไร)

แปลงทอาศย (ไร)

แปลงท าเกษตร (ไร)

เปนทอนๆ (ไร)

ปลกพช (ไร)

ประมง (ตว)

แพะ (ตว)

สตวปก (ตว)

อาชพอนๆ

43.65 ป.4-ป.ตร

3-7 1-3 258.75 12.75 236 10 216 600 15 192 5

23

4.2 ความคดเหนเรองปรชญาเศรษฐกจพอเพยง จากเกษตรกรจ านวน 20 ราย

เศรษฐกจพอเพยง หมายถง การรจกแบงปน ทงทรพยสนและความร ความพอใจในสงทเราม ท างานทเหมาะสมกบความสามารถของตนเอง เกบออมและใชชวตใหสมดลกบสงคมปจจบน ความพอดทไมมากหรอนอยจนเกนไป การตดสนใจเกยวกบความพอเพยงอยางมเหตผล การเตรยมตวใหพรอมกบผลกระทบทจะเกดขน กนทกอยางทปลก ปลกทกอยางทกน เหลอกนเอาไปขาย ใหเพอนบาน พอกน พอใชท างานพอดกบตวเอง รจกใชจาย

ประหยดและไมเบยดเบยนผอน การอยแบบพอประมาณ ไมฟมเฟอย ในสงทไมจ าเปน และรจกทจะตอยอดใหเปนประโยชนสงสด การพงตนเอง

เกษตรกรไดนอมน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเรองของความขยน ประหยด อดออม และใชชวตใหสมดลกบสงคมปจจบน ปลกผกกนเอง เลยงสตวเปนอาหาร เหลอกนแบงเพอนบาน ประหยด อดออม ไมฟมเฟอย ปลกพชมาท าอาหารดวยตวเอง แบงปนพชใหเพอนบาน ซอสตยตอตนเองและครอบครว ไมเบยดเบยนผอน

4.3 รายไดรอบปทผานมาของชมชน

จากการเกบขอมลรายไดรอบปทผานมาของชมชนกอนด าเนนงาน พบวา เกษตรกรมรายไดจากภาคเกษตรรวมเทากบ 2,953,940 บาท/ป รายไดเฉลย 147,697 บาท/ครวเรอน เปนรายไดทมาจากภาคเกษตรรวม 1,757,500 บาท/ป เฉลย 87,875 บาท/ครวเรอน รายไดนอกภาคเกษตรรวม 1,196,440 บาท/ป เฉลย 59,822 บาท/ครวเรอน หลงด าเนนงาน พบวา เกษตรกรมรายไดจากภาคเกษตรรวมเทากบ 2,998,670 บาท/ป รายไดเฉลย 149,933 บาท/ครวเรอน เปนรายไดทมาจากภาคเกษตรรวม 1,798,800 บาท/ป เฉลย 89,940 บาท/ครวเรอน รายไดนอกภาคเกษตรรวม 1,199,870 บาท/ป เฉลย 59,993 บาท/ครวเรอน ดงแสดงตารางท 10

ตารางท 10 รายไดรอบปทผานมาของชมชน เกษตรกรจ านวน 20 ราย

รายไดจาก

กอนด าเนนงาน หลงด าเนนงาน


บาท/ป




บาท/ป



ภาคเกษตร 1,757,500 87,875 1,798,800 89,940

นอกภาคเกษตร 1,196,440 59,822 1,199,870 59,993

รายไดรวม 2,953,940 147,697 2,998,670 149,933

หมายเหต รายไดจากภาคเกษตร ไดแก รายไดจากพช สตว ประมง รายไดนอกภาคเกษตร ไดแก จาก เงนเดอน อสม. คาขาย กรรมการกลมตางๆ รบจางตางๆ

4.4 รายการคาใชจายรวม

จากการสมภาษณกอนด าเนนงาน พบวา เกษตรกรมรายจายรวม 126,973 บาท/ป เฉลย 6,349 บาท/ครวเรอน ซงเปนคาใชจายในการซอปยคอกมากทสดรวม 45,230 บาท/ป เฉลย 2,262 บาท/ครวเรอน รองลงมาคอคาใชจายในการซอปยเคมรวม 38,520 บาท/ป เฉลย 1,926 บาท/ครวเรอน และคาใชจายอนๆ รวม 24,500 บาท/ป เฉลย 1,225 บาท/ครวเรอน สวนผลการสมภาษณเกษตรกรหลงด าเนนการ พบวา เกษตรกรม

24

รายจายรวม 78,695 บาท/ป เฉลย 3,935 บาท/ครวเรอน ซงเปนคาใชจายในการซอปยคอกมากทสดรวม 30,000 บาท/ป เฉลย 1,500 บาท/ครวเรอน รองลงมาคอคาใชจายในการซอปยเคมรวม 15,320 บาท/ป เฉลย 766 บาท/ครวเรอน และคาใชจายอนๆ รวม 20,125 บาท/ป เฉลย 1,006 บาท/ครวเรอน ดงแสดงตารางท 11

ตารางท 11 รายการคาใชจายรอบปทผานมาของชมชน เกษตรกรจ านวน 20 ราย

รายจาย

กอนด าเนนงาน หลงด าเนนงาน


บาท/ป




บาท/ป



ภาคเกษตร 147,510 7,375.5 132,573 6,628

นอกภาคเกษตร 257,800 12,890 265,445 13,272

รายจายรวม 405,310 20,265.5 398,018 19,900

หมายเหต รายจายจากภาคเกษตร ไดแก รายจายซอพนธพช ซอปยเคม ปยอนทรย คาสารเคม คาพนธสตว/ปลา คาอาหารสตว/ปลา รายจายนอกภาคเกษตร ไดแก คาจายกบขาว คาน ามนรถ คารถไปโรงเรยนของลก ฯลฯ

4. การประเมนคะแนนการน าหลกเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการผลตพช

ผลการประเมนการน าหลกเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการผลตพช ดานพนฐานการผลตพชและการด ารงชพ กอนด าเนนงานและหลงด าเนนงาน พบวา เกษตรกรมความสมดลระหวางรายไดและรายจาย ความสามารถในการผลตพชอาหารไดดวยตนเองและปรมาณความหลากหลายของการผลตพชทพอเพยงตอการใชประโยชนทงทางเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอม อยในระดบปานกลาง มคะแนนเฉลยเทากบ 3.05 และ 3.40คะแนน ตามล าดบ

ผลการประเมนการน าหลกเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการผลตพช ดานพชกบความเปนอยในครอบครว เพอนบาน และสงคม กอนด าเนนงานและหลงด าเนนงาน พบวา เกษตรกรมการชวยเหลอเพอนบานในการผลตพช ไดแก แบงปนผลผลต พนธพช ใหค าปรกษา เครองมอ แรงงาน การมสวนรวมของสมาชกครอบครวในการผลตพช เชน สาม ภรรยา เยาวชน ผสงอาย การมสวนรวมกบชมชนและราชการในกจกรรมเกยวกบพช มคะแนนอยในระดบมาก โดยมคะแนนเฉลยเทากบ 3.44 และ 3.65 คะแนน ตามล าดบ

ผลการประเมนการน าหลกเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการผลตพช ดานพชกบความยงยนของทรพยากรธรรมชาต กอนด าเนนงานและหลงด าเนนงาน พบวา เกษตรกรมการใสปยคอก ปยหมก ในแปลงปลกพช การหาเศษพช ฟางขาว คลมหนาดนในแปลงปลก มการใสปนขาวในดนแปลงปลกพช และมการใชน าอยางประหยด อยในระดบปานกลางมคะแนนเฉลยเทากบ 2.82 และ 2.36 คะแนน ตามล าดบ

ผลการประเมนการน าหลกเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการผลตพช ดานพชกบความสขมวลรวม กอนด าเนนงานและหลงด าเนนงาน พบวา เกษตรกรมความพงพอใจตอผลของการท าอาชพปลกพช ทเกดกบตนเองและครอบครว เชน ท าใหไดคดดท าด ไดพบปะบคคลตางๆ การท าใหมฐานะทางเศรษฐกจของครอบครวดขน มความพอใจตอความรวมมอของคนในชมชนในพฒนาการผลตพช เชน การชวยกนรกษาปาชมชน การเสยสละ การฟนฟ

25

รกษาวฒนธรรมดานพช มความพอใจตอการสงเสรมใหนกเรยน ไดศกษาเรยนรทเกยวของกบการปลกพชของชมชน มความพอใจในการจดการแกปญหาเรองโจรลกขโมยผลผลตพชของหนวยงานและชมชน อยในระดบมาก มคะแนนเฉลยเทากบ 3.56 และ 3.68 คะแนน ตามล าดบ

ผลการประเมนการน าหลกเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการผลตพช ดานความมภมคมกนในการผลตพช กอนด าเนนงานและหลงด าเนนงาน พบวา ความเสยหายเมอเกดน าทวมฉบพลนหรอภยแลงในแปลงพช ความเสยหายเมอเกดศตรพชระบาดอยางรนแรง ความเสยหายเมอเกดราคาผลของพชชนดใดชนดหนงตกต าระดบปานกลาง ความเสยหายเมอเกดผลผลตของพชชนดใดชนดหนงนอยกวาทคาดการณไว ความเสยหายเมอเกดการเปลยนแปลงนโยบายสงเสรมการปลกพชของรฐบาล /หนวยงานทองถน ความเสยหายจากกจการของบรษทเอกชนรายใหญทจะสงผลกระทบตอการผลตพช ความเสยหายเมอเกดการโฆษณาหรอชกชวนใหซอปย/สารเคม มคะแนนอยในระดบปานกลาง คะแนนเฉลยเทากบ 2.96 และ 3.36 คะแนน ตามล าดบ

ผลการประเมนการน าหลกเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการผลตพช ดานการสรางภมคมกนจากการมตนทนหรอสนทรพยในการด ารงชพ กอนด าเนนงาน พบวา ดานทนมนษย เกษตรกรมความรความสามารถในการท าการผลตพช เชน การขยายพนธพช การผลตปยหมก/ชวภาพ สารสกด ปองกนก าจดศตรพช การใชปย การเพมผลผลตและคณภาพผลผลต การไดไปอบรมดงาน และการหาความรจากสอตางๆเกยวกบการปลกพช ความสามารถการพดในทชมชนหรอเวลามการประชม ดานทนการเงน การมออมเงนเพอไวลงทนท าการปลกพช การมเงนทนกยมมาท าการปลกพช การไดรบการชวยเหลอวสดและการลงทนในการปลกพชจากภาครฐ ทนธรรมชาต ความอดมสมบรณของดนทใชปลกพช ความหลากหลายของสงมชวตในธรรมชาต เชน ไสเดอน ศตรธรรมชาต พชผลในธรรมชาต ความเปนกรดดางของดนทเหมาะสมตอการปลกพช ทนทางกายภาพ ความพอเพยงของน าทใชในการปลกพช ความสะดวกในการเดนทางไปในไรนา ความพอเพยงของไฟฟาทมใชเพอการปลกพช ทนทางสงคม การเขารวมเปนสมาชกกลมตางๆในชมชนและนอกชมชน การเขารวมโครงการกบหนวยงานตางๆ การไดรบคดเลอกเปนกรรมการกลมเกษตรกร มคะแนนอยในระดบปานกลาง มคะแนนเฉลยเทากบ 3.12 คะแนน สวนหลงด าเนนงาน พบวา มคะแนนอยในระดบมาก คะแนนเฉลยเทากบ 3.63 คะแนน

ผลการประเมนการน าหลกเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการผลตพช ดานความมเหตผล รอบร และคณธรรม กอนด าเนนงาน พบวา เกษตรกรมความสามารถในการตดสนใจเลอกชนดพช พนธพช เตรยมดน ใหน าพช ความสามารถในการตดสนใจในการซอปย สารเคม การคนควา หาความร คาดการณ ประเมนผล กอนท าการปลกพช การตรวจสอบตดตามการปลกพชและการสบหาสาเหตของปญหา การบนทกขอมลและการจดท าบญชตนทนรายได การขายผลผลตทไมมสารพษตกคาง การไมทงขยะหรอสงไมตองการในแปลงปลกของเพอนบาน การปฏบตดแลรกษาพชใหตรงตามแผนงานหรอมาตรฐานทรวมกนวางไวกบเจาหนาท ความส าเรจในการปรบปรงดนใหดขน ความส าเรจในการลดตนทนและสรางก าไร ความส าเรจในการเพมผลผลตและคณภาพผลผลต ความส าเรจในการแกปญหาศตรพช อยในระดบปานกลาง มคะแนนเฉลยเทากบ 3.20 คะแนน สวนหลงด าเนนงาน พบวา เกษตรกรมคะแนนดานความมเหตผล รอบร และคณธรรมเพมขนอยในระดบมาก มคะแนนเฉลยเทากบ 3.74 คะแนน

ผลการประเมนการน าหลกเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการผลตพช ดานการน าหลกทรงงานในหลวง ร.9 มาใช กอนด าเนนงาน ดานพฤตกรรมตนเองและครอบครว เศรษฐกจพอเพยง การพงตนเอง การพออยพอกน ประหยด เรยบงาย ไดประโยชนสงสด ท างานอยางมความสข ดานสงคมชมชน การมสวนรวม เพอสวนรวม การรรก สามคค จรงใจตอกน ระเบดจากขางใน ปลกปาในใจคน ขาดทนคอก าไร บรการรวมทจดเดยว ดานการผลตพช ความเพยร ท าใหงายไดประโยชนสงสด ศกษาขอมลอยางเปนระบบ ภมสงคม ไมตดต ารา ใชธรรมชาต ชวยธรรมชาต ใชอธรรมปราบอธรรม องครวม พบวา มคะแนนอยในระดบมาก มคะแนนเฉลยเทากบ 3.90 คะแนน หลงด าเนนงาน พบวา มคะแนนอยในระดบมากทสด มคะแนนเฉลยเทากบ 4.32 คะแนน ดงแสดงในตารางท 12

26

ตารางท 12 การประเมนการน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการผลตพช

ตวแปร กอน หลง

คะแนน คะแนน

พนฐานการผลตพชและการด ารงชพ

1. สมดลระหวาง รายไดและรายจาย 2.95 3.05

2. ความสามารถในการผลตพชอาหารไดดวยตนเอง 3.15 3.35 3. ปรมาณและความหลากหลายของการผลตพชทเพยงพอตอความตองการใชประโยชนทงทางเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม (9 พชผสมผสาน)

3.05 3.80

คาเฉลย 3.05 3.40

พชกบความเปนอยในครอบครว เพอนบาน และสงคม 4. การชวยเหลอเพอนบานในการผลตพช ไดแก แบงปนผลผลต พนธพช ใหค าปรกษา เครองมอ แรงงาน

3.6 3.90

5. การมสวนรวมของสมาชกครอบครวในการผลตพช เชน สาม ภรรยา เยาวชน ผสงอาย 3.7 3.90

6. การมสวนรวมกบชมชนและราชการในกจกรรมเกยวกบพช 3.6 3.75 7. การประกอบอาชพทอนๆทสรางความเดอดรอนกบเพอนบานทปลกพช (มากทสด คะแนน 1 นอยทสด คะแนน5)

2.85 3.05

คาเฉลย 3.44 3.65

พชกบความยงยนของทรพยากรธรรมชาต 8. การใสปยคอก ปยหมก ในแปลงปลกพช การหาเศษพช ฟางขาว คลมหนาดนในแปลงปลก

2.85 3.30

9. การใสปนขาวในดนแปลงปลกพช 2.2 2.50

10. การใชน าอยางประหยด 3.4 3.65

คาเฉลย 2.82 2.36

พชกบความสขมวลรวม 11. ความพงพอใจตอผลของการท าอาชพปลกพช ทเกดกบตนเองและครอบครว เชน ท าใหไดคดดท าด ไดพบปะบคคลตางๆ การท าใหมฐานะทางเศรษฐกจของครอบครวดขน

3.8 3.90

12. ความพอใจตอความรวมมอของคนในชมชนในพฒนาการผลตพช เชน การชวยกนรกษาปาชมชน การเสยสละ การฟนฟรกษาวฒนธรรมดานพช

3.75 3.95

13. ความพอใจตอการสงเสรมใหนกเรยน ไดศกษาเรยนรทเกยวของกบการปลกพชของชมชน

3.7 3.80

14. ความพอใจในการจดการแกปญหาเรองโจรลกขโมยผลผลตพชของหนวยงานและชมชน

3.0 3.05

คาเฉลย 3.56 3.68

ความมภมคมกนในการผลตพช

(เกดเหตการณนนๆแลวเกดความเสยหาย เสยหายมากทสด คะแนน 1 นอยทสด คะแนน

27

5)

ภาวะผลกระทบอยางทนททนใด

15. ความเสยหายเมอเกดน าทวมฉบพลนหรอภยแลงในแปลงพช 2.85 3.35

16. ความเสยหายเมอเกดศตรพชระบาดอยางรนแรง 2.9 2.95

ภาวะแนวโนมตามฤดกาล

17. ความเสยหายเมอเกดราคาผลของพชชนดใดชนดหนงตกต า 3.4 4.45

18. ความเสยหายเมอเกดผลผลตของพชชนดใดชนดหนงนอยกวาทคาดการณไว 3.2 4.10

ภาวะผลการกระทบจากการเปลยนแปลงจากหนวยงานตางๆ 19. ความเสยหายเมอเกดการเปลยนแปลงนโยบายสงเสรมการปลกพชของรฐบาล /หนวยงานทองถน

3.25 3.35

20. ความเสยหายจากกจการของบรษทเอกชนรายใหญทจะสงผลกระทบตอการผลตพช 2.55 2.60

21. ความเสยหายเมอเกดการโฆษณาหรอชกชวนใหซอปย/สารเคม 2.55 2.60

คาเฉลย 2.96 3.36

การสรางภมคมกนจาการมตนทน/สนทรพยในการด ารงชพ

ทนมนษย 22. ความรความสามารถในการท าการผลตพช เชน การขยายพนธพช การผลตปยหมก/ชวภาพ สารสกด ปองกนก าจดศตรพช การใชปย การเพมผลผลตและคณภาพผลผลต

2.75 3.05

23. การไดไปอบรมดงาน และการหาความรจากสอตางๆเกยวกบการปลกพช 3.15 3.85

24. ความสามารถการพดในทชมชนหรอเวลามการประชม 2.55 3.05

ทนการเงน

25. การมออมเงนเพอไวลงทนท าการปลกพช 2.85 3.10

26. การมเงนทนกยมมาท าการปลกพช 2.30 2.55

27. การไดรบการชวยเหลอวสดและการลงทนในการปลกพชจากภาครฐ 2.10 3.10

ทนธรรมชาต

28. ความอดมสมบรณของดนทใชปลกพช 3.70 3.80 29. ความหลากหลายของสงมชวตในธรรมชาต เชน ไสเดอน ศตรธรรมชาต พชผลในธรรมชาต

3.60 4.00

30. ความเปนกรดดางของดนทเหมาะสมตอการปลกพช 2.80 3.10

ทนทางกายภาพ

31. ความพอเพยงของน าทใชในการปลกพช 3.65 3.95

32. ความสะดวกในการเดนทางไปในไรนา 3.85 4.05

33. ความพอเพยงของไฟฟาทมใชเพอการปลกพช 3.60 3.85

ทนทางสงคม

28

34. การเขารวมเปนสมาชกกลมตางๆในชมชนและนอกชมชน 3.70 4.20

35. การเขารวมโครงการกบหนวยงานตางๆ 3.45 4.55

36. การไดรบคดเลอกเปนกรรมการกลมเกษตรกร 2.75 4.25

คาเฉลย 3.12 3.63

ความมเหตผลและการใชเหต ใชผล

37. ความสามารถในการตดสนใจเลอกชนดพช พนธพช เตรยมดน ใหน าพช 3.20 3.55

38. ความสามารถในการตดสนใจในการซอปย สารเคม 3.35 3.75

ความรอบร รอบคอบ ระมดระวง

39. การคนควา หาความร คาดการณ ประเมนผล กอนท าการปลกพช 3.15 4.00

40. การตรวจสอบตดตามการปลกพชและการสบหาสาเหตของปญหา 3.15 3.80

41. การบนทกขอมลและการจดท าบญชตนทนรายได 2.10 2.90

คณธรรม

42. การขายผลผลตทไมมสารพษตกคาง 3.35 4.60

43. การไมทงขยะหรอสงไมตองการในแปลงปลกของเพอนบาน 3.50 4.70 44. การปฏบตดแลรกษาพชใหตรงตามแผนงานหรอมาตรฐานทรวมกนวางไวกบเจาหนาท

3.55 3.95

ความเพยร

45. ความส าเรจในการปรบปรงดนใหดขน 3.45 4.10

46. ความส าเรจในการลดตนทนและสรางก าไร 3.30 3.80

47. ความส าเรจในการเพมผลผลตและคณภาพผลผลต 3.40 3.75

48. ความส าเรจในการแกปญหาศตรพช 2.95 3.30

คาเฉลย 3.20 3.74

การน าหลกทรงงานในหลวง ร.9 มาใช 49. ดานพฤตกรรมตนเองและครอบครว เศรษฐกจพอเพยง การพงตนเอง การพออยพอกน ประหยด เรยบงาย ไดประโยชนสงสด ท างานอยางมความสข

4.05 4.45

50. ดานสงคมชมชน การมสวนรวม เพอสวนรวม การรรก สามคค จรงใจตอกน ระเบดจากขางใน ปลกปาในใจคน ขาดทนคอก าไร บรการรวมทจดเดยว

3.90 4.35

51. ดานการผลตพช ความเพยร ท าใหงายไดประโยชนสงสด ศกษาขอมลอยางเปนระบบ ภมสงคม ไมตดต ารา ใชธรรมชาต ชวยธรรมชาต ใชอธรรมปราบอธรรม องครวม

3.75 4.15

คาเฉลย 3.90 4.32

หมายเหต คะแนน 4.21 – 5.00 หมายถง ระดบมากทสด คะแนน 3.41 – 4.20 หมายถง ระดบมาก คะแนน 2.61 – 3.40 หมายถง ระดบปานกลาง คะแนน 1.81 – 2.60 หมายถง ระดบนอย และคะแนน 1.00 – 1.80 หมายถง ระดบนอยทสด

29

3.3 กจกรรมศนยเรยนรการผลตพชตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในศนยวจยและพฒนาการเกษตรสตล

กจกรรมจดท าแปลงตนแบบ 9 พชผสมผสาน มพนทด าเนนงาน 15 ไร สภาพพนทเปนทราบลม ฤดฝนน าไหลผานปรมาณมาก ด าเนนการปลกพช 9 กลม ไดแก พชอาหาร พชรายได พชสมนไพรเพอสขภาพ พชสมนไพรปองกนก าจดศตรพช พชอนรกษดนและน า พชไมใชสอย พชอนรกษพนธกรรมทองถนพนเมอง พชพลงงาน และพชอาหารสตว ดงแสดงในตารางท 13 และภาพประกอบท 16 ตารางท 13 รายชอพชแปลงตนแบบการปลกพช 9 พชผสมผสาน

ล าดบท กลมพช รายชอพช

1. พชอาหาร ถวลสง พรก มะเขอ โหระพา กะเพรา ขา ขมน ตะไคร ผกหวาน มะมวงหมพานต มะกรด มนป ชะอม ชะมวง แค หมยเทศ มะรม ผกบง ผกคะนา ถวฝกยาว ถวพ กวางตง

2. พชรายได ฝร งกมจ ฝร งแปนสทอง มะละกอแขกด าศรสะเกษ มะละกอแขกนวล กลวย

3. พชสมนไพรเพอสขภาพ บวบก ไผน า รางจดตน ฟาทะลายโจร ขมนชน ขมนชน ไพล

4. พชสมนไพรปองกนก าจดศตรพช ยาสบ ตะไครหอม

5. พชอนรกษดนและน า หญาแฝก

6. พชไมใชสอย ตะเคยนทอง แคนา มะฮอกกาน

7. พชอนรกษพนธกรรมทองถนพนเมอง หมากพลต กแตน กาหลง กระโดน หวา กระทอน จ าปาดะ

8. พชพลงงาน ปาลมน ามน

9. พชอาหารสตว หญารซ หญาอะตราตม หญาพแคททลม หญาเนเปยรปากชอง 1 ออยอาหารสตว

30

ภาพประกอบท 16 แปลง 9 พชผสมผสานใน ศวพ.สตล

31

ผลผลตแปลงศนยเรยนร ประจ าปงบประมาณ 2562 ตงแตเดอนพฤศจกายน 2561 ถง เดอนสงหาคม 2562 มผลผลตชะอมได 5.75 กโลกรม ผกหวาน จ านวน 5.36 กโลกรม ชะมวง จ านวน 4.65 กโลกรม มะมวงหมพานต จ านวน 5.53 กโลกรม ยอดมนป จ านวน 2.12 กโลกรม ดอกแค จ านวน 3.25 กโลกรม ถวฝกยา ว จ านวน 174 กโลกรม ผกบง จ านวน 31 กโลกรม คะนา จ านวน 11 กโลกรม ตะไคร จ านวน 50 กโลกรม ฝรง จ านวน 13.95 กโลกรม และกลวย จ านวน 23.20 กโลกรม ดงแสดงในตารางท 14

ตารางท 14 ผลผลตแปลงศนยเรยนร ตงแตเดอนพฤศจกายน 2561 ถง เดอนสงหาคม 2562

เดอน

ผลผลต(กก.)

ชะอม ผกหวาน ชะมวง

ยอดมะมวงหม

พานต ยอดมนป ดอกแค ถวฝกยาว ผกบง คะนา ตะไคร ฝรง กลวย

พ.ย. 0.7 0.7 0.7 0.6 ตดแตงกง ตดแตงกง - - - - - -

ธ.ค. ตดแตง

กง 0.76 1 0.46 0.2 - - - - - - -

ม.ค. 0.7 0.3 0.5 - 1.2 0.3 - - - - - -

ก.พ. 0.43 0.42 0.5 - 0.5 0.74 - - - - - -

ม.ค. - - - 0.7 - 0.35 - - - - - -

เม.ย. 0.4 - - 0.57 - - - - - - - -

พ.ค. 1.14 1 0.55 1.1 0.22 1.42 50.00 - - - 2.76 -

ม.ย. 1.27 0.68 0.66 1.12 ตดแตงกง 0.28 40.00 - - 50.00 1.41 6.00

ก.ค. 1.11 1.5 0.74 0.98 - 0.16 30.00 31.00 11.00 - 2.26 11.30

ส.ค. 0.98 0.96 0.78 0.58 0.45 0.38 54.00 - - - 7.52 5.90

รวม 5.75 5.36 4.65 5.53 2.12 3.25 174.00 31.00 11.00 50.00 13.95 23.20

32

3.4 อบรม ศกษาดงาน เพอถายทอดเทคโนโลยสเกษตรกร โครงการอบรม หลกสตรการลดตนทนการผลตพชตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทเปนมตรกบ

สงแวดลอม มวตถประสงคเพอถายทอดเทคโนโลยการผลตพชจากผลงานวจยของกรมวชาการเกษตรทถกตองและเหมาะสมใหแกเกษตรกร และเพอการผลตพชของเกษตรกรสามารถลดตนทน เพมผลผลตตอหนวย ยกระดบสนคาเกษตร เพอเพมโอกาสในการแขงขนสนคา

ด าเนนการเมอวนท 1 สงหาคม 2562 ณ ศนยวจยและพฒนาการเกษตรสตล ม.2 ต.ควนโดน อ.ควนโดน จ.สตล มผเขารวมการอบรมจ านวนทงสน 101 คน โดยหลกสตรมเนอหาการบรรยาย 2 วชา คอ 1) การผลตพชโดยใชชวนทรยเพอลดการใชสารเคม และ 2) การผลตพนธพช 9 กลม ดงแสดงภาพประกอบท 17

ภาพประกอบท 17 การอบรมหลกสตรการลดตนทนการผลตพชตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทเปนมตรกบสงแวดลอม

ผลการประเมนความรในการอบรมแบงออกเปนการทดสอบกอนและหลงอบรมโดยใชแบบทดสอบจ านวน 10 ขอๆ ละ 1 คะแนน กอนการอบรม พบวา ผเขารบการอบรมมความรคะแนนเฉลย 5.30 คะแนน หลงอบรมมคะแนนเฉลย 8.60 คะแนน ดงแสดงในตารางท 15

ตาราง 15 การประเมนความร กอน/หลงการอบรม

ทดสอบความร คะแนนเตม คะแนนต าสด คะแนนสงสด คาเฉลย

กอนอบรม 10 4 7 5.30

หลงอบรม 10 8 10 8.60

33

3.5 กจกรรมเวทสญจรแลกเปลยนเรยนรในชมชน แผนด าเนนงาน 30 ครง ดงน ศวพ.สตลรวมกบเกษตรกรทเขารวมโครงการ จดเวทวจยสญจร จ านวน 30 ครง โดยผานกระบวนการ

แลกเปลยนเรยนร ดงน

1) “ของฝากจากเพอนบาน” คอการน าสงของ เชน พนธพช หรออาหาร ไปฝากเจาของบาน สถานทจดเวท เพอรอฟนวฒนธรรมการเออเฟอเผอแผ

2) “เรองเลาจากเจาของบาน” คอการใหเจาของสถานทจดเวทเลาประวต เรองราว ครอบครว ขอคด การตอสฝาฟนจนประสบความส าเรจ เพอการสรางความสมพนธระหวาง บคคล และไดหลกความคดการด ารงชพ

3) “แลกเปลยน เรยนร ภมปญญาการท าการเกษตร” คอการเยยมชมแปลงปลกพชในบาน ทจดเวท พรอมกบชกน าใหมการแสดงความคดเหน อภปราย วธการดแลรกษา หรอวธ แกปญหาพชทปร ากฏอยขางหนา เพอการศกษา เรยนร แบงบนภมปญญาความร ประสบการณ การสาธตความรวชาการ

4) “รายงานความกาวหนาการวจยและพฒนา” คอการใหผรวมเวทไดน าเสนอ ความกาวหนางานวจย เพอแลกเปลยนผลการทดลอง และฝกการเปนวทยากร

ครงท 1 จดทสวนของนายยะโกบ ใจด บานเลขท 7/1 ม .5 ต .ทงนย อ .ควนกาหลง จ.สตล โดยมกจกรรมดงน

กจกรรมท 1 ของฝากจากเจาของบาน

นางสาวปรยา ใบหมด น าตนพรกมาฝาก 5 ตน นางสาวบยน ใจด น าขนมกลวยทอดมาฝากเจาของบาน และศวพ.สตล น าตนมะนาว 2 ตน มาฝากเจาของบาน

กจกรรมท 2 เรองเลาจากเจาของบาน

นายยะโกบ ใจด เลาวา มตนลองกองอย 15 ตน แตประสบปญหาหนอนชอนใบลองกอง เคยแกปญหาดวยการฉดพนดวยน า หนอนชอนใบลดลง แตระยะเวลาหนงกกลบมาใหม

กจกรรมท 3 ศกษาดงานแปลงปลกพชบรเวณบาน

เกษตรกรแลกเปลยนความรในการก าจดหนอน โดยนายยทธนา มาลน แนะน า ใหใชน ายาลางจาน 1 ชอนโตะ ผสมกบน าเปลา 20 ลตร ฉดพน นายสาหน หมดหล แนะน าใหใชน าหมกยาสบ 1 ลตร ผสมน า 20 ลตร แลว

ฉดพน เจาหนาทแนะน า ใหเกษตรกรใชไสเดอนฝอย)Steinernema carpocapsae อตรา 50 ลานตว )1 กระปอง (ตอน า 20 ลตร พน 2 ครง หางกน 15 วน )1 ตนใชน า 5 ลตร ( ในกรณทมอากาศแหงแลง ควรพนน าเปลาให

ความชมชนกอนพนไสเดอนฝอย และใชสารไซเพอรเมทรน /โฟซา โลน 6.25%/2.5% อซ อตรา 40 มลลลตรตอน า 20 ลตร หรอสารคารโบซลแฟน 20% อซ อตรา 50 มลลลตรตอ น า 20 ลตร โดยพนใหโชกบนล าตนและกงกานทมรอยท าลายของหนอนกนใตผวเปลอก

34

กจกรรมท 4 รายงานความกาวหนาในการท างาน ศวพ.สตล แนะน าแนวทางการเขารวมโครงการ เกษตรกรแนะน าตว แนะน าสถานท

จบเวทวจยสญจร ครงท 1 สวนของนายยะโกบ ใจด และครงท 2 นดพบกนทสวนของนางสชาฎา หมดหล บานเลขท 146 ม.6 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล แลกเปลยนเรยนรเรอง โรคราด าทผลลองกอง

ภาพประกอบท 18 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 1 บานของนายยะโกบ ใจด

ครงท 2 จดทสวนของนางสชาฎา หมดหล บานเลขท 146 ม .6 ต .ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล โดยมกจกรรมดงน


นายเกษม หอมลออ น าน ามะพราวน าหอมมาฝาก 20 ถง นายหมาน มาราสา น าตนพรกไทยมาฝากเจาของบาน จ านวน 1 ตน และศวพ.สตล น าตนมะเขอจ านวน 5 ตน มาฝากเจาของบาน


นางสชาฎา หมดหล เลาวา มพนทปลกพช จ านวน 4 ไร เปนการปลกพชแบบผสมผสาน มมงคด ลองกอง มะพราว พชสมนไพร และพชผก แตพชทก าลงประสบปญหา คอ ลองกอง เปนโรคราด าทผลลองกอง


จากการเสวนา พบวา แปลงของนางสชาฎา หมดหล ประสบปญหาเรองโรคราด าทผลลองกอง แนะน าวธการปองกนก าจด คอ 1. ตดแตงกงใหโปรงเพอลดความชนในทรงพม และลดการสะสมของเชอ 2. ควบคมการแพรระบาดของเพลยดวยสารสกดสมนไพรหรอสารก าจดแมลง เชน ไวทออย

35

กจกรรมท 4 รายงานความกาวหนาในการท างาน ศวพ.สตล แนะน าแนวทางการเขารวมโครงการ เกษตรกรแนะน าตว แนะน าสถานท

จบเวทวจยสญจร ครงท 2 สวนของนางสชาฎา หมดหล และครงท 3 นดพบกนทสวนของนางดวงตา มาลน บานเลขท 84 ม.2 ต .ควนโดน อ.ควนโดน จ.สตล แลกเปลยนเรยนรเรอง การปลกผกบนกระเบอง

ภาพประกอบท 19 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 2 จดทสวนของนางสชาฎา หมดหล

ครงท 3 จดทสวนของนางดวงตา มาลน บานเลขท 84 ม .2 ต .ควนโดน อ.ควนโดน จ.สตล โดยมกจกรรมดงน


นายสปาก แสงดาว น าตนผกหวาน จ านวน 5 ตน มาฝาก นางสะแอระ เทศอาเสน น าตนสาเกมาฝากเจาของบาน จ านวน 1 ตน และศวพ.สตล น าเมลดพนธขาวโพดหวาน สงขลา 84 -1 จ านวน 0.5 กก. มาฝากเจาของบาน


เจาของบาน เลาวา การปลกพชผกบนกระเบอง โดยการปลกผกบนกระเบองนน โดยยกพนสงระดบเอว จากนนน ากระเบองมาวางและน าดนมาใสจนเตมกระเบอง ปลกผกกาดขาว คะนา และผกกวางตง โดยนางดวงตา กลาววาการปลกผกอนทรยดกวาการใชปยเคมในทกมต ทงเร องของความปลอดภย ราคาผลผลต ประหยด และแรงงาน โดยเฉพาะผกอนทรยนนก าลงไดรบความนยมของลกคา หากเปรยบเทยบผกทปลกหากปลกดวยปยเคมจะอยท ก .ก . ละ 30 บาท หากเปนปยอนทรยตก กก.ละ 50 บาท ปลกผกบนกระเบองสามารถปลกไดทงป แมลงไมรบกวน เปนการลดตนทนเขากบภาวะเศรษฐกจในชวงน


เกษตรกรเยยมชมผกทปลกบนกระเบอง ไดแก ผกกวางตง ผกบง

กจกรรมท 4 รายงานความกาวหนาในการท างาน นายยาเตม วดเสน รายงานความกาวหนา การปลก พชผกขางบาน นางฟาตมะ ค ามสทธ รายงานความกาวหนา การสงผกไปขาย รพ. สตล

36

จบเวทวจยสญจร ครงท 3 สวนของนางดวงตา มาลน และครงท 4 นดพบกนทสวนของนางฉะ ลสมาน ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล แลกเปลยนเรยนรเรอง โรคตายพรายในกลวย

ภาพประกอบท 20 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 3 จดทสวนของนางดวงตา มาลน

ครงท 4 จดทสวนของนางฉะ ลสมาน ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล โดยมกจกรรมดงน


นางสาวรอกายะ หสน น าตนผกกด จ านวน 20 ตน มาฝาก นางตาหรา ใจด น ากาแฟโบราณ ฝากเจาของบาน จ านวน 2 ถง และศวพ.สตล น าเมลดพนธแตงกวา และผกกวางตง มาฝากเจาของบาน


นางฉะ ลสมาน เจาของบาน เลาวา ตนกลวยน าวาในสวนประสบปญหาโรคตายพราย ผอ านวยการศนยวจยและพฒนาการเกษตรสตลจงใหความรเรองโรคตายพรายกลวยแกเกษตรกร โรคตายพราย เปนโรคทท าความเสยอยางรนแรงกบตนกลวย การก าจดโรคตายพราย เปนเรองยากทสด เพราะเชอราฟวซาเรยมสามารถมชวตอยในดนไดนานหลายป และทส าคญไมมสารเคมก าจดเชอราฟวซาเรยมทไดผล การบรหารจดการดานการปลก พอชวยไดบาง คอ ระวงอยาใชหนอปลกจากตนแมทเคยมอาการโรคตายพราย แมวาหนอทแตกออกมาใหมนนจะดสมบรณ กตาม เพราะเชอราฟวซาเรยมสามารถเขาไปอยในตนพชไดโดยมชวงทไมแสดงอาการโรค ควรหาหนอปลกจากแหลงทไวใจ จากพนททไมมการเปนโรคตายพราย หลงจากทปลกหนอกลวยแลว ตองหมนส ารวจดหนอกลวยวาเรมพบอาการดงกลาวขางตนหรอไม ถาเปนพนททเคยพบเกดโรคตายพรายมากอนหนาแลว กมโอกาสสงมากทจะเกดโรคซ าอก การใชสารชวภณฑ (Biofungicide) ก าลงเปนทสนใจมากในตางประเทศ โดยเฉพาะกบการใชปองก าจดโรคทมสาเหตเกดจากเชอฟวซาเรยม สารชวภณฑ ทน ามาใช ไดแก บาซลลส ซบทลส (Bacillus subtilis) เปนแบคทเรยชนดหนงทมอยทวไปในทกท มคณสมบตเปนปฏปกษกบเชอจลนทรยอนๆทเปนศตรพชได ดงนน ในทางวชาการจงไดมน าเอาแบคทเรยชนดนมาใชประโยชนในการปองก าจดโรคพชทางการเกษตร จนปจจบน ไดมงานวจยและพฒนาทกาวหนาไปมาก ท าใหสามารถคดเลอกสายพนธของบาซลลส ซบทลส ทมความ

37

สามรถพเศษเฉพาะในการก าจดโรคหลายชนด จนสามารถน าไปจดสทธบตร และผลตออกมาเปนผลตภณฑส าเรจรป ไดในเชงอตสาหกรรม เหมอนกบสารเคมสงเคราะห


ผรวมเวทวจยสญจร ศกษาดงานแปลงปลกพชบรเวณบานของนางฉะ ลสมาน ซงมการปลกพชหลากหลาย ไดแก พรก มะเขอ โหระพา ต าลง ออดบ กลวย กาแฟ เปนตน

กจกรรมท 4 รายงานความกาวหนาในการท างาน นายอดศกด ชฉางหวาง รายงานความกาวหนา การจดท าฐานเรยนร 5 ฐาน นางสาวสอฝยะ หมดอาด า รายงานความกาวหนา การปลกพชเสรมรายไดในครวเรอน ไดแก ฝรง พรก และมะเขอ

จบเวทวจยสญจร ครงท 4 ของนางฉะ ลสมาน และครงท 5 นดพบกนทสวนของนายยาเตม วดเสน บานเลขท 68 ม.6 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล แลกเปลยนเรยนรเรอง การปลก 9 พชผสมผสานบรเวณบาน

ภาพประกอบท 21 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 4 จดทสวนของนางฉะ ลสมาน

ครงท 5 จดทสวนของนายยาเตม วดเสน บานเลขท 68 ม.6 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนรในวนน แลกเปลยนความรเรอง การปลก 9 พชผสมผสานบรเวณบาน ไดแก พชอาหาร พชรายได พชสมนไพรเพอสขภาพ พชสมนไพรก าจดศตรพช พชไมใชสอย พชพลงงาน พชอนรกษดนและน า พชอนรกษพนธกรรมทองถน และพชอาหารสตว ดงภาพประกอบท 22

38

ภาพประกอบท 22 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 5 จดทสวนของนายยาเตม วดเสน

ครงท 6 บานของนายยทธนา มาลน บานเลขท 129/1 ม.5 บานโตนปาหนน ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล ประเดนแลกเปลยนความรเรองการปลกการปลก 9 พชผสมผสานบรเวณบาน การจดท าฐานเรยนรประกอบดวยฐาน การแปรรปกาแฟ การท าขางหลามบองไผ พชผสมผสานบรเวณบาน การปลกผกกดเพอการคา การปลกสมนไพรและการแปรรปเพอการนวดแผนไทย ดงภาพประกอบท 23

ภาพประกอบท 23 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 6 บานของนายยทธนา มาลน

39

ครงท 7 จดทสวนของนายอาหล เทศอาเสน บานเลขท 40 ม.10 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล ประเดนแลกเปลยนความรเรองการปลกผกกดในสวนยางพาราเพอเสรมรายได ดงภาพประกอบท 24

ภาพประกอบท 24 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 7 จดทสวนของนายอาหล เทศอาเสน

ครงท 8 จดทสวนของนางรมละ ใจด บานเลขท 42/1 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนร การปลก และ การแปรรปกาแฟ เปนกาแฟโบราณ และ ชาดอกกาแฟ ดงภาพประกอบท 25

ภาพประกอบท 25 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 8 จดทสวนของนางรมละ ใจด

40

การปลกกาแฟ

การปลกกาแฟโดยทวไปจะแตกตางกนไปตามสภาพแวดลอมและความตองการของผปลกเองหลกการโดยทวไปคอ การก าหนดระยะปลก ประชากรทเหมาะสมของกาแฟทจะใหผลผลตทด จะอยประมาณ 150 ถง 200 ตนตอไรแตสามารถทจะเพมหรอลดจ านวนกวาปกตได ขนกบวธการปลกดงน คอหากจะเพมจ านวนใหมากกวาน การตดแตงตนกาแฟจ าเปนจะตองออกแบบใหเหมาะสมเพอใหตนกาแฟสามารถรบแสงเตมทในการตดดอกออกผล บางครงจะตองตดทงตนสลบแถวเพอใหเกดชองวางในพนท แลวตองเลยงตนใหมจนอาย ประมาณ 3 ปกจะออกดอกตดผลอก แตกตองตดตนกาแฟในแถวใกลเคยงกนออกเพอเปนการเปดพนทใหกบตนใหมเชนกน โดยมหลกการวาตนกาแฟจะตดดอกออกผลเมอตนมอายประมาณ 3 ปและตนกาแฟทอายมากขนจะใหผลผลตลดลงและการจดการจะย งยากมากขน ดงนนการจดการวธการปลกจะตองวางแผนใหแนนอนและชดเจน การปลกสวนมากแลวจะมาจากตนกลาทช าในถงพลาสตก ดงนนกอนทจะน าลงปลกในหลมจ าเปนทจะตองน าถงพลาสตกออกเสยกอน แลวน ามาวางในหลมทขดใหมขนาดพอใสถงลงได และระมดระวงอยาใหรากแกงคดงอ หลงจากนนน าดนมาใสใหเตมโคนตนและกดรอบๆ โคนตนใหดนแนน ในกรณทปลกจากตนกลาทช าในแปลง และมการถอนรากควรเลอกชวงปลกทมฝนตกสม าเสมอ หากฝนไมตกควรรดน าจนกวาตนกลาจะต งตวได ไมรมเงา เปนวธการทนยมปลกเพอใหรมเงาแกตนกาแฟในระยะแรก และมวตถประสงคเพอปองกนการพงทลายของดน โดยไมบงรมกาแฟแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ ไมบงรมเงาชวคราว และไมบงรมเงาถาวร โดยไมรมเงาชวคราว ไดแก พชลมลก เชน ขาวโพด ปอเทอง กลวย เปนตน สวนไมรมเงาถาวร ไดแก ไมยนตน เชน สะตอ ทองหลาง มะพราว แค ขเหลก เปนตน แตการปลกไมรมเงานนควรมการจดการตดแตงไมรมเงา เพอใหตนกาแฟไดรบแสงทเหมาะสมเพอการตดดอกออกผลทเตมทดวย เพราะบางครงหากการจดการไมด ไมรมเงาจะเปนตวตนเหตของการท าใหผลผลตกาแฟลดลงไดเพราะจะเปนการบงตนกาแฟมากเกนไป และอาจจะแยงน าและอาหารจากตนกาแฟได

ระยะปลก ระยะปลกทเปนมาตรฐาน คอ ระยะ 3 x 3 เมตร จะไดปรมาณตนกาแฟ จ านวน 177 ตนตอไร การปลกทมการวางแผนจะเปนการปลกในลกษณะตดเปนแถว เรยกวาการปลกแบบฮาวาย ซงมความจ าเปนทจะตองจดระยะชดกวาทกลาวมา ดงนนการเตรยมหลมปลก หากมการไถพรวนอยางดกไมมความจ าเปนทจะตองขดหลมใหมขนาดกวางมากนก แตหากไมมการไถพรวนจ าเปนทจะตองขดหลม ใหมขนาดกวาง 50 x 50 x 50 เซนตเมตร แลวท าการกลบหลม ในขณะทมการเรมปลกควรใสปย Rock Phosphate (ปยรองหลม) จ านวนประมาณ 200 กรมตอหลม

การใหน า พนทปลกกาแฟทเหมาะสม สวนใหญจะอยบนพนททมความสงในระดบตงแต 700 เมตรเหนอระดบน าทะเลขนไป ซงจะอาศยน าฝนตามธรรมชาต โดยมปรมาณน าฝนเฉลยตอปมากกวา 1,500 มลลเมตร และมการกระจายของฝนตงแตระยะเวลา 5 ถง 8 เดอน ในรอบ 1 ป นอกจากนนยงมสภาพอากาศหนาวเยน และมความชนสง จงท าใหไมจ าเปนตองอาศยระบบการใหน ากบตนกาแฟ และหากปลกกาแฟรวมกบไมผลยนตน หรอปลกกาแฟภายใตสภาพรมเงารวมกบไมปาโตเรว รวมถงการคลมโคนตนกเปนหนทางหนงทจะชวยใหผปลกไมตองพงพาระบบชลประทาน

41

การตดแตงกง

การตดแตงแบบตนเดยวของอนเดย (Indian Single Stem Pruning) หรอการตดแตงแบบทรงรม (Umbrella) เปนวธการตดแตงกงทใชกบกาแฟโรบสตาทปลกภายใตสภาพรมเงา โดยมขนตอนดงน

1. เมอตนกาแฟเจรญเตบโตจนมความสง 90 เซนตเมตร ตองตดยอดใหเหลอความสงเพยง 75 เซนตเมตร 2. เลอกกงแขนงท 1 (Primary Branch) ทออนแอทง จ านวน 1 กง เพอปองกนไมใหยอดฉกบรเวณ

สวนกลางของกงและตองหมนตดยอดทจะแตกออกมาจากโคนกงแขนงของล าตนทงทกยอด และกงแขนงท 1 จะใหผลผลตในระยะเวลา 2 ถง 3 ปกจะแตกกงแขนงท 2 (Secondary Branch) สวนกงแขนงท 3 (Terriary Branch) และกงแขนงท 4 (Quarternary Branch) ใหผลผลตชวงระยะเวลา 1 ถง 8 ป

3. เมอตนกาแฟใหจ านวนผลผลตลดลง จะตองปลอยใหมการแตกยอดออกมาใหม 1 ยอดจากโคนของกงแขนงท 1 ทอยสงสดหรอถดลงมา และเมอยอดสงไปถงระดบ ความสง 170 เซนตเมตร ตดใหเหลอความสงเพยง 150 เซนตเมตรโดยการตดกงแขนงท 1 ทอยสงสดใหเหลอเพยง 1 กง ซงจะสามารถใหผลผลตตอไปอกเปนระยะเวลา 8 ถง 10 ป

การตดแตงแบบหลายล าตน (Multiple stem pruning system) วธการนจะใชกบตนกาแฟ โรบสตาทปลกอยบรเวณกลางแจง โดยจะท าใหเกดตนกาแฟหลายล าตน มาจากโคนตนทถกตด แตคดเลอกเหลอเพยงล าตน 2 ล าตน ซงมขนตอนปฏบตดงน

1. เมอตนกาแฟมความสงถง 69 เซนตเมตร ใหท าการตดยอดใหเหลอความสงเพยง 53 เซนตเมตร หากเหนอพนดนมยอดแตกออกมาจากขอโคนกงแขนงท 1 จากคทอยบนสด 2 ยอด จะตองตดกงแขนงท 1 ทงทง 2 ขาง

2. ปลอยใหยอดทง 2 ยอด เจรญเตบโตขนไปทางดานบน ในขณะเดยวกนกงแขนงท 1 ทอยต ากวาความสง 53 เซนตเมตร จะเรมใหผลผลต

3. กงแขนงท 1 ซงอยต ากวาความสง 53 เซนตเมตร จะถกตดทงไปหลงจากทใหผลผลตแลว ในขณะเดยวกนกงแขนงท 1 ทอยระดบลางๆ ของล าตนทงสองกเรมใหผลผลต

4. ตนกาแฟทเจรญเตบโตเปนล าตนใหญ 2 ล าตน จะสามารถใหผลผลตอก จ านวน 2 ถง 4 ป และขณะเดยวกนกจะเกดหนอขนมาเปนล าตนใหมอกบรเวณโคนตนกาแฟเดมและควรปลอยหนอทแตกใหมใหเจรญเตบโตเปนตนใหม และตดใหเหลอเพยง 3 ล าตน

5. ใหตดตนกาแฟเกาทง 2 ตนทงและเลยงหนอใหมทเจรญเตบโตเปนตนใหม ซงสามารถใหผลผลตไดอก จ านวน 2 ถง 4 ป แลวจงท าการตดตนเกาเพอใหแตกตนใหมอก

การคลมโคนตนกาแฟ

การคลมโคนตนกาแฟมประโยชนมาก โดยเฉพาะในชวงทสวนกาแฟตองประสบกบภาวะแหงแลง เปนการชวยไมใหตนกาแฟทรดโทรมหรออาจจะตายได เนองจากขาดความชนในอากาศและในดน นอกจากนยงเปนการปองกนวชพชทจะงอกในแปลงกาแฟในขณะททรงพมกาแฟยงไมชดกน และยงเปนการปองกนการพงทลายของดนเมอเกดฝนตกหนก แตมขอควรระวงในการคลมโคนตน คออาจจะกลายเปนแหลงสะสมของโรคและแมลงศตรกาแฟ ดงนนการคลมโคนตนกาแฟควรจะคลมโคนตนใหหางจากตนกาแฟประมาณ 10 ถง 20 เซนตเมตร เพอปองกน

42

ไมใหแมลงศตรกาแฟกดกะเทาะเปลอกกาแฟได หรอไมใหเกดอนตรายกบโคนตนกาแฟในระหวางทวสดคลมโคนเกดการยอยสลายได โดยคลมโคนตนใหมความกวาง 1 เมตรและหนาไมต ากวา 10 เซนตเมตร

การปราบวชพชและการใสปย ควรมการปราบวชพชทกครงกอนการใสปย โดยอาจจะใชยาปราบวชพชหรอการถากถางตามระยะเวลาและความเหมาะสม และการใสปยกเปนปจจยทส าคญประการหนงของการปลกกาแฟ จะตองพจารณาทงธาตอาหารหลกและธาตอาหารรองวาตองเพยงพอกบตนกาแฟ ซงจะสงเกตลกษณะของใบได ซงมรายละเอยดมากมายเกนทจะกลาวในทน แตสตรปยทใชโดยทวไป มกจะเปนสตรทมการมความนยม คอ สตร 15-15-15 หรอสตร 16-16-16 เปนตน วธการใสปยนนจะใสโดยการโรยลงบนดนเปนลกษณะวงกลมรอบทรงพม โดยใสปยในปท 1 ถง 3 สวนตนกาแฟทยงไมใหผลผลต ควรใสระยะเวลาประมาณ 2 ถง 3 ครงตอป โดยใสครงละประมาณ 100 ถง 300 กรมตอตน และควรมการใสปยคอกหรอปยหมกเพมดวยเพอปรบสภาพทางกายภาพของดนควบคกนไปดวย

ครงท 9 จดทสวนของนายบญคลอง มบญ ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนร การปลกพชรายได ไดแก ถวฝกยาว แตงกวา กระเจยบเขยว สามารถจ าหนายผลผลตวนละ 500 – 700 บาท ดงภาพประกอบท 26

ภาพประกอบท 26 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 9 จดทสวนของนายบญคลอง มบญ

ครงท 10 จดทสวนของนางดวงตา มาลน บานเลขท 84 ม.2 ต.ควนโดน อ.ควนโดน จ.สตล ประเดนแลกเปลยน การปลก 9 พชผสมผสานบรเวณบาน การสานและการใสโคระจ าปาดะ โคระหรอโคร เปนเครองสานทใชหอหรอสวมผลไมจ าพวกขนนและจ าปาดะ เพอปองกนตวหนอนชอนไชท าความเสยหายใหกบผลไม โดยทวไปท าจากใบมะพราวสดหรอแหงกได ถาเปนใบแหงตองแชน ากอน 1 คน เพอใหใบคลสะดวกตอการสาน การท าโคระ เรมดวยเลอกทางมะพราวทมกานใบสมบรณดไมมรอยฉกขาดหรอมแตนอย ตดทางใหเปนทอนตดกานใบขางละ 3 กาน รวม 6 กาน น าทอนทางทตดแลวจ านวน 2 ทอนสานเขาดวยกน โดยจบทอนทางทงคหนหนาเขาหากน สานขนรปทละดานดวยลายขด เมอขดตอกได 4 ตาแลว ใชกานมะพราวท าเปนหมดกลดตอกเสนบนสดของทงสองขางไวกนหลด แลวพลกไปสานดานตรงขามตอไป ขดตอกตามวธเดมจนได รปคลายกรวย ปลายตอกทงสองของแตละทอนทางจะไปรวมอยดานเดยวกน ขดตอกตามวธเดมจนใกลสดปลายตอกใบ รวบปลายใบขดเปนปม 2 ปม คลายผมเปย ไดรปโคระทเสรจสมบรณ ถาตองการท าโคระทโตกวา เพอใชหอผลไมขนาดใหญ ท าไดโดยการตด

43

ทางมะพราวใหมตอกใบขางละ 5-7 กาน 2 ทอน ไดกานใบ 20-28 กาน สานขนรปโดยวธเดยวกน ชาวสวนใชโคระสวมขนนหรอจ าปาดะตงแตยงเปนผลออน อายประมาณ 1 เดอน โดยสวมทางปากหรอกนโคระกได แลวปลอยทงไวจนผลไมเจรญเตมท โคระกจะขยายตวยดออกตามขนาดของผลไมนน ๆ โคระแตละใบใชไดเพยงครงเดยว ดงภาพประกอบท 27

ภาพประกอบท 27 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 10 จดทสวนของนางดวงตา มาลน

ครงท 11 จดทสวนของนายอาหล เทศอาเสน บานเลขท 40 ม.10 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนร การปลกผกบนกระเบอง โดยการปลกผกบนกระเบองนน เพยงแคน าเมลดมาเพาะกลาประมาณ 1 อาทตย หลงจากนนน าตนกลาปลกในรองกระเบองทใสดนไวพรอมปลก ระยะหางการปลกผกประมาณ 20*20 ซม. การดแลรกษา ก าจดวชพชดวยมอ และใสปยน าหมกชวภาพ ดงภาพประกอบท 28

ภาพประกอบท 28 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 11 จดทสวนของนายอาหล เทศอาเสน

ครงท 12 ตดตามความกาวหนาการปลก 9 พชผสมผสานบรเวณบานของเกษตรกร ม.6 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล พบวา เกษตรกรมการปลกพชตามความจ าเปนในครวเรอนเพมมากขน ซงพชทมการปลกมากทสด ไดแก กลมพชอาหาร ไดแก ผกหวาน ตะไคร ขา พรก มะเขอ ออดบ และผกบนกระเบอง ดงภาพประกอบท 29

44

ภาพประกอบท 29 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 12 ตดตามความกาวหนาการปลก 9 พชผสมผสานบรเวณบานของเกษตรกร ม.6 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล

ครงท 13 จดทสวนของนายสมมารถ เกตมณ บานเลขท 193 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนรเรอง การปลก โรคและแมลง มะเขอเปราะ บรเวณบาน โดยนายสมมารถ เกตมณ ปลกมะเขอเปราะ จ านวน 30 ตน พบปญหาหนอนเจาะผลมะเขอ ศวพ.สตล ไดแนะน าวธการปองกนก าจด ไดแก

1. เกบยอดและผลทถกท าลาย ทงทมหนอนหรอไมมหนอน ออกไปจากสวน

2. ใชกบดกแสงไฟลอตวเตมวย

3.ปลกพชหมนเวยนทไมใชมะเขอ

4.ใชสารปองกนก าจดแมลง เมอส ารวจพบการท าลายผล 5-10% โดยใช เบตาไซฟลทรน อตรา 80 กรม/น า20 ลตร หรอซตาไซเพอรเมทรน อตรา 30 มลลลตร/น า 20 ลตร หรอโพรไทโอฟอส อตรา 50 มลลกรม/น า 20 ลตร การพนสารปองกนก าจดแมลงใหพนทนทหลงเกบเกยว และเวนระยะการเกบเกยว 7-10 วน หากพบการระบาดอก กพนหลงเกบเกยวได หรออาจใชสารชวภณฑ เชน บท ในชวงทมการเกบเกยวตอเนอง เพอปองกนการตกคางของสารเคมในผลผลต ดงภาพประกอบท 30

45

ภาพประกอบท 30 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 13 จดทสวนของนายสมมารถ เกตมณ

ครงท 14 จดทสวนของนายรอศกด ประทบศาสตร ม.1 ต.วงประจน อ.ควนโดน จ.สตล เรองการเพาะเลยงแหนแดง แปลงของนายรอศกด ประทบศาสตร เพอเปนแปลงเรยนรของเกษตรกร ดงภาพประกอบท 31

วธการเพาะเลยงแหนแดง

1. เตรยมภาชนะในการเพาะเลยง ไดแก บอพลาสตก ขนาด 3*5 ม.

2. เตมน าลงในภาชนะจนระดบน าสง 20 – 30 เซนตเมตรจากพนพาชนะ ซงระดบน านไมส าคญมากนกแตจะมผลกบระดบออกซเจนในน า แหนแดงกเปนพชทตองการออกซเจนเชนเดยวกบพชน าชนดอนๆ

3. ใสดนประมาณ 5 เซนตเมตรจากระดบพนภาชนะ

4. ใสปยคอกลงในน าประมาณ 30 กก. ซงวตถดบส าหรบเปนสารอาหารใหกบแหนแดงนขนอยกบความสะดวกในการจดหาโดยผเขยนเนนวตถดบทหาไดงายในทองถ นเปนหลก การใสปยคอกหรอปยหมกมากเกนไปจะท าใหน าเนาและอาจจะสงผลใหแหนแดงโตชาหรอตายได

5. ทงไวใหน าตกตะกอน

6. น าแหนแดงทไดมาปลอยลงในน าใหมปรมาณครงหนงของภาชนะหรอบอซเมนตท เราเตรยมไว เพอใหแหนแดงขยายตวรวดเรวเพราะหากพนท เ พาะเลยงแออดเกนไปจะท าใหการเจรญเตบโตลดลง หรอหากสถานทเพาะเลยงมขนาดใหญมากกควรจะหาไมหรอวสดใกลเคยงมากนคอกใหอยในบรเวณใดบรเวณหนงของพนท เพาะเล ยงแลวจงขยายบรเวณไมก นหรอคอกออกใหกวางข นตามล าดบการเจรญเตบโตของแหนแดง

46

7. น าไปไวในพนททมแดดร าไรหรอความเขมขนของแสง 60 – 65% จะเจรญเตบโตไดดกวาอยในทรมหรอแดดจดกลางแจง

จบเวทวจยสญจร ครงท 13 สวนของนายรอศกด ประทบศาสตร และครงท 14 นดพบกนทสวนของนายดนเลาะ หนมพอเดน บานเลขท ม.9 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล แลกเปลยนเรยนรเรอง การปลกฝรงเพอการคา

ภาพประกอบท 31 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 14 จดทสวนของนายรอศกด ประทบศาสตร

ครงท 15 จดทสวนของนายดนเลาะ หนมพอเดน บานเลขท 71 ม.9 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนรไดแก การปลกฝรงเพอการคา ของนายดนเลาะ หนมพอเดน โดยปลก 2 พนธ ไดแก พนธกมจ และแปนสทอง


นางสภาพ หลงหา มมะมวงจากสวนมาฝากเจาของบาน นายอาหล เทศอาเสน น าตนสาเกมาฝากเจาของบาน นายเกษม หอมลออ น ามะพราวน าหอมอนทรย มาฝากเจาของบาน ศวพ.สตล น าตนพรกในกระถางมาฝากเจาของบาน


นายดนเลาะ หนมพอเดน ไดเลาทมาของการปลกฝรง เมอกอนขางบานปลกกลวยเพอตดใบขาย แตเมอขายไปไดสกพก ราคาของใบกลวยตกต า จงลองเปลยนมาปลกฝรงจ านวน 3 ตน เมอไดทดลองปลก พบวา การดแลรกษาไมยงยาก ผลผลตไดเยอะและราคากด เฉลยกโลกรมละ 30 บาท ตลอดระยะเวลาททดลองปลกและขาย จงตดสนใจโคนกลวยออกเปลยนมาปลกฝรงทงหมด จ านวน 106 ตน รายไดตอเดอน 10,000 – 13,000 บาท

47


แลกเปลยนเรยนรเรองการก าจดเพลยแปง และราด าทใบฝรง นายสปาก แสงดาว แนะน าใหใชน าเปลาฉดพนทใบฝรง นายอาหล เทศอาเสน แนะน าใหฉดพนกบน าผสมน ายาลางจาน สวน ศวพ.สตล แนะน าการก าจดเพลยแปง ซงเพลยแปงจะดดกนน าเลยงตามใบออน กงออน และชอดอกท าใหแหงเฉาหรอใบผดรปรางและผลผลตลดลง การปองกน พนดวยสารละลายคลอไฟรฟอส50%+ไซเปอรเมทรน5% 20 ซซ. ตอน า 20 ลตร พนใหทวตน ใบ กงออนและผลทก ๆ 7 วน ประมาณ 2-3 ครง และหยดพนสารเคมอยางนอย 7 วน กอนเกบเกยวผลหากปลกสงออกอาจใช สารอมดาคลอพรด 70 % พน แทน เพราะมสารตกคางนอยกวา

ส าหรบแนวทางในการปองกนโรคราด า มกพบเชอราเจรญบนสารเหนยวทแมลงปากดดขบถายไวใน ชวงทมการระบาด โดยเฉพาะเพลยจกจน เพลยหอย และเพลยแปง หากพบโรคใหเกษตรกรพนดวยน าเปลา ลางคราบราด าทตดตามสวนตางๆ ของตนฝรงในระยะแทงชอดอกออก เพอลดปรมาณเชอ จากนนควรพนตามดวยสารก าจดแมลง หากพบเพลยจกจน พนดวยสารก าจดแมลงแลมบดา-ไซฮาโลทรน 2.5% อซ อตรา 10 มลลลตรตอน า 20 ลตร หรอสารอมดาโคลพรด 10% เอสแอล อตรา 10 มลลลตรตอน า 20 ลตร สวนของเพลยหอย พนดวยสารก าจดแมลงมาลาไทออน 83% อซ อตรา 30 มลลลตรตอน า 20 ลตร และเพลยแปง ใหพนดวยสารก าจดแมลงมาลาไทออน 83% อซ อตรา 30 มลลลตรตอน า 20 ลตร หรอสารไทอะมทอกแซม 25% ดบเบลยจ อตรา 2.5 กรมตอน า 20 ลตร ไมควรพนสารในชวงทดอกฝรงบานหรอเรมตดผลออน เพอปองกนผลกระทบตอแมลงชวยผสมเกสร และควรหยดพนอยางนอย 7 วนกอนเกบเกยวผลผลต (ค าแนะน า จากกรมวชาการเกษตร)

กจกรรมท 4 รายงานความกาวหนาในการท างาน เปนการรายงานความกาวหนาในการจดท าฐานเรยนรจ านวน 8 ฐาน

1. นายรอศกด ประทบศาสตร รายงานความกาวหนา การจดท าฐานเรยนรเรองแหนแดง 2. นายยาเตม วดเสน รายงานความกาวหนา การจดท าฐานเรยนรเรองการปลกพชผสมผสานบรเวณบาน 3. นายฟาตมะ ค ามสทธ รายงานความกาวหนา การจดท าฐานเรยนรเรองการปลกพชผสมผสานเพอการคา

ตอนน รพ.ควนโดน สงผลผลตในแปลงวนละ 50 ชดๆละ 10 บาท และสงผลผลต รพ.สตล ตอนนผลผลตไมเพยงพอตอการสงทง 2 แหง แนะน าสมาชกกลมชวยกนปลกเพมเตม

จบเวทวจยสญจร ครงท 14 สวนของนายดนเลาะ หนมพอเดน และครงท 15 นดพบกนทสวนของนางสาว อารนญา ลสมาน บานเลขท 97 ม.6 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล แลกเปลยนเรยนรเรอง การผสมปยเคมใชเองกบสวนยางพารา

48

ภาพประกอบท 32 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 15 จดทสวนของนายดนเลาะ หนมพอเดน

ครงท 16 จดทสวนของนางสาว อารญญา ลสมาน บานเลขท 97 ม.6 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนรไดแก การผสมปยเคมใชเองในสวนยางพาราและไมผล ดงภาพประกอบท 33

ภาพประกอบท 33 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 16 จดทสวนของนางสาวอารญญา ลสมาน

49

ครงท 17 จดทสวนของนายยาเตม วดเสน บานเลขท 68 ม.6 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนรไดแก การใชกบดกกาวเหนยวในการปองกนก าจดแมลงศตรพชผกและไมผล ดงภาพประกอบท 34

ภาพประกอบท 34 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 17 จดทสวนของนายยาเตม วดเสน

ครงท 18 จดทสวนของนางปรยา ใบหมด บานเลขท 195 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนรไดแก การใชกบดกกาวเหนยวในการปองกนก าจดแมลงศตรพชผกและไมผล ดงภาพประกอบท 35

ภาพประกอบท 35 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 18 จดทสวนของนางปรยา ใบหมด

ครงท 19 จดทสวนของนางตาหรา ใจด บานเลขท 158 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนรไดแก การผสมปยเคมใชเองในสวนยางพาราและไมผล ดงภาพประกอบท 36

50

ภาพประกอบท 36 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 19 จดทสวนของนางตาหรา ใจด

ครงท 20 จดทสวนของนางซตนาหรา อาด า บานเลขท 5 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนรไดแก การปลกผกกดเพอการคา ดงภาพประกอบท 37

ภาพประกอบท 37 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 20 จดทสวนของนางซตนาหรา อาด า

51

ครงท 21 จดทสวนของนางฮาหยาด ตามาต บานเลขท 20 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนรไดแก การปลกพชผสมผสานบรเวณบาน ดงภาพประกอบท 38

ภาพประกอบท 38 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 21 จดทสวนของนางฮาหยาด ตามาต

ครงท 22 จดทสวนของนางสาวอรอฟะ เสนสน บานเลขท 159 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนรไดแก การปลกพชผสมผสานบรเวณบาน ดงภาพประกอบท 39

ภาพประกอบท 39 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 22 จดทสวนของนางสาวอรอฟะ เสนสน

52

ครงท 23 จดทสวนของหมาดด โตะดสน ม.6 ต.ยานซอ อ.ควนโดน จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนรไดแก การปลกพชผสมผสานเพอการคา ดงภาพประกอบท 40

ภาพประกอบท 40 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 23 จดทสวนของหมาดด โตะดสน

ครงท 24 จดทสวนของนายยะโกบ ใจด บานเลขท 7/1 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนรไดแก การปลกกาแฟรวมยางพารา ดงภาพประกอบท 41

53

ภาพประกอบท 41 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 24 จดทสวนของนายยะโกบ ใจด

ครงท 25 จดทสวนของนางปารหนา ใจด บานเลขท 161 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนรไดแก การปลกพชผสมผสานบรเวณบาน ดงภาพประกอบท 42

ภาพประกอบท 42 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 25 จดทสวนของนางปารหนา ใจด

54

ครงท 26 จดทสวนของนางสาวสไวยะ ดาแลหมน บานเลขท 153 ม.9 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนรไดแก การปลกผกบงในนาขาว ดงภาพประกอบท 43

ภาพประกอบท 43 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 26 จดทสวนของนางสาวสไวยะ ดาแลหมน

ครงท 27 จดทปรายนารสอรท ของนายพทกษ ขอบแตง ต.ฉลง อ.เมอง จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนรไดแก การปลกผกบนกระเบอง ดงภาพประกอบท 44

ภาพประกอบท 44 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 27 จดทปรายนารสอรท ของนายพทกษ ขอบแตง

55

ครงท 28 จดทสวนของนางสาวนภาพร สวรรณสถต ณ ศนยบมเพาะเกษตรกรรนใหม ต.เขาขาว อ.ละง จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนรไดแก การปลกมะละกอและฝรงเพอการคา ดงภาพประกอบท 45

ภาพประกอบท 45 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 28 จดทสวนของนางสาวนภาพร สวรรณสถต ณ ศนยบมเพาะเกษตรกรรนใหม

ครงท 29 จดทสวนของนายกตตนนท นยเดน ณ ไร อ. การเกษตร ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนรไดแก การปลกกลวยหอมทองเพอการคา ดงภาพประกอบท 46

ภาพประกอบท 46 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 29 จดทสวนของนายกตตนนท นยเดน ณ ไร อ. การเกษตร

56

ครงท 30 จดทสวนของนายสะหน หมดหล บานเลขท 52 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล ประเดนแลกเปลยนเรยนรไดแก การปลกสละรวมยางพารา ดงภาพประกอบท 47

ภาพประกอบท 47 กจกรรมเวทวจยสญจร ครงท 30 จดทสวนของนายสะหน หมดหล

ผลประเมนการจดเวทสญจร พบวา เกษตรกรมความพงพอใจอยในระดบมาก ซงมคาเฉลย 4.14 คะแนน เกษตรกรไดความรเรองการปลกพชมากทสด มคะแนนเฉลย 4.55 คะแนน รองลงมา ไดแก เกษตรกรไดพฒนาการปลกพชบรเวณบาน ไดมสวนรวมกบเพอนบาน และมความสขในการท าการเกษตร มคะแนนเฉลยเทากบ 4.38, 4.35 และ 4.20 คะแนน ตามล าดบ สวนความชอบในแตละชวงของเวทวจยสญจร พบวา เกษตรกรชอบชวงเรองเลาจากเจาของบานมากทสดมคะแนนเทากบ 4.25 คะแนน รองลงมาเกษตรกรชอบชวงของฝากจากเพอนบาน ดแปลงปลกพชบรเวณบาน และรายงานความกาวหนาการท างาน โดยมคะแนนเทากบ 4.20, 4.15 และ 3.85 คะแนน ดงแสดงในตารางท 16-17

57

ตารางท 16 ความพงพอใจทไดรบจากการจดเวทสญจร จ านวน 30 ครง

ดาน ไดรบความร

1.เกดแรงบนดาลใจในการปลกพช 3.85

2. ไดมสวนรวมกบเพอนบาน 4.35

3. เกดความรรกสามคค 3.75

4. มความสขในการท างานเกษตร 4.20

5.มความเขาใจเรองเศรษฐกจพอเพยง 3.85

6. ไดความรเรองการปลกพช 4.55

7. ท าใหพฒนาการปลกพชบรเวณบาน 4.38

8. ไดฝกพดตอหนาผอน 4.21

เฉลย 4.14

ตารางท 17 ความชอบในแตละชวงเวทวจยสญจร

ดาน ไดรบความร

1.ของฝากจากเพอนบาน 4.20

2. เรองเลาจากเจาของบาน 4.25

3. ดแปลงปลกพชบรเวณบาน 4.15

4. รายงานความกาวหนาการท างาน 3.85

5.เวทททานประทบใจสดคอบานของ บานของนางสชาฎา หมดหล

เฉลย 4.11

หมายเหต คะแนน 4.21 – 5.00 หมายถง ระดบมากทสด คะแนน 3.41 – 4.20 หมายถง ระดบมาก คะแนน 2.61 – 3.40 หมายถง ระดบปานกลาง คะแนน 1.81 – 2.60 หมายถง ระดบนอย และคะแนน 1.00 – 1.80 หมายถง ระดบนอยทสด

58

รายชอเกษตรกรหมบานวชาการเกษตรทเขารวมโครงการประจ าป 2562

ล าดบท

ชอ-สกล ทอย เบอรโทรศพท

1 นายยาเตม วดเสน 68 ม.6 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล –

2 นางสะยะ บสนม 121 ม.6 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล –

3 นายสปาก แสงดาว 103 ม.9 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล 081-3688-652

4 นางฝาตมะ ค ามสทธ 36 ม.8 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล 096-9899-384

5 นางยาวระ อสนน 158 ม.6 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล 093-7381-783

6 ร.อ.เกษม หอมลออ 180 ม.6 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล 089-9766-850

7 นายดนเลาะ หนมพอเดน 71 ม.9 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล 087-2967-768

8 นางดวงตา มาลน 84 ม.2 ต.ควนโดน อ.ควนโดน จ.สตล 087-6314-562

9 นางสาวสไวยะ ดาแลหมน 153 ม.9 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล 082-4385-153

10 นายหมาน มาราสา 62 ม.9 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล 089-9747-947

11 นางสาวอธชา ดาแลหมน 237 ม.6 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล 061-5705-787

12 นางสาวนรไอน ทาชะมวง 76 ม.6 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล 081-0973-037

13 นางสาวณดา แดงนวล 76 ม.6 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล 062-2350-691

14 นางสาวอารนญา ลสมาน 97 ม.6 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล

15 นางสชาฎา หมดหล 146 ม.6 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล 096-6345-423

16 นางสะแอระ เทศอาเสน 40 ม.10 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล –

17 นายอาหล เทศอาเสน 40 ม.10 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล –

18 นายอนวฒน หมนเสน 67 ม.9 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล 083-1938-572

19 นางไซยน ดาแลหมน 85 ม.6 ต.ควนสตอ อ.ควนโดน จ.สตล 087-1049-095

20 ร.ต.รอศกด ประทบศาสตร

403 ม.4 ต.ยานซอ อ.ควนโดน จ.สตล 088-7817-943

59

รายชอเกษตรกรหมบานขยายผลทเขารวมโครงการประจ าป 2562

ล าดบท

ชอ - สกล ทอย เบอรโทร

1 นางสาวนอรยะ มาลกน 106 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 088-7565201

2 นางสาวปรยา ใบหมด 195 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 082-8215773

3 นางสาวรอกายะ หสน 88 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 081-0938665

4 นางสาวสอฝยะ หมดอาด า

79 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 090-2515021

5 นายสาหน หมดหล 52 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 084-4149501

6 นายยทธนา มาลน 129/1 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 084-8465480

7 นายสรยน มเกม 157 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 063-8081459

8 นางตาหรา ใจด 158 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 089-9742724

9 นางฉะ ลสมาน 101 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 093-7165293

10 นางรมละ ใจด 42/1 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 084-7471339

11 นางปารหนา ใจด 161 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 080-7067941

12 นายอดศกด ชฉางหวาง 4/1 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 061-1790197

13 นางสาวบยน ใจด 4 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 087-2975497

14 นางกอหร เสนสน 42 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 089-2954244

15 นายสมมารถ เกตมณ 193 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 087-9854120

16 นายไซนาอสมาน มรรคาเขต

68 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 082-2641360

17 นายยะโกบ ใจด 7/1 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 081-9908756

18 นางซตนาหรา อาด า 5 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 087-9698020

19 นางฮาหยาด ตามาต 20 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 087-8999508

20 นางสาว อรอฟะ เสนสน 159 ม.5 ต.ทงนย อ.ควนกาหลง จ.สตล 093-5843384

60

ความพงพอใจของประชาชนหรอผมสวนไดสวนเสย ทเกยวของในบทบาทการเขามามสวนรวมในการบรหารราชการ

จ านวนตวอยางประชากรทส ารวจ จ านวน .......40.......... ตวอยาง แบบส ารวจทใชในการส ารวจความพงพอใจ จ านวน .....1............. ชด คาเฉลยรอยละความพงพอใจของผมสวนไดสวนเสยทเกยวของ............ สตรการค านวณ ดงน

x = ผลคะแนนความพงพอใจ n = จ านวนประชากร

หมายเหต วดความพงพอใจของประชาชนหรอผมสวนไดสวนเสยทเกยวของในการเขามา

มสวนรวมในการบรหารราชการ หรอมบทบาทท างานรวมกบหนวยงานภาครฐ

ผลการส ารวจความพงพอใจการเขามามบทบาทของประชาชนหรอผมสวนไดสวนเสยทเกยวของ

(40 ราย รอยละ 85 ของผรวมโครงการ) สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสมภาษณ 1.1 เพศ ชาย 14 คน หรอรอยละ 35.00 หญง 26 คน หรอรอยละ 65.00 1.2 อาย 40 ป ขนไป 40 คน หรอ รอยละ 100.00 1.3 การศกษา ต ากวาปรญญาตร 35 คน หรอรอยละ 87.50 ปรญญาตร 5 คน หรอรอยละ 12.50 1.4 อาชพ ขาราชการ/รฐวสาหกจ/หนวยงานของรฐ 4 คน หรอรอยละ 10.00 ธรกจสวนตวและเกษตรกร

10 คน หรอรอยละ 25.00 เกษตรกรอยางเดยว 26 คน หรอรอยละ 65.00 1.5 ระยะเวลาในการเขารวมเปนเครอขาย ตงแต 6 เดอน ถง 1 ป 20 คน หรอรอยละ 50.00 ตงแต 1-2 ป 20

คน หรอรอยละ 50.00 อนงผตอบแบบสมภาษณทเปนเจาหนาทรฐ เขามามสวนรวมกบโครงการนอยมากประมาณปละ 1-2 ครง

เนองจากตดภารกจ สวนเกษตรกรมการประชมพบปะเดอนละ 4 ครง และมการท างานรวมกนระหวางเจาหนาทโครงการกบเกษตรกรสปดาหละประมาณ 3-4 วน ตลอดป สวนท 2 ความพงพอใจในการเขามามบทบาทรวมด าเนนการกบหนวยงานภาครฐ (หนวยงานเจาภาพ) ประเดนความพงพอใจ สรประดบความพงพอใจในการเขามามบทบาทรวมด าเนนการกบหนวยงานภาครฐโดยรวมอยในระดบมาก ทงนผมสวนไดสวนเสยทเกยวของมความพงพอใจในระดบมากในทกประเดน และประเดนทมระดบคะแนนสงสด 3 ล าดบแรก คอ ล าดบท 1 ความพงพอใจกบบทบาทของทานเองทมตอการท างานรวมกบหนวยงานภาครฐ ล าดบท 2 ความพงพอใจกบการสนบสนนของหนวยงานภาครฐในการสรางกระบวนการมสวนรวม ล าดบท 3 ความพงพอใจกบชองทางการใหขอมล& รบฟงความคดเหนของประชาชนของหนวยงาน

61

ความพงพอใจในการเขามามบทบาทรวมด าเนนการกบหนวยงานภาครฐ รายการ คะแนน

เฉลย Sd. ระดบ ล าดบท

คะแนน

1. ทานพงพอใจกบชองทางการใหขอมล& รบฟงความคดเหนของประชาชนของหนวยงาน

2.58 0.50 มาก 3

2. ทานพงพอใจกบการทหนวยงานภาครฐน าความคดเหนของทานไปใชในการบรหารงาน/การปรบปรงประสทธภาพการท างาน

2.48 0.51 มาก 7

3. ทานพงพอใจกบการได เข ามามสวนรวมในการก าหนด/วางแผนการท างานกบหนวยงานภาครฐ

2.50 0.51 มาก 6

4. ทานพงพอใจกบบทบาทของหนวยงานภาครฐททานท างานรวมดวย

2.68 0.47 มาก 1

5. ทานพงพอใจกบบทบาทของทานเองทมตอการท างานรวมกบหนวยงานภาครฐ

2.45 0.50 มาก 9

6. ทานพงพอใจกบผลส าเรจทไดรบจากการททานเขาไปท างานรวมกบหนวยงานภาครฐ

2.58 0.50 มาก 5

7. ทานพงพอใจกบการสนบสนนของหนวยงานภาครฐในการสรางกระบวนการมสวนรวม

2.65 0.48 มาก 2

8. ทานพงพอใจกบบทบาทของทานในการสนบสนนความรวมมอ/เปนเครอขายกบหนวยงานภาครฐ

2.48 0.51 มาก 8

9. ในภาพรวมของบทบาทททานไดรบจากการท างานรวมกบหนวยงานภาครฐ

2.60 0.50 มาก 4

รวม 2.55 0.50 มาก หมายเหต แบงเกณฑความพงพอใจเปน 3 ระดบ คอ มาก ปานกลาง นอย โดยคาการแบงชวง =(คาสงสด-คาต าสด)/จ านวนชวงการแบง =(3-1)/3=0.66 ดงนน คะแนน 1.00-1.66 =นอย 1.67-2.33=ปานกลาง 2.34-3.00=มาก สวนท 3 ความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม ดงน

1. อยากใหโครงการมสวนรวมขยายไปเครอขายและในหมอนๆดวย 2. ประชาชนมโอกาสไดเปนวทยากรและแสดงความคดเหนในการจดกจกรรมตางๆของชมชน 3. ประชาชนมสวนรวมในการเปนกรรมการและไดรบการมอบหมาย รวมคดสรรคสมาชกและสมาชก

เครอขาย และสมาชกมสวนรวมในการตงกฎกตกาของกลม 4.ประชาชนไดน าความรเรองการเกษตรไปใชใหเกดประโยชนได โดยการถายทอดความรจากหนวยงาน

ภาครฐ ท าใหสามารถท าการเกษตรไดดขน 5. มการจดศกษาดงาน ท าใหมความคดหลากหลาย สามารถน ามาปรบปรงใชในชวตประจ าวนได 6. สามารถน าเรองแนวคด 4 เสาหลกสความพอเพยง ไปประยกตใชไดจรง 7. เจาหนาทเขามาในชมชนอยางสม าเสมอ ท าใหมความเขาใจในการท างาน การน าความรมาใหเกษตรกร

และการสงเสรมอยางถกตอง 8. ชมชนไดแนวคดและวธการผลตพชเพอการลดตนทนไดเหมาะสม 9.เปนโครงการทด สงเสรมใหชมชนมรายไดเพมขน

62

ความพงพอใจของประชาชนหรอผมสวนไดสวนเสย ทเกยวของในบทบาทการเขามามสวนรวมในการบรหารราชการ

สวนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม 1. เพศ ( ) ชาย ( ) หญง 2. อาย...........................ป 3. วฒการศกษาสงสด ( ) ต ากวาปรญญาตร ( ) ปรญญาตร ( ) ปรญญาโท ( ) ปรญญาเอก 4. อาชพ ( ) ขาราชการ/รฐวสาหกจ/หนวยงานของรฐ ( ) ธรกจสวนตวและเกษตรกร ( ) เกษตรกร 5. ระยะเวลาในการเขารวมเปนเครอขาย ( ) นอยกวา 6 เดอน ( ) ตงแต 6 เดอน -1 ป ( ) ตงแต 1- 2 ป สวนท 2 ประเมนความพงพอใจ

ประเดนวดความพงพอใจ

ระดบความพงพอใจ

มาก ปานกลาง

นอย

3 2 1

1. ทานพงพอใจกบชองทางการใหขอมล& รบฟงความคดเหนของประชาชนของหนวยงาน

2. ทานพงพอใจกบการทหนวยงานภาครฐน าความคดเหนของทานไปใชในการบรหารงาน/การปรบปรงประสทธภาพการท างาน

3. ทานพงพอใจกบการไดเขามามสวนรวมในการก าหนด/วางแผนการท างานกบหนวยงานภาครฐ

4. ทานพงพอใจกบบทบาทของหนวยงานภาครฐททานท างานรวมดวย

5. ทานพงพอใจกบบทบาทของทานเองทมตอการท างานรวมกบหนวยงานภาครฐ

6. ทานพงพอใจกบผลส าเรจทไดรบจากการททานเขาไปท างานรวมกบหนวยงานภาครฐ

7. ทานพงพอใจกบการสนบสนนของหนวยงานภาครฐในการสรางกระบวนการมสวนรวม

8. ทานพงพอใจกบบทบาทของทานในการสนบสนนความรวมมอ/เปนเครอขายกบหนวยงานภาครฐ

9. ในภาพรวมของบทบาทททานไดรบจากการท างานรวมกบหนวยงานภาครฐ

สวนท 3 ความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม............................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................... ........................................................................................................................

Documents

สรุปผลการด าเนินงานโครงการที่เปิดโอกาสให้ประชาชน เข้ามามี ... · 2 หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง