สรปองคความร

การศกษาทมงผลลพธ (Outcome Based Education)

กลมงานอาจารย กองบญชาการศกษา

สานกงานตารวจแหงชาต

ตามแผนยทธศาสตรการศกษาของชาต มงเปาใหจดการศกษาแบบ outcome-based education

ซงการจดการศกษาในสถานศกษาปจจบนสวนใหญยงเปนแบบ content-based education ททาการวดผลเพอ

ประเมนความรทผเรยนไดรบดวยวธการสอบขอเขยนเปนหลก แมวาในปจจบนบางหลกสตร มการปรบปรง

กระบวนการเรยนการสอนใหทนสมย เนนการมสวนรวมในการเรยนรของผเรยน เพมการใชเทคโนโลย

สารสนเทศมาเสรมการเรยนรมากขน เพอใหบรรลการเปลยนแปลงตามแผนยทธศาสตร จงมความจาเปน

เรงดวนทจะตองทาความเขาใจ สอสาร และถายทอดแนวปฏบตการจดการศกษาแบบ outcome-based

education โดยทปจจยแหงความสาเรจ คอการปฏรปหลกการวดและประเมนผลแบบ outcome-based

education ทมวตถประสงคเพอประเมนสมฤทธผลของผเรยนตาม learning outcomes เมอผานกระบวนการ

เรยนการสอนในรายวชา (ตาม course learning outcomes) หรอในหลกสตร (ตาม program learning

outcomes) โดยทวธการวดผลตางๆ ตองมความสอดคลองกบวธการเรยนการสอน (teaching and learning

methods) และ learning outcomes ทกาหนดไวในรายวชาหรอหลกสตร นอกจากนยงตองเปนวธการวดผลท

ม validity ม reliability ตามมาตรฐานการวดผลดวย

วตถประสงคของบทความน เพอเสนอแนะแนวทางการวดผลแบบ outcome-based education

ทมหลกการแตกตางจากวธการวดผลทวไปทใชกนอยในปจจบน และเพอแนะนาแนวทางการพฒนาวธการ

วดผลและการตดสนผลแบบ outcome-based education สาหรบผเรยนทเรยนจบในรายวชาดวย

1. ลกษณะและหลกการวดผลแบบ outcome-based education

1.1 เนนการวดผลทเปนผลลพธ (outputs) หรอ ผลผลตสดทาย (end products)

หลกการทสาคญของ outcome-based education คอการมงเนนประเมนผลลพธ (outputs) หรอ

ผลผลตสดทาย (end products) ของผเรยน ซงแตกตางจากการวดผลจากการเรยนการสอนแบบบรรยายให

ความรโดยอาจารย และสอบวดความรทอาจารยสอนจากตวผเรยน แต outcome-based education จะเนนท

การประยกตใชความรและสามารถแสดง (performance) ใหเหนถงภมความร ทกษะและเจตคตทผเรยนตอง

ทาไดตามบรบทเงอนไขทพงประสงคเมอผเรยนเรยนจบรายวชา ซงเปน outcomes ทไดแจงใหผเรยนทราบ

และเขาใจกอนขนเรยนในรายวชา วาเมอจบแลวจะวดผลดวยการประเมนอะไร ประเมนอยางไร และเปนท

เชอมนไดวาผ เรยนจะบรรล outcomes ตางๆ ตามทไดกาหนดไว โดยมหลกการตดสนผลทองเกณฑ

(criterion) ไมใชองกลม (norm referencing)

1.2 หลกการวดผลแบบ outcome-based education ใชการตดสนผลแบบองเกณฑ

(criterion referenced)

วธการตดสนผลการสอบของผเรยนแตละคนทเขาสอบดวยวธตางๆ จะเปลยนไปเกอบทงหมด

โดยลดความสาคญของการใชหลกการองกลม (normal curve) ทใชวธการตดสนผลดวยการเปรยบเทยบ

ผลลพธหรอคะแนนทไดระหวางผเรยนในกลมเดยวกน และเปลยนมาใชหลกการการตดสนผลแบบอง

เกณฑเปนสาคญ ซงหมายถงการวดผลลพธหรอผลผลตสดทายของผเรยนแตละคนเทยบกบเกณฑทได

กาหนดไวลวงหนา (expected learning outcomes) ซงเปนเกณฑทกาหนดขนโดยไมไดขนกบผลลพธหรอ

ผลผลตของผเรยนคนอนๆ ทเรยนในรายวชาเดยวกน การกาหนดสญลกษณผลการเรยน (grade) กกาหนด

ตามเกณฑทไดตงไวตงแตเรมเปดเรยนรายวชานนๆ ซงจะชวยใหผเรยนไดรบทราบถงเปาหมายทจะตองทา

ใหไดในระดบผานหรอระดบ A หรอชวยใหผเรยนประเมนตนเองไดวายงมความรความสามารถหางไกล

จากเปาหมายเพยงใด

1.3 การวดผลแบบ outcome-based education เปนการวดผลอยางตอเนอง

Outcome-based education มลกษณะเฉพาะทตองใชวธการสอบทหลากหลายและตองทาบอย ๆ

(continuous) เพอเปนตว guide ผเรยนหรอ feedback ใหมงไปส outcomes ตางๆ ทกาหนดไวในรายวชา การ

feedback จากผลการสอบจะชวยใหอาจารยผสอนสามารถชวยแนะนาแนวทางการปรบปรงการเรยน ให

ผเรยนมความกาวหนาในการเรยนร ซงวธการสอบนนไมจาเปนตองเปนแบบ formal ในทกครง และนบเปน

กลยทธในการชใหผเรยนทราบจดออนจดแขงของตนเองและชวยทาใหผเรยนไดเรยนรเปนลาดบจนประสบ

ความสาเรจได

1.4 การวดผลแบบ outcome-based education สามารถปรบใชเพอประเมนทงแบบ

formative และ summative education

การวดผลแบบ formative education มไวเพอประเมนความกาวหนาของผ เรยนใหมง ส

outcomes ตางๆ ทตองบรรลหรอเปนผทมความสามารถ (competent) ถาประเมนแลวผเรยนยงมผลลพธหรอ

ผลผลตทไมถงเกณฑทกาหนดไว อาจารยผสอนตองทาหนาทชวยแนะนาวาขาดอะไรและจะพฒนาได

อยางไรเพอใหผเรยนสามารถทาไดจนถงเกณฑและเปนผทมความสามารถ (competent) สวน summative

education เปนการสอบแบบ formal ณ เวลาทผเรยนเรยนจบรายวชาหรอหลกสตร และมการตดสนใหเปน

ผาน ไมผานเกณฑ หรอใหเปนสญลกษณ (grade) ตามเกณฑทกาหนดไว

1.5 การวดผลแบบ outcome-based education กบมาตรฐานการสอบ

มาตรฐานการสอบททราบกนมา reliability ของขอสอบหมายถงความเชอมนในการวดผลการเรยน

(consistency of measurement) ท งนการวดผลแบบ outcome-based education กเออตอความเชอมนหรอ

reliability โดยมการกาหนด outcomes ชดเจน และมการกาหนดเกณฑทชดเจนสาหรบในการวดผล ซงจะ

คงทตลอดไมวาอาจารยทานใดเปนผคมสอบหรอผเรยนคนใดทถกสอบ ซงอาจารยผสอบสามารถใชเปน

เกณฑในการเตรยมสอบ พฒนาขอสอบและกาหนดวธการจดการสอบ ทงน outcomes ตางๆ และเกณฑได

การขยายผลการเรยนร “การศกษาทมงผลลพธ” 2

ประกาศใหเปนททราบกนทวทงผเรยนและอาจารย จงเปนกลไกสาคญในการกากบใหกระบวนการวดผล

มความเชอมนทคงท (consistency) โปรงใสและมมาตรฐาน

1.6 ความเทยงตรง (validity) ของวธการวดผลแบบ outcome-based education

ความเทยงตรง (validity) หมายถง วธการสอบและเกณฑจะตองตรงกนกบ outcomes ตางๆ ท

ตองการวด ถามการสอบทวดผลนอกเหนอจากทกาหนดไวจะถอวาไมมความเทยงตรง (invalid) เชน การ

กาหนดชนรายงานภาษาองกฤษใหผเรยนสงเกบคะแนนและอาจารยประเมนผลงานนนตาม outcomes ท

กาหนดไว หากอาจารยหกคะแนนเนองจากผเรยนเขยนรายงานผดไวยากรณ ทงๆ ทไมไดกาหนดเกณฑการ

ใหคะแนนไววารายงานตองเขยนไวยากรณถกตอง กรณนถอวาวธการวดผลไมเทยงตรง (invalid) และยงไม

ยตธรรมกบผเรยนดวย

1.7 วธการวดผลแบบ outcome-based education ตองรวมถงการวดผลแบบบรณาการ

ดวย (integrated education)

การวดผลแบบบรณาการเปนวธการวดผลทดในการแสดงหลกฐานทเชอมนไดวาผเรยนได

บรรล outcomes ตางๆ ของรายวชาหรอหลกสตรไดชดเจน เปนการรวมผลลพธหรอผลผลตของผเรยนจาก

ท ง formative และ summative education เพอใหผ เรยนสามารถแสดงออก (demonstrate) ถงความสามารถ

(competence) ในการบรณาการการใชความร ทกษะและเจตคตตาม outcomes ตางๆ ทกาหนดไว ซงเปน

เรองทเปนไปไมไดหากเลอกใชวธการสอบขอเขยนวธเดยว แลวมาสรปวาผเรยนบรรล outcomes ตางๆ ใน

รายวชานน

1.8 การวดผลแบบ outcome-based education สอดคลองกบกระบวนการอนๆ ในการ

จดการศกษา

เปาหมายของการเรยนรของผเรยนคอ ผลการเรยนรของหลกสตรทไดกาหนดไว (expected

learning outcomes) การทผเรยนจะบรรลผลการเรยนรได ตองมการจดการศกษาใหผเรยนไดเรยนรตงแต

ลาดบตนๆ จนมความรเพมสงขนถงระดบสงสดของ competency ทกาหนดไว ดงนน outcomes ตางๆ ของ

แตละรายวชาตองมความสอดคลองกบ outcomes ตางๆ ทกาหนดไวในหลกสตร โดยตองจดการใหมความ

สอดคลองระหวางกจกรรมการเรยนการสอน (teaching and learning methods) และวธการวดผล (education

methods) ใหบรรล learning outcomes ดวย ดงแสดงในแผนผงภาพท 1.1

การขยายผลการเรยนร “การศกษาทมงผลลพธ” 3

ภาพท 1 แสดงความสอดคลองและบรณาการของการวดผลกบกระบวนการจดการศกษาอนๆ

2. การนาไปปฏบตตามหลกการวดผลแบบ outcome-based education

แนวทางขนตอนในการนาหลกการวดผลแบบ outcome-based education ไปปฏบตสามารถ

ดาเนนการไดดงตวอยางและขนตอนตางๆ ตอไปน

2.1 เรมตนจากการวเคราะห 1 รายวชาทกาลงเปดสอนอยในปจจบนน และถามคาถาม

วา “อะไรเปน learning outcomes (ทง generic และ specific outcomes) ทคาดหวงจากผเรยน ใหสามารถ

แสดง (Demonstrate) ใหเหนเมอเรยนจบรายวชาน”

กอนทจะกาหนดหลกการและวธการว ดผลในรายวชาน จะตองทราบกอนวา learning

outcomes ตางๆ ของรายวชานคออะไร นบเปนสมฤทธผลของการเรยนรทเกดขนเมอผ เรยนไดผาน

กระบวนการและกจกรรมการเรยนรในรายวชาน outcomes นหมายความถง ความสามารถในการทาความ

เขาใจและประยกตความรและทกษะ (psychomotor process) มาเปนพฤตกรรมหรอการแสดงออก

(performance) ทมองเหน วดไดประเมนได การกาหนด outcomes ทดในรายวชาหรอหลกสตร แนะนาใหนา

ดวยคากรยาตางๆ ดงตวอยาง เชน

• Describe

• Write

• Define

• Analyze

• Explain

• Construct

การขยายผลการเรยนร “การศกษาทมงผลลพธ” 4

• Organize

• Apply

• Evaluate

• Create

คากรยาเหลานครอบคลมระดบการเรยนผทผเรยนจะทาไดจากงายไปสระดบทสงขนๆ ดงนน

การกาหนด learning outcomes จะตองกาหนดระดบทเหมาะกบความสามารถของผเรยน และยงตองมความ

สอดคลองกบวธการวดผลดวย นอกจากนในแตละรายวชาหรอหลกสตรยงตองกาหนด generic outcomes

และ specific outcomes (เปนสมฤทธผลเฉพาะของรายวชามกเปนความรและทกษะทางวชาชพ) สาหรบ

generic outcomes เปนผลลพธสาคญทใชหลอหลอมคณลกษณะผเรยนตามวสยทศนพนธกจของคณะและ

สถานศกษาตวอยาง เชน เปน outcomes ทผเรยนสามารถ

• Identify and solve problems

• Work in team

• Organize and manage herself

• Collect, analyze and evaluate information

• Communicate effectively

• Use science and technology

• Recognize problem solving contexts

2.2 พจารณาวธการวดผลทกาลงใชอยในรายวชา

โดยขอใหตอบคาถามตอไปน

• รายวชานกาหนด learning outcomes ตางๆ ไดชดเจนแลวหรอไม

• วธการวดผลทใชประกอบดวยวธการสอบทหลากหลายเพอประเมน learning outcomes

ตางๆ ของรายวชาหรอไม

• วธการวดผลทใช สามารถประเมน learning outcomes ตางๆ หรอไม และการสอบแตละ

ชนดชวย guide ใหผเรยนบรรล outcomes ทคาดหวงหรอไม มความสอดคลองกบ learning

activities หรอไม

• วธการสอบทใช มความหลากหลาย และมความถแคไหน

• ผเรยนไดรบ feedback เพยงพอหรอไม

วธการวดผลทนยมใชกน เชน multiple choice question exams การทาชนงานสง ยงอาจใชได

เพอประเมนความสามารถทเปน outcomes บางดานของผเรยน แตเปนไปไมไดทจะครอบคลม outcomes

ตางๆทคาดหวงไดหมดทกดาน ไมครอบคลม learning styles และหรอ จดแขงในการเรยนรของผเรยนไดทก

คน ยงมวธการวดผลอนๆ ทควรนามาใชหรอไม

การขยายผลการเรยนร “การศกษาทมงผลลพธ” 5

2.3 พจารณาปรบปรงหรอพฒนาวธการวดผลในรายวชาน เพอใหครอบคลม outcomes

ทคาดหวงตางๆ

โดยทาการตอบคาถามตอไปน

• มทกษะไหนทตองการใหผเรยนแสดงใหเหนวาทาไดดวยตนเอง

• มคาถามหรอวธการสอบอะไรทควรดดแปลงหรอเพมในการสอบตางๆ ทงขอเขยนอตนย/

ปรนย/วธการสอบอนๆ ทชวยเสรมศกยภาพและประเมน outcomes ตางๆ ไดดขน ชดเจน

ขน ตวอยางเชน การเขยนรายงาน เขยนบนทกประจาวน รวมกจกรรมอภปราย ใหทาการ

สารวจ รวบรวมและวเคราะหขอมล เปนตน

2.4 กาหนดเกณฑตดสนผลการสอบทใชในรายวชา แนะนาใหหาทางใชวธการตอรองกบ

ผเรยน

ลกษณะสาคญทสดของการวดผลแบบ outcome-based education คอ การกาหนดเกณฑท

สมพนธกบ outcomes ทคาดหวงในรายวชา ซงหากเปนเกณฑทไดมาจากการเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวม

ดวยจะเปนเรองทดมาก ทงนเพอใหทงผสอบและผเขาสอบไดทราบถงเปาหมายระดบความตองการของ

outcomes ดานตางๆ เมอจบการเรยนในรายวชา ซงจะชวยกระตนการเรยนร เกดความโปรงใสและยตธรรม

ดวย คาถาม ทจะชวยดาเนนการจดทาเกณฑตดสนผล ไดแก

• อะไรคอ learning outcome สาหรบดานน/ขอน อะไรคอเกณฑทจะบรรล outcome ดงกลาว

ใชหลกฐานอะไรทจะทาใหเชอมนไดวาผเรยนบรรล outcome ดานน/ขอน เพอแสดงวาม

ความสามารถ (performance) หรอ competent

• เกณฑตดสนน ไดประกาศใหเปนทรบรแกผเรยนและคณาจารยทกคนเปนการลวงหนาแลว

หรอไม

• มการกากบตดตาม หาโอกาสแจงใหผเรยนรบทราบเปนระยะๆ ถงการประเมน

ความกาวหนาในความสามารถของผเรยน (formative education) หรอ feedback วายงม

จดออนทตองพฒนากอนทจะบรรล outcome ทคาดหวงหรอไมอยางไร

• เกณฑตดสนผลทกาหนดน สามารถแยกแยะไดอยางชดเจนหรอไม ระหวางผเรยนทยงไม

บรรล Competency กบผเรยนทเกง สามารถแสดงใหเหนวามความสามารถ (Competent)

และพรอมทจะเรยนร Competency ในระดบทสงขนตอไปได

3. การกาหนดเกณฑอางองและการตดสนเกรด

เกณฑอางองเปนการกาหนดจากการพจารณาในภาพรวมของ Outcome แตละตว วาตองการให

ทาอะไรไดเมอผเรยนไดเรยนจบในรายวชาหรอหลกสตร เกณฑจะตองมการกาหนดรายละเอยดในดาน

ตางๆ ทสาคญทงความร ทกษะและเจตคตทผเรยนสามารถทาได ซงแบงระดบความสามารถเปน highly

competent, competent หรอ less competent (หรอจะแบงระดบเปน first class pass, second, fail เปนตน) การ

การขยายผลการเรยนร “การศกษาทมงผลลพธ” 6

กาหนดเกณฑอางองทชดเจนแบงเปนระดบดงกลาว จะเปนแนวทางทดทสดสาหรบทงอาจารยและผเรยนใช

เปนแนวทางกาหนดเปาหมายการเรยนรของผเรยนเพอใหบรรลผลลพธการเรยนร ชวยใหการวดผลมความ

เชอมน (reliability) เพราะอาจารยตดสนผลดวยเกณฑอางองเดยวกน มความเทยงตรง (validity) เพราะบอก

ไดชดเจนวาตองการวดผลลพธอะไรและตองการผลงานระดบไหนทจะทาใหผเรยนสอบผานทระดบ

ความสามารถตางๆ กน ขอแนะนาในการกาหนดเกณฑอางอง มขนตอนตางๆ ดงตอไปน

3.1 เรมตนจาก outcomes ทตองการวดผล

ตองมทง generic และ specific outcomes ทชดเจนของรายวชาหรอหลกสตร (ตามขอ 2.1)

3.2 กาหนดหรอเลอกวธทจะใชสอบเพอวดผล

ตองพจารณาเลอกวธการสอบหรอชนงานทจะใหผเรยนทาสง มความสอดคลองกบ learning

outcomes หรอสอดคลองกบขอกาหนดของ outcomes ทระบไวในรายวชาหรอหลกสตร (ดขอ 2.2 และ 2.3)

3.3 กาหนดรายละเอยดของวธการสอบหรอวธการทางานสง

ขนตอนนตองใหความสาคญตอการวเคราะหสวนตางๆ ของการสอบหรอชนงานทตองสง

จะตองระบใหชดเจนวาตองการอะไร ตวอยางเชน กาหนดวาผเรยนตอง อธบายหรอสรปหลกการ (define

concept) และตามดวยการอภปรายพรอมกบวเคราะหหลกการดวย (discuss and critically evaluate)

3.4 กาหนดเกณฑอางองในแตละวธทจะใชสอบ

เกณฑอางองหมายถงหลกฐานทตองการไดเหนหรอไดรบทแสดงถงความสามารถของผเรยนท

บรรล expected learning outcomes ของรายวชาหรอหลกสตร วธการแปลง outcomes ออกมาเปนเกณฑ

อางอง คอ การหาทางตอบคาถามวา จะรไดอยางไรวาผเรยนไดบรรล outcomes ตางๆ (achieve outcomes)

เกณฑอางองนตองมความสอดคลองกบ course learning outcomes และ teaching and learning activities

และตองประกอบดวยการแสดงออกถงความสามารถดานตางๆ เชน ความร ทกษะ เจตคต เปนตน

3.5 พจารณากาหนดรายละเอยดของเกณฑในแตละวธทจะใชสอบ

ในขนตอนนเปนการกาหนดรายละเอยดทเปนหลกฐานวาผเรยนทาไดจรงในแตละชนดของ

การสอบ รวมทงในแตละดานทตองการใหผเรยนทาไดจรง เชน กาหนดใหผเรยนแสดงความคดเหนใน

ระดบ critical evaluation ไมใชแค description เปนตน

3.6 กาหนดระดบของผลลพธทผ เรยนทาได

เปนการกาหนดรายละเอยดของความสามารถระดบตางๆ เชน highly competent สาหรบ

specific outcome ของรายวชาน ผเรยนตองแสดงความสามารถหรอทางานอะไรใหมผลงานมหลกฐานมาก

นอยเพยงใด หรอ ยงตองม critical analysis อะไรรวมดวย เปนตน

3.7 กาหนดรายละเอยดของเกณฑระดบ competent

ดาเนนการเชนเดยวกนกบขอ 3.6 แตเปนรายละเอยดสาหรบประเมนระดบ competent ตองการ

เหนหรอใหผเรยนทาอะไรได หรอ อาจารยอาจพจารณาวาความสามารถหรอผลงานระดบ competent

การขยายผลการเรยนร “การศกษาทมงผลลพธ” 7

แตกตางจากระดบ highly competent ตรงไหนบาง ซงควรแบงใหชดเจน และถาแปลงเปนเกรด กจะไดงาย

วา A = highly competent, B = competent เปนตน

3.8 กาหนดรายละเอยดของเกณฑระดบ not yet competent

ดาเนนการเชนเดยวกนกบขอ 3.7, 3.8

โดยสรปทกลาวมา เปนแนวทางในการทา outcome-based education ซงมกระบวนการ

ขนตอนตางๆ เปนตวอยางใหอาจารยผสอนลองวเคราะหทาตาม ซงในความเปนจรงอาจไมจาเปนตองแบง

ขนตอนตามทกลาวมา ทงนขนกบความเขาใจหลกการและสามารถปรบใชใหบรรลเปาหมายของการศกษา

แบบ outcome-based education ดวยความคาดหวงทจะไดบณฑตทมคณภาพ มความสามารถทางานไดด

หลงสาเรจการศกษา ตามปณธานของสถานศกษาทจะเปนปญญาของแผนดน มบณฑตเปนผทรแจงรจรง

สามารถนาความรไปประยกตใชใหเปนประโยชนกบสงคมอยางมจรยธรรม

การขยายผลการเรยนร “การศกษาทมงผลลพธ” 8

การจดการเรยนการสอนแบบการเรยนรเชงรก (Active learning)

เพอพฒนาการเรยนการสอนตามแนวทางของวทยาลยยานยนตโตโยตา

กลมงานอาจารย กองบญชาการศกษา

สานกงานตารวจแหงชาต

ในปจจบนซงเปนยคของการปฏรปการเรยนการสอน เพอใหสอดคลองกบนโยบายการปฏรป

การศกษานน ผสอนจะตองมการพฒนาตนเองและมการเตรยมความพรอมสาหรบการเรยนการสอนใน

รปแบบ Active learning อยตลอดเวลา โดยเฉพาะอยางยงในการเรยนการสอนในสถาบนอดมศกษาซง

ผเรยนเปนเดกโตสงทตองเนนและปลกฝงใหมากทสดคอความรบผดชอบตอการเรยน และการพฒนาและ

สรางนสยในการเขาชนเรยนอยางเสมอซงเปนปญหาอยางหนงของผเรยนในระดบอดมศกษา แตกบเดกเลก

มกไมเกดปญหาเชนนเกดขน ทงนถาเรามงหวงใหผเรยนมสภาพการเรยนรแบบ Active ตวอาจารยผสอนเอง

กจะตอง Active ไปดวยเชนกน จงจะเกด Active Learning แตจะเกดขนไดกตองม Active Teaching ดวย

เชนกน เมอผเรยนและผสอนมความพรอมมการเตรยมตว ทงฝายกจะเกดสภาพการเรยนการสอนท Active

learning ขนมาได

การกาหนดการเรยนรแบบ Active learning เปนสงสะทอนใหเหนถงความคดทแตกตางของผเรยน

เราจะเหนวารปแบบการเรยนการสอนทผสอนใชมากทสดคอการพดและนกเรยนเปนผฟง แตการเรยนการ

สอนในลกษณะนจะไมสามารถพฒนาใหผเรยนนาความรทไดจากการเรยนในหองเรยนไปปฏบตไดด

ดงนนผสอนตองสรางโอกาสใหผเรยนไดมสวนรวมทาหนาทเพอชวยใหผเรยนเขาใจและเกดเปนแสงไฟ

แหงการเรยนรของผเรยนเปนสาคญ ตองใหผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนรแบบ Active learning ทงน

ผสอนจาเปนตองหากลยทธตางๆ ทสามารถดงดดใจใหผเรยนเกดกระบวนการเรยนรอยางนาสนใจ และ

เทคนคตางๆ ทใชในการเรยนการสอนเพอใหเกดประโยชนมากทสด

ดงนนการจดกจกรรมการเรยนรในหองเรยนไมวาจะเปนการจดกจกรรมรายบคคล กจกรรมค

กจกรรมกลม กจกรรมกลมโครงงานรวมกน การจดกจกรรมควรตองมการวางแผน ต งวตถประสงค

กลมเปาหมาย จดกจกรรมเมอไร อยางไร ทสาคญกญแจสความสาเรจในการจดกจกรรมนน จะตองอาศย

ความคดสรางสรรคหรอกลวธใหมๆ พฒนากจกรรมการเรยนร โดยเรมจากกลมเลกๆ ใชเวลาในชวงส นๆ

โดยควรแจงวตถประสงคตงวนแรกใหผเรยนทราบชดเจนและเรมกจกรรมตงแตตนเทอม จดบรรยากาศใน

หองเรยนใหนกเรยนนงเปนคหรอเปนกลมโดยมสมาชกทมความสามารถหลากหลาย การจดกจกรรมการ

เรยนรทเออตอสภาพแวดลอม คานงถงความแตกตางระหวางบคคล วเคราะหปญหาในการเรยนรแลวนามา

แกปญหาหรอพฒนา ซงจะสงผลตอผเรยนใหมพฒนาการการเรยนรทดขน ทนตอสภาวะโลกปจจบนทม

การเปลยนแปลงในหลายๆ ดานอยางรวดเรว

การขยายผลการเรยนร “การศกษาทมงผลลพธ” 9

ภาพท 1 กจกรรมการอบรม Active learning ของผสอน ณ ICON + ประเทศสงคโปร

กจกรรมพนฐานทสาคญสาหรบการเรยนการสอนแบบ Active learning ในชนเรยนนนลวนอยบนพนฐาน

ของทกษะตอไปน

1. การพดและการฟง

เมอผเรยนไดพดในหวขอใดหวขอหนง ไมวาจะเปนการตอบคาถามของผสอนหรอการอธบาย

เรองใดเรองหนงใหเพอนรวมชนฟง ผเรยนไดฝกเรยบเรยงและประมวลความรทตนไดศกษาและเรยนรใน

ชนเรยนเขาดวยกนเมอผเรยนฟงการบรรยาย ผสอนควรมนใจวาเปนการฟงทมความหมาย นนคอ ผสอน

ตองมนใจวาผเรยนจะสามารถเชอมโยงระหวางสงทผเรยนรอยแลวกบสงทผเรยนกาลงฟง ในการบรรยาย

แตละครง ผเรยนตองการเวลาระยะหนงในการทาความเขาใจและเรยบเรยงขอมลทไดจากการฟง อก

ประเดนทนาสนใจ คอ ผเรยนตองการเหตผลของการฟง วธการงายๆ ทผสอนจะกระตนความสนใจของ

ผเรยนได ผสอนอาจใชวธตงคาถามทจดประกายความสนใจใครรของผเรยนกอนเรมการบรรยาย ผเรยนจะ

เกดความสงสย อยากคนหาคาตอบ เพอใหไดคาตอบนน ผเรยนจะใหความสนใจในสงทผสอนจะบรรยาย

ตอไป หรอผสอนอาจมอบหมายงานลวงหนา ใหผเรยนอธบายหวขอใดหวขอหนงทผสอนกาลงจะบรรยาย

แกเพอนรวมชนหลงจบการบรรยาย ผเรยนจะใหความสนใจในเนอหาทผสอนจะบรรยาย ประมวลผลและ

เรยบเรยงเนอหาของการบรรยายภายในระยะเวลาทจากด และสอสารใหเพอนรวมชนไดเขาใจในสงทตนเอง

เขาใจ

2. การเขยน

เชนเดยวกบการฟงและการพด การเขยนคอกระบวนการทผเรยนประมวลขอมลทตนเองมอย

และถายทอดออกมาดวยสานวนภาษาของตนเอง การฝกทกษะการเขยนเหมาะกบผเรยนทชอบเรยนรดวย

ตนเอง ทกษะการเขยนถกใชไดผลดมากกบชนเรยนขนาดใหญ ในขณะทการมอบหมายงานกลมยอยหรอ

การจบคเปนกจกรรมทไมคอยเหมาะสมนก เพราะผเรยนทกคนอาจไมไดมสวนรวมในงานเขยนของกลม

การขยายผลการเรยนร “การศกษาทมงผลลพธ” 10

3. การอาน

โดยปกตแลว ผเรยนสามารถเรยนรผานการอานไดด แตผเรยนมกจะขาดการไดรบคาแนะนาเพอ

การอานอยางมประสทธภาพ กจกรรมเพอสงเสรม Active learning เชน การทาสรปหรอโนตตรวจสอบ

ความเขาใจ จะชวยใหผเรยนสรปแนวคดรวบยอดจากการอานและพฒนาความสามารถในการจบใจความ

สาคญได

4. การสะทอน

ในหองบรรยายทวๆ ไป ผสอนจะจบการพดบรรยายทดาเนนมาอยางตอเนองเมอใกลจะหมด

เวลาบรรยายแลว ขณะน น ผเรยนจะเรมเกบอปกรณการเรยนและเดนไปหองบรรยายรายวชาถดไป ใน

บางครง ผเรยนกไมไดซมซบความรจากการบรรยายทเพงจบลงเลย เพราะผเรยนไมมเวลาไดถายทอดในสง

ทเพงเรยนรโดยเชอมโยงเขากบสงทรอยแลวหรอไดนาความรทไดศกษามานนไปใช ดงนน การใหผเรยนได

หยดเพอคดหรอถายทอดความรของตนผานการสอนหรอตวเพอนรวมชนหรอตอบคาถามตางๆ ทเกยวของ

กบเรองนนๆ เปนวธทงายทสดในการกระตนความสนใจของผเรยน

กจกรรมเพอสงเสรม Active Learning ทเหมาะสมกบผเรยนในชนเรยนใดๆ กคอกจกรรมทพฒนา

ทกษะทผเรยนยงขาดความชานาญอย อยางไรกด ในบางกจกรรม ผสอนสามารถชวยพฒนาทกษะหลายๆ

ดานไปพรอมๆ กนได ดงนน การทผสอนใหความสาคญตอการวางแผนการจดกจกรรมเพอสงเสรม Active

Learning ในระหวางภาคการศกษาจงเปนเรองทสาคญยง

ลกษณะสาคญของการจดการเรยนการสอนแบบ Active learning ไดแก

1. เปนการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนรสงสด

2. ผเรยนเรยนรความรบผดชอบรวมกน การมวนยในการทางาน การแบงหนาทความรบผดชอบ

3. เปนกระบวนการสรางสถานการณใหผเรยนอาน พด ฟง คดอยางลมลก ผ เรยนจะเปนผ

จดระบบการเรยนรดวยตนเอง

4. เปดโอกาสใหผเรยนบรณาการขอมลขาวสาร หรอสารสนเทศ และหลกการความคดรวบยอด

5. ผสอนจะเปนผอานวยความสะดวกในการจดการเรยนร เพอใหผเรยนเปนผปฏบตดวยตนเอง

6. ความรเกดจากประสบการณ การสรางองคความรและการสรปทบทวนของผเรยน

การบรหารจดการเมอใชการเรยนการสอนแบบ Active learning

1. พจารณาจดประสงค เนอหา ทตองการใหผเรยนเรยนร

2. ออกแบบกจกรรมทชวยสงเสรมใหผเรยนไดเรยนรไดอยางแทจรง

3. ใชกจกรรมการเรยนเชงรก เพอกระตนใหผเรยนเรยน

การขยายผลการเรยนร “การศกษาทมงผลลพธ” 11

4. ประเมนผลการเรยนอยเสมอ เพอตรวจสอบวาผเรยนเรยนรอะไรบางและมประเดนใดทผเรยน

ยงสงสย

5. หลกเลยงการสอนเพอใหครบใหทน รบเรง เพราะจะทาใหผเรยนไมอยากเรยน

ตวอยางกจกรรมเพอสงเสรม Active Learning

1. Active Reading

เปนวธทใหแตละคนอานบทความแลวแลกเปลยนความคดเกยวกบสงทไดอานกบเพอน นามา

เขยนแผนผงมโนทศน (Concept Map) ลงในกระดาษโปสเตอรเพอทากจกรรม Walk Gallery ตอไป

2. Brainstorming

กาหนดหวขอและเวลา จากนนแบงกลมผเรยนรวมกนอภปรายเพอหาขอสรปของกลม แลวทกคน

นาเสนอแนวคดของตนและบนทกทกแนวคดทมผนาเสนอ

3. Agree & Disagree Statement

ผสอนตงคาถาม โดยมตวเลอกใหผเรยนวาเหนดวยหรอไม อยางไร เชน อาจใชไมปงปองทมส 2

ดานตางกนเปนอปกรณชวยตอบ แลวเลอกผตอบในแตละกลมใหอธบาย หลงจากนนจงอภปรายแลกเปลยน

เรยนรรวมกนทงชนเรยน

4. Carousel

กาหนดหวเรอง แลวแบงเปนหวขอยอยทเกยวของสมพนธกน แบงกลมผเรยนใหไดจานวนกลม

เทากบจานวนหวขอยอย จากนนเขยนหวขอยอยๆ ลงบนกระดาษโปสเตอรแลวตดไวรอบๆ หอง แตละกลม

ระดมความคดและเขยนลงในกระดาษโปสเตอรเมอครบ 2-3 นาทเปลยนไประดมความคดหนาโปสเตอร

ถดไป โดยอานแนวคดของกลมกอนหนา ถาเหนดวยใหใสเครองหมายถกและเพมสงทคดเหนแตกตาง

จากนนสรปสงทไดเรยนรรวมกน

5. Concept Map

ลกษณะคลายการเขยน Mind Map แตการเขยนแผนผงมโนทศนจะแสดงแนวคดและใชคาเชอม

โยงระหวางแนวคด

6. Gallery Walk

กาหนดหวขอเรอง เขยนแนวคด วธการ ลงบนกระดาษโปสเตอรแลวตดไวรอบๆ หอง เพอให

แลกเปลยนเรยนรระหวางการเดนชมผลงาน

7. Jigsaw

ผสอนเลอกเนอหาทแบงเปนสวนๆ 3-4 ชน แบงผเรยนเปนกลมๆ โดยมสมาชกในกลมเทาๆ กน

กบเนอหา (Home group) สมาชกแตละคนเลอกเนอหาทตนสนใจแลวไปรวมกบสมาชกจากกลมอน (Expert

group) เพอศกษา ทาความเขาใจหรอหาคาตอบรวมกนในกลม จากนนกลบไปสอนทกลมเดมของตนจน

ครบถวน

การขยายผลการเรยนร “การศกษาทมงผลลพธ” 12

8. Problem/Project-based Learning หรอ Case Study

ใชเรองจรงหรอปญหาทเกดขนจรงในชมชน บาน โรงเรยน หรอทเกดขนกบบคคลใด บคคล

หนง เพอใหนกเรยนคดวเคราะหและหาทางแกปญหาทเกดขน โดยการบรณาการความรทไดเรยนกบ

ประสบการณตรงหรอสบเสาะหาความรเพมเตม

9. Role Playing

การแสดงบทบาทสมมตเปนวธการสอนทใหผเรยนไดฝกการแสดงออกตามสถานการณท

กาหนดใหเพอเปนประสบการณทจะนาไปแกไขปญหาและสถานการณจรงในชวต ผเรยนไดเรยนรการ

แสดงออก ฝกวางแผนการทางานรวมกน เขาใจความรสกและพฤตกรรมทงของตนเองและของผอน เชน

การทากจกรรม “คกกคาเฟ” ผสอนจะกาหนดบทบาทแลวเขยนไวในกระดาษ ใหผเรยน 6 คน จบฉลากเลอก

วาจะแสดงบทบาทใด โดยไมใหปรกษากน แลวใหแสดงบทบาทสมมตตามบทบาททตนเองไดรบ หลงจาก

นนจะตงคาถามและใหผเรยนแสดงความคดเหนวา ผแสดงแตละคนทาหนาทอะไร และทาหนาทนนไดด

หรอไม มจดใดตองแกไขหรอปรบปรง เปนตน

10. Think – Pair – Share

ผสอนเปนผต งคาถามใหผเรยนคดหาคาตอบดวยตนเอง หลงจากนนจงอภปรายแลกเปลยน

ความคดเหนกนกบเพอนในชนเรยน

11. Predict – Observe – Explain

จาลองสถานการณทเกยวของกบเรองทจะเรยนร โดยผเรยนเขยนทานายสงทนาจะเกดขน สงเกต

และบนทกผล อธบายสงทสงเกตไดอาจทาการทดลอง สารวจหรอคนควาเพมเตมได และนาเสนอผลงาน

กลมหนาชนเรยน เปนตน

12. Clarification Pause

เมออธบายถงประเดนทสาคญ ผสอนควรใหเวลาผเรยนตกผลกความคด และเปดโอกาสให

ผเรยนซกถามหากตองการคาอธบายเพมเตม (ผสอนควรจะเดนไปรอบ ๆ หอง เพราะผเรยนมกไมกลาถาม

หนาชนเรยน)

13. Card Sorts

ผสอนจดเตรยมบตรคา/บตรภาพไวใหผเรยนจดกลมบตรภาพนนๆ และตองอธบายเกณฑทใช

จดกลมใหเพอนและผสอนฟง และอภปรายรวมกนในชนเรยน

14. Chain Note

ผสอนเตรยมคาถาม/ขอความทเกยวของกบเนอหาทตองการไว โดยอาจพมพลงบนกระดาษ A4

แลวใหผเรยนแตละคนตอบคาถามหรอขอความนนๆ เพยง 1-2 ประโยค จากนนสงตอกระดาษแผนนนให

เพอนทนงถดไปเพอชวยกนตอบคาถามนนใหสมบรณยงขน สามารถใชกอนเรยนหรอหลงเรยนไดและควร

สงกระดาษแผนนนกลบในทศทางเดม เพอใหผทเขยนกอนไดอานความเหนทงหมดดวย

การขยายผลการเรยนร “การศกษาทมงผลลพธ” 13

15. Team - pair - solo

เทคนคการทาเปนกลม ทาเปนค และทาคนเดยว เปนเทคนคทผสอนกาหนดปญหาหรองานให

แลวนกเรยนทางานรวมกนทงกลมจนงานสาเรจ จากนนจะแยกทางานเปนคจนงานสาเรจ สดทายผเรยนแต

ละคนแยกมาทาเองจนสาเรจไดดวยตนเอง

16. Students’ Reflection

เปนการใหผเรยนไดสะทอนความคด อาจจะใหผเรยนสรปสงทไดเรยนรในคาบเรยน เสนอแนะ

เกยวกบการเรยน ถามคาถามทยงสงสย หรอใหผเรยนคนควาเพมเตมเกยวกบสงทเรยน เชน

- Know – Want – Learned เมอเรมตนบทเรยน ใหผเรยนเขยนสงทรและสงทอยากรเกยวกบ

เนอหาทจะเรยน เมอจบบทเรยน ใหผเรยนเขยนสรปสงทไดเรยนร

- Got – Need และ Exit Ticket เมอจบบทเรยน ใหผเรยนเขยนสงทไดเรยนรอาจเปนการสรป

รวมกนหนาชนเรยน และวางแผนกจกรรมการเรยนจากสงทอยากรเพมเตม

- Diary/ Journal Note เขยนสรปสงทไดเรยนร คาถามทยงสงสย และความร ความในใจ

17. Simultaneous round table

เทคนคนเหมอนการเขยนรอบวง แตกตางกนทเนนใหสมาชกทกคนในกลมเขยนคาตอบพรอม

กน และใหตอบพรอมกน

จากตวอยางกจกรรมทกลาวมานนสงสาคญคอไมวาผสอนจะเลอกทากจกรรมเพอสงเสรม Active

Learning กจกรรมใด ความสมาเสมอเปนสงสาคญยง หากผสอนไดเรมตนกจกรรมนาบทเรยนแลว ผเรยน

จะเกดความคาดหวงทจะเขารวมกจกรรมลกษณะนนอกและตองการแสดงความสามารถของตนใหดขน

เรอยๆ

ตวอยางการจดการเรยนการสอนแบบ Active learning

ผลการจดการเรยนแบบใฝรดวยเทคนคการทาเปนกลม ทาเปนค และทาคนเดยวโดยใชการจด

กจกรรมแบบ Active learning ในรายวชาการจดการการตลาด ของผเรยนระดบปรญญาตร สาขาวชา

การตลาด จานวน 42 คน มกระบวนการในการจดการเรยนการสอนดงน

1. ขนนา ใชเทคนค Brainstorming เทคนคนแบงผเรยนเปนกลมดวยกลมละ 4-5 ผสอนกาหนด

หวขอ รายการสนคาของแตละบรษท และกาหนดเวลา ใหสมาชกในกลมรวมกนอภปรายเพอหาขอสรปของ

กลม แลวทกคนนาเสนอแนวคดของตนและบนทกทกแนวคดทมผนาเสนอ

2. ขนแลกเปลยนประสบการณ ใชเทคนคการเขยนพรอมกนรอบวง Simultaneous round table

เทคนคนเหมอนการเขยนรอบวง แตกตางกนทเนนใหสมาชกทกคนในกลมเขยนคาตอบพรอมกน ผสอน

ใหผเรยนเขยน อธบายสนคาของบรษทแตละชนดทผสอนนามาใหดวาเปนสนคาประเภทใดและใหตอบ

พรอมกน

การขยายผลการเรยนร “การศกษาทมงผลลพธ” 14

3. ขนสรางองคความรรวมกน ใชเทคนค Team - pair - solo เปนเทคนคการทาเปนกลม ทาเปนค

และทาคนเดยว โดยผสอนกาหนดปญหาเรอง ระดบผลตภณฑคาดหวง ใหแลวผเรยนทางานรวมกนทงกลม

จนงานสาเรจ จากนนจะแยกทางานเปนคจนงานสาเรจ สดทายผเรยนแตละคนแยกมาทาเองจนสาเรจได

ดวยตนเอง

4. ขนนาเสนอความร ใชเทคนค Time Discussionโดยผสอนกาหนดโจทยใหผเรยนเรอง สวน

ประสมผลตภณฑทด ใหผเรยนและสมาชกในกลมไดรวมกนคดและอภปรายพรอมกน

5. ขนลงมอปฏบตหรอประยกตใช ใชเทคนค Team - pair - solo และ เทคนค Concept map โดย

ผสอนกาหนดเรองการแบงระดบผลตภณฑ และสวนประสมผลตภณฑ ใหผเรยนรวมกนคดและสรางผง

ความคด (Concept map) เพอนามาเสนอหนาชนเรยนโดยมาค และใหสมาชกแตละคนสรปแผนผงความคด

ของตนเองจากหวขอทกาหนดใหแลวนาเสนอความคดของตนเองตอผสอน

6. ขนประเมนผล การประเมนผลการจดการเรยนการสอนแบบใฝร ไดทาการศกษาดงน (1)

พฤตกรรมการเรยนรของผเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยเทคนคการทาเปนกลม ทาเปนค และทาคน

เดยว (2) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาการจดการการตลาด กอนเรยนและหลงเรยนของท

ไดรบการจดการเรยนรดวยเทคนคการทาเปนกลม ทาเปนค และทาคนเดยว (3) เปรยบเทยบผลสมฤทธ

ทางการเรยนรายวชาการจดการการตลาด ของผเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยเทคนคการทาเปนกลม ทา

เปนค และทาคนเดยว กบเกณฑรอยละ 70 และ(4) ความพงพอใจในการเรยนของผเรยนทไดรบการจดการ

เรยนรดวยเทคนคการทาเปนกลม ทาเปนค และทาคนเดยว

ภาพท 2 เทคนคทากจกรรมเปนกลม (Team)

การขยายผลการเรยนร “การศกษาทมงผลลพธ” 15

ภาพท 3 เทคนคทากจกรรมเปนค (Pair)

ภาพท 4 เทคนคทาคนเดยว (Solo)

ภาพท 5 เทคนค (Concept Map)

การขยายผลการเรยนร “การศกษาทมงผลลพธ” 16

การจดการเรยนแบบใฝรดวยเทคนคการทาเปนกลม ทาเปนค และทาคนเดยวโดยใชการจดกจกรรม

แบบ Active learning รายวชาการจดการการตลาด พบวา

พฤตกรรมการเรยนรของผเรยน ทไดรบการจดการเรยนแบบใฝรดวยเทคนคการทาเปนกลม ทาเปน

ค และทาคนเดยว ภาพรวมอยในระดบมาก มผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาการจดการการตลาด ของ

ผเรยนทไดรบการจดการเรยนแบบใฝรดวยเทคนคการทาเปนกลม ทาเปนค และทาคนเดยว สงกวากอนเรยน

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 มผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาการจดการการตลาด ของผเรยนท

ไดรบการจดการเรยนแบบใฝรดวยเทคนคการทาเปนกลม ทาเปนค และทาคนเดยว เทากบรอยละ 72.25 ซง

สงกวาเกณฑรอยละ 70 และผเรยนทไดรบการจดการเรยนแบบใฝรดวยเทคนคการทาเปนกลม ทาเปนค และ

ทาคนเดยวมความพงพอใจในการเรยนอยในระดบมาก

ดงนนจากการจดการเรยนแบบใฝร พบวาพฤตกรรมการเรยนรของผเรยนทไดรบการจดการเรยน

แบบใฝรดวยเทคนคการทาเปนกลม ทาเปนค และทาคนเดยว อยในระดบมาก เนองมาจากผเรยนไดมการ

แบงเปนกลม โดยผานเทคนคการสอนตางๆ เทคนคการทาเปนกลม ทาเปนค และทาคนเดยว เปนเทคนคท

ผสอนกาหนดปญหาหรองานใหแลวนกเรยนทางานรวมกนทงกลมจนงานสาเรจ จากนนจะแยกทางานเปนค

จนงานสาเรจ สดทายนกเรยนแตละคนแยกมาทาเองจนสาเรจไดดวยตนเอง (Kagan. 1995: 10 อางถงใน พม

พนธ เดชะคปต. 2541 : 41-45) ทพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาการจดการการตลาด ของผเรยนท

ไดรบการจดการเรยนแบบใฝรดวยเทคนคการทาเปนกลม ทาเปนค และทาคนเดยว สงกวากอนเรยนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .05 นาจะเนองมาจากการจดการเรยนแบบใฝร ครงน ผเรยนไดมการฝกทกษะ

การรวมมอกนแกปญหา ในการทางานกลมสมาชกกลมจะไดรบทาความเขาใจในปญหารวมกน จากนนก

ระดมความคดชวยกนวเคราะหหาสาเหตของปญหา เมอทราบสาเหตของปญหาสมาชกในกลมกจะแสดง

ความคดเหนเพอหาวธการแกไขปญหาอภปรายใหเหตผลซงกนและกนจนสามารถตกลงรวมกนไดวา จะ

เลอกวธการใดในการแกปญหาจงเหมาะสมพรอมกบลงมอรวมกนแกปญหาตามขนตอนทกาหนดไว

ตลอดจนทาการประเมนกระบวนการแกปญหาของกลมดวย ซงสอดคลองกบหลกการเรยนแบบรวมมอ

ทวา จะสรางความสมพนธทดระหวางสมาชก เพราะทก ๆ คนรวมมอในการทางานกลมทก ๆ คน มสวน

รวมเทาเทยมกนทาใหเกดเจตคตทดตอการเรยน ตลอดจน สงเสรมใหสมาชกทกคนมโอกาสคด พด

แสดงออก แสดงความคดเหน ลงมอกระทาอยางเทาเทยมกนรจกชวยเหลอซงกนและกน เชน เดกเกงชวย

เดกทเรยนไมเกง ทาใหเดกเกงภาคภมใจ รจกสละเวลา สวนเดกออนเกดความซาบซงในน าใจของเพอน

สมาชกดวยกน และ รบฟงความคดเหนของผอน การรวมคด การระดมความคด นาขอมลทไดมาพจารณา

รวมกนเพอหาคาตอบทเหมาะสมทสดเปนการสงเสรมใหชวยกนคดหาขอมลใหมาคดวเคราะหและเกดการ

ตดสนใจ และเพมพนทกษะ ทกษะทางสงคม ทกษะการสอสาร ทกษะการทางานเปนกลม สามารถทางาน

รวมกบผอนได สงเหลานลวนสงเสรมผลสมฤทธทางการเรยนใหสงขน กรมวชาการ (2543 : 45-46 อางใน

บญญต ชานาญกจ. 2551 : 14-17) ทพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาการการจดการการตลาดของ

ผเรยนทไดรบการจดการเรยนแบบใฝรดวยเทคนคการทาเปนกลม ทาเปนค และทาคนเดยว เทากบรอยละ

การขยายผลการเรยนร “การศกษาทมงผลลพธ” 17

72.25 ซงสงกวาเกณฑรอยละ 70 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 นาจะเนองมาจากการจดการเรยน

แบบใฝรดวยเทคนคการทาเปนกลม ทาเปนค และทาคนเดยวครงน ผเรยนไดคด ไดตดสนใจ และลงมอ

ปฏบตดวยตนเองในการทางานเดยว และไดเกดการแลกเปลยนเรยนรระหวางผเรยนคนอน ๆในหองเรยน

ระหวางการทางานแบบกลม ซงผสอนเปนเพยงผใหคาชแนะ สงผลใหผเรยนเกดพฤตกรรมการเรยนรทด

ขน และสามารถจดจาความรดงกลาวไดนานยงขน ซงสอดคลองกบคากลาวของจอหนสน และจอหนสน

(Johnson and Johnson. 1987 : 27-30) ทวา การมปฏสมพนธทสงเสรมกนระหวางผเรยน คอ ผเรยนในแต

ละกลมจะมการอภปราย อธบาย และการซกถาม แลกเปลยนความเหนซงกนและกน เพอใหสมาชกแตละ

คนในกลมเกดการเรยนร และรถงเหตและผลซงกนและกน สมาชกในกลมมการชวยเหลอ สนบสนน

กระตน สงเสรมและใหกาลงใจในกนและกนในการทางานและการเรยนเพอใหประสบผลสาเรจบรรล

เปาหมายของกลม (อางถงในบญญต ชานาญกจ,2551 : 17)

และทพบวาผเรยนทไดรบการจดการเรยนแบบใฝรดวยเทคนคการทาเปนกลม ทาเปนค และทาคน

เดยว มความพงพอใจในการเรยนอยในระดบมากนาจะเนองมาจากการจดการเรยนแบบใฝรดวยเทคนคการ

ทาเปนกลม ทาเปนค และทาคนเดยว ครงน ผเรยนไดแบงกลมชวยกนศกษาหาความรจากใบความร

ตลอดจนนาความรทไดมาปรกษา และนามาแกปญหาตากใบงานทไดรบมอบหมายได ผเรยนมสวนรวมใน

การคนหาคาตอบทเกดขนดวนตนเอง มการรวมกนสรางองคความรรวมกน มการนาเสนอความรเพอ

ทดสอบวาสงทผเรยนแตละคนคดนน มความเหนเหมอนกนหรอแตกตางกนอยางไร เมอพบวาผเรยนม

ความเหนทแตกตางกน ผเรยนจะตองมารวมกนวเคราะหวา เพราะเหตใดจงเกดความแตกตางและจะ

รวมมอกนในการหาขอสรปทเปนหนงเดยวไดอยางไร โดยผสอนจะทาหนาทคอยใหคาแนะนา สวนหนาท

ในการคนหาคาตอบนนจะเปนหนาทของผเรยนทกคน ซงสอดคลองกบหลกการจดการเรยนแบบใฝร

ของบารดทวาการเรยนแบบรวมมอเปนการชวยสงเสรมใหเกดความเขาใจในเนอหาการเรยนไดดขน ชวย

สงเสรมใหเกดความสามารถในการแกไขปญหาและการใหเหตผล แนวทางในการพฒนาทกษะการแกไข

ปญหา และชวยใหเกดการชวยเหลอกนในกลมผเรยน ซงสอดคลองกบคากลาวของจอหนสนและจอหน

สนทวาผเรยนทเกงทเขาใจคาสอนของผสอนไดดจะเปลยนคาสอนของผสอนเปนภาษาพดของผเรยน แลว

อธบายใหเพอนฟงไดและทาใหเพอนเขาใจไดดยงขน (อางถงในบญญต ชานาญกจ,2551 : 11)

สรปแนวคดการจดการเรยนการสอนแบบ Active learning เพอใหผเรยนรจรง

คร/อาจารย ตองเปลยนบทบาทจากผสอน มาเปนผอานวย (Facilitator) ซงตองเปนผมความรจรง ร

มากมการวางแผนเพอใหผเรยนไดเรยนรตามวตถประสงค อาจจะใชวธการบอกเปาหมายเพอใหผเรยนคด

วธจะทาสงนนใหสาเรจ ตวผสอนเองจาเปนตองแสดงออกใหเหนวาเตมใจทจะตอบคาถาม หรอใชวธการ

ถามกลบเพอกระตนใหคดตอ มการสรางปฏสมพนธระหวางผเรยนกบผสอน ผเรยนดวยกนเอง ตองมการ

การขยายผลการเรยนร “การศกษาทมงผลลพธ” 18

พฒนากระบวนการคดใหกบผเรยนไปในระดบสงขนสรางเจตคตทดใหกบผเรยนตอวชาทเรยนเพอใหเกด

แรงจงใจตอการเรยนรพรอมทงผสอนตองพยามสรางนสยการเรยนรแบบ Active learning ใหเกดขนอยาง

สมาเสมอดวย และผสอนจะตองมการประเมนการเรยนรตามจรงหรอประเมนในเชงสรางสรรค

การขยายผลการเรยนร “การศกษาทมงผลลพธ” 19

เอกสารอางอง

บญญต ชานาญกจ. (2551). เอกสารประกอบการอบรมเรอง Active Learning. นครสวรรค : สถานศกษาราช

ภฏนครสวรรค.

พมพพนธ เดชะคปต. (2544). การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ: แนวคดวธและเทคนคการสอน2.

กรงเทพมหานคร: สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ.

ไพฑรย สนลารตน. (2543). เทคนคการสอนระดบอดมศกษา. กรงเทพฯ : สานกมาตรฐานอดมศกษา

ทบวงสถานศกษา.

วชร เกษพชยณรงค และนาคาง ศรวฒนาโรทย.(2557).การเรยนเชงรกและเทคนคการจดการสอนทเนนการ

เรยนเชงรก. 10 ธนวาคม 2557,จาก http://www.il.mahidol.ac.th/th/

สานกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน.(2546) Active learning (การเรยนรแบบกมมนต).วชาการ,6 (9)

เขาถงขอมลไดจาก http://www.myfirstbrain.com/teacher_view.aspx?ID=12149

Active learning. (ม.ป.ป). เขาถงขอมลไดจาก http://c4ed.lib.kmutt.ac.th/x-classroom/?p=622 (วนทคน

ขอมล: 10 ธนวาคม 2557).

Center for Teaching and Learning, University of Minnesota, “What is Active Learning?”

Barbara J.Millis, The University of Texas at San Antonio, “Active Learning Strategies in Face-to-Face

Courses”

Johnson, H., & Johnson, P. (1991). Task knowledge structures: Psychological basis and

integration into system design. Acta Psychologica, 78, 3-26.

Kagan, S. 1994. Cooperative Learning. San Juan Capistrano : Resources for Teach.

การขยายผลการเรยนร “การศกษาทมงผลลพธ” 20