Embed Size (px)
Citation preview
102
บทท 4
ผลการวเคราะหขอมล
ผลการวเคราะหขอมลผวจยแบงได 2 สวนดงน
1. ผลการวเคราะหการถายทอดภมปญญาทองถนการทอผาเกาะยอ จ.สงขลาและการทอผา
นาหมนศร จ.ตรง
1.1 การถายทอดภมปญญาทองถนการทอผาเกาะยอ จ.สงขลา
1) ภมหลงของปราชญทองถน
2) การถายทอดภมปญญาทองถนการทอผาเกาะยอ จ.สงขลา
2.1) สาเหตของการถายทอด
2.2) กระบวนการถายทอด
2.2.1) วตถประสงคในการถายทอด
2.2.2) รปแบบการเรยนรและวธการถายทอดความร
2.2.3) ขนตอนการถายทอด
3) ผลทเกดขนจากการถายทอด
4) ปญหาและอปสรรคในการถายทอด
1.2 การถายทอดภมปญญาทองถนการทอผานาหมนศร จ.ตรง
1) ภมหลงของปราชญทองถน
2) การถายทอดภมปญญาทองถนการทอผานาหมนศร
2.1) สาเหตของการถายทอด
2.2) กระบวนการถายทอด
2.2.1) วตถประสงคในการถายทอด
2.2.2) รปแบบการเรยนรและวธการถายทอดความร
2.2.3) ขนตอนการถายทอด
3) ผลทเกดขนจากการถายทอด
4) ปญหาและอปสรรคในการถายทอด
1.3 ผลการวเคราะหขอมลจากการสงเกตพฤตกรรมการถายทอดภมปญญาผาทอเกาะยอ
จ.สงขลา และผาทอนาหมนศร จ.ตรง
2. ผลการวเคราะหการด าเนนธรกจสความส าเรจของกลมทอผาเกาะยอ จ.สงขลา และกลมทอผา
นาหมนศร จ.ตรง
2.1 การด าเนนธรกจสความส าเรจการทอผาเกาะยอ จ.สงขลา
1) ปจจยทน าไปสความส าเรจ
103
2) ขอมลเกยวกบกจการ
3) ผลส าเรจของธรกจการทอผา
4) ผลกระบวนตอชมชน
2.2 การด าเนนธรกจสความส าเรจการทอผานาหมนศร จ.ตรง
1) ปจจยทน าไปสความส าเรจ
2) ขอมลเกยวกบกจการ
3) ผลส าเรจของธรกจการทอผา
4) ผลกระบวนตอชมชน
ผลการวเคราะห
1. ผลการวเคราะหการถายทอดภมปญญาทองถนการทอผาเกาะยอ จ.สงขลาและการทอผา
นาหมนศร จ.ตรง
1.1 การถายทอดภมปญญาทองถนการทอผาเกาะยอ จ.สงขลา
1) ภมหลงของปราชญทองถน
ตารางท 1 น าเสนอผลการวเคราะหภมหลงของนายวชย มาระเสนา
ภมหลงของปราชญทองถน รายละเอยด
ลกษณะปรากฏกาย เปนชายไวทรงผมสน ผวสกลางๆ สงประมาณ
165 เซนตเมตร การแตงกายเรยบรอย
อธยาศยด คยเกง
อาย 49 ป
เชอชาต-ศาสนา ไทย-ศาสนาพทธ
ภมล าเนา ต.เกาะยอ อ.เมอง จ.สงขลา
การศกษา ประถมศกษาตอนปลาย
อาชพ ทอผาและขบรถรบสงนกเรยน
บทบาทในสงคม เปนผน ากลมและชางทอผาเกาะยอของทางกลม
ราชวตถแสงสองหลาท 1 และเปนวทยากร
ใหแกนกเรยนและผสนใจในผาทอเกาะยอ
การเผยแพรความร เผยแพรความรใหกบผสนใจโดยใหศกษาดงาน
การทอผาเกาะยอทท าการกลมฯ รวมถงเปน
วทยากรใหกบโรงเรยนตางๆ ในจงหวดสงขลา
104
ตารางท 2 น าเสนอผลการวเคราะหภมหลงของนายนตย พงศพฤกษ
ภมหลงของปราชญทองถน รายละเอยด
ลกษณะปรากฏกาย เปนชาย สงอา ย ไวทรงผมสน ผวคล า ส ง
ประมาณ 165 เซนตเมตร แตงกายสบายๆ
อธยาศยด พดคยมหลกการ มองโลกกลางๆ
มองทงแงด และแงราย
อาย 70 ป
เชอชาต-ศาสนา ไทย-ศาสนาพทธ
ภมล าเนา ต.เกาะยอ อ.เมอง จ.สงขลา
การศกษา ปรญญาตร
อาชพ ทอผาและประกอบธรกจทอผา
บทบาทในสงคม เปนผน ากลม ทปรกษาและชางทอผาเกาะยอ
ของทางกลมแมบานเกษตรกรทอผาเกาะยอ
และเปนวทยากรใหแกนกเรยนและผสนใจใน
ผาทอเกาะยอ
การเผยแพรความร เผยแพรความรใหกบผสนใจโดยใหศกษาดงาน
การทอผาเกาะยอทท าการกลมฯ รวมถงเปน
วทยากรใหกบโรงเรยนตางๆ ในจงหวดสงขลา
ตารางท 3 น าเสนอผลการวเคราะหภมหลงของนางสมหมาย พงศพฤกษ
ภมหลงของปราชญทองถน รายละเอยด
ลกษณะปรากฏกาย เปนหญงสงอา ยผวขาว สงประมาณ 160
เซนตเมตร แตงกายแบบพนเมอง อธยาศยด
สขภาพไมคอยแขงแรง เดนทรงตวไมสะดวก
อาย 69 ป
เชอชาต-ศาสนา ไทย-ศาสนาพทธ
ภมล าเนา ต.เกาะยอ อ.เมอง จ.สงขลา
การศกษา ปรญญาตร
อาชพ ทอผาและประกอบธรกจทอผา
105
ตารางท 3 (ตอ) น าเสนอผลการวเคราะหภมหลงของนางสมหมาย พงศพฤกษ
ภมหลงของปราชญทองถน รายละเอยด
การเผยแพรความร เผยแพรความรใหกบผสนใจโดยใหศกษาดงาน
การทอผาเกาะยอทท าการกลมฯ รวมถงเปน
วทยากรใหกบโรงเรยนตางๆ ในจงหวดสงขลา
2) การถายทอดภมปญญาทองถนการทอผาเกาะยอ จ.สงขลา
2.1) สาเหตของการถายทอด
จากการสมภาษณชางทอผาเกาะยอ จ.สงขลา พบวาสาเหตทมสวนท าใหชางทอ
ผาเกาะยอ จ.สงขลา มความตองการในการถายทอดความรความสามารถใหแกศษย หรอผทสนใจ
มหลายๆ ประการ ดงตอไปน
“ตองการอนรกษภมปญญาการทอผาเกาะยอ ซงมอายยาวนานใหคงอย ”
วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“ทอผาครงแรกกเพราะความรกและชนชอบในลวดลายผาทอเกาะยอ และ
ปจจบนกยงทอผาอยเปนประจ า” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“สถานทตงของกลมทอผาเปนทรจกของสงคมรอบๆ นกเรยนจงมกแวะมาบอย
มสวนในการใหความรแกเยาวชนบอยครง” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“ภมใจในอาชพน เพราะใจมนรกการทอผา” วชย มาระเสนา (สมภาษณ
20 พฤศจกายน 2556)
“อาชพทอผาเกาะยอมมาหลายชวอายคนแลว ผมคดวาอนาคตกยงคงอยตอไป”
วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“ในเรองเอกลกษณของผาทอเกาะยอ คอ ลวดลายซงเปนเอกลกษณเฉพาะตว
และมหลายลวดลาย ผมกออกแบบลวดลายไวหลายลวดลายเชนกน นอกจากนวตถดบกเปนฝาย
เสนใยธรรมดา ดสวยนาจบตอง ท าใหผ าทอเกาะยอมเสนห” วชย มาระเสนา (สมภาษณ
20 พฤศจกายน 2556)
“พอแมผมและครสมหมายทอผาเกาะยอ ผมเหนเขาทอมาตงแตผมเดกๆ ผม
ภมใจในการทอผาเกาะยอเปนอยางมาก เพราะผาทอเกาะยอเปนภมปญญาทเปนศลปะข นสง
ไมใชวาใครกทอได เปนผาทอทมเอกลกษณในการทอผาดอก มการประยกตลวดลายมาใชใน
ผาประเภทตางๆ เชน ผาขาวมา โสรง ผาเชดหนา ผาคลมไหล ผารองสลบส 2 ตะกอ ผาทอเกาะยอ
มอายยาวนานเปนรอยป หาทใดจะเทยบไดครบ เมอผมใกลเกษยณจงเรมตนท าธรกจทอผาเกาะยอ
106
ขนเพอถายทอดศลปะขนสงนใหแกสมาชกในเกาะยอ เปนการอนรกษศลปะการทอผาเกาะยอให
คงอยตอไปครบ” นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ 7 มนาคม 2557)
สรปไดวา สาเหตในการถายทอดภมปญญาการทอผาของชางทอผาเกาะยอ
จ.สงขลานนมสาเหตมาจาก 1) ความตองการอนรกษภมปญญาทอผาเกาะยอ 2) ความรกและ
ชนชอบในลวดลายผาทอเกาะยอ 3) ความภาคภมใจในภมปญญาทอผาเกาะยอ 4) การไดรบการ
ถายทอดเทคนคการทอผาเกาะยอจากบรรพบรษ และ 5) การไดเหนแบบอยางของชางทอผา
อาวโสในการทอผาเกาะยอ
2.2) กระบวนการถายทอด
2.2.1) วตถประสงคในการถายทอด
ในกระบวนการถายทอดภมปญญาการทอผาเกาะยอ จ.สงขลา นน จาก
การสมภาษณ ไดขอมลวา ในเรองวตถประสงคการถายทอดภมปญญาการทอผาเกาะยอนน
มผกลาวไวดงน
ดานความรความเขาใจ
“การเรยนทอผานนผสอนตองสอนใหผเรยนไดรวาท าแลวไดอะไรบาง
ในการใชอปกรณตางๆ และเทคนคตางๆ ในการทอผากจะสาธตใหดกอน แลวจงใหลองท าจรง
พรอมกบบรรยายไปดวย นอกจากนผมกจะเพมเตมเรองความเปนมาของผาทอเกาะยอเพอให
ผเรยนเกดความภมใจในบรรพบรษของเขาวามความสามารถ ซงจะน ามาซงการอนรกษและเหน
คณคาของผาทอเกาะยอมากขน” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“ผเรยนควรเรยนรและเขาใจในพธกรรมการท าผาหมพระธาตเจดย
สมเดจเจาเกาะยอ ซงมปละหน ในชวงเดอน 6 (พฤษภาคม) ขน 15 ค า เพราะจะเกดความรก
และเหนคณคาของผาทอเกาะยอมากขน” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“สมาชกทสนใจจะมาเรยนทอผากบกลมนนตองมความสนใจมากอน
เปนอนดบแรก คนเราจะท าอะไรกตองสนใจและชอบกอนใชไหมครบ ถาไมชอบกจะท าสงนนๆ
ไดไมนาน สมาชกทมาเรยนกบผมตองหาความรความเขาใจในคณสมบตของผาทอเกาะยอ
อปกรณในการทอผา เทคนคตางๆ รวมถงควรรทมาของผาทอเกาะยอบางครบ” นตย พงศพฤกษ
(สมภาษณ 7 มนาคม 2557)
จากขางตนพอสรปไดวา ในการถายทอดภมปญญาการทอผาเกาะยอนน
ชางทอผาซงเปนผสอนจะตงวตถประสงคดานความรความเขาใจใน 1) ประวตความเปนมาของ
ผาทอเกาะยอ 2) คณสมบตของผาทอเกาะยอ วสดอปกรณตางๆ ในการทอผาเกาะยอ และ
เทคนคการทอผาเกาะยอ และ 3) พธกรรมการท าผาหมพระธาตเจดยสมเดจเจาเกาะยอ
107
ดานทกษะและความสามารถ
“ผมมศษยทเปนนกเรยนจ านวน 18 คน ทเรยนกบผม มเพยง 4 คนท
ถอวามทกษะความสามารถ ซงสามารถสรางลายได ซอมเครองมอเปน ตกแตงลายได ตองรใน
ทกๆ ขนตอนจงจะถอวาผมสอนลกศษยแลวไปถงเปาหมายได” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20
พฤศจกายน 2556)
“เรองทกษะความสามารถนนแตละคนมไมเทากนครบ อยางนอย
ประมาณหนงเดอนถงจะพอทอผาไดครบ พนฐานส าคญครบ ถาพนฐานของการทอผาไมดกจะทอ
ไดไมดครบ” นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ 7 มนาคม 2557)
จากขางตนพอสรปไดวา ในการถายทอดภมปญญาการทอผาเกาะยอนน
ชางทอผาซงเปนผสอนจะตงวตถประสงคดานทกษะความสามารถใน 1) การสรางลายผาทอ
เกาะยอ 2) การซอมเครองมอทอผา 3) การตกแตงลวดลายทอผา และ 4) ขนตอนการทอผา
ตงแตตนจนจบ
ดานทศนคตตอวชาชพ
“ถาจะกลาวถงการสอนทศนคตตอวชาชพแกลกศษยของผมนน ผมคง
ตองปลกฝงใหผเรยนเกดความรสกภมใจในอาชพกอนเปนอนดบแรก หากมทศนคตทดตอ
วชาชพของตน กจะสงผลใหเกดความตงใจในการเรยนมากขนครบ” วชย มาระเสนา (สมภาษณ
20 พฤศจกายน 2556)
“ในการปลกฝงลกศษยลกหาผมจะปลกฝงใหเขาภมใจในการทอผา
เกาะยอ ถาเขาภมใจในสงทเขาเรยน เขาจะตงใจขนครบ” นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ 7 มนาคม
2557)
จากขางตนพอสรปไดวา ในการถายทอดภมปญญาการทอผาเกาะยอนน
ชางทอผาซงเปนผสอนจะตงวตถประสงคดานทศนคตตอวชาชพโดยมงหวงใหศษยเกดความ
ภาคภมใจในอาชพ
2.2.2) รปแบบการเรยนรและวธการถายทอดความร
“ผมเรยนรการทอผาโดยวธการสอนจากแม แลวจงฝกหดอยนาน
มากกวาหนงปกวาจะสามารถบนเดยวไดครบ ชวงเวลาในการฝกจนเปนนแลวแตละคนนะครบ
บางคนเรวบางคนชาบอกยากครบ” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“ผมคดวาสวนใหญชาวเกาะยอจะใชวธการเรยนรทอผาดวยการสอนของ
พอแมปยาตายาย ไมไดมเวลาชดเจนในการเรยนการสอนแตอยางใด สะดวกตอนไหนกสอน
ตอนนน อาศยความคนเคยเหนตงแตเกด แตกเรยนรและทอผาออกมาไดทกคนนะครบ”
นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ 7 มนาคม 2557)
108
จากขางตนพอสรปไดวา สวนใหญรปแบบการเรยนรการทอผาเกาะยอ
จ.สงขลา เปนการเรยนรตามอธยาศยและเรยนรอยางเปนทางการจากชางทอผา
2.2.3) ขนตอนการถายทอด
ดานการเตรยมความพรอมในการถายทอด
ในการเตรยมความพรอมในการถายทอดของชางทอผาเกาะยอนน
จ าเปนตองม
“ในการเตรยมความพรอมในการสอน ผมคดวาจะอธบายอยางไรบาง
สาธตและบรรยายอยางไร ปฏบตจรงอยางไรจงจะท าใหผเรยนเขาใจงาย ในสวนของผเรยนกไม
ตองเตรยมอะไรครบ เตรยมใจใหสบายๆ มากกวาครบ สวนสถานทสอนผมกมสถานททอผาของ
กลมเปนทสอนอยแลวครบกเลยไมตองเตรยมอะไรบาง แตบางครงกมการเชญไปสอนในโรงเรยน
กอาจจะตองเตรยมตวอยางอปกรณไปหนอยครบ” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน
2556)
“ผมมโรงทอผาอยหลงบานผมครบ ดงนนผมแทบไมตองเตรยมอปกรณ
อะไรเลยครบ อาศยความคนเคยกบมนแลวกสอนเลยครบ” นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ
7 มนาคม 2557)
พอสรปไดวา ในการเตรยมความพรอมในการถายทอด ผสอน
จ าเปนตอง 1) เตรยมการสอนอยางงายๆ 2) เตรยมอปกรณในโรงทอผา และ 3) หากตองไป
สอนในโรงเรยนจะเตรยมอปกรณไปสอน สวนผเรยนจ าเปนตอง 1) เตรยมศกษาขอมลพนฐาน
เกยวกบผาทอเกาะยอกอนเรยน และ 2) ผเรยนควรท าใจใหสบายกอนเรยน
ดานการด าเนนการถายทอด
การฝกฝนจนเกดความช านาญ “วธการงายๆ ในการสงเสรมใหผเรยน
เกดความช านาญในการทอผาคอ ชวยกนแนะน าผเรยน แลวใหเขาลองฝกปฏบตเอง เดยวเขากจะ
เกงขนเอง” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“วธการสอนของทนคอสอนตามธรรมชาตโดยพอแมสอนลก หรอ
ครสอนศษย สอนใหทอผาจนเกดความช านาญ ฝกบอยๆ เดยวกเกงครบ แตทอไมเปนเวลานะ
ครบ บางคนกไปทอดแหหาปลากอนแลวคอยมาทอผาตอนบาย บางคนทอกอนแลวคอยไปท า
สวน อนนกแลวแตกจวตรประจ าวนของแตละคนครบ” นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ 7 มนาคม
2557)
พอสรปไดวาในการฝกฝนใหเกดความช านาญ ผสอนจะ 1) ใหค าแนะน า
ระหวางฝกทอผาอยางใกลชด 2) ใหศษยฝกฝนบอยๆ 3) สาธตใหศษยดกอน
109
ระยะเวลาในการเรยนร “เวลาทเหมาะในการเรยนรเทคนคการทอผา
จนเกดความช านาญนน โดยเฉลยแลวสวนใหญจะใชเวลาประมาณ 5 ปได” วชย มาระเสนา
(สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“ประมาณเดอนนงกสามารถทอผาไดแลวครบ แตถาจะทอผาใหเกงคง
ใชเวลาอกนานหลายเดอนหรอเปนปครบ” นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ 7 มนาคม 2557)
พอสรปไดวา ระยะเวลาทเหมาะสมในการฝกทอผาจนช านาญโดยเฉลย
จะอยท 1 เดอนถง 5 ป
ดานเทคนคการถายทอด
กลอบายในการสอน “กลอบายในการสอนของผมกไมยงยาก ในกรณ
สอนเดกนกเรยนกใหเขาเลนบางจะไดไมเบอครบ แตถาสอนผใหญเพอประกอบอาชพกจะสอน
ปนพดคยกนไป มปญหากแนะ อาจท าใหดบางแลวแตสถานการณครบ” วชย มาระเสนา
(สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“อยางทบอกวาการเรยนรทนจะใชวธการเรยนจากพอแมเปนหลก
ดงนนกลอบายในการสอนจงเปนแบบพดคยคอยเปนคอยไปครบ ไมมการเรงรดแตอยางใดครบ”
นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ 7 มนาคม 2557)
พอสรปไดวา ผสอนจะมกลอบายในการสอนแบบ 1) เรยนปนเลน และ
2) ไมเรงรด ปลอยใหเปนไปตามธรรมชาต
บรรยากาศการถายทอด “ผมเนนสอนดวยบรรยากาศเปนกนเอง”
วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“บรรยากาศในการสอนของผมจะเปนแบบเปนกนเอง พดคยกน
มากกวาครบ” นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ 7 มนาคม 2557)
พอสรปไดวา ผสอนจะเนนบรรยากาศเปนกนเอง
สอการสอน “ถาไปสอนในโรงเรยน ทางโรงเรยนจะเตรยมไวให ”
วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“สวนใหญโรงเรยนจะมาถงกลมทอผา แลวใหทางผมเปนวทยากร
ถายทอด ดงนนสอการสอนของทางกลมจะมใหเหนครบ เพราะเปนสถานททอผาจรงๆ ครบ
มบอรดแสดงขนตอนการทอผา อปกรณตางๆ ในการทอผาเกาะยอ บอรดเหลานผมาเยยมชม
หรอลกศษยสามารถถายรปเพอน าไปศกษาตอไดครบ” นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ 7 มนาคม
2557)
110
พอสรปไดวา สอการสอนทชางทอเกาะยอ จ.สงขลา นยมใชคอ 1) กทอผา
2) อปกรณทอผาตางๆ 3) บอรดแสดงขอมลเกยวผาทอเกาะยอ จ.สงขลา และ 4) สอการสอน
ในสถาบนทกษณคดศกษา
การประเมนผล “ผมพอใจในผลงานของลกศษยของผมในระดบหนง
ครบ อาจไมถงกลบดมาก แตกพอใจครบ” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“ในชวงแรกๆ ผเรยนมกจะไมกลาท าเพราะกลววาจะทอผาเสย ผมจง
พยายามใหลองท าจนสามารถท าได โดยไมกลววาจะทอเสย” วชย มาระเสนา (สมภาษณ
20 พฤศจกายน 2556)
“ผมพอใจในผาทอเกาะยอเปนอยางมาก เพราะผาทอของทางกลมเปนท
ยอมรบในวงกวางครบ มลกคาผสนใจมาสงทงแบบปลกและสงจ านวนมากครบ” นตย พงศพฤกษ
(สมภาษณ 7 มนาคม 2557)
พอสรปไดวา ชางทอผาเกาะยอ จ.สงขลาผลงานทอผาของศษยอยใน
ระดบทนาพอใจระดบหนงจนถงพอใจมาก
2.3) ผลทเกดขนจากการถายทอด
จากการถายทอดของชางทอผาเกาะยอ จ.สงขลา พบวาสงผลดงตอไปน
“ลกศษยของผมจะสบทอดการทอผาเกาะยอตอจากผม ทงนผมคงอยากใหเขา
ท างานโดยรกษาแบบแผนเดมๆ ไวมากกวาเนนงานเชงประยกตในปจจบน”
“ผมคดวาลกศษยผมมความสามารถในการทอผาด แตมจ านวนนอยครบ อาจจะ
เพราะวาปจจบนอาชพอนๆ ทใหคาตอบแทนเยอะ ใชเวลาในการทมเทนอยกวาการทอผามเยอะ
คนจงไมคอยจะสนใจการทอผาเกาะยอเสยเทาไหรครบ” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20
พฤศจกายน 2556)
“ผลการถายทอดทเหนชดอนหนงคอ ผาทอเกาะยอเปนทยอมรบในหมคนทงใน
และตางประเทศ” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“ผาทอเกาะยอของทางกลมสรางชอเสยงใหกบจงหวดสงขลาเพราะไดรบรางวล
ส าคญหลายรางวลครบ แสดงใหเหนถงความส าเรจขนหนงของผาทอเกาะยอครบ” นตย พงศ
พฤกษ (สมภาษณ 7 มนาคม 2557)
สรปไดวา จากการถายทอดของชางทอผาเกาะยอ จ.สงขลา ผลงานผาทอของ
ศษยมคณภาพดตงแตรนแรกๆ จนถงปจจบน ท าใหไดรบการยอมรบและไดรบรางวลในวงกวาง
ถงแมวาแนวโนมชางทอจะไมไดเพมจ านวนในอตราสงนก แตอนาคตผาทอเกาะยอจะยงคงอยค
กบ จ.สงขลาตอไป โดยคงรปแบบการทอผาเชงอนรกษเชนเดม
111
2.4) ปญหาและอปสรรคในการถายทอด
“อปสรรคในการทอผานนมคอนขางมาก ทงในดานเทคนคการทอ ดานจตใจของ
ผทอผาเองทตองตอสกบความเหนอย ความทอแท แตผมในฐานะผสอนนนจะคอยใหก าลงใจและ
แนะน า” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“กลมของผมไมไดรบการสงเสรมหรอสนบสนนจากหนวยงานเอกชนหรอ
ราชการเทาทควร” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“ในจงหวดสงขลามหลกสตรทองถน โดยเฉพาะการทอผาเกาะยออย แตทผม
เปนหวงคอความไมตอเนองในการสนบสนนจากหนวยงานทเกยวของ” วชย มาระเสนา
(สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“ในการพฒนาคณภาพการทอผา สามารถพฒนาไดแตไมใชเปลยนเอกลกษณ
การทอผาเกาะยอ ควรคงแบบดงเดมจะดกวา” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน
2556)
“ปญหาส าคญของทางกลมคอ วตถดบมราคาแพงขนทกๆ ป เชน ดายสงจาก
กรงเทพฯ เดมทอเอง แตปจจบนปรมาณความตองการสงขน จงตองสงดายจากกทม.ครบ ทกๆ
ปราคาดายมกจะแพงขน ทางกลมจงจ าเปนตองขนราคาดวย จะมารบภาระตนทนกคงไมไดครบ
เปนปญหาทคมยากจรงๆ ครบ” นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ 7 มนาคม 2557)
พอสรปไดวา ปญหาและอปสรรคในการถายทอดมหลายประการดงน 1) ปญหา
ความยากของเทคนคทอผา 2) ขาดการสนบสนนจากหนวยงานภายนอก 3) หลกสตรทองถนใน
โรงเรยนไมตอเนอง และ 4) ชางทอผาบางสวนไมทอผาตามรปแบบการทอผาแบบดงเดมซงเปน
เอกลกษณของเกาะยอ
จากขอมลขางตนซงกลาวถงการถายทอดภมปญญาการทอผาเกาะยอ จ.สงขลานน
สามารถสรปในภาพรวมไดดงน
ส าหรบสาเหตในการถายทอดภมปญญาการทอผาของชางทอผาเกาะยอ จ.สงขลานนม
สาเหตมาจาก 1) ความตองการอนรกษภมปญญาทอผาเกาะยอ 2) ความรกและชนชอบใน
ลวดลายผาทอเกาะยอ 3) ความภาคภมใจในภมปญญาทอผาเกาะยอ 4) การไดรบการถายทอด
เทคนคการทอผาเกาะยอจากบรรพบรษ และ 5) การไดเหนแบบอยางของชางทอผาอาวโสในการ
ทอผาเกาะยอ ในเรองกระบวนการถายทอดพบวาชางทอผาเกาะยอ จ.สงขลา ผสอนจะตง
วตถประสงคดานความรความเขาใจใน 1) ประวตความเปนมาของผาทอเกาะยอ 2) คณสมบต
ของผาทอเกาะยอ วสดอปกรณตางๆ ในการทอผาเกาะยอ และเทคนคการทอผาเกาะยอ และ
3) พธกรรมการท าผาหมพระธาตเจดยสมเดจเจาเกาะยอ ในขณะทการตงวตถประสงคดานทกษะ
ความสามารถผสอนไดระบใหศษยมทกษะความสามารถใน 1) การสรางลายผาทอเกาะยอ
2) การซอมเครองมอทอผา 3) การตกแตงลวดลายทอผา และ 4) ขนตอนการทอผาตงแตตน
112
จนจบ สวนวตถประสงคดานทศนคตตอวชาชพผสอนหรอชางทอผาจะมงหวงใหศษยเกดความ
ภาคภมใจในอาชพ ส าหรบรปแบบการเรยนรการทอผาเกาะยอ จ.สงขลา เปนการเรยนรตาม
อธยาศยและเรยนรอยางเปนทางการจากชางทอผา สวนขนตอนการถายทอดพบวามการเตรยม
ความพรอมในการถายทอด โดยผสอนจะ 1) เตรยมการสอนอยางงายๆ 2) เตรยมอปกรณใน
โรงทอผา และ 3) หากตองไปสอนในโรงเรยนจะเตรยมอปกรณไปสอน สวนผเรยนจะ
1) เตรยมศกษาขอมลพนฐานเกยวกบผาทอเกาะยอกอนเรยน และ 2) ผเรยนควรท าใจใหสบาย
กอนเรยน เมอเตรยมความพรอมแลวผสอนหรอชางทอจะฝกฝนศษยดวยวธการ 1) ใหค าแนะน า
ระหวางฝกทอผาอยางใกลชด 2) ใหศษยฝกฝนบอยๆ และ3) สาธตใหศษยดกอน โดยระยะเวลา
ทเหมาะสมในการฝกทอผาจนช านาญโดยเฉลยจะอยท 1 เดอนถง 5 ป ผสอนจะมกลอบายในการ
สอนแบบ 1) เรยนปนเลน และ 2) ไมเรงรด ปลอยใหเปนไปตามธรรมชาต ผสอนจะเนน
บรรยากาศเปนกนเอง ผสอนจะใชสอการสอนคอ 1) กทอผา 2) อปกรณทอผาตางๆ 3) บอรด
แสดงขอมลเกยวผาทอเกาะยอ จ.สงขลา และ 4) สอการสอนในสถาบนทกษณคดศกษา ซงเมอ
ผลงานผาทอเสรจสนชางทอผาเกาะยอ จ.สงขลาเหนวาผลงานทอผาของศษยอยในระดบท
นาพอใจระดบหนงจนถงพอใจมาก จากการถายทอดของชางทอผาเกาะยอ จ.สงขลา ผลงาน
ผาทอคณภาพดของศษยตงแตรนแรกๆ จนถงปจจบน ท าใหไดรบการยอมรบและไดรบรางวลใน
วงกวาง ถงแมวาแนวโนมชางทอจะไมไดเพมจ านวนในอตราสงนก แตอนาคตผาทอเกาะยอจะ
ยงคงอยคกบ จ.สงขลาตอไป โดยคงรปแบบการทอผาเชงอนรกษเชนเดม
ปญหาและอปสรรคในการถายทอดมหลายประการดงน 1) ปญหาความยากของเทคนค
ทอผา 2) ขาดการสนบสนนจากหนวยงานภายนอก 3) หลกสตรทองถนในโรงเรยนไมตอเนอง
และ 4) ชางทอผาบางสวนไมทอผาตามรปแบบทอผาแบบดงเดมซงเปนเอกลกษณของเกาะยอ
1.2 การถายทอดภมปญญาทองถนการทอผานาหมนศร จ.ตรง
1) ภมหลงของปราชญทองถน
ตารางท 4 น าเสนอผลการวเคราะหภมหลงของนางสาวอารอบ เรองสงข
ภมหลงของปราชญทองถน รายละเอยด
ลกษณะปรากฏกาย เปนหญงสงอาย ผมหยกศกสน ผวกลางๆ สง
ประมาณ 157 ซม. แตงตวดวยเครองแตงกาย
ผาทอนาหมนศร
อาย 54 ป
เชอชาต-ศาสนา ไทย-ศาสนาพทธ
ภมล าเนา ต.นาหมนศร อ.นาโยง จ.ตรง
การศกษา มธยมศกษาตอนตน
113
ตารางท 4 (ตอ) น าเสนอผลการวเคราะหภมหลงของนางสาวอารอบ เรองสงข
ภมหลงของปราชญทองถน รายละเอยด
อาชพ ทอผา ประกอบธรกจทอผา และกรดยาง
บทบาทในสงคม เปนผน ากลม ทปรกษาและชางทอผานาหมนศร
และเปนวทยากรใหแกนกเรยนและผสนใจใน
นาหมนศร
การเผยแพรความร เผยแพรความรใหกบผสนใจโดยใหศกษาดงาน
การทอผานาหมนศรทท าการกลมฯ รวมถงเปน
วทยากรใหกบโรงเรยนตางๆ ในจงหวดตรง
ตารางท 5 น าเสนอผลการวเคราะหภมหลงของนางสาวอารย ปนทอง
ภมหลงของปราชญทองถน รายละเอยด
ลกษณะปรากฏกาย เปนหญงสงอาย ผมยาวรวบผม ผวกลางๆ สง
ประมาณ 160 ซม. แตงกายดวยชดล าลอง
พดจาตรงไปตรงมา
อาย 48 ป
เชอชาต-ศาสนา ไทย-ศาสนาพทธ
ภมล าเนา ต.นาหมนศร อ.นาโยง จ.ตรง
การศกษา มธยมศกษาตอนปลาย
อาชพ ทอผา กรดยาง
บทบาทในสงคม ชางทอผานาหมนศร และเปนวทยากรใหแก
นกเรยนและผสนใจในนาหมนศร
การเผยแพรความร เผยแพรความรใหกบผสนใจโดยใหศกษาดงาน
การทอผานาหมนศรทท าการกลมฯ รวมถงเปน
วทยากรใหกบโรงเรยนตางๆ ในจงหวดตรง
114
2) การถายทอดภมปญญาทองถนการทอผานาหมนศร จ.ตรง
2.1) สาเหตของการถายทอด
จากการสมภาษณชางทอผานาหมนศร จ.ตรง พบวาสาเหตทมสวนท าใหชางทอ
ผานาหมนศร จ.ตรง มความตองการในการถายทอดความรความสามารถใหแกศษย หรอผท
สนใจ มหลายๆ ประการ ดงตอไปน
“พตองการสบทอดสรนตอรน ดวยการสอนศษยทตองการเปนชางทอ และสอน
เดกนกเรยนในโรงเรยน ในโรงเรยนพกสอนเดกนกเรยนบอย เชน ในป 45 ต.หนองตรด จนถง
ปจจบนกเปน 10 รนแลว” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
“ภมปญญาทองถนการทอผานาหมนศรเปนภมปญญาทควรอนรกษ เพราะเมอม
รายไดเลยงครอบครว ตวเรากไมตองหางานท าขางนอก อกทงยงชวยรกษาภมปญญาทองถนไว”
อารย ปนทอง (สมภาษณ 5 ธนวาคม 2556)
“ครงแรกททอผาดวยเหตผลท าใหแม โดยครงแรกเรมตนดวยการยอมผา โดย
เปนลกมอใหแมของพ เมอคนเคยกบผาทอพกเรมสนใจในอาชพทอผามากขน” อารอบ เรองสงข
(สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
“อยกบมนทกวน เหนบอยๆ เลยฝงอยในความรสกเสยแลว เลยทอผาตงแต
เดกๆ เลกกเสยดาย เพราะเรามความร และไดถายทอดความรความสามารถใหแกผสนใจ และ
เรากมรายไดเลยงตนเองไดดวย” อารย ปนทอง (สมภาษณ 5 ธนวาคม 2556)
“อกประการหนงทท าใหมการถายทอดการทอผานาหมนศรกนมากในชมชน
กอาจจะเพราะวาแตละบานจะมกทอผากนเปนสวนใหญ เพราะฉะนนเกดมากเหนกทอผากนแลว
จงคนเคยกบการทอผาไดไมยาก” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
“ในชมชนของเรามการสงแวดลอมทเออตอการทอผา หลายๆ บานมกทอผา
มการน าผาทอนาหมนศรไปใชในงานบวชนาค พธศพ (ผาพานชาง) งานแตงงาน (ตดชดผาทอ)”
อารย ปนทอง (สมภาษณ 5 ธนวาคม 2556)
“พภมใจในอาชพทอผามาก เพราะท าใหพมทกวนนได เปนทรจกในวงการมาก
ขน” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
“เราภมใจในอาชพน เพราะผกพน เปนอาชพทเรยนรไดตลอดชวต มลวดลาย
ใหมทดดแปลงจากความรสก ประสบการณ บางครงลายเกดจากความบงเอญทสลบเทาผด จงได
ลายใหม รวมถงออกแบบลายโดยจนตนาการ” อารย ปนทอง (สมภาษณ 5 ธนวาคม 2556)
“ในฐานะทเปนผรกษาและเผยแพรการทอผา พร สกเปนสวนหนงในการ
ถายทอดองคความรแกชนรนหลง” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
“อาชพทอผาจะคงอยตอไปเรอย รนตอรน เพราะมการสอนในโรงเรยน และม
การสอนทโรงทอผานาหมนศรเปนประจ า” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
115
“ปจจบนมรนใหมๆ เขามาทอผาอยเรอยๆ ดงนนอนาคตอาชพทอผาจะยงคงอย
คกบนาหมนศรตอไป” อารย ปนทอง (สมภาษณ 5 ธนวาคม 2556)
“เอกลกษณเดนๆ ของผาทอนาหมนศรในความคดของพมหลายดาน เชน ดานส
มเอกลกษณคอการใชสแดงสเหลอง ในดานโครงสรางของผนผา มลกเกยบ ชายรงรง ชายบด
หนาผา ซงทอนไมม สวนดานลายจะมลายทละเอยดมาก ลวดลายเรยกช อไมเหมอนทอน ซงม
ลายมากถง 32 ลาย เชน ชอมาลย เปนตน” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
“เอกลกษณของผาทอนาหมนศรคอความสวยงามของลวดลายซงละเอยด เปน
การทอผาทไมใชวาทกคนจะทอได หลกส าคญคอตองมความจ าและสมาธทด จงจะทอผาออกมา
ไดด” อารย ปนทอง (สมภาษณ 5 ธนวาคม 2556)
พอสรปไดวา สาเหตทท าใหชางทอผานาหมนศร จ.ตรง มความตองการทจะ
ถายทอดภมปญญาการทอผานาหมนศรเกดจาก 1) ความตองการสบทอดผาทอนาหมนศร
2) ความตองการรายไดเลยงครอบครว 3) ความคนเคยกบสงแวดลอมเกยวกบผาทอนาหมนศร
ตงแตเดกๆ และ 4) การไดเหนตวอยางชางทอผาอาวโสในชมชนนาหมนศร
2.2) กระบวนการถายทอด
2.2.1) วตถประสงคในการถายทอด
ในกระบวนการถายทอดภมปญญาการทอผานาหมนศร จ.ตรง นน จาก
การสมภาษณ ไดขอมลวา ในเรองวตถประสงคการถายทอดภมปญญาการทอผานาหมนศรนน
มผกลาวไวดงน
ดานความรความเขาใจ
“การเรยนทอผานนผสอนตองสอนใหผเรยนไดรวา ประวตศาสตรผาทอ
นาหมนศรมทมาอยางไร ส าคญอยางไร รจกหลกการใชอปกรณทอผาวาใชอยางไร รเทคนคการ
ทอผาวามหลกการทออยางไร รวมถงเสรมเรองความเชอเรองการทอผา เชน หากทอผาไมไดกเอา
พวงมาลยมาแขวนทหวก เปรยบเสมอนการแสดงความเชอตอเจาทเจาทาง หรอการเคารพครใน
การทอผา ผเรยนจงควรมการไหวครกอนการฝกฝนการทอผา จะไดทอผาออกมาไดสวยๆ ไงคะ”
อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
“ถาเราจะสอนใหลกศษยทอผาเปน จ าเปนตองสอนใหเขารประวต
วตถดบทใช สสน กอนทจะท าจรง ตองเรยนรทศนยเรยนรของกลมทอผาฯ ซงจะมหอประวตอย
มโรงทอผาอยดานหลง ถาเขาเขาใจตรงนมากขน จะท าใหงายตอการเรยนรการทอผามากขน”
อารย ปนทอง นอกจากนผเรยนควรรและเขาใจพธกรรมหรอความเชอตางๆ ดวย ยกตวอยาง
เชน พธไหวคร ซงเปนพธทพงจะเกดขนภายหลงการท าวจยของกลมเมอไมนานมาน (สมภาษณ
5 ธนวาคม 2556)
116
พอสรปไดวา วตถประสงคในการสอนของชางทอผานาหมนศรม
วตถประสงคดานความรความเขาใจเพอใหมความรความเขาใจใน 1) ประวตความเปนมาของผา
ทอนาหมนศร จ.ตรง 2) คณสมบตของผาทอนาหมนศร จ.ตรง และ 3) พธกรรมการไหวครของ
กลมทอผานาหมนศร จ.ตรง
ดานทกษะและความสามารถ
“ผเรยนทดควรมทกษะในการทอผาโดยผานการฝกฝนเปนประจ า โดย
สวนใหญลกศษยของพจะผานการฝกได 45 วน แลวจงเรมท าผายกดอก หากคดลายผาได
กทอผาได ตวอยางของการฝกฝนเปนประจ าคอ ยายกศลซงทอผาทกวนเมอสมยทสขภาพยงดอย
ถาคนเรมทอใหมๆ ทอผาขาวมาจะไดวนละ 2 ผน แตเมอช านาญขนกไดวนละ 6 ผน เรองทกษะ
ความสามารถในการทอผานสามารถพฒนาไดเรอยๆ อายมากสดทยงทอผาก 69-70 ป เหนไหม
วาอายมากกทอผาได เรยนรได เรอยไมมวนจบ ยกเวนสงขารไมอ านวย” อารอบ เรองสงข
(สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
“จะเรยนทอผาใหเกง ตองมสองอยางน คอ ความจ าและสมาธทดในการ
สรางลาย เรายงเสยดายชางทอผาอยคนหนง เขาเปนคนความจ าดมาก ทอผาออกมากสวย
แตเสยดายทเสยชวตไปแลว เนองจากปวย นานๆ จะมคนทเกงๆ ทอผาไดสวยๆ นาเสยดาย
จรงๆ” อารย ปนทอง (สมภาษณ 5 ธนวาคม 2556)
พอสรปไดวา ชางทอผานาหมนศร จ.ตรง จ าเปนตองสอนศษยใหเกด
ทกษะความสามารถ 1) การท าผายกดอก 2) คดลายผา 3) ความจ าและสมาธในการทอผา และ
4) การทอผาเปนกจวตรประจ าวน
ดานทศนคตตอวชาชพ
“ลกศษยของพ พจะเนนเลาเรองราวในอดตเกยวกบตวอยางแบบอยางท
ดในการทอผาของยายกศล และพจะเนนทศนคตในการสอนการทอผาทวา “ท าใหดอยใหเหน” ”
อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
“ปลกฝงลกศษยยงไงใหมทศนคตทดตอการทอผานาหมนศร ส าหรบ
เราจะเนนวาตองอยกบมนทกวน สรางความคนเคย เคยชน และผกพนกบมน อยกบมนทกวนกจะ
เกดความรก ความภาคภมใจ และทศนคตทด” อารย ปนทอง (สมภาษณ 5 ธนวาคม 2556)
พอสรปไดวา ผสอนจะมงสอนใหศษยเหนแบบอยางทดในอดตอยาง
คณยายกศล และปลกฝงความภาคภมใจในผาทอนาหมนศร จ.ตรง
2.2.2) รปแบบการเรยนรและวธการถายทอดความร
“พเรยนรการทอผาโดยเรยนรจากการเหนแมทอผาดวยกโบราณ
เราชอบเลนอยากรอยากเหนในตวกทอผา จงเกดความสนใจเรยนรไปพรอมกบการเลน ซงแรกๆ
117
ไมสนใจเทาไหรตามประสาเดกๆ แตเวลาผานไปกเกดความผกพน แลวมใจรก จงเรมทอผา
จรงจงมากขน ใชเวลาในการฝกอย 5-6 ป” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
“วธการเรยนรการทอผาของเรากคอ สาธตแลวท าตาม ผดแลวแกโดยให
แกเองหรอเรมใหม หลายครงลกศษยเราจะออกอาการเกรงไมกลาท า คงเพราะเรามลกษณะทด
เครงเครยดหรอเปลา ส าหรบลกศษยทเรยนมกจะสรางลายไดภายใน 2 เดอน แลวทอไปซก 3-4
เดอนกสามารถทอผาขายได แตถาใหสวยตองใชเวลาหลายเดอนหรอเปนป” อารย ปนทอง
(สมภาษณ 5 ธนวาคม 2556)
“ปจจบนพถายทอดความรการทอผาโดยการนงคยกบเพอน สราง
ความคนเคยกบผเรยน เลาความเปนมา เลาถงการใชอปกรณเครองมอทอผาตางๆ รวมถงให
ผเรยนไดลองท าใหดวาสามารถทอผาไดไหม” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
สรปไดวา ชางทอผาหรอผสอนจะมรปแบบการถายทอดความรโดยเนน
1) การพดคยกบศษยจนเปนกนเอง แลวจงคอยใหศษยเรมทอผาเอง 2) สาธตใหศษยด และ
3) เรยนรอยางเปนทางการจากครชางหรอชางทอผานาหมนศร จ.ตรง
2.2.3) ขนตอนการถายทอด
ดานการเตรยมความพรอมในการถายทอด
ในการเตรยมความพรอมในการถายทอดของชางทอผานาหมนศรนน
จ าเปนตองม
“พจะเตรยมการสอนโดยเตรยมอปกรณ เตรยมสถานทใหเรยบรอย
นอกจากนทางกลมมหองแสดงประวตความเปนมาของผาทอนาหมนศรอยดวย พจะใหเขาไดไป
เรยนรความเปนมาของผาทอฯ จากตรงนกอน แลวคอยมาเรยนรการทอผาจรงในขนตอไป
สวนถาเปนการเชญไปสอนในโรงเรยนพแทบไมตองเตรยมอปกรณเครองมออะไรมาก เพราะทาง
โรงเรยนทนาโยงจะมกทอผาไวในโรงเรยนอยแลว เชน โรงเรยนสวสดรตนภมข” อารอบ เรองสงข
(สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
“ในการสอนของเรา แทบไมตองเตรยมอะไรเลย เพราะอปกรณตางๆ ก
มอยแลวในกลมทอผาฯ ความรความสามารถเรากมอยแลว เตรยมอปกรณทจะสอนบางนดๆ
หนอยๆ คะ สวนผเรยนกเตรยมตวเตรยมใจ และตองมความตงใจในการเรยน” อารย ปนทอง
(สมภาษณ 5 ธนวาคม 2556)
พอสรปไดวา ในการเตรยมความพรอมในการถายทอด ผสอนจะเตรยม
1) อปกรณและสถานท และ 2) ตวอยางหรอสอการสอน สวนผเรยนไมจ าเปนตองเตรยมอะไร
มาก จะเตรยมกแคเตรยมใจกพอ
118
ดานการด าเนนการถายทอด
การฝกฝนจนเกดความช านาญ “ใหฝกฝนและท าจนช านาญ ผดก
แกใหมจนสามารถท าได” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
“เราจะสงเสรมลกศษยของตนใหทอผาไดช านาญดวยการเรยนรดวย
ตนเอง เจอของจรง แกเอง และเจอปญหากใหถาม” อารย ปนทอง (สมภาษณ 5 ธนวาคม
2556)
พอสรปไดวา ผเรยนหรอศษยควรฝกฝนจนช านาญ โดยวธการลองผด
ลองถก จนเกดความสามารถในการแกปญหาและทอไดช านาญขน
ระยะเวลาในการเรยนร “ประมาณ 6 เดอนถง 5 ป กสามารถทอผา
นาหมนศรได ขนอยความสามารถของแตละคนวาจะไวหรอชาคะ ทงนปจจยทมผลตอการเรยนร
คอ ปญหาดานสายตา และความจ าในการทอผาของแตละคน สายตาดไมมปญหาการมองเหนก
ทอผาไดไว จ าลวดลายและมสมาธดในการทอผากจะทอผาออกมาไมผด ออกมาดผาสวยงาม”
อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
“ส าหรบเราสองเดอนกสามารถลงมอทอผาดวยตนเองไดแลว แตกไม
เสมอไปนะคะ ขนอยกบความสามารถของแตละคนแลวคะ” อารย ปนทอง (สมภาษณ
5 ธนวาคม 2556)
พอสรปไดวา ระยะเวลาทเหมาะสมในการเรยนทอผาจนช านาญจะใช
เวลาประมาณ 6 เดอนจนถง 5 ป
ดานเทคนคการถายทอด
กลอบายในการสอน “กลอบายในการสอนของพคอการพดคยสราง
ความคนเคย พยายามพดคยใหก าลงใจ บางครงลกศษยท าไมได พกแกไขใหเขากอน แลวคอยให
เขาลองแกตอ คอยเปนคอยไป เมอเขาเรมมนใจกปลอยใหเขาท าเอง แนะน าไปเรอยๆ จนเขาท า
ได” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
“เราจะเนนวธการใหความรแกผเรยน โดยมวธการสาธต ลองท าจรง
ลองผดลองถก” อารย ปนทอง (สมภาษณ 5 ธนวาคม 2556)
พอสรปไดวา ผสอนหรอชางทอผานาหมนศรควรใชกลอบายในการสอน
โดยใช 1) การสรางแรงจงใจ 2) การเสรมแรง และ 3) ลองท าจรง
บรรยากาศการถายทอด “พเนนถายทอดดวยบรรยายกาศสบายๆ ไม
เครงเครยด เนนสอนโดยใหท าจรง ซงผลของการใหลองท าจรงกสงผลใหผเรยนเกดความมนใจ”
อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
พอสรปไดวา ผสอนจะเนนบรรยากาศการถายทอดเปนกนเอง
119
สอการสอน “ถาไปสอนในโรงเรยน ทางโรงเรยนจะเตรยมไวให สวนถา
สอนทกลมทอผากมโรงทอผาอยแลว มหองแสดงประวตการทอผานาหมนศรตงแตอดตจนถง
ปจจบน จงไมมปญหาในการเตรยมสอการสอน” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน
2556)
พอสรปไดวา สอการสอนทผสอนหรอชางทอผานาหมนศร จ.ตรงนยม
ใชคอ 1) กทอผา 2) อปกรณทอผาตางๆ และ3) สอในหองแสดงประวตความเปนมาของผาทอ
นาหมนศร
การประเมนผล “พพอใจมากในผลงานของลกศษยพ เผลอๆ จะท าได
ดกวาผสอนเสยอก เพราะพเองหลงๆ กจะเนนไปทางบรหารจดการเสยเยอะ” อารอบ เรองสงข
(สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
“ถาถามวาเราพอใจผลงานลกศษยหรอเปลา เราของตอบวายงไมได
ดงใจนก คงตองใหเวลาและโอกาสกบลกศษยไปซกพกคะ” อารย ปนทอง (สมภาษณ 5
ธนวาคม 2556)
“จากการประเมนระหวางทสอน เราสงเกตเหนวาลกศษยสวนใหญจะ
ตนเตน สน และกลวผด จงไมกลาทอผาดวยตนเอง อาจจะเพราะวาเรามบคลกท าใหเขาเกรงหรอ
เปลากไมร” อารย ปนทอง (สมภาษณ 5 ธนวาคม 2556)
พอสรปไดวา ผสอนประเมนผลงานผาทอนาหมนศรของศษยแลวเหนวา
อยในระดบทยงไมพอใจเทาทควรจนถงพอใจมาก
2.3) ผลทเกดขนจากการถายทอด
จากการถายทอดของชางทอผานาหมนศร จ.ตรง พบวาสงผลดงตอไปน
“อนาคตพมองวาจะมผ สบทอดการทอผานาหมนศรตอจากพตอไป และ
ถาเปนไปไดกอยากใหพวกเขาท างานในแบบดงเดม คงเอกลกษณนาหมนศรไว แตตองปรบปรง
ดานความคด ไมใชทอผาดวยเพราะตองการเงน แตใหทอผาดวยใจรกมาเปนอนดบแรกมากกวา”
อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
“เราคดวาผเรยนจะสบทอดการทอผาตอจากเราได โดยมรปแบบการท างานสอง
แนวทาง คอ แนวทางแรกคอแนวทางในอดตคอใชสมองมากกวา และแนวทางทสองคอแนวทาง
สมยใหมซงเนนตามความร สก จะเลอกรปแบบไหนขนอยกบความถนดของแตละคนคะ”
อารย ปนทอง (สมภาษณ 5 ธนวาคม 2556)
“การทอผานาหมนศรมความส าคญตอพ ครอบครวพ และทองถนของพ ปจจบน
ทางกลมจะมสวนรวมกบชมชนโดยการรวมกจกรรมทางศาสนา เชน ถามงานวดทางกลมกจะ
120
ชวยกนเปนทม งานของอบต.กจะชวยกนเปนประจ า สงผลใหเกดการการยอมรบจากผอนทพบ
เหนเปนอยางด” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
“ทอผาส าคญอยางไรกบเรา กคงสรางรายไดใหครอบครวของเรา” อารย ปนทอง
(สมภาษณ 5 ธนวาคม 2556)
“เราดใจและภมใจทกลมทอผาของเราเปนแหลงเรยนรของชมชน เปนทยอมรบ
จากผอน มนแสดงใหเหนวาเราบรหารจดการกลมเรากาวหนาไปขนาดไหนดวย” อารย ปนทอง
(สมภาษณ 5 ธนวาคม 2556)
“ชางทอผานาหมนศรทด ในความคดของเรากคอ ไมเบยดเบยนผอน รจก
ชวยเหลอคนอน สมาชกมปญหากชวยเหลอเขา” อารย ปนทอง (สมภาษณ 5 ธนวาคม 2556)
พอสรปไดวา จากการถายทอดของชางทอผานาหมนศร จ.ตรง พบวา 1) อนาคต
จะมผสบทอดผาทอนาหมนศรตอไป 2) กลมผาทอนาหมนศรเปนหวเรยวหวแรงส าคญในการ
รวมกจกรรมทางศาสนาในชมชนนาหมนศร 3) สมาชกมรายไดเพมขน และ 4) กลมทอผาเปน
แหลงเรยนรคชมชน
2.4) ปญหาและอปสรรคในการถายทอด
“ปญหาทพพบในการทอผาคอ ลกคาทซอผาเปนออเดอรเลอกสเลอกลาย
เรยบรอยแลว ปรากฏวาทอออกมาลายไมตรงกบทลกคาเลอก ท าใหมผลกระทบตองสงวตถดบ
ใหม ตองหาคนมาทอผารอบใหมอกรอบ” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
“ปญหามไวใหแก แตปญหาบางอยางเมอแกแลวอาจตองเสยตงคเพม เชน
ปญหาทเราเจอบอยๆ คอ สงเสนใยแลวไมไดสตามทสงไป ตกลงกบลกคาอกส พอสงเสนใยมา
ดนไดอกส ไมตรงกบทลกคาสง ลกคากจะไมเอา เรากตองสงเสนใยมาใหม เสยเวลา แถมบางท
อาจตองเสยตงคเพมดวยคะ” อารย ปนทอง (สมภาษณ 5 ธนวาคม 2556)
“ในกลมทอผาของพไดรบการสนบสนนจากหนวยงานภายนอกเปนประจ า เชน
การใหความรดานการตลาด การเงน การทอ สสน การบรหารจดการกลม” อารอบ เรองสงข
(สมภาษณ 15 กนยายน 2556) และอารย ปนทอง (สมภาษณ 5 ธนวาคม 2556)
“การทอผาในโรงเรยนตามหลกสตรทองถน ส าหรบพคดวาจ าเปนนะ เพราะ
เยาวชนเปนอนาคตของชมชน วนนเขาเรยนแลวอาจจะจบในหองเรยน อนาคตเขาอาจจะสนใจ
อยากเปนชางทอผานาหมนศรกเปนไปได ทงนถาเปนไปไดควรสอนเดกชนป.5-6 นาจะเหมาะสม
เพราะเดกพอจะรเรองแลว” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
“ถาใหพเสนอแนะ พคงเสนอแนะใหมการตรวจคณภาพการทอเปนประจ า
ใหทกทมการคดคนทอผา มการตรวจคณภาพการทอ เนนระบบกลมมากกวาระบบนายทนคะ”
อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 15 กนยายน 2556)
121
“ตองพฒนาคณภาพการทอผา โดยพฒนาฝมอของสมาชก ตองพดคยกนทก
เดอน รวมถงการใหสควรใหรบกน ไมใชสทไมควรใช” อารย ปนทอง (สมภาษณ 5 ธนวาคม
2556)
พอสรปไดวา ปญหาและอปสรรคในการถายทอดของผสอนประกอบดวย
1) ดายสไมตรงตามสเปคทตองการจงท าใหศษยตองเสยเวลาทอผาใหม และ 2) การรวมกลมใน
สภาวะสงคมปจจบนซงท าใหรวมกลมไดไมพรอมหนากน จงท าใหผสอนจะถายทอดภมปญญา
การทอผานาหมนศรไดยากขน
จากขอมลขางตนซงกลาวถงการถายทอดภมปญญาการทอผานาหมนศร จ.ตรงนน
สามารถสรปในภาพรวมไดดงน
ส าหรบสาเหตในการถายทอดภมปญญาการทอผาของชางทอผานาหมนศร จ.ตรงนน
มสาเหตมาจาก 1) ความตองการสบทอดผาทอนาหมนศร 2) ความตองการรายไดเลยง
ครอบครว 3) ความคนเคยกบสงแวดลอมเกยวกบผาทอนาหมนศรตงแตเดกๆ และ 4) การได
เหนตวอยางชางทอผาอาวโสในชมชนนาหมนศร สวนในเรองกระบวนการถายทอดพบวาชางทอ
ผานาหมนศร ผสอนจะตงวตถประสงคในการสอนดานความรความเขาใจเพอใหมความรความ
เขาใจใน 1) ประวตความเปนมาของผาทอนาหมนศร จ.ตรง 2) คณสมบตของผาทอนาหมนศร
จ.ตรง และ 3) พธกรรมการไหวครของกลมทอผานาหมนศร จ.ตรง ในขณะทการตง
วตถประสงคดานทกษะความสามารถไดระบใหศษยมทกษะความสามารถใน 1) การท าผายกดอก
2) การคดลายผา 3) ความจ าและสมาธในการทอผา และ 4) การทอผาเปนกจวตรประจ าวน
สวนวตถประสงคดานทศนคตนน ผสอนจะมงสอนใหศษยเหนแบบอยางทดในอดตอยางคณยาย
กศล และปลกฝงความภาคภมใจในผาทอนาหมนศร จ.ตรง ส าหรบรปแบบการถายทอดความร
ผสอนจะเนน 1) การพดคยกบศษยจนเปนกนเอง แลวจงคอยใหศษยเรมทอผาเอง 2) สาธตให
ศษยด และ 3) เรยนรอยางเปนทางการจากครชางหรอชางทอผานาหมนศร จ.ตรง สวนขนตอน
การถายทอดพบวามการเตรยมความพรอมในการถายทอด โดยผสอนจะเตรยม 1) อปกรณและ
สถานท และ 2) ตวอยางหรอสอการสอน สวนผเรยนไมจ าเปนตองเตรยมอะไรมาก จะเตรยมก
แคเตรยมใจกพอ ผเรยนหรอศษยควรฝกฝนจนช านาญ โดยการลองผดลองถก จนเกด
ความสามารถในการแกปญหาและทอไดช านาญขน โดยระยะเวลาทเหมาะสมในการเรยนทอผา
จนช านาญจะใชเวลาประมาณ 6 เดอนจนถง 5 ป ผสอนหรอชางทอผานาหมนศรควรใชกลอบาย
ในการสอนโดยใช 1) การสรางแรงจงใจ 2) การเสรมแรง และ 3) ลองท าจรง ผสอนจะเนน
บรรยากาศการถายทอดเปนกนเอง สอการสอนทผสอนหรอชางทอผานาหมนศร จ.ตรงนยมใช
คอ 1) กทอผา 2) อปกรณทอผาตางๆ และ3) สอในหองแสดงประวตความเปนมาของผาทอ
นาหมนศร ซงเมอผลงานผาทอนาหมนศรเสรจสน ผสอนประเมนผลงานผาทอนาหมนศรของ
ศษยแลวเหนวาอยในระดบทยงไมพอใจเทาทควรจนถงพอใจมาก ซงจากการถายทอดของชางทอ
122
ผานาหมนศร จ.ตรง พบวา 1) อนาคตจะมผสบทอดผาทอนาหมนศรตอไป 2) กลมผาทอ
นาหมนศรเปนหวเรยวหวแรงส าคญในการรวมกจกรรมทางศาสนาในชมชนนาหมนศร 3) สมาชก
มรายไดเพมขน และ 4) กลมทอผาเปนแหลงเรยนรคชมชน
ปญหาและอปสรรคในการถายทอดของผสอนประกอบดวย 1) ดายสไมตรงตาม
สเปคทตองการจงท าใหศษยตองเสยเวลาทอผาใหม และ 2) การรวมกลมในสภาวะสงคมปจจบน
ซงท าใหรวมกลมไดไมพรอมหนากน จงท าใหผสอนจะถายทอดภมปญญาการทอผานาหมนศรได
ยากขน
1.3 ผลการวเคราะหขอมลจากการสงเกตพฤตกรรมการถายทอดภมปญญาผาทอเกาะยอ
จ.สงขลา และผาทอนาหมนศร จ.ตรง
1) ผลการสงเกตพฤตกรรมการถายทอดภมปญญาผาทอเกาะยอ จ.สงขลา
ดานฉากและบคคล
1) พบวาสวนใหญจะใชสวนหนงของบานเปนทถายทอดการทอผา โดยใชบานเปนศนย
การทอผา และเปนทจ าหนายผาทอ โดยจะมคนมาซอไปขายอกท
2) ในการถายทอดการทอผาใหกบศษย ผสอนไมตองเตรยมอปกรณในการสอน
เนองจากสถานทสอนเปนสถานททอผาจรง หรอโรงทอผานนเอง การสอนจะเนนสอน
จากสถานทจรง รวมทงผเรยนจะเปนผเตรยมอปกรณเอง เพอฝกใหผเรยนเขาใจ
กระบวนการทอผาใหมากยงขน
3) จากการสงเกตโรงทอผาพบวา อปกรณในการทอผามเพยงพอ มกทอผาจ านวนมาก
ในการทอผา แตขาดการจดระเบยบของสถานททอผาในสวนของกทอผาทดไมคอย
เรยบรอยนก
ดานพฤตกรรม
1) พฤตกรรมของผถายทอดวางตวนาเคารพและเปนกนเองกบศษย มการสราง
บรรยากาศทเสมอนวาไมไดเรยนทอผาแบบเปนทางการ เปนการถายทอดโดยเนน
โอกาสทสะดวก หมายความวา สะดวกเวลาไหนกสอนตอนนน โดยสวนใหญแลวจะ
เปนพอแมปยาตายายสอนลกสอนหลานมากกวาครสอนศษย ดงนนผเรยนจงรสกวา
ไมไดนงเรยนเปนเรองเปนราว แตเนนการเรยนแบบคอยเปนคอยไปตามสะดวก
นนเอง
2) พฤตกรรมของผเรยนจะมความตงใจและสนใจ มสมมาคารวะ สงสยอะไรจะซกถาม
รวมทงมการฝกฝนเพมเตมเสมอ สวนพฤตกรรมไมสนใจนนไมคอยม เนองจากคน
ทมาทอผานนแรกเรมเดมทตองมความสนใจหรอชอบในการทอผาเกาะยออยกอน
แลว ถาไมสนใจ ไมชอบ หรอถกบงคบกคงไมมาทอผาตงแตแรก
123
ดานแบบแผนพฤตกรรม
1) รปแบบการเรยนรและการถายทอดความรของผสอนจะเนนท าใหดเปนตวอยางกอน
แลวจงใหปฏบตหรอลองทอเองในภายหลง แลวผสอนคอยชแนะ เปนระยะๆ
นอกจากนในบางคนกไมมรปแบบชดเจนในการถายทอดความรหรอสอนใหศษยหรอ
ลกหลาน
2) บรรยากาศในการถายทอดไดเรยนรจากประสบการณจรงเปนหลก ไมเครงเครยด
เกนไป เพราะความเครยดจะท าใหทอผาไดไมด
3) ผสอนจะประเมนผลงานโดยดจากคณภาพของผลงานเปนอนดบแรก สวนความ
ช านาญในการใชเครองมอและปฏภาณไหวพรบในการปฏบตงานจะพจารณาใน
อนดบรองลงมา
ดานความสมพนธ
1) สวนใหญจะมการถายทอดความรและใหมการปฏบตแกสมาชกกลม
2) การถายทอดความรและใหมการฝกปฏบตแกนกเรยน โดยนกเรยนจะเดนทางมาท
กลม แลวทางกลมจะมการบรรยายพรอม สอนเทคนคการทอใหกบนกเรยน
เมอเรยนจบหากวนขางหนาสนใจประกอบอาชพทอผาเกาะยอ ทางกลมกยนดรบเขา
กลม โดยทางกลมเรมโครงการนได4-5 ปแลว ยงไมมนกเรยนทสนใจมาทอผาเปน
อาชพ เนองจากพงเรมโครงการ ตองใชเวลาอกซกระยะหนง
3) ในสวนของทางกลมจะมการจดสถานทใหความรแกผสนใจเปนสถานทเดยวกบท
จ าหนายผาทอเกาะยอ แตจะมพพธภณฑทแสดงผาทอเกาะยอตงแตในอดตจนถง
ปจจบนอยทสถาบนทกษณคดศกษา อ.เกาะยอ จ.สงขลา
4) ทางกลมไมมการจดพธไหวครในการทอผาอยางเปนทางการแตอยางใด
ดานการมสวนรวม
1) มการเปดโอกาสใหสมาชกในชมชนเกาะยอไดเรยนทอผาเกาะยอโดยไมปดกน
คณสมบต แตจะเนนคนในเกาะยอเปนหลก บางกลมทอผาจะมคนตางอ าเภอบาง
บางกลมเชนกลมแมบานเกษตรกรทอผาเกาะยอจะรบเฉพาะคนในเกาะยอเทานน
2) มการเปดโอกาสใหโรงเรยนมาเรยนรการทอผากบทางกลมทอผา โดยสวนใหญจะ
เปนใหผเรยนมาศกษาจากททอผาจรง มากกวาไปสอนหรอเปนวทยากรในโรงเรยน
3) มการเปดโอกาสใหโรงเรยนไดเชญชางทอผาเพอเปนวทยากร ณ โรงเรยนในจงหวด
สงขลาแตไมบอยนก
4) ทางกลมทอผาเปดโอกาสเสมอในการทนกเรยนจะพฒนาตนเองเพอมโอกาสเปนชาง
ทอผาในอนาคตตอไป
124
ดานความหมาย
1) ชางทอผาสวนใหญมความเตมใจในการถายทอดความรความสามารถในการทอผา
เกาะยอใหแกศษย
2) ศษยสวนใหญมความสขในการรบการถายทอด
3) สมาชกในชมชนทไมใชชางทอมาชมการถายทอดการทอผาบางในบางครง โดยสวน
ใหญจะเปนลกหลานของชางทอมากกวา
4) ทางกลมทอผามกจะมผสนใจจากภายนอกมาชมการทอผาของทางกลม รวมถงการ
สอนศษยของชางทอเปนระยะ สงเกตไดจากบรเวณทอผาหรอโรงทอผาจะมปายหรอ
บอรดแสดงขอมลความรตางๆ ในการทอผาใหแกผสนใจไดถายรปหรอบนทก เพอ
น าไปเปนประโยชนตอไป
ผลการสงเกตการถายทอดภมปญญาผาทอเกาะยอ จ.สงขลา พอสรปไดวา สวนใหญจะใช
บานเปนสถานทในการถายทอดการทอผาและจ าหนายผาทอ ผสอนไมตองเตรยมอปกรณในการ
สอนอะไรมาก เพราะจะเนนการสอนจากสถานทจรงเปนหลก ซงอปกรณตางๆ ในการทอผาม
เพยงพออยแลว ส าหรบผสอนจะวางตวนาเคารพและเปนกนเองกบศษยในเวลาเดยวกน จงท าให
ผเรยนมความตงใจเรยนรผาทอเกาะยอเปนอยางด ผสอนจะเนนท าใหดเปนตวอยางกอนทจะให
ศษยลองหดปฏบตจรง เมอโรงเรยนไดตดตอเพอใหนกเรยนมาเรยนรผาทอเกาะยอ ทางกลมทอ
ผาเกาะยอ จ.สงขลา จะถายทอดภมปญญาการทอผาใหแกนกเรยนดวยวธใหมาเรยนทกลมทอผา
และผสอนเดนทางไปเปนวทยากรสอนศษยเองทโรงเรยนหรอสถานศกษา ทงนทางกลมทอผาฯ
จะเปดโอกาสใหสมาชกในชมชนเกาะยอไดเรยนรการทอผาเกาะยออยางไมปดกน ซงศษย
สวนใหญมความสขในการรบการถายทอดเปนอยางด นอกจากนทางกลมทอผาเกาะยอยงมโอกาส
ตอนรบนกทองเทยวจ านวนมากทมาเยยมชมอยเปนประจ า เปนแหลงทองเทยวและเรยนรทาง
ศลปหตถกรรมพนบานภาคใตแหงหนง
2) ผลการสงเกตพฤตกรรมการถายทอดภมปญญาผาทอนาหมนศร จ.ตรง
ดานฉากและบคคล
1) จากการสงเกตพบวาทนาหมนศรจะมสถานทในการถายทอดการทอผาอย 2 ท
ดวยกน คอ บรเวณทท าการกลมทอผานาหมนศรซงจะมโรงทอผาอยดานหลง
ดานหนาจะเปนสวนน าเสนอสนคาผาทอตางๆ และอกทคอบรเวณบานของสมาชกท
ทอผานาหมนศร สวนใหญชางทอผาจะมกทอผาอยทบาน เพอความสะดวกในการทอ
ผา เมอวางจากกรดยางหรองานอนๆ กจะมาทอผาทบานของตนเอง การถายทอด
จากชางทอสศษยหรอผสนใจในการทอผากจะเกดทนอกทหนง
125
2) ในการถายทอดการทอผาใหกบศษย ผสอนไมตองเตรยมอปกรณในการสอน
เนองจากสถานทสอนเปนสถานททอผาจรง หรอโรงทอผานนเอง การสอนจะเนนสอน
จากสถานทจรง รวมทงผเรยนจะเปนผเตรยมอปกรณเอง เพอฝกใหผเรยนเขาใจ
กระบวนการทอผาใหมากยงขนเชนเดยวกบกลมทอผาเกาะยอ
3) จากการสงเกตโรงทอผาพบวา อปกรณในการทอผามเพยงพอ มกทอผาจ านวนมาก
ในการทอผา มการจดระเบยบโรงทอผาเปนสดสวน สะอาดเรยบรอย อปกรณทอผา
พรอมทจะใชงาน
ดานพฤตกรรม
1) พฤตกรรมของผถายทอดวางตวนาเคารพและเปนกนเองกบศษย เนนการสอนโดย
ใหผเรยนปฏบตจรง เมอเจอปญหาจะใหแกปญหาเองกอน หากไมไดจรงๆ จงเขามา
ชวยแนะนะ เหมอนพแนะน านองเสยมากกวา ในขณะทบางคนจะสอนแบบจรงจงจน
ศษยบางคนรสกเกรงไมกลาทอ เนองจากบคลกผสอนอาจดเขมงวดไป
2) พฤตกรรมของผเรยนจะมความตงใจและสนใจ มสมมาคารวะ เมอสงสยกมการ
ซกถาม แตบางคนกไมกลาถาม นอกจากนนกมการฝกฝนการทอผายามวางเปน
ประจ า
ดานแบบแผนพฤตกรรม
1) รปแบบการเรยนรและการถายทอดความรของผสอนจะเนนท าใหเปนตวอยางกอน
แลวคอยปฏบตท าตาม มปญหากจะใหลองแกจนกวาจะท าไมไดจงคอยเขาไปชวย
2) บรรยากาศในการถายทอดเทคนคการทอผาเนนความเปนกนเองเปนสวนใหญ
3) การประเมนผลงานจะดจากคณภาพผาทอเปนหลก
ดานความสมพนธ
1) สวนใหญจะมการถายทอดความรและใหมการปฏบตแกสมาชกกลม รวมทงจะเนน
พดใหเกดความภาคภมใจในความเปนมาของผาทอนาหมนศร
2) ทางกลมทอผานาหมนศรมกจะไดรบเชญจากโรงเรยนในต าบลนาหมนศร ทางกลม
ทอผาจะจดวทยากรเพอใหความรและสอนใหแกโรงเรยนนน หรอบางครงกเปด
โอกาสใหนกเรยนมาเรยนทโรงทอผาของทางกลม
3) ทางกลมทอผานาหมนศรจะมพธไหวครทกๆ ป ซงการไหวครนพงรเรมไดไมกป
4) ทางกลมทอผานาหมนศรมหองจดแสดงผลงานทอผาโดยเฉพาะ ใหความรตงแตตน
จนถงปจจบนอยบรเวณชนสองเหนอโรงทอผา
126
ดานการมสวนรวม
1) ทางกลมเปดโอกาสใหคนในชมชนนาหมนศรทสนใจไดเขามาเรยนรฝกปฏบตการ
ทอผาอยางอสรเสร ไมมการปดกน
2) มการเปดโอกาสใหโรงเรยนในชมชนไดเขามามสวนรวมในการเรยนรการทอผากบ
ทางกลมเปนประจ า
3) มศษยบางคนทสามารถพฒนาเปนระดบอาจารยหรอปราชญทองถนได มฝมอการ
ทอผาในระดบทดเยยม มบางคนทฝมอดแตนาเสยดายทเสยชวตไปเสยกอนในขณะ
อายยงนอย
ดานความหมาย
1) ชางทอผามความเตมใจในการถายทอดความรแกศษยเสมอ
2) ศษยมความสขในการรบการถายทอด
3) บางครงชาวบานกมกจะเดนหรอแวะเวยนมาดการทอผาของทางกลม เพราะทางกลม
จะตงอยในบรเวณใจกลางชมชนและอยตดกบโรงเรยน
4) คนจากตางจงหวดหรอตางอ าเภอจะมาเยยมเยยนชมการทอผาและสนคาเปนประจ า
ผลการสงเกตการถายทอดภมปญญาผาทอเกาะยอ จ.สงขลา พอสรปไดวา สวนใหญจะ
ทอผาทบานและทท าการกลมทอผานาหมนศร ทงนผสอนไมตองเตรยมอปกรณในการสอนมาก
นก เหตเพราะเนนการเรยนจากสถานทจรงเปนหลกซงมพรอมดวยอปกรณตางๆ ในการทอ
ครบถวนอยแลว ส าหรบครชางทอจะวางตวนาเคารพและเปนกนเองกบศษย เนนการสอนโดยให
ผเรยนปฏบตจรง ซงผเรยนกมความตงใจในการเรยนรผาทอนาหมนศรเปนอยางด ผสอนจะเนน
การสาธตใหศษยดกอนปฏบตจรง บรรยากาศการเรยนจะเปนกนเอง ทางกลมทอผานาหมนศร
มกจะไดรบการเชญจากโรงเรยนในต าบลนาหมนศรซงอยใกลกบทตงกลมทอผาฯ ซงทางกลมจะ
สงวทยากรไปยงโรงเรยน หรอบางครงกใหนกเรยนเดนทางมายงทท าการกลมทอผาฯ นอกจาก
โรงทอผาแลวยงมหองแสดงผลงานผาทอและประวตความเปนมาของผาทอนาหมนศรอกดวย
ทางกลมทอผานาหมนศร จ.ตรงจะเปดโอกาสใหคนในชมชน ผสนใจ นกทองเทยว ไดเรยนร
ผาทอนาหมนศรโดยมไดปดกนแตอยางใด โดยชางทกคนเตมใจในการถายทอดจงท าใหศษยม
ความสขในการรบการถายทอด สงผลใหผาทอนาหมนศร จ.ตรงเปนภมปญญาทองถนทอยคกบ
จงหวดตรงมาตงแตอดตจนถงปจจบน
127
2. ผลการวเคราะหการด าเนนธรกจสความส าเรจของกลมทอผาเกาะยอ จ.สงขลา และกลม
ทอผานาหมนศร จ.ตรง
2.1 การด าเนนธรกจสความส าเรจการทอผาเกาะยอ จ.สงขลา
1) ปจจยทน าไปสความส าเรจ
ปจจยภายใน
1.1) แรงบนดาลใจ
แรงบนดาลใจในการด าเนนธรกจการทอผาเกาะยอ จ.สงขลา ตาม
ค าสมภาษณของผประกอบการทอผา มรายละเอยดดงน
“ผมไดเหนตวอยางของบรรพบรษทประสบความส าเรจในธรกจน
รวมทงตวผมกไดรบการถายทอดจากแมและผมเองกอยากลองท า จงเปนทมาของการประกอบ
อาชพนครบ” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“เมอผมไดลองท าธรกจ ผมคดวาผมประสบความส าเรจในการท าธรกจ
ทอผาฯ นะครบ” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“ผมและครสมหมายไดรบแรงบนดาลใจจากครอบครว พอแมของผม
และครสมหมายทอผาเกาะยอมาตงแตผมเดกๆ แลวครบ ผมเหนผาทอเกาะยอมาตงแตเดกๆ
แลว เมอผมใกลจะเกษยณอายราชการจากอาชพคร ผมและครสมหมายจ งหนมาหาอาชพเสรม
โดยการเรมกอตงกลมแมบานเกษตรกรทอผาเกาะยอขนเพอทอผาเกาะยอและเสรมสรางอาชพ
ใหกบคนในชมชนเกาะยอครบ” นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ 9 มนาคม 2557)
พอสรปไดวา ผประกอบการทอผาเกาะยอ จ.สงขลา มแรงบนดาลใจจาก
1) การไดเหนบรรพบรษหรอครอบครวของผประกอบการประสบความส าเรจในการประกอบ
ธรกจทอผา และ 2) การไดเหนบรรพบรษหรอครอบครวของผประกอบการธรกจทอผาเกาะยอ
ตงแตเดกๆ จงเกดใจรกและอยากท าธรกจทอผาเกาะยอ
1.2) เจตคตกอนมาประกอบอาชพการทอผา
“ถาถามผมวากอนมาท าธรกจทอผา ผมรสกอยางไรกบธรกจน ผมของ
ตอบวา เพราะวาชอบเลยท า และกมความเชอวาถาผมท าธรกจนผมจะประสบความส าเรจ เพราะ
ผมมตนทนเดมคอ ใจรกในการทอผาอยแลว” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน
2556)
“ตองบอกกอนนะครบวา คงไมมใครทท าอาชพทอผาเพราะใจรกเพยง
อยางเดยว ท าอาชพอะไรกตองมคาตอบแทน เปนต ารวจมแตอดมการณคงกนไมไดครบ ผมมา
128
ประกอบอาชพนในตอนแรกกเปนเพราะตองการอาชพเสรมนอกจากอาชพคร หาอาชพเสรม
กอนทจะเกษยณตวเองในอนาคต” นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ 9 มนาคม 2557)
พอสรปไดวา กอนทมาประกอบธรกจนผประกอบธรกจมใจรกในการ
ทอผาอยแลว และตองการหาอาชพเสรมนอกจากอาชพหลก
1.3) วธการเรยนร
“กอนมาประกอบอาชพทอผ าผมไมมความร ด านน เลย มแต
ความคนเคยจากครอบครว แตเมอมาประกอบธรกจทอผา ผมกพอจะมประสบการณในการทอผา
มาพอสมควรแลวครบ” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“ครอบครวและชมชนมบทบาทมากในการใหความรแกผม ในสวนของ
ผม แมผมจะเปนคนสอนใหกบผม ดวยวธการฝกปฏบต ลองท าจรง ส าหรบตวผมใชเวลาในการ
เรยนรจากแมผมอยนานมากกวา 1 ป เมอผมเรมช านาญในการทอผา ผมกคดประยกตลวดลาย
ใหมๆ ถง 60 ลาย โดยผมเปนคนคดขนมาเอง” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน
2556)
“กอนหนาทจะมาประกอบธรกจน ผมมความรในเรองผาทอเกาะยอมา
กอนแลวครบ ผมคงจะพดอยางนนะครบ ไมมอาชพใดทจะท าไดดโดยทเราไมรวาแกนของมนเปน
อยางไรครบ เปนหวหนาชางกอสรางกตองฉาบปนใหเปน ไมงนตอไปโดนเขาโกงแนนอนครบ
คนเราถามโอกาสโกงไดเขากจะโกงทนทครบ ดงนนผมจะมาประกอบอาชพน ผมกตองทอผาเปน
แตถามวาระหวางผมกบภรรยา (ครสมหมาย) ใครทอผาเกงกวา คงเปนภรรยาผมครบ แต
ปจจบนภรรยาผมไมไดทอแลวครบ เพราะสขภาพไมคอยดครบ ส าหรบชวงเวลาในการเรยนรของ
ชางทอในกลมผมจะใชเวลาประมาณ 3 เดอนขนไปกพอจะเรมทอผาได บางคนพอมทกษะหนอย
ตอไปกประยกตลวดลายใหมๆ ไดครบ ในกลมกมบางคนทเกงสามารถทอผาเปนลายใหมๆ ได
ครบ” นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ 9 มนาคม 2557)
พอสรปไดวา กอนทจะมาประกอบธรกจน ผประกอบการจ าเปนตองม
ความรทางการทอผาเกาะยออยางดและสามารถทอผาเกาะยอไดดวย
1.4) ความคาดหวงตออาชพ
“หลงจากผมประกอบอาชพทอผา ผมกคาดหวงวาตองการใหการทอผา
สรางรายไดใหกบครอบครวผม สรางงานใหกบทองถน และอนรกษศลปะพนบานไปดวย ซงเมอ
ไดประกอบอาชพทอผา ผมกเหนวาผมท าส าเรจตามทผมคาดหวงแลว แตถาในอนาคตอยากให
เนนอะไร กคงเปนเรองสรางงานใหทองถนมากกวาทเปนอย” วชย มาระเสนา (สมภาษณ
20 พฤศจกายน 2556)
129
“ความคาดหวงในการประกอบอาชพนส าหรบผมและภรรยาผมคอ
1.สรางรายไดใหกบครอบครว 2. สรางงานใหทองถน 3. ลดการยายถนฐานในชมชน และ
4.อนรกษศลปะการทอผาเกาะยอใหคงอย ผมคาดหวงไวสอยาง ซงปจจบนสอยางทผมคาดหวงก
เปนดงทผมหวงไวแลวครบ” นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ 9 มนาคม 2557)
พอสรปไดว า ผประกอบการทอผาคาดหวงตออาชพของตนว า
1) สามารถสรางรายไดใหครอบครวและสมาชกในกลมทอผา 2) สรางงานใหทองถน 3) ลด
อตราการยายถนฐานในชมชน และ 4) อนรกษศลปะการทอผาเกาะยอ
ปจจยภายนอก
“ผมเรมธรกจทอผาเมอ พ.ศ.2541 ดวยความตองการทจะสรางรายไดใหกบ
ครอบครว และสรางงานใหทองถน หลงจากผมท าธรกจทอผามองคกรภายนอกมาชวยเหลอใน
ดานการประกอบธรกจบาง แตเปนสวนนอย” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน
2556)
“ในชมชนของผมประกอบอาชพการทอผาเปนหลกมคอนขางนอย นาจะ
ประมาณ 5 เปอรเซนตได สวนใหญจะประกอบอาชพประมง เกษตรกรรมเปนหลกมากกวา
สาเหตคงเพราะวาคาตอบแทนในการทอผาต า แตละคนจะมรายไดประมาณ 5,000 บาทตอเดอน
ได แถมวตถดบกแพงอกดวย คนเลยไมสนใจประกอบอาชพทอผาเปนหลกเสยเทาไหร ”
วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“จากความคาดหวงสประการทผมคาดหวงท าใหเกดธรกจนขน กลมของผม
ไดรบการสนบสนนจากองคกรภายนอกทง อบต. อบจ. จงหวด กระทรวง ในการใหความร แหลง
เงนทนสนบสนนกลมจนปจจบนสมาชกในกลมหาเลยงตวเองดวยการทอผาและประมง โดยไม
ตองยายออกนอกถนฐานไปท างานอยางอน เฉลยแลวสมาชกมรายไดตกเดอนละ 10,000 บาท
ขนไปครบ” นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ 9 มนาคม 2557)
พอสรปไดวา ปจจยภายนอกทมผลตอการประกอบธรกจทอผา คอ 1) ความ
เฉพาะของอาชพทอผาเกาะยอ จ.สงขลา ตองอาศยทกษะการทอผาทสง เปนเพยงอาชพเสรม
เนองจากคาตอบแทนไมสงนก และ 2) การสนบสนนชวยเหลอดานการเงนและค าแนะน าจาก
หนวยงานราชการหรอองคกรภายนอกตางๆ ซงแตละกลมทอผาไดรบไมเทาเทยมกน
2) ขอมลเกยวกบกจการ
2.1) ความเปนมาของกจการ
“ปจจบนผมมสมาชกในกลมประมาณ 14 คน โดยไมไดเปนสมาชกของ
ชมชนทงหมด บางคนกเปนคนในชมชนอนๆ ทสนใจในการทอผาเกาะยอ โดยสมาชกในกลมให
ความรวมมอในกจกรรมกลมด สมาชกสวนใหญอาย 40 ปขนไป มาทอผาดวยใจรก ปญหาท
130
มกจะเจอคอ การรวมกลมทเปนไปไดยาก เพราะแตละคนมอาชพหลกอยแลว เวลานดกนจงม
ปญหาอยบาง” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“กลมของผมมการกยมเงนจากสถาบนการเงนเพอเสรมความคลองของ
กลม ปญหาคอไมมหนวยงานหรอเอกชนทใหความชวยเหลอเรองการตลาดเสยเทาไหร ผมจะท า
การตลาดเองเปนหลก เชน น าไปขายทวประเทศ รวมทงในตางประเทศ เชน อนโด มาเล สงคโปร
ซงในสวนของลกคาตางประเทศจะไดลกคามาในรปการมาดงานทกลม แลวสามารถขายสนคา
ใหกบลกคาทสนใจ บางครงกมออเดอร สงซอในภายหลง” วชย มาระเสนา (สมภาษณ
20 พฤศจกายน 2556)
“ปจจบนสมาชกในกลมมอย 20 คน โดยเปนคนในเกาะยอทงหมดครบ
โดยเหตผลทสมาชกยงประกอบอาชพนนาจะเพราะสนคาทผลตมคณภาพเปนทยอมรบท งความ
สวยงามและราคายอมเยา สมาชกตองการรายไดเพมขน ในกลมด าเนนธรกจโดยมแหลงเงนทน
จากเงนทนตนเองและหนวยงานภาครฐครบ การท าการตลาดกไดรบค าแนะน าจากภาครฐเปน
อยางด” นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ 9 มนาคม 2557)
สรปไดวา ผประกอบการแตละกลมมสมาชกทอผาอยประมาณ 14-20 คน
โดยสวนใหญจะอาย 40 ปขนไป สมาชกของกลมสวนใหญจะอาศยอยทเกาะยอ ดวยความชนชอบ
ในความงามของผาทอเกาะยอจงหนมาทอผาเกาะยอ นอกจากนผประกอบธรกจทอผาจะน า
เงนทนสวนตว เงนสะสมรายเดอนของสมาชกมาเสรมความคลองทางการเงนใหแกสมาชกของ
กลมทอผาเกาะยอ
2.2) วธด าเนนกจการ
“ในกลมจะมกรรมวธในการผลตสนคาในรปอตสาหกรรมครวเรอน โดย
ทผานมาจะขายดวยวธการขายสง ขายปลก ทงในประเทศและตางประเทศ แตในตางประเทศจะ
เปนสวนนอยครบ” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“วธการด าเนนกจการของกลมผมจะเนนด าเนนการขายและปลกและสง
โดยการตลาดสวนใหญลกคาจะมาหาเองถงกลม ลกคาจะเปนคนในสงขลาประมาณ 80% เปน
ตางจงหวด 20% สวนตางชาตมนอยมาก ใหคดเปนเปอรเซนตคงไมได ในสวนการผลตผาทอ
จะด าเนนการทอผาครบวงจรตงแตตนจนเสรจ” นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ 9 มนาคม 2557)
พอสรปไดวา การด าเนนกจการของทางกลมทอผาเกาะยอ จ.สงขลา ม
วธด าเนนกจการโดย 1) ด าเนนกจการในรปแบบอตสาหกรรมครวเรอน 2) ด าเนนกจการขาย
ปลกและสง และ 3) ด าเนนกจการแบบครบวงจรตงแตตนจนจบ
131
2.3) ผลจากการด าเนนกจการ
“ในเรองการจายคาจาง คาตอบแทนนน ผมจะใชหลกวาท ามากไดมาก
ท านอยไดนอย และขายไดเมอไหรจงจะไดเงน จะแตกตางกบของกลมทอผานาหมนศร จ.ตรง
ครบ ทท าเสรจ เดอนถดไปกจะไดเงนเลย โดยไมจ าเปนวาจะตองขายได คาแรงทผมใหจะใหมวน
ละ 12,000 บาท” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“ปจจบนในกลมจะมปญหาเรองการรวมกลมกนของสมาชกเนองจาก
สมาชกจะมอาชพหลกอยแลว นอกจากนคแขงในปจจบนมหลายเจา และการสงเสรมไมตอ เนอง
ส าหรบผมจะมวธแกปญหาในกลม โดยสรางความเขมแขงดวยการท างานดงเดม รกษาเอกลกษณ
ของผาทอเกาะยอไว และเนนใหนกทองเทยวมาซอสนคาทกลมใหมากขน ตนเปนทพงแหงตน
เพราะกลมของผมไมมหนวยงานภายนอกเขามาชวยเหลอแตอยางใด” วชย มาระเสนา
(สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“ส าหรบกลมทอผาเกาะยอของผม ผมคดวาประสบความส าเรจ เปนท
รจก สามารถด ารงอยไดดวยตนเองแลวครบ” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน
2556)
“การจายคาตอบแทนของกลมจะจายเงนตามผลงานครบ ไดงานกรบเงน
เลยครบ ไมตองรอขายไดเหมอนบางกลม กลมของผมไดรบการยอมรบเปนอยางด จงมฐานะ
คอนขางมนคง นอกจากนยงมสวสดการในการสะสมเงนใหสมาชกทกเดอนๆ ละ 500 บาท ทาง
กลมจะน าเงนนมาหมนเวยนเปนเงนทกส ารอง เมอสมาชกจายครบ 2 ป จะใหเงนคนแกสมาชก
ทงตนและดอกครบ สมาชกมปญหาการเงนกสามารถกเงนในกลมไดครบ ถอวาเปนระบบ
ชวยเหลอคนในชมชนครบ” นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ 9 มนาคม 2557)
พอสรปไดวา ผลจากการด าเนนกจการพบวา 1) ในแตละกลมทอผาม
ระยะเวลาในการจายคาตอบแทนแตกตางกน บางกลมจายคาตอบแทนทนท แตบางกลมตอง
จ าหนายผาทอไดกอนจงจะไดคาตอบแทน 2) การรวมกลมสมาชกท าไดยาก 3) นกทองเทยวมา
เยยมชมกลมทอผาและซอสนคาทางกลมมากขน และ 4) หนวยงานราชการสงซอเสอกบทางกลม
ประจ า
3) ผลส าเรจของธรกจการทอผา
“ในแงธรกจ ผมคดวากลมทอผาของผมไดเปรยบคแขงในเรอง คณภาพ รปแบบ
การทอผา และชองทางการจดจ าหนาย” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“ในชวง 5 ปทผานมาธรกจของผมไมมการจางงานเพม เพราะคนในชมชนม
อาชพหลกอยแลว และการทอผาเปนอะไรทยาก ตองใชความอดทนสงจงมผสนใจมาทอผานอย”
วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
132
“ในชวง 5 ปทผานมาทางกลมผมมการพฒนาดานหบหอบรรจภณฑใหสวยงาม
มากยงขน เพอสรางความนาสนใจใหกบสนคา จะไดสคแขงไดครบ” วชย มาระเสนา (สมภาษณ
20 พฤศจกายน 2556)
“สนคาทขายดนอกเหนอจากผาทอเกาะยอ คอ พรมเชดเทา หมอน ผาหม สนคา
ทประดษฐเปนเครองประดบตางๆ เพราะรปแบบทหลากหลายขน การน าเศษผาทเหลอใชมาท า
สนคาพวกน กชวยใหขายดขนอกทางหนงครบ” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน
2556)
“ตลอดระยะเวลา 5 ป ทางกลมถอวาไดเปรยบคแขงเนองดวยผาทอเกาะยอม
ประวตอนยาวนานและดวยคณคาของอาชพทเกาแกและเปนอาชพทใชฝมอขนสง รายไดของทาง
กลมกเพมขนทกป ลกคากเพมขน ขายสงกมากขน ทงนสวนหนงคงปฏเสธไมไดวาเกดจากการ
สนบสนนจากภาครฐ เชน นโยบายสนบสนนใหหนวยงานราชการในจงหวดสงขลาแตงชดซงทอ
ดวยผาเกาะยอ ท าใหขาราชการในสงขลาตองหาผาทอเกาะยอมาใชสวมใสกน หากไมใสกจะโดน
นายวาเอาไดครบ ถอวานโยบายของรฐบาลมสวนชวยในการสงเสรมธรกจทอผาเกาะยอเปนอยาง
ดครบ ผลจากการด าเนนงานยงสงผลใหทางกลมไดรบรางวลหลายครง ไมวาจะเปนรางวลหนง
ต าบล หนงผลตภณฑ รางวลชมชนดเดนทางการทองเทยว รวมถงรางวลหมบานหตถกรรมดเดน
แสดงใหเหนความส าเรจในการด าเนนธรกจไดอยางชดเจนครบ” นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ
9 มนาคม 2557)
พอสรปไดวา กลมทอผาเกาะยอ จ.สงขลา ประสบความส าเรจโดยมรายละเอยด
ดงน 1) ผาทอเกาะยอไดเปรยบคแขง 2) ผาทอเกาะยอมการพฒนาหบหอบรรจภณฑ 3) ลกคา
ใหความสนใจสนคาแปรรปนอกเหนอรปแบบปกต 4) ปรมาณขายสงผาทอเกาะยอมากขน และ
5) ผาทอเกาะยอไดรางวลระดบประเทศ
4) ผลกระทบตอชมชน
“กอนทจะผมจะเรมกจการของกลม คนสวนใหญจะประกอบอาชพประมงและ
เพาะปลก แตเมอมกลมของผม คนสวนใหญกจะประกอบอาชพประมง เพาะปลก และทอผา
ตามล าดบครบ” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“ในดานทกษะแรงงานในอดตและปจจบน ผมคดวาไมเปลยนแปลงไปจากเดม
เพราะรปแบบทผมเนนคอรปแบบเดมๆ คงเอกลกษณของผาทอเกาะยอไวครบ ชางทอจงมความ
ช านาญและมทกษะไมแตกตางจากในอดตครบ” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน
2556)
“ในดานการสงเสรมสวสดการแกสมาชกในกลมนน ทางเรามงบประมาณจ ากดจง
ไมไดมการสงเสรมอะไรแกสมาชก แตกอนมประกนสงคม แตปจจบนไมไดท าแลวครบ สวน
133
สวสดการรกษาพยาบาลกมสวสดการของภาครฐทมอยแลว” วชย มาระเสนา (สมภาษณ
20 พฤศจกายน 2556)
“สมาชกทมาทอผาในกลม มลกหลานหลายคนทมแนวโนมวาจะเรยนสงขนถง
ระดบปรญญาตรขนไป ดงนนผลจากการทมรายไดจากการทอผานน ผมคดวาสงผลตอครอบครว
ผมในดานรายไดและดานการศกษาทสงขนครบ” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน
2556)
“การทอผาเกาะยอเปนธรกจทไมสงผลกระทบตอสงแวดลอมแตอยางใด เพราะ
วตถดบตางๆ จะมาจากธรรมชาต” วชย มาระเสนา (สมภาษณ 20 พฤศจกายน 2556)
“ผมขอเกรนนดนงวาอาชพหลกของคนสงขลาโดยเฉพาะในเกาะยอ อนดบหนง
คอ ประมง รองลงมาคอท าสวน ถดมาคอทอผาเกาะยอ และอาชพทองเทยวตามล าดบ ส าหรบ
รายไดของกลมทอผาเกาะยอของผมมผลการด าเนนกจการเปนอยางดครบ กลาวคอ มรายได
เพมขน มการใหเงนทนการศกษาแกบตรสมาชก มการใหกยมกบสมาชก แตสวนใหญกไมคอยได
ใชบรการครบ สวนใหญเลยงตนเองได 90% แตในดานประกนสงคมและรกษาพยาบาลไมได
สงเสรมครบ ผลจากการด าเนนกจการท าใหรายไดเพม การศกษาของบตรหลานสมาชกดขน
สวนใหญจะจบปรญญาตรเปนอยางนอยครบ การยายถนฐานออกกไมมครบ ทนจะเนนการ
ด ารงชวตแบบพอเพยง จงไมจ าเปนตองยายไปไหนครบ เพราะในถนฐานกมงานมเงนใหเขาท า
ชมชนกจะเขมแขงครบ” นตย พงศพฤกษ (สมภาษณ 9 มนาคม 2557)
พอสรปไดวา จากการด าเนนกจการทอผาเกาะยอ จ.สงขลา สงผลกระทบให
1) การประกอบอาชพมการเปลยนแปลง 2) ลกหลานของสมาชกกลมทอผาฯ มการศกษาสงขน
3) สมาชกในกลมทอผาฯ ไดรบสวสดการเงนกยามฉกเฉน 4) สมาชกในชมชนมวถชวตแบบ
พอเพยง และ 5) รายไดของสมาชกในกลมทอผาฯ สงขน
2.2 การด าเนนธรกจสความส าเรจการทอผานาหมนศร จ.ตรง
ในการสมภาษณครงนท าการสมภาษณนางสาวอารอบ เรองสงข อาย 54 ป อยบานเลขท
104 ม.8 ต.นาหมนศร อ.นาโยง จ.ตรง โดยนางสาวอารอบ เรองสงขมต าแหนงเปนประธานกลม
ทอผานาหมนศร จ.ตรง ซงในการสมภาษณนมประเดนจากการสมภาษณดงน
1) ปจจยทน าไปสความส าเรจ
ปจจยภายใน
1.1) แรงบนดาลใจ
“...แรงบนดาลใจของพเกดจากการทพคนเคยกบผาทอนาหมนศรมา
ตงแตเดกๆ แลวไดรบการถายทอดจากบรรพบรษมา มแบบอยางทดอยางคณยายกศล ตอนแรก
กไมชอบแตอยไปกชอบมากขน คงเพราะแรงบนดาลใจจากตนแบบทดมงคะ...” อารอบ เรองสงข
(สมภาษณ 4 มกราคม 2557)
134
พอสรปไดวา ผประกอบการไดรบแรงบนดาลใจจากการถายทอดจาก
บรรพบรษ
1.2) เจตคตกอนมาประกอบอาชพการทอผา
“...กอนทพจะมาประกอบธรกจทอผานน พเรมตนจากเปนคนทอผา
กอน ในตอนแรกกไมไดชอบธรกจทอผาแตอยางใด คงเพราะสมยกอนคนสวนใหญในชมชนจะไป
ท างานทปมปยกน พเลยอายทจะทอผา ใจรกในธรกจการทอผาในตอนแรกกไมม แตดวยความท
ตองการอนรกษในผาทอนาหมนศร พจงเรมเขาสธรกจทอผาในภายหลงคะ...” อารอบ เรองสงข
(สมภาษณ 4 มกราคม 2557)
พอสรปไดวา กอนทจะมาประกอบธรกจทอผาพบวา 1) ไมชอบธรกจ
ทอผา และ 2) ตองการอนรกษผาทอนาหมนศร
1.3) วธการเรยนร
“...กอนมาเปนผประกอบธรกจพไมมความรในการดานการบรหาร
จดการเลย เรมตนธรกจจากท าบญชยงไมเปน แลวคอยๆ ท าบญชเปนระบบมากขน โดย
ครอบครวและชมชนคอยใหขอมลและคอยชวยเหลอใหพจนพเรมมความร ความเขาใจในธรกจ
มากขน พโชคดทคณยายเฉม ชบว นางบญชวย แปนทอง คณยายฝาย คณยายเออน ขนทอง
คณยายปลก นนพน ไดใหความชวยเหลอและแนะน าเปนอยางด อกทงยงมกรมสงเสรม
อตสาหกรรมประจ าจงหวดตรงไดใหความชวยเหลอเปนอยางด จนในป 44 จงไดเปดอาคารโดย
อดต พณฯทานนายกชวน หลกภยเปนผมาท าพธเปด ทงนกจการกด าเนนไปควบคการทอผลต
ผาทอ ผสอนสวนใหญจะใชวธการสอนแบบสาธตแลวใหลองท าจรง มปญหาพและทมงานจะคอย
แนะน าลกศษย ลกศษยสวนใหญใชเวลาเรยนรประมาณ 3 เดอน แลวแตความสามารถในการ
เรยนรวาจะไวหรอชา ในเรองการพฒนาลวดลายพกไดรบการชวยเหลอจาก อ.สพรรณษา โพธประเสรฐ
ในการออกแบบลวดลายปละ 1-2 ลาย ผลงานของกลมกเคยไดรบรางวลชนะเลศ ป 45 โดยเปน
ลายเรยกวา ลายสทศ สวนในป 46 ชนะเลศระดบภาคใต โดยเปนลายเรยกวา ลายกลบบว
ในดานการบรหารจดการ พจะสตอคผาเยอะกวาขาย เมอทอผาไดชางทอจะไดรบเงนในเดอน
ถดไปทนท โดยไมตองรอขายได ขยนมากกไดมากกวาได ปจจบนลกศษยทมาเรยนเพอประกอบ
อาชพนจะเนนเรองเงนเปนอนดบแรก สวนกอนหนานจะเปนใจรกและเรองเงนเปนหลก แตถา
ยอนกลบไปตอนเรมตงกลมใหมชางทอจะเนนเรองใจรกเปนหลก เหตผลคงเพราะวถชวตท
เปลยนไปในปจจบนคะ...” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 4 มกราคม 2557)
พอสรปไดวา ผประกอบการมวธการในการเรยนรธรกจโดยการ
1) เรยนรการท าบญช 2) การไดรบความชวยเหลอเกยวกบการออกแบบและพฒนาลวดลายจาก
อ.สพรรณษา โพธประเสรฐ และ 3) เรยนรวธการบรหารจดการจากผอาวโสในชมชน
135
1.4) ความคาดหวงตออาชพ
“...ทพมาประกอบอาชพนในตอนแรกพตองการสรางรายไดใหกบ
ครอบครวและอนรกษศลปะพนบาน ซงกเปนไปดวยดคะ สวนในอนาคตพคาดหวงอยากใหม
พพธภณฑหรอโชวรมแสดงหอประวต ตงแตอดตจนถงปจจบน รวมถงแสดงผลงานผาทอลาย
ตางๆ นอกจากพพธภณฑแลวพยงคาดหวงวาท ายงไงใหสามารถเพมคาตอบแทนใหแกชางทอให
มากขน เปนระบบธรกจมากยงขน” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 4 มกราคม 2557)
พอสรปไดวา ผประกอบการทอผามความคาดหวงตออาชพวาจะสามารถ
1) สรางรายไดใหกบครอบครวผประกอบการและสมาชก 2) อนรกษศลปะการทอผานาหมนศร
และ 3) มพพธภณฑแสดงหอประวตอยางดในอนาคต
ปจจยภายนอก
“...กลมของพไดรบการสนบสนนจากศนยพฒนาฝมอฯ กรมอตสาหกรรม พฒนา
ชมชน กศน. รวมถงผวาไมตร ในป 53 กลมของพถอวาไดรบการชวยเหลอจากภายนอก
พอสมควร อาจเนองจากพรบฟงเวลาเขายนมอเขามาชวยเหลอมงคะ แตถาพดกนจรงๆ
ชวงแรกๆ พกไมคอยเชอเขา แตเวลาผานไป พกเปลยนความคดใหม ในการรบฟงใหมากขน
หากอยากไดรบการสนบสนน ปจจบนชางทอผาโดยสวนใหญจะมอาชพหลกเปนเกษตรกรรม เชน
กรดยาง ท าไรท าสวน และมอาชพเสรมคอทอผานาหมนศร โดยรายไดของแตละคนจะมรายได
ประมาณ 5,500 บาทขนไป...” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 4 มกราคม 2557)
พอสรปไดวา ปจจยภายนอกทสงผลตอการประกอบธรกจทอผา คอ ความเฉพาะของ
อาชพทอผานาหมนศร เปนเพยงอาชพเสรมเนองจากคาตอบแทนไมสงนก อกทงผาทอนาหมนศร
เปนผาทอทอาศยทกษะสง ผทอผาจงตองอดทน
2) ขอมลเกยวกบกจการ
2.1) ความเปนมาของกจการ
“...ปจจบนกลมพมสมาชกในกลมประมาณ 128 คน แตทท าจรงๆ
นาจะประมาณ 80 คน โดยเปนคนในชมชนนาหมนศร ทงนกลมของพจะมรปแบบการท างาน
แบบพนองมากกวาเจานายกบลกนอง...” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 4 มกราคม 2557)
“...พใชทนตนเอง การสนบสนนทางการเงนจากหนวยงานภาครฐ
เอกชน และกยมจากสถาบนการเงน (ธกส.) ในการด าเนนกจการทอผาใหไปขางหนา ในดาน
การตลาดนนพคดกนเองในกลม มการประชมวาจะด าเนนกจการกนอยางไร พไมไดท าคนเดยว
แตมทม นอกจากนอตสาหกรรมจงหวดตรงกใหค าแนะน าเปนอยางดคะ โดยปจจบนการตลาด
ของกลมพไมจ ากดขอบเขตเฉพาะในประเทศเทานน ตางประเทศกม เชน มาเลเซย ญ ปน แต
หลกๆ กเปนในประเทศ สวนหนงมาจากคนทมาเยยมชมกลม ขาราชการทสนใจ กระบ สตลกสง
136
เยอะเหมอนกน แลวกมการสงจากเครอขายทอผาตางๆ เชน กลมทอผาเกาะยอ กลมทอผาท
พทลง กมการสงหรอประสานงานกนเรอยคะ... ” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 4 มกราคม
2557)
พอสรปไดวา กลมทอผานาหมนศรมสมาชกตามบญชถง 128 คน แตท
ท าจรงๆ ประมาณ 80 คน โดยสมาชกทงหมดเปนคนในต.นาหมนศรทงสน ส าหรบในการด าเนน
ธรกจจะใชเงนทนของกลมตนเอง เงนสนบสนนจากภาครฐ เอกชน และกยมธกส.
2.2) วธด าเนนกจการ
“...กรรมวธในการผลตสนคาของพจะครบวงจรตงแตตนจนส าเรจ โดยม
วธการขายในลกษณะขายสงและปลกควบคกนไป...” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 4 มกราคม
2557)
“...กลมของพมวธการสงเสรมการขายดวยการแปรรปสนคาในรปแบบ
หลากหลาย จากทจะท าแตทอเปนผนผาอยางเดยว แตยงออกแบบแปรรปใหเปนเนคไท กระเปา
ตดเปนกางเกง ชดเสอผาใหดทนสมยขนคะ เราจะมารอแตลกคากลมเดมๆ คงไมไดคะ เราตอง
พยายามเจาะลกคากลมวยรนหรอวยพงจบก าลงเรมท างานอยคะ... ” อารอบ เรองสงข
(สมภาษณ 4 มกราคม 2557)
พอสรปไดวา ผประกอบการจะด าเนนธรกจโดย 1) ด าเนนกจการแบบ
ครบวงจรตงแตตนจนจบ 2) จ าหนายปลกและสง 3) คดผลตสนคาใหมนอกเหนอจากแบบเดมๆ
และ 4) มการสตอคผาไวจ านวนมาก
2.3) ผลจากการด าเนนกจการ
“...ในการจายคาตอบแทนของกลมพจะจายเงนใหตามจ านวนและ
ประเภทของชนงาน ท าไดมากกรบมาก ท าไดนอยกรบนอย...” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ
4 มกราคม 2557)
“...ปญหาของกลมในการด าเนนกจการของกลมพคอ วตถดบแพง
ราคาสง ดายน ามาจากสมทรปราการ กโลละ 600-700 บาท ราคาสงแตกตองสงเพราะตองการ
ผลงานทมคณภาพ นอกจากนปญหาอกอนคอ คาแรงสงแตก าไรนอยลงคะ ปญหาเหลานจะแกคง
แกไดยากคะ...” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 4 มกราคม 2557)
พอสรปไดวา ผลการด าเนนกจการพบวา 1) กลมจะจายคาตอบแทนให
ตามจ านวนและประเภทของชนงาน โดยจะไดรบคาตอบแทนในตนเดอนถดไปหลงจากสงผาทอฯ
2) วตถดบแพงขนจงท าใหผลก าไรลดลง และ 3) คาตอบแทนใหแกชางทอสง สวนทางกลมทอ
ผาจะไดก าไรนอย
137
3) ผลส าเรจของธรกจการทอผา
“...เหตผลทท าใหกลมของพไดรบการยอมรบในวงกวางคงเพราะคณภาพและ
ทมงานทเขมแขง กลมของพมรายไดเพมจากกอนทจะมาประกอบอาชพนคดเปนรอยละ 20 ใน
ระยะ 5 ปทผานมารายไดและการตลาดกเพมขน ขาดแตการพฒนาดานบรรจหบหอทคนรนใหม
ไมคอยสนใจพฒนา แตรวมๆ กดขนคะ สมาชกกมความเปนอยทดขน ...” อารอบ เรองสงข
(สมภาษณ 4 มกราคม 2557)
พอสรปไดวา ทางกลมทอผานาหมนศร จ.ตรง ประสบความส าเรจในการด าเนนธรกจ
ทอผาไมวาจะเปน 1) คณภาพและความสวยงามของผาเปนทยอมรบในระดบประเทศ 2) ไดรบ
รางวลการนตระดบประเทศ 3) กลมทอผานาหมนศรมรายไดเพมขนทกป และ 4) สมาชกใน
กลมมความเปนอยทดขน
4) ผลกระทบตอชมชน
“...จากเดมทคนสวนใหญจะท าสวนยาง เพาะปลกอยางเดยว ปจจบนกมการทอผา
ในทางกลมมสวสดการใหกบผสงอายทเดนไมไหว ทอผาไมไหวแลว โดยมเงนใหคนละ 300 บาท
ตอคนตอเดอนคะ เปนสงเสรมสวสดการใหสมาชกทางหนง นอกจากนสมาชกคนไหนมปญหาทาง
การเงนกจะมสวสดการใหกยม 5,000 บาทตอคน เปนการบรรเทาความเดอดรอนของสมาชก
ทางหนง พคดวากลมทอผาฯ ของพชวยใหครอบครวของสมาชกดขน เชน บตรหลานของสมาชก
สวนใหญการศกษากสงขน ศกษาในระดบป.ตรมากขน สรปไดวารายไดสงขน การศกษากสงขน
ดวยคะ พสรปสนๆ วาอาชพทอผานาหมนศรชวยสรางรายได ท าใหความเปนอยของชาวบานดขน
และไมสงผลกระทบตอสงแวดลอมอกดวยคะ...” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 4 มกราคม
2557)
“...เทาทพทราบในชมชนพไมมปญหาสมาชกหรอลกหลานในกลมทอผาทมปญหา
ยาเสพตดหรอลกขโมยเลยคะ” อารอบ เรองสงข (สมภาษณ 4 มกราคม 2557)
พอสรปไดวา ผลจากการด าเนนธรกจผาทอนาหมนศร จ.ตรง สงผลกระทบใหชมชน
นาหมนศรในเรอง 1) การประกอบอาชพทเปลยนแปลงไปจากเดม 2) สวสดการของชางทอผา
สงอายททอผาไมไหวแลว 3) สมาชกมแหลงเงนทกยามฉกเฉน 4) ลกหลานของสมาชกม
การศกษาสงขน และ 5) สมาชกในชมชนมรายไดและความเปนอยดขน
ผลจากการสมภาษณผประกอบการธรกจทอผาทงสองกลมในเรองการด าเนนธรกจส
ความส าเรจ พอสรปไดวา
ผประกอบการทอผาเกาะยอ จ.สงขลา มแรงบนดาลใจจาก 1) การไดเหนบรรพบรษ
หรอครอบครวของผประกอบการประสบความส าเรจในการประกอบธรกจทอผา และ 2) การได
เหนบรรพบรษหรอครอบครวของผประกอบการธรกจทอผาเกาะยอตงแตเดกๆ จงเกดใจรกและ
138
อยากท าธรกจทอผาเกาะยอ โดยกอนทมาประกอบธรกจนผประกอบธรกจมใจรกในการทอผาอย
แลว และตองการหาอาชพเสรมนอกจากอาชพหลก ซงผประกอบการจ าเปนตองมความรทางการ
ทอผาเกาะยออยางดและสามารถทอผาเกาะยอไดดวย ผประกอบการทอผาคาดหวงตออาชพของ
ตนวา 1) สามารถสรางรายไดใหครอบครวและสมาชกในกลมทอผา 2) สรางงานใหทองถน
3) ลดการยายถนฐานในชมชน และ 4) อนรกษศลปะการทอผาเกาะยอ สวนปจจยภายนอกทม
ผลตอการประกอบธรกจทอผา คอ 1) ความเฉพาะของอาชพทอผาเกาะยอ จ.สงขลา ตองอาศย
ทกษะการทอผาทสง เปนเพยงอาชพเสรมเนองจากคาตอบแทนไมสงนก และ 2) การสนบสนน
ชวยเหลอดานการเงนและค าแนะน าจากหนวยงานราชการหรอองคกรภายนอกตางๆ ซงแตละ
กลมทอผาไดรบไมเทาเทยมกน
ผประกอบการแตละกลมมสมาชกทอผาอยประมาณ 14-20 คน โดยสวนใหญจะอาย 40 ป
ขนไป สมาชกของกลมสวนใหญจะอาศยอยทเกาะยอ ดวยความชนชอบในความงามของผาทอ
เกาะยอจงหนมาทอผาเกาะยอ นอกจากนผประกอบธรกจทอผาจะน าเงนทนสวนตว เงนสะสม
รายเดอนของสมาชกมาเสรมความคลองทางการเงนใหแกสมาช กของกลมทอผาเกาะยอ
การด าเนนกจการของทางกลมทอผาเกาะยอ จ.สงขลา มวธด าเนนกจการโดย 1) ด าเนนกจการใน
รปแบบอตสาหกรรมครวเรอน 2) ด าเนนกจการขายปลกและสง และ 3) ด าเนนกจการแบบครบ
วงจรตงแตตนจนจบ ซงผลจากการด าเนนกจการพบวา 1) ในแตละกลมทอผามระยะเวลาในการ
จายคาตอบแทนแตกตางกน บางกลมจายคาตอบแทนทนท แตบางกลมตองจ าหนวยผาทอได
กอนจงจะไดคาตอบแทน 2) การรวมกลมสมาชกท าไดยาก 3) นกทองเทยวมาเยยมชมกลม
ทอผาและซอสนคาทางกลมมากขน และ 4) หนวยงานราชการสงซอเสอกบทางกลมประจ า
กลมทอผาเกาะยอ จ.สงขลาถอวาด าเนนธรกจไดประสบความส าเรจระดบหนงโดยมรายละเอยด
ดงน 1) ผาทอเกาะยอไดเปรยบคแขง 2) ผาทอเกาะยอมการพฒนาหบหอบรรจภณฑ 3) ลกคา
ใหความสนใจสนคาแปรรปนอกเหนอรปแบบปกต 4) ปรมาณขายสงผาทอเกาะยอมากขน และ
5) ผาทอเกาะยอไดรางวลระดบประเทศ นอกจานยงพบวาการด าเนนกจการทอผาเกาะยอ
จ.สงขลา สงผลกระทบให 1) การประกอบอาชพของคนในชมชนเกาะยอมการเปลยนแปลง
2) ลกหลานของสมาชกกลมทอผาฯ มการศกษาสงขน 3) สมาชกในกลมทอผา ไดรบสวสดการ
เงนกยามฉกเฉน 4) สมาชกในชมชนมวถชวตแบบพอเพยง และ 5) รายไดของสมาชกในกลม
ทอผาฯ สงขน
ผประกอบการผาทอนาหมนศร จ.ตรง ไดรบแรงบนดาลใจจากการถายทอดจาก
บรรพบรษ โดยกอนทจะมาประกอบธรกจทอผาพบวา 1) ไมชอบธรกจทอผา และ 2) ตองการ
อนรกษผาทอนาหมนศร ทงนผประกอบการเรยนรการท าธรกจโดยการ 1) เรยนรการท าบญช
2) ไดรบค าแนะน าเกยวกบการออกแบบและพฒนาลวดลายจากอ.สพรรณษา โพธประเสรฐ และ
3) เรยนรวธการบรหารจดการจากผอาวโสในชมชน ทงนผประกอบการทอผามความคาดหวงตอ
139
อาชพวาจะสามารถ 1) สรางรายไดใหกบครอบครวผประกอบการและสมาชก 2) อนรกษศลปะ
การทอผานาหมนศร และ 3) มพพธภณฑแสดงหอประวตอยางดในอนาคต สวนปจจยภายนอกท
สงผลตอการประกอบธรกจทอผา คอ ความเฉพาะของอาชพทอผานาหมนศร เปนเพยงอาชพ
เสรมเนองจากคาตอบแทนไมสงนก อกทงผาทอนาหมนศรเปนผาทอทอาศยทกษะสง ผทอผาจง
ตองอดทน
กลมทอผานาหมนศรมสมาชกตามบญชถง 128 คน แตทท าจรงๆ ประมาณ 80 คน โดย
สมาชกทงหมดเปนคนในต.นาหมนศรทงสน ส าหรบในการด าเนนธรกจจะใชเงนทนของ
กลมตนเอง เงนสนบสนนจากภาครฐ เอกชน และกยมธกส. ผประกอบการจะด าเนนธรกจโดย
1) ด าเนนกจการแบบครบวงจรตงแตตนจนจบ 2) จ าหนายปลกและสง 3) คดผลตสนคาใหมๆ
นอกเหนอจากแบบเดมๆ และ 4) มการ สตอคผาไวจ านวนมาก ผลการด าเนนกจการพบวา
1) กลมจะจายคาตอบแทนใหตามจ านวนและประเภทของชนงาน โดยจะไดรบคาตอบแทนใน
ตนเดอนถดไปหลงจากสงผาทอฯ 2) วตถดบแพงขนจงท าใหผลก าไรลดลง และ 3) คาตอบแทน
ใหแกชางทอสง สวนทางกลมทอผาจะไดก าไรนอย ทางกลมทอผานาหมนศร จ.ตรง ถอวาประสบ
ความส าเรจในการด าเนนธรกจทอผาในระดบหนงไมวาจะเปน 1) คณภาพและความสวยงามของ
ผาเปนทยอมรบในระดบประเทศ 2) ไดรบรางวลการนตระดบประเทศ 3) กลมทอผานาหมนศร
มรายไดเพมขนทกป และ 4) สมาชกในกลมมความเปนอยทดขน ซงผลจากการด าเนนธรกจผา
ทอนาหมนศร จ.ตรง สงผลกระทบใหชมชนนาหมนศรในเรอง 1) การประกอบอาชพท
เปลยนแปลงไปจากเดม 2) สวสดการของชางทอผาสงอายททอผาไมไหวแลว 3) สมาชกมแหลง
เงนทกยามฉกเฉน 4) ลกหลานของสมาชกมการศกษาสงขน และ 5) สมาชกในชมชนมรายได
และความเปนอยดขน
ผลจากการวจยพอสรปในรปของแผนทความคดไดดงน
140
ภาพท 1
2 แผนทความคดผลการวจยเรอง “การถายทอดภมปญญาการทอผาของกลมทอผาเกาะยอ จ.สงลา และกลมทอผานาหมนศร จ.ตรง”
141
ภาพท 1
3 แผนทความคดผลการวจยเรอง “การด าเนนธรกจของกลมทอผาเกาะยอ จ.สงลา และกลมทอผานาหมนศร จ.ตรง”
