บทที 2 การจัดซื อจัดจ้างภาครัฐ ... · 2013-03-14 · 57/รายงานฉบับสมบูรณ บทที 2 การจัดซื

57/รายงานฉบบสมบรณ

บทท� 2 การจดซ�อจดจางภาครฐ

(Government Procurement)

2.1 บทนา

การจดซอจดจางภาครฐนบวามความสาคญอยางมากตอระบบเศรษฐกจของประเทศในปจจบน ดวยเหตท'ภาครฐแตละแหงมงบประมาณท'จะตองใชจาย ไมวาจะเปนการซอสนคาหรอจางงานภายในประเทศของตน และซอสนคาท งจากเอกชนและจากภาครฐดวยกนเองของตางประเทศ

ในการเจรจาการเปดเสรการคาและการบรการในปจจบน หลายประเทศ โดยเฉพาะอยางย'งประเทศท'พฒนาแลว ไดใหความสนใจท'จะนาประเดนการจดซอจดจางภาครฐเขามารวมอยในการเจรจา ท งน เน'องจากขนาดของตลาดการจดซอจดจางภาครฐมขนาดใหญ โดยมลคาเฉล'ยของการจดซอจดจางภาครฐในแตละประเทศน น ไมต'ากวารอยละ 15 ของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP)

ในกรณของสหภาพยโรป ตลาดการจดซอจดจางภาครฐ มมลคาท งสนประมาณ 1800 พนลานยโร ในป 2549 หรอคดเปนรอยละ 16 ของ GDP สวนกรณของไทยน น จากขอมลปงบประมาณ 2551 พบวา ประเทศไทยมขนาดตลาดการจดซอจดจางภาครฐ รวมท งสน 489,954 ลานบาท โดยเปนการจดซอจดจางสนคาและบรการเทากบ 341,328 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 68.41 ของมลคาการจดซอจดจางท งหมด และเปนงานกอสราง เทากบ 157,626 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 31.59 ของมลคาการจดซอจดจางท งหมด

โดยท 'วไปแลว แตละประเทศจะมกฎหมายและกฎระเบยบท'เก'ยวของกบการจดซอจดจางภาครฐของตนเอง ซ'งมกจะมกระบวนการท'สลบซบซอน และมรายละเอยดไมนอย ทาใหยากตอการท'ผประกอบการในตางประเทศจะเขาใจ หรอเขาถงตลาดดงกลาว ดวยเหตนในการเจรจาการเปดการคาเสร จงจาเปนตองมกรอบของความตกลงในเร'องการจดซอจดจางภาครฐ เพ'อใหคสญญาไดอางอง หรอนาไปใชเปนมาตรฐานของกฎหมายจดซอจดจางของตน

ในการเจรจาการเปดการคาเสรในตลาดการจดซอจดจางภาครฐในปจจบนน น มท ง การเจรจาในระดบพหภาค และ การเจรจาในระดบทวภาค ความตกลงการเปดเสรตลาดภาครฐในระดบพหภาค ท'สาคญ กคอ ความตกลงการจดซอ จดจางภาครฐ ขององคกรการคาโลก (Government Procurement Agreement: GPA) ซ'งเปนความตกลงหลายฝาย (Plurilateral Trade Agreement) ท'ประเทศสมาชกขององคการการคาโลกสามารถท'จะเลอกเปนภาคหรอไมเปนภาคของความตกลงนกได อยางไรกด ในปจจบนมประเทศสมาชก WTO เขาเปนภาคความตกลง GPA 1994 ซ'งไดลงนาม เม'อวนท' 15 เมษายน ค.ศ. 1994 (พ.ศ. 2537) และมผลบงคบใชเม'อวนท' 1 มกราคม ค.ศ. 1996 (พ.ศ. 2539) แลว 40 ประเทศ จากสมาชกท งหมด 153 ประเทศ สาหรบประเทศไทย ในขณะน ยงมไดเขารวมเปนภาคของ GPA

โครงการศกษาแนวทางการเจรจา และผลกระทบของการจดทาความตกลงการค�าเสรไทยกบสหภาพยโรป


ความตกลงการเปดเสรตลาดภาครฐในระดบทวภาคน น จะเปนความตกลงระหวางคสญญา โดยจะมการกาหนดรายละเอยดท'แตกตางไป เชน สหภาพยโรป กจะมความตกลงทวภาค ระหวางสหภาพยโรป (EU) กบประเทศชล ความตกลงระหวางสหภาพยโรป (EU) กบเมกซโก และ ความตกลงระหวาง สหภาพยโรป (EU) กบกลมประเทศ แครบเบยน ซ'งสหภาพยโรป น น ในการเจรจาการเปดตลาดการจดซอจดจางภาครฐ จะเนนการเจรจาตามกรอบของ GPA สวนคสญญากแลวแตจะเลอกวาจะเปนไปตามกรอบ GPA หรอไมกได อยางในกรณของ เมกซโก เลอกใชการเปดตลาดการจดซอจดจางภาครฐ ตามกรอบ ของ North America Free Trade Agreement (NAFTA) เปนตน

สาหรบประเทศไทยไดมการทาความตกลงทวภาคกบคสญญาหลายประเทศ เชน ประเทศออสเตรเลย นวซแลนด และ ญ'ปน โดยในกรอบของการจดซอจดจางภาครฐในความตกลงเหลาน น ไมปรากฏวามรายละเอยดมากนกเหมอนอยางเชนความตกลงทวภาคของสหภาพยโรป ซ'งอาจเปนเพราะความไมพรอมของไทย ไมวาจะเปนเร'องกฎหมาย และกฎระเบยบท'เก'ยวของซ'งยงไมเปนไปตามาตรฐานสากลท'ยอมรบกน หรอเร'องของความโปรงใสของกระบวนการจดซอจดจางภาครฐ โดยสวนใหญในความตกลงทวภาคของไทย จะเนนในเร'องของการแลกเปล'ยนขอมลระหวางกน ดงน น เพ'อเปนการเตรยมความพรอมของไทยในการเจรจาทาขอตกลงทวภาคการเปดเสรในเร'องของการจดซอจดจางภาครฐกบสหภาพยโรป จงไดมการศกษาระเบยบและกฎเกณฑท'เก'ยวของในการจดซอจดจางภาครฐของสหภาพยโรป (EU) รวมท งความตกลงท'สหภาพยโรปผกพนในกรอบพหภาค และ การจดซอจดจางภาครฐในกรอบทวภาคท'สหภาพยโรปทากบประเทศคเจรจา อยาง ชล เมกซโก และประเทศในแถบคารบเบยน รวมท ง ศกษาความตกลงทวภาคการเปดการคาเสร ในขอบทท'เก'ยวของกบจดซอจดจางภาครฐ ระหวาง ไทยกบออสเตรเลย และไทยกบญ'ปน เพ'อพจารณาทาทของไทยในการเปดเสรการจดซอจดจางภาครฐ และเพ'อวเคราะหผลกระทบท'อาจจะเกดขน เพ'อหาขอเสนอแนะ

2.2 แนวคดทางเศรษฐศาสตรเก�ยวกบการจดซ�อจดจางของภาครฐ

ในการวางนโยบายและกฎเกณฑในการจดซอจดจางของภาครฐของแตละประเทศ อาจแตกตางกนโดยขนอยกบแนวคดพนฐาน และประสบการณของประเทศน นๆ เชน การสนบสนนสนคาหรอบรการท'รฐ หรอวสาหกจท'รฐถอหนเปนผดาเนนการเอง การสงเสรมหรออดหนนอตสาหกรรมภายในประเทศ การสงเสรมอตสาหกรรมขนาดยอม หรอ เสรมสรางความม 'นคงทางวฒนธรรมและสงคม เปนตน

สวนแนวคดในการเปดเสรตลาดการจดซอจดจางภาครฐน น ภายใตกรอบความตกลงการจดซอ จดจางภาครฐ ขององคกรการคาโลก (Government Procurement Agreement: GPA) ซ'งเนนการเขาถงตลาด (market access) น น มหลกเกณฑท'สาคญอย 2 ประการ คอ การไมเลอกปฏบต และความโปรงใสในการจดซอจดจาง โดยมความเหนวาการเลอกปฏบตของรฐในการจดซอจดจางระหวางผขายหรอผใหบรการในประเทศ กบผขายหรอผใหบรการในตางประเทศน น เปนอปสรรคตอการคาเสรและไมเกดประโยชนสงสดตอรฐ เน'องจากรฐอาจซอสนคาท'มราคาแพงกวา โดยการไมเลอกปฏบตเทาน นท'จะทาใหสวสดการโดยรวม (national welfare) ของรฐดขน

แนวคดของการเปดเสรตลาดภาครฐเหนวา การเลอกปฏบตของภาครฐตอผประกอบการในประเทศ จะทาใหรฐนาเขาสนคาจากตางประเทศในปรมาณท'ลดลงและเพ'มปรมาณยอดขายของผประกอบการในประเทศ ดวยเหตน จงทาใหราคาสนคาภายในแพงขน อยางไรกดแนวคดน ไดมนกเศรษฐศาสตรบางทาน (Baldwin and



Richardson 1972) ใหความเหนในมมกลบกนวา หากอปสงคจากรฐบาลมสดสวนท'เลกมากในตลาดดงกลาว ภายใตการแขงขนท'สมบรณ และสนคาทดแทนกนไดสมบรณ การเลอกปฏบตของรฐในการซอสนคาจากผประกอบการในประเทศ กจะไมมผลเปนการนาเขาสนคาลดลง หรอเพ'มยอดขายของผประกอบการในประเทศ เน'องจากอปสงคท'เพ'มขนจะทาใหราคาสนคาในประเทศเพ'มขน ซ'งสงผลใหผบรโภคเอกชนหนไปซอสนคาจากตางประเทศแทนในปรมาณท'หกลางกน นอกจากน Evenett & Hoekman (2002) แสดงใหเหนวา ภายใตขอสมมตดงตอไปน การจดซอจดจางท'มการกดกนอาจไมสงผลกระทบในระยะยาว (long run) คอ (1) ตลาดแขงขนสมบรณ (2) ประเทศท'กดกนเปนประเทศเลก (น 'นหมายถง ราคาถกกาหนดโดยราคาของตลาดโลก ดงน นการลดลงของการนาเขาไมกระทบตออตราทางการคา (term of trade)) (3) มการคาเสร (คอไมมภาษหรออปสรรคทางการคา) และ (4) ผประกอบการจากตางประเทศไมมตนทนในการนาเขาสนคา1

นอกจากน ภายใตกรอบของการเปดเสรตลาดภาครฐ ของ GPA ยงมแนวคดวาการเปดตลาดภาครฐ จะทาใหจะผประกอบการของตางประเทศสามารถเขาถงตลาด (Market access) ท'เปดกวางขนและทาใหรฐท'ไมเลอกปฏบตน นมสวสดการสงคมท'ดข น เน'องจาก รฐดงกลาวจะไดประโยชนจากการซอสนคาตางประเทศท'ถกลง ทาใหเกดประสทธภาพในการจดสรรทรพยากรของโลกท'ดข น อยางไรกด แนวคดนไดมนกเศรษฐศาสตรบางทาน (McAfee and McMilan 1989) แสดงใหเหนวาอาจไมเปนจรงเสมอไป ดวยเหตท'วา การใชนโยบายเลอกปฏบตในการจดซอจดจางของรฐ กอาจทาใหสวสดการของประเทศเพ'มขนไดดวย ท งน เน'องจากการท'ผประกอบการในตางประเทศมความไดเปรยบดานตนทนท'มากกวาผประกอบการในประเทศ และตลาดของการประมลน นมการแขงขนไมสมบรณเน'องจากการท'รฐไมมขอมลท'แทจรงเก'ยวกบตนทนของผประกอบการ โดยหากรฐไมเลอกปฏบต ผประกอบการตางชาตกอาจจะเสนอราคาประมลท'ต'ากวาของผผลตในประเทศเพยงเลกนอย เพยงเทาท'จาเปนตอการชนะการประมลเทาน น ซ'งในความเปนจรงราคาท'เสนอดงกลาวอาจจะยงแพงกวาตนทนท'แทจรงอยมาก แตหากรฐใชนโยบายเลอกปฏบต เชน โดยการประกาศวาจะซอสนคาจากผประกอบการในประเทศ หากราคาของผประกอบการในประเทศสงเกนกวาของตางประเทศไมเกนกวาระดบท'กาหนด เชน ไมเกนรอยละ 10 เชนน ผประกอบการในตางประเทศกจาเปนท'จะตองตดราคาของตนลงไปอกเพ'อใหชนะประมล ผลกคอ รฐสามารถซอสนคาไดถกลงอก ซ'งอาจเปนราคาท'ใกลเคยงกบตนทนท'แทจรงของผประกอบการในตางประเทศมากขน อยางไรกตามแนวคดนแมวาจะเปนไปได แตในทางปฏบตทาไดยากเพราะตองขนอยกบ อตราแตมชดเชยดานราคาท'รฐกาหนดใหกบผประกอบการในประเทศ ตองมความเหมาะสมเพราะหากสงไปรฐกตองซอสนคาจากผประกอบการในประเทศ ซ'งอาจไมมคณภาพเชนเดม

จากแนวคดดงกลาวขางตน จะเหนวา การไมเลอกปฏบตของรฐในกรอบการเปดเสรไมจาเปนท'จะทาใหสวสดการของประเทศสงขนเสมอไป ยงมปจจยอกหลายอยางท'ตองคานงถง

สาหรบแนวคดสดทายท'สนบสนนใหเกดการเปดเสรตลาดภาครฐ คอการลดปญหาคอรปช 'น โดยเช'อวาการเปดตลาดโดยไมเลอกปฏบตระหวางผประกอบการตางชาตและผประกอบการในประเทศ จะทาใหเกดการแขงขนท'เทาเทยมกน จะลดปญหาของการฮ วประมล หรอการผกขาดโดยใหผประมลเปนฝายกาหนดคณสมบตทางเทคนคใหเออประโยชนกบตน อกท งอาจจะลดปญหาของการเออประโยชนระหวางเจาหนาท'ของรฐกบ

1 รายงานการวจย การศกษารายละเอยดกระบวนการเขารวมภาคความตกลง การจดซอโดยรฐในองคการการคาโลกของประเทศไทย เสนอ

ตอกรมบญชกลาง กระทรวงการคลง โดย ศนยบรการวชาการเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลย ธรรมศาสตร (ตลาคม 2552) (หนา 21)



ผประกอบการท'มความสมพนธแบบอปถมภ คอเปนเครอญาต หรอเพ'อนฝง หรอผมพระคณเปนตน แตอยางไรกด ในเร'องการคอรปช 'นน กมตวอยางใหเหนกนอยเสมอวาผประกอบการตางชาตน น แมจะมาจากประเทศท'มหลกธรรมาภบาลสงกยงปรากฏปญหาเร'องคอรปช 'นใหเหนอยเสมอ

2.3 กฎหมายและมาตรการเก�ยวกบการจดซ�อจดจางของสหภาพยโรป (EU)

2.3.1 ระเบยบท�เก�ยวของกบการจดซ�อจดจางของภาครฐในสหภาพยโรป

แตเดมน น สหภาพยโรป (EU) มระเบยบ (Directive) ท'เก'ยวของกบการจดซอจดจางภาครฐอยหลายฉบบ แตภายหลง ในป 2004 ไดมการแกไขปรบปรง ใหเหลอเพยง 2 ฉบบ ท'สาคญ คอ

a) EU Directive 2004/18/ EC (Public Sector Directives)

b) EU Directive 2004/17/EC (Utility Directives)

โดยหลกการท'สาคญท'หนวยงานของรฐตองคานงถง ในการพจารณาคอ หลกการไมเลอกปฏบต (non- discrimination) โดยจะตองไมเลอกปฏบต เพราะเหตแหงสญชาตของผประกวดราคา หลกความเทาเทยมกนระหวางผเขารวมประกวดราคา (equal treatment) หลกการยอมรบมาตรฐานรวมกน (mutual recognition) และ หลกความโปรงใส (transparency)

a) Directive 2004/18/EC (Public Sector Directives) หรอท'รจกกนวา “Classic Directive”

เปนระเบยบท'ใชบงคบกบการจดซอ จดจาง สนคาและบรการโดยท 'วไปของหนวยงานของรฐ ซ'งรวมถง รฐบาลกลาง รฐบาลทองถ'น หนวยงานท'จดต งขนโดยกฎหมาย และสมาคมท'จดต งขนจากการรวมกนของหนวยงานหลายๆหนวยงานท'อยภายใตบงคบกฎหมายท'ออกโดยรฐบาล โดยระเบยบน นอกจากจะใชบงคบกบสญญาจดซอ จดจาง สนคาและบรการท 'วไป อยางเชน สญญาใหบรการอาหารและเคร'องด'มแลว ยงใชบงคบ กบ สญญากอสราง และสญญาท'เก'ยวของกบระบบโทรคมนาคมดวย แตท งน ไมรวม การจดซอ จดจาง สนคาและบรการท'เก'ยวกบความสงบเรยบรอย และความม 'นคงของประเทศ การจดซอจดจางท'ใชกฎเกณฑระหวางประเทศ การเชาอสงหารมทรพย ขอตกลงท'ไมใชสญญา แตเปนเร'องของการใหความรวมมอ สญญาจางแรงงาน โดยรายละเอยดท'สาคญของ Classic Directive น น มดงตอไปน

มลคาสญญาในการจดซอจดจาง

การจดซอจดจางท'จะอยภายใตบงคบ ของระเบยบน จะตองเปนสญญาท'มมลคา ซ'งยงไมรวมภาษมลคาเพ'ม ไมนอยไปกวาท'มลคาข นต'า (threshold)2 ท'กาหนดไว ดงน

- ในกรณท'เปนสญญาจดซอสนคา และสญญาจดหาบรการ ท'จดทาโดยหนวยงานราชการสวนกลางเชน กระทรวง หรอหนวยงานท'จดต งขนในระดบชาต ตองมมลคาข นต'าไมนอยกวา 133,000 ยโร

- ในกรณท'เปนสญญาจดซอสนคา และสญญาจดหาบรการ ท'จดทาโดยหนวยงานเจาของสญญาท'ไมใช หนวยงานราชการสวนกลาง ตองมมลคาข นต'าไมนอยกวา 206,000 ยโร นอกจากน ยงรวมถง การ

2 มลคาข นต'าท'มผลใชบงคบต งแต 1 มกราคม 2008



จดซอสนคา และจดหาบรการเฉพาะประเภทท'หนวยงานราชการสวนกลางกาหนด เชน สนคาประเภทท'ใชเพ'อการปองกนประเทศ หรอ การใหบรการในสาขาการวจยและพฒนา การส'อสาร โทรคมนาคม การโรงแรมและจดเลยง การคมนาคมทางรถไฟและทางนา การฝกอาชพ การสอบสวนสบสวนและความม 'นคง บรการดานกฎหมาย (ในบางสาขา) สงคมและสขอนามย สนทนาการ และ การบรการดานสงคมและการกฬา

- ในกรณเปนสญญากอสราง ตองมมลคาไมต'ากวา 5,150,000 ยโร

สาหรบการกาหนดมลคาข นต'าของการจดซอจดจางใน Directive น น คณะกรรมาธการยโรปจะเปนผพจารณาทบทวน และปรบตวเลขใหสอดคลองกบสภาวการณลงทน ทกๆ 2 ป สาหรบการจดซอจดจางใดท'มมลคาต'ากวาเกณฑท'กาหนด (Threshold) จะอยภายใตกฎหมายและกฎระเบยบภายในของแตละประเทศสมาชกของสหภาพยโรป ซ'งแมวาสวนใหญจะดาเนนการตามกรอบของ EU Directives แตกยงคงมการกาหนดในรายละเอยดท'แตกตางออกไป เพ'อคงความเปนอสระในการบรหารจดการของตนเองและวฒนธรรมไว ทาใหอาจเกดความยากลาบากสาหรบประเทศท'ไมใชสมาชกของสหภาพในการเขาสตลาดท'มมลคาต'ากวาเกณฑท'กาหนดดงกลาว อกท งแนวทางในการปฏบตของราชการในระดบประเทศสมาชกสหภาพยโรปเอง กอาจมความลาชากวาในระดบ EU

วธการจดซอจดจาง

วธการจดซอจดจางท'กาหนด ในระเบยบน สามารถทาได 4 วธ คอ

- วธการแบบเปด (open procedure) เปนวธการท'ใชกนโดยปกตท 'วไป โดยเปดโอกาสใหผท'สนใจประกวดราคาทกคนไดย'นขอเสนอใหหนวยงานท'จดซอจดจางไดพจารณา เพ'อคดเลอกผชนะโดยตรง

- วธการคดเลอกจากผท'ผานคณสมบต (restricted procedure) เปนวธการท'หนวยงานผจดซอจดจางจะเปดโอกาสใหผท'สนใจประกวดราคาเขามาย'นขอเสนอ โดยในช นตนหนวยงานผจดซอจดจางจะพจารณาคดเลอกผสนใจท'มความสามารถทางดานเทคนค และความนาเช'อถอดานการเงน ออกมากอน ตอมา หนวยงานผจดซอจดจาง กจะเชญเฉพาะผท'มคณสมบตเหลาน นย'นขอเสนอราคาเพ'อพจารณาหาผชนะตอไป

- วธการแบบตอรองเจรจา (negotiated procedure) หนวยงานผจดซอจดจางจะเลอกผจดซอจดจางท'มคณสมบตเหมาะสมเองกอน (pre-qualifying) แลวเชญ ใหเขารวมประกวดราคาโดยจะเจรจาใหเหลอผเขารวมประมลท'นาสนใจเพยง 3 ราย เพ'อพจารณาหาผชนะตอไป การใชวธนจะตองอยบนเง'อนไขตามท'กาหนดในขอตกลงดวย เชน มความจาเปนรบดวน หรอเปนงานออกแบบ (design)

- วธการแบบเจรจาแขงขน (competitive dialogue procedure) ผสนใจเขารวมประกวดราคาอาจเปนฝายเสนอตวขอมสวนรวมในโครงการจดซอจดจาง โดยหนวยงานผจดซอจดจางจะเปดเจรจากบผสนใจดงกลาว ในเร'องเทคนคท'โครงการตองการ รวมถงขอกาหนด (requirements) ท'สาคญอ'นๆ



คณสมบตตองหามสาหรบผประกวดราคา

ในสหภาพยโรปไมมการขนบญชผละทงงานเหมอนกรณของไทย แตอยางไรกตามระเบยบของสหภาพ ยโรปกาหนด หามมใหผประกวดราคาท'มคณสมบตดงตอไปน เขารวมประกวดราคา

เปนบคคล/ นตบคคล ลมละลาย หรออยในกระบวนการพทกษทรพย หรอถกระงบการดาเนนกจการ

- มความผด อนเน'องมาจากการกระทาความผดตอจรรยาบรรณวชาชพ

- ประพฤตผดจรรยาบรรณวชาชพอยางแรง

- เปนหนรฐในคาประกนสงคม หรอ คาภาษอากร

เกณฑในการพจารณาคดเลอกผชนะการประกวดราคา

ในกรณการจดซอจดจางท 'วไป หนวยงานผจดซอจดจางอาจเลอกใชวธการตดสนผชนะประกวดราคา โดยใชเกณฑอยางใดอยางหน'ง ตอไปน คอ

- ใชหลก Most Economically Advantageous Tenders – MEAT คอ พจารณาผประกวดราคาท'ใหประโยชนทางเศรษฐกจแกรฐสงสด โดยพจารณาจากหลกเกณฑหลายๆ ขอ ประกอบกน ในลกษณะการถวงนาหนก เชน พจารณาจากคณภาพ ราคา เทคโนโลย หรอลกษณะเฉพาะอ'นๆ เชน ความสวยงาม ตนทน การรกษาส'งแวดลอม การใหความชวยเหลอดานเทคนค โดยท'หนวยงานผจดซอจดจางจะตองแจงใหผประกวดราคาทราบลวงหนา ถงการถวงนาหนกในแตละหลกเกณฑดงกลาว หรอ

- ใชหลกเกณฑ ราคาเสนอท'ต'าท'สด

การคดคานการประกวดราคา และการเยยวยา

ในกรณท'ผประกวดราคาท'คดวาตนไมไดรบความเปนธรรม หรอมการทาผดขอตกลงในการประกวดราคา ระเบยบกาหนดใหผประกวดราคารองเรยนตอคณะกรรมาธการยโรปได หากเปนการรองเรยนในระดบสหภาพ หรอ รองเรยนตอหนวยงานท'กาหนดท'ทาหนาท'คลายศาล ในการรองเรยนระดบประเทศสมาชก อยางไรกด ใน Directive 2007/66/EC (The Remedies Directive) ไดกาหนดหลกการเยยวยาช 'วคราว (Interim measures) ไวดวย เชน การพกกระบวนการพจารณา (suspension of award procedure) หรอการส 'งใหกนเงนไว สาหรบคาเสยหายของผรองเรยน หรอผท'ไดรบความเสยหาย

การจดซอจดจางอเลกทรอนกส

ตามระเบยบการจดซอจดจางภาครฐของ EU ไดเปดโอกาสใหใชรปแบบการจดซอจดจางโดยอเลกทรอนกสได ซ'งจะมผลทาใหยนระยะเวลาในการประกาศประกวดราคา และการคดเลอกลงไปไดโดยเฉพาะอยางย'งในกรณการคดเลอก แบบวธการแบบเปด (open procedures) และแบบ วธการคดเลอกจากผท'ผานคณสมบต (restricted procedures) นอกจากน ระเบยบยงอนญาตใหใชวธ Dynamic Purchasing System ได ในกรณท'มการประกวดราคา โดยใชวธการทางอเลกทรอนกส



b) Directive 2004/17/EC (Utility Directives)

เปนระเบยบท'ใชบงคบกบการจดซอ จดจางสนคาและบรการของหนวยงานของรฐ รวมถงสญญากอสราง ในสาขาพเศษ เฉพาะท'กาหนดไวในระเบยบ คอ การประปา พลงงาน ขนสง รวมถงบรการไปรษณย โดยระเบยบน ใชบงคบท งกบรฐบาลกลางและรฐบาลทองถ'น รวมถงหนวยงานรฐท'จดต งขนโดยกฎหมาย และสมาคมท'จดต งขนจากการรวมตวของหนวยงานหลายๆ หนวยงานท'อยภายใตบงคบของกฎหมายท'ออกโดยรฐบาล เชนเดยวกนกบ Classic Directives

นอกจากน ระเบยบ Utilities Directives น ยงใชบงคบกบ หนวยงานท'อาจมใชของรฐ แตดาเนนงานของรฐ (Public Undertaking) หรอ เปนผไดรบสทธแตเพยงผเดยวในการทากจการของรฐท'เก'ยวกบสาธารณปโภค โดยสญญาน จะไมใชบงคบกบการขายตอ (resale) และการใหเชา (lease)

มลคาสญญาในการจดซอจดจาง

การจดซอจดจางท'จะอยภายใตบงคบ ของ Directive น จะตองเปนสญญาท'มมลคาท'ยงไมรวมภาษมลคาเพ'ม ไมนอยไปกวามลคาข นต'า (threshold)3 ท'กาหนดไวในป 2008 ดงน

- ในกรณท'เปนสญญาจดซอสนคา และสญญาจดหาบรการ ตองมมลคาไมต'ากวา 412,000 ยโร

- สาหรบสญญากอสราง ตองมมลคาไมต'ากวา 5,150,000 ยโร

วธการจดซอจดจาง

วธการจดซอจดจางตามระเบยบน สามารถทาไดเพยง 3 วธ ดงน

- วธการแบบเปด (open procedure) เปนวธการท'ใชกนโดยปกต ท'เปดใหผท'สนใจประกวดราคาทกคนไดย'นขอเสนอใหหนวยงานท'จดซอจดจางไดพจารณาคดเลอกผชนะโดยตรง

- วธการคดเลอกจากผท'ผานคณสมบต (restricted procedure) โดยหนวยงานผจดซอจดจางจะเปดใหผท'สนใจเขามาย'นขอเสนอ โดยจะคดเลอกผสนใจประมลท'มความสามารถทางดานเทคนค และความนาเช'อถอดานการเงนออกมาสวนหน'งและเชญใหผท'มคณสมบตเหลาน นย'นซองประกวดราคาตอไป

- วธการแบบตอรองเจรจา (negotiated procedure) หนวยงานผจดซอจดจางจะเลอกผจดซอจดจางท'มคณสมบตเหมาะสมเอง (pre-qualifying) แลวเชญใหเขารวมประกวดราคา และเจรจาใหเหลอผเขารวมประมลท'นาสนใจ 3 ราย เพ'อพจารณาหาผชนะตอไป


ระเบยบ Directive 2004/17/EC (Utility Directives) กาหนดใหใชคณสมบตตองหามเดยวกนกบระเบยบ Directive 2004/18/ECคอ

- ตองไมเปนผลมละลาย หรออยในกระบวนการพทกษทรพย หรอถกระงบการดาเนนกจการ

3 มลคาข นต'าท'มผลใชบงคบ ต งแต 1 มกราคม 2008



- ไมเปนผมความผด อนเน'องจากการกระทาความผดตอจรรยาบรรณวชาชพ

- ไมประพฤตผดจรรยาบรรณวชาชพอยางแรง

- ไมเปนหนรฐในเงนคาประกนสงคม หรอในหนคาภาษอากร

เกณฑในการพจารณาคดเลอกผชนะการประกวดราคา

สาหรบกรณการจดซอจดจางแบบพเศษ ของ Utility น น หนวยงานผจ ดซอจดจางจะตองเลอกผประกวดราคาท'ท ง Most Economically Advantageous Tenders – MEAT กลาวคอ ใหประโยชนกบรฐสงสด โดยพจารณาถวงนาหนกจากเกณฑท'รฐกาหนด พรอมท งตองพจารณาคดเลอกผเสนอราคาท'ต'าท'สดดวย

การจดซอจดจางอเลกทรอนกส

ตามระเบยบ ไดเปดโอกาสใหใชรปแบบการจดซอจดจางโดยอเลกทรอนกส ในเร'องของ Utilities ไดท ง 3 วธ คอท ง วธแบบเปด open procedure, วธการคดเลอกจากผท'ผานคณสมบต restricted procedure, และ negotiated procedure

เน'องจากกฎเกณฑ การจดซอจดจางภาครฐของสหภาพยโรป เปนกฎเกณฑท'ไมมสภาพบงคบเปนกฎหมาย แตเปนเพยง ระเบยบ (Directive) ซ'งมผลเพยงเปนแนวทางใหกบประเทศสมาชกในการออกกฎหมายภายในใหสอดคลองกบระเบยบดงกลาวตอไป ดวยเหตน กฎหมายหรอกฎเกณฑเก'ยวกบการจดซอจดจางของสมาชกสหภาพยโรปท งหมด 27 ประเทศ จงอาจมความแตกตางกนบางในรายละเอยดและวธปฏบต รวมไปถงหนวยงานของรฐท'รบผดชอบ ซ'งในบางประเทศอาจมลกษณะเปนการรวมศนย ในขณะท'บางประเทศอาจกระจายอานาจไปยงสวนทองถ'น หรอบางประเทศอาจมลกษณะผสม

ดงน น หากประเทศไทยจะเขาสตลาดการจดซอจดจางภาครฐในประเทศสมาชกของสหภาพยโรป กจะตองศกษากฎหมายภายใน และระเบยบของแตละประเทศน นๆ ในเชงลกตอไป

สาหรบสญญาการจดซอจดจางของภาครฐของประเทศสมาชกใด ท'มมลคาต'ากวามลคาข นต'าตามท'ระเบยบกาหนด กไมอยในบงคบท'ตองปฏบตตามระเบยบท งสองน ซ'งโดยท 'วไปกจะอยภายใตบงคบของกฎหมายภายในของแตละประเทศ แตอยางไรกด มประเทศสมาชกจานวนไมนอยท'จะใชกรอบของระเบยบท งสอง มาเปนแนวทางสาหรบการจดซอจดจางท'มมลคาต'ากวาท'อยในบงคบของระเบยบท งสองน นดวย

2.3.2 มาตรการสงเสรมการจดซ�อจดจางภาครฐในสหภาพยโรป

การจดซอจดจางภาครฐในสหภาพยโรป มการพฒนาท'เปนระบบ มการจดเกบขอมลท'เปนมาตรฐาน และสามารถนามาใชไดอยางมประสทธภาพ โดยมการจดทาฐานขอมลการจดซอจดจางภาครฐ ท'เรยกวา SIMAP และมการจดทาฐานขอมลเก'ยวกบโอกาสในการจดซอจดจางของภาครฐโดยทกคนสามารถเขาถงขอมลทางเวบไซด Tenders Electric Daily (TED) นอกจากนยงมการรวบรวมสญญาท'มการทาขนภายใตระเบยบ การจดซอจดจาง เผยแพรใน OJEU (Official Journal of the EU)



นอกจากน ยงมการสงเสรมใหผประกอบการ วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ไดมโอกาสเขารวมประกวดราคา โดยมการจดทา European Code of Best Practices Facilitating Access by SMEs to Public Procurement Contract เพ'อเปนแนวทางแกประเทศสมาชกในการปฏบตตามระเบยบของ EU Directives และ เพ'ออานวยความสะดวกให SME สามารถเขารวมกระบวนการคดเลอกในการจดซอจดจางภาครฐได อกท งยงมการกาหนดอนญาตใหมการทาสญญาชวง (Subcontracting) ได ไวในระเบยบจดซอจดจางภาครฐ กรณท'ผประกวดราคาไดรบสมปทานใน Public Work Concession โดยใหอานาจหนวยงานผจดซอจดจางสามารถกาหนดใหผประกวดราคาท'ไดรบสมปทานตองมอบงาน หรอทาสญญาชวงใหบคคลภายนอกเพ'อดาเนนการในสดสวนอยางนอยรอยละ 30 ของมลคางานท'ไดรบสมปทานท งหมดกได อกท งยงมการสนบสนนใหมการจดต งองคกรจดซอสวนกลาง สาหรบดาเนนการจดซอสนคาและบรการบางประเภทในคร งละมากๆ เพ'อใหการจดซอจดจาง สะดวกและมประสทธภาพย'งขน

2.4 การจดซ�อจดจางภาครฐของสหภาพยโรป ในกรอบความตกลงพหภาคและในระดบทวภาค

2.4.1 มาตรการการจดซ�อจดจางภาครฐของสหภาพยโรปในกรอบความตกลง

พหภาค

สหภาพยโรปไดเขาเปนสมาชกของ ความตกลงการจดซอภาครฐภายใตองคกรการคาโลก (WTO Government Procurement Agreement; GPA) ซ'งมวตถประสงคเพ'อการเปดเสรทางการคาในการจดซอจดจางของภาครฐ โดยมงขจดการเลอกปฏบตระหวางสนคาบรการของตางชาต กบสนคาบรการภายในประเทศ (non-discrimination basis) โดยกฎเกณฑการจดซอจดจางภาครฐขององคกรการคาโลกท'สหภาพยโรปเขาเปนภาคน น คอ GPA ฉบบท'มการตกลงเม'อป 1994 ซ'งเร'มใชต งแต 1 มกราคม 1996 หรอท'รจกกนวา GPA 1994

อยางไรกด ในขณะน WTO ไดมการพจารณาท'จะแกไข GPA 1994 เพ'อใหการจดซอจดจางดงกลาวมความยดหยนขน โดยผลจากการประชมรฐมนตรองคการการคาโลกเม'อเดอนธนวาคม 2548 (ค.ศ. 2006) ทาใหมการราง GPA ฉบบท'แกไขใหม หรอท'เรยกวา GPA 2007 โดยจะเปดโอกาสใหประเทศสมาชกของ WTO ท'เปนประเทศกาลงพฒนา สามารถกาหนดขอจากดบางอยางเพ'อประโยชนของตนได ไมวาจะเปนในเร'องของการผอนผนการใชขอตกลงออกไประยะหน'ง เพ'อเตรยมความพรอม หรอการใชแตมตอเปนการช 'วคราว นอกจากนยงมการปรบปรงโดยการเพ'มบทบญญตในสวนของการจดซอจดจางโดยอเลกทรอนกสเขาไปอกดวย

สาหรบความคบหนาของ GPA 2007 น นขณะนยงไมมผลบงคบใช โดยปจจบนอยในระหวางการพจารณาตรวจสอบความถกตองดานกฎหมาย (final legal check)4 โดยเม'อตรวจสอบเรยบรอยแลว จะเปนการเจรจาระหวางประเทศภาคสมาชก GPA เพ'อขยายขอบเขตความตกลงตามท'ประเทศภาคสมาชกจะไดเสนอในเอกสารแนบทายความตกลง อยางไรกด ในการเขาเปนภาคของความตกลง GPA 2007 น น คณะกรรมการวาดวยการจดซอจดจางภาครฐของ WTO จะเปดโอกาสใหสมาชกปจจบนของ GPA 1994 สามารถเลอกไดวา จะเขารวมเปนภาค GPA 2007 หรอไม

4 สถานะ ณ. เดอนกนยายน 2552



สาระสาคญของ GPA 1994

นอกจากสหภาพยโรปจะมการออกระเบยบการจดซอจดจางในรป Directives 2 ฉบบเพ'อเปนแนวทางในการจดซอจดจางภาครฐของประเทศสมาชกดงท'ไดกลาวมาแลวขางตน ในการจดทาความตกลงทวภาคกบคสญญาประเทศตางๆ สหภาพยโรปกยงตองดาเนนการตาม GPA 1994 ขององคกรการคาโลกดวย โดยสาระสาคญของ GPA 1994 มดงตอไปน

ขอบเขตความตกลง

GPA 1994 จะใชสาหรบหนวยงานทกประเภท ท งหนวยงานสวนกลาง หนวยงานสวนทองถ'น และรฐวสาหกจ โดยใชสาหรบการจดซอจดจางสนคาและบรการทกประเภท รวมท งงานกอสราง ยกเวนการจดซอจดจางของกระทรวงกลาโหม หรอหนวยงานเพ'อความม 'นคง และยกเวนการใชสาหรบการจดซอจดจางท'มวตถประสงค เพ'อปกปองศลธรรมอนด เพ'อปกปองชวต คน สตว พช เพ'อปกปองทรพยสนทางปญญา หรอเพ'อการชวยเหลอทางสงคมของภาครฐ

มลคาการจดซอจดจาง

GPA 1994 มการกาหนดมลคาข นต'าเปนหนวย SDR (หนวยสทธพเศษถอนเงน)5 ดงน

- การซอสนคาและบรการของรฐบากลางตองมมลคาข นต'า 130,000 SDR สาหรบรฐบาลทองถ'น ตองมมลคาข นต'า 200,000 SDR กรณอ'นๆ ตองมมลคาข นต'า 400,000 SDR

- สาหรบงานกอสราง ไมวาจะเปนรฐบาลกลาง หรอรฐบาลทองถ'น ตองมมลคาข นต'า 5,000,000 SDR

วธการการจดซอจดจาง

GPA 1994 กาหนดรปแบบของการประกวดราคาไว 3 วธ ดงน

1 วธการประกวดราคาแบบเปด (open bidding) เปนวธการประกวดราคาท'อนญาตใหผท'สนใจประมลทกรายท งผเสนอราคาภายในประเทศและตางประเทศสามารถเสนอช'อได

2 วธการประกวดราคาแบบคดเลอก (selective bidding) เปนวธการท'หนวยงานผจดซอจดจางจะเชญผเสนอราคาท'ผานการพจารณาความเหมาะสมเขามาย'นขอเสนอเทาน น โดยหนวยงานผจดซอจดจางจะตองขนบญชผเสนอราคาท'ผานการพจารณารวมท งเผยแพรเง'อนไข คณสมบต พรอมระบระยะเวลาขนบญชไว

3. วธการประกวดราคาแบบจากด (limited bidding) วธน หนวยงานผจดซอจดจางจะเรยกผเสนอราคาจานวนนอยรายมาพจารณา ท งน มกใชในกรณท'จาเปนเทาน น เชนไมมผสนใจเสนอราคาหลงจากประกาศ หรอเปนกรณฉกเฉน เรงดวน หรอมการกอสรางเพ'มเตมจากท'ระบไวในสญญาแรก

5 SDR (Special Drawing Rights) คอ หนวยสทธพเศษถอนเงนสารองระหวางประเทศของกองทนการเงนระหวางประเทศ (International Monetary Fund: IMF) ซ'งกองทนการเงนระหวางประเทศจะกาหนด

อตราแลกเปล'ยนของเงนสกลตางๆ ตอหนวย SDR ไว โดย ณ วนท' 12 มกราคม พ.ศ. 2553 1 หนวย SDR มคาเทากบ 51.971500 บาท




ผท'ตองหามมใหเขารวมประกวดราคา ตองมลกษณะอยางหน'งอยางใดตอไปน

- ลมละลาย หรออยในกระบวนการพทกษทรพย หรอถกระงบการดาเนนกจการ

- มความผด อนเน'องจากการกระทาความผดตอจรรยาบรรณวชาชพ

- ประพฤตผดจรรยาบรรณวชาชพอยางแรง

- เปนหนรฐในเงนคาประกนสงคมหรอในหนคาภาษอากร

การใหแตมตอ (Offset)

เปนมาตรการของ GPA ท'รฐภาคสมาชกอาจพจารณานามาใชเพ'อชวยเหลอผผลตในประเทศของตน หรอเพ'อแกปญหาดลการชาระเงนของตน โดยอาจกาหนดเง'อนไขบางอยาง เชน ใหใชสดสวนของวตถดบท'ผลตในประเทศ (domestic content) การถายทอดเทคโนโลย (licensing of technology) กาหนดเง'อนไขการลงทน หรอขอกาหนดอ'นๆ ซ'งโดยหลกการแลว GPA 1994 ไมใหใชมาตรการน เวนแตสมาชกเปนประเทศกาลงพฒนา และตองใชเฉพาะข นตอนการตรวจคณสมบตผเขาประกวดราคาเทาน น

การคดคาน

หากหนวยงานของรฐผจดซอจดจาง มการปฏบตขดตอขอตกลง ใหผเขาประกวดราคารองคดคานตอหนวยงานผจดซอจดจางน นโดยตรงกอน โดยรฐบาลจะตองจดใหมหนวยงานฝายปกครอง หรอศาลท'เปนอสระจากหนวยงานผจดซอจดจาง เพ'อทาหนาท'พจารณาไตสวนขอเทจจรงและตดสนโดยไมเลอกปฏบต โดยตองมข นตอนท'โปรงใส และอยในกรอบเวลาท'เหมาะสม

นอกจากน ฝายปกครองหรอศาลตองสามารถกาหนดใหมมาตรการเรงดวน เชนการส 'งใหระงบโครงการจดซอจดจางท'มปญหาไวช 'วคราว หรอสามารถส 'งใหแกไขหรอชดใชคาเสยหายใหแกผคดคานได

การกาหนดขอยกเวนรายการสนคาหรอบรการท'ไมอยในกรอบ GPA 1994

แมวา GPA จะระบใหใชกบการจดซอสนคาทกประเภท แตกยงเปดโอกาสใหสมาชกสามารถเจรจาตอรองยกเวนสนคาบางรายการกบประเทศสมาชกบางประเทศได หรอสามารถใหสทธเฉพาะกบสนคาบางรายการสาหรบสมาชกบางประเทศได โดยใหระบไวในเอกสารแนบทายขอตกลง (Annex)

สาหรบสหภาพยโรปไดกาหนดใหสนคาเกษตรอยในรายการยกเวนสาหรบการจดซอจดจางระหวางประเทศภาคสมาชก เวนแตผประกอบการจากสหภาพยโรปจะไดรบประโยชนตางตอบแทนจากภาคสมาชก โดยสหภาพยโรปมการทารายการสงวนสทธเฉพาะกบบางประเทศสมาชก ของ GPA ดงตอไปน

- ผประกอบการจากแคนาดาไมสามารถเขาแขงขนในการจดซอจดจางสนคาประเภทเคร'องจกรพเศษท'ใชในงานอตสาหกรรม เชน อปกรณประมวลขอมลอตโนมตและซอฟตแวรตาง ๆ ท'เก'ยวของ (ยกเวน ADPE Configurations) นอกจากน นยงมเคร'องจกรท'ใชในสานกงาน รวมไปถงอปกรณท'ใช



ในการเกบขอมลตาง ๆ และเคร'องมอส'อสาร เคร'องมอการปองกน และเคร'องมอ Coherent radiation (FSC 58)

- สวนผประกอบการจากประเทศสหรฐอเมรกาจะไมไดสทธในการเขารวมเสนอราคาสาหรบสนคาประเภทอปกรณควบคมการจราจรทางอากาศ

- ผประกอบการจากประเทศอสราเอลและเกาหลใตจะไมไดสทธเขารวมเสนอราคาในสนคาประเภทหมอแปลงไฟฟา ปล �กไฟ สวตชไฟฟา และสายเคเบล

2.4.2 มาตรการการจดซ�อจดจางภาครฐของสหภาพยโรปในกรอบความตกลงทวภาค

ท'ผานมา สหภาพยโรปไดเขาทาความตกลงในระดบทวภาคกบหลายประเทศ เชน ความตกลงกบชล (EU –Chile Association Agreement) ความตกลงกบเมกซโก (EU- Mexico Global Agreement) ความตกลงกบประเทศแคลฟอรม (Cariforum-EC Economic Partnership Agreement) ความตกลงกบแอฟรกาใต (EU- South Africa Trade, Development and Cooperation Agreement) โดยการเจรจาการเปดตลาดการจดซอของภาครฐกบคเจรจาในระดบทวภาคน น สหภาพยโรปใชแนวทางการเจรจาการจดซอจดจางตามแนว GPA 1994 ขององคกรการคาโลก โดยเนนถงขอบเขตของความตกลง (Scope) มลคาข นต'า (Threshold) หลกการประตบตเย'ยงคนชาต (National Treatment) ความโปรงใส (Transparency) วธการประกวดราคา (Tendering Procedure) หลกเกณฑการคดเลอกผชนะการประกวด (Contract Award Criteria) วธการคดคานการประกวดราคา (bid challenge) เปนตน

โดยในรายงานฉบบน จะไดพจารณารายละเอยดของการทาสญญาทวภาค ระหวาง EU - Chile และ EU – CARIFORUM ในประเดนท'สาคญดงน



ประเดน EU - Chile EU - CARIFORUM

1. ขอบเขตการบงคบใช 1. ใชกบการจดซอสนคา และบรการทกประเภท รวมถงการกอสราง ยกเวน

1.1. เปนสญญาระหวางประเทศ วาดวยการดาเนนการรวมกนของคส ญญา การต งกองกาลง หรอเปนสญญาท'ทากบองคการระหวางประเทศ

1.2. เปนการใหความรวมมอระหวางกนท'ไมอยในรปสญญา หรอการชวยเหลอ

1.3. เปนสญญาท'ทาใหไดมา หรอไดเชาซ'งท'ดน ตก หรออสงหารมทรพยพรอมดวยสทธท'เก'ยวเน'องในอสงหารมทรพยน น หรอ

1.4 สญญาซ'งใหไดมาซ'งการออกอากาศ (broadcasting)

1.5 สญญาเก'ยวกบอนญาโตตลาการ หรอสญญาจางแรงงาน

1.6 การทางานวจยหรอพฒนาเพ'อประโยชนของตน 1.7 การใหบรการดานการเงน

2. ใชกบสญญาสมปทานกอสราง

1. ใชกบการจดซอสนคา และบรการทกประเภท รวมถงการกอสราง ยกเวน

1.1. เปนสญญาท'ทาใหไดมา หรอไดเชาซ'งท'ดน ตก ห รอ อ สง หา รมท รพยพ ร อ มดว ย สท ธท'เก'ยวเน'องในอสงหารมทรพยน น

1.2 เปนการใหความรวมมอระหวางกนท'ไมอยในรปสญญา หรอการชวยเหลอดานเงนก

1.3 เปนการใหบรการดานการเงน การคลง การรบฝาก การชาระบญช หน หลกทรพย

1.4 เปนการใหไดมาซ'งการออกอากาศ (broadcasting)

1.5 อนญาโตตลาการ 1.6 สญญาจางแรงงานของราชการ 1.7 การทางานวจยหรอพฒนา 1.8 สญญาเก'ยวกบสนคาเกษตร การสนบสนน

การเกษตร รวมท ง human feeding program อาหาร (food aid)

1.9 สญญาภายในระหวางหนวยงานของรฐ 1.10 สญญาเก'ยวกบความชวยเหลอระหวาง

ประเทศ และการความชวยเหลอดานการพฒนา สญญาเก'ยวกบความชวยเหลอระหวางประเทศวาดวยการต งกองกาลงหรอการต งกาลงทหารนอกดนแดนของคสญญา สญญาซ'งอยภายใตเง'อนไขขององคกรระหวางประเทศ หรอไดร บเงนชวยเหลอ เงนก หรอความชวยเหลอในรปแบบอ'นใด

2. มลคาข นต'า 1. สญญาจดซอสนคาท 'วไป 130,000 SDR 2. สญญาจดจางบรการ (ตามท'กาหนดใน appendix 4) 130,000 SDR 3. สญญากอสราง 5,000,000 SDR

1. สญญาจดซอจดจางสนคาและบรการ 150,000 SDR 2. สญญากอสราง 6,500,000 SDR

3. หลกการท'ใช 1. หลก National Treatment 2. หลก Non-Discrimination

กลาวคอตองไมเลอกปฏบตกบผประกอบการท'จดต งในประเทศ แตกตางไปจากผประกอบการท'จ ดต งในประเทศท'มผถอหนเปนตางชาต หรอเปนคนของประเทศคสญญา

3. หลก Transparency คสญญาตองประกาศกฎเกณฑ ระเบยบ ขอกาหนด รวมถงขอสญญามาตรฐาน ท'เก'ยวของกบการจดซอจดจาง รวมท งการแกไขกฎเกณฑและขอกาหนดเหลาน น

1. National Treatment 2. Transparancy คสญญาตองประกาศกฎเกณฑ ระเบยบ ขอกาหนด รวมถงขอสญญามาตรฐาน ท'เก'ยวของกบการจดซอจดจาง รวมท งการแกไขกฎเกณฑและขอกาหนดเหลาน น

4. การใหแตมตอ คสญญาจะตองไมใหแตมตอ (offset) หรอใหประโยชนในฐานะคนชาต (national preference) แกผประกอบการใน



ประเดน EU - Chile EU - CARIFORUM ข นตอนของการพจารณาคณสมบต หรอในข นตอนของการพจารณาขอเสนอ หรอในข นตอนการตดสนผชนะ

5. วธการประมล ม 2 วธ โดยใหเปนไปตามกระบวนการภายในของคสญญา คอ 1. แบบ Open Tendering Procedures

ซ'งผท'สนใจเขาประกวดราคาทกคนสามารถย'นขอเสนอได

2. แบบ Selective Tendering Procedures คอเฉพาะผสนใจท'ผานการกรองคณสมบตเทาน น ถงจะไดรบเชญเขารวมประกวดราคา

3. แบบอ'น ท งนตามเง'อนไขท'กาหนด เชนตองใชเทคนค พเศษ หรอความงดงามทางศลปะ หรอตองทาโดยเรงดวน หรอตองทาโดยตอเน' องโดยผประกวดราคาเจาเดม

ม 3 วธ 1. แบบเปด (open Tendering Procedures) ซ'งผท '

สนใจเขาประกวดราคาทกคนสามารถย'นขอเสนอได

2. แบบ Restricted Tendering Procedures คอเฉพาะผสนใจท'ผานการกรองคณสมบตเทาน น ถงจะไดรบเชญเขารวมประกวดราคา

3. แบบ Limited Tendering Procedures จะใชเฉพาะ ในกรณท'กาหนดในความตกลง เชน - ไมมผประกวดราคาท'เหมาะสมเขาประกวด

ราคา หรอ - ตองใชเทคนค หรอความงามเปนพเศษ หรอ - กรณตองมการปกปองการใชสทธแตเพยงผ

เดยว (Exclusive right) หรอ - มความจาเปนเรงดวนท'ไมอาจคาดการณได

ลวงหนา หรอ - เปนการจดซอจดจางเพ'มจากของเดม หรอ

ตอ เน' องจากของเดม หรอคลายคลงกบของเดม

- จดซอจดจางตามตนแบบ Prototype - เปนการซอสนคาใน commodity market - ในกรณท'เปนการประกวดราคาดานออกแบบ

(design) หากมผเขารวมประกวดท'นาพอใจ ผเขารวมประกวดกจะไดร บเชญใหเขามาประกวดราคาอก

- เปนการจดซอท'มผลประโยชนสงแตเปนไป เฉพาะในโอกาสพเศษท'เปนชวงระยะเวลาอนส น เชนมการลมละลาย มการชาระบญช

6. การคดเลอก 1. ตองไมเลอกปฏบตระหวางผประกวดราคาทองถ'น กบผประกวดราคาของประเทศคสญญา

2. ตองไมกาหนดเง'อนไขใหผประกวดราคาท'จะเขารวมประมลตองเปนผท'เคยชนะการประมลหรอเคยไดรบงานในประเทศผจดซอจดจางมากอน

3. ตองไมเปนบคคลท'มลกษณะตองหาม เชน ลมละลาย หรอตองคดอาญา

4. หนวยงานผจดซอจดจางอาจทารายช'อผประกวดราคาท'มคณสมบตครบถวนกได โดยตองมการประกาศรายช'อและดาเนนการตามท'กาหนดในความตกลง

1. ตองม 'นใจวามการประกาศเง'อนไข คณสมบตและวธการในการคดเลอกลวงหนา

2. ตองไมกาหนดเง'อนไขใหผประกวดราคาท'จะเขารวมประมลตองเปนผท'เคยชนะการประมลหรอเคยไดรบงานในประเทศผจดซอจดจางมากอน

3. การประเมน ตองพจารณาความสามารถทางดาน การเงน การคา และ เทคนค

4. ตองไมเปนบคคลท'มล กษณะตองหาม เชน ลมละลาย แจงความเทจ หรอตองคดอาญารายแรง

5. หนวยงานผจดซอจดจางอาจทารายช'อผประกวดราคาท'มคณสมบตครบถวน (multi-use list) กได โดยจะมการประกาศรายช'อแบบปตอปและหากเปนการประกาศทางอเลกทรอนกส กตองมการคงรายช'อดงกลาวไวในระบบตลอดเวลา



ประเดน EU - Chile EU - CARIFORUM เพ'อใหสามารถเขาถงและตรวจดได

7. การประกาศเชญชวน คส ญญาควรกระตนใหหนวยงานผจ ดซอจดจางจดทาแผนการจดซอจดจางประจาป ทกป และประกาศใหผสนใจทราบ

8. การคดเลอกผชนะ ควรพจารณาจากผท' เสนอราคาต' าสด หรอผท' ใหประโยชนสงสด (ในกรณท'มการระบไวในขอกาหนดชดเจนแลววาจะคดเลอกโดยกฎเกณฑน)

ควรพจารณาจากผท'เสนอราคาต'าสด หรอผท'ใหประโยชนสงสด (ในกรณท'มการระบไวในขอกาหนดชดเจนแลววาจะคดเลอก โดยกฎเกณฑน)

9. การคดคาน 1. ควรดาเนนการโดยหนวยงานท'เปนกลาง และเปนอสระ ในกรณท'ผพจารณาคาคดคานมใชศาล กจะตองมกระบวนการพจารณาท'คลายคลงกนกบศาล

2. ในการคดคาน อาจมการขอมาตรการคมครองช 'วคราวฉกเฉน โดยการส 'งระงบกระบวนการจดซอจดจางท'ไมชอบ หรอใหมการแกไขการกระทาผดตามท'กาหนดในขอตกลง โดยอาจใหมการชดใชคาเสยหาย ซ'งอาจจากดเพยงคาเตรยมเอกสารในการประมลและการคดคาน

1. ควรดาเนนการโดยหนวยงานท'เปนกลางและเปนอสระในทางปกครอง หรอในทางศาล เพ'อพจารณาขอโตแยง

2. ในกระบวนการพจารณาคาคดคาน ควรมการออกมาตรการคมครองช 'วคราวฉกเฉน เพ'อแกไขการกระทาผด

10. การใหความชวยเหลอดานเทคนค

1. แลกเปล'ยนประสบการณและขอมลซ'งกนและกนเก'ยวกบหลกปฏบตท'ดและกรอบของการดาเนนงาน

2. จดใหมและคงไวซ'งระบบในการอานวยความสะดวกในการดาเนนการในเร'องการจดซอจดจางภาครฐน

3. จดใหมระบบการอานวยความสะดวกในการเผยแพรขอมลโอกาสในการจดซอจดจางแบบ on - line รวมท งกระบวนการจดซอจดจางเพ'อการกระจายขอมลในภมภาค ใหผประกอบการท งหลายทราบ

10. ขอยกเวน ขอตกลงน อาจไมมผลใชบงคบ ในกรณท'คสญญาตองดาเนนมาตรการใดๆ อนเก'ยวเน'องกบการรกษาความสงบเรยบรอยและศลธรรมอนดของประชาชน การปกปองชวตและสขอนามย การปกปองชวตของสตวและพช การปกปองทรพยสนทางปญญา การปกปองสนคาหรอบรการท'ทาโดยคนพการ หรอองคกร philanthropic หรอ นกโทษ

ขอตกลงน อาจไมมผลใชบงคบ ในกรณท'คสญญาตองดาเนนมาตรการใดๆ อนเก'ยวเน'องกบการรกษาความสงบเรยบรอย การปกปองสนคาหรอบรการท'ทาโดยคนพการ หรอองคกรการกศล หรอ นกโทษ



2.4.3 ขอเรยกรองของสหภาพยโรปภายใตกรอบความตกลงทวภาคระหวางสหภาพยโรปและอาเซยน (ASEAN – EU FTA)

ในเร'องของการจดซอจดจางภาครฐน น สหภาพยโรปมความสนใจในตลาดของภาครฐของอาเซยนอยไมนอย เน'องจากขนาดของตลาดภาครฐของอาเซยนโดยรวมท'มขนาดใหญ อกท งสหภาพยโรปเอง กมศกยภาพในการสงออกสนคาหรอบรการท'เปนท'ตองการของภาครฐในแถบภมภาคน ไมวาจะเปนอปกรณ หรอบรการเก'ยวกบขนสง โครงสรางพนฐาน การออกแบบ และงานสาธารณะอ'นๆ อยางไรกด ในกรอบการเจรจาการเปดเสรการจดซอจดจางภาครฐท'สหภาพยโรปทากบประเทศคสญญาอ'นๆ ท'ผานมาน น จะเหนวาเปนขอเรยกรองท'มความสอดคลองกบหลกการในกรอบการจดซอภาครฐภายใตองคการการคาโลก (GPA) โดยมไดมการเพ'มขอเรยกรองใหมากขนแตประการใด ดงน น จงเปนท'คาดหมายไดวา การเจรจาขอตกลงทวภาคระหวางอาเซยนและสหภาพยโรป รวมถง การเจรจาขอตกลงทวภาคระหวางไทยกบสหภาพยโรป ในกรอบของการจดซอจดจางภาครฐน น สหภาพยโรปจะผลกดนใหอาเซยนและไทยใชมาตรฐานเดยวกนกบ GPA

อยางไรกตาม จากการวเคราะหความพรอมของรฐบาลในแตละประเทศสมาชกอาเซยน เหนวา สหภาพยโรปคงไมสามารถผลกดนใหมการเปดเสรการจดซอภาครฐในภมภาคนไดโดยงาย เน'องจากความแตกตางกนของระดบการพฒนาการจดซอจดจางในแตละประเทศ ปญหาของความโปรงใสในการดาเนนการ ความแตกตางกนของกฎหมายและกฎระเบยบภายใน อกท งรฐบาลของประเทศอาเซยนสวนใหญยงมความตองการท'จะสงวนสทธในการกากบดแลบรการสาธารณะท'เก'ยวกบความจาเปนข นพนฐานเอาไวอกดวย

2.5 กฎหมายและมาตรการการจดซ�อจดจางภาครฐของไทย

กฎหมายจดซอจดจางภาครฐของไทยท'สาคญคอ ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 และระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสดดวยวธการทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2549 ซ'งใชบงคบกบการจดซอจดจางของหนวยงานราชการโดยท 'วไป แตหากเปนการจดซอจดจางขององคกรปกครองสวนทองถ'นในระดบองคการบรหารสวนตาบล จะอยภายใตระเบยบของกระทรวงมหาดไทยวาดวยการพสดขององคการบรหารสวนตาบล พ.ศ. 2538

ในกรณของรฐวสาหกจของไทยโดยท 'วไปน น การจดซอจดจางจะไมอยในบงคบของระเบยบท'ใชกบหนวยงานของรฐดงกลาวขางตน โดยรฐวสาหกจแตละแหงกจะมการรางระเบยบการจดซอจดจางเปนของตนเอง แตโดยสวนใหญจะอาศยหลกการตามท'กาหนดในระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 โดยอาจมการแกไขเปล'ยนแปลงเลกนอย เพ'อใหมความคลองตวในทางปฏบต เน'องจากรฐวสาหกจทกแหงยงคงตองใหสานกงานตรวจเงนแผนดนเปนผสอบบญชตามพระราชบญญตการตรวจเงนแผนดน พ.ศ. 2522 และระเบยบวาดวยการบญชและการเงนของรฐวสาหกจ พ.ศ. 2520

นอกจากระเบยบปฏบตในการจดซอจดจางของหนวยงานของรฐ และรฐวสาหกจดงกลาวขางตนแลว กยงมกฎหมายภายในท'เก'ยวของในกรณเกดการทจรตในการประกวดราคา โดยเฉพาะอยางย'งการสมยอมราคา หรอท'เรยกกนวาการฮ วประมล ซ'งถอวาเปนความผดตามพระราชบญญตวาดวยความผดเก'ยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2522



2.6 พนธกรณเร�องจดซ�อจดจางภาครฐของไทยในกรอบความตกลงพหภาคและทวภาค

2.6.1 พนธกรณเร�องการจดซ�อจดจางภาครฐของไทยในกรอบความตกลงพหภาค

สาหรบการจดซอจดจางภาครฐของประเทศไทยในขณะนน น ในระดบพหภาค ไทยยงมไดเขารวมเปนสมาชกของความตกลงการจดซอโดยรฐภายใตองคกรการคาโลก (WTO Government Procurement Agreement; GPA) ในกรอบของ GPA 1994 แตอยางไรกด ภาครฐของไทยไดมการศกษากรอบของ GPA 2007 เพ'อการเตรยมความพรอม โดยทาการวเคราะหประโยชนและผลกระทบท'อาจเกดขนจากการเขารวมเปนภาคสมาชกภายใตกรอบใหมดงกลาว

ดวยเหตท'ไทยยงมไดเขาเปนภาคของ GPA ในการจดซอจดจางภาครฐของไทยกยงคงใชกฎหมายภายใน คอ ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 และ ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสดดวยวธการทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2549 แตท งน ท งน น ประเทศไทยอยระหวางการศกษาแนวทางท'จะเขารวมเปนภาคสมาชกของ GPA

2.6.2 มาตรการการจดซ�อจดจางภาครฐของไทยในกรอบความตกลงทวภาค

ในสวนของการตกลงเก'ยวกบการจดซอจดจางภาครฐในระดบทวภาค ท'ผานมาประเทศไทยไดทาขอตกลงดงกลาวกบ 3 ประเทศ คอ ออสเตรเลย นวซแลนด และญ'ปน ภายใตความตกลงทวภาคการเปดการคาเสร โดยเนอหาสวนใหญไมมการระบรายละเอยดในเร'องนมากนก เน'องจากปญหาเร'องความพรอมในการแขงขนของผประกอบการไทย โดยคงใหเปนเร'องของการรวมมอในอนาคต และการแลกเปล'ยนขอมล กฎหมาย และระเบยบท'เก'ยวของ ดงจะยกตวอยางความตกลงท'ไทยทากบออสเตรเลย และญ'ปนดงตอไปน



ประเดน ไทย –ออสเตรเลย ไทย-ญ�ป น

1. การจดต งคณะทางาน มการจดต งคณะทางานซ'งประกอบไปดวยผแทนภาครฐของท งสองประเทศ คณะทางานจะพบปะกนอยางสม'าเสมอ โดยจะตองมการรายงาน ตอคณะทางานรวม FTA ภายใน 12 เดอน หลงจากขอตกลงมผลบงคบ พรอมท งเสนอแนะขอบเขตของการนาเร'องการจดซอโดยรฐรวมไวในขอตกลง

มการจดต งคณะอนกรรมการวาดวยการจดซอจดจางโดยรฐ โดยองคประกอบและวนเวลาสถานท'ประชม จะไดตกลงกน หนาท'ของอนกรรมการ - หารอประเดน และวถทางสงเสรมความรวมมอเพ'อผลประโยชนรวมกน - รายงานผลการพจารณาของอนกรรมการตอคณะกรรมการรวม (Joint Committee) ซ'งจดต งขนตามขอ 13 ของความตกลง JTEPA อนประกอบไปดวยผแทนของรฐบาลของคภาค - ปฏบตหนาท'อ'นตามท'ไดรบมอบหมาย

2. หลกการ คสญญาตกลงท'จะสงเสรมหลกการความโปรงใส ความคมคาของเงน การแขงขนอยางเปดกวาง การปฏบตอยางเปนธรรม และการไมเลอกปฏบต

3. การแลกเปล'ยนขอมลในเร'องการจดซอจดจางภาครฐ

คส ญญาจะแลกเปล'ยนขอมลเก'ยวกบกฎหมาย (laws) ระเบยบ (regulation) นโยบาย (policies) และแนวทางปฏบต (practices) ระหวางกนในเร'องของการจดซอจดจางภาครฐ

คส ญญาจะแลกเปล'ยนขอมลเก'ยวกบกฎหมาย ขอบงคบ นโยบาย และแนวทางปฏบตของแตละฝายในเร'องการจดซอจดจางภาครฐ รวมถงการเปล'ยนแปลงท'เกดขนในระบบการจดซอจดจางภาครฐดงกลาว ภายในขอบเขตท'กฎหมายอนญาต เปนภาษาองกฤษ โดยจะแตงต ง ศนยกลางการตดตอ (Contact Point) ของคสญญาแตละฝาย เพ'อการแลกเปล'ยนขอมลและเพ'อใหขอมลแกผประกอบการของคส ญญาแตละฝายเก'ยวกบโอกาสในการการจดซอจดจางภาครฐ

4. การระงบขอพพาท ไมใหนาเร'องการระงบขอพพาทในความตกลงนมาใช เวนแตจะมการใหอานาจในการเจรจาเพ'มเตมของคณะทางาน

จะสงเกตเหนวา เร'องการจดซอจดจางภาครฐของไทย ยงไมมพฒนาการอยางในยโรป เน'องจากไทยยงมไดเขาเปนสมาชก GPA และยงคงบงคบใชกฎหมายภายในของตน ซ'งอาจจะยงมขอบงคบบางขอท'ขดตอ หรอไมเปนไปตามมาตรฐานของการจดซอจดจางภาครฐภายใตกรอบพหภาค หรอในกรอบขององคการการคาโลกดงกลาว นอกจากน จะเหนวา ในการเจรจาในระดบทวภาคท'ผานมา ไทยยงไมพรอมท'จะเปดตลาดการจดซอจดจางภาครฐของตนใหกบตางชาตซ'งเปนคสญญา โดยในขอบทน จงยงไมมรายละเอยดของการผกพนระหวางกน โดยคงเนนเพยงการใหความรวมมอแลกเปล'ยนขอมล การต งคณะทางานระหวางคสญญาเพ'อ ศกษาความพรอมกอนมการบงคบใชขอบทนเทาน น



2.7 เปรยบเทยบกฎหมายจดซ�อจดจางของไทยกบขอเรยกรองของสหภาพยโรปภายใตกรอบ GPA 1994 และ GPA 2007

ในการเตรยมความพรอมในการเจรจาทวภาคกบสหภาพยโรป ไทยควรศกษากรอบ GPA 1994 และ GPA 2007 เปรยบเทยบกบระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 ท'ใชเปนการท 'วไปในการจดซอ จดจางภาครฐ เพ'อพจารณาเตรยมปรบปรงแกไขกฎหมายภายในใหสอดคลองกบมาตรฐานสากล อกท งเพ'อรบมอกบขอเรยกรองของสหภาพยโรป หากตองการใหไทยใชกรอบ GPA ในการเปดเสรการจดซอจดจางภาครฐ เชนเดยวกบท'สหภาพยโรปเรยกรองกบประเทศคเจรจาทวภาคอยาง ชล และประเทศแถบคารบเบยน

ในการเปรยบเทยบกฎหมายไทย และ GPA จะไดพจารณาประเดนหลกท'สาคญ ดงตอไปน

(1) หลกการ

GPA 1994 และ GPA 2007

มหลกการท'สาคญ คอ หลกการเปดเผยโดยเฉพาะขอมลท'สาคญ (Openess) และหลกความโปรงใส (Transparency) โดยหนวยงานของรฐ ตองมการเปดเผยขอมลการประกวดราคาเปนการท 'วไป พรอมท งกฎระเบยบท'เก'ยวของ รวมท งตองมกระบวนการประกวดราคาท'โปรงใส ตรวจสอบได และผท'ถกกระทบสทธสามารถคดคานได นอกจากนยงมพนฐานบนหลกการไมเลอกปฏบต (Non-discrimination) และหลกปฏบตเย'ยงคนชาต (National Treatment) โดยหนวยงานของรฐผจดซอจดจางจะตองไมเลอกปฏบต เพราะเหตแหงสญชาตของผประกวดราคาหรอผคา กลาวคอตองไมเลอกปฏบตระหวางผประกวดราคาหรอผคานอกประเทศ ตางกบผประกวดราคาหรอผคาในประเทศ และตองปฏบตตอผประกวดราคาหรอผคาท'จดทะเบยนจดต งในประเทศเทาเทยมกน ไมวาผประกวดราคาหรอผคาซ'งจดทะเบยนจดต งภายในประเทศน น จะมสดสวนผถอหนเปนคนตางชาตหรอไม ท งน รวมถงการไมเลอกปฏบตตอสนคาและบรการดวย ไมวาสนคาน นจะมแหลงกาเนดจากท'ใด

ความไมสอดคลองกบกฎหมายไทย

ภายใตระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 ของไทย มพนฐานหลกการเดยวกนกบ GPA ในสวนของการเปดเผยขอมลและกระบวนการพจารณาท'โปรงใส แตอยางไรกด อาจมบทบญญตบางสวนท'ขดตอหลกการไมเลอกปฏบต (Non-discrimination) และหลกปฏบตเย'ยงคนชาต (National Treatment) ดงตอไปน

- การกาหนดใหใชพสดท'ผลตในประเทศและกจการของคนไทย6 โดยขอ 16 ของระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 กาหนดขอหาม ในการกาหนดรายละเอยดหรอคณลกษณะของพสดท'หนวยงานของรฐตองการจดซอไววา หามหนวยงานราชการกาหนดรายละเอยดของพสด ท'มผลเปนการ กดกนผผลตหรอผขายท'ผลตในประเทศไทยหรอเปนกจการของคนไทยไมใหสามารถแขงขนในการเสนอราคากบทางราชการได นอกจากน ยงมการกาหนดใหระบความตองการพสดท'ทาในประเทศไทยเทาน น ในกรณท'

6 ดรายละเอยด ในหมวดท' 2 การจดหา สวนท' 2 การซอการจางของระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535



พสดท'ตองการซอ หรอตองการจางทา เปนพสดท'มผไดรบใบอนญาตแสดงเคร'องหมายมาตรฐาน ประเภท ชนด หรอขนาดเดยวกน และมผผลตต งแต 3 รายขนไป

- การจดซอจดจางโดยวธท'เรยกวา วธกรณพเศษ7 ซ'งกาหนดใหหนวยงานของรฐตองจดซอพสดท'สวนราชการ รฐวสาหกจ หรอหนวยงานของรฐตามกฎหมายทองถ'นเปนผผลตหรอทางานจางน นเอง โดยไดรบการอนมตจากนายกรฐมนตร หรอกรณท'มกฎหมาย มมตคณะรฐมนตรกาหนดใหจดซอพสดประเภทใดจากหนวยงานของราชการโดยวธกรณพเศษ

- การกาหนดใหหนวยงานราชการตองจดซอยาและเวชภณฑ(ท'ไมใชยา) จากองคการเภสชกรรม หากยาท'องคการเภสชกรรมจาหนายน น มราคาสงกวาราคากลางของยาสามญช'อเดยวกน ไมเกนรอยละ 38

- การจางท'ปรกษา ระเบยบพสดกาหนดใหสงเสรมท'ปรกษาไทย9 โดยใหมการขนทะเบยนท'ปรกษาไทยไวกบกระทรวงการคลง และกาหนดใหหนวยงานราชการไทยจางท'ปรกษาไทยเปนหลก (Lead Firm) ในกรณท'จางนตบคคล เวนแตไดรบการยนยนเปนหนงสอจากศนยขอมลท'ปรกษาไทยวาไมมท'ปรกษาไทยในสาขาบรการหรองานน น และยกเวนในกรณท'การจางท'ปรกษาดาเนนการโดยเงนชวยเหลอ หรอเงนกท'กาหนดใหใชการจางโดยวธอ'น อยางไรกด การจางท'ปรกษาตางประเทศ กรณท'ไมใชเพราะเงนชวยเหลอ หรอเงนก จะตองมคนไทยรวมงานอยดวย ไมนอยกวารอยละ 50 ของจานวนคน-เดอน (Man-Months) เวนแตสาขาท'ไมอาจจางคนไทยได กใหขออนมตตอคณะกรรมการวาดวยพสด

(2) วธการจดซ�อจดจาง


กาหนดวธจดซอจดจางไว 3 วธ คอ

- การจดซอจดจางแบบเปด (open tendering)

- การจดซอจดจางแบบคดเลอก (selective tendering)

- การจดซอจดจางแบบจากด (limited หรอ single biding)


ในขณะท'ระเบยบพสดของไทย กาหนดวธจดซอจดจางไวถง 6 วธ คอ

- วธตกลงราคา คอการซอหรอการจางท'เจาหนาท'พสดของรฐสามารถตดตอตกลงราคากบผขายหรอผรบจางโดยตรง โดยหวหนาพสดสามารถจดซอจดจางไดเอง ภายใตวงเงนท'ไดรบความเหนชอบจากหวหนาหนวยราชการน นแลว โดยการจดซอจดจางประเภทนคร งหน'ง จะมราคาไมเกน 100,000 บาท

7 การจดซอจดจางตาม ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 มอย 6 วธ คอ วธตกลงราคา วธสอบราคา วธประกวด

ราคา วธประมลดวยระบบอเลกทรอนกส วธพเศษ และวธกรณพเศษ 8 ขอ 60- ขอ 64 ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 9 ขอ 74 – ขอ 76 ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535



- วธสอบราคา คอการซอหรอการจางท'เจาหนาท'พสดตองสงเอกสารสอบราคาใหกบผมอาชพขายหรอรบจางในงานหรอพสดท'ตองการจางโดยเฉพาะ โดยจดสงใหมากรายท'สด เพ'อเชญชวนใหเขาเสนอราคา โดยวธนจะใชกบการซอหรอการจางคร งหน'งซ'งมราคาเกน 100,000 บาท แตไมเกน 2,000,000 บาท

- วธประกวดราคาราคา คอการซอหรอการจางท'เจาหนาท'พสดตองปดประกาศ ประกวดราคาโดยเปดเผย รวมท งการประกาศทางวทยกระจายเสยง และประกาศหนงสอพมพ โดยวธนจะใชกบการซอหรอการจางคร งหน'ง ซ'งมราคาเกน 2,000,000 บาท

- วธพเศษ ไดแก การซอหรอการจางคร งหน'ง ซ'งมราคาเกน 100,000 บาท และใหทาไดเฉพาะกรณท'กาหนดในระเบยบพสด กรณหน'งกรณใด ดงน คอ

* เปนพสดท'จะขายทอดตลาดโดยสวนราชการ ราชการสวนทองถ'น รฐวสาหกจ หรอองคการระหวางประเทศ เปนพสดท'ตองซอเรงดวน หากลาชาจะเสยหายแกราชการ

* เปนพสดเพ'อใชในราชการลบ เปนพสดท'มความตองการใชเพ'มขนในสถานการณท'จาเปน

* เปนพสดท'มความจาเปนตองใชเพ'มขนในสถานการณท'จาเปน เรงตวน เพ'อประโยชนของสวนราชการและจาเปนตองซอเพ'ม

* เปนพสดท'มความจาเปนตองซอจากตางประเทศ

* เปนพสดท'โดยลกษณะของการใชงาน มขอจากดทางเทคนคท'ตองระบย'หอเปนการเฉพาะ

* เปนพสดท'เปนท'ดน ส'งกอสรางซ'งจาเปนตองซอเฉพาะแหง

- วธกรณพเศษ ไดแก การซอหรอการจางจากสวนราชการ ราชการสวนทองถ'น รฐวสาหกจท'เปนผผลตพสดหรอทางานจางเอง หรอมกฎหมายหรอมตคณะรฐมนตรกาหนดใหซอหรอจาง

- วธประมลดวยระบบอเลกทรอนกส คอ วธการประกวดราคาท'ใชระบบอเลกทรอนกสเปนเคร'องมอในการแขงขนประกวดราคา ภายในเวลาและสถานท'ท'กาหนด

จะเหนวา วธการจดซอจดจางของไทย แตกตางกบวธการจดซอจดจางในกรอบ GPA อยางมนยสาคญ โดยการจดซอจดจางในกรอบ GPA จะต งอยบนพนฐานของการเปดโอกาสใหผเสนอราคาเขารวมเสนอราคา โดยเปดเปนการท 'วไป หรอเปดใหเฉพาะผท'ผานการคดเลอก หรอเฉพาะไมก'รายในกรณท'จาเปนฉกเฉน แตการจดซอจดจางของไทย การเลอกใชวธในการจดซอจดจางจะขนอยกบวงเงนในการจดซอจดจางเปนสาคญ ตามดวยเง'อนไขอ'นๆ ตามแตท'ระเบยบพสดกาหนดในแตละวธท'ใช

(3) มลคาการจดซ�อจดจาง


จะกาหนดเปนมลคาข นต'า ตามประเภทของการจดซอจดจาง เชน หากเปนการจดซอสนคาหรอบรการ โดยรฐบาลกลาง จะตองทาการจดซอภายใตกรอบ GPA กตอเม'อ มลคาการจดซอมากกวา 130,000 SDR หากเปนงานกอสราง จะตองดาเนนการภายใตกรอบ GPA กตอเม'อ มลคางานมากกวา 5,000,000 SDR




สาหบระเบยบพสดของไทย มลคาการจดซอจดจางเปนตวกาหนดวธการจดซอจดจาง เชน หากการจดซอจดจาง หรอการกอสราง มมลคามากกวา 2,000,000 บาท ไมวาจะดาเนนการโดยรฐบาลสวนกลาง หรอสวนทองถ'น จะตองใชวธการประกวดราคา โดยใชวธการอเลกทรอนกส

(4) การคดคาน


กาหนดวธการคดคานไวอยางชดเจน โดยใหผคดคานรองเรยนตอหนวยงานท'ทาการจดซอจดจางกอน โดยรฐจะไดจดใหมหนวยงานปกครอง หรอศาลทาหนาท'พจารณาไตสวนขอเทจจรงและตดสนตอไปในกรณท'ตกลงกนไมได นอกจากน ฝายปกครอง หรอศาลตองมการกาหนดมาตรการเรงดวนไวบรรเทาความเสยหายใหแกผคดคาน เชนการส 'งใหระงบโครงการช 'วคราว หรอส 'งใหแกไข หรอชดเชยคาเสยหายใหผคดคานได


ระเบยบพสดของไทยไมมการระบกระบวนการคดคานไวในระเบยบฯ แตมกจะกาหนดไวในเอกสารประกวดราคา (Term of Reference) วาหากมผคดคานผลการประกวดราคาอาจรองตอหนวยงานท'จดใหมการจดซอจดจางดงกลาวกอน แตหากยงตกลงกนไมได กตองดาเนนการภายใต พ.ร.บ. วธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2539 โดยย'นเร'องขอใหศาลปกครองพจารณาวนจฉย ท งน เน'องจากคาส 'งของหนวยงานราชการในเร'องการประกวดราคาน นถอเปนคาส 'งทางปกครอง

ในเร'องของการกาหนดโทษ ระเบยบพสดของไทย แมจะมการกาหนดโทษของเจาพนกงานของรฐ กรณทจรตในการจดซอจดจาง หรอทานอกกรอบอานาจ แตกใหถอเปนความผดทางวนยตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการหรอตามกฎหมายเฉพาะของสวนราชการ สวนโทษทางอาญาหรอโทษทางแพงไมมการกาหนดไวในระเบยบพสด แตในทางปฏบตความผดทางอาญากตองเปนไปตามประมวลกฎหมายอาญา ในสวนความผดตอตาแหนงหนาท'ราชการ และ ความผดทางแพงกเปนไปตาม พ.ร.บ. ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท' พ.ศ. 2539 สาหรบเอกชน นอกจากความผดในประมวลอาญาแลว หากเปนกรณมการสมยอมราคา กจะผด พ.ร.บ. วาดวยความผดเก'ยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2542 อกดวย

(5) การใหแตมตอ

GPA 1994

หามมใหใชแตมตอ แตมขอยกเวนสาหรบประเทศกาลงพฒนาในชวงเปล'ยนผาน


ระเบยบพสดของไทย ไมมบทบญญตกาหนดเร'องแตมตอนไวโดยตรง แตมการแฝงเร'องการใหแตมตอไวในเร'องของการสนบสนนใหหนวยงานราชการใชพสดท'ผลตในประเทศหรอเปนกจการของคนไทย ในกรณการจดซอพสดท'มมาตรฐานอตสาหกรรม ซ'งโรงงานของไทยสามารถผลตได หรอในกรณการจดซอพสด



ประเภทอ'น กใหโอกาสหนวยงานราชการเขาตอรองราคาผประกอบการท'เสนอราคาผลตภณฑท'ผลตในประเทศไทย หรอผประกอบการไทย ท'อาจเสนอราคาสงกวาผลตภณฑท'ผลตในตางประเทศ หรอผประกอบการตางประเทศไมเกนรอยละ 5 ของผเสนอราคาต'าสดกอน โดยหากราคาตอรองกบผประกอบการดงกลาวสามารถลดลงกวาราคาท'เสนอต'าสดไมเกนรอยละ 3 กใหจดซอจากผประกอบการรายน น หรอในกรณการจดซอยาและเวชภณฑ กมการกาหนดใหหนวยงานราชการจดซอยาหรอเวชภณฑจากองคการเภสชกรรมตามเง'อนไขท'กาหนด

2.8 ผลกระทบในกรณประเทศไทยยอมรบหลกการจดซ�อจดจางภาครฐตามท�สหภาพยโรป เรยกรองกบประเทศทวภาคอ�น

จากขอมลดงกลาวขางตน ในการเจรจาทวภาคระหวางไทยกบสหภาพยโรป หากประเทศไทยยอม ตกลงผกพนตามขอเรยกรองของสหภาพยโรปท'มตอคสญญาทวภาคท'ผานมา เชน ชล และประเทศแถบ คารบเบยน และตามขอผกพนของความตกลงพหภาค อยางเชน GPA 1994 ขององคกรการคาโลก กอาจจะทาใหเกดผลกระทบในทางลบตอประเทศไทยไมนอย เน'องจากการจดซอจดจางภาครฐของไทยยงไมไดมการพฒนาระบบใหเปนมาตรฐานตามแบบสากล โดยในการศกษานจะไดแสดงการวเคราะหเปรยบเทยบขอเรยกรองของ สหภาพยโรปท'ไดมตอประเทศคสญญาทวภาคอ'น กบขอจากดของกฎหมายไทยในการจดซอจดจางภาครฐ คอระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 เพ'อเปนแนวทางในการพจารณาความพรอมในการเขาสการเจรจาทวภาคในกรอบของการจดซอจดจางภาครฐกบสหภาพยโรป

ประเดน ขอเรยกรองของสหภาพยโรป

ในทวภาค ขอจากดในระเบยบพสดของ

ไทย แนวทางพจารณา

1. หลกการท'ใช 1. หลกปฏบตเย'ยงคนชาต National Treatment 2. หลกการไมเลอกปฏบต Non- Discrimination กลาวคอตองไมเลอกปฏบตระหวางผประกอบการนอกประเทศและผประกอบการในประเทศ ตลอดจน ไมเลอกปฏบตกบผประกอบการท'จดต งในประเทศ แตกตางไปจากผประกอบการท'จดต งในประเทศท'มผถอหนเปนตางชาต หรอเปนคนของประเทศคสญญา 3. หลกความโปรงใส Transparency คสญญาตองประกาศกฎเกณฑ ระเบยบ ขอกาหนด รวมถงขอสญญามาตรฐาน ท'เก'ยวของกบการจดซอจดจาง รวมท งการแกไขกฎเกณฑและขอกาหนดเหลาน น

1 วางหลกเร'องความโปรงใส (Transparency) ไวแตอาจไมเปน ไปตามหลกปฏบตเย'ยงคนชาต (Transparancy) และ หลกการไมเลอกปฏบต (Non-Discrimination) เน'องจากยงมขอบทในเร'องของการใชพสดท'ผลตในประเทศไทยและกจการของคนไทย และการสนบสนนการจางท'ปรกษาไทย

หากมการเปดเจรจาทวภาคกบสหภาพยโรป ไทยอาจตองมการแกไขระเบยบ โดยยกเลกการกาหนดในหนวยงานราชการไทยตองจดซอจดจางพสดจากบรษทไทย หรอวาจางท'ปรกษาไทย โดยเฉพาะอยางย'ง ในเร'องยาและเวชภณฑ ซ'งสหภาพยโรปใหความสนใจ อาจตองมการยกเลกขอกาหนดท'ใหหนวยงานราชการซอยาจากองคการเภสชกรรม



ประเดน ขอเรยกรองของสหภาพยโรป ในทวภาค

ขอจากดในระเบยบพสดของไทย

แนวทางพจารณา

2. มลคาข นต'า 1. สญญาจดซอสนคา-บรการท 'วไป

ประมาณ 130,000 150,000 SDR10

(6,756,295 บาท –7,795,725 บาท ) 2.. สญญากอสราง 5,000,000 – 6,500,000 SDR (259,857,500 – 337,817,750 บาท)

มลคาข นต'าขนอยกบวธการจดซอจดจาง ท'ระเบยบพสดกาหนด ซ'งมท งสน 6 วธ โดยมมลคาข นต'า ต งแตไมเกน 100,000 บาท ถง เกน 2,000,000 บาท

โดยหลกการแลว การจดซอจดจางโดยหนวยงานของรฐตองอยภายใตระเบยบพสดทกกรณ แมจะมมลคาการจดซอจด จ า งท' ต' า ก ว า 1 0 0 , 0 0 0 บ า ท เพยงแตหากมมลคาไมเกน 100,000 บาท หวหนาหนวยราชการสามารถอนมตไดเอง แตหากเกน 2,000,000 บาท ตองใชวธการประกวดราคาและ e-auction หากมการเปดเจรจาทวภาคกบสหภาพยโรป การปกปองผประกอบการไทยอาจทาไดโดยการกาหนดมลคาข นต'าของวธการประกวดราคาในแตละประเภทใหสงขน อยางไรกดใน “วธสอบราคา” ควรมการเพ'มมลคาข นสง (ซ'งจะกลายเปนมลคาข นต'าของ “วธประกวดราคา”) ดวยเหตท'วา วธการจด ซ อ จด จ า ง แ บ บ ส อ บ ร าค า น น หนวยงานผจ ดซอจดจางจะเปนผสงเอกสารสอบถามราคาไปยงผมอาชพขายหรอรบจางน นเองโดยตรงโดยการตดตอทางไปรษณยใหมากรายท'สดเทาท'จะทาได ซ'งมความเปนไปไดมากท'หนวยงานราชการจะไดสอบถามผประกอบการไทยเปนสวนใหญเพราะต งอยในประเทศ ในขณะท'วธประกวดราคาน นเปดโอกาสใหผประกอบการท'สนใจทกคนสามารถเขารวมประกวดราคาได

3. วธการจดซอจดจาง

สวนใหญในประเทศคเจรจา สหภาพยโรปจะใชแบบท'กาหนดใน GPA ซ'งม 3 แบบ คอ (i) แบบเปด (open Tendering Procedures) (ii) แบบคดเลอกจากผท'ผานคณสมบต (Restricted Tendering Procedures/ Selective Tendering Procedure) และ (iii) วธการประกวดราคาแบบจากด Limited Tendering Procedures

ม 6 วธ คอ วธตกลงราคา วธสอบราคา วธประกวดราคา วธพเศษ วธกรณพเศษ วธประมลดวยระบบอเลกทรอนกส

จะสงเกตเหนวา วธจดซอจดจางของไทยน น แบงลกษณะกวางๆ ไดเปน 2 ประเภท คอ (1) ประเภทท'ไมเปดใหแขงขน คอ (i) วธตกลงราคา ใชในกรณท'มมลคาการจดซ อข นต' าท' ไมมากซ'ง เจาหนาท'สามารถตดตอผขายไดโดยตรง (ii) วธพเศษ ซ'งใชกบกรณท'ระเบยบพสดกาหนดเปนพเศษ เชน กรณเรงดวน กรณมขอจากดทางเทคนคท'เปนการเฉพาะ ซ'งเจาหนาท'สามารถตดตอ

10 1 SDR = 51.9715 บาท ณ วนท' 12 มกราคม 2553



ประเดน ขอเรยกรองของสหภาพยโรป ในทวภาค

ขอจากดในระเบยบพสดของไทย

แนวทางพจารณา

ผขายไดโดยตรง และ (iii) วธกรณพเศษ คอกรณท'ซอจากหนวยงานราชการหรอรฐวสาหกจท'ผลตสนคาหรอรบทางาน หรอซอตามมตค.ร.ม. (2) ประเภทท'เปดใหแขงขน ไดแก (i) วธการสอบราคา (ii) วธประกวดราคา และ (iii) วธประมลดวยระบบอเลกทรอนกส หากไทยมการเจรจากบสหภาพยโรป มความเปนไปไดท'ไทยอาจถกเรยกรองใหยกเลกวธการจดซอจดจางแบบท �ไมเปดใหมการแขงขน ซ'งกรมบญชกลางและหนวยงานท' เก'ยวของคงตอ งพจารณาวาสามารถปฏบตไดหรอไม เชนในกรณท'เปนการจดซอท'มมลคาไมส งมาก จะ ใหห นวยงานร าชการสามารถจดซอไดเองเลยหรอไม หรอยงจ า เ ปนหรอ ไมท' ร ฐจะยงตอ งช วยหนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจท'เปนผผลต โดยใหหนวยงานของรฐอ'นๆ จดซอจากหนวยงานดงกลาว

4. การใหแตมตอ

สหภาพยโรปไมไดกาหนดขอบทนในทกทวภาค โดยในสญญาทวภาคท'สหภาพยโรปทากบชล ไดระบในเร'องแตมตอไววาตองไมมการใหประโยชนแกผประกอบการ ในฐานะคนชาต (national preference)

ในระ เบยบพส ดมบทบญญตท'เก'ยวกบแตมตออย ในเร'องการส น บ ส น น ใ ห ใ ช พ ส ด จ า กผป ร ะกอบการ ไทยแล ะจ า งท'ปรกษาไทย

โดยหลกของ GPA แลว หามมใหมการใชแตมตอ หรอมาตรการท'สงเสรมการพฒนาภายในประเทศ เวนแตประเทศกาลงพฒนาท'อยในชวงเปล'ยนผาน ซ'งประเทศไทยอาจอาศยขอยกเวนน ขอใชบทบญญตท'กาหนดในระเบยบพสดไปชวงหน'งกอน จนกวาจะไดมการแกไขระเบยบ

5. การคดคาน สหภาพยโรปเหนวาการคดคานควรดาเนนการโดยหนวยงานท'เปนกลางในทางปกครอง หรอในทางศาล โดยควรมการออกมาตรการคมครองช 'วคราวฉกเฉน เพ'อแกไขการกระทาผดไดดวย

ใน TOR ของการจดซอจดจางมกกาหนดใหผคดคานรองคดคานไปยงหนวยงานท'ดาเนนการจดซอจดจางกอน หากไมยตใหย'นเร'องตอศาลปกครอง

ในขอบทน เหนวาสอดคลองกน เพราะตามกฎหมายไทย ผคดคานสามารถย'นศาลปกครองเพ'อใหพจารณาตดสนได อกท งในกฎหมายวธปฏบตราชการทางปกครอง ศาลอาจกาหนดมาตรการคมครองช 'วคราวในกรณจาเปนได

จากตารางเปรยบเทยบขางตน ทาใหเหนวา นอกจากไทยจะยงไมพรอมในดานตวบทกฎหมายท'ใชบงคบกบการจดซอจดจางภาครฐแลว หากมการเปดเสรในเร'องน ไทยกอาจจะไมสามารถไดรบประโยชนมากนก อนเน'องมาจากการท'ผประกอบการของไทยยงไมมศกยภาพเพยงพอท'จะเขาสตลาดการจดซอจดจางภาครฐของประเทศอ'น เพราะนอกจากจะมการแขงขนท'สงระหวางผประกอบการซ'งเปนสมาชกสหภาพยโรปเอง



แลว ยงมการกาหนดมลคาข นต'าในการประกวดราคาท'สง ทาใหไมสามารถเขาถงตลาดได อกท งตลาดการจดซอจดจางภาครฐของสหภาพยโรปมความตองการสนคาและบรการท'ตองการเทคโนโลยในระดบสงอกดวย

ในทางกลบกน หากประเทศไทย ยอมตกลงผกพนตามขอเรยกรองของสหภาพยโรปในเร'องการจดซอจดจางภาครฐ จะทาใหผประกอบการยโรปไดประโยชน โดยสามารถเขาสตลาดการจดซอจดจางภาครฐของไทยไดงายขน เน'องจากมลคาข นต'าของการประกวดราคาในตลาดการจดซอจดจางภาครฐของไทยอยในระดบท'ต'า อกท งผประกอบการของประเทศสมาชกสหภาพยโรปลวนแตมเงนทนสง มศกยภาพในการแขงขนในระดบประเทศสง และมเทคโนโลยท'ทนสมย

อยางไรกด ผลดในกรณท'ไทยตกลงผกพนในเร'องการจดซอจดจางภาครฐกบสหภาพยโรป กยงอาจจะพอมอยโดยเฉพาะในภาพรวมของประเทศ โดยจะเปนการทาใหการจดซอจดจางภาครฐของไทยมการพฒนาโดยอาจตองมการแกไขกฎระเบยบของไทยใหสอดคลองกบสากล ซ'งจะทาใหกระบวนการจดซอจดจางมความโปรงใส และมมาตรฐาน นอกจากน การเปดเสรใหผประกอบการจากชาตอ'นเขามาแขงขนในตลาดจดซอจดจาง อาจทาใหรฐบาลไทยในฐานะผจดซอจดจางไดประโยชน โดยสามารถประหยดงบประมาณแผนดนลงไปได และอาจทาใหสามารถกาหนดวธการใชจายเงนงบประมาณไดอยางมประสทธภาพมากขน และในทายท'สดมผลเพ'มขดความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยใหสงขน

สาหรบเอกชนไทย ในฐานะผประกอบการท'จะเขาประกวดราคาในตลาดการจดซอจดจางของสหภาพยโรป กอาจจะมขอดในการไดรบโอกาสและชองทางในการเขาสตลาดการคาตางประเทศท'กวางขน ซ'งอาจทาใหสามารถขยายแนวทางในการพฒนาธรกจของตนใหดข น นอกจากน ยงจะไดรบขอมลขาวสารในการจดซอจดจางภาครฐของประเทศคคาท'สาคญ ซ'งในกรณน ผประกอบการไทย จะไดรบประโยชนมากขน หาก ไดรบการสนบสนนชวยเหลอจากรฐบาลไทย ในการอานวยความสะดวกท งดานการออกเอกสารราชการ ตามท'สหภาพยโรปกาหนด รวมท งการแปลเอกสารและการรบรองเอกสาร การใหคาปรกษาในการตดตอหนวยงานผจดซอจดจาง รวมท ง การชวยเหลอสนบสนนทางดานการเงน เชน การคาประกนการประกวดราคา หรอคาประกนการทางานตามสญญา เปนตน

สาหรบปญหาอปสรรคของประเทศไทยในการเปดตลาดการจดซอจดจางภาครฐ คอ ความเสยเปรยบ ทางดานภาษา และความรเก'ยวกบกฎหมายและแนวทางปฏบตท'ใชในประเทศคสญญา ขนาดของการจดซอ จดจางหรอมลคาของสญญาท'มกจะมขนาดใหญ ทาใหผประกอบการไทยซ'งมทนไมมากแขงขนไดยาก นอกจากน ผประกอบการไทยยงตองมตนทนในการจดเตรยมขอเสนอท'มราคาสง เน'องจากตองมการเตรยมเอกสารประกวดราคาตามขอกาหนดท'มกมความยงยากซบซอน โดยเฉพาะอยางย'งเอกสารท'อาจตองมการแปล และรบรอง นอกจากน ผประกอบการไทยยงอาจประสบปญหาดานการเงน ในเร'องของการวางหลกประกนจากธนาคาร ซ'งมกจะมมลคาสง เปนตน

การแขงขนในตลาดการจดซอจดจางภาครฐในประเทศ ผท'จะไดร บผลกระทบเปนพเศษกคอผประกอบการท'เปนวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ซ'งไมสามารถแขงขนกบผประกอบการรายใหญของตางชาตได ไมวาจะเปนดานเงนทน ตนทน และเทคโนโลย



2.9 ขอเสนอแนะในการเจรจาทาความตกลงเร�องการจดซ�อจดจางภาครฐกบสหภาพยโรป

ในการเจรจากบสหภาพยโรป ในเร'องของการการจดซอจดจางภาครฐ รฐควรพจารณาดาเนนการในประเดนท'สาคญดงตอไปน

1. มาตรการในระยะส น ไทยยงไมควรเจรจาเพ'อเปดตลาดการจดซอจดจางภาครฐของไทยใหกบสหภาพยโรป เน'องจากยงมความเสยเปรยบอยมาก โดยใหคงระดบและรปแบบความผกพน เชนเดยวกนกบขอตกลงทวภาคท'ไทยตกลงกบออสเตรเลยและท'ตกลงกบญ'ปน กลาวคอ ใหมการจดต งคณะกรรมการรวมเพ'อพจารณาความพรอมของคสญญา และเปดโอกาสใหทบทวนอกคร ง ภายในระยะเวลา 3-5 ป

2. มาตรการระยะปานกลาง ไทยควรพจารณาเปดเสรการจดซอจดจางภาครฐแบบคอยเปนคอยไป และไมควรใชหลกตางตอบแทน อยางเชนท'สหภาพยโรปใชกบชล และประเทศในแถบแครบเบยน นอกจากน ยงควรเจรจาเพ'อขอผอนผนระยะเวลาการดาเนนการเปดเสรการจดซอจดจางออกไป จนกวาไทยจะไดเขาเปนภาคของ GPA 2007 แลว ซ'งจะเปนมาตรการในระยะยาว โดยระหวางน น จะไดมการศกษาเพ'อพจารณาแกไขระเบยบพสดใหสอดคลองกบหลกสากลตอไป

3. ในการเจรจาระยะปานกลาง ถงระยะยาว

(1) ไทยควรกาหนดขอยกเวน ไมเปดการจดซอจดจางเสรในสนคา บรการ บางประเภท เพ'อใหเกดประโยชนกบผประกอบการไทย เชน กอสราง โดยอาจอนญาตใหยโรปสามารถเปนท'ปรกษาดานการออกแบบไดเทาน น หรอ กาหนดใหมการรวมลงทนระหวางบรษทไทยกบบรษทตางชาต โดยอาจระบเปนเง'อนไขไวใน Term of Reference สาหรบสนคาและบรการอ'นๆ ท'ควรจะยกเวนเพ'อประโยชนของไทย เชน ยา หรอเวชภณฑ (ซ'งปจจบนสงวนไวภายใตระเบยบพสดของไทย) แตในระยะยาว จะยงคงควรสงวนไวหรอไม จาเปนตองศกษาขอมลในเชงลกตอไป

(2) กาหนดขอยกเวน ในกรณเพ'อความม 'นคง ความสงบเรยบรอยและศลธรรม รวมถงกรณเพ'อปกปอง ชวต สขอนามย ของคน พช สตว อกท ง กรณท'เปนการจดซอจดจางเพ'อวตถประสงคในการชวยเหลอสงคม โดยไทยยงสามารถชวยเหลอสนคาของกลมวสาหกจชมชน ผดอยโอกาส ผพการ หรอนกโทษ ได

(3) กาหนดใหใชหลกการของ GPA 1994 ในเร'องแตมตอ (offset) เปนการช 'วคราว เชน การสนบสนนการใชพสดท'ผลตโดยผประกอบการไทย หรอการกาหนดสดสวนการใชวตถดบในประเทศ หรอการถายทอดเทคโนโลย โดยอาจออกเปนมาตรการใหหนวยงานของรฐในกรณท'มการจดซอจดจางโดยวธประกวดราคาในโครงการขนาดใหญ ซ'งตองมการรวมลงทนกบผประกอบการตางชาต ในรปแบบของ Joint Venture หรอ Consortium ใหกาหนดใหบรษทไทยเปนหลก (Lead Firm) ในการดาเนนงาน

(4) ใชมาตรการสนบสนน SMEs เชน กาหนดใหผชนะการประกวดราคาตองทาสญญาชวงใหผประกอบการรายยอย เชนเดยวกบท'ปรากฏในกฎระเบยบเร'องการจดซอจดจางของภาครฐของ สหภาพยโรป โดยกาหนดสดสวนใหผประกอบการท'ชนะการประกวดราคาตองมอบชวงงานให



ผประกอบการรายยอยของไทยเทยบเปนรอยละของมลคาสญญาหลก เชนไมนอยกวา รอยละ 30 ตลอดจนขอสงวนสทธท'จะกาหนดโครงการการจดซอจดจางภาครฐบางประเภทของไทยไวให SMEs โดยเฉพาะ

(5) กาหนดมลคาข นต'า (Threshold) ท'จะอนญาตใหสหภาพยโรปเขามารวมประกวดราคาโดยเฉพาะการจดซอจดจางดวยวธประกวดราคา และวธประมลดวยระบบอเลกทรอนกส (e-auction) ไวท'ระดบสง เพ'อจะกนไมใหผประกอบการยโรปเขามาแขงขน กบผประกอบการท'เปน SME ของไทย และเพ'อใหผประกอบการไทยสวนใหญ สามารถแขงขนไดในโครงการจดซอจดจางภาครฐท 'วไป ท'ไมใชโครงการขนาดใหญ

4. รฐควรกาหนดนโยบายเชงรก โดย

(1) ขอความชวยเหลอดานเทคนคจากสหภาพยโรป ในดานการใหความรในกฎระเบยบ และกฎเกณฑ ท'เก'ยวกบการจดซอจดจางภาครฐของสหภาพยโรป รวมท ง กฎเกณฑในระดบประเทศสมาชกสหภาพบางประเทศ ท'ไทยเหนวามโอกาสและนาสนใจ นอกจากน ยงอาจขอใหมการวเคราะห หรอประเมนวาธรกจของไทย ประเภทใดท'สามารถแขงขนในตลาดจดซอจดจางภาครฐของสหภาพยโรปได ท งในสวนของบรษทท'มขนาดใหญ และผประกอบการในระดบ SMEs รวมท งขอขอมลการจดซอจดจางในประเภทธรกจท'ไทยมศกยภาพดงกลาว เพ'อศกษาลทางและเตรยมความพรอมของภาคเอกชน

(2) วาจางศกษาและวเคราะหในเชงลก เพ'อพจารณาวาผประกอบการไทยในสนคา บรการประเภทใดท'นาจะมศกยภาพในการเขาถงตลาดภาครฐของยโรป ไมวาจะเปนรปแบบการเขารวมประมลดวยตนเอง หรอเขารวมลงทนในลกษณะ Joint Venture กบผประกอบการยโรป หรอในรปแบบของการรบจางชวง (sub-contract) ตลอดจนวเคราะหอปสรรคในการเขาแขงขนของผประกอบการไทย และโอกาสของคแขง ท งน เพ'อวางแนวทางในการสนบสนนเอกชน

(3) พจารณาเพ'อมอบหมายใหหนวยงานภาครฐของไทยหนวยงานหน'งหนวยงานใดในสหภาพยโรปเปนศนยกลางในการใหขอมลการจดซอจดจางท'นาสนใจ โดยเฉพาะอยางย'งกบ SMEs ไทย รวมท งใหคาปรกษาในการเตรยมเอกสาร และชวยเหลออานวยความสะดวกในเร'องการรบรองความถกตองของเอกสารบรษท การรบรองคาแปลแปลเอกสาร รวมถงการจดหาสถาบนการเงนเพ'อชวยเหลอในการออกเอกสารในการคาประกนซองประมลใหกบบรษทท'มศกยภาพ

(4) ศกษาทบทวนบทบาทและหนาท'ของสถาบนการเงนเฉพาะกจ และสถาบนการเงนท'รฐถอหนเชน ธนาคารเพ'อการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย บรรษทประกนสนเช'ออตสาหกรรมขนาดยอม ธนาคารกรงไทย จากด (มหาชน) เพ'อพจารณาวาสามารถใหความชวยเหลอในการคาประกนซองประมลของผประกอบการไทยในตางประเทศไดหรอไม



บรรณานกรม

Bernard Hoekman, Aaditya Mattoo and Philip English (2002) “Development, Trade, and the WTO: A Handbook (edited) ;Multilateral Disciplines and Government Procurement; the World Bank (pp. 417-426)

Denis Audet (2002). “Government Procurement a Synthesis Report” OECD Journal on Budgeting Vol.2

No.3. (pp.149 - pp.194). Hunton & William (2009). “ Study on EU Government Procurement Structure” submitted to

Comptroller General’s Department; Ministry of Finance. Stephen Woolock (2008). “Government Procurement provisions in CARRIFORUM EPA and lessons

for other ACP states”. Stephen Woolock (2008). “Public Procurement and the Economic Partnership Agreements: assessing

the potential impact on ACP procurement policies”. WTO (2003). “Government Procurement Agreement”. สถาบนวจยเพ'อการพฒนาประเทศไทย (2552). “โครงการวเคราะหตนทนและผลประโยชนการเขาเปนสมาชก

ภาคความตกลงวาดวยการจดซอโดยรฐในองคการการคาโลกของประเทศไทย”, เสนอตอกรมบญชกลาง กระทรวงการคลง

ศนยบรการวชาการเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร (2552) “การศกษารายละเอยด

กระบวนการเขารวมภาคความตกลง การจดซอโดยรฐในองคการการคาโลกของประเทศไทย” เสนอ ตอ กรมบญชกลาง กระทรวงการคลง

ฐานขอมลและเวปไซต

องคการการคาโลก www.wto.org

กรมบญชกลาง www.cgd.go.th

กรมพฒนาธรกจการคา www.dbd.go.th

กรองยโรปเพ'อไทย www.news.thaieurope.net

เอกสารความตกลงตางๆ ของสหภาพยโรป www.ec.europa.eu/trade

Documents

บทที 2 การจัดซื อจัดจ้างภาครัฐ ... · 2013-03-14 · 57/รายงานฉบับสมบูรณ บทที 2 การจัดซื