© Krzysztof Klincewicz© Krzysztof Klincewicz
Podstawy zarządzania- wykład 4
Studia DSM/MSEM Wydziału ZarządzaniaUniwersytetu Warszawskiego
prof. UW dr hab. Krzysztof Klincewicz
[email protected]
Zakład Teorii i Metod Organizacji (TiMO) WZ UW
www.timo.wz.uw.edu.pl
© Krzysztof Klincewicz
Teorie organizacji i zarządzania omawiane
na wykładach
Prakseologia
Mikroekonomia
Naukowe zarządzanie
Podejście sytuacyjne
„Best practices”
Badania operacyjne
Zarządzanie operacyjne
Socjologia
Teoria biurokracji
(organizacja jako maszyna)
Funkcjonalizm (organizacja
jako organizm)
Neoinstytu-cjonalizm
Postmoder-nizm
Psychologia
Nurt humanrelations
dzisiejszywykład
© Krzysztof Klincewicz
Model organizacji Harolda J.
Leavitta - organizacja jako system
społeczno-techniczny
© Krzysztof Klincewicz
Pojęcia stosowane w literaturze:• zarządzanie ludźmi
• zarządzanie zasobami ludzkimi• human resource management
(HR / HRM)• zarządzanie potencjałem
społecznym• zarządzanie kapitałem ludzkim
© Krzysztof Klincewicz
Badania Eltona Mayo
– rozpoczęte w 1927 roku
© Krzysztof Klincewicz
Badania Eltona Mayo
w Hawthorne, Chicago
© Krzysztof Klincewicz
Zakłady Western Electric,
Hawthorne, Chicago
© Krzysztof Klincewicz
Badania Hawthorne: wpływ
oświetlenia, temperatury i organizacji
pracy na produktywność
© Krzysztof Klincewicz
Schemat badań
eksperymentalnych w psychologii
• Zmiana podlegających badaniu czynników
• Pomiar rezultatów
Grupa ekspery-mentalna
• Brak zmiany czynników
• Pomiar rezultatów w celu sprawdzenia, czy różnią się od grupy eksperymentalnej
Grupa kontrolna
© Krzysztof Klincewicz
Efekt Hawthorne – początek nurtu
„Human Relations” w zarządzaniu
© Krzysztof Klincewicz
Mary Parker Follett
• Znaczenie relacji między
pracownikami
• Przywództwo, władza,
odpowiedzialność
• Partnerstwo między
pracownikami i
przełożonymi (wspólne
cele)
• Konflikt jako element pracy
zespołowej
© Krzysztof Klincewicz
Już nie tylko białe i niebieskie
kołnierzyki – pracownicy wiedzy
(knowledge workers)
© Krzysztof Klincewicz
Zachowania organizacyjne –
wykorzystanie dorobku psychologii w
zarządzaniu
© Krzysztof Klincewicz
Znaczenie dorobku psychologii
dla nauk o zarządzaniu
Psychologia poznawcza
Psychologia społeczna
Behawioryzm Psychoanaliza
Psychologia humanis-
tyczna
© Krzysztof Klincewicz
Osobowość
© Krzysztof Klincewicz
Emocje
© Krzysztof Klincewicz
Postawy (ang. attitudes)
© Krzysztof Klincewicz
Motywacja
© Krzysztof Klincewicz
Zachowania organizacyjne
m.in. Abraham Maslow, Douglas McGregor, David McClelland
(więcej na ćwiczeniach)
Praca zespołowa
Motywacja / motywowanie
PrzywództwoZarządzanie konfliktami
© Krzysztof Klincewicz
Praca zespołowa
(ang. teamwork)
© Krzysztof Klincewicz
Motywowanie
© Krzysztof Klincewicz
Motywowanie – nagrody i kary
© Krzysztof Klincewicz
Płaca za wyniki
(ang. performance-based pay)
© Krzysztof Klincewicz
Korzyści płacowe i pozapłacowe
Ewidencja płac (ang. payroll)
© Krzysztof Klincewicz
Zarządzanie przez cele, ZPC(ang. management by objectives, MBO)
© Krzysztof Klincewicz
Znaczenie celów w ukierunkowaniu
działań pracowników
Ocena okresowa (ang. performance
appraisal)
© Krzysztof Klincewicz
Motywacja autonomiczna
© Krzysztof Klincewicz
Znaczenie zadowolenia i
zaangażowania dla motywacji
© Krzysztof Klincewicz
Przywództwo
© Krzysztof Klincewicz
Zarządzanie konfliktami
© Krzysztof Klincewicz
Wyzwania związane z kontrolą
pracowników
© Krzysztof Klincewicz
Uprawomocnienie pracowników
(ang. empowerment)
© Krzysztof Klincewicz
Poszerzanie pracy
(ang. job enlargement)
© Krzysztof Klincewicz
Wzbogacanie pracy
(ang. job enrichment)
© Krzysztof Klincewicz
Wpływ wzbogacania pracy
na motywację
© Krzysztof Klincewicz
Wpływ współpracy zespołowej
na motywację
© Krzysztof Klincewicz
Wpływ pochwał i nagród
niefinansowych na motywację
© Krzysztof Klincewicz
Postawy pracownicze
Wyniki w pracy
Zaanga-żowanieorganiza-
cyjne
Zadowo-lenie z pracy
© Krzysztof Klincewicz
Zadowolenie z pracy
(satysfakcja z pracy)
© Krzysztof Klincewicz
Zadowolenie z pracy nie zawsze
wpływa pozytywnie na produktywność
© Krzysztof Klincewicz
Zaangażowanie organizacyjne
(ang. organisational commitment)
© Krzysztof Klincewicz
Syndrom wypalenia zawodowego
(ang. work burnout)
© Krzysztof Klincewicz
Praca emocjami
(ang. emotional labour)
© Krzysztof Klincewicz
Pracoholizm
© Krzysztof Klincewicz
Karoshi (śmierć z przepracowania)
Praca ekstremalna
© Krzysztof Klincewicz
Nienormowany czas pracya bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP)
© Krzysztof Klincewicz
Równowaga pomiędzy pracą a
życiem prywatnym (ang. work-life
balance)
© Krzysztof Klincewicz
Kontrakt psychologiczny w organizacji
© Krzysztof Klincewicz
Dyskryminacja - złamanie zasady
równego traktowania w odniesieniu
do pojedynczych osób lub grup
© Krzysztof Klincewicz
Dyskryminacja kobiet w miejscu pracy- dysproporcje płacowe, bariery w
awansach, bariery w rozwoju kompetencji
© Krzysztof Klincewicz
Gender mainstreaming – świadome
akcentowanie zróżnicowanych płciowo karier
Zarządzanie różnorodnością (ang. diversity management)
© Krzysztof Klincewicz
Dyskryminacja w oparciu o wiek
(ang. ageism)
Zarządzanie wiekiem
© Krzysztof Klincewicz
Mobbing
Molestowanie seksualne
© Krzysztof Klincewicz
Rola związków zawodowych
(ang. labour unions)
© Krzysztof Klincewicz
Zagadnienia związane
z zarządzaniem ludźmi
Motywowanie
Rozwój
Rekrutacja i selekcja
© Krzysztof Klincewicz
Rekrutacja i selekcja
© Krzysztof Klincewicz
Planowanie karier
Zarządzanie karierą
© Krzysztof Klincewicz
Rozwój pracowników
(ang. employee development)
i zarządzanie talentami
© Krzysztof Klincewicz
Szkolenie
(ang. training)
© Krzysztof Klincewicz
Szkolenie przez pracę
(ang. on-the-job training)
© Krzysztof Klincewicz
Mentoring
© Krzysztof Klincewicz
Pozytywna informacja zwrotna (ang.
positive feedback)
© Krzysztof Klincewicz
Staże (ang. internships)
© Krzysztof Klincewicz
Prekariat - osoby zatrudnione na
podstawie elastycznych form
zatrudnienia
© Krzysztof Klincewicz
Elastyczne formy zatrudnienia -
niepełny wymiar, telepraca, praca
tymczasowa, umowy cywilnoprawne
© Krzysztof Klincewicz
Problem samozatrudnienia w Polsce
a regulacje prawa pracy
© Krzysztof Klincewicz
Bunty „prekariuszy” w XXI wieku
© Krzysztof Klincewicz
Podstawowy dochód gwarantowany,
bezwarunkowy dochód podstawowy (ang. unconditional basic income, UBI)
© Krzysztof Klincewicz
Niepewna przyszłość pracy