48

สารบญเอกสารประกอบการอบรม

หลกสตร ผดำาเนนการคดกรองคนพการทางการ“ศกษา”

เรอง หนา

เอกสารปรกอบการอบรมหนวยท ๑ กฎหมาย ๑เอกสารปรกอบการอบรมหนวยท ๒ ประเภทความพการ

๑๒

เอกสารปรกอบการอบรมหนวยท ๓ การใชแบบคดกรอง

๑๖

เอกสารปรกอบการอบรมหนวยท ๔ การใหคำาปรกษาและประสานงาน

๘๐

เอกสารปรกอบการอบรมหนวยท ๕ การวางแผนการจดการศกษา

๘๓

เอกสารปรกอบการอบรมหนวยท ๖ เทคนคการเปนวทยากร

๙๒

เอกสารความรประกอบการจดการอบรม หนวยท 1เรอง สทธคนพการและกฎหมายทเกยวของ

กฎหมายทเกยวของกบคนพการเพอใหรเกยวกบสทธ และโอกาสทางการศกษาของคนพการตามกฎหมายมขอบขาย ดงน๑. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. ๒๕๕๐๒. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.๒๕๔๒ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ และ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๕๓  ๓. พระราชบญญตการจดการศกษาสำาหรบคนพการ พ.ศ.๒๕๕๑ และ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๖๔. พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๐ และ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๖ ๕. ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง หลกเกณฑและวธการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลระดบการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. ๒๕๕๒๖. ประกาศคณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษาสำาหรบคนพการ เรอง หลกเกณฑการใหครการศกษาพเศษ คร และคณาจารย ไดรบการสงเสรมและพฒนาศกยภาพในการจดการศกษาสำาหรบคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๒๗. นโยบายและจดเนนสำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 8. ประกาศคณะกรรมการพจารณาใหคนพการไดรบสทธชวยเหลอทางการศกษา เรองกำาหนด หลกเกณฑและวธการ การรบรองบคคลของสถานศกษาวาเปนคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๖

มประเดนสำาคญพอสรปไดดงน๑. รฐธรรมนญ แหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. ๒๕๕๐ เจตนารมณทเกยวของผพการหรอทพลภาพ ยอมมสทธเสมอกนในการรบการศกษาไมนอยกวา ๑๒ ป อยางทวถงและมคณภาพ การเลอกปฏบตจะกระทำาไมได

มาตรา ๔ ศกดศรความเปนมนษย สทธ เสรภาพ และความเสมอภาคของบคคลยอมไดรบความคมครองมาตรา ๕ ประชาชนชาวไทยไมวาเหลากำาเนด เพศ หรอศาสนาใด ยอมอยในความคมครองแหงรฐธรรมนญนเสมอกนมาตรา ๒๙ การจำากดสทธและเสรภาพของบคคลทรฐธรรมนญรบรองไว จะกระทำามได เวนแตโดยอาศยอำานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เฉพาะเพอการทรฐธรรมนญนกำาหนดไวและเทาทจำาเปน และจะกระทบกระเทอนสาระสำาคญแหงสทธและเสรภาพนนมไดกฎหมายตามวรรคหนงตองมผลใชบงคบเปนการทวไป และไมมงหมายใหใชบงคบแกกรณใดกรณหนงหรอแกบคคลใดบคคลหนงเปนการเจาะจง ทงตองระบบทบญญตแหงรฐธรรมนญทใหอำานาจในการตรากฎหมายนนดวยบทบญญตในวรรคหนงและวรรคสองใหนำามาใชบงคบกบกฎทออกโดยอาศยอำานาจตามบทบญญตแหงกฎหมายดวยโดยอนโลมมาตรา ๓๐ บคคลยอมเสมอกนในกฎหมายและไดรบความคมครองตามกฎหมายเทาเทยมกนชายและหญงมสทธเทาเทยมกนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคลเพราะเหตแหงความแตกตางในเรองถนกำาเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย ความพการ สภาพทางกายหรอสขภาพ สถานะของบคคล ฐานะทางเศรษฐกจหรอสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม หรอความคดเหนทางการเมองอนไมขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญ จะกระทำามไดมาตรการทรฐกำาหนดขนเพอขจดอปสรรคหรอสงเสรมใหบคคลสามารถใชสทธและเสรภาพไดเชนเดยวกบบคคลอน ยอมไมถอเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรม ตามวรรคสามสทธและเสรภาพในการศกษา

มาตรา ๔๙ บคคลยอมมสทธเสมอกนในการรบการศกษาไมนอยกวาสบสองปทรฐจะตองจดใหอยางทวถงและมคณภาพ โดยไมเกบคาใชจายผยากไร ผพการหรอทพพลภาพ หรอผอยในสภาวะยากลำาบาก ตองไดรบสทธตามวรรคหนงและการสนบสนนจากรฐเพอใหไดรบการศกษาโดยทดเทยมกบบคคลอนมาตรา ๕๐บคคลยอมมเสรภาพในทางวชาการการศกษาอบรม การเรยนการสอน การวจย และการเผยแพรงานวจยตามหลกวชาการ ยอมไดรบความคมครอง ทงน เทาทไมขดตอหนาทของพลเมองหรอศลธรรมอนดของประชาชนสทธในการไดรบบรการสาธารณสขและสวสดการจากรฐมาตรา ๕๒ เดกและเยาวชน มสทธในการอยรอดและไดรบการพฒนาดานรางกาย จตใจและสตปญญา ตามศกยภาพในสภาพแวดลอมทเหมาะสม โดยคำานงถงการมสวนรวมของเดกและเยาวชนเปนสำาคญมาตรา ๕๔ บคคลซงพการหรอทพพลภาพ มสทธเขาถงและใชประโยชนจากสวสดการสงอำานวยความสะดวกอนเปนสาธารณะ และความชวยเหลอทเหมาะสมจากรฐมาตรา ๘๐ ระบวา รฐตองดำาเนนการตามแนวนโยบายดานสงคม การสาธารณสข การศกษา และวฒนธรรม ดงตอไปน(๑) คมครองและพฒนาเดกและเยาวชน สนบสนนการอบรมเลยงดและใหการศกษาปฐมวยสงเสรมความเสมอภาคของหญงและชายเสรมสรางและพฒนาความเปนปกแผนของสถาบนครอบครวและชมชน รวมทงตองสงเคราะหและจดสวสดการใหแกผสงอาย ผยากไร ผพการหรอทพพลภาพ และผอยในสภาวะยากลำาบาก ใหมคณภาพชวตทดขนและพงพาตนเองได...กฎหมายรฐธรรมนญนำาไปสการออกพระราชบญญตทเกยวกบของตางๆ

 ๒. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.๒๕๔๒ (ฉบบท๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ และ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๕๓เจตนารมณทเกยวของผพการหรอทพลภาพยอมมสทธเสมอกนในการรบการศกษา ไมนอยกวาสบสองปทรฐตองจดใหอยางทวถงและมคณภาพ โดยตองจดใหเปนพเศษ ตงแตแรกเกดหรอพบความพการ โดยไมเสยคาใชจาย และใหมสทธไดรบสงอำานวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา ตามหลกเกณฑและวธการทกำาหนดในกฎกระทรวงโดยมบทบญญตบางประการเกยวกบการจำากดสทธและเสรภาพของบคคล ซงมาตรา ๒๙ ประกอบกบมาตรา ๕๐ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยบญญตใหกระทำาไดโดยอาศยอำานาจตามบทบญญตแหงกฎหมายจงทรงพระกรณาโปรดเกลา ฯ ใหตราพระราชบญญตขนไวโดยคำาแนะนำาและยนยอมของรฐสภามาตรา ๑๐  ระบวา การจดการศกษาตองจดใหบคคลมสทธและโอกาสเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวาสบสองปทรฐตองจดใหอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจายการจดการศกษาสำาหรบบคคลซงมความบกพรองทางรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม การสอสารและการเรยนร หรอมรางกายพการ หรอทพพลภาพหรอบคคลซงไมสามารถพงตนเองไดหรอไมมผดแลหรอดอยโอกาส ตองจดใหบคคลดงกลาวมสทธและโอกาสไดรบการศกษาขนพนฐานเปนพเศษการศกษาสำาหรบคนพการในวรรคสอง ใหจดตงแตแรกเกดหรอพบความพการโดยไมเสยคาใชจาย และใหบคคลดงกลาวมสทธไดรบสง

อำานวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา ตามหลกเกณฑและวธการทกำาหนดในกฎกระทรวงมาตรา ๑๑  บดา มารดา หรอผปกครองมหนาทจดใหบตรหรอบคคลซงอยในความดแลไดรบการศกษาภาคบงคบตามมาตรา  ๑๗ และตามกฎหมายทเกยวของตลอดจนใหไดรบการศกษานอกเหนอจากการศกษาภาคบงคบ ตามความพรอมของครอบครวมาตรา ๒๖  ใหสถานศกษาจดการประเมนผเรยนโดยพจารณาจากพฒนาการของผเรยน ความประพฤต การสงเกตพฤตกรรมการเรยน การรวมกจกรรมและการทดสอบควบคไปในกระบวนการเรยนการสอนตามความเหมาะสมของแตละระดบและรปแบบการศกษา  ใหสถานศกษาใชวธการทหลากหลายในการจดสรรโอกาสการเขาศกษาตอ และใหนำาผลการประเมนผเรยนตามวรรคหนงมาใชประกอบการพจารณาดวยมาตรา ๒๘  หลกสตรการศกษาระดบตาง ๆ รวมทงหลกสตรการศกษาสำาหรบบคคลตามมาตรา ๑๐ วรรคสอง วรรคสาม และวรรคส ตองมลกษณะหลากหลาย ทงน ใหจดตามความเหมาะสมของแตละระดบโดยมงพฒนาคณภาพชวตของบคคลใหเหมาะสมแกวยและศกยภาพสาระของหลกสตร ทงทเปนวชาการ และวชาชพ ตองมงพฒนาคนใหมความสมดล ทงดานความร ความคด ความสามารถความดงาม และความรบผดชอบตอสงคม๓. พระราชบญญตการจดการศกษาสำาหรบคนพการ พ.ศ.๒๕๕๑ และ (ฉบบท ๒) พ.ศ.๒๕๕๖เจตนารมณ

การจดการศกษาสำาหรบคนพการมลกษณะเฉพาะแตกตางจากการจดการศกษาสำาหรบบคคลทวไป จงจำาเปนตองจดใหคนพการมสทธและโอกาสไดรบการบรการและความชวยเหลอทางการศกษาเปนพเศษตงแตแรกเกดหรอพบความพการ ดงนน เพอใหการบรการและ

การใหความชวยเหลอแกคนพการในดานการศกษาเปนไปอยางทวถงทกระบบและทกระดบการศกษา มาตรา ๓ ในพระราชบญญตน“คนพการ หมายความวา บคคลซงมขอจำากดในการปฏบตกจกรรม”ในชวตประจำาวนหรอเขาไปมสวนรวมทางสงคม เนองจากมความบกพรองทางการเหน การไดยน การเคลอนไหว การสอสาร จตใจ อารมณ พฤตกรรม สตปญญา การเรยนร หรอความบกพรองอนใดประกอบกบมอปสรรคในดานตาง ๆ และมความตองการจำาเปนพเศษทางการศกษาทจะตองไดรบความชวยเหลอดานหนงดานใด เพอใหสามารถปฏบตกจกรรมในชวตประจำาวนหรอเขาไปมสวนรวมทางสงคมไดอยางบคคลทวไปทงน ตามประเภทและหลกเกณฑทรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการประกาศกำาหนด“ผดแลคนพการ หมายความวา บดา มารดา ผปกครอง บตร สาม ”ภรรยา ญาต พนองหรอบคคลอนใดทรบดแลหรอรบอปการะคนพการ“แผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล หมายความวา แผนซงกำาหนด ”แนว ทางการจดการศกษาทสอดคลองกบความตองการจำาเปนพเศษของคนพการ ตลอดจนกำาหนดเทคโนโลย สงอำานวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษาเฉพาะบคคล“เทคโนโลยสงอำานวยความสะดวก หมายความวา เครองมอ อปกรณ” ฮารดแวร ซอฟตแวรหรอบรการทใชสำาหรบคนพการโดยเฉพาะ หรอทมการดดแปลงหรอปรบใชใหตรงกบความตองการจำาเปนพเศษของคนพการแตละบคคล เพอเพม รกษา คงไว หรอพฒนาความสามารถและศกยภาพทจะเขาถงขอมล ขาวสาร การสอสาร รวมถงกจกรรมอนใดในชวตประจำาวนเพอการดำารงชวตอสระ“ครการศกษาพเศษ หมายความวา ครทมวฒทางการศกษาพเศษสง”กวาระดบปรญญาตรขนไป และปฏบตหนาทในสถานศกษาทงของรฐและเอกชน

“การเรยนรวม หมายความวา การจดใหคนพการไดเขาศกษาในระบบ”การศกษาทวไปทกระดบและหลากหลายรปแบบ รวมถงการจดการศกษา ใหสามารถรองรบการเรยนการสอนสำาหรบคนทกกลมรวมทงคนพการ“สถานศกษาเฉพาะความพการ หมายความวา สถานศกษาของรฐ”หรอเอกชนทจดการศกษาสำาหรบคนพการโดยเฉพาะ ทงในลกษณะอยประจำา ไป กลบ และรบบรการทบาน“ศนยการศกษาพเศษ หมายความวา สถานศกษาของรฐทจดการ”ศกษานอกระบบ หรอตามอธยาศยแกคนพการ ตงแตแรกเกดหรอแรกพบความพการจนตลอดชวต และจดการศกษาอบรมแกผดแลคนพการ คร บคลากรและชมชน รวมทงการจดสอ เทคโนโลย สงอำานวยความสะดวก บรการและความชวยเหลออนใด ตลอดจนปฏบตหนาทอนตามทกำาหนดในประกาศกระทรวงมาตรา ๕ คนพการมสทธทางการศกษาดงน(๑) ไดรบการศกษาโดยไมเสยคาใชจายตงแตแรกเกดหรอพบความพการจนตลอดชวตพรอมทงไดรบเทคโนโลย สงอำานวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษา(๒) เลอกบรการทางการศกษา สถานศกษา ระบบและรปแบบการศกษา โดยคำานงถงความสามารถ ความสนใจความถนดและความตองการจำาเปนพเศษของบคคลนน(๓) ไดรบการศกษาทมมาตรฐานและประกนคณภาพการศกษา รวมทงการจดหลกสตรกระบวนการเรยนร การทดสอบทางการศกษา ทเหมาะสมสอดคลองกบความตองการจำาเปนพเศษของคนพการแตละประเภทและบคคลมาตรา ๖ ใหครการศกษาพเศษในทกสงกดมสทธไดรบเงนคาตอบแทนพเศษตามทกฎหมายกำาหนดใหครการศกษาพเศษ คร และคณาจารยไดรบการสงเสรมและพฒนาศกยภาพ องคความรการศกษา

ตอเนองและทกษะในการจดการศกษาสำาหรบคนพการ ทงน ตามหลกเกณฑทคณะกรรมการกำาหนดมาตรา ๘ ใหสถานศกษาในทกสงกดจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล โดยใหสอดคลองกบความตองการจำาเปนพเศษของคนพการ และตองมการปรบปรงแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลอยางนอยปละหนงครง ตามหลกเกณฑและวธการทกำาหนดในประกาศกระทรวง

ใหสถานศกษาในทกสงกดและศนยการเรยนเฉพาะความพการอาจจดการศกษาสำาหรบคนพการทงในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ในรปแบบทหลากหลายทงการเรยนรวม การจดการศกษาเฉพาะความพการรวมถงการใหบรการฟ นฟสมรรถภาพ การพฒนาศกยภาพในการดำารงชวตอสระการพฒนาทกษะพนฐานทจำาเปน การฝกอาชพ หรอการบรการอนใดใหสถานศกษาในทกสงกดจดสภาพแวดลอม ระบบสนบสนนการเรยนการสอน ตลอดจนบรการเทคโนโลย สงอำานวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษา ทคนพการสามารถเขาถงและใชประโยชนไดสถานศกษาใดปฏเสธไมรบคนพการเขาศกษา ใหถอเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตามกฎหมายใหสถานศกษาหรอหนวยงานทเกยวของสนบสนนผดแลคนพการและประสานความรวมมอจากชมชนหรอนกวชาชพเพอใหคนพการไดรบการศกษาทกระดบ หรอบรการทางการศกษาทสอดคลองกบความตองการจำาเปนพเศษของคนพการเกยวกบทองถนมาตรา ๑๐ เพอประโยชนในการจดการศกษาสำาหรบคนพการใหราชการสวนทองถนออกขอบญญต เทศบญญต ขอกำาหนด ระเบยบหรอประกาศ แลวแตกรณ ใหเปนไปตามพระราชบญญตนมาตรา ๑๙ ใหสำานกงานเขตพนทการศกษา มหนาทดำาเนนการจดการศกษาโดยเฉพาะการจดการเรยนรวม การนเทศ กำากบ ตดตาม เพอให

คนพการไดรบการศกษาอยางทวถงและมคณภาพตามทกฎหมายกำาหนด เพอใหการดำาเนนการบรรลวตถประสงคตามวรรคหนง ใหสำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานใหการสนบสนนทรพยากร องคความร และบคลากรทมความเชยวชาญเฉพาะดานแกสำานกงานเขตพนทการศกษา๔. พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๐และ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๖เจตนารมณเพอมใหมการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมเพราะเหตสภาพทางกายหรอสขภาพ รวมทงใหคนพการมสทธไดรบสงอำานวยความสะดวกอนเปนสาธารณะและความชวยเหลออนจากรฐ ตลอดจนใหรฐตองสงเคราะหคนพการใหมคณภาพชวตทดและพงตนเองได ตามพระราชบญญต มาตรา ๔ ในพระราชบญญตน“คนพการ หมายความวา บคคลซงมขอจำากดในการปฏบตกจกรรม”ในชวตประจำาวนหรอเขาไปมสวนรวมทางสงคม เนองจากมความบกพรองทางการเหน การไดยน การเคลอนไหว การสอสาร จตใจ อารมณ พฤตกรรม สตปญญา การเรยนร หรอความบกพรองอนใด ประกอบกบมอปสรรคในดานตางๆ และมความจำาเปนเปนพเศษทจะตองไดรบความชวยเหลอดานหนงดานใด เพอใหสามารถปฏบตกจกรรมในชวตประจำาวนหรอเขาไปมสวนรวมทางสงคมไดอยางบคคลทวไป ทงน ตามประเภทและหลกเกณฑทรฐมนตรวาการกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยประกาศกำาหนด...ตามประกาศกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เรอง ประเภทและหลกเกณฑความพการ(ฉบบท ๒)พ.ศ.๒๕๕๕ ขอ ๓ ใหกำา“หนดประเภทความพการดงน

(๑) ความพการทางการเหน (๒) ความพการทางการไดยนหรอสอความหมาย

(๓) ความพการทางการเคลอนไหวหรอทางรางกาย (๔) ความพการทางจตใจหรอพฤตกรรม(๕) ความพการทางสตปญญา (๖) ความพการทางการเรยนร(๗) ความพการทางออทสตก ”

ใหผประกอบวชาชพเวชกรรมเปนผตรวจวนจฉยและออกใบรบรองความพการเพอประกอบคำาขอมบตรประจำาตวคนพการ เวนแตนายทะเบยนเหนวาเปนความพการทมองเหนไดโดยประจกษไมตองใหมการตรวจวนจฉยกได “การฟ นฟสมรรถภาพคนพการ หมายความวา การเสรมสราง”สมรรถภาพหรอความสามารถของคนพการใหมสภาพทดขน หรอดำารงสมรรถภาพหรอความสามารถทมอยเดมไว โดยอาศยกระบวนการทางการแพทย การศาสนา การศกษา สงคม อาชพ หรอกระบวนการอนใด เพอใหคนพการไดมโอกาสทำางานหรอดำารงชวตในสงคมอยางเตมศกยภาพ...มาตรา ๑๕ การกำาหนดนโยบาย กฎ ระเบยบ มาตรการ โครงการ หรอวธปฏบตของหนวยงานของรฐ องคกรเอกชน หรอบคคลใดในลกษณะทเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอคนพการจะกระทำามไดการกระทำาในลกษณะทเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอคนพการตามวรรคหนงใหหมายความรวมถงการกระทำาหรองดเวนกระทำาการทแมจะมไดมงหมายใหเปนการเลอกปฏบตตอคนพการโดยตรง แตผลของการกระทำานนทำาใหคนพการตองเสยสทธประโยชนทควรจะไดรบเพราะเหตแหงความพการดวย

การเลอกปฏบตทมเหตผลทางวชาการ จารตประเพณ หรอประโยชนสาธารณะสนบสนนใหกระทำาไดตามความจำาเปนและสมควรแกกรณ ไมถอเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตามวรรคหนงและวรรคสอง แตผกระทำาการนนจะตองจดใหมมาตรการชวยเหลอเยยวยา

หรอรกษาซงสทธหรอประโยชนแกคนพการตามความจำาเปนเทาทจะกระทำาไดมาตรา๑๙ เพอประโยชนในการไดรบสทธตามมาตรา ๒๐ คนพการอาจยนคำาขอมบตรประจำาตวคนพการตอนายทะเบยนกลางหรอนายทะเบยนจงหวด ณ สำานกงานทะเบยนกลาง สำานกงานทะเบยนจงหวด หรอสถานทอนตามระเบยบทคณะกรรมการกำาหนดกรณทคนพการเปนผเยาว คนเสมอนไรความ สามารถหรอคนไรความ สามารถหรอในกรณทคนพการมสภาพความพการถงขนไมสามารถไปยนคำาขอดวยตนเองได ผปกครอง ผพทกษ ผอนบาลหรอผดแลคนพการ แลวแตกรณ จะยนคำาขอแทนกได แตตองนำาหลกฐานวาเปนคนพการไปแสดงตอนายทะเบยนกลางหรอนายทะเบยนจงหวด แลวแตกรณดวยการยนคำาขอมบตรประจำาตวคนพการและการออกบตร การกำาหนดสทธหรอการเปลยนแปลงสทธ การขอสละสทธของคนพการ และอายบตรประจำา ตวคนพการใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทคณะกรรมการกำาหนดในระเบยบ (บตรประจำาตวคนพการมอาย ๖ ป)มาตรา ๒๐ คนพการมสทธเขาถงและใชประโยชนไดจากสงอำานวยความสะดวกอนเปนสาธารณะตลอดจนสวสดการและความชวยเหลออนจากรฐ ดงตอไปน (๑) ...........(๒) การศกษาตามกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาตหรอแผนการศกษาแหงชาตตามความเหมาะสมในสถานศกษาเฉพาะหรอในสถานศกษาทวไป หรอการศกษาทางเลอก หรอการศกษานอกระบบโดยใหหนวยงานทรบผดชอบเกยวกบสงอำานวยความสะดวกสอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษาสำาหรบคนพการใหการสนบสนนตามความเหมาะสม๕. ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง หลกเกณฑและวธการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลระดบการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. ๒๕๕๒

เจตนารมณเพอใหคนพการไดรบบรการทางการศกษาโดยการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP)สอดคลองกบความตองการจำาเปนของแตละบคคล และไดรบสงอำานวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษา สำาหรบคนพการ ตองประกอบดวยองคประกอบและกระบวนการในการจดทำาขอ ๓ คนพการทประสงคจะขอรบเงนอดหนนทางการศกษา ขอยมสงอำานวยความสะดวกและสอทางการศกษา และขอยมเงนเพอจดซอและขอรบสงอำานวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษา จะตองมคณสมบต ดงตอไปน(๑) มถนทอยในประเทศไทย(๒) มความตองการจำาเปนพเศษทางการศกษา ตามทกำาหนดไวในแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล(๓) ลงทะเบยนและเขาศกษาในสถานศกษาขอ ๔ กระบวนการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล อยางนอยตองประกอบดวย (๑) จดประเมนระดบความสามารถและความตองการจำาเปนพเศษของผเรยนเปนรายบคคล (๒) กำาหนดเปาหมายระยะยาว ๑ ป เปาหมายระยะสน หรอจดประสงคเชงพฤตกรรม ๖. ประกาศคณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษาสำาหรบคนพการ เรอง หลกเกณฑการใหครการศกษาพเศษ คร และคณาจารย ไดรบการสงเสรมและพฒนาศกยภาพในการจดการศกษา สำาหรบคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๒เจตนารมณ

การจดการศกษาสำาหรบคนพการ ครการศกษาพเศษ ครและคณาจารย เปนผทมความสำาคญและมความเสยสละ สมควรไดรบการสงเสรมและพฒนาศกยภาพในการจดการศกษาสำาหรบคนพการขอ ๓ ในประกาศน“คร หมายความวา บคลากรซงประกอบวชาชพหลกทางดานการ”เรยนสอน และ การสงเสรมการเรยนรของผเรยนดวยวธการตาง ๆ ในสถานศกษาทจดการศกษาระดบตำากวาปรญญา“ครการศกษาพเศษ หมายความวา ครทมวฒทางการศกษาพเศษ ”สงกวาระดบปรญญาตรขนไป และปฏบตหนาทในสถานศกษาทงของรฐและเอกชน“สถานศกษา หมายความวา สถานศกษาทจดการศกษาในทกระดบ”หรอหนวยงานการศกษาอนทงของรฐและเอกชนทมคนพการเขาเรยนหรอทพฒนาบคลากรทางการศกษาสำาหรบคนพการขอ ๔ ใหครการศกษาพเศษ คร และคณาจารย ไดรบการสงเสรมและพฒนาศกยภาพองคความร การศกษาตอเนองและทกษะในการจดการศกษาสำาหรบคนพการ ดงตอไปน(1) ไดรบการฝกอบรมหรอพฒนาใหมทกษะเฉพาะในการจดการศกษาสำาหรบคนพการแตละประเภทอยางนอยปละหนงครง(๒) ไดรบการพฒนาศกยภาพตามมาตรฐานและจรรยาบรรณของวชาชพ อยางนอยสามปตอครง(๓) สงเสรมและสนบสนน ใหไดรบการศกษาตอเนองทางดานการศกษาพเศษหรอพฒนาองคความรทางการศกษาพเศษทสงกวาระดบปรญญาตร(๔) สงเสรมและพฒนาดานอน ๆ ตามความเหมาะสมและความจำาเปนในการจดการศกษาสำาหรบคนพการขอ ๕ เพอประโยชนในการจดการศกษาสำาหรบคนพการ การดำาเนนการตามขอ ๔ ใหมหลกเกณฑดงตอไปน

(๑) การฝกอบรมหรอพฒนาใหมทกษะเฉพาะในการจดการศกษาตาม (๑) ของขอ ๔ ตองเปนหลกสตรกลางทคณะกรรมการไดกำาหนดไวตามความเหมาะสมและมลกษณะเฉพาะเพอคนพการแตละประเภท และสถานศกษาหรอหนวยงานทเกยวของไดนำาหลกสตรกลางดงกลาวไปใชการฝกอบรมหรอพฒนานน ในการน หากคณะกรรมการเหนวาสถานศกษาหรอหนวยงานทเกยวของใดไดกำาหนดหลกสตรขนเองมความเหมาะสม คณะกรรมการกสามารถใหความเหนชอบและถอเปนหลกสตรทใชฝกอบรมหรอพฒนานนได(๒) การพฒนาศกยภาพตามมาตรฐานและจรรยาบรรณวชาชพตาม (๒) ของขอ ๔ ตองเปนหลกสตรซงหนวยงานทรบผดชอบไดจดทำาขนเพอใชในการฝกอบรมเปนการเฉพาะ โดยหลกสตรนนจะตองมลกษณะตามมาตรฐานและจรรยาบรรณวชาชพการศกษาพเศษ ซงมจดมงหมายและวตถประสงครวมทงโครงสรางหลกสตรการฝกอบรมทประกอบดวยภาคทฤษฎและภาคปฏบตตลอดจนมการวดและประเมนผลตามหลกสตรนน๗. นโยบายและจดเนนสำานกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐาน เกยวกบการศกษาคนพการเจตนารมณทเกยวของนกเรยนในโรงเรยนเฉพาะความพการ นกเรยน ในโรงเรยนศกษาสงเคราะห และนกเรยนพการในโรงเรยน เรยนรวม ไดรบการพฒนาอยางทวถงและมคณภาพประกอบดวย วสยทศนพนธกจ เปาประสงคผลผลตจดมงหมาย จดเนนการดำาเนนงานกลยทธปจจยสความสำาเรจวสยทศน

สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เปนองคกร หลกขบเคลอนการจดการศกษาขนพนฐานของประเทศไทย สมาตรฐานสากล พรอมกาวสประชาคมอาเซยนบนพนฐาน ของความเปนไทยพนธกจพฒนาสง เสรม และสนบสนน การจด การศกษาใหประชากร วยเรยนทกคน ไดรบการศกษาอยางมคณภาพ โดยเนนการ พฒนาผเรยนเปนสำาคญ เพอใหผเรยนมความร มคณธรรม จรยธรรม มความเปนไทย และหางไกลยาเสพตด มความสามารถ ตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน และพฒนาสคณภาพ ระดบมาตรฐานสากลดวยการบรหารจดการแบบมสวนรวมและ กระจายอำานาจตามหลกธรรมาภบาลเปาประสงค๑. ผเรยนทกคนมคณภาพตามมาตรฐานการศกษา ขนพนฐานและพฒนาสความเปนเลศ ๒. ประชากรวยเรยนทกคนไดรบโอกาสในการศกษา ขนพนฐาน ตงแตอนบาลจนจบการศกษาขนพนฐานอยางม คณภาพ ทวถง และเสมอภาค ๓. ครและบคลากรทางการศกษาสามารถปฏบตงาน ไดอยางมประสทธภาพเตมตามศกยภาพ๔. สำานกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษา มความเขมแขงตามหลกธรรมาภบาล และเปนกลไกขบเคลอน การศกษาขนพนฐานสคณภาพระดบมาตรฐานสากล ๕. สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สวนกลางลดบทบาทและกระจายอำานาจสสำานกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษา รวมทงบรณาการการทำางานภายในสำานกตาง ๆ ๖. เขตพฒนาพเศษเฉพาะกจ จงหวดชายแดนภาคใตไดรบ การพฒนาคณภาพ ครและบคลากรมความปลอดภยและมนคงจดมงหมาย

เพอมงสวสยทศนดงกลาว สำานกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐานจงกำาหนดจดมงหมาย ๕ ประการ คอ

1. การยกระดบคณภาพการศกษาสมาตรฐานสากล2. การลดความเหลอมลำาและเพมโอกาสทางการศกษา3. ผบรหารโรงเรยนและครมศกยภาพอยางสงดาน การจดการ

เรยนร4. สำานกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษาปฏบตงาน ตาม

บทบาทหนาทอยางเขมแขง 5. สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในสวนกลาง ลด

บทบาทและกระจายอำานาจการบรหารจดการ รวมทงบรณาการการทำางาน

๒. การลดความเหลอมลำาและเพมโอกาสทางการศกษา๒.๑ ............. ๒.๒ ............๒.๓ นกเรยนในโรงเรยนเฉพาะความพการ นกเรยน ในโรงเรยนศกษาสงเคราะห และนกเรยนพการในโรงเรยน เรยนรวม ไดรบการพฒนาอยางทวถงและมคณภาพ ๓. ผบรหารโรงเรยนและครมศกยภาพอยางสงดาน การจดการเรยนร โดยมงเนนพฒนาผบรหารโรงเรยนและครใหยดมน ในจรรยาบรรณ มศกยภาพสง ดานการจดการเรยนรใหประสบ ผลสำาเรจโดยเนนการจดสรรงบประมาณใหสถานศกษา รวมทง การสงเสรมใหมการระดมทรพยากรจากองคกรตาง ๆ เพอพฒนา ครและผบรหารตามความตองการจำาเปนในระหวางวนหยดหรอ ปดภาคเรยน ผลผลตสำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ยงคงผลผลตเดมจำานวน ๖ ผลผลต ไดแก ๑) ผจบการศกษากอนประถมศกษา

๒) ผจบการศกษาภาคบงคบ ๓) ผจบการศกษามธยมศกษาตอนปลาย ๔) เดกพการไดรบการศกษาขนพนฐานและพฒนา สมรรถภาพ ๕) เดกดอยโอกาสไดรบการศกษาขนพนฐาน ๖) ผทมความสามารถพเศษไดรบการพฒนาศกยภาพโดยมหนวยกำากบ ประสาน สงเสรมการจดการศกษา คอ สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา จำานวน ๑๘๓ เขต สำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา จำานวน ๔๒ เขต และสำานกบรหารงานการศกษาพเศษซงมสถานศกษาขนพนฐาน เปนหนวยปฏบตการการจดการศกษา เพอใหภารกจดงกลาว สามารถตอบสนองสภาพปญหาและรองรบการขบเคลอนนโยบาย กระทรวงศกษาธการและนโยบายรฐบาล ปจจยสความสำาเรจขอ ๔.การกระจายโอกาสทางการศกษา โดยคำานง ถง การสราง ความเสมอภาคและความเปนธรรมแกประชาชนทกกลม๙. ประกาศคณะกรรมการพจารณาใหคนพการไดรบสทธชวยเหลอทางการศกษา เรองกำาหนด หลกเกณฑและวธการ การรบรองบคคลของสถานศกษาวาเปนคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๖เจตนารมณเพอใหคนพการไดรบสทธ โอกาสทางการศกษา ในสถานศกษาตามสภาพความพการและศกยภาพโดยเรว และใหมโอกาสไดรบการวนจฉยจากแพทยเพอใหสามารถรบการศกษาอยางเหมาะสมตอไปประกอบดวย-ประกาศคณะกรรมการพจารณาใหคนพการไดรบสทธชวยเหลอทางการศกษา เรอง กำาหนดหลกเกณฑและวธการ การรบรองบคคล ของสถานศกษาวาเปนคนพการ- แบบคดกรองคนพการทางการศกษา เอกสารแกไขแบบฯพฤตกรรมและอารมณ

- หลกสตรการอบรมผดำาเนนการคดกรอง และเอกสารเพมเตม

ใบงานหนวยท ๑ เรองสทธและกฎหมายทเกยวของชอ..................................................สกล........................................หนวยงาน..............................................จงตอบคำาถาม1. บอกชอกฎหมายทตราขนมาเพอรองรบเกยวกบการศกษาสำาหรบคนพการตามรฐธรรมนญ อยางนอย ๒ ชอ (๑๐ คะแนน) .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. บอกสทธของคนพการทางการศกษา ตามกฎหมายใดกได โดยบอกชอกฎหมายและยกตวอยางสทธตามกฎหมายนน (๒๐ คะแนน).....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3. ชแจงบทบาทหนาทของตวทานและผเกยวของในการจดการศกษาสำาหรบคนพการในหนวยงานของตวทานตามกฎหมาย๓.๑ ตวทาน (๑๐ คะแนน)

...................................................................................

....................................................................

...................................................................................

....................................................................

...................................................................................

....................................................................๓.๒ ผเกยวของ (๑๐ คะแนน).....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

เกณฑการใหคะแนน1. บอกชอกฎหมายทตราขนมาเพอรองรบเกยวกบการ

ศกษาสำาหรบคนพการตามรฐธรรมนญ เขยนชอกฎหมายถกตองและเปนกฎหมายทระบวาออกตามมาตราในรฐธรรมนญ ชอละ ๕ คะแนน

2. บอกสทธของคนพการทางการศกษา ตามกฎหมายใดกได โดยบอกชอกฎหมายและยกตวอยางสทธตามกฎหมายนน บอกชอกฎหมายถกตองได ๑๐ คะแนน และยกตวอยางไดถกตอง ๑๐ คะแนน

3. ชแจงบทบาทหนาทของตวทานและผเกยวของในการจดการศกษาสำาหรบคนพการในหนวยงานของตวทานตามกฎหมาย ๓.๑ ตวทาน ๑๐ คะแนน ๓.๒ ผเกยวของ ๑๐ คะแนน

แบบสรปองคความร หนวยท ๑เรอง สทธและกฎหมายทเกยวของ

ชอ..........................................สกล.....................................สงกด...............................

คำาชแจง ใหทานสรปองคความร หนวยท ๑ ในลกษณะของการเขยนแผนทความคด (Mind Map) หรอแผนภม ตาราง ฯลฯ

เอกสารความรประกอบการจดการอบรม หนวยท ๒ประเภทคนพการทางการศกษาตามประกาศกระทรวง

ศกษาธการประกาศกระทรวงศกษาธการ

เรอง กำาหนดประเภทและหลกเกณฑของคนพการทางการศกษา พ.ศ. ๒๕๕๒

อาศยอำานาจตามความในมาตรา ๓ และมาตรา ๔ แหงพระราชบญญตการจดการศกษาสำาหรบคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๑ รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ จงออกประกาศกำาหนดประเภทและหลกเกณฑของคนพการทางการศกษา ไวดงตอไปน

ขอ ๑ ประกาศนเรยกวา ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง “กำาหนดประเภทและหลกเกณฑของคนพการทางการศกษา พ.ศ. ๒๕๕๒”

ขอ ๒ ประเภทของคนพการ มดงตอไปน(๑) บคคลทมความบกพรองทางการเหน(๒) บคคลทมความบกพรองทางการไดยน(๓) บคคลทมความบกพรองทางสตปญญา(๔) บคคลทมความบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหว หรอ

สขภาพ(๕) บคคลทมความบกพรองทางการเรยนร(๖) บคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา(๗) บคคลทมความบกพรองทางพฤตกรรม หรออารมณ(๘) บคคลออทสตก(๙) บคคลพการซอนขอ ๓ การพจารณาบคคลทมความบกพรองเพอจดประเภทของคน

พการ ใหมหลกเกณฑ

ดงตอไปน(๑) บคคลทมความบกพรองทางการเหน ไดแก บคคลทสญเสย

การเหนตงแตระดบเลกนอยจนถงตาบอดสนท ซงแบงเปน ๒ ประเภทดงน

(๑.๑) คนตาบอด หมายถง บคคลทสญเสยการเหนมาก จนตองใชสอสมผสและสอ

เสยงหากตรวจวดความชดของสายตาขางดเมอแกไขแลว อยในระดบ ๖ สวน ๖๐ (๖/๖๐) หรอ ๒๐ สวน ๒๐๐(๒๐/๒๐๐) จนถงไมสามารถรบรเรองแสง

(๑.๒) คนเหนเลอนราง หมายถง บคคลทสญเสยการเหน แตยงสามารถอานอกษร

ตวพมพขยายใหญดวยอปกรณเครองชวยความพการ หรอเทคโนโลยสงอำานวยความสะดวก หากวดความชดเจนของสายตาขางดเมอแกไขแลวอยในระดบ ๖ สวน ๑๘ (๖/๑๘) หรอ ๒๐ สวน ๗๐(๒๐/๗๐)

(๒) บคคลทมความบกพรองทางการไดยน ไดแก บคคลทสญเสยการไดยนตงแตระดบหตงนอยจนถงหหนวก ซงแบงเปน ๒ ประเภท ดงน

(๒.๑) คนหหนวก หมายถง บคคลทสญเสยการไดยนมากจนไมสามารถเขาใจการพด

ผานทางการไดยนไมวาจะใสหรอไมใสเครองชวยฟง ซงโดยทวไปหากตรวจการไดยนจะมการสญเสยการไดยน ๙๐ เดซเบลขนไป

(๒.๒) คนหตง หมายถง บคคลทมการไดยนเหลออยเพยงพอทจะไดยนการพด

ผานทางการไดยน โดยทวไปจะใสเครองชวยฟง ซงหากตรวจวดการไดยนจะมการสญเสยการไดยน

นอยกวา ๙๐ เดซเบลลงมาถง ๒๖ เดซเบล(๓) บคคลทมความบกพรองทางสตปญญา ไดแก บคคลทมความ

จำากดอยางชดเจนในการปฏบตตน (Functioning) ในปจจบน ซงมลกษณะเฉพาะ คอ ความสามารถทางสตปญญาตำากวาเกณฑเฉลยอยางมนยสำาคญรวมกบความจำากดของทกษะการปรบตวอกอยางนอย ๒ ทกษะจาก ๑๐ ทกษะ ไดแก การสอความหมาย การดแลตนเอง การดำารงชวตภายในบานทกษะทางสงคม/การมปฏสมพนธกบผอน การรจกใชทรพยากรในชมชน การรจกดแลควบคมตนเอง การนำา ความรมาใชในชวตประจำาวน การทำางาน การใชเวลาวาง การรกษาสขภาพอนามยและความปลอดภย ทงนไดแสดงอาการดงกลาวกอนอาย ๑๘ ป

(๔) บคคลทมความบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหว หรอสขภาพ ซงแบงเปน๒ ประเภท ดงน

(๔.๑) บคคลทมความบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหว ไดแก บคคลทม

อวยวะไมสมสวนหรอขาดหายไป กระดกหรอกลามเนอผดปกต มอปสรรคในการเคลอนไหวความบกพรองดงกลาวอาจเกดจากโรคทางระบบประสาท โรคของระบบกลามเนอและกระดกการไมสมประกอบ มาแตกำาเนด อบตเหตและโรคตดตอ

(๔.๒) บคคลทมความบกพรองทางสขภาพ ไดแก บคคลทมความเจบปวยเรอรงหรอ

มโรคประจำาตวซงจำาเปนตองไดรบการรกษาอยางตอเนอง และเปนอปสรรคตอการศกษา ซงมผลทำาใหเกดความจำาเปนตองไดรบการศกษาพเศษ

(๕) บคคลทมความบกพรองทางการเรยนร ไดแก บคคลทมความผดปกตในการทำางานของสมองบางสวนทแสดงถงความบกพรองในกระบวนการเรยนรทอาจเกดขนเฉพาะความสามารถดานใดดานหนงหรอหลายดาน คอ การอาน การเขยน การคดคำานวณ ซงไมสามารถเรยนรในดานทบกพรองได ทงทมระดบสตปญญาปกต

(๖) บคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา ไดแก บคคลทมความบกพรองในการเปลงเสยงพด เชน เสยงผดปกต อตราความเรวและจงหวะการพดผดปกต หรอบคคลทมความบกพรอง ในเรองความเขาใจหรอการใชภาษาพด การเขยนหรอระบบสญลกษณอนทใชในการตดตอสอสาร ซงอาจเกยวกบรปแบบ เนอหาและหนาทของภาษา

(๗) บคคลทมความบกพรองทางพฤตกรรม หรออารมณ ไดแก บคคลทมพฤตกรรมเบยงเบนไปจากปกตเปนอยางมาก และปญหาทางพฤตกรรมนนเปนไปอยางตอเนอง ซงเปนผลจากความบกพรองหรอความผดปกตทางจตใจหรอสมองในสวนของการรบร อารมณหรอความคดเชน โรคจตเภท โรคซมเศรา โรคสมองเสอม เปนตน

(๘) บคคลออทสตก ไดแก บคคลทมความผดปกตของระบบการทำางานของสมองบางสวนซงสงผลตอความบกพรองทางพฒนาการดานภาษา ดานสงคมและการปฏสมพนธทางสงคม และมขอจำากดดานพฤตกรรม หรอมความสนใจจำากดเฉพาะเรองใดเรองหนง โดยความผดปกตนนคนพบได

กอนอาย ๓๐ เดอน(๙) บคคลพการซอน ไดแก บคคลทมสภาพความบกพรองหรอ

ความพการมากกวาหนงประเภทในบคคลเดยวกน

ประกาศ ณ วนท ๖ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๒ จรนทร ลกษณวศษฏ

รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ

ใบงาน

ชอ-สกล..........................................................................................................คำาชแจง จงตอบคำาถามตอไปน

1. ลกษณะเดนของเดกทมความบกพรองทางการไดยน : เดกหตง มอะไรบาง

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

....................................................................... ๒. ทานคดวาเดกทมความบกพรองทางสตปญญากบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรแตกตางกนอยางไร....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................๓. ลกษณะเดนของเดกออทสตกมอะไรบาง......................................................................................................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

..................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

.........................................................................

แบบสรปองคความร หนวยท ๒

ประเภทคนพการทางการศกษาตามประกาศกระทรวงศกษาธการ

ชอ........................................สกล...................................โรงเรยน...................................

คำาชแจง ใหทานสรปองคความร หนวยท ๒ โดยเขยนเปนแผนทความคด (Mind Map)

เอกสารความรประกอบการจดการอบรม หนวยท ๒ประเภทคนพการทางการศกษาตามประกาศกระทรวง

ศกษาธการประกาศกระทรวงศกษาธการ

เรอง กำาหนดประเภทและหลกเกณฑของคนพการทางการศกษา พ.ศ. ๒๕๕๒

อาศยอำานาจตามความในมาตรา ๓ และมาตรา ๔ แหงพระราชบญญตการจดการศกษาสำาหรบคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๑ รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ จงออกประกาศกำาหนดประเภทและหลกเกณฑของคนพการทางการศกษา ไวดงตอไปน

ขอ ๑ ประกาศนเรยกวา ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง “กำาหนดประเภทและหลกเกณฑของคนพการทางการศกษา พ.ศ. ๒๕๕๒”

ขอ ๒ ประเภทของคนพการ มดงตอไปน(๑) บคคลทมความบกพรองทางการเหน(๒) บคคลทมความบกพรองทางการไดยน

(๓) บคคลทมความบกพรองทางสตปญญา(๔) บคคลทมความบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหว หรอ

สขภาพ(๕) บคคลทมความบกพรองทางการเรยนร(๖) บคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา(๗) บคคลทมความบกพรองทางพฤตกรรม หรออารมณ(๘) บคคลออทสตก(๙) บคคลพการซอนขอ ๓ การพจารณาบคคลทมความบกพรองเพอจดประเภทของคน

พการ ใหมหลกเกณฑดงตอไปน

(๑) บคคลทมความบกพรองทางการเหน ไดแก บคคลทสญเสยการเหนตงแตระดบเลกนอยจนถงตาบอดสนท ซงแบงเปน ๒ ประเภทดงน

(๑.๑) คนตาบอด หมายถง บคคลทสญเสยการเหนมาก จนตองใชสอสมผสและสอ

เสยงหากตรวจวดความชดของสายตาขางดเมอแกไขแลว อยในระดบ ๖ สวน ๖๐ (๖/๖๐) หรอ ๒๐ สวน ๒๐๐(๒๐/๒๐๐) จนถงไมสามารถรบรเรองแสง

(๑.๒) คนเหนเลอนราง หมายถง บคคลทสญเสยการเหน แตยงสามารถอานอกษร

ตวพมพขยายใหญดวยอปกรณเครองชวยความพการ หรอเทคโนโลยสงอำานวยความสะดวก หากวดความชดเจนของสายตาขางดเมอแกไขแลวอยในระดบ ๖ สวน ๑๘ (๖/๑๘) หรอ ๒๐ สวน ๗๐(๒๐/๗๐)

(๒) บคคลทมความบกพรองทางการไดยน ไดแก บคคลทสญเสยการไดยนตงแตระดบ

หตงนอยจนถงหหนวก ซงแบงเปน ๒ ประเภท ดงน(๒.๑) คนหหนวก หมายถง บคคลทสญเสยการไดยนมาก

จนไมสามารถเขาใจการพดผานทางการไดยนไมวาจะใสหรอไมใสเครองชวยฟง ซงโดยทวไปหากตรวจการไดยนจะมการสญเสยการไดยน ๙๐ เดซเบลขนไป

(๒.๒) คนหตง หมายถง บคคลทมการไดยนเหลออยเพยงพอทจะไดยนการพด

ผานทางการไดยน โดยทวไปจะใสเครองชวยฟง ซงหากตรวจวดการไดยนจะมการสญเสยการไดยนนอยกวา ๙๐ เดซเบลลงมาถง ๒๖ เดซเบล

(๓) บคคลทมความบกพรองทางสตปญญา ไดแก บคคลทมความจำากดอยางชดเจนในการปฏบตตน (Functioning) ในปจจบน ซงมลกษณะเฉพาะ คอ ความสามารถทางสตปญญาตำากวาเกณฑเฉลยอยางมนยสำาคญรวมกบความจำากดของทกษะการปรบตวอกอยางนอย ๒ ทกษะจาก ๑๐ ทกษะ ไดแก การสอความหมาย การดแลตนเอง การดำารงชวตภายในบานทกษะทางสงคม/การมปฏสมพนธกบผอน การรจกใชทรพยากรในชมชน การรจกดแลควบคมตนเอง การนำา ความรมาใชในชวตประจำาวน การทำางาน การใชเวลาวาง การรกษาสขภาพอนามยและความปลอดภย ทงนไดแสดงอาการดงกลาวกอนอาย ๑๘ ป

(๔) บคคลทมความบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหว หรอสขภาพ ซงแบงเปน๒ ประเภท ดงน

(๔.๑) บคคลทมความบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหว ไดแก บคคลทม

อวยวะไมสมสวนหรอขาดหายไป กระดกหรอกลามเนอผดปกต มอปสรรคในการเคลอนไหวความบกพรองดงกลาวอาจเกดจากโรคทางระบบประสาท โรคของระบบกลามเนอและกระดกการไมสมประกอบ มาแตกำาเนด อบตเหตและโรคตดตอ

(๔.๒) บคคลทมความบกพรองทางสขภาพ ไดแก บคคลทมความเจบปวยเรอรงหรอ

มโรคประจำาตวซงจำาเปนตองไดรบการรกษาอยางตอเนอง และเปนอปสรรคตอการศกษา ซงมผลทำาใหเกดความจำาเปนตองไดรบการศกษาพเศษ

(๕) บคคลทมความบกพรองทางการเรยนร ไดแก บคคลทมความผดปกตในการทำางานของสมองบางสวนทแสดงถงความบกพรองในกระบวนการเรยนรทอาจเกดขนเฉพาะความสามารถดานใดดานหนงหรอหลายดาน คอ การอาน การเขยน การคดคำานวณ ซงไมสามารถเรยนรในดานทบกพรองได ทงทมระดบสตปญญาปกต

(๖) บคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา ไดแก บคคลทมความบกพรองในการเปลงเสยงพด เชน เสยงผดปกต อตราความเรวและจงหวะการพดผดปกต หรอบคคลทมความบกพรอง ในเรองความเขาใจหรอการใชภาษาพด การเขยนหรอระบบสญลกษณอนทใชในการตดตอสอสาร ซงอาจเกยวกบรปแบบ เนอหาและหนาทของภาษา

(๗) บคคลทมความบกพรองทางพฤตกรรม หรออารมณ ไดแก บคคลทมพฤตกรรม

เบยงเบนไปจากปกตเปนอยางมาก และปญหาทางพฤตกรรมนนเปนไปอยางตอเนอง ซงเปนผลจากความบกพรองหรอความผดปกตทางจตใจหรอสมองในสวนของการรบร อารมณหรอความคดเชน โรคจตเภท โรคซมเศรา โรคสมองเสอม เปนตน

(๘) บคคลออทสตก ไดแก บคคลทมความผดปกตของระบบการทำางานของสมองบางสวนซงสงผลตอความบกพรองทางพฒนาการดานภาษา ดานสงคมและการปฏสมพนธทางสงคม และมขอจำากดดานพฤตกรรม หรอมความสนใจจำากดเฉพาะเรองใดเรองหนง โดยความผดปกตนนคนพบไดกอนอาย ๓๐ เดอน

(๙) บคคลพการซอน ไดแก บคคลทมสภาพความบกพรองหรอความพการมากกวาหนงประเภทในบคคลเดยวกน

ประกาศ ณ วนท ๖ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๒ จรนทร ลกษณวศษฏ

รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ

ใบงาน

ชอ-สกล..........................................................................................................คำาชแจง จงตอบคำาถามตอไปน

2. ลกษณะเดนของเดกทมความบกพรองทางการไดยน : เดกหตง มอะไรบาง

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

....................................................................... ๒. ทานคดวาเดกทมความบกพรองทางสตปญญากบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรแตกตางกนอยางไร...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

.................................................................๓. ลกษณะเดนของเดกออทสตกมอะไรบาง...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

แบบสรปองคความร หนวยท ๒ประเภทคนพการทางการศกษาตามประกาศกระทรวง

ศกษาธการชอ........................................สกล...................................โรงเรยน...................................

คำาชแจง ใหทานสรปองคความร หนวยท ๒ โดยเขยนเปนแผนทความคด (Mind Map)

เอกสารความรประกอบการจดการอบรม หนวยท ๓การใชแบบคดกรองคนพการทางการศกษา ๙ ประเภท

ตามประกาศคณะกรรมการพจารณาใหคนพการไดรบสทธ

ชวยเหลอทางการศกษาเรอง กำาหนด หลกเกณฑและวธการ การรบรองบคคลของสถานศกษาวาเปนคนพการ

พ.ศ. ๒๕๕๖

หนวยยอยท ๓.๑ การใชแบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการเหน

(ประกาศกระทรวงศกษาธการเรองการกำาหนดประเภทและหลกเกณฑของคนพการทางการศกษา พ.ศ. ๒๕๕๒)

บคคลทมความบกพรองทางการเหนความหมายของบคคลทมความบกพรองทางการเหน

หมายถง บคคลทสญเสยการเหนตงแตระดบเลกนอยจนถงตาบอดสนท ซงแบงเปน ๒ ประเภทดงน

(๑.๑) คนตาบอด หมายถง บคคลทสญเสยการเหนมาก จนตองใชสอสมผสและสอเสยง หากตรวจวดความชดของสายตาขางดเมอแกไขแลว อยในระดบ ๖ สวน ๖๐ (๖/๖๐) หรอ ๒๐ สวน ๒๐๐ (๒๐/๒๐๐) จนถงไมสามารถรบรเรองแสง

(๑.๒) คนเหนเลอนราง หมายถง บคคลทสญเสยการเหน แตยงสามารถอานอกษร ตวพมพ

ขยายใหญดวยอปกรณเครองชวยความพการ หรอเทคโนโลยสงอำานวยความสะดวก หากวดความชดเจนของสายตาขางดเมอแกไขแลวอยในระดบ ๖ สวน ๑๘ (๖/๑๘) หรอ ๒๐ สวน ๗๐ (๒๐/๗๐)

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการเหน

ชอ - นามสกล (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว).....................................................................วน เดอน ป เกด.................................................อาย ......................... ป .....................เดอน ระดบชน........................................................วน เดอน ป ทประเมน.........................................

คำาชแจง1 แบบคดกรองฉบบนเปนแบบคดกรองเพอประโยชนในทางการ

จดการศกษาเทานน2 วเคราะหลกษณะ/พฤตกรรม ของเดกซงเปนลกษณะหรอ

พฤตกรรม ทเดกแสดงออกบอยๆ โดยใหทำาเครองหมาย /ลงในชอง ใช หรอ ไมใช ทตรงกบลกษณะหรอพฤตกรรม“ ” “ ”นนๆ ของเดก

3 ผทำาการคดกรองเบองตนตองผานการอบรมวธการใช และการประเมน ตามแบบคดกรองน และควรสอบถามขอมลเพมเตมจากผทอยใกลชดเดกมากทสด เชน ผปกครองหรอคร เพอใหเกด ความชดเจน ถกตอง

4 ผคดกรองควรจะมอยางนอย ๒ คนขนไป

ท ลกษณะ / พฤตกรรม ผลการวเคราะห

ประเมนครงท ............................

ใช ไมใช๑ มกกมศรษะมองสงของ หนงสอ รปภาพหรอ นำาเขา

มาดใกลๆ ตา๒ เมอดปายขอความ รปภาพ วตถสงของตางๆ ตาม

สาธารณะ ตองเขาไปดใกลๆ ๓ ขณะอานหนงสอ มกจะอานซำาบรรทดเดม หรออาน

ขามบรรทด

๔มกใชประสาทสมผสสวนอน เพอสำารวจ / หาสงของ ควบคกบ การใชสายตา

๕ บอกรายละเอยดของภาพหรอสงของไมได๖ เดนดวยความระมดระวงกวาปกต เดนไมคลองตว

มกชนและสะดดวตถ๗ หรตา กระพรบตา ขยตา กดตา เมอใชสายตามากๆ๘ เคลอนศรษะไปมา เพอหาจดทมองเหนชดทสด๙ มกมอาการปวดศรษะ ปวดตา ตาลาย คนตา มองเหน

สงของเคลอนไหวไปมา๑๐

บอกความแตกตางของสทใกลเคยงกน หรอสทไมตดกนไมได เชน สเขยวกบสฟา สแดงกบสสม

เกณฑการพจารณาถาตอบวาใช ๕ ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทม

ความบกพรองทางการเหนควรใหการชวยเหลอตามความตองการจำาเปนพเศษทางการศกษาของผเรยนและสงตอใหจกษแพทยตรวจวนจฉยตอไป

ผลการคดกรอง

พบความบกพรอง ไมพบความบกพรองความคดเหนเพมเตม........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลขท..................................(ผคดกรอง)

(....................................................)ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลข

ท..................................(ผคดกรอง)(....................................................)

คำายนยอมของผปกครอง

ขาพเจา (นาย / นาง / นางสาว)................................................................................

เปนผปกครองของ (ด.ช. / ด.ญ./ นาย / นางสาว)....................................................................... ยนยอม ไมยนยอม ใหดำาเนนการคดกรอง (ด.ช./ ด.ญ./ นาย / น.ส.)..................................................................................ตามแบบคดกรองน

เมอพบวามแนวโนมเปนผทมความบกพรองตามแบบคดกรองขางตน ยนด ไมยนดใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษตอไป

ลงชอ ................................................. ผปกครอง

(....................................................)

ลำาดบ การพจารณาใชแบบคดกรอง1. ครสงเกตเหนปญหาของนกเรยนทควรไดรบการชวยเหลอให

เขาถงการศกษาเปนพเศษ2. นำาเสนอผบรหาร เพอพจารณาดำาเนนการใชแบบคดกรอง3. ผบรหารหรอผไดรบมอบหมายพจารณา วาควรไดรบการคด

กรอง

4. ขอความรวมมอกบครผผานการอบรมการคดกรองเพอดำาเนนการคดกรอง

5. ทำาความเขาใจกบผปกครองและรวมมอกบผปกครองเพอชวยเหลอนกเรยน

6. ขออนญาตทำาการคดกรองจากผปกครอง โดยผปกครองลงนามยนยอมใหคดกรอง ในแบบคดกรอง รวมทงยนดให สถานศกษาจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษเมอพบวามแนวโนมเปนผทมความบกพรองตามแบบคดกรอง

7. เตรยมการคดกรอง8. ดำาเนนการคดกรอง ควรมผดำาเนนการคดกรอง ๒ คน9. สรปผลการคดกรองตามเกณฑ10. รายงานผลผบรหารและผปกครองทราบผลการคดกรอง 11. - กรณไมพบความบกพรอง ใหจดการเรยนการสอนโดยหา

สาเหตอนๆ เพมเตม - กรณพบความบกพรอง มแนวโนมเปนคนพการและผ

ปกครองยนยอมใหบรการจดการศกษา พเศษ ควรสงแพทยตรวจวนจฉยออกใบรบรองความพการ

หรอใบรบรองแพทยวนจฉยวา เปนคนพการ

- กรณพบความบกพรอง และผปกครองไมยนยอมใหจดบรการทางการศกษาพเศษ สถานศกษาควรพจารณารวมกบผปกครองเพอหาแนวทางการจดการศกษาตอไป 12. เมอแพทยวนจฉยและออกใบรบรอง สถานศกษาตองนำา

ใบรบรองและขอมลจากการ คดกรองมาประกอบการพจารณาจดทำาแผนการจดการ

ศกษาเฉพาะบคคล และตดตามผลการ

จดการเรยนการสอนตามแผน13. กรณใชแบบคดกรองมากกวา ๑ ประเภทและพบวามแนวโนม

มความบกพรอง ๒ ประเภท ขนไป ใหสรปเปนบนทกขอความวา มความบกพรองในลกษณะพการซอน

การเตรยมการคดกรอง

๑. แบบคดกรอง เลอกใชแบบคดกรองใหสอดคลองกบสภาพปญหาศกษาทบทวนเนอหา๒. เตรยมสอ อปกรณ ไดแก หนงสอเรยน รปภาพ แผนภาพส แบบทดสอบ ฯลฯ๓. การสอบถามหรอการสมภาษณ ขอมล จากผเกยวของ ไดแก - ผปกครอง - ครประจำาวชา ครประจำาชน พยาบาลประจำาโรงเรยน ขอมลสขภาพ - เพอนนกเรยน ๔. การเตรยมสถานการณ เชนขอคำาถามใหแสดงพฤตกรรม คำาสงใหปฏบต ๕. การเตรยมสถานท เปนการกำาหนดสถานทเพอสงเกตพฤตกรรม

ใบงาน 1

การใชแบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการเหนกรณศกษา

กจกรรมทปฏบต : ใหทานศกษาพฤตกรรมของเดกตอไปน แลวคดกรองเดก โดยเลอกใช แบบคดกรองทตรงกบพฤตกรรม และทานตองเตรยมวธการวเคราะหพฤตกรรมอยางไรในแตละขอ

เดกหญงรำาพง รำาพน เกดวนท 5 มนาคม พ.ศ. 2550 พบวามเปนเดกทไมชอบสบตา ไมคอยพด และมกกมศรษะ มองสงของ หนงสอ รปภาพ ชอบนำาเขามาดใกลๆ ตา บอกรายละเอยดของภาพหรอสงของไมได ขณะอานหนงสอ มกจะอานซำาบรรทด หรออานขามบรรทด มกใชมอเพอสำารวจ / หาสงของ ควบคกบ การใชสายตา หรตา กระพรบตา ขยตา กดตา เมอใชสายตามากๆ มกมอาการ ปวดตา คนตา บอยๆ มองเหนสงของเคลอนไหวไปมา

นอกจากนในระหวางเรยน ยงพบพฤตกรรม ทแสดงออก ดงน บอกสเขยวกบสฟาวาเปนสเดยวกน หรอสแดงกบสสม เปนสเดยวกน เมอดปายขอความ รปภาพ วตถสงของตางๆ ตามปายประกาศของโรงเรยน ตองเขาไปดใกลๆ ตดตา

…………………………………………………

• ตวอยางการคำานวณอาย ป เดอน วนวนทประเมน ๑ มกราคม ๒๕๕๗ = ๒๕๕๗ ๑ ๑ยม ๑ เดอน มา ๓๐ วน ๓๐ ๒๕๕๗ ๐ ๓๑ยม ๑ ป มา ๑๒ เดอน ๒๕๕๖ ๑๒ ๓๑ ๒๕๕๖ ๑๒ ๓๑วนเกด ๒ มกราคม ๒๕๔๙ = ๒๕๔๙ ๑ ๒ อายทได = ๗ ๑๑ ๒๙ การกรอกขอมล แบบ ๑ = ๗ ๑๑ (๒๙)ใสวงเลบหรอ แบบ ๒ = ๗ ๑๑ ไมใสวนหรอ แบบ ๓ = ๘ - ปดเศษขน

เพอประโยชนของผเรยนสามารถเลอกกรอก ได ๓ แบบเฉลย

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

๑ มกกมศรษะมองสงของ หนงสอ รปภาพหรอ นำาเขามาดใกลๆ ตา

/

๒ เมอดปายขอความ รปภาพ วตถสงของตางๆ ตามสาธารณะ ตองเขาไปดใกลๆ

/

๓ ขณะอานหนงสอ มกจะอานซำาบรรทดเดม หรออานขามบรรทด

/

๔ มกใชประสาทสมผสสวนอน เพอสำารวจ / หาสงของ ควบคกบ การใชสายตา /

๕ บอกรายละเอยดของภาพหรอสงของไมได /๖ เดนดวยความระมดระวงกวาปกต เดนไมคลองตว

มกชนและสะดดวตถ

/

๗ หรตา กระพรบตา ขยตา กดตา เมอใชสายตามากๆ /๘ เคลอนศรษะไปมา เพอหาจดทมองเหนชดทสด /๙ มกมอาการปวดศรษะ ปวดตา ตาลาย คนตา มองเหน

สงของเคลอนไหวไปมา

/

๑๐

บอกความแตกตางของสทใกลเคยงกน หรอสทไมตดกนไมได เชน สเขยวกบสฟา สแดงกบสสม

/

ตอบใช ๘ ขอ เกณฑ กำาหนดไว ๕ ขอ ขนไปแสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทางการเหนควรใหการชวยเหลอตามความตองการจำาเปนพเศษทางการศกษาของผเรยน และสงตอใหจกษแพทยตรวจวนจฉยตอไป

แบบสรปองคความร หนวยท ๓หนวยยอยท ๓.๑ การใชแบบคดกรองบคคลทมความบกพรอง

ทางการเหน

ชอ......................................................สกล..............................สงกด...................................

คำาชแจง ใหทานสรปองคความร หนวยยอยท ๓.๑ ในลกษณะของการเขยนแผนทความคด (Mind Map) หรอแผนภม ตาราง ฯลฯ

เอกสารความรประกอบการจดการอบรม หนวยท ๓การใชแบบคดกรองคนพการทางการศกษา ๙ ประเภท

ตามประกาศคณะกรรมการพจารณาใหคนพการไดรบสทธชวยเหลอทางการศกษาเรอง กำาหนด หลกเกณฑและวธการ การรบรองบคคลของสถานศกษาวาเปนคนพการ

พ.ศ. ๒๕๕๖

หนวยยอยท ๓.๑ การใชแบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการเหน

(ประกาศกระทรวงศกษาธการเรองการกำาหนดประเภทและหลกเกณฑของคนพการทางการศกษา พ.ศ. ๒๕๕๒)

บคคลทมความบกพรองทางการเหนความหมายของบคคลทมความบกพรองทางการเหน

หมายถง บคคลทสญเสยการเหนตงแตระดบเลกนอยจนถงตาบอดสนท ซงแบงเปน ๒ ประเภทดงน

(๑.๑) คนตาบอด หมายถง บคคลทสญเสยการเหนมาก จนตองใชสอสมผสและสอเสยง หากตรวจวดความชดของสายตาขางดเมอแกไขแลว อยในระดบ ๖ สวน ๖๐ (๖/๖๐) หรอ ๒๐ สวน ๒๐๐ (๒๐/๒๐๐) จนถงไมสามารถรบรเรองแสง

(๑.๒) คนเหนเลอนราง หมายถง บคคลทสญเสยการเหน แตยงสามารถอานอกษร ตวพมพ

ขยายใหญดวยอปกรณเครองชวยความพการ หรอเทคโนโลยสงอำานวยความสะดวก หากวดความชดเจนของสายตาขางดเมอแกไขแลวอยในระดบ ๖ สวน ๑๘ (๖/๑๘) หรอ ๒๐ สวน ๗๐ (๒๐/๗๐)

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการเหน

ชอ - นามสกล (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว).....................................................................วน เดอน ป เกด.................................................อาย ......................... ป .....................เดอน ระดบชน........................................................วน เดอน ป ทประเมน.........................................

คำาชแจง5 แบบคดกรองฉบบนเปนแบบคดกรองเพอประโยชนในทางการ

จดการศกษาเทานน6 วเคราะหลกษณะ/พฤตกรรม ของเดกซงเปนลกษณะหรอ

พฤตกรรม ทเดกแสดงออกบอยๆ โดยใหทำาเครองหมาย /ลงในชอง ใช หรอ ไมใช ทตรงกบลกษณะหรอพฤตกรรม“ ” “ ”

ประเมนครงท ............................

นนๆ ของเดก

7 ผทำาการคดกรองเบองตนตองผานการอบรมวธการใช และการประเมน ตามแบบคดกรองน และควรสอบถามขอมลเพมเตมจากผทอยใกลชดเดกมากทสด เชน ผปกครองหรอคร เพอใหเกด ความชดเจน ถกตอง

8 ผคดกรองควรจะมอยางนอย ๒ คนขนไป

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

๑ มกกมศรษะมองสงของ หนงสอ รปภาพหรอ นำาเขามาดใกลๆ ตา

๒ เมอดปายขอความ รปภาพ วตถสงของตางๆ ตามสาธารณะ ตองเขาไปดใกลๆ

๓ ขณะอานหนงสอ มกจะอานซำาบรรทดเดม หรออานขามบรรทด

๔มกใชประสาทสมผสสวนอน เพอสำารวจ / หาสงของ ควบคกบ การใชสายตา

๕ บอกรายละเอยดของภาพหรอสงของไมได๖ เดนดวยความระมดระวงกวาปกต เดนไมคลองตว

มกชนและสะดดวตถ๗ หรตา กระพรบตา ขยตา กดตา เมอใชสายตามากๆ๘ เคลอนศรษะไปมา เพอหาจดทมองเหนชดทสด๙ มกมอาการปวดศรษะ ปวดตา ตาลาย คนตา มองเหน

สงของเคลอนไหวไปมา๑ บอกความแตกตางของสทใกลเคยงกน หรอสทไมตด

๐ กนไมได เชน สเขยวกบสฟา สแดงกบสสม

เกณฑการพจารณาถาตอบวาใช ๕ ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทม

ความบกพรองทางการเหนควรใหการชวยเหลอตามความตองการจำาเปนพเศษทางการศกษาของผเรยนและสงตอใหจกษแพทยตรวจวนจฉยตอไป

ผลการคดกรอง

พบความบกพรอง ไมพบความบกพรองความคดเหนเพมเตม........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลขท..................................(ผคดกรอง)

(....................................................)ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลข

ท..................................(ผคดกรอง)(....................................................)

คำายนยอมของผปกครอง

ขาพเจา (นาย / นาง / นางสาว)................................................................................

เปนผปกครองของ (ด.ช. / ด.ญ./ นาย / นางสาว)....................................................................... ยนยอม ไมยนยอม ใหดำาเนนการคดกรอง (ด.ช./ ด.ญ./ นาย / น.ส.)..................................................................................ตามแบบคดกรองน

เมอพบวามแนวโนมเปนผทมความบกพรองตามแบบคดกรองขางตน ยนด ไมยนดใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษตอไป

ลงชอ ................................................. ผปกครอง

(....................................................)

ลำาดบ การพจารณาใชแบบคดกรอง7. ครสงเกตเหนปญหาของนกเรยนทควรไดรบการชวยเหลอให

เขาถงการศกษาเปนพเศษ8. นำาเสนอผบรหาร เพอพจารณาดำาเนนการใชแบบคดกรอง9. ผบรหารหรอผไดรบมอบหมายพจารณา วาควรไดรบการคด

กรอง

10. ขอความรวมมอกบครผผานการอบรมการคดกรองเพอดำาเนนการคดกรอง

11. ทำาความเขาใจกบผปกครองและรวมมอกบผปกครองเพอชวยเหลอนกเรยน

12. ขออนญาตทำาการคดกรองจากผปกครอง โดยผปกครองลงนามยนยอมใหคดกรอง ในแบบคดกรอง รวมทงยนดให สถานศกษาจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษเมอพบวามแนวโนมเปนผทมความบกพรองตามแบบคดกรอง

14. เตรยมการคดกรอง15. ดำาเนนการคดกรอง ควรมผดำาเนนการคดกรอง ๒ คน16. สรปผลการคดกรองตามเกณฑ17. รายงานผลผบรหารและผปกครองทราบผลการคดกรอง 18. - กรณไมพบความบกพรอง ใหจดการเรยนการสอนโดยหา

สาเหตอนๆ เพมเตม - กรณพบความบกพรอง มแนวโนมเปนคนพการและผ

ปกครองยนยอมใหบรการจดการศกษา พเศษ ควรสงแพทยตรวจวนจฉยออกใบรบรองความพการ

หรอใบรบรองแพทยวนจฉยวา เปนคนพการ

- กรณพบความบกพรอง และผปกครองไมยนยอมใหจดบรการทางการศกษาพเศษ สถานศกษาควรพจารณารวมกบผปกครองเพอหาแนวทางการจดการศกษาตอไป 19. เมอแพทยวนจฉยและออกใบรบรอง สถานศกษาตองนำา

ใบรบรองและขอมลจากการ คดกรองมาประกอบการพจารณาจดทำาแผนการจดการ

ศกษาเฉพาะบคคล และตดตามผลการ

จดการเรยนการสอนตามแผน20. กรณใชแบบคดกรองมากกวา ๑ ประเภทและพบวามแนวโนม

มความบกพรอง ๒ ประเภท ขนไป ใหสรปเปนบนทกขอความวา มความบกพรองในลกษณะพการซอน

การเตรยมการคดกรอง

๑. แบบคดกรอง เลอกใชแบบคดกรองใหสอดคลองกบสภาพปญหาศกษาทบทวนเนอหา๒. เตรยมสอ อปกรณ ไดแก หนงสอเรยน รปภาพ แผนภาพส แบบทดสอบ ฯลฯ๓. การสอบถามหรอการสมภาษณ ขอมล จากผเกยวของ ไดแก - ผปกครอง - ครประจำาวชา ครประจำาชน พยาบาลประจำาโรงเรยน ขอมลสขภาพ - เพอนนกเรยน ๔. การเตรยมสถานการณ เชนขอคำาถามใหแสดงพฤตกรรม คำาสงใหปฏบต ๕. การเตรยมสถานท เปนการกำาหนดสถานทเพอสงเกตพฤตกรรม

ใบงาน 1

การใชแบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการเหนกรณศกษา

กจกรรมทปฏบต : ใหทานศกษาพฤตกรรมของเดกตอไปน แลวคดกรองเดก โดยเลอกใช แบบคดกรองทตรงกบพฤตกรรม และทานตองเตรยมวธการวเคราะหพฤตกรรมอยางไรในแตละขอ

เดกหญงรำาพง รำาพน เกดวนท 5 มนาคม พ.ศ. 2550 พบวามเปนเดกทไมชอบสบตา ไมคอยพด และมกกมศรษะ มองสงของ หนงสอ รปภาพ ชอบนำาเขามาดใกลๆ ตา บอกรายละเอยดของภาพหรอสงของไมได ขณะอานหนงสอ มกจะอานซำาบรรทด หรออานขามบรรทด มกใชมอเพอสำารวจ / หาสงของ ควบคกบ การใชสายตา หรตา กระพรบตา ขยตา กดตา เมอใชสายตามากๆ มกมอาการ ปวดตา คนตา บอยๆ มองเหนสงของเคลอนไหวไปมา

นอกจากนในระหวางเรยน ยงพบพฤตกรรม ทแสดงออก ดงน บอกสเขยวกบสฟาวาเปนสเดยวกน หรอสแดงกบสสม เปนสเดยวกน เมอดปายขอความ รปภาพ วตถสงของตางๆ ตามปายประกาศของโรงเรยน ตองเขาไปดใกลๆ ตดตา

…………………………………………………

• ตวอยางการคำานวณอาย ป เดอน วนวนทประเมน ๑ มกราคม ๒๕๕๗ = ๒๕๕๗ ๑ ๑ยม ๑ เดอน มา ๓๐ วน ๓๐ ๒๕๕๗ ๐ ๓๑ยม ๑ ป มา ๑๒ เดอน ๒๕๕๖ ๑๒ ๓๑ ๒๕๕๖ ๑๒ ๓๑วนเกด ๒ มกราคม ๒๕๔๙ = ๒๕๔๙ ๑ ๒ อายทได = ๗ ๑๑ ๒๙ การกรอกขอมล แบบ ๑ = ๗ ๑๑ (๒๙)ใสวงเลบหรอ แบบ ๒ = ๗ ๑๑ ไมใสวนหรอ แบบ ๓ = ๘ - ปดเศษขน

เพอประโยชนของผเรยนสามารถเลอกกรอก ได ๓ แบบเฉลย

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

๑ มกกมศรษะมองสงของ หนงสอ รปภาพหรอ นำาเขามาดใกลๆ ตา

/

๒ เมอดปายขอความ รปภาพ วตถสงของตางๆ ตามสาธารณะ ตองเขาไปดใกลๆ

/

๓ ขณะอานหนงสอ มกจะอานซำาบรรทดเดม หรออานขามบรรทด

/

๔ มกใชประสาทสมผสสวนอน เพอสำารวจ / หาสงของ ควบคกบ การใชสายตา /

๕ บอกรายละเอยดของภาพหรอสงของไมได /๖ เดนดวยความระมดระวงกวาปกต เดนไมคลองตว

มกชนและสะดดวตถ

/

๗ หรตา กระพรบตา ขยตา กดตา เมอใชสายตามากๆ /๘ เคลอนศรษะไปมา เพอหาจดทมองเหนชดทสด /๙ มกมอาการปวดศรษะ ปวดตา ตาลาย คนตา มองเหน

สงของเคลอนไหวไปมา

/

๑๐

บอกความแตกตางของสทใกลเคยงกน หรอสทไมตดกนไมได เชน สเขยวกบสฟา สแดงกบสสม

/

ตอบใช ๘ ขอ เกณฑ กำาหนดไว ๕ ขอ ขนไปแสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทางการเหนควรใหการชวยเหลอตามความตองการจำาเปนพเศษทางการศกษาของผเรยน และสงตอใหจกษแพทยตรวจวนจฉยตอไป

แบบสรปองคความร หนวยท ๓หนวยยอยท ๓.๑ การใชแบบคดกรองบคคลทมความบกพรอง

ทางการเหน

ชอ......................................................สกล..............................สงกด...................................

คำาชแจง ใหทานสรปองคความร หนวยยอยท ๓.๑ ในลกษณะของการเขยนแผนทความคด (Mind Map) หรอแผนภม ตาราง ฯลฯ

เอกสารความรประกอบการจดการอบรม หนวยท ๓การใชแบบคดกรองคนพการทางการศกษา ๙ ประเภท

ตามประกาศคณะกรรมการพจารณาใหคนพการไดรบสทธชวยเหลอทางการศกษาเรอง กำาหนด หลกเกณฑและวธการ การรบรองบคคลของสถานศกษาวาเปนคนพการ

พ.ศ. ๒๕๕๖

หนวยยอยท ๓.๒ การใชแบบคดกรองบคคลทมบกพรองทางการไดยน

บคคลทมความบกพรองทางการไดยน

ความหมายของบคคลทมบกพรองทางการไดยน

หมายถง บคคลทสญเสยการไดยนตงแตระดบหตงนอยจนถงหหนวก ซงแบงเปน ๒ ประเภท ดงน

(๒.๑) คนหหนวก หมายถง บคคลทสญเสยการไดยนมากจนไมสามารถเขาใจการพดผานทางการไดยนไมวาจะใสหรอไมใสเครองชวยฟง ซงโดยทวไปหากตรวจการไดยนจะมการสญเสยการไดยน ๙๐ เดซเบล ขนไป

(๒.๒) คนหตง หมายถง บคคลทมการไดยนเหลออยเพยงพอทจะไดยนการพดผานทางการไดยน โดยทวไปจะใสเครองชวย

ฟง ซงหากตรวจวดการไดยนจะมการสญเสยการไดยนนอยกวา ๙๐ เดซเบล ลงมาถง ๒๖ เดซเบล

(ประกาศกระทรวงศกษาธการเรองการกำาหนดประเภทและหลกเกณฑของคนพการทางการศกษา พ.ศ. ๒๕๕๒)

ประเมนครงท ............................

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการไดยนชอ-นามสกล (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว)...............................................................วน เดอน ป เกด.........................................................อาย ......................... ป .....................เดอนระดบชน.......................................... วน เดอน ป ทประเมน.........................................

คำาชแจง1 แบบคดกรองฉบบนเปนแบบคดกรองเพอประโยชนในทางการ

จดการศกษาเทานน2 วเคราะหลกษณะ/พฤตกรรม ของเดกซงเปนลกษณะหรอ

พฤตกรรม ทเดกแสดงออกบอยๆโดยใหทำาเครองหมาย /ลงในชอง ใช หรอ ไมใช ทตรงกบ“ ” “ ”ลกษณะหรอพฤตกรรมนนๆ ของเดก

๒

3 ผทำาการคดกรองเบองตนตองผานการอบรมวธการใช และการประเมน ตามแบบคดกรองน และควรสอบถามขอมลเพมเตมจากผทอยใกลชดเดกมากทสด เชน ผปกครองหรอคร เพอใหเกดความชดเจน ถกตอง

4 ผคดกรองควรจะมอยางนอย ๒ คนขนไป

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

๑ ไมหนศรษะหาเสยงเมอเรยกชอจากขางหลง๒ ไมตอบสนองหรอหนไปมองทมาของเสยงซงเกด

อยรอบๆ หอง๓ มกใชทาทางในการสอความหมายกบผอนไมใช

ภาษาพด๔ ออกเสยงในระดบเดยวกนแตไมเปนคำา๕ ในการสนทนาจะมองปากหรอจองหนาจองตาผพด

ตลอดเวลา๖ ตอบไมตรงคำาถามหรอไมตอบคำาถาม๗ พดตามหรอเลยนเสยงพดไมได๘ เปนหรอเคยเปนโรคหนำาหนวก๙ การแสดงออกทางพฤตกรรมในชวตประจำาวนทสง

เสยงดงมากกวาปกต เชน การเดนลงสนเทา การรบประทานอาหารโดยชอนกระทบจาน เปนตน

เกณฑการพจารณาถาตอบวาใช ๓ ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทม

ความบกพรองทางการไดยนควรใหการชวยเหลอตามความตองการจำาเปนพเศษทางการศกษาของผเรยน และสงตอใหแพทยตรวจวนจฉยตอไป

ผลการคดกรอง พบความบกพรอง ไมพบความบกพรอง

ความคดเหนเพมเตม........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลขท..................................(ผคดกรอง)

(....................................................)ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลข

ท..................................(ผคดกรอง) (....................................................)คำายนยอมของผปกครอง

ขาพเจา (นาย / นาง / นางสาว)................................................................................

เปนผปกครองของ (ด.ช. / ด.ญ./ นาย / นางสาว)....................................................................... ยนยอม ไมยนยอม ใหดำาเนนการคดกรอง (ด.ช./ ด.ญ./ นาย / น.ส.)..................................................................................ตามแบบคดกรองน

เมอพบวามแนวโนมเปนผทมความบกพรองตามแบบคดกรองขางตน ยนด ไมยนดใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษตอไป

ลงชอ ................................................. ผปกครอง

(....................................................

ใบงานท ๑ : กรณศกษา

กจกรรมทปฏบต : ใหทานศกษาพฤตกรรมของเดกตอไปน แลวคดกรองเดก โดยเลอกใช แบบคดกรองทตรงกบพฤตกรรม และทานตองเตรยมวธการวเคราะหพฤตกรรมอยางไรในแตละขอ

เดกชายลำาพอง คะนองศก เกดวนท ๑๓ เดอน มนาคม พ.ศ. ๒๕๕๑ พบวาเปนเดกทชอบออกกำาลง ราเรงแจมใส มการเดนลงสนเทาดงมาก เวลามเสยงดงไมหนไปมองทมาของเสยงซงเกดอยรอบๆ หอง เมอมคนเรยกชอทางขางหลงไมหนศรษะไปมอง

จะใชทาทางในการสอความหมายกบผอน ไมตอบคำาถาม พดตามไมได จะมองปากหรอจองหนาผพดตลอดเวลา สงเสยงดงในระดบเดยวกนแตไมเปนคำา  

…………………………………………………

เฉลย

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการวเคราะห

ใช ไมใช๑ ไมหนศรษะหาเสยงเมอเรยกชอจากขางหลง /๒ ไมตอบสนองหรอหนไปมองทมาของเสยงซงเกด

อยรอบๆ หอง

/

๓ มกใชทาทางในการสอความหมายกบผอนไมใช /

ภาษาพด๔ ออกเสยงในระดบเดยวกนแตไมเปนคำา /๕ ในการสนทนาจะมองปากหรอจองหนาจองตาผพด

ตลอดเวลา/

๖ ตอบไมตรงคำาถามหรอไมตอบคำาถาม /๗ พดตามหรอเลยนเสยงพดไมได /๘ เปนหรอเคยเปนโรคหนำาหนวก /๙ การแสดงออกทางพฤตกรรมในชวตประจำาวนทสง

เสยงดงมากกวาปกต เชน การเดนลงสนเทา การรบประทานอาหารโดยชอนกระทบจาน เปนตน

/

รวม ๘พบวาใช ๘ ขอ มแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทางการไดยนควรใหการชวยเหลอตามความตองการจำาเปนพเศษทางการศกษาของผเรยน และสงตอใหแพทยตรวจวนจฉยตอไป

แบบสรปองคความร หนวยท๓หนวยยอยท ๓.๒ การใชแบบคดกรองบคคลทมความบกพรอง

ทางการไดยน

ชอ......................................................สกล...................................สงกด...............................

คำาชแจง ใหทานสรปองคความร หนวยยอยท ๓.๒ ในลกษณะของการเขยนแผนทความคด (Mind Map) หรอแผนภม ตาราง ฯลฯ

เอกสารความรประกอบการจดการอบรม หนวยท ๓

การใชแบบคดกรองคนพการทางการศกษา ๙ ประเภท ตามประกาศคณะกรรมการพจารณาใหคนพการไดรบสทธชวยเหลอทางการศกษาเรอง กำาหนด หลกเกณฑและวธการ การรบรองบคคลของสถานศกษาวาเปนคนพการ

พ.ศ. ๒๕๕๖

หนวยยอยท ๓.๓ การใชแบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางสตปญญา

บคคลทมความบกพรองทางสตปญญา(Mental Retardation หรอ Intellectual Disability)

1.ความหมายของบคคลบกพรองทางสตปญญา

บคคลทมความบกพรองทางสตปญญา ตามประกาศกระทรวงศกษาธการ เรองกำาหนดประเภทและหลกเกณฑของคนพการทางการศกษา พ.ศ. ๒๕๕๒ ไดกำาหนดหลกเกณฑบคคลทมความบกพรองทางสตปญญาดงน ไดแกบคคลทขอจำากดอยางชดเจนในการปฏบตตน (Functioning) ในปจจบน ซงมลกษณะเฉพาะ คอ ความสามารถทางสตปญญาตำาเกณฑเฉลยอยางมนยสำาคญ รวมกบความจำากดของทกษะการปรบตวอกอยางนอย ๒ ทกษะ จาก ๑๐ ทกษะ ไดแก การสอความหมาย การดแลตนเอง การดำารงชวตในบาน ทกษะทางสงคม/การมปฏสมพนธกบผอน การรจกใชทรพยากรในชมชน การ

รจกควบคมดแลตนเอง การนำาความรมาใชในชวตประจำาวน การทำางาน การใชเวลาวาง การรกษาสขภาพอนามยและความปลอดภย ทงนไดแสดงอาการดงกลาวกอนอาย ๑๘ ป

๒. ลกษณะบคคลทมภาวะบกพรองทางสตปญญา ๒.๑ ความสามารถทางสตปญญาตำาเกณฑเฉลยอยางมนยสำาคญ๒.๒ รวมกบความจำากดของทกษะการปรบตวอกอยางนอย 2

ทกษะ จาก 10 ทกษะ ดงน ๒.๒.๑ ทกษะการสอสาร๑) ใชภาษาไมสมวย๒) ไมเขาใจคำาสง ไมสามารถทำาตามคำาสงได

๒.๒.๒ ทกษะการดแลตนเอง๑) ไมสามารถ หรอสามารถดแลตวเองในชวตประจำาวนได

นอย ในการรบประทานอาหาร การอาบนำา/แปรงฟน/การแตงกาย๒) ไมสามารถทำาความสะอาดหลงการขบถาย

๒.๒.๓ ทกษะการดำารงชวตภายในบาน๑) ตองกระตนในการปฏบตกจวตรประจำาวนอยเสมอ๒) ชวยเหลอตนเองในชวตประจำาวนไดตำากวาวย

๒.๒.๔ ทกษะทางสงคม/การปฏสมพนธกบผอน๑) ชอบเลนกบเดกทมอายนอยกวา หรอไมสามารถเลนกบ

เพอนตามวย๒) เลนเลยนแบบผอนอยางไมเหมาะสมกบวย

๒.๒.๕ ทกษะการรจกใชทรพยากรในชมชน๑) มปญหาดานพฤตกรรมในการใชสงของสาธารณะ

ประโยชน เชน ชอบทำาลายหรอใชอยางไมระมดระวง

๒) ไมรจกวธการใช การจดเกบ และการดแลรกษา ของสวนรวม

๒.๒.๖ ทกษะการรจกดแลควบคมตนเอง๑) เอาแตใจตนเอง มอารมณโกรธ ฉนเฉยวบอย ๆ๒) ไมสามารถควบคมตนเองทำาตามสงทตองทำา

๒.๒.๗ ทกษะการนำาความรมาใชในชวตประจำาวน๑) ลมงาย/จำาในสงทเรยนมาแลวไมได๒) ไมสามารถนำาทกษะทเรยนรไปแกไขปญหาเฉพาะหนาได

๒.๒.๘ ทกษะการทำางาน๑) ชวงความสนใจสน ไมสามารถรบผดชอบงานทตองทำา๒) ทำาตามคำาสงตอเนอง ๒ คำาสงขนไปไดยาก สบสนงาย

๒.๒.๙ ทกษะการใชเวลาวาง๑) สนใจสงรอบตวนอย๒) ใชเวลาวางแสดงพฤตกรรมทไมเหมาะสม

๒.๒.๑๐ ทกษะการรกษาสขภาพอนามยและความปลอดภย๑) ดแลสขภาพตนเองไดนอย เชน ลางมอไมเปน หรอไมร

จกรบประทานอาหารทเปน ประโยชน๒) มความระมดระวงเรองความปลอดภยตนเองนอย

๓. การจำาแนกระดบเชาวนปญญาของคนทวไป ศ.นพ.จำาลอง ดษยวณช และ ศ.ดร.พรมเพรา ดษยวณช ได

นำาเสนอลงในเวปไซด http://www.chamlongclinic-psych.com/document/intelligence/เกยวกบความสามารถทางสตปญญา(IQ) ดงน

   การแปลความหมายของ IQ. การจำาแนก IQ.โดยใชลกษณะของโคงปกตเพอการแจกแจงมลกษณะเชนเดยวกบ ในเรองของความแตกตางระหวางบคคลหลาย ๆ ชนด เชน นำาหนก หรอ ความสง กจะใชโคงปกตรปทรงกระดง เพอการจำาแนกแจกแจง (bell-shaped normal distribution curve)

จากรปนจะเหนไดวา IQ. 100 เปนคาของ IQ. ปกตของคนทวไปอยทกงกลางของรปทรงกระดง  David Wechsler ไดทำาการจำาแนกเชาวนปญญาคนทวไปดงน

INTELLIGENCE CLASSIFICATIONS

IQ. Classifications

% Included

130 and + Very Superior 2.2120-129 Superior 6.7110-119 Bright

Normal 16.190-109 Average 50.080- 89 Dull Normal 16.1

70- 79 Borderline 6.769 and - Mental

Defective 2.2

๔.ระดบความรนแรงของภาวะบกพรองทางสตปญญา (กลยา กอสวรรณ. 2553 : 6)

๓.๑ ความบกพรองทางสตปญญา ระดบเลกนอย (Mild Intellectual Disability) หมายถง สตปญญาระดบ 50-70

๓.๒ ความบกพรองทางสตปญญา ระดบเลกปานกลาง (Moderate Intellectual Disability) หมายถง สตปญญาระดบ 35-49

๓.๓ ความบกพรองทางสตปญญา ระดบรนแรง (Severe Intellectual Disability) หมายถง สตปญญาระดบ 20-34

๓.๔ ความบกพรองทางสตปญญา ระดบรนแรงมาก (Profound Intellectual Disability) หมายถง สตปญญาตำากวา 20

การจำาแนกเชาวนปญญา

ไอคว ระดบเชาวนปญญา

130 ขนไป อจฉรยะ (Very Superior) 120-129 ฉลาดมาก (Superior) 110-119 คอนขางฉลาด (Bright Normal) 90-109 ปานกลาง(Average) 80-89 ปญญาทบ (Dull Normal) 70-79 คาบเสนปญญาออน (Borderline)

ตำากวา 70 ปญญาออน (Mental Retardation) 50-69 ปญญาออนระดบนอย (Mild mental

retardation) 35-49 ปญญาระดบปานกลาง (Moderate

mental retardation) 20-34 ปญญาออนระดบรนแรง (Severe

mental retardation) ตำากวา 20 ปญญาออนระดบรนแรงมาก

(Profound mental retardation) เอกสารอางอง

กลยา กอสวรรณ. (2553). การสอนเดกทมความบกพรองระดบเลกนอย. ศนยพฒนาศกยภาพเดก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. กรงเทพมหานคร: สหมตรพรนตงแอนพบลชชง. จำาลอง ดษยวณชและพรมเพรา ดษยวณช. คนเมอ วนท 2 เมษายน 2556

ประเมนครง

จาก http://www.chamlongclinic-psych.com/document/intelligence

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางสตปญญาชอ - นามสกล (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว).......................................................................วน เดอน ป เกด............................................................อาย ......................... ป ................เดอน ระดบชน............................................. วน เดอน ป ทประเมน......................................... คำาชแจง

1 แบบคดกรองฉบบนเปนแบบคดกรองเพอประโยชนในทางการจดการศกษาเทานน

2 วเคราะหลกษณะ/พฤตกรรม ของเดกซงเปนลกษณะหรอพฤตกรรม ทเดกแสดงออกบอยๆโดยใหทำาเครองหมาย /ลงในชอง ใช หรอ ไมใช ทตรงกบ“ ” “ ”ลกษณะหรอพฤตกรรมนนๆ ของเดก

3 ผทำาการคดกรองเบองตนตองผานการอบรมวธการใช และการประเมน ตามแบบคดกรองน และควรสอบถามขอมลเพมเตม

๖

จากผทอยใกลชดเดกมากทสด เชน ผปกครองหรอคร เพอใหเกดความชดเจน ถกตอง

4 ผคดกรองควรจะมอยางนอย ๒ คนขนไปท ลกษณะ / พฤตกรรม

ผลการวเคราะหใช ไมใช

ทกษะการสอสาร๑ ใชภาษาไมสมวย๒ ไมเขาใจคำาสง ไมสามารถทำาตามคำาสงได

ทกษะการดแลตนเอง๓ ไมสามารถ หรอสามารถดแลตวเองในชวตประจำาวนไดนอย

ในการรบประทานอาหาร / การอาบนำา / แปรงฟน / การแตงกาย๔ ไมสามารถทำาความสะอาดหลงการขบถาย

ทกษะการดำารงชวตภายในบาน๕ ตองกระตนในการปฏบตกจวตรประจำาวนอยเสมอ๖ ชวยเหลอตนเองในชวตประจำาวนไดตำากวาวย

ทกษะทางสงคม / การปฏสมพนธกบผอน ๗ ชอบเลนกบเดกทมอายนอยกวา หรอไมสามารถเลนกบเพอน

ตามวย๘ เลนเลยนแบบผอนอยางไมเหมาะสมกบวย

ทกษะการรจกใชทรพยากรในชมชน๙ มปญหาดานพฤตกรรมในการใชสงของสาธารณะประโยชน เชน

ชอบทำาลายหรอใชอยางไมระมดระวง๑๐ ไมรจกวธการใช การจดเกบ และการดแลรกษา ของสวนรวม

ทกษะการรจกดแลควบคมตนเอง๑๑ เอาแตใจตนเอง มอารมณโกรธ ฉนเฉยวบอย ๆ ๑๒ ไมสามารถควบคมตนเองทำาตามสงทตองทำา

ทกษะการนำาความรมาใชในชวตประจำาวน๑๓ ลมงาย / จำาในสงทเรยนมาแลวไมได๑๔ ไมสามารถนำาทกษะทเรยนรไปแกไขปญหาเฉพาะหนาได

ทกษะการทำางาน๑๕ ชวงความสนใจสน ไมสามารถรบผดชอบงานทตองทำา๑๖ ทำาตามคำาสงตอเนอง ๒ คำาสงขนไปไดยาก สบสนงาย

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการวเคราะหใช ไมใช

ทกษะการใชเวลาวาง๑๗ สนใจสงรอบตวนอย๑๘ ใชเวลาวางแสดงพฤตกรรมทไมเหมาะสม

ทกษะการรกษาสขภาพอนามยและความปลอดภย๑๙ ดแลสขภาพตนเองไดนอย เชน ลางมอไมเปน หรอไมรจกรบ

ประทานอาหารทเปนประโยชน๒๐ มความระมดระวงเรองความปลอดภยตนเองนอย

หมายเหต ทงนพฤตกรรมดงกลาวตองเทยบเคยงกบพฒนาการของเดกทวไปเกณฑการพจารณา

แตละทกษะจะตองมผลการวเคราะหพฤตกรรมทกษะวาใชทง ๒ ขอ แสดงวาไมผานทกษะนนและหากวาพบทกษะการปรบตวไมผานตงแต ๒ ทกษะขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทางสตปญญา ใหจดบรการชวยเหลอ และสงตอใหแพทยตรวจวนจฉยตอไปผลการคดกรอง

พบความบกพรอง ไมพบความบกพรอง

ความคดเหนเพมเตม........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลขท..................................(ผคดกรอง)

(....................................................)

ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลขท..................................(ผคดกรอง)

(....................................................)คำายนยอมของผปกครอง

ขาพเจา(นาย / นาง / นางสาว)...................................................................... เปนผปกครองของ(ด.ช. / ด.ญ./ นาย / นางสาว) .................................................................................................................. ยนยอม ไมยนยอม ใหดำาเนนการคดกรอง (ด.ช./ ด.ญ./ นาย / น.ส.)..........................................ตามแบบคดกรองน

เมอพบวามแนวโนมเปนผทมความบกพรองตามแบบคดกรองขางตน ยนด ไมยนด

ใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษตอไปลงชอ ................................................. ผปกครอง

(....................................................)

ใบงานท ๑: กรณศกษา

กจกรรมทปฏบต : ใหทานศกษาพฤตกรรมของเดกตอไปน แลวคดกรองเดก โดยเลอกใช แบบคดกรองทตรงกบพฤตกรรม และทานตองเตรยมวธการวเคราะหพฤตกรรมอยางไรในแตละขอ

เดกชายวศณ พงไพร มลกษณะดงนเวลาพกจะออกไปเลนกบนองๆทอายนอยกวา ชอบเลยนแบบนองเชนถมนำาลาย เวลาขบถายจะไมลางทำาความสะอาด ตกอาหารทานหกเลอะเทอะเปนประจำา ลมงาย/จำาในสงทเรยนแลวไมได เรยนรบทเรยนไดชาตองเรยนซำาแลวซำาอก เชนการคดคำานวณ การเขยน เลยนแบบผอนโดยไมใชความคดของตนเองตอบสนองสงตางๆในลกษณะทไมเหมาะสม มปญหาการประสานสมพนธระหวางมอกบสายตาขณะปฏบตกจกรรม มความสามารถในการเคลอนไหวชากวาเดกในวยเดยวกน ไมพดหรอพดไดแตไมชด ชอบทำาอะไรซำาๆในลกษณะเดมเลยนแบบผอนโดยไมใชความคดของตนเอง นำาทกษะทเคยเรยนรแลวนำาไปใชสถานการณอนไดนอย มอารมณโกรธ ฉนเฉยวบอยๆมกทำาตามคำาสงไมได จตใจวอกแวกงาย สรปความไมคอยได เขยนประโยคไมถกตอง วนเกดของเดกวนท 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2547

ใบงานท ๒บอกลกษณะพฤตกรรมของบคคลทมความบกพรองทาง

สตปญญา.............................................

คำาชแจง : ใหทานศกษาพฤตกรรมแตละรายการ และพจารณาวาพฤตกรรมใดททานเหนวา

เปนพฤตกรรมของบคคลทมความบกพรองทางสตปญญา ใหทำาเครองหมาย ✓ และพฤตกรรมใดททานเหนวาไมใชพฤตกรรมของบคคลทมความบกพรองทางสตปญญาใหทำาเครองหมาย ✕ ในชองความคดเหนของแตละรายการ

ท รายการ/พฤตกรรม ความคดเหน

๑ ไมเขาใจคำาสง ไมสามารถทำาตามคำาสงได ๒ ระดบสตปญญา อยในระดบปญญาทบ ๓ กลามเนอแขน ขา ออนแรง ๔ ไมชอบการเขยนและหลกเลยงการเขยน ๕ ใชภาษาไมสมกบวย ๖ ชอบทำารายตวเอง ๗ มพฤตกรรมกระตนตวเอง ๘ ชวยเหลอตนเองในชวตประจำาวนไดตำากวาวย

๙ ชอบเลนกบเดกทมอายนอยกวา ๑๐ ไมสามารถนำาทกษะทเรยนรไปแกไขปญหาเฉพะหนาได ๑๑ พดตดอาง ๑๒ ใชเวลาวาแสดงพฤตกรรมทไมเหมาะสม ๑๓ ทำาลายสาธารณสมบต ของสวนรวม ๑๔ สนใจสงรอบตวนอย ๑๕ ไมมองสบตาผอนขณะสนทนา ๑๗ เอาแตใจตนเอง มอารมณโกรธ ฉนเฉยวบอย ๑๘ ไมหนศรษะหาเสยงเมอเรยกชอจากขางหลง ๑๙ ชวงความสนใจสน ไมสามารถรบผดชอบงานทตองทำา ๒๐ ไมรจกวธการใช การเกบและดแลรกษาของสวนรวม ๒๑ อตราการพดเรว หรอชาเกนไป ๒๒ ดแลสขภาพตนเองไดนอย ๒๓ ไมอยนง เคลอนไหวตลอดเวลาโดยปราศจากจดมง

หมาย

๒๔ ไมสามารถเดนไดดวยตนเอง ๒๕ มความระมดระวงเรองความปลอดภยตนเองนอย

เฉลยใบงานท ๒บอกลกษณะพฤตกรรมของบคคลทมความบกพรองทาง

สตปญญา.............................................

คำาชแจง : ใหทานศกษาพฤตกรรมแตละรายการ และพจารณาวาพฤตกรรมใดททานเหนวา

เปนพฤตกรรมของบคคลทมความบกพรองทางสตปญญา ใหทำาเครองหมาย ✓ และพฤตกรรมใดททานเหนวาไมใช

พฤตกรรมของบคคลทมความบกพรองทางสตปญญาใหทำาเครองหมาย ✕ ในชองความคดเหนของแตละรายการ

ท รายการ/พฤตกรรม ความคดเหน

๑ ไมเขาใจคำาสง ไมสามารถทำาตามคำาสงได ✓๒ ระดบสตปญญา อยในระดบปญญาทบ ✕๓ กลามเนอแขน ขา ออนแรง ✕๔ ไมชอบการเขยนและหลกเลยงการเขยน ✕๕ ใชภาษาไมสมกบวย ✓๖ ชอบทำารายตวเอง ✕๗ มพฤตกรรมกระตนตวเอง ✕๘ ชวยเหลอตนเองในชวตประจำาวนไดตำากวาวย ✓๙ ชอบเลนกบเดกทมอายนอยกวา ✓

๑๐ ไมสามารถนำาทกษะทเรยนรไปแกไขปญหาเฉพะหนาได ✓๑๑ พดตดอาง ✕๑๒ ใชเวลาวาแสดงพฤตกรรมทไมเหมาะสม ✓๑๓ ทำาลายสาธารณสมบต ของสวนรวม ✕๑๔ สนใจสงรอบตวนอย ✓๑๕ ไมมองสบตาผอนขณะสนทนา ✕๑๗ เอาแตใจตนเอง มอารมณโกรธ ฉนเฉยวบอย ✓๑๘ ไมหนศรษะหาเสยงเมอเรยกชอจากขางหลง ✕๑๙ ชวงความสนใจสน ไมสามารถรบผดชอบงานทตองทำา ✓๒๐ ไมรจกวธการใช การเกบและดแลรกษาของสวนรวม ✓๒๑ อตราการพดเรว หรอชาเกนไป ✕๒๒ ดแลสขภาพตนเองไดนอย ✓๒๓ ไมอยนง เคลอนไหวตลอดเวลาโดยปราศจากจดมง

หมาย✕

๒๔ ไมสามารถเดนไดดวยตนเอง ✕๒๕ มความระมดระวงเรองความปลอดภยตนเองนอย ✓

แบบสรปองคความร หนวยท ๓หนวยท ๓.๓ บคคลทมความบกพรองทางสตปญญา

ชอ ..........................................สกล ............................... สงกด ....................................คำาชแจง ใหสมาชกสรปองคความรทไดจากการอบรมการคดกรองบคคลทมความบกพรองทางสตปญญา

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………

เอกสารความรประกอบการจดการอบรม หนวยท ๓การใชแบบคดกรองคนพการทางการศกษา ๙ ประเภท

ตามประกาศคณะกรรมการพจารณาใหคนพการไดรบสทธชวยเหลอทางการศกษาเรอง กำาหนด หลกเกณฑและวธการ การรบรองบคคลของสถานศกษาวาเปนคนพการ

พ.ศ. ๒๕๕๖

หนวยยอยท ๓.๔ การใชแบบคดกรองบคคลบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหว หรอ สขภาพ

บคคลทมความบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหว หรอสขภาพ

ความหมายของบ คคลบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหว หรอสขภาพ

หมายถง บคคลทมความบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหว หรอสขภาพ ซงแบงเปน ๒ ประเภท ดงน

(๔.๑) บคคลทมความบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหว ไดแก บคคลทมอวยวะไมสมสวนหรอขาดหายไป กระดกหรอกลามเนอ

ผดปกต มอปสรรคในการเคลอนไหว ความบกพรองดงกลาวอาจเกดจากโรคทางระบบประสาท โรคของระบบกลามเนอและกระดก การไมสมประกอบ มาแตกำาเนด อบตเหตและโรคตดตอ

(๔.๒) บคคลทมความบกพรองทางสขภาพ ไดแก บคคลทมความเจบปวยเรอรงหรอมโรคประจำาตวซงจำาเปนตองไดรบการรกษาอยางตอเนอง และเปนอปสรรคตอการศกษา ซงมผลทำาใหเกดความจำาเปนตองไดรบการศกษาพเศษ

(ประกาศกระทรวงศกษาธการเรองการกำาหนดประเภทและหลกเกณฑของคนพการทางการศกษา พ.ศ. ๒๕๕๒)

ประเมนครงท..................

แบบคดกรองบคคลทมบคคลทมความบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหว หรอสขภาพ

ชอ-นามสกล (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว).................................................................วน เดอน ป เกด..........................................................อาย ......................... ป .....................เดอนระดบชน............................................. วน เดอน ป ทประเมน.........................................

คำาชแจง

๒

1 แบบคดกรองฉบบนเปนแบบคดกรองเพอประโยชนในทางการจดการศกษาเทานน

2 วเคราะหลกษณะ/พฤตกรรม ของเดกซงเปนลกษณะหรอพฤตกรรม ทเดกแสดงออกบอยๆโดยใหทำาเครองหมาย /ลงในชอง ใช หรอ ไมใช ทตรงกบ“ ” “ ”ลกษณะหรอพฤตกรรมนนๆ ของเดก

3 ผทำาการคดกรองเบองตนตองผานการอบรมวธการใช และการประเมน ตามแบบคดกรองน และควรสอบถามขอมลเพมเตมจากผทอยใกลชดเดกมากทสด เชน ผปกครองหรอคร เพอใหเกดความชดเจน ถกตอง

4 ผคดกรองควรจะมอยางนอย ๒ คนขนไป

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

ดานรางกาย๑ มอวยวะไมสมสวน หรอแขน ขา ลบ๒ มอวยวะขาดหายไปและเปนอปสรรคในการดำารงชวต๓ มการผดรปของกระดกและขอ๔ มลกษณะกลามเนอแขนขาเกรง๕ มลกษณะกลามเนอแขนขาออนแรง

ดานการเคลอนไหว๖ มการเคลอนไหวทผดปกต ทศทางการเคลอนไหว

และจงหวะการเคลอนไหว เชน กระตก เกรง ๗ ไมสามารถนงทรงตวไดดวยตนเอง๘ ไมสามารถลกขนยนไดดวยตนเอง

๙ ไมสามารถยนทรงตวไดดวยตนเอง๑๐

ไมสามารถเดนไดดวยตนเอง

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

ดานสขภาพ๑๑

มความเจบปวยทตองไดรบการรกษาเปนระยะเวลานาน และเปนอปสรรคตอการศกษา เชน

๑๑.๑ ประสบอบตเหต ผาตด เปนตน๑๑.๒ เปนโรคเรอรงหรอมภาวะผดปกตของระบบ

ตางๆ ดงตอไปนระบบโลหต เชน ภาวะเลอดออกงายหยดยาก ธาลสซเมย ไขกระดกฝอระบบหวใจและหลอดเลอด เชน หวใจพการแตกำาเนด โรคหวใจรมาตกระบบไต เชน โรคเนโฟรตก โรคไตเรอรงระบบประสาท เชน อมพาต สมองพการลมชกระบบหายใจ เชน หอบหด โรคปอดระบบภมคมกนและภมแพ เชน ขออกเสบ รมาตอยด– , SLE (เอสแอล อ)ระบบตอมไรทอ เชน โรคเบาหวาน แคระ หรอโตผดปกต

๙

ระบบผวหนง เชน เดกดกแด เปนตน

เกณฑการพจารณาดานรางกายและดานการเคลอนไหวถาตอบวาใชตงแต ๑ ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคล

ทมความบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหว ใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษ และสงตอใหแพทยตรวจวนจฉยตอไป

ดานสขภาพถาตอบวาใชขอใดขอหนง แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทม

ความบกพรองทางสขภาพ ใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษ และสงตอใหแพทยตรวจวนจฉยตอไป

ผลการคดกรอง พบความบกพรอง ไมพบความบกพรอง

ความคดเหนเพมเตม........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลขท..................................(ผคดกรอง)

(....................................................)ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลข

ท..................................(ผคดกรอง)(....................................................)

คำายนยอมของผปกครอง๑

ขาพเจา(นาย / นาง / นางสาว)...................................................................... เปนผปกครองของ(ด.ช. / ด.ญ./ นาย / นางสาว) ...............................................................ยนยอม ไมยนยอมใหดำาเนนการคดกรอง (ด.ช./ ด.ญ./ นาย / น.ส.).................................................................................ตามแบบคดกรองน

เมอพบวามแนวโนมเปนผทมความบกพรองตามแบบคดกรองขางตน ย น ด ไ ม ย น ด ใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษตอไป

ลงชอ ................................................. ผปกครอง (..................................................

)

ใบงานท ๑: กรณศกษา

กจกรรมทปฏบต : ใหทานศกษาพฤตกรรมของเดกตอไปน แลวคดกรองเดก โดยเลอกใช แบบคดกรองทตรงกบพฤตกรรม และทานตองเตรยมวธการวเคราะหพฤตกรรมอยางไรในแตละขอ

เดกหญงรำาเพย กลนหอม เกดวนท ๑๕ มนาคม พ.ศ. ๒๕๕๒ พบวามอวยวะชวงขาสน ยาว ไมเทากน หรอแขน ขา ลบ กลามเนอมอาการเกรงและออนแรง เทามลกษณะผดรป ไมมนวมอ เวลาเดนไป

ไหนมาไหนไมสามารถควบคลมกลามเนอไดและจงหวะการเคลอนไหว เชน กระตก เกรง ไมสามารถนง ลกขนยน ยนทรงตว เดนทรงตวไดดวยตนเอง และยงพบวามความเจบปวยทตองไดรบการรกษาเปนระยะเวลานาน คอเปนโรคไขกระดกฝอ

………………………………………………เฉลย

ท ลกษณะ / พฤตกรรม

ผลการวเคราะหใช ไมใ

ชดานรางกาย

๑ มอวยวะไมสมสวน หรอแขน ขา ลบ /๒ มอวยวะขาดหายไปและเปนอปสรรคในการดำารงชวต /๓ มการผดรปของกระดกและขอ /๔ มลกษณะกลามเนอแขนขาเกรง /๕ มลกษณะกลามเนอแขนขาออนแรง /

ดานการเคลอนไหว๖ มการเคลอนไหวทผดปกต ทศทางการเคลอนไหว

และจงหวะการเคลอนไหว เชน กระตก เกรง

/

๗ ไมสามารถนงทรงตวไดดวยตนเอง /๘ ไมสามารถลกขนยนไดดวยตนเอง /๙ ไมสามารถยนทรงตวไดดวยตนเอง /๑๐

ไมสามารถเดนไดดวยตนเอง /

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

ดานสขภาพ๑๑

มความเจบปวยทตองไดรบการรกษาเปนระยะเวลานาน และเปนอปสรรคตอการศกษา เชน ๑๑.๑ ประสบอบตเหต ผาตด เปนตน ๑๑.๒ เปนโรคเรอรงหรอมภาวะผดปกตของระบบตางๆ ดงตอไปนระบบโลหต เชน ภาวะเลอดออกงายหยดยาก ธาลสซเมย ไขกระดกฝอระบบหวใจและหลอดเลอด เชน หวใจพการแตกำาเนด โรคหวใจรมาตกระบบไต เชน โรคเนโฟรตก โรคไตเรอรงระบบประสาท เชน อมพาต สมองพการลมชกระบบหายใจ เชน หอบหดโรคปอดระบบภมคมกนและภมแพ เชน ขออกเสบ รมาตอยด– , SLE (เอสแอล อ)ระบบตอมไรทอ เชน โรคเบาหวาน แคระ หรอโตผดปกต ระบบผวหนง เชน เดกดกแด เปนตน

/

๙

ใบงานท ๒

บอกลกษณะบคคลทมความบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหว หรอสขภาพ

.............................................คำาชแจง : ใหทานศกษาพฤตกรรมแตละรายการ และพจารณาวาพฤตกรรมใดททานเหนวาเปนพฤตกรรมของบคคลทมความบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหว หรอสขภาพโดยทำาเครองหมาย ✓และพฤตกรรมใดททานเหนวาไมใชพฤตกรรมของบคคลทมความบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหว หรอสขภาพใหทำาเครองหมาย ✕ ในชอง ความคดเหน ของแตละรายการ

ท ลกษณะ / พฤตกรรมความคด

เหน๑ มกกมศรษะมองสงของ หนงสอ รปภาพหรอ นำาเขา

มาดใกลๆ ตา๒ มอวยวะไมสมสวน หรอแขน ขา ลบ๓ มอวยวะขาดหายไปและเปนอปสรรคในการดำารงชวต๔ มการผดรปของกระดกและขอ๕ มลกษณะกลามเนอแขนขาเกรง๖ มลกษณะกลามเนอแขนขาออนแรง

๗ เคลอนศรษะไปมา เพอหาจดทมองเหนชดทสด๘ มการเคลอนไหวทผดปกต ทศทางการเคลอนไหว

และจงหวะการเคลอนไหว เชน กระตก เกรง ๙ ไมสามารถนงทรงตวไดดวยตนเอง๑๐

ไมสามารถลกขนยนไดดวยตนเอง

๑๑

มกใชประสาทสมผสสวนอน เพอสำารวจ / หาสงของ ควบคกบ การใชสายตา

๑๒

ไมสามารถเดนไดดวยตนเอง

เฉลย

ท ลกษณะ / พฤตกรรมความคด

เหน๑ มกกมศรษะมองสงของ หนงสอ รปภาพหรอ นำาเขา

มาดใกลๆ ตา

✕

๒ มอวยวะไมสมสวน หรอแขน ขา ลบ ✓๓ มอวยวะขาดหายไปและเปนอปสรรคในการดำารงชวต ✓๔ มการผดรปของกระดกและขอ ✓๕ มลกษณะกลามเนอแขนขาเกรง ✓๖ มลกษณะกลามเนอแขนขาออนแรง ✓๗ เคลอนศรษะไปมา เพอหาจดทมองเหนชดทสด ✕๘ มการเคลอนไหวทผดปกต ทศทางการเคลอนไหว

และจงหวะการเคลอนไหว เชน กระตก เกรง

✓

๙ ไมสามารถนงทรงตวไดดวยตนเอง ✓๑๐

ไมสามารถลกขนยนไดดวยตนเอง ✓

๑๑

มกใชประสาทสมผสสวนอน เพอสำารวจ / หาสงของ ควบคกบ การใชสายตา

✕

๑๒

ไมสามารถเดนไดดวยตนเอง ✓

แบบสรปองคความร หนวยท ๓หนวยยอยท ๓.๔ การใชแบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทาง

รางกายหรอการเคลอนไหวหรอสขภาพ

ชอ........................................สกล...................................โรงเรยน...................................

คำาชแจง ใหทานสรปองคความร หนวยยอยท ๓.๔ ในลกษณะของการเขยนแผนทความคด (Mind Map) หรอแผนภม ตาราง ฯลฯ

เอกสารประกอบการจดการอบรมหนวยยอยท ๓.๕

การใชแบบคดกรองคนพการทางการศกษา ๙ ประเภท ตามประกาศคณะกรรมการพจารณาใหคนพการไดรบสทธชวยเหลอทางการศกษาเรอง กำาหนด หลกเกณฑและวธการ

การรบรองบคคลของสถานศกษาวาเปนคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๖

บคคลทมความบกพรองทางการเรยนร(Learning Disability)เอกสารความร

๑. ความหมายของบคคลบกพรองทางการเรยนร หมายถง บคคลทมความผดปกตในการทำางานของสมองบางสวนทแสดงถงความบกพรองในกระบวนการเรยนรทอาจเกดขนเฉพาะความสามารถดานใดดานหนงหรอหลายดาน คอ การอาน การเขยน การคดคำานวณ ซงไมสามารถเรยนรในดานทบกพรองได ทงทระดบสตปญญาปกต (พระราชบญญตการจดการศกษาสำาหรบคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๑)

๒. สาเหตของความบกพรองทางการเรยนรความบกพรองทางการเรยนร กอใหเกดปญหาการเรยนเนองมาจากเดกไมสามารถเรยนไดดเทากบเดกปกตทวไป การคนหาความบกพรองของเดกสวนมากเปนหนาทของบคลากรทางสาธารณสข บคลากรทางการศกษาอาจจำาเปนตองรบรไว เพอจะไดหาทางจดการศกษาใหสอดคลองกบกบปญหาของเดกตอไป สาเหตของความบกพรองนอาจจำาแนกไดดงน

๑. การไดรบบาดเจบทางสมอง บคลากรทางการแพทยทศกษาเกยวกบเดกทมปญหาทางการเรยนรในหลายประเทศ มความเชอวา สาเหตสำาคญททำาใหเดกเหลานไมสามารถเรยนไดดนน เนองมาจากการไดรบบาดเจบทางสมอง (Brain Damage) อาจจะเปนการไดรบบาดเจบกอนคลอด ระหวางคลอด หรอหลงคลอดกได การบาดเจบนทำาใหระบบประสาทสวนกลางไม

สามารถทำางานไดเตมท อยางไรกตามการไดรบบาดเจบอาจไมรนแรงนก (Minimal brain dysfunction) สมองและระบบประสาทสวนกลางยงทำางานไดดเปนสวนมาก มบางสวนเทานนทมความบกพรองไปบางทำาใหเดกมปญหาในการรบร ซงสงผลโดยตรงตอการเรยนรของเดกแตปญหานยงไมเปนทยอมรบทงหมดเพราะเดกบางคนอาจเปนกรณยกเวนได

๒. กรรมพนธ งานวจยจำานวนมากระบตรงกนวา ความบกพรองทางการเรยนรบางอยางสามารถถายทอดทางพนธกรรมได ดงนนจะเหนไดวาจากการศกษาเปนรายกรณพบวา เดกทมปญหาทางการเรยนรบางคน อาจมพนองเกดจากทองเดยวกน มปญหาทางการเรยนรเชนกนหรออาจมพอแม พ นอง หรอญาตใกลชดมปญหาทางการเรยนรเชนกน โดยเฉพาะอยางยงปญหาในการอาน การเขยน และการเขาใจภาษา

มรายงานการวจยทนาเชอถอไดวา เดกฝาแฝดทเกดจากไขใบเดยวกน (Identical Twin) มพบวาฝาแฝดคนหนงมปญหาในการอานฝาแฝดอกคนมกมปญหาในการอานเชนเดยวกน แตปญหานไมพบบอยนกสำาหรบฝาแฝดทเกดจากไขคนละใบ (Fraternal Twin) จงอาจโดยสรปไดวาปญหาในการเรยนรอาจสบทอดทางพนธกรรมได๓. สงแวดลอม สาเหตทางสภาพสงแวดลอมน หมายถง สาเหตอน ๆ

ทมาใชการไดรบบาดเจบทางสมอง และกรรมพนธ เปนสงทเกดขนกบเดกภายหลงการคลอด เมอเดกเตบโตขนมาในสภาพแวดลอมทกอใหเกดความเสยง เชน การทเดกมพฒนาการทางรางกายลาชาดวยสาเหตบางประการ การทรางกายไดรบสารบางประการอนเนองมาจากสภาพมลพษในสงแวดลอม การขาดสารอาหารในวยทารกและในวยเดก การสอนทไมมประสทธภาพของคร ตลอดจนการขาดโอกาสทางการศกษา เปนตน แมวาองคประกอบทางสภาพแวดลอมเหลานจะไมใชสาเหตทกอใหเกดความบกพรองทางการเรยนรโดยตรง แตองค

ประกอบเหลานอาจทำาใหสภาพการเรยนรของเดกมความบกพรองมากขน

ปญหาและความบกพรองของเดกกลมนจะเรมสงเกตเหนไดชดเจนตอนเรมเขาเรยนแตภาวะปญหาทางการเรยนรของเดกแตละคนจะแตกตางกนไป บางคนกเพยงแตมปญหา เกยวการเรยนรเพยงเลกๆ นอยๆ เชน เขยนตวหนงสอโยไปเยมา อานคำาตก ๆ หลน ๆ มความสบสนระหวาง ภ กบ ถ “ ”“ b กบ d”แตบางคนกมปญหามากมายจนสงผลใหเกด ความยงยากลำาบากตอการดำาเนนชวตประจำาวนและกระทบไปถงผคนรอบขางดวย นกจตวทยาและนกการศกษาเชอวา ภาวะทความสามารถในการเรยนของบคคล หรอเดกทมปญหาทางการเรยนรตำากวาความสามารถตามอายระดบการศกษา และระดบสตปญญา

๓. ลกษณะของบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร๓.๑ลกษณะความบกพรองดานการอานลกษณะของบคคลทมความบกพรองทางการเรยนรดานการอาน ศรยา นยมธรรม (๒๕๔๑: ๗๙) ผดง อารยะวญญ (๒๕๔๕: ๑๐-๑๒) สำานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (๒๕๔๑: ๑๐๙) ไดอธบายลกษณะของบคคลทมความบกพรองทางการเรยนรดานการอานทสอดคลองกนไว ดงน

๑) อานชาอานขาม อานไมหมด๒) จำาคำาศพทคำาเดมไมได ทงๆ ทเคยผานสายตามาแลวหลายครง

๓) อานเพมคำา ซำาคำา อานผดตำาแหนง ๔) อานสลบตวอกษรหรอออกเสยงสลบกน เชน บก อานเปน กบ๕) สบสนในพยญชนะคลายกนเชน ก ภ ถ, ฦ ฎ ฏ, ด ต ค

๖) จำาศพทใหมไมคอยได๗) มปญหาในการผสมคำา การอานออกเสยงคำา๘) สบสนคำาทคลายกน เชน บาน/ บาน๙) อานคำาทไมคนเคยไมได๑๐) อานคำาในระดบชนของตนเองไมได

๑๑) อานอกษรนำาไมได๑๒) อานขามบรรทดอานซำาบรรทด๑๓) อานคำาสมาส สนธ ไมได๑๔) เปรยบเทยบความหมายของคำาไมได๑๕) ไมรจกหนาทของคำาในประโยค๑๖) มปญหาในการอานคำาพองรป พองเสยง๑๗) อานราชาศพทไมได๑๘) อานบทรอยกรองลำาบาก๑๙) อานคำายากประจำาบทไมได๒๐) อานจบใจความสำาคญของเรองไมได๒๑) อานหลงบรรทด อานซำาคำา ๒๒) อานตกหลน อานเพมคำา หาคำามาแทนทหรออานกลบคำา ๒๓) อานเรยงลำาดบผด สบสนตำาแหนง ประธาน กรยา กรรม ๒๔) อานสบสนระหวางอกษรหรอคำาทคลายคลงกน ๒๕) อานชาและตะกกตะกก๒๖) อานดวยความลงเลไมแนใจ ๒๗) บอกลำาดบเรองราวไมได ๒๘) จำาประเดนสำาคญของเรองราวไมได ๒๙) แยกสระเสยงสน ยาว ไมได –

๓๐) ขมวดคว นวหนาเวลาอาน ๓๑) อานสลบตวอกษร ๓๒) การอานถอยหลง ๓๓) อานออกเสยงไมชด ๓๔) จำาใจความสำาคญของเรองไมได ๓๕) เลาเรองทอานไมได ๓๖) จำาขอเทจจรงพนฐานไมได ๓๗) อานคำาในตำาแหนงทไมถกตอง๓๘) จำาตวอกษรไดบาง แตอานเปนคำาไมได ๓๙) ความสามารถในการอานตำากวานกเรยนอนในชนเรยนเดยวกน ๔๐) อานคำาโดยสลบตวอกษร เชน กบ เปน บก, มอง เปน ของ, ยอด

เปน ดอย, กาบ ๓.๒ลกษณะความบกพรองดานการเขยนการเขยนเปนทกษะสงสดในกระบวนการทางภาษา ซงประกอบดวยทกษะในการฟง การอาน การพด และการเขยน การเขยนเปนการแสดงออก ซงแนวความคดของผเขยนเดกทมความบกพรองในการเขยน อาจแสดงพฤตกรรมในการเขยนดงน๑) ไมชอบและหลกเลยงการเขยน หรอการลอกคำา๒) เขยนไมสวยไมเรยบรอย สกปรก ขดทง ลบทง๓) เขยนตวอกษรและคำาทคลายๆ กนผด๔) ลอกคำาบนกระดานผด (ลอกไมครบตกหลน)๕) เขยนหนงสอไมเวนวรรค ไมเวนชองไฟ ตวอกษรเบยดกนจนทำาใหอานยาก๖) เขยนสลบตำาแหนงระหวางพยญชนะ สระ เชน ตโ๗) เขยนตามคำาบอกของคำาในระดบชนตนเองไมได

๘) เขยนตวอกษรหรอตวเลขกลบดาน คลายมองกระจกเงา เชน ,

๙) เขยนพยญชนะหรอตวเลขทมลกษณะคลายกนสลบกน เชน ม-น, ด-ค, พ-ย, b-d, p-q, ๖-๙๑๐) เรยงลำาดบตวอกษรผด เชน สถต เปน สตถ๑๑) ฟงคำาบรรยายแลวจดโนตยอไมได๑๒) เขยนคำาทมตวการนตไมได๑๓) เขยนสรปใจความสำาคญไมได๑๔) เขยนบรรยายความรสกนกคดของตนเองไมได๑๕) เขยนเรยงความยาวๆ ไมได๑๖) เขยนบรรยายภาพไมได๑๗) เขยนยอความไมได๑๘) เขยนคำาพองรป พองเสยงไมได– ๑๙) เขยนคำายากประจำาบทไมได๒๐) เขยนตามคำาบอกไมได๒๑) ไมสามารถลอกคำาทครเขยนบนกระดานลงสมดของนกเรยนไดอยางถกตอง๒๒) เขยนประโยคตามครไมได๒๓) ไมสามารถแยกรปทรงเรขาคณตได๒๔) เขยนไมเปนคำา อาจเปนลายเสน แตอานไมได๒๕) เขยนเปนประโยคไมได เรยงคำาไมถกตองความบกพรองทางการเขยนน ไมรวมไปถงปญหาของเดกทเขยนคำายากไมได อนเนองมาจากการทเดกไมตงใจเรยน เดกขาดเรยนบอย หรอขเกยจอานหรอเขยนหนงสอ การทไมสงงานทครมอบหมายใหทำา เปนตน

๓.๓ ลกษณะความบกพรองทางคณตศาสตร

คณตศาสตรเปนวชาทประกอบขนดวยสญลกษณเชนเดยวกนกบวชาภาษาไทยเดกทมความบกพรองในการรบรเกยวกบสญลกษณอาจมปญหาในการเรยนคณตศาสตรแสดงพฤตกรรมดงน๑) นบเลขเรยงลำาดบ นบเพม นบลดไมได๒) ยากลำาบากในการบวก,ลบ จำานวนจรง๓) ยากลำาบากในการใชเทคนคการนบจำานวนเพมทละ ๒, ๕, ๑๐, ๑๐๐๔) ยากลำาบากในการประมาณจำานวนคา๕) ยากลำาบากในการเปรยบเทยบ มากกวา นอยกวา๖) แกโจทยปญหางายๆ ไมได๗) สบสนไมเขาใจเรองเวลา ทศทาง๘) บอกความหมาย หรอสญลกษณทางคณตศาสตร ไมได เชน +, -, ×, >, <, =๙) เปรยบเทยบขนาด รปทรง ระยะทาง ตำาแหนงไมได๑๐) เขยนตวเลขกลบ เชน ร-๕, ๕-s , ๖-๙, ๖-๙๑๑) ไมเขาใจความหมายและสญลกษณทางคณตศาสตร๑๒) ไมสามารถเขยนเศษสวนในลกษณะทศนยมและทศนยมซำา๑๓) ไมเขาใจและเขยนจำานวนตรรกยะ และอตรรกยะไมได๑๔) ไมเขาใจและเขยนจำานวนในรปอตราสวน สดสวนและรอยละในการแกโจทยปญหา๑๕) ไมเขาใจการเขยนระบบจำานวนจรง๑๖) ไมเขาใจและเขยนคาสมบรณไมได๑๗) ไมเขาใจการเขยนจำานวนจรงในรปเลขยกกำาลงทเปนจำานวนตรรกยะ จำานวนจรงทอยในเกณฑ๑๘) ไมเขาใจเรองการประมาณคา๑๙) ไมเขาใจเรองจำานวนเตมและเศษสวน๒๐) ไมเขาใจเกยวกบระบบจำานวน

๒๑) ไมเขาใจความหมายของจำานวน เดกอาจนบเลข ๑๒๓๔๕๖ .......ได แตถาครสงในหยบกอนหนมาวางขางหนา ๕ กอน เดกจะปฏบตไมได การนบของเดกเปนการทองจำา ไมใชความเขาใจ22) ไมเหนความสมพนธระหวางสงทไดยนกบสงทมองเหน เดกอาจ

จะออกเสยงนบเลข ๑๒๓๔๕ ............ได แตถาใหนบจำานวนนกในภาพบนกระดานดำาเดกจะนบไมได๒๓) มปญหาในการจดเรยงลำาดบไมสามารถจำาแนกวสดทมขนาดตางกนทกองรวมกนอยได๒๔) ไมเขาใจปรมาณ เมอขนาดเปลยนไป เชน ธนบตรใบละ ๒๐ บาท ๑ ใบ มคาเทากบเหรยญ ๕ บาท จำานวน ๔ เหรยญ๒๕)ทำาเลขไมไดไมวาจะเปนการบวก ลบ คณ หารเพยงอยางเดยวหรอทง ๔ อยาง๒๖) ไมเขาใจความหมายของสญลกษณทางคณตศาสตร เชน ไมเขาใจวาเครองหมาย + แปลวา เพมขน มากขนเครองหมาย - แปลวา ลดลง นอยลงเครองหมาย × แปลวา ทวคณ เปนตน๒๗) ไมเขาใจความหมายของตวเลขทนำามาเรยงกนในทางคณตศาสตร การเรยงตวเลขตางกน มความหมายตางกน มความหมายตางกน ดงนนเดกประเภทนบางคนไมเหนความแตกตางระหวาง๑๐ กบ ๐๑๓๒ กบ ๒๓๕๑ กบ ๑๕ทำาใหเดกไมสามารถคำานวณเลขได๒๘) ไมสามารถปฏบตตามขนตอนในการคำานวณได ๒๙) ไมเขาใจความหมายการชง การตวง การวด๓๐) มปญหาในการอานแผนทและกราฟ ถาเดกคนทมปญหาเชนน นงรถไปตางเมองกบเพอน ๒ คน เพอนของเขาทำาหนาทขบรถ เพอนบอกใหเขาชวยอานแผนท ทงสองคนนหลงทางแนนอน

๓๑) มปญหาในการทำาเลขโจทยปญหา เพราะเดกไมเขาใจความหมายของปญหาทเปนโจทย จงแปลความหมายไมไดวาเมอใดจะบวก จะลบ จะคณ จะหาร๓.๔ลกษณะความบกพรองทางพฤตกรรมลกษณะความบกพรองทางพฤตกรรม มดงน๑) ไมทำาตามคำาสง ทำางานไมเสรจ๒) มความยากลำาบากในการจดระบบงาน๓) ทำาของหายบอยๆ เปนประจำา เชน ของเลน ดนสอ หนงสอ อปกรณการเรยน๔) ลมทำากจกรรมทเปนกจวตรประจำาวน๕) สบสนดานซาย ขวา๖) วางสงของเครองใชไมเปนระเบยบ๗) เสยสมาธงายมองไปยงทกสงทเคลอนไหวผานสายตา ๘) มอาการเครยดขณะอาน๙) ใจไมคอยจดจออยกบงาน มองโนนมองนบอยๆ๑๐) หลกเลยง ไมชอบ หรอลงเลใจทจะทำางานหรอการบานทตองมระเบยบและใสใจในงาน๑๑) ลงเลในความสามารถของตนเอง มกจะพงโชคลางหรอสงภายนอกมากกวาการทำางานหนก๑๒) ไมทำาตามคำาสง ทำางานไมเสรจ๑๓) มความยากลำาบากในการจดระบบงาน๑๔) หลกเลยง ไมชอบ หรอลงเลใจทจะทำางานหรอการบานทตองมระเบยบและใสใจในงาน๑๕) หนเหความสนใจไปสภายนอกไดงาย

๑๖) ลมทำากจกรรมทเปนกจวตรประจำาวน๑๗) สบสนดานซาย ขวา๑๘) วางสงของเครองใชไมเปนระเบยบ๑๙) ใจไมคอยจดจออยกบงาน มองโนนมองนบอยๆ๒๐) เสยสมาธงายมองไปยงทกสงทเคลอนไหวผานสายตา๓.๕ความบกพรองทางกระบวนการการคดเดกทมความบกพรองทางการเรยนรจำานวนมาก มความลำาบากในการคดกระบวนการใชเหตผล หรอแนวทางการกำาหนดความคดรวบยอด เชน คนปกตทวไปจะมองทภาพรวมของวตถกอน จงมองสวนยอย เดกทมปญหาในการเรยนร อาจแสดงพฤตกรรมเกยวกบกระบวนการคดการใชเหตผลดงน๑) ไมสามารถบอกความแตกตาง ของสงทมองเหนได โดยเฉพาะอยางยง เมอวตถ ๒ อยางหรอมากกวามขนาดลกษณะคลายคลงกน๒) ไมสามารถบอกความแตกตาง ของเสยงทไดยนได โดยเฉพาะอยางยงเสยงทคลายคลงกน หรอหากบอกไดกไมแนนอน บางทบอกได บางทบอกไมได๓) ไมเหนความสมพนธระหวางสวนยอยกบสวนใหญ๔) มความจำาไมด ไมวาจะเปนความจำาระยะสน หรอความจำาระยะยาว จงทำาใหเดกบางคนไดรบการวนจฉยวาเปนเดกปญญาออน ทง ๆ ทเขาควรไดรบการตดสนวา เปนเดกทมปญหาในการเรยนร๕) ไมมความมานะอดทนในการประกอบกจกรรมเลย หรอหากมกมมากจนเกนไป จนบางครงทำาใหยากแกการทำาใหเขาเลกกจกรรมททำาอย๖) จำาสงทมองเหนได แตหากนำาสงของนนใหพนสายตาแลว เดกจะจำาสงนนไมไดเลย มพฤตกรรมเหมอนไมเคยพบเหนวตถนนมากอน๗) ไมชอบการเปลยนแปลง ทนไมไดทจะมการเปลยนแปลงกจวตรประจำาวน

๘) มพฤตกรรมเหมอนคนถกควบคมโดยสงอนทอยภายนอก เดกบางคนจงไมสามารถควบคมตนเองได เสยสมาธงาย เพราะสนใจสงทอยภายนอกหองเรยนเสมอ๙) ไมสนใจสงทอยรอบตว หรอไมกสนใจมากเกนไป จนยากทจะดงความสนใจของเดกออกจากสงของนน ๑๐) มการเคลอนท เคลอนไหวอยเสมอ ไมสามารถอยนงเฉยไดนาน๓.๖ความบกพรองดานอน ๆความบกพรองดานอนทเกยวของ อาจจำาแนกออกเปน ๓ ดาน คอ ความบกพรองเกยวกบสมาธ ความบกพรองดานการรบร และความบกพรองดานการเคลอนไหว นกจตวทยาหลายคน กลาววาความบกพรองทง ๓ ดาน เปนลกษณะหนงทมปญหาในการเรยนร แตนกวจยหลายคนไมเหนดวย อยางไรกตามพฤตกรรมจะกลาวดงตอไปน มกปรากฏในเดกทมปญหาในการเรยนรเสมอมากบางนอยบางแตกตางกนไป ความบกพรองทง ๓ ดาน ไดแก ความบกพรองเกยวกบสมาธ เดกทมความบกพรองเกยวกบสมาธเรยกวา เดกสมาธสน สมาคมจตแพทยอเมรกน มขอกำาหนดเกยวกบเดกสมาธสน ดงน

๓.๖.๑ความบกพรองเกยวกบสมาธ๑) มกทำางานไมเสรจ ทำางานหลายอยางคางไว

๒) ไมฟงคร เวลาครพด๓) เสยสมาธงาย๔) ไมสามารถมใจจดจออยกบสงทเรยนอยได๕)ไมสามารถรวมกจกรรมตาง ๆ ไดนานความหนหนพลนแลนการอยไมนง๖) วงไปมาในหองเรยน หรอปนปายบอย ๆ๗) นงนงไดไมนาน หรอสะบดมอไปมาตดตอกนนาน ๆ ๘) ลกจากทนงบอย ๆ๙) เดนไปมาทวหองเรยน

๑๐) เคลอนไหวอยเสมอ หยดนงไมได๓.๖.๒ความบกพรองเกยวกบการรบร เดกอาจแสดงพฤตกรรมดงน๑) มปญหาในการจำาแนกสงทไดยน๒) ไมสามารถจำาสงทเคยไดยน พบเหนได๓) ไมมความคดรวบยอดเกยวกบเวลา๔) ไมมความคดรวบยอดเกยวกบพนผว๕) ไมมความคดรวบยอดเกยวกบระยะทาง๖) ไมมสามารถแยกวตถออกจากฉากหลงได๗) ไมสามารถจำาแนกสวนยอยออกจากสวนใหญได ๘) ไมเขาใจความหมายของคำาวา ซาย ขวา หนา หลง– –๙)การทำางานประสานกนระหวางมอกบสายตาไมด๓.๖.๓ความบกพรองเกยวกบการเคลอนไหว ความบกพรองเกยวกบการเคลอนไหวทจะกลาวถงตอไปนไมเกยวของกบความบกพรองทางการเคลอนไหวของเดกทไดรบบาดเจบทางสมอง (เดกซพ) ความบกพรองทางการเคลอนไหวสวนใหญ ไดแกกลามมดใหญมดเลกไมดมการเคลอนไหวไมคลองแคลวมพฒนาการในการเคลอนไหวลาชา

๔.สภาพปญหาการเรยนรในวยตางๆ

สภาพปญหาหรอความลำาบากในการเรยนรของบคคลมไดมอยเฉพาะในวยเดกเทานนในบางรายปญหาอาจมไปถงวยผใหญ ในหลายรายหากไดรบความชวยเหลออยางถกตองเหมาะสม และทนเวลาแลว ปญหาตาง ๆ อาจลดลง บางปญหาอาจหมดไป บางปญหายงอยบางไมมากกนอย สภาพปญหา ลกษณะการประเมนผลและการใหความชวยเหลอบคคลทมปญหาในการเรยนร ปญหาการเรยนรในวยตางๆอาจเปนดงน

๔.๑ ระดบชนวยเดกเลกสภาพปญหา ปญหาทพบบอยในวนเดกเลกไดแก ปญหาเกยวกบพฒนาการทางรางกาย เชน การคลาน การเดน ปญหาในการรบรทางภาษา การแสดงออกทางภาษา การรบรทางสายตา การรบรทางการฟง ชวงความสนใจสน การอยนงเฉยไมได การกระตนตวเอง ทกษะทางสงคม เปนตน การประเมนผล การทดสอบและการประเมนผลเดกในวยน สวนมากเปนการทดสอบเพอคนหาเดกกลมเสยง เพอจะไดหาทางชวยเหลอได การใหความชวยเหลอ การชวยเหลอสวนใหญเนนทกษะทางภาษา การจดการเกยวกบพฤตกรรมของเดก และการแนะแนวผปกครองในการเลยงดและการชวยเหลอเดก๔.๒ระดบอนบาลสภาพปญหา ปญหาทพบในเดกระดบอนบาลทสอแวววาจะเปนเดกทมปญหาทางการเรยนรในโอกาสตอไปน อาจไดแก ปญหาดานความพรอม รวมทงความพรอมทางดานภาษา และคณตศาสตร เชน การเขาใจความหมายของจำานวน ทศทาง เปนตน การรบรทางภาษา การแสดงออกทางภาษา การรบรทางสายตา และการรบรทางการฟง การใหเหตผล พฒนาการทางกลามเนอมดเลกและกลามเนอมดใหญ ชวงความสนใจ การอยไมนงเฉย ทกษะทางสงคม เปนตน การประเมนผล การทดสอบและการประเมนผลมลกษณะคลายคลงกบเดกเลก นนคอ การทดสอบเพอคนหาเดกกลมเสยง เพอจะไดหาทางชวยเหลอตอไป ๔.๓ ระดบประถมศกษาสภาพปญหา ปญหาทพบมากในระดบประถมศกษา อาจไดแก ทกษะในการฟง การพด การอาน การเขยน การคำานวณ ทกษะในการเรยนหนงสอ การรบรทางภาษา การอยไมนงเฉย ปญหาทางสงคมและอารมณ ปญหาในทางการใชเหตผล การประเมนผล การทดสอบและการประเมนผลเดกในวยน มงเพอจำาแนกประเภทเดก เพอคนหาปญหาทแทจรงของเดก จะไดหาทางชวยเหลอและการแกไขใหดขน การให

ความชวยเหลอ สวนมากเปนการซอมเสรมและแกไขทกษะของเดกทยงไมด ใหเดกมทกษะดขน ใหเดกมทกษะตามทกำาหนดไวในวตถประสงคของหลกสตรมการชวยเหลอทางพฤตกรรมของเดก เพอใหเดกปรบตวไดดขน รวมทงการใหการศกษาแกผปกครองเพอใหเขาใจเดกและปฏบตตอเดกไดอยางถกตองและเหมาะสม

๔.๔ ระดบมธยมศกษาสภาพปญหา ปญหาทพบไดบอย ๆ ในระดบมธยมศกษา อาจคลายคลงกบปญหาทพบในระดบประถมศกษา เชน ทกษะในการอาน การคำานวณ การพด การแสดงออกทางภาษา ทกษะการเสาะแสวงหาความร พหปญหา และปญหาทางพฤตกรรมซงถาหากไมชวยเหลอแลว อาจทำาใหเดกกลายเปนเดกเกเรไดการประเมนผล การทดสอบและการประเมนผลในระดบนสวนใหญคลายคลงกบระดบประถมศกษา ทงนเพอคดแยกเดก เพอจำาแนกปญหา เพอไดหาทางแกไขปญหาเหลานนตอไป การใหความชวยเหลอ สวนมากเปนการซอมเสรม การแกไขดดสนดาน ใหเดกมทกษะและพฤตกรรมทดขน รวมทงการหาทางเลอกใหแกเดก เชน การใหเดกเลอกเรยนวชาทเดกสนใจการใหเดกเลอกเรยนวชาชพทเดกตองการ เปนตน

เดกทมความบกพรองทางการเรยนรสวนใหญกระจายอยชนเรยนทวๆไป แตผลสมฤทธทางการเรยนตำาเมอเทยบกบระดบสตปญญา มปญหาในการรบและการสงขอมล มความยงยากลำาบากในการเรยน หรอเรยกวาเดกเรยนยากโดยทวไปมสภาพรางกาย อารมณ สงคม และจตใจปกต แตเรยนหนงสอไดไมคอยดนก เนองจากสมองดอยความสามารถในการนำาขอมลไปใชหรอยงยากเปนบางเรองหรอเฉพาะเรอง เชน การอาน การเขยน การสะกดคำา หรอคณตศาสตร การจดการเรยนการสอนจำาเปนตองมการสอนเสรมตามลลาการเรยนรของเดกแตละคน ลดสงรบกวนเพมสมาธและวธการเรยนรใหกบเดก การชวยเหลอเดกทมปญหาทางการเรยนรจะไมมอะไรแตกตางไปจากเดกปกตมากนก ใหเดกได

ทำางานทสอดคลองกบความสามารถของตวเดกเมอทำางานไดสำาเรจจะเปนแรงจงใจใหเดกเกดความเชอมนในตนเอง

เอกสารอางอง

เบญจพร ปญญายง. (๒๕๔๕). คมอชวยเหลอเดกบกพรองดานการเรยนร. พมพครงท ๒ โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจำากด.

ผดง อารยะวญญ. (๒๕๔๒). เดกทมปญหาทางการเรยนร. กรงเทพฯ.

ศรยา นยมธรรม. (๒๕๔๒). LD เขาใจและชวยเหลอ. กรงเทพฯ.

ศกษาธการ, กระทรวง. (๒๕๔๔). การจดการศกษาสำาหรบบคคลทมปญหาทางการเรยนร ชดเอกสารศกษาดวยตนเอง เลม ๗.พมพครงท ๑. โรงพมพศาสนา.

ศกษาธการ, กระทรวง. (๒๕๔๔). การจดการศกษาสำาหรบบคคลทมปญหาทางการเรยนร ชดเอกสารศกษาดวยตนเอง เลม ๗.กรมสามญศกษา, พมพครงท ๑. โรงพมพศาสนา.

ศกษาธการ, กระทรวง. (๒๕๓๙). การดำาเนนการสำารวจเดกทมปญหาทางการเรยนร. กรงเทพฯ สำานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน กระทรวงศกษาธการ.

ศกษาธการ, กระทรวงศกษาธการ. (๒๕๕๐). เอกสารชดแนวทางพฒนาการเรยนรสำาหรบนกเรยนทมปญหาทางการเรยนร เลม ๑. พมพครงท ๑. โรงพมพศาสนา.

ประเมนครงท................

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร (ประถมศกษา)

ชอ-นามสกล (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว)........................................................................วน เดอน ป เกด........................................................อาย ......................... ป .....................เดอนระดบชน....................................................วน เดอน ป ทประเมน.........................................คำาชแจง

1 แบบคดกรองฉบบนเปนแบบคดกรองเพอประโยชนในทางการจดการศกษาเทานน

2 วเคราะหลกษณะ/พฤตกรรม ของเดกซงเปนลกษณะหรอพฤตกรรม ทเดกแสดงออกบอยๆ

๑

โดยใหทำาเครองหมาย / ลงในชอง ใช หรอ ไมใช ทตรงกบลกษณะหรอ“ ” “ ”พฤตกรรมนน ๆของเดกโดยเปรยบเทยบกบเดกทวไปในชนเรยน

3 ผทำาการคดกรองเบองตนตองผานการอบรมวธการใช และการประเมน ตามแบบคดกรองน

และควรสอบถามขอมลเพมเตมจากผทอยใกลชดเดกมากทสด เชน ครผสอน ครประจำาชน เพอใหเกดความชดเจน ถกตอง

4 ผคดกรองควรจะมอยางนอย ๒ คนขนไป

สวนท ๑ การวเคราะหเบองตน / ขอมลพนฐานของบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

๑ ดฉลาดหรอปกต ในดานอน ๆ นอกจากในดานการเรยน

๒ ตองมปญหาทางการเรยน ซงอาจทำาไมไดเลยหรอทำาไดตำากวา ๒ชนเรยน ในดานใดดานหนงหรอมากกวา ๑ดาน ตอไปน๑.๑ ดานการอาน๑.๒ ดานการเขยน๑.๓ ดานการคำานวณ

๓ ไมมปญหาทางดานการเหน การไดยน สตปญญา หรอออทสตกหรอจากการถกละทง ละเลย หรอความดอยโอกาสอน ๆ

เกณฑการพจารณาถาตอบวาใช ๓ ขอ แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความ

บกพรองทางการเรยนรควรสงเกตในสวนท ๒ ตอผลการพจารณาสวนท ๑ พบ ไมพบ (ถาพบสงเกตในสวนท ๒ ตอ)

สวนท ๒ การวเคราะหความบกพรองทางการเรยนรของเดกในแตละดาน

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

๑. ดานการอาน๑ อานชาอานขาม อานไมหมด๒ จำาคำาศพทคำาเดมไมได ทงๆ ทเคยผานสายตามาแลว

หลายครง๓ อานเพมคำา ซำาคำา อานผดตำาแหนง ๔ อานสลบตวอกษรหรอออกเสยงสลบกน เชน บก

อานเปน กบ๕ สบสนในพยญชนะคลายกนเชน ก ภ ถ, ฦ ฎ ฏ, ด

ต ค๖ จำาศพทใหมไมคอยได๗ มปญหาในการผสมคำา การอานออกเสยงคำา๘ สบสนคำาทคลายกน เชน บาน/ บาน๙ อานคำาทไมคนเคยไมได๑๐

อานคำาในระดบชนของตนเองไมได

๒. ดานการเขยน๑ ไมชอบและหลกเลยงการเขยน หรอการลอกคำา๒ เขยนไมสวยไมเรยบรอย สกปรก ขดทง ลบทง๓ เขยนตวอกษรและคำาทคลายๆ กนผด๔ ลอกคำาบนกระดานผด (ลอกไมครบตกหลน)

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

๕ เขยนหนงสอไมเวนวรรค ไมเวนชองไฟ ตวอกษรเบยดกนจนทำาใหอานยาก

๖ เขยนสลบตำาแหนงระหวางพยญชนะ สระ เชน ตโ๗ เขยนตามคำาบอกของคำาในระดบชนตนเองไมได๘ เขยนตวอกษรหรอตวเลขกลบดาน คลายมอง

กระจกเงา เชน ,๙ เขยนพยญชนะหรอตวเลขทมลกษณะคลายกนสลบ

กน เชน ม-น, ด-ค, พ-ย, b-d, p-q, ๖-๙๑๐

เรยงลำาดบตวอกษรผด เชน สถต เปน สตถ

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการวเคราะห

ใช ไมใช๓. ดานการคำานวณ

๑ นบเลขเรยงลำาดบ นบเพม นบลดไมได๒ ยากลำาบากในการบวก,ลบ จำานวนจรง๓ ยากลำาบากในการใชเทคนคการนบจำานวนเพมทละ ๒,

๕, ๑๐, ๑๐๐๔ ยากลำาบากในการประมาณจำานวนคา๕ ยากลำาบากในการเปรยบเทยบ มากกวา นอยกวา๖ แกโจทยปญหางายๆ ไมได๗ สบสนไมเขาใจเรองเวลา ทศทาง๘ บอกความหมาย หรอสญลกษณทางคณตศาสตร ไม

ได เชน +, -, ×, >, <, =๙ เปรยบเทยบขนาด รปทรง ระยะทาง ตำาแหนงไมได๑๐

เขยนตวเลขกลบ เชน ๕ s , ๖ ๙

๔. ดานพฤตกรรมทวไป๑ ไมทำาตามคำาสง ทำางานไมเสรจ๒ มความยากลำาบากในการจดระบบงาน๓ ทำาของหายบอยๆ เปนประจำา เชน ของเลน ดนสอ

หนงสอ อปกรณการเรยน

๔ ลมทำากจกรรมทเปนกจวตรประจำาวน๕ สบสนดานซาย ขวา

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการวเคราะห

ใช ไมใช๖ วางสงของเครองใชไมเปนระเบยบ๗ เสยสมาธงายมองไปยงทกสงทเคลอนไหวผานสายตา๘ มอาการเครยดขณะอาน๙ ใจไมคอยจดจออยกบงาน มองโนนมองนบอยๆ๑๐

หลกเลยง ไมชอบ หรอลงเลใจทจะทำางานหรอการบานทตองมระเบยบและใสใจในงาน

เกณฑการพจารณา๑. ดานการอานถาตอบวาใช ๗ ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทม

ความบกพรองทางการเรยนรดานการอาน๒. ดานการเขยนถาตอบวาใช ๗ ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทม

ความบกพรองทางการเรยนร ดานการเขยน๓. ดานการคำานวณถาตอบวาใช ๖ ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทม

ความบกพรองทางการเรยนร ดานการคำานวณ

๔. ดานพฤตกรรมทวไป

ถาตอบวาใช ๔ ขอขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร

หากพบวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทางการเรยนรดานใดดานหนง หรอหลายดาน ใหจดบรการการชวยเหลอตามความตองการจำาเปนพเศษ และสงตอใหแพทยตรวจวนจฉยตอไป

ผลการคดกรอง

พบความบกพรอง O ดานการอาน O ดานการเขยน

O ดานการคำานวณ

ไมพบความบกพรอง

ความคดเหนเพมเตม

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...............................................................................ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลขท..................................(ผคดกรอง) (....................................................)ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลขท..................................(ผคดกรอง) (....................................................)

คำายนยอมของผปกครอง

ขาพเจา(นาย / นาง / นางสาว).......................................................................เปนผปกครองของ(ด.ช. / ด.ญ./ นาย / นางสาว) ........................................................................ ยนยอม ไมยนยอม ใหดำาเนนการคดกรอง (ด.ช./ ด.ญ./ นาย / น.ส.)............................................ตามแบบคดกรองนเมอพบวามแนวโนมเปนผทมความบกพรองตามแบบคดกรองขางตน ยนด ไมยนด ใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษตอไป

ลงชอ ................................................. ผปกครอง (....................................................)

ประเมนครงท.................

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร (มธยมศกษา)

ชอ-นามสกล (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว)...................................................................วน เดอน ป เกด..........................................................อาย ......................... ป .....................เดอนระดบชน............................................. วน เดอน ป ทประเมน.........................................คำาชแจง

1 แบบคดกรองฉบบนเปนแบบคดกรองเพอประโยชนในทางการจดการศกษาเทานน

2 วเคราะหลกษณะ/พฤตกรรม ของเดกซงเปนลกษณะหรอพฤตกรรม ทเดกแสดงออกบอยๆ

โดยใหทำาเครองหมาย /ลงในชอง ใช หรอ ไมใช ทตรงกบลกษณะ“ ” “ ”หรอพฤตกรรมนนๆ ของเดก

3 ผทำาการคดกรองเบองตนตองผานการอบรมวธการใช และการประเมน ตามแบบคดกรองน

และควรสอบถามขอมลเพมเตมจากผทอยใกลชดเดกมากทสด เชน ผปกครองหรอคร เพอใหเกดความชดเจน ถกตอง

4 ผคดกรองควรจะมอยางนอย ๒ คนขนไป

สวนท ๑ การวเคราะหเบองตน / ขอมลพนฐานของบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการวเคราะห

ใช ไมใช๑ ดฉลาดหรอปกต ในดานอน ๆ นอกจากในดาน

การเรยน๒ มปญหาทางการเรยน ซงอาจทำาไมไดเลยหรอ

ทำาไดตำากวา ๒ ชนเรยน ในดานใดดานหนงหรอมากกวา ๑ ดาน ตอไปน๑.๑ ดานการอาน๑.๒ ดานการเขยน๑.๓ ดานการคำานวณ

๓ ไมมปญหาทางดานการเหน การไดยน สตปญญา หรอออทสตกหรอจากการถกละทง ละเลย หรอความดอยโอกาสอน ๆ

เกณฑการพจารณาถาตอบวาใช ๓ ขอ แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความ

บกพรองทางการเรยนรควรสงเกตในสวนท ๒ ตอ

ผลการพจารณาสวนท ๑ พบ ไมพบ (ถาพบสงเกตในสวนท ๒ตอ )

48

สวนท ๒ การวเคราะหความบกพรองทางการเรยนรของเดกในแตละดาน

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการวเคราะห

ใช ไมใช๑. ดานการอาน

๑ อานขามบรรทดอานซำาบรรทด๒ อานคำาสมาส สนธ ไมได๓ อานอกษรนำาไมได๔ เปรยบเทยบความหมายของคำาไมได๕ ไมรจกหนาทของคำาในประโยค๖ มปญหาในการอานคำาพองรป พองเสยง๗ อานราชาศพทไมได๘ อานบทรอยกรองลำาบาก๙ อานคำายากประจำาบทไมได๑๐

อานจบใจความสำาคญของเรองไมได

๒. ดานการเขยน๑ ฟงคำาบรรยายแลวจดโนตยอไมได๒ เขยนคำาทมตวการนตไมได๓ เขยนสรปใจความสำาคญไมได๔ เขยนบรรยายความรสกนกคดของตนเองไมได๕ เขยนเรยงความยาวๆ ไมได๖ เขยนบรรยายภาพไมได๗ เขยนยอความไมได๘ เขยนคำาพองรป - พองเสยงไมได๙ เขยนคำายากประจำาบทไมได

๑๐

เขยนตามคำาบอกไมได

๓. ดานการคำานวณ๑ ไมเขาใจความหมายและสญลกษณทาง

คณตศาสตร๒ ไมสามารถเขยนเศษสวนในลกษณะทศนยมและ

ทศนยมซำา๓ ไมเขาใจและเขยนจำานวนตรรกยะ และอตรรกยะ

ไมได๔ ไมเขาใจและเขยนจำานวนในรปอตราสวน

สดสวนและรอยละในการแกโจทยปญหา

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการวเคราะห

ใช ไมใช๕ ไมเขาใจการเขยนระบบจำานวนจรง๖ ไมเขาใจและเขยนคาสมบรณไมได๗ ไมเขาใจการเขยนจำานวนจรงในรปเลขยกกำาลงท

เปนจำานวนตรรกยะ จำานวนจรงทอยในเกณฑ๘ ไมเขาใจเรองการประมาณคา๙ ไมเขาใจเรองจำานวนเตมและเศษสวน๑๐

ไมเขาใจเกยวกบระบบจำานวน

๔.ดานพฤตกรรมทวไป๑ ลงเลในความสามารถของตนเอง มกจะพง

โชคลางหรอสงภายนอกมากกวาการทำางานหนก๒ ไมทำาตามคำาสง ทำางานไมเสรจ๓ มความยากลำาบากในการจดระบบงาน๔ หลกเลยง ไมชอบ หรอลงเลใจทจะทำางานหรอ

การบานทตองมระเบยบและใสใจในงาน

๕ หนเหความสนใจไปสภายนอกไดงาย๖ ลมทำากจกรรมทเปนกจวตรประจำาวน๗ สบสนดานซาย ขวา๘ วางสงของเครองใชไมเปนระเบยบ๙ ใจไมคอยจดจออยกบงาน มองโนนมองนบอยๆ๑๐

เสยสมาธงายมองไปยงทกสงทเคลอนไหวผานสายตา

เกณฑการพจารณา๑. ดานการอาน

ถาตอบวาใช ๗ ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร ดานการอาน

๒. ดานการเขยนถาตอบวาใช ๗ ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความ

บกพรองทางการเรยนร ดานการเขยน๓. ดานการคำานวณถาตอบวาใช ๕ ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทม

ความบกพรองทางการเรยนรดานการคำานวณ๔. ดานพฤตกรรมทวไป

ถาตอบวาใช ๔ ขอขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร

หากพบวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทางการเรยนรดานใดดานหนง หรอหลายดาน ใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษ และสงตอใหแพทยตรวจวนจฉยตอไปผลการคดกรอง

พบความบกพรอง O ดานการอาน O ดานการเขยน

O ดานการคำานวณ

ไมพบความบกพรองความคดเหนเพมเตม........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลขท..................................(ผคดกรอง) (....................................................)ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลขท..................................(ผคดกรอง) (....................................................)คำายนยอมของผปกครอง

ขาพเจา(นาย / นาง / นางสาว).......................................................................... เปนผปกครองของ (ด.ช. / ด.ญ./ นาย / นางสาว) ...............................................................ยนยอม ไมยนยอม ใหดำาเนนการคดกรอง (ด.ช./ ด.ญ./ นาย / น.ส.)........................ตามแบบคดกรองน เมอพบวามแนวโนมเปนผทมความบกพรองตามแบบคดกรองขางตน ยนด ไมยนด ใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษตอไป ลงชอ................................................. ผปกครอง (....................................................)การเตรยมการคดกรอง๑. แบบคดกรอง เลอกใชแบบคดกรองใหสอดคลองกบสภาพปญหาศกษาทบทวนเนอหา๒. เตรยมสอ อปกรณ ไดแก หนงสอเรยน รปภาพ แผนภาพส แบบทดสอบ ฯลฯ๓. การสอบถามหรอการสมภาษณ ขอมล จากผเกยวของ ไดแก - ผปกครอง - ครประจำาวชา ครประจำาชน พยาบาลประจำาโรงเรยน ขอมลสขภาพ - เพอนนกเรยน ๔. การเตรยมสถานการณ เชนขอคำาถามใหแสดงพฤตกรรม คำาสงใหปฏบต

๕. การเตรยมสถานท เปนการกำาหนดสถานทเพอสงเกตพฤตกรรม ๖. การคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร ครหรอผทใหขอมลควรมเวลาในการจดการ เรยนใหนกเรยนมาระยะเวลาหนง อาจประมาณ ๑ เทอม เพอมเวลาทจะพบปญหาทางการเรยน ของนกเรยน

เอกสารประกอบการจดการอบรมหนวยยอยท ๓.๕

การใชแบบคดกรองคนพการทางการศกษา ๙ ประเภท ตามประกาศคณะกรรมการพจารณาใหคนพการไดรบสทธชวยเหลอทางการศกษาเรอง กำาหนด หลกเกณฑและวธการ การรบรองบคคลของสถานศกษาวาเปนคนพการ พ.ศ.

๒๕๕๖บคคลทมความบกพรองทางการเรยนร(Learning

Disability)เอกสารความร

๑. ความหมายของบคคลบกพรองทางการเรยนร หมายถง บคคลทมความผดปกตในการทำางานของสมองบางสวนทแสดงถงความบกพรองในกระบวนการเรยนรทอาจเกดขนเฉพาะความสามารถดานใดดานหนงหรอหลายดาน คอ การอาน การเขยน การคดคำานวณ ซงไมสามารถเรยนรในดานทบกพรองได ทงทระดบสตปญญาปกต (พระราชบญญตการจดการศกษาสำาหรบคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๑)

๒. สาเหตของความบกพรองทางการเรยนรความบกพรองทางการเรยนร กอใหเกดปญหาการเรยนเนองมาจากเดกไมสามารถเรยนไดดเทากบเดกปกตทวไป การคนหาความบกพรองของเดกสวนมากเปนหนาทของบคลากรทางสาธารณสข บคลากรทางการศกษาอาจจำาเปนตองรบรไว เพอจะไดหาทางจดการศกษาใหสอดคลองกบกบปญหาของเดกตอไป สาเหตของความบกพรองนอาจจำาแนกไดดงน

๑. การไดรบบาดเจบทางสมอง บคลากรทางการแพทยทศกษาเกยวกบเดกทมปญหาทางการเรยนรในหลายประเทศ มความเชอวา สาเหตสำาคญททำาใหเดกเหลานไมสามารถเรยนไดดนน เนองมาจากการไดรบบาดเจบทางสมอง (Brain Damage) อาจจะเปนการไดรบบาดเจบกอนคลอด ระหวางคลอด หรอหลงคลอดกได การบาดเจบนทำาใหระบบประสาทสวนกลางไมสามารถทำางานไดเตมท อยางไรกตามการไดรบบาดเจบอาจไมรนแรงนก (Minimal brain dysfunction) สมองและระบบประสาทสวนกลางยงทำางานไดดเปนสวนมาก มบางสวนเทานนทมความบกพรองไปบางทำาใหเดกมปญหาในการรบร ซงสงผลโดยตรงตอการเรยนรของเดกแตปญหานยงไมเปนทยอมรบทงหมดเพราะเดกบางคนอาจเปนกรณยกเวนได

๒. กรรมพนธ งานวจยจำานวนมากระบตรงกนวา ความบกพรองทางการเรยนรบางอยางสามารถถายทอดทางพนธกรรมได ดงนนจะเหนไดวาจากการศกษาเปนรายกรณพบวา เดกทมปญหาทางการเรยนรบางคน อาจมพนองเกดจากทองเดยวกน มปญหาทางการเรยนรเชนกนหรออาจมพอแม พ นอง หรอญาตใกลชดมปญหาทางการเรยนรเชนกน โดยเฉพาะอยางยงปญหาในการอาน การเขยน และการเขาใจภาษา

มรายงานการวจยทนาเชอถอไดวา เดกฝาแฝดทเกดจากไขใบเดยวกน (Identical Twin) มพบวาฝาแฝดคนหนงมปญหาในการอานฝาแฝดอกคนมกมปญหาในการอานเชนเดยวกน แตปญหานไมพบบอยนกสำาหรบฝาแฝดทเกดจากไขคนละใบ (Fraternal Twin) จงอาจโดยสรปไดวาปญหาในการเรยนรอาจสบทอดทางพนธกรรมได๓. สงแวดลอม สาเหตทางสภาพสงแวดลอมน หมายถง สาเหตอน ๆ

ทมาใชการไดรบบาดเจบทางสมอง และกรรมพนธ เปนสงทเกดขนกบเดกภายหลงการคลอด เมอเดกเตบโตขนมาในสภาพแวดลอมทกอใหเกดความเสยง เชน การทเดกมพฒนาการทางรางกายลาชาดวยสาเหตบางประการ การทรางกายไดรบสารบางประการอนเนองมาจากสภาพมลพษในสงแวดลอม การขาดสารอาหารในวยทารกและในวยเดก การสอนทไมมประสทธภาพของคร ตลอดจนการขาดโอกาสทางการศกษา เปนตน แมวาองคประกอบทางสภาพแวดลอมเหลานจะไมใชสาเหตทกอใหเกดความบกพรองทางการเรยนรโดยตรง แตองคประกอบเหลานอาจทำาใหสภาพการเรยนรของเดกมความบกพรองมากขน

ปญหาและความบกพรองของเดกกลมนจะเรมสงเกตเหนไดชดเจนตอนเรมเขาเรยนแตภาวะปญหาทางการเรยนรของเดกแตละคนจะแตกตางกนไป บางคนกเพยงแตมปญหา เกยวการเรยนรเพยงเลกๆ นอยๆ เชน เขยนตวหนงสอโยไปเยมา อานคำาตก ๆ หลน ๆ มความสบสน

ระหวาง ภ กบ ถ “ ”“ b กบ d”แตบางคนกมปญหามากมายจนสงผลใหเกด ความยงยากลำาบากตอการดำาเนนชวตประจำาวนและกระทบไปถงผคนรอบขางดวย นกจตวทยาและนกการศกษาเชอวา ภาวะทความสามารถในการเรยนของบคคล หรอเดกทมปญหาทางการเรยนรตำากวาความสามารถตามอายระดบการศกษา และระดบสตปญญา

๓. ลกษณะของบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร๓.๑ลกษณะความบกพรองดานการอานลกษณะของบคคลทมความบกพรองทางการเรยนรดานการอาน ศรยา นยมธรรม (๒๕๔๑: ๗๙) ผดง อารยะวญญ (๒๕๔๕: ๑๐-๑๒) สำานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (๒๕๔๑: ๑๐๙) ไดอธบายลกษณะของบคคลทมความบกพรองทางการเรยนรดานการอานทสอดคลองกนไว ดงน

๑) อานชาอานขาม อานไมหมด๒) จำาคำาศพทคำาเดมไมได ทงๆ ทเคยผานสายตามาแลวหลายครง

๓) อานเพมคำา ซำาคำา อานผดตำาแหนง ๔) อานสลบตวอกษรหรอออกเสยงสลบกน เชน บก อานเปน กบ๕) สบสนในพยญชนะคลายกนเชน ก ภ ถ, ฦ ฎ ฏ, ด ต ค๖) จำาศพทใหมไมคอยได๗) มปญหาในการผสมคำา การอานออกเสยงคำา๘) สบสนคำาทคลายกน เชน บาน/ บาน๙) อานคำาทไมคนเคยไมได๑๐) อานคำาในระดบชนของตนเองไมได

๑๑) อานอกษรนำาไมได๑๒) อานขามบรรทดอานซำาบรรทด๑๓) อานคำาสมาส สนธ ไมได๑๔) เปรยบเทยบความหมายของคำาไมได๑๕) ไมรจกหนาทของคำาในประโยค๑๖) มปญหาในการอานคำาพองรป พองเสยง๑๗) อานราชาศพทไมได๑๘) อานบทรอยกรองลำาบาก๑๙) อานคำายากประจำาบทไมได๒๐) อานจบใจความสำาคญของเรองไมได๒๑) อานหลงบรรทด อานซำาคำา ๒๒) อานตกหลน อานเพมคำา หาคำามาแทนทหรออานกลบคำา ๒๓) อานเรยงลำาดบผด สบสนตำาแหนง ประธาน กรยา กรรม ๒๔) อานสบสนระหวางอกษรหรอคำาทคลายคลงกน ๒๕) อานชาและตะกกตะกก๒๖) อานดวยความลงเลไมแนใจ ๒๗) บอกลำาดบเรองราวไมได ๒๘) จำาประเดนสำาคญของเรองราวไมได ๒๙) แยกสระเสยงสน ยาว ไมได –๓๐) ขมวดคว นวหนาเวลาอาน ๓๑) อานสลบตวอกษร ๓๒) การอานถอยหลง ๓๓) อานออกเสยงไมชด ๓๔) จำาใจความสำาคญของเรองไมได

๓๕) เลาเรองทอานไมได ๓๖) จำาขอเทจจรงพนฐานไมได ๓๗) อานคำาในตำาแหนงทไมถกตอง๓๘) จำาตวอกษรไดบาง แตอานเปนคำาไมได ๓๙) ความสามารถในการอานตำากวานกเรยนอนในชนเรยนเดยวกน ๔๐) อานคำาโดยสลบตวอกษร เชน กบ เปน บก, มอง เปน ของ, ยอด

เปน ดอย, กาบ ๓.๒ลกษณะความบกพรองดานการเขยนการเขยนเปนทกษะสงสดในกระบวนการทางภาษา ซงประกอบดวยทกษะในการฟง การอาน การพด และการเขยน การเขยนเปนการแสดงออก ซงแนวความคดของผเขยนเดกทมความบกพรองในการเขยน อาจแสดงพฤตกรรมในการเขยนดงน๑) ไมชอบและหลกเลยงการเขยน หรอการลอกคำา๒) เขยนไมสวยไมเรยบรอย สกปรก ขดทง ลบทง๓) เขยนตวอกษรและคำาทคลายๆ กนผด๔) ลอกคำาบนกระดานผด (ลอกไมครบตกหลน)๕) เขยนหนงสอไมเวนวรรค ไมเวนชองไฟ ตวอกษรเบยดกนจนทำาใหอานยาก๖) เขยนสลบตำาแหนงระหวางพยญชนะ สระ เชน ตโ๗) เขยนตามคำาบอกของคำาในระดบชนตนเองไมได๘) เขยนตวอกษรหรอตวเลขกลบดาน คลายมองกระจกเงา เชน

,๙) เขยนพยญชนะหรอตวเลขทมลกษณะคลายกนสลบกน เชน ม-น, ด-ค, พ-ย, b-d, p-q, ๖-๙๑๐) เรยงลำาดบตวอกษรผด เชน สถต เปน สตถ

๑๑) ฟงคำาบรรยายแลวจดโนตยอไมได๑๒) เขยนคำาทมตวการนตไมได๑๓) เขยนสรปใจความสำาคญไมได๑๔) เขยนบรรยายความรสกนกคดของตนเองไมได๑๕) เขยนเรยงความยาวๆ ไมได๑๖) เขยนบรรยายภาพไมได๑๗) เขยนยอความไมได๑๘) เขยนคำาพองรป พองเสยงไมได– ๑๙) เขยนคำายากประจำาบทไมได๒๐) เขยนตามคำาบอกไมได๒๑) ไมสามารถลอกคำาทครเขยนบนกระดานลงสมดของนกเรยนไดอยางถกตอง๒๒) เขยนประโยคตามครไมได๒๓) ไมสามารถแยกรปทรงเรขาคณตได๒๔) เขยนไมเปนคำา อาจเปนลายเสน แตอานไมได๒๕) เขยนเปนประโยคไมได เรยงคำาไมถกตองความบกพรองทางการเขยนน ไมรวมไปถงปญหาของเดกทเขยนคำายากไมได อนเนองมาจากการทเดกไมตงใจเรยน เดกขาดเรยนบอย หรอขเกยจอานหรอเขยนหนงสอ การทไมสงงานทครมอบหมายใหทำา เปนตน

๓.๓ ลกษณะความบกพรองทางคณตศาสตรคณตศาสตรเปนวชาทประกอบขนดวยสญลกษณเชนเดยวกนกบวชาภาษาไทยเดกทมความบกพรองในการรบรเกยวกบสญลกษณอาจมปญหาในการเรยนคณตศาสตรแสดงพฤตกรรมดงน๑) นบเลขเรยงลำาดบ นบเพม นบลดไมได๒) ยากลำาบากในการบวก,ลบ จำานวนจรง

๓) ยากลำาบากในการใชเทคนคการนบจำานวนเพมทละ ๒, ๕, ๑๐, ๑๐๐๔) ยากลำาบากในการประมาณจำานวนคา๕) ยากลำาบากในการเปรยบเทยบ มากกวา นอยกวา๖) แกโจทยปญหางายๆ ไมได๗) สบสนไมเขาใจเรองเวลา ทศทาง๘) บอกความหมาย หรอสญลกษณทางคณตศาสตร ไมได เชน +, -, ×, >, <, =๙) เปรยบเทยบขนาด รปทรง ระยะทาง ตำาแหนงไมได๑๐) เขยนตวเลขกลบ เชน ร-๕, ๕-s , ๖-๙, ๖-๙๑๑) ไมเขาใจความหมายและสญลกษณทางคณตศาสตร๑๒) ไมสามารถเขยนเศษสวนในลกษณะทศนยมและทศนยมซำา๑๓) ไมเขาใจและเขยนจำานวนตรรกยะ และอตรรกยะไมได๑๔) ไมเขาใจและเขยนจำานวนในรปอตราสวน สดสวนและรอยละในการแกโจทยปญหา๑๕) ไมเขาใจการเขยนระบบจำานวนจรง๑๖) ไมเขาใจและเขยนคาสมบรณไมได๑๗) ไมเขาใจการเขยนจำานวนจรงในรปเลขยกกำาลงทเปนจำานวนตรรกยะ จำานวนจรงทอยในเกณฑ๑๘) ไมเขาใจเรองการประมาณคา๑๙) ไมเขาใจเรองจำานวนเตมและเศษสวน๒๐) ไมเขาใจเกยวกบระบบจำานวน๒๑) ไมเขาใจความหมายของจำานวน เดกอาจนบเลข ๑๒๓๔๕๖ .......ได แตถาครสงในหยบกอนหนมาวางขางหนา ๕ กอน เดกจะปฏบตไมได การนบของเดกเปนการทองจำา ไมใชความเขาใจ

23) ไมเหนความสมพนธระหวางสงทไดยนกบสงทมองเหน เดกอาจจะออกเสยงนบเลข ๑๒๓

๔๕ ............ได แตถาใหนบจำานวนนกในภาพบนกระดานดำาเดกจะนบไมได๒๓) มปญหาในการจดเรยงลำาดบไมสามารถจำาแนกวสดทมขนาดตางกนทกองรวมกนอยได๒๔) ไมเขาใจปรมาณ เมอขนาดเปลยนไป เชน ธนบตรใบละ ๒๐ บาท ๑ ใบ มคาเทากบเหรยญ ๕ บาท จำานวน ๔ เหรยญ๒๕)ทำาเลขไมไดไมวาจะเปนการบวก ลบ คณ หารเพยงอยางเดยวหรอทง ๔ อยาง๒๖) ไมเขาใจความหมายของสญลกษณทางคณตศาสตร เชน ไมเขาใจวาเครองหมาย + แปลวา เพมขน มากขนเครองหมาย - แปลวา ลดลง นอยลงเครองหมาย × แปลวา ทวคณ เปนตน๒๗) ไมเขาใจความหมายของตวเลขทนำามาเรยงกนในทางคณตศาสตร การเรยงตวเลขตางกน มความหมายตางกน มความหมายตางกน ดงนนเดกประเภทนบางคนไมเหนความแตกตางระหวาง๑๐ กบ ๐๑๓๒ กบ ๒๓๕๑ กบ ๑๕ทำาใหเดกไมสามารถคำานวณเลขได๒๘) ไมสามารถปฏบตตามขนตอนในการคำานวณได ๒๙) ไมเขาใจความหมายการชง การตวง การวด๓๐) มปญหาในการอานแผนทและกราฟ ถาเดกคนทมปญหาเชนน นงรถไปตางเมองกบเพอน ๒ คน เพอนของเขาทำาหนาทขบรถ เพอนบอกใหเขาชวยอานแผนท ทงสองคนนหลงทางแนนอน๓๑) มปญหาในการทำาเลขโจทยปญหา เพราะเดกไมเขาใจความหมายของปญหาทเปนโจทย จงแปลความหมายไมไดวาเมอใดจะบวก จะลบ จะคณ จะหาร

๓.๔ลกษณะความบกพรองทางพฤตกรรมลกษณะความบกพรองทางพฤตกรรม มดงน๑) ไมทำาตามคำาสง ทำางานไมเสรจ๒) มความยากลำาบากในการจดระบบงาน๓) ทำาของหายบอยๆ เปนประจำา เชน ของเลน ดนสอ หนงสอ อปกรณการเรยน๔) ลมทำากจกรรมทเปนกจวตรประจำาวน๕) สบสนดานซาย ขวา๖) วางสงของเครองใชไมเปนระเบยบ๗) เสยสมาธงายมองไปยงทกสงทเคลอนไหวผานสายตา ๘) มอาการเครยดขณะอาน๙) ใจไมคอยจดจออยกบงาน มองโนนมองนบอยๆ๑๐) หลกเลยง ไมชอบ หรอลงเลใจทจะทำางานหรอการบานทตองมระเบยบและใสใจในงาน๑๑) ลงเลในความสามารถของตนเอง มกจะพงโชคลางหรอสงภายนอกมากกวาการทำางานหนก๑๒) ไมทำาตามคำาสง ทำางานไมเสรจ๑๓) มความยากลำาบากในการจดระบบงาน๑๔) หลกเลยง ไมชอบ หรอลงเลใจทจะทำางานหรอการบานทตองมระเบยบและใสใจในงาน๑๕) หนเหความสนใจไปสภายนอกไดงาย๑๖) ลมทำากจกรรมทเปนกจวตรประจำาวน๑๗) สบสนดานซาย ขวา๑๘) วางสงของเครองใชไมเปนระเบยบ

๑๙) ใจไมคอยจดจออยกบงาน มองโนนมองนบอยๆ๒๐) เสยสมาธงายมองไปยงทกสงทเคลอนไหวผานสายตา๓.๕ความบกพรองทางกระบวนการการคดเดกทมความบกพรองทางการเรยนรจำานวนมาก มความลำาบากในการคดกระบวนการใชเหตผล หรอแนวทางการกำาหนดความคดรวบยอด เชน คนปกตทวไปจะมองทภาพรวมของวตถกอน จงมองสวนยอย เดกทมปญหาในการเรยนร อาจแสดงพฤตกรรมเกยวกบกระบวนการคดการใชเหตผลดงน๑) ไมสามารถบอกความแตกตาง ของสงทมองเหนได โดยเฉพาะอยางยง เมอวตถ ๒ อยางหรอมากกวามขนาดลกษณะคลายคลงกน๒) ไมสามารถบอกความแตกตาง ของเสยงทไดยนได โดยเฉพาะอยางยงเสยงทคลายคลงกน หรอหากบอกไดกไมแนนอน บางทบอกได บางทบอกไมได๓) ไมเหนความสมพนธระหวางสวนยอยกบสวนใหญ๔) มความจำาไมด ไมวาจะเปนความจำาระยะสน หรอความจำาระยะยาว จงทำาใหเดกบางคนไดรบการวนจฉยวาเปนเดกปญญาออน ทง ๆ ทเขาควรไดรบการตดสนวา เปนเดกทมปญหาในการเรยนร๕) ไมมความมานะอดทนในการประกอบกจกรรมเลย หรอหากมกมมากจนเกนไป จนบางครงทำาใหยากแกการทำาใหเขาเลกกจกรรมททำาอย๖) จำาสงทมองเหนได แตหากนำาสงของนนใหพนสายตาแลว เดกจะจำาสงนนไมไดเลย มพฤตกรรมเหมอนไมเคยพบเหนวตถนนมากอน๗) ไมชอบการเปลยนแปลง ทนไมไดทจะมการเปลยนแปลงกจวตรประจำาวน ๘) มพฤตกรรมเหมอนคนถกควบคมโดยสงอนทอยภายนอก เดกบางคนจงไมสามารถควบคมตนเองได เสยสมาธงาย เพราะสนใจสงทอยภายนอกหองเรยนเสมอ

๙) ไมสนใจสงทอยรอบตว หรอไมกสนใจมากเกนไป จนยากทจะดงความสนใจของเดกออกจากสงของนน ๑๐) มการเคลอนท เคลอนไหวอยเสมอ ไมสามารถอยนงเฉยไดนาน๓.๖ความบกพรองดานอน ๆความบกพรองดานอนทเกยวของ อาจจำาแนกออกเปน ๓ ดาน คอ ความบกพรองเกยวกบสมาธ ความบกพรองดานการรบร และความบกพรองดานการเคลอนไหว นกจตวทยาหลายคน กลาววาความบกพรองทง ๓ ดาน เปนลกษณะหนงทมปญหาในการเรยนร แตนกวจยหลายคนไมเหนดวย อยางไรกตามพฤตกรรมจะกลาวดงตอไปน มกปรากฏในเดกทมปญหาในการเรยนรเสมอมากบางนอยบางแตกตางกนไป ความบกพรองทง ๓ ดาน ไดแก ความบกพรองเกยวกบสมาธ เดกทมความบกพรองเกยวกบสมาธเรยกวา เดกสมาธสน สมาคมจตแพทยอเมรกน มขอกำาหนดเกยวกบเดกสมาธสน ดงน

๓.๖.๑ความบกพรองเกยวกบสมาธ๑) มกทำางานไมเสรจ ทำางานหลายอยางคางไว

๒) ไมฟงคร เวลาครพด๓) เสยสมาธงาย๔) ไมสามารถมใจจดจออยกบสงทเรยนอยได๕)ไมสามารถรวมกจกรรมตาง ๆ ไดนานความหนหนพลนแลนการอยไมนง๖) วงไปมาในหองเรยน หรอปนปายบอย ๆ๗) นงนงไดไมนาน หรอสะบดมอไปมาตดตอกนนาน ๆ ๘) ลกจากทนงบอย ๆ๙) เดนไปมาทวหองเรยน๑๐) เคลอนไหวอยเสมอ หยดนงไมได๓.๖.๒ความบกพรองเกยวกบการรบร เดกอาจแสดงพฤตกรรมดงน๑) มปญหาในการจำาแนกสงทไดยน

๒) ไมสามารถจำาสงทเคยไดยน พบเหนได๓) ไมมความคดรวบยอดเกยวกบเวลา๔) ไมมความคดรวบยอดเกยวกบพนผว๕) ไมมความคดรวบยอดเกยวกบระยะทาง๖) ไมมสามารถแยกวตถออกจากฉากหลงได๗) ไมสามารถจำาแนกสวนยอยออกจากสวนใหญได ๘) ไมเขาใจความหมายของคำาวา ซาย ขวา หนา หลง– –๙)การทำางานประสานกนระหวางมอกบสายตาไมด๓.๖.๓ความบกพรองเกยวกบการเคลอนไหว ความบกพรองเกยวกบการเคลอนไหวทจะกลาวถงตอไปนไมเกยวของกบความบกพรองทางการเคลอนไหวของเดกทไดรบบาดเจบทางสมอง (เดกซพ) ความบกพรองทางการเคลอนไหวสวนใหญ ไดแกกลามมดใหญมดเลกไมดมการเคลอนไหวไมคลองแคลวมพฒนาการในการเคลอนไหวลาชา

๔.สภาพปญหาการเรยนรในวยตางๆ

สภาพปญหาหรอความลำาบากในการเรยนรของบคคลมไดมอยเฉพาะในวยเดกเทานนในบางรายปญหาอาจมไปถงวยผใหญ ในหลายรายหากไดรบความชวยเหลออยางถกตองเหมาะสม และทนเวลาแลว ปญหาตาง ๆ อาจลดลง บางปญหาอาจหมดไป บางปญหายงอยบางไมมากกนอย สภาพปญหา ลกษณะการประเมนผลและการใหความชวยเหลอบคคลทมปญหาในการเรยนร ปญหาการเรยนรในวยตางๆอาจเปนดงน

๔.๑ ระดบชนวยเดกเลกสภาพปญหา ปญหาทพบบอยในวนเดกเลกไดแก ปญหาเกยวกบพฒนาการทางรางกาย เชน การคลาน การเดน ปญหาในการรบรทาง

ภาษา การแสดงออกทางภาษา การรบรทางสายตา การรบรทางการฟง ชวงความสนใจสน การอยนงเฉยไมได การกระตนตวเอง ทกษะทางสงคม เปนตน การประเมนผล การทดสอบและการประเมนผลเดกในวยน สวนมากเปนการทดสอบเพอคนหาเดกกลมเสยง เพอจะไดหาทางชวยเหลอได การใหความชวยเหลอ การชวยเหลอสวนใหญเนนทกษะทางภาษา การจดการเกยวกบพฤตกรรมของเดก และการแนะแนวผปกครองในการเลยงดและการชวยเหลอเดก๔.๒ระดบอนบาลสภาพปญหา ปญหาทพบในเดกระดบอนบาลทสอแวววาจะเปนเดกทมปญหาทางการเรยนรในโอกาสตอไปน อาจไดแก ปญหาดานความพรอม รวมทงความพรอมทางดานภาษา และคณตศาสตร เชน การเขาใจความหมายของจำานวน ทศทาง เปนตน การรบรทางภาษา การแสดงออกทางภาษา การรบรทางสายตา และการรบรทางการฟง การใหเหตผล พฒนาการทางกลามเนอมดเลกและกลามเนอมดใหญ ชวงความสนใจ การอยไมนงเฉย ทกษะทางสงคม เปนตน การประเมนผล การทดสอบและการประเมนผลมลกษณะคลายคลงกบเดกเลก นนคอ การทดสอบเพอคนหาเดกกลมเสยง เพอจะไดหาทางชวยเหลอตอไป ๔.๓ ระดบประถมศกษาสภาพปญหา ปญหาทพบมากในระดบประถมศกษา อาจไดแก ทกษะในการฟง การพด การอาน การเขยน การคำานวณ ทกษะในการเรยนหนงสอ การรบรทางภาษา การอยไมนงเฉย ปญหาทางสงคมและอารมณ ปญหาในทางการใชเหตผล การประเมนผล การทดสอบและการประเมนผลเดกในวยน มงเพอจำาแนกประเภทเดก เพอคนหาปญหาทแทจรงของเดก จะไดหาทางชวยเหลอและการแกไขใหดขน การใหความชวยเหลอ สวนมากเปนการซอมเสรมและแกไขทกษะของเดกทยงไมด ใหเดกมทกษะดขน ใหเดกมทกษะตามทกำาหนดไวในวตถประสงคของหลกสตรมการชวยเหลอทางพฤตกรรมของเดก เพอ

ใหเดกปรบตวไดดขน รวมทงการใหการศกษาแกผปกครองเพอใหเขาใจเดกและปฏบตตอเดกไดอยางถกตองและเหมาะสม

๔.๔ ระดบมธยมศกษาสภาพปญหา ปญหาทพบไดบอย ๆ ในระดบมธยมศกษา อาจคลายคลงกบปญหาทพบในระดบประถมศกษา เชน ทกษะในการอาน การคำานวณ การพด การแสดงออกทางภาษา ทกษะการเสาะแสวงหาความร พหปญหา และปญหาทางพฤตกรรมซงถาหากไมชวยเหลอแลว อาจทำาใหเดกกลายเปนเดกเกเรไดการประเมนผล การทดสอบและการประเมนผลในระดบนสวนใหญคลายคลงกบระดบประถมศกษา ทงนเพอคดแยกเดก เพอจำาแนกปญหา เพอไดหาทางแกไขปญหาเหลานนตอไป การใหความชวยเหลอ สวนมากเปนการซอมเสรม การแกไขดดสนดาน ใหเดกมทกษะและพฤตกรรมทดขน รวมทงการหาทางเลอกใหแกเดก เชน การใหเดกเลอกเรยนวชาทเดกสนใจการใหเดกเลอกเรยนวชาชพทเดกตองการ เปนตน

เดกทมความบกพรองทางการเรยนรสวนใหญกระจายอยชนเรยนทวๆไป แตผลสมฤทธทางการเรยนตำาเมอเทยบกบระดบสตปญญา มปญหาในการรบและการสงขอมล มความยงยากลำาบากในการเรยน หรอเรยกวาเดกเรยนยากโดยทวไปมสภาพรางกาย อารมณ สงคม และจตใจปกต แตเรยนหนงสอไดไมคอยดนก เนองจากสมองดอยความสามารถในการนำาขอมลไปใชหรอยงยากเปนบางเรองหรอเฉพาะเรอง เชน การอาน การเขยน การสะกดคำา หรอคณตศาสตร การจดการเรยนการสอนจำาเปนตองมการสอนเสรมตามลลาการเรยนรของเดกแตละคน ลดสงรบกวนเพมสมาธและวธการเรยนรใหกบเดก การชวยเหลอเดกทมปญหาทางการเรยนรจะไมมอะไรแตกตางไปจากเดกปกตมากนก ใหเดกไดทำางานทสอดคลองกบความสามารถของตวเดกเมอทำางานไดสำาเรจจะเปนแรงจงใจใหเดกเกดความเชอมนในตนเอง

เอกสารอางอง

เบญจพร ปญญายง. (๒๕๔๕). คมอชวยเหลอเดกบกพรองดานการเรยนร. พมพครงท ๒ โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจำากด.

ผดง อารยะวญญ. (๒๕๔๒). เดกทมปญหาทางการเรยนร. กรงเทพฯ.

ศรยา นยมธรรม. (๒๕๔๒). LD เขาใจและชวยเหลอ. กรงเทพฯ. ศกษาธการ, กระทรวง. (๒๕๔๔). การจดการศกษาสำาหรบบคคลทม

ปญหาทางการเรยนร ชดเอกสารศกษาดวยตนเอง เลม ๗.พมพครงท ๑. โรงพมพศาสนา.

ศกษาธการ, กระทรวง. (๒๕๔๔). การจดการศกษาสำาหรบบคคลทมปญหาทางการเรยนร ชดเอกสารศกษาดวยตนเอง เลม ๗.กรมสามญศกษา, พมพครงท ๑. โรงพมพศาสนา.

ศกษาธการ, กระทรวง. (๒๕๓๙). การดำาเนนการสำารวจเดกทมปญหาทางการเรยนร. กรงเทพฯ สำานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน กระทรวงศกษาธการ.

ศกษาธการ, กระทรวงศกษาธการ. (๒๕๕๐). เอกสารชดแนวทางพฒนาการเรยนรสำาหรบนกเรยนทมปญหาทางการเรยนร เลม ๑. พมพครงท ๑. โรงพมพศาสนา.

ประเมนครงท................

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร (ประถมศกษา)

ชอ-นามสกล (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว)........................................................................วน เดอน ป เกด........................................................อาย ......................... ป .....................เดอนระดบชน....................................................วน เดอน ป ทประเมน.........................................คำาชแจง

5 แบบคดกรองฉบบนเปนแบบคดกรองเพอประโยชนในทางการจดการศกษาเทานน

6 วเคราะหลกษณะ/พฤตกรรม ของเดกซงเปนลกษณะหรอพฤตกรรม ทเดกแสดงออกบอยๆ

โดยใหทำาเครองหมาย / ลงในชอง ใช หรอ ไมใช ทตรงกบลกษณะหรอ“ ” “ ”พฤตกรรมนน ๆของเดกโดยเปรยบเทยบกบเดกทวไปในชนเรยน

7 ผทำาการคดกรองเบองตนตองผานการอบรมวธการใช และการประเมน ตามแบบคดกรองน

๑

และควรสอบถามขอมลเพมเตมจากผทอยใกลชดเดกมากทสด เชน ครผสอน ครประจำาชน เพอใหเกดความชดเจน ถกตอง

8 ผคดกรองควรจะมอยางนอย ๒ คนขนไป

สวนท ๑ การวเคราะหเบองตน / ขอมลพนฐานของบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

๑ ดฉลาดหรอปกต ในดานอน ๆ นอกจากในดานการเรยน

๒ ตองมปญหาทางการเรยน ซงอาจทำาไมไดเลยหรอทำาไดตำากวา ๒ชนเรยน ในดานใดดานหนงหรอมากกวา ๑ดาน ตอไปน๑.๑ ดานการอาน๑.๒ ดานการเขยน๑.๓ ดานการคำานวณ

๓ ไมมปญหาทางดานการเหน การไดยน สตปญญา หรอออทสตกหรอจากการถกละทง ละเลย หรอความดอยโอกาสอน ๆ

เกณฑการพจารณาถาตอบวาใช ๓ ขอ แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความ

บกพรองทางการเรยนรควรสงเกตในสวนท ๒ ตอผลการพจารณาสวนท ๑ พบ ไมพบ (ถาพบสงเกตในสวนท ๒ ตอ)

สวนท ๒ การวเคราะหความบกพรองทางการเรยนรของเดกในแตละดาน

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

๑. ดานการอาน๑ อานชาอานขาม อานไมหมด๒ จำาคำาศพทคำาเดมไมได ทงๆ ทเคยผานสายตามาแลว

หลายครง๓ อานเพมคำา ซำาคำา อานผดตำาแหนง ๔ อานสลบตวอกษรหรอออกเสยงสลบกน เชน บก

อานเปน กบ๕ สบสนในพยญชนะคลายกนเชน ก ภ ถ, ฦ ฎ ฏ, ด

ต ค๖ จำาศพทใหมไมคอยได๗ มปญหาในการผสมคำา การอานออกเสยงคำา๘ สบสนคำาทคลายกน เชน บาน/ บาน๙ อานคำาทไมคนเคยไมได๑๐

อานคำาในระดบชนของตนเองไมได

๒. ดานการเขยน๑ ไมชอบและหลกเลยงการเขยน หรอการลอกคำา๒ เขยนไมสวยไมเรยบรอย สกปรก ขดทง ลบทง๓ เขยนตวอกษรและคำาทคลายๆ กนผด๔ ลอกคำาบนกระดานผด (ลอกไมครบตกหลน)

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

๕ เขยนหนงสอไมเวนวรรค ไมเวนชองไฟ ตวอกษรเบยดกนจนทำาใหอานยาก

๖ เขยนสลบตำาแหนงระหวางพยญชนะ สระ เชน ตโ๗ เขยนตามคำาบอกของคำาในระดบชนตนเองไมได๘ เขยนตวอกษรหรอตวเลขกลบดาน คลายมอง

กระจกเงา เชน ,๙ เขยนพยญชนะหรอตวเลขทมลกษณะคลายกนสลบ

กน เชน ม-น, ด-ค, พ-ย, b-d, p-q, ๖-๙๑๐

เรยงลำาดบตวอกษรผด เชน สถต เปน สตถ

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการวเคราะห

ใช ไมใช๓. ดานการคำานวณ

๑ นบเลขเรยงลำาดบ นบเพม นบลดไมได๒ ยากลำาบากในการบวก,ลบ จำานวนจรง๓ ยากลำาบากในการใชเทคนคการนบจำานวนเพมทละ ๒,

๕, ๑๐, ๑๐๐๔ ยากลำาบากในการประมาณจำานวนคา๕ ยากลำาบากในการเปรยบเทยบ มากกวา นอยกวา๖ แกโจทยปญหางายๆ ไมได๗ สบสนไมเขาใจเรองเวลา ทศทาง๘ บอกความหมาย หรอสญลกษณทางคณตศาสตร ไม

ได เชน +, -, ×, >, <, =๙ เปรยบเทยบขนาด รปทรง ระยะทาง ตำาแหนงไมได๑๐

เขยนตวเลขกลบ เชน ๕ s , ๖ ๙

๔. ดานพฤตกรรมทวไป๑ ไมทำาตามคำาสง ทำางานไมเสรจ๒ มความยากลำาบากในการจดระบบงาน๓ ทำาของหายบอยๆ เปนประจำา เชน ของเลน ดนสอ

หนงสอ อปกรณการเรยน

๔ ลมทำากจกรรมทเปนกจวตรประจำาวน๕ สบสนดานซาย ขวา

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการวเคราะห

ใช ไมใช๖ วางสงของเครองใชไมเปนระเบยบ๗ เสยสมาธงายมองไปยงทกสงทเคลอนไหวผานสายตา๘ มอาการเครยดขณะอาน๙ ใจไมคอยจดจออยกบงาน มองโนนมองนบอยๆ๑๐

หลกเลยง ไมชอบ หรอลงเลใจทจะทำางานหรอการบานทตองมระเบยบและใสใจในงาน

เกณฑการพจารณา๑. ดานการอานถาตอบวาใช ๗ ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทม

ความบกพรองทางการเรยนรดานการอาน๒. ดานการเขยนถาตอบวาใช ๗ ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทม

ความบกพรองทางการเรยนร ดานการเขยน๓. ดานการคำานวณถาตอบวาใช ๖ ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทม

ความบกพรองทางการเรยนร ดานการคำานวณ

๔. ดานพฤตกรรมทวไป

ถาตอบวาใช ๔ ขอขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร

หากพบวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทางการเรยนรดานใดดานหนง หรอหลายดาน ใหจดบรการการชวยเหลอตามความตองการจำาเปนพเศษ และสงตอใหแพทยตรวจวนจฉยตอไป

ผลการคดกรอง

พบความบกพรอง O ดานการอาน O ดานการเขยน

O ดานการคำานวณ

ไมพบความบกพรอง

ความคดเหนเพมเตม

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...............................................................................ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลขท..................................(ผคดกรอง) (....................................................)ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลขท..................................(ผคดกรอง) (....................................................)

คำายนยอมของผปกครองขาพเจา(นาย / นาง /

นางสาว).......................................................................เปนผปกครองของ(ด.ช. / ด.ญ./ นาย / นางสาว) ........................................................................ ยนยอม ไมยนยอม ใหดำาเนนการคดกรอง (ด.ช./ ด.ญ./ นาย / น.ส.)............................................ตามแบบคดกรองนเมอพบวามแนวโนมเปนผทมความบกพรองตามแบบคดกรองขางตน ยนด ไมยนด ใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษตอไป

ลงชอ ................................................. ผปกครอง (....................................................)

ประเมนครงท.................

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร (มธยมศกษา)

ชอ-นามสกล (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว)...................................................................วน เดอน ป เกด..........................................................อาย ......................... ป .....................เดอนระดบชน............................................. วน เดอน ป ทประเมน.........................................คำาชแจง

5 แบบคดกรองฉบบนเปนแบบคดกรองเพอประโยชนในทางการจดการศกษาเทานน

6 วเคราะหลกษณะ/พฤตกรรม ของเดกซงเปนลกษณะหรอพฤตกรรม ทเดกแสดงออกบอยๆ

โดยใหทำาเครองหมาย /ลงในชอง ใช หรอ ไมใช ทตรงกบลกษณะ“ ” “ ”หรอพฤตกรรมนนๆ ของเดก

7 ผทำาการคดกรองเบองตนตองผานการอบรมวธการใช และการประเมน ตามแบบคดกรองน

และควรสอบถามขอมลเพมเตมจากผทอยใกลชดเดกมากทสด เชน ผปกครองหรอคร เพอใหเกดความชดเจน ถกตอง

8 ผคดกรองควรจะมอยางนอย ๒ คนขนไป

สวนท ๑ การวเคราะหเบองตน / ขอมลพนฐานของบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการวเคราะห

ใช ไมใช๑ ดฉลาดหรอปกต ในดานอน ๆ นอกจากในดาน

การเรยน๒ มปญหาทางการเรยน ซงอาจทำาไมไดเลยหรอ

ทำาไดตำากวา ๒ ชนเรยน ในดานใดดานหนงหรอมากกวา ๑ ดาน ตอไปน๑.๑ ดานการอาน๑.๒ ดานการเขยน๑.๓ ดานการคำานวณ

๓ ไมมปญหาทางดานการเหน การไดยน สตปญญา หรอออทสตกหรอจากการถกละทง ละเลย หรอความดอยโอกาสอน ๆ

เกณฑการพจารณาถาตอบวาใช ๓ ขอ แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความ

บกพรองทางการเรยนรควรสงเกตในสวนท ๒ ตอ

ผลการพจารณาสวนท ๑ พบ ไมพบ (ถาพบสงเกตในสวนท ๒ตอ )

สวนท ๒ การวเคราะหความบกพรองทางการเรยนรของเดกในแตละดาน

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการวเคราะห

ใช ไมใช๑. ดานการอาน

๑ อานขามบรรทดอานซำาบรรทด๒ อานคำาสมาส สนธ ไมได๓ อานอกษรนำาไมได๔ เปรยบเทยบความหมายของคำาไมได๕ ไมรจกหนาทของคำาในประโยค๖ มปญหาในการอานคำาพองรป พองเสยง๗ อานราชาศพทไมได๘ อานบทรอยกรองลำาบาก๙ อานคำายากประจำาบทไมได๑๐

อานจบใจความสำาคญของเรองไมได

๒. ดานการเขยน๑ ฟงคำาบรรยายแลวจดโนตยอไมได๒ เขยนคำาทมตวการนตไมได๓ เขยนสรปใจความสำาคญไมได๔ เขยนบรรยายความรสกนกคดของตนเองไมได๕ เขยนเรยงความยาวๆ ไมได๖ เขยนบรรยายภาพไมได๗ เขยนยอความไมได๘ เขยนคำาพองรป - พองเสยงไมได๙ เขยนคำายากประจำาบทไมได๑ เขยนตามคำาบอกไมได

๐๓. ดานการคำานวณ

๑ ไมเขาใจความหมายและสญลกษณทางคณตศาสตร

๒ ไมสามารถเขยนเศษสวนในลกษณะทศนยมและทศนยมซำา

๓ ไมเขาใจและเขยนจำานวนตรรกยะ และอตรรกยะไมได

๔ ไมเขาใจและเขยนจำานวนในรปอตราสวน สดสวนและรอยละในการแกโจทยปญหา

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการวเคราะห

ใช ไมใช๕ ไมเขาใจการเขยนระบบจำานวนจรง๖ ไมเขาใจและเขยนคาสมบรณไมได๗ ไมเขาใจการเขยนจำานวนจรงในรปเลขยกกำาลงท

เปนจำานวนตรรกยะ จำานวนจรงทอยในเกณฑ๘ ไมเขาใจเรองการประมาณคา๙ ไมเขาใจเรองจำานวนเตมและเศษสวน๑๐

ไมเขาใจเกยวกบระบบจำานวน

๔.ดานพฤตกรรมทวไป๑ ลงเลในความสามารถของตนเอง มกจะพง

โชคลางหรอสงภายนอกมากกวาการทำางานหนก๒ ไมทำาตามคำาสง ทำางานไมเสรจ๓ มความยากลำาบากในการจดระบบงาน

๔ หลกเลยง ไมชอบ หรอลงเลใจทจะทำางานหรอการบานทตองมระเบยบและใสใจในงาน

๕ หนเหความสนใจไปสภายนอกไดงาย๖ ลมทำากจกรรมทเปนกจวตรประจำาวน๗ สบสนดานซาย ขวา๘ วางสงของเครองใชไมเปนระเบยบ๙ ใจไมคอยจดจออยกบงาน มองโนนมองนบอยๆ๑๐

เสยสมาธงายมองไปยงทกสงทเคลอนไหวผานสายตา

เกณฑการพจารณา๑. ดานการอาน

ถาตอบวาใช ๗ ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร ดานการอาน

๒. ดานการเขยนถาตอบวาใช ๗ ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรอง

ทางการเรยนร ดานการเขยน๓. ดานการคำานวณถาตอบวาใช ๕ ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทม

ความบกพรองทางการเรยนรดานการคำานวณ๔. ดานพฤตกรรมทวไปถาตอบวาใช ๔ ขอขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความ

บกพรองทางการเรยนร

หากพบวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทางการเรยนรดานใดดานหนง หรอหลายดาน ใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษ และสงตอใหแพทยตรวจวนจฉยตอไปผลการคดกรอง

พบความบกพรอง O ดานการอาน O ดานการเขยน O ดานการคำานวณ ไมพบความบกพรอง

ความคดเหนเพมเตม........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลขท..................................(ผคดกรอง) (....................................................)ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลขท..................................(ผคดกรอง) (....................................................)คำายนยอมของผปกครอง

ขาพเจา(นาย / นาง / นางสาว).......................................................................... เปนผปกครองของ (ด.ช. / ด.ญ./ นาย / นางสาว) ...............................................................ยนยอม ไมยนยอม ใหดำาเนนการคดกรอง (ด.ช./ ด.ญ./ นาย / น.ส.)........................ตามแบบคดกรองน เมอพบวามแนวโนมเปนผทมความบกพรองตามแบบคดกรองขางตน ยนด ไมยนด ใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษตอไป ลงชอ................................................. ผปกครอง (....................................................)การเตรยมการคดกรอง๑. แบบคดกรอง เลอกใชแบบคดกรองใหสอดคลองกบสภาพปญหาศกษาทบทวนเนอหา๒. เตรยมสอ อปกรณ ไดแก หนงสอเรยน รปภาพ แผนภาพส แบบทดสอบ ฯลฯ๓. การสอบถามหรอการสมภาษณ ขอมล จากผเกยวของ ไดแก - ผปกครอง - ครประจำาวชา ครประจำาชน พยาบาลประจำาโรงเรยน ขอมลสขภาพ - เพอนนกเรยน ๔. การเตรยมสถานการณ เชนขอคำาถามใหแสดงพฤตกรรม คำาสงใหปฏบต ๕. การเตรยมสถานท เปนการกำาหนดสถานทเพอสงเกตพฤตกรรม ๖. การคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร ครหรอผทใหขอมลควรมเวลาในการจดการ เรยนใหนกเรยนมาระยะเวลาหนง อาจประมาณ ๑ เทอม เพอมเวลาทจะพบปญหาทางการเรยน

ของนกเรยน

เอกสารประกอบการจดการอบรมหนวยท ๓.๖

การใชแบบคดกรองคนพการทางการศกษา ๙ ประเภท ตามประกาศคณะกรรมการพจารณาใหคนพการไดรบสทธชวยเหลอทางการศกษาเรอง

กำาหนด หลกเกณฑและวธการ การรบรองบคคลของสถานศกษาวาเปนคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๖ ปะเภทบคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา

เอกสารความรบคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา

บคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษาไดแกบคคลทมความบกพรองในการเปลงเสยงพดเชนเสยงผดปกตอตราความเรวและจงหวะการพดผดปกตหรอบคคลทมความบกพรองในเรองความเขาใจหรอการใชภาษาพดการเขยนหรอระบบสญลกษณอนทใชในการตดตอสอสารซงอาจเกยวกบรปแบบเนอหาและหนาทของภาษา

(ประกาศคณะกรรมการพจารณาใหคนพการไดรบสทธชวยเหลอทางการศกษา เรอง กำาหนด หลกเกณฑและวธการ การรบรองบคคลของสถานศกษาวาเปนคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๖)

ใบงาน

การใชแบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษากรณศกษา

กจกรรมทปฏบต : ใหทานศกษาพฤตกรรมของเดกตอไปน แลวคดกรองเดก โดยเลอกใช แบบคดกรองทตรงกบพฤตกรรม และทานตองเตรยมวธการวเคราะหพฤตกรรมอยางไรในแตละขอ

เดกชายรวยเงน สอนทอง เกดวนท ๑๘ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๖ พบวามพฤตกรรมพดดวยนำาเสยงไมชดเจน เสยงเพยนมาก หรอเปนเสยงพมพำา ฟงแลวไมเขาใจ บางสวนของคำาขาดหายไป ระดบเสยงอยในระดบเดยวกน ไมเวนวรรค หรอเวนวรรคไมถกตองจนครตองเตอนตลอดใหพดชาๆ ทละคำา พดไมตรงตามโครงสรางของภาษา

แบบสรปองคความร หนวยท ๓หนวยยอยท ๓.๖ การใชแบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการ

พดและภาษา

ชอ.............................สกล...................................โรงเรยน...................................

คำาชแจง ใหทานสรปองคความร หนวยยอยท ๓.๖ ในลกษณะของการเขยนแผนทความคด (Mind Map) หรอเปนแผนภม ตาราง ฯลฯ

ประเมนครงท...................

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา(เนองจากไมมใบรบรองความพการ/สมดประจำาตวคนพการ/ใบรบรอง

แพทย)

ชอ-นามสกล (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว)..................................................................วน เดอน ป เกด..........................................................อาย ......................... ป .....................เดอนระดบชน.....................................วน เดอน ป ทประเมน.........................................

คำาชแจง1 แบบคดกรองฉบบนเปนแบบคดกรองเพอประโยชนในทางการ

จดการศกษาเทานน2 วเคราะหลกษณะ/พฤตกรรม ของเดกซงเปนลกษณะหรอพฤตกรรม

ทเดกแสดงออกบอยๆโดยใหทำาเครองหมาย /ลงในชอง ใช หรอ ไมใช ทตรงกบลกษณะ“ ” “ ”หรอพฤตกรรมนนๆ ของเดก

3 ผทำาการคดกรองเบองตนตองผานการอบรมวธการใช และการประเมน ตามแบบคดกรองน และควรสอบถามขอมลเพมเตมจากผทอยใกลชดเดกมากทสด เชน ผปกครองหรอคร เพอใหเกดความชดเจน ถกตอง

4 ผคดกรองควรจะมอยางนอย ๒ คนขนไป

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

๑ อวยวะทใชในการออกเสยงมความผดปกต๒ ใชหนวยเสยงแทนกน เชน แทนทจะพดวา นาฬกา “ ”

* หมายเหต ผคดกรองควรองแบบพฒนาการทางภาษาของเดกทวไป

พดวา นากกา เสอ เปน เฉอ เปนตน“ ” “ ” “ ”๓ พดดวยนำาเสยงไมชดเจน เสยงเพยนมาก หรอเปน

เสยงพมพำา ฟงแลวไมเขาใจ๔ เสยงบางสวนของคำาขาดหายไป เชน ความ เปน“ ”

คาม เปนตน“ ”๕ ความบกพรองของระดบเสยง เชน เสยงสงหรอตำา

ตลอดเวลา หรอเสยงทพดอยในระดบเดยวตลอด เสยงผดเพศ ผดวย

๖ พดไมถกลำาดบขนตอน ไมเปนไปตามโครงสรางของภาษา เชน ฉนตลาดไป ขาวกนฉน เปนตน

๗ การเวนวรรคตอนไมถกตองเชน ผาสเขยวข“ ...มา ”เปนตน

๘ อตราการพดเรวหรอชาเกนไป๙ พดตะกกตะกกหรอพดตดอาง๑๐

บกพรองในเรองความเขาใจหรอการใชภาษาพด หรอภาษาเขยนหรอระบบสญลกษณ

เกณฑการพจารณาถาตอบวาใช ๕ ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความ

บกพรองทางการพด และภาษา ใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษ และสงตอใหแพทยตรวจวนจฉยตอไป

ผลการคดกรอง พบความบกพรอง ไมพบความบกพรอง

ความคดเหนเพมเตม........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลขท..................................(ผคดกรอง)

(....................................................)ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลข

ท..................................(ผคดกรอง) (....................................................)คำายนยอมของผปกครอง

ขาพเจา(นาย / นาง / นางสาว)...................................................................... เปนผปกครองของ (ด.ช. / ด.ญ./ นาย / นางสาว) .............................................................................................................. ยนยอม ไมยนยอม ใหดำาเนนการคดกรอง (ด.ช./ ด.ญ./ นาย / น.ส.).......................................ตามแบบคดกรองนเมอพบวามแนวโนมเปนผทมความบกพรองตามแบบคดกรองขางตน ยนด ไมยนด ใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษตอไป

ลงชอ ................................................. ผปกครอง

(..................................................เอกสารประกอบการจดการอบรม

หนวยท ๓.๖การใชแบบคดกรองคนพการทางการศกษา ๙ ประเภท ตามประกาศคณะ

กรรมการพจารณาใหคนพการไดรบสทธชวยเหลอทางการศกษาเรอง กำาหนด หลกเกณฑและวธการ การรบรองบคคลของสถานศกษาวาเปนคน

พการ พ.ศ. ๒๕๕๖ ปะเภทบคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา

เอกสารความรบคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา

บคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษาไดแกบคคลทมความบกพรองในการเปลงเสยงพดเชนเสยงผดปกตอตราความเรวและจงหวะการพดผดปกตหรอบคคลทมความบกพรองในเรองความเขาใจหรอการใชภาษาพดการเขยนหรอระบบสญลกษณอนทใชในการตดตอสอสารซงอาจเกยวกบรปแบบเนอหาและหนาทของภาษา(ประกาศคณะกรรมการพจารณาใหคนพการไดรบสทธชวยเหลอทางการศกษา เรอง กำาหนด หลกเกณฑและวธการ การรบรองบคคลของสถานศกษาวาเปนคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๖)

ใบงาน

การใชแบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษากรณศกษา

กจกรรมทปฏบต : ใหทานศกษาพฤตกรรมของเดกตอไปน แลวคดกรองเดก โดยเลอกใช แบบคดกรองทตรงกบพฤตกรรม และทานตองเตรยมวธการวเคราะหพฤตกรรมอยางไรในแตละขอ

เดกชายรวยเงน สอนทอง เกดวนท ๑๘ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๖ พบวามพฤตกรรมพดดวยนำาเสยงไมชดเจน เสยงเพยนมาก หรอเปนเสยงพมพำา ฟงแลวไมเขาใจ บางสวนของคำาขาดหายไป ระดบเสยงอยในระดบเดยวกน ไมเวนวรรค หรอเวนวรรคไมถกตองจนครตองเตอนตลอดใหพดชาๆ ทละคำา พดไมตรงตามโครงสรางของภาษา

แบบสรปองคความร หนวยท ๓หนวยยอยท ๓.๖ การใชแบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการ

พดและภาษา

ชอ.............................สกล...................................โรงเรยน...................................

คำาชแจง ใหทานสรปองคความร หนวยยอยท ๓.๖ ในลกษณะของการเขยนแผนทความคด (Mind Map) หรอเปนแผนภม ตาราง ฯลฯ

ประเมนครงท...................

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา(เนองจากไมมใบรบรองความพการ/สมดประจำาตวคนพการ/ใบรบรอง

แพทย)

ชอ-นามสกล (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว)..................................................................วน เดอน ป เกด..........................................................อาย ......................... ป .....................เดอนระดบชน.....................................วน เดอน ป ทประเมน.........................................

คำาชแจง1 แบบคดกรองฉบบนเปนแบบคดกรองเพอประโยชนในทางการ

จดการศกษาเทานน2 วเคราะหลกษณะ/พฤตกรรม ของเดกซงเปนลกษณะหรอพฤตกรรม

ทเดกแสดงออกบอยๆโดยใหทำาเครองหมาย /ลงในชอง ใช หรอ ไมใช ทตรงกบลกษณะ“ ” “ ”หรอพฤตกรรมนนๆ ของเดก

3 ผทำาการคดกรองเบองตนตองผานการอบรมวธการใช และการประเมน ตามแบบคดกรองน และควรสอบถามขอมลเพมเตมจากผทอยใกลชดเดกมากทสด เชน ผปกครองหรอคร เพอใหเกดความชดเจน ถกตอง

4 ผคดกรองควรจะมอยางนอย ๒ คนขนไป

* หมายเหต ผคดกรองควรองแบบพฒนาการทางภาษาของเดกทวไป

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

๑ อวยวะทใชในการออกเสยงมความผดปกต๒ ใชหนวยเสยงแทนกน เชน แทนทจะพดวา นาฬกา “ ”

พดวา นากกา เสอ เปน เฉอ เปนตน“ ” “ ” “ ”๓ พดดวยนำาเสยงไมชดเจน เสยงเพยนมาก หรอเปน

เสยงพมพำา ฟงแลวไมเขาใจ๔ เสยงบางสวนของคำาขาดหายไป เชน ความ เปน“ ”

คาม เปนตน“ ”๕ ความบกพรองของระดบเสยง เชน เสยงสงหรอตำา

ตลอดเวลา หรอเสยงทพดอยในระดบเดยวตลอด เสยงผดเพศ ผดวย

๖ พดไมถกลำาดบขนตอน ไมเปนไปตามโครงสรางของภาษา เชน ฉนตลาดไป ขาวกนฉน เปนตน

๗ การเวนวรรคตอนไมถกตองเชน ผาสเขยวข“ ...มา ”เปนตน

๘ อตราการพดเรวหรอชาเกนไป๙ พดตะกกตะกกหรอพดตดอาง๑๐

บกพรองในเรองความเขาใจหรอการใชภาษาพด หรอภาษาเขยนหรอระบบสญลกษณ

เกณฑการพจารณาถาตอบวาใช ๕ ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความ

บกพรองทางการพด และภาษา ใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษ และสงตอใหแพทยตรวจวนจฉยตอไป

ผลการคดกรอง พบความบกพรอง ไมพบความบกพรอง

ความคดเหนเพมเตม........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลขท..................................(ผคดกรอง)

(....................................................)ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลข

ท..................................(ผคดกรอง) (....................................................)คำายนยอมของผปกครอง

ขาพเจา(นาย / นาง / นางสาว)...................................................................... เปนผปกครองของ (ด.ช. / ด.ญ./ นาย / นางสาว) .............................................................................................................. ยนยอม ไมยนยอม ใหดำาเนนการคดกรอง (ด.ช./ ด.ญ./ นาย / น.ส.).......................................ตามแบบคดกรองนเมอพบวามแนวโนมเปนผทมความบกพรองตามแบบคดกรองขางตน ยนด ไมยนด ใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษตอไป

ลงชอ ................................................. ผปกครอง (..................................................

เอกสารประกอบการจดการอบรมหนวยยอยท ๓.๗

การใชแบบคดกรองคนพการทางการศกษา ๙ ประเภท ตามประกาศคณะกรรมการพจารณาใหคนพการไดรบสทธชวยเหลอทางการศกษาเรอง กำาหนด หลกเกณฑและวธการ การรบรอง

บคคลของสถานศกษาวาเปนคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๖เอกสารความร

เรองบคคลทมความบกพรองทางพฤตกรรมหรออารมณความหมาย

บคคลทมความบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณ   หมายถง   บคคลทมอารมณและพฤตกรรมเบยงเบนไปจากปกตเปนอยางมาก และปญหาทางพฤตกรรมนนเปนไปอยางตอเนอง ไมเปนทยอมรบทางสงคมสงผลกระทบตอการเรยนรของเดกและผอน เปนผลมาจากความขดแยงของเดกกบสภาพแวดลอม หรอความขดแยงทเกดขนในตวเดกเองขาดสมพนธภาพกบเพอนหรอผอน ความเกบกดทางอารมณจะแสดงออกทางรางกาย แบงออกเปน ๔ กลม

- กลมความประพฤตผดปกต มลกษณะกาวราว ทำารายผอน ตอตาน เสยงดง พดหยาบคาย

- กลมบคคลผดปกต ชอบเกบตว ขาดความมนใจ กดเลบ เงยบเฉย ไมพด มองโลกในแงราย

- กลมขาดวฒภาวะ มพฤตกรรมไมเหมาะสมกบวย สมาธ ไมสนใจสงรอบตว งมงาม เฉอยชา สกปรก ขาดความรบผดชอบ

- กลมทมปญหาทางสงคม ชอบหนโรงเรยน หนออกจากบาน คบเพอนไมด ตอตานผมอำานาจ ชอบเทยวกลางคน

- เกณฑการตดสนเปนเดกทแสดงพฤตกรรมทางอารมณทเบยงเบนไปจากเดกทวไปในวยเดยวกน ถงแมวาจะไดรบบรการแนะแนวและบรการใหค ำาปรกษาแลวกตามกยงมปญหาทางอารมณอยในลกษณะเดม

- การประเมนผลทางจตวทยาและการสงเกตอยางมระบบ ระบวาเดกมปญหาในทางพฤตกรรมมาเปนระยะเวลาอนยาวนานมพฤตกรรมทเปนอปสรรคตอการเรยนของตน การอาน การเขยน คณตศาสตร พฒนาการทางสงคม พฒนาการทางภาษาและการควบคมพฤตกรรมของตนเองมหลกฐานอนยนยนวาปญหาของนกเรยนมไดเกดจากความบกพรองทางรางกาย การรบรและสตปญญา

ลกษณะของบคคลทมความบกพรองทางพฤตกรรมหรออารมณลกษณะบางอยางทพอสงเกตได

๑. ควบคมอารมณไมได กาวราว กอกวนเปนอนตรายแกตนเองและผอน

- โหดราย ทารณ รงแกสตว - ชกตอยทำารายรางกายตนเองและผอน - ขมข คกคาม หวดรอง กระทบเทา - กาวราว กอกวนเพอน - การประทษรายทางเพศ

๒. เคลอนไหวผดปกต

- ไมอยนง เคลอนไหวตลอดเวลา

- มความสนใจสน สนใจบทเรยนไดไมนาน

๓. มปญหาปรบตวทางสงคม มการฝาฝนกฎเกณฑ ทเปนทยอมรบของสงคม

- ทำาลายสาธารณสมบต

- มนสยลกขโมย ฝาฝนกตกา ตอตานสงคม

- ววาทกบผอนเสมอ

- ประทษรายทางเพศ

- ไมเคารพ ไมเชอฟงครและพอแมผปกครองอยางรนแรง ไมเคารพยำาเกรงผอน

- ขาดความรบผดชอบ

๔. มความรสกกงวลและปมดอยอยางรนแรงสมำาเสมอ

- ไมไกลาพดไมกลาแสดงออก

- มประหมาอยางมากเมอใหแสดงออก เชน รายงาน

- มอาการเจบปวยทางกายเมอมาโรงเรยนอางเหตผลตาง ๆ นานา เพอทจะไมทำากจกรรมใด ๆ

- รองไหบอย

- วตกกงวล ลกลลกลน

๕. หนสงคมปลกตวออกจากสงคมอนมผลตอการเรยน

- ไมพดคย ไมเลนกบเพอน ไมมสมพนธภาพทดกบคนรอบขาง ถอยหนสงคม

- ไมรวมกบกจกรรมทโรงเรยนจดให หนเรยนเปนประจำา- เจาอารมณ รนแรง- แยกตวอยคนเดยว ทำางานคนเดยวตลอดเวลา- เกบตว หมกมน เหมอลอย

อาการทอาจแสดงออกบอยๆ

๑. อาการสมาธสน (Inattention)๑) มความยากลำาบากในการตงสมาธ

๒) มกวอกแวกงาย ตามสงเราภายนอก

๓) ดเหมอนไมฟงเมอมคนพดดวย

๔) ทำาตามคำาสงไมจบ หรอทำากจกรรมไมเสรจ

๕) หลกเลยงทจะทำากจกรรมทตองใชความพยายาม

๖) ละเลยในรายละเอยด หรอทำาผดดวยความเลนเลอ

๗) มความยากลำาบากในการจดระเบยบงานหรอกจกรรม

๘) ทำาของหายบอยๆ

๙) มกลมกจวตรประจำาวนทตองทำาสมำาเสมอ

๒. อาการอยไมนง (Hyperactivity)๑) หยกหยก ขยบตวไปมา

๒) นงไมตดท มกตองลกเดนไปมา

๓) มกวงวน หรอปนปาย ในสถานการณทไมเหมาะสม

๔) ไมสามารถเลนเงยบๆได

๕) เคลอนไหวไปมา คลายตดเคร องยนตตลอดเวลา

๖) พดมากเกนไป

๓. อาการหนหนพลนแลน (Impulsiveness)๑) มความยากลำาบากในการรอคอ

๒) พดโพลงขนมา กอนถามจบ

๓) ขดจงหวะ หรอสอดแทรกผอน ในวงสนทนาหรอในการเลน

กรณศกษากจกรรมทปฏบต : ใหทานศกษาพฤตกรรมของเดกตอไปน โดยเลอกใชแบบคดกรองทตรงกบ พฤตกรรม พรอมระบวา เดกชายสมย ลาชา มความบกพรองประเภทใด

เดกชายสมย ลาชา เกดวนท ๒๓ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๘ พบพฤตกรรม ดงน โหดราย ทารณ รงแกสตว ชกตอย ทำารายรางกายตนเองและผอน ขมข คกคาม หวดรอง กระทบเทา ไมอยนง เคลอนไหวตลอดเวลาโดยปราศจากจดมงหมาย มความสนใจสน สนใจบทเรยนไมไดนาน ขาดสมาธในการเรยน กอกวนเพอน ทำาลายสาธารณสมบตลกขโมย การตอสระหวางโรงเรยนทเปนคอร ววาทกบผอนเสมอ ประทษรายทางเพศ ไมเคารพ ไมเชอฟง ครและพอแม ผปกครองอยางรนแรง ไมกลาพด ไมกลาแสดงออก มการประหมาอยางมากเมอใหออกไปแสดงออก เชน รายงาน มอาการตวรอนเปนไขเมอมาโรงเรยน รองไหบอยไมพดคย ไมเลนกบเพอน ไมรวมกจกรรมททางโรงเรยนจดให เจาอารมณ รนแรง ชอบอยคนเดยว และทำางานคนเดยวตลอดเวลา

ประเมนครงท.......................

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางพฤตกรรม หรออารมณ

ชอ-นามสกล (ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว).........................................................……………............... วน เดอน ป เกด..............................................................….อาย..................ป..........................เดอน ระดบชน............................................ วน เดอน ป ทประเมน .....................................................

คำาชแจง ๑. แบบคดกรองฉบบนเปนแบบคดกรองเพอประโยชนในทางการ

จดการศกษาเทานน ๒. วเคราะหลกษณะ/พฤตกรรม ของเดกซงเปนลกษณะหรอ

พฤตกรรมเบยงเบนไปจากปกตอยางมากหรอเปนไปอยางตอเนอง ทำาใหไมสามารถเรยนหนงสอไดเหมอนเดกปกตทวไป และการทเดกไมสามารถเรยนไดนน มไดมสาเหตมาจากองคประกอบทางสตปญญา การรบรและสขภาพ หรอความบกพรองทางรางกาย โดยใหทำาเครองหมาย / ลงในชอง ใช หรอ ไมใช ทตรงกบลกษณะหรอพฤตกรรมนนๆ “ ” “ ”

๓. ผทำาการคดกรองเบองตนตองผานการอบรมวธการใช และการประเมนตามแบบคดกรองนและควรสอบถามขอมลเพมเตมจากผทอยใกลชดเดกมากทสด เชน ผปกครองหรอคร เพอใหเกดความชดเจนถกตอง

๔. ผคดกรองควรจะมอยางนอย ๒ คนขนไป

ท ลกษณะ/พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

๑ กาวราว กอกวนเปนอนตรายแกตนเองและผอน๑.๑ โหดราย ทารณ รงแกสตว๑.๒ ชกตอย ทำารายรางกายตนเองและผอน๑.๓ ขมข คกคาม หวดรอง กระทบเทา๑.๔ กอกวนเพอน

๒ เคลอนไหวผดปกต๒.๑ ไมอยนง เคลอนไหวตลอดเวลาโดยปราศจากจดมงหมาย๒.๒ มความสนใจสน สนใจบทเรยนไมไดนาน ขาดสมาธในการเรยน

๓ มปญหาปรบตวทางสงคม มการฝาฝนกฎเกณฑทเปนทยอมรบของสงคม๓.๑ ทำาลายสาธารณสมบต๓.๒ ลกขโมย๓.๓ ววาทกบผอนเสมอ๓.๔ ประทษรายทางเพศ๓.๕ ไมเคารพ ไมเชอฟง ครและพอแม ผปกครองอยางรนแรง

ท ลกษณะ/พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

4 มความรสกวตกกงวลและปมดอย อยางรนแรงสมำาเสมอ

๔.๑ ไมกลาพด ไมกลาแสดงออก๔.๒ มการประหมาอยางมากเมอใหออกไปแสดงออก เชน รายงาน๔.๓ มอาการเจบปวยทางกายเมอมาโรงเรยน๔.๔ รองไหบอย

๕ หนสงคม ปลกตวออกจากสงคม อนมผลตอการเรยน๕.๑ ไมพดคย ไมเลนกบเพอน๕.๒ ไมรวมกจกรรมททางโรงเรยนจดให๕.๓ เจาอารมณ รนแรง๕.๔ แยกตวอยคนเดยว ทำางานคนเดยวตลอดเวลา

เกณฑการพจารณา

ถาตอบวาใช ๑ ใน ๕ ขอ และตอบใช ๒ ขอยอยในขอใดขอหนง ถอวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทางพฤตกรรมหรออารมณ ใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษ และสงตอใหแพทยตรวจวนจฉยตอไป

ผลการคดกรอง

พบความบกพรอง ไมพบความบกพรอง

ความคดเหนเพมเตม............................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................................................................................

........................................................................................

.................. ลงชอ ……......................................... ใบวฒบตรเลข

ท......................................ผคดกรอง (.....................................................) ลงชอ ……......................................... ใบวฒบตร เลขท

....................................ผคดกรอง (.....................................................)

คำายนยอมของผปกครอง

ขาพเจา(นาย / นาง /นางสาว)......................................................................เปนผปกครองของ

(ด.ช./ด.ญ./นาย/นาง/นางสาว)................................................................................................................. ยนยอม ไมยนยอม ใหดำาเนนการคดกรอง (ด.ช./ด.ญ./นาย/นาง/นางสาว)................................. ตามแบบคดกรองน

เมอพบวามแนวโนมเปนผทมความบกพรองตามแบบคดกรองขางตน ยนด ไมยนด

ใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษตอไป

ลงชอ...................................ผปกครอง

(........................................)

เอกสารประกอบการจดการอบรมหนวยยอยท ๓.๘

การใชแบบคดกรองคนพการทางการศกษา ๙ ประเภท ตามประกาศคณะกรรมการพจารณาใหคนพการไดรบสทธชวยเหลอทางการศกษา

เรอง กำาหนด หลกเกณฑและวธการ การรบรองบคคลของสถานศกษาวาเปนคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๖ประเภทออทสตก

เอกสารความร บคคลออทสตก1.ความหมายของบคคลออทสตก

หมายถง บคคลทมความผดปกตของระบบการทำางานของสมองบางสวน ซงสงผลตอความบกพรองทางพฒนาการดานภาษา ดานสงคมและการปฏสมพนธทางสงคม และมขอจำากดดานพฤตกรรม หรอมความสนใจจำากดเฉพาะเรองใดเรองหนง โดยความผดปกตนนคนพบไดกอนอาย ๓๐ เดอน(ประกาศกระทรวงศกษาธการเรองการกำาหนดประเภทและหลกเกณฑของคนพการทางการศกษา พ.ศ. ๒๕๕๒)

ใบงาน 1

การใชแบบคดกรองบคคลออทสตกกรณศกษา

กจกรรมทปฏบต : ใหทานศกษาพฤตกรรมของเดกตอไปน แลวคดกรองเดก โดยเลอกใช แบบคดกรองทตรงกบพฤตกรรม และทานตองเตรยมวธการวเคราะหพฤตกรรมอยางไรในแตละขอ

เดกชายเดกชายศรเทพ มารวย เกดวนท ๑๓ มนาคม พ.ศ. ๒๕๕๓ พบวามพฤตกรรมไมยอมสบตาพอแมมกจะชอบอยคนเดยว เดกไมชอบการกอดรด เดกจะเหมอนหนไมแสดงออกถงความรก ความโกรธ ไมรองไหเมอแมออกนอกหองนอนไมดใจเมอแมกลบเขามา พดไมเปนภาษา เวลาดใจ เสยใจหรอโกรธ กไมแสดงสหนาหรอทาทางเพอแสดงออก เวลาพดนำาเสยงจะเหมอนหนยนต อยากไดอะไรกจะใชวธการรองหรอแยงของแทนทจะขอและยงพบวามพฤตกรรมแปลกเชนนงเคาะโตะ หรอโบกมออยเปนชวโมงนงโยกหนาโยกหลงเปนเวลานานและมกจะความอคนอนใหดนาฬกาตวเองอยตลอดเวลา

แบบสรปองคความร หนวยท ๓หนวยยอยท ๓.๘ การใชแบบคดกรองบคคลออทสตก

ชอ..................................สกล...................................โรงเรยน...................................

คำาชแจง ใหทานสรปองคความร หนวยยอยท ๓.๒ ในลกษณะของการเขยนแผนทความคด (Mind Map) หรอเปนแผนภม ตาราง ฯลฯ

แบบคดกรองบคคลออทสตก ประเมนครงท..............

๒

ชอ-นามสกล (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว).....................................................................วน เดอน ป เกด................................................................อาย.................... ป .....................เดอน ระดบชน.......................................... วน เดอน ป ทประเมน........................................คำาชแจง

1 แบบคดกรองฉบบนเปนแบบคดกรองเพอประโยชนในทางการจดการศกษาเทานน

2 วเคราะหลกษณะ/พฤตกรรม ของเดกซงเปนลกษณะหรอพฤตกรรม ทเดกแสดงออกบอยๆ โดยใหทำาเครองหมาย / ลงในชอง ใช “ ”หรอ ไมใช ทตรงกบลกษณะหรอพฤตกรรมนนๆ “ ”

ของเดก3 ผทำาการคดกรองเบองตนตองผานการอบรมวธการใช และการ

ประเมน ตามแบบคดกรองน และควรสอบถามขอมลเพมเตมจากผทอยใกลชดเดกมากทสด เชน ผปกครองหรอคร เพอใหเกดความชดเจน ถกตอง

4 ผคดกรองควรจะมอยางนอย ๒ คนขนไป

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

ดานพฤตกรรม / อารมณ๑ มพฤตกรรมกระตนตวเอง ซงเปนพฤตกรรมซำาๆ เชน

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

สะบดนวมอ เลนมอ ดม เคาะ หรอหมนสงของ เปนตน๒ แสดงพฤตกรรมทไมเหมาะสมเมอมการเปลยนแปลง

กจกรรมประจำาวน เชน เดกไมยอมเปลยนเสนทางการไปโรงเรยน เดกไมยอมเปลยนเกาอนงในหองเรยน เปนตน

๓ มพฤตกรรมหลกหนการสมผส เชน เดนเขยงปลายเทา ไมชอบการกอดรด ทนตอเสยงบางอยางไมได เปนตน

๔ มพฤตกรรมอยไมนง เชน ชอบวง เดนไปมารอบหอง เปนตน

๕ ไมเขาใจอารมณของผอน เชน ไมเขาใจเวลาเพอนโกรธ เศรา เสยใจ เปนตนดานการสอความหมาย

๖ แสดงความตองการโดยการจงมอ เชน เดกจะจงมอผปกครอง / คร เพอนำาไปทำาสงทตองการ เปนตน

๗ ใชภาษาพดของตนเองทผอนไมเขาใจ๘ พดเลยนแบบ หรอพดทวนคำาถาม๙ พดคำาซำาๆ ทเคยไดยนบอย เชน พดตามโฆษณาทไดยน

จากโทรทศน๑๐

ไมสามารถเรมตนบทสนทนากบผอนได

๑๑

พดเรองทตนเองสนใจโดยไมสนใจผฟง

๑ ไมเขาใจคำาทเปนนามธรรม เชน การเออเฟ อเผอแผ

ท ลกษณะ / พฤตกรรมผลการ

วเคราะหใช ไมใช

๒ดานสงคม

๑๓

ไมมองสบตากบผอนขณะสนทนา

๑๔

ไมมปฏสมพนธกบบคคลรอบขาง เชน ไมเลนกบเพอน ไมสนใจคนรอบขาง เปนตน

๑๕

มปฏสมพนธตอบคคลรอบขางไมเหมาะสม เชน เลนกบเพอนแรง

๑๖

แสดงพฤตกรรมการตอบสนองทางอารมณ และสงคมไมเหมาะสม เชน สงเสยงกรดรอง ทำารายตนเองหรอผอนเมอถกขดใจ เปนตน

๑๗

แยกตวออกมาอยตามลำาพง เชน ในขณะทเพอนทำากจกรรมกลม ไมยอมเขารวมกจกรรม

๑๘

ไมสามารถปฏบตตามกฎกตกา ระเบยบหรอขอตกลงได เชน ไมรจกการรอคอย ไมรจกการเขาแถว เปนตน

เกณฑการพจารณาถาตอบวาใช อยางนอย ๒ ดานๆ ละ ๒ ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมท

จะเปนบคคลออทสตก ใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษ และสงตอใหแพทยตรวจวนจฉยตอไป

ผลการคดกรอง พบความบกพรอง ไมพบความบกพรอง

ความคดเหนเพมเตม........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลขท..................................(ผคดกรอง)

(....................................................)ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลข

ท..................................(ผคดกรอง) (....................................................)

คำายนยอมของผปกครอง

ขาพเจา(นาย / นาง / นางสาว)...................................................................... เปนผปกครองของ (ด.ช. / ด.ญ./ นาย / นางสาว) .................................................................................................................. ยนยอม ไมยนยอม ใหดำาเนนการคดกรอง (ด.ช./ ด.ญ./ นาย /น.ส.)...........................................ตามแบบคดกรองน

เมอพบวามแนวโนมเปนผทมความบกพรองตามแบบคดกรองขางตน ยนด ไมยนดใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษตอไป

ลงชอ ................................................. ผปกครอง (....................................................)

ใบงาน ๒บอกลกษณะบคคลบคคลออทสตก

คำาชแจง : ใหทานศกษาพฤตกรรมแตละรายการ และพจารณาวาพฤตกรรมใดททานเหนวา

เปนพฤตกรรมของบคคลออทสตกโดยทำาเครองหมาย ✓และพฤตกรรมใดททานเหนวาไมใช พฤตกรรมของบคคลออทสตกใหทำาเครองหมาย ✕ในชอง ความคดเหน ของแตละรายการ

ท ลกษณะ / พฤตกรรมความคด

เหน๑ ไมทำาตามคำาสง ทำางานไมเสรจ๒ มพฤตกรรมกระตนตวเอง ซงเปนพฤตกรรมซำาๆ

เชน สะบดนวมอ เลนมอ ดม เคาะ หรอหมนสงของ เปนตน

๓ ลมทำากจกรรมทเปนกจวตรประจำาวน๔ มพฤตกรรมหลกหนการสมผส เชน เดนเขยงปลาย

เทา ไมชอบการกอดรด ทนตอเสยงบางอยางไมได เปนตน

๕ มพฤตกรรมอยไมนง เชน ชอบวง เดนไปมารอบหอง เปนตน

๖ ไมเขาใจอารมณของผอน เชน ไมเขาใจเวลาเพอนโกรธ เศรา เสยใจ เปนตน

๗ เสยสมาธงายมองไปยงทกสงทเคลอนไหวผานสายตา

๘ หนเหความสนใจไปสภายนอกไดงาย๙ ใชภาษาพดของตนเองทผอนไมเขาใจ๑๐

พดเลยนแบบ หรอพดทวนคำาถาม

๑๑

พดคำาซำาๆ ทเคยไดยนบอย เชน พดตามโฆษณาทไดยนจากโทรทศน

๑๒

ไมสามารถเรมตนบทสนทนากบผอนได

๑ พดเรองทตนเองสนใจโดยไมสนใจผฟง

ท ลกษณะ / พฤตกรรมความคด

เหน๓๑๔

ไมเขาใจคำาทเปนนามธรรม เชน การเออเฟ อเผอแผ

๑๕

อตราการพดเรวหรอชาเกนไป

๑๖

ไมมองสบตากบผอนขณะสนทนา

๑๗

บกพรองในเรองความเขาใจหรอการใชภาษาพด หรอภาษาเขยน

๑๘

มปฏสมพนธตอบคคลรอบขางไมเหมาะสม เชน เลนกบเพอนแรง

เฉลย

ท ลกษณะ / พฤตกรรมความคด

เหน ๑ ไมทำาตามคำาสง ทำางานไมเสรจ ✕๒ มพฤตกรรมกระตนตวเอง ซงเปนพฤตกรรมซำาๆ

เชน สะบดนวมอ เลนมอ ดม เคาะ หรอหมนสงของ เปนตน

✓

๓ ลมทำากจกรรมทเปนกจวตรประจำาวน ✕๔ มพฤตกรรมหลกหนการสมผส เชน เดนเขยงปลาย

เทา ไมชอบการกอดรด ทนตอเสยงบางอยางไมได เปนตน

✓

ท ลกษณะ / พฤตกรรมความคด

เหน๕ มพฤตกรรมอยไมนง เชน ชอบวง เดนไปมารอบ

หอง เปนตน

✓

๖ ไมเขาใจอารมณของผอน เชน ไมเขาใจเวลาเพอนโกรธ เศรา เสยใจ เปนตน

✓

๗ เสยสมาธงายมองไปยงทกสงทเคลอนไหวผานสายตา

✕

๘ หนเหความสนใจไปสภายนอกไดงาย ✕๙ ใชภาษาพดของตนเองทผอนไมเขาใจ ✓๑๐

พดเลยนแบบ หรอพดทวนคำาถาม✓

๑๑

พดคำาซำาๆ ทเคยไดยนบอย เชน พดตามโฆษณาทไดยนจากโทรทศน

✓

๑๒

ไมสามารถเรมตนบทสนทนากบผอนได✓

๑๓

พดเรองทตนเองสนใจโดยไมสนใจผฟง✓

๑๔

ไมเขาใจคำาทเปนนามธรรม เชน การเออเฟ อเผอแผ ✓

๑๕

อตราการพดเรวหรอชาเกนไป✕

๑๖

ไมมองสบตากบผอนขณะสนทนา✓

๑ บกพรองในเรองความเขาใจหรอการใชภาษาพด หรอ ✕

ท ลกษณะ / พฤตกรรมความคด

เหน๗ ภาษาเขยน ๑๘

มปฏสมพนธตอบคคลรอบขางไมเหมาะสม เชน เลนกบเพอนแรง

✓

เอกสารประกอบการจดการอบรมหนวยท ๔

เทคนคการใหคำาปรกษาและการประสานกบผปกครองและผทเกยวของใบความร

แนวคดในการใหคำาปรกษาแกผปกครองและผเกยวของกบเดกพการ

สมพนธภาพและความรความเขาใจของบคคลในครอบครวมความสำาคญตอพฒนาการและความมนคงทางอารมณและสงคมของสมาชกทกคน หากสมาชกคนใดมปญหาทางอารมณจะมผลกระทบตอสมาชกคนอนๆและบรรยากาศในครอบครว และสงผลตอบคลกภาพ ปฏสมพนธ รวมทงการใหความชวยเหลอเกอกลกนของสมาชกในครอบครว การใหคำาปรกษาแกผปกครองและผทเกยวของทเหมาะสมจะทำาใหเดกพการไดรบความชวยเหลอ สงผลตอการสรางบรรยากาศทอบอนเอออาทรและการวางแผนการจดการศกษา และการรบบรการทจำาเปนทำาใหเดกพการประสบความสำาเรจในการดำาเนนชวตสามารถเขาสสงคมและพงพาตนเองไดโดยครอบครวเปนฐาน

เทคนควธการใหคำาปรกษาแกผปกครองและผทเกยวของ

1. ศกษาประวตครอบครว เพอใหไดขอมลเกยวกบภมหลงของครอบครวรปแบบปฏสมพนธ ตงแตอดตจนถงปจจบนโดยใหผรบการปรกษาเลาถงเรองราวตางๆในครอบครว คนสำาคญในชวต

2. รบฟงเรองราวอยางตงใจ จบประเดนเนอหาความรสกเพอสอกลบใหผรบคำาปรกษารบรตนเองสะทอนความรสก เพอใหผรบการปรกษาไดทราบถงความรสกของตนเอง อาจสะทอนโดยใชคำาพดทแสดงความรสกจากเนอความทผรบการปรกษาไดพดมาแลว เชน คณรสกวา“ ……….”

3. ทวนคำาพด การพดตอเตมประโยคใหสมบรณการนำาคำาตอบของผรบคำาปรกษามาประกอบการสนทนา

4. สรปความ โดยสรปคำาพดของผรบการปรกษาใหสนลง เปนการใหขอมลยอนกลบแกผรบคำาปรกษา

5. ยกตวอยางประสบการณของตนเองหรอผอนเพอใหผรบคำาปรกษารสกวาปญหาทตนพบนนเปนปญหาทเกดขนได และผอนกเคยประสบมาเชนกน

6. สนบสนน โดยการพดใหกำาลงใจแกผรบคำาปรกษาและเปนการยนยนวาสงทผรบคำาปรกษาไดทำานนเปนสงทถกตอง เชน สงทคณทำานนนบวา“เปนการเสยสละอยางมาก”

ผใหคำาปรกษาควรใหความสำาคญกบการพฒนาครอบครวใหมความร ทกษะปฏบตการและประสบการณทจะชวยใหเดกพการกาวเขาสวยผใหญทประสบความสำาเรจโดยคำานงถงการทำางานรวมกนของผใหคำาปรกษาและผเกยวของ การฝกอบรมใหความรแกชมชนดานกฎหมาย การสนบสนนใหเดกพการมโอกาสตดสนใจดวยตนเองและพฒนาทกษะทจำาเปนในการดำาเนนชวตรวมทงการเชอมโยงของแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลกบแผนการเชอมตอทางการศกษาอยางจรงจงจะชวยใหเดกพการประสบความสำาเรจตอการดำาเนนชวตในอนาคตได

การประสานงานกบผปกครองและผทเกยวของการประสานงาน คอ การทบคคลหรอหนวยงานในองคกร ทำางาน

รวมกบบคคลและหนวยงานอนเพอใหบรรลจดมงหมายรวมกน มลกษณะเปนกระบวนการทตองกระทำาตอเนองสอดคลองกนไปเพอใหงานสำาเรจอยางมประสทธภาพวตถประสงคของการประสานงาน

๑.เพอแจงใหผมสวนเกยวของทราบ๒.เพอรกษาไวซงความสมพนธอนด๓. เพอขอคำายนยอมหรอความเหนชอบ

๔.เพอขอความชวยเหลอ๕.เพอขจดขอขดแยงทอาจมขน๖.เพอใหงานสำาเรจตามเปาหมาย๗.เพอใหงานมคณภาพตามมาตรฐานทกำาหนดไว

ประโยชนของการประสานงาน๑. ชวยใหการทำางานบรรลเปาหมายไดอยางราบรนรวดเรว๒. ชวยประหยดเวลาและทรพยากรในการปฏบตงาน๓. ชวยใหทกผายเขาใจถงนโยบายและวตถประสงคขององคการ๔. ชวยสรางความสามคคและความเขาใจในหมคณะ๕. เสรมสรางขวญของผปฏบตงาน๖. ลดอนตรายจากการทำางานใหนอยลง๗. ชวยลดขอขดแยงในการทำางาน๘. ชวยใหปฏบตงานเปนหมคณะและเพมผลสำาเรจของงาน๙. ชวยเกดความคดใหมๆ และปรบปรงอยเสมอ๑๐. ปองกนการทำางานซำาซอน๑๑. การดำาเนนงานเปนไปอยางมประสทธภาพ

ประเภทของการประสานงาน มหลายวธแตกตางกนไป ไดแก1. การประสานงานอยางเปนทางการและไมเปนทางการ2. การประสานงานภายในองคการและภายนอกองคการ3. การประสานงานในแนวดง (Top- Down Bottom-up) และแนว

เทคนคการประสานงาน1. กำาหนดเปาหมายในการประสานงานใหชดเจน2. เตรยมขอมลทจะใชในการประสานงานใหครบถวนครอบคลม3. ศกษาขอมลของบคคลหรอหนวยงานจะประสานงานดวย4. วางแผนการประสานงานทสอดคลองกบเปาหมายและระยะเวลา

5. เตรยมตนเองใหพรอมและเหมาะสมตามกาลเทศะ เชน การแตงกาย การใชภาษาพดทเหมาะสมกบบคคลทประสานงานดวย

6. เคารพและใหเกยรตผทประสานงานดวยรวมทงเปดโอกาสใหมสวนรวมในการแสดงความคดเหน

7. ประเมนผลการสอสารและประสานงานทกครง8. ปรบปรงและพฒนาแนวทางการประสานงานจากผลการประเมนทก

ครงการประสานงานเพอใหเดกพการไดรบบรการอยางเตมศกยภาพตาม

ความตองการจำาเปนซงเดกพการจำาเปนตองเปลยนแปลงสงแวดลอมและพฒนาจากบานสศนยเตรยมความพรอมกอนวยเรยน จากศนยการศกษาพเศษสโรงเรยน จากชนเรยนสชนเรยนและจากโรงเรยนสชมชน เปนตน ทกษะในการประสานงานของครและผใหบรการทางการศกษายอมสงผลตอความสำาเรจในการดำาเนนงานและความรวมมอของผปกครองและผเกยวของ

แบบสรปองคความร หนวยท ๔หนวยยอยท ๔ เทคนคการใหคำาปรกษาและการประสานกบผ

ปกครองและผทเกยวของ

ชอ........................................สกล...................................โรงเรยน...................................

คำาชแจง ใหทานสรปองคความร หนวยท ๔ เทคนคการใหคำาปรกษาและ

การประสานกบผปกครองและผทเกยวของ โดยเขยนเปนแผนทความคด (Mind Map)

เอกสารประกอบการจดการอบรมหนวยท ๕

การวางแผนการจดการศกษาทเหมาะสมกบความพการแตละประเภท

ใบความรแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลและแผนการสอนเฉพาะบคคล

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตมทกฉบบ

มาตรา ๑๐ ระบวา การจดการศกษา ตองจดใหบคคลมสทธและโอกาสเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวาสบสองปทรฐตองจดใหอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย การจดการศกษาสำาหรบบคคลซงมความบกพรองทางรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม การสอสารและการเรยนร หรอมรางกายพการ หรอทพพลภาพหรอบคคลซงไมสามารถพงตนเองไดหรอไมมผดแลหรอดอยโอกาส ตองจดใหบคคลดงกลาวมสทธและโอกาสไดรบการศกษาขนพนฐานเปนพเศษ การศกษาสำาหรบคนพการในวรรคสอง ใหจดตงแตแรกเกดหรอพบความพการโดยไมเสยคาใชจาย และใหบคคลดงกลาวมสทธไดรบสงอำานวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษาตามหลกเกณฑและวธการทกำาหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๒๒ การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดและถอวาผเรยนมความสำาคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ

มาตรา ๒๔ การจดกระบวนการเรยนร ใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของดำาเนนการ (๑) จดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน โดยคำานงถงความแตกตาง ระหวางบคคล

มาตรา ๒๘ หลกสตรการศกษาระดบตางๆ รวมทงหลกสตรการศกษาสำาหรบบคคลตาม มาตรา ๑๐ วรรคสอง วรรคสาม และวรรคส ตองมลกษณะหลากหลาย ทงน ใหจดตามความเหมาะสมของแตละระดบ โดยมงพฒนาคณภาพชวตของบคคลใหเหมาะสมแกวยและศกยภาพ

๒. พระราชบญญตการจดการศกษาสำาหรบคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๑มาตรา ๕ คนพการมสทธทางการศกษาดงน (๑) ไดรบการศกษาโดยไมเสยคาใชจายตงแตแรกเกดหรอพบความ

พการจนตลอดชวต พรอมทงไดรบเทคโนโลย สงอำานวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษา

(๒) เลอกบรการทางการศกษา สถานศกษา ระบบและรปแบบการศกษา โดยคำานงถงความสามารถ ความสนใจ ความถนดและความตองการจำาเปนพเศษของบคคลนน

(๓) ไดรบการศกษาทมมาตรฐานและประกนคณภาพการศกษา รวมทงการจดหลกสตรกระบวนการเรยนร การทดสอบทางการศกษา ทเหมาะสมสอดคลองกบความตองการจำาเปนพเศษของคนพการแตละประเภทและบคคล

มาตรา ๘ ใหสถานศกษาในทกสงกดจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล โดยใหสอดคลองกบความตองการจำาเปนพเศษของคนพการ และตองมการปรบปรงแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลอยางนอย ปละหนงครง ตามหลกเกณฑและวธการทกำาหนดในประกาศกระทรวง

๔. กฎกระทรวง กำาหนดหลกเกณฑ และวธการใหคนพการ มสทธไดรบสงอำานวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา พ.ศ. ๒๕๕๐ ออกตามความในมาตรา ๑๐ วรรคสาม แหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตมทกฉบบ ซงกำาหนดใหคนพการ มสทธไดรบสงอำานวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษาตามทกำาหนดไวในแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล

๕. ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรองหลกเกณฑและวธการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลระดบการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.๒๕๕๒ ไดกำาหนดองคประกอบ กระบวนการจดทำา บคคลทเกยวของการนำาแผนไปสการปฏบต การทบทวน ปรบปรงและความสำาคญของแผนการสงตอไวอยางชดเจน

ความหมายของแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล

ผดง อารยะวญญ ( ๒๕๔๒ ) ไดใหความหมายวา เปนแผนการจดการศกษาสำาหรบนกเรยนทมความตองการพเศษททางโรงเรยนจดทำาขน โดยไดรวมมอและความยนยอมจากผปกครองของนกเรยนทมความตองการพเศษ แผนนบรรจเนอหาสาระของแตละคน เปนแผนในระยะ ๑ ป และมการทบทวนแผนทกภาคเรยน

เบญจา   ชลธารนนท ( ๒๕๔๓ )   ไดใหความหมายวา เปนแผนการจดการศกษาซงกำาหนดแนวทางการศกษาทสอดคลองกบความตองการจำาเปนพเศษของบคคลพการแตละบคคล ตลอดจนกำาหนดสงอำานวยความสะดวก  สอ  บรการ  และความชวยเหลออนใดทางการศกษาใหเปนเฉพาะบคคล

สำานกบรหารงานการศกษาพเศษ ( ๒๕๔๖ ) ไดใหความหมายวา เปนแผนซงกำาหนดแนวทางการจดการศกษาทสอดคลองกบความตองการจำาเปนพเศษของคนพการ ตลอดจนกำาหนดสงอำานวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษาเฉพาะบคคล ซงแผนดงกลาวเปนเครองมออยางหนงในการจดการศกษาสำาหรบคนพการ ทจะทำาใหการจดการศกษาทมประสทธภาพในการจดการเรยนการสอนคนพการทกประเภท

สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ( ๒๕๔๘ ) ใหความหมายวา เปนแผนการใหบรการทางการศกษาพเศษรายป ทจดทำาขนเปนลายลกษณอกษรใหกบนกเรยนพการหรอทมความบกพรองเปนรายบคคล โดย พอ แม หรอผปกครองมสวนรวมในการจดทำา ซงจะตองมรายละเอยดเกยวกบระดบความสามารถในปจจบน ตลอดจนกำาหนดสงอำานวยสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษาใหเปนเฉพาะบคคล รวมทงแนวทางการจดการเรยนการสอนและการวดผลประเมนผล

พระราชบญญตการจดการศกษาสำาหรบคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๑ ใหนยาม ไววา แผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล หมายถง แผนซงกำาหนดแนวทางการจดการศกษาทสอดคลองกบความตองการจำาเปนพเศษของคนพการ ตลอดจนกำาหนดเทคโนโลย สงอำานวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษาเฉพาะบคคล

กลาวโดยสรป แผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล หมายความวา แผนการจดการศกษาทจดทำาขนใหสอดคลองกบความตองการจำาเปนพเศษของคนพการเปนเฉพาะบคคล โดยการมสวนรวมของผบรหารสถานศกษา ผปกครอง ครและคณะสหวชาชพทเกยวของรวมกนวางแผนการจดการศกษาใหคนพการ เปนลายลกษณอกษร ซงในแผนจะตองระบระดบความสามารถในปจจบน เปาหมายระยะยาว ๑ ป จดประสงคเชงพฤตกรรม เกณฑและวธการวดประเมนผล กำาหนดเทคโนโลย สงอำานวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษา ตลอดจนมการทบทวนปรบปรงแผนตามความเหมาะสม

วตถประสงคของการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล๑. เพอใหคนพการไดรบการจดการศกษาใหสอดคลองตามความตองการ

จำาเปนพเศษเปนเฉพาะบคคล๒. เพอใชเปนแนวทางในการกำาหนดกระบวนการจดการเรยนร การ

ตรวจสอบความกาวหนา ทางการเรยนรและพฒนาการของผเรยน๓. เพอใหผบรหารสถานศกษา ผปกครอง คร คณะสหวชาชพ และผม

สวนเกยวของ มสวนรวมในการวางแผนการจดการศกษาใหผเรยนแตละบคคลไดรบการพฒนาเตมศกยภาพ

๔. เพอใหสถานศกษาสามารถวางแผนจดบรการทางการศกษา ตลอดจนจดหาเทคโนโลย สงอำานวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษาทสอดคลองกบความตองการจำาเปนพเศษของผเรยน

องคประกอบของแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล แผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล เปนแผนใหบรการทางการศกษา

พเศษ ทจดทำาเปนลายลกษณอกษรใหกบผเรยนทมความบกพรองเปนเฉพาะบคคล โดยความรวมมอของบคลากรทเกยวของและไดรบความเหนชอบจาก บดา มารดา ผปกครอง หรอผเรยน และมการทบทวนแผนตามความเหมาะสม

กระทรวงศกษาธการไดออกประกาศกระทรวง เรองหลกเกณฑและวธการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลระดบการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.๒๕๕๒ โดยมองคประกอบดงตอไปน

๑. ขอมลทวไป๒. ขอมลดานการแพทยหรอดานสขภาพ๓. ขอมลดานการศกษา ๔. ขอมลอนๆ ทจำาเปน ๕. การกำาหนดแนวทางการศกษาและการวางแผนการจดการศกษา

พเศษ ๖. ความตองการดานสงอำานวยความสะดวก เทคโนโลยสงอำานวยความ

สะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา ๗. คณะกรรมการจดทำาแผน๘. ความเหนของบดา มารดา ผปกครอง หรอผเรยน

ประโยชนของแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล แผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล เปนแผนทจดทำาขนเพอใหผเรยนได

รบการพฒนาทางดานการศกษาตามศกยภาพและสอดคลองกบความตองการจำาเปนพเศษของแตละบคคล โดยมกลมเปาหมายทไดรบประโยชน ดงน

ประโยชนตอผเรยน๑. ผเรยนไดรบการชวยเหลอ บำาบด ฟนฟสมรรถภาพ บรการทางการ

ศกษา เตมศกยภาพอยางเปนระบบและเหมาะสมกบความตองการจำาเปนพเศษของแตละบคคล

๒. ผเรยนไดรบสงอำานวยความสะดวก เทคโนโลยสงอำานวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษาตามกฎกระทรวง

๓. ผเรยนมสวนรวมในการวางแผนการจดการศกษา การพฒนาศกยภาพ การวดและประเมนผลตลอดจนการปรบปรงเปาหมายในการจดการศกษาของตน

๔. ผเรยนไดรบการสงตอทางการศกษา และดานอนๆ อยางเหมาะสม

ประโยชนตอครผสอน๑. ครผสอนมขอมลในการวางแผนการจดการศกษาใหสอดคลองกบ

ความตองการจำาเปนพเศษ ของผเรยน๒. ครผสอนรขอบเขตความรบผดชอบการจดการเรยนการสอนของ

ตนเอง๓. ครผสอนมขอมลในการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหสอดคลอง

กบศกยภาพของผเรยน๔. ครผสอนวดผลและประเมนผลการพฒนาไดสอดคลองกบเปาหมาย

ทกำาหนดไว๕. ครผสอนสามารถปรบแผนการจดการศกษาใหเหมาะสมสอดคลอง

กบศกยภาพของผเรยน๖.ครผสอนสามารถจดสงอำานวยความสะดวก เทคโนโลยสงอำานวย

ความสะดวก สอ บรการและความชวยอนใดทางการศกษาทสอดคลองกบความตองการจำาเปนพเศษของผเรยน

ประโยชนตอผปกครอง ๑. ผปกครองมสวนรวมในการวางแผนการจดการศกษาและรบรเปา

หมายในการพฒนาบตรหลาน๒. ผปกครองสามารถขอรบสงอำานวยความสะดวก เทคโนโลยสง

อำานวยความสะดวก สอ บรการและความชวยอนใดทางการศกษา เพอนำาไปใชในการพฒนาบตรหลานทบานไดอยางตอเนอง

๓. ผปกครองมความร ความเขาใจและมสวนรวมในการพฒนาการศกษาของบตรหลานไดอยางถกตอง

๔. ผปกครองมสวนรวมในการวดและประเมนผล การปรบแผนการจดการศกษาใหสอดคลองเหมาะสมกบศกยภาพของบตรหลาน

๕. ผปกครองรบทราบความกาวหนาและพฒนาการของบตรหลาน ซงสามารถนำามาวางแผนพฒนาคณภาพชวตบตรหลานไดอยางมเปาหมาย

ประโยชนตอสถานศกษา

๑. สถานศกษามขอมลในการจดผเรยนเขาศกษาในรปแบบ ระบบ และระดบทเหมาะสม

๒. สถานศกษามขอมลในการวางแผนบรหาร จดสรรงบประมาณ การพฒนาหลกสตร และแนวทาง ในการจดการเรยนการสอนแกผเรยน

๓. สถานศกษาสามารถวางแผนจดบรการทางการศกษา ตลอดจนจดหาสงอำานวยความสะดวก เทคโนโลยสงอำานวยความสะดวก สอ บรการและความชวยอนใดทางการศกษาทเกยวของสอดคลองกบ ความตองการจำาเปนพเศษของผเรยน

๔. สถานศกษามขอมลในการกำาหนดทศทางการจดการ การประสานความรวมมอ และการสงตอผเรยนใหกบหนวยงานทเกยวของ

๕. สถานศกษามขอมลเพอใชในการปรบปรง พฒนา และสงเสรมการจดการศกษาของผเรยน

ประโยชนตอผบรหาร๑. ผบรหารมสวนรวมในการวางแผนการจดการศกษา การวดผล

ประเมนผล และการปรบปรง การจดการศกษาใหกบผเรยนอยางเหมาะสม๒. ผบรหารมขอมลในการวางแผนบรหารจดการสถานศกษาดาน

บรหารงานทวไป แผนงานและงบประมาณ วชาการ และบคลากร ทเออตอการจดการเรยนร และพฒนาศกยภาพของผเรยน

ประโยชนตอคณะสหวชาชพคณะสหวชาชพไดใชความรความสามารถดานวชาชพ ในการวเคราะห

วางแผน ประเมน และ รวมพฒนาผเรยนใหเตมศกยภาพ

กระบวนการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล(Individualized Education

Program : IEP) เปนแผนการ จดการศกษาทจดทำาขนใหสอดคลองกบความตองการจำาเปนพเศษของผเรยนเปนเฉพาะบคคล โดยการ มสวนรวมของสถานศกษา ผบรหาร ผปกครอง คร และคณะสหวชาชพทเกยวของรวมกนจดทำาแผนการศกษาใหผเรยนเปนลายลกษณอกษร กำาหนดสงอำานวยความสะดวก เทคโนโลยสงอำานวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลอ

อนใดทางการศกษาใหเปนการเฉพาะบคคล ตลอดจนมการทบทวนปรบปรงแผนตาม ความเหมาะสม ซงมกระบวนการดำาเนนการ ๖ ขนตอน ดงน

๑. ขนเตรยมการเมอพบวาผเรยนมปญหาทางดานการศกษา สถานศกษาควรดำาเนนการ

ดงน๑.๑ การรวบรวมขอมล

รวบรวมขอมลของผเรยนจากบคคลทเกยวของ ดวยวธการตางๆ เชน การสมภาษณ การสอบถาม การสงเกต และการตรวจสอบเอกสารหลกฐานทเกยวของ ตลอดจนทำาความเขาใจกบผปกครองเกยวกบสภาพปญหาและรวมกนหาแนวทางชวยเหลอผเรยน

๑.๒ การคดกรองประเภทความพการทางการศกษา ขออนญาตผปกครองคดกรองผเรยน โดยใชแบบคดกรองคนพการ

ทางการศกษาของกระทรวงศกษาธการ และอาจใชแบบคดกรองของหนวยงานอนๆ เพมเตมตามความเหมาะสมเพอใหไดขอมลของผเรยนทละเอยดมากยงขน

กรณพบวาผเรยนมแนวโนมวามความบกพรองควรแนะนำาใหผปกครองนำาสงแพทย หรอนกวชาชพวนจฉยเพมเตม

๒. ขนการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลการดำาเนนการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล ใหสถานศกษา

ดำาเนนการ ดงน๒.๑ แตงตงคณะกรรมการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะ

บคคล สถานศกษาแตงตงคณะกรรมการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะ

บคคล สำาหรบผเรยนแตละคน โดยมกรรมการไมนอยกวา ๓ คน ซงประกอบดวย (๑) ผบรหารสถานศกษาหรอผแทน (๒) บดา หรอมารดา หรอผปกครอง หรอผดแลคนพการ (๓) ครประจำาชน หรอครแนะแนว หรอครการศกษาพเศษ หรอคร ทรบผดชอบงานดานการศกษาพเศษทผบรหารสถาน

ศกษามอบหมายเปนกรรมการและเลขานการ และหรอคณะสหวชาชพ ตามความตองการจำาเปนพเศษของผเรยน

๒.๒ ตรวจสอบหรอการประเมนความสามารถพนฐานคณะกรรมการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล หรอคณะ

กรรมการทไดรบการแตงตง ทำาการตรวจสอบหรอการประเมนความสามารถพนฐานของผเรยน (Student) ตามหลกสตรสถานศกษา ในแตละกลมสาระการเรยนร/ทกษะการเรยนร เพอใหทราบ

จดเดน คอ ความสามารถหรอศกยภาพปจจบนทผเรยนสามารถทำาไดในสาระการเรยนร/ทกษะ การเรยนร

จดดอย คอ สงทผเรยนไมสามารถทำาไดในสาระการเรยนร/ทกษะการเรยนร

ทงนควรตรวจสอบหรอประเมนความสามารถพนฐานจากสภาพจรงในหลายสถานการณ ใหครอบคลมถงบรบทดานสงแวดลอม (Environments) ซงประกอบดวยสงแวดลอมดานบคคลและสงแวดลอมดานกายภาพทเออหรอเปนอปสรรคในการพฒนาศกยภาพผเรยน ดานกจกรรม (Tasks) ทผเรยนปฏบตไดหรอไมไดในแตละวน หรอไมไดรบการสงเสรมในการทำากจกรรม กจกรรมนนเหมาะสมกบผเรยนหรอไม และดานเทคโนโลยสงอำานวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษา(Tools) ทผเรยนไดรบหรอยงไมไดรบกอนการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลเพอใหไดขอมลทถกตอง และนำาขอมลมาวเคราะหจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลตามความตองการจำาเปนพเศษของแตละบคคล

กรณสถานศกษาตรวจสอบหรอประเมนความสามารถพนฐานแลวพบวา ผเรยนมความพรอม ในทกสาระการเรยนร/ทกษะการเรยนร ใหดำาเนนการสงตอตามความเหมาะสมตอไป

๒.๓ จดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลคณะกรรมการนำาขอมลจากการตรวจสอบหรอประเมนความสามารถ

พนฐาน มาจดทำา แผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล ตามองคประกอบทกำาหนดไวในประกาศกระทรวงศกษาธการ เรองหลกเกณฑ

และวธการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล ระดบการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.๒๕๕๒ ในการกำาหนดแนวทางการจดการศกษาและการวางแผนการจดการศกษาพเศษ ตลอดจนกำาหนดสงอำานวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา ตามความตองการพเศษของผเรยน ใหคำานงถงบรบท ดานผเรยน (Student) ดานสงแวดลอม (Environments) ดานกจกรรม (Tasks) และดานเทคโนโลยสงอำานวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา (Tools) ดวย

๓. ขนการนำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลไปใชการนำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลไปใช ครผสอนตองดำาเนนการ

ดงน๓.๑ การจดทำาแผนการสอนเฉพาะบคคล (Individual

Implementation Plan :IIP)ครผสอนนำาจดประสงคเชงพฤตกรรม(เปาหมายระยะสน) ท

กำาหนดในแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล มาดำาเนนการจดทำาแผนการสอนเฉพาะบคคล โดยการวเคราะหงานหรอกจกรรมการเรยนร ดวยการเรยงลำาดบกจกรรมทงายไปสกจกรรมทยากขน หรอกจกรรมทเปนรปธรรมไปสกจกรรมทเปนนามธรรม ใหเหมาะสมกบความตองการจำาเปนพเศษของผเรยนแตละบคคล

๓.๒ การนำาแผนการสอนเฉพาะบคคลไปใช ครผสอนนำาแผนการสอนเฉพาะบคคลไปจดกจกรรมการเรยน

การสอน พรอมทงบนทก หลงการสอนและประเมนผลการจดกจกรรมการเรยนการสอนในแตละครง

๔. ขนการประเมนผลการเรยนรตามแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล

คณะกรรมการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลประชมเพอประเมน ทบทวน และปรบแผนพรอมจดทำารายงานผลการเรยนรอยางนอยปการศกษาละ ๒ ครง โดยประเมนตามขนตอนดงน

๔.๑ การประเมนผลการเรยนรตามแผนการสอนเฉพาะบคคล

การประเมนผลการเรยนรตามแผนการสอนเฉพาะบคคล เปนการประเมนผลการจดกจกรรมการเรยนรใหทราบวาผเรยนมพฒนาการตามทระบไวในแผนการสอนเฉพาะบคคลฉบบนนหรอไม โดยประเมนตามวธการ เครองมอ และเกณฑระดบคณภาพทระบไวในแผนการสอนเฉพาะบคคล

๔.๒ การประเมนผลการเรยนรตามจดประสงคเชงพฤตกรรม (เปาหมายระยะสน)

การประเมนผลการเรยนรตามจดประสงคเชงพฤตกรรม ทำาไดโดยประมวลผลการผานของจำานวนแผนการสอนเฉพาะบคคล และนำามาเทยบกบเกณฑและวธประเมนผลการผานจดประสงคเชงพฤตกรรม(เปาหมายระยะสน)ทกำาหนดไวในแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล

๔.๓ การประเมนผลการเรยนรตามเปาหมายระยะยาว ๑ ป

การประเมนผลการเรยนรตามเปาหมายระยะยาว ๑ ป โดยประมวลผลการผาน/ไมผาน(จำานวน)จดประสงคเชงพฤตกรรม(เปาหมายระยะสน)ของผเรยน และนำามาเทยบเกณฑการผานตามทสถานศกษากำาหนด

๔.๔ การประเมนผลการเรยนรและระดบคณภาพตามแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล

การประเมนผลการเรยนรตามแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล ทำาไดโดยประมวลผลการผาน/ ไมผานจดประสงคเชงพฤตกรรม(เปาหมายระยะสน)ของทกเปาหมายระยะยาว ๑ ป มาคำานวณหาคารอยละ และนำามาเทยบเกณฑการผานตามเกณฑระดบคณภาพของหลกสตรการใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรมสำาหรบเดกพการ ศนยการศกษาพเศษ พทธศกราช ๒๕๕๖ หรอหลกสตรสถานศกษา

ในกรณทผเรยนมพฒนาการ หรอผลการเรยนรตำากวาหรอสงกวาเปาหมายทกำาหนดไว คณะกรรมการฯสามารถทบทวน ปรบแผนการสอนเฉพาะบคคล จดประสงคเชงพฤตกรรม เปาหมายระยะยาว ๑ ป เพอใหผเรยนไดรบการพฒนาเตมศกยภาพ

๔.๕ การตดสนผลการเรยนรใหนำาคารอยละจากการประมวลผลการผาน/ไมผานจดประสงคเชง

พฤตกรรมมาเทยบเกณฑการผานตามเกณฑระดบคณภาพของหลกสตรการใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรม ศนยการศกษาพเศษพทธศกราช ๒๕๕๖ หรอหลกสตรสถานศกษา

การสรปและรายงานผลการจดการเรยนการสอนตามแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลนน สถานศกษาตองรายงานผลความกาวหนาของผเรยนตามแบบรายงานผลการพฒนาผเรยน เพอใหผปกครอง ผทเกยวของรบทราบอยางนอยปการศกษาละ ๒ ครง

๖. ขนการสงตอ การสงตอผเรยนทจบการศกษาแตละระดบชน หรอยายสถานศกษา ให

นำาสงแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล รายงานผลการพฒนาผเรยน เพอเปนขอมลในการจดการศกษาตอไป

หากผเรยนตองการรบบรการดานอน เชน ดานอาชพ ดานการแพทย ดานสงคม เปนตน ใหสถานศกษานำาสงแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล รายงานผลการพฒนาผเรยน เพอเปนขอมลพนฐานใหกบหนวยงานทเกยวของ และใหสถานศกษาพจารณาดำาเนนการจดทำาแผนการใหบรการชวงเชอมตอตามความตองการจำาเปนพเศษของผเรยนเปนเฉพาะบคคล

จากขนตอนในการดำาเนนการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลดงกลาวขางตน สามารถสรปเปนแผนภาพการดำาเนนการไดดงน

T :กจกรรม

E :สงแวดลอม

T : สอ

S : ผเรยน

๔.ขนการประเมนผลการเรยนรตามทกษะทระบในแผนการ จดการศกษาเฉพาะบคคล

๕.ขนการสรปและ รายงานผล

๖.ขนการสงตอ

๔.๑ ประเมนผลการเรยนรตามแผนการสอนเฉพาะบคคล

๔.๒ ประเมนผลการเรยนรตามจดประสงคเชงพฤตกรรม

๔.๓ ประเมนผลการเรยนรตามเปาหมายระยะยาว ๑ ป

๔.๔ ประเมนผลการเรยนรตามแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล

๔.๕ การตดสนระดบผลการเรยนร

๑.ขนเตรยมการ๑.๑ การรวบรวมขอมล

๑.๒ การคดกรองประเภทความพการทางการศกษา

๓.ขนการนำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลไปใช๓.๑ การจดทำาแผนการสอนเฉพาะบคคล(IIP)

๓.๒ การนำาแผนการสอนเฉพาะบคคลไปใช

๒.๑ แตงตงคณะกรรมการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล(IEP)

๒.๒ ตรวจสอบหรอการประเมนความสามารถพนฐาน

๒.๓ จดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล(IEP)

๒.ขนการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล

ทบทวน/ ปรบปรงแผน

แผนภาพ กระบวนการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล

อยางไรกตามวธการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล สำาหรบสถานศกษาอาจมความแตกตางกนในสวนของเนอหาตามโครงสรางของหลกสตรทสถานศกษาใช ดงนนวธการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล แผนการสอนเฉพาะบคคล รวมไปถงการวดและประเมนผลตามแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลในสถานศกษาประเภทตางๆ จะมความแตกตางกนไป

แบบสรปองคความร หนวยท ๕

การวางแผนการจดการศกษาสำาหรบนกเรยนทมความตองการจำาเปนพเศษทางการศกษา

ชอ........................................สกล...................................โรงเรยน...................................

คำาชแจง ใหทานสรปองคความร หนวยท ๕การวางแผนการจดการศกษาสำาหรบนกเรยนทมความตองการจำาเปนพเศษทางการศกษา โดยเขยนเปนแผนทความคด (Mind Map)

เอกสารประกอบการจดการอบรมหนวยท ๖ เทคนคการเปนวทยากร

ใบความร เทคนคการเปนวทยากร“ ”

วทยากร.......คอใครความหมายของ วทยากร และ วทยากรฝกอบรม “ ” “ ” …….ตางกนอยางไร

วทยากร หมายถง ผทมความร ความสามารถ ในภาษาองกฤษเรยกวทยากรวา Resource Person วทยากรมาจาก วทยา แปลวา ความร กร แปลวา มอ หรอ ผถอ วทยากรกคอ ผทรงไวซงความรความสามารถ นนกคอ บคคลทเปนวทยากรไดจะตองเปนผมความร และความสามรถในการทาใหผอนมความร ความเขาใจในเรองนนๆ ตามทตนตองการ

วทยากร หมายถง ผททำาหนาทเปนตวการสำาคญ ทจะทำาใหผเขารบการฝกอบรม เกดความรความเขาใจ เกดทกษะ เกดทศนคตทดเกยวกบเรองทอบรม จนกระทงผเขารบการอบรมเกดการเรยนรและสามารถจดประกายความคด เกดการเปลยนแปลงทศนคต หรอพฤตกรรมไปตามวตถประสงคของเรองหรอวชานนๆ

วทยากร หมายถง บคคลซงมความร ความสามรถ ตลอดจนการพดหรอนาเสนอและใชเทคนคตางๆในเรองนนๆ ในการถายทอดอนจะทาใหผรบการฝกอบรมใหเกดความร (Knowledge) ความเขาใจ (Understand) เจตคต (Attitude) ความสามารถ (Skill) จนสามารถทาใหผรบการฝกอบรมเปลยนแปลงพฤตกรรมไปตามวตถประสงคทตองการ

วทยากร หมายถง ผทมความพรอมทางดานความรและความสามารถ ในการถายทอดความร เพอเปลยนพฤตกรรมผอน ใหมประสทธภาพและประสทธผล ดงนน วทยากรจงเปนบคคลทจะชวยแกปญหา ปองกนปญหา ทจะเกดขนในองคกร และยงชวยรกษามาตรฐานงานขององคกรใหคงอยได วทยากร = ผร + ผมความสามารถในการทำาใหผอนมความรความเขาในเรองนนๆ

สวน วทยากรฝกอบรม หมายถง บคคลททำาหนาทถายทอดความรไปยงผเขารบการอบรม เพอใหเกดการเปลยนแปลงเชงพฤตกรรม ทงดานความร (Knowledge) ความเขาใจ (Understand) เจตคต (Attitude) และดานทกษะ (Skill) นอกจากจะตองมความร ความสามารถ และไดรบการฝกอบรมดานวธการสอน เทคนคการสอน เชนเดยวกบคร อาจารยทวไปแลว วทยากรฝกอบรมทดและมประสทธภาพ จะตองมคณลกษณะทดเชน เปนผมความรรอบตว เปนนกพด เปนผมอารมณขน และทกษะทจำาเปนอกมากมาย

วทยากรฝกอบรม = ผร + ศลปะในการทาใหเกดความเขาใจ + ศลปะในการเปลยนแปลงพฤตกรรม

พจารณาใหดแลวจะเหนไดวา วทยากร ควรมบทบาททสำาคญหลายประการตามแผนภมตอไปน

บทบาทและเทคนคการเปนวทยากรการเปนวทยากรนนใครๆ กเปนได แตการเปนวทยากรทดคงไมงายอยาง

ทคด เพราะการทำาหนาทวทยากรมความจำาเปนตองอาศยการพดหรอการสอสารเปนอยางมาก ถาไมไดรบการฝกฝนอบรมเปนอยางดกคงจะทำาหนาทวทยากรไดไมสำาเรจหรอสำาเรจไดกไมดเปรยบไปแลวการพดกเหมอนการวายนำา ถามวแตอานหรอทองตำาราโดยไมเคยลงนำาหรอกระโดดลงนำาเสยบางกไมอาจจะวายนำาเปนไดเลย ผทศกษา หลกการ ทฤษฎ วชาการวายนำาเพยงแตอานตำารากจะจมนำาตายเมอตองลงสระเสมอนผทมศรทธาวชาการพด เพยงแตศกษาทฤษฎกอาจตกมาตายเมอขนเวท

วทยากร

(Resource Person)

พเลยง

(Mentor)

ผทำาใหเกดการเรยนร

ผฝก

(Trainer)

ผบรรยาย

(Lecturer)

ผสอน

(Teacher)

ดงนน การเปนวทยากรทดและมประสทธภาพนนๆ จะตองเปนผมความรความสามารถ ทกษะ เทคนคตางๆ ในหลายๆ ดาน เชน การพด การสอสาร การจดกจกรรม ฯลฯ ตลอดจนจะตองเปนผมคณลกษณะทจำาเปนอกมากมายซงจะไดนำาเสนอตอไป

เมอทราบความหมายและบทบาทของวทยากรแลวกควรพจารณาดวยวาทำาอยางไรจงจะเปนวทยากรทดและมประสทธภาพได กรณนมผรไดกลาวถงไวอยางหลากหลายตางกรรมตางวาระกน อนอาจจะสรปรวมเปนคณสมบตของวทยากรทดและมประสทธภาพได ดงน

๑. คณลกษณะทวไป๑) มนใจในตวเอง เตรยมพรอม ซอมด มสอและวธการทเหมาะสม๒) เปนคนชางสงเกต คอยสงเกตพฤตกรรมทางกาย วาจา ตลอดจน

กระบวนการกลมของผเขารบการอบรม๔) มความคดรเรมสรางสรรค๔) แกปญหาเฉพาะหนาเกง๕) มการวางแผนทด ทงเนอหาและลำาดบขนตอนการนำาเสนอรวมทงสอ

และเครองมอการสอสาร๖) มมนษยสมพนธทดและประสานงานเกง๗) มบคลกภาพทด๘) มความเปนกลยาณมตร ยมแยมแจมใส เปนกนเอง คอยชวยเหลอ

ดวยนำาใจ มความเมตตา ยอมรบในความแตกตางระหวางบคคลและมความเหนใจของผเขารบการอบรม

๙) เปนนกประชาธปไตย มความยดหยน รบฟงความคดเหนของผอน ไมสรปตดบทงายๆ เมอมผเสนอความคดเหนทแตกตางออกไป

๑๐) มความจรงใจในการถายทอดความร๑๑) ปฏบตตนตอผเขารบการอบรมอยางเสมอภาค ทดเทยมวางตน

เหมาะสมกบทกคน๑๒) มแบบฉบบลลาทเปนของตนเองยอมรบจดเดนและจดดอยของตน

และมความภมใจและเขาใจ ในบคลกภาพของตนเอง และใชใหเกดประโยชนตอการเปนวทยากร๒. ตองรจรง

๑) ตองเปนคนรอบร ศกษาหาความรอยเสมอ๒) ตองรรายละเอยดในเรองนนอยางเพยงพอ๔) ตองเขาใจเหตผลของรายละเอยดนน๔) ตองรสมมตฐานหรอความเปนมาของสงนน๕) ตองสามารถประยกตสงนนใหเหนเปนจรงได

๔. ถายทอดเปน๑) มเทคนคตางๆ เชน การบรรยาย การนำาอภปราย การสมมนา กรณ

ศกษา การจดกจกรรม ฯลฯ เพอทำาใหเกดความร เขาใจงาย ไดสาระ๒) พดเปน คอ พดแลวทำาใหผฟงเขาใจตามทพดไดอยางรวดเรว สามารถ

พดเรองยาก ซบซอนใหเขาใจงาย๔) ฟงเปน คอ ตงใจฟง ฟงใหตลอด ขณะทฟงตองควบคมอารมณ ขณะ

ทฟงอยาคดคำาตอบทนท และเมอฟง จงฟงเอาความหมายมากกวาถอยคำา๔) นำาเสนอเปนประเดนและสรปประเดนใหชดเจน๕) มอารมณขน สรางบรรยากาศในการอบรมไดอยางเหมาะสม๖) มประสทธภาพในการอบรม สามารถเชอมโยงทฤษฎเขากบการปฏบต

ไดด มองเหนเปนรปธรรม๗) ใชภาษาพดไดด ใชภาษางายๆ รจกเลอกภาษาใหตรงกบเนอหาและ

ตรงกบความตองการพนฐานความรของผฟง

๔. มหลกจตวทยาในการสอนผใหญ๑) ความสนใจในการรบฟงจะเกดขนจากการรบรถงเรองทวทยากรจะพด

หรอบรรยาย๒) มงประโยชนในการรบฟงเปนสำาคญ๔) จะตงใจและเรยนรไดด ถาวทยากรแยกเรองทสอนออกเปน

ประเดน/ขนตอน๔) จะเรยนรไดดถาไดฝกปฏบตไปดวยพรอมๆ กบการรบฟง๕) จะเรยนรไดดยงขน ถาฝกแลวไดทราบผลของการปฏบตอยางรวดเรว๖) จะเรยนรไดดเมอมการฝกหดอยเสมอ๗) จะเรยนรไดดเมอเปดโอกาสใหใชเวลาในการทำาความเขาใจ อยาเรงรด

เพราะแตละคนมความสามารถในการเรยนรตางกน๕. มจรรยาบรรณของวทยากร

๑) เมอจะสอนตองมนใจวามความรจรงในเรองทจะสอน๒) ตองมงประโยชนของผฟงเปนทตง๔) ไมควรฉกฉวยโอกาสในการกลาวโจมตคนอนหรอหนวยงานอน๔) ไมพงฉกฉวยโอกาสในการเปนวทยากรเพอแสวงหาผลประโยชนสวน

ตว๕) ความประพฤตและการปฏบตตนของวทยากร ควรจะสอดคลองกบ

เรองทสอนนอกจากนยงมขอเสนอแนะทสำาคญในการเปนวทยากรทควรเสนอไวเพม

เตมอกดวยวาวทยากรทดจะ๑. ตองมกจกรรมมากกวาการบรรยาย๒. ตองมการเตรยมตวทด๔. ตองมสอชวยใหเกดการเรยนรไดด๔. ตองมกจกรรมทสอดคลองกบเนอหา เวลา และตรงตอเวลา

๕. ตองใหคนตดใจในการเรยนร มใชตดใจในลลาการแสดงเพราะวทยากรไมใชนกแสดง

๖. ตองคำานงอยตลอดเวลาวาวทยากรมหนาทไปทำาใหเขาร อยางไปอวดความรแกเขาและวทยากรไมมหนาทพดใหคนอนงงเทคนคการเตรยมตวเปนวทยากรทด

บางคนเชอวาการเปนวทยากรทดเกดจากพรสวรรคแตบางทานกเชอวาเกดจากพรแสวง จะโดยเพราะประเภทใดกตามวทยากรทดกควรจะรจกเทคนควธในการเตรยมตว ซงอาจกระทำาไดหลายวธดวยกน กลาวคอ

๑. การหาขอมล โดยวธตางๆ เชน๑.๑ อานตำาราหลายๆ ประเภท๑.๒ ฟงจากคนอนเลา หรอฟงจากเทป วทย๑.3 ศกษาจากวดทศน รายการโทรทศน โปรแกรมคอมพวเตอร

๒. สะสมขอมลตางๆ โดยจดเกบเปนระบบหรอแบงเปนประเภท เชน๒.๑ ประเภทเพลง๒.๒ ประเภทคำาขวญ คำากลอน สภาษต คำาคม คำาพงเพย และคำา

ประพนธตางๆ๒.๔ ประเภทคำาผวน๒.๔ ภาษาหกมม (คดสวนทางเพอใหผฟงฮา)๒.๕ ลกเลนเปนชด หรอประเภทนทานสนๆ๒.๖ ประเภทเชาว เชน คำาถามอะไรเอย ฯลฯ๒.๗ ประเภทเกม หรอกจกรรม

3. ศกษาขอมลแตละประเภท พยายามขบประเดน และหกมมนำาเขาในเรองทจะเสนอใหได

๔. หดเลา ใหเพอน หรอคนอนฟงในวงเลกๆ กอน โดยคำานงถง๔.๑ การเรมเลาใหเดกฟง และขยายวงถงผใหญ

๔.๒ ตองพยายามหกมมตอนทายใหได๔.๔ ใชนำาเสยงทเหมาะสมในการเลา๔.๔ ใชลลา หรอกรยาทาทางประกอบการเลา

อยางไรกดมผเปรยบเทยบวาการเปนนกพด หรอวทยากรทดกเหมอนกบเดกหดขจกรยานนนเอง โดยยกตวอยางแสดงไวใหเหนชดเจน ดงน

๑ .เดกอยากไดจกรยาน อยากเปนวทยามออาชพ๒. หดขแลวมกจะลม ฝกพดอาจจะไมสำาเรจในบางครง3. หดขใหเปน ฝกพดใหเปนวธการ/ หลกการ๔. ขทกวนกจะเกดความชำานาญ ฝกหรอแสดงบอยๆ จะชำานาญ

นอกจากนแลวยงมเทคนคในการเตรยมตวเปนวทยากร ในการฝกอบรม ทควรจะรซงเปนเทคนควธในการเตรยมตว ซงอาจกระทำาได โดยมรายละเอยดดงน

กอนการฝกอบรม กอนทจะมการฝกอบรมเกดขน วทยากรจะตองมภารกจในการเตรยมตว

เพราะวทยากรจะตองทราบลวงหนาวาตนจะตองเปนผรบผดชอบในเรองใดดงนนในขนตอนนวทยากรควรจะดำาเนนการเตรยมการเพอการถายทอดและเปลยนทศนคตของผเขารบการฝกอบรม การเตรยมการทดยอมสำาเรจไปแลวครงหนง เพราะจะทำาใหวทยากรเกดความมนใจในการฝกอบรม และเมอมปญหาตางๆ เกดขน ยอมแกปญหาไดอยางเหมาะสม การเตรยมการในขนนเกยวของกบ

๑. การประสานงานกบหนวยงานทจะฝกอบรม เพอขอขอมลทจะเปนประโยชนตอการฝกอบรม ไดแก หลกสตร กลมผเขารบการฝกอบรม เอกสารประกอบ วสดอปกรณตางๆ

๒. การเขยนแผนการฝกอบรม ขอมลตางๆ ทไดจากหนวยงานจะเปนประโยชนตอการเขยนแผนการฝกอบรม แผนการฝกอบรมเปนแนวทางสำาหรบวทยากรวา จะถายทอดและเปลยนพฤตกรรมโดยใชสอและเทคนคการฝกอบรมอยางไร เพอใหเหมาะสมกบผเขารวมอบรม

3. การเตรยมอปกรณ สอตางๆ วทยากรควรจะเตรยมอปกรณและสอตางๆ เชน ไฟลนำาเสนอ กระดาษ ฯลฯ ใหเรยบรอย เหมาะสมกบฐานะของวทยากร

ระหวางการฝกอบรม เมอวทยากรมาถงสถานทจดฝกอบรม ควรตรวจสอบสถานทและ

อปกรณตางๆ ทไดจดเตรยมไวและสอบถามขอมลตางๆ เชน บรรยากาศในการฝกอบรม ใครเปนผนำากลม วทยากรคนกอนๆ พดเกยวกบอะไร ฯลฯ เมอถงเวลาการฝกอบรม จะตองดำาเนนการตางๆ ทสำาคญไดแก

๑. การถายทอดความร ควรมความสามารถในการถายทอด โดยอาศยเทคนคและใชสออปกรณตางๆ ใหเปนประโยชน

๒. การเปนศนยกลาง ในการแลกเปลยนประสบการณและความคดเหน วทยากรจะตองคอยกระตนใหผรบการฝกอบรมแลกเปลยนประสบการณความคดเหน รวมถงตองคอยชแนะ สรปประเดนและนำาเสนอแนวทางทเหมาะสมดวย

3. การเสรมสรางบรรยากาศ วทยากรจะตองสรางบรรยากาศทเหมาะสมตอการเรยนร ทงดานกายภาพ ไดแก อปกรณ สอใหเหมาะสม และดานจตภาพ หมายถง ผเขารบการฝกอบรม มความสนใจทจะเรยนรอยตลอดเวลา

๔. การมมนษยสมพนธ วทยากรจะตองอาศยหลกการ ดานมนษยสมพนธ เพอเปนการชวยลดชองวางวทยากรกบผเขารบการฝกอบรม จะทำาใหผเขารบการฝกอบรมประทบใจ

๕. การแกปญหาทเกดขน ปญหาบางอยางวทยากรสามารถร หรอคาดเดาไดลวงหนา แตปญหาบางอยาง เปนปญหาทเกดขนเฉพาะหนา ไมสามารถคาดการณได วทยากรมออาชพจะตองสามารถแกไขปญหาได หรอบรรเทาใหลดนอยลง

หลงการฝกอบรม อาจจะกระทำาไดโดย ๑. การประเมนผลการอบรม วทยากรควรจะขอขอมล จากผจดฝก

อบรม นอกเหนอจากประเมนโดยการสงเกต เพอจะไดทราบผลการปฏบตงานของตน และนำามาใชปรบปรงแกไขในโอกาสตอไป

๒. การเขารวมกจกรรมตางๆตามความจาเปน วทยากรควรเขารวมกจกรรมตางๆ ตามทเหนสมควร เชน การมอบวฒบตร การเลยงสงสรรคระหวางผเขารบการฝกอบรม

3. การตดตามผลการฝกอบรม ตองตดตามดวา ผเขารบการฝกอบรม ไดนำาความรทไดฝกฝนมาใชใหเกดประโยชนมากนอยเพยงใด พรอมทงใหคำาแนะนำาแกเขาเทาทจำาเปนเทคนคการสรางการจงใจ/ อารมณขน

วทยากรสามารเรยนร และสรรหาเทคนควธการตางๆ มาใชในการทำาหนาทวทยากร เพอใหเกดความสมบรณ ความมนใจ ตลอดจนมบรรยากาศทดในการฝกอบรม ทำาใหวทยาการ และผเขารบการอบรมมความสขในการรวมกจกรรมการฝกอบรม บรรลจดประสงคทวางไวดวยวธการตางๆ ดงน เชน

1. การสรางขอตกลงกอนการบรรยายเชน กอนการบรรยายอาจสรางขอตกลงเบองตน ดงน

ขอตกลงเบองตนกอนการบรรยาย ๔ ประการขณะทผเขารบการอบรมนงฟงวทยากรบรรยาย ถาผเขารบการอบรมเกด

ความซาบซง (งวง) วทยากรอนญาตใหแสดงพฤตกรรมไดใน ๔ กรณ ดงนกรณท ๑ ฟงแลวใช กรณผเขารบการอบรมงวงนอน กจะหลบตาลงเบาๆ

แลวพยกหนา (ฮา ...)กรณท ๒ ฟงแลวเหนดวย กรณผเขารบการอบรมงวงนอนมาก กจะ

หลบตา พยกหนากมลงงกๆ (ฮา...)

กรณท 3 ฟงแลวเหนดวยอยางยง กรณทผเขารบการอบรมงวงนอนมากๆ กจะหลบตาสปหงก โดยแหงนหนาขนขางบน (ฮา....)

วทากร : ชแนะตอไปวากรณท 3 ขออยางเดยววา อยากรน เพราะจะทำาใหรบกวนสมาชกคนทอยขางๆ หรอระวงจะตกจากเกาอ (ฮา...)

คำาถามจากผบรรยายใครเขาใจ ..............................................ยกมอขนใครไมเขาใจ............................................ยกมอขนใครไมยกมอ............................................ยกมอขน (ฮา...)

๒.การเลาเรองโดยใชคำากลอนชวย เชนวทยากร : เลาวา วนหนงตนไดพดกบตาวา ตน มบญคณกบตามาก แลว“

กยกกลอน ตนกบตา(ตนซแน) เลาใหตาฟงดงน

ตนกบตา อยกนมา แสนผาสกจะนงลก ยนเดน เพลนหนกหนามาวนหนง ตนทะลง เอยปรชญาวามคณ แกตา เสยจรงจรง

ตนชวยพา ตาไป ทตางๆตาจงได ชมนาง และสรรพสงเพราะฉะนน ดวงตา จงประวงวาตนน เปนสง ควรบชา

วทยากร : หลงจากตาไดฟงตน กรสกหมนไส และโมโห ตาจงพดกบตนวา ทจรงตาสำาคญกวาตน โดยยกกลอน ตนกบตา (ตากแน) เลาใหตฟง ดงน

ตาไดฟง ตนคยโม กหมนไสจงรองยอก ออกไป ดวยโทสาวาทตน เดนเหนได กเพราะตาดมรรคา เศษแกวหนาม ไมตำาตน

เพราะฉะนน ตาจง สำาคญกวาตนไมควร จะมา คดดหมนสรปวา ตามคา สงกวาตนทวธานนทร ตนไปได กเพราะตา

วทยากร : หลงจากตนไดฟงตาพดกโกรธมาก ยกกลอน ตากบตน (แตกตาย)

ตนไดฟง ใหคลงแคน แสนจะโกรธเรงกระโดด ออกไป ใกลหนาผาเพราะอวดด คยเบง เกงกวาตาดวงชวา จะดบไป ไมรเลย

ตาเหนตน ทำาเกง เรงกระโดดกพโรธ เรงระงบ หลบตาเฉย

ตนพาตา ถลาลม ทงกมเงยตกผาเลย ตาย...หา ทงตาตน

สรปขอคด การทำางานนน จะเกงคนเดยวไมได จะตองรวมมอกน พงพาอาศยซงกนและกน มความสามคค จงจะทำาใหงานสำาเรจ๔.การนำาเสนอเรองใกลตวของผเขารบการอบรม (จจด)

เชน เสนอเรอง การนงอบรมวทยากร : เสนอจอความการเลอกนง และถามสมาชกผเขาอบรม

นงตรงไหน.....ดเวลามา ดดนตร อบรมมากอน นงหนา นงหลงมาชา นงหลง นงกลางมาหลง (มหวง) ยน นงหนา (ฮา...)

วทยากร สรปในเชงมกตลก ดงนมากอนเวลา มกจะ เปนคนมองโลกในแงราย (กงวลไปหมด)มาตรงเวลา มกจะ เปนคนธรรมดามาตามเวลา (หลงเวลา) มกจะ เปนคนมอบตลกในแงด (ฮา...)เหตผลเพราะคดวาอะไรกได สบายๆ วทยากรมากพดไป ไมเหนจำาเปน

ตองรอเราเลย (ฮา...)๔. ใชขอความจากแผนใสทนำาเสนอเขาสเรอง เชน

สามศรพนอง : จะเลอกคนไหนด

ดารา พสาวคนโต จบ ป.๔ สวยเขาขนไปวดตอนเชาๆ ได การบานการเรอนดมาก ไดรบมรดกทดน ๑๐ ไร บาน ๑ หลง เงนสด ๑ลาน

ดจเดอน คนกลางจบ ปวช. สวยขนเทพระดบจงหวด นสยจจจกจกไดรบมรดกบานพรอมทดน ๕ ไร เงนสด ๒ ลานบาทดจดาว นองคนเลก จบปรญญาร สวยนองๆ ดารา นสยเยอหยงไดรบมรดกรถยนต ๒ คน เงนสด ๕ ลานบาท........................................................................................................................................ขอมลเพมเตม ดารา อาย ๕๙ ป ดจเดอน อาย ๕๘ ป ดจดาว อาย ๕๗ ป (ฮา..........)

วธใช วทยากรนำาเสนอแผนใส โดยปดสวนทเปนขอมลเพมเตมไวกอนแลวสมมตวาสมาชกเปนชายหนม ๒๕ ป ตองการคครองสกหนงคน โดยวทยากรกำาหนดใหสมาชกเลอกหนงคนในสามคนทนำาเสนอ แลวสอบถามสมาชกพรอมทงเหตผลในการเลอก และนำาเสนอขอมลเพมเตมขอคด การตดสนใจเลอกหรอการประเมนทดตองอาศยขอมลทถกตองครบถวน เปนปจจบน ทนสมย

ความเชอ...จรงหรอไม

เดกอนบาล เชอ พอแมเดกประถมฯ เชอ ครเดกมธยมฯ เชอ เพอนปรญญาตร เชอ ตำาราปรญญาโท เชอ ตวเองปรญญาเอก (ดร.) ไมเชอใครเลยแมแตตวเองเลยเชอ...หมอ ด (ฮา...)

วธใช วทยากร ทดสอบสมาชก โดยใชกระดาษปดขอความดานขวามอแลวเปดสอบถามทละรายการ

วธใช วทยากร ทดสอบสมาชก โดยใชกระดาษปดขอความดานขวามอแลวเปดสอบถามทละรายการ

เฉลย ดมนมหนงเตา ดกวาดมเหลา หนงกลมดมแลวรนรมย เพราะดมนม สองเตาดมแลวงเงา เพราะดมเหลา สองกลม

เชญอาน...คะ!

ความเชอ...จรงหรอไม

เดกอนบาล เชอ พอแมเดกประถม ฯ เชอ ครเดกมธยม ฯ เชอ เพอนปรญญาตร เชอ ตำาราปรญญาโท เชอ ตวเองปรญญาเอก (ดร.) ไมเชอใครเลยแมแตตวเอง

ดมแลวระทม เพราะดมนม ผดเตาวธใช วทยากร ใหสมาชกอานขอความขางบนโดยอานเปนคำากลอน

วธใช วทยากร ทดสอบสมาชก โดยใชกระดาษปดขอความดานขวามอแลวเปดสอบถามทละรายการ

วธใช วทยากรทดสอบสมาชก โดยใชกระดาษปดขอความดานขวามอแลวเปดสอบถามทละรายการ

รายการอาหารจานเดด อาหารจานหลก เมยหลวง อาหารจานรอง อนภรรยา อาหารจานพเศษ นองหน

(นอกบาน) (ในตกระจก) อาหารวาง สาวใช อาหารเสรมเลขาฯ (ท

ทำางาน)ทดสอบภาษาบาล

อตตาห อตตโน นาโถ(ตนแลเปนทพงแหงตน)

ทนงมนง จมนง ทกนง(ทควรนงกไมนง แตจะมานงทกนง)

โน มโขนง แสงโสมง สข(ไมมแมโขงไดดมแสงโสมกมความสขเหมอนกน)

วธใช วทยากร อาจใชทายหรอสดสอบลกษณะเดนหรอเอกลกษณประจำาตวของผรบการอบรม โดยใหผเขารบการอบรมเลอกรปทตนเองชอบทสดเพยงรปเดยว โดยปดคำาทายไวกอน สำาหรบ รปวงกลม ใหทายหกมมวา SEX ความมไฟ ใฝร

วธใช ภาพนจะเปนภาพใบหนาของผหญงเปน ๒ ลกษณะ

ทานชอบรปไหนเอยตรงไปตรงมา

มนคง

ชอบเสยง

ลกษณะท ๑ เปนภาพผหญงสาวสวย ผมยาว สวมสรอยคอ และศรษะมหมวกผาผกโบวนารก ลกษณะท ๒ เปนภาพผหญงชรา ใบหนาเหยวยน ผมขาวดอกเลา จมกงม อมยมเลกนอย

ดงนน การมองสงใดควรมองใหรอบดานสรป

การเปนวทยากรทดและมประสทธภาพ เปนเรองทไมงายนกแตกไมยากจนเกนไปทจะฝกหดได ขอเพยงใหทานสนใจทจะเรยนรเทคนควธตาง ๆ ทหลากหลาย แลวทดลองนำาไปประยกตใช ตามขอเสนอแนะ และตวอยางทนำาเสนอไวในตอนตนของบทน ทานกคงจะพฒนาไปสการเปนวทยากรมอาชพไดอยางรวดเรว สวนผทเปนวทยากรมออาชพอยแลว บทบาทและเทคนคตาง ๆ ทนำาเสนอเปนเสมอนเครองเตอนใจและผงชรสทจะทำาใหเกดความเขมขนมากยงขน เพราะบางครงเรารทกเรองแตพอถามเรองเลก ๆ นอยกลบลมหรอตอบไมไดอาจตกมาตายไดเหมอนกนวทยากรกบการพด

การพดเปนวธสอสารทสำาคญทสดของคนเรา และเปนทกษะทจำาเปนอยางยงทจะตองฝกฝนใหเกดความชำานาญอยางตอเนองเพราะการพดเปนศลปะและปจจยทจะสงผลใหบคคลนนประสบผลสำาเรจในการสอสาร ตลอดจนการแสดงถงความคดหรอบอกในสงทตนเองคดเพอใหผรบฟงเกดความเขาใจ และพงพอใจในทสด

วทยากรเปนผมหนาทและบทบาทสำาคญในการถายทอดความร ความคด ประสบการณตาง ๆ ใหผเขารบการอบรม เพราะฉะนนการพดจงเปนปจจยหนงทมความจำาเปนอยางยงสำาหรบวทยากร ซงวทยากรจะตองศกษาหลกการ แนวคดและวธการ พฒนาการพดตลอดถงการฝกหรอการสรางประสบการณใหกบตนเองใหมาก จนเกดความชำานาญจะทำาใหการปฏบตภารกจในหนาทของวทยากรเกดความสมบรณยงขน

การพดเปน ศาสตร ทสามารถศกษาได การพดเปน ศลปะ ทสามารถ“ ” “ ”ฝกฝนได ฉะนนผททำาหนาทเปนวทยากรสามารถศกษาหาความรไดดวยวธการตาง ๆ เชน ศกษาจากการอานหนงสอตำารา รายการโทรทศน โปรแกรมคอมพวเตอร ฟงจากผร ผเชยวชาญ รายการวทย วงสนทนา การประชมสมมนา การฝกอบรม ฯลฯ และสามารถทจะฝกพดและหาโอกาสพดเพอเปนการฝกประสบการณใหเกดความชำานาญในทสดเทคนคการพดสำาหรบวทยากรมออาชพ

วทยากร คอ ผทมความพรอมทางดานความรและความสามารถในการถายทอดความรเพอเปลยนพฤตกรรมผอนใหมประสทธภาพและประสทธผล ดงนนวทยากรจงเปนบคคลทจะชวยแกไขปญหา ปองกนปญหาทจะเกดขนในองคกรและยงชวยรกษามาตรฐานงานขององคกรใหคงอยได ปจจยสำาคญทจะทำาใหการเปนวทยากรทดและประสบผลสำาเรจนน มปจจยทสำาคญทพฒนากรหรอผทปฏบตงานในพนทควรศกษาและทำาความเขาใจเพอการเปนวทยากรมออาชพ โดยเฉพาะเมอมการฝกอบรมแลวไดรบเชญเปนวทยากรทานตองเตรยมความพรอมอยางไรเพอความเปนมออาชพขององคกร๑. บคลกลกษณะ

บคลกลกษณะ หมายถง ลกษณะเฉพาะตวของบคคล ซงมเอกลกษณทแตกตางกน และเปนพฤตกรรมอยางหนงทแสดงออกในการปฏสมพนธกบผคน วทยากรทดควรมบคลกในการพดทเหมาะสมซงประกอบดวย บคลกภาพภายนอก ไดแก การแตงกายและการวางตว ยมแยมแจมใส เปนกนเอง รวมทงบคลกภายใน ไดแก ความปราดเปรองรอบรและประสบการณ ความเชอมนในตนเอง การมปฏภาณไหวพรบ การเปนคนอารมณขน ตลอดจนมลลาการพดทเปนแบบฉบบเฉพาะตว ดงนน วทยากรทมบคลกลกษณะทดยอมสงผลใหเกดความรสกนาเลอมใส นาเชอถอ หรอศรทธา และเชอมโยงไปสกระบวนการทำางานทราบรนและสำาเรจทจะเกดขนในอนาคต รวมทงควรมลลาแพรวพราว จใจ ไมเหมอนใคร และมอตลกษณของตนเอง๒. สำานวนภาษา

สำานวนภาษาเปนปจจยสำาคญในการสอความหมาย ผเปนวทยากรควรใชถอยคำาภาษาใหถกตอง เหมาะสมและชดเจน การทจะใชภาษาในการพดไดด จงควรทจะ รถอยคำา“มาก และ ใชถอยคำาเปน วทยากรทดจงตองพยายามสะสมถอยคำาภาษาทม” “ ”คารมคมคาย และใชถอยคำาภาษาไดถกตอง ตลอดจนสามารถสรางภาพพจนในการพดไดด รวมทงรกการอาน ตงใจฟง บนทกจดจำาเลอกใชภาษาพดภาษาเขยนการออกเสยงถอยคำาทถกหลกไวยากรณ เขาใจงาย เลอกใชคำาเชอมประโยคทด นคอ รถอยคำามาก“ใชถอยคำาเปน”3. นำาเสยงลลา

นำาเสยงเปนสอสำาคญในการถายทอดอารมณและความรสกนกคดของผพดไปสผฟงวทยากรทมทกษะจำาเปนตองมการปรบปรง องคประกอบของนำาเสยงลลา ใหกลมกลนประกอบดวย

3๑ ลกษณะของนำาเสยง เชน เสยงสง ตำา ทม แหลม ขน ใส แหบ หาว กระดาง และนมนวล

3.๒ บคลกของเสยง เปนการถายทอดอารมณของนำาเสยงออกมาตามอาการทตองการ เชน พวกเรารสกเสยใจกบครอบครวของคณจรงๆ ซงจำาเปน“ ”ตองใหบคลกของความเสยใจหรอความเศราอยในนำาเสยงทเปลงออกมาซงอาจใชนำาเสยง ชา ตำาและลกอยในลำาคอ

3.๔ คณภาพของเสยง ถอเปนอกหนงปจจยทสำาคญ คณภาพของเสยงตองมความชดเจนของสำาเนยงทเปนภาษาไทยไมมสำาเนยงภาษาตางประเทศ และความถกตองของการใชภาษาโดยเนนการใชวรรณยกตเสยงตำา เสยงกลาง เสยงสง เพอใหผฟงไมเบอกบการออกเสยงสงตลอดเวลา การออกเสยงตวควบกลำา หรอถอยคำาทเปลงออกมาตองมความชดเจน สอความหมายไดด ไมม ตดอาง เออ อา พดผด พดถก ขออภยตลอดเวลา

3.๔ ระดบของเสยง ในระดบนหามตะโกนเดดขาดเพราะจะกอความรำาคาญและไมใหเกยรตผฟง แตการพดเสยงดง ฟงชด จะทำาใหผฟงเชอมน

ศรทธาตอผพด ซงตองเลอกใชบางเวลาและตามความเหมาะสมของสถานการณแวดลอม

3.๕ จงหวะของการพด หมายถงอตราความชาเรวของการพด การหยดเวนวรรคและการวรรคตอนในการพดใหมความเหมาะสมซงผฟงสามารถแปลความหมายไดอยางถกตอง การตดคำาในการสงการเปนอกหนงประเดนทควรใหความระมดระวงมากทสด

3.๖ ทวงทำานองการพด หากจะใหดดและเหมาะสมนน ตองคำานงถงทำานองของเสยงและการเนนนำาเสยง และแสดงอารมณประกอบการพด ซงตองมความกลมกลนเชอมโยงกบประเดนทพด

3.๗ ลลาการพด หากเราสงเกตดนกพดทดนนจะมลลาเอกลกษณประจำาตว การพดทเปนธรรมชาตไมบบเสยง ไมดดเสยง ไมเสแสรง และเปนเอกลกษณเฉพาะตวอยาเลยนแบบคนอนเพราะไมใชตวตนทแทจรง หรอแบบฉบบตวคณเอง๔. กรยาทาทาง

การใชกรยาทาทางประกอบการพด มความสำาคญในการชวยเสรมสรางบคลภาพของผพดชวยถายทอดอารมณความรสก ชวยสรางภาพพจนในการพด และชวยดงดดความสนใจผฟง พธกรจงควรใชกรยาทาทางประกอบการพดใหเหมาะสม และสอดคลองกลมกลน ประกอบไปดวย การแสดงสหนา สายตา การใชทาทางซงขอควรระวงคอใหใชอยางพอเหมาะ กลมกลนกบเนอหาสาระทพดเพอแสดงความจรงใจในเรองทกำาลงพดเพอพฒนาไปสความสามารถในการพดทด วทยากรควรใหความสนใจกบหลกการและวธการตาง ๆ เกยวกบการพด ซงอาจจะสรปเปนสาระสำาคญทนาสนใจไดหลายประเดนดวยบคลกภาพและคณสมบตทดของนกพด

ขณะทวทยากรไปปรากฏกายตอหนาผเขารบการฝกอบรมนน ความสนใจของผเขารบการฝกอบรมมไดอยทคำาพดหรอเนอหาทวทยากรกลาวถงแตเพยงอยางเดยว บคลกภาพของวทยากรกเปนจดสนใจอกประการหนงดวยควบคไปกบเนอหาสาระทวทยากรแสดงออกมาดวยการพด ดงนนวทยากรจงควรเอาใจ

ใสในเรองของบคลกภาพของวทยากรดวย ในเรองนอาจพจารณาถงองคประกอบในดานบคลกภาพและคณสมบตไดจากตารางตอไปนบคลกภาพ คณสมบต๑. รปรางหนาตา ๑. ความเชอมนในตนเอง๒. การแตงกาย ๒. ความกระตอรอรน / ตงใจ3. การปรากฏตว 3. ความรอบร๔. กรยาทาทาง ๔. ความคดรเรม๕. การสบสายตา ๕. ความจำา๖. การใชนำาเสยง ๖. ความจรงใจ๗. การใชถอยคำาภาษา ๗. ปฏภาณไหวพรบ

๘. ความรบผดชอบ๙. อารมณขน

นอกจากคณสมบต ๙ ประเภทในตารางขางตนแลว นกพดหรอวทยากรทดยงควรมคณสมบตอก ๕ ประการ คอ เปนนกฟง ยงศกษา ทำาวจารณ งาน“รเรม เตมความสข ” ซงขยายความใหสมบรณไดวา

1. เปนนกฟงทด2. ศกษาหาความรอยเสมอ3. ยอมรบฟงคำาวจารณ4. เปนตวของตวเอง5. มความสขในการถายทอดความรใหผอน

ทฤษฎการพดทฤษฎการพดมอยหลายทฤษฎดวยกน แตทนาสนใจไดแก ทฤษฎ ๔

สบายของ รอ.ดร.จตรจำานงค สภาพ ซงผเสนอทฤษฎไดใหขอสรปของทฤษฎดงกลาวไวโดยสงเขปวา การพดระบบทรซาวด หรอทฤษฎ ๔ สบาย (The

Theory of Three Pleasant Speech) หมายถง การพดทฟงสบายฟ ดสบายตา พาสบายใจ

ฟงสบายห ไดแก การพดดวยวจสจรต รจกการใชถอยคำา ภาษาทถกตองรจกใชเสยงและการพด ทมจงหวะถกตองเหมาะสม

ดสบายตา ไดแก บคลกภาพมาตรฐานเบองตน ศลปะการแสดงการพดเบองตน การแสดงทาทางประกอบด

พาสบายใจ ไดแก การเลอกเรองด การเตรยมการพดทด การจดลำาดบความคดด การสรางโครงเรองด

การพดทฟงสบายห ดสบายตา และพาสบายใจนเจาของทฤษฎไดเสนอไวดวยวาผพดจะตองพดจากหวใจทงสหองคอ

พดจากใจ คอการแสดงออกมาจากความจรงใจไมแสแสรง มความมนใจ แนใจในตวผฟง

ดวยความตงใจ คอมความอยากจะพด กระตอรอรนแระฉบกระเฉงไมเฉอยชา หรอแสดงอาการลกษณะเบอเซง

จนสดใจ คอเปรยบเสมอนการสวมวญญาณ ลงไปในคำาพดแตละคำาอยางมชวตชวา มความรสกเหมอนกบตวเองอยในสถานการณนนจรงๆ

ผเขยนเหนดวยเปนอยางยงวาทสดของการพดทกครง ควรจะใชทฤษฎ ๔ สบาย ประกอบการพดใหมากทสดและควรจะยดบนได ๑๔ ขนตอนทนำาไปสความสำาเรจในการพด ตามทเจาของทฤษฎเสนอแนะไวดงนคอ

1. เตรยมใหพรอม2. ซกซอมใหด3. ทำาทใหสงา4. หนาตาใหสขม

5. ทกทประชมไมวกวน6. เรมตนใหโนมนาว7. เรองราวใหกระชบ8. ตาจบทผฟง9. เสยงดงใหพอด10. อยาใหมเอออา11. ดเวลาใหพอครบ12. สรปจบใหจบใจ และ13. ยมแยมแจมใสตลอดการพด

หลกพฒนาการพด๑. อานหนงสอ ไดฟงหรอพบประโยคหรอวล คำากลอน คำาขวญสำาคญๆ

ทดมคณคาจดไวเปนขอมล๒. จดลำาดบความคดทจะพดใหสอดคลองกนหรอรอยรดเหมอนเขยน

เรยงความ3. พดจากหวใจทจรงใจดวยความตงใจ๔. วเคราะหหรอหยงสถานการณการพดการฟง๕. กอนพด เตรยมตว เตรยมรางกายใหพรอม๖. เตรยมเครองชวยพดใหพรอม๗. ตองพดใหไดเหมอนกบการเขยน๘. ระลกเสมอวาการพดนนเปนทงศาสตรและศลป๙. กำาหนดหรอลำาดบเรองไวในใจและจำาใหขนใจ

ขอพงหลกเลยงในการพด1. อยาออกตว เชน วนนเตรยมมาไมพรอมพดไมด2. อยาขออภย เชน การพดอาจผดพลาด

3. อยาถอมตว เชน ผมไมใชคนเกงมประสทธภาพนอย4. อยาออมคอม เชน บรรยายไปเรอยๆ ขาดจดเดนทนาสนใจ

ถอยคำาทวทยากรควรหลกเลยงในการขนตนหรอลงทาย“ขาพเจารสกยนดและเปนเกยรตอยางยงทไดมาพดในวนน”“เตรยมมาไมเตมท ดงนนหากผดพลาดไป ขอโทษ”“ผมพดมากมากแลวจงขอจบเพยงเทาน”“ขาพเจาไมมอะไรจะกลาวอกแลว จงใครขอยตไวเพยงแคน สวสดครบ”“ทพดมาทงหมดนน หวงวาคงจะเปนประโยชนแกทานไมมากกนอย

ขอบคณมากครบ สวสด”“ความคดของดฉนกมเพยงเทานแหละคะ ขอบคณทานทงหลายทอตสาห

ฟงดฉนพดจนจบ”ขอแนะนำาสำาหรบวทยากร เมอลงจากเวทแลว สงทควรปฏบตคอ

1. ควบคมจตใจใหสงบ2. อยารสกเสยดายถอยคำาบางคำาทลมพด3. ไมหลงระเรงคำาสรรเสรญเยนยอ4. อดทนฟงคำาวจารณของผอนอยางสนใจ5. บนทกขอบกพรองเพอพจารณาแกไขตอไป

สรปการพดเปนทงศาสตรและศลป มนษยเกอบทกคนพดไดตงแตวยเดกและ

มพฒนาการใชภาษาเพอการสอสารมาโดยตลอด แตมไดหมายความวามนษยทกคนจะพดเปน จงมคำาพงเพยทวา คารมเปนตอรปหลอเปนรอง “ ” การเปนวทยากรทดตองประกอบดวยบคลกภาพและคณสมบตหลายประการ รวมถงการใชพลงทงหมดประสานกบระหวางกายกบจต ปฏภาณไหวพรบ ถายทอดออกสผฟงโดยใช พลงจต ภาษาพด ภาษาทาทาง ทไดรบการเตรยมการ ฝกฝนมาอยางดยอมจะกอใหเกดการประสบความสำาเรจสง

วทยากรกบการฝกอบรมปจจบนสภาพเศรษฐกจ การเมองและสงคมของประเทศเปลยนแปลงไป

อยางรวดเรว ทำาใหพฒนาการดานตาง ๆ ของประเทศรดหนาพรอมทงเกดปญหาทเนองมาจากการพฒนาทสลบซบซอนเพมเตมขนคขนานกนไป การเตรยมทรพยากรมนษยใหพรอมทจะรบมอกบปญหาตาง ๆ อยางรเทาทนจงตกเปนภาระหนาทของการจดการศกษาอยางปฏเสธไมได นอกจากการรบการศกษาจากหลกสตรปกตของสถาบนการศกษาตาง ๆ แลว การจดการฝกอบรมกเปนอกวถทางหนงของการจดการศกษาทมประสทธภาพ ดวยเหตนวทยากรทดจงควรใสใจกบกระบวนการฝกอบรมทงระบบ ทงนเพอใหสามารถนำาความรความเขาใจไปใชไดอยางถกตองเหมาะสมกบบคคลและสถานการณ

การฝกอบรมทจะสงผลใหบคลากรทรบการฝกอบรมเปนผทมความรความเขาใจตลอดจนมการเปลยนแปลงพฤตกรรมไปในทางทดเปนบคลากรทมคณภาพนน ยอมขนอยกบปจจยหลายประการทงในดานบคคล องคการและกระบวนการฝกอบรมซงจะไดกลาวถงเปนลำาดบไปดงน

การฝกอบรมหมายถงอะไร

พดด มสาระ นาศรทธา

คดใหรอบคอบ ชอบดวยใจความ งดงามดวยถอยคำา

จดจำาดวยสาระ เสรมทกษะดวยคารม ประสมดวยตวอยาง

กระจางดวยเหตผล แยบยลดวยกลวธ มมนษยสมพนธ

(สนย สนธเดชะ)

การฝกอบรม หมายถง กระบวนการในการทจะทำาใหผเขารบการอบรม เกดความร ความเขาใจ เกดความชำานาญ และเกดทศนคตทเหมาะสม เกยวกบเรองทอบรม จนกระทงผเขารบการอบรมเกดการเรยนรและสามารถเปลยนแปลงความคดหรอพฤตกรรมไปตามวตถประสงคของการฝกอบรมอยางมประสทธภาพและประสทธผลการเปลยนแปลงความคดและพฤตกรรมของคน

การเปลยนแปลงความคดและพฤตกรรมของคนจากจดหนงทเรายงไมพอใจไปยงจดทเราพอใจนน ควรปฏบตดงน

1. ใหความร (knowledge)2. ใหเกดความเขาใจ (Understand)3. ใหเกดทกษะโดยการใหลงมอปฏบตจรง (Skill)4. ใหเกดทศนคต (Attitude)การฝกอบรม คอการทำาใหผเขารบการอบรมเกดการเรยนรและปฏบตได

จรงมใชเพยงทำาใหไดรบความรเทานนการทำาใหเกดการเรยนร คอ กระบวนการจดการเรยนการสอน

(Instruction) ไมใชเพยงแตการสอน (Teaching) หรอการบรรยาย (Lecture) เทานน

วทยากรคอผททำาใหเกดการเรยนร ดงนนการเรยนรจงเกดจากกจกรรมของวทยากรรวมกบกจกรรมของผเขารบการฝกอบรมภายใตสถานการณทวทยากรเปนผกำาหนดและอำานวยการใหเปนไปโดยยดผเขารบการฝกอบรมเปนศนยกลาง

หลกสำาคญททำาใหเกดการเรยนร ม ๒ ประการคอ1. วทยากรเปนผกระตนและอำานวยความสะดวกในการเรยนรของผเขา

รบการอบรม

2.3. ผเขารบการอบรมตองทำากจกรรมเพอใหเกดการเรยนรดวยตนเอง

วทยากรทำากจกรรมมาก ผเขารบการอบรมทำากจกรรมนอย

ไดผลนอย

ผเขารบการอบรมทำากจกรรมมาก วทยากรทำากจกรรมนอย

ไดผลมาก

บทบาทผจดการฝกอบรมในการจดการฝกอบรมแตละครง บคลากรทมหนาทในการจดฝกอบรม

แบงออกไดเปนหลายประเภท บคลากรเหลานมบทบาทหนาทแตกตางกนไปตามภารกจแตกลวนมความสำาคญตอการจดการฝกอบรมทงสน อาท เชน

ผบรหารองคการ เปนผทมบทบาทสำาคญในการใหการสนบสนนดานงบประมาณ เวลา ใหคำาปรกษา แนะนำา จดบคลากรใหรบผดชอบงานไดอยางเหมาะสม เหนคณคา และความสำาคญของการฝกอบรม

ผบรหารการฝกอบรม เปนผรบผดชอบในการฝกอบรมจะตองมความร ความสามารถหลายดาน เชน การวางแผน กำาหนดโครงการ และการบรหารงบประมาณไดอยางเหมาะสม ตลอดจนเขาใจนวตกรรมการฝกอบรม เปนตน นอกจากนน ผบรหารงานฝกอบรมเปนบคคลสำาคญ จงจำาเปนตองพฒนาเองและมคณสมบตทดหลายประการ คอ

1. มความรความสามารถในการฝกอบรม มความคดรเรมและคดกวางไกล

2. เปนนกประสานงานทดสามารถทำางานกบทกคนได3. เปนนกวางแผนและนกปฏบตงานทด4. ศกษาและมความเขาใจปรชญา จตวทยาการฝกอบรม จตวทยาผใหญ5. มมนษยสมพนธด ยมแยมแจมใส มความเปนกลยาณมตรกบทกคน6. มความสามารถในการแกปญหาไดด7. เปนผกระตนทดเพอใหผเขารบการอบรมตนตวและมความ

กระตอรอรน8. เปนผตดคำานงถงการใหมากกวาการรบ และคำานงถงประโยชนสวน

รวมมากกวาประโยชนสวนตน9. มบคลกภาพและการแตงกายทด มความเชอมนในตนเองและพดม

ศลปะ10. เปนผใหความรวมมอ สงเสรม สนบสนน เสนอแนะใหวทยากร

ปฏบตงานตามบทบาทและภารกจไดอยางเตมทวทยากร มความสำาคญอยางมากในเวทการฝกอบรม เปนผมความร

ความสามารถในการถายทอด มเทคนคในการจดสอ เครองมอตลอดจนการนำาเสนอทเหมาะสมกบเวลาและผเขารบการฝกอบรม

ผเขารบการอบรม มสวนสำาคญในการทำาใหการอบรมสำาเรจถามความสมครใจ เตมใจ กระตอรอรน และใหความรวมมอในการปฏบตกจกรรม ตลอดจนการนำาความรไปพฒนางาน

จะเหนไดวาวทยากรเปนสอกลางทมบทบาทสำาคญมาก ในการทำาใหผเขารบการอบรมเกดความร ความเขาใจ ทกษะ และทศนคตทเหมาะสมเกยวกบเรองทอบรม จนกระทงเกดการเรยนรและเปลยนแปลงความคดหรอพฤตกรรมตามทตองการ

บทบาทและหนาทสำาคญของวทยากรในการจดการฝกอบรม ผทมบทบาทสำาคญทสด ทจะกอใหเกดการเรยนร

หรอชวยใหการจดฝกอบรมเกดประสทธภาพและประสทธผลมากนอยเพยงใด กคอวทยากรการฝกอบรม ซงบทบาทและหนาททสำาคญของวทยากรมอย ๖ ประการใหญ ๆ ดวยกน คอ

1. จดเตรยมหลกสตรการฝกอบรม กำาหนดเปาหมาย ปรชญาของการฝกอบรม และกำาหนดรายละเอยดของเนอหาในการดำาเนนการฝกอบรม

2. จดเตรยมโปรแกรมการฝกอบรม ศกษาหาขอมลเกยวกบผเขารบการฝกอบรมและนำาขอมลเหลานนมาใชใหเกดประโยชนในการเตรยมโปรแกรมการฝกอบรมจะตองเปนไปอยางละเอยดและรอบคอบ รวมทงจดเตรยมทมงานใหมความพรอมในการทจะเปนวทยากรฝกอบรม

3. จดเตรยมวสดอปกรณและเครองมอทจำาเปนจะตองใช เพอชวยเพมประสทธภาพในการฝกอบรม เชน วดโอโปรเจคเตอร เครองฉายภาพทบแสง แผนใส สไลด ฯลฯ

4. ประสานงานในเรองการจดเตรยมงาน เตรยมพรอมทกดานทเกยวของกบกระบวนการในการจดฝกอบรม เพอความสะดวกราบรน

ในการดำาเนนการตามโครงการ เชน สถานท อาหาร ระบบ ไฟฟา แสง เสยง ฯลฯ

5. รวมปรกษาหารอกบทมงาน เพอวางแผนการจดกจกรรมการฝกอบรมใหเปนไปอยางมประสทธภาพ ชวยใหสมาชกผเขารบการฝกอบรมไดรบความรความเขาใจ บรรลผลตามจดมงหมายทตงเอาไว ซงวทยากรจะตองดำาเนนการดงตอไปน๕.๑ สรางบรรยากาศการเรยนร วทยากรการฝกอบรมจะตองเปนผท

สรางบรรยากาศเพอจงใจ สงเสรม และเรงเราใหสมาชกเกดความสนใจทจะเรยนร รวมทงจดประสบการณการเรยนรหลายรปแบบทชวยใหผรบการอบรมเกดความเขาใจเนอหาทเรยนมากยงขน

๕.๒ วทยากรจะตองเปนผทถายทอดขอมล ความร ความคด ประสบการณ ใหผเขารบการฝกอบรมในฐานะนกวชาการเพอสรางความรความเขาใจทถกตองใหผเขารบการฝกอบรมและวทยากรจะตองมทศนคตทดตอผเขารบการฝกอบรมดวย

๕.๔ วทยากรจะตองทำาตวเปนตนแบบ เปนแมพมพหรอเปนแบบอยางทดแกผเขารบการฝกอบรม สงใดทวทยากรตองการใหผเขารบการฝกอบรมประพฤตปฏบต วทยากรประพฤตปฏบตใหเปนแบบอยางดวย เพอความศกดสทธในเชงวชาการ

๕.๔ วทยากรจะตองทำาหนาทเปนตวกลาง เชอมโยงและประสานความคด เพอเพมประสทธภาพการสอความหมายในการสรางความเขาใจใหกบผเขารบการฝกอบรมไดเขาใจถกตองตรงกน พรอมทงคอยชแนะและแกปญหากลมในบางโอกาส เพราะกระบวนการเรยนรโดยอาศยวธการเรยนจากกจกรรมกลมสมพนธเปนไปในลกษณะทกลมจะตองแสดงความคดเหนและทำางานรวมกนเปนทม

๖. เมอเสรจสนกระบวนการในการฝกอบรม วทยากรจะตองทำาหนาทประเมนผลการฝกอบรมวาบรรลเปาหมายมากนอยเพยงใด และแจงผลการประเมนใหกบผเขารบการฝกอบรมไดทราบดวย

จากทกลาวมาแลวจะเหนไดวา วทยากรเปนหวใจสำาคญทจะชวยใหการฝกอบรมสมฤทธผลหรอลมเหลว เพราะบทบาทในกระบวนการเรยนการสอนอยท วทยากร ทกคนเปนวทยากรได แตจะเปนวทยากรไดดหรอไมเพยงใดขนอยกบการพฒนาตนเองใหมความรความสามารถ ทกษะ บคลกภาพ และคณลกษณะดงตอไปน

1. วทยากรจะตองเปนผทมบคลกทด เปนทนาเชอถอ และเปนกนเองกบผเขารบการฝกอบรม เพอสรางบรรยากาศแหงความสมานฉนทและจงใจผเขารบการฝกอบรม

2. วทยากรจะตองมทศนคตทดตอผเขารบการฝกอบรมทกคน3. วทยากรจะตองมทกษะในการฟงและการสง ทงในรปของถอยคำา

สำานวนภาษาและการจบใจความสำาคญ คอสามารถรบฟงคนอนไดอยางเขาใจแจมแจง และจะตองเคารพในความคดเหนของผอน

4. วทยากรจะตองไวตอการรบความรสกสามารถ อานใจ สงเกตความตองการของผอนและการวเคราะหสถานการณและถกตอง

5. วทยากรจะตองใจกวาง กลาทจะยอมรบความผดพลาดของตนเอง6. วทยากรจะตองเปนผทมความสนใจผอน ไมใชเรยกรองใหผอนมา

สนใจวทยากร7. วทยากรจะตองเปนนกมนษยสมพนธ อานใจเขาใจเราไมยกตนขม

ทานหรอแสดงอำานาจ8. วทยากรจะตองไมวพากษวจารณ หรอแปลพฤตกรรมของผอน

โดยไมจำาเปน

9. วทยากรจะตองไมเอาปญหาของตนเองมาเปนจดสรางความสนใจใหกบผอนจนกระทงลมความตองการหรอวตถประสงคของกลม

๑๐. วทยากรจะตองมเทคนควธการรอบดาน เพอชวยใหผรบการอบรมสนใจและเกดความร ความเขาใจ

๑๑. วทยากรจะตองรจกนำาความคดเหนของผอนมาใชใหเปนประโยชน๑๒. วทยากรจะตองมความสามารถในการวเคราะห เชอมโยงความคดและ

สรปความคดเหนตาง ๆ ไดด๑๔. วทยากรจะตองเปนผทมปฏภาณไหวพรบดเยยม แกปญหาเฉพาะ

หนาอยางเหมาะสมขนตอนของการดำาเนนการฝกอบรม

ในการฝกอบรมแตละครง แมวาวทยากรจะมบทบาทเฉพาะในบางชวงเวลาของการฝกอบรมตามทไดพรรณนามาแลวขางตนกตามแตเพอใหเกดประโยชนแกผทสนใจศกษาเรองการจดการฝกอบรมมากยงขน สมควรทจะนำาแผนของการดำาเนนการฝกอบรมทง ๔ ขนตอนคอ การดำาเนนงานกอนการฝกอบรม การดำาเนนการระหวางการฝกอบรม การดำาเนนการหลงการฝกอบรม มานำาเสนอไวดวย ดงน

แผนดำาเนนการฝกอบรม

การดำาเนนงานผรบผดชอบ /กำาหนดเวลา

การดำาเนนการกอนฝกอบรม๑. ตดตอวทยากรเปนการภายใน พรอมทงแจงรายละเอยดเกยวกบการฝกอบรมทวทยากรควรทราบ เชน หวขอวชานน ๆ จำานวนและคณสมบตของผเขารบการอบรม วนและเวลาสำาหรบหวขอนน ๆ เปนตน นอกจากนนจะตองสอบถามวทยากรเกยวกบการจดรถรบ-สง การจดหองฝกอบรมอปกรณทจะใช และเอกสารประกอบสำาหรบหวขอนน ๆ๒. ตดตอสอบถามสถานทดงานหรอทศนศกษาเปนการภายใน พรอมทงแจงวตถประสงค ขอบเขตของการดงาน ตลอดจนจำานวนผเขาชม วน เวลาของการ ดงาน๔. จดพมพหลกสตรและโครงการฝกอบรม๔. คดเลอกผเขารบการฝกอบรม และจดทำาบญชรายชอผเขารบการฝกอบรม สำาหรบ - วทยา ซงมรายละเอยดเกยวกบคณสมบตของผเขารบการฝกอบรมทวทยากรควรทราบ เชน ชอ อาย ตำาแหนง หนวยงานตนสงกด วฒ ประสบการณการทำางาน เปนตน - ผเขารบการอบรม ซงมรายละเอยดในเรอง ชอตำาแหนง หนวยงานตนสงกด - ลงชอประจำาวน๕. จดเตรยมเงนทจะใชจายในโครงการฝกอบรม

๖. จดเตรยมเอกสารพนฐานและเอกสาประกอบการฝกอบรม๗. จดเตรยมประวตวทยากรในโครงการ๘. จดเตรยมแบบประเมนผลและสงเกตการณของแตละรายวชาและของโครงการโดยสวนรวม๙. จดเตรยมสถานท (เชน โตะ เกาอ แจกนดอกไม เปนตน) โสตทศนปกรณ (เชน เครองฉายภาพขามศรษะ แผนใส ทเขยนแผนใส กระดานดำา เปนตน) และอปกรณอน ๆ (เชน ตะกรา เอกสาร กรรไกร ทเจาะกระดาษ ทเยบกระดาษ สกอตเทป ตะกราใสผง เปนตน) เพอใชในการฝกอบรม

การดำาเนนงานผรบผดชอบ /กำาหนดเวลา

๑๐. ตดตอประสานงานกบหนวยงานทเกยวของ เพอขอความชวยเหลอในเรอง - การจดและการใชสถานทในการฝกอบรม - การจดรถรบ-สงวทยากร และรบ-สงผเขารบการอบรมไปดงาน - การจดสถานทจอดรถสำาหรบวทยากร - โสตทศนปกรณทใชในการฝกอบรม - การจดเลยงเครองดมในพธเปด-ปดและระหวางฝกอบรม - การจดพมพเอกสาร๑๑. จดทำากำาหนดการพธเปดการฝกอบรม๑๒. ทำาหนงสอเชญวทยากร และหนงสอขออนญาตจากผบงคบบญชาของวทยากร พรอมทง รายละเอยดเกยวกบ

หลกสตรการฝกอบรม รายชอผเขารบการอบรม แบบประเมนผลการอบรมโดยวทยากร๑๔. ทำาหนงสอถงหนวยงาน เพอขออนญาตเขาดงานในหนวยงานนน๑๔. เตรยมรางคำากลาวรายงาน คำากลาวในพธการเปดการฝกอบรม๑๕. ทำาหนงสอเชญหวหนาหนวยงานเปนผกลาวรายงานในพธเปดการฝกอบรม (ควรสงลวงหนาประมาณ ๑ สปดาห)๑๖. ทำาหนงสอเชญผมเกยรตมารวมในพธเปดการฝกอบรม พรอมทงแนบกำาหนดการพธเปด๑๗. จดปายตาง ๆ คอ - ปายชอวทยากร (ตงโตะ) - ปายชอผเขารบการฝกอบรม (ตงโตะ ตดเสอ) - ปายลงทะเบยน - ปายบอกทางมายงหองฝกอบรม๑๘. เตรยมแฟมสำาหรบผเขารบการฝกอบรม ประกอบดวย - กำาหนดการพธเปดการฝกอบรม - รายละเอยดโครงการ - เอกสารพนฐาน - กระดาษจดบนทก - รายชอผเขารบการอบรม

การดำาเนนงานผรบผดชอบ /กำาหนดเวลา

๑๙. เตรยมแฟมลงทะเบยน แฟมเซนชอ๒๐. เตรยมวฒบตร๒๑. เตรยมการทวไปสำาหรบวนเปดการฝกอบรม

- สถานท ไดแก โตะหมบชา โตะ เกาอ ไมโครโฟน ดอกไม ธปเทยน - ตอนรบประธาน ผมเกยรต ผเขารบการฝกอบรม - รบลงทะเบยน - การเลยงนำาชา - เตรยมสำาเนารางคำากลาวรายงาน และคำากลาวในพธเปดการฝกอบรม - สงรางคำากลาวถงประธานและผกลาวรายงานกอนวนพธเปด ๑ วน๒๒. เรยนเตอนประธานและผกลาวรายงานกอนวนพธเปดการดำาเนนการระหวางฝกอบรม ๑. จดเตรยมแฟมเซนชอประจำาวน๒. จดเตรยมเอกสารทจะแจกแตละวนและกระดาษบนทก3. จดเตรยมสถานท (จดโตะ เปลยนปายชอวทยากร เปลยนปายชอผเขารบการฝกอบรม) โสนทศนปกรณ (เครองขยายเสยง เครองฉายภาพขามศรษะแผนใส ทเขยนแผนใส ฯลฯ)๔. เตอนวทยากรกอนการบรรยายลวงหนา ๑ สปดาห๕. เตรยมเครองดมสำาหรบวทยากรและผเขารบการฝกอบรม๖. เตรยมรถรบ-สงวทยากรหรอจดสถานทจอดรถสำาหรบวทยากร๗. เตรยมวทยากรแทนหรอจดกจกรรมทดแทน ในกรณทวทยากรไมมา๘. ตอนรบ อำานวยความสะดวก สงวทยากร๙. แนะนำาและขอบคณวทยากร

๑๐. จดเตรยมเงนสมนาคณวทยา๑๑. อำานวยความสะดวกใหแกผเขารบการฝกอบรม๑๒. สงเกตการณฝกอบรมตลอดระยะเวลาการฝกอบรมตอลดจนดแลเวลาใหเปนไปตามกำาหนดการ๑3. แจกแบบประเมนผล รวบรวมผลจากการประเมน เพอทำาการวเคราะหและปรบปรงแกไข๑4. จดทำากำาหนดการพธปดการฝกอบรม

การดำาเนนงานผรบผดชอบ /กำาหนดเวลา

๑๕. จดเตรยมวฒบตร และเสนอเซนลวงหนา๑๖. รางคำากลาวรายงานและกำากลาวปดการฝกอบรม๑๗. ทำาหนงสอเชญประธานปดการฝกอบรม และแจกวฒบตรพรอมทงแนบคำากวางปดการฝกอบรม และกำาหนดการพธปดการฝกอบรม๑๘. ทำาหนงสอเชญวทยากรและผมเกยรตในพธปดการฝกอบรมพรอมทงแนบกำาหนดการพธปดการฝกอบรม๑๙. ทำาหนงสอขอบคณวทยากรและหนวยงานทใหการอนเคราะหชวยเหลอ ตาง ๆ๒๐. ทำาหนงสอสงตวผเขารบฝกอบรมกลบคนตนสงกด๒๑. เตรยมการทวไป สำาหรบวนปดการฝกอบรม (กจกรรมสวนใหญจะคลายคลงกบวนเปดการฝกอบรม)๒๒. จดเตรยมแบบทดสอบหลงการฝกอบรม แบบประเมนผลโครงการ และใหผรบการฝกอบรมประเมน

ผลในวนสดทายของการฝกอบรมระยะหลงการฝกอบรม ๑. สงหนงสอขอบคณวทยากรและหนวยงานทเกยวของ๒. สงหนงสอสงตวผเขารบการฝกอบรมกลบคนตนสงกด3. รวบรวมและวเคราะหผลการฝกอบรม๔. รายงานผลการฝกอบรมตอฝายบรหาร๕. ตดตามผลการฝกอบรม๖. รวบรวมและวเคราะหผลทไดจากการตดตาม และทำารายงานเสนอตอฝายบรหาร๗. จดการเรองการเงน โดยนำาหลกฐานการจายเงนตาง ๆ ในโครงการมอบใหฝายการเงน๘. เปนตวกลางในการตดตอประสานงานระหวางผรบการฝกอบรมตอไป๙. จดทำา ทำาเนยบรนผเขารบการฝกอบรม

หมายเหต แผนดำาเนนการฝกอบรมนเสนอเปนเพยงตวอยางหรอแนวทางเทานน ซงผดำาเนนการฝกอบรมและผทเกยวของสามารถนำาไปปรบใชไดตามความเหมาะสม

เอกสารอางองพมพพสทธ อวนลำา.(๒๕๕๗).เทคนคการพดสำาหรบวทยากรมอ

อาชพ.สบคนเมอวนท ๑ เมษายน ๒๕๕๗, จากhttp//www.cddubon.net/webapp/fileskm/km๔๔๑๑๐๑๐๘๒๐๑๒๑๑๒๐๔pdf.

เทคนคการเปนวทยากร.(๒๕๕๗).สบคนเมอวนท๑เมษายน๒๕๕๗,จาก http//www.richtrain.com

วทยากร.(๒๕๕๗).สบคนเมอวนท๑เมษายน๒๕๕๗,จาก http//www.stou.ac.th/offices/rdee/ trainer.pdf.

สนย สนธเดชะ.(๒๕๕๗).วทยากรกบการพด.สบคนเมอวนท ๒ เมษายน ๒๕๕๗,จากhttp//www. mettadham.ca/expert๗.htm.

สวทย มลคำา.(๒๕๔๔).ครบเครองเรองวทยากร.เลมท๑พมพครงท๗.กรงเทพฯ:บรษทดวงกมลสมยจำากด.

----------------.(๒๕๔๔).ครบเครองเรองวทยากร.เลมท๒พมพครงท๔.กรงเทพฯ:บรษทดวงกมลสมย จำากด.

สำานกงานกองทนสงเคราะหกรทำาสวนยาง.(๒๕๕๗)เทคนคการเปนวทยากร.สบคนเมอวนท๒เมษายน ๒๕๕๗,จากhttp//km.rubber.co.th/index.php?option=com

_content&view=article &id=๒๔๑:๒๐๑๑-๐๖-๐๖-๐๔-๐๘-๕๖&catid=๖๑:๒๐๑๑-๐๖-๐๔-๐๔-๒๖-๒๙&ltemid=๑๗๖.

ใบงาน เทคนคการเปนวทยากร“ ”

ชอกลม………………………………………………………………………………สญลกษณกลม

สมาชกในกลม๑. ……………………………………………………………………………………ประธาน๒. ……………………………………………………………………………………สมาชก๔. ……………………………………………………………………………………สมาชก๔. ……………………………………………………………………………………สมาชก๕. ……………………………………………………………………………………สมาชก๖. ……………………………………………………………………………………สมาชก

๗. ……………………………………………………………………………………สมาชก๘. ……………………………………………………………………………………สมาชก๙. ……………………………………………………………………………………สมาชก๑๐. ………………………………………………………………………………….เลขานการ

ใบงานท ๑ วางแผนการฝกอบรมกลม………………………………………………………..เปนวทยากรเรอง…………………………………………………..………………จดประสงค กระบวนการฝก

อบรมสอ/อปกรณ เทคนคการฝก

อบรมเพอใหผเขารบการอบรมม

ความรความเขาใจในบรการซงเปนบคคลทมความบกพรอง……………………………..…………………………….……………………………..……………………………….………………………………

ใบงานท ๒ การประเมนวทยากรชอผเขาอบรม……………………………………………………..………………………………………………………………………………คำาชแจง ใหทานทำาเครองหมาย ในชองระดบความคดเหนตามรายการ

ประเมน

ท รายการประเมน ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะเหมาะสม

ไมเหมาะสม

๑ เตรยมใหพรอม

๒ ซกซอมใหด

3 ทำาทใหสงา

๔ หนาตาใหสขม

๕ ทกทประชมไมวกวน

๖ เรมตนใหโนมนาว

๗ เรองราวใหกระชบ

๘ ตาจบทผฟง

๙ เสยงดงใหพอด

๑๐

อยาใหมเอออา

๑๑

ดเวลาใหพอครบ

๑๒

สรปจบใหจบใจ

๑3

ยมแยมแจมใสตลอดการพด