© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa 2009 1

Sprawdzian składa się z dwóch części. Część pierwsza zawiera 10 zadań testowych (każde za 1 punkt).

W każdym zadaniu należy wskazać jedną poprawną odpowiedź. Część druga składa się z innego typu

zadań. Za każde zadanie przewidziana jest inna liczba punktów zamieszczona po numerze zadania.

Łącznie można uzyskać 27 punktów. Ostatnie zadanie (z gwiazdką) jest dodatkowe.

1. Grupa –COOH to grupa funkcyjna:

a) węglowodorów;

b) alkoholi;

c) kwasów karboksylowych;

d) estrów.

2. Przemiana glukozy zawartej w owocach pod wpływem enzymów wytwarzanych przez drożdże,

w wyniku której powstaje alkohol etylowy i tlenek węgla(IV) to:

a) fermentacja octowa;

b) fermentacja alkoholowa;

c) fermentacja mlekowa;

d) spalanie glukozy.

3. Produktami reakcji kwasu mrówkowego z sodem są:

a) mrówczan sodu i wodór;

b) mrówczan sodu i woda;

c) mrówczan sodu i zasada sodowa;

d) wyłącznie mrówczan sodu.

4. Octan magnezu ma wzór:

a) (C2H5COO)2Mg; c) (CH3COO)2Mg;

b) (HCOO)2Mg; d) (C3H7COO)2Mg.

5. Zabarwienie fenoloftaleiny po dodaniu roztworu alkoholu:

a) pozostanie bez zmian; c) zmieni się na zielone;

b) zmieni się na malinowe; d) zmieni się na niebieskie.

6. Który szereg zawiera wyłącznie wzory kwasów nasyconych:

a) CH3COOH, C15H31COOH, C17H33COOH;

b) HCOOH, CH3COOH, C17H33COOH;

c) C17H33COOH, C17H35COOH, C15H31COOH;

d) CH3COOH, C17H35COOH, C2H5COOH?

7. Składnik środków piorących i czyszczących, niewrażliwy na twardość wody to:

a) mydło sodowe; c) detergent;

b) mydło potasowe; d) glicerol.

8. Obecność grupy NH2 w cząsteczkach amin sprawia, że roztwory amin mają odczyn:

a) kwasowy; c) trudny do sprawdzenia;

b) obojętny; d) zasadowy.

9. Mrówczan propylu ma wzór:

a) HCOOC3H7; b) C3H7COOCH3; c) HCOOC2H5; d) C3H7COOH.

10. Podczas hydrolizy octanu metylu powstają:

a) kwas octowy i woda; c) kwas octowy i alkohol etylowy;

b) kwas octowy i alkohol metylowy; d) alkohol metylowy i woda.

........................................................................... ....................... ..................... imię i nazwisko klasa ocena

WERSJA A

Sprawdzian: Pochodne węglowodorów

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa 2009 2

Część druga

11. 4 p. Podanym nazwom pojęć przyporządkuj ich opisy.

a) alkohol 1. Kwas karboksylowy o długim łańcuchu węglowym wchodzący

w skład tłuszczów roślinnych lub zwierzęcych

b) glicerol 2. Związki o wzorze ogólnym R1–COO –R

2 otrzymywane w wyniku

reakcji kwasów karboksylowych i alkoholi, zazwyczaj

charakteryzują się ładnymi zapachami c) grupa funkcyjna

3. Związek organiczny – pochodna węglowodoru, w którego

cząsteczce co najmniej jeden atom wodoru został zastąpiony grupą

wodorotlenową –OH d) estry

4. Grupa atomów (lub atom) połączona z łańcuchem węglowym

związku organicznego – charakterystyczna dla danego związku

i decydująca o jego właściwościach

5. Alkohol zawierający w cząsteczce trzy grupy wodorotlenowe, inaczej propanotriol

a – …………, b – …………, c – …………, d – ………… .

12. 4 p. Napisz równania reakcji kwasu octowego z sodem i kwasu octowego z wodorotlenkiem

wapnia. Nazwij produkty tych reakcji.

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

13. 2 p. Podaj równanie dysocjacji jonowej kwasu mrówkowego i nazwij powstające jony.

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

14. 3 p. Zaprojektuj i opisz doświadczenie służące do odróżnienia kwasu stearynowego od kwasu

oleinowego. Wypisz potrzebne odczynniki, sprzęt, sposób wykonania doświadczenia i podaj

przewidywane efekty.

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa 2009 3

15. 4 p. Napisz równania reakcji estryfikacji kwasu octowego z alkoholem etylowym i kwasu

mrówkowego z alkoholem metylowym. Podaj nazwy produktów tych reakcji.

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

16*. Napisz równania reakcji otrzymywania: maślanu butylu, propionianu propylu, octanu oktylu.

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………