MEĐUNARODNI STANDARDI ZA MERENJE RADOVA U · PDF file• 32 Staklorezački radovi • 33 Molersko-farbarski radovi • 46 Izolaterski radovi • 47 Bravarski radovi • 48 Limarski

Građevinski fakultet u Beogradu

Katedra za upravljanaje projektima u građevinarstvu

MEĐUNARODNI STANDARDI ZA MERENJE

RADOVA U GRAĐEVINARSTVU

Asistent Marija Petrović

Predmetni nastavnik dr Dejan Marinković

Školska 2016/2017 1

STANDARDIZACIJA PREDMERA I PREDRAČUNA

Cilj standardizacije predmera i predračuna radova predstavlja

unapreĎenje faze formiranja ponude kao i procesa kontrole tokom

realizacije investicije.

Neophodni uslovi za standardizaciju su da postoji usvojen:

1. Standardni sistem klasifikacije radova, koji sadrži:

-sistem za univezalno grupisanje radova i

-sistem za univerzalno kodiranje radova

2. Standardni sistem merenja radova, koji podrazumeva:

-Definisanje što preciznijeg opisa za pozicije iz predmera

-Propisivanje odgovarajuće jedinice mere

-Definisanje pravila pri merenju radova

2

STANDARDI ZA MERENJE RADOVA

Međunarodni standardi

POMI

SMM7

CEED

.....

3

Domoća regulativa

Standardi i normativi rada u

graĎevinarstvu

DOMAĆI STANDARDI ZA MERENJE RADOVA

4

• KNJIGA 1

• Pripremni radovi na gradilištu

• Zemljani radovi

• 12 zidarski radovi

• 45 Prenos graĎevinskog materijala

•

• KNJIGA 2

• 14 Armirački radovi

• 15 Betonski radovi

• 16 Tesarski radovi

•

• KNJIGA 3

• 07 Montažni radovi

• 13 Krovopokrivački radovi

• 17 Fasaderski radovi i cevasta skela

• 18 Keramičarski radovi

• 19 Veštački mermer

• 20 Kamenorezački radovi

• 26 Teracerski radovi

• 28 Podopolagaćki radovi

• 32 Staklorezački radovi

• 33 Molersko-farbarski radovi

• 46 Izolaterski radovi

• 47 Bravarski radovi

• 48 Limarski radovi

• 49 Stolarski radovi

•

• KNJIGA 4

• 51 Vodovod

• 52 Kanalizacija

• 53 Sanitarija

• KNJGA 5

• b.n. Baza materijala

• b.n. Pripremni radovi

• b.n. Spoljna kanalizacija

• b.n. Vodovod

• b.n. Spoljni vodovod

• b.n. Kanalizacija

• b.n. Sanitarni ureĎaji

• b.n. Centralno grejanje

• b.n. Klimatizacija

• (b.n. – bez numeracije)

•

• KNJIGA 6

• 61 Grejanje

• 62 Klimatizacija

•

• KNJIGA 7

• b.n. Zemljani radovi

• b.n. Prednapregnuti beton

• b.n. Betonski mostovi

• b.n. Spoljni vodovod i kanalizacija

• b.n. Zasvedene skele

• b.n. Drveni mostovi i propusti

• 76 Metalni mostovi

• 78 Fundiranje

• 77 Drenažni i melioracioni radovi

• 81 Radovi u tunelima

• 82 Održavanje saobbraćajnica

• 83 Tucanički kolovozi

• 84 Kameni kolovozi

• 85 Bitumanski kolovozi

• 90 GraĎenje i održavanje gornjeg stroja železničkih pruga

• b.n. Prenos graĎevinskog materijala

PREDMER I PREDRAČUN RADOVA

5

DOMAĆI STANDARDI ZA MERENJE RADOVA

• Struktura prikazana kroz 7 knjiga

• Domaći standardi se odnose

isključivo na fazu graĎenja.

• Ne postoje smernice za izradu

standardne forme predmera i

predračuna.

• U fazi formiranja ponude, izvoĎač

radova se oslanja isključivo na

sopstveno iskustvo u izradi forme

predmera i predračuna.

• Struktura radne snage je prikazana

po kategorijam ( II –IX)

• Nedostatak instalaterskih radova.

PRAVILNIK POMI - Principles of Measurement

Međunarodni standard iz 1979 (UK)

Osnovni ciljevi primene ovog standarda su:

1. Standardno merenje količine radova u fazi pripreme tenderske

dokumentacije

2. Definisanje osnove za finansijsku kontrolu projekta, u skladu sa

uslovima ugovora

Sistem klasifikacije izvršen je po vrstama radova. U okviru svake

vrste radova definisane su grupe radova. Gruba podela radova

izvršena je na 16 vrsta, prema klasifikacijiameričkog CSI (Construction

Specifications Institute, 1992). U okviru svake vrste radova definisane

su grupe radova.

7

STRUKTURA POMI-a

• POMI standard za merenje radova sastoji se od sledećih poglavlja:

• GP –Opšti principi (General Principles),

• A –Opšti troškovi (General Requirements),

• B – Priprema i radovi u tlu (Site Work),

• C - Betonski radovi (Concrete Work),

• D - Zidarski radovi (Masonry),

• E –Metalna konstrukcija i bravarija (Metalwork),

• F –Tesarski i stolarski radovi (Woodwork),

• G -Termo i hidro zaštita (Thermal and Moisture Protection),

• H – Prozori i vrata (Doors and Windows),

• J – Završni radovi (Finishes),

• K – Detalji i pribor (Accessories)

• L –Tehnološka oprema (Equipment)

• M - Nameštaj i pokretna oprema (Furnishings),

• N - Specijalna gradnja (Special Construction),

• P - Sistemi unutrašnjeg transporta (Conveying Systems),

• Q -Mašinske instalacije (Mechanical Engineering Installations).

• R - Elektro instalacije (Electrical Engineering Installations)

8

UGOVOR

9

SPECIFIKACIJE

I CRTEŽI

P

O

M

I

PREDMER I PREDRAČUN

RADOVA

OPŠTI PRINCIPI

(SECTION GP - General principles)

1. Principles of measurement

2. Bills of quantities

3. Measurement

4. Items to be fully inclusive

5. Description of items

6. Work to be executed by a specialist nominated by the employer

7. Goods, materials or services to be provided by a merchant or

tradesman nominated by the employer

8. Work to be executed by a government or public authority

9. Dayworks

10. Contingencies

10

PRINCIPI MERENJA (Measurement)

• Količine za prikaz pozicija radova se daju u neto iznosu , u skladu sa specifikacijama bez obzira na tehnološke, manipulativne i druge gubitke .

• Sva merenja se zaokružuju na najbližih sledećih 10mm.

• Jedinice mere: linijski elementi – m’, površinski - m2, zapreminski - m3, težinski – kg.

• Nivo detaljnosti tehničkog opisa pozicije - Ukoliko je linijski element mora biti prikazan poprečni presek, oblik i obim. Ako govorimo o cevima mora biti naznačeno da li se radi o unutrašnjem ili spoljašnjem prečniku. Predmeti kod kojih se meri površina moraju imati tačno naznačenu debljinu i druge parametre koji mogu biti od koristi....Tehnički opis pozicije mora prikazati osnovne elemente.

• Otvori - Ukoliko nisu vece od 1m2 šupljine se ne odbijaju osim ako nisu po rubu (tj po obodu ili ivici). U slučaju otvora na ivicama elementa, njihove količine se uvek oduzimaju, bez obzira na veličinu.

• Radovi čiji elementi nisu prikazani na crtežima se prikazuju kroz pozicije sa približnim količinama ili kroz paušalni procenjeni iznos.

11

STRUKTURA TROŠKOVA POZICIJE

(Items to be fully inclusive)

Prikom procene potrebno je uzeti u ubzir sve troškove koji su neophodni za izvoĎenje date pozicije koji se moju javiti kao:

• Direktni troškovi: Radna snaga, materijal, roba, mehanizaija

• Indirektni troškovi: na gradilištu, van gradilišta (troškovimu sedištu firme)

• Profit firme

c= k*Ers+Emat+Emeh

c= (Ers+Emat+Emeh)*(1+ φ)

Prilikom procene treba uzeti u obzir napomene i podsetnike date u vezi sagledavanja skrivenih i pratećih troškova po pojedinim vrstama radova.

12

PODIZVOĐAČI (Specialist nominated )

• Rad podizvoĎača nominovanih od strane investitora se prikazuje

paušalno uključujući profit investitora.

• Ukoliko nominovani podizvoĎač koristi usluge glavnog izvoĎača, njegov

rad se prokazuje kroz posebne pozicije (administrativne usluge,

mehanizacija i slične usluge, pomoćni objekti, privremeni radovi, skela

utovar, istovar, itd).

DNEVNICE (Daywork)

Termin daywork kompatibilan sa FIDIC-ovim uslovima ugovaranja

Odnosi se na:

• NepredviĎene radove

• Viškove radova

Cilj: Realna procena budžeta od strane investitora.

13

REZERVNE SUME (Contingencies)

• Sistem Pomi ’’štiti’’ obe ugovorene strane uzimajući u obzir procene

troškova rezervne sume. Korišćenjem ovog buffer-a u novcu

prevazilazi se mogućnost pojave radova koji nisu sagledani tokom

formiranja procene, kao i sama nepreciznost procenitelja (quantity

surveyor).

• Quantity Surveyor (QS) – ekspert sa stručnim znanjem u oblasti

troškova i poznavanja ugovora. Jedan od zadataka može biti izrada

predmera i predračuna radova.

14

OPŠTI TROŠKOVI (General Requirements)

• U ovom delu standarda, navode se principi formiranja početnog poglavlja

u predmeru i predračunu. Ovo poglavlje obuhvata opšte (indirektne)

troškove koji proističu iz ugovornih obaveza izvoĎača. Tu se uspostavlja

puna veza izmeĎu ugovora, specifikacija i predmera I predračuna.

• Svi indirektni troškovi se ne moraju prikazati kroz posebne pozicije, već se

mogu grupisati i izraziti kroz paušalne iznose.

• Pojedini standardni troškovi (razrada detalja i kontrola kvaliteta nakon

ugradnje) mogu se obračunati kroz troškove odgovarajuće pozcije.

• Indirektni troškovi na gradilištu se prema POMI sagledavaju i

procenjuju kao posebne pozicije. To se radi na osnovu datih preporuka u

standardu.

• Indirektni troškovi u sedištu firme se ne iskazuju posebno i daju se u

procentualnom iznosu kao i profit i predstavljaju poslovnu tajnu firme.

• U sistemu merenja radova POMI, opštim (indirektnim) troškovima je

posvećena značajna pažnja. Nadoknada indirektnih troškova je u

praksi veoma čest predmet spora izmeĎu investitora i izvoĎača.

15

OPŠTI TROŠKOVI(General Requirements)

U okviru poglavlja A – opšti troškovi treba navesti sledeće:

• Restrikcije u radu

• Troškovi u pogledu organizacije rada i primene mera zaštite na

gradilištu

• Opšti troškovi u vezi mehanizovanog rada

• Troškovi obezbeĎenja uslova za rad na gradilištu investitora i

konsultanata

• Troškovi vezani za sopstvene potrebe organizacije gradilišta

• Privremeni radovi - iskazuju se kroz posebne pozicije rada

• Ostalo.

16


Restrikcije u radu: • Pristup i korišćenje gradilišta,

• Ograničenja u vezi sa radnim prostorom,

• Ograničenja u vezi sa radnim vremenom,

• Održavanje postojećih podzemnih i nadzemnih instalacija,

• Posebni zahtevi u pogledu prioriteta izvoĎenja ili primopredaje radova,

• Ostali slični zahtevi i ograničenja.

Troškovi u pogledu organizacije rada i primene mera zaštite na gradilištu: • Administracija gradilišta,

• Nadzor,

• Čuvanje gradilišta,

• Mere zaštite na radu,

• Transport radne snage.

17


Poznato je da obezbeĎenje mehanizacije za izvoĎenje radova, a posebno troškovi mobilizacije i demobilizacije, mogu odlučujuće da utiču na uspešnost angažovanja firme na projektu.

Zbog toga je predviĎeno da se kroz posebnu poziciju (ili pozicije) opišu Troškovi u vezi mehanizovanog rada izvoĎača sa navedenog aspekta:

• Mobilne mašine i ručni alat

• Skela

• Kranovi i druga oprema za vertikalni transport

• Gradilištni transport

• Specifična oprema i mehanizacija potrebna za odvijanje pojedinih vrsta radova.

18


Troškovi obezbeĎenja uslova za rad na gradilištu investitora i

konsultanata :

• Privremeni smeštaj na gradilištu (kancelarije, laboratorije itd. ,

zajedno sa grejanjem, osvetljenjem, nameštajem itd)

• Telefon sa troškovima korišćenja telefona

• Vozila

• Stručno osoblje (laboratorijsko osoblje, vozači i dr.)

• Oprema (laboratorijska, geodetska i sl.)

• Posebni zahtevi u pogledu formiranja i kontrole dinamike odvijanja

radova

• Bilo kakvi ostali zahtevi (gradilišna tabla, fotografisanje i sl.)

19


Troškovi vezani za sopstvene potrebe organizacije gradilišta:

• Privremeni smeštaj za radnike i ostali privremeni objekti na gradilištu

• (kancelarije, skladišta, sanitarni čvor,...)

• Privremena gradilišna ograda,

• Privremene saobraćajnice

• Privremena voda,

• Osvetljenje i el. energija za potrebe odvijanja radova

• Privremena telefonska instalacija i dr.

20


Kroz posebne pozicije iskazuju se prethodni radovi na gradilištu, za

koje se u sistemu POMI koristi izraz Temporary Works – “Privremeni

radovi”. Ovi radovi su striktno nabrojani:

• Diverzija saobraćaja,

• Pristupni putevi,

• Mostovi,

• Zagati,

• Pumpanje,

• Snižavanje nivoa podzemne vode,

• ObezbeĎenje komprimovanog vazduha za tunelske radove i dr.

21


Preporučuje se formiranje posebnih pozicija za sledeće pomoćne

radove, koji se u terminologiji POMI nazivaju Sundry Items:

• Testiranje materijala

• Testiranje radova

• Zaštita radova od klimatskih uticaja

• Uklanjanje otpadnogmaterijala i čišćenje

• Regulisanje saobraćaja

• Održavanje javnih i privatnih puteva

• “Sušenje” radova

• Kontrola buke i zagaĎenja

• Zakonske obaveze

22

PRIPREMA I RADOVI U TLU (SITE WORK)

• B1 Site exploration generally .

• B2 Trial

• B3 Boreholes (including pumping test wells

• B4 Site preparation

• B5 Demolitions and alterations

• B6 Shoring

• B7 Underpinning

• B8 Earthworks generally

• B9 Excavation

• B10 Dredging

• B11 Disposal

• B12 Filling

• B13 Piling generally

• B14 Driven piling

• B15 Bored piling

• B16 Sheet piling

• B17 Performance designed piling

• B18 Testing piling

• B19 Underground drainage

• B20 Paving and surfacing

• B21 Fencing

• B22 Landscaping

• B23 Railway work

• B24 Tunnel excavation

• B25 Tunnel linings

• B26 Tunnel support and stabilisation

23

ISKOP (Excavation)

• Najbitnije odrediti vrstu tla/kategoriju tla.

• Jedinica mere – zapreminski m3.

• Stepet rastresitosti materijala .

• Unutrašnji transport/manipulacija materijalom je uračunata u cenu.

• Neophodna kalkulacija obezbeĎenja temeljne jame.

• Izuzetak – Iskop rova za postavljanje instalacija (obračun po m’

rova). Ako drugačije nije naglašeno, zatrpavanje rova uračunato u

standardnu cenu pozicije Iskop rova.

24

KLASIFIKACIJA ISKOPA

• Oversite excavation to remove top soil, stating the average depth

• Excavation to reduce levels

• Excavation in cuttings

• Basement excavation

• Trench excavation to receive foundations, which shall include pile

caps and ground beams

• Pit excavation to receive foundation bases, stating the number

• Excavation for diaphragm walls, stating the width of the permanent

construction and the type of support fluid.

25

SKIDANJE POVRŠINSKOG SLOJA HUMUSA

(Oversite excavation to remove top soil, stating

the average depth)

26

ŠIROKI ISKOP (Excavation to reduce levels)

27

ISKOP ODSECANJEM (Excavation in cuttings)

28

ISKOP ZA AB DIJAFRAGME

29

BETONSKI RADOVI (CONCRETE WORK)

• Generally

• Poured concrete

• Reinforcement

• Shuttering

• Precast concrete

• Prestressed concrete

• Sundries

30

GENERALNO (Generally)

Armirani i nearmirani beton se moraju razdvojiti u predmeru i

predračunu.

Ukoliko nije posebno opisano na drugi način, smatra se da su sve

horizontalne betonske površine obraĎene ručnimnabijanjemi

ravnanjem.

Posebni zahtevi u pogledu ugradnje, kompaktiranja, negovanja ili bilo

kakvog posebnog tretmana betonamoraju se opisati.

Prilikom utvrĎivanja količina ne uzima se u obzir:

• zapremina armature, ankera,

• prodora, rupa, "dżepova" i sličnih praznina u betonumanjih od 1.00 m3, uz izuzetak jasno definisanih delova koji su posledica postojanja većih elemenatametalne konstrukcije

31

BETON LIVEN NA LICU MESTA (Poured concrete)

32

PREPORUČENA KLASIFIKACIJA ZA

BETONSKE RADOVE LIVENE NA LICU MESTA

• temelji, uključujući izolovane i kombinovane temelje;

• naglavnice šipova i temeljne grede;

• osnove od mršavog betona;

• posteljice za puteve i trotoare, sa ukazanom debljinom;

• oslonjene ploče, uključujući meĎuspratne konstrukcije, podeste,

krovne ploče i slično, sa ukazanom debljinom ploče;

• zidovi, uključujući pripadajuće stubove, sa ukazanom debljinom

zida;

• stubovi, gde treba uračunati i sva betoniranja čašica;

• grede (mereno ispod ploče), uključujući nadvratnike, natprozornike i

dobetoniranja metalnih greda;

• stepeništa, zajedno sa gazištima i stepenišnim gredama;

• zidovi - dijafragme;

• ostalo, po posebnoj klasifikaciji, pogodnoj za konkretni objekat

33

ARMATURA (Reinforcement)

34

OPŠTE SMERNICE ZA ARMIRAČKE RADOVE

• Linijska armatura se meri po težini (kg ili t) uz navoĎenje prečnika

šipki.

• Posebna analiza za armaturu različitih prečnika.

• Težina armature se meri neto, bez dodataka distncera, žica,

oslonaca i ostae metalne galanterije.

• Mrežasta armatura se meri površinski, bez sigurnosnih preklopa.

35

’’Skriveni troškovi’’

• Nabavka, čišćenje i eventualno zahtevana zaštita armature pre ili

posle ugradnje;

• Gubici usled sečenja, savijanja, preklapanja, obilażenja prepreka,

formiranja kuka i dodataka potrebnih za propisno sidrenje;

• Pravilna montaża armature i fiksiranje neophodnih distancera i

oslonaca u fazi montaże;

• Ugradnja pribora i dodataka koji ostaju zarobljeni u betonu, kao što

su żica za grejanje sveżeg betona u zimskom periodu, ankeri za

kačenje i vezu sa drugim pozicijama i slično.

36

PREFABRIKOVANI BETON (PRECAST CONCRETE)

37

OPŠTE SMERNICE

• Kalupi za prefabrikaciju predstavljaju troškovnu stavku koja je

uključena u trošak prefabrikovanog elementa.

• Prefabrikovani zidovi i ploče se prikazju po m2 površine.

• Konstruktivni elementi- stubovi, rožnjače i sl se prikazuju po

komadu.

• Gredi elementi (natpozornici, nadvratnici..) se prikazuju po m’.

38

PREDNAPREGNUTI BETON (Prestressed concrete)

39

OSNOVNE SMERNICE ZA PRORAČUN

• Radove u prednapregnutom betonu treba iskazati kroz posebnu

grupu pozicija.

• Prednapregnuti beton meri se po zapremini, uz preporučenu

klasifikaciju koja je analogna onoj datoj za beton liven na licu mesta.

• Armatura se meri po teżini, kako je to definisano u odgovarajućem

poglavlju. Żice za prednaprezanje i kablovi se takoĎe mere po teżini.

• Oplata se klasifikuje i meri u skladu sa odgovarajućim, ranije datim

poglavljem. Prilikom opisivanja oplate treba naglasiti da li se ona

formira za elemente koji se prednapreżu pre ili posle nanošenja

opterećenja.

40

ZIDARSKI RADOVI (Masonry)

41

STRUKTURA ZIDARSKIH RADOVA

Struktura zidarski radova:

• Generally

• Walls and piers

• Sills, etc.

• Reinforcement

Sva kosa zidanja, zidanja u nagibu, po krivolinijskim osnova ili armirani

zidovi treba da se prikažu odvojeno.

Obračun za zidarske radove po m2.

Za masivne zidove od opeke obračun po m3.

Lukovi, bordure od opeke, pragovi se prikazuju po m’.

42

ZAVRŠNI RADOVI (FINISHES)

1. Generally

2. Backgrounds

3. Finishings

4. Sundries

5. Suspended ceilings

6. DecorationS

7. Signwriting

43

PODLOGE (Backgrounds)

Osnovna podela:

• Pod

• Zid

• Plafon

Odvojen prikaz spoljašnjih i unutrašnjih podloga

ZAVRŠNA OBRADA (Finishings)

Gruba podela na:

• Podove uključujući podeste

• Zidove uključujući stubove

• Plafoni uključujući pripadajuće grede

• Stepeništa sa svim gazištima (bez ponje površine)

44

Documents

MEĐUNARODNI STANDARDI ZA MERENJE RADOVA U · PDF file• 32 Staklorezački radovi • 33 Molersko-farbarski radovi • 46 Izolaterski radovi • 47 Bravarski radovi • 48 Limarski