Zidarski radovi armirački radovi

MONTAŽNE KONSTRUKCIJE

12. Predavanje – Tehnologija građenja

Predmetni nastavnik Mr Jasmina Todorović, d.g.i

MONTAŽNE BETONSKE KONSTRUKCIJE

Montažne betonske konstrukcije

Pri izradi montažnih betonskih konstrukcija, betonski elementi se proizvode van mesta na komće se nalaziti u konstrukciji, a nakon očvršćavanja se ugrađuju – montiraju u projektovanipoložaj.

Prefabrikovani betonski elementi = betonski elementi proizvedeni za montažne betonskekonstrukcije. Mogu biti proizvedeni u:

fabrikama montažnih elemenata – pogonima za velikoserijsku proizvodnju trajnogkaraktera, sa visokim stepenom industrijalizacije proizvodnog procesa

pogonima za prefabrikaciju – pogonima privremenog karaktera za proizvodnju elemenatau manjim serijama, za potrebe nekoliko obližnjih gradilišta

na gradilištu – izrada krupnogabaritnih, masivnih nosača na gradilištu, u blizini mestamontaže, zbog nemogućnosti transporta takvog nosača sa druge lokacije, ali i nemogćnostiizvođenja u projektovanom položaju.

Posebnu pažnju treba obratiti na kapacitete nosivosti raspoloživih sredstava za transportelemenata od proizvodnog pogona / fabrike elemenata do gradilišta na kom se izvodi montaža.

Montažne betonske konstrukcije

Osnovne prednosti montažnog načina građenja betonskih konstrukcija:

Prefabrikovani nosači su proizvedeni u kontrolisanim fabričkim uslovima, u kvalitetnoj

oplati i sa ujednačeno visokim kvalitetom ugrađenog betona, uz visok nivo nege

Prilikom proizvodnje velikih serija prefabrikovanih elemenata oplate se češće koriste,

što dozvoljava veća ulaganja u kvalitet primenjene oplate i smanjuje uticaj cene oplate

na cenu gotovog proizvoda

Težnja da prefabrikovani elementi budu manjih dimenzija zbog lakše montaže dovodi

do primene materijala (čelika i betona) boljih mehaničkih karakteristika

Brzina rada je usklađena, odnosno proces proizvodnje je ritmičan, a efekat uigranostii

radne ekipe je uveliko iskorišćen

Rad je kontinualan jer ne zavisi od klimatskih uslova, odnosno nije sezonskog

karaktera

Izvođenje montažnih konstrukcija omogućava visok stepen paralelizacije i mali udeo

radova na samom gradilištu, što znatno skraćuje dužinu trajanja radova.

Prefabrikovana proizvodnja betonskih elemenata

Proces prefabrikovane proizvodnje betonskih elemenata – radne operacije:

a) Spravljanje betona – na posebnoj proizvodnoj liniji, u fabrici betona

b) Priprema kalupa – premazivanje metalnih kalupa sredstvima protiv slepljivanja betona

c) Postavljanje armature – proizvedene na posebnim proizvodnim linijama, u armiračkim pogonima

d) Punjenje kalupa betonom – unos betona pumpama za beton ili kiblama koje prenosi portalni kran

e) Zbijanje betona (sa završnom obradom površina) – najčešće primenom vibro-stolova ili nekog od posebnih postupaka ugradnje (vibro-presovanje, vibro-vakumiranje, vibro-valjanje, ekstrudiranje, centrifugiranje)

f) Ubrzano očvršćavanje betona – primena nekog od postupaka hidro-termalne obrade (zaparivanja)

g) Odležavanje betona u kalupima

h) Vađenje elemenata iz kalupa (uz eventualne popravke oštećenja)

i) Odlaganje elemenata na deponiju/skladište – elementi se prenose portalnim kranovima, viljuškarima

j) Vraćanje praznih kalupa na početak procesa.


Lančana tehnološka šema proizvodnje prefabrikovanih betonskih elemenata – sa

pokretnim kalupima; za manje, tipizirane betonske elemente, koji se izrađuju u relativno

velikim serijama; radnici ostaju na svojim radnim mestima, na koja stalno stižu novi kalupi

Lančano-agregatna – kalupi se kreću duž prave proizvodne linije bez prinudnog ritma,

odnosno trajanje radnih operacija nije vremenski ograničeno, a kalupi se s jednog na drugi

radni punkt prenose portalnim kranovima ili vuku lančanicima; proizvodna šema je pogodna

za manju serijsku proizvodnju, oprema i mašine nisu usko specijalizovani, pa je sistem

prilagodljiv i pogodan za brze izmene proizvodnog programa / asortimana

Konvejerska – kalupi se kreću u zatvorenoj proizvodnoj liniji (sa visinski ili kružno

promenljivom trajektorijom) u prinudnom ritmu diktiranom vremenom potrebnim za

izvođenje najduže operacije; kalupi se duž radnog punkta transportuju pokretnim trakama

ujednačenom brzinom; proizvodna šema je pogodna za velikoserijsku proizvodnju tipskih

elemenata, a mašine su visoko specijalizovane i nepogodne za izmenu proizvodnog

programa.


Štandna tehnološka šema proizvodnje prefabrikovanih betonskih elemenata – sa

stacionarnim kalupima; za velike, teške betonske elemente koji se izrađuju u

relativno malim serijama; radnici se smenjuju i obavljaju različite operacije na jednom

radnom mestu

Štandne na pistama – kalupi su postavljeni horizontalno, a proizvodna pista

zaprema veliku površinu i decentralizuje proizvodnju; najviše se primenjuju za

adheziono predhodno napregnute betonske elemente ( predhodno naprezanje

na stazi)

Štandne u baterijama – kasetni način proizvodnje – kalupi su postavljeni

vertikalno, jedan do drugog, u baterije za istovremenu proizvodnju 8-10 zidnih

panela, pri čemu su u kalupe ugrađeni uređajima za zaparivanje betona.


Skeletni sistem montažnih betonskih konstrukcija

Skeletni sistem – osnovni noseći elementi su stubovi i grede, najčešće raspoređeni u ortogonalne mreže; za pregrađivanje prostora se koriste elementi od različitih materijala, što omogućava veliku prilagodljivost lokalnim uslovima; u cilju prijema horiz. opterećenja (seizmika, vetar) izvode se ukrućenja zidnim platnima ili jezgrima; montažni elementi su malih dimenzija i težine, pa je montaža laka u poređenju s ostalim sistemima, ali je izvođenje radova znatno duže zbog velikog broja veza elemenata; najveća primena u izradi industrijskih objekata.

Skeletni sistem montažnih betonskih konstrukcija

Panelni sistem – osnovni noseći elementi su zidovi (paneli) i ploče, koji istovremeno i pregrađuju prostor; u zavisnosti od veličine nosača mogu biti sitno-panelni (manje pogodan zbog velikog broja veza) i krupno-panelni (noseći zidovi upravni na ravan fasade, sa promenljivom širinom polja), a paneli se još u procesu izrade u fabrici mogu dovesti do viskokog stepena finalizacije (ugrađene instalacije i sl.); montažni elementi su većih dimenzija (ne preteranih), pa je montaža srednje teška, a mali broj veza ubrzava izvođenje radova; najveća primena u izradi objekata stanogradnje.

Panelni sistem montažnih betonskih konstrukcija

Panelni sistem montažnih betonskih konstrukcija

Ćelijski sistem montažnih betonskih konstrukcija

Ćelijski (blokovski) sistem – prostorne forme koje nastajuukrupnjavanjem elemenata panelnog i skeletnog sistema u većemodularne blokove (pojedinačne prostorije, posebno sanitarne ikuhinjske kabine (jedinice ograđene sa svih strana)); montažakrupnih ćelija – blokova je teža nego kod ostalih sistema izahteva mehanizaciju velike nosivosti, ali je vreme izvođenjaradova na gradilištu najkraće; kod nas se retko primenjuje zbognefleksibilnosti pri oblikovanju rasporeda prostorija.

Ćelijski sistem montažnih betonskih konstrukcija

Veze prefabrikovanih betonskih elemenata

Veze prefabrikovanih betonskih elemenata – najosetljivija mesta montažnih betonskih konstrukcija.

Veze moraju preneti sve uticaje i dozvoliti ili sprečiti sva pomeranja koja se u spoju zahtevaju, a pri tome

moraju biti formirane tako da uzmu u obzir dozvoljena tolerantna odstupanja izvedenih od projektovanih

dimenzija montažnih elemenata.

Klasifikacija veza prema načinu formiranja spoja / primenjenim spojnim elementima:

Suve veze – veze ostvarene zavrtnjima, moždanicima, zavarivanjem, lepljenjem

– za preciznije izrađene elemente

– za formiranje zglobnih veza (dozvoljavaju obrtanje, ne prenose momente savijanja)

Mokre veze – veze ostvarene povezivanjem armature i dobetoniravanjem spoja

– za manje precizno izrađene elemente

– za formiranje krutih veza (ne dozvoljavaju obrtanje, prenose momente savijanja)


Pri naleganju dva betonska elementa jedan na drugi, vertikalna nosivost same veze zavisi od materijala koji

se postavlja na kontaktu između dva elementa – dozvoljeni pritisak na spoju je 1MPa za ter-papir, 2.5MPa

za sloj maltera i filc, 2-5MPa za gumu/neopren, 5-15MPa za armiranu gumu/neopren.

Krute veze betonskih elemenata (= prenose momente savijanja) moraju ostvariti kontinuitet armature koja kroz vezu prolazi. Kontinuitet se može ostvariti preko:

- preklopa armature

- injektiranja ankera u odgovarajućim rupama

- preklapanja armature petljama

- zavarivanjem armature ili čeličnih ploča

- prednaprezanjem

- mehaničkim armaturnim spojnicama.

- Ukoliko se u montažnoj vezi primenjuje zavarivanje čeličnih elemenata, mora se voditi računa da ne dođe do

pregrevanja okolnog betona, pa treba ostaviti dovoljno vremena za hlađenje betona, a mesto zavarivanja

šipki armature treba da je udaljeno bar 5Ø od ivice betona. Čelični elementi u vezi koji ostaju izloženi

delovanju atmosferilija moraju biti zaštićeni premazima protiv korozije.


Veze prefabrikovanih betonskih elemenata – skeletni sistem








Veze prefabrikovanih betonskih elemenata – panelni sistem



Prefabrikovane betonske konstrukcije




MONTAŽNE DRVENE KONSTRUKCIJE

Montažne drvene konstrukcije

Montažne drvene konstrukcije – konstrukcije od lameliranih drvenih elemenata koji se proizvode

u fabričkim postrojenjima, a na gradilištu montiraju - povezuju u konstrukcionu celinu.

Lamelirani drveni elementi – fabrički proizvedeni elementi nastali lepljenjem drvenih lamela –

tankih drvenih elemenata (dasaka, talpi), prema čijem međusobnom položaju u elementu imamo:

Lepljeno lamelirano drvo (LLD – GLT – Glulam) – kada su lamele paralelne u svim slojevima

– imaju veliku nosivost u podužnom pravcu, za linijske noseće elemente velikog raspona

Ukršteno lamelirano drvo (ULD – CLT) – kada su lamele u susednim slojevima upravne

jedna na drugu – manje nosivosti, za površinske elemente (zidove, međuspratne konstrukcije)

Prefabrikovana proizvodnja drvenih lameliranih elemenata

Lamelirani drveni elementi se proizvode od rezane drvne građe I klase, od uobičajenih vrsta

građevinskog drveta (četinari: najviše smreka, a onda i jela, bor, ariš; listari: najviše bukva,

takođe i hrast, jasen), najčešće kao homogeni proizvodi (od iste vrste drveta), mada se rade i

tzv. hibridni proizvodi (od smreke i bukve, npr). Debljine lamela su 10-40mm, širine 80-240mm, a

lamelirani element može biti stalnog ili promenljivog preseka, prav ili lučno promenljiv po dužini.

Za lepljenje lamela se koriste sintetički lepkovi na bazi fenol-formaldehida, rezorcin-

formaldehida (najčešće), melamin-formaldehida, urea-formaldehida i epoksi-smole. Primenjeni

lepkovi moraju imati čvrstoće veće od drveta, biti postojani na dejstvo vlage (i iz drveta i iz

spoljašnje sredine), gljivica i insekata, i biti nezapaljivi.


Šematski prikaz tehnološkog procesa proizvodnje lepljenih lameliranih elemenata


Tehnološki proces proizvodnje lepljenih lameliranih elemenata

1. skladištenje rezane građe na stovarištu neposredno uz proizvodnu halu;

2. razvrstavanje građe;

3. transport do sušare;

4. sušenje građe u sušarama;

5. podužna obrada i kontrola;

6. poprečno prerezivanje i izrada zupčastih spojeva;

7. priprema lepka;

8. lepljenje – formiranje lamela;

9. kondicioniranje lamela – odležavanje radi penetriranja lepka u drvo;

10. priprema presa;


Tehnološki proces proizvodnje lepljenih lameliranih elemenata

11. postavljanje lamela u prese;

12. stavljanje lamela pod pritisak;

13. kontrola pritiska;

14. odležavanje pod pritiskom i otpuštanje stezača;

15. kontrola tačnosti dimenzija;

16. transport do blanjalice i blanjanje laminata (hoblovanje);

17. kontrola kvaliteta lepljenja u laboratoriji nad epruvetama;

18. nanošenje zaštitnog sredstva;

19. krojenje na potrebnu meru;

20. priprema nosača za transport i uskladištenje.


Šematski prikaz faza tehnološkog procesa proizvodnje






Lepljeni lamelirani drveni elementi – formiranje oblika u presi


Lepljeni lamelirani drveni elementi


Lepljeni lamelirani drveni elementi

Montaža drvenih konstrukcija – spojevi elemenata

Montaža drvenih konstrukcija – spojevi elemenata





MONTAŽNE ČELIČNE KONSTRUKCIJE

Montažne čelične konstrukcije

Čelične konstrukcije su po svojoj prirodi montažne konstrukcije, jer se elementi proizvode u

fabričkim postrojenjima – radionicama (van gradilišta ili na gradilištu), a zatim se na licu mesta

povezuju – montiraju.






Documents

Zidarski radovi armirački radovi