Leksikon nepoznatih islamskih pojmova

8/14/2019 Leksikon nepoznatih islamskih pojmova

1/53

1

Abas ibn Abdul Mutalib (Arapski) amida Muhammeda a.s. kojeg je Poslanik a.s. jako cijenio.Preselio je u Medini 32 godine nakon hidre

Abasidi (Arapski) Abasidije, dinastija koja je od 750te do 1958e godine bila na elu hilafeta.

Abd (Arapski) rob (muki rod)

Abdest (Perzijski) ritualno pranje izloenih dijelova tijela, ruku, lica, stopala itd. A u cilju vrenjamolitve (namaza)

AbdudDar (Arapski) kurejijsko pleme

AbdurRahman ibn Auf(Arapski) ashab (drug) Muhameda a.s. koji je dolazio iz kurejijskeporodice Zuhra. Jedan je od prvih koji su primili islam a obradovan je i vijeu o sigurnom ulasku udenet. Nakon ubistva Omera ibn Hattaba, jedan je od estorice nominovanih za halifu. Preselio jena ahiret 32. godine nakon hidre.

AbdurRahman ibn Azhar (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je imao nadimak EbuDubeir. Uesnik je bitke na Hunejnu. Preselio je u vojnom sukobu nadomak Medine 63 godinenakon hidre.

AbdurRahman ibn Ebu Bekr (Arapski) sin od Muhammedovog a.s. druga Ebu Bekra, bratMuhammedove a.s. supruge Aie. Prisustvovao je skalapanju Hudejbijskog ugovora kao i vojnompohodu na Siriju. Preselio je 53 godine nakon hidre

AbdurRahman ibn Samurah (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. iji je nadimak bio EbuSaid. Islam je prihvatio pri oslobaanju Meke a i sam je uestvovao u vojnim pohodimamuslimanske vojske kada je ista oslobaala Kabul i Horasan. Preselio je u Basri 50 godina nakon

hidre

Abdullah ibn Abas (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je zbog svog poznavanja islama ihistorije bio izuzetno cijenjen meu savremenicima. Roen je u Meki a od Poslanika a.s. je preniomnogo hadisa. Pred kraj je ivota izgubio vid a preselio je u Taifu, 68 godina nakon hidre

Abdullah ibn Amr ibn As (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je teio izrazito skromnomivotu. Islam je primio prije svog oca Amra ibn Asa a imao je naviku da u bitkama koristi dvijesablje istovremeno. Muavija ga je jedno vrijeme imenovao namjesnikom Kufe a preselio je u Egiptu65 godina nakon hidre

Abdullah ibn Amr ibn Haram (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji se kao predstavniksvoje zajednice uestvovao na sastanku s Poslanikom a.s. u Akabi. Preselio je tokom bitke na Uhudutri godine nakon hidre. Prenosi se da su njegovo mrtvo tijelo meleci (aneli) prekrivali svojimkrilima

Abdullah ibn Dafer (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. iji je nadimak bio Ebu Dafer. On jebio prvo dijete roeno u zajednici izbjeglih muslimana u Abisiniji. U Medinu je doselio zajedno sasvojim ocem a javnosti je poznat i kao prenosilac mnogih hadisa


2/53

2

Abdullah ibn Da (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je pripadao plemenu Benu Asad.Preselio je tri godine nakon hidre u pohodu na Uhud

Abdullah ibn Ebu Aufa (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. iji je nadimak bio Ebu Muavija.Uestvovao je u sklapanju Hudejbijskog ugovora a ivio je u Medini do smrti Poslanika a.s. kadaodlazi za Kufu. Tu je i preselio na ahiret

Abdullah ibn Huzejfe el Sahmi (Arapski) jedan od prvih ljudi koji su primili islam. Emigrirao je uAbisiniju a potom u Medinu. Sudjelovao je u vojnom pohodu na Siriju a jedno je vrijeme proveo uzarobljenitvu kod Bizantinaca. Preselio je u Egiptu, 28 godina nakon hidre za vrijeme hilafetaOsmana ibn Afana.

Abdullah ibn Mesud ibn Gafil (Arapski) jedan od prvih osoba koje su primile islam i jedan oddesetorice ashaba (drugova) Muhammeda a.s. kojima je obean denet. Bio je vrlo uen a nije munedostajalo ni hrabrosti jer je uestvovao u svim bitkama kojima je prisustvovao i Poslanik a.s.Nakon Muhammedove a.s. smrti, administrirao je fnansije Kufe a na ahiret je preselio u Medini 32godine nakon hidre, tokom hilafeta Osmana ibn Afana

Abdullah ibn Mughafal (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. kojeg je Omer ibn Hattab poslao

meu neprosvijeene da im objanjava osnove islamskog uenja. Preselio je u Basri 57 godinanakon hidre

Abdullah ibn Muhammed (Arapski) sin Muhammeda a.s. i Hatide. Na ahiret je preselio kao dijete

Abdullah ibn Omer ibn Hattab (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je islam primio prijepunoljetstva. Emigrirao je iz Meke za Medinu zajedno sa svojim ocem Omerom ibn Hattabom i usvoje je vrijeme smatran jednim od najuenijih muslimana. Uestvovao je u oslobaanju Meke iEgipta a preselio je u Meki 73 godine nakon hidre

Abdullah ibn Osman (Arapski) sin Poslanikove a.s. kerke Rukaje i Osmana ibn Afana unukPoslanika a.s.

Abdullah ibn Ravahah (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je pripadao ensarijskomplemenu Hazred. Prisustvovao je sastanku Medinlija sa Poslanikom a.s. u mjestu Akaba a kao borac

je uestvovao u svim bitkama kojima je komandovao Resulullah a.s. Abdullah je preselio na ahiret 8godina nakon hidre tokom bitke pod imenom Muta.

Abdullah ibn Salam (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je u Medini odgajan kao Jevrej aislam je primio nakon Poslanikove a.s. selidbe iz Meke u Medinu. Uestvovao je u oslobaanjuJerusalima a na ahiret je preselio u Medini 43 godine nakon hidre

Abdullah ibn Umm Maktum (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. iz plemena Kurejija. Jedanod prvih muslimana koji su se prije Poslanika a.s. naselili u Medini. Preselio je 14 godina nakonhidre u sukobu na Kadisiji drei bajrak islama

Abdullah ibn Zamah (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s koji je ivio u Medini, od Poslanikaa.s. prenio mnogo hadisa a u istom gradu i preselio 35 godina nakon hidre

Abdullah ibn Zejd (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. s nadimkom Ebu Muhammed. ivio je


3/53

3

u Medini i on je ashab koji je u snu uo ezan u doba kada ezan jo uvijek nije bio praksa muslimana.Preselio je 32 godine poslije hidre

Abdullah ibn Zejd ibn Asim el Ensari (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je ubio lanogposlanika Musejlemu. Od Poslanika a.s. je prenio 48 hadisa a preselio je tokom borbenih dejstava 63godine poslije hidre

Abdullah ibn Zubejr (Arapski) sin Zubejra ibn Avama i Esme, kerke Ebu Bekra. Usetvovao fje ubrojnim vojnim pohodima muslimanske vojske u a sukobu Aie i Alija ibn Taliba podrao je Aiu.Poslije smrti Jezida ibn Muavije, Abdullah ibn Zubejr se proglaava halifom i za svoje sjedite uzimaMedinu. Vladao je devet godina dok ga u Meki nije ubio Hadad el Takafi. To se desilo 73 godinenakon hidre

Abrogacija u svjetlu islama, abrogacija je dokidanje odreenog propisa naknadno objavljenimpropisom

Abu Bakr (Arapski) Ebu Bekr (otac Bekrov), najbolji prijatelj Muhameda a.s. i prvi voa muslimananakon Poslanikove a.s. smrti.

Abu Hanifa (Arapski) Ebu Hanifa (otac Hanifa), pravnik iz Iraka koji je roen oko 700e godine a pokojem je najraireniji pravni pravac u okviru islamskog prava dobio pridjev 'hanefijski'.

Ad Drevni narod koji je ivio poslije poslanika Nuha a.s. Bili su prosperitetni, ali skloni zlu ineposlunosti Allahu d... Allah d. ih je stoga unitio putajui na njih snaan i razarajui zapadnivjetar

Adam (Adem) Prvi ovjek na zemlji i prvi boiji poslanik. Stvoren od zemlje a iz deneta (raja)izveden (zajedno sa suprugom Havom) zbog neposlunosti Stvoritelju.

Adb (Arapski) ime maa koji je pripadao Poslaniku a.s.

Adet (Arapski) navika, obiaj

Adi ibn Hatim (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je slovio za sposobnog daiju. Imao jenadimke Ebu Vehb i Ebu Tarif a bio je voa Tai plemena. Imao je vanu ulogu u prvim sukobima smurtedima (odmetnicima od vjere) a uestvovao je i u pohodu na Irak. Na ahiret je preselio u Kufi,68 godina nakon hidre

Adl (Arapski) pravda

Adil (Arapski) muko ime, pravedan

Aga (Turski) poglavar, voa, zemljoposjednik

Ahiret (Arapski) svijet u kojem e nakon Sudnjeg Dana boraviti due svih ljudi, mukaraca i ena(pogledati Dunjaluk)Ahkam pravilo. Prema islamskom zakonu, djelo moe biti obavezno (vadib), pohvaljeno


4/53

4

(mustehab), dozvoljeno (mubah), pokueno (mekruh) i zabranjeno (haram). Svako od ovih pravilajeste ahkam.

Ahmed Ime koje je Isa a.s. (Isus) upotrijebio najavljujui Muhameda a.s. U Kur'anu se kae : "Akada Isa, sin Merjemin, ree: "O sinovi Israilovi, ja sam vam Allahov poslanik da vam potvrdim prijemene objavljeni Tevrat i da vam donesem radosnu vijest o poslaniku ije je ime Ahmed koji eposlije mene doi" i kad im je on donio jasne dokaze, oni rekoe: "Ovo je prava vradbina!" (61.6)

Ahmed Gulam (Arapski) Mirza Gulam Ahmed, Indijac koji je za vrijeme britanske kolonijalneuprave nad Indijom, propagirao niz heretikih ideja, neke od njih su tvrdnja da je on utjelovljenjeIse a.s. (Isusa) i Mehdija.

Ahmedije sekta koja je svojim slijedjenjem Ahmeda Gulama izala van okvira islama.

Ahzab (Arapski) saveznici. Kur'anska sura broj 33 nosi naziv 'Ahzab'

Aia (Aja) (Arapski) ensko ime, Poslanikova a.s. ena, kerka Ebu Bekr

Ajet (Arapski) znak, dokaz, objava, redak Kur'ana

Ajetul Kursija (Arapski) Ajet Prijestolja, nalazi se pod rednim brojem 255 u drugoj po reduKur'anskoj suri Bekare (Krava)

Aja bint Ebi Bekr (Arapski) supruga Muhammeda a.s. koju je Poslanik a.s. oenio dvije godinenakon hidre. Ona je bila jedina djevica meu njegovim suprugama i prenijela je veliki broj hadisa.Smatra se najuenijom enom tog vremena. Na ahiret je preselila u Medini 58 godina nakon hidre aukopana je u mezarju Bakije.

Akbar (Ekber) (Arapski) najvei

Aka (Turski) prva kovanica Osmanlijskog carstva

Akida (akaid) (Arapski) vjerovanje, uenje, dogma

Akika (Arapski) klanje jedne ili dvije ovce nakon roenja djeteta.

Akindija (Turski) neredoviti konjanici u sastavu vojske Osmanlijskog hilafeta koji su djelovaligerilskom taktikom a bili plaeni onim to zarobe.

Akl (Arapski) um, razum, inteligencija

Akra ibn Habis (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je primio islam tokom posjetedelegacije njegovog plemena Poslaniku a.s. Pratio je Halida ibn Velida u bitkama a u borbi je ipreselio 31 godinu nakon hidre

Ala ibn el Hadremi (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. kojeg je Poslanik a.s. postavio za


5/53

5

namjesnika Bahreina gdje je predvodio pohode protiv otpadnikih grupacija. Njega se smatra prvimmuslimanskim pomorskim zapovjednikom

Ali ibn el As (Arapski) sin najstarije Poslanikove kerke Zejneb. Na ahiret je preselio jo udjetinjstvu

Ali ibn Talib (Arapski) bio je roak i zet Muhammedu a.s. a nakon smrti Osmana ibn Afana i halifa

islamske drave. Poznat po svojoj hrabrosti, uestvovao je u svim vanijim bitkama kao to su Bedr,Uhud, Hendek i Hunejn.

Allahjedno od Boijih imena

Alaj (tur.) gomila, velika mnoina

Alhamijado (Arapski) izvorno nastala u muslimanskoj paniji, alhamijado knjievnost obuhvata svadjela napisana arapskim pismom ali na jezicima koji nisu arapski.

Ali (Arapski) muko ime, roak i zet Muhameda a.s. etvrti po redu halifa (voa muslimana) nakonPoslanika a.s.

Alim (Arapski) uenjak, naunik

Ama (Arapski) ropkinja

Amanet pogledati 'Emanet'

Amar ibn Jasir (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je meu prvima primio islam. On injegova su porodica pretrpili mnogo nepravde i nasilja od strane plemena Benu Mahzum a zbogsvoje pripadnosti islamu. Otac mu je podlegao muenju a majku mu je ubio Ebu Dehl. Emigrirao jeza Abisiniju ali se vratio i doselio u Medinu. Pokazao je izuzetnu hrabrost u bitkama na Bedru iHendeku a preselio je 37 godina nakon hidre u bitki na Sifinu

Amin usliaj, (primi nae molitve)

Amina (Arapski) ensko ime, majka Muhameda a.s.

Amir ibn Fuhaira (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. iz plemena Azd. Jedna od prvhi osobakoje su primile islam. Njegovo se ime spominje u knjigama koje opisuju velike bitke a preselio je uokraju kod bunara Mauna.

Amir ibn Rebiah (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je nakon ranog primanja islamaemigrirao za Abisiniju a potom za Medinu. Uestvovao je u bitki na Bedru i svim bitkama koje su sedesile nakon bitke na Bedru a u kojima je uestvovao i sam Poslanik a.s. Halifa Osman ibn Afan ga

je postavio za namjesnika Medina kada je odlazio na had. Amir je preselio 35 godina nakon hidre

Amr ibn As (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je slovio za velikog vojskovou, izmeu


6/53

6

ostalog i zbog uspjenog vojnog pohoda na Egipat. Preselio je u Kairu 43 godine nakon hidre

Amr ibn Damuh (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je bio jedan od voa Ensarija(pogledati Ensarije). Poslanik a.s. ga je imenovao voom plemena Benu Seleme a preselio je 3godine nakon hidre u bitki na Uhudu

Amr ibn Mad Jekrib (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je primio islam devete godine po

hidri. Nakon Poslanikovog a.s. preseljenja na ahiret, Amr postaje otpadnik od islama (murted) alise nedugo potom kaje i vraa u okrilje islama. Uestvovao je u bitkama Jermuk (gdje je izgubio vidna jedno oko) , Kadisija a preselio je tokom bitke Nihavand 21 godinu poslije hidre

Amr ibn Umeje (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s., poznat po svojoj hrabrosti. Islam jeprihvatio tek nakon bitke na Uhudu a u samoj bitki je kao i u bitki na Bedru uestvovao u redovimamurika (politeista). Od Poslanika a.s. je prenio 20 hadisa a preselio je za vrijeme vladavine Muavijeibn ebu Sufjana, 55 godina nakon hidre.

Anas ibn Malik (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je pripadao ensarijskom plemenuHazred. Opsluivao je Poslanika a.s. i uestvovao je u vojnim pohodima muslimanske vojske.Prenio je veliki broj hadisa a ivio u Basri gdje je i preselio 93 godine nakon hidre

Andaluzija (Arapski) GaziratalAndalus dio Iberijskog poluotoka koji je bio u okrilju islamske drave.Dananja juna pokrajina panije koja je nazvana 'Andaluzija' zauzima daleko manju povrinu odAndaluzije kakvom je bila pod kontrolom muslimana.

Ansar (Ensar) (Arapski) pomonik, 'Ensarijama' se nazivaju itelji Medine koji su prihvatili ipomagali Muhameda a.s. nakon njegova naputanja Meke.

Arabeska (Arapski) geometrijska, biljkovita ili kaligrafska ornamentacija. Poto je u islamuzabranjeno vizualno prikazivanje likova, kvaliteta arabeske kao umjetnikog medija naroito dolazi

do izraaja

Arabija podruje arapskog poluostrva.

Arap osoba iji je maternji jezik arapski jezik osoba s arapskog poluostrva

Arapska Liga organizacija veine drava Bliskog Istoka i sjevrene Afrike

Arefat brdo nedaleko od Meke. Posjeta Arefatu je sastavni dio hada.

Asasini od arapske rijei 'haain' tj. onaj koji konzumira hai oznaava pripadnika ekstremneiitske sekte ije je djelovanje bilo izraeno tokom krstakih pohoda na zemlje islama. Atentatima surjeavali nesuglasice s neistomiljenicima a eliminisani su od strane Mameluka.

Asker (Turski) vojnik, borac

Asket onaj koji se potpuno odrie materijalne imovine s ciljem duhovnog razvojaAsr (Arapski) dio dana. Poslijepodnevno vrijeme za namaz (molitvu). Ikindija.


7/53

7

Aura (Jevmu Aura) deseti dan mjeseca Muharema. Postiti taj dan je sunnet (praksa Muhamedaa.s.). Ibn Katade prenosi : 'Upitan je Poslanik sallallahu alejhi ve sellem o postu desetog dana umjesecu Muharemu pa je rekao: "On je iskup (manjih grijeha) za proslu godinu".'

Ataturk Mustafa Kemal Ataturk (18811938), nacionalistiki voa turskog naroda koji jesekularizirao tursko dravno ureenje.

Aulak (Arapski) ime maa koji je pripadao Halidu ibn Velidu

Avret (Arapski) dio tijela kod ene ili mukarca koji se mora sakriti (osim pred onima pred kojima jedozvoljeno otkrivanje)

Azab (Arapski) muka, muenje (tur.) neoenjen mukarac ili neudata ena

Azhar damija i velika kola u Kairu (Egipat)


8/53

8

Badana (Arapski) (mnoina: budn) kamila, krava ili vo, kojeg su hodoasnici Svetom hramu uMekki pripremili za rtvovanje

Badhak (Arapski) Vrsta alkoholnog pia koje se pripravlja od groa.

Bahrein (Arapski) otoni emirat u Perzijskom zaljevu. Vie o Bahreinu pogledati u sekciji erdan

Bajram muslimanski praznik vidi Kurban Bajram, Ramazanski Bajram

Baki (Bakije) (Arapski) mezarje za stanovnike Medine na kojem je ukopano mnogo ashabaMuhameda a.s.

Balam (Arapski) vo, bik

Banglade republika u junoj Aziji. Jedna od drava sa najveim brojem muslimanskogstanovnitva. Vie o Bangladeu pogledati u sekciji erdan

Batar (Arapski) ime maa koji je pripadao Poslaniku a.s.

Bara ibn Azib (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je pripadao plemenu Hazred.Uestvovao je u pohodu na Perziju a u prvim unutarmuslimanskim je sukobima podravao Alija ibnTaliba. Bara je ivio u Kufi a preselio je 71 godinu nakon hidre

BarakAllah (Arapski) 'Allah te blagoslovio', uzreica

Barrah (Arapski) poboan

BaiBozuk (Turski) izraz koji znai bez voe, neovisan. Izvorno se koristio za mukarcemuslimane koji nisu pridrueni ni jednom vojnom redu da bi izraz s vremenom znaio civilni te sucivili dobrovoljci u vojnim phodima zvani i bai bozuk askeri

Batanci (Batanijci) (Arapski) odreene grupacije koje vjeruju da Kuran ima vanjsko i skrivenoznaenje

Batil (Arapski) poniteno

Bazar (perz.) trgovaki centar

Bedel zamjena, substitucija

Bedr (Arapski) Mjesto koje se nalazi oko 150 km juno od grada Medine. Na ovom se mjestuodrala prva velika bitka u historiji islama, a sukobili su se muslimanska vojska predvoenaPoslanikom s.a.v.s. i mnogoboci iz plemena Kurej. Bitka je okonana velikom pobjedommuslimana.


9/53

9

Beg (Bej) (Turski) titula ije znaenje varira od drutva u kojem je koritena voa, zapovjednik,gospodin, plemeniti

Beglerbeg (Turski) beg begova (pogledati Beg)

Behira (Arapski) enka kamile koje su predislamski Arapi posveivali bogovima i putali daneomentano pasu

Beja (Bejat) (Arapski) Obeanje, zakletva koju stanovnitvo daje imamu ili muslimanskom vladaruu kojem mu se obavezuju na poslunost u skladu sa islamskim propisima

Bejheki (Arapski) Jedan od priznatih muhadisa (pogledati Muhadis)

Bejtullah (Arapski) Allahova kua, uestao naziv za damiju i mjesto u kojem se vre muslimanskiobredi 'beit' u doslovnom prevodu znaci kua

Bejt ul Makdis (Arapski) uvena damija u Jerusalemu, koja je istaknuta kao tree sveto mjesto po

vanosti. Na prvom mjestu je ElMesdid ElHaram u Mekki, a na drugom Poslanikova s.a.v.s. damijau Medini.

Bejt ul Midres (Arapski) mjesto u Medini, ranije je ovo mjesto bilo jevrejski centar

Bektaije iitska sekta koja javno nastupa pod platom sufizma a koja je sauvala mnogopredislamskih i heretikih elemenata. Njihov odnos prema islamu je obiljeen zanemarivanjemislamskih dunosti, kao to je obavezna molitva.

Bekare (Arapski) Krava, druga po redu sura u Kuranu se zove Bekare

Beledija (Turski) optina, izraz koji je tokom tanzimat reforme nametnut da se oznai optinskaustanova evropskog tipa, nasuprot tada postojeim formama gradske organizacije.

Benu El Asfar (Arapski) Bizantinci

Berat (Turski) rije arapskog porijekla koja je u vrijeme hilafeta oznaavala odreeni tip naredbekoju je izdavao sultan.

Berberi skup plemena koja naseljavaju podruje sjeverne Afrike a koja su u tijelu muslimanaizolovanim nainom ureenja zajednice, sauvala svoj etniki identitet

Bereket (Arapski) boiji blagoslov koji rezultira materijalnim ili duevnim obiljem

Bida, Bidat (Arapski) pogrena ili bilo koja novouvedena praksa u ibadet ili vjeru uopte.

Bilal ibn Rebah (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. Bilal je bio crnac iz Abisinije koji je bio uropstvu i zbog primanja islama podvrgnut mukama. Ebu Bekr es Sidik ga je oslobodio ropstva


10/53

10

plativi za njegovu slobodu. Bilal je bio uz Poslanika a.s. a pratio ga je i u svim bitkama koje jePoslanik a.s. vodio. Poznat je po nazivu Poslanikov mujezin a Muhammed a.s. ga je pobratimio saEbu Ubejde ibn Derehom. Preselio je u pohodu na Siriju 20 godina nakon hidre

Binbaa (tur.) oficir koji pod svojom komandom ima hiljadu vojnika oficirski in u osmanlijskojvojsci hilafeta

Bint Labin (Arapski) dvogodinja kamila, enka

Bint Makhad (Arapski) jednogodinja kamila, enka

Birgevi (Birgivi, Birgili.) Mehmed Ibn Pir Ali, turski uenjak. Roen u Balikesiru god. 1522. Poznatje po svom beskompromisnom stavu prema inovacijama u vjeri a zbog njegovog ukazivanja nagreke vladara, poreen je i sa Ibn Tejmijom. Risale, koje je posvetio injenici da je haram(zabranjeno) pouavati Kuran za platu ili prihvatiti plaanje za ma koji in pobonosti, dovelo ga jeu spor sa uenim ljudima njegovog doba.

Biruni (Al Hvarizmi.) Ebu Rejhan Muhammed Ibn Ahmed Al Biruni, jedan od najveih uenjaka

islamske istorije. Roen je god. 973 u glavnom gradu Hvarizma, podruje delte Amu Darje. Upuenu matematiku, astronomiju, fiziku , on se isticao i kao zemljopisac i historiar.

Bismila (Bismillah) (Arapski) 'u ime Boga' formula koju muslimani izgovaraju kada zapoinjudozvoljene ili nareene radnje

Bostan (perz.) vrt, bata

Buad (Arapski) mjesto oko dvije milje udaljeno od Medine na kojem se u predislamsko vrijemeodrala bitka izmeu ensarijskih plemena ElEvs i ElHazred

Buhari (Buharija) uenjak koji je skupljao predaje iz Muhamedovog a.s. ivota. Njegova zbirka nakojoj je radio 16 godina, sadri 7.397 predaja.

Buljuk (tur.) dio, sekcija, grupa

Burak (Arapski) ivotinja manja od magarca, a vea od konja, na kojoj je Poslanik s.a.v.s. obavioMirad (uzdignue na nebo)

Burda, Burd (Arapski) crna, etvrtasta, uska vunena tkanina koja se danju koristila kao ogrta anou kao pokriva

Burejde ibn Husajb (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. iji je nadimak bio Ebu Sahl. ivio jeu Medini i Basri a preselio je tokom vojnog pohoda na Horasan, 63 godine nakon hidre

Burnus (Arapski) ogrta sa kapuljaom


11/53

11

Burud (Arapski) mnoina od rijei 'Barid' , a znai esnaest farsekha (Farsekh udaljenost od trimilje)


12/53

12

au (tur.) podoficirski in u osmanlijskoj vojsci hilafeta koji odgovara inu narednika u europskommodelu vojnog ureenja.

elebi (tur.) pisar, pjesnik, uenjak, kolovana osoba, ita

ift (tur.) par rije je takoe upotrebljavana za oznaavanje povrine koja moe biti obraena s parom volova (60150 dunuma)

iftresmi (tur.) porez u osmanlijskom ureenju hilafeta koji jeplaao svaki muslimanski seljak akoji posjeduje jedan ift

iftlik (tur.) izraz koji se koristio za poljoprivredno dobro. U bosanskom jeziku je rije preinaena uitluk, ifluk

ista braa (Ihvan es Safaa) ogranak sekte Ismailija koje je poelo s djelovanjem jo u desetomvijeku gregorijanskog kalendara. Priznavali su ispravnost svih religija i filozofija te u svoja uenjausvajali dosta elemenata grke filozofije kao i idovskog i kranskog uenja.

itluk (tur.) pogledati iftlik


13/53

13

DarulAhd (Arapski) zemlja pogodbe zemlja nagodbe, zemlja dogovora. Administrativna jedinicakoja je sklopila ugovor sa hilafetom. DarulAhd u zamjenu za harad od islamske drave dobijagarancije za bezbjednost te zemlje kao i samostalnost njihove uprave. Sama ideja je osporavana odstrane Ebu Hanife koji je tvrdio da odreeno podruje moe biti samo DarulIslam (zemlja islama) iliDarulHarb (zemlja rata) dok imam afi na osnovu tadanjeg postojanja tako opisanihadministrativnih jedinica ipak opravdava upotrebu termina DarulAhd.

DarulHarb (Arapski) zemlja rata podruje izloeno borbenim dejstvima podruje u kojem se

muslimanima ne sudi erijatom te u kojem muslimani nemaju adekvatnu zatitu

DarulIslam (Arapski) teritorijalna cjelina na kojoj vlada islamski zakon

Dari (Arapski) gorka, bodljikava biljka u dehenemu (paklu) koja e biti hrana stanovnicimadehenema

Davud (Arapski) muko ime, ime boijeg poslanika koji je praktikovao postiti svaki drugi dan.Njemu je objavljen Zebur (Psalmi).

Dedal (Arapski) bie koje e pred Smak svijeta u zabludu odvesti ogroman broj ljudi. Imae samojedno oko a na elu e mu iskreni vjernici moi proitati rije nevjernik. Bie ubijen od strane Isea.s. (Isusa).

Defter (Arapski) saiveni ili spojeni svezak registar raunska knjiga ili knjiga za prepisku uupravnim slubama

Defterihakani skup registara u kojima su tokom osmanlijskog perioda hilafeta zabiljeeni rezultatipopisa vrenih od poetka 17 vijeka svakih 30 ili 40 godina

Defterdar (tur.) uvar deftera finansijski funkcioner

Dej (tur.) namjesnici postavljeni od strane halifa osmanlijskog doba a u regijama Tunisa i Alira

Deli (tur.) turski pridjev lud, bez glave, hrabar, estok

Dervi musliman koji se kroz osamljivanje ili pripadnost jednom od sufijskih tarikata eli pribliitiuzvienom Stvoritelju.

Dihja el Kalbi (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. kojem je Poslanik a.s. povjerio porukubizantijskom caru Cezaru. Preselio je za vrijeme hilafeta Muavije ibn Sufjana, 45 godina nakonhidre

Din (Arapski) vjera, simbioza religije i praktinog ivota

Divan (Arapski) popis, protocol, zbirka (u knjievnom smislu zbirka poezije ili proze)

DivaniHumajun vijee u administraciji osmanlijskog ureenja hilafeta a koje je do 17. vijeka


14/53

14

gregorijanskog kalendara bilo sredinje tijelo uprave u dravi

Dova (Arapski) molba upuena Stvoritelju

Druzi (Arapski) jednina Druz sekta iji pripadnici naseljavaju dijelove Sirije, Libana i Palestine.Svojim uenjem o estom fatimidijskom imamu ElHakimu, za kojeg smatraju da je otjelovljenjenajvieg bia, te da se samo spoznajom istog moe doi do ljudskog oienja, Druzi izlaze daleko iz

okvira islamskog uenja.


15/53

15

Dabir ibn Abdullah (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. iji je nadimak bio Ebu Abdullah.Pred kraj svog ivota potpuno je oslijepio ali je ipak od Poslanika a.s. prenio vie hadisa. ivio je uMedini a preselio je 78 godina nakon hidre

Dabir ibn Samurah (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s., sin Halide bint Ebi Vekas. Preselioje u Kufi 74 godine nakon hidre

Dabrija (Arapski) sekta koja zastupa heretiko vjerovanje po kojem ovjek nema slobodu izbora

Dafer ibn ebu Talib (Arapski) roak Muhammeda a.s. je bio jedan od prvih koji su primili islam.Emigrirao je za Abisiniju i tamo irio islam. Tokom bitke pod imenom Muta nosio je zastavu islamaali su mu neprijatelji odsjekli obje ruke. Dafer je tada amputiranim rukama pritiskao zastavu uzsvoja prsa pokuavajui istu odrati uspravnom. Podlegao je nakon to je zadobio preko 80 rana. Tose desilo osam godina po hidri

Dahilijet (Arapski) rije koja se najee upotrebljava za period prije objave Kurana. Tako su uvrijeme dahilijeta Arapi novoroenu ensku djecu ivu zakopavali i taj se primjer koristi kao primjerdahilijeta. Sama rije dolazi od termina dehl to na arapskom znai neznanje. Tako bi dahilijetoznaavao vrijeme neznanja

Daiz (Arapski) dozvoljeno dok rije mubah oznaava dozvoljene radnje za koje se nee bitinagraen niti kanjen, daiz oznaava sve dozvoljene radnje bile one vadib (obavezne), mendub(preporuene) ili mekruh (pokuene)

Damija (Arapski) za razliku od rijei mesdid (masgid) koja oznaava svaki objekat u kojem seredovno obavlja namaz (pogledati namaz), rije damija se koristi za objekte namjenski graeneza taj vjerski in a koje u svom sklopu imaju u minaret (munaru).

Debrail (Arapski) Dibril (kod krana Gabrijel, kod hriana Gavrilo) melek/aneo koji je

poslanicima od Boga prenosio objavu

Dehenem (Arapski) pakao, mjesto u kojem e nakon Sudnjeg dana zavriti oni na koje se zbogsvojih nedjela zasluili kaznu

DejbiHumajun (tur.) privatna riznica halifa iz osmanlijskog doba.

Demat (Arapski) skupina vjernika dok se rije ummet odnosi na sve muslimane, termin dematmoe oznaavati nekoliko domainstava koji gravitiraju oko jedne damije kao i grupe vjernika kojise okupljaju oko zajednikih interesnih sfera

Denabe (Arapski) stanje neistoe tijela uzrokovano polnim odnosom. Osoba koje se nalazi utom stanju se naziva dunupom (dunubom) i istou tijela ponovo moe postii samo kupanjem(gusulom) ili u nedostatku vode tejemmumom.

Denaza (Arapski) rije dolazi iz korijena gnz to znai pokriti a koristi se za pogrebni obred.

Denet (Arapski) rajski vrt mjesto kojim e nakon Sudnjeg dana vjernici biti nagraeni


16/53

16

Devher (Arapski) supstancija muko ime (ensko Devhera)

Dezira (Arapski) geografsko podruje izmeu rijeka Tigrisa i Eufrata

Dihad (Arapski) borba s ciljem pridobijanja Allahovog zadovoljstva

Din (Arapski) svjesna bia nevidljiva ljudskom oku. Jedu, piju i razmnoavaju se. Kao i ljudi, biepozvani na odgovornost za svoja djela i uvjerenja.

Dizja (Arapski) porez koji plaa nemuslimansko stanovnitvo islamske drave. Ovaj su porezduni plaati samo odrasli mukarci koji su duhom i tijelom sposobni, te imaju od ega plaati.ene, djeca i starci su izuzeti od obaveze plaanja. Minimalni iznos je bio jedan dinar a imuniji suplaali i po etiri dinara.

Dubejr ibn Mutim (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. iz plemena Kurejija. Islam je primioprije oslobaanja Meke a preselio je 57 godina nakon hidre

Duma (Arapski jevm el duma ) opti skup (dan opteg skupa) zajednika molitva (namaz) kojase odrava svakog petka umjesto uobiajenog podne namaza

Dundub el Alaki (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. iji je nadimak bio Ebu Abdullah. ivioje u Kufi i Basri a od Poslanika a.s. je prenio veliki broj hadisa. Preselio je 64 godine nakon hidre

Duvejrijah bint ebi Sufjan (Arapski) savremenica Muhammeda a.s. koja se isticala svojomhrabrou i odvanou. Uestovala je u vie bitaka pod zastavom islama. Na ahiret je preselila 54godine nakon hidre

Duvejrijah bint el Haris (Arapski) supruga Poslanika a.s. Njeno je pravo ime bilo Burah bint elHaris a zarobljena je u bitci protiv plemenu Benu Mustalik te dodijeljena Sabitu ibn Kajsu. Od Sabita

je traila da prihvati novac za njenu slobodu a kada je on prihvatio ona se za otkupninu obratilaPoslaniku a.s. Muhammed a.s. ju je naknadno oenio. Preselila je 56 godina nakon hidre

Duz (Arapski) dio, djeli


17/53

17

Ebu Beir el Ensari (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je poznat po velikom brojuhadisa koje prenosi od Poslanika a.s. Fatalno je ranjen u borbenim dejstvima 63 godine poslijehidre

Ebu Bekr Es Sidik (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. ije je pravo ime bilo Abdullah ibnOsman. Bio je prvi mukarac da prihvati islam a bio je uz Poslanika a.s. prije i poslije hidre.Podvrgnut je maltretiranju od strane politeistiki raspoloenih Kurejija ali nije tedio sebe ni svojasredstva kada je dobrobit muslimanske zajednice bila u pitanju. Nakon preseljenja Poslanika a.s.,

bio je autoritativna figura koja je energinim mjerama ouvala jedinstvo muslimanskog tijela. Bio jeprvi halifa a na ahiret je preselio 13 godina nakon hidre

Ebu Bekre (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. iz Taifa. Od Poslanika a.s. je prenio 132hadisa. Preselio je u Basri 52 godine nakon hidre

Ebu Berzeh (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. ije je pravo ime bilo Nedlah ibn Ubejd.Prenio je 46 hadisa a ivio u Medini i Basri. Na ahiret je preselio 65 godina nakon hidre

Ebu Burda el Ensari (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je uestvovao u bitci na Bedru.Preselio je na ahiret 41 godinu nakon hidre

Ebu Dar el Gafari (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je meu prvima primio islam. Bioje poznat po svojoj skromnosti i bogobojaznosti. Odrekao se idolatrije, alkohola i kocke prije dolaskaObjave. Bio je prisutan pri oslobaanju Jerusalima a preselio je 32 godine nakon hidre

Ebu Darda (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. ije je pravo ime bilo Uvaimir ibn Malik. Bio jeiz plemena Hazred i od Poslanika a.s. je prenio veliki broj hadisa. Muhammed a.s. ga je pobratimiosa Selmanom el Farisijem. Vrio je dunost kadije u Damasku a preselio je 32 godine nakon hidre

Ebu Dudanah el Ansari (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. Uestvovao je u bitki na Bedru

a imao je kljunu ulogu u elminaciji murteda Musejleme. Preselio je 11 godina nakon hidre

Ebu Duhejfe (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. ije je pravo ime bilo Vehb ibn Abdullah. Aliibn Talib ga je postavio za ministra finansija a preselio je 74 godine nakon hidre

Ebu Ejub el Ensari (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je bio iz ensarijskog plemenaHazred. Kada je Poslanik a.s. napustio Meku, Ebu Ejub ga je ugostio u svojoj kui u Medini.Uestvovao je u svmi vojnim operacijama pod komandom Poslanika a.s. a preselio je pri opsadiCarigrada (Istambula), 52 godine nakon hidre

Ebu Hurejre (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. ije je pravo ime bilo Abdur Rahman ibnSahr. Islam je primio sedam godina nakon hidre a iste je godine uestvovao u pohodu na Hajber.Smatran je jednim od uenijih ashaba a Omer ibn Hatab ga je jedno vrijeme postavio i zanamjesnika Bahreina.

Ebu Huzejfe ibn Utbe (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je pripadao plemenu Kurejijai uestvovao u Dvije migracije (u Abisiniju i Medinu). Uestvovao je u bitki na Bedru a i preselio jeborei se pod zastavom islama 11 godina poslije hidre

Ebu Mesud el Ensari (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. ije je pravo ime bilo Ukbe ibn Amr.


18/53


19/53

19

Edel (Arapski) utvreni rok ovjekovog ivota ili datum njegove smrti

Efendija (tur.) gospodin

Egipat drava na granici izmeu afrikog i azijskog kontinenta. Za detalje pogledati sekcijuerdan

EhlulBejt (Arapski) ljudi kue ukuani porodica Muhammeda a.s.

EhlulKitab (Arapski) zajednica Knjige termin koji se koristi za krane i idove jer su ovi, zarazliku od mnogoboaca, posjedovali ostatke pisanih objava, objavljenih Musau a.s. (Mojsiju),Davudu a.s. (Davidu) i Isau a.s. (Isusu).

Ehnaf ibn Kajs (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. je bio predvodnik plemena Benu Tamim.Poznat kao vrstan govornik, uestvovao je i u vojnim operacijama. Oponirao je Muaviji ibn Sufjanuzbog sukoba s Alijom ibn Talibom i nakon to je ovaj postao halifa.

Ejub (Arapski) muko ime, ime boijeg poslanika koji je proao kroz velika iskuenja a simbolizujeistrajnost u pokornosti Allahu

Ejubidi (Arapski Ejubijun) dinastija kurdskog porijekla utemeljena od Salahudina (Saladina)Ejubije.

Emir (Arapski amir) voa, zapovjednik, guverner

Erva bint Abdulmutalib (Arapski) jedna od istaknutih ena iz Muhammedove a.s. rodbine. Bila jepoznata po svojoj mudrosti i pjesnitvu. Preselila je na ahiret 15 godina nakon hidre

Esma bint ebi Bekr (Arapski) plemenita muslimanka iz vremena Muhammeda a.s. Bila je kerkaEbu Bekra a njemu je i Poslaniku a.s. nosila hranu kada su njih dvojica bili na putu iz Meke uMedinu. Bila je poznata i po svojoj poeziji a na ahiret je preselila 73 godine nakon hidre

Esma bint Jezid (Arapski) jedna od najrjeitijih ena u doba Muhammeda a.s. koja je pored togabila poznata i po svojoj hrabrosti. U bitci na Jermuku se brinula za ranjenike i nosila vodu ali kada sebitka rasplamsala, uzela je koplje i pridruila se borbi ubijajui nekoliko Bizantijaca. Na ahiret jepreselila 30 godina nakon hidre

Esnaf ceh, udruenje koje okuplja zanatlije istog zanata

Etiopija drava na sjeveroistoku afrikog kontinenta. Za detalje pogledati sekciju erdan

Evlija elebija poznati turski putopisac

Ezan (Arapski) najava, poziv na molitvu (namaz) od strane mujezina


20/53

20

Fadl ibn Abas (Arapski) roak Muhammeda a.s. iji je nadimak bio Ebu Muhammed. Bio jenajstariji sin Abasa ibn Abdulmutaliba a nakon Poslanikove a.s. smrti otiao je s muslimanskomvojskom u pohod na Siriju gdje je i preselio 13 godina nakon hidre

Fakih (Arapski) pravnik, poznavalac erijatskog prava

Farz (Arapski fard) strogo obavezujue, strogo nareeno djelo ije se neizvravanje kanjava

Fatima (Arapski) ensko ime ki Muhammeda a.s. i Hatide. Bila je najmlaa Muhammedova a.s.kerka i jedna od najinteligentnijih ena plemena Kurej. Udala se za Alija ibn Taliba s kojim je imaladva sina i dvije keri (Hasan, Husejn, Um Kulsum, Zejneb). Na ahiret je preselila est mjeseci nakonPoslanikove a.s. smrti

Fatima bint Kajs (Arapski) savremenica Muhammeda a.s. na glasu zbog svoje mudrosti ipovjerljivosti. Bila je jedna od prvih muslimanki koje su emigrirale u Medinu a kada je ubijen Omeribn Hatab, izbor novog halife se odravao u njenoj kui. Preselila je na ahiret 50 godina nakon hidre

Fatimidije (Arapski) iitska dinastija koja je vladala Egiptom a koju je eliminisao vojskovoa

Salahuddin (Saladin) Ejubija i zbog, izmeu ostalog, saveza koji su Fatimidije sklopile sa krstakomvojskom.

Ferman nalog, naredba, ukaz, dokument

Fethnama (tur.) slubeni izvjetaj o pobjedi

Fetva (Arapski fatva) formalno pravno miljenje kompetentnog uenjaka

Fikh (Arapski) pravo, pogledati fakih

Fikr (Arapski) misao, razmiljanje


21/53

21

Gajb (Arapski) skriveno, nepristupano ulima i razumu

Gazali Ebu Hamid Muhammed ibn Muhammed et Tusi el Gazali. Istaknuti uenjak islamskog prava ivjerski reformator. Roen je u Tusu (na podruju dananjeg Irana) a iza sebe ostavio pisanobogatstvo u kojem se istie Ihj ulum ad din, djelo od 40 knjiga.

Gazel (Arapski) ljubavna pjesma, vrsta pjesnikog stila

Gazi (Arapski) gazija, junak

Gonulija (tur.) dobrovoljac u osmanlijskim jedinicama vojske hilafeta.

Gusl (Arapski) obredno kupanje obavezno za ovjeka koji je u stanju denabe (pogledati denabe)


22/53

22

Habab ibn Mundir (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je bio cijenjen zbog svojemudrosti kako prije tako i nakon primanja islama. Uestvovao je u svim bitkama kojima jezapovijedao Poslanik a.s. Habab je bio taj koji je prije bitke na Bedru Muhammeda a.s. savjetovaoda muslimanska vojska zauzme lokalni bunar i tako otea vojsci murika (politeista). Preselio je 20godina nakon hidre

Had (Arapski) mnoina hudud granica, prepreka, odreenje. U islamskom zakonu rije hudoznaava utvrenu kaznu za odreeno nedjelo

Hadis (Arapski) predaja u kojoj se prenose rijei Muhammeda a.s. ili u kojoj je opisano nekonjegovo djelo

Had (Arapski) hodoae u Meku, Arefat i Minu. Jedan od pet stubova islama

Hafiz (Arapski) uvar onaj koji uva Kuran jedno od Allahovih imena osoba koja je napametnauila Kuran

Hafsa bint Omer (Arapski) supruga Poslanika a.s. koja je rano primila islam i emigrirala u Medinu.

U bitci na Bedru joj je ubijen tadanji mu te ju je oenio Muhammed a.s. Na ahiret je preselila uMedini, 45 godina nakon hidre

Hak (Arapski) utvreno, stalno, dokazano, pravo, dunost

Hakim ibn Hizam (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je bio roak Poslanikove a.s.supruge Hatide. Hakim je jo kao nemusliman krio bojkot koji su Kurejije nametnuli na porodicuBenu Haim a islam je zajedno sa svojim sinovima prihvatio pred osloboenje Meke. Bio je poznatpo svojoj pravednosti a preselio je 54 godine nakon hidre

Hal (Arapski) hala stanje (sadanje, prolazno i promjenljivo)

Halad (Arapski) Ebul Mugit el Halad, asketa kojeg su tadanje kadije koncenzusom osudile zaherezu a iji su istomiljenici osnovali haladijsko uenje kojim su se jo i vie udaljili od okviraislama.

Halid ibn Velid (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je pripadao plemenu Mahzum. Sloviza jednog od najveih muslimanskih vojskovoa i bio je na elu islamskih vojnih formacija prioslobaanju Perzije i Siriju kao i pri pobjedi nad Bizantincima u bitki Ajnadin. Preselio je u Homsu21 godinu po hidri

Halifa (Arapski) namjesnik, nasljednik, vrhovni poglavar globalne islamske zajednice

Halvet (Arapski) povlaenje, osamljenost

Hamajlija (Arapskihamail) zapis, talisman

Hamza ibn Abdulmutalib (Arapski) amida Muhammeda a.s. koji je islam primio dvije godinenakon prvog silaska Objave i bio je siguran oslonac za Poslanika a.s. Preselio je u Medinu a


23/53

23

Muhammed a.s. ga je pobratimio sa Zejdom ibn Harisom. Hamza je uestvovao u bitki na Bedru apreselio je u bitki na Uhudu, tri godine nakon hidre.

Han kan, vladar, titula vladara

Han (perz.) konaite na jednoj etapi velikih puteva s jedne strane i, s druge, skladite, a zatimsvratite

Hansa bint Amr (Arapski) poznata pjesnikinja koja je primila islam i ije je stihove Muhammeda.s. hvalio. Sa svoja etiri sina je prisustvovala bitci na Kadisiji i bodrila ih je da se hrabro bore. Njihetvorica su u toj bitci preselili na ahiret

Haridije (Arapski) Hariditi jedna od prvih grupacija koja se svojim uenjima poela udaljavati odosnovnih postulate islama. Dizali su vie pobuna unutar muslimanske drave a negativnu sureputaciju stekli svojom militantnom netrpeljivou prema neistomiljenicima.

Haris ibn Kildah (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je pripadao plemenu Takif. U Perzijije prouavao medicinu a o njegovoj se uenosti na tom polju proulo diljem arapskog poluostrva.

Preselio je 50 godina nakon hidre u doba hilafeta Muavije ibn Sufjana

Harun (Arapski) muko ime, ime Musaovog (Mojsijevog) a.s. brata koji je pomagao Musau u misijipozivanja na Pravi put

Harun er Raid (Arapski) abasidski halifa, lik iz Hiljadu i jedne noi

Hasan ibn Ali (Arapski) unuk Muhammeda a.s. iz braka Alija ibn Taliba i Fatime. Imao je fizikeslinosti s Poslanikom a.s. Tokom unutarmuslimanskih sukoba, odrekao se uloge voe u koristMuavije ibn Sufjana pod uslovom da to bude nakon Muavije. Preselio je u Medini 50 godina nakon

hidre

Hatf (Arapski) ime maa koji je pripadao Poslaniku a.s.

Hatib (Arapski) govornik, onaj koji dri govor pred dumu namaz

Hatida bint Huvejlid (Arapski) prva supruga Muhammeda a.s. koja mu je istovremeno bila ioslonac tokom prvog perioda silaska Objave. Rodila je dva sina i etiri keri ali sinovi Abdullah iKasim nisu preivjeli. Preselila je na ahiret 3 godine nakon hidre

Hatma (Arapski) hatm, tehniki naziv za recitiranje (uenje) cijelog Kurana od poetka do kraja

Hava (Arapski) ensko ime, supruga poslanika Adema a.s. (Eva)

Havla bint el Azvar (Arapski) savremenica Muhammeda a.s. koja se isticala svojom hrabrou ubitkama i preciznou u poeziji. Za nju je reeno da se u bitci ponaa poput velikog generala Halidaibn Velida. Spominje se vie puta kao zapaena uesnica pohoda na Siriju. Na ahiret je preselila 35godina nakon hidre


24/53

24

Hazalah el Harurijah (Arapski) savremenica Muhammeda a.s. i supruga abiba ibn Jezida koje jebila poznata po svojoj hrabrosti. U bitkama je uestvovala vie puta a jednom je ak natjerala ubijeg jednog od neprijateljskih voa, El Hadad ibn Jusufa. Na ahiret je preselila 77 godina nakonhidre

Hediv (Arapski) vladar, gospodar

Hidra (Arapski) seoba migracija Muhammeda a.s. iz Meke u Medinu polazna taka islamskogkalendara

Hikma (Arapski) mudrost

Hind bint Utba (Arapski) savremenica Muhammeda a.s. koja je bila poznata po svojoj rjeitosti,povjerljivosti i poeziji. Prije nego to je primila islam, bila je estoki zagovornik neprijateljstvaprema muslimanima ali ulaskom muslimanske vojske u Meku i masovnim prihvatanjem islama,njena energija biva uloena u pomaganje muslimana.

Hira (Arapski) brdo sjeveroistono od Meke na kojem je Muhammed a.s. primio prvu objavu

Kurana

Hiam ibn el As (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. je bio meu prvim osobama koje suprihvatile islam. Emigrirao je za Abisiniju ali se naknadno vratio sa eljom da bude uz Poslanika a.s.U Medinu je preselio nakon bitke na Hendeku i potom uestvovao u svim bitkama dok nije 13 godinapo hidri u bitki Ajnadin preselio na ahiret.

Hoda (tur.) pisar, uenjak, uitelj

Hubejb ibn Adi (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. iz ensarijskog plemena Evs. Uestvovao

je u bitki na Bedru a Poslanik a.s. ga je poslao plemenima Benu Edal i Benu Karah da ih poduavaislamu. Oni su ga meutim predali muricima (politeistima) koji su ga ubili. To se desilo etiri godinenakon hidre

Hud (Arapski) muko ime, ime boijeg poslanika iz naroda Ad.

Husejn ibn Ali (Arapski) drugi sin roen u braku Poslanikove kerke Fatime i Alija ibn Taliba. Odbioje prihvatiti legitimitet Jezida ibn Muavije kao halife islamske drave te je u bitci izmeu svojih iJezidovih pristaa ubijen kod mjesta Kerbela, 61 godinu nakon hidre

Husrevbeg Gazi Husrevbeg namjesnik Bosne oko 1521ve godine

Hutba (Arapski) vjersko izlaganje, govor hatiba pred duma namaz

Huzejfe ibn el Jemen (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. u kojeg je Poslanik a.s. imaoveliko povjerenje i kojeg je Omer ibn Hatab imenovao namjesnikom Ktesifona. Muslimanska armijapod njegovom komandom je dotukla perzijsku vojsku ime je islamu otvoren put ka sjeveroistoku.Preselio je 36 godina po hidri


25/53

25

Huzejme ibn Sabit (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. je bio meu prvima koji su primiliislam. Uestvovao je u svim bitkama koje je vodio Poslanik a.s. koji je za njega rekao dasvjedoenje Huzejme ibn Sabita ima vrijednost dva svjedoka. Preselio je u bitki na Sifinu kao jedanod komandanata vojske Alija ibn Taliba


26/53

26

Ibadet (Arapski) bogosluje, aktivnosti koje se rade s ciljem postizanja Allahovog zadovoljstva

Iblis (Arapski) vlastito ime za Sotonu (ejtana, avla) dina (pogledati din) koji se uzoholio predAllahom i ima cilj zavesti ljude u nevjerovanje

Ibn Arabi (Arapski) istorija muslimana biljei dvojac s nadimkom Ibn Arabi. Jedan je bio kadija adrugi uenjak iju je pripadnost islamu zbog heretikih uvjerenja dovodio u pitanju izmeu ostalih i

Ibn Tejmije.

Ibn Haldun (Arapski) uenjak koji je roen 1332e godine gregorijanskog kalendara. Bavio sepravom, gramatikom a isticao se svojim poznavanjem historije. Pored toga, poznat je i poprepoznatljivoj poeziji

Ibn Hanbel (Arapski) poznati poznavalac islamskog prava, po njemu je jedna od pravnih koladobila ime hanbelijska

Ibn Hazm (Arapski) uenjak iz vremena islama Kordove i Sevilje. Roen je u Kordovi kao unukkranina koji je primio islam. Za vrijeme svog burnog ivota uspio je napisati oko 400 spisa sa

80.000 listova a dijapazon tema je obuhvatao kako poeziju, tako i kritiku ija te krana

Ibn Rud (Arapski) Averoes uenjak muslimanske panije na glasu zbog svoje slobodeinterpretiranja islamskih vjerovanja. Zbog tog je od strane mnogih i kritikovan

Ibn Sina (Arapski) Avicena jedan od najveih uenjaka muslimanske historije. Vrstan u geometriji,astronomiji, fizici i posebno medicini, dobio je nadimak knez nauke

Ibn Tejmija (Arapski) arapski fakih koji slovi za jednog od najveih uenjakih autoriteta. Bio jeestok kritiar inovacija u vjeri a istakao se i u borbi protiv sektaa poput ija i haridija. Zbog svog

beskompromisnog stava konkretno o posjeivanju kabura biva zatvoren a u zatvoru seli na ahiret

Ibrahim (Arapski) muko ime, ime boijeg poslanika koji je sa sinom Ismailom sagradio Kabu.

Ibrahim ibn Muhammed (Arapski) sin Muhammeda a.s. i Marije Koptkinje. ivio je samo 18mjeseci

Id (Arapski) bajram, pogledati bajram

Idriz (Arapski) Idris, muko ime, ime boijeg poslanika koji je bio pradjed drugom boijemposlaniku, Nuhu

Idtihad (Arapski) trud s ciljem derivacije odreenog pravnog rjeenja u erijatskom sistemu

Iftar (Arapski) obrok kojim se prekida dnevni post

Ihlas (Arapski) istoa, isto ispovijedanje vjere bez primjesa politeizma i sujevjerja


27/53

27

Ihram (Arapski) stanje u kojem se nalazi musliman/ka tokom obavljanja hada odjea u kojoj senalazi osoba tokom hada

Ijad ibn Gunm (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je bio meu prvim muhadirima(izbjeglicama) u Medini. Uestvovao je u bitki na Bedru kao i u svim ostalim bitkama u kojima je bioprisutan Boiji Poslanik a.s. Imao je vanu ulogu u oslobaanju Dezire (pogledati Dezira) apreselio je u Siriji 20 godina nakon hidre

Ikamet (Arapski) poziv za namaz neposredno pred poetak molitve

Ikrima ibn Ebu Dehl (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je pripadao rodu Mahzum izplemena Kurej. On je zajedno sa svojim ocem, Ebu Dehlom bio jedan od najveih neprijateljislama ali je se za razliku od oca, pokajao i primio islam. Kao musliman je vodio uzoran ivot auestvovao je u ratovima protiv murteda (odmetnika). Preselio je u bitki Jermuk 13 godina nakonhidre

Ilhanidi mongolska dinastija koja je u 13 i 14 vijeku vladala Perzijom

Ilijun (Arapski) knjiga u kojoj e biti zabiljeena dobra djela vjernika

Ilm (Arapski) znanje

Ilmija (Arapski) udruenje uenih

Imam (Arapski) voa u molitvi, predvodnik zajednike molitve

Iman (Arapski) vjerovanje

Imaret (Arapski) javna kuhinja za sirotinju

Imran ibn Husein (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je pripadao plemenu Huza ija jeobiljeja nosio i pri oslobaanju Meke od murika (politeista). Preselio je u Basri 52 godine nakonhidre

Indonezija drava sa najveim brojem muslimana, pogledati sekciju erdan

Indil (Arapski) evanelje, Objava u obliku knjige data Isau (Isusu) a.s.

Insan (Arapski) ovjek, ljudsko bie

Irak (Arapski) drava oformljena na podruju nekadanje Mesopotamije, izmeu dvije rijeke, Tigrisi Eufrat. Pogledati sekciju erdan

Iran (Arapski) azijska drava na podruju nekadanje Perzije


28/53


29/53

29

Jahja (Arapski) muko ime, ime boijeg poslanika kojem je mudrost data jo u ranoj mladosti.Krani ga u svom nevjerstvu nazivaju Ivanom (Jovanom) Krstiteljem

Jakub (Arapski) muko ime, ime boijeg poslanika, sina Isakovog i unuka Ibrahimovog. Njegovihsu dvanaest sinova zaetnici dvanaest izraelitskih plemena

Janjiari (tur.) prve organizovane pjeadijske jedinice koje su popunjavane regrutima iz kranskih

domainstava na teritoriji osmanlijskog hilafeta. Praksa kontradiktorna islamskom uenju jer jepodrazumjevala i nasilno oduzimanje muke djece

Jala ibn Umeje (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je primio islam nakon osloboenjaMeke. Uestvovao je u pohodima na Taif, Hunejn i Tebuk. Ebu Bekr ga je imenovao namjesnikomJemena. Preselio je 37 godina nakon hidre

Jemen (Arapski) drava na jugu Arapskog poluostrva pogledati sekciju erdan

Jemin (Arapski) zakletva

Jerusalim Bejtul Makdis, grad u kojem je Mesdidul Aksa

Jetim (Arapski) siroe maloljetno dijete bez oca

Jordan (Arapski) drava na istoku Palestine. Za detalje pogledati sekciju erdan

Junuz (Arapski) Junus, muko ime, ime boijeg poslanika kojeg je Allah poslao narodu Nineve.Poznat je i po tom to je u utrobi kita proveo tri dana nepovrijeen

Jusuf (Arapski) muko ime, ime boijeg poslanika. Jusuf je bio sin poslanika Jakuba


30/53

30

Kab ibn Malik (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je pisao stihove u odbranu Poslanikaa.s. Uestvovao je u svim bitkama osim Bedra i Tebuka a povodom izostanka u bitki na Tebukuspomenut je u kuranskom ajetu 9:118. Preselio je 50 godina nakon hidre

Kab ibn Udrah (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. iji je nadimak bio Ebu Muhammed. OdPoslanika a.s. je prenio vie hadisa a preselio je u Medini 51 godinu nakon hidre

Kab ibn Zubejr (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. je bio pjesnik i tokom svogpredislamskog ivota je pisao pjesme u kojima je omalovaavao islam kao i ljubavne pjesme ukojima je spominjao odreene muslimanke. To je nagnalo Poslanika a.s. da ohalali likvidaciju Kabaali se ovaj pokajao i primio islam. Preselio je 26 godina nakon hidre

Kaba (Arapski) utoite islama graevina u sredini velike damije u Meki izgraena od straneIbrahima a.s. i njegovog sina Ismaila a.s.

Kabab ibn el Arat (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. je bio jedan od prvih koji su primiliislam a zbog svog izbora je pretrpio muenja od strane murika (politeista). U Medini ga je Poslanika.s. pobratimio sa Dabrom ibn Atikom. Preselio je 37 godina nakon hidre

Kader (Arapski) predodreenje, sudbina

Kadija (Arapski) sudija

Kadirije derviki red nazvvan tako po Abdulkadiru Dilaniju. Njegovi sljedbenici su se razili popitanju samog vjerovanja o Dilaniju te su neki vjerovali da je samo ustanovio nove forme obrednihaktivnosti dok su ga drugi dizali do stepena boanstva

Kafir (Arapski) onaj koji pokriva onaj koji sakriva odnosi se na nekog ko sakriva istinu nevjernik

Kajs ibn Sad (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je za vrijeme Poslanika a.s. predvodioodred tadanjeg vida policije. 36 godina poslije hidre Ali ibn Talib ga je postavio za namjesnikaEgipta a preselio je u Medini 60 godina nakon hidre

Kaka ibn Amr (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je po svojoj hrabrosti bio poznat prijekao i poslije primanja islama. Ebu Bekr je rekao da je njegov bojni pokli efektivniji od 1000 boraca.Posebno se istakao u bitkama na Jermuku i Kadisiji. Odselio je u Kufu a tamo i preselio 40 nakonhidre

Kali (Arapski) ime maa koji je pripadao Muhammedu a.s.

Kanunhama (tur.) izraz koji je u osmanlijskom hilafetu oznaavao sultanovu naredbu koja jesadravala pravne odredbe o nekom pojedinanom pitanju

Kapudan paa (tur.) titula glavnokomandujueg flote osmanlijskog hilafeta

Kasaba (Arapski) kasba, grad


31/53

31

Kasida (tur.) staroarapska pjesma

Kasim ibn Muhammed (Arapski) sin Muhammeda a.s. i Hatide. Kao dijete je preselio na ahiret

Katade ibn el Numan (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je bio jedan od najboljihstrijelaca u borbenim redovima muslimana. Uestvovao je u svim bitkama koje je vodio Poslanik a.s.a tokom bitke na Uhudu mu je teko oteen vid te ga je Muhammed a.s. izlijeio. Preselio je u

Medini 23 godine nakon hidre

Katar drava na Arapskom poluotoku pogledati sekciju erdan

Katib (Arapski) tajnik, pisar

Katilah bint el Haris (Arapski) savremenica Muhammeda a.s. ija je poezija smatrana vrhunskom.Nakon to joj je brat murik (politeist) ubijen na Bedru, Poslanik a.s. je zabranio likvidacijuzarobljenih. Preselila je na ahiret 20 godina nakon hidre a prenijela veliki broj hadisa

Kelam (Arapski) govor

Kelime i ehadet (Arapski) rije svjedoenja svjedoanstvo oitovanje pripadnosti islamu.Izgovara se na slijedei nain : Ehedu en la illahe ilellah ve ehedu enne Muhammederesulullah to u prevodu znai : 'svjedoim da nema bogova osim Allaha i svjedoim da jeMuhammed boiji poslanik'. Kada se ove rijei izgovore s uvjerenjem, osoba postajemuslimanom/muslimankom

Kerbela (Arapski) mjesto u Iraku (sjeverozapadno od Bagdada) gdje je muki ubijen unukMuhammeda a.s. Husejn ibn Ali r.a. Iz sujevjerja i neznanja, Kerbela je danas svetite za koje seorganizuju i hodoaa

Kibla (Arapski) smjer prema Meki (tanije prema Kabi u Meki) prema kojem se treba drati tokomnamaza (pogledati namaz)

Kijam (Arapski) stajanje u namazu (molitvi)

Kiraet (Arapski) nain uenja (recitiranja Kurana) punktuacija i vokalizacija Kurana

Kismet (tur.) sudbina predodreenje

Kitab (Arapski) knjiga

Kube (Arapski) kupola

Kuran (Arapski) objava sputena Muhammedu a.s. posljednja boija objava

Kurej (Arapski) arapsko pleme kojem je pripadao Muhammed a.s.


32/53

32

Kurtubi (Arapski) ime maa koji je pripadao Halidu ibn Velidu

Kuvajt (Arapski) emirat izmeu Saudijske Arabije i Iraka. Za detalje pogledati sekciju erdan


33/53

33

Lejla el Hifarija (Arapski) savremenica Muhammeda a.s. koja je u bitkama brinula za ranjene.

Levh (Arapski) levha, ploa, tabla

Liban (Arapski) drava na istonim obalama Sredozemnog mora. Za detalje pogledati sekcijuerdan

Libija (Arapski) drava na sjeveru afrikog kontinenta. Za detalje pogledati sekciju erdan

Lubaba el Kubra (Arapski) supruga Muhammedovog a.s. amide Abasa ibn Abdulmutaliba. Bila jeprva ena da nakon Hatide primi islam. Na ahiret je preselila 30 godina nakon hidre

Lut (Arapski) muko ime, ime boijeg poslanika. Lut je od Allaha poslan narodu u kojem sumukarci upranjavali polne potrebe s mukarcima umjesto sa enama. Nakon to su odbili prestatis tim nedjelima, Lut je uputio dovu (pogledati dova) Allahu da ih sve osim vjernika uniti.


34/53

34

Magreb (Arapski) magrib, zapad geografsko podruje sjeverozapadne Afrike (Libija, Tunis, Alir iMaroko)

Makil ibn Jasar (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je od Poslanika a.s. prenio viehadisa. ivio je u Basri gdje se poznavao sa Hasanom el Basrijem a tu je i preselio za vrijemehilafeta Muavije ibn Sufjana

Mal (Arapski) posjed, imetak

Malezija drava daleke Azije. Za detalje pogledati sekciju erdan

Malik ibn Enes (Arapski) pravnik, imam malikijskog mezheba koji je po njemu i dobio ime. estoga zovu samo medinski imam

Malik ibn Huvairit (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. iji je nadimak bio Ebu Sulejman akoji je od Poslanika a.s. prenio vie hadisa. ivio je u Basri a tu je 74 godine po hidri i preselio

Marija Koptkinja supruga Muhammeda a.s. koja je bila odgojena kao Koptkinja u Egiptu. Sedamje godina nakon hidre vladar Egipta Mukaukis Mariju dao u zatitu Poslaniku a.s. a Muhammed a.s.ju je oslobodio ropstva i oenio. Rodila je Ibrahima koji je nedugo nakon roenja umro. Na ahiret jepreselila u vrijeme hilafeta Omera ibn Hataba, 16 godina nakon hidre

Maroko (Arapski) drava na jugu Gibraltarskog moreuza. Za detalje pogledati erdan

Mauri rije najee upotrebljavana za muslimane panije

Mauritanija drava na sjeverozapadu afrikog kontinenta. Za detalje pogledati sekciju erdan

Medina (Arapski) grad u Arabiji u koji je Muhammed a.s. imigrirao iz Meke

Medresa (Arapski) ustanova u kojoj se izuavaju islamske nauke

Medus (Arapski) Medusije oboavatelji vatre pristae Zoroastra (Zaratustre)

Mehdi (Arapski) mahdi bukvalan prevod bi bio onaj koji je voen. Obnovitelj islamskog ureenjakoji e pred Smak svijeta doi i zavesti red na zemlji. (Pojam Mehdi je zloupotrebljavan od strane

mnogih grupacija tako da ima veliki broj grupa i sekti koje oekuju svog Mehdija)

Mejmuna bint el Haris (Arapski) supruga Poslanika a.s. kojoj je ime bilo Burah dok jojMuhammed a.s. nije dao ime Mejmuna. Odredila je sebe za opsluivanje Poslanika a.s. a povodomtoga je objavljen pedeseti kur'anski ajet iz sure Ahzab. Preselila je na ahiret 50 godina nakon hidre

Meka (Arapski) rodni grad Muhammeda a.s. a u kojem je locirana Kaba (pogledati Kaba)

Mekteb (Arapski) bukvalno : kola u kojoj se ui pisati. Rije je poprimila znaenje ustanove u


35/53

35

kojoj se ue osnove islama i Kurana

Meleci (Arapski) meleki, aneli. Duhovna bia nevidljiva ljudskom oku koja su od Allaha zaduenada izvravaju razne zadatke

Melik (Arapski) kralj

Memluci (Arapski) mamluci dinastija u nekadanjem Egiptu i Siriji koja je poticala od bivihrobova.

Merva (Arapski) uzvienje u Meki nedaleko od Kabe

Mesdid (Arapski) prostorija (objekat) namijenjena za obavljanje namaza

Mesdidul Aksa (Arapski) damija u Bejtul Makdisu (Jerusalimu), prva kibla muslimana

Mesdidul Haram (Arapski) damija u Meki u okviru koje je Kaba

Mesub (Arapski) ime maa koji je pripadao Muhammedu a.s.

Mesur el Fudar (Arapski) ime maa koji je pripadao Poslaniku a.s.

Mevlevije (Arapski) derviki red koji potie iz turskog grada Konje. Prepoznatljivi su po plesu kojismatraju vrstom ibadeta (bogosluja)

Mevlud (Arapski) proslava neijeg roendana (posebno roendana Muhammeda a.s.). Ovaj in nisupraktikovale prve generacije muslimana a prvi ga put praktikuju iitske fatimidije u Egiptu 400godina nakon Muhammeda a.s.

Mihrab (Arapski) prazno udubljenje u zidu damije koje pokazuje smjer kible (pogledati kibla)

Mikdad ibn el Esved (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. Jedan od prvih sedam muslimanakoji su svoju pripadnost islamu javno obznanili kao i prva osoba koja se prva fiziki borila na putuislama. Oenio je kerku Zubejra a dva puta je vrio hidru (u Abisiniju i Medinu). Uestvovao je usvim bitkama kojima je Poslanik a.s. komandovao a preselio je 33 godine nakon hidre

Milet (Arapski) religija ili obred. Odnosi se na islam tako da ehlul mila oznaava muslimane

Minaret (Arapski) toranj koji je sastavni dio damije a s kojeg se vjernici pozivaju na namaz

Minber (Arapski) povieno mjesto u damiji s kojeg se petkom dri hutba (pogledati hutba).

Misvar ibn Makram (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. iji je nadimak bio EbuAbdulrahman. Bio je blizak Poslaniku a.s. i prenio je veliki broj hadisa. Preselio je 64 godine nakon


36/53

36

hidre

Mivar (Arapski) ime maa koji je pripadao Muhammedu a.s.

Mirad (Arapski) termin koji se koristi da bi opisao Muhammedovo a.s. nono putovanje iz Mekeprvo u Bejtul Makdis pa u nebeske sfere

Moguli (Arapski) ime vladarske dinastije u Hindustanukoju je 1526e utemeljio Babur na osnovusrodstva (preko Timura) s familijom Dingis kana

Muaikib (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je ivio u Medini i od Poslanika a.s. prenioveliki broj hadisa. Preselio je 40 godina nakon hidre

Muavija ibn Sufjan (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je pripadao Kurejijskoj porodiciUmejida. Bio je neprijatelj islama do osloboenja Meke kada prihvata islam. Zbog njegovepismenosti, odabran je za jednog od pisara Poslanika a.s. a tokom hilafeta Omera ibn Hataba iOsmana ibn Afana postavljen je za namjesnika u Siriji. Nakon Osmanove smrti, doao je u oruanisukob s Alijom ibn Talibom a nakon njega je postao halifa. Tokom njegove vladavine, granice

islamske drave su se proirile do Atlantskog okeana. Preselio je 60 godina nakon hidre

Muaz ibn Debel (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. je pripadao ensarijskom plemenuHazred. Prisustvovao je svim bitkama u kojima je uee uzeo i Poslanik a.s. koji ga je imenovaoza kadiju (sudiju) u Jemenu.

Muaza bint Abdullah (Arapski) poznati prenosilac hadisa koje je sluala od Aie r.a. i Alija ibnTaliba r.a.

Mudai ibn Mesud (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je oslobodio Kabul. Za vrijeme

sukoba izmeu Aie i Alija ibn Taliba, stao je na stranu Aie. Ubijen je pred bitku Kamila i ukopan uBasri.

Mugira ibn ubah (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. iz plemena Takif. Uestvovao je umnogim bitkama a s muslimanskom je vojskom iao i u pohod na Siriju, Irak i Kufu. Bio jenamjesnik Kufe i Basre a preselio je 50 godina nakon hidre

Muhadiri (Arapski) izbjeglice, emigranti

Muhamed (Arapski) Muhammed, muko ime, ime posljednjeg boijeg poslanika kojem je objavljen

Kuran. Otac Abdullah mu je preselio na ahiret nekoliko mjeseci prije nego to e se Muhamed roditia mati Amina kada mu je bilo est godina. Odgajao ga je djed Abdul Mutalib a poslije i amida EbuTalib. Jedno je vrijeme radio kao oban a sa 25 godina starosti oenio je udovicu Hatidu. Prvuobjavu je primio kada mu je bilo 40 godina a na ahiret je preselio u 63oj godini ivota

Muhamed ibn Maslema (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je pripadao ensarijskomplemenu Evs. Jedan je od rijetkih koji su prije islama dobili ime Muhammed. Uestvovao je ulikvidaciji Kaba ibn Erefa, Jevreja koji je nagovarao Kurejije da proganjaju muslimane. Svjedoio

je oslobaanje Egipta i Sirije a u sukobima muslimana koji su nastali nakon ubistva Osmana ibnAfana nije uestvovao. Povukao se u Medinu gdje je i preselio 43 godine nakon hidre.


37/53

37

Muhbit (Arapski) onaj koji se pokorio

Mujezin (Arapski) onaj ko poziva na namaz ezanom (pogledati namaz i ezan)

Munafik (Arapski) dvolinjak, onaj na ijem je jeziku islam a u srcu nevjerovanje

Munker i Nekir (Arapski) ime dva meleka (anela) koja ispituju u kaburu (grobu) nakon smrti

Murted (Arapski) onaj koji odstupa, odnosi se na one koji napuste islam

Musa (Arapski) Mojsije, muko ime, ime boijeg poslanika koji je bio poslan egipatskom faraonu injegovom stanovnitvu. Primio je pisanu objavu (pogledati Tevrat) a poznat je i po razdvajanjuCrvenog mora

Musala (Arapski) mjesto na otvorenom gdje se vre zajedniki namazi

Musejb ibn Hazn (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. ije je sin bio poznatiji Seid ibn Musejb,ugledni poznavalac islamog prava

Musab ibn Umejr (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je primio islam vrlo rano ali jesvoje vjerovanje skrivao od murika (politeista). Kada su oni ipak saznali za njegova ubjeenja,zatvoren je. Nakon osloboenja vri hidru u Abisiniju a uesnik je bitaka na Bedru i Uhudu gdje jenosei bajrak islama i preselio na ahiret..

Musaf (Arapski) knjiga

Muslim (Arapski) musliman, pripadnik islama

Mutakif (Arapski) onaj koji je u stanju itikafa (pogledati itikaf)

Mutezilije (Arapski) grupacija osnovana od strane Vejsila ibn Ate nakon rascjepa koji se desio ukrugu Hasana el Basrija


38/53

38

Nebij (Arapski) vjerovjesnik

Nigerija (Arapski) afrika drava. Pogledati sekciju erdan

Nijet (Arapski) nakana, namjera

Nisab (Arapski) minimalni iznos imovine koji povlai plaanje zekata (pogledati zekat)

Nono putovanje oznaava putovanje Muhammeda a.s. iz Meke u Jerusalim kao i u nebeske sfere

Nuajm ibn Mesud (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je pripadao plemenu Benu Eja aislam je primio za vrijeme bitke na Hendeku. Istovremeno je poeo djelovati u skladu sa svojimubjeenjima zavaajui udruene snage murika (politeista) okupljene zbog bitke na Hendeku.Doselio je u Medinu a tamo i preselio 30 godina nakon hidre

Nuh (Arapski) muko ime, ime boijeg poslanika koji je sagradio Arku, brod u koji su se sklonili on injegovi sljedbenici a zbog potopa kojeg je Uzvieni poslao na narod nevjernika

Numan ibn Beir (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. poznat po poeziji koju je pisao. Bio jenamjesnik Kufe i Homsa a ubijen je 65 godina nakon hidre

Numan ibn Mukrin (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. iz plemena Benu Mazina. Uestvovaoje u vojnom pohodu muslimanske vojske na Perziju a u bitki je i preselio 21 godinu nakon hidre

Nur (Arapski) svjetlost


39/53

39

Oman (Arapski) drava na jugoistoku Arapskog poluotoka

Omer ibn Hatab (Arapski) ashab (drug) Poslanika a.s. Islam je primio pet godina prije hidre i bioje velika podrka muslimanskoj zajednici prije, kao i poslije selidbe u Medinu. Halifa Ebu Bekr ga jeimenovao kadijom a nakon preseljenja Ebu Bekra Omer ibn Hatab postaje halifa. Za vrijeme svojeadministracije islamskom dravom, ozvaniio je raunanje vremena od hidre, uveo javnaministarstva, osnovao dravni budet itd. Bio je poznat po svojoj skromnosti i pravednosti. Dok jebio na elu islamske drave, granice iste su se proirile i u njen sastav ulaze Egipat, Sirija, Irak,

Jerusalim, Dezira, Horasan i Kipar.

Omer ibn ebu Salamah (Arapski) ashab (drug) Poslanika a.s. Roen je u Abesiniji u porodicimuhadira (izbjeglica) druge godine po hidri. Odgojen je od strane Muhammeda a.s. a Ali ibn Talibga je postavio za namjesnika Bahreina. Preselio je u Medini 83 godine nakon hidre

Orijent (Arapski) termin koji generalno oznaava prostor sjeverne Afrike i bliskog Istoka.

Osman ibn Afan (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. poznat jo i po nadimku Dhuelnurejn(Onaj sa dva svijetla) jer je sukcesivno oenio dvije kerke Poslanika a.s., Rukaju i Um Kulsum. Bio

je imuan a svoju je imovinu u velikoj mjeri dao za potrebe muslimanske zajednice. Tako je za

pohod na Tebuk opremio itavu vojsku. Postao je halifa nakon ubistva Omera ibn Hataba a dok jebio na elu islamske drave osloboeni su Jermenija i Tunis. Osman je pokrenuo proces sakupljanjaKurana u jednu knjigu i izvrio dogradnju na damijama u Meki i Medini. Uredio je profesionalnisistem pravosua i policije.

Osman ibn Mazhun (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je po svojoj mudrosti bio poznati u predislamsko doba. Uestvovao je u bitki na Bedru druge godine po hidri ali je preselio na ahiretnedugo nakon povratka kui to je kod Poslanika a.s. izazvalo suze. U Medini je bio prvi muhadir(izbjeglica) iz Meke koji je preselio na ahiret.

Osmanlije turska dinastija za ije je vladavine islam doao i na Balkan


40/53

40

Pakistan azijska drava, za detalje pogledati sekciju erdan

Palestina (Arapski) drava na istonim obalama Sredozemnog mora. Za detalje pogledati sekcijuerdan

Paa (tur.) titula visokog oficira osmanlijske vojske hilafeta


41/53

41

Rab (Arapski) gospodar

Rafi ibn Hadid (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. iji je nadimak bio Ebu Abdullah. Prenioje veliki broj hadisa a ivio u Medini. Preselio je 73 godine nakon hidre

Ramazan (Arapski) naziv za deveti mjesec islamskog lunarnog kalendara. Mjesec posta kada sevjernici od zore do sumraka uzdravaju od hrane, pia i seksualnih prohtjeva

Rekat (Arapski) skup radnji koje se vre u namazu

Resub (Arapski) ime maa koji je pripadao Muhammedu a.s.

Resul (Arapski) glasnik, poslanik

Rifaije (Arapski) derviki red koji praktikuje samoranjavanje hladnim orujem a nekada i igre svatrom. Najvanija sredita ovog reda su se nalazila u Istambulu a svojevremeno su bile poznate isarajevske rifaije. Oni ovu praksu smatraju ibadetom (pogledati ibadet)

Rubaiji bint Muaviz (Arapski) istaknuta sahabijka (muslimanka savremenica Poslanika a.s.) kojaje uestvovala u svim bitkama koje je vodio Muhammed a.s. Borcima je nosila vodu, pazila naranjene i s bojita izvlaila tijela ubijenih

Rufejda el Ensarija (Arapski) savremenica Muhammeda a.s. za koju se smatra da je prvamedicinska sestra u vojnim pohodima muslimanske vojske. Na ahiret je preselila 35 godina nakonhidre

Rukija bint Muhammed (Arapski) kerka Muhammeda a.s. i Hatide. Bila je udata za Utbe ibn

ebu Leheba ali ju je ovaj razveo nakon to je njegov otac imenovan i proklet u Kuranu. Udala se zaOsmana ibn Afana s kojim je emigrirala prvo za Abisiniju pa onda za Medinu. U Medini je i preselilana ahiret, dvije godine nakon hidre

Ruku (Arapski) poloaj u namazu (pogledati namaz)

Rumejsa bint Milhan (Arapski) majka Anasa ibn Malika. Uestvovala je u mnogim bitkama aistakla se sa Aiom u bitci Hunejn gdje su vodom opskrbljivale veliki dio muslimanske vojske.Preselila je na ahiret 30 godina nakon hidre

Rumelija termin koji je nekada oznaavao Bugarsku, Makedoniju, Srbiju, Albaniju, staru Grku iTrakiju


42/53

42

Sab ibn Detheme (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je uestvovao u veini bitakatokom ivota Poslanika a.s. a bio je s muslimanskom vojskom i u pohodu na Perziju. Preselio je 25godina nakon hidre

Sabah (Arapski) jutarnji namaz (molitva). Vri se u vrijeme zore tj. prije izlaska sunca

Sabit ibn Dahak (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. iji je nadimak bio Ebu Zijad. Bio je uz

Poslanika a.s. tokom bitke na Hendeku a prenio je vie hadisa. Na ahiret je preselio 64 godine nakonhidre

Sabur (Arapski) strpljenje

Sad ibn ebi Vekas (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je bio pripadnik plemena Kurejijai jedan od desetorice ashaba kojima je obean denet. Predvodio je muslimansku armiju na Perziju au bitci na Kadisiji je potukao perzijsku vojsku pod komandom Rustuma. Grad Kufa u Iraku jesagraen po naredbi ovog plemenitog ashaba. Preselio je na ahiret 55 godina nakon hidre

Sad ibn Muaz (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je predvodio medinsko pleme Evs.

Islam je primio u ranoj fazi silaska Objave a Poslanik a.s. je prihvatio njegov sud po pitanju izdajeplemena Benu Kurejze. Preselio je pet godina nakon hidre

Sad ibn Ubejde (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je pripadao ensarijskom plemenuHazred. Uestvovao je u bitkama na Uhudu i Hendeku a zbog pretenzija za vostvom hilafeta odbio

je potvrditi legitimitet Ebu Bekra i Omera kao halifa. Odselio je u Siriju gdje je 14 godina nakonhidre i preselio na ahiret

Sadaka (Arapski) milostinja

Sadekatul fitr (Arapski) milostinja koja se daje na kraju mjeseca Ramazana

Saf (Arapski) red klanjaa (onih koji klanjaju). Mnoina safovi

Safa (Arapski) uzvienje pored Kabe

Safavidi (Arapski) vladarska dinastija u Perziji (15011722)

Safija bint Hujai (Arapski) supruga Muhammeda a.s. koja je pripadala jevrejskom plemenu Benu

Ahtab. Njeno je pleme uestvovalo u sukobu protiv muslimana na Hajberu a tada je i zarobljena.Poslanik a.s. ju je oslobodio zarobljenitva a zatim i oenio. Na ahiret je preselila u Medini 50 godinanakon hidre

Saib ibn Jezid (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. kojem je bilo sedam godina kada je sroditeljima pratio Poslanika a.s. na Oprosnom hadu. Preselio je u Medini 91 godinu nakon hidre

Said ibn el As (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je imao reputaciju dareljivog ovjeka.Halifa Osman ibn Vekas ga je imenovao namjesnikom Kufe i dao je veliki doprinos u kompilacijiKurana u jednu knjigu. Preselio je u Medini 59 nakon hidre


43/53

43

Said ibn Zejd (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je pripadao plemenu Kurejija.Imenovan je meu desetoricom kojima je obean denet i prisustvovao je veini bitaka koje je vodioPoslanik a.s. Igrao je vanu ulogu u oslobaanju Sirije a preselio je u Medini 51 godinu nakon hidre

Saladin (Arapski) Salahuddin Ejubi, muslimanski vojskovoa koji je oistio zemlje islama odkrstaa

Salat (Arapski) obredna molitva, sinteza tjelesnog i spiritualnog bogosluja

Salih (Arapski) muko ime, ime boijeg poslanika kojeg je Allah poslao narodu Semud. Oni kojimaje bio poslan su ipak odbili upozorenje te su bili uniteni. Salih i malobrojni koji su prihvatili uputubijahu spaeni

Salim (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je bio meu prvim muslimanima Meke. Bio jejedan od etvorice koje je Poslanik a.s. smatrao najpouzdanijima za poduavanje Kurana aosloboen je zarobljenitva u kojem je bio kod Ebu Huzejfe. Preselio je tokom pohoda na murtede(otpadnike) 11 godina nakon hidre

Samura ibn Dundub (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je bio poznat po svojompotenju i iskrenosti. Postavljan je za namjesnika Basre a u sukobima s Hariditima je bio izrazitostrog. Preselio je 59 godina nakon hidre

Sandak (tur.) zastava, stijeg upravno okruje u hilafetu osmanlijske dinastije

Saraj (tur.) palata, dvor

Sasah ibn Nadiah (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je predvodio pleme Tamim. Bioje energini protivnik predislamskog obiaja zakopavanja enske novoroenadi i do objave islamaje pod svoju brigu primio 104 enska novoroeneta kojima je prijetila ta opasnost. Preselio je devetgodina nakon hidre

Sauban (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. kojeg je Poslanik a.s. oslobodio ropstva. OdResulullaha a.s. je prenio 128 hadisa a na ahiret je preselio 54 godine nakon hidre

Saum (Arapski) post

Sedada (Arapski) prostirka ili tepih na kojem se ini sedda (klanjanje pred Allahom)

Sedda (Arapski) dio namaza (molitve) kada je tijelo u poloaju dubokog naklona tj. kada klanjaelom, dlanovima, koljenima i nonim prstima dodiruje tlo

Sehl ibn Hunejf (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji se istakao po svojoj hrabrosti tokombitke na Uhudu. Uestvovao je u skoro svim bitkama koje je tada vodila muslimanska vojska a bio jenamjesnik Medine i Perzije. Preselio je 38 godina nakon hidre


44/53

44

Sehl ibn Sad (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. Njegovo je ime bilo Hazn ali mu je Poslanika.s. dodijelio ime Sehl. Preselio je 91 godinu nakon hidre u Medini sa 100 godina starosti

Sehur (Arapski) obrok kojim se ulazi u dnevni post

Selam (Arapski) mir, zdravlje, pozdrav

Selduci (Arapski) turski vladarski rod

Selema ibn el Ahva (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je s Poslanikom a.s. uestvovaou sedam bitaka. Bio je poznat po svojoj brzini i streljakim vjetinama. Preselio je 47 godina nakonhidre

Selman el Farisi (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je bio perzijskog porijekla. TraeiIstinu, prihvatio je kranstvo a stjecajem je okolnosti postao zarobljenik te poslan u Medinu. UMedini je Poslanik a.s. platio otkupninu za njega te ga oslobodio. Ideja da se na prilazima Medineiskopa jarak (hendek) koji bi zaustavio vojsku murika (politeista) je bila Selmanova. Uestvovao jeu svim bitkama koje je predvodio Poslanik a.s. kao i u pohodu na Irak. Preselio je 35 godina nakon

hidre.

Senegal afrika drava. Za detalje pogledati sekciju erdan

Serdar (perz.) predvodnik, vojni zapovjednik

Sevda bint Zema (Arapski) supruga Muhammeda a.s. Sa prvim je muem primila islam iemigrirala za Abisiniju ali je nedugo potom ostala udovica. Muhammed a.s. ju je oenio i doveo uMedinu. Preselila je na ahiret 23 godine nakon hidre

Sidretul Munteha (Arapski) drvo koje je s desne strane Ara

Sifa (Arapski) sifat osobina

Sihr (Arapski) opsjena, magija

Sira (Arapski) biografija Muhammeda a.s.

Sirija (Arapski) am bliskoistona drava. Za detalje pogledati sekciju erdan

Subaija bint el Haris (Arapski) savremenica Muhammeda a.s. iji je suprug Sad ibn Havlauestvovao u bitci na Bedru. Prenosilac je hadisa

Softa (tur.) student, danas su to uenici medresa

Somalija drava na sjeveroistoku afrikog kontinenta. Za detalje pogledati sekciju erdan


45/53

45

Spahija (tur.) konjanik, vojnik

Subaa (tur.) vojni zapovjednik, visoki oficirski in

Sudan afrika drava kojoj je Kartum glavni grad. Za detalje pogledati sekciju erdan

Sudnji dan kijamet, dan u kojem e ovaj svijet biti uniten i na kojem e se suditi ljudima u skladus njihovim djelima

Suhejb el Rumi (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. ije je pravo ime bilo Suhejb ibn Sinan.Nadimak Rumi je dobio zbog svog bizantijskog odgoja. Islam je primio zajedno sa Amarom ibnJasirom a podnio je mnoga zlostavljanja od strane murika (politeista). Emigrirao je u Medinu iuestvovao u svim bitkama koje je Poslanik a.s. vodio. Preselio je u Medini 28 godina nakon hidre

Suhejl ibn Amr (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji se u bitci na Bedru borio protivmuslimana. U pregovorima na Hudejbiji je uestvovao kao predstavnik murika (politeista) a islam

je primio nakon osloboenja Meke. Tada seli za Medinu i pridruuje se pohodu muslimanske vojskena Siriju. Preselio je na ahiret tokom bitke Jermuk, 15 godina nakon hidre

Sulejman (Arapski) Solomon, muko ime, ime boijeg poslanika koji je posjedovao izuzetnumudrost kao i autoritet nad ljudima i dinima (pogledati din). Oenio je Belkisu, kraljicu Sabe koja

je prihvatila vjeru tevhida (pogledati tevhid)

Sulejman ibn Surad (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. iji je nadimak bio Ebu Mutarrif.Njegovo je ime bilo Jasir ali mu je Poslanik a.s. po jednom od poslanika dao ime Sulejman. Vodio jegrupu koja je traila osvetu za ubistvo Husejna ibn Alija. Preselio je na ahiret 65 godina nakonhidre

Sultan (tur.) vladar odreenog podruja

Sumama ibn Atal (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji se isticao po svojoj hrabrosti.Islam je primio nakon to se u Medini sreo s Poslanikom a.s. a zatim odlazi u Meku da radi nairenju islama. Osam godina nakon hidre Muhammed a.s. ga je imenovao namjesnikom Bahreina iodluno se suprotstavio utjecaju lanog poslanika Musejleme.

Sunet (Arapski) obiaj, nain ivota

Sura (Arapski) poglavlje Kurana. Ima ih 114

Suraka ibn Malik (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je bio u potjeri murika (politeista)kada je Poslanik a.s. krenuo iz Meke za Medinu. Islam je primio nakon osloboenja Meke a do smrti

je praktikovao primjeran ivot. Preselio je za vrijeme hilafeta Osmana ibn Afana.


46/53

46

adad ibn Evs (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je uestvovao u bitci na Bedru a biopoznat po svojoj rjeitosti. Preselio je na ahiret za vrijeme hilafeta Muavije ibn Sufjana a ukopan jeu Jerusalimu

afi (Arapski) utemeljitelj afijske pravne kole. Pripadao je plemenu Kurej i kao Haemit bio jedaleki srodnik Muhammeda a.s.

art (Arapski) uvjet, uslov

efat (Arapski) zagovaranje, zauzimanje

ehadet (Arapski) iskaz svjedoka, svjedoenje

ehid (Arapski) ahid, svjedok

ejh (Arapski) onaj koji pokazuje znake starosti, neko ko je preao pedesetu

ejtan (Arapski) Sotona (ejtan, avo) din (pogledati din) koji se uzoholio pred Allahom i imacilj zavesti ljude u nevjerovanje

erif (Arapski) plemenit, uzvien

erijat (Arapski) izvorno: put ka pojilitu, put koji se slijedi. Tehniki : vjerozakon islama

ifa bint Abdullah (Arapski) jedna od rijetkih osoba koje su bile pismene prije Objave. Hafsu,enu Poslanika a.s. je nauila pisati a Muhammed a.s. joj je poklonio kuu u Medini. Preselila je na

ahiret 20 godina nakon hidre

iizam sektako uenje koje za glavnu karakteristiku ima vjerovanje u legitimnost direktnog Ali ibnTalibovog nasljeivanja Poslanika a.s. Odreene grupacije unutar ovog uenja idu do tog stepenanevjerovanja da vjeruju kako je Ali trebao dobiti objavu umjesto Muhammeda a.s. Zajednikoijama jeste animozitet prema ashabima Ebu Bekru, Omeru i Osmanu

irk (Arapski) mnogobotvo, bilo kakav vid politeizma

uajb (Arapski) muko ime, ime boijeg poslanika poslanog narodu Medjen


47/53

47

Tabari (Arapski) poznati historiar. U najranijem se djetinjstvu posvetio uenju tako da je ve sasedam godina bio hafiz Kur'ana. Tabarijevo najznaajnije djelo obrauje historiju islama a sastoji seod 12 knjiga. Tvrdi se da je izvorno izdanje sadravalo deset puta vie svezaka.

Taklid (Arapski) bukvalno objesiti neto o vrat (ili rame). U pravnom sistemu islama, terminoznaava prihvatanje miljenja nekog uenjaka bez analiziranja argumenata. Odnosi se na totalnopovjerenje u autoritet nekog uenjaka

Talha ibn Ubejdullah (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je pripadao plemenu Kurejija.Jedan je od desetorice kojima je obean denet a ranjen je na Uhudu titei Poslanika a.s. svojimtijelom. Bio je meu est osoba nominovanih za halifu nakon smrti Omera ibn Hataba a na ahiret jepreselio 36 godina nakon hidre

Tanzimat reformatorska inicijativa koja je od 1839. imala za cilj moderno urediti hilafetosmanlijskog ureenja.

Tarikat (Arapski) put, staza, sistem obreda koji se unutar odreene grupe smatra ibadetom(bogoslujem)

Tedvid (Arapski) ispravno itanje (izgovaranje) Kurana

Tefsir (Arapski) tumaenje, komentar

Tejemum (Arapski) simbolino potiranje ruku i lica u sluaju da se zbog nedostatka vode ne moeizvriti abdest (vudu) ili obredno kupanje (gusul)

Tekbir (Arapski) uzreica Allahu akbar to u prevodu znai Allah je najvei

Teravija (Arapski) teravihnamaz zajedniki namaz (molitva) koji se vri u nonim satima mjesecaRamazana

Tesavuf (Arapski) sufizam, mistika

Tespih (Arapski) brojanica, niska zrnaca kojima se olakava zikr, ponavljanje izraza Allahu akbar,SubhanAllah, Elhamdulillah.

Tevba (Arapski) izvorna rije znai vraanje. U islamu se koristi za pokajanje, kajanje

Tevhid (Arapski) jednoa, monoteizam,

Tevrat (Arapski) knjiga objavljena Musau a.s. (Mojsiju). Danas tu knjigu nemamo u izvornoj formiiako Jevreji smatraju da Tora (Tevrat) nije mijenjana

Timar (tur.) tursko vojno imanje iji se vlasnik morao odazvati pozivu u vojni pohod


48/53

48

Tulejb ibn Umejr (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je pripadao plemenu Kurejija i bioprvi musliman koji se fiziki suprotstavio neprijateljima islama branei Poslanika a.s. Uestvovao jeu bitci na Bedru kao i mnogim drugim a preselio je u bitci Ajnadin, 13 godina nakon hidre

Tunis drava na sjeveru afrikog kontinenta. Za detalje pogledati sekciju erdan

Turban pokrivalo za glavu za mukarce na islamskom istoku. Sastoji se od kapice sa dugim

komadom platna koje je omotano oko nje

Turska drava na razmeu Azije i Europe. Za detalje pogledati sekciju erdan


49/53

49

Ubadah ibn Samit (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je pripadao ensarijskom plemenuHazred. Poslanik a.s. ga je pobratio sa Martadom el Ganavijem a uestvovao je osim bitke na Bedrui u svim ostalim bitkama kojima je prisustvovao Muhammed a.s. Pored toga, bio je akter vojnogpohoda na Egipat. Tokom Poslanikovog a.s. ivota, uestvovao je na sakupljanju Kurana a bio je iprvi kadija (sudija) u Palestini. Preselio je u Ramalahu 34 godine nakon hidre

Ubej ibn Kab (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je bio jevrejski rabin. Nakon to jeprimio islam, a zbog svoje pismenosti, postao je jedan od pisara Objave. Uestvovao je u svim

bitkama kojima je i Poslanik a.s. uestvovao a na ahiret je preselio 21 godinu nakon hidre

Ukbe ibn Amir el Duhani (Arapski) ashab (drug) Muhammeda a.s. koji je od Poslanika preniomnogo hadisa. Osim to je bio vrstan govornik, isticao se i po svom poznavanju nasljednog ikrivinog prava. Uestvovao je u oslobaanju Damaska a na ahiret je preselio 58 godina nakonhidre

Ulema (Arapski) mnoina od alim (uenjak) uenjaci

Um Atija el Ensarija (Arapski) savremenica Muhammeda a.s. koja je uestvovala u sedam bitakakoje je vodila muslimanska vojska. Prenosila je hadise a tokom bitaka spremala hranu za ratnike i

lijeila ranjene. Na ahiret je preselila osam godina nakon hidre

Um Darda (Arapski) savremenica Muhammeda a.s. poznata po svojoj povjerljivosti. Prenijela jeveliki broj hadisa a ivjela u Medini. Na ahiret je preselila 30 godina nakon hidre

Um Habiba bint ebi Sufjan (Arapski) supruga Poslanika a.s. ije je pravo ime bilo Ramla bint ebiSufjan. Zajedno je s muem emigrirala za Abisiniju ali je on tamo odbacio islam i prihvatiokranstvo. Umro je kao kranin a Muhammed a.s. je tada oenio Um Habibu. Preselila je na ahiret44 godine nakon hidre

Um Hani bint ebi Talib (Arapski) sestra Alija ibn Taliba iji je nadimak bio Fahita. Prenijela jeveliki broj hadisa a na ahiret je preselila 40 godina nakon hidre

Um Haram (Arapski) savremenica Muhammeda a.s. ije je pravo ime bilo Mulejka bint Milhan.Uestvovala je u vojnim pohodima muslimanske vojske a pratei svog supruga u dihadu, preselila

je na Kipru 28 godina nakon hidre

Um Imara (Arapski) avremenica Muhammeda a.s. koja se isticala svojom hrabrou. U bitkamase brinula za ranjene, ratnike opskrbljivala vodom a esto i sama uestvovala u borbama. U bitci naUhudu je zadobila 12 rana a u bitci Jamamah joj je odsjeena ruka. Na ahiret je preselila 13 godinanakon hidre

Um Kulsum bint Ali (Arapski) kerka Fatime i Alija ibn Taliba. Udala se za Omera ibn Hataba arodila je dvoje djece, Zejda i Rukaju. Preselila je na ahiret 75 godina nakon hidre

Um Kulsum bint Ukbe (Arapski) savremenica Muhammeda a.s. i jedna od prvih muslimanki.Islam je primila u Meki a prva je ena koja je uinila hidru iz Meke u Medinu. Treba dodati da jeovaj put prevalila hodajui a na ahiret je preselila 40 godina nakon hidre

Um Kulsum bint Muhammed (Ara

Documents

Leksikon nepoznatih islamskih pojmova