1

14_3เซลลและการเพาะเลยงเนอเยอ

บทท 3: เทคนค การทำาใหปลอดเชอ

Screen

Sequence

Animation/Image/VDO

Description Text Sound

1 14_3หนาเมนหลกบทท 3: เทคนค การทำาใหปลอดเชอ

- Icon หนาแรกทไดเหนจะเปนเมนหลกและจะม (icon) ทงหมด 4 ตว แตละตวสามารถคลกเพอเขาไปสเนอหาในแตละขอดงน

1. บทนำา2. สารเคมทใชใน

การฟอกฆาเชอ

3. การเลอกชนสวนของพชทใชในการการเพาะเลยง

4. วธปฏบตทำาให

(Text 1)จดประสงคการเรยนร

(Sound 1)จดประสงคการเรยนร

2

เนอเยอปราศจากการปนเปอน

ในแตละเนอหาสามารถกดเพอเลนเสยงประกอบการเรยนในสวนๆตางๆไดกอนเขาสบทเรยนจะมจดประสงคการเรยนรตาม (Text 1)

2 14_3_1บทนำา

- Text

พนผวของพช

เนอเยอของพชทมเชอราหรอ

บทนำาเนอหาในสวนนจะแสดงเปน text และ เสยงบรรยาย ตาม text 1 และ sound 1

(Text 1)พนผวของพชพบวามจลนทรยปนอยมากมาย ดงนนควรหลกเลยงชนสวนของพชทมบาดแผล หรอทำาความสะอาดทบรเวณพนผวของพชใหปราศจากเชอจลนทรย กอนทจะนำาไปปลกบนอาหาร สวนเนอเยอของพชทมเชอราหรอแบคทเรย เขาไปเจรญอยภายกทงไป สารทใชในการกำาจดเชอจลนทรยไมใหเกดการปนเปอนบนเนอเยอพช สารละลายไฮโปคลอ

(Sound 1)พนผวของพชพบวามจลนทรยปนอยมากมาย ดงนนควรหลกเลยงชนสวนของพชทมบาดแผล หรอทำาความสะอาดทบรเวณพนผวของพชใหปราศจากเชอ

3

แบคทเรย

โซเดยมไฮโปคลอไรท

ไรท (โซเดยมหรอแคลเซยม) ไดมการพสจนแลววาไดผล โซเดยมไฮโปคลอไรทเขมขน 0.3 -0.6 เปอรเซนต แชนาน 15-30 นาท จะกำาจดเชอจลนทรยใหหมดไปจากเนอเยอพช และตองตระหนกวาสารละลายเหลานเปนพษตอพช ดงนนทงความเขมขนของสารละลายและระยะเวลาในการแชตองใหเวลาใหนอยทสด เพอปองกนไมใหเนอเยอตาย

จลนทรย กอนทจะนำาไปปลกบนอาหาร สวนเนอเยอของพชทมเชอราหรอแบคทเรย เขาไปเจรญอยภายกทงไป สารทใชในการกำาจดเชอจลนทรยไมใหเกดการปนเป อนบนเนอเยอพช สารละลายไฮโปคลอไรท (โซเดยมหรอแคลเซยม) ไดมการพสจนแลววาไดผล โซเดยมไฮโปคลอไรทเขมขน 0.3 -0.6 เปอรเซนต แชนาน 15-30 นาท จะกำาจดเชอจลนทรยใหหมดไปจากเนอเยอพช และตองตระหนกวาสารละลายเหลานเปนพษตอพช ดงนน

4

ทงความเขมขนของสารละลายและระยะเวลาในการแชตองใหเวลาใหนอยทสด เพอปองกนไมใหเนอเยอตาย

3 14_3_2สารเคมทใชในการฟอกฆาเชอ

- ตารางสารเคม

- ภาพประกอบ text

- Animation

ตา

ชอดอกออน

สารเคมทใชในการฟอกฆาเชอ

เนอหาในสวนนจะแสดงเปน 3 สวนดงน

1. การฟอกฆาเชอพช  

Text 1 จะแสดงในรปแบบ animation ขนตอนการ การฟอกฆาเชอพช  เนอหาในสวนนจะแสดงเปน

(Text 1) การฟอกฆาเชอพช  เทคนคนเปนเทคนคทสำาคญสำาหรบจดเรมตนในการเพาะเลยงเนอเยอ มวธปฏบตดงนคอ

1. เลอกตดเนอเยอจากตนพชทมความสมบรณ แขงแรงและไมแสดงอาการของโรคไมวาจะเปนสวนใดของพชกตาม( ตา ชอดอกออน ลำาตนใตดน ลำาตนบนดน ใบออน ยอดออน )

2. นำาชนสวนตางๆเหลานลางใหสะอาด โดยลางดวยนำาเปลา เพอกำาจดสงทตดมา เชน ดน ทราย จลนทรย แลวตามดวยนำายาลางจาน

3. ลางนำาเปลา

(Sound 1)การฟอกฆาเชอพช เทคนคนเปนเทคนคทสำาคญสำาหรบจดเรมตนในการเพาะเลยงเนอเยอ มวธปฏบตดงนคอ

1. เลอกตดเนอเยอจากตนพชทมความสมบรณ แขงแรงและไมแสดงอาการของโรคไมวาจะ

5

ลำาตนใตดน

ลำาตนบนดน

animation ทแสดงใหเหนถงขนตอนแตละขนตอนของกระบวนการการฟอกฆาเชอพช

2. สารทใชในการฟอกฆาเชอเนอเยอพช

Text 2 รายชอสารแสดงเปนภาพประกอบ

3. ระยะเวลาทใชในการฟอกฆาเชอจลนทรยในพชแตละชนดนำายา

Text 3แสดงเปนรปแบบตาราง pop up

4. แชชนสวนพชในแอลกอฮอลเขมขน 70 % นานเทาใดขนอยกบชนดของพช

5. จากนนตดเปนชนใหมสวนทตองการตดอย

(Text 2)สารทใชในการฟอกฆาเชอเนอเยอพช 1.แอลกอฮอล (Alcohol) 2.นำายาคลอรอก(Calcium, Sodium -hypochlorite) 3.นำายาเมอรควรกคลอไรด (Mercuric chloride)4.ไฮโดรเจนเปอรออกไซด (Hydrogen peroxide)5.นำาโบรมน (Bromine)6.ซลเวอร ไนเตรท (Silver nitrate)7.ยาปฏชวนะ (Antibiotic)

(Text 3)ระยะเวลาทใชในการฟอกฆาเชอจลนทรยในพชแตละชนดนำายา

เปนสวนใดของพชกตาม( ตา ชอดอกออน ลำาตนใตดน ลำาตนบนดน ใบออน ยอดออน )

2. นำาชนสวนตางๆเหลานลางใหสะอาด โดยลางดวยนำาเปลา เพอกำาจดสงทตดมา เชน ดน ทราย จลนทรย แลวตามดวยนำายาลางจาน

3. ลางนำาเปลา 4. แชชนสวนพช

ในแอลกอฮอลเขมขน 70 %

6

ใบออน ยอดออน

นำาชนสวนตางๆเหลานลางใหสะอาด

แชชนสวนพชใน

สารฟอกฆาเชอ

ความเขมขนทใช

ระยะเวลา(นาท)

ผลทได

Calcium hypochlorite

9-10% 5-30 ดมาก

Sodium hypochlorite

2% 5-30 ดมาก

Hydrogen peroxide

10-20% 5-15 ด

Bromine water

1-2% 2-10 ดมาก

Silver nitrate

1% 5-30 ด

Mercuric

0.1-1% 2-10 พอใช

นานเทาใดขนอยกบชนดของพช

5. จากนนตดเปนชนใหมสวนทตองการตดอย

(Sound 2)สารทใชในการฟอกฆาเชอเนอเยอพช สารทใชในการฟอกฆาเชอเนอเยอพช 1.Alcohol 2.นำายาคลอรอก(Calcium, Sodium -hypochlorite) 3.นำายาเมอรควรกคลอไรด (Mercuric chloride)4.ไฮโดรเจนเปอร

7

แอลกอฮอลเขมขน 70 % นานเทาใดขนอยกบชนดของพช

จากนนตดเปนชนใหมสวนทตองการตดอย

chloride Antibiotics

4-50 mg/l

30-60

คอนขางด

ออกไซด (Hydrogen peroxide)5.นำาโบรมน (Bromine)6.ซลเวอร ไนเตรท (Silver nitrate)7.ยาปฏชวนะ (Antibiotic)

8

4 14_3_3การเลอกชนสวนของพชทใชในการเพาะเลยงเนอเยอ

- ภาพประกอบ text

- Icon

1.วธทางกายภาพ

เรอนเพาะชำา

ไดรบนำาและปยอยางเพยงพอ 

การเลอกชนสวนของพชทใชในการเพาะเลยงเนอเยอเนอหาในสวนนจะมคำาบรรยายตามและภาพประกอบคำาบรรยายขนตาม text 1 text 2 และ text 3

(Text 1)การเตรยมชนสวนพชกอนการเพาะเลยงเนอเยอพช  การเพาะเลยงเนอเยอจะมปญหาทสำาคญทสด คอ การตดเชอของเนอเยอ ทงเชอราและแบคทเรย  ดงนนวธการลดปรมาณการตดเชอจลนทรย ทำาได  2  วธ คอ1.วธทางกายภาพ2.วธทางเคม

(Text 2)วธทางกายภาพ   เปนการลดปรมาณเชอทตดมากบตนพช  ทำาไดโดยเลยงตนแม

(Sound 1)การเตรยมชนสวนพชกอนการเพาะเลยงเนอเยอพช  การเพาะเลยงเนอเยอจะมปญหาทสำาคญทสด คอ การตดเชอของเนอเยอ ทงเชอราและแบคทเรย  ดงนนวธการลดปรมาณการตดเชอจลนทรย ทำาได  2  วธ คอวธทางกายภาพและวธทางเคม

(Sound 2)วธทางกายภาพ   เปนการลดปรมาณเชอทตด

9

มการแตงชนสวนพชทไมใชเลยงทงไป 

ลางอกครงดวยนำาทไหลตลอดเวลาเปนเวลา  20 นาท ถง 

พนธ ในเรอนเพาะชำาทมความชนตำาเปนเวลา  3 – 4 สปดาห กอนทจะนำามาตดลงเพาะเลยง เนอเยอตนแมพนธตองไดรบนำาและปยอยางเพยงพอ มการฉดยาปองกนและกำาจดแมลงรา หามใหนำาแบบพนฝอย (sprinkle) พชตองสะอาดกอนทจะนำาไปเพาะเลยงเนอเยอ  มการแตงชนสวนพชทไมใชเลยงทงไป  แลวจงลางชนสวนพชทตองการเปนการลดจลนทรยไดทางหนง เพอกำาจดเศษดนออกจากชนสวนของพช  ตดใบทตายทง  นำาพชทลางและตดแตงแลว  ลางอกครงดวยนำาทไหลตลอดเวลาเปนเวลา  20 นาท ถง  3 ชวโมง  ขนอยกบแหลงทมาของชนสวนพชวา มาจากสถานทใด วธการนจะทำาใหจลนทรยถกชะออกไปจำานวนมาก 

มากบตนพช  ทำาไดโดยเลยงตนแมพนธ ในเรอนเพาะชำาทมความชนตำาเปนเวลา  3 – 4 สปดาห กอนทจะนำามาตดลงเพาะเลยง เนอเยอตนแมพนธตองไดรบนำาและปยอยางเพยงพอ มการฉดยาปองกนและกำาจดแมลงรา หามใหนำาแบบพนฝอย (sprinkle) พชตองสะอาดกอนทจะนำาไปเพาะเลยงเนอเยอ  มการแตงชนสวนพชทไมใชเลยงทงไป  แลวจงลางชนสวนพชทตองการเปนการลดจลนทรยไดทางหนง เพอกำาจดเศษดนออกจากชนสวนของพช  ตดใบทตายทง  นำาพชทลางและตดแตงแลว  ลางอกครงดวยนำาทไหลตลอดเวลาเปนเวลา  20 นาท ถง  3 ชวโมง  ขนอยกบแหลงทมาของชนสวนพชวา มาจากสถานทใด วธการนจะทำาใหจลนทรยถกชะ

10

3 ชวโมง

2.วธทางเคมClorox

Tween20  2 – 3 หยด

(Text 3)วธทางเคม    ประกอบดวยการใชสารเคม เชนโซเดยมไฮโพคลอไรท(sodium hypochlorite) แคลเซยมไฮโปคลอไรท (calcium hypochlorite ) ไฮโดรเจนเพอรออกไซด (hydrogen peroxide)  เปนตนตน หองปฏบตการสวนใหญใชนำายาฟอกจากทใชในบาน เชน clorox ผลตภณฑนมโซเดยมไฮโปคลอไรท 5.25 เปอรเซนต  อตราทใช  คอ 2 เปอรเซนต สารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรทจะทำางานไดไมดเมอมพเอชมากกวา  8  และจะมประสทธภาพสงทสดเมอสารละลายมพเอช 6 และเพอใหการทำางานของคลอรนมประสทธภาพมากขน  ในการฆาเชอบรเวณผวพช  ควรเตมสบเหลวเขาไปในสารละลายโซเดย

ออกไปจำานวนมาก 

(Sound 3)วธทางเคม    ประกอบดวยการใชสารเคม เชนโซเดยมไฮโพคลอไรท(sodium hypochlorite) แคลเซยมไฮโปคลอไรท (calcium hypochlorite ) ไฮโดรเจนเพอรออกไซด (hydrogen peroxide)  เปนตนตน หองปฏบตการสวนใหญใชนำายาฟอกจากทใชในบาน เชน clorox ผลตภณฑนมโซเดยมไฮโปคลอไรท 5.25 เปอรเซนต  อตราทใช  คอ 2 เปอรเซนต สารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรทจะทำางานไดไมดเมอมพเอชมากกวา  8  และจะมประสทธภาพสงทสดเมอสารละลายมพเอช 6 และเพอ

11

เครองเขยาสาร

มไฮโปคลอไรทเชน  Tween20  2 – 3 หยด และในขณะทำาการฆาเชอบรเวณผวพช ตองเขยาสารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรทบาง หรอตลอดเวลาหรออาจวางบนเครองเขยาได  เวลาในการฆาเชอดวยสารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรทขนอยกบชนดของพช วาทนตอสารละลายคลอรนนานแคไหน  ถามความทนทานมากกใชเวลานานขนได

ใหการทำางานของคลอรนมประสทธภาพมากขน  ในการฆาเชอบรเวณผวพช  ควรเตมสบเหลวเขาไปในสารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรทเชน  Tween20  2 – 3 หยด และในขณะทำาการฆาเชอบรเวณผวพช ตองเขยาสารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรทบาง หรอตลอดเวลาหรออาจวางบนเครองเขยาได  เวลาในการฆาเชอดวยสารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรทขนอยกบชนดของพช วาทนตอสารละลายคลอรนนานแคไหน  ถามความทนทานมากกใชเวลานานขนได

5 14_3_4วธปฏบตทำาใหเนอเยอปราศจาก

- ภาพประกอบ text

ยาปฏชวนะ

วธปฏบตทำาใหเนอเยอปราศจากการปนเปอนการเลอกชนสวนของพชทใชในการเพาะ

(Text 1)วธปฏบตทำาใหเนอเยอปราศจากการปนเปอนการฆาเชอภายในพช    สารละลายโซเดยมไฮโพคลอไรทใช

(Sound 1)การฆาเชอภายในพช    สารละลายโซเดยมไฮโพคลอไรทใชฆาเฉพาะเชอจลนทรยภายนอก  แตไมสา

12

การปนเป อน

ยาปฏชวนะชนดเดยวไมสามารถฆาเชอแบคทเรยไดทกชนด

การใชตปฏบตการปลอดเชอ

เลยงเนอเยอเนอหาในสวนนจะมคำาบรรยายตามและภาพประกอบ

คำาบรรยายขนตาม text 1 และ 2

ฆาเฉพาะเชอจลนทรยภายนอก  แตไมสามารฆาเชอทอยภายในพชได นกวจยบางคนใชยาปฏชวนะชวย  แตไมประสบผลสำาเรจมากนกเพราะไมมยาปฏชวนะเฉพาะ ทมประสทธภาพในการกำาจดเชอไดทกชนด  ยาปฏชวนะและสารทเกดจาการสลายตวของยาปฏชวนะจะถกพชนำาไปใช ทำาใหไมสามารถจะคาด การณได  เชน  พช อาจยงมการตดเชออยเพราะยาปฏชวนะชนดเดยวไมสามารถฆาเชอแบคทเรยไดทกชนด หรอ เกดการดอยาปฏชวนะของเชอ ทำาใหไมสามารถใชยานกำาจดไดอกตอไป  และเชอทตดเขามา ไมเปนอนตรายกบพชแตอาจทำาใหเกดการกลายพนธ อาจเปนอนตรายกบพชไดในอนาคตยาปฏชวนะทดตองละลายไดดในอาหารทำาใหสมบตของอาหารไมทำาใหเปลยนแปลงและ ยาปฏชวนะตองไมเปลยนแปลงเมอถกแสง  หรอเกบไว

มารฆาเชอทอยภายในพชได นกวจยบางคนใชยาปฏชวนะชวย  แตไมประสบผลสำาเรจมากนกเพราะไมมยาปฏชวนะเฉพาะ ทมประสทธภาพในการกำาจดเชอไดทกชนด  ยาปฏชวนะและสารทเกดจาการสลายตวของยาปฏชวนะจะถกพชนำาไปใช ทำาใหไมสามารถจะคาด การณได  เชน  พช อาจยงมการตดเชออยเพราะยาปฏชวนะชนดเดยวไมสามารถฆาเชอแบคทเรยไดทกชนด หรอ เกดการดอยาปฏชวนะของเชอ ทำาใหไมสามารถใชยานกำาจดไดอกตอไป  และเชอทตดเขามา ไมเปนอนตรายกบพชแตอาจทำาใหเกดการกลายพนธ อาจเปนอนตรายกบพชไดในอนาคตยาปฏชวนะทดตองละลายไดด

13

สารเคม (Text 2) นาน ราคาไมแพงหรอ คาพเอชทเปลยนและไมมผลขางเคยงกบตนพช  เนองจาก ม เสยงทจะเกดเชอดอยามนอย และไมควรเปนยาทใชกนในทางการแพทย ดงนนวธการทตองระมดระวงในการทำาคอ  ระมดระวงดานเทคนคการผาตดเนอเยอ  การใชตปฏบตการปลอดเชอ  การใชสารเคมฆาเชอแตถาทำาทกรปแบบแลวยงไมไดรบผลสำาเรจ จงคอยใชยาปฏชวนะ

(Text 2)การเลอกใชสารเคมทำาลายเชอจลนทรย    มสารเคมหลายชนดและวธการตางๆ    ทใชในการทำาความสะอาดใหตวอยางพชใหมความปลอดเชอ  ซงผทำาการเพาะเลยงตองใชดลยพนจในการเลอกใชใหเกดความเหมาะสมกบเนอเยอพชและประสทธภาพทจะไดรบ  ซงมแนวทางในการเลอกใช  ดงน

ในอาหารทำาใหสมบตของอาหารไมทำาใหเปลยนแปลงและ ยาปฏชวนะตองไมเปลยนแปลงเมอถกแสง  หรอเกบไวนาน ราคาไมแพงหรอ คาพเอชทเปลยนและไมมผลขางเคยงกบตนพช  เนองจาก ม เสยงทจะเกดเชอดอยามนอย และไมควรเปนยาทใชกนในทางการแพทย ดงนนวธการทตองระมดระวงในการทำาคอ  ระมดระวงดานเทคนคการผาตดเนอเยอ  การใชตปฏบตการปลอดเชอ  การใชสารเคมฆาเชอแตถาทำาทกรปแบบแลวยงไมไดรบผลสำาเรจ จงคอยใชยาปฏชวนะ

(Sound 2)การเลอกใชสารเคมทำาลายเชอจลนทรย

14

  1. มประสทธภาพด ใหเปอรเซนตความปลอดเชอสง  2. ราคาไมแพง  และหาซอไดงาย  3. เตรยมไดงาย ไมมขนตอนทยงยาก  4. ไมเปนอนตราย  หรอมอนตรายนอยทสดตอสงมชวตทงคนและชนตวอยางพช

    มสารเคมหลายชนดและวธการตางๆ    ทใชในการทำาความสะอาดใหตวอยางพชใหมความปลอดเชอ  ซงผทำาการเพาะเลยงตองใชดลยพนจในการเลอกใชใหเกดความเหมาะสมกบเนอเยอพชและประสทธภาพทจะไดรบ  ซงมแนวทางในการเลอกใช  ดงน  1. มประสทธภาพด ใหเปอรเซนตความปลอดเชอสง  2. ราคาไมแพง  และหาซอไดงาย  3. เตรยมไดงาย ไมมขนตอนทยงยาก  4. ไมเปนอนตราย  หรอมอนตรายนอยทสดตอสงมชวตทงคนและชนตวอยางพช