����������� �����

�.��.��. ����� ���������

�������� ����! "�������#��"�������"

1

$�%�$�ก������

โครงสราง หนาท ชนดของผวหนง

โรคผวหนงท ไมตดเช�อ ผวหนงอกเสบ (Dermatitis/Eczema)

รงแค Dandruff

เกล�อนน�านม (Pityriasis alba)

ผ นลมพษ (Urticaria)

ฝา (Melasma)

โรคผวหนงท มการตดเช�อ (Infective skin diseases)

ตดเช�อแบคทเรย (Bacterial infections)

ตดเช�อรา (Fungal infections)

ตดเช�อไวรส (Viral infections)

ตดเช�อปรสต (หด เหา โลน)

การแพยา

2

Structure and Function of Skin

������$�� �����

• �ก���������ก� � ����

• ������������ก��กก�������� ��� ������ ������� �������� !��"#�����ก��

• ��������$�� %&�' ����ก��

• ��( � ����ก������&���( ������ก�� )#�� �"���" $*

3

ผ นแพผวหนง (Eczema/Dermatitis)

• เกดจากการอกเสบของผวหนง มแบบเฉยบพลน ก�งเร� อรง เร� อรง

• อาการ

• ผ�นแดง คน มตมน�า อาจลอกมขยหรอตมน�าแตกเย�มได

• ชนด

• ผ�นแพสมผส: สมผสสารท�แพ เปนบรเวณท�สมผส

• ผ�นแพกรรมพนธ: มกพบในเดก มกเปนซ� า เปนมากในหนาหนาว ผวแหง

ผนแพสมผสทมอ

5

ชนดการเกดผ�นผวหนง(eczema)ชนดการเกดผ�นผวหนง(eczema)

Endogenous eczema

ผ�นแพจากกรรมพนธ

ผ�นตอมไขมนอดตน

ผ�นรปคลายเหรยญ

ผ�นตอมเหง�อบกพรองอกเสบ

ผ�นตมเลกเร6อรงอกเสบ

ผ�นนนหนาเร6อรงอกเสบ

ผ�นภาวะหยดไหลของเลอดอกเสบ

Exogenous eczema

สารตองทาปฏกรยากบแสงยว

ผ นภมแพแสงสมผสสาร

(photo allergic contact

dermatitis)

ผ นแพสมผสสาร (irritant

contact dermatitis)

ผ นภมแพสมผสสาร(Allergic contact

dermatitis)

สารไมตองทาปฏกรยากบแสงยว

ผ นแพแสงสมผสสาร (phototoxic

contact dermatitis)

เกยวกบกรรมพนธ ไมเกยวกบกรรมพนธ

ปฏกรยาภมแพจากกระตนภมคมกน

รางกาย

ธรรมชาตของสาร

ความเขมของสาร

วธท�สมผสสาร :กน, ผวหนง

พนธกรรม :เกดเฉพาะกบบางคน

อาย:เดกเลกมาก,ผสงอาย กระตนใหเกดผ�นจาก การแพยาก

ผ�นแพสมผสผ�นแพสมผสไมเกดผ�นเม�อสมผสคร6งแรกจะเกดเม�อสมผสคร6งตอไป

การเกดผ�นใชเวลา 7-21 วนสารท�แพมเลกนอย

การแพเกดจากหลายปจจย ข6นกบการแพเกดจากหลายปจจย ข6นกบสาเหต โลหะผสม : nickel เปนสวนประกอบ

ของโลหะ เชน สรอยขอมอ, สายนาฬกา, เคร�องประดบ

น6าหอม

เคร�องสาอางและสารเคม

ยางและผลตภณฑท�ใชในการทารองเทา

ผ�นแพจากกรรมพนธ (atopic dermatitis)

สาเหต

พนธกรรม ส�งแวดลอม

ยงไมทราบแนชด

ระบบภมคมกนเดกคแฝด

กระตนอาการ

�ฝนละอองเชน ไรฝน เช6อรา

�อาหาร เชน ไข ถ�ว นมวว ขาวสาล อาหารทะเล ปลาและไก

�การออกกาลงกาย ใสเส6อผาอบรอน

�ผวแหง การตดเช6ออาการรนแรงข6น

�อารมณเครยด

ม eosinophil, IgE สง

มกเกดในเดกตากวา 5 ป

ครอบครว/ ประวตโรคภมแพ เชน หอบหด allergic rhinitis

#�ก'�� (�)%���*+ 3 ����

�����,��%-#� ����ก.���,��%-#� ������(/����

ผ�นแดงมตมน6าใสเลกๆ กระจายบนผ�น คนมาก ตมน6าแตกเปนน6าเหลองไหลเย6ม ตกสะเกด

ผ�นแดงมสะเกดน6าเหลองแหงกรงบางๆ

เกาะท�ผวหนง

ผวหนงหนาตวเปนป6 น มขย เหนรองผวหนงชดเจน (lichenification)

รป

หลกการรกษาท วไป• หลกเล ยงสาเหต/ส งท แพ

• รกษาผ�นแพ

• ทายาแกแพ แกคน หรอสเตยรอยด เชน Calamine lotion Betamethazone, Prednisolone

• รบประทานยาแกแพ เชน ยา Chlorpheniramine

• ยาน�จะทาใหงวง ไมควรขบข�ยานพาหนะหรอควบคมเคร�องจกรกล

• กรณเปนผ�นแบบเฉยบพลน (มน�าเหลองไหล)

• wet dressing (ประคบเปยก) 4-6 คร� ง/วน

• ใชน�าดางทบทม (1:100) หรอน�าเกลอ ชบผากอสเปยกๆ ปดแผลไว 5-10 นาทเพ�อซบน�าเหลอง กอนการทายาสเตยรอยด

10

การปฏบตตวสาหรบผท�เปนผ�นภมแพจากกรรมพนธ

• หลกเล�ยงใสเส�อผาเน�อหยาบ เชน ผาขนสตว/ใยสงเคราะห ควรใชผาฝาย

• หลกเล�ยงครม/สารท�มสวนผสมยาฆาเช�อ เพราะระคายเคอง

• หลกเล�ยงบรเวณรอนจด เยนจด ตวกระตน• การอาบน�า

– ไมควรอาบน�านาน อาบน�าธรรมดา

– หลงอาบน�ารบทาสารใหความชมช�น (ใน 3 นาท)

• ขณะผ�นกาเรบ ใหทายาแกแพ กอนทาสารใหความชมช�น

���)� )#��� (�)-����"0$"��1���

• สาเหตเหมอนกน แตลกษณะตางกน

• มการหลดลอกของหนงศรษะจะเรวหรอมากกวาคนปรกต

• เพ�มการสรางไขมนของตอมไขมนใตผวหนง

• ตดเช�อรา

• รงแค:

• สะเกดรงแคสขาวเปนแผนๆห รอกระจายเปนช�นเลกๆ ท�หนงศรษะ คน

• หนงศรษะมกไมแดง ไมอกเสบ

• ผ นแพตอมไขมนอดตน:

• มสะเกดเปนแผนสเหลอง หนงศรษะแดง อกเสบลอก คน

• มกเปนๆ หาย ๆ และมอาการบรเวณอ�นท�มตอมไขมนมาก เชน ค�ว ไรผม รองจมกและคาง

12

ก����ก'�

���)�• สระผมดวยยารกษารงแค (ยาฆาเช�อ

รา) 2 คร� งตออาทตย (ฟอกแชมพท�งไว 5-10 นาทกอนลางออก)

• 1-2% ZPT

• 1% Selenium sulfide

• 2% Ketoconazole (ยาฆาเช�อรา)

�� (�)-���ก���"0$"��1���

• ท ศรษะใชแชมพยาฆาเช�อรา หรอ Coal tar ซ� งเปนเคร�องสาอางควบคม

• ท ผวหนง/ตามไรผม• ยาทาสเตยรอยด

• ยาทาฆาเร�อรา

• คนมาก อาจใชยากนแกแพ

13

�ก#(/�/2�")#�ก����ก'�

• มกพบในเดกอาย 3-16 ป

• ลกษณะ: เปนวงสขาวท�หนา คอ แขนทอนบน ไหล อาจมคนหรอขยบาง

• ปจจยกระตน:

• การสมผสลม แสงแดดSun/wind exposure

• ผวแหง การเปนโรคผ�นผวหนงอกเสบ

ก����ก'�

• มกจะหายไดเอง แตอาจจะใชเวลาเปนเดอน-ป

• ใหลางหนา อาบน�าดวยสบออน ๆ

• ทาสารใหความชมช�น และครมกนแดด

• เปนมากและคนอาจใหสเตยรอยดชนดออน ๆ ทา

14

(�#"-�'

• เกดจากการตอบสนองของรางกายตอส�งแปลกปลอม (มการหล�งสารเคมบางชนด เชน ฮสทามน ทาใหหลอดเลอดฝอยขยายตว)

• เปนผ�นแพ คน นน แดง

• สาเหตมกเกดจากการแพ• อาหาร ยา ฝ นละออง เกสรดอกไม สารเคม

ตางๆ แมลง

15

���$��#"-�')#����ก���1�

• แบบเฉยบพลน: ผ�นตอเน�อง < 6 สปดาห

• แบบเร�อรง: มผ�นอยางนอย 2 คร� ง/สปดาห ตอเน�อง > 6 สปดาห

• ปจจยกระตน

• อากาศเยน น�าเยน ลมเยน

• ความรอน อณหภมรางกายสงข�น

• น�า การออกกาลง

• แรงส�นสะเทอน แรงกดทบ

• แสงแดด

ก����ก'� (�#"-�'

• รกษาตามสาเหต

• หยดหรอหลกเล�ยงส�งท�แพ/ปจจยกระตน

• รกษาดวยยากนแกแพ (ยาตานฮลตามน): ยาหลก

• แบบงวง: CPM , hydroxyzine

• แบบไมงวงรนเดม: Loratadine, cetirizine fexofenadine

• แบบไมงวงรนใหม: Desloratadine, levocetirizine

CPG Thai for urticaria/agioedema 2011

• ยาทาแกแพ เชน คาลาไมดโลช�น

• ยาทาแกแพสเตยรอยด

• รกษาแบบไมใชยา

• ประคบดวยน�าเยนหรอน�าแขงเพ�อบรรเทาอาการคน

34� (Melasma)

• การสรางเมดสท�ผวหนงผดปรกต (จากฮอรโมน หรอส�งกระตน) ทาใหผวมลกษณะเปนรอยหรอป� นสน�าตาลดา โดยเฉพาะบรเวณใบหนาสวนท�ถกแดดมาก เชน หนาผาก โหนกแกม

• สาเหต:

• การทอง ใชยาคมกาเนดขนาดสง

• สมผสแสงแดดมาก

• ความเครยด สารเคม น�าหอม และเคร�องสาอาง

17

ก��*4��ก�)#���ก'�

• การปองกน• ใชสารกนแดดเปนประจา และหลกเล�ยง

การสมผสแสงแดดจาเปนเวลานาน ๆ • ใชผลตภณฑกนแดดท�มคา SPF อยางนอย 15

• ทาตอนเชา หรอกอนออกไปสมผสกบแสงแดดอยางนอย 30 นาท

• ออกแดดนานควรทาสารกนแดดซ� าทก 2 ช�วโมง

• ทาสารกนแดดในปรมาณท�เพยงพอ เชน 2 ขอน�วมอ ตอใบหนา

• หลกเล�ยงยา (ยาคมกาเนดชนดฮอรโมนสง) หรอเคร�องสาอางท�กระตนใหเกดฝา

การรกษา: • ใชผลตภณฑหรอยาท�มสวนผสมของ

สารยบย �งการสรางเมดส เชน Arbutin, Kojic acid, Licorice, Rice extract

• ใชผลตภณฑ Alpha Hydroxy Acid (AHA) ซ� งเปนกรดออนๆ จะชวยลอกเซลผวหนงช�นนอกสดท�มสผดปรกตออกไป

• เหนผลการรกษาชา (3-4 สปดาห) ฝาจงจะจางหายไป แตมความปลอดภยในการใชมากกวาผลตภณฑชนดท�ไปยบย �งการสรางเมดสโดยตรง

18

�� ���������ก����กก�������(/�

19

�� ���������ก����กก�������(/�

สว (Acne)• โรคผวหนงท�มการอดตนของตอมไขมนใต

ผวหนง ทาใหเกดเปนกอนไขมนอดตนใตผวหนง (comedone)

• พบไดในทกเพศ ทกวย

• > 85% พบในวยรน (อาย14-19 ป)

• อาย > 25 ปจะลดลง

• บรเวณท�พบบอย

• หนา คอ หนาอกและหลงสวนบน

�����1ก���ก�����

1. การแบงตวของเซลลผวหนงมากกวาปกต

2. เพ�มการสรางไขมนของตอมไขมนใตผวหนง

3. ตดเชอ P. acne

4. การตอบสนองตอการอกเสบ

20

���$����� (��"#�ก'��ก���ก��)

Black (open) comedones White (closed) comedones Inflammatory papules

Inflammatory pustules Inflammatory nodules Inflammatory cysts

21

ชนดของสวตามความรนแรง

Figure1: Grade I (รนแรงเลกนอย) มสวเส� ยนสวนใหญ และสวอกเสบเลกนอย

Figure2: Grade II (รนแรงปานกลาง) สวอกเสบเยอะข�น

22

Kraft J & Freiman A. CMAJ 2011;183(7):E430-5.

���$�������"���"�1)�� (���)

Figure3: Grade III (รนแรงปานกลางถงมาก) มสว

อกเสบจานวนมากและมสวหวชางบาง

Figure4: Grade IV (รนแรงมาก) มสวหวชางมากและมรอยสวเยอะ

23

Kraft J & Freiman A. CMAJ 2011;183(7):E430-5.

����������������*+���

24

*7��������ก����$���ก�%ก���ก�����

• พนธกรรม

• ฮอรโมน: แอนโดรเจน เอสโตรเจน

• ความเครยด: อดนอน สตรในขณะมประจาเดอน

• หล�งฮอรโมนกระตนใหเกดสวมากข�น ความตานทานของรางกายจะลดต�าลง ทาใหเช�อโรคเจรญเตบโตมากข�น

• การบบ การแกะ การขดถสว การลางหนาบอยๆ เชดหนาแรงๆ

• ปจจยท กอใหเกดสวจากภายนอก

• สารเคมในสบ ครมบารงผว โลชนบางชนด เชน สบท�ผสมกามะถน

• สเตยรอยดท�งชนดทาและชนดกน และกญชา จะกระตนใหเกดสวได

• ยากนท กอสว

• ฮอรโมนเพศชาย สเตยรอยด

• ยากนชก ยาไทรอยด

• ยาท�มสวนผสมของเกลอโบรไมด ไอโอไดด เชน ยาแกไอบางขนาน

���"�$���� ���ก����ก�%���

• สวเปนเร องธรรมชาตไมตองรกษากได สวเปนแคเร องความงาม ไมไดเปนโรคผวหนง

• ฝนละอองและส งสกปรกเปนสาเหตของสว จงควรลางหนาฟอกสบบอยๆ

• การลางหนาฟอกสบบอยเกนไปหรอใชสบท�แรงทาใหผวแหงและระคายเคอง เกดสวงาย

• ควรลางวนละ 1- 2 ดวยสบออน แลวซบหนาเบา ๆ

• ชอกโกแลต อาหารหวานทาใหเกดสว

• ไมมหลกฐานทางวทยาศาสตรยนยน

• ชอกโกแลต มนฝร�ง ถ�วทอด พซซา อาหารมนๆ น� าอดลม ไอศกรม ขนมหวาน

• ผวมนทาใหสวกาเรบ

• แสงแดดรกษาสวได

Bowe WP, et al. J Am Acad Dermatol 2010;63:124-41. Margin P, et al. Family practice 2005; 62-70.

����ก'����

1. กรดวตามนเอ (Retinoids)

• Tretinoin, isotretinoin, adapalene & tazarotene

• ลดสวอดตน (ละลายหวสว) ลดการอกเสบ

• ขอควรระวง: หามใชในคนทอง

• ระคายเคอง ผวแดง ลอก ไวตอแสงแดด สวเหอในชวงแรก

• การใช:

• ทาตอนกลางคน เร�มจากนอย ๆ

• ใชครมกนแดดหรอการหลกเล�ยงแสงแดดรวมดวย

• Benzoyl peroxide (BP): 2.5%, 5%, 10%• ฆาเช�อแบคทเรย (P. acnes), ลดการอกเสบ

• ปองกนการด�อยาจากการใชยาฆาเช�อ

• ละลายหวสวไดเลกนอย

• ขอควรระวง: ผวแหง ระคายเคอง ควรทายาบางๆ อาจมสวเหอในชวงแรก

• วธใช: ทากอนลางหนา ทาสวอกเสบ

• Erythromycin, clindamycin• ฆาเช�อแบคทเรย (P. acnes) อยางเดยว

2. ยาฆาเช�อแบคทเรย

27

����ก'�����(�8 (���)

3. ยาทาสตรผสม

• Retinoids + clindamycin

• BP + retinoid/ clindamycin/ erythromycin/ salicylic acid

• ขอด: หายเรวและไดผลดกวายาเด�ยว

• ขอเสย: ราคาแพง อาจแพยาได

4. ผลตภณฑอ น ๆ และยากน

• ยาแตมสวท�ม salicylic acid

• ผลตภณฑลางหนา Tea tree oil, Acne aid

• ยาทาฆาเช�อรา

• ยากนฆาเช�อแบคทเรย (แพยารนแรงได)

• ยาคมกาเนดท�มฤทธ� ตานฮอรโมนเพศชาย

• ยากนกลมกรดวตามนเอ (ยาควบคมพเศษ, แพทยส งเทาน�น)

28

หลกการรกษาสว

• เปาหมาย คอ รกษาสวปจจบนและปองกนสวใหม

• ส งท ควรร• ควรรกษาดวยยาเดมอยางนอย

4-6 สปดาหกอนเปล�ยนหรอเพ�มยา

• สวจะเร�มดข�นในเวลา 2-3 เดอนหลงรกษา

• จะดข�นมากใน 4-8 เดอน

Thiboutot D, et al. J Am Acad Dermatol 2009; s1-50. Williams HC, et al. Lancet 2012;379:361-72.

• ควรกลบมาพบแพทย/เภสชกรหลงใชยา 1-4 สปดาหแรก• เพ�อเชคการใชและอาการขางเคยง

• อาจจะมการปรบขนาดยาในชวง 1-3 เดอน

• หลงสวยบควรทายาตอสกพกเพ�อปองกนสวใหม

การตดตาม

$�����*9�%����2����% :��*+���

• ลางหนาวนละ 2 คร� งดวยสบเดกหรอผลตภณฑสาหรบทาความสะอาดใบหนา

• ไมจาเปนตองใชสบยาฆาเช�อ หรอลางหนาบอยกวาน�นเพราะจะย�งทาใหตอมไขมนหล�งไขมนออกมามากข�น

• อยาบบ เคน แกะสว เพราะจะทาใหเกดการตดเช�อ หรอทาใหเกดเปนแผลเปน

• หลกเล�ยงการใชเคร�องสาอางท�มน� ามนเปนสวนประกอบ ควรเลอกใชเคร�องสาอางท�มน� าเปนสวนผสมหลก

• อยาใหเสนผมปรกหนา เพราะความมนและเช�อแบคทเรยท�ตดมากบเสนผมสามารถทาใหสวอดตนได

• พยายามผอนคลายและหลกเล�ยงจากความเครยด

Steroid Induced Acne

สวเสตยรอยด เกด 1-2 สปดาหหลงใชแบบกนหรอฉดขนาดสง3-6 สปดาหหลงใชสเตยรอยดขนาดตWา

ลกษณะสวเมดเลก ๆ เทากนทงหนาหรอตว

การรกษาหยดสเตยรอยดTetrinoin 0.025% ทากอนนอนIsotretinoin 5-10 mg/day 3 months

Steroid Induced Acne

สวเสตยรอยด เกด 1-2 สปดาหหลงใชแบบกนหรอฉดขนาดสง3-6 สปดาหหลงใชสเตยรอยดขนาดตWา

ลกษณะสวเมดเลก ๆ เทากนทงหนาหรอตว

การรกษาหยดสเตยรอยดTetrinoin 0.025% ทากอนนอนIsotretinoin 5-10 mg/day 3 months

�� �������กก�������(/�)%�������: Streptrococus, Staphylococcus gr. Aการตดเช�อท ผวหนงต�น (impetigo)

• ��ก�ก"$' �$�ก ��"���'� �� �"$��+%,*-��% ��ก&�.��� ��ก�* %&�� �+� �*ก����ก#�������( �*� �+�

ไฟลามทงและการตดเช�อท ช�นใตผวหนง

• ตดเช�อท�ผวหนงช�นลกกวาหนงกาพรา มกจะปวด แดง รอน และมไข

Erysipelas Cellulitis

Impetigo

33

ฝ• ตดเช�อท�ตอมไขมนและรขมขน มก

เกดหวเดยว แตถาเกดหลายๆหวตดๆกน เรยกวา ฝฝกบว

• เร�มตนจะมลกษณะแขง เปนตมหรอกอนบวมแดง แลวจะขยายข�นและเจบมาก ตอมาจะคอยๆนมลงและมหนองอยภายใน

ก����ก'�ก�������(/�)%���������� �����

• เปนเลกนอย:

• ใชยาทาฆาเช�อแบคทเรยบวนละ 3-4 คร� ง

• เปนมาก (ไฟลามทงหรอตดเช�อท ผวหนงช�นลาง):

• ใชยารบประทานท�มฤทธ� ฆาเช�อแบคทเรย (ยาปฏชวนะ) ภายใตการดแลของแพทยและเภสชกร

• กรณมตมน�า:

• ใชการประคบเปยกดวยน�าเกลอ

• ถาคน:

• ใชยากนแกแพตานฮสตามน

• หามใชสเตยรอยด

34

ก����ก'�3;

• ใชผาชบน�ารอน หรอถงน�ารอนประคบ วนละ 2-3 คร� ง คร� งละ 10-15 นาท

• ถามอาการปวด หรอมไขใหรบประทานยา Paracetamol เพ�อบรรเทาอาการปวด

• รบประทานยาปฏชวนะ ภายใตคาแนะนาของแพทยหรอเภสชกร

• ถาฝสก อาจใชเขมเจาะเพ�อระบายหนองออก และลางแผลทกวนจนแผลต�นข�น แตการเจาะฝควรทาในสถานพยาบาลโดยแพทย ไมควรทาดวยตนเอง

35

�� �������กก�������(/���

�ก#(/�

• เกดจากการตดเช�อ Malasszezia furfur

• ลกษณะ:• ผ�นวงกลมเลก หลายดวง กระจาย

ท�วไปในบรเวณท�มเหง�อมาก ผ�นมกแยกกนอย บางคร� งอาจเช�อมรวมกนเปนแผนใหญ มไดหลายส (ขาว แดง น�าตาล)

• ไมคอยคน

ก#�ก

• เกดจากการตดเช�อ dermatophytes

• ลกษณะ:• เปนวงมขอบชดเจน ตรงกลางสออนกวาขอบ

เปนไดหลายบรเวณ ตามตว งามน�ว เทา เลบ ศรษะ (มกมผมรวงเปนหยอมๆ)

• ท�วไปจะคนมาก (บางรายอาจไมคอยคน)

36

ก����ก'�

�ก#(/�• ใชยาทาตานเช�อรา 2-4 สปดาห

• อาบน�าดวยแชมพท�มฤทธ� ฆาเช�อรา

• 2.5% selenium sulfide, 1-2% zinc pyrithione, 2% ketoconazole shampoo

• ทายา 20% sodium thiosulfate

• ทายา Ketoconazole, miconazole, econazole

• ใชยากน: 2 สปดาห (กรณเปนมากท�วตว)

• Ketoconazole, itraconazole, fluconazole, terbinafine

ก#�ก��"#2����)#� �����• ใชยาทาตานเช�อรา 4-8 สปดาห

• Whitfield’s ointment

• Tolnaftate, ketoconazole

• ใชยากนฆาเช�อรา 4-6 สปดาห• Griseofulvin, ketoconazole,

terbinafine

• ขอเสย: เกดอาการขางเคยงตอตบมาก

• การทายาเช�อราทกอยาง ควรทาเกนออกมาจากรอยโรค 2 ซม.

37

��(/��� (ก#�ก) ����#<%

• มกเกดในคนเปนเช�อราท�เทา หรอฮองกงฟตมากอน

• เลบจะดานไมเรยบตรง และขน ตอมาเลบจะหนาข�นและผกรอนท�งเลบ ใชเวลารกษานาน

ก����ก'�• ยากน (กลมเกา): Griseofulvin & ketoconazole

• ประสทธภาพไมคอยด มพษตอตบสง

• ยากน (กลมใหม):• Terbinafine (กนยาตอเน�อง)

• 6 vs 16 wks (เลบมอ/ เลบเทา)

• Itraconazole (กนเปนชวง, กน 1 สปดาหเวน 3 สปดาห)

• 2 vs 3-4 ชวง (เลบมอ/ เลบเทา)

• Fluconazole (อาทตยละคร� ง)• 6-9/ 9-15 เดอน (เลบมอ/ เลบเทา)

38

ก�������(/��������(��%1

• ตดเช�อรา (candida albicans) ท�เย�อบผวหนง • ในปาก อวยวะเพศ บรเวณอบช�น (ซอกพบ)

• ปจจยเส�ยง:• ภมคมกนต�า (HIV/DM), ใชยาปฏชวนะ

ตดตอกนนาน ใชยารกษามะเรง

• เช�อราในชองปาก (Oral thrush):• แผนสขาวหรอครมท�ล�น กระพงแกม

ลาคอ

• เช�อราท�อวยวะเพศ• อวยวะเพศหญงถงกน

• คน แสบรอน ระคายเคอง อาจมการตกขาวขนคลายแปงเปยก

• อาจมปสสาวะแสบขด เจบ

39

ก�������(/�����"=�ก-�%

• มกพบในผท�มน� าหนกเกน พบในบรเวณท�อบช�น ตามซอกพบ หรอบรเวณท�มการแชน�ามาก เชน ซอกมอและเทา

• ลกษณะ:• แฉะช�น มสแดงเปนป� น และมผ�นวงกลม

สแดงกระจายรอบ ๆ บรเวณ อาจมขยได

• คน

40

ก����ก'��� �������ก��(/��������(��%1

• เช�อราในปาก:• อม หรอกล�วคอดวยยาฆาเช�อรา

• Nystatin oral suspension/ tablets

• Clotrimazole troches

• เช�อราท�ชองคลอด• ยาทาฆาเช�อรา

• ยาเหนบฆาเช�อรา

• ยากนฆาเช�อรา

• เช�อราตามซอกพบ• ทาใหบรเวณซอกพบสะอาด แหง แลวทายาฆา

เช�อรา

• อาจใชแปงท�ดดซบความช�น

41

$�����*9�%����2����% :�����*+��ก#�ก)#��ก#(/�

• อาบน�าอยางนอยวนละ 1 คร� ง ลางเทาอยางนอยวนละ 2 คร� งและเชดเบาๆ ใหแหงไมควรถแรงๆ

• เชดตวใหแหงสนทหลงอาบน�าทกคร� ง

• ไมใชผาเชดตวและผาเชดหนาปะปนกบผอ�น เพ�อปองกนการตดตอ

• สวมถงเทาและชดช�นในท�ทาจากผาฝาย เพ�อใหระบายความอบช�นไดงาย ไมเปนท�สะสมของเหง�อ และควรเปล�ยนอยางสม�าเสมอ อยางนอยวนละ 1 คร� ง

• การทายาฆาเช�อรา ควรทาเกนบรเวณท�เปนประมาณ 2 ซม.

• ควรทายาฆาเช�อราตอไปอกอยางนอย 2 สปดาห หลงจากผวหนงบรเวณท�ตดเช�อไมมอาการแลว เพ�อใหเช�อราตายหมดจรงๆ

42

ก�������(/�0������� �����

เรม• HSV-1 (ท�ปาก), HSV-2 (อวยวะเพศ)

• เร�มจากมอาการแสบคนนามากอน แลวจงเกดเปนตมน�าใสข�นเปนกลมและมผ�นแดงข�นโดยรอบ ตอจากน�นตมน�าจะแตกและตกสะเกด

• หายไดเองภายใน 1-2 สปดาห

• เปนโรคตดตอ ท�กลบเปนซ� าได

• ปจจยกระตน:• ความเครยด การมประจาเดอน มไข

43

การรกษาเรม

• ปจจบนยงไมมยาท�สามารถกาจดเช�อเรมใหหมดไปจากรางกายได ทาไดเพยงรกษาเพ�อบรรเทาอาการท�เกดข�นเทาน�น• ถามอาการปวดท�แผลหรอมไขใหรบประทานยา Paracetamol หรอใชความเยน

หรอน�าแขงประคบจะชวยบรรเทาความเจบปวดได

• ถารสกแสบคนใหทายาแกผดผ�นคน เชน Calamine lotions การทาช�ผ�ง (Lip balm) ท�รมฝปาก อาจชวยบรรเทาอาการเจบปวดท�รมฝปากได

• หากตมน�าใสแตกเปนแผลใหใชน� าเกลอลางแผล หรอใช Povidone-Iodine เชดแผล เพ�อปองกนการตดเช�อแบคทเรยแทรกซอน

• ใชทายาหรอรบประทานยาตานไวรส Acyclovir เพ�อบรรเทาอาการตางๆท�เกดข�นใหหายเรวข�น

44

#�����/"���"�&� ��������( 0����"�

• ชวงท�มอาการไมควรใชลปสตก แปรงสฟน แกวน� า ชอนสอม รวมกบผอ�น

• ลางมอบอยๆ ดวยสบ โดยเฉพาะอยางย�งเม�อสมผสบรเวณท�เปนเรม เพ�อปองกนการตดตอไปยงผอ�น

• หลงจากสมผสบรเวณท�เปนเรมแลว อยาสมผสโดนตาเพราะอาจทาใหตดเช�อรนแรงท�ตาหรอทาใหกระจกตาเปนแผลได

• หลกเล�ยงการสมผสสารคดหล�งจากแผล และควรหลกเล�ยงการมเพศสมพนธระหวางท�มอาการของโรค และตองรอใหแผลหายสนทกอนมเพศสมพนธ

45

���1ก���� )#��:����

• เกดจากเช�อไวรส Herpes zoster ตดตอถงกนไดโดยการสมผสกบผท�เปนโรค

• ผท�ไดรบเช�อน� หากไมเคยเปนอสกอใสมากอนหรอไมมภมตานทาน จะแสดงอาการของโรคอสกอใสออกมา

• ถาเคยเปนและมภมตานทานมาบางจะกลายเปนโรคงสวด

• อาการเร�มแรกจะรสกไมสบายตว อาจมไข ปวดตามรางกาย โดยเฉพาะตามแนวเสนประสาท มกเกดเพยงซกใดซกหน�งของรางกาย

• ปจจยเส ยง:• การตดเช�อ HIV เปนมะเรง

• ใชยากดภมคมกนหรอ สเตยรอยดตอเน�องนาน ใชยาตานมะเรง หรอฉายแสง

Chicken poxShingles

46

ก����ก'�

• ใหการรกษาตามอาการท�เกดข�น ถามอาการไขหรอปวดใหรบประทานยา Paracetamol

• ในรายท�ตมกลายเปนหนอง ใหรบประทานยาปฏชวนะ

• ยากนฆาเช�อไวรส

• ถาเปนเร�อรงหรอมภาวะแทรกซอนรนแรง หรอข�นท�ตา ควรนาผปวยสงโรงพยาบาล

47

��� (Scabies)

• โรคผวหนงอกเสบท�เกดจากตวหด

• ตดตองายโดยการสมผสหรอใชของรวมกน ถาใครในครอบครวเปนแลวกจะเปนกนหลายคน

• ผชายมกเปนตามอวยวะเพศ เชน ลกอณฑะ ผหญงจะเปนตามฐานนมและสะดอ หดอาศยอยในรขมขน

• เกดเปนตมแดง มอาการคนและคนมากในเวลากลางคน พบตามงามน�วมอ น�วเทา รกแร บางคนพบเปนผ�นนนแดง

ก����ก'�• 25% Benzyl benzoate ทา โดยอาบน�า ถ

สบและเชดตวใหแหงกอนจงทายาทกสวนของรางกาย เม�อครบ 24 ชม. ทาซ� าอกคร� ง ท�งไวจนกวาจะครบ 48 ช�วโมง นบจากการทายาคร� งแรก • ถาไมหายขาดใหทายาซ� าอกคร� งในสปดาห

ตอมา

• ยา Lindane ท�อยในรปแบบเจล (Jacutin gel®) (ระคายเคองตอผวหนงนอยกวา 25% Benzyl benzoate) วธการใชเหมอนกน

48

���)#�#• เหา

• ตดตอโดยการสมผสใกลชด นอนรวมกน หรอใชแปรงผม หวหรอหมวกรวมกน จะคนศรษะมาก

• โลน• เปนแมลงตวเลกๆเหมอนเหา แตอย

บรเวณหวเหนา ตดตอโดยการรวมเพศ ใชสขภณฑหรอใชเส�อผารวมกน

• ลกษณะ: เกดตมแดงมรอยบมตรงกลาง คนมาก

ก����ก'�• ใช 25% Benzyl benzoate

• เหา: ชโลมท�ศรษะ โพกผาท�งไว 12-24 ช�วโมง (ใสยาตอนเยนแลวท�งไวคางคน) หลงจากน�นสระผมใหสะอาด ใชหวซ�ถ�สางไขเหาออก

• โลน: ทาบรเวณท�เปนท�งไว 24 ช�วโมง โดยหากโกนขนบรเวณท�เปนออกกอน จะทาใหหายเรวข�น

• ทาซ�าในอาทตยตอมา

• ใชยา Lindane ท�อยในรปแบบเจล (Jacutin gel®) วธการใชเชนเดยวกน

49

References

• Kraft J, and Freiman A. Management of acne. CMAJ 2011;183(7):E430-5.

• Collier AP, Freeman SR, Dellavalle RP. Acne vulgaris. In: Williams H, editor. Evidence-based dermatology. 2nd ed. Australia: Blackwell Publishing; 2008. 83-104. Available from http://www.evidbasedderm.com

• Stevens DL, et al. Practice guidelines for the diagnosis and management of skin and soft-tissue infections. Clinical Infectious Diseases 2005;41:1373–406.

• Institute of dermatology. Clinical practice guideline for superficial fungal infection. Available from http://www.inderm.go.th/Research/web/CPG/CPG_Superficial%20Fungal%20Infection.pdf

50