ARHITEKTONSKI TEHNIČAR - cso.edu.me CSOa/Obrazovni programi/Obrazovni... · 1.2.6. KUCNE INSTALACIJE ... Kućne instalacije 3 99 99 7. Istorija arhitekture 2 72 72 8. Društvene

OBRAZOVNI PROGRAM

ARHITEKTONSKI TEHNIČAR

2

SADŽAJ OPŠTI DIO .................................................................................................. 3 1. NAZIV PROGRAMA: ARHITEKTONSKI TEHNIČAR ................................................. 3 2. NASTAVNI PLAN ....................................................................................... 3 POSEBNI DIO ............................................................................................... 6 1. PREDMETNI PROGRAMI ............................................................................... 6 1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI ..................................................................... 6 1.2. STRUČNO TEORIJSKI PREDMETI SA PRAKSOM ................................................. 7 1.2.1. GRAĐEVINSKI MATERIJALI ...................................................................... 7 1.2.2. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM ............................................... 12 1.2.3. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE ........................................................... 18 1.2.4 PROJEKTOVANJE ............................................................................... 32 1.2.5. URBANIZAM ...................................................................................... 40 1.2.6. KUCNE INSTALACIJE ........................................................................... 44 1.2.7. ISTORIJA ARHITEKTURE ...................................................................... 48 1.2.8. DRUŠTVENE ZGRADE .......................................................................... 52 1.2.9. ORGANIZACIJA GRAĐENJA ................................................................... 55 1.2.10. BETON .......................................................................................... 60 1.2.11. STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA ..................................................... 65 1.2.12. TEHNIČKO CRTANJE ......................................................................... 70 1.2.13. KOMJUTERSKE VJEŽBE ...................................................................... 74 1.2.14. PRIVREDNE ZGRADE .......................................................................... 83 1.3. IZBORNA NASTAVA ............................................................................... 86 1.3.1. RAZVOJ ARHITEKTURE ........................................................................ 86 1.3.2. RAZVOJ URBANIZMA ........................................................................... 90 1.3.3. ENTERIJER ....................................................................................... 93 1.3.4. SAVREMENA ARHITEKTURA .................................................................. 97 1.3.5. PROSTORNO PLANIRANJE .................................................................. 101 1.3.6. ISTORIJA CIVILIZACIJE ...................................................................... 106 1.3.7. MAKETARSTVO ................................................................................ 111 1.3.8. LIKOVNA UMJETNOST ....................................................................... 115 2. ISPITNI KATALOZI ................................................................................. 120 2.1. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM ................................................ 120 2.2. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE ............................................................ 122 2.3. PROJEKTOVANJE ............................................................................... 124 3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA ................................................ 125 4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA ................... 126 5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA ....................... 127 6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH ........................ 127 7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA ........................ 127 8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA ............................ 128 8.1. BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE .................. 128 9. PROFESIONALNA PRAKSA ........................................................................ 129 10. SLOBODNE AKTIVNOSTI ........................................................................ 129

3

OPŠTI DIO 1. Naziv programa: ARHITEKTONSKI TEHNIČAR 2. Nastavni plan

Redni broj

Nastavni predmeti - grupe predmeta

I II III IV Ukupno

sed. god. sed. god. sed. god. sed. god. A Opšte obrazovni predmeti 1. Maternji jezik i knjiž. 3 108 3 108 3 108 3 99 423

2. Matematika 3 108 3 108 3 108 3 99 423

3. Strani jezik 2 72 2 72 2 72 2 66 282

4. Informatika 1 36

5. Fizičko vaspitanje 2 72 2 72 2 72 2 66 282

Društvena grupa predmeta

1. Sociologija 2 72 72

2. Istorija 2 72 72

3. Geografija 2 72 72

4. Likovna umjetnost 2 72 72

Prirodna grupa predmeta 1. Fizika 2 72 2 72 144

2. Hemija 2 72 72

3. Biologija sa ekologijom 2 72 72

UKUPNO A 19 684 16 576 12 432 10 330 2022 B Stručno-teorijski predmeti 1. Građevinski materijali 2 72 72

2. Nacrtna geometrija sa perspektivom 2 72 3 108 180

3. Arhitektonske konstrukcije 2 72 4 144 3 108 2 66 390

4. Projektovanje 5 180 5 165 345

5. Urbanizam 2 66 66

6. Kućne instalacije 3 99 99

7. Istorija arhitekture 2 72 72

8. Društvene zgrade 2 66 66

9. Organizacija građenja 3 108 108

10. Beton 3 99 99

11. Statika i otpornost materijala 2 72 72

12. Tehničko crtanje 2 72 72 13. Kompjuterske vježbe 2 72 4 144 180 14. Privredne zgrade 2 72 72

Ukupno B 10 360 13 468 15 540 17 561 1929 C Praktična nastava D Slobodne aktivnosti 1 36 1 36 1 36 1 33 141 E Izborna nastava 2 72 2 72 4 144 4 132 420 1. Razvoj arhitekture 2 72 72

2. Razvoj urbanizma 2 72 72

4

Redni broj

Nastavni predmeti - grupe predmeta

I II III IV Ukupno

sed. god. sed. god. sed. god. sed. god. 3. Enterijer 4 132 132

4. Savremena arhitektura 2 72 72

5. Prostorno planiranje 2 66 66

6. Istorija civilizacije 2 72 72

7. Maketarstvo 2 72 2 66 138

8. Likovna umjetnost 2 72 72

F Profesionalna praksa 15 dana 15 dana 15 dana 45 dana G Sedmični broj časova 32 1152 32 1152 32 1152 32 1056 4512 H Broj radnih sedmica 36 36 36 33 141

Ukupno (A+B+C+D+E) = 4.512 3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa Opšti ciljevi obrazovanja i vaspitanja u četvorogodišnjem stručnom obrazovanju omogućavaju učenicima da: - razviju sposobnosti i vještine za kavalitetan rad u zanimanju, - razviju uspješnu ličnu karijeru u zanimanju, - osposobe se za kritičko vrjednovanje i odgovorno djelovanje na svom radnom

mjestu, - razvija sposobnost za racionalno korišćenje sredstava rada i vremena - osposobljava se za saradnju sa arhitektom u izradi idejnog projekta, - osposobe se da razrađuju glavni i izvođački projekat, - osposobe se da rješavaju urbanističku dokumentaciju, - posjeduju informatičku pismenost u izradi crteža i dokumentacije, - vrše izbor građevinskog materijala, - posjeduje znanja iz arhitektonskih konstrukcija, prefabrikovane gradnje,

predmjera i predračuna radova, - osposobe se za rješavanje kućne mreže vodovoda i kanalizacije, - posjeduje znanja iz oblasti zanatskih radova, izrade oplata i izbora armature, - razvijaju ekološku svijest i svijest o poštovanju mjera zaštite na radu i njihovu

dosljednu primjenu. 4. Uslovi za upis, odnosno uključivanje u program za obrazovanje odraslih - U srednju stručnu školu u četvorogodišnjem trajanju mogu se upisati lica koja su:

- završila osnovnu školu ili - završila dvogodišnju stručnu školu.

- U redovno obrazovanje mogu se upisati lica koja nijesu starija od 17 godina, izuzetno lica do18 godine uz odobrenje Nastavničkog vijeća Škole; lica koja su napunila 18 godina uključuju se u program za obrazovanje odraslih.

5.Trajanje obrazovanja - Obrazovanje po obrazovnom programu Arhitektonski tehničar traje četiri

godine. 6. Prohodnost - U redovnom obrazovanju učenici napreduju u viši razred ako su iz svih predmeta

u toku tekuće školske godine postigli pozitivnu ocjenu i priložili potvrdu o obavljenoj profesionalnoj praksi.

5

7. Obrazovanje koje se stiče - Srednje stručno obrazovanje u trajanju od četiri godine: ARHITEKTONSKI

TEHNIČAR.

6

POSEBNI DIO 1. PREDMETNI PROGRAMI 1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI 1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST 1.1.2. MATEMATIKA 1.1.3. STRANI JEZIK 1.1.4. INFORMATIKA 1.1.5. FIZIČKO 1.1.6. SOCIOLOGIJA 1.1.7. ISTORIJA 1.1.8. GEOGRAFIJA 1.1.9. FIZIKA 1.1.10. HEMIJA 1.1.11. BIOLOGIJA SA EKOLOGIJOM

7

1.2. STRUČNO - TEORIJSKI PREDMETI SA PRAKSOM 1.2.1. GRAĐEVINSKI MATERIJALI 1. Naziv predmeta: GRAĐEVINSKI MATERIJALI 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Razred Vrste nastave

Ukupno Teorija Vježbe Praktična

nastava I 72 72 II

III

IV

Ukupno 72 72 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznaju osobine i karakteristike građevinskih materijala; - Razumiju procese dobijanja pojedinih građevinskih materijala; - Prepoznaju pravilnu upotrebu građevinskih materijala; - Razvijaju motivaciju za praćenje tehnoloških procesa; - Stiču svijest o značaju upotrebe standarda i odgovrnost za poštovanje standarda.

8

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski

ciljevi Preporuke za

izvođenje nastave učenik učenik učenik

- Upoznaje: - Značaj

građevinskih materijala i prefabrikata;

- Osobine i metode ispitivanja;

- Osnovne podjele.

- Prepoznaje građevinske materijale;

- Zna primjenu građevinskih materijala;

- Identifikuje pojedine osobine građevinskih materijala.

- Uočava važnost kvalitetnog rada u profesiji;

- Razvija pozitivan odnos prema zanimanju.

- Stiče samostalnost u radu.

Posebni dio Osnovi geologije - Upoznaje geološke

osobine zemlje i zemljine kore;

- Upoznaje postanak i osobine magmatskih, sedimentnih i metamorfnih stijena.

- Prepoznaje stijene: - Magmatske,

sedimentne i metamorfne.

Kameni materijal - Upoznaje dobijanje

i obradu građevinskog kamena;

- Određuje primjenu kamena i njegovu zaštitu;

- Analizira sastav, osobine i primjenu agregata.

- Prepoznaje vrste kamena

- Analizira agregat i određuje granulometrijski sastav

- Uočava važnost kvalitetnog rada u profesiji.

- Posjeta preduzeću za obradu kamena,

- Posjeta laboratoriji za ispitivanje građevinskog kamena.

Voda - Analizira vodu kao

građevinski materijal i kao sredinu u kojoj se nalaze betonske konstrukcije.

Keramički materijali - Nabraja sirovine i

opisuje dobijanje ciglarskih proizvoda;

- Crtanjem upoznaje vrste i oblik ciglarskih proizvoda;

- Upoznaje

- Razlikuje ciglarske proizvode;

- Razlikuje keramičke proizvode;

- Usmjerenost na razvoj.

9




keramičke pločice i cijevi;

- Upoznaje vatrostalni materijal.

Zgure i pucolani - Upoznaje

karakteristike i primjenu zgure i pucolana u građevinarstvu.

Veziva u građevinarstvu - Prepoznaje veziva:

građevinski kreč, gips i cement;

- Upoznaje sirovine i opisuje dobijanje veziva;

- Nabraja osobine veziva;

- Obrazlaže primjenu veziva u građevinarstvu.

- Razlikuje veziva i pravilno ih skladišti.

Vježba: - Vezivanje i

očvršćavanje veznih sredstava.

Malteri - Nabraja sastojke

mješavine maltera; - Nabraja vrste

maltera.

- Ocjenjuje upotrebljivost različitih maltera;

- Uočava greške pri malterisanju.

- Svjestan je lične odgovornosti u zahtjevima kvalitetnog profesionalnog rada.

Betoni - Nabraja sastojke

mješavine betona; - Upoznaje činioce

koji utiču na kvalitet betona;

- Zna da objasni marku betona;

- Upoznaje tehnologiju betona;

- Nabraja vrste betona.

- Definiše faktore koji utiču na kvalitet betona;

- Pridržava se recepture.

- Posjeta betonari; - Posjeta laboratoriji

za ispitivanje betona.

- Vježba: - Ispitivanje osobina

betona

Metali i legure - Upoznaje dobijanje

gvožđa i čelika; - Obrazlaže upotrebu čelika u građevinarstvu;

- Nabraja vrste čelika i armature;

- Definiše koroziju i njeno sprečavanje;

- Razlikuje vrste armature.

- Svjestan je licne odgovornosti prema kvalitetu rada.

- Posjeta građevinskom preduzeću.

10




- Nabraja osnovne obojene metale.

Staklo - Upoznaje

dobijanje, vrste i obradu stakla.

Drvo - Nabraja svojstva i

vrste drveta, - Opisuje greške u

strukturi drveta, - Obrazlaže upotrebu

drveta u građevinarstvu.

- Definiše upotrebljivost drveta.

- Razvija sposobnost opazanja.

Ugljovodonična veziva - Upoznaje katran i

bitumen kao osnovna veziva;

- Opisuje način dobijanja i primjenu;

- Nabraja vrste asfalta.

- Određuje upotrebljivost veziva.

- Obilazak asfaltne baze.

Plastične mase - Upoznaje značaj

plastičnih masa; - Upoznaje sirovine; - Opisuje dobijanje

plastičnih masa.

- Ocjenjuje upotrebljivost plastičnih masa.

- Svjestan je značaja razvoja novih materijala.

Boje, lakovi, kitovi - Upoznaje vrste i

primjenu boja, lakova i kitova u građevinarstvu.

- Dijagnostifikuje boje, lakove i kitove za njihovu primjenu u građevinarstvu.

Savremeni materijali - Upoznaje

materijale za završnu obradu i zaštitu gotovih elemenata.

- Razlikuje materijale u funkciji zaštite od požara, vlage i sl.

Standardi - Upoznaje oznake

materijala - Upoznaje se sa - Standardima.

- Poštuje propise.

- Pregled standarda

11

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Građevinski materijali – I. Stoiljković, D. Miletić 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Laboratorija za ispitivanje građevinskih materijala; - Uzorci građevinskih materijala. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje usmeno i

pismeno (test). 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena iz predmeta. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer arhitekture; - Diplomirani građevinski inženjer; - Inženjer hemije. 10. Povezanost predmeta

Znanja Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja

Građevinski materijali Arhitektonske konstrukcije Izbor materijala prema mjestu u značaju detalja

Materijali za unutrašnju obradu

Enterijer Kvalitet i boja

Izbor materijala Projektovanje Obrada i estetika Društvene zgrade Privredne zgrade

12

1.2.2. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM

1. Naziv predmeta: NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 46 26 72 II 54 54 108 III

IV

Ukupno 100 80 180

3. Opšti ciljevi nastave - Razvija sposobnost sagledavanja prostora; - Osposobljava učenika za čitanje planova; - Razvija pri crtanju fine motoričke sposobnosti, - Stiče sposobnost predstavljanja trodimenzionalnih oblika na ravan crtanja i

obrnuto; - Kroz perspektivu savladava najbrži način predstavljanja ideje na papiru; - Koristi kompjuter.

13





Projekcije: - Poznaje sistem

projekcijskih ravni, projekcija i koordinata.

Vrste projekcija: - Nabraja vrste

projekcija i zna njihovu primjenu.

- Pravi model sistema projekcijskih ravni;

- Crta njihov položaj u prostoru;

- Očitava vrijednosti koordinata;

- Sagledava kvadrante;

- Analizira razlike između: ortogonalne, kotirane i kose projekcije

- Razvija sposobnost opažanja.

Ortogonalna projekcija: - Ovladava

karakteristikama ortogonalne projekcije;

- Poznaje osnovne geometriske oblike: tačku, pravu; geometrijske slike, geometrijska tijela, ravan…

- Crta projekcije tačke u opštem i specijalnom položaju;

- Crta projekcije duži i prave u opštem i specijalnom položaju;

- Određuje prodore prave kroz projekcijske ravni, definiše vidljivost i kretanje kroz prostor

- Crta projekcije geometrijskih slika u specijalnom položaju: trougao, kvadrat, pravougaonik, trapez, krug;

- Crta projekcije pravilnih geometrijskih tijela sa bazisom paralelnim projektnoj ravni: valjak, kupa i lopta;

- Crta tragove zračnih ravni: normalnih na horizontalnicu,frontalnicu ili profilnicu

- Uviđa važnost sistematičnosti u radu.

- Razvija preciznost

u tehničkom oblikovanju.

Vježba: - Crta projekcije

tačke u opštem i specijalnom položaju kroz kvadrante.(2 časa)


duži i prave u opštem i specijalnom položaju.(2 časa)

Vježba: - Crta projekcije,

određuje prodore pravih i njihovo kretanje.(2 časa)

Vježba: - Preko određivanja

prodora uslovljava kretanje prave.(2 časa)

Vježba: - Crta projekcije,

određuje vidljivost pojedinih elemenata.(4 časa)

Vježba: - Konstruiše ravan

pomoću dvije paralelne prave, pomoću pravih koje se sjeku, tri nekolinearne tačke i pomoću

14




kao i ravni koje su u proizvoljnom položaju;

- Konstruiše tragove kose ravni

- Crta sutražnice ravni

- Određuje nagibnicu i normalu.

geometrijske slike. (6 časova)

Transformacija: - Poznaje pravila

transformacije. Rotacija: - Poznaje pravila

rotacije. Presječnica: - Ilustruje presjek

dvije ravni.

Prodor prave kroz ravan: - Poznaje prodor

prave kroz zadatu ravan

Geometrijske slike na ravni: - Ilustruje

geometrijske slike na zračnoj ravni

- Ilustruje geometrijske slike na kosoj ravni

- Određuje pravu veličinu duži i ugla koja ona zaklapa sa projektnom ravni.

- Određuje

presječnicu dvije ravni u međusobno različitom odnosu.

- Određuje prodor prave kroz zračnu ili kosu ravan i sagledava njenu vidljivost u odnosu na njih.

- Crta projekcije

različitih geometrijskih slika vezanih za zračnu ravan;

- Crta projekcije različitih geometrijskih slika vezanih za kosu ravan.

- Razvija sposobnost opažanja.

- Razvija

sistematičan pristup radu

Vježba: - Određuje pravu

veličinu duži putem rotacije ili transformacije. (2 časa)

Vježba: - Određuje prodor

prave kroz zračnu ili kosu ravan i sagledava njenu vidljivost u odnosu na ravan. (4 časa)


geometrijskih slika koje leže na zračnoj ili kosoj ravni.

- (4 časa)

15

Razred: DRUGI Informativni ciljevi i

sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi

Preporuke za izvođenje nastave

učenik učenik učenik Geometrijska tijela sa bazisom na zadatoj ravni: - Demonstrira

položaj pravilnih geometrijskih tijela čiji se bazis nalazi na zračnoj ili proizvoljnoj ravni.

Presjeci geometrijskih tijela: - Demonstrira

presjeke pravilnih geometrijskih tijela zračnom i proizvoljnim ravnima.

Kosa projekcija: - Poznaje pravila

crtanja i karakteristike kose projekcije.

- Crta projekcije pravilne prizme, piramide, konusa i valjka sa bazisom na zračnim ravnima;

- Crta projekcije pravilne prizme, piramide , konusa i valjka sa bazisom na proizvoljnoj ravni.

- Crta presjek pravilnih geom.tijela zračnom ravni, određuje pravu veličinu presječne slike i razvija mrežu;

- Crta presjek pravilnih geometrijskih tijela(prizme, konusa,piramide i valjka) proizvoljnom ravni i određuje pravu veličinu presječne slike i razvija mrežu.

- Analizira razlike ortogonalne i kose projekcije;

- Crta u kosoj projekciji složene geometrijske oblike.

- Razvija preciznost u radu.

- Razvija sposobnost

opažanja.


pravilne prizme, piramide, konusa i valjka sa bazisom na zračnim i proizvoljnim ravnima. (4 časa)

Vježba: - Crta presjek

pravilnih geom.tijela (prizme, piramide, konusa i valjka) zračnom ili proizvoljnom ravni; određuje pravu veličinu presječne slike i razvija mrežu. (6 časova)

Vježba: - Crta u kosoj

projekciji složene geometrijske oblike. (8 časova)

Krovovi: - Poznaje rješavanja

krovova; - Određuje položaj

slivnih ravni.

Perspektiva: - Upoznaje elemente

perspektivnog

- Rješava jednostavne krovove u osnovi;

- Rješava slozene krovove u osnovi;

- Rješava krovove sa susjedom;

- Crta izglede krovova.

- Analizira značaj

- Razvija kreativnost u radu.

Vježba: - Rješavanje složenih

krovova u osnovi sa izgledom krovova. (4 časa)

Vježba: - Crta metodama

16




crtanja; - Poznaje elemente

frontalne perspektive.

elemenata perspektive: očna tačka, nedogledi, likoravan, linija horizonta, bira položaj oka u likoravni, visinu horizonta;

- Crta osnovne geometrijske oblike metodom prodora vidnih zrakova i nedogleda;

- Crta osnovne geometrijske oblike metodom koordinatnog sistema;

- Crta osnovne oblike u enterijeru.

prodora vidnih zraka i nedogleda ili koordinatnog sistema složene arhitektonske oblike. (16 časova)

Vježba: - Crta enterijer

konkretnih arhitektonskih rješenja. (12 časova)

Sjenčenje: - Znacaj sjenke u

projektovanju; - Metode sjenčenja.

- Razumije znacaj sjenke na objektima visokogradnje;

- Rješava sjenku metodom paralelnih zraka.

- Formira stav o značaju povezivanja estetskog i funkcionalnog.

Vježba: - Rješava sjenku na

zadatom primjeru. (4 časa)

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Nacrtna geometrija za prvi i drugi razred- dr Lj.Gagić 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - grafoskop, - dijaprojektor, - modeli geometrijskih oblika. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - usmeni odgovori, - pismeni zadaci po jedan u svakom polugodištu, - grafičke vježbe. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - pozitivna ocjena iz predmeta koja se stiče ako je polovina pismenih zadataka

pozitivno ocijenjena i 60% grafičkih vježbi godišnje. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - diplomirani inženjer arhitekture.

17

10. Povezanost predmeta


- Crtanje elemenata arhitektonskih konstrukcija

- Arhitektonske konstrukcije - Prostorno sagledavanje detalja arhitektonskih konstrukcija

- Izrada projektne dokumentacije

- Projektovanje Drustvene zgrade Privredne zgrade

- Osnove, presjeci, fasade i perspektiva

18

1.2.3. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 1. Naziv predmeta: ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 44 28 72 II 54 90 144 III 54 54 108 IV 33 33 66

Ukupno 185 205 390

3. Opšti ciljevi nastave - Da nauči elemente koji čine objekte visokogradnje i shvati njihov međusobni

odnos; - Da shvati način prenošenja opterećenja; - Da nauči načine izvođenja; - Da nauči seizmičke propise; - Da primjenjuje: zvučnu, toplotnu, hidroizolaciju i zaštitu od požara; - Da nauči zanatske radove; - Da zna prefabrikovanu gradnju; - Da koristi računar.

19





Konstruktivni sklop objekata: - Poznaje osnovne

konstruktivne elemente:masivni, skeletni i mješoviti;

- Navodi osnovne karakteristike građenja u klasičnom, polumontažnom I montažnom načinu izvođenja.

Elementi građenja: - Poznaje nazive

elemenata; - Nabraja podjelu po

visini, položaju i funkciji.

- Crta šeme osnova različitih sistema gradnje;

- Zna razlike izmedju podužnog, poprečnog i mješovitog sistema;

- Analizira: klasični, polumontažni i montažni način izvođenja.

- Razlikuje i

analizira: noseće elemente, pregradne elemente, elemente obrade i opreme.

- Stiče pozitivan odnos prema zanimanju;

- Razvija tehničku

kulturu. - Razvija

sistematičan pristup radu.

Vertikalni konstruktivni elementi: - Poznaje ulogu

konstruktivnih zidova i primjenu vertikalnih I horizontalnih serklaža.

- Poznaje propise za

izgradnju objekata u seizmičkim područjjima.

Otvori u zidovima: - Poznaje ulogu

prozorskih otvora i funkciju njihovih nadprozornika;

- Poznaje elemente otvora za vrata i ulogu nadvratnika;

- Poznaje princip ugrađivanja

- Zna da odredi položaj konstruktivnog zida; analizira njegovu ulogu; crta raspored antiseizmičkih serklaža.

- Zna oznake i mjere

prozorskih otvora. Analizira vrste nadprozornika za prozor: bez roletne, sa platnenom ili drvenom roletnom;

- Zna mjere i oznake vrata; crta načine njihovog otvaranja.

- Razvija osjećaj odgovornosti za predložena rješenja.

- Razvija pozitivan

odnos prema radu.

Vježba: - Primjena

seizmičkih propisa na objektima visokogradnje. (2 časa)

Vježba: - Primjena otvora na

osnovi manjeg objekta. ( 2 časa )

20




prozora i vrata. Dimnjački kanali: - Poznaje ulogu I

podjelu dimnjačkih kanala;

- Nabraja karakteristike lokalnog grijanja;

- Poznaje primjenu blokova u konstruktciji dimnjačkog kanala.

- Crta detalje lokalnog grijanja od blokova;

- Komentariše mogućnost primjene.

- Formira pozitivan odnos prema kulturi stanovanja.

Vježba: - Rješeva lokalno

grijanje prema zadatoj osnovi i spratnosti objekta. (6 časova)

Temelji: - Upoznaje ulogu

fundiranja i podjelu temelja prema konstruktivnom sklopu objekta;

- Poznaje podjelu temelja prema materijalu;

- Poznaje karakteristike:

- Trakastih temelja, - Temelja samaca, - Temeljnih ploča.

- Definiše ulogu temelja;

- Komentariše prenos opterećenja;

- Zna način izvođenja temelja;

- Crta oblike temelja;

- Primjenjuje seizmičke propise.

- Razvija osjećaj odgovornosti u radu.

Vježba: - Rješava temelje

date osnove sa oborenim presjecima. (6 časova)

21




učenik učenik učenik

Hidroizolacija: - Poznaje ulogu

hidroizolacije i materijala koji se primjenjuje;

- Poznaje podjelu na

vertikalnu i horizontalnu hidroizolaciju.

- Zna izolaciju podova;

- Zna izolaciju podrumskih zidova;

- Crta primjenu hidroizolacije na objektu sa djelimičnom ukopanim podrumom.

- Uočava važnost kvalitetnog rada.

Vježba: - Kroz osnove i

presjek riješava primjenu svih elemenata na objektu o kojima je stekao znanja u prvoj godini. (12 časova)

Horizontalni konstruktivni elementi: - Upoznaje podjelu

na : - Linijske

konstrukcije, - Površinske

konstrukcije; - Nabraja ulogu

serklaža, greda, rebara, nadvrtanika, nadprozornika i podvlaka;

- Poznaje podjelu međuspratnih konstrukcija prema: materijalu, načinu oslanjanja i nacinu izvodjenja.

- Komentariše razliku izmedju serklaža, grednih nosača i podvlake;

- Rješava kroz osnove primjenu podvlake i način njenog oslanjanja;

- Crta detalje monolitnih armirano-betonski h medjuspratnih konstrukcija;

- Crta detalje polumontaznih armirano-betonski h medjuspratnih konstrukcija;

- Crta detalje montažnih armirano-betonski h medjuspratnih konstrukcija;

- Rješava oplatu za izvodjenje ovih detalja.

- Razvija svijest o ličnoj odgovornosti.

- Razvija preciznost i

sigurnost u radu.

Vježba : - Na zadatim

osnovama rješava pozicije različitih međuspratnih konstrukcija sa označenim osloncima, rasponima i oborenim presjecima u podužnom i poprečnom pravcu. (20 časova)

Sabirni dimnjački kanali: - Poznaje princip

funkcionisanja sabirnih dimnjaka;

- Poznaje elemente od kojih su sastavljeni i nacin izvođenja.

- Bira polozaj dimnjackih kanala;

- Rjesava medjuspratnu konstrkciju oko dimnjaka;

- Crta detanje sabirnih dimnjačkih kanala.

- Formira pozitivan odnos prema kulturi stanovanja.

Vježba : - Rješava vođenje

sabirnih dimnjaka kod višespratnih objekata prema datim uslovima kroz presjeke i detalje.(4 časa)

Ventilacioni kanali: - Poznaje značaj i

princip

- Crta detalje ventilacionih kanala.

- Uočava važnost čuvanja zdrave životne sredine.

Vježba : - Rješava vođenje

ventilacionih

22




funkcionisanja ventilacionih kanala;

- Zna pravila primjene;

- Poznaje elemente ventilacije.

kanala kod višespratnih objekata prema datim uslovima kroz presjeke i detalje.

- (4 časa) Stepenice: - Poznaje podjelu

stepenica prema: položaju, materijalu, konstrukciji i obliku;

- Nabraja elemente stepenica;

- Zna propise o dimenzionisanju.

- Proračunava broj stepenica prema zadatim visinama;

- Analizira mogućnost izbora stepenica prema obliku i konstrukciji;

- Crta detalje stepenica;

- Označava pozicije.

- Razvija svijest o neophodnosti poštovanja standarda.

Vježba : - Rješava stepenice

prema datim uslovima u svim konstruktivnim varijantama, po obliku jednokrake,dvokrake i trokrake i to :

- Kroz sve osnove sa oborenim presjecima,

- Kroz podužne i poprečne presjeke i kroz detalje. (30 časova)

Rampe: - Poznaje ulogu

rampe; - Zna propise za

njeno dimenzionisanje.

- Rješava rampu za vozila;

- Rješava rampu za potrebe invalida.

- Podiže nivo humanosti i uvažavanja potreba drugih.

Drveni krovovi: - Poznaje ulogu

krova; - Nabraja elemente

krova; - Zna podjelu

krovova prema obliku i konstrukciji.

- Analizira uslove primjene pojedinih krovnih konstrukcija: prosti krovovi, krovovi sa raspinjačom, krovne stolice, krovne vješaljke, rešetkasti krovovi;

- Crta detalje krovnih veza.

- Razvija inicijativnost i preuzima odgovornost.

Vježba : - Prema zadatim

osnovama riješava različite krovne konstrukcije kroz:

- Poprečne i podužne presjeke, osnovu i detalje veza krovnih elemenata. (20 časova)

Potkrovlja: - Upoznaje značaj

tavanskog prostora; - Zna materijale koji

doprinose toplotnoj, zvučnoj i hidroizolaciji

- Analizira povoljnost primjene pojedinih krovnih konstrukcija pri adaptaciji;

- Vrši izbor

- Razvija smisao za ekonomisanje prostorom.

Vježba : - Kroz osnovu i

presjek rješava adaptaciju tavanskog prostora. (6 časova)

23




prostora. Ravni krovovi: - Poznaje

karakteristike ravnog krova;

- Upoznaje ulogu slivnih površina i pojedinh slojeva ravnog krova.

odgovarajućeg materijala u opremanju tavanskog prostora.

- Crta slojeve neprohodnog krova;

- Crta slojeve krovne terase.

- Razvija odgovornost za prihvaćeni posao.

Vježba: - Prema zadatim

osnovama riješava položaj slivnih ravni. (4 časa)

24

Razred: TREĆI Informativni ciljevi i



učenik učenik učenik Podovi: - Zna vrste zanatskih

radova u građevinarstvu;

- Zna namjenu i

način postavljanja podova zavisno od materijala.

Plafoni: - Zna vrste plafona

prema materijalu i obradi postupka i prema vrsti konstrukcije.

- Crta detalje podova od parketa, klasični parket, lamelni,panel parket »laminat«;

- Crta detalje brodskog poda sa potpatosnicama;

- Crta detalje podova sa podlogom od terasa, teraco ploča, asfalta, od pečenih glinenih proizvoda, PVC podove.

- Crta detalje

ugrađenih livenih plafona, liveni prefabrikovani plafoni;

- - crta spuštene monolitne i montažne plafone, spuštene plafone, plafone od rabic mreža i montažnih ploča, plafone od »hanterdaglasa«.

- Uočava važnost kvalitetnog rada.

- Uviđa ljepotu

zanimanja.

Grafički radovi 1.Rad - Detalji podova od

parketa brodski pod i pod od keramike u razmjeri.

Pokrivački radovi: - Razlikuje vrste

krovnih pokrivača; - Zna svrhu i

namjenu krovnih pokrivača;

- Zna nagibe krovnih ravni prema vrsti pokrivača;

- Zna osobine i način

dobijanja pokrivača na bazi azbest- cementa.

- Crta pokrivanje krovova proizvodima od pečene gline, ravnim crijepom, užljebnjenim crijepom, jednostruko, gusto pokrivanje, pokrivanje ćeramidom;

- Crta detalje pokrivanja krova ravnim pločama »eternit«, jednostruko, dvostruko, i »francusko« koso pokrivanje, pokrivanje valovim

2. Rad: - Detalji pokrivanja

krovova sa »salonitom«, »eternit« pločanja i rebrastim limom.

25




pločama i »salonitkom«;

- Crta detalje pokrivanja »tegolom««, krovnom hartijom i plastičnom sinorom.

Limarski radovi: - Zna vrste, oblike

limova. - Zna način

siječenja, spajanja i izradu prevoza i sastava od lima;

- Razumije način postavljanja i pričvršćivanje u limarskim radovima.

- Crta detalje pokrivanje krovova ravnim, rebrastim, valovitim, talasastim limom;

- Crta detalje vertikalnih, horizontalnih oluka, ležećih oluka;

- Crta detalje opšivanje limom okapnica, prozorskih parapeta, vijenaca, atika;

- Crta detalje opšivanja protivpožarnih kalkanskih i zabatnih zidova; Opšivanje zidnih uvala, krovnih uvala i dimnjačkih i ventilacionih kanala.

- Preciznost i tačnost u radu na datom zadatku.

Stolarski radovi: - Razlikuje tesarske

radove od stolarskih;

- Zna vrste drveta i način obrade za stolarske radove;

- Zna drvene elemente koji se koriste za stolarske izradjevine;

- Zna način, zaštitu od sunca, kiše, vjetra i pogleda prostorija;

- Zna vrste roletni i njihovu namjenu;

- Crta detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka standardnih unutrašnjih vrata, ulaznih vrata, letećih vrata, vrata sa nadsvijetlom;

- Crta oblike prozora i smjerova otvaranja;

- Crta detalje jednostrukih i dvostrukih prozora sa uskom postavom, sa

3. Rad: - Detalji dvostrukih

prozora i balkonskih vrata krilo na krilo sa termoizolacionim staklom,

- Detalji unutrašnjih standardnih vrata.

26




- Zna mehanizme za otvaranje i zatvaranje prozora i vrata – okov;

- Zna mjere prozora i vrata i zidarske, modularne, proizvodne i stolarske.

širokom postavom i krilo na krilo;

- Crta kutije za platnenu roletnu i drvene kapke za prozore i balkonska vrata;

- Crta detalje balkonskih vrata u kombinaciji sa prozorom;

- Crta detalje krovnih »pural«prozora;

- Crta šemu stolarije i bravarije sa opisom.

Bravarski radovi: - Zna način

dobijanja metala i oblike u kojima se javljaju gvoždje i čelik;

- Zna način spajanja i zaštitu od korozije, vlage i požara;

- Zna način vezivanja ankerovanja metalnih elemenata.

- Crta detalje metalnih prozora od specijalnih profila;

- Crta metalne industrijske prozore od profila od savijenog lima;

- Crta detalje prozora i vrata od eloksirane bravarije;

- Crta metalna vrata od profila i kutijskih profila;

- Crta metalne ograde za stepeništa, balkone terase, dvorišta, metalne rešetke za prozore.

- Svjestan je lične odgovornosti za kvalitet rada.

4. Rad: - Detalji metalnih

prozora od profila i specijalnih profila;

- Detalji metalnih vrata od kutijastih profila.

Staklorezački radovi: - Poznaje način

dobijanja i vrste stakla,

- Zna način ugradjivanja stakla u drvene, metalne okvire i plovne porubne profile;

- Poznaje termo izolaciona stakla, višestojna stakla.

- Crta jednostruko i dvostruko pokrivanje staklom u profile i sandučaste profile;

- Crta vrata i prozore od stakla bez okvira;

- Crta staklene pregrade i oblaganje plafona staklom.

- Stiče osjećaj preciznosti.

27




Obrada zidova i plafona: - Zna vrste maltera

za malterisanje unutrašnjih i vanjskih zidova;

- Zna način spravljanja maltera i malterisanja plafona;

- Zna način spravljanja i ugradjivanja mašinskog maltera.

- Crta detalje malterisanja unutrašnjih i vanjskih zidova i plafona;

- Crta detalje oblaganja zidova kamenim pločama i keramičkim pločicama.

Molersko- farbarski radovi: - Poznaje vrste

materijala - Zna način

pripremanja podloge za boje;

- Zna: krečne boje, posne, masne, emulzione, disperzivne, fasadne boje;

- Zna farbarske radove, materijal za osnovne premaze, materijali za bojenje podloga, materijali za lakiranje i emajliranje;

- Zna sisteme obrade na podlogama od cem.maltera, betona, gipsa;

- Specijalna zaštita drvenih elemenata;

- Bojenje metalnih elemenata;

- Zna vrste tapeta i način postavljanja na zidove.

- Razlikuje: krečne boje, posne, masne, emulzione,disperzivne, fasadne boje;

- Razlikuje: materijal za osnovne premaze, materijali za bojenje podloga, materijali za lakiranje i emajliranje;

- Razlikuje različite načine zaštite drvenih i metalnih elemenata

28

Razred: ČETVRTI Informativi ciljevi i



učenik učenik učenik Prefabrikovana gradnja:

- Opis razvoja

prefabrikovane gradnje;

- Upoznaje metode

prefabrikovane gradnje.

- Zna istorijat razvoja prefabrikovane gradnje;

- Zna prefabrikovane

konstruktivne elemente objekata visokogradnje;

- Zna metode

gradjenja objekata i tradicionalna, djelimično prefabrikovana i prefabrikovana;

- Zna moguća mjesta

za izradu prefabrikovanih elemenata: grdilište, poligon, pogon;

- Zna metode

prefabrikacije sa nepokretnim, pokretnim kalupima – horizontalnim , pojedinačnim u nizu;

- Zna prefabrikaciju

betonske galanterije;

- Presovanjem,

centrifugovanjem, i foto presovanjem;

- Razvija pozitivan odnos prema radu i zanimanju;

- Uviđa vaznost

poznavanja savremenih tehnologija.

- Upoznaje transport i način montaže;

- Prefabrikovan.betonskih elemenata;

- Zna unutrašnji i vanjski transport predfabrikovanih elemenata;

- Zna montažu predfabrikovanih

- Elemenata, pomoćna sredstva za

- Montažu, metod

29

Informativi ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski



montaže, redosljed montaže, pravac kretanja krana i dizalice i sl.

- Razlikuje sisteme prefabrikovanih elemenata;

- Elementi skeletnog

sklopa; - Prepoznaje i

razlikuje: temelje, stubove, gredne nosače, stub, grede, tavanične elemente, tavanicu gredu i stub;

- Vertikalne komunikacije;

Zna karakteristike za: - Skeletni sistem, - Krupno-blokovski

sistem, - Panelni sistem, - Prostorno- ćelijski

sistem, - Mješoviti

konstruktivni sistem,

- Crta prefabrikovane temelje sa, »čašom«, sa čaurom i temelj u vidu »ljuske«;

- Stiče osjećaj preciznosti u radu na datom zadatku.

- Razlikuje suvi i mokri postupak i prednadrezanje veze prefabrikovanih elemenata stubova, subova i grednih nosača.

- Crta stubove, suvi i mokri postupak, veze stubova i veze stubova i temelja;

- Crta veze spajanja grednih nosača i stubova bez prepusta i sa prepustom;

- Crta tavaničke elemente, uske, srednje i široke panele, pune i sa otvorima za instalacije, vrata i stepeništa;

- Crta poprečne presjeke tavaničnih elemenata: punog presjeka, olakšanog presjeka i kasetirane;

- Zna prefabrikaciju elemenata i način montaže i povezivanje.

Vježba 1. - Nacrtati u razmjeri

vezu temelja i stuba u projekcijama sa dimenzijama


vezu stuba i stuba u projekcijama sa dimenzijama


u projekcijama nacrtati vezu nastavljanja grednih nosača u polju sa dimenzijama.

Vertikalne komunikacije: - Prepozna oblike

stepenica;

- Crta prefabrikovane elemente stepenica: gazišta

30




- Razlikuje elemente stepenica: nosač, gazište, čelo gazišta.

Liftovi: - Zna namjenu i

dimenzije otvora za liftove.

sa olakšanim i punim presjecima, olakšanim presjecima, podesne nosače i kose obrazne nosače;

- Kose koljenaste

ploče; - Crta položaj i

grupisanje liftova sa stepeništa u kolekt.u objektima visokogradnje.

Elementi panelnog sklopa: - Zna funkciju i

konstruktivna svojstva panela;

- Zna obuke i dimenzije panelnih zidnih elemenata

- Zna oblik i dimenzije tavaničnih elemenata;

- Prostorno ćelijski sklop;

- Zna sklopove ćelijskih elemenata i način nalijeganja;

- Zna montažu sanitarnih ćelija podizanje i povezivanje istih.

- Crta poprečne presjeke unutrašnjih i spoljnih zidnih panela;

- Crta spojeve izmedju zidnih panela i to: unutrašnjih konstruktivnih, vanjskih i unutrašnjih spojeva na ukrštanju zidova;

- Crta spoj tavanica na osloncima sa jednom i sa dvije tavanice, povezivanje dvije tavanice iznad oslonca;

- Crta tipove

sanitarnih kabina sa sanitarnih uredjajima i dimenzijama.

- Razvija svijest o neophodnosti poštovanja pravila.


u projekcijama vezu stuba tavanice i konzole


3 projekcije – vezu tavaničnog elementa i fasadnog panela

- Prefabrikovani elementi velikih raspona

- Crta zglobne veze temelja i stubova;

- Crta izgled i poprečne presjeke nosača sa dimenzijama;

- Crta veze nosača i stubova;

1. Grafički rad: - Nacrtati u razmjeri

plan montaže za svaku vrstu konstruktivnog elementa za objekat porodične

31




- Crta krovne ploče i fasadne elemente;

- Crta dvozglobni trozglovni luk detalje.

zgrade P+1 za skeletni sistem kontinualna modularna mreža L= H=

2. Grafički rad: - Nacrtati ur.plan

mreže za svaku vrstu konst.elementa za objekat: jednobrodne hale sa rasponima L= L1= H=

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Građevinske konstrukcije za prvi, drugi i treći razred- B. Blagojević - Zanatski i završni radovi u građevinarstvu- B. Blagojević - Prefabrikovano građenje za četvrti razred- M. Milojević 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Pribor za crtanje u kabinetu – učionici - Grafoskop, - Dijaprojektor, - Računari. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Usmeni odgovori, - Pismeni zadaci, po dva u svakoj godini, - Grafičke vježbe. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivnom ocjenom na kraju godine koja se stiče jednim pozitivno ocijenjenim

pismenim radom i 60% planiranih vježbi. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer arhitekture. 10. Povezanost predmeta


- Konstruktivni sklop objekata visokogradnje

- Projektovanje Drustvene zgrade Privredne zgrade

- Elementi objekata visokogradnje

- Prijem i prenos opterecenja

- Statika - Konstruktivni sklop objekta

- Karakteristike gradjevinskog materijala

- Građevinski materijali - Izbor materijala prema konstrukciji i namjeni

32

1.2.4 PROJEKTOVANJE 1. Naziv predmeta: PROJEKTOVANJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II III 44 136 180 IV 29 136 165

Ukupno 73 272 245 Vježbe - odjeljenje dijeli na grupe do 16 učenika

3. Opšti ciljevi nastave - Tehnička i kreativna saradnja pri izradi projektne dokumentacije, - Razvijanje kulture stanovanja, - Sticanje vještine kombinovanja prostornih i konstruktivnih vrijednosti, - Podizanje estetskih kriterijuma, - Uklapanje objekta u postojeće okruženje i ekološki standardi, - Rješava projekat porodične zgrade, - Rješava projekat višespratne projektovanje, - Da koristi računar.

33

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: TREĆI




- Arhitektonsko projektovanje: Upoznaje područja koja obuhvataju arhitektonsko projektovanje i opisuje njihov međusobni odnos od urbanizma, preko projektovanja do enterijera.

- Analizira uzajamni odnos i uticaj pojedinih područja arhitektonskog projektovanja;

- Razumije uticaj urbanističkih uslova na formiranju projektne dokumentacije;

- Shvata doprinos enterijera ukupnoj vrijednosti objekta.

- Razvija sposobnost povezivanja prostornih vrijednosti u arhitekturi.

- Projektna dokumentacija: upoznaje i obrazlaže faze izrade projektne dokumentacije.

- Analizira odnos pojedinih faza procesa projektovanja od zamisli, preko idejnih skica do idejnog, glavnog i izvođačkog projekta.

- Razvija kreativnost, preduzimljivost i samostalnost u radu.

Funkcije stana: - Poznaje prisustvo

pojedinih prostorija i njihovo grupisanje;

- Ilustruje šemu kretanja.

- Crta funkcionalnu šemu manjeg stana;

- Razrađuje funkcionalnu šemu većeg stana.

- Razvija sposobnost uvazavanja tudjeg misljenja;

- Razvija kreativnost

i preduzimljivost u radu.

Prostorije u stanu: - Poznaje položaj,

normative u dimenzioniranju, komunikacije, opremu i oblikovanje pojedinih prostorija stana.

- Rješava djelove stana pojedinačno:

- Ulazni prostor, - Dnevna soba, - Kuhinja i

ručavanje, - Ostava hrane, - Utiliti, - Sanitarne grupe, - Radna soba, - Sobe za spavanje.

- Razvija predstavu o prostoru;

- Razija kreativnost i

preduzimljivost

Vježba: - Rješenje grupe

dnevnog boravka. (6 časova)

Vježba: - Rješenje grupe

odmor. (6 časova)

Otvorene površine: - Poznaje razlike i

karakteristike: - Lođe,

- Riješava oblikovno i konstruktivno otvorene površine stana;


- Razvija ekološku svijest.

34




- Balkona, - Terase. Prateće prostorije: - Navodi pomoćne

prostorije u stanu: - Ostava za ogrjev, - Ostava alata i

pribora, - Garaža.

povezivanja - Enterijera i

eksterijera. - Rješava garažu za

putničko vozilo i pristupnu rampu.

Opremanje stana: - Povezuje

funkicionalne sa oblikovnim vrijednostima stana.

- Komentariše: materijale, boje i raspored opreme, osvijetljenost i osunčanost prostorije.

- Razvija kreativnost i preduzimljivost u radu.

Vježba: - Rješenje stana i

raspored namještaja (6 časova)

Izrada projekta porodične zgrade: - Prema datim

urbanističkim uslovima i projektnom zadatku učenik radi arhitektonski deo projektne dokumentacije za porodičnu zgradu.

- Razrađuje projektni zadatak,

- Određuje površine, - Crta funkcionalnu

šemu, - Pravi skice;

- Razvija sposobnost primjene teorije u praksi.

Idejni projekat: - Situacija 1:500 - Osnove 1:100 - Fasade 1:100 - Tehnički opis (20 časova)

- Razrađuje konstrukciju,

- Bira materijale, - Primjenjuje

seizmičke propise, - Primjenjuje

izolaciju, - Rješava raspored

namještaja.

- Razvija sposobnost uvažavanja tuđeg misljenja;

- Formira stav o važnosti propisa i njihovoj primjeni.

- Glavni projekat: - Crta sve osnove

1:50 - Određuje pozicije - Podužni presjek

1:50 - Poprečni presjek

1:50 - Razrađuje fasade

1:50 - Crta perspektivu - (36 časova)

- Prilozi idejnog, glavnog i izvođačkog projekta rade se na računaru

- Analizira završnu obradu objekta kroz arhitektonske detalje;

- Uočava značaj

saradnje sa statičarem;

- Razvija samokriticki odnos prema predlozenom rješenju;

- Podiže nivo

estetskih kriterijuma.

Izvođački projekat: - Crta sve osnove sa

oborenim presjecima konstrukcija 1:50

- Crta karakteristične detalje u odgovajućoj razmjeri

- Formatizuje

35




- Koristeći prospekte modifikuje primjenu oblika i materijala u arhitektonskoj razradi.

projekat (42 časa)

36

Razred: ČETVRTI Informativni ciljevi

i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi


učenik učenik učenik Kolektivno stanovanje: - Poznaje tipove

kolektivnih zgrada i njihove karakteristike;

- Zna podjelu

stambenih blokova prema broju stanova na stepeništu i nabraja njihove karakteristike;

- Poznaje

karakteristike projektivanja kod tipa galerije;

- Zna pravila

projektovanja kod dupleks sistema;

- Nabraja

karakteristike stanovanja u objektima tipa solitera.

- Komentariše mogućnosti funkcionalnog riješenja kod pojedinih tipova objekata, izbor konstrukcije, izbor materijala, primjenu standarda i mjere zaštite.

- Proširuje znanje o standardima stanovanja i razvija kritički odnos u vrednovanju ostvarenih rješenja.

Vježba: - Rješava tipsku

osnovu sprata sa jednim, dva, tri ili četiri stana; ucrtava raspored opreme i pozicije međuspratne konstrukcije. (10 časova)

- Riješava stan u

okviru galerije sa opremom i pozicijama. (6 časova)

- Riješava stan u

dupleks sistemu sa opremom i pozicijama. (6 časovova)

Komunikacije: - Poznaje vrste,

ulogu i normative za elemente saobraćaja kod stambenih zgrada: stepenice, rampe, hodnici, galerije i liftovi.

- Vrši izbor po obliku stepenica u zavisnosti od broja i raspored stanova;

- Rješava prilaznu rampu za invalide.

- Razvija osjećaj odgovornosti za predlozena rješenja.

Vježba: - Kroz osnovu i presjek

riješava ulazni dio; projektovanje prema zadatim uslovima. (6 časova)

Poslovni prostor: - Opisuje

mogućnosti korišćenja prizemlja za poslovne prostor;

- Definiše sadržaj poslovnog prostora;

- Formira stav o značaju povezivanja estetike i funkcije.

Vježba: - Prema datom

rješenju sprata organizuje poslovni prostor u prizemlju i daje predlog poduhvatanja konstrukcije

37




- Poznaje mogućnosti konstruktivnog riješenja prizemlja i način prenošenja opterećenja spratova.

- Rješava šemu saobraćaja; komentariše povezanost instalacija vodovoda i kanalizacije u odnosu na spratove.

spratova. (6 časova)

- Socijazijski ciljevi

- Izvođenju

Zajedničke prostorije: - Zna ulogu i

raspored zajedničkih prostorija u objektu: okupljanje stanara, stanarske ostave, garaže, ostave za ogrjev, sušionice, zajedničke terase.

- Crta garaže u podrumskom dijelu objekta i rješava pristup do njih.

- Uređenje dvorišta - Nabraja elemente

koje mora da sadrži zajedničko dvorište;

- Poznaje normative u dimenzionisanju;

- Zna ulogu zelenila - Nabraja ekološke

standarde; - Poznaje mjere

zaštite; - Vodi računa o

estetskim kriterijumima.

- Rješava parking za putnička vozila;

- Crta zelenilo u osnovi i izgledu;

- Organizuje mjesto za kontejnere;

- Komentariše uslove insolacije.

- Razvija ekološku svijest i shvata uticaj okruženja.

Vježba: - Prema datim

uslovima radi urbanističko rješenje uređenja stambenog bloka otvorenog tipa. (8 časova)

Izrada projekta kolektivne stambene zgrade: - Prema datim

urbanističkim uslovima i projektnom zadatku učenik radi arhitektonski deo projektne

- Razrađuje projektni zadatak,

- Sagledava uslove lokacije,

- Određuje površine,

- Pravi skice, - Analizira potrebe

kretanja invalida i ugrađuje ih u svoje rješenje,

- Podiže nivo organizatorskih sposobnosti i saradnje;

- Razvija humanost i

kulturu stanovanja;


Idejni projekat: - Situacija 1:100 - Tipska osnova sprata

1:100 - Osnova prizemlja

1:100 - Poprečni presjek

1:100 - Fasade 1:100 - Tehnički opis

38




dokumentacije višespratno projektovanje čije se prizemlje koristi kao poslovni prostor;

- Stanovi se riješavaju u okviru:

- Bloka, - Galerije, - Dupleks sistema.

- Organizuje stambeni prostor,

- Rješava konstrukciju,

- Primjenjuje seizmiku,

- Bira materijale, - Vodi računa o

kućnim instalacijama,

- Rješava raspored namještaja,

- Analizira sadržaj i normative za poslovni prostor,

- Vodi računa o usaglašavanju kućne mreže prizemlja i spratova,

- Traži rješenje za poduhvatanje konstrukcije spratova u odnosu na poslovni prostor.

kombinovanja stečenih znanja iz svih predmeta uže struke.

(16 časova) Glavni projekat: - Osnova tipskog

sprata sa pozicijama međuspratne konstrukcije i rasporedom opreme 1:100

- Osnova prizemlja poslovni prostor 1:100

- Osnova podruma 1:100

- Osnova temelja 1:100 - Osnova krova 1:100 - Osnova potkrovlja

1:100 - Dva presjeka 1:50 - Fasade 1:100 - Perspektiva - (44 časa)

- Prilozi : idejnog, glavnog i izvođačkog projekta rade se na računaru.

- Analizira sadržaj arhitektonskog djela projektne dokumentacije.

- Razvija osjećaj za modeliranje tehničkih problema uz pomoć računara.

Izvođački projekat: - Crta karakteristične

osnove sa oborenim presjecima i to:

- Temelji, prizemlje i sprat 1:50;

- Crta karakteristične detalje u odgovarajućoj razmjeri;

- Formatizuje priloge i slaže ih u skladu sa tehničkim propisima.

- (34 časa) 5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - B. Ročkomanović: Elementi projektovanja za treći i četvrti razred 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računar, - Projektor, - Prospekti, - Časopisi.

39

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - pismeni radovi-dva godišnje, - grafičke vježbe, - projekat porodične zgrade, - projekat višespratne zgrade - Projektovanje. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - pozitivnom ocjenom na kraju godine koja se stiče pozitivno ocijenjenim jednim

pismenim godišnje kao i obavezno pozitivnom ocjenom na projektima.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - diplomirani inženjer arhitekture. 10. Povezanost predmeta


- Vrste gradjevinskog materijala

- Građevinski materijali - Izbor materijala, konstrukcija i estetika

- Definisanje prostornih vrijednosti

- Nacrtna geometrija sa perspektivom Tehničko crtanje Kompjuterske vježbe

- Izrada priloga projekta formiranje crteža kotiranje obrada formatizovanje


- Arhitektonske konstrukcije - Konstruktivni sklop objekta

- Detaljni urbanisticki plan

- Urbanizam - Razrada lokacije

- Kućna mreža - Kućne instalacije - Rješavanje vodovoda i kanalizacije

- Predmjer i predracun - Organizacija gradjenja - Količine, norme i cijene

- Prenos opterećenja - Statika i otpornost materijala

- Odredjivanje pozicija

40

1.2.5. URBANIZAM 1. Naziv predmeta: URBANIZAM 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II III IV 30 36 66

Ukupno 30 36 66 3. Opšti ciljevi nastave - Razvija sposobnost organizovanja prostora, - Poznaje strukturu naselja, - Razradjuje gradske zone, - Poznaje šemu saobraćaja, - Uredjuje stambenu zonu, - Rješava gradsko zelenilo, - Vodi računa o ekološkim zahtjevima, - Rad na računaru.

41

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: ČETVRTI




Uvod u urbanizam: - Poznaje

perspektivu razvoja grada.

- Razumije ulogu gradova u društvenom i kulturnom razvoju;

- Analizira djelokrug urbanističke djelatnosti;

- Razmatra zadatke urbanističkog projektovanja;

- Proračunava stanovništvo i gustinu naseljenosti;

- Odredjuje površine društvenih gradilišta i gradskog zelenila;

- Razmatra regionalno planiranje;

- Razmješta funkcionalne zone;

- Zna šeme gradova.

- Formira pozitivan odnos prema čovjekovoj okolini;

- Razvija ekološku

svijest.

Vježba (8) - Izrada lokacije za

porodičnu ili kolektivnu stambenu zgradu.

Vježba(8) - Crta predlog

uredjenja otvorenog gradjevinskog bloka.

Vježba (8) - Uredjuje dio

stambene zone sa akcentom predškolskog uzrasta.

Saobracaj: - Poznaje šemu

saobraćaja; - Poznaje podjelu

saobraćajnica i njihove uzdužne i poprečne profile.

- Razmatra spoljni saobraćaj i saobraćaj u gradu;

- Zna elem.vodenog saobracaja: kejova i pristaništa, bazene i kanale;

- Zna željeznička postrojenja u gradu;

- Zna položaj auto-puta u odnosu na gradski saobraćaj kao i položaj aerodroma;

- Razvija sposobnost opažanja;

- Razvija

inicijativnost i preuzima odgovornost.

Vježba (8) - Rješava zadatak iz

vodenog ili željezničkog saobraćaja.

Vježba (10) - Rješava

saobraćajnicu sa poprečnim presjecima.

- Rješava gradski saobraćaj poprečne i podužne profile saobraćaja;

- Rješava parking prostor.

- Formira stav o važnosti propisa i njihovoj primjeni.

Vježba (10) - Rješava raskrsnicu

saobraćajnice razlićitog značaja i crta njihove poprečne profile

Vježba (6)

- Rješava parking

42




prostor u stambenoj zoni.

Stambena zona: - Poznaje stambenu

zonu; - Poznaje

funkcionalnu strukturu stambene zone;

- Poznaje formiranje stambenih blokova;

- Razmatra odredjivanje gradskih zona, grupisanje zgrada, otvoreni i zatvoreni blok, orjentaciju, insolaciju i parcelisanje;

- Rješava stambeni

kraj, način gradjenja, saobraćajnu mrežu.

- Formira pozitivan odnos prema kulturi življenja.

Vježba (10) - Rješava strambeni

blok slobodnog ili zatvorenog tipa sa odredjivanjem orjentacije objekta i medjusobnim razmakom.

Škole u stambenoj zoni

- Uredjuje školsko dvorište, dvorište oko stambenih zgrada.

Vježba (6) - Rješava školsko

dvorište ili dječje igralište

Zelene površine

- Razmatra gradsko zelenilo, zelene pojaseve i njihov značaj;

- Rješava manji gradski park.

- Formira pozitivan odnos prema čovjekovoj sredini.

Elaborat (10) - Daje predlog

uredjenja manje zelene površine (skver, dječ.igrališta,...)

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - B.Milernković, V.Bjelikov, B.Damjanović, J.Milenković: Elementi projektovanja sa

osnovama urbanizma - Mirković: Osnovi urbanizma 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Geodetske podloge, - Izvodi iz detaljnog urbanističkog plana. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Usmeni odgovori, - Vježba u vidu mini urbanističkih rješenja, - Izrada dva pismena zadatka godišnje. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Obavezna izrada planiranih vježbi, pismenog zadatka i elaborata. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: - Diplomirani inženjer arhitekture. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama - Za talentovane učenike u okviru elaborata osim rješenja u osnovi tražiti izradu

izgleda.

43



- Projekcije i perspektive - Nacrtna geometrija - Prostorna rješenja

- Urbanistički uslovi - Projektovanje - Rješavanje lokacije - Društvene zgrade - Privredne zgrade

44

1.2.6. KUCNE INSTALACIJE 1. Naziv predmeta: KUCNE INSTALACIJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




Ukupno 33 66 99 3. Opsti ciljevi nastave - Poznaju instalacije vodovoda i kanalizacije u objektima visokogradnje, - Poznaju problematiku načina odvođenja otpadnih voda iz objekta, - Znaju sisteme odvođenja atmosferske vode, - Crtaju i povezuju elemente vodovoda i kanalizacije, - Crtaju projektnu dokumentaciju vodovoda i kanalizacije, - Znaju samostalno obavljati poslove nadzora u izvođenju instalacija vodovoda i

kanalizacije na osnovu tehničke dokumentacije za manje objekte, - Znaju provjeravati ateste i vršiti kontrolu ispravnosti mreže pod pritiskom.

45





- Poznaje sve vrste instalacija u objektima visokogradnje

- Crta grafičke oznake za sve instalacije u objektima visokogradje;

- Razlikuje instalacije prema grfičkim oznakama

- Upoznaje povezanost sa drugim područjima;

- Razvija preciznost,

urednost, preglednost i izradu razumljivih crteža.

- Sva teoretska znanja učenik saznaje preko vježbi- izradom crteža.

- Poznaje značaj instalacija kanalizacije u objektima

- Pridržava se propisa o projektovanju kanalizacione mreže;

- Poznaje i pravilno razvrstava materijal za dvorišnu i kućnu kanalizacionu mrežu;

- Crta i računa nagibe dvorišne i kućne kanalizacione mreže sa svim pratećim objektima /reviziona okna i kaskade/;

- Poznaje različite planove i zna da ih pročita.

- Razvija sposobnost za predstavu o prostoru.

- Sva teoretska znanja učenik saznanaje preko vježbi- izradom crteža.

- Zna pravilan raspored sanitarnih uređaja u mokrim čvorovima

- Crta pravilan raspored sanitarnih uređaja u kupatilima,WC-u i kuhinjama;

- Primjenjuje savremene kanalizacione materijale;

- Crta kanalizacone

blokove po etažama;

- Crta horizontalni razvod ispod kote podruma ili kote prizemlja za

- Razvija preciznost, spretnost, preglednost i izradu razumljivih crteža.

Vježbe: - Sva teoretska

znanja učenik saznaje preko vježbi - izradom crteža.

- Projektni elaborat,manji stambeno-poslovni objekat,kanalizacione instalacije. (kompjuterska obrada)

46




objekte bez podruma;

- Crta razvijene presjeke vertikala;

- Crta presjeke kroz glavni kolektor;

- Razlikuje relativnu i apsolutnu kotu;

- Poznaje metode ispitivanja ispravnosti kanalizacione mreže.

- Poznaje problematiku odvođenja atmosferske vode

- Crta načine odvođenja atmosferske vode s kosih i ravnih krovova;

- Crta načine odvodnjavanja iz dvodišne mreže;

- Poznaje savremene materijale za atmosfersku kanalizaciju.

- Razvija preciznost, sređenost, preglednost i izradu razumljivih crteža.


- Projektni elaborat: - Manji stambeno-

poslovni objekat, - Vodovodne

instalacije. - (Kompjuterska

obrada) Poznaje savremene materijale,aparate i armature za vodovodnu mrežu

- Crta šeme snadbijevanja objekata vodom;

- Crta šeme provođenja hladne i tople vode za mokre čvorove;

- Crta vodomjere i shvata njihov značaj;

- Crta šeme dvorišne mreže dopriključka na ulični kanal;

- Crta izometrijsku šemu vodovoda;

- Klasifikuje vodovodni materijal,aparate I armature.

- Razvija preciznost, sređenost, preglednost.

- Sva teoretska znanja učenik saznaje preko vježbi - izradom crteža.

- Poznaje savremene aparate i armature za protivpožarnu zaštitu

- Poznaje pojam i značaj protivpožarne zaštite;

- Crta šemu protivpožarne zaštite.


47

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - B. Blagojević: kućne instalacije u zgradama - M. Radonić: vodovod i kanalizacija u zgradama - Tehničar br.5, instalacije u zgradama 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računar, - Grafoskop, - Dijaprojektor, - Oprema za projektni rad. 7. Obavezni oblici provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - O pojedinačnom klasifikacionom periodu ocjenjivanja, znanje se provjerava i

ocjenjuje: - Pismeni zadaci, - Usmeni odgovori; - Ocjena vježbi i projektnog elaborata. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Izrada vježbi i projektnog elaborata. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inžinjer arhitekture, - Diplomirani inžinjer građevine- hidrotehnicki smjer. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama - Učenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog katologa, - Učenicima sa izuzetnim sposobnostima dati elaborat kolektivne stambene zgrade,

izrada instalacija vodovoda i kanalizacije. 11. Povezanost predmeta


- Infrastruktura - Urbanizam - Uslovi lokacije - Vodovod i kanalizacija - Projektovanje - Kućna mreža

- Društvene zgrade - Privredne zgrade

48

1.2.7. ISTORIJA ARHITEKTURE 1. Naziv predmeta: ISTORIJA ARHITEKTURE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II 50 22 72 III

IV

Ukupno 50 22 72 3. Opsti ciljevi nastave - Shvata razvoj arhitekture srednjeg vijeka /srednjovjekovna Crna Gora/, - Shvata razvoj arhitekture novog vijeka i arhitekture XIX i XX vijeka /Crna Gora/, - Upoznaje tokove razvoja civilizacije, - Upoznaje društvena i kulturna kretanja srednjeg i novog vijeka.

49





- Poznaje podjelu arhitekture srednjeg vijeka

- Poznaje karakteristične stilove srednjeg vijeka kroz detalje i kompozicije;

- Crta karakteristične detalje i kompozicije.

- Razvija preciznost, sređenost, preglednost i izradu razumljivih crteža.


Poznaje arhitekturu srednjeg vijeka: - Vizantijska arh. - Romanska arh. - Gotska arh.

- Poznaje geografski položaj društveno uređenje, ekonomske odnose,klimu,religiju, građevinski materijal,stilske karakteristike,kompozicije i detalje,arhitektura Vizantije,Romanike i Gotike;

- Crta karakteristične spomenike Vizantijske arhitekture sa specifičnim kompozicijama i detaljima;

- Analizira različitost Vizantiskih spomenika kroz epohe;

- Crta karakteristične spomenike Romanske arhitekture sa specifičnim kompozicijama i detaljima;

- Crta karakteristične spomenike Gotske arhitekture sa specifičnim kompozicijama i detaljima;

- Uočava razlike



- Crteži rađeni slobodnom tehnikom obrade na hameru.

50




Romanske i gotske arhitekture.

Poznaje vizantijske spomenike Srbije i Zete

- Razlikuje Moravsku i Rašku stilsku grupu;

- Crta vizantijske spomenike Srbije i Zete.

Poznaje kulturno istoriske nasleđe srednjeg vijeka na tlu Crne Gore.

- Razlikuje kulturno istorijske spomenike po stilovima;

- Poznaje konstruktivni sistem i materijale.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Gordana Duletić: Istorija arhitekture - Djina Piskel: Istorija umjetnosti I, II i III - H. W. Janson: Istorija umjetnosti- - Pavle Mijović: Kultura Crne Gore 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Grafoskop, - Dijaprojektor, - Oprema za projektni rad. 7. Obavezni oblici provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - U pojedinačnom klasifikacionom periodu ocenjivanja, znanje se provjerava i

ocjenjuje: - Pismeno- dva godišnje, - Usmeno; - Ocjena vježbi. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Izrada vježbi i pozitivno ocjenjen jedan pismeni zadatak. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer arhitekture. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama - Učenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog katologa; - Učenicima sa izuzetnim sposobnostima uz vježbe dati izradu referata.

51



- Sakralni, sepulkralni i profani objekti

- Projektovanje - Poznaje objekte prema namjeni

- Armitravni i armivoltni konstruktivni sistem

- Gradjevinske konstrukcije - Poznaje konstruktivne sisteme

- Razvoj Građevinskih materijala kroz vjekove

- Građevinski materijali i gradjevinske konstrukcije

- Poznaje stare i nove gradjevinske materijale

52

1.2.8. DRUŠTVENE ZGRADE 1. Naziv predmeta: DRUŠTVENE ZGRADE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




Ukupno 20 46 66 Vježbe- odjeljenje se dijeli na grupe do 16 učenika Pri izradi elaborata odjeljenje se dijeli na grupe ne veće od 12 učenika. 3. Opšti ciljevi nastave - Da shvati značaj društvenih zgrada, - Da učestvuje u izradi projektne dokumentacije, - Da nauči uticajne elemente, - Da nauči seizmičke propise, - Da upotrebljava stručnu literaturu, - Da koristi kompjuter.

53





- Nabraja podjelu drustvenih zgrada

- Poznaje njihov značaj u funkcionisanju naselja;

- Analizira karakteristike pojedinih grupa društvenih zgrada i to : kolektivno stanovanje, objekte kulturnog značaja, objekte prosvjetnog znacaja, administrativne zgrade, poslovne, zdravstvene, transportne zgrade, objekti sporta i rekreacije i reprezentativne zgrade;

- Proširuje saznanje o strukturi naselja i rasporedu objekata koji je dopunjavaju.

- Objašnjava značaj: - Namjene, - Kapacitete, - Kunkcionalne

šeme, - Normativa, - Orijentacija, - Osvjetljenja, - Insolacija.

- Zna zavisnost funkcionalne šeme od namjene objekta i budućeg kapaciteta kao i normativne vrijednosti za neke od njih;

- Analizira uslove lokacije sa stanovišta orijentacije objekta i mogućnosti osvjetljavanja i osuncavanja istih u zavisnosti od namjene.

- Sagleda značaj uticajnih elemenata na projektnu dokumentaciju;

- Poboljšava uslove

života i rada koristeci prirodne uticaje.

Opisuje komunikacije: - Ulazni prostor,

prolazi, stepeništa, rampe i liftovi;

- Prema datim uslovima ucenik rešava neki manji

- Rješavajući šemu saobraćaja u objektu posebno analizira potrebe za kretanje invalida i daje predlog za prevazilaženje tog problema;

- Analizira lokaciju; - Koristi literaturu; - Crta funkcionalnu

- Razvija osjecaj humanosti i brigu za lica koja imaju problema u kretanju;


organizacije,

Izrada elaborata: - Planinska kuca,

- Projektni biro, - Izlozbeni prostor, - Javni WC, - Dio ulaznog

prostora osnovne skole;

54




objekat ili funkcionalnu celinu objekta slozenog sadrzaja;

- Pronalazi odgovarajucu literaturu i koristi je u cilju kompletnog i boljeg rješavanja zadatka.

šemu; - Odredjuje

normative; - Skicira moguca

rješenja.

saradnje sa drugim licima, snalaženje u literaturi, objedinjava stečena znanja iz drugih predmeta.

- Objekte pod A,B, C i D rješava kroz : osnove, presjek i izglede u razmjeri 1:100 ili 1:50 ,a pod E rješava dio osnove sa ulaznim prostorom, centralnim holom, garderobom i matičnom učionicom u razmeri 1:100.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Stambene i javne zgrade - Kneževic-KORDIS 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računar, - Projektor, - Časopisi i prospekti. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Usmeni, - Vježbe, - Pismeni zadaci dva godišnje, - Idejni projekat. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak i idejni projekat. 9. Profil stručna spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer arhitekture. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama 11. Povezanost predmeta


- Vrste građevinskog materijala

- Građevinski materijali - Izbor konstrukcija i estetika

- Definisanje prostornih vrijednosti

- Nacrtna geometrija sa perspektivom

- Izrada priloga projekta

- Kompjuterske vježbe


- Arhitekstonske konstrukcije

- Konstruktivni sklop objekta

- Funkcionalne šeme - Projektovanje - Saobraćaj

Detaljni urbanistički plan - Urbanizam - Razrada lokacije

55

1.2.9. ORGANIZACIJA GRAĐENJA 1. Naziv predmeta: ORGANIZACIJA GRAĐENJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II III 36 72 108 IV

Ukupno 36 72 108 Vježbe- odjeljenje se dijeli na grupe do 16 učenika 3. Opšti ciljevi nastave - Koordiniranje usmjeravanje, planiranje i kontrola aktivnosti organizovanih grupa

ljudi radi ostvarenja određenih ciljeva u građevinarstvu; - Menadžment kao moderan način vještine upravljanja; - Analizira izvršene aktivnosti, pravilno upotrebljava tehničku dokumentaciju; - Vodi i čita građevinsku dokumentaciju; - Izrađuje šemu organizacije gradilišta za sve objekte visokogradnje; - Upoznaje i koristi mjere zaštite na radu i principe zaštite prirodne sredine; - Koristi normative i standarde pri izradi predmjera i predračuna i u tu svrhu

upotrebljava kompjutersku tehniku.

56

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: TREČI




- Poznaje organizacione sisteme i pojam građevinarske djelatnosti i ulogu menadžmenta;

- Poznaje faze izvođenja objekta kod zamisli invenstitora do primopredaje objekta;

- Izrađivanje

elaborata ponude; - Poznaje vrste

gradilišta i principima njihovog osnivanja;

- Poznavanje šeme

organizacije gradilišta;

- Poznaje gradilišnu

dokumentaciju;

- Poznaje proces izvođenja i primopredaje radova prema važećim zakonima u građevinarstvu;

- Poznaje normative i standarde za određene pozicije radova;

- Opisuje

građevinsku mehanizaciju;

- Opisivanje radova i

vršenje predmjera;

- Razlikuje građevinske djelatnosti: projektantske, operativne, istraživačke, institucije, nadzor;

- Razlikuje projektnu, pravnu i ekonomsku dokumentaciju u smislu zakona o gradnji objekta;

- Izrađuje projektni zadatak;

- Piše tehnički opis;

- Sastavlja opis radova;

- Računa sve količine

predmjera; - Pribavlja sve

saglasnosti za priključak gradilišta, objekta na infrastrukturi;

- Klasifikuje ponude

radi ustupanja objekata za izvođenje;

- Sastavlja predračunski elaborat ponude;

- Razlikuje

dokumentaciju koju sadrži ponuda;

- Klasifikuje vrste

gradilišta prema: - Broju objekata, - Spratnosti objekta, - Površinu koju

zauzima,

- Razvija osjećaj za organizaciju i sistematičnost

- Upoznaje veze

različitih grana;

- Razvija preciznost, organizovanost;

- Razvija ekološku

svijest; - Razvija marljivost

urednost, pedantnost;

- Shvata značaj

urednog vođenja administracije;


poslovne komunikacije;

- Razumije značaj

stručnog nadzora; - Shvata značaj

poznavanja zakona i propisa;

- Odgovoran je za svoj rad;

- Shvata značaj

važnih dozvola; - Razvija preciznost i

prihvata odgovornost za svoj rad;

- Razvija

profesionalni identitet;

- Snalazi se u

stručnoj literaturi;

- Grupe dijeliti po II (najviše 16 učenika);

- Nastavna materija predstavljena skicama, prospektima, primjerima iz prakse, folijama i uglednim ..... Primjerima

- Posjeta projektnoj

organizaciji; - Posjeta različitim

građevinskim organizacijama;

- Vježba: Izrada

elaborata ponude za određene vrste radova

- Vježba: Izrada

šeme organizacije (gradilišta za mali i veliki objekat);

- Vježba: Upisivanje

podataka u gradilišnu dokumentaciju;

- Vježba: Posjeta

gradilištu i upoznavanje sa nadzorima svih vrsta;

- Vježba: Izrada normativa za materijal, radnu snagu i vrijeme jednostavnih građevinskih radova;

- Vježba: Šematski

57




- Izrada predračunskog elaborata.

- Razlikuje svu potrebnu dokumentaciju za formiranje gradilišta;

- Crta šemu organizacije građenja;

- Razlikuje simbole na šemi;

- Crta unutrašnji transport i drugo;

- Piše svakodnevno: - Građevinsku

knjigu, - Građevinski

dnevnik, - Građevinsku

dokumentaciju;

- Sarađuje sa nadzorom i zna značaj nadzora:

- Investitorom, - Projektantom, - Izvođačem; - Vrši nadzor na

manjim objektima;

- Daje potrebne podatke za tehnički prijem;

- Računa izvedene

količine radova; - Čita normative i

standarde za određene pozicije radova;

- Računa potreban

materijal; - Računa potrebnu

radnu snagu; - Računa potrebno

vrijeme; - Analizira tržište i

- Razvija preciznost, tačnost i rutinu;

- Upoznaje značaj

ekonomskog poslovanja;

- Upoznaje značaj

sistematičnog pristupa rada;

- Razvija tačnost i

stručnost; - Snalaženje i

rutinsko snalaženje određenih pozicija;

- Razvija marljivost i

preciznost; - Razumije tržište i

snalazi se u odabiru najpovoljnijih cijena;

- Razvija tačnost i

rutinu;

- Snalazi se u stručnoj literaturi;

- Povezuje

tehnološka i konstruktivna znanja.

prikaz mehanizacije na šemi organizacije gradilišta;

- Vježba: Izrada

opisa građevinskih radova i predmjera količina radova za manji objekat visokogradnje;

- (Vježbu raditi

ručno i kompjuterski );

- Vježba: Izrada

predračunskog elaborata građevinskih radova za manji objekat visokogradnje;

- Izrada godišnjeg

elaborata: - Izrada idejnog

projekta organizacije gradjenja za manji objekat visokogradnje.

- Kao podlogu koristi projekat individualne zgrade iz predmeta Projektovanje.

58




kretanja cijena na tržištu;

- Klasifikuje

građevinsku mehanizaciju;

- Izabira

mehanizaciju prema određenim pozicijama radova;

- Crta šematski

mašine na šemi organizacije gradilišta;

- Sastavlja opis

radova za građevinske i zanatske radove;

- Mjeri količine za

sve građevinske radove;

- Primjenjuje pravila mjerenja i izračunavanja količina za završne i instalaterske radove;

- Sastavlja elaborat predmjera po redosljedu;

- Sastavlja cjenovnik

materijala, mehanizacija i radne snage;

- Obračun radi

koristeći normative i standarde;

- Čita kompjuterski

obrađene podatke; - Crta potrebne

podloge za izračunavanje

59




količina potrebnih u predmjeru i predračunu;

- Sastavlja

predračunski elaborat u cjelini.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Živojin Praščević – Vratislav Veličković: Organizacija građenja za III razred, - Živojin Praščević – Goran Ćirović i dr.: Organizacija građenja za IV razred, - Normativi i standardi rada u građevinarstvu, knjiga 1, 2, 3, 4, 5 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računari, - Oprema za projektni rad, - Grafoskop, - Dijaprojektor. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Usmeno, - Pismeno - dva godišnje, - Ocjena vježbi godišnjeg elaborata. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Izrada vježbi i godišnjeg elaborata za manji objekat visokogradnje, - Od 9 vježbi najmanje 6 pozitivno ocijenjenih, - Pozitivno ocijenjen godišnji elaborat. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer arhitekture, - Diplomirani inženjer građevine. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama - Učenicima sa smetnjama mogu raditi samo pojedine faze iz ovog kataloga, - Ručna i kompjuterska obrada predmjera i predračuna, - Učenicima sa izuzetnim sposobnostima dati elaborat kolektivni - Projektovanje. 11. Povezanost predmeta


- Kalkulacije - Građevinski materijali - Poznavanje osnovnih karakteristika građevinskih materijala

- Izrada predmjera i predračuna

- Arhitektonske konstrukcije - Pojam konstruktivnih elemenata

- Izrada predmjera i predračuna

- Tehničko crtanje - Čitanje i crtanje određenih pozicija radova

- Opis pozicija radova - Projektovanje - Čitanje planova radi izrade predmjera i predračuna

60

1.2.10. BETON 1. Naziv predmeta: BETON 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




Ukupno 33 66 99 3. Opšti ciljevi nastave - Učenici stiču znanje o betonu, AB, njegovim svojstvima i primjeni; - Upoznaju tehnologiju spravljanja betona i svojstva njegovih komponenti; - Stiču znanje o ulozi i značaju armature u betonskom presjeku; - Znaju sva pravila ugrađivanja betonske mase; - Poznaju mehanička svojstva betona; - Crtaju šemu oplate za pojedine konstrukcije elemente (ploča, stub, greda i dr.); - Dimenzionišu jednostavne građevinske elemente; - Crtaju planove armature za stub, ploču, gredne nosače i dr.; - Koriste kompjuterski program za dimenzionisanje i armiranje konstruktivnih

elemenata.

61





- Poznaje komponentne materijale betona;

- Definiše sastavne komponente za izradu betonske mješavine;

- Određuje vrstu agregata prema granulometrijskim krivim;

- Određuje vrstu i marku cementa;

- Crta granulometrijske krive;

- Određuje osobine vode;

- Računa upotrebnu količinu vode;

- Shvata prioritete i postupnost u radu;

- Preciznost i

tačnost;

- Podjela učenika u grupe do 16 učenika;

- Razgledanje pogona za spravljanje betona i laboratorije;

- Poznaje načine spravljanja betona i svojstva svježe betonske mase;

- Ispituje na potrebnoj aparaturi početak i kraj vezivanja;

- Računa razmjeru miješanja komponenti betona;

- Upotrebljava aditive za beton;

- Njeguje beton;

- Samokontrola i marljivost;

- Preuzimanje odgovornosti za sopstveni rad;

- Posjeta laboratoriji za ispitivanje građevinskog materijala;

- Opisuje načine miješanja i transporta betonske mase;

- Navodi osnovna svojstva betona;

- Računa mehaničku čvrstoću betona na pritisak, zatezanje i sl.;

- Crta i analizira dijagrame praćenja betona u vremenu;

- Analirira vodonepropustljivost, otpornost na mraz i toplotu;

- Preciznost i tačnost;

- Posjeta laboratoriji za ispitivanje građevinskog materijala;

- Nabraja potrebnu armaturu;

- Poznaje propise armiranja konstruktivnih elemenata;

- Razlikuje vrste čelika za armiranje;

- Računski određuje: - Dužinu armature, - Dužinu sidrenja,

- Razvija osjećaj povezanosti sa drugim elementima;

- Posjeta armiračkom pogonu.

62




- Zaštitni sloj, - Nastavljanje

armature, - Oblikuje armaturu;

- Navodi sve vrste oplata;

- Crta oblike oplate za sve konstruktivne elemente;

- Razlikuje vrste oplate;

- Određuje osobine oplata i skela;

- Razvija marljivost i sistematičnost

- Sposobnost brzog djelovanja;

- Razvija rutinu u radu;

Vježba: - Crta šemu polate

za jednostavne AB elemente.

- Poznaje postupke proračunom armirano-betonskih elemenata;

- Računa nosivost AB na : pritisak, smicanje i zatezanje;

- Analizira granična stanja upotrebljivosti;

- Crta radni dijagram betona i čelika;

- Razvija preciznost i tačnost;

Vježba: - Određivanje

graničnih stanja upotrebljivosti;

Vježba: - Crtanje radnih

dijagrama - Betona i čelika;

- Poznaje aksijalno naprezanje elemenata;

- Radi proračun konstruktivnih elemenata koristeći metodu dopuštenih napona za:

- Temelje, - Stubove i zidove, - Grede, - Ploče; - Računarski

određuje dimenzije elemenata konstrukcije opterećenih na centrični pritisak;

- Crta plan, izvode i specifikaciju armature;

- Razvija tačnost i odgovornost za svoj rad;


marljivost;

Vježba: - Dimenzionisanje - Konstruktivnih

elemenata - Opterećenja na

centrični - Pritisak (ručno i

kompjuterski). - Za dimenzionisanje

koristiti P' BAB/87;

- Nabraja AB elemente opterećene na savijanje;

- Dimenzioniše AB elemente opterećenja na savijanje;

- Dimenzioniše AB elemente prema momentu savijanja za sljedeće presjeke:

- Pravougaoni presjek,

- Kritično vrednovanje dobijenih rezultata;

- Snalažljivost u odnosu na situaciju;

Vježbe: - Dimenzionisanje AB - Elemenata

konstrukcije - Opterećenja na

savijanje ručno i kompjuterski.

- Za proračun koristiti P' BAB/87;

63




- "T" presjek; - Povija armaturu

prema liniji zatežućih sila;

- Crta izvod, plan i specifikaciju armature za AB elem. Opterećene na savijanje;

- Poznaje vrste AB ploča u jednom i dva pravca;

- Analizira i računa opterećenja;

- Dimenzioniše: - Proste, - Konzolne, - Ploče sa jednim ili

dva prepusta, - Ukliještene ploče, - Kontinualne ploče

prema graničnim stanjima;

- Crta plan, izvod i specifikaciju armature

- Preciznost i tačnost;

Vježbe: - Dimenzionisanje

ploča ručno i kompjuterski.

- Za proračun koristiti P' BAB/87;

- Poznaje uticaj transferzalnih sila i značaj osiguranja od njih.

- Računa kose sile zatezanja;

- Računa potrebnu armaturu;

- Crta dijagrame glavnih kosih zatežućih napona.

- Razvija stručnost i preciznost kao i stručnu odgovornost pri radu.

Vježbe: - Osiguranje AB

elemenata od uticaja tranfenzalnih sila.

- Ručno i kompjuterski.

- Koristiti P' BAB/87. 5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Beton za III i IV razred, - Građevinske struke, - Pravilnik za beton i armirani beton P' BAB/87. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računar, - Grafoskopi, - Diaprojektori - Laboratorija za ispitivanje građevinskog materijala sa svom potrebnom opremom. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Pismeno dva - tokom godine, - Usmeno, - Ocjena vježbi. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Izrada grafičkih vježbi i rad u laboratoriji, - Od 6 vježbi pozitivno ocijenjene 4.

64

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer građevine-konstruktivni smjer. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama - Učenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog kataloga, - Učenicima sa izuzetnim sposobnostima za grafičke radove dati složenije AB

konstrukcije. 11. Povezanost predmeta


- Dimenzionisanje elemenata na pritisak i savijanje

- Građevinska mehanika - Statički određeni nosači

- Konstruisanje elemenata konstrukcija, opterećenih na pritisak i savijanje

- Arhitektonske konstrukcjie - Osnovni građevinski elementi (stubovi, nosači, ploče,...)

- Materijal za pripremu betona

- Beton - Gvožđe za armiranje

- Materijali - Beton i gvožđe za armiranje

- Konstruisanje elemenata i konstrukcija, opterećenih na pritisak i savijanje

- Informatika - Upotreba kompjuterskih programa

65

1.2.11. STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA 1. Naziv predmeta: STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




Ukupno 36 36 72 3. Opšti ciljevi nastave - Usvajaju osnovne pojmove, definicije i zakone koji se koriste u građevinskoj

praksi; - Prepoznaju statičke sisteme u praksi; - Razumiju značaj pravilnog odabira oblika i dimenzija konstruktivnih elemenata; - Osposobljavaju se za analitičku i grafičku obradu podataka pri dimenzionisanju

elemenata; - Razvijaju sistematičnost, urednost i preciznost; - Razvijaju motivaciju za praćenje tehničkih dostignuća.

66





Uvod - Upoznaje: zadatak

i podjelu mehanike, tijelo, materijalnu tačku, liniju i ravan;

- Definiše silu; - Upoznaje aksiome

statike.

- Crta različite vrste sila.

- Razvija samostalnost u radu.

Vježba: - Izvoditi ih u

grupama sa najviše 16 učenika.

Statika materijalne tačke - Upoznaje sisteme

kolinearnih sila i njihovu rezultantu;

- Upoznaje sile različitih pravaca;

- Upoznaje proizvoljan sistem sila koji napada materijalnu tačku;

- Upoznaje grafičke i analitičke uslove ravnoteže materijalne tačke.

- Crta sistem kolinearnih sila koje napadaju materijalnu tačku;

- Crta poligon i trougao sila;

- Analitički određuje rezultantu;

- Razlaže silu na dva zadata pravca (grafičko i analitičko rješenje);

- Određuje grafički i analitički rezultantu proizvoljnog sistema koji napada materijalnu tačku.

- Razvija preciznost i tačnost

Vježba: - Sistem kolinearnih

sila- analitički i grafičkie;

Vježba: - Razlaganje sila na

dva zadata pravca; Vježba: - Slaganje dvije i

više sila.

Statika krute ploče - Opisuje moment

sile za datu tačku i momentno pravilo;

- Opisuje spreg sila; - Upoznaje

grafostatiku- slaganje sila;

- Upoznaje analitičke i grafičke uslove ravnoteže krute ploče.

- Crta spreg sila; - Analizira sistem

spregova koji napadaju materijalnu tačku;

- Slaže silu i spreg; - Redukuje silu na

tačku; - Određuje grafički i

analitički rezultantu sistema proizvoljih sila koje napadaju krutu ploču.

Vježba: - Redukcija sistema

proizvoljnih sila na tačku.

Težište - Definiše pojam

težišta - Definiše težišta

- Razlaže i određuje težište složenih površina (analitički

- Razvija efikasnost i tačnost

67




osnovnih površina - Definiše težište

složenih površina

i grafički)

Statički određeni nosači - Upoznaje pojam i

vrste nosača; - Definiše nosač-

prostu gredu i konzolni nosač;

- Upoznaje vrste oslonaca;

- Obrazlaže statičku - Određenost nosača; - Upoznaje vrste

opterećenja; - Upoznaje i definise

sile u presjeku: - Transverzalne,

normalne i momente savijanja (presječne sile) i definiše ih.

- Određuje reakcije oslonaca nosača proste grede (analitički i grafički);

- Određuje reakcije oslonaca nosača proste grede sa prepustima (analitički i grafički);

- Određuje reakcije oslonca konzolnog nosača (grafički i analitički);

- Računski određuje opasni presjek i presječne sile;

- Konstruiše dijagrame presječnih sila;

- Uočava greške.

- Razvija sposobnost opažanja, upoređivanja i razlikovanja.


reakcija oslonaca proste grede.


reakcija oslonaca grede sa prepustima.


reakcije oslonca konzolnog nosača.

Vježba: - Crtanje dijagrama

presječnih sila.

Otpornost materijala - Definiše otpornost

materijala; - Definiše napon; - Poznaje vrste

naprezanja;

- Računski određuje unutrašnje sile opterećenog tijela.


unutrašnjih sila opterećenog tijela.

Aksijalna naprezanja - Poznaje

deformaciju i napon kod aksijalnog naprezanja;

- Definiše Hukov zakon aksijalnog naprezanja.

- Dimenzioniše aksijalno napregnute štapove

- Svjestan je lične odgovornosti u zahtjevima preciznog rada.

Vježba: - Dimenzionisanje

aksijalno napregnutih štapova.

Smicanje - Poznaje

deformaciju i napon smicanja;

- Definiše Hukov zakon smicanja.

- Dimenzioniše zakivke u vezi.

Savijanje - Upoznaje

deformaciju i napon savijanja;

- Računski određuje momente inercije i otporne momente

- Razvija tačnost i sposobnost upoređivanja;

Vježba: - Računsko

određivanje

68




- Upoznaje osnovnu jednačinu savijanja;

- Upoznaje vrste momenata inercije i otpornih momenata ravnih površina;

- Upoznaje geometrijske karakteristike ravnih presjeka.

osnovnih površina;

- Računski određuje momente inercije i otporne momente složenih površina.

- Uočava greške.

momenata inercije i otpornih momenata osnovnih i složenih površina.

Dimenzionisanje nosača opterećenih na savijanje

- Upoznaje postupke dimenzionisanja;

- Obrazlaže smicanje pri savijanju;

- Poznaje raspored

tangentnih (smičućih) napona u gredama pravougaonog poprečnog presjeka i I profila.

- Dimenzioniše nosače opterećene na savijanje;

- Provjerava nosivost

nosača zadatih poprečnih presjeka;

- Određuje

maksimalne vrijednosti smičućih i normalnih napona i konstruiše dijagrame promjena ovih napona.

Vježba - Dimenzionisanje

nosača opterećenih na savijanje.

Izvijanje - Poznaje

deformaciju izvijanja, kritičnu silu i kritični napon;

- Poznaje Ojlerov obrazac za određivanje kritične sile;

- Upoznaje

dimenzionisanje pritisnutih štapova po omega postupku.

- Dimenzioniše pritisnute štapove po omega postupku;

- Računski određuje intezitet aksijalne sile za zadate uslove.

Vježba: - Dimenzionisanje

pritisnutih štapova; Vježba:

- Određivanje inteziteta aksijalne sile.

Složena naprezanja - Poznaje

ekscentrični - Računski određuje

ekstremne Vježba:

- Određivanje jezgra

69




pritisak;

- Poznaje jezgro presjeka.

vrijednosti normalnih napona i položaj neutralne ose;

- Računski određuje jezgro presjeka.

presjeka.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Dobrosav Golubović i Ljubica Likavec: Statika za drugi razred građevinske struke - Dobrosav Golubović : Statika i otpornost materijala za treći razred građevinske

struke. - B. Jovanović, O. Stanković, O. Damjanović, D. Veličković, D. Jovanović : Statika i

otpornost materijala - D. Rašković : Tablice iz otpornosti materijala 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Specijalne table sa priborom za crtanje, - Grafoskop, - Dijaprojektor, - Računar. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Dva pismena zadatka u toku godine, - Usmeno, - Grafičke vježbe, 24 vježbe u toku školske godine. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Od 24 vježbe 16 pozitivno ocijenjenih. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani građevinski inžinjer konstruktivnog smjera , - Diplomirani inžinjer arhitekture. 10. Povezanost predmeta

Znanja Povezanost sa drugim predmetima

Predmet Znanja - Opterećenja - Građevinski materijali - Težine građevinskih

materijala. Prenošenje opterećenja

- Sile - Fizika - Pravac, dejstvo, sile. Uticaji

- Statičke šeme nosača - Arhitektonske konstrukcije - Poznaje konstrukcije i njihovu ulogu u kompletnom sistemu

- Težište - Matematika - Težiste figura

- Grafostatika - Tehničko crtanje - Crtanje u razmjeri

- Otpornost materijala - Građevinski materijali - Osnovna svojstva materijala

70

1.2.12. TEHNIČKO CRTANJE 1. Naziv predmeta: TEHNIČKO CRTANJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 4 68 72 II

III

IV

Ukupno 4 68 72 Vježbe- odjeljenje se dijeli na grupe do 16 učenika 3. Opšti ciljevi nastave - Razvija pri crtanju fine motoričke sposobnosti; - Uči preciznost, sređenost, preglednost i izradu tehničkih crteža; - Razvija sposobnost sagledavanja prostora; - Upoznaje značaj dimenzija i razmjere; - Zna pravila izrade i formatizovanja projektne dokumentacije.

71





- Tehničko crtanje: - Upoznaje značaj

ovakve vrste crtanja u tehnici;

- Materijal koji se

koristi; - Tehnički pribor; - Upotrebu papira za

crtanje.

- Razlikuje vrste papira za crtanje:

- Pelir, milimetarski, hamer, paus, ozolit;

- Vrste olovaka, guma, tuš, marker, bojice;

- Zna da koristi I

održava: sto za crtanje, tablu, šinu, T-lenjir, trougao, uglomjer, razmjernik, krivuljare, šestare, šablone i različita pera;

- Umije da ispravi

papir, odredi format, isječe ga i pričvrsti za podlogu.

- Formira pravilan odnos prema grafičkom izrazavanju.

Vježba: - Odredjivanje

formata A1, A2,A3,A4;

- Crtanje tehničkog okvira;

- Crtanje pečata.

- Rad olovkom: - Izvlačenje linija; - Ispisivanje brojeva. - Arhitektonska slova

- Razlikuje kvalitet I debljinu mina za tehničke olovke;

- Uči konstrukciju

brojeva. - Uči konstrukciju

arhitektonskih slova.

- Razvija preciznost i sigurnost u radu.

Vježba: - Crtanje punih linija

različitih debljina; - Crtanje

isprekidanih linija; - Crtanje tačka; Vježba: - Ispisivanje brojeva

slobodnom rukom; - Ispisivanje brojeva

pomoću konstrukcije.

Vježba: - Pisanje slova

slobodnom rukom; - Pisanje slova

putem konstrukcije.

- Razmjera

- Upoznaje značaj razmjere na tehničkom crtezu I njenu primjenu u pojedinim fazama crtanja;

- Razvija osjećaj za preciznost.

Vježba: - Na jednostavnim

oblicima primjenjuje različite razmjere 1:10 - 1:50 – 1:100

72




- Koristi razmjernik. 1:250 – 1:1000; - Kotiranje

- Zna elemente kotiranja: kota, kotna linija, početak i kraj kotne linije;

- Visinska kota.

Vježba: - Vrši kotiranje

jednostavnih osnova, izgleda i presjeka u zadatoj razmjeri.

- Oznake materijala

- Upoznaje grafičko prikazivanje materijala u projektima.

- Razvija sposobnost opažanja

Vježba: - Crta oznake

gradjevisnkog materijala, namjestaja, sanitarnih uredjaja, instalacija i zelenila u osnovi i izgledu.

- Rad u tušu

Priprema pribor, uči punjenje i čisćenje, radiranje i brisanje.

- Uočava važnost kvalitetnog rada u profesiji.

Vježba: - Crta u

odgovarajućoj razmjeri zadate oblike, kotira i ispisuje podatke;

Vježba: - Crta konstrukcije

mnogouglova, elipse, krivih linija i njihove spojeve sa pravim linijama.

- Idejni projekat

- Upoznaje značaj i sadrzaj idejnog projekta.

- Razvija sposobnost primjene teorije u praksi.

Vježba: - Precrtava zadati

prilog idejnog projekta u odgovarajućoj razmjeri.

- Glavni projekat

- Zna sadržaj glavnog projekta i ulogu njegovih priloga.

- Formira stav o vaznosti dobijenih informacija I njihovoj primjeni.

Vježba: - Precrtava zadati

prilog glavnog projekta u odgovarajucoj razmjeri.

- Izvodjački projekat

- Zna sadržaj izvodjačkog projekta I važnost detalja koji se razradjuje.

Vježba: - Precrtava zadate

djelove izvodjačkog projekta u odgovarajućoj razmjeri.

73




- Naslov i logotip

- Upoznaje logotip i njegovu kompoziciju.

- Razvija kreativnost, preduzimljivost i samostalnost u radu;

- Formira stav o značaju povezivanja estetike i funkcije.

Vježba: - Na zadatu temu

bira oblik i veličinu slova u izradi naslova i logotipa.

- Kopiranje i formatizovanje projekta

- Uči upotrebu i rad na aparatu za kopiranje.

Vježba: - Kopira, formatizuje

i slaže u fasciklu svoje radove.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Gordana Dulić: Tehničko crtanje. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Crtaći stolovi sa odgovarajućim tehničkim priborom 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Grafičke vježbe i izrada manjeg elaborata. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivno ocijenjene 50% grafičke vježbe i elaborat. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer arhitekture. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama 11. Povezanost predmeta


- Projektna dokumentacija - Projektovanje - Crtež, kotiranje i formatizovanje

- Projektna dokumentacija - Društvene zgrade - Crtež, kotiranje i formatizovanje

- Projektna dokumentacija - Privredne zgrade - Crtež, kotiranje i formatizovanje

- Tehnički crtež - Arhitektonske konstrukcije - Osnove, izgledi, presjeci i kotiranje

74

1.2.13. KOMJUTERSKE VJEŽBE 1. Naziv predmeta: KOMJUTERSKE VJEŽBE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 72 72 II 144 144 III

IV

Ukupno 216 216 Praksa- odjeljenje se dijeli na grupe do 16 učenika 3. Opšti ciljevi nastave - Osposobljavanje za rad na računaru; - Razvija kulturu tehničkog crtanja; - Priprema se za izradu projektne dokumentacije; - Zna sadržaj idejnog, glavnog i izvođačkog projekta.

75





- Upoznavanje sa autocad-om (grafički editor programa, padajuci meniji, palete sa alatkama i njihove funkcije, otvaranje postojeće datoteke, snimanje i izmene, izlaženje iz programa).

- Rukuje mišem i koristi tastaturu, uočava logiku programa i razvija samostalnost pri radu.

- Orjentise se u radnom prostoru autocad-a.

- Izrada prvog crteža, upoznavanje sa paletom DRAW.

- Koristi osnovne geometrijske likove, medjusobno ih dovodi u vezu i predstavlja prve šeme prostora i namještaja.

- Razvija kulturu tehničkog crtanja.

Vjezba: - Crta slobodne

kompozicije po ličnom osjecanju i nahodjenju.

Definisanje radnog prostora (zadavanje osnovnih jedinica mera, podesavanje mjernog sistema), upotreba različitih režima rada.

- Razumije dimenziju radnog prostora i dimenzije crteža.

- Oslobadja se u radnom prostoru autocad-a.

Vjezba: - Sam podešava

mjerne jedinice,crta slobodne kompozicije koristeći različite režime rada.

- Definisanje položaja jednog objekta u odnosu na druge, uvećanje, dorada objekta.

- Crta složenije geometrijske likove, kombinuje ih i uredjuje, predstavljajući arhitektonske simbole.

- Napreduje u upoznavanju “brzih”metoda crtanja.

Vjezba: - Crta slobodnu

kompoziciju po ličnom osjećanju i nahodjenju; modifikuje je koristeci nove komande.

- Korišćenje”blokova” (unosenje sa zadavanjem razmjere i rotiranjem, rastavljanje i ponovno definisanje blokova, čuvanje blokova).

- Pravi biblioteku simbola, dizajnira nove simbole i redizajnira postojeće simbole.


Vjezba: - Vjezbaju

pravljenje blokova i njihovo unošenje.

- Organizovanje informacija pomocu lejera (izrada i dodjeljivanje

- Raslojava crtež prepoznajući sličnost elemenata i grupišući ih u zavisnosti od

- Razvija organizacione sposobnosti.

Vjezba: - Crta zadati

arhitektonski prostor sortirajuci objekte i koristeći

76




slojeva, rad sa slojevima, kontrola prikazivanja, pronalaženje, dodjeljivanje tipova linija slojevima).

zajedničkih karakteristika.

licnu - Biblioteku blokova.

- Povećanje produktivnosti (višestruko kopiranje objekata, razvijanje crteža, crtanje paralelnih linija, salektivno uklanjanje neiskorišćenih elemenata).

- Crta kružni i poligonalni niz objekata, spaja crteže različitih fajlova u jedan, meri dužinu segmenta luka, menja dužinu objekta, crta paralelne linije, spaja ih i doradjuje, bira karakteristike svake paralelne linije, rasterecujući crtež od nepotrebnih elemenata.


Vjezba: - Crta slobodne

kompozicije po ličnom osjećanju i nahodjenju vježbajuci na njoj nove komande.

Povezivanje delova u cjelinu, kontrola prikaza.

- Crta osnovu na kojoj se pojavljuje tipska prostorija, upoznaje funkcije regenerisanja i precrtavanja, i komandu Frozen Layer.


Vjezba: - Nadgradnja osnove

sa prethodnog casa korišćenjem novih komandi.

Dodavanje šrafure. - Uči da šrafira površinu i da precizno koristi šrafuru za karakteristične slučajeve kao i da je menja i uskladjuje sa ostalim šrafurama.




Spoljne reference. - Dodaje crtež kao spoljnu referencu, koristi dijalog Xref Manager i dijalog External Reference.




77




Štampanje. - Bira štampac, veličinu papira, razmeru, orjentaciju crteža;koristi karticu Layout, podešava boje, stilove linija i sencenje korišćenjem stilova za ploter.Koristi tabelu Plot Style.

- Razvija tehničku kulturu i sagledava sam svoje sposobnosti.

Vjezba: - Štampa svoju prvu

osnovu.

78




učenik učenik učenik - Dodavanje teksta

crtežu - Dodaje tekst

crtežu, formatizuje ga, podešava veličinu,boju, koristi posebne simbole i razlomak, stilove, prebacuje tekst u mala ili velika slova, mjenja tekst.

- Napreduje u upoznavanju “brzih”metoda crtanja i dopune projekta.

Vjezba: - Nadgradjuje

osnove sa prethodnog časa korišćenjem novih komandi.

- Kotiranje. - Uci komponente kotiranja, bira stil kotiranja, načine kotiranja, radi sa alatkama Dimension, postavlja horizontalne i vertikalne kotne linije, kotira u nizu, paralelno, kotira neortogonalne objekta, mjenja kote.

- Napreduje u upoznavanju “brzih”metoda izrade projekta, razvija osećaj za jasno tehničko izrazavanje.


osnove sa prethodnog časa koriscenjem novih komandi.

- Atributi. Uči da koristi atribute, da ih izradjuje i mjenja.

- Napreduje u upoznavanju “brzih”metoda izrade projekta, razvija osjećaj za jasno tehničko izražavanje.

Vjezba: - Vjezba izradu

atributa.

- Rad sa postojecim crtezima i rasterskim slikama.

- Skenira, precrtava u razmjeri, učitava rasterske slike.

- Razvija tehničku kulturu.

Vjezba: - Skenira, precrtava,

doradjuje rastersku sliku.

- Upotreba spoljnih (Xref) referentnih datoteka.

- Priprema postojeći crtež za unakrsno povezivanje, formira crtež od spoljnih datoteka i učitava djelove iz spoljne datoteke.



razradjivane osnove korišćenjem novih metoda.

- Koriscenje palete Express.

- Koristi paletu Express, radi sa alatkama za rad sa slojevima, za obradu teksta, koristi alatke expressblock,

- Napreduje u upoznavanju “brzih”metoda crtanja i dopune projekta.


razradjivane osnove korišćenjem novih metoda.

79




Express Standard. - Izrada projekta

individualne Projektovanje korišćenjem uglednog primjerka.

- Crta projekat i priprema ga za štampu.

- Sagledava svoje znanje i sposobnosti.

- Upoznavanje sa 3D VIZ-om (pregled interfejsa: standardni meni, tab panel, standardna paleta,flajauts paleta, vjuport, alati za rad sa vjuportom, upoznavanje komandnog panela, upoznavanje alata ).

- Rukuje mišem i koristi tastaturu, uočava logiku programa i razvija samostalnost pri radu.

- Orjentiše se u radnom prostoru programa.

Vjezba: - Kreira prve oblike

po ličnom osjećanju I nahodjenju.

- Rad sa objektima:selektovanje i pomeranje, rotiranje i promjena veličine objekta, kopiranje, selektovanje više objekata, imenovanje selekcionih setova i njihovo editovanje.

- Pravi prvi objekat koji prostorno postavlja i doživljava, odredjuje ga i koristi osnovne alate programa.

- Upoznaje i oslobadja se u radnom prostoru.

Vjezba: - Kreira oblike po

ličnom osjećanju i nahodjenju i koristi nove komande.

- Dobijanje zeljene projekcije (alat za perspektivni prikaz, koriscenje visestrukih prikaza, izmena vjuport prikaza i konfigurisanje).

- Sagledava prostor i objekte u njemu.

- Oslobadja se u radnom prostoru programa.

Vjezba: - Kreira oblike po

ličnom osjećanju i nahodjenju i koristi nove komande.

- Upoznavanje VIZ-ovih objekata (standardni primitivi i njihovo uobličavanje).

- Kreira objekte, odredjuje im dimenzije i modifikuje ih, odredjuje jasnoću, precizno ih postavlja u prostoru.

- Upoznaje mogućnosti programa, razvija kreativnost i samostalnost.

- Pravljenje kopija koje dijele svojstva.

- Kreira instance i reference kopija, mijenja veličine i

- Napreduje u upoznavanju “brzih”metoda

80




rotira objekte transformacionim alatima, pravi jedinstvene kopije i kopira modifikatore.

modelovanja.

- Kreiranje oblika splajnovima.

- Crta pravolinijske segmente, lukove, horizontalne i vertikalne linije i modeluje složene objekte koristeći splajnove.

- Napreduje u upoznavanju “brzih”metoda modelovanja.

- Izmjena oblika korišćenjem podobjektnih nivoa.

- Podešava transformacioni gizmo, poravnava uglove splajnova, kreira ispune i radi prvo renderovanje.


- Crtanje zidova pomoću splajnova.

- Crta precizne linije, postavlja debljine zidova, koristi rešetke i privlačenje za precizno poravnjanje objekta, podešava poziciju zida.


Vjezba: - Izrada

arhitektonske osnove i dizanje zidova u 3D

- Korišćenje snimljenih oblika, upoznavanje sa Bulovim alatima, korišćenje AEC zidova i vrata, kreiranje čvrstog oblika pomoću splajnova.

- Kombinuje i edituje splajnove, koristi Bulove operacije, razumije ostale tipove splajnova, modeluje AEC zidove i vrata.


Vjezba: - Nadgradnja modela

sa prethodnog casa.

- Kreiranje otvora u zidu pomoću Bulovih operacija.

- Skriva oblike koji smetaju, kreira oblike otvora, oduzima otvore sa zida, kreira višestruke otvore na zidu i pravi izmjene na otvoru.



sa prethodnog casa.

- Organizovanje i editovanje objekata.

- Imenuje objekte,koristi slojeve i organizuje objekte po slojevima.



sa prethodnog casa.

81




- Dodavanje kamera i osvjetljenja.

- Importuje autocad crtež, dodaje i postavlja kameru,upoznaje se sa vrstama svetla,dodaje i mijenja osvjetljenje, renderuje.

- Razvija kreativnost i kulturu tehničkog izrazavanja.

- Uredjivanje modela pomoću materijala.

- Upoznaje vrste mapa, dodjeljuje materijale objektima, uradjuje materijale, selektivno renderuje djelove modela.


Vjezba: - Nadgradnja

modela.

- Rad sa fajlovima - Dodaje namjestaj, pristupa materijalima i objektima iz drugih fajlova,koristi Virtual Frame Buffera za čuvanje, poredjenje i stampanje renderovanih pogleda.


Vjezba: - Nadgradnja

modela.

- Izrada 3D modela objekta po zadatom projektu sa izradom perspektivnog prikaza.

- Koristi stečeno znanje za izradu objekta, predstavlja njegovu materijalizaciju i bira najpogodniji ugao prikazivanja.

- Sagledava sposobnosti modelovanja i prikazivanja modela.

- Kontrolna vježba.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Autocad - 3D Studio VIZ 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računar (štampač, skener). 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Praktične vježbe. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Uspješno odrađene vježbe i elaborati.

82

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer arhitekture. 10. Povezanost predmeta


- Projektna dokumentacija - Projektovanje - Izrada priloga projekta i vizuelizacija

- Projektna dokumentacija - Društvene zgrade - Izrada priloga projekta i vizuelizacija

- Projektna dokumentacija - Privredne zgrade - Izrada priloga projekta i vizuelizacija

- Projektna dokumentacija - Urbanizam - Izrada priloga projekta i vizuelizacija

- Projektna dokumentacija - Organizacija građenja - Izrada priloga projekta i vizuelizacija

83

1.2.14. PRIVREDNE ZGRADE 1. Naziv predmeta: PRIVREDNE ZGRADE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




Ukupno 36 36 72 Vježbe- odjeljenje se dijeli na grupe do 16 učenika 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje učenika sa značajem i podjelom privrednih zgrada; - Upoznavanje učenika za razradu datih idejnih rješenja i grafičkom obradom

priloga; - Osposobljavanje učenika za razradu konstruktivnih i zanatskih detalja u projektu; - Upoznavanje učenika sa specifičnostima konstruktivnih sistema privrednih zgrada; - Sticanje radnih navika i radne discipline; - Razvijanje kod učenika sistematičnosti, urednosti i preciznosti u radu.

84





I Industrijski objekti: - Upoznavanje vrste,

namjene i tehnološke šeme industruskih objekata.

- Zna odabiranje lokacije za odredjene industriske objekte;

- Razumije tehnološke šeme industriskih objekata;

- Zna funkcionalnu cjelinu: proizvodna hala, uprava, garderoba, sanitarni čvor, prateći objekti;

- Zna način osvjetljavanja hala: bazlikikalno, vanterne na krovu, testerasti ,,šed,, krovovi;

- Razradjuje detalje nosećih i krovnih konstrukcija;

- Prema datoj idejnoj skici i funkcionalnom rješenju razradjuje osnove, presjeke i izgled industrijskog objekta odredjene namjene.

- Shvata značaj i odgovornost prihvaćenog posla.

Vježba: - Grafički rad na času u razmjeri manjeg tekstilnog pogona prema idejnom rješenju.

II Poljoprivredne zgrade - Upoznaje vrste,

namjenu i značaj poljoprivrednih objekata.

- Zna vrste zgrada za uzgoj stoke: štale za goveda, svinje, konje, ovce, pernatu živinu;

- Poznaje način hranjenja stoke u objektima i na farmama;

- Zna normative za gradnju objekata za stoku: površine, osvijetljenost , ventilaciju;

- Razradjuje prema idejnom rješenjem glavni projekat za

- Razvija sposobnost za komunikaciju i timski rad.

Vježba: - Razrada idejnog

rješenja staje za pet krava i izrade glavnog projekta.

85




- Poznaje vrste objekata za uskladištenje hrane za stoku.

odredjenu vrstu objekata za stoku;

- Razradjuje konstruktivne i zanatske detalje glavnog projekta poljoprivrednog objekta;

- Zna način uskladištenja zrnaste hrane: koševe, silose...;

- Zna namjenu i funkcionalnost staklenika za proizvodnju hrane.

- Formira stav o novim tehnologijama i uočava njihov značaj

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Oprema za projektantski rad, - Računari, - Grafoskop, - Dijaprojektor. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Usmeno, - Pismeni zadaci dva puta godišnje, - Izrada idejnog projekta. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak i idejni projekat. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - diplomirani inženjer arhitekture. 10. Povezanost predmeta


- Ortogonalna projekcija i perspektiva

- Nacrtna geometrija - Sagledava prostor u tri projekcije i perspektivno

- Sistemi prefabrikovane gradnje i konstruktivni elementi objekta

- Arhitektonske konstrukcije - Odabira sistem gradnje u zavisnosti od namjene i raspona

- Tehničko pismo i tehničko crtanje priloga

- Tehničko crtanje - Crta i ispisuje priloge projekta

- Vrste građevinskih materijala za objekte

- Građevinski materijali - Zna odabrati materijale za odredjeni objekat

86

1.3. IZBORNA NASTAVA 1.3.1. RAZVOJ ARHITEKTURE 1. Naziv predmeta: RAZVOJ ARHITEKTURE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




III

IV

Ukupno 50 22 72 3. Opsti ciljevi nastave - Shvata najvažnije pravce nastanka i razvoja arhitektonskog stvaralaštva kroz

vjekove do današnjih dana; - Sagledavaju tehnike građenja, upotrebe različitog materijala i konstrukcija kroz

vjekove; - Sagledava istorijske činjenice, društvene promjene, ekonomske odnose,

klimatske uslove, religiju kao bitne činjenice u razvoju arhitekture; - Sagledava kulturno-istorijsko nasljeđe na tlu crne gore u svim epohama razvoja; - Shvata razvoj starog vijeka /antička crna gora/.

87





- Analizira razvoj arhitekture kroz vjekove.

- Klasifikuje objekte arhitekture po stilskoj pripadnosti.

- Upoznaje povezanost među stilovima;

- Nauči preciznost, urednost, preglednost i izradu razumljivih crteža.


- Poznaje praistorijsko doba i uočava prve početke arhitektonskog stvaralaštva.

- Crta praistoriske nadgrobne spomenike/mjenhiri,dolmeni,kromlesi i siste;

- Crta prva čovjekova staništa-zemunice i sojenice.


- Sva teoretska znanja učenik saznanaje preko vježbi- izradom crteža.

- Poznaje arhitekturu starog vijeka:

- Egipat, - Mezopotamija, - Grčka, - Rim.

- Analizira stilske razlike starog vijeka;

- Poznaje geografski položaj društveno uređenje, ekonomske odnose,klimu,religiju, građevinski materijal,stilske karakteristike,kompozicije i detalje,arhitektura Egipta,Mezopotamije,Grčke i Rima;

- Crta karakteristične spomenike Egipatske arhitekture sa specifičnim kompozicijama i detaljima;

- Crta karakteristične spomenike Mezopotamske arhitekture sa specifičnim kompozicijama i detaljima;

- Crta

- Razvija preciznost, spretnost, preglednost i usmjerenost ka razvoju.

- Razvija

kreativnost,preduzimljivost i samostalnost u radu



88




karakteristične spomenike grčke arhitekture sa specifičnim kompozicijama i detaljima;

- Crta i razlikuje grčke stilske redove:DORSKI,JONSKI I KORINTSKI;

- Crta karakteristične spomenike rimske arhitekture sa specifičnim kompozicijama i detaljiima;

- Pronalazi ilustracije i pisana dokumenta iz perioda starog vijeka na tlu Crne Gore;

- Poznaje kulturno- istorijsko nasljeđe Crne Gore-antička Crna Gora

- Poznaje stare antičke gradove:Duklja,Medun,Ulcinj,Budva,Risan;

- Obilazi antičke gradove i spomenike;

- Fotografiše i iskicira.

- Snalažljivost,preciznost, indentifikacija sa zanimanjem.



- Kulturno - istorijski spomenici na tlu Crne Gore.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Gordana Duletić: Istorija arhitekture, - Djina Piskel : Istorija umjetnosti I, II i III, - H. W. Janson: Istorija umjetnosti, - Pavle Mijović: Kultura Crne Gore. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Grafoskop, - Dijaprojektor, - Oprema za projektni rad. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - U pojedinačnom klasifikacionom periodu ocjenjivanja, znanje se provjerava i

ocjenjuje: - Pismena dva godišnje,

89

- Usmeno, - Ocjena vježbi. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Izrada vježbi i pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer arhitekture. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama - Učenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog katologa; - Učenicima sa izuzetnim sposobnostima uz vježbe dati izradu referata; 11. Povezanost predmeta


- Sakralni, sepulkralni i profani objekti


- Arhitravni i arhivoltni konstruktivni sistem

- Gradjevinske konstrukcije - Poznaje konstruktivne sisteme

- Razvoj građevinskih materijala kroz vjekove

- Građevinski materijali i gradjevinske konstrukcije

- Poznaje stare i nove gradjevinske materijale

90

1.3.2. RAZVOJ URBANIZMA 1. Naziv predmeta: RAZVOJ URBANIZMA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II 30 42 72 III

IV

Ukupno 30 42 72 Vježbe- odjeljenje se dijeli na grupe po 16 učenika 3. Opšti ciljevi nastave - Shvata razvoj grada kroz istoriju; - Sagledava tehnike gradjenja, upotrebe različitog materijala i konstrukcije kroz

vjekove; - Upoznaje urbani kompleks, otvorenost i jasnoću; - Upoznaje stambene trgove i avenije kroz istoriju.

91

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: DRUGI




- Poznaje grad u istoriji;

- Poznaje

kristalizaciju grada;

- Poznaje oblike o

obrasce predaka grada;

- Poznaje unutrašnje

uredjenje srednjovjekovnog grada;

- Poznaje strukturu

barokne moći;

- Razumije svetilišta, gradova i sela (paleolitsko-neolitsko ujedinjenje);

- Definiše prvu

urbanu trasformaciju (selo-grad) urbanu impoziju, pravo i urbani poredak;

- Razumije gradove,

nizine, zagonetke gradskih ruševina;

- Zna urbanizam i monumentalnost, rijeke, ceste i trgove

- Definiše Egipat i njegove otvorene gradove;

- Definiše principe

srednjovjekovnog urbanizma;

- Razumije gradsko jezgro i kontrole rasta i ekspanzije;

- Razumije raspadanje srednjovjekovlja

- Razumije urbani kompleks, otvorenost i jasnoću avenije i kretanje;

- Razumije stambeni trg;

- Razvija inicijativnost i preuzima odgovornost;

- Formira stav o

važnosti propisa i njihovoj primjeni;

- Razvija osjećaj za

snalažljivost i preciznost;

Vježba (4) - Sva teoretska

znanja učenik saznaje preko vježbi – izradom crteža;

Vježba (4) - Ll – Vježba (6) - Sva teoretska


Vježba (6) - Egipat; - Vježba(6) - Sva teoretska


Vježba (4) - Sva teoretska

znanja učenik saz-naje preko vježbi – izradom crteža;

Vježba (6) - Ll – Vježba (6) - Ll –

- Poznaje urbano rastvaranje;

- Poznaje industrijski

grad;

- Zna organizaciju saobraćaja i razmjene avenije;

- Razumije urbanu ekspanziju, urbanu pretrpanost;

- Zna početke industrijskog grada

- Zna predgradja

- Formira stav o važnosti dobijenih informacija i njihovoj primjeni;

- Razvija ekolosku svijest i shvata uticaj okruženja.

92




- Mit megapolisa.

(kao stambene zajednice) i stanove;

- Razumije odnos ka zelenom pojasu u industrijskom gradu i motorizaciju;

- Zna planiranje urbanog rasta;

- Definiše sudbinu megapolisa, kulturu, funkciju svjetskog grada;

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Arh. N.dobrović: urbanizam kroz vjekove i, - L.mumford: grad u istoriji, - K.doksijadis: čovjek i grad, - A.trumić: urbano selo, - Mirković: osnova urbanizma. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Grafoskop, - Dijaprojektor, Oprema za crtanje. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Pismeni zadaci, dva godišnje, - Vježbe. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivno ocjenjen jedan pismeni i 60% vježbi. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer arhitekture. 10. Povezanost predmeta


- Gustina naseljenosti - Projektovanje - Obrade lokacije

- Zeleni pojas - Društvene zgrade - Obrade lokacije

- Stanovi - Privredne zgrade - Obrade lokacije

- Saobraćaj - Urbanizam - Obrade lokacije

- Svetilišta i gradovi - Istorija arhitekture - Razvoj naselja

93

1.3.3. ENTERIJER 1. Naziv predmeta: ENTERIJER 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II III IV 38 84 10 132

Ukupno 38 84 10 132 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje učenika sa značajem obrade enterijera; - Stče naviku da koristi stečeno znanje iz srodnih predmeta; materijali,

arhitektonske konstrukcije, nacrtna geometrija, perspektiva, projektovanje; - Stiče naviku za estetsko obrazovanje i praćenje inovacija u oblasti dizajna i

umjetnosti; - Stiče naviku da prati manifestacije: sajmove građevinarstva, opreme, izložbe,

salone arhitekture, časopise, publikacije i slično.

94





- Određuje prostor po mjeri čovjeka;

- Zna primijeniti mjere čovjekove figure prema položaju u namjenskom prostoru;

- Raspoznaje funkcionalnost prostora prema namjeni;

- Crta idejne skice, kroki skice i idejna rješenja i glavni projekat prostora sljedećih namjena:

- Stambeni, - Društveni, - Industrijski;

- Razvija pozitivan odnos prema struci i zanimanju,

Vježba 1: - U razmjeri 1:50

projekat enterijera i opreme za vikendicu.

- Odabira vrste materijala za unutrašnju obradu prostora;

- Crta aksonometrije i perspektive unutrašnjosti prostorija;

- Zna namjenu i pravilno odabira materijale za:

- Podove, - Zidove, - Plafone;

- Stiče i razvija osjećaj tačnosti i preciznosti,


projekat enterijera sa perspektivom dnevnog boravka, trpezarije i kuhinje u stanu.

- Primjenjuje boje u prostoru;

- Poznaje boje i njihovu primjenu u prostoru:

- Osnovne boje sunčevog spektra,

- Osnovne slikarske boje, pigment,

- Postojanost boja, - Porijeklo boja, - Odabira boje

prema namjeni prostora i poznaje njihovo vizuelno uklapanje;

- Razvija osjećaj za skladnost u primjeni boja,

- Rješava dispoziciju opreme i namještaja;

- Grafički crta dispoziciju opreme i namještaja za određenu namjenu u prostora:

- Stambeni, - Društveni, - Industrijski; - Dizajnira i oblikuje

- Funkcionalnošću i materijalima humanizuje prostor;


95




elemente opreme i komponuje ih u prostoru;

- Pravilno odabira materijale i njihovu obradu;

- Oblikuje pojedine elemente u prostoru:

- Spuštene plafone, - Niše, pilastere i

stubove, - Kamine, - Plakare, - Denivelisane

podove;

- Prati inovacije u proizvodnji materijala i opreme,

- Usaglašava povezanost unutrašnjeg i vanjskog prostora;

- Grafički oblikuje i rješava poluotvorene i otvorene prostore:

- Staklenike, - Atrije, - Baštenske

prostore, - Dizajnira

elemente unutrašnje i vanjske rasvjete;


projekat uređenja atrija individualne. (Projektovanje sa bazenom)

- Poznaje tehnologije ugrađivanja i obrade materijala.

- Zna uraditi kalkulaciju- obračun količine potrebnog materijala za izradu djelova namještaja:

- Fotelje, - Ležaja, - Plakara, - Spuštenog plafona

i sl.; - Zna napraviti opis

radova i primijenjenih materijala sa tehnologijom izvođenja za obradu zidova, podova i plafona.

- Stiče osjećaj za estetiku i tehničku kulturu.

Vježba 5: - U razmjeri u

projekcijama i aksonometriji dizajnirati pojedine elemente namještaja.

96

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora Časopisi: - Enterijer, - Industijsko oblikovanje i dizajn, - Čovjek i prostor (ČIP), - Arhitektura i urbanizam, - Sajmovi građevinarstva i opreme, - Likovne izložbe, - Saloni arhitekture- izložbe.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Crtaći stolovi i pribor za individualni rad – projektovanje, - Grafoskopi, - Dijaprojektori, - Kompjuteri,

7. Obavezni način provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Grafički radovi, - Grafičke vježbe.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - 60% predviđenih vježbi pozitivno ocijenjenih.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer arhitekture, - Prof. Likovne umjetnosti.



Predmet Znanja - Ortogonalna projekcija i

perspektiva - Nacrtna geometrija sa

perspektivom - Crta u projekcijama,

perspektivi i aksonometriji - Obrada crteža - Tehničko crtanje - Grafička obrada sa

sablonima letrasetom - Primijenjeni materijali za

enterijer - Građevinski materijali - Izbor materijala za

namjenski prostor

- Izrada maketa enterijera - Maketarstvo - Izradjuje makete za odredjenu namjenu prostorija

97

1.3.4. SAVREMENA ARHITEKTURA 1. Naziv predmeta: SAVREMENA ARHITEKTURA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




Ukupno 36 36 72 3. Opšti ciljevi nastave - Shvata najvažnije pravce nastanka i razvoja arhitektonskog stvaralaštva kroz dva

vijeka XIX i XX; - Usvajaju znanja preko velikog broja crteža i ilustracija; - Sagledavaju tehnike građenja ,upotrebe savremenih materijala i konstrukcija; - Sagledava odnos između savremene arhitekture i prošlosti; - Uočava :pokrete, škole i grupe moderne arhitekture; - Uočava značajna djela i arhitekte moderne arhitektura.

98





- Analizira razvoj arhitekture kroz xix i xx vijek.

- Klasifikuje objekte arhitekture po stilskoj pripadnosti.

- Upoznaje povezanost među stilovima;

- Razvija preciznost, urednost, preglednost i izradu razumljivih crteža.

- Sva teoretska znanja učenik saznaje preko vježbi i ilustracija.

- Poznaje savremene materijale i tehnologije građenja

- Poznaje upotrebu čelika u savremenom građevinarstvu.

- Poznaje važne građevinske objekte rađene od čelika,sredina XIX i početak XX vijeka /kristalna dvorana,Ajfelova kula i dr../;

- Poznaje važne arhitekte iz tog perioda koji su značajno uticali na razvoj savremene arhitekture.


- Sva teoretska znanja učenik saznanaje preko vježbi- ilustracija.

- Poznaje ideje i forme u modernoj arhitekturi.

- Analizir stilske razlike;

- Poznaje geografski položaj društveno uređenje, ekonomske odnose,klimu,građevinski materijal,stilske karakteristike,kompozicije i detalje savremene arhitekture;

- Poznaje karakteristične objekte savremene arhitekture;

- Poznaje arhitekte koji su dali pečat savremenoj arhitekturi

- Korbizje,Alvar Alto,Adolf Los,

- Razvija preciznost, spretnost, preglednost i usmjerenost ka razvoju.



99




Rajt,Gropijus i dr. - Poznaje pokrete

grupe i škole - Poznaje uticaj –

BAUHAUS-škole na razvoj savremene arhitekture;

- Poznaje pravce

savremene arhitekture:Jugend stil,ekkspresionizam,ipresionizam,secesija,futurizam,purizam,konstruktivizam i td.;

- Poznaje arhitekte i

njihova važna djela po određenim pravcima.

- Formira stav o važnosti dobijenih informacija i njihovoj primjeni.

- Sva teoretska znanja učenik saznaje preko vježbi – ilustracija.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Savremena arhitekture, Ranko Radević, - Enciklopedija moderne arhitekture, grupa autora /Prevedeno sa njemačkog/ 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Grafoskop, - Dijaprojektor, - Oprema za projektni rad. 7. Obavezni oblici provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - U pojedinačnom klasifikacionom periodu ocjenjivanja, znanje se provjerava i

ocjenjuje: - Pismeno dva zadatka godišnje, - Usmeno, - Ocjena vježbi. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivno ocjenjen jedan pismeni zadatak i 60% vježbi. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer arhitekture. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama - Učenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog katologa, - Učenicima sa izuzetnim sposobnostima uz vježbe dati izradu referata.

100



- Sakralni, sepurklarni I profani objekti


- Savremeni gradjevinski materijali

- Gradjevinski materijali - Poznaje savremene konstruktivne sisteme

- Savremeni arhitektonski objekti

- Projektovanje - Drustvene zgrade

- Poznaje savremene arhitektonske objekte, stilove i arhitekte

101

1.3.5. PROSTORNO PLANIRANJE 1. Naziv predmeta: PROSTORNO PLANIRANJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




Ukupno 18 48 66 3. Opšti ciljevi nastave - Shvata značaj urbanizma; - Sagledava važnost regionalnog i lokalnog planiranja; - Shvata važnost analize prostorne strukture grada; - Shvata osnove i proces planiranja; - Shvata prioritet i postupnost u radu; - Razvija svijest o značaju ocuvanja covjekove sredine.

102





- Poznaje planiranje; - Poznaje ekonomsko

i socijalno Planiranje;

- Definiše pojam i podjele planiranja;

- Razumije početak

planiranja i uredjenja prostora s pojavom ljudske zajednice;

- Zna osnovne

karakteristike planiranja (ulice,stanovi,važni objekti...);

- Zna uticaj grada u

prostoru: - Polarizacijske

efekte (pozitivne i negativne),

- Efekte širenja; - Definise pojam

ekonomskog planiranja:

- Planiranje ekonomskih struktura,

- Planiranje ekonomskog razvoja;

- Razumije pristupe

ekonomskog planiranja u zemljama kapitalistickog sistema,

- U zemljama socijalistickog sistema;

- Razumije socijalne

potrebe drustva: - Socijalna zastita, - Životni standard;

- Razvija osjećaj za - Prostorno

povezivanje; - Razvija osjećaj za

snalaženje i preciznost;

- Razvija ekolosku

svijest; - Shvata prioritet i

postupnost u radu;

Vježba (4): - Analiza uticaja

grada u prostoru. Vježba(4): - Analiza socijalno-

ekonomskog planiranja grada.

103




- Poznaje regionalno planiranje;

- Poznaje lokalno

planiranje; - Poznaje urbano

planiranje;

- Definise pojavu, razvoj i doktrine regionalnog planiranja;

- Razumije primjene teorije centra u regionalnom planiranju;

- Razumije doktrine centra i polove razvoja;

- Razumije značenje grada u procesu razvoja;

- Razumije koncept optimalne i minimalne velišine grada;

- Razumije centar-periferija koncept razvoja grada;

- Zna novije doktrine regionalnog planiranja u svijetu;

- Zna primjene sistema regionalnog planiranja u svijetu;

- Razumije osnove i proces u planiranju;

- Definise pojam lokalnog planiranja;

- Razumije podjelu lokalnog planiranja:

- Urbano planiranje, - Ruralno planiranje; - Zna urbano

planiranje; - Zna glavne pravce

urbanog planiranja(zadaci, sadržaj,vrste, i proces), uporedjuje pravce;

- Razumije analizu prostorne strukture


preciznost, urednost,

- Preglednost i izradu razumljivih crteža;


prostorno planiranje;

- Razvija svijest o

značaju očuvanja čovjekove sredine;

- Upoznaje značaj

sistematičnog pristupa radu;

- Razvija osjećaj za prostorno planiranje.

Vježba (4): - Crta vrste centara

u regionalnom - Planiranju. Vježba (4): - Crta centar i

polove razvoja. Vjezba(4): - Crta primjere

sistema regionalnog planiranja u svijetu.

Vjezba(4): - Crta osnove kroz

proces u planiranju.

Vjezba(4): - Crta i rješava

analizu prostorne strukture grada.

Vjezba(4): - Analiza prostorne

strukture grada. Vjezba(4): - Crta i rješava

planiranje gradskih djelatnosti.

Vjezba(6): - Crta uredjenje

velikih aglomeracija.

Vježba (6): - Crta uredjenje

manjih gradskih aglomeracija.

104




grada; - Razumije razvoj i

planiranje gradskih - Djelatnosti; - Zna razvoj i

uredjenje velikih aglomeracija;

- Razumije uredjenje manjih gradskih Aglomeracija.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Milan Vreks: Grad u regionalnom i urbanom planiranju, - Aleksandar Trumić: Urbano selo. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Grafoskop, - Dijaprojektor, - Oprema za crtanje. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Pismeni dva zadatka godišnje, - Vježbe, - Usmeni. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak i 60% vježbi. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer arhitekture.

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama - Učenicima sa izuzetnim sposobnostima uz vježbe dati izradu referata.

105



- Centar u regionalnom planiranju

- Urbanizam - Gradske zone i saobraćaj

- Analiza prostorne strukture grada

- Projektovanje - Gradske zone i saobraćaj


- Društvene zgrade - Gradske zone i saobraćaj


- Privredne zgrade - Gradske zone i saobraćaj

- Uređenje manjih gradskih aglomeracija

- Projektovanje - Uređenja stambenih blokova


- Društvene zgrade - Uređenja stambenih blokova


- Privredne zgrade - Uređenja stambenih blokova

106

1.3.6. ISTORIJA CIVILIZACIJE 1. Naziv programa: ISTORIJA CIVILIZACIJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




Ukupno 62 10 72 3. Opšti ciljevi nastave - Izgrađuje odnos prema umjetnosti i kulturi; - Poznaje podjelu istorije civilizacije; - Upoređuje karakteristike pravaca i stilova; - Poznaje uslove za nastanak pojedinih civilizacija; - Upoznaje stilske karakteristike; - Predmet istoriju civilizacije organizovati tako da u središtu časa stoje umjetnička

djela, a istorijski podaci dolaze kao dopunski sadržaj stručnom obrazovanju, takođe i za dalje uspješno školovanje.

107





- Umjetnost praistorije: ključne pojave i nalazišta;

- Umjetnost starog Egipta: likovna i primijenjena umjetnost;

- Umjetnost Mesopotamije: sumerska, asirska, persijska umjetnost;

- Umjetnost Egeja: kikladska, minojska i mijenska umjetnost;

- Antička Grčka: arhajski, klasični, helenistički;

- Sluša, razumije vrste estetskih i umjetničkih problema karakterizacijom, razlikovanjem, korišćenjem onoga što tačno zna, ispravno podvlači, savladava trajno, vizuelno naslućuje, podsticati ga na očitavanje, razlikovanje situacija, razvrstavanje, upoređivanje činjenica i istoriju umjetnosti svoga kraja;

- Antička načela umjetnosti primjenjuje na vizuelne umjetnosti, pozorište, koreografije, film, arhitekturu;

- Učenik stiče pojam o trodimenzionalnoj organizaciji prostora;

- Inicijativnost, motivisanost i samopouzdanje, efikasnot, usmjerenost na razvoj navika za korišćenje biblioteke, savremenih informatičnih medija;

- Pozitivna orjentacija prema zanimanju;

- Bazična znanja se realizuju u specijalno opremljenoj učionici (zamračeno)

- Epidiaskop, - Dijaprojektor, - Grafoskop,

- Etrurska umjetnost;

- Umjetnost starog Rima (doba Republike i doba Carstva);

- Ranohrišćanska umjetnost arhitektura, katakombe, hramovi, vajarstvo, reljef, slikarstvo, freske i mozaici;

- Vizantijska umjetnost: period

- Crta, koristi korelaciju, stare karte, foritifikacijski složene prostore, prati, upoređuje, vlada simbolima, upotrebljava ih u govoru, primjenjuje (na projektur, pod, zid, tkanina);

- Prepoznaje jezik i govor (stil, vid) i služi se tehičko- tehnološkim

- Posjeta likovnim galerijama i muzejima;

- Kinoteka, muzeji, primijenjene i likovne umjetnosti;

- Posjetom učenika sajmu, stručne ekskurzije;

- Demonstracija sa interneta i sl.;

- Radi procesa daljeg usavršavanja, dopunjavanja,

108




formiranja Justinijanovog doba;

- Romantička umjetnost: povezanost arhitekture i skulpture;

- Gotička umjetnost: civilizacijske osnove za pojavu gotske umjetnosti;

- Srednjevjekovna umjetnost na našem tlu: (12 vijek, raški stil, moravska škola);

iskustvom prošlih vjekova;

- Korelacija sa sličnim pouzdanim podacima (materijalnim dokazima);

- Interpretacija, analiziranje, presjek, tlocrt, dubina arhitektonskog kompleksa, materijali (definiše karakteristike i upoređuje ih međusobno);

- Savladavanje tipičnih i primjena istih građevinskih, arhitektonskih pojmova, praktične vještine prepoznavanja kontinuiteta čovjekovog iskustva;

korišćenje literature, udžbenika, fotografije, slajdovi i reprodukcije;

- Renesansa; - Arhitektura,

skulptura, slikarstvo, primijenjena umjetnost;

- Neoklasicizam i romantizam;

- Realizam i impresionizam;

- Postimpresionizam: reakcija protiv impresionizma;

- Slikarstvo XX - vijeka: arhitektura, slikarstvo, primijenjena umjetnost (dizajn);

- Estetska analiza

učeničkih vježbi i

- Vježba, crta, analizira, prati pored udžbenika preporučenu literaturu iz nauke, vjere, koristi u struci (arhitekta) izražava se podsticanjem i razvijanjem procesnih vještina, opažanje, upoređivanje, razvrstavanje, povezivanje, ispitivanje, interpretacija govorom, crtežom, maketom materijalizuje, motivisanost, praktične vještine u radu različitim

- Teži saradnji, identifikuje problem, upoređuje ga primitivnom umjetnošću Afrike, Australije;

- Unapređuje podsticajno na druge, objašnjava svoje buduće zanimanje (samoobrazovanje i razvoj) očigledno kako uči, shvatajući učenje kao radni zadatak (na bazi ličnog iskustva) marljivost i pozitivna orjentacija prema zanimanju.

- Pri radu je neophodno koristiti savremena sredstva nastave (knjige, časopisi);

- Muzeji, galerije, predstavljanje, prikazivanje multimedijalnih sredstava, računar, video sadržaj sa Interneta (učenik samostalno analizira idejne razloge, stilove umjetnosti. Likovne tehnike).

109




zadataka. sredstvima, prepoznaje, pamti sadržaj, podatke, objašnjenja, teorije;

- Upoređuje literarne izvore i arheološka otkrića, definiše nove arhitektonske stilove, definiše karakteristike, upoređuje ih međusobno.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Jenson: Istorija umjetnosti-, - Đ. Pisketi: Opšta istorija umjetnosti-. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Prostorija koja se može po potrebi zamračiti, - Episkop, - Epidijaskop, - Grafoskop, slajdovi, - Projektor, - Reprodukcije, - Alekvatna biblioteka, - TV , - Vdeo, - Računar. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivaja znanja učenika - Usmeno, - Pismeno, - Izrada seminarskih radova. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Prelazna ocjena na usmenoj i pismenoj provjeri znanja i izrada seminarskih

radova 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Završen Fakultet istorije umjetnosti, - Diplomirani istoričar umjetnosti, - Završen Fakultet likovnih umjetnosti, - Diplomirani slikar, - Diplomirani grafičar, - Diplomirani vajar.

110



- Osnovne karakteristike utemeljenih epoha: klasičan period (grčka), hrišćanstvo, XX vijek

- Istorija arhitekture - Poznaje postupke, crta, opisuje, rezimira, preispituje uslove, njihov izgled i razvoj

- Savremena arhitektura - Likovna umjetnost - Urbanizam

111

1.3.7. MAKETARSTVO 1. Naziv predmeta: MAKETARSTVO 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II III 18 54 72 IV 16 50 66

Ukupno 34 104 138 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznaje učenika sa značajem, vrstom i namjenom maketa; - Osposobljava učenika da pravilno odabira vrste objekata za izradu maketa; - Stiče naviku da koristi stečeno znanje iz tehničkog crtanja, nacrtne geometrije,

perspektive i projektovanja; - Stiče naviku korišćenja sredstava zaštite na radu.

112





- Razlikuje vrste maketa prema namjeni;

- Poznaje materijale

i osobine koji se koriste za makete;

- Poznaje alat za rad

i način rukovanja;

- Zna namjenu i vrste maketa: radna maketa, arhitektonska maketa, maketa inženjerskih konstrukcija, urbanističke makete, makete graditeljskih nasljedja, makete javnih spomenika, makete za pozorišnu scenografiju, makete grafičkog oblikovanja, makete brodova;

- Zna materijale, način obrade i osobine koji se koriste za makete: karton, furnir, šper-ploča, panel ploča, lesonit ploče, puno drvo, letvice, celuloid, pleksiglas pluta, stiropor »papje-m aše«, brusni papir, sundjer;

- Zna pribor i alat za maretarstvo: modelarska daska, skalpel, testera, motorna krušna testera (cirkular), ručna testera, rezbarska daščica, blanjalice (rende), turpije, ručna svrdla (burgije), šila, električne bušilice, prenosna elektronska bušilica, vodilice za siječenje, makaze, stege, čekić, kliješta;

- Formira stav o važnosti dobijenih informacija i njihovoj primjeni;

- Razvija

samokritički odnos prema predloženim rješenjima;

113




- Poznaje lijepkove, broje i lakove;

- Poznaje vrste i

način spajanja drvenih elemenata;

- Zna vrste lijepkova za materijale osobine i način upotrebe: obućarsko ljepilo, gumarabika, karbofiks, drvofiks, dufiks, telovi, teokol, neoskit, tigar, oho cijangal, cijanofiks;

- Zna vrste boja i lakova: uljane boje, nitro lakovi, bezbojni lakovi, bajlovanje;

- Zna izbor projekata za maketu;

- Zna izradu radnih podloga za maketu i razmjere;

- Zna prenošenje crteža na materijal i to: prenošenje na papir ili karton i krojenje elemenata,

- Prenošenje na šper ploču i krojenje elemenata;

- Zna spajanje skrojenih elemenata i to:

- Ukivanjem, - Tiplovima, - Na pero i žlijer, - Zavrtnjima;

- Shvata značaj i odgovornost prihvaćenog posla;

- Upoznaje

tehnologije novijih proizvoda;


tačnost u radu na datom zadatku;

1.Vježba: - Praktičan rad

krojenje i sklapanje iz elemenata manje individualne kuće za odmor sa šper pločom ili kartonom;

- Razumije

situacione podloge sa izohipsama i prenošenje na maketu;

- Zna način i redosljed sklapanja skrojenih elemenata makete;

- Zna završnu obradu maketa, fasada, krovnih ravni, detalja (vrata, prozora, stepeništa, balkona i sl.);

- Zna izradu terena (podloga za makete);

- Razvija sklonost za estetiku i prostorne kompozicije;

- Razija osjećaj za

komponovanje boja i materijala.

2. Vježba: - Praktičan rad

krojenja i sklapanja maketa baštenske nadstrešnice sa roštiljem prema datoj skici;

Materijal: - Karton, letvice

brusni papir ili furnir.

114




- Zna izradu štafaža – oživljavanje i uljepšavanje maketa;

- Primjenjuje mjere zaštite na radu u školskoj maketarnici – radionici.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Branislava ročkomanović: maketarstvo, - Marković-jovanović: tehničko obrazovanje za v i vi razred, - Časopis »arhitektura- urbanizam«, Časopis »čovjek i prostor«. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Maketarska radionica sa radnim stolovima za obradu materijala, - Pribor i alat za obradu predvidjenog materijala. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Usmena provjera, - Ocjena praktičnog rada. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjenja na kraju školske godine 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer arhitekture, - Profesor likovnog obrazovanja, - Saradnik: v stepen stručne spreme stolar – drvopreradjivač. 11. Povezanost predmeta


Materijali i pribor za izradu maketa

Gradjevinski materijali Zna odabrati materijale za makete arhitektonskih objekata i urbanizma

Tehnička obrada grafičkih priloga projektnih elaborata

Tehničko crtanje Razumije i koristi tehničke priloge crteža

Konstruktivni elementi objekta

Gradjevinski materijali i gradjevinske konstrukcije

Razlikuje konstruktivne i nekonstruktivne elemente objekta

Elementi urbanističkog plana naselja

Urbanizam

Prenosi urbanisticke crteže na maketu

115

1.3.8. LIKOVNA UMJETNOST 1. Naziv predmeta: LIKOVNA UMJETNOST 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




III

IV

Ukupno 30 42 72 3. Opšti ciljevi nastave - Nastavni program Likovne umjetnosti može se ostvariti samo spretnim

kombinovanjem obrade nastavne materije kroz tri osnovna područja rada : - Praktičnim radom u pojedinim likovnim disciplinama, - Izučavanjem teorije umjetnosti i osposobljavanjem za estetsko procjenjivanje i - Uvođenjem u izučavanje istorije umjetnosti; - Razvijanjem samostalnih stvaralačkih sposobnosti učenika i s druge strane

utvrđivati poznavanje zakonitosti umjetničkog stvaralaštva, razvijanje kreativnosti, sticanje osjećaja za prostor, razvijanje osjećaja za kompoziciju, razvijanje opažajnih sposobnosti, razvijanje sposobnosti estetskog procjenjivanja umjetničkog djela ili objektivne stvarnosti i njenih elemenata u kojoj teče život učenika.

116





- Likovni elementi: svjetlost i opažanje forme. (2 časa)

- Crta, mjeri, opaža, upoređuje; utemeljiti, na novom pronalaziti sličnosti i razlike.

- Inicijativnost, snalažljivost, efikasnost, motivisanost, usmjerenost na razvoj, kritičko razumijevanje odnosa tehnike i prirode I društva, spremnost na pomoć marljivost.

- Sva bazična znanja se izvode u učionici, frontalno.

- Prostor i komponovanje dalje njegovanje i razvijanje osjetljivosti za liniju i tonske vrijednosti. Različiti grafički načini prikaza prostora (perspektiva i simboličan prikaz prostora).

- ( 4 časa )

- Upotrebljava situacije, upotrebljava literaturu (korelacija), obrazlaže druge izvore, funkcionalnost u crtežu, obliku, veličini, valeru, boji; procjenjivanje pojava i ostvarenja stvara naviku, proučava, iznosi, nastavlja, kultiviše.

- Mijenja i sebe I druge, timski rad, damoobrazovanje.

- Drugi predviđeni časovi : posjeta sajmu građevinarstva, opreme, muzeju takođe.

- Elementi kompozicije. (8 časova)

- Dosljednost, likovno-tehnička korektnost, vježbanje, crtanje, savladavanje, uočavanje karaktera objekata, isticanje.

- Predviđeni rad, izvođenje makete, opremanje školske izložbe po grupama u školskoj radionici najmanje 16. Učenika.

- Principi komponovanja. (8 časova)

- Razumijevanje likovnog govora, upotreba različitih likovnih sredstava (textura, faktura, razlikovanje, sličnost, skladnost, povezivanje).

- Samopouzdanje, sposobnost ličnog doživljaja, kooperativnost, razmjena ideje, tolerancija, kompromis, ekonomičnost, socijalna sigurnost, ispunjavanje radnih obaveza.

- Upoznavanje sa psihološkim dejstvom boja,

- Afirmisanje samostalnosti, istraživanjem, bira

- Gradi smjernice za sebe i druge.

117




oblika i njihovih odnosa na organizovanje prostora različitih namjena. (4 časa)

izvor, prosuđuje vrijednost podataka;

- Upotrebom znanja razvijaju vještine, sklad, red i mjeru.

- Kič i likovna vrijednost djela, (2 časa)

- Sintetiše, objedinjava rad na literaturi i izvorima;

- Jasnost govornog i pisanog izražavanja.

- Insistira na dogovoru, ispravnosti, jednostavnosti.

- Posjeta likovnim galerijama, istraživanje preko Interneta, stručne ekskurzije, korišćenje literature, korišćenje udžbenika, fotografija, slajdova i reprodukcija.

- Crtanje slikanje linija, likovni elemenat crteža, komponovanje linija u formatu. (8 časova)

- Radni proces, preuzimanje različitih uloga u radnom procesu, planiranje, priprema oruđa, traženje alternativa, izvodi, kontroliše.

- Ispravlja dostupnim sredstvima svoje informacije, samoobrazovanje.

- Motorika pokreta, rukovanje pri crtanju (kompozicijske vježbe) (6 časova)

- Pronalaženje ličnog rukopisa, savladavanje operacija, kontinuitet, prognoziranje (skice) uzorci, modeli, odlučivanje, vrednovanje.

- Proširuje pojmove, organizuje timski rad sa tehnikama, materijalom, istražuje druge sredine.

- Studije po modelu linearni crtež, ravnoteža oblika u datom prostoru, pojam vizuelne ravnoteže. (6 časova)

- Analiza perspektive, mogućnosti, analiziraju grešku, istražuju odgovarajuće izvore (opažanje odnosa uzoraka, modela, situacija, postupaka).

- Linearna, vazdušna, centralna perspektiva.

- Sintetiše prosuđuje, istražuje na odgovarajućim

- Koordinacija, izbor, priprema i upotreba oruđa.

- Savremena tehnologija proširuje mogućnosti i daje

118




(8 časova) izvorima, analiziraju perspektive, mogućnosti, analiziraju greške.

moćne softverske alate za sveobuhvatno oplemenjivanje i dinamiziranje ovog programa.

- Strukturalni sklop predmeta i cijele kompozicije, geometrijske veze između formata i strukturalnog oblika mrtve prirode. (6 časova)

- Planira relacije iste trase I razlikovanje naučenog I već viđenog;

- Inventivno: upotreba materijala, postavka struktura – odlučivanje o rješenju maketa.

- Upoznavanjem zakonitosti (likovnih) upoznaje sebe i druge

- Stvaranje ukusa (emotivne i intelektualne moći I prebacivanje težišta rada sa upoznavanjem problema na težište teorije umjetnosti i estetskog procjenjivanja.

- Osvjetljenje objekata : boja, ritam, valerijski ključevi dur I mol, rad po prirodi, hromatske boje. (6 časova)

- Izražavanje ideja, sagledavanje odnosa i relacija, spretno kombinovanje, ovladavanje materijalom.

- Korelacija sa ostalim stručnim predmetima je vrlo značajna kao i interdisciplinarno korišćenje sličnih ili istih vježbi u skladu sa specifičnim zahtjevima pojedinih programa

- Ispitivanje ponašanja boje u prirodi. (2 časa)

- Direktni I indirektni kontakt sa problemom (omogućava mu shvatanje I uključivanje I u druge umjetnosti), grafička djelatnost, enterijer, dizajn, urbanizam, arhitektura, hortikultura.

- Izvođenje manuelnih vještina, priprema, kontrola izvođenja.

- Prema materijalnoj bazi škole i kulturnoj tradiciji sredine I drugim činiocima koji uslovljavaju ovu nastavu treba prilagođavati one sadržaje u datom trenutku na kojima će se problemi najbolje riješiti.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Dr Pavle Vasić: Uvod u likovne umjetnosti, - Bogomil Karlavaris: Metodika likovnog vaspitanja, - Rudolf Arhaim: Umjetnost i vizuelno opažanje.

119

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Štafelai, - Dijaprojektor, - Grafoskop, - Gipsani modeli, - Slajdovi.

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Ocjenjivanje putem praktičnih vježbi.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Deset vježbi u prvom i deset u drugom polugodištu.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Profesor likovne umjetnosti.



Predmet Znanja

- Karakteristike materijala: tehničke karakteristike drveta, kamena, metala, keramike, boje i orudja za rad

- Maketarstvo - Poznavanje postapaka izrade različitih likovnih tehnika i njihova primjena - Enterijer

- Istorija arhitekture - Istorija civilizacija - Projektovanje - Društvene zgrade

120

2. ISPITNI KATALOZI 2.1. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM 1. Definiši značaj ortogonalne projekcije 2. Nacrtaj projekcije proizvodne prave 3. Nacrtaj projekcije prave u specijalnom položaju 4. Odredi prodorne tačke date prave 5. Uslovi kretanja prave kroz kvadrante 6. Definiši vidljivost prave 7. Nacrtaj projekcije geometrijskih slika paralelnih projekcijskih ravni 8. Nacrtaj projekcije geometrijskih slika normalnih na projekcijsku ravan 9. Nacrtaj projekcije pravilne piramide sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni

i odredi vidljivost 10. Nacrtaj projekcije pravilne prizme sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni i

odredi vidljivost 11. Nacrtaj projekcije pravilnog konusa sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni i

odredi vidljivost 12. Nacrtaj projekcije pravilnog valjka sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni i

odredi vidljivost 13. Definiši ulogu tragova ravni 14. Nacrtaj tragove zračnih ravni 15. Konstruiši tragove kose ravni pomoću tri nekolinearne tačke 16. Konstruiši tragove kose ravni preko dvije paralelne prave 17. Konstruiši tragove kose ravni preko dvije prave koje se sjeku 18. Konstruiši tragove kose ravni preko geometrijske slike 19. Definiši sutražnjicu, nagibnicu i normalu na ravan 20. Odredi pravu veličinu duži i ugla putem rotacije 21. Definiši i odredi presječnicu dvije ravni 22. Odredi prodor i vidljivost prave kroz zračnu ravan 23. Odredi prodor i vidljivost prave kroz kosu ravan 24. Nacrtaj projekcije geometrijske slike koja leži na zračnoj ravni 25. Nacrtaj projekcije geometrijske slike koja leži na kosoj ravni 26. Nacrtaj projekcije pravilne prizme sa bazisom na zračnoj ravni i odredi

vidljivost 27. Nacrtaj projekcije pravilne piramide sa bazisom na zračnoj ravni i odredi

vidljivost 28. Nacrtaj projekcije pravog valjka sa bazisom na zračnoj ravni i odredi vidljivost 29. Nacrtaj projekcije pravog konusa sa bazisom na zračnoj ravni i odredi vidljivost 30. Nacrtaj projekcije pravilne prizme sa bazisom na kosoj ravni i odredi vidljivost 31. Nacrtaj projekcije pravilne piramide sa bazisom na kosoj ravni i odredi

vidljivost 32. Nacrtaj projekcije pravilnog valjka sa bazisom na kosoj ravni i odredi vidljivost 33. Nacrtaj projekcije pravilne kupe sa bazisom na kosoj ravni i odredi vidljivost 34. Odredi presjek pravilne prizme zračnom ravni, nađi pravu veličinu presječne

slike i razvij mrežu 35. Odredi presjek pravilne piramide zračnom ravni, nađi pravu veličinu presječne

slike i razvij mrežu 36. Odredi presjek pravilne kupe zračnom ravni, nađi pravu veličinu presječne

slike i razvij mrežu 37. Odredi presjek pravilog valjka zračnom ravni, nađi pravu veličinu presječne

slike i razvij mrežu 38. Odredi presjek pravilne prizme kosom ravni i nađi pravu veličinu presjecne

slike

121

39. Odredi presjek pravilne kupe kosom ravni i nađi pravu veličinu presječne slike 40. Odredi presjek pravilne piramide kosom ravni i nađi pravu veličinu presječne

slike 41. Odredi presjek pravilnog valjka kosom ravni i nađi pravu veličinu presječne

slike 42. Analiziraj razlike ortogonalne i kose projekcije 43. Nacrtaj u kosoj projekciji sučeljavanje zidova sa prozorskim otvorom 44. Nacrtaj u kosoj projekciji suticavanje zidova sa otvorom za vrata 45. Nacrtaj u kosoj projekciji temelj samac sa stubom 46. Nacrtaj u kosoj projekciji spoljne stepenice 47. Nacrtaj u kosoj projekciji natkrivenu terasu 48. Nacrtaj u kosoj projekciji konzolu nad ulaznim vratima 49. Nacrtaj u kosoj projekciji vezu krovne stolice 50. Nacrtaj u kosoj projekciji vezu roga sa vjenčanicom 51. Nacrtaj u kosoj projekciji vezu kosnika i zatege 52. Nacrtaj u kosoj projekciji složeni krov 53. Nacrtaj u kosoj projekciji prolaz dimnjaka kroz krovnu ravan 54. Nacrtaj u kosoj ravni zadate složene oblike 55. Nađi rješenje slivnih ravni nad zadatim složenim osnovama 56. Nađi rješenje slivnih ravni kod krova sa susjedom 57. Nacrtaj perspektivu dnevne sobe 58. Nacrtaj perspektivu radne sobe 59. Nacrtaj perspektivu trpezarije 60. Nacrtaj perspektivu sobe za odmor 61. Nacrtaj perspektivu ulazne terase 62. Nacrtaj perspektivu slobodne porodične zgrade 63. Nacrtaj perspektivu dvojne porodične zgrade 64. Nacrtaj perspektivu porodične zgrade u nizu 65. Nacrtaj perspektivu vikendice 66. Nacrtaj perspektivu lokacije porodične zgrade

122

2.2. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 1. Analiziraj konstruktivni sklop objekata visokogradnje 2. Komentariši razlike masivnog, skeletnog i mješovitog sistema gradnje 3. Predloži konstruktivno riješenje date osnove 4. Analiziraj razlike između konstruktivnih i pregradnih zidova 5. Objasni oznake i mjere otvora u zidovima 6. Definiši ulogu i vrste temelja 7. Objasni primjenu hidroizolacije na objektima 8. Definiši mjesto i ulogu horizontalnih konstruktivnih elemenata 9. Objasni i nacrtaj princip funkcionisanja kod lokalnog grijanja 10. Objasni i nacrtaj sabirni dimnjački kanal 11. Objasni i nacrtaj sabirni ventilacioni kanal 12. Odredi pozicije nad zadatom osnovom i objasni njihov značaj 13. Objasni i u zadatoj osnovi primjeni seizmičke propise 14. Objasni i nad zadatom osnovom primijeni monolitnu međuspratnu konstrukciju 15. Objasni i nad zadatom osnovom primijeni polumontažnu međuspratnu konstrukciju 16. Objasni i nad zadatom osnovom primijeni montažnu međuspratnu konstrukciju 17. Prema datoj osnovi predloži rješenje poduhvatanja konstrukcije gornjeg sprata i obrazloži ga 18. Prokomentariši ulogu, podjele i propise za stepenice 19. Riješi spoljne stepenice prema datim uslovima 20. Prokomentariši izbor oblika unutrašnjih stepenica 21. Objasni rješenje i konstrukciju podrumskih stepenica 22. Prokomentariši konstrukciju stepenica sa podestnim nosačima 23. Prokomentariši konstrukciju stepenica sa obraznim nosačima 24. Prokomentariši konstrukciju konzolnih stepenica 25. Prokomentariši konstrukciju stepenica po koljenastoj ploči 26. Riješi jednokrake stepenice prema datim uslovima 27. Riješi dvokrake stepenice prema datim uslovima 28. Riješi trokrake stepenice prema datim uslovima 29. Prokomentariši značaj, podjelu i izbor konstrukcije kod drvenih krovova 30. Nacrtaj poprečni presjek i prokomentariši prosti krov 31. Nacrtaj poprečni presjek i prokomentariši krov sa raspinjačom 32. Nacrtaj poprečni presjek i prokomentariši krov sa jednostrukom stolicom 33. Nacrtaj poprečni presjek i objasni dvostruku krovnu stolicu 34. Nacrtaj poprečni presjek i objasni kosu krovnu stolicu 35. Nacrtaj poprečni presjek i objasni složenu krovnu stolicu 36. Nacrtaj poprečni presjek i objasni prostu krovnu vješaljku 37. Nacrtaj poprečni presjek i objasni dvostruku krovnu vješaljku 38. Nacrtaj i objasni detalje veza kod krovnih stolica 39. Nacrtaj i objasni detalje veza kod krovnih vješaljki 40. Nabroj vrste podova i prokomentariši odgovarajući izbor 41. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova ravnim crijepom 42. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova užljebljenim crijepom 43. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova ćeramidom 44. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova “eternit” pločama 45. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova salonit pločama 46. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova “tegolom” 47. Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka unutrašnjih vrata 48. Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka ulaznih vrata 49. Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka vrata sa nadsvjetlom

123

50. Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka letećih vrata 51. Nacrtaj oblike prozora i smjerove otvaranja 52. Nacrtaj detalje jednostrukog prozora 53. Nacrtaj detalje dvostrukog prozora 54. Nacrtaj detalje prozora krilo na krilo 55. Nacrtaj detalje krovnog prozora 56. Nacrtaj šemu stolarije 57. Nacrtaj detalje prozora od eloksirane bravarije 58. Nacrtaj detalje vrata od eloksirane bravarije 59. Nacrtaj šemu bravarije 60. Nacrtaj metalnu ogradu stepeništa 61. Nacrtaj metalnu ogradu terase 62. Objasni razvoj prefabrikovane gradnje 63. Objasni razliku tradicionalnog i prefabrikovanog građenja 64. Objasni skeletni sistem 65. Objasni krupno-blokovski sistem 66. Objasni panelni sistem 67. Objasni prostorno-ćelijski sistem 68. Objasni mješoviti konstruktivni sistem 69. Nacrtaj suvi postupak veze stuba i temelja 70. Nacrtaj mokri postupak veze stuba i temelja 71. Nacrtaj vezu grednog nosača i stuba 72. Nacrtaj panel sa otvorom za instalacije 73. Nacrtaj poprečni presjek unutrašnjeg zidnog panela 74. Nacrtaj poprečni presjek spoljnjeg zidnog panela 75. Nacrtaj spoj zidnih panela 76. Nacrtaj spoj tavanice sa osloncem 77. Nacrtaj povezivanje dvije tavanice nad osloncem

124

2.3. PROJEKTOVANJE 1. Objasni značaj i sadržaj idejnog projekta 2. Objasni značaj i sadržaj glavnog projekta 3. Komentariši pripremne radove 4. Analiziraj tipove porodičnih zgrada 5. Objasni značaj orjentacije objekta 6. Komentariši podjelu stanova 7. Nacrtaj funkcionalnu šemu stana 8. Objasni šemu saobraćaja za potrebe invalida 9. Grupa prostorija dnevnog boravka 10. Grupa prostorija za odmor 11. Prateće prostorije u stanu 12. Predloži konstruktivno rješenje zadate osnove 13. Komentariši izbor materijala u enterijeru 14. Predloži raspored opreme u zadatoj osnovi 15. Skiciraj izglede porodične zgrade prema datoj osnovi 16. Skiciraj lokaciju slobodne porodične zgrade 17. Skiciraj lokaciju dvojne porodične zgrade 18. Skiciraj lokaciju porodične zgrade u nizu 19. Nacrtaj perspektivnu skicu ulazne terase 20. Skiciraj enterijer dnevne sobe 21. Skiciraj enterijer radne sobe 22. Skiciraj enterijer sobe za odmor 23. Skiciraj enterijer kuhinje 24. Skiciraj enterijer trpezarije 25. Skiciraj enterijer ulaznog prostora 26. Riješi kupatilo za osobu u invalidskim kolicima 27. Nacrtaj perspektivu date slobodne porodične zgrade 28. Nacrtaj perspektivu date dvojne porodične zgrade 29. Nacrtaj perspektivu date porodične zgrade u nizu 30. Predloži uređenje dvorišta slobodne porodicne zgrade 31. Predloži uređenje dvorišta dvojne porodicne zgrade 32. Predlozi uređenje dvorišta porodicne zgrade u nizu 33. Riješi garažu i rampu prema datim uslovima 34. Komentariši razlike stanovanja u porodičnim i kolektivnim zgradama 35. Navedi tipove gradnje kolektivnih stambenih zgrada 36. Komentariši uslove za projektovanje jednog stana na stepeništu 37. Komentariši uslove za projektovanje dva stana na stepeništu 38. Komentariši uslove za projektovanje tri stana na stepeništu 39. Komentariši uslove za projektovanje četiri stana na stepeništu 40. Objasni uslove projektovanja kod sistema galerije 41. Objasni uslove projektovanja kod dupleks galerije 42. Objasni uslove projektovanja kod solitera 43. Analiziraj orjentaciju i osunčanje kod otvorenog stambenog bloka 44. Analiziraj orjentaciju i osunčanje kod poluotvorenog stambenog bloka 45. Analiziraj orjentaciju i osunčanje kod zatvorenog stambenog bloka 46. Skiciraj rješenje dvosobnog stana ako su dva stana na stepeništu 47. Skiciraj rješenje dvosobnog stana ako su četiri stana na stepeništu 48. Skiciraj rješenje dvosobnog stana kod galerije 49. Predloži konstruktivno rješenje date osnove sprata 50. Predloži rješenje poslovnog prostora prema datim uslovima 51. Riješi garaže u podrumu prema datim uslovima 52. Riješi pomoćne prostorije u podrumu

125

53. Kroz osnovu i perspektivu riješi zajedničku prostoriju stanara 54. Prema datoj osnovi sprata predloži rješenje potkrovlja 55. Nacrtaj perspektivu datog potkrovlja 56. Nacrtaj perspektivu stepeništa kod dupleks stana 57. Nacrtaj perspektivu datog poslovnog prostora 58. Nacrtaj perspektivu datog ulaznog prostora u zgradu 59. Nacrtaj perspektivu lođe dnevnog boravka 60. Nacrtaj perspektivu krovne terase 61. Skiciraj fasadu kolektivne zgrade prema datim osnovama 62. Riješi saobraćaj kod stambenog bloka otvorenog tipa 63. Riješi saobraćaj kod stambenog bloka poluotvorenog tipa 64. Riješi saobraćaj kod stambenog bloka zatvorenog tipa 65. Predloži uređenje dvorišta datog otvorenog bloka 66. Predloži uređenje dvorišta datog poluotvorenog bloka 67. Predloži uređenje dvorišta datog zatvorenog bloka 68. Skiciraj perspektivu datog otvorenog stambenog bloka 69. Skiciraj perspektivu datog poluotvorenog stambenog bloka 70. Skiciraj perspektivu datog zatvorenog stambenog bloka

3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA

R. br. PREDMETI OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA

1. GRAĐEVINSKI MATERIJALI - Usmeni odgovori

2. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM

- Usmeni odgovori - Grafički radovi - Vježbe - Pismeni zadatak

3. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE

- Usmeni odgovori - Vježbe - Grafički radovi - Pismeni zadatak

4. PROJEKTOVANJE

- Usmeno - Vježbe - Pismeni zadatak - Projekat porodične Projektovanje - Projekat kolektivne Projektovanje

5. URBANIZAM

- Usmeni odgovori - Vježbe - Elaborat - Pismeni zadatak

6. KUĆNE INSTALACIJE

- Usmeni odgovori - Pismeni zadatak - Vježbe - Projekat kućne mreže za porodičnu zgradu

7. ISTORIJA ARHITEKTURE - Usmeni odgovori - Vježbe - Pismeni zadatak

8. DRUŠTVENE ZGRADE

- Usmeni odgovori - Vježbe - Pismeni zadatak - Idejni projekat manjeg društvenog objekta

126

R. br. PREDMETI OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA

9. ORGANIZACIJA GRAĐENJA

- Usmeni odgovori - Pismeni zadatak - Vježbe - Predračunski elaborat za porodičnu zgradu

10. BETON - Usmeni odgovori - Vježbe - Pismeni zadatak

11. STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA - Usmeni odgovori - Vježbe - Pismeni zadatak

12. TEHNIČKO CRTANJE - Grafičke vježbe 13. KOMPJUTERSKE VJEŽBE - Grafičke vježbe

14. PRIVREDNE ZGRADE

- Usmeni odgovori - Grafičke vježbe - Pismeni zadatak - Idejni projekat

15. LIKOVNA UMJETNOST - Usmeni odgovori - Praktične vježbe

16. RAZVOJ ARHITEKTURE - Usmeni odgovori - Vježbe - Pismeni zadatak

17. RAZVOJ URBANIZMA - Usmeni odgovori - Vježbe - Pismeni zadatak

18. ENTERIJER - Grafički radovi i vježbe

19. SAVREMENA ARHITEKTURA - Usmeni odgovori - Vježbe - Pismeni zadatak

20. PROSTORNO PLANIRANJE - Usmeni odgovori - Vježbe - Pismeni zadatak

21. ISTORIJA CIVILIZACIJE - Usmeni odgovori - Pismeni zadatak - Seminarski rad

22. MAKETARSTVO - Usmeni odgovori - Praktične vježbe

4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA U sljedeći razred prelaze učenici koji su na kraju školske godine pozitivno ocijenjeni iz svih predmeta tog razreda, realizovali slobodne aktivnosti i ako su obavili profesionalnu praksu, koja je predviđena nastavnim planom obrazovnog programa Arhitektonski tehničar.

Za završetak srednjeg stručnog obrazovanja u četvorogodišnjem trajanju za obrazovni program- Arhitektonski tehničar, potrebno je završiti četvrtu godinu obrazovanja sa pozitivnim ocjenama iz svih nastavnih predmeta i položiti stručni ispit. - Obrazovanje se završava stručnim ispitom koji obuhvata:

- pismeni ispit iz maternjeg jezika; - pismeni ispit iz matematike ili stranog jezika;

127

- usmeni ispit iz jednog od stručnih predmeta: - Nacrtne geometrije sa perspektivom; - Arhitektonskih konstrukcija; - Projektovanja;

- Stručni rad - projekat. 5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA - Za učenike sa posebnim potrebama obrazovni program se izvodi: - prilagođavanjem uslova izvođenja uz dodatnu stručnu pomoć, u skladu sa

Zakonom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama. Škola treba da u roku od 30 dana uradi individualni plan, na osnovu važećeg, uzimajući u obzir stav da učenici treba da postignu iste standarde znanja u svim nastavnim predmetima;

- prilagođavanjem programa tako da se određeni sadržaji zamjenjuju njihovim ekvivalentima, koji omogućavaju dostizanje istog profesionalnog standarda, odnosno profesionalnih kompetencija.

- Obrazovanje učenika sa posebnim potrebama može se produžiti najviše za jednu godinu.

6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH - Za prilagođavanje obrazovnog programa koji je pripremljen za stručno

obrazovanje mladih potrebama odraslih potrebno je: - iz nastavnog plana izbrisati nastavni predmet Fizičko vaspitanje, kao i Slobodne

aktivnosti, koji time prestaju biti uslov za završetak obrazovanja. Škola je obavezna da odraslima ponudi školske aktivnosti kojim se oni mogu priključiti po sopstvenoj želji;

- škola je dužna da uradi prilagođen program praktičnog obrazovanja s obzirom na poslove i zadatke koje obavlja učesnik obrazovanja.

- Provjeravanje znanja sprovodi se putem ispita, pri čemu se uzimaju u obzir načini provjeravanja znanja određeni obrazovnim programom.

7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA

R. br. PREDMETI PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA

1. GRAĐEVINSKI MATERIJALI - diplomirani inž. arhitekture - diplomirani građevinski inž. - diplomirani inž. hemije

2. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM - diplomirani inž. arhitekture

3. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE - diplomirani inž. arhitekture 4. PROJEKTOVANJE - diplomirani inž. arhitekture 5. URBANIZAM - diplomirani inž. arhitekture

6. KUĆNE INSTALACIJE - diplomirani inž. arhitekture - diplomirani inž. – hidrotehnički smjer

7. ISTORIJA ARHITEKTURE - diplomirani inž. arhitekture 8. DRUŠTVENE ZGRADE - diplomirani inž. arhitekture

9. ORGANIZACIJA GRAĐENJA - diplomirani inž. arhitekture - diplomirani građevinski inž.- smjer

visokogradnja

10. BETON - diplomirani inž. građevine- Konstruktivni smjer

11. STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA - diplomirani inž. građevine- Konstruktivni

smjer - diplomirani inž. arhitekture

12. TEHNIČKO CRTANJE - diplomirani inž. arhitekture

128

R. br. PREDMETI PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA

13. KOMPJUTERSKE VJEŽBE - diplomirani inž. arhitekture 14. PRIVREDNE ZGRADE - diplomirani inž. arhitekture 15. LIKOVNA UMJETNOST - akademski slikar 16. RAZVOJ ARHITEKTURE - diplomirani inž. arhitekture 17. RAZVOJ URBANIZMA - diplomirani inž. arhitekture 18. ENTERIJER - diplomirani inž. arhitekture 19. SAVREMENA ARHITEKTURA - diplomirani inž. arhitekture 20. PROSTORNO PLANIRANJE - diplomirani inž. arhitekture

21. ISTORIJA CIVILIZACIJE - diplomirani istoričar umjetnosti - diplomirani slikar - diplomirani inž. arhitekture

22. MAKETARSTVO - diplomirani dizajner - diplomirani inž. arhitekture - saradnik: V stepen stolar- drvoprerađivač

8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA - Obrazovni program se organizuje i izvodi u školskom obliku i/ili dualnom obliku 8.1. BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE

Red. br. Naziv predmeta Razred Ukupno

časova Vrsta nastave

Broj časova kod kojih se odjeljenje dijeli u

grupe T V P T V P

1. Građevinski materijali I 72 72

2. Nacrtna geometrija sa perspektivom

I 72 46 26 II 108 54 54

3. Arhitektonske konstrukcije

I 72 44 28 II 144 54 90 III 108 54 54 IV 66 33 33

4. Projektovanje III 180 44 136 136 IV 165 29 136 136

5. Urbanizam IV 66 30 36 6. Kucne instalacije IV 99 33 66 7. Istorija arhitekture II 72 50 22 8. Društvene zgrade IV 66 20 46 46

9. Organizacija građenja III 108 36 72 72

10. Beton IV 99 33 66

11. Statika i otpornost materijala III 72 36 36

12. Tehničko crtanje I 72 4 68 68

13. Komjuterske vježbe I 72 72 72 II 144 144 144

14. Privredne zgrade III 72 36 36 36

129

Red. br. Naziv predmeta Razred Ukupno

časova Vrsta nastave

Broj časova kod kojih se odjeljenje dijeli u

grupe T V P T V P

IZBORNA NASTAVA 1. Razvoj arhitekture I 72 50 22 2. Razvoj urbanizma II 72 30 42 42 3. Enterijer IV 132 84 84 10

4. Savremena arhitektura III 72 36 36

5. Prostorno planiranje IV 66 18 48

6. Istorija civilizacije III 72 62 10

7. Maketarstvo III 72 18 54 IV 66 16 50

8. Likovna umjetnost I 72 30 42 T – Teorijska nastava V – Vježbe P – Praktična nastava 9. PROFESIONALNA PRAKSA Učenici poslije završenog prvog, drugog i trećeg razreda obavljaju profesionalnu praksu u skladu sa nastavnim planom. Praksa se obavlja u proizvodnim objektima izvan škole. Program profesionalne prakse je u korelaciji sa programima stručno teorijskih predmeta i praktične nastave. Za izradu programa profesionalne prakse zadužena je škola. Profesionalna praksa se ne ocjenjuje, ali je uslov za završetak razreda. 10. SLOBODNE AKTIVNOSTI Slobodne aktivnosti učenika sastavni su dio nastavnog plana i obrazovnog programa. Koncepcija slobodnih aktivnosti zasniva se na tome da doprinose kako rekreaciji i opštekulturnom uzdizanju učenika, tako i upotpunjavanju stručnog znanja. Slobodne aktivnosti sadrže obavezne i sadržaje po izboru učenika.

Program slobodnih aktivnosti priprema škola, polazeći od utvrđenog broja časova u nastavnom planu (u I i II, III razredu po 36 časova, a u IV – 33 godišnje). Program slobodnih aktivnosti je sastavni dio godišnjeg plana rada škole, a sastoji se iz tri cjeline: obavezni sadržaji vezani za opšteobrazovno područje: - dani sporta; - ekološke aktivnosti; - filmske, pozorišne, muzičke predstave i likovne izložbe; - posjeta istorijskim spomenicima, muzejima, sajmu knjiga i dr; obavezni sadržaji vezani za stručno-teorijsko područje: posjete institucijama i preduzećima koja su stručno vezana za obrazovni program koji se realizuje; - posjete sajmovima informatike, tehnike i nastavne tehnologije;

130

- učešće na stručnim predavanjima i takmičenjima u poznavanju određenih oblasti; sadržaji po izboru učenika: učešće u raznim sekcijama (sportska, dramska, literarna, muzička, likovna, informatička, prva pomoć, saobraćajni propisi, tehnički i Internet klub i dr.); - socijalni rad učenika; - organizovanje dopunske i dodatne nastave i dr. Uspješnost učenika na slobodnim aktivnostima se ne ocjenjuje, ali su učenici obavezni da realizuju sadržaje slobodnih aktivnosti jer je to uslov za napredovanje u viši razred, kao i za završetak obrazovnog programa.

Documents

ARHITEKTONSKI TEHNIČAR - cso.edu.me CSOa/Obrazovni programi/Obrazovni... · 1.2.6. KUCNE INSTALACIJE ... Kućne instalacije 3 99 99 7. Istorija arhitekture 2 72 72 8. Društvene