รายงานผลการด าเนนงาน

โครงการ “สงเสรม สรางสข ผสงอายทาปลาดก”

เสนอ

รองศาสตราจารย ดร.ดวงฤด ลาศขะ ผชวยศาสตราจารย ดร. กนกพร สค าวง

จดท าโดย

เรอเอกหญงโชตกา สจาร รหส 561231012 นางนยนปพร จนทรธมา รหส 561231013 นางสาวปรมล หงสศร รหส 561231014

นางสาวรจรา ถกใจ รหส 561231015 นางสาว วรรณฤด เชาวอยชย รหส 561231016

นายวฒพงษ เชอมนอก รหส 561231018 นางสาวสวาร นระโส รหส 561231019 นางสาวอภนภส ประจวบ รหส 561231020

รายงานนเปนสวนหนงของกระบวนวชา 564727 การฝกปฏบตการพยาบาลผสงอายขนสง สาขา การพยาบาลผสงอาย แผน ก. ภาคปกต ชนปท 1

ภาคการศกษาปท 2 ปการศกษา 2556 บณฑตศกษา คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

ค ำน ำ

โครงการ “ สงเสรม สรางสข ผสงอายทาปลาดก ” เปนสวนหนงของกระบวนวชาการฝกปฏบตการ

พยาบาลผสงอายขนสงโครงการนจดท าขนจากปญหาสขภาพของผสงอายในต าบลทาปลาดก อ าเภอแมทา

จงหวดล าพน จากการประเมนภาวะสขภาพของผสงอายแบบองครวม พบวาผสงอายเหลานสวนใหญมความ

เสยงตอการพลดตกหกลม เนองจากมปจจยสงเสรมหลายประการ ไดแก การกลนปสสาวะไมอย สายตา

บกพรอง ควอาการเวยนศรษะ เดนไมปกตเนองจากปวดขอเขา ผจดท าไดเหนความส าคญของปญหา

ดงกลาว จงไดจดท าโครงการ“ สงเสรม สรางสข ผสงอายทาปลาดก ” นขน

โครงการ “สงเสรม สรางสข ผสงอายทาปลาดก” นส าเรจลลวงไปดวยดดวยความกรณาและ

ชวยเหลออยางดยงจากอาจารยทปรกษา ตลอดจนครพเลยง และไดรบความรวมมอจากบคคลากรทกทาน

จากโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลทาปลาดก ผน าในชมชน และผสงอายในชมชนทาปลาดก ทคอยให

ความชวยเหลอ ชแนะ และใหแหลงเรยนรนอกสถานท คณะผจดท าโครงการจงขอกราบขอบพระคณอยาง

สงไว ณ ทนดวย และหวงเปนอยางยงวาโครงการ “สงเสรม สรางสข ผสงอายทาปลาดก” จะเปนประโยชน

แกผสงอาย และผทสนใจไมมากกนอย

คณะผจดท า

นกศกษาปรญญาโท ชนปท 1 สาขาการพยาบาลผสงอาย

ปการศกษา 2556

สำรบญ

หนำ

บทท 1 บทน า 1

บทท 2 การทบทวนวรรณกรรม 5

บทท 3 กระบวนการด าเนนโครงการ 12

บทท 4 สรปผลการด าเนนงาน 16

บรรณานกรม 18

ภาคผนวก 19

สอประกอบการใหความร

ก. ทาบรหารกลามเนอเชงกรานเพอปองกนปสสาวะไมอย 20

ข. การออกก าลงกายเพอปองกนการกลนปสสาวะไมอยโดยการใชลกบอล 21

ค. การออกก าลงกายดวยการเดนแบบนอรดก 22

ง. ทาบรหารส าหรบการปองกนการพลดตกหกลม 20 ทา 23

1

บทท 1 บทน า

ทมาของการจดโครงการ

ปจจบนสงคมไทยไดกลายเปนสงคมผสงอาย ดวยสดสวนจ านวนประชากรผสงอายทเพมขน จากอตราการเกดและอตราการตายทลดลง จากความความเจรญทางเทคโนโลยความกาวหนาทางวทยาศาสตรการแพทย มผลท าใหประชากรมอายยนยาวสงผลใหจ านวนผสงอายเพมขน ซงเหนไดจาก ส านกสงเสรมและพทกษผสงอาย พบวาสถตประชากรทมการเปลยนแปลงในระหวางป พ.ศ.2553 – พ.ศ.2583 สดสวนของประชากรวยเดก และวยแรงงาน มแนวโนมลดลง ในขณะทสดสวนของประชากรสงอาย มแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง จากรอยละ 13.2 ในพ.ศ. 2553 เปนรอยละ 32.1 ในพ.ศ.2583 ซงในการเปลยนแปลงของผสงอายมการเปลยนแปลงหลายดานดวยกนทงทาดานสภาพรางกาย จตใจ ตลอดจนการด ารงอยในสงคมของผสงอาย จะมการเปลยนแปลงไปจากวยอน เนองจากมความเสอมของการท างานระบบตางๆ ทวรางกาย โดยเฉพาะระบบประสาท ระบบหวใจและหลอดเลอด ระบบขบถาย ระบบตอมไรทอ ระบบกระดก และกลามเนอ ซงการเปลยนแปลงน มกจะเกดขนชาๆ ในภาวะปกตอวยวะของระบบตางๆ ยงท าหนาทไดอยางปกต แตในภาวะบบคน ไมวาจะเกดจากทางอารมณ หรอทางรางกาย หรอสงคม จะท าใหผสงอายไมสามารถรกษาสภาวะสมดลของรางกายไว(กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข) มผลท าใหเกดโรคเรอรงและการเจบปวยตามมา การเจบปวยของผสงอายจะท าใหเกดภาวะแทรกซอนมากกวาวยอน จากการศกษาพบวา ปญหาทส าคญของผสงอายมหลายโรคและหลายปญหา และบางครงอาจเปนปญหาทไมเกยวของกบโรคทไดรบการวนจฉย ปญหาหลกทพบในผสงอายไดแก ภาวะสบสน ภาวะกลนการขบถายไมได การหกลม ภาวะเสยสมดล และผลขางเคยงจากการใชยาหลายชนด (ผองพรรณ อรณแสง, 2554)

จากการประเมนภาวะสขภาพของผสงอายในต าบลทาปลาดก อ.แมทา จ.ล าพน โดยใชแบบประเมน Comprehensive geriatric assessment พบวาปญหาสขภาพทพบมากทสด โดยแยกตามกลมอาย คอ 60-69 ป, 70-79 ป และ 80 ปขนไป คออนดบหนง ความดนโลหตสง คดเปนรอยละ 37.5, 54.54, และ 72.22 ตามล าดบ อนดบสอง การกลนปสสาวะไมอย คดเปนรอยละ 40.62, 45.45 และ 66.67 ตามล าดบ อนดบสาม ความผดปกตดานการมองเหน คดเปนรอยละ 28.12, 31.82 และ 38.89 ตามล าดบ อนดบส เบาหวาน คดเปนรอยละ 34.37, 13.64 และ 5.55 ตามล าดบ และอนดบหา ขอเขาเสอม คดเปนรอยละ 15.62, 13.64 และ 33.33 ตามล าดบ ปญหาสขภาพของผสงอายทประเมนไดลวนแตมความสมพนธกน และเปนปจจยส าคญ ไดแก การพลดตกหกลม (Falls)

2

การพลดตกหกลม ในผสงอายเปนปญหาส าคญดานสาธารณสข จากการศกษาของอาร ปรมตถากร(2553) พบวา การหกลมเปนสาเหตทท าใหเกดการบาดเจบและตองเขารบการรกษาในโรงพยาบาลและอาจเสยชวตในเวลาตอมา จากขอมลการส ารวจประชากรสงอายไทยในปพ.ศ.2550 และปพ.ศ.2554 พบวา สดสวนการพลดตกหกลมลดลงเลกนอย จากรอยละ 10.3 เหลอเพยง รอยละ 8.6 เมอพจารณาตามลกษณะประชากรจะพบวา การพลดตกหกลมมแนวโนมเพมขนตามอายทเพมขน ผสงอายหญงมแนวโนมทจะพลดตกหกลมมากกวาผสงอายชาย ซงการหกลมมกเกดในผทมสขภาพไมดและมความสามารถในการท างานนอยลง และจากปจจยอน ๆ เชน การกลนปสสาวะไมอย การมองเหนบกพรอง อาการวงเวยนศรษะทเกดจากความดนโลหตสง จากการศกษาของจน ฮาเซกาวาและคณะ (2010) พบวา การกลนปสสาวะไมอยเปนปจจยเสยงทท าใหเกดพลดตกหกลมซ าในผสงอายทไดรบการดแลระยะยาวในประเทศญปน ซงสมพนธกบการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบของเชยร เรลและคณะ (2009) พบวา ภาวะกลนปสสาวะไมอยแบบเฉยบพลน(urge incontinence) ท าใหมโอกาสภาวะเสยงตอการเกดพลดตกหกลมเพมมากขน สวนปจจยทสงเสรมใหเกดการพลดตกหกลมอน ๆ ไดแก มการสญเสยการเคลอนไหว ตองอาศยอปกรณชวยเดน การถกจ ากดการเคลอนไหว มความอยากล าบากในการเคลอนยาย การรบรและการมองเหนบกพรอง การใชยาหลายตว รวมถงภาวะความดนโลหตต า และมอาการวงเวยนศรษะ มรายงานทแสดงงวา ประมาณ 30 เปอรเซนตของผสงอายทมอายตงแต 65 ปขนไป เคยมประสบการณการหกลมมากกวา 1 ครงตอป อตราการเสยชวตจากการหกลมจะเพมขนเมออาย 75 ปขนไป ทงเพศชายและเพศหญง ทกเชอชาตและชาตพนธ การหกลมในผสงอาย 30-70 เปอรเซนต นน เกดจากการเดนสะดดสงของหรอลนลม กาวพลาดและมกเกดขณะเดน เนองจากการเดนเปนกจกรรมทท ามากทสดในแตละวน แมวาผสงอายจะเดนอยางอสระแตความสามารถในการควบคมสมดลการทรงตวนนลดลงท าใหเมอลนหรอสะดดจะเกดการหกลมไดงาย ผสงอายทเคยหกลมจะขาดความมนใจในการท ากจกรรมในแตละวน เรยกภาวะนวาภาวะความกลวการหกลม (fear of falling) ซงท าใหลดความสามารถของรางกายในการท างาน ผลทตามมา คอ ลดการเคลอนไหวเพอลดปจจยเสยงตอการหกลม สงผลใหกลามเนอฝอลบและประสทธภาพในการท างานนอยลง เสยสมดลในการทรงตว และมผลตอคณภาพชวต เชน ลดบทบาทในสงคม หรอลดกจกรรมยามวาง (อาร ปรมตถากร, 2553) เกดการแยกตว สงผลใหเกดภาวะพงพงมากขน ในกลมทมปญหาการหกของกระดกจากการหกลม จะท าใหใชระยะเวลาในการรกษานาน สงผลกระทบตอสงคมในเรองคาใชจายและการรกษาพยาบาลเพมขนตามมา ดงนหากมการปองกนอยางถกตองกจะชวยลดผลกระทบตามทกลาวมา

เพอใหสอดคลองกบแผนผสงอายแหงชาตฉบบท 2 2545-2564 ทมยทธศาสตรสงเสรมสขภาพผสงอาย โดยการสงเสรมสขภาพ กถอเปนบทบาททส าคญของพยาบาลอกบทบาทหนง ตองการองคความรในการน ามาออกแบบกจกรรม หรอวางแผนใหบคคล ชมชนไดปรบเปลยนพฤตกรรมสการสงเสรมสขภาพตนเอง ซงทฤษฎการสงเสรมสขภาพของเพนเดอร (Pender et al.,2002) เปนทฤษฎทไดรบการน ามาประยกตใชมาก โดยเฉพาะเกยวกบการสงเสรมการออกก าลงกาย การปรบเปลยนวถชวต ดงนน คณะผจดท า จงตระหนกถงความส าคญของปญหาพลดตกหกลมในผสงอายในชมชนจงไดจดท า โครงการ

3

“ สงเสรม สรางสข ผสงอายทาปลาดก ” ซงเปนโครงการสรางเสรมสขภาพ ปองกนการเกดพลดตกหกลม เพอสรางความตระหนกรของผสงอายและบคคลากรดานสขภาพในชมชน และสามารถปฏบตตว รวมทงเสรมสรางทกษะ ความสามารถดานรางกายของผสงอายในการลดความเสยงตอการเกดพลดตกหกลม โดยการจดกจกรรมตาง ๆ ไดแก คดกรองบคคลทมภาวะเสยงดวยลกบอลส จดบอรดใหความรเกยวกบการเกดพลดตกหกลมและการปองกน การจดสงแวดลอมใหเหมาะสม การออกก าลงกายในการปองกนการเกดพลดตกหกลม สอนและสาธตการออกก าลงกายดวยการเดนแบบนอรดก และจดเกมสแขงขน กจกรรมสงเสรมสขภาพผสงอาย

วตถประสงค

1. เพอใหผสงอาย ครอบครว และชมชน เกดความรความเขาใจในการสรางเสรมสขภาพ การ ปองกนการเกดการพลดตกหกลม

2. เพอเปนแนวทางในการดแลผสงอายทมความเสยงตอการเกดพลดตกหกลม ของครอบครว และ ชมชน

3. เพอสงเสรมสมพนธภาพทดระหวางของผสงอาย ชมชน รพ.สต ทาปลาดก และบคลากรจาก คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

วน เวลา และสถานทด าเนนการ วนท 13 กมภาพนธ 2557 เวลา 08.00 – 12.00 น. ณ หมบานทาปลาดก ต าบล ทาปลาดก อ าเภอแมทา จงหวดล าพน

กลมเปาหมาย 1. เจาหนาทอาสาสมครสาธารณสขชมชนบานทาปลาดก 5 คน 2. ผสงอายในต าบลทาปลาดก 30 คน 3. อาจารยนเทศ 2 คน

การประเมนผลลพธ

1. ผสงอายสามารถตอบค าถามและสาธตยอนกลบไดถกตอง อยางนอยรอยละ 80 ของค าถาม ทงหมด หรอของทาบรหารทงหมด

2. ผสงอายมความพงพอใจจากการเขารวมโครงการ อยางนอยรอยละ 80 3. ประเมนผลจากการมสวนรวมของชมชน จากการเขารวมโครงการ

4

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

เปนแนวทางในการตดตามประเมนผลและวางแผนในการใหกจกรรมการพยาบาล ปองกนภาวะหกลมส าหรบเจาหนาท รพ.สต.ทาปลาดก

แผนการด าเนนการ ระยะด าเนนงาน วน/เดอน/ป

มกราคม กมภาพนธ

9 10 15 16 23 24 30 31 6 7 13 14

ระยะเตรยม

ประชม คณะกรรมการด าเนนงาน (อาจารย

และนกศกษา) เพอวางแผนการลงส ารวจพนทจรง

ประชมวางแผนการด าเนนงานรวมเจาหนาท รพ.สต

ทาปลาดกและ อสม.

ลงพนทส ารวจภาวะสขภาพผสงอาย ท รพ.สต บาน

ทาปลาดก

ประเมน/คดกรองภาวะสขภาพของผสงอายท รพ.สต

บานทาปลาดก

สรป/วเคราะหปญหาภาวะสขภาพผสงอาย

น าเสนอขอมลสขภาพของผสงอายต าบลทาปลาดก

แกเจาหนาท รพ.สต. ทาปลาดก อสม. และผน าชมชนทา

ปลาดก โดยผานระบบอนเตอรเนต โปรแกรมแฮงคเอาท

ทคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

เขยนโครงการสรางเสรมสขภาพ การปองกนการเกด

พลดตกหกลมของ ผสงอายในชมชน

ประชมวางแผนการด าเนนงานรวมกบหนวยงานท

เกยวของ ไดแก ผน าชมชนบานทาปลาดก เจาหนาท

อาสาสมครสาธารณสขและเจาหนาทโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพต าบลทาปลาดก

จดเตรยมนทรรศการใหความรเกยวกบการปองกน การพลดตกหกลม การจดสงแวดลอมใหเหมาะสม และการออกก าลงกายในการปองกนการเกดพลดตกหกลม ระยะด าเนนงาน

ระยะตดตามและประเมนผล

5

บทท 2 การทบทวนวรรณกรรม

การเปลยนแปลงในวยสงอาย

วยสงอายจะมการเปลยนแปลงไปในลกษณะ การเสอมถอยทงทางดานรางกาย จตใจอารมณ และสงคม เปนไปอยางตอเนองและมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ซงการเปลยนแปลงดงกลาว มอทธพลตอการด าเนนชวตของผสงอาย การเปลยนแปลงทเกดขนในผสงอาย โดยทวไปแบงเปน 3 ดาน ดงน (สชาดา รอตมงคลด, 2550)

1. การเปลยนแปลงทางดานสรรวทยา (Physiological change) ภาวะผสงอายจะเกดการเปลยนแปลงไปในทางเสอม มากกวาการเจรญเตบโต ซงแตละคนจะเกดไมเทากน เซลลตางๆ ภายในรางกายท างานลดลง และมจ านวนนอยลง เมอเทยบกบวยหนมสาว ขนาดเซลลทเหลอจะใหญขน ซงจะเกดขนในทกระบบหนาทของรางกาย ความสามารถในการท างานของอวยวะในระบบตางๆลดลง ผสงอายจะมโอกาสเกดการเจบปวยเปนโรคตางๆไดงาย

2. การเปลยนแปลงทางดานจตใจและอารมณ (Psychological change) การเปลยนแปลงทางดานรางกายและสงคม จะท าใหจตใจของผสงอายเปลยนไปดวย ผสงอายจะปรบจตใจและอารมณทงทางดานบวกและดานลบไปตามการเปลยนแปลงของรางกายและสงแวดลอม ในดานบวกผสงอายจะมการปรบปรงและพฒนาจตใจในทางทดงามมากขน สามารถควบคมจตใจไดดกวาหนมสาว ในดานลบไดแก การสญเสยบคคลอนเปนทรกเชน คชวต การสญเสยความสามารถทางเพศ การสญเสยสมพนธภาพในครอบครวจากบตรหลานทแยกยายออกไป ท าใหผสงอายเกดความวตกกงวล แตการแสดงออกขนอยกบลกษณะของคนๆนน การศกษา ประสบการณ และสงแวดลอมในวยเดกและผใหญของคนๆนน

3. การเปลยนแปลงทางสงคม (Social change) วยสงอายจะมการปฏสมพนธกบสงคมเรมลดลง ทงนจากภาระหนาทและบทบาทในสงคมเรมลดลง ท าใหผสงอายมความยากล าบากในการปรบตว จนกอใหเกดความเจบปวยทางรางกายและจตใจตามมา

สรปไดวา บคคลเมอมอายมากขนจะเกดการเปลยนแปลงในทางทเสอมลง โดยเฉพาะวยสงอายจะพบการเปลยนแปลงไปในทางเสอมลงทชดเจนกวาวยอน ทงทางดานรางกาย จตใจ และสงคม แตการเปลยนแปลงจะมากหรอนอยยงขนอยกบหลายๆปจจย เชน เพศ อาย ความสามารถในการปรบตวของแตละบคคล การมพฤตกรรมสขภาพทด เปนตน

6

การพลดตกหกลม

การพลดตกหกลม หมายถง การทรางกายเปลยนทาจากทายนเปนทานง หรอทานอนอยางรวดเรว

โดยไมไดตงใจ หรอภาวะหกลม หมายถง การทบคคลลงไปอยในทาพกโดยไมตงใจบนพนหรอในระดบท

ต ากวาเดม และจากผลทตามมาของการถกชนหรอตอยางแรง การหมดสต การเกดอมพาตอยางทนททนใด

หรอการชก

ปจจยสงเสรมภาวะหกลมในผสงอาย

การเกดภาวะหกลมในผสงอายมรายงานทระบถงปจจยทเกยวของหลายปจจย โดยแบงกลมปจจย

ออกเปน 2 กลมดงน

1. ปจจยภายในบคคล ประกอบดวยปจจยดงตอไปน

1.1 อาย ผลการศกษาพบวาบคคลทมอายมากกวา 65 ป มโอกาสเสยงตอการเกดการหกลมไดมาก อยางไรกตามผลการศกษายงไมสามารถสรปไดเนองจากมบางการศกษาทไมพบความสมพนธระหวางอายกบอบตการณการเกดการหกลม

1.2 ภาวะพรองดานการรบรและสตปญญา เปนปจจยทส าคญของการเกดภาวะหกลมในผสงอาย ภาวะพรองประกอบดวยภาวะสบสน แตภาวะความจ าและความเขาใจลดลงเปนปจจยทท าใหภาวะเสยงตอการหกลมเพมมากขน

1.3 ประวตการหกลม เปนปจจยทพบวามความสมพนธกบการเพมขน ของความเสยงตอการหลม

1.4 การใชยาทมผลตอระบบประสาทสวนกลาง เชน ยานอนหลบหรอยาระงบประสาท จะเพม ความเสยงตอการเกดการหกลม แตผลการศกษาบางการศกษาทเปนการศกษาเชงพรรณารายงานวายาบางประเภท เชน ยาไดจอกซน(digoxin) ยากนชก ยาขบปสสาวะ และยาลดความดนโลหตสง มสวนในการสงเสรมใหเกดการหกลมได แตยงไมมรายงานจากการศกษาทนาเชอถอยนยน

1.5 ปจจยดานรางกาย เชน ภาวะออนแรง การเคลอนไหวลดลง และการประสานงานลดลง ม

ความสมพนธกบการหกลม 1.6 ปญหาการขบถายปสสาวะ เชน ภาวะกลนปสสาวะไมอย หรอปญหาถายเหลวเปนปจจยเสยง

ส าคญของภาวะหกลม ในขณะทการไดรบยาขบปสสาวะเปนปจจยสงเสรมใหปญหาดงกลาวรนแรงมากขน 1.7 ปจจยอนๆ ทมรายงานวาเปนสาเหตของการหกลมในผสงอาย ไดแก การไดรบสารละลายทาง

หลอดเลอดด า ภาวะมนงง การใชสารเสพตด ภายหลงการผาตด ภาวะนอนไมหลบ ผปวยโรคหลอดเลอดสมอง เปนตน

7

2. ปจจยภายนอกบคคล 1.1 ต าแหนงทมการหกลม รายงานพบวาต าแหนงทผปวยหกลมมกจะเปนต าแหนงเดม ๆ

มรายงานพบวามถงรอยละ 43 ทการหกลมเกดขางเตยง ทเหลอเกดในหองน า หองสวม หรอทางเดน 1.2 ระยะเวลาของการหกลม ระยะเวลาทเกดการหกลมบอยมรายงานคอเวลากลางวน

โดยเฉพาะชวงสายๆและบายๆ ซงมรายงานถงความสมพนธระหวางชวงเวลาหกลมกบชวงเวลาทมกจกรม 1.3 กจกรรมขณะหกลม มรายงานวาการหกลมเกดขณะเคลอนยายจากต าแหนงหนงไปยง

อกต าแหนงหนงมากทสด เชน การเดน การเขาหองน า การนงบนเกาอ 1.4 ลกษณะพน มรายงานการเกดการหกลมบนพนไวนล แตอยางไรกตามบนพนหองน า

และหองสวมกพบรายงานการหกลม เชนเดยวกบพนแหง 1.5 ปจจยดานสงแวดลอม เชน ลกษณะไมกนเตยง พนลน หรอแสงสวางไมเพยงพอ

การประเมนความเสยงตอการพลดตกหกลม

1. ประวตการหกลม , การกลวการหกลม , การกลนปสสาวะและอจจาระไมได 2. สตปญญาและการรบรลดลง , ภาวะอารมณ , ภาวะสบสน , การท าหนาทลดลง , การใชยา 3. ปญหาสขภาพทางอายรกรรม , ปจจยเสยงดานสงแวดลอม

ผลกระทบของการหกลม

การหกลมสงผลกระทบตอผสงอายดงตอไปน 1. ผลกระทบดานรางกาย การหกลมน ามาสการไดรบบาดเจบ เชน กระดกหก เลอดคงใตสมอง และ

การบาดเจบของเนอเยอ ท าใหผสงอายไมเคลอนไหวน ามาสการเกดภาวะแทรกซอน เชน การตดเชอ ขอตดแขง และแผลกดทบ การมลมเลอดอดตนบรเวณหลอดเลอดด าลก นอกจากนนถารนแรงอาจน ามาซงการเสยชวตได

2. ผลกระทบดานจตใจ ท าใหผสงอายขาดความมนใจในตนเองและกลวการหกลมซ าท าใหเกดการ พงพามากขน ท าใหเปนภาระของครอบครวตามมา

3. ผลกระทบดานเศรษฐกจและสงคม การเสยคาใชจายในการรกษาท าใหเปนภาระตอครอบครว

การปองกนการหกลมของผสงอายทบาน 1. ปจจยดานภายในตวบคคล

1.1 ไมเคลอนไหวรางกายโดยไมมผชวยเหลอขณะรางกายออนแอ 1.2 หลกเลยงการไปในททเปนอนตราย

8

1.3 การออกก าลงกายอยางสม าเสมอ 1.4 การไปพบแพทยเพอตรวจรางกายประจ าป 1.5 การรบประทานยาตามแผนการรกษาของแพทย 1.6 รบประทานอาหารครบสวนและเพยงพอ 1.7 การนอนหลบพกผอนใหเพยงพอ 1.8 การเคลอนไหวและเปลยนทาชาๆ 1.9 ส ารวจสงของทเปนอนตรายภายในบานเปนประจ า 1.10 ใชอปกรณในการเคลอนไหวทเหมาะสม

1.11 สวมเครองแตงกายเหมาะสม

2. ปจจยดานสงแวดลอม 2.1 จดใหมแสงสวางและสอยางเหมาะสม สถานททพบวาแสงสวางมกไมเพยงพอ เชน บนได

ทางเขาบาน ทางเดนภายในและภายนอกบาน บรเวณทมแสงจามากเกนไป เชน บรเวณทมกระจก พนทขดมนเปนเงาสะทอน หรอบรเวณทแสงอาทตยสองตรง ส าหรบสทไมเหมาะสมไดแก สกลมกลน สทประกอบกนเปนลวดลายแบบแผนทสบสน เชน สของพรม หรอกระเบองปพน หรอสงของตกแตงผนง เปนตน

2.2 จดพนบานใหเหมาะสม พนทเปนอนตรายไดแก พนผวทไมเรยบ มลวดลายหลอกตา มสงปก คลมทท าใหลนหรอสะดด เชน บรเวณทางเดน พนบานทไมเรยบ การลงน ามนพนลนเกนไป มสงเกะกะบนพน พนหองน าทเปยกอยเสมอ พรมปพนทไมมทยดเกาะ

2.3 จดสงกอสรางภายในใหเหมาะสม เชน บนไดควรมราวยด ขนบนไดควรมความสงทเหมาะสม สงสม าเสมอ และกวางเพยงพอ ไมควรมลวดลาย ควรมขอบเขตแสดงเครองหมายใหชดเจน หองน าควรมราวเกาะยด ไมควรเปนทนงแบบนงยองๆ อางลางหนาไมควรต าเกนไป

2.4 ควรจดเครองเรอนใหเหมาะสม จดใหเปนระเบยบ ไมควรเกะกะขวางทางเดน เครองเรอนควร มความมนคงขณะใชงาน

2.5 เครองแตงกายและเครองชวยในการเคลอนไหวควรมความเหมาะสม เสอผาทใสควรพอดตว ไมใหญหรอยาวเกนไป เพราะท าใหมโอกาสสะดดหรอเกยวดงไดงาย รองเทาควรใสพอดเทา อปกรณชวยเคลอนไหวตางๆเชน ไมเทา ลอเขน ควรมขนาดทเหมาะสม และใชไดอยางถกตอง

9

แนวคดและทฤษฎทใชในการสรางเสรมสขภาพ

ทฤษฎการสงเสรมสขภาพของเพนเดอร

ทฤษฎนใหความส าคญกบคณลกษณะของบคคล และประสบการณของบคคล (Individual characteristics and experiences) การคดรและอารมณทจ าเพาะตอพฤตกรรม (Behavioral specific cognitions and affect) และพฤตกรรมทได (Behavioral Outcome) การรตวแปรทเปนปจจยตอการเกดพฤตกรรมจะเปนประโยชนตอการออกแบบกจกรรมเพอสนบสนนใหเกดพฤตกรรม จากทฤษฎนแสดงใหรวาแตละบคคลมลกษณะและความเฉพาะของปจจยทจะมการเปลยนแปลงพฤตกรรม แนวคดหลกและค าจ ากดความ (Major concepts and definition)

1. การเหนความส าคญของสขภาพ (Importance of health) คอ การทบคคลมองวาสขภาพคอสงทมคณคาทควรแสวงหา

2. รบรวาสขภาพสามารถควบคมได (Perceived control of health) บคคลรบรและเชอวาสามารถเปลยนแปลงสขภาพไดตามตองการ

3. รบรความสามารถของตน (Perceive self – efficacy) บคคลมความเชออยางมาก วาพฤตกรรมสามารถเกดไดตามทบคคลก าหนด

4. ค าจ ากดความของสขภาพ มตงแตการไมมโรคจนถงสขภาพสงสดท าใหบคคลมการเปลยนแปลงพฤตกรรม

5. การรบรสภาวะสขภาพ (Perceived health status) สภาวะทรสกด หรอรสกปวยสามารถแยกไดจากพฤตกรรมสขภาพ

6. การรบรประโยชนของพฤตกรรม (Perceived benefits of behaviors) บคคลจะมความโนมเอยงสงทจะเรมหรอท าตอเนองในพฤตกรรมนน ๆ ถารบรวามประโยชนตอสขภาพ

7. การรบรถงอปสรรคของพฤตกรรม (Perceived barriers to health promoting behaviors) ถาบคคลรบรวาพฤตกรรมนนยากล าบากจะท าใหมความตงใจลดลงในการปฏบตตาม

ส าหรบองคประกอบอน เชน อาย เพศสภาพ การศกษา รายได น าหนก แบบแผน สขภาพของครอบครว การคาดการณ เปนเพยงผลโดยออมในกระบวนการคด และป ค.ศ.1996 ไดมการปรบปรงใหม และมกรอบแนวคดเพมดงน

1. พฤตกรรมเดม (Prior related behavior) คอ พฤตกรรมทเปนองคประกอบทมผลโดยตรงและโดยออม และมความเชอมโยงกบการรบรถงความสามารถของตน พฤตกรรมในอนาคตจะไดรบอทธพลจากความส าเรจหรอความลมเหลวของการกระท าทคลายคลงในอดต

2. กจกรรมทเกยวเนองกบผล (Activity-related affect) ความรสกทงดานบวกและดานลบในพฤตกรรมบางอยาง มอทธพลตอพฤตกรรม และมอทธพลโดยออมถงการรบรในความสามารถของตน

10

3. การยดมนตอแผนปฏบต (Commitment to a plan of action) รวมถงแนวคดทตงใจเปนแผนกล

ยทธทเปนเหตน ามาซงความตงใจทจะเปนแผนในการปฏบตซงเกดขนเองหรอบคคลอนมสวนรบร 4. ความตองการ ความชอบทเกดขนแทรกทนท (Immediate competing demands and preferences)

ในการทบคคลจะเลอกปฏบต ความตองการทจะปฏบตอาจไมส าเรจเพราะไมสามารถจดการกบสงแวดลอมได ความชอบเปนสงทมพลงส าคญตอการเลอกปฏบต เชน บางครงตงใจจะไปออกก าลงกาย แตกลบแวะเดนเทยวซอของในศนยการคา เปนตน

จากแนวคดหลกของทฤษฎจะเหนไดวา พฤตกรรมสงเสรมสขภาพจะเกดขนไดนนมปจจยทเกยวของ ซบซอนหลากหลายปจจย ทจะตองประเมนใหครอบคลม

จากการศกษาของวชชดา เจรญกจการ (2542) เกยวกบการรบรความสามารถของตนเองและอทธพลระหวางบคคลตอพฤตกรรมการออกก าลงกาย ของผสงอายโรคความดนโลหตสงชนดไมทราบสาเหต พบวาการรบรความสามารถของตนเองในการออกก าลงกาย อทธพลระหวางบคคล และเพศ สามารถรวมท านายพฤตกรรมการออกก าลงกายของผสงอายโรคคความดนโลหตสงชนดไมทราบสาเหตได ทฤษฎสมรรถนะแหงตน (Self-Efficacy Theory)

ทฤษฎสมรรถนะแหงตนเปนทฤษฎท Albert Bandura นกจตวทยาชาวแคนาดา ไดพฒนามาจาก ทฤษฎการเรยนรทางปญญาสงคม (Social learning theory) สาเหตของพฤตกรรมทเกด ขนตามแนวคดพนฐานของทฤษฎการเรยนรทางปญญาสงคมของ Bandura นน Bandura มความเชอวาพฤตกรรมของคนเรานน ไมไดเกดขนและเปลยนแปลงไปเนองจากปจจยทางสภาพแวดลอมแตเพยงอยางเดยว หากแตวาจะตองมปจจยสวนบคคลรวมดวย และการรวมของปจจยสวนบคคลนน จะตองรวมกนในลกษณะทก าหนดซงกนและกน (Reciprocal Determinism)กบปจจยทางดาน พฤตกรรมและสภาพแวดลอม การทปจจยทง 3 ท าหนาทก าหนดซงกนและกนนน ไมไดหมายความวาทง 3 ปจจยนนจะมอทธพลในการก าหนดซงกนและกนอยางเทาเทยมกน บางปจจยอาจมอทธพลมากกวาอกบางปจจย และอทธพลของปจจยทง 3 นนไมไดเกดขนพรอมๆกน หากแตตองอาศยเวลาในการทปจจยใดปจจยหนงจะมผลตอการก าหนดปจจยอนๆ (Bandura, 1989 อางถงใน สมโภชน เอยมสภาษต,2550)

ทฤษฎสมรรถนะแหงตน ประกอบดวย แนวคดทส าคญคอ 1. การรบรความสามารถตนเอง (Perceived Self-Efficacy) ซง Bandura ไดใหความหมายวา เปนการ

ตดสนความสามารถตนเองวา สามารถท างานในระดบใด หรอความเชอของบคคลเกยวกบ ความสามารถในการกระท าสงใดสงหนง ซงมอทธพลตอการด ารงชวต ความเชอในความสามารถตนเองพจารณาจากความรสก ความคด การจงใจและพฤตกรรม

11

2. ความคาดหวงในผลลพธของการปฏบต (Outcome expectation) หมายถง ความเชอทบคคลประเมนคาพฤตกรรมเฉพาะอยางทปฏบต อนจะน าไปสผลลพธทคาดหวงไวเปนการคาดหวงในสงทเกดขนสบเนองจากพฤตกรรมทไดกระท า

จากรปแบบความสมพนธระหวาง การรบรความสามารถตนเองกบความคาดหวงผลลพธนน บคคลจะกระท าพฤตกรรมใดพฤตกรรมหนงหรอไม ขนอยกบการรบรความสามารถตนเองวาจะกระท าพฤตกรรมนนหรอไม และความคาดหวงในผลลพธทจะเกดจากการกระท าพฤตกรรม เนองจากมนษยเรยนรวาการกระท าใดน าไปสผลลพธใด แตความสามารถของมนษยแตละคนทจะกระท ากจกรรมตางๆมขดจ ากดไมเทากน ดงนนการทบคคลจะตดสนใจวาจะกระท าพฤตกรรมนนหรอไม สวนหนงจงขนอยกบการรบรความสามารถตนเองและอกสวนหนงขนอยกบความคาดหวงในผลลพธของการกระท า

12

บทท 3 กระบวนการด าเนนงานโครงการ

ในบทน จะน าเสนอกระบวนการด าเนนโครงการซงแบงเปน 3 ระยะ ดงน

1. ระยะเตรยมงาน (16 มกราคม ถง 7 กมภาพนธ 2557 ) ผด าเนนโครงการไดท ากจกรรมดงน

1.1 ประเมน/คดกรองภาวะสขภาพของผสงอายท รพ.สต บานทาปลาดกและสรปปญหาทพบจาก

การส ารวจภาวะสขภาพผสงอายในชมชนบานทาปลาดก

1.2 ประชมวางแผนการด าเนนงานรวมกบหนวยงานทเกยวของ ไดแก ผน าชมชน เจาหนาทอาสาสมครสาธารณสข ครพเลยง และเจาหนาทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลทาปลาดก

13

1.3 น าเสนอขอมลสขภาพของผสงอายต าบลทาปลาดกแก ครพเลยง และเจาหนาท รพ.สต. ทาปลาดก โดยผานโปรแกรมแฮงคเอาท บนเครอขายอนเตอรเนต ทคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

1.4 เขยนโครงการสรางเสรมสขภาพ การปองกนการเกดพลดตกหกลมของผสงอายในชมชน 1.5 จดท าสอประกอบการท ากจกรรมสรางเสรมสขภาพ เพอใหผสงอายและเจาหนาทใน

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล มความรเรองการปองกนการเกดพลดตกหกลมของผสงอาย ประกอบดวย โปสเตอรและแผนพบ (ดในภาคผนวก) ดงน

1.6 ยงตาวในคนเฒา ทาปลาดก 1.7 การออกก าลงกายลดภาวะปสสาวะเลด 1.8 การออกก าลงกายดวยการเดนโดยใชไมนอรดก

1.6 ประชมรวมกบ ผน าชมชนบานทาปลาดก เจาหนาทอาสาสมครสาธารณสขและเจาหนาท 1.7 โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลทาปลาดก เพอชแจงแผนการด าเนนงาน และแผนการ

การประชาสมพนธ เพอเชญชวนผสงอายใหเขารวมกจกรรม

2. ระยะด าเนนงาน ( 8-13 กมภาพนธ 2557) 2.1 จดเตรยมสถานทจดกจกรรมสรางเสรมการปองกนพลดตกหกลม

14

2.2 คดกรองผทมภาวะเสยงตอการพลดตกหกลมดวยลกหลอดส

2.3 ด าเนนการใหความรแกผสงอายและประชาชนทสนใจตามแผนทวางไว

“ยงตาวในคนเฒา ทาปลาดก” “การออกก าลงกาย ดวยการเดนแบบนอรดก”

15

“การออกก าลงกายลดภาวะปสสาวะเลดดวยลกบอล”

3. การประเมนผล (ประเมนผลหลงเขารวมกจกรรม 13 กมภาพนธ 2557 )

3.1 จากความพงพอใจของผสงอายและผสนใจ โดยใชแบบประเมนความพงพอใจ 3.2 จากความสนใจและการเขารวมกจกรรมของผสงอาย

16

บทท 4 สรปผลการด าเนนงาน

จากการท าโครงการ สงเสรม สรางสข ผสงอายทาปลาดก โดยใชกจกรรมการออกก าลงกายและจด

นทรรศการใหความรเพอปองกนการพลดตกหกลม และการบรหารกลามเนอองเชงกรานดวยลกบอลเพอ

ปองกนการเกดภาวะกลนปสสาวะไมอย การออกก าลงกายโดยใชไมนอรดก พบวาผสงอายทเขารวม

โครงการไดใหความสนใจในการเขารวมกจกรรม ใหความรวมมอในการท ากจกรรมตางๆ และสามารถ

สาธตยอนกลบไดอยางถกตองตามความสามารถของผสงอายแตละคน

จากการประเมนผลตามแบบสอบถาม พบวา

1. มผเขารวมทงหมด 27 คน แบงเปนชาย 1 คน และหญง 26 คน จ านวนผสงอายทเขา

รวม 27 คน (รอยละ 100 ) โดยไดรบประโยชนจากการเขารวมโครงการในระดบเหนดวยมากทสดจ านวน

20 คน รอยละ 74.1 และเหนวาการด าเนนโครงการสอดคลองกบวตถประสงคในระดบเหนดวยมากทสด

จ านวน 16 คน คดเปน รอยละ 59

17

2. ผสงอายมแรงจงใจ และตระหนกถงความส าคญของการปองกนการเกดพลดตกหกลม โดย

เหนไดจาก ระดบความพงพอใจในการประชาสมพนธโครงการในระดบเหนดวยมากทสดจ านวน 21 คน

คดเปน รอยละ 77 และพงพอใจในรปแบบและเนอหาของการจดกจกรรมในระดบเหนดวยมากทสด

จ านวน 19 คน คดเปนรอยละ 70.4 และมความพงพอใจในการเขารวมโครงการทงหมดอยในระดบมาก

ทสดจ านวน 24 คน คดเปน รอยละ 88 และเหนวาควรใหมการจดโครงการในครงตอไปจ านวน 22 คน คด

เปน รอยละ 81.5

18

บรรณานกรม

Buijs, R., Ross-Kerr, J., Cousins, S. O., & Wilson, D. (2003). Promoting participation: evaluation of a health promotion program for low income seniors. J Community Health Nurs, 20(2), 93-107. doi: 10.1207/s15327655jchn2002_03

Exercise for elderly จากเวบไซด http://www.nsh.org/

Hasegawa, J., Kuzuya, M., & Iguchi, A. (2010). Urinary incontinence and behavioral symptoms are independent risk factors for recurrent and injurious falls, respectively, among residents in long-term care facilities. Arch Gerontol Geriatr, 50(1), 77-81. doi: 10.1016/j.archger.2009.02.001

Lev, E. L. (1997). Bandura's theory of self-efficacy: applications to oncology. Sch Inq Nurs Pract, 11(1), 21-37; discussion 39-43.

ผองพรรณ อรณแสง. (2554). การพยาบาลปญหาส าคญของผสงอาย: การน าไปใช (พมพครงท 2). ขอนแกน: โรงพมพ คลงนานาวทยา. อาร ปรมตถากร. (2553). รายงานการวจย เรอง ปองกนการหกลมในผสงอาย. นครราชสมา. ศนยวจยสง เสรมสขภาพผสงอาย(เรอนล าดวน) ศนยอนามยท 5 นครราชสมา กรมอนามย. สชาดา รอตมงคล. (2550). ผลการด าเนนงานโปรแกรมสขศกษา เพอปรบพฤตกรรมการออกก าลงกายของ

ผสงอาย ต าบลไผวง อ าเภอวเศษชยชาญ จงหวดอางทอง. พระนครศรอยธยา: มหาวทยาลยราชภฎ พระนครศรอยธยา

19

ภาคผนวก

20

ก. ทาบรหารกลามเนอเชงกรานเพอปองกนปสสาวะเลด

ทมา: Continence Foundation of Australia (2014)

ทาท1 นงเกาอหลงตรงไมพงพนก ใชเขาทงสอง

หนบลกบอลไวแลวหนปลายเทาทงสองขางเขา

หากน ยดตวตรงเกรงหนาทองพรอมกบนบ 1-5

แลวคลายกลามเนอหนาทอง ท าซ า 5 ครง

ทาท 2 นงเกาอหลงตรงไมพงพนก ใชยางยดรด

เขาทงสองขางเขาหากน สนเทาชดปลายเทาแยก

ออกจากกน แลวออกแรงกางเขาทงสองขางออก

จากกนใหมากทสด ท าซ า 5 ครง

21

ข. การออกก าลงกายเพอปองกนปญหาปสสาวะเลด โดยใชลกบอล

ทาท 1 นงบนเกาอ ขนาดก าลงพอเหมาะ ความสงของเกาอคอ เทาสามารถ วางบนพนได ในทานงล าตวตรง หลงไมพงพนกเกาอ นงอยางผอน คลาย ไมเกรงและไมรสกตงเครยด หายใจเขาออกชา ๆ ใหขาทง สองขางชดกน

ทาท 2 ขณะหายใจออก ใหหนบลกบอลไวดวยเขาทงสองขาง พยายามออกแรงบบขา ทงสองขางเขาหากนใหพอประมาณ เทาทจะท าได ในชวงหายใจเขา ท าซ าประมาณ 10 ครง จะรสกวากลามเนอองเชงกรานตง

ทมา : Wexter Medical Center, Ohio University, USA

22

ค. การออกก าลงกายดวยการเดนแบบนอรดก

23

ง. ทาบรหารส าหรบการปองการพลดตกหกลม

1. CHEST STRETCH ทายดอก

นงตวตรง หลงไมพงพนกเกาอ กางแขนออกไปดานขาง พรอมกบยดอก ยกแขน 2 ขางขนพรอมกบ ดงไหลไปดานหลง จนกระทงรสกตงทหนาอก นบ 1 ถง 10 จากนนคอย ๆ ดงแขน 2 ขางลงมาขาง ล าตว ท าซ า 5 ครง

2. UPPER BODY TWIST ทาบรหารรางกายสวนบนทานชวยรกษาความยดหยนในหลงสวนบน

นงตวตรง วางเทา 2 ขางราบกบพน ยกมอขวาจบไหลซาย ยกมอซายจบไหลขวา หมนตวไปทาง

ดานซาย โดยไมยกสะโพกขน นบ 1 ถง 5 จากนนหมนตวกลบมาทางดานขวา นบ 1 ถง 5 ท าซ า 5 ครง

24

3. HIP MARCHING

ทานชวยเพมความยดหยนและความแขงแรงใหกบกลามเนอสะโพกและตนขา นงตวตรงหลงไมพงพนกเกาอ มอวางขางล าตวจบขางเกาอไว จากนนยกขาซายขนเทาทจะท าได วางเทาลงกบพนจากนนสลบไปยกขาขวา ท าสลบกนแบบน 5 ครง

4. ANKLE STRETCH ทานชวยเพมความยดหยนของขอเทาและชวยลดความเสยงของการเกดลมเลอดอดตน นงตวตรงหลงพงพนกเหยยดขาซายไปดานหนาพรอมยกขาซายขนจากพน จากนนกระดกขอเทาขนลง นบเปนหนงท าทงหมด 5 ครง จากนนท าสลบขางเชนเดยวกน

25

5. ARM RAISES

ทานชวยเพมความแขงแรงของไหล นงตวตรงหลงพงพนกแขนทง 2 ขางวางขางล าตวกางออกทงสองขางคอยๆยกแขนขนไปจนสดเหนอศรษะ ใหแขนสองขางเหยยดตรงไปพรอมๆกบจงหวะหายใจเขา จากนนคอยๆลดแขนลงกลบไปไวต าแหนงเดม พรอมจงหวะหายใจออก

6. NECK ROTATION

ทานชวยเพมความยดหยนใหกบคอและชวยใหการเคลอนไหวของคอดขน นงตวตรง ไหลตรงมองตรงไปขางหนา คอยๆหมนคอไปดานซายจนสดนบ 1-5 จากนนหมนคอกลบมา หนาตรงนบเปนหนง ท าซ ากน 3 ครง โดยท าสลบขางขวาแบบนเชนเดยวกน

26

7. NECK STRETCH

ทานชวยสรางความแขงแรงของไหล นงตวตรงใชมอขวาจบไหลซายและกดซายลง จากนนคอยเอยงคอไปดานขวามอจนสดนบ 1-5 หลงจากนนสลบไปท าดานขวา ท าเหมอนกนท าซ า 3 ครง

8. SIDEWAYS BEND

ยนตวตรงกางขาทงสองขางออกจากกนเลกนอย คอยๆเลอนแขนซายลงไปดานขางจนรสกตงท

สะโพกดานขวานบ 1 2 เลอนขนกลบมาต าแหนงเดม จากนนท าสลบดานขวาเชนเดยวกน โดยท าซ า

ดานละ 3 ครง

27

9. CALF STRETCH <ทายดนอง>

ใชมอยนกบผนงเพอเพมความมนคง งอขาขวาไปดานหนาโดยใหปลายเทาตดกบผนง ขาซายเหยยดตรงไปดานหลงจนรสกตงโดยเทาทงสองวางแนบกบพนใหกลามเนอนองดานซายตง จากนนสลบไปท าขางขวา โดยท าซ า 3 ครง

10. SIT TO STAND<ทานง และยน>

ทานชวยเพมความแขงแรงของขา นงตวตรงบนขอบเกาอแยกขาทงสองขางออกจากกน กมตวลงเลกนอยคอยๆยนขนโดยไมใชมอยนกบขอบเกาอ คอยๆยนจนตวตรง จากนนคอยๆยอตวลงนงบนเกาอโดยใหกนสมผสกบเกาอเปนสวนแรกท าซ าแบบน 5 ครงและควรท าอยางชาๆ

28

11. MINI SQUATS

ยนหลงเกาอโดยใหแขนทงสองขางแตะไวทพนกเกาออยางมนคง โดยกางขาใหหางจากกนเลกนอย

จากนนคอยๆยอเขาลงมากทสดเทาทจะท าได พยายามมองตรงไปขางหนาและยดหลงใหตรง คอยๆ

ยนขนพรอมกบเกรงกลามเนอสะโพกท าซ า 5 ครง

12. Calf raises (ท าทายกนอง)

วางมอทงสองขางทพนกพงเพอการทรงตวยกสนเทาทงสองขางจากพนใหมากทสดเทาทจะท าได ควรท าอยางชาๆเพอควบคมการทรงตวท าซ า 5 ครง ถาตองการท าใหยากขนใหท าโดยไมมทยดเกาะ

29

13. Sideways leg lift ( ทายกขาไปดานขาง)

วางมอทงสองขางทพนกพงเพอการทรงตว กางขาซายไปดานขางใหมากทสด ใหหลงและสะโพกตรง หลกเลยงการเอยงตวไปดานตรงขาม กลบมาอยทาเรมตน ท าอกขางสลบกน ท าทานแตละขาง 5 ครง

14. Leg extension ทาเหยยดขา

วางมอทงสองขางทพนกพงเพอการทรงตว ยนตวตรง เตะขาซายไปทางดานหลง ใหขาเหยยดตรง คางไว 5 วนาท และพยายามท าใหหลงตรง จะรสกตงทตนขาและสะโพก ท าซ าอกขางหนง ท าซ าขางละ 5 ครง

30

15. Wall press up (ทาดนก าแพง)

1.ยนหางก าแพง 1 ชวงแขน ยกแขนทงสองขางดนก าแพงใหอยในระดบอก ปลายนวชขน 2.โนมตวไปขางหนา งอแขนไปดานขาง หลงตรง โนมตวชดก าแพงใหมากเทาทจะท าได 3.คอยๆดนตวกลบมาทาเดมอยางชา ๆ ท าซ า 5-10 ครง

16. Sideways walking ทาเดนไปดานขาง

ยนเทาสองขางชดกน แยกเทาซายไปดานขางอยางชาๆพรอมกบควบคมการทรงตว ขยบเทาขวาเขามาชดเทาซาย ท าแตละขาง 10 ครง และหลกเลยงการยกสะโพกในขณะท า

31

17. Simple grapevine (ทาเดนไขวขา)

ทานเปนการเดนไปดานขางโดยการยกเทาขามเทาอกขางหนง เรมโดยยกเทาขวาไขวเทาซาย ยกเทาซายมาวางชดเทาขวา ท าทานแตละขาง ขางละ 5 รอบ ถาจ าเปนใชมอเกาะก าแพงเพอการทรงตว การฝกท ามากขนกจะสามารถชวยควบคมการทรงตวไดมากขน

18. Heel to toe walk (ทาเดนตอสนเทา)

ยนตวตรงกาวเทาขวาไปขางหนาโดยใหสนเทาชดกบปลายเทาซายหลงจากนนกาวเทาซายขนมาโดย

ใหสนเทาชดปลายเทาขวา ถาจ าเปนใชมอเกาะก าแพงเพอการทรงตว พยายามท าอยางนอย 5 ครง ถา

ท าไดมากขน สามารถท าไดเองโดยไมตองเกาะก าแพง

32

19. One leg stand (ทายนขาเดยว)

เรมตนโดยยนหนหนาเขาหาก าแพง ยนแขนทงสองขางออกไป ใหปลายนวแตะก าแพง ยกขาซายขน งอเขาขนานกบพน ยกคางไว 5-10วนาท แลววางเทาลงต าแหนงเดม ท าสลบขาง

20. Step up (ทายนตางระดบ)

ควรมอปกรณคอ พนตางระดบทมราวเกาะหรออยใกลก าแพงเพอใชในการพยงตว กาวเทาขวาวางบน

พนตางระดบแลวกาวเทาซายขนตาม กาวเทาซายลงจากพนตางระดบ และกาวเทาขวาลงตาม ท าสลบ

ขาง ขางละ5 รอบ

การขน-ลงพนตางระดบควรท าอยางชาๆ เพอควบคมการทรงตว

Project-based Learning (PBL)