นโยบายสาธารณะ

PA 2101

ดร. จไรรตน จลจกรวฒนดร. จไรรตน จลจกรวฒน

คณะมนษยศาสตร และสงคมศาสตร

มหาวทยาลยราชภฎเชยงใหม

บทท 5 โ ไปป การนานโยบายไปปฏบต

ความหมายของการนานโยบายไปปฏบต

Walter Williams

1971

ใ ป การศกษาเกยวกบสมรรถนะขององคการในการปฏบตภารกจท

ไดรบมอบหมายใหบรรลผลอยางมประสทธภาพ และประสทธผล

Pressman and Wildavsky

1973

ใ ใ ใ ใ คอการดาเนนงานใหลลวงใหประสบความสาเรจ ใหครบถวน ให

เกดผลผลต และใหสมบรณ

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ความหมายของการนานโยบายไปปฏบต

Horn and Meter

19761976

การนานโยบายไปปฏบต ครอบคลมกจกรรมทงมวลทกระทาโดยรฐบาลและการนานโยบายไปปฏบต ครอบคลมกจกรรมทงมวลทกระทาโดยรฐบาลและ

เอกชน ทงปจเจกบคคลและกลมบคคล ซงมผลตอการบรรลความสาเรจตาม

วตถประสงคทกาหนดไวลวงหนาจากการตดสนใจนโยบาย

Eugene Bardach

1980

เกมของกระบวนการทางการเมองทเกยวของกบแนวความคด ทฤษฎ

และการวจยการนานโยบายไปปฏบต ฏ

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ความหมายของการนานโยบายไปปฏบต

Mazmanian and Sabatier

1989

การนาการตดสนใจกาหนดนโยบายทไดกระทาไว ซงอาจอยในรปของการนาการตดสนใจกาหนดนโยบายทไดกระทาไว ซงอาจอยในรปของ

จดหมายคาพพากษาของศาล คาสงของรฐบาลหรอคณะรฐมนตรไปปฏบต

ใหประสบความสาเรจ ใหประสบความสาเรจ

Cheema and Rondinelli

1983

การนานโยบายหรอแผนงานไปปฏบตใหบรรลผลสาเรจ

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

การนานโยบายไปปฏบต

หมายถงการแปลงวตถประสงคทกาหนดไวในนโยบาย ซงอาจเปนกฎหมาย

หรอคาสงของรฐบาล หรอคณะรฐมลตรใหเปนแนวทาง แผนงาน โครงการ กจกรรมหรอคาสงของรฐบาล หรอคณะรฐมลตรใหเปนแนวทาง แผนงาน โครงการ กจกรรม

ทเปนรปธรรมประกอบดวยการจดหาทรพยากรตางๆ เพอดาเนนการสาเรจลลวง

ตามวตถประสงค การวางแผนโครงการเพอตอบสนองวตถประสงคทกาหนดไวตามวตถประสงค การวางแผนโครงการเพอตอบสนองวตถประสงคทกาหนดไว

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขนตอนของการนานโยบายสาธารณะไปปฏบต

การนานโยบายไปปฏบตแบบบนลงลาง

ประกอบดวยขนตอนทสาคญ 2 ขนตอน ไดแก

1. ขนตอนระดบมหภาค

2 ขนตอนระดบจลภาค2. ขนตอนระดบจลภาค

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขนตอนของการนานโยบายสาธารณะไปปฏบต

1. ขนตอนระดบมหภาค

รฐชาตสวนใหญมกเนนรปแบบรฐบาลทมรฐชาตสวนใหญมกเนนรปแบบรฐบาลทม

การใชอานาจอธปไตยแบบรวมอานาจ การนา

นโยบายไปปฏบตจงเปนการรวมอานาจไวทนโยบายไปปฏบตจงเปนการรวมอานาจไวท

หนวยงานในระดบชาต

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขนตอนของการนานโยบายสาธารณะไปปฏบต

1. ขนตอนระดบมหภาค

หรอระดบมหภาค ซงมบทบาทเปนผหรอระดบมหภาค ซงมบทบาทเปนผ

ควบคมการแปลงนโยบายใหเปนแนวทาง

แผนงาน โครงการ โดยใชองคการขนาดใหญ แผนงาน โครงการ โดยใชองคการขนาดใหญ

หรอองคการแบบราชการซงมสายการบงคบ

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขนตอนของการนานโยบายสาธารณะไปปฏบต

1. ขนตอนระดบมหภาค

บญชาหลายขนตอน แบงอ านาจ

ลดหลนกนลงไป แตการควบคม และการ

ใ ตดสนใจเดดขาดอยทหนวยงานระดบชาต

ก า ร แปล งน โ ยบ า ย ไปส ภ า คปฏ บ ต

ป ระดบมหภาค ประกอบดวย

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ป โ

ขนตอนของการนานโยบายสาธารณะไปปฏบต

นโยบาย (Policy) : แปลงนโยบาย

เปน

แผน (Plan)

แผนงาน (Program)

โครงการ (P )โครงการ (Program)

กจกรรม (Activity)ทมา :

http://www.samutprakan.go.th

งาน (Activity)

http://www.samutprakan.go.th

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขนตอนของการนานโยบายสาธารณะไปปฏบต

1.1 ขนการแปลงนโยบายใหเปนแนวทาง แผนงาน โครงการ

เ มอฝายการเมองระดบชาต ไดแก

รฐสภา และคณะรฐมนตร ไดก าหนด

ขอบเขตการนานโยบายไปปฏบตในลกษณะฏ

ของกฎหมาย มตคณะรฐมลตร กฎกระทรวง

และระเบยบหรอขอบงคบส าหรบ เปน

แนวทางนานโยบายไปปฏบตแลว

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขนตอนของการนานโยบายสาธารณะไปปฏบต

1.1 ขนการแปลงนโยบายใหเปนแนวทาง แผนงาน โครงการ

การแบงนโยบายให เปนแผนงาน

หร อ โ ค ร งก า ร เพ อ น า ไปปฏ บ ต จะ

สอดคลองกบเจตนารมณของผกาหนด

นโยบาย และสนองตอบตอประเดนปญหา

ททาใหนโยบายกอตวขนนน ผนานโยบาย

ไปปฏบตควรหลก เล ยง เง อนไขหรอ

สภาพการณตอไปน

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

นโยบายทมวตถประสงคทคลมเครอไมเฉพาะเจาะจง ทาใหผนา

นโยบายไปปฏบตสามารถใชดลพนจไดมาก

วตถประสงคของนโยบายมหลายประการ และขดแยงกน

รวมทงยากทจะลาดบความสาคญกอนหลง รวมทงยากทจะลาดบความสาคญกอนหลง

ความเขาใจในวตถประสงคของนโยบายของหนวยงานทรบผดชอบ

การขาดความรวมมอ และความจรงใจทมตอนโยบายของหนวยงานท

ไดรบมอบหมายความรบผดชอบใหนานโยบายไปปฏบตไดรบมอบหมายความรบผดชอบใหนานโยบายไปปฏบต

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขนตอนของการนานโยบายสาธารณะไปปฏบต

1.2 ขนการยอมรบแนวทาง แผนงาน โครงการ

เปนหนวยงานสวนกลางไดทาการแปลงเปนหนวยงานสวนกลางไดทาการแปลง

นโยบายออก เปน แนวทาง แผนงาน

โครงการแลว หนวยงานสวนกลางตองทาโครงการแลว หนวยงานสวนกลางตองทา

ใหหนวยงานระดบรองลงมาทงหนวยงาน

ระดบภมภาค และทองถน ยอมรบแนวทาง ระดบภมภาค และทองถน ยอมรบแนวทาง

แผนงาน โครงการแลวนาไปปฏบต

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขนตอนระดบภมภาคประกอบดวย 3 ขนตอน ดงน

ขนการสราง

ความเปนปกแผน

ความตอเนอง

ขนการระดม

พลง ขนการ

ป ปฏบต

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขนตอนระดบภมภาคประกอบดวย 3 ขนตอน ดงน

ขนการระดมพลง

ขนตอนนเปนขนตอนทหนวยงานระดบทองถน

จะดาเนนใน 2 กจกรรม คอการพจารณารบนโยบาย

และการแสวงหาความสนบสนน

คารล อ เวน ฮอรน การนานโยบายไปสการ

ปฏบตมาจะตองไดรบการสนบสนนจากประชาชน

และกลมผลประโยชนในทองถน

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขนตอนระดบภมภาคประกอบดวย 3 ขนตอน ดงน

ขนการปฏบต

เมอขนแรกมการยอมรบ ขนตอนนกเปนชนของ

การปฏบตจรง การสรางความสาเรจในขนนขนอยกบ

การแสวงหาวธการในการปรบแผนปฏบตงานเพอ

ปรบแผนงาน และหรอโครงการใหสอดคลองกบความ

ตองการของทองถน

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ขนตอนระดบภมภาคประกอบดวย 3 ขนตอน ดงน

ขนการสราง ขนการสราง ความเปนปกแผน ความตอเนอง

ไดรบการยอมรบเปนหนาทประจาในการสรางไดรบการยอมรบเปนหนาทประจาในการสราง

ความเปนปกแผนใหแกนโยบาย หรอสรางความ

ตอเนองในการปฏบตงานตามนโยบายผบรหารตองใชตอเนองในการปฏบตงานตามนโยบายผบรหารตองใช

แนวความคดพฒนาองคการ การสรางแรงจงใจ การม

สวนรวม การจงใจ ใหปฏบตงานรสกผกพนและสวนรวม การจงใจ ใหปฏบตงานรสกผกพนและ

ยอมรบโครงการ

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

ในการดาเนนการวจยเชงนโยบาย วโรจน สารรตนะ (2548) และ Oaks (2003) ไดแบง

ขนตอนในการดาเนนการวจยเชงนโยบายออกเปน 5 ขน ดงน คอ ขนตอนในการดาเนนการวจยเชงนโยบายออกเปน 5 ขน ดงน คอ

1 ขนเตรยมการ (Preparation) 1. ขนเตรยมการ (Preparation)

(C i i ) 2. ขนการกาหนดกรอบแนวคด (Conceptualization)

3. การวเคราะหเชงเทคนค (Technical analysis)

4. การวเคราะหขอเสนอแนะ (Recommendation analysis)

5. การสอสารขอเสนอแนะ (Communication)

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

1. ขนเตรยมการ (Preparation)

ขนเตรยมการเปนการรวบรวมขอมลสารสนเทศเบองตน เกยวกบสภาพขนเตรยมการเปนการรวบรวมขอมลสารสนเทศเบองตน เกยวกบสภาพ

ในอดต ปจจบน ของบรบทนโยบายในปญหาทศกษา เพอใหเกดความชดเจนใน

กระบวนการกาหนดทศทางการศกษาวจย ซงประกอบดวยกระบวนการกาหนดทศทางการศกษาวจย ซงประกอบดวย

1. บรบทการกาหนดนโยบาย ทงในอดต ปจจบนและแนวโนมในอนาคต

นอกจากนยงรวมถงกลไกเชงนโยบาย (Policy mechanism) กลมผมสวนไดสวน

เสยทสาคญ (Key stakeholders) และทาความเขาใจโครงสรางอานาจ (Power ญ ( y ) (

structure) ในการกาหนดนโยบาย

1. ขนเตรยมการ (Preparation)

ไ ป 2. นยามขอตกลงเบองตนและคานยมของผมสวนไดเสยทมตอปญหาทศกษา

เพอใหเกดความชดเจน

ป ป ไปไ ป ป 3. ประเภทของขอเสนอแนะทเปนไปไดเกยวกบปญหาทศกษามประเดน

ใดบางทเปลยนแปลงในลกษณะทเปนเสนตอเนอง (Continuum) แบบคอยเปนคอยไป

ป ป ใ (Incremental change) ขอเสนอแนะเพอการเปลยนแปลงสงใหมๆ (Fundamental

change) หรอขอเสนอแนะแบบผสม (Mixed scanning)

ป 4. ทรพยากรทตองการและจาเปนสาหรบการวจย เงน รวมถงสงอานวยความ

สะดวกบคลากร วสดอปกรณดวย และเพอเปนการเกบรวบรวมขอมลขาวสารใน

ใ ป กระบวนการขนเตรยมการดาเนนการวจยใหเกดประสทธภาพ ม 8 ขนตอน คอ

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

4. ทรพยากรทตองการและจาเปนสาหรบการวจย เงน รวมถงสงอานวยความ

สะดวกบคลากร วสดอปกรณดวย และเพอเปนการเกบรวบรวมขอมลขาวสารในสะดวกบคลากร วสดอปกรณดวย และเพอเปนการเกบรวบรวมขอมลขาวสารใน

กระบวนการขนเตรยมการดาเนนการวจยใหเกดประสทธภาพ ม 8 ขนตอน คอ

1. ขนการเลอกปญหาทจะศกษาวจย

2. ขนกาหนดประเดนนโยบายทสาคญตางๆ ญ ๆ

3. การวเคราะหความเปนมาของประเดนนโยบาย

4. สบคนงานวจยทมมากอนหนา ผลทมตอการเปลยนแปลงและความพยายามทจะ

เปลยนแปลง

5. จดหาแผนภมองคการและผมอานาจในการตดสนใจทงรายบคคลและรายกลม

6. กาหนดรปแบบกระบวนการตดสนใจ

7. สมภาษณผมสวนไดเสยเพอรวบรวมขอมล

8. สงเคราะหขอมลทไดรบ ซงในขนน เปนความพยายามของผวจยเพอตอบคาถาม

วา ใครคอผใชผลการวจย ใครมอานาจในการตดสนใจ

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

2. ขนการกาหนดกรอบแนวคด (Conceptualization)

ในขนตอนการกาหนดกรอบแนวคดการวจยเชงนโยบาย ในขนตอนการกาหนดกรอบแนวคดการวจยเชงนโยบาย

มกจกรรมหลก 3 กจกรรม คอ

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

สวนกรณคาถามการวจย กาหนดหลงจากการพฒนาตวแบบเบองตน

ไป แลวเพราะคาถามการวจยจะนาไปสการวางแผนระเบยบวธการวจย และการนา

ผลการวจยไปใช ดงนนการกาหนดคาถามการวจยตองคานงถงขนตอนดงน

1. กาหนดวาผลทคาดหวงจากการวจยคออะไร เปนไปในรปแบบใด (Incremental (

fundamental mixed) และเกยวของกบการกาหนดนโยบายในระดบสงหรอตา

2 กาหนดประเดนของปญหาทศกษา ควรคานงถงความเปนพหมต (Multi 2. กาหนดประเดนของปญหาทศกษา ควรคานงถงความเปนพหมต (Multi

dimension) จะทาใหไดผลการวจยทครอบคลม

ป ป ป ไ 3. กาหนดตวแปรทสามารถจดกระทาเพอการเปลยนแปลงได (Malleable

variables)

4. กาหนดคาถามการวจยจากตวแปรทกาหนดทจะนาไปสผลทคาดหวง

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

สาหรบกรณการเลอกผดาเนนการวจย มทางเลอก 3 ประเดนคอ

1. ศกษาเปนทมหรอเดยวควรพจารณาจากผลกระทบ ถาเปนเรองใหญมผลกระทบมาก

ควรมการศกษาเปนทม และตองคานงถงหลกสหวทยาการ (Interdisciplinary)

2. การเลอกภมหลงของผวจย

3. ทปรกษาการทาวจย อาจเปนทมทปรกษาหรอเปนคณะกรรมการอานวยการ

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

3. การวเคราะหเชงเทคนค (Technical analysis)

ขนการวเคราะหเชงเทคนค (Technical analysis) ในขนการวเคราะหเชงเทคนค เปนขนการวเคราะหเชงเทคนค (Technical analysis) ในขนการวเคราะหเชงเทคนค เปน

ขนตอนการตรวจสอบปจจย (Factors) ทอาจเปนสาเหตของปญหา โดยมขนตอนดงน คอ

1. การนยามศพทเชงปฏบตการของตวแปร

2 การออกแบบระเบยบวธการวจย 2. การออกแบบระเบยบวธการวจย

3. การวเคราะหขอมลและสรปผล

4 การพฒนารางขอเสนอแนะ โดยมรายละเอยดดงน4. การพฒนารางขอเสนอแนะ โดยมรายละเอยดดงน

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

การพฒนารางขอเสนอแนะ โดยมรายละเอยดดงน

4.1. การนยามศพทเชงปฏบตการของตวแปร (Operationalization of variables) เปน

การกาหนดนยามตวแปรทจดกระทาและสามารถเปลยนแปลงได (Malleable variables) ท

กาหนดในขนตอนกาหนดคาถามการวจย และอยในรปดชนชวด (Indicators) มความ

เฉพาะเจาะจงและวดได

4.2. การออกแบบระเบยบวธการวจย (Design of study methodology) การวจยเชง

นโยบายมงเนนหาขอเสนอเพอการตดสนใจ ระเบยบวธการวจยสามารถนามาดดแปลง

(Adapting) ผสม (Combining) หรอปรบ (Improvising) ใหมความเหมาะสมม 6 รปแบบ

คอ

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

การออกแบบระเบยบวธการวจย (Design of study methodology)ใหมความเหมาะสม

ม 6 รปแบบ คอ

1. การสงเคราะหประเดน (Focused synthesis) ใชในกรณขอมลมาจากหลายแหง

2 การวเคราะหขอมลทตยภม (Secondary analysis) ใชกรณเพอการสรางฐานขอมล2. การวเคราะหขอมลทตยภม (Secondary analysis) ใชกรณเพอการสรางฐานขอมล

ใหม

3 การทดลองภาคสนาม (Field experiments) โดยการทดลองใชแบบหลกการสม 3. การทดลองภาคสนาม (Field experiments) โดยการทดลองใชแบบหลกการสม

(Randomized field experiment) หรอแบบกงทดลอง (Quasi-experiment)

4 การวจยเชงคณภาพ (Qualitative methods) อาจเปนการสมภาษณกลม (Focused 4. การวจยเชงคณภาพ (Qualitative methods) อาจเปนการสมภาษณกลม (Focused

group discussion) การสมภาษณเชงลก (In-depth interview) การสงเกตแบบมสวนรวม

(Participant Observation) (Participant Observation)

5. การสารวจ (Survey)

6 กรณศกษา (Case study) การวเคราะหตนทน กาไร และตนทน ประสทธผล6. กรณศกษา (Case study) การวเคราะหตนทน กาไร และตนทน ประสทธผล

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

4. การวเคราะหขอเสนอแนะ (Recommendation analysis)

ขนการวเคราะหขอเสนอแนะ (Recommendation analysis) การวจยสวนใหญ

จบลงดวยการสรปผลและการใหขอเสนอแนะการวจยวา “ควรทาอะไร” แตสาหรบจบลงดวยการสรปผลและการใหขอเสนอแนะการวจยวา ควรทาอะไร แตสาหรบ

การวจยเชงนโยบายจะเปนการศกษาตอวา“ควรทาอยางไร” ประกอบดวยการ

ดาเนนการในกจกรรมตางๆ ดงนดาเนนการในกจกรรมตางๆ ดงน

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

4. การวเคราะหขอเสนอแนะ (Recommendation analysis)

ไ ใ1. การวเคราะหผมสวนไดสวนเสย (Analysis of stakeholders) ทมผลตอการตดสนใจ

นโยบาย โดยอาจจาแนกเปน 2 กลม คอ กลมผตดสนใจนโยบาย (Decision makers) และ

กลมผมอทธพล (Influencers) ทงนขนอยกบ

1. ปรมาณทรพยากรทมอย เชน เงน อาสาสมคร การประสานงาน ขอมลสารสนเทศ

ไ 2. คณลกษณะของผมสวนไดสวนเสย

3. ความสามารถของผมสวนไดสวนเสย หลงจากนนนามาจดทาแผนภาพโครงสรางอานาจ

(Power Structure)

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

การคาดการณถงผลกระทบ

(Predict potential consequences of recommendations) (Predict potential consequences of recommendations)

จากขอเสนอแนะอาจพจารณาไดใน 3 กรณ คอ

1. ผลกระทบทคาดหวงและไมไดคาดหวง

2 ผลกระทบโดยรวมทมตอนโยบายอนหรอแผนงานอน และ 2. ผลกระทบโดยรวมทมตอนโยบายอนหรอแผนงานอน และ

3. สงทอาจเกดขนถาขอเสนอแนะนนไมไดนาไปปฏบต ซงขอมลเหลาน

ไ ใ ฟอาจเกดจากการสมภาษณผมสวนไดสวนเสย การใชเทคนคเดลฟาย

หรอการวเคราะหความเสยง

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)

5. การสอสารขอเสนอแนะ (Communication)

ถอวา เปนขนตอนสดทายในการจดทาขอเสนอเชงนโยบายเพอใหถอวาเปนขนตอนสดทายในการจดทาขอเสนอเชงนโยบายเพอให

ผลการวจยไดรบการพจารณาและนาไปสการปฏบต และหากวาไมมการสอสาร

ผลงานวจยตอผตดสนใจนโยบาย ทงนกยงถอวายงไมสนสดดงนนการสอสารทมผลงานวจยตอผตดสนใจนโยบาย ทงนกยงถอวายงไมสนสดดงนนการสอสารทม

ความเหมาะสมคอ การสอสารแบบสองทาง (Two way communication) และควร

เลอกวธการและสอใหมความเหมาะสมเพอใหผตดสนใจนโยบายรบร เขาใจ และเลอกวธการและสอใหมความเหมาะสมเพอใหผตดสนใจนโยบายรบร เขาใจ และ

ยอมรบ ในผลการว จ ย โดย เสนอแนะว า ก ารส อส ารด วยค าพ ด ( Oral

i ti ) ไดผลทดกวาการเขยน (W itt i ti )communication) ไดผลทดกวาการเขยน (Written communication)

ดร. จไรรตน จลจกรวฒน นโยบายสาธารณะ (Public Policy)