เอกสารประกอบการเรียน วิชานาฏศิลป์ นาฏศิลป์พื้นเมือง ม.2

เอกสารประกอบการเรยน วชานาฏศลป เรอง นาฏศลปพนเมอง ละครไทย ฯ รวบรวมโดย คณครพนมพร ชนชนะ[พมพขอความ]

หนา 1

เรอง นาฏศลปพนเมอง

โดย

นางสาวพนมพร ชนชนะ

โรงเรยนจนทรเบกษาอนสรณ

อำเภอเกษตรวสย จงหวดรอยเอด

สำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 27

กระทรวงศกษาธการ


หนา 2

ค าน า

เอกสารประกอบการเรยน เรอง นาฏศลปพนเมอง ละครไทย ละครพนบาน ไดจดท าขน

เพอแกไขปญหาเกยวกบการเรยนการสอนวชา นาฏศลป และสามารถใชควบคประกอบกจกรรมการ

เรยนการสอนไดในขณะเวลาเดยวกน ชวยใหนกเรยนมความรความเขาใจไดอยางรวดเรว และน าไป

ศกษาทงในหองเรยนหรอนอกหองเรยน ผเรยนสามารถอานไดอยางบอยครงตามตองการ

ส าหรบเอกสารประกอบการเรยนเลมน ไดจดท าขนส าหรบครผสอนและนกเรยนไดใช

ประกอบกจกรรมการเรยนการสอน โดยเนนใหผเรยนไดมความร ความเขาใจ อนเปนประโยชนตอ

การแกปญหาและพฒนาความรวชานาฏศลป ณ โอกาสตอไป

พนมพร ชนชนะ


หนา 3

นาฏศลปพนเมอง หมายถง ศลปะการแสดงรายราประกอบดนตร ไดแก ระบา รา ฟอนตางๆท

นยมเลนกน หรอแสดงกนในแตละทองถนทมความแตกตางกนไปตามลกษณะสภาพแวดลอม ความเชอ ศาสนา

ภาษา อปนสย และวถชวตความเปนอยของคนในแตละทองถน ซงนาฏศลปพนเมองของไทยแบงออกเปน 4

ภมภาค และแตละภาคจะมเอกลกษณทแตกตางกนไป

ทมาของการแสดงนาฏศลปพนเมอง

การแสดงนาฏศลปพนเมอง มทมาดงน

1. พธกรรมและความเชอของคนในทองถน ทมกประกอบพธกรรม บชาสงศกดสทธ จงเกดการฟอนราขน

2. เกดจากการละเลนพนเมอง เนองจากคนในทองถนมการละเลนในงานเทศกาลตางๆจงเกดการรายรา

เพอใหงานหรอเทศกาลนนมความสนกสนาน

3. เพอผอนคลายความเหนดเหนอยและสรางความบนเทงใจใหกบคนในทองถน จงเกดการแสดงตางๆขน

การแสดงนาฏศลปมจดมงหมายเพอสรางความบนเทง และใชประกอบพธกรรมตางๆ ในทองถน

เชน การฟอนผมดผเมง เปนการฟอนราเพอบชาผปยา ระบาตารกปส เปนการรายราเพอเฉลมฉลองใชในงานรน

เรงตางๆ

ฟอนผมดผเมง ระบาตารกปส

https://www.google.co.th/search?q=ฟอนผมดผเมงพะเยา https://www.google.co.th/search?q

วฒนธรรมและนาฏศลปพนเมองของไทย 4 ภมภาค

1.นาฏศลปพนเมองภาคเหนอ

https://www.google.co.th/search?q=ฟอนผมดผเมงพะเยา

https://www.google.co.th/search?q


หนา 4

1.1 วฒนธรรมภาคเหนอ

วฒนธรรมภาคเหนอ หรอวฒนธรรมไทยลานนา เปนภมภาคทมวฒนธรรมทหลากหลาย มคนไทย

หลายเชอชาตอาศยอย และไดรบอทธพลทางวฒนธรรมของประเทศเพอนบาน คอ ประเทศพมาและลาว

วฒนธรรมภาคเหนอ มลกษณะ ดงน

1.1.1 วฒนธรรมทางสงคม คนในภาคเหนอจะอยกบแบบครอบครว รกสงบ มนสยออนโยน เปนมตร จง

ไดชอวา ถนไทยงาม

1.1.2 วฒนธรรมดานทอยอาศย คนในภาคเหนอนยมสรางบานดวยไม มงดวยกระเบองดนเผาและใบตอง

ตง มไมกาแลทแกะสลกลวดลายสวยงามไขวทหนาจวเปนสญลกษณของภาคเหนอ

1.1.3 วฒนธรรมดานภาษา ในภาคเหนอจะมภาษพดและภาษาทองถนทใชสอสารกนเรยกวา ภาษาคา

เมอง ซงมลกษณะเสยงทไพเราะ นมนวล ออนหวาน แตอาจมสาเนยงแตกตางกนไปตามแตละ

ทองถน

ตวอยางภาษาเหนอ

โฮงเฮยน โรงเรยน

จะอ แบบน อยางน

ขจ โกหก

ซวางอกซวางใจ สบายอกสบายใจ

แอว เทยว ล

ลกษณะบานของชาวภาคเหนอ

https://www.google.chttps://www.google.co.th/search?q=o.th/search?q=

1.1.4 วฒนธรรมดานอาหาร ชาวลานนานยมรบประทานอาหารตามธรรมชาตอาจเปนผกปา ผกขางรว

ตางๆ และรบประทานขาวเหนยวเปนหลก รสชาตของอาหารจะมรสเคมและเผด นยมแกงแบบนาขลกขลก ไมใช

กะทเยอะเหมอนภาคกลาง การจดสาหรบอาหารจะจดใสขนโตก อาหารภาคเหนอ เชน แกงโฮะ แกงฮงเล

https://www.google.chttps/www.google.co.th/search?q=o.th/search?q


หนา 5

แคบหมนาพรกหนม นาพรกออง ผกกาดจอ จนสม (แหนม) ไสอว ขาวซอย ขนมจนนาเงยว ( ผกกาดจอ เปน

แกงทมเครองปรงหลก ไดแก ผกกวางตง กระดอกหม ถวเนา และนามะขามเปยก มรสชาตเปรยว รบประทาน

กบพรกทอด)

ขนโตกภาคเหนอ อาหารภาคเหนอ

1.1.5 วฒนธรรมดานการแตงกาย การแตงกายของชาวเหนอจะแตกตางกนไปตามเชอชาตและกลมชน ซง

มลกษณะ ดงน

ผหญง – สวมเนอคอกลมหรอคอจนแขนยาว หมสไบทบและเกลาผมสวมเครองประดบเงน หรอทอง

ผชาย – สวมเสอคอกลมหรอคอจน สวมกางเกงปายหนา มผาคาดเอว ผาพาดบา หรอผาโพกศรษะ หรอ

สวมเสอมอฮอม สวมกางเกงสามสวนมผาคาดเอว และสวมเครองประดบเงนหรอทอง

การแตงกายภาคเหนอ https://www.google.co.th/search?q

นอกจากวฒนธรรมดงกลาวทแสดงใหเหนถงลกษณะนสย การดารงชวต ความเปนอยของชาวเหนอแลว

ภาคเหนอยงมประเพณทสาคญ และแสดงถงวฒนธรรมทางภาคเหนอ เชน ประเพณตานกวยสลาก ประเพณยเปง

ประเพณบวชลกแกว


หนา 6

ล

Xiประเพณยเปง การลอยโคมปร ประเพณตานกวยสลาก

1.2 ลกษณะเฉพาะของนาฏสลปพนเมองภาคเหนอ

การแสดงนาฏศลปพนเมองภาคเหนอไดรบอทธพลจากวฒนธรรมทสงผลใหลกษณะการแสดงนาฏศลปม

ความออนหวาน นมนวล เชน ฟอนเทยน ฟอนเลบ ฟอนดาบ ฟอนชมเดอน นอกจากนยงมการแสดงทมความ

ฮกเหม สนกสนานตนเตน เชน การตกลองสะบดชย อกทงการแสดงนาฏศลปพนเมอง พนเมองภาคเหนอบางการ

แสดงยงไดรบอทธพลจากประเทศเพอนบาน และกลมวฒนธรรมของชนกลมนอย เชน ฟอนมานมงคล มอทธพล

มาจากวฒนธรรมของประเทศพมา ฟอนกงกะหราล]มอทธพลมาจากวฒนธรรมของชาวไทยใหญ ระบ าเกบใบชา จาก

วฒนธรรมของชาวไทยภเขา เปนตน

Ahฟอนมานมงคล ฟอนกงกะหรา

https://www.google.co.th/search?q https://www.gotoknow.org/posts

ลกษณะการแตงกายในการแสดงนาฏศลปพนเมองจะแตงกายตามวฒนธรรมของชาวเหนอ อาจม

การดดแปลงใหสวยงามมากขน ขนอยกบลกษณะของการแสดง

ดนตรทใชประกอบการแสดง จะใชวงดนตรพนบาน เชน วงกลองแอว วงสะลอ ซอ ซง เปนตน



หนา 7

ตกลองสะบดชย

การตกลองสะบดชย เปนศลปะกากรแสดงพนเมองของชาวลานนา ทมลลาทาทางโลดโผนรวมถงใชอวยวะ

ตางๆประกอบการตกลองสะบดชย จดประสงคของการตกลองสะบดชย คอ

1. ใชตบอกสญญาณ เชน ตบอกสญญาฯการโจมต

ของขาศก ตสญญาณบอกขาว เปนตน

2. ใชเปนมหรสพ

3. ใชเปนเครองประโคมฉลองชยชนะ

4. ใชเปนเครองประโคมเพอความสนกสนาน

ลกษณะการแสดง จะเปนการตกลองสะบดชยดวย

ลลาตางๆ ซงกลองสะบดชยประกอบดวย กลองสองหนา การแสดงตกลองสะบดชย

ขนาดใหญ 1 ลก กลองขนาดเลกหรอ เรยกวา ลกตบ 2-3 ลก https://www.google.co.th/search?q

การตกลองจะมจงหวะในการต ซงแบงลกษณะการตออกเปนแบบตางๆดงน

ตเรยกคน มการประชมกน กจะตเฉพาะกลองใหญ โดยตจากจงหวะชาและเรงเรวขน

ตบอกเหตฉกเฉน เชนไฟไหม ไลขโมย จะตเฉพาะกลองใหญ มจงหวะเรงเรวตดๆกน

ตบอกวนพระ วนโกน จะตทงกลองใหญและลกตบ มฉาบและฆองประกอบจงหวะดวย

ตในงานบญ จะตทงกลองใหญและลกตบ มจงหวะเรงเรวเสมอตนเสมอปลาย โดยมคนใชแสไมไผท

เรยกวา ไมแสะ ฟาดหนากลองใหจงหวะ แตไมมฉาบและฆองประกอบ

การตแบบตางๆน เปนการตอยกบท ตอมาเมอนามาตในขบวนตางๆจงใชจงหวะและทานอง ลองนาน

ลลาการตกลองสะบดชย จะมการออกลวดลายของผต ซงใชอวยวะตางๆ เชน ศรษะ ศอก กาปน เปนตน

แตเปนเพยงลลาเทานน จะไมสมผสถกหนากลองจรง เพราะถอวากลองเปนของสงและศกดสทธ

การตกลองสะบดชยเปนทนยมแพรหลาย มการประกวดหรอแขงขนกนทกป มการคดประดษฐทาทางใหมๆ

มการแปรขบวน ตอตว พนไฟ จงเปนการแสดงทเปนมรดกและเปนเอกลกษณของภาคเหนอ


หนา 8

2.นาฏศลปพนเมองภาคกลาง

2.1 วฒนธรรมภาคกลาง

ภาคกลาง มประชากรอาศยอยจานวนมาก มวฒนธรรมทหลากหลาย และสวนใหญประกอบอาชพ

เกษตรกรรม เพราะภมประเทศเปนทราบลม มแมนาหลายสายไหลผาน จงเหมาะแกการทาเกษตรกรรม และไดชอ

วา เปนอขาวอน าของไทย

วฒนธรรมทางสงคม คนในภาคกลางจะมวถชวตทเรยบงาย รกพวกพอง ใหความชวยเหลอและ

พงพาอาศยกน สวนใหญจะตงถนฐานบรเวณทราบลมแมนา เพราะเปนแหลงทอดาสมบรณ

วฒนธรรมดานทอยอาศย ลกษณะทอยอาศยของคนในภาคกลางจะมใตถนสงเพอปองกนนาทวม

และใชเกบเครองมอและผลตผลทางการเกษตร มหลงคาทรงจว เพอใหอากาศถายเทไดสะดวก และทาใหฝนทตก

ลงมาไมคางอยบนหลงคา เพอใหนาฝนระบายไหลลงมาไดรวดเรว

วฒนธรรมดานภาษา ภาษาในภาคกลางจะมภาษาพด และภาษาเขยนทเปนภาษากลาง แตอาจม

ลกษณะสาเนยงทแตกตางกนไปตามแตละจงหวด เชน จงหวดสพรรณบร อางทอง ราชบร นครปฐม จะมสาเนยง

เหนอ กรงเทพมหานคร ปทมธาน จะมสาเนยงการพดเปนภาษากลางทชดเจน เปนตน

วฒนธรรมดานอาหาร อาหารของภาคกลางมหลากหลาย โดยจะรบประทานขาวเจากบอาหาร

คาวหรอเรยกวา กบขาว และอาหารภาคกลางยงไดรบอทธพลจากตางประเทศ เนองจากเมองหลวงของไทยตงอย

ในภาคกลางจนถงปจจบน ทาใหประเทศไทยมการตดตอการคากบชาวตางชาต จงไดรบอทธพลดานอาหารมาดวย

จนกลายเปนอาหารประจาภาคกลางและบางอยางกกลายเปนอาหารประจาชาตอาหารของภาคกลางมลกษณะดงน


บานภาคกลาง ลกษณะภมประเทศภาคกลาง

https://www.google.co.th/search?q https://www.google.co.th/search?q



หนา 9

อาหารประเภทเครองแกงและแกงกะท เชน แกงมสมน แกงสม เปนตน

อาหารทมการประดษฐใหมความสวยงาม เชน ลกชบ ชอมวง จามงกฎ ขาวแช หรออาหารทตกแตงดวย

การแกะสลกเพอความสวยงาม เปนตน

อาหารทมเครองเคยง เชน นาพรกลงเรอ มเครองเคยงเปนผกและหมหวาน สะเดานาปลาหวาน จะ

รบประทานกบปลาดกยาง เปนตน

อาหารวางและขนมหวาน เชน กระทงทอง ขนมสอดไส ขาวเกรยบปากหมอ ขนมชน เปนตน

จะเหนไดวาของภาคกลางมความหลากหลายและมหลายรสชาต คอ เปรยว เคม เผด หวาน ตาม

ชนดของอาหารสวนใหญมเครองเทศและกะทเปนสวนประกอบ ทาใหวฒนธรรมดานอาหารของภาคกลางมความโดด

เดน และเปนทรจกทวไปทงชาวไทยและตางชาต เชน ตมยากง

ผดเปรยวหวาน นาพรกกบอาหารเครองเคยง


วฒนธรรมดานการแตงกาย ในอดตคนภาคกลางผหญงจะนงโจงกระเบน สวมเสอแขนกระบอก

ตอมาเปลยนเปนนงผาซน สวมเสอแขนกระบอก ผชายนงกางเกงขาสามสวน สวมเสอคอกลมแขนสน เนนความ

เรยบงาย สวมใสสบาย เปนการแตงกายแบบชาวบาน แตถาเปนการแตงกายในวฒนธรรมหลวงจะเปนเครองขด

ไทยตางๆ เชน ชดไทยพระราชนยม ชดไทยจกร มเครองประดบทสวยงาม ซงใชในงานตางๆ


หนา 10

นอกจากวฒนธรรมดานตางๆแลว ภาคกลางยงมประเพณทแสดงถงความรวมมอรวมใจ ความ

สามคคของคนในทองถน การเคารพบชาศาสนาอกดวย เชน ประเพณตกบาตรดอกไม ประเพณแขงเรอยาว

ประเพณรบบว เปนตน

ประเพณตกบาตรดอกไม ประเพณแขงเรอยาว


2.2 ลกษณะเฉพาะของนาฏศลปพนเมองภาคกลาง

ลกษณะของการแสดงนาฏศลปพนเมองภาคกลางจะมความเกยวของกบวถชวตของคนในภาค สะทอนถงการประกอบอาชพ มความเรยบงาย เนนความสนกสนาน บนเทง เพอผอนคลายหลงจากการทางานเสรจ บางการแสดงมดนตรประกอบ เชน ราเถดเทง ระบาชาวนา และบางการแสดงเปนการขบรอง หรอทเรยกวา ดนสด โดยใชปฏภาณไหวพรบในการขบรองระหวางฝายชายกบฝายหญง เชน ลาตด เพลงฉอย เพลงอแซว เปนตน เครองดนตรทใช เชน กลองยาว โทน ฉง ฉาบ กรบ โหมง เปนตน

นอกจากการแสดงทเปนลกษณะของพนบานแลว ภาคกลางยงมการแสดงทเกยวของกบวฒนธรรมหลวงทเปนมาตรฐานดวย เชน ราวงมาตรฐาน ระบาตนวรเชษฐ เปนตน และใชวงปพาทยบรรเลงประกอบการแสดง

ระบำชาวนา

เปนการแสดงทสะทอนถงวถชวตความเปนอยของชาวนาซงเปนอาชพหลกของคนภาคกลาง ทานองเพลงระบาชาวนาแตงโดย อาจารยมนตร ตราโมท และทานผหญงแผว สนทวงศเสน เปนผออกแบบทารา

ลกษณะการแสดง ผแสดงจะแสดงทาราประกอบทานองเพลง ไมมบทขบรอง มจงหวะสนกสนาน และมอปกรณประกอบการแสดงเปนอปกรณทใชในการทานา เชน เมลดขาว เคยวเกยวขาว รวงขาว กระดง เปนตน เปนการรายราทาทางการทานาตงแตหวานขาว ไถนา เกยวขาว ฝดขาว เปนตน

การแตงกายจะเปนชดพนบานทเรยบงาย คอ



หนา 11

ผหญงจะสวมเสอแขนกระบอก นงโจงกระเบนสดา

ผชายสวมเสอมอฮอม นงกางเกงสามสวน ดนตร

ทใชประกอบการแสดง เชน กลองยาว โทน ฉง

ฉาบ กรบ เปนตน

ระบาชาวนา

3.นาฏศลปพนเมองภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (อสาน) 3.1 วฒนธรรม

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอหรอภาคอสาน มลกษณะภมประเทศเปนทราบสง มเทอกเขาและมอาณาเขตตดตอกบประเทศเพอนบาน คอ ประเทศลาว และประเทศกมพชา ภาคตะวนออกเฉยงเหนอจงเปนภาคทมความหลากหลายทางวฒนธรรมและประเพณ ซงสงเหลาน บงบอกถงความเชอ คานยม การดาเนนชวตของคนในภาค

วฒนธรรมทางสงคม ชาวอสานจะมวถชวตทเรยบงายมความเปนกนเอง

ใชชวตแบบธรรมชาต อยงาย กนงาย มนาใจ

ชาวอสานจะมความเชอเกยวกบเทวดาและสงศกดสทธ

จงทาใหเกดประเพณตางๆมากมาย เชน

ประเพณบญบงไฟ ประเพณแหนางแมว เปนตน

ประเพณบญบงไฟ https://www.google.co.th/search?q

วฒนธรรมดานทอยอาศย

คนในภาคอสานจะสรางบานเรอนดวยการฝงเสา

เปนบานเรอนไมไมนยมเจาะชองหนาตาง มประต

ชองออกทางดานหนาเรอนไวปองกนลม

เพราะในฤดหนาวมลมพดแรง หลงคาเปน ลกษณะบานภาคอสาน

ทรงจวเหมอนเรอนไทยภาคกลาง https://www.google.co.th/search?q



หนา 12

วฒนธรรมดานภาษา ภาคตะวนออก

เฉยงเหนอจะมลกษณะสาเนยงทแตกตางกนไป หรอ พอกะเทน ไมมากไมนอย

เรยกวา ภาษาถนอสาน ในวฒนธรรมกลมอสานเหนอ สะเดด สะดง

และกลางจะมสาเนยงลาว กลมวฒนธรรมอสานใตจะม ขตว โกหก

สาเนยงเขมร กลมวฒนธรรมโคราชจะมสาเนยงโคราช

แตลกษณะของคาและความหมายจะคลายกน สามารถ

เขาใจกนไดทวทงภาค

วฒนธรรมดานอาหาร

อาหารอสาน เปนอาหารทรจกและนยมทวไป เปน

สงทสะทอนถงวฒนธรรมวถชวตของชาวอสานทมความเปนอยท

เรยบงาย กนงาย โดยหาสงของในทองถนมาดดแปลงปรงเปน

อาหาร อาหารอสานจะมรสชาตเผด เคม และเปรยว และ

เครองปรงทขาดไมไดเลย คอ ปลารา และจะรบประทานขาว

เหนยวเปนสวนใหญ อาหารอสาน เชน ลาบ กอย สมตา

อาหารอสาน ออม หมก หมา ซบหนอไม เปนตน


วฒนธรรมดานการแตงกาย คนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอนยมทอผาเปนกจกรรมยามวาง หลงจากฤดทานา การแตงกายจงใชผาทมลวดลายสวยงาม ผหญงจะนงผาซนทมลายสวยงามยาวคลมเขา สวมเสอแขนกระบอก หมสไบ ผมเกลามวย สวมเครองประดบเงน ผชายจะนงกางเกงขากวย สวมเสอมอฮอมแขนสน มผาขาวมาคาดเอวหรอพาดบา ลกษณะการแตงกายจะแตกตางกนไปตามโอกาสและภาคจะวนออกเฉยงเหนอยงมผาทขนชอเปนทรจก คอ ผาไหม ซงเปนผาทมความสวยงาม เพราะคนในภาคนประกอบอาชพปลกหมอนเลยงไหม จงมการทอผาไหมลวดลายตางๆ


หนา 13

นอกจากนยงมประเพณ ทเปนทรจกและสะทอนถง

วฒนธรรมของคนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และ

เปนประเพณทสรางความสข ความสามคคใหคนใน

ทองถน เชนประเพณแหเทยนพรรษา ประเพณไหล

เรอไฟ ประเพณแหผตาโขน เปนตน

ผาไหม เปนผาสวยงามของอสาน https://www.google.co.th/search?q

ประเพณแหเทยน ประเพณไหลเรอไฟ


3.1 ลกษณะเฉพาะของนาฏศลปพนเมองภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (ภาคอสาน) การแสดงนาฏศลปในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เปนการแสดงทมความเรยบงายมจงหวะ และ

ทานองทสนกสนาน ถายทอดวถชวตของคนในทองถนในดานความเชอ อาชพ และความบนเทงตางๆ เชน เซงสวง ถายทอดวถชวตการหาปลา เซงบงไฟ ถายทอดวชวต ความเชอ เปนตน

ลกษณะการแสดงนาฏศลปของภาคตะวนออกเฉยงเหนอจะแบงออกเปนกลมวฒนธรรมคอ กลมอสานเหนอ กลมอสานใต และกลมอสานเฉพาะเมองโคราช ซงมลกษณะแตกตางกน ดงน





หนา 14

กลมอสานเหนอ จะไดรบอทธพลทางวฒนธรรมมาจากประเทศลาว ซงไดแก เซง ฟอน และลา เชน

เซงกระตบขาว เซงโปงลาง เซงแหยไขมดแดง ฟอนภไท เซงสวง เซงกระหยง เครองดนตรทใชประกอบการแสดง เชน แคน พณ ซอ โปงลาง โหวด ฉง ฉาบ กรบ เปนตน

กลมอสานใต ไดรบอทธพลทางวฒนธรรมมาจากประเทศกมพชา ซงไดแก เรอม เชน เรอมลดอนเร

(รากระบทสาก) รากระโนบตงตอง (ราตกแตนตาขาว) เครองดนตรทใชประกอบการแสดง เชน กลองกนตรม ปสไล รามาะนา พณ เปนตน

กลมอสานเฉพาะเมองโคราช เปนกลมวฒนธรรมเฉพาะในเขตจงหวดนครราชสมา มลกษณะการแสดง

ทโดดเดน คอ การเลนเพลงโคราช ซงมลกษณะคลายกบการละเลนประเภทเพลงฉอย ลาตดของภาคกลาง มความสนกสนาน เปนการใชปฏภาณไหวพรบของผขบรอง

เซงแหยไขมดแดง

การประกอบอาหารหรอหาอาหารของชาวอสาน มกจะอยกบธรรมชาต เชน ตามทงนา แมนา ลาครอง เปนตน ภาควชานาฏศลป วทยาลยครบรรมย (ปจจบนมหาวทยาลยราชภฏบรรมย) จงไดคดคนประดษฐชดการแสดงเซงแหยไขมดแดง โดยอาจารยประชน คะเนวน และอาจารยดรรชน อบลเลษ

ไขมดแดงถอวาเปนอาหารอสานทหารบประทานไดในชวงหนาแลง เปนอาหารทไดรบความนยม หาไดงายในทองถน ซงมวธการหาไขมดแดงและอปกรณการหาไขมดแดงเพอนามาปรงอาหาร

อาจารยประชน คะเนวน และอาจารยดรรชน อบลเลศ ไดศกษาขนตอนและวธการหาไขมดแดงอยางละเอยดเพอมาประดษฐทาราทมความสนกสนานเราใจ

ลกษณะการแสดง เรมตงแตเดนออกจากบานฝายหญงถอคใสนาและเศษผาเหนบไวทเอว ฝายชายถอไมยาวผกตะกราทปลายไมสาหรบแหยรงมดแดง และเรมมองหารงมดแดง จากนนเปนทาแหยมดแดงไดเทลงในคใสนา นาผากวนมดแดง เพอแยกตวมดแดงออกจากไขมดแดง เทนาออกจากค สดทายเปนทาเกบอปกรณและเดนทางกลบบาน

เครองแตงกาย ฝายชายนงกางเกงขากวย สวมเสอคอกลมแขนสน มผาขาวมาคาดเอว และโพกศรษะ ฝายหญงนงผาซนสนแคเขา สวมเสอแขนกระบอกคอกลม หมสไบผมเกลามวย ตดดอกไมสวมเครองประดบเงน


หนา 15

4.นาฏศลปพนเมองภาคใต 4.1 วฒนธรรมภาคใต

ภาคใตมลกษณะภมประเทศตดกบชายฝงทะเล ประชากรในภมภาคสวนใหญประกอบอาชพประมง และทาสวนยางพารา เปนภมภาคทมวฒนธรรมหลากหลายไดรบอทธพลทางวฒนธรรมมาจากประเทศเพอนบาน คอ ประเทศมาเลเซย ทาใหเกดการผสมผสานระหวางวฒนธรรม

วฒนธรรมทางสงคม

ชาวใตจะมวถชวตทเรยบงาย รกเพอนพอง ชวยเหลอ

ซงกนและกน เขมแขง หาวหาญ มความอดทน สวน

ใหญประกอบอาชพประมง และทาสวนยางพารา (การทาสวนยางพารา https://www.google.co.th/search?q)

วฒนธรรมดานทอยอาศย

ลกษณะทอยอาศยของชาวใตจะเปนบานหรอเรอน ซง

ชาวใตจะเรยกวา เรน ม 2 ลกษณะ คอ เรอนเครอง

ผกและเรอนเครองสบ ( ลกษณะบานภาคใต https://www.google.co.th/search?q )

เรอนเครองผก คอเรอนทนาวสดตางๆ เชน

ไมไผ ไมยนตนขนาดเลกมาประกอบกนเปนตวเรอน

โดยการผกยดดวยเชอกหรอเถาวลย แตไมคงทนถาวร

สามารถซอมแซมไดงาย (เรอนเครองผก https://www.google.co.th/search?q)

เรอนเครองสบ คอเรอนทตกแตงดวยไมเหลยม

ทใชขวานตกแตง จงเรยกเรอนเครองสบ มใตถนสงเพอ

ปองกนนาทวม และมชองระบายลม

(เรอนเครองสบ https://www.google.co.th/search?q )




หนา 16

วฒนธรรมดานภาษา ภาษใตหรอเรยกอกอยางวา ภาษาปกษใต ในแตละจงหวดจะมสาเนยงทแตกตางกนไปและบางจงหวดจะมการใชภาษายาวดวย เชน จงหวดนราธวาส ปตตาน ยะลา เปนตน

หรอยจงห อรอยมาก

หวบอยางแรง โกรธมาก

พนพรอ อยางไร

วฒนธรรมดานอาหาร ภาคใต เปนภาคทมพนทตดชายฝงทะเล ประกอบอาชพประมงเปนสวนใหญ ทาใหอาหารของชาวใตจงเปนอาหารทะเลมรสจดและมกลนเครองเทศโดยเฉพาะขมน เพราะชวยดบกลนคาวของอาหารทะเลไดด อาหารปกษใตจงมสออกเปนสเหลองๆ เชน แกงไตปลา แกงเหลอง ผดสะตอ ควกลง แกงพรก และมผกสดรบประทานเปนเครองเคยง

วฒนธรรมดานการแตงกาย การแตงกายของชาวใต ผหญงนยมนงผาซนยาวคลมถงขอเทา มลวดลาย เรยกวาผาบาตก หรอ ปาเตะ สวมเสอรดรปปลอยชาย ผชายจะนยมนงโสรง สวมเสอปลอยชาย

นอกจากวฒนธรรมดงกลาวแลว ภาคใตยงมประเพณตางๆทเกยวของกบศาสนาและความเชอตางๆซงแสดงถงความสามคค ความรวมแรงรวมใจกน การเคารพบชาในศาสนา เชน ประเพณชกพระ ประเพณชงเปรต ประเพณสารทเดอนสบ เปนตน

ประเพณชกพระ ประเพณชงเปรตhttps://www.google.co.th/search?q https://www.google.co.th/search?tbm=isch&tbs=rimg%3ACZdDx92dhiw-

IjigCf0XP3LJnpGOuhqOWclbz4g1WSYhSbnNSs_1VeWmiSWIacdQe7xFITev3BheBU



หนา 17

4.2 ลกษณะเฉพาะของนาฏศลปพนเมองภาคใต การแสดงนาฏศลปพนเมองภาคใต จะแสดงถงวถชวตความเปนอย การประกอบอาชพของ

ชาวใต เชน ระบารอนแร ระบากรดยาง เปนตน ลกษณะการแสดงจะมจงหวะ และทานองทคกคกสนกสนาน บางการแสดงอาจผสมผสานกบวฒนธรรมเพอนบาน คอ ประเทศมาเลเซยดวย

การแสดงนาฏศลปพนเมองภาคใตแบงออกตามลกษณะพนท ดงน

ภาคใตตอนบน เชน โนรา เพลงบอก เพลงเรอ เปนตน

ภาคใตบรเวณลมนาทะเลสาบสงขลา เชน หนงตะลง โนรา กาหลอ โตะครม เปนตน

ภาคใตบรเวณชายฝงทะเลอนดามน เชน ลเกปา รองเงง เปนตน

ภาคใตตอนลาง เชน ลเกฮล กรอโตะ ซละ เปนตน ซงการแสดงแตละการแสดงจะมลกษณะรปแบบการแสดงทแตกตางกนไป ใชแสดงในงานรนเรง หรอ

โอกาสพเศษตางๆ สรางความสข สนกสนานใหกบคนในทองถน

ระบำปาเตะ ระบาปาเตะ เปนระบาทประดษฐขนโดยอาจารยดรณ สจจากล ภาควชานาฏศลปวทยาลยครยะลา

เมอ พ.ศ. 2523 เปนการแสดงทมความสนกสนาน ถายทอดวถชวตการประกอบอาชพ และความเปนอยของชาวใต

ลกษณะการแสดง เปนการแสดงขนตอนการทาผาปาเตะ โดยนาขนตอนการทามาผสมผสานเปนทารา โดยเรมจากทาแบกภาชนะใสเทยนไปเคยวบนไฟรอน ทาถอกรอบไมออกมาขงผาเพอเขยนลวดลาย ทายอมผา ทานาผาทยอมมาตาก และทายการแสดงทกกลมกจะออกมารายรา ระบากนอยางสนกสนาน และใชดนตรพนเมองบรรเลงประกอบการแสดง

ระบาปาเตะ https://www.google.co.th/search?q=ระบา

ปาเตะ&biw=1517&bih=735&noj=1&site=webhp&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=EBTRVPbKNIPi8AWTg

https://www.google.co.th/search?q=ระบำปาเตะ&biw=1517&bih=735&noj=1&site=webhp&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=EBTRVPbKNIPi8AWTg

https://www.google.co.th/search?q=ระบำปาเตะ&biw=1517&bih=735&noj=1&site=webhp&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=EBTRVPbKNIPi8AWTg


หนา 18

ละครไทย ละครไทย

ละครรำ ละครปรบปรงขนใหม ละครรอง ละครพด

ละครชาตร ละครดกด าบรรพ ละครรองลวนๆ ละครพดลวนๆ

ละครใน ละครพนทาง ละครรองสลบพด ละครพดสลบล า

ละครนอก ละครสงคต ละครสงคต ละครพดค าฉนท

โขน ละครหลวงวจตรวาทการ

1. ละครร า ละครรา เปนละครทใชศลปะการรายราดาเนนเรอง มดนตรบรรเลงประกอบการแสดงมลกษณะการ

แตงกายทงดงาม แบงไดดงน

1.1 ละครชาตร ละครชาตร นยมเลนกนทางภาคใต เรองทแสดงคอ พระสธน มโนราห จงเรยกละครประเภทนวา

โนราชาตร และไดเรมแพรหลายเขามาในกรงรตนโกสนทร ละครชาตรในสมยอดตจะใชผชายแสดงเทานน มตวละคร คอ นายโรง ตวนาง และตวตลก แตตอมาใชผหญงแสดง การแตงกายในสมยอดตจะไมสวมเสอ ตอมาเมอมผหญงแสดงจงใหสวมเสอและแตงเครองสวยงาม

ละครชาตรจะใชวงปพาทยชาตรบรรเลงประกอบการแสดงการเรมตนแสดงจะเรมทาพธบชาครเบกโรงพระออกมาราซดหนาบทตามเพลง แลวจงเรมเรอง เมอเลกแสดงกราซดชาตรอกครงหนง

เพลงทใชขบรองมกจะมคาวา ชาตร อยดวย เชน ราชาตร ชาตรตะลง เปนตน

ละครชาตร

https://www.google.co.th/search?q=ละครชาตร+พระสธน+มโนราห&biw

https://www.google.co.th/search?q=ละครชาตร+พระสธน+มโนราห&biw


หนา 19

1.2 ละครนอก ละครนอก เปนละครทเลนกนนอกเขตพระราชฐาน มววฒนาการมาจากละครชาตรในสมยอดต จะ

ใชผชายแสดง ตอมาจงใหผหญงแสดงได การแตงกายเลยนแบบละครใน มความสวยงาม

ละครนอกมการดาเนนเรองรวดเรว

จงใชผแสดงทมความคลองแคลวในการราและรอง

สอดแทรกตลกขบขน ไมยดถอหรอเนนขนบธรรมเนยม

ประเพณใชถอยคาแบบชาวบานทนเหตการณ เพอ

เอาใจผชม และใชวงปพาทยเครองหาบรรเลงประกอบ

การแสดง เรองทนยมแสดง เชน สงขทอง ไกรทอง ละครเรองสงขทอง

ลกษณวงศ คาว สงขศลปชย เปนตน https://www.google.co.th/search?q

1.3 ละครใน

ละครใน เปนละครทแสดงในเขตพระราชฐานมความงดงาม

ถอเปนละครชนสง มความงดงามในทกดานทงผแสดง

การขบรอง บทเพลง ดนตร การแตงกายและการรายรา

การแสดงละครในจะใชผหญงแสดงเทานน แตตอมาเรมให

ผชายแสดงดวยได การแตงกายในการแสดงจะแตงกาย

แบบกษตรย เรยกวา ยนเครองพระ-ยนเครองนาง เปนการ

แสดงทมความออนชอยงดงามมากเพราะเนนกระบวนทารา

ละครในเรองอเหนา และแสดงเพยง 3 เรอง คอ รามเกยรต อณรท

http://www.sahavicha.com/?name=media&file= และอเหนา

readmedia&id=1039


http://www.sahavicha.com/?name=media&file


หนา 20

1.4 โขน

โขน เปนศลปะกาแสดงทพฒนามาจาก

การเลนชกนาคดกดาบรรพ หนงใหญ และกระบกระบอง

เปนกาแสดงทใชทาเตน ทารายราและมเอกลกษณตาง

จากการแสดงอน คอผแสดงจะสวมศรษะโขนตามลกษณะ

ตวละครตางๆเปนการแสดงทเปนเรองราว มบทพากย

บทเจรจา ขบรอง การแตงกายจะแตงแบบยนเครอง การแสดโขน เรอง รามเกยรต

เรองทนยมแสดง คอ รามเกยรต https://www.google.co.th/search?q

2. ละครทปรบปรงขนใหม

ละครทปรบปรงขนใหม เปนละครไทยทมการปรบปรงรปแบบการแสดงใหมความสนกสนานมการดดแปลงหรอนาแบบอยางของละครตางชาตเขามาผสมผสาน ทาใหการแสดงมความนาสนใจมากขน ละครทปรบปรงขนใหม มดงน

2.1 ละครดกด าบรรพ

ละครดกดาบรรพ เปนละครทปรบปรงขนมาในสมยรชกาลท 5

โดยสมเดจเจาฟากรมพระยานรศรานวดตวงศ และเจาพระยา

เทเวศรวงศววฒน (ม.ร.ว. หลาน กญชร ) โดยนาการแสดง

อปรากรมาประยกตกบการแสดงใหผแสดงขบรองเอง และ

แสดงทโรงละครดกดาบรรพ ใชวงปพาทยดกดาบรรพบรรเลง

ประกอบการแสดงจงเรยกละครประเภทนวา ละครดกด าบรรพ

ละครดกดาบรรพ คาว

https://www.google.co.th/search?q=ละครดกดาบรรพ&biw


https://www.google.co.th/search?q=ละครดกดำบรรพ&biw


หนา 21

2.2 ละครพนทาง

ละครพนทางเปนละครทเกดขนโดย เจาพระยามหนทรศกดธารง เปนละครทมเรองราวการแสดงเกยวของกบตางชาต มลกษณะการแสดงตามแบบละครนอก

การแตงกายของผแสดงจะแตงตามชาตนนๆ เชน

เรองทแสดงเกยวกบชาตจน การแตงกายกเปนแบบจน

เปนตน มการดาเนนเรองดวยการรอง และแทรก

บทเจรจา บทพดบางทารากผสมผสานกนระหวาง

ของไทยกบตางชาตและใชวงปพาทยไมนวมบรรเลง

ประกอบการแสดง บทเพลงทขบรองจะเปน ละครพนทาง เรองราชาธราช

เพลงภาษา เชน ลามชมดง มอญดดาว เปนตน https://www.google.co.th/search?q=ละครพนทางเรองราชาธราช+

เรองทนยมแสดง เชน ราชาธราช สามกก พระลอ ตอนสมงพระรามแตงงาน&biw

2.3 ละครเสภา

ละครเสภา เปนละครทปรบปรงมาจากการเลานทาน เสภามมาตงแตสมยกรงศรอยธยา เปนการเลาเรอง แบบคากลอนและใชกรบประกอบการเลาเรอง จงเรยกวา การขบเสภา ตอมาพระเจาบรมวงศเธอกรมพระนราธปประพนธพงศไดนาละครพนทางมาดาเนนเรอง ดวยการขบเสภาประกอบการรา จงเรยกวา ละครเสภา โดยการแสดงจะมลกษณะคลายกบละครพนทางแตนาการขบเสภามาสอดแทรกในเรอง ใชวงปพาทยบรรเลงประกอบการแสดง มการแตงกายตามทองเรองเปลยนฉากไปตามเนอเรอง และเรองทนยมแสดง เชน ขนชางขนแผน ไกรทอง

ละครเสภา เรองขนชางขนแผน ตอนขนแผนแสนสะทาน

http://drartchula.blogspot.com/2009/02/blog-post_9429.html

https://www.google.co.th/search?q=ละครพนทางเรองราชาธราช

http://drartchula.blogspot.com/2009/02/blog-post_9429.html


หนา 22

2.4 ละครหลวงวจตรวาทการ

ละครหลวงวจตรวาทการ เปนละครทปลกใจคนใหรกชาต

ถอกาเนดโดยหลวงวจตรวาทการ (กมเหลยง วฒนปฤดา)

ขณะททานดารงตาแหนงอธบดกรมศลปากร ทานไดเปนถง

คณคาของประวตศาสตร จงไดนามาปรบปรงเปนการแสดง

เนอเรองจะมทงความรก การรบทหลากหลายอารมณ ละครหลวงวจตรวาทการ

ตวเอกของเรองจะรกชาตยอมตามเพอชาต จงเรยกละครนวา เรองอานภาพพอขนรามคาแหง

ละครหลวงวจตรวาทการ ลกษณะการแตงกายจะคลายกบ https://www.google.co.th/search?q=ละครเรอง+อานภาพพอขนรามคาแหง&sa

ละครพนทาง มการรา ระบา สอดแทรกในการแสดง มการขบรองเพลงทงเพลงไทยและวงดนตรสากลบรรเลงประกอบการแสดง เรองทแสดงเชน ศกถลาง อานภาพพอขนรามคาแหง เปนตน

3.ละครรอง ละครรอง เปนละครทพระเจาบรมวงศเธอกรมพระนราธปประพนธพงศทรงรเรมขน โดยปรปปรงมา

จากการแสดงของละครตางประเทศ ทรงปรบปรงแกไขละครรองใหนาไปเลนทโรงละครปรดาลย ภายหลงเปลยนชอ เปน ละครหลวงนฤมตร แตบางครงกเรยน ละครปรดาลย เรองทนยมแสดง เชน สาวเครอฟา ตกตายอดรก ขวดแกวเจยระไน เปนตน ละครรองแบงออกเปนดงน

3.1 ละครรองสลบพด

ละครรองสลบพดจะใชผหญงแสดงเทานน ยกเวนตวตลกจะใชผชาย

แสดง โดยการแสดงจะเนนการรองเปนหลกแตจะมการพด

สอดแทรกบางโดยพระเจาบรมวงศเธอกรมพระนราธปประพนธพงศ

เปนผรเรมทาใหประชาช เรยกวา ละครกรมพระนราธปหรอ

ละครปรดาลย โดยการแสดงจะมฉากตามทองเรอง แตงกาย

ละครรองเรอง สาวเครอฟา ตามสมย และใชวงปพาทยบรรเลงประกอบการแสดง

https://www.google.co.th/search?q=ละครรอง+เรองสาวเครอฟา&biw


หนา 23

3.2 ละครรองลวนๆ ละครรองลวนๆ เปนละครทดาเนนเรองดวยการรองเพยงอยางเดยว ใชผชายและผหญงแสดง โดยพระ

บาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว (รชกาลท 6) ทรงรเรม ซงเลยนแบบจากละครอปรากร มการแสดงคลายละครพนทาง มฉากตามเนอเรอง การแตงกายตามสมย ใชวงปพาทยบรรเลง เรองทแสดง เชน สาวตร

3.3 ละครสงคต

ละครสงคต เปนละครทพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวทรงรเรมขนโดยมววฒนาการมาจากละครพดสลบลา ใชผชายและผหญงแสดงจรงตามเนอเรอง มการแตงกายตามสมยใชวงปพาทยไมนวมบรรเลงประกอบการแสดง เรองทแสดงจะนยมแสดงบทพระราชนพนธในพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว เชน หนามยอกเอาหนามบง ววาหพระสมทร เปนตน

4. ละครพด ละครพดเปนละครทเกดขนในสมยพระบาทสมเดจจลจอมเกลาเจาอยหว โดยแสดงเรองใดกได ซงจด

โดยเหลาขนนาง ขาราชบรพาร (อานวา ขา-ราด-ชะ-บอ-ร-พาน) จดแสดงถวายทอดพระเนตร ตอมาสมเดจพระบรมโอรสาธราช เจาฟามหาวชราวธ สยามมกฎราชกมาร (รชกาลท 6 ) เสดจนวตประเทศไทย จงไดเรมสรางการแสดงละครพดแบบใหม โดยผสมผสานกบละครตะวนตกโดยเรยกวา ละครเวทปญญา ตอมาจงเปลยนชอเปน ละครศรอยธยา ถอวาในสมยของรชกาลท 6 เปนยครงเรองของละครพด ละครพดแบงออกเปน ดงน

4.1 ละครพดลวนๆ ละครพดลวนๆ ในระยะแรกจะใชผชายแสดงเทานน ตอมาใชผชายและผหญงแสดงตามเนอเรอง

แตงกายตามสมย ดาเนนเรองโดยการพดอยางเดยว เรองทแสดงเชน โพงพาง เจาขา สารวด เปนตน และใชวงดนตรสากลหรอวงปพาทยไมนวมบรรเลงประกอบการแสดง

4.2 ละครพดค าฉนท ละครพดคาฉนท จะดาเนนเรองดวยการพดทเปนคาประพนธประเภทกลอน โคลงฉนท แสดงตามเนอ

เรอง แตงกายตามเนอเรอง ใชวงดนตรสากลหรอปพาทยไมนวม บรรเลงประกอบการแสดง เรองทแสดง มทนะพาธา


หนา 24

4.3 ละครพดสลบล า

ละครพดสลบลา เปนละครทดาเนนเรองดวยการพดสลบการขบรองแตยงคงมบทพดเปนหลก

โดยบทรองจะแทรกเพอความสนก หรอไมมกได การแตงกายตามสมย แสดงตามเนอเรอง เรองทนยมแสดง ไดแก เรองชงนาง และเรองปลอยแก ใชวงดนตรสากลหรอวงปพาทยบรรเลงประกอบการแสดง

ละครพนบาน

ละครพนบาน เปนการแสดงละครทมบทละคร เนอเรอง นามาจากนทานพนบาน นทานชาดก หรอนทานทองถน ทแสดงถงภมปญญาของคนในสมยอดต ซงนทานเหลานจะสอดแทรกขอคดตางๆไวมากมาย เชน ความกตญกตเวท ความซอสตย ความเมตตา เปนตน

เมอนามาสรางสรรคเปนละครพนบาน จงทาใหผชมไดชมและเพลดเพลน อกทงไดขอคดจากละครดวย

ละครพนบาน มรปแบบการแสดงคลายกบละครนอกและละครชาตร ทมเรองราวสนกสนานมการใชเวทมนตคาถา อทธฤทธตางๆ ทาใหผชมตนตาตนใจไปกบการแสดง ซงจดวาละครพนบานเปนมหรสพทองถนอยางหนงการแตงกายในการแสดงละครพนบาน จะแตงคามลกษณะของเรอง เชน ถาตวละครเปนกษตรย จะมการแตงกายแบบกษตรย ถาเปนชาวบาน กแตงแบบชาวบาน เปนตน

ปจจบนละครพนบานยงมแสดงอยและถายทอดทางสถานโทรทศนตางๆ มรปแบบการแสดงททนสมยมากขน แตเนอเรองยงมเคาโครงเดม อาจมการประพนธบทละครใหเกดความสนกสนานทนสมยมากขน การแตงกายมความงดงามหลากหลายมากขน และยงมการนาเทคโนโลยดานคอมพวเตอรมาใชทาใหตวละครทแสดงเปนยกษมรางกายสงใหญแขงแรงเหมอนยกษ หรอมอทธฤทธตางๆ เปนตน

ซงละครพนบานในปจจบนถอวาเปนละครทสรางความสนกสนานใหกบผชม พรอมทงสอดแทรกขอคดทดไว เพอนามาปรบใชในชวตประจาวนได และละครพนบานยงมคณคาและประโยชน ดงน

https://www.google.co.th/search?q=ละครพนบานสงขทอง&biw https://www.google.co.th/search?q

https://www.google.co.th/search?q=ละครพนบานสงขทอง&biw



หนา 25

ละครพนบานมคณคาทางดานความบนเทง คอ ให

ความผอนคลายสนกสนานเพลดเพลนแกผรบชม

คณคาและประโยชน ละครพนบานมคณคาตอประเพณไทย เพราะในการ

ของ แสดงบางเรองจะมการสอดแทรกประเพณไทยตางๆ

ละครพนบาน ไว เชน ประเพณแตงงาน ประเพณโกนจก เปนตน

ละครพนบานมคณคาทางสงคม เพราะละครพนบาน

สะทอนใหเหนถงขนบธรรมเนยมประเพณ วถชวต

ของคนในสงคมได รวมถงการปกครองและการละเลน

ของไทยดวย

ละครพนบานทไดรบความนยม เชน แกวหนามา ปลาบทอง สงขทอง พกลทอง ฯลฯ


หนา 26

อางอง

วรฏฐา ศรธงชยกล หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ดนตร – นาฏศลป ชนมธยมศกษาปท 2

สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (พว.)

ชดกจกรรมพฒนาการคด ดนตร – นาฏศลป ม.2 สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (พว.)

Education

เอกสารประกอบการเรียน วิชานาฏศิลป์ นาฏศิลป์พื้นเมือง ม.2