Program proprioceptivnog treninga

UNIVERZITET U SARAJEVU

FAKULTET SPORTA I TJELESNOG ODGOJA

OPŠTI SMIJER – I CIKLUS

PREDMET: PLANIRANJE I PROGRAMIRANJE

RAZLIKE IZMEĐU UNILATERALNOG I BILATERALNOG PROPRIOCEPTIVNOG

TRENINGA

/Seminarski rad/

MENTOR: RADILE:

Dr. Erol Kovačević Ema Korać

Dženana Halilović

Emina Alajbegović

Almedina Huzbašić

Sarajevo, 2014.

Sadrzaj

1. UVOD..................................................................................................................................................3

2. PREDMET I PROBLEM ISTRAŽIVANJA.................................................................................................4

3. CILJ ISTRAŽIVANJA..............................................................................................................................4

4. METODE ISTRAŽIVANJA......................................................................................................................5

4.1 Uzorak ispitanika..........................................................................................................................5

4.2 Opis testa......................................................................................................................................5

5. PLAN RADA.........................................................................................................................................6

6. PROGRAM RADA................................................................................................................................7

7. REZULTATI..........................................................................................................................................9

8. ZAKLJUČAK.......................................................................................................................................11

9. LITERATURA......................................................................................................................................12

2

1. UVOD

Propriocepcija je sposobnost tijela da prenese osjećaj položaja zgloba, interpretira dobivenu

informaciju u centralnom nervnom sistemu i svjesno ili pdsvjesno odgovori na stimulus, tako

da omogući odgovarajuće izvođenje pokreta i održavanje stava tijela. Uspješna i sigurna

izvedba funkcionalnih pokreta kod igrača zavisi od niza faktora, među kojima se ubrajaju i

ravnoteža cijelog tijela, te funkcionalna stabilnost pojedinih zglobova kojima se pokreti

odvijaju.

Ravnoteža nogometaša nije samo održavanje ravnotežnog položaja. Izvođenje visokih

udaraca iz zraka zahtijeva savršenu ravnotežu na jednoj nozi da bi se kontrolisao udarac.

Dobar dribling zahtijeva stalno prebacivanje težine tijela sa jedne noge na drugu da bi se

prevario protivnik (Alić, 2012).

Koeficijent urođenosti ove sposobnosti je veoma veliki (85-90) i iz tih razloga je razvijati

ravnotežu veoma složeno, specifično i teško. Trening se ugl sastoji od vježbi održavanja

ravnotežnih položaja u nekim tipičnim specifično-situacionim uslovima, koji su

karakteristični za nogomet (Alić, 2007).

Područje ravnoteže diljem svijeta samo je djelomično istraženo. Ta djelomičnost se posebice

odnosi na zdravu, mladu, tjelesno aktivnu žensku populaciju, tj. vrlo je malo radova koji su

direktno proučavali ravnotežu kodstudentica. Standardni testovi i mjerenja u ravnoteži nam

omogućavaju procjenu funkcionalne izvedbe. Tradicionalni testovi ravnoteže su usmjereni na

održavanje posture tijela (statička ravnoteža), ravnoteža tijekom pomjeranja tereta ili u

kretanju (dinamička ravnoteža) i odgovori na vanjske poremećaje (Kovačević, 2010).

Ravnoteža kao sposobnost predstavljsa preduslov za izvršavanje velikog broja kretnih

aktivnosti kao što su stajanje, hodanje, trčanje isl. Adekvatan balans neophodan je za kretanje

čovjeka u prosoru kao I za mnogobrojne svakodnevne dinamičke aktivnosti (Kovačević,

2010).

3

2. PREDMET I PROBLEM ISTRAŽIVANJA

Predmet rada jeste transformacioni proces motoričke sposobnosti ravnoteže u takmičarskom

periodu.

1. Prvi problem rada jeste utvrditi nivo promjena dinamičkog balansa pod uticajem

specifičnog trenažnog procesa unilateralnog treninga propriocepcije.

2. Drugi proplem rada jeste utvrditi nivo promjena dinamičkog balansa pod uticajem

specifičnog trenažnog procesa bilateralnog treninga propriocepcije.

3. Treći problem rada jeste utvrditi razlike dinamičkog balansa pod uticajem specifičnog

trenažnog procesa unilateralnog i bilateralnog treninga propriocepcije.

3. CILJ ISTRAŽIVANJA

Cilj rada je utvrditi trenažne efekte motoričke sposobnosti ravnoteže u takmičarskom periodu pod uticajem dva različita trenažna procesa.

Na osnovu generalnog cilja formulisani su pojedinačni ciljevi:

1. Utvrditi trenažne promjene u ravnoteži kod prve eksperimentalne grupe pod uticajem unilateralnog treninga propriocepcije.

2. Utvrditi trenažne promjene u ravnoteži kod druge eksperimentalne grupe pod uticajem bilateralnog treninga propriocepcije.

3. Utvrditi trenažne razlike u ravnoteži izmedju dvije eksperimentalne grupe pod utjecajem različitog tipa trenažnog rada.

4

4. METODE ISTRAŽIVANJA

4.1 Uzorak ispitanikaGrupa ispitanika se sastoji od 15 dječaka uzrasne kategorije od 10-12 god.. Svi ispitanici su iz škole fudbala – Hotonj. Ispitanici su podijeljeni u dvije homogene grupe nad kojima se sprovodio različit program rada. Uzorak varijabli koje su testirane u ovom istraživanju su obuhvatile tri indeksa stabilnosti i to:

1. Generalni indeks stabilnosti

2. Medijalno lateralni (lijevo-desno) indeks stabilnosti

3. Anterio-posterijalni (naprijed-nazad) indeks stabilnosti

4.2 Opis testaTest -MBYS, Biodex Balance System- održavanje ravnoteže na kompjuterski kontroliranoj pokretnoj platformi .

Vrijeme rada: Procjena ukupnog trajanja testa za jednog ispitanika iznosi 3 minute.

Broj ispitivača: 1 ispitivač.

Rekviziti: Biodex Balans System, kompjuterski kontrolirana platforma.

Opis mjesta izvođenja: Test se izvodi u prostoriji minimalnih dimenzija 2x2 metra.

Zadatak:

Početni stav ispitanika: Držeći se za ručke, bosonoga ispitanica staje na kružnu platformu. Ispitivač objašnjava zadatak, nakon čega oslobađa platformu i ispitanica ima jedan probni pokušaj. Ispitanica sama bira položaj stopala na platformi. Ispitivač unosi koordinate položaja stopala koji je ispitanik odabrao, godine, težinu, visinu ispitanika i nivo na kojem se test radi. (U ovom istraživanju koristit će se razina stabilnosti 5)

Izvođenje zadatka: Kada je ispitanica spremna odmakne ruke od rukohvata, ispitivač pritišće tipku «start» i zadatak počinje. Zadatak traje 20 sekundi.

Indeks stabilnosti predstavlja variansu pomjeranja platforme u stupnjevma od normalne razne. Visoke vrijednosti indeksa stabilnosti ukazuju na to da ispitanik ima problema sa odrzavanjem ravnoteze. Ispitanikov trenutni indeks stabilnosti se ispisuje u Predictive Values Report ispod stupca pod nazivom Aktualne vrijednosti (actual values).

Trenutne vrijednosti indeksa stabilnosti ispitanika mogu se uporediti sa postojecim normativnim vrijednostima. Ako vrijednost indeksa stabilnosti odstupa od prediktivnih normativnih vrijednosti , moze se konstatovati da postoji problem u ravnoteži.

5

Anterior/Posterior Stability Index: Predstavlja varijansu pomjeranja odnosno odstupanje platforme u stupnjevima od normalne razine u frontalnoj ravni.

Medial/Lateral Stability Index: Predstavlja varijansu pomjeranja platforme u stupnjevima od normalne razine u sagitalnoj ravni

Metoda:testiranje na biodexu pruza procjenu ravnoteze u stavu na jednoj ili dvije noge. Rezultati ispitivanja uporedjuju se sa normativnim vrijednostima koje zavise od godina i pola (Balance System SD, Operation service/manual).

Slika 1: Biodex Balance System SD

5. PLAN RADA

Plan rada se odnosi na obe grupe ispitanika.

Inicijalno testiranje Plan rada Finalno testiranje1. Unilateralni test stabilnosti

- Dominantna noga- Nedominantna noga

2. Bilateralni test stabilnosti

Četiri sedmice proprioceptivnog treninga,

treninga ravnoteže.1. grupa- unilateralni trening2. grupa- bilateralni trening

1. Unilateralni test stabilnosti- Dominantna noga- Nedominantna noga

2. Bilateralni test stabilnosti

6

Trajanje ovog programa je četiri sedmice, u toku jedne semice imamo tri treninga koji su raspoređeni ponedjeljkom, srijedom, petkom. Proprioceptivni trening se izvodi u pripremnom dijelu treninga i taje od 24min. do 40 min.

Sedmice

Vrijeme trajanja vježbi Broj serija Trajanje treninga

I 40 sec 3 24 min.II 40 sec 4 32 min.II 40 sec 4 32 min.IV 40 sec 5 40 min.

6. PROGRAM RADA

Program rada grupe 1 – unilateralni trening

VJEŽBEEkstenzitet Odmor

(način i vrijeme)

Trajanje vjezbe

Broj setova

1. Stajanje na poluloptastom čunju na jednoj nozi sa zanoženjem druge noge

20 sec. 3-5 30 sec.Pasivnog

2. Stajanje na poluloptastom čunju na jednoj nozi sa odnoženjem u stranu druge noge


3. Stajanje na poluloptastom čunju na jednoj nozi sa prednoženjem druge noge


4. Stojanje jednom nogom na poluloptastom čunju , druga je u zakoraku koju podizemo i sutamo loptu


5. Stajanje na poluloptastom čunju na jednoj nozi i dodavanje lopte rukama


6. Slobodno trčanje, promjena pravca okreti, u ograničenom prostoru, na znak trenera zaustavljanje na jednoj nozi i balansiranje.

20 sec.3-5

30 sec.Aktinog

7. Slobodno trčanje, promjena pravca okreti, u ograničenom prostoru, na znak trenera zaustavljanje na jednoj nozi i balansiranje uz pravljenje vage prema naprijed.

20 sec. 3-5 30 sec.Aktinog

8. Slobodno trčanje, promjena pravca okreti, u ograničenom prostoru, na znak trenera zaustavljanje na jednoj nozi, u manjoj grupi, i balansiranje uz igranje „plisa“.

20 sec. 3-5 30 sec.Aktinog

- Vježbe se izvode prvo na dominantnoj nozi zatim na nedominantnoj, trajanje vježbe na jednoj nozi je 20 sec.. Pauza izmedju promjene nogu ne postoji dok je između setova pauza u trajanju od 30 sec..

7

Program rada grupe 2- bilateralni trening

VJEŽBE Ekstenzitet Odmor (način i vrijeme)

Trajanje vježbe

Broj setova

1. Stajanje na poluloptastom čunju u polučučanju i balansiranje


2. Stajanje na poluloptastom čunju sa dodavanjem lopte rukama


3. Stajanje na poluloptastom čunju sa odbijanjem lopte od pod sa partnerom


4. Stajanje na poluloptastom čunju primanje lopte prsima i vračanje punim stopalom


5. Stajanje na poluloptastom čunju u polučučnju i manipulacija loptom (prednja promjena-iz desne u lijevu ruku)


6. Stajanjena na dva obrnuta poluloptasta čunja i balansiranje


7. Stajanje jedne noge na poluloptastom čunju, a druga noga na obrnutom polupoptastom čunju

40 sec.3-5

30 sec.Pasivnog

8. Stajanje na uskoj gredici uz odbijanje lopte glavom, natkoljenicom u unutrašnjim dijelom stopala.


- Pauza između serija traje 30 sec.

8

7. REZULTATI

9

10

8. ZAKLJUČAK

Na osnovu sprovedenog programa utvrdili smo :

1. Promjene u ravnotezi pod uticajem unilateralnog treninga propriocepcije

2. Minimalne promjene u ravnotezi kod druge eksperimentalne grupe pod uticajem bilateralnog treninga propriocepcije

3. Razlike u ravnotezi izmedu dvije eksperimentalne grupe pod uticajem razlicitog trenaznog rada

Na osnovu dobivenih rezultata mozemo zakljuciti da unilateralni trening propriocepcije ima veci uticaj na razvoj dinamicke ravnoteze kod djece uzrastaod 10 do 12 godina.

11

9. LITERATURA

1. Alic, H., Doktorska disertacija., Fakultet sporta i tjelesnog odgoja.,2012., Sarajevo

2. Kovacevic, E., UNILATERALNI PROFIL DINAMIČKE RAVNOTEŽE STUDENTICA FAKULTETA SPORTA I TJELESNOG ODGOJA., 2007., Sarajevo

12

Documents

Program proprioceptivnog treninga