UNIVERZITET EDUCONS

TIMS. FAKULTET ZA SPORT I TURIZAM

NJEMAKA

SEMINARSKI RAD

TURISTIKE DESTINACIJE SVIJETA

Mentor: Student: Petra Babi

Doc. dr Ivo Mulec Indeks br.M37/13

Novi Sad, 2013. g.

2

S A D R A J

1. UVOD.........3

2. NJEMAKA OSNOVNE KARAKTERISTIKE...............................4 2.1 Kratak osvrt na istoriju i njen uticaj na razvoj turizma Njemake .........5, 6 2.2 Osnovni pokazatelji turizma danas u Njemakoj.......................................................6, 7

2.2.1 Njemaka kao emitivna zona ......................................................................8

2.2.2 Njemaka kao receptivna zona ...............................................................8, 9

2.2.3 Transport ...................................................................................................10

3. TURISTIKE DESTINACIJE NJEMAKE .............................................................11 3.1 Sjeverna Njemaka ...............................................................................................11, 12

3.2 Centralna Njemaka ....................................................................................... 12, 13, 14

3.3 Zapadna i juna Njemaka ............................................................................. 15, 16, 17

3.4 Istona Njemaka ................................................................................................. 18, 19

4. ZAKLJUAK ................................................................................................................ 20

LITERATURA I IZVORI ....................................................................................... 21, 22

3

1. UVOD

Predmet rada, tj prilino opirna tema poput prikaza Njemake kao turistike destinacije,

zahtjevala je iscrpno istraivanje i sumiranje prikupljenih podataka iz raznih izvora. Pored

preporuene i dopunske literature, internet izvora, u rad su ukomponovana i lina saznanja iz

razliitih oblasti turizma. Kako je sama tematika vezana za predmetnu materiju Turistike

destinacije svijeta, akcenat je stavljen na prikaz relevantnih i integralnih podataka koji zaista

oslikavaju trenutnu situaciju turizma Njemake, ali i kratak osvrt na prolost i neke budue

tendencije.

Metode istraivanja koritene u radu su: statistika, deskriptivna, istorijska i komparativna.

Kombinovanjem navedenih metoda izvrn sumiranj podatk i prikz relevantnih

pokazatela koji determiniu sloenost teme. Statistiki metod obezbijedio je vremensku

dinamiku i prikaz trendova, dok je istoriografija dala retrospektivan prikaz ranijih deavanja u

turizmu Njemake u nekoliko poslednjih decenija. Upotreba deskripcije dolazi do izraaja u

posljednjem poglavlu koje se tie pojedinih atrakcija na prostoru ove centralnoevropske zemlje.

Uz ve navedene metode, kombinovana je i komparativna metoda zahvalujui kojoj se moe

uoiti pozicija Njemake na planu turizma u odnosu na ostale zemlje u Evropi, ali i u svijetu.

Osnovni cilj ovog rada jeste pokuaj da se na koncizan nain predstavi turizam Njemake, koji

na osnovu svih pokazatelja iznetih u radu pokazuje tendenciju rasta i razvoja ili, jednostavno

reeno, svijetlu budunost.

4

2. NJEMAKA OSNOVNE KARAKTERISTIKE

Savezna Republika Njemaka (Bundesrepublik Deutschland) je centralnoevropska zemlja, na

sjeveru omeena Baltikim i Sjevernim morem, kao i Danskom, na istoku Poljskom i ekom,

na jugu vajcarskom i Austrijom dok su na zapadu Francuska, Luksemburg, Belgija i Holandija.

Njemaka je demokratska parlamentarna savezna drava i podijeljena je na 13 saveznih

pokrajina (Bundeslnder) i tri samostalna grada-pokrajine (Berlin, Bremen, Hamburg). Glavni

grad je Berlin, svakako prepoznatljiv kao centar politike i ekonomske moi ove zemlje, ali i

izuzetno atraktivna turistika destinacija. Naime, njegova dominacija u svim aspektima ivota,

pa i u turizmu, poinje prenoenjem administrativnih organa i institucija iz Bona, nekadanje

njemake prestonice, i ruenjem berlinskog zida tj

ujedinjenjem do tada podijeljene drave.

Dananja Njemaka je jedna od privredno

najrazvijenijih svjetskih zemalja, lanica Evropske

unije, Ujedinjenih nacija, NATO-a...

Njemaka obuhvata povrinu od 357.022 ,

dok prema popisu iz jula 2013. g. broji 81.147.265

stanovnika. Slubeni jezik je njemaki. to se tie

etnikog sastava stanovnitva, 91,5% ine Nijemci,

2,4% Turci dok procenat od 6,1% otpada na zbir

ostalih veih etnikih grupa poput Grka, Italijana,

Poljaka, Rusa, Srba, Hrvata i panaca. U vezi sa

religioznom pripadnou, protestanti ine 34%,

katolici 34%, muslimani 3,7%, dok u 28,3%

spadaju ateisti i ostale religije. (CIA)1

1 Podaci preuzeti i prilagoeni na osnovu izvora: https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gm.html

Slika br.1 Podjela na pokrajine ( Izvor: http://geonice.com/germany-maps)

5

2.1 Kratak osvrt o uticaju istorije na razvoj turizma Njemake

Kada se govori o razvoju turizma u Njemakoj, neophodno je navesti kratak istorijski pregled

dogaaja koji su na direktan ili indirektan nain uticali na cjelokupan pravac razvoja ove svjetske

ekonomske velesile, to znai da su ostavili peat i na turizam. Naime, brojne regionalne razlike

naslijeene su jo iz perioda prije XIX vijeka, kada je prostor dananje Njemake bio izdijeljen

na niz manjih gotovo nezavisnih drava, koje su bile okupljene pod Prvim rajhom, nazvanim

Sveto Rimsko carstvo. Ono je nastalo podjelom karolinkog kraljevstva2 tj. podjelom Franakog

carstva i kao takvo egzistiralo je u u razliitim oblicima sve do XIX vijeka i Napolenovih ratova.

Zatim slijedi ujedinjenje u Njemako carstvo 1871. g. ili nastanak Drugog rajha koji e potrajati

do zavretka Prvog svjetskog rata, kada na scenu stupa demokratska Vajnmarska Republika.

Adolf Hitler kao kancelar zajedno sa parlamentom ukida ustav pomenute republike i osniva

Trei rajh (1933-1945).

Iako je za vrijeme Drugog svjetskog rata uniteno oko 80% njemakih gradova, ve pedesetih

godina prolog vijeka zemlja se znaajno privredno oporavila a Nijemci su to nazvali

Wirtschaftswunder (privrednim udom). Uslijedila je politika podjela zemlje na istok i zapad,

to e uticati i na dotadanju podjelu koja je podrazumijevala dugogodinje razlike izmeu

protestantskog sjevera i katolikog juga.

Sa aspekta turizma vano je to da je zapadni dio ili Savezna Republika Njemaka (BRD)

predstavljala slobodno privredno, pa tako i turistiko trite, za razliku od istonog dijela

Demokratske Republike Njemake (DDR) koji je podrazumijevao nametnutu volju Sovjeta,

komunizam i centralizovanu vlast. Upravo te okolnosti uticale su na nacionalizaciju hotela,

toplica, odmaralita i svih turistikih preduzea koja su bila pod strogom kontrolom drave.

Takav oblik turistike organizacije podrazumijevao je i limitiranost dolazaka stranih turista,

izuzev tzv. Istonog bloka kao to su Rumuni i Maari. Dolazak turista iz zapadnih zemalja bio

je ogranien, a za veinu stanovnika Zapadne Njemake potpuno zabranjen.

Promjene na planu turistikih kretanja uoljive su tek od 1989. g. (pad Berlinskog zida) i

ujedinjenja zemlje godinu kasnije. Istoni Nijemci sada imaju mogunost putovanja u

inostranstvo, dok zapadni koriste niske cijene smjetaja i posjeuju istoni dio zemlje.

2 Nastanak Karolinkog (Svetog Rimskog carstva) carstva vezuje se za 800.g. kada se tadanji franaki kralj Karlo Veliki u Rimu okrunio za cara, ime je prestala dominacija Vizantije.

6

Bivi DDR kao i mnoge zemlje istonog bloka u periodu do ruenja zida karakterisale su

drastine razlike u odnosu na zemlje sa druge strane Gvozdene zavjese.3 Cjelokupna

centralizovana organizacija i privredna struktura nije mogla da se mjeri sa zapadnim zemljama

po pitanju tehnolokog napretka i otvorenosti turistikog trita. I upravo je to razlog da je

ujedinjenje siromanog Istoka i monog i naprednog Zapada dovelo do znaajnog pada

cjelokupne njemake ekonomije devedesetih godina prolog vijeka. Naravno, takva situacija

nije dugo potrajala, ve je Njemaka kao i mnogo puta do tada uspjela da se izbori za svoju

poziciju i na privrednom planu i na svjetskom turistikom tritu.

2.2 Osnovni pokazatelji turizma danas u Njemakoj

Nijemci kao narod pokazuju veliku sklonost ka putovanjima i tradicionalno posjeuju razliite

svjetske destinacije. Frekventnost i duina trajanja putovanja kao i potronja uslovljeni su

starosnom kategorijom, socio-ekonomskim statusom i mjestom stanovanja.

Turistika kretanja u nacionalnim granicama uglavnom pokazuju pojaanu cirkulaciju

stanovnitva tokom praznika, ali i u ljetnom periodu. Kretanja su usmjerena prema banjskim

lijeilinim kompleksima sa obiljem mineralnih izvora poput onih na visoravnima centralnog

dijela zemlje (Mittelgebirge), zatim ka planinskim podrujima, zabavnim parkovima, istorijskim

gradovima, dvorcima i sl

3 Gvzdn zvjs zpdnjki izrz ki ppulrizv Vinstn ril misli n grnicu k simblin,

idlki i fiziki pdijlil vrpu n dv dvn dijl d kra Drugog svjetskog d kr Hldng rt (1945 -

1990)

7

Turizam u Njemakoj / makroekonomski pokazatelji 2012. g.4

GDP/BDP

GDP (euro, milijarde, 2012. g.) 2.645.0 mlrd

GDP per capita (2012. g. euro) 32.256

Realni rast GDP-a 2011/2012. + 3.0 / + 0.7

GDP od turizma (ukljuujui iri uinak

ulaganja, lanac snabdijevanja) 2012. g.

119.9 mlrd ili 4,5%

Oekivana stopa rasta GDP-a (turizam) za

2013. g. u odnosu na 2012. g.

1,4%

Oekivana stopa rasta GDP-a (turizam) do

2023. g.

1,5%

Zaposlenost

Ukupni uticaj na zaposlenost (direktna,

indirektna)

4,9 milona radnika ili 12% od ukupnog broja

zaposlenih

Direktna zaposlenost 2,9 miliona radnika ili 7% od ukupnog broja

zaposlenih

Meunarodni dolasci

Broj inostranih dolazaka 2012. g. 30,4 miliona

Broj dolazaka na svakih 100 stanovnika 37

Noenja

Stopa rasta broja noenja domaih turista +2,7%

Stopa rasta broja noenja inostranih

turista

+8,1%

Ukupna stopa rasta 3,6%

Broj hotelskih soba 1.750.755

Procenat popunjenosti kapaciteta 2012. g (2011. g. 64,9%)

66,3%

Meunarodni platni bilans Njemake

Rashodi (putovanja i turizam) (12 / 11: + 5.8 %) 65.3

mlrd

Prihodi (putovanja i turizam) (12 / 11: + 6.2 %) 29.7

mlrd

Bilans (12 / 11: + 5.4 %) 35.6

mlrd

Slika br. 2 Tabelarni prikaz makroekonomskih pokazatelja u domenu turizma

4 Izvor: Tabela prilagoena na osnovu izvora: DIW econ 2012, TSA-Base, Federal Statistical Office, GNTB/WTM 2013; Deutsche Bundesbank, IHA/STR Global 2013; UNWTO Tourism highligts, 2013 edition, Annual report DZT

2012 (ebrochure);

8

2.2.1 Njemaka kao emitivna zona

Godinama je Njemaka, kao jaka ekonomska sila i zemlja iji stanovnici imaju izraenu

sklonost ka turistikim kretanjima, bila vodea emitivna zona u svijetu. Taj primat devedesetih

godina preuzele su SAD. Nijemci tradicionalno putuju u zemlje Mediterana (Italija, panija) ali i

u susjednu Austriju. Istraivanja pokazuju da se Nijemci na godinjem nivou odluuju za jedno

putovanje u inostranstvo, a za drugo u okviru nacionalnih granica.

2.2.2 Njemaka kao receptivna zona

Pitanjem turizma na teritoriji Njemake bavi se Njemaki nacionalni turistiki komitet

GNTB/DZT (GNTB, German National Tourist Board; DZT - Deutsche Zentrale fr Tourismus)

a pod kontrolom njemake savezne vlade. GNTB se bavi promotivnim aktivnostima, razvojem

novih marketinkih strategija i afirmacijom Njemake kao turistike destinacije ve ezdeset

godina. Naravno, postoji kontinuirana saradnja sa inostranim partnerima, turistikim

asocijacijama i udruenjima, koja djeluju na regionalnom i lokalnom nivou. Neki od osnovnih

ciljeva koje je GNTB postavio za budui razvoj njemakog turizma jesu:5

- Poveanje obima turistikog prometa

- Jaanje i kreiranje brenda Njemake kao destinacije poslovnog turizma

- Pozicioniranje diverzifikacijom turistikog proizvoda i atraktivnou ponude

Zahvaljujui prilivu turista iz inostranstava, Njemaka je uspijevala da ostvari balans kada je u

pitanju turistiki promet. Naime, devedesetih godina zabiljeen je deficit, tj. znatno vei broj

Nijemaca putovao je u inostranstvo nego to je stranih turista dolazilo u Njemaku. Glavninu

inostranih turista inili su susjedi, i to u segmentu izletnikog turizma, uz prosjenu duinu

boravka od svega dva dana.

Statistiki podaci koje je objavio Savezni statistiki zavod pokazuju porast od 80% kada je re o

broju noenja inostranih turista i to za period od 1992. g. do danas ili, pretvoreno u konkretne

brojke, ostvareno je 30,6 miliona dolazaka vie u proloj godini u odnosu na dvije decenije

ranije. Tako je ukupan broj noenja stranih turista u proloj godini iznosio 68,8 miliona to znai

porast u visini od 8,1% u odnosu na 2011. g.

5Izvor: http://www.germany.travel/hr/germany/about-us/the-gntb/the-gntb.html

9

Prema broju stranaca koji dolaze u Njemaku a njih je oko 30 miliona, ova zemlja je na sedmom

mjestu u svijetu. Ispred nje su Turska, Italija, panija, Kina, SAD, a na prvom mjestu je

Francuska. Prostor Zapadne Evrope biljei porast u broju dolazaka stranih turista od 3%, pri

emu se istie Njemaka sa stopom rasta od 7%, a slijedi je Austrija sa 5% (UNWTO Tourism

hightligts, 2013 Edition, p.6,7). Nijemci spadaju i meu najvee potroae kada je turizam u

pitanju pa su na drugom mjestu top-potroaa, odmah iza Kineza koji su zauzeli vodeu poziciju

u 2012. g. (UNWTO p. 13)

Kada je rije o vrsti smjetaja, prema podacima

njemakog statistikog zavoda moe se vidjeti da

prednjae hoteli i pansioni sa 62%, dok najmanji

procenat otpada na kampove - oko 6% (Statistisches

Bundesamt, Wiesbaden 2013).

Najvie posjeta na prostorima Njemake u 2013. g

biljee - na osnovu ostvarenih noenja - Holanani koji

su na prvom mjestu, slijede vajcarci, Amerikanci

Slika br. 4 Grafiki prikaz najeih turista za 2012. g.u Njemakoj, na osnovu ostvarenog broja noenja6

6 Izvor: Grafikon prilagoen srpskom jeziku na osnovu originalnog izvora: Federal Statistical Office 2013, https://www.destatis.de/EN/FactsFigures/EconomicSectors/EconomicSectors.html

2.2

2.9

2.9

3.1

3.2

3.5

4.5

4.9

5.2

10.9

25.90%

10.60%

4.40%

4.60%

6.30%

6.40%

5.70%

4.20%

9.40%

2.90%

Rusija

Danska

Belgija

Francuska

Austrija

Italija

Velika Britanija

SAD

vajcarska

Holandija

Najei turisti na njemakom tritu

Procentualni porast 2012/2011 Broj turista izraen u milionima

Slika br.3 Procentualni prikaz noenja u Njemakoj prema vrsti smjetaja

10

Na osnovu tabelarnog prikaza razloga putovanja turista u Njemaku moe se primijetiti da najvei procenat otpada na putovanja radi odmora, ali je izraena dominacija poslovnog turizma.

Razlozi putovanja Evropa

2012 (mil)

Njemaka 2012

(mil)

Evropa

(%)

Njemaka

(%)

Odmori (ukupno) 300,7 24,5 71,6% 53,5%

Kratki odmori 1-3 dana 71,4 11,8 17% 25,8%

Dui odmori 4+ 229,3 12,7 54,6 27,7%

VFR 28,1 4,7 6,7% 10,3%

Ostala putovanja 29,9 4,2 7,1% 9,2%

Poslovna putovanja 61,5 12,5 14,6% 27,3%

Ukupno 420,2 45,8 100% 100% Slika br. 5 Paralelni prikaz razloga putovanja Evropljana u inostranstvo i u Njemaku (DZT Incoming GTM13, p16)

2.2.3 Transport

Na prostoru Njemake dominaciju ostvaruje drumski saobraaj, sa izuzetno kvalitetnim i

modernim cestama. Jedini problem predstavljaju sezonska zaguenja u saobraaju i to samo na

popularnijim podrujima za

odmor. Nakon automobila slijedi

avio-saobraaj gdje dominaciju

ima nacionalni prevoznik

Lufthansa i grad Frankfurt kao

jednan od najznaajnijih i

najfrekventnijih aerodroma u

svijetu. eljezniki saobraaj ine

brze pruge (The Intercity-

Express ICE), koje povezuju

njemake gradove ali i sistem

javnog prevoza tzv. UBahn (podzemna eljeznica), i SBahn (brzi prigradski vozovi) .

Njemaka je ispresijecana brojnim plovnim rijekama i kanalima, meu kojima se svakako istie

Rajna, pa su meu turistima veoma popularna krstarenja, dok je pristup s mora mogu trajektima

koji Njemaku povezuju sa vedskom i Danskom.

50%

30%

8% 8% 4%

Transport u Njemakoj 2012.g.

Automobil

Avion

eljeznica

Autobus

Ostalo

Slika br. 6 Grafiki prikaz procentualnog uea pojedinih vrsta saobraaja (DZT Incoming GTM13, p17)

11

3. TURISTIKE DESTINACIJE NJEMAKE

3.1 Sjeverna Njemaka

Najznaajnije turistike atrakcije sjevera zapravo su na obali ili nadomak nje. Raznolikosti se

ogledaju u reljefu, vegetaciji i klimatskim uslovima jer je Sjeverno more znatno hladnije u

odnosu na Baltik. Jedna od sjevernih pokrajina lezvig-Holtajn prepoznatljiva je u svijetu po

proizvodnji elektrine energije iz obnovljivih izvora. Obalom se protee na stotine vjetrenjaa,

dok su gotovo svi krovovi na poljoprivrednim imanjima prekriveni foto-naponskim panelima.

Ovom regionalnom cjelinom dominiraju i gradovi-pokrajine Hamburg i Bremen. Pored njih ne

treba zaboraviti Hanover grad sajmova. Sve ovo su gradovi sa dominantnom poslovnom

aktivnou. Tako je Hamburg velika evropska i svjetska trgovaka luka, ali ujedno i kulturni

centar u kome je veoma zastupljeno izdavatvo. Poznat je i po autentinom izgledu starog grada,

ali i po bogatom nonom ivotu.

Poseban znaaj za turizam sjevernog podruja imaju Frizijska ostrva, odnosno dio koji pripada

Njemakoj7, a prelijepim pjeanim plaama istie se Silt (Syilt) inae povezan pjeanim

sprudom sa ostatkom kopna, i moe se pohvaliti sa oko 600.000 posjetilaca na godinjem nivou.

Odmaralite Vesterland (Westerland) poznato je po tome to se upravo tu davne 1920. pojavio

tzv. naturizam ili nudizam, poznat u

originalnom nazivu kao freikorpskultur

(FKK).

Neophodno je spomenuti i kulturno-istorijsko

naslijee koje datira uglavnom iz srednjeg

vijeka, kao to je to sluaj sa gradom i lukom

Libek (Lbeck) na Baltiku, s dobro ouvanim

zidinama i kapijama, crkvenim tornjevima

koji su danas na listi UNESCO svjetske

batine.

7 Frizija se prostire od sjeverozapadne Holandije du sjeverozapadne Njemake sve do jugozapadne Danske. Obino se dijeli na tri dijela: Zapadna, Istona, i Sjeverna. Dominaciju u njemakom dijelu ima Silt (Sylt).

Slika br. 7 Libek, zgrada gradske vijenice, (http://www.skyscrapercity.com/)

12

Godinama je Libek bio jedan od glavnih trgovakih gradova, to je znailo monopol nad

prostorom Baltika i Sjevernog mora, ba kao Venecija i enova na Mediteranu. Veliki dio grada

uniten je za vrijeme Drugog svjetskog rata. Danas je najvei dio starih graevina pod tri

razliita stepena zatite UNESCO-a.

Ostrvo Rigen (Rgen) najvee je njemako

ostrvo (926 ) i sadri sve to je potrebno za

savren odmor, a to su svakako nepregledne

baltike plae, netaknuta priroda i luksuzna

ljetovalita i hoteli nostalginog arma. Tomas

Man i Bizmark samo su neke od poznatih

linosti koje su provodile vrijeme u ovoj danas

izuzetno popularnoj destinaciji u zapadnom

Pomorju (Mecklenburg). Jedna od zanimljivosti

ovog ostrva jeste Rasender Roland - uskotrana

pruga stara preko 100 godina. Pored finih

pjeanih plaa, Rigenu ima i nacionalni park. Prekrasan krajolik ovog ostrva turistima nudi

nezaboravne vonje biciklima, jedrenje, ali i pozorini festival koji svake godine privue oko

100.000 ljudi. Zanimljivo je da su pjeane plae na Rigenu prema izboru turista (Travellers

Choice Beaches Awards, 2011), pronale svoje mjesto uz najljepe svjetske plae i zauzimaju

prvu poziciju na teritoriji Njemake.

3.2 Centralna Njemaka

Idui ka jugu od sjeverne njemake ravnice uzdiu se umovita pobra ili tzv. Mittelgebirge.

Ovo podruje izuzetno je popularno kao trekking i hiking destinacija, jer je rije o robustnim ali

ne i pretjerano visokim planinama. Kada su prirodne vrijednosti u pitanju, ovim dijelom

Njemake dominira planina Harc (Harz) u iji su zadivljujui krajolik uklopljeni brojni slapovi i

vodopadi. Za vrijeme podjele Njemake na istoni i zapadni dio, granica je prolazila upravo

preko ove planine, to je u mnogome naruilo komunikacione veze, pa tako i razvoj turizma.

Smjetajni kapaciteti koje ine brvnare i pansioni uklopljeni su u ambijent planine.

Slika br. 8 Ostrvo Rigen, (http://pegasoviaggi.wordpress.com/2011/06/07/le-10-

migliori-spiagge-del-2011/)

13

Pored ouvane flore, najzanimljiviji predstavnici faune poput tetrijeba, risa ili vidre ostavie

ljubitelje prirode bez daha. Harc je i nacionalni park koji se prostire na povrini od 24.700

hektara i predstavlja pravu oazu za brdski biciklizam, dok zimi ljubitelji zimskih sportova mogu

da uivaju u 510 km ureenih staza za nordijsko skijanje.

Kulturno-istorijsko naslijee ukljuuje i

nekoliko lokaliteta pod UNESCO zatitom

kao to su to zgrada vijenice i katedrala

Halberstadt. Posebanu ar netaknutoj prirodi

planine Harc daje stara rekonstruisana

uskotrana pruga. Naljepi dio pruge

prolazi kroz nacionalni park na ovoj planini

i uzdie se do 1.125 metara nadmorske

visine, inei izuzetnu turistiku atrakciju,

kako zbog romantinih vozova, tako i zbog

netaknute prirode.

Jedna od zanimljivosti jeste i turistika ruta pod

nazivom Dolina bajki (Die Dautsche

Mrchenstrae) inspirisana djelima brae Grim,

a protee se od Bremena do Marburga. Jedan

segment ove rute podrazumjeva posjetu dvorcu

uspavane ljepotice tj. Trnoruice Sababurg

(Donrschenschloss Sababurg) i okruen je

prelijepim ruinjacima koji odaju utisak prave

bajke. Njegova prvobitna namjena bila je da se

zatite hodoasnici, i mijenjala se tokom burne

istorije.

Ovaj srednjovjekovni dvorac sa otvorenom pozornicom i unutranjim predvorjem, prua priliku

posjetiocima da uivaju u pozorinim predstavama, koncertima, predavanjima... Poseban ar

dvorcu daje ruinjak, i to od aprila do avgusta kada se pretvori u bajkovite prizore

Trnoruice.

Slika br. 9 Uskotrana pruga Harzbahn, (www.railtrail.co.uk)

Slika br. 10 Dolina bajki Die Dautsche Mrchenstrae, (www.conviviocreativo.it)

14

Hotel Blankeburg (Schlosshotel

Blankenburg Harz) primjer je hotela sa

armom - srednjovjekovni dvorac

pretvoren u romantini hotel, pri emu

je zadrana autentina arhitektura iz

perioda njegove gradnje sa uklopljenim

modernim elementima. Istorijski hotel

Blankeburg smjeten je u velikom parku, u planinama Harc. Nudi vrhunski gurmanski restoran,

prostrane sobe sa svim udima savremene tehnologije. Stari grad Blankenburg nalazi se na

desetak minuta hoda, gdje je i eljeznika stanica za uveni voz Harzbahn.

3.3 Zapadna i juna Njemaka dolina Rajne (Der Rhein Land)

Zapadna i juna Njemaka sadre destinacije koje privlae najvei broj inostranih turista. Rajna

izvire u vajcarskim Alpima, tee kroz vajcarsku, dio Francuske, Njemaku i ulijeva se u

Sjeverno more u Holandiji. Specifian poloaj i plovnost pruile su joj znaajnu dominaciju u

vodenom saobraaju na prostoru Evrope. Moe se rei da je turistiki afirmisana ve od XIX

vijeka kada poinju prva krstarenja. Poseban

arm pruaju dvorci, terasasti vinogradi, strme

stijene, istorijska utvrenja i raskona priroda.

drijelo Rajne je popularan naziv za srednji tok

rijeke u duini od 65 km na potezu izmeu

Bingena i Koblenca, i predstavlja raritetnu

kombinaciju geolokih, istorijskih, kulturnih i

prirodnih vrijednosti. Sjeverni dio je manje

privlaan jer ini industrijsku zonu povezanu sa

dolinom Rura.

Danas se radi na transformaciji i oivljavanju

ovog dijela Rajne uglavnom u turistike svrhe,

Slika br. 11 Hotel Blankeburg (www.vbooking.de.)

Slika br. 12 Rajna (www.tripcentral.ca)

15

pa tako stare fabrike i rudnici dobijaju novo ruho i postaju muzeji, tematski parkovi,

odmaralita... Ovaj dio Rajne je pod zatitom UNESCO-a i to kao kulturni krajolik. Brojni su

gradovi u njenoj dolini koji zavrijeuju panju i potovanje, ali uslijed skuenosti prostora u radu

e biti izdvojeni samo neki od njih.

Rudeshajm (Rdesheim) je jedan od najpopularnijih vinskih festivala u regiji. Zanimljivo je da

su prvi vinski putevi kreirani u Nemakoj

krajem dvadesetih godina prolog vijeka,

ohrabrujui turiste da uivaju u proizvodima

regije kroz koju putuju. To se poklapa sa

razvojem automobilzma, ali i izgradnjom

saobraajnica. Tradicionalni festival vina

odrava se na gradskom trgu, krajem avgusta.

A velika pogodnost jeste to to je na samo 50

kilometara od Frankfurta, saobraajnog

vorita ne samo Njemake ve Evrope i

svijeta.

Dizeldorf (Dsseldorf) je komercijalni centar regije i nezaobilazna destinacija za oping, ali

poznat je i po poslovnom turizmu.

Keln (Kln) je etvrti po veliini grad u Njemakoj a simbol njegove prepoznatljivosti svakako

je Kelnska katedrala (Klner Dom) , rimokatolika

crkva i sjedite nadbiskupije, izgraena u gotskom

stilu. Restauracija je raena u vie navrata, a danas

je dio svjetske batine pod zatitom UNESCO-a.

Keln je meunarodno priznata kulturna metropola

sa 36 muzeja i preko 100 umjetnikih galerija, koje

raspolau irokom lepezom umjetnikih djela

poevi od rimske, preko srednjovjekovne pa do

savremene umjetnosti. Ne treba zaboraviti kelnsku

operu i filharmoniju koje upotpunjuju kulturni doivljaj ovog megalopolisa.

Univerzitetski grad Bon (Bonn) bio je njemaka prestonica etrdesetak godina, pa je nakon

ujedinjenja Bundestag donio odluku da tu ulogu ponovo preuzme Berlin.

Slika br. 13 Muzej vina u Rudeshajmu (www. deutschland-tourismus.at)

Slika br.14 Kelnska katerdrala, (www.galerie.chip.de/kln/)

16

Simbol istorijskog grada Ahena (Aachen) je Karlo Veliki (Karl der Groe) koji je postavio

temelje dananjoj Evropi. Njegovim krunisanjem za cara u Rimu 800. g. otpoelo je raanje

nove i drugaije Evrope. Karlo Veliki je najmoniji vladar posle propasti Rimskog carstva, ija

je ideja vodilja bila njegova obnova. Tokom svoje vladavine uspio je

da uspostavi jaku sponu izmeu crkve i drave, a time je postavio

temeljnu strukturu za buduu srednjovjekovnu vlast. Karla su slavili i

njegovi savremenici i nasljednici, a o njegovom znaaju danas govori

centralna manifestacija koja e se odrati januara 2014. g. u Ahenu

povodom obiljeavanja 1200. godinjice njegove smrti. Vladavina

Karla Velikog oznaila je period kulturnog napretka - uvena

Karolinka renesansa - i relativnog mira kakvog nije bilo na tom

prostoru jo od doba Rimskog carstva. Njegov doprinos kulturi i

istoriji, graditeljstvu Evrope, pa i cijelom ovjeanstvu zaista je

nemjerljiv. Tu treba istai

velelepnu katedralu u Ahenu (Aachener Dom) koja je na

listi UNESCO-ve svjetske batine.

Krstarenje Rajnom prua nezaboravan doivljaj.

Njene slikovite obale sa srednjovjekovnim katelima i

velianstvenim katedralama bile su vievjekovna

inspiracija velikim pjesnicima, slikarima i

kompozitorima. ivopisno putovanje, pogled na

francusku i njemaku obalu, vinska tradicija, gastronomski uitak, ostaci rimskih graevina,

gotske i romanske crkve, dvorci... ine Rajnu jednom od najpopularnijih destinacija kada su

rijena krstarenja u pitanju. Gradovi poput Kajzerberga (Kayserberg), Kolmara (Colmar,Fr),

Strazbura (Strasbourg,Fr), i Rudeshajma (Rdesheim), prepliu se na obalama Rajne, a uz dobru

kapljicu vina sa okolnih vinograda pruaju potpun ugoaj. Lorelaj8 je stijena na desnoj obali

Rajne koju godinje posjeti oko pola miliona ljudi. Na uvenoj hridi u St. Goarshausenu

postavljena je kamena skulptura Lorelaj, a malo nie u lukom molu i njena bronzana figura.

8 Prema staroj germanskoj legendi Lorelaj je arobnica, koja je svojom pjesmom privlaila mornare i nasukivala njihove brodove na hridi; arobna hrid stekla je popularnost zahvaljujui pjesniku Hajnrih Hajneu i njegovoj Lorelaj

Slika br.15 Karlo Veliki, (http://www.heiligenlexikon.de/BiographienK/Karl_d

er_Grosse.htm)

Slika br.16 (http://germanculture.com.ua//aachen_cathedral)

17

Na teritoriji june njemake koja obuhvata pokrajine Baden Virtenberg (Baden-Wrttemberg) i

Bavarsku (Bavaria) treba istai nekoliko destinacija. To su svakako Baden, od davina poznat kao

banjsko lijeilite i spa centar, Hajdelberg, univerzitetski grad, i tutgart (Stuttgart) kao centar

njemake automobilske industrije.

Bavarska, zahvaljujui raznovrsnom krajoliku, folkloru, izvanrednim smjetajnim kapacitetima

(preureeni dvorci, pansioni, brvnare...) uiva status izuzetno atraktivne destinacije kako za

domae tako i za inostrane turiste.

varcvald (Schwarzwald) je junonjemaka visoravan obrasla gustim etinarima, puna slapova

i slikovitih sela. Prua idealne uslove za skijanje i planinarenje. Poseban znaaj ima

tradicionalna proizvodnja satova, kao to je to sluaj sa gradiem Tribergom.

Bavarske Alpe pruaju vrhunski doivljaj u svim godinjim dobima, sa akcentom na uveno

svjetsko skijalite Garmi Partenkirhen (Garmisch-Partenkirchen).

Minhen (Mnchen), centar Bavarske, predstavlja kombinaciju bogate renesansne i savremene

arhitekture. Ljubiteljima festivala i piva svakako je poznat po uvenom Oktoberfest-u.

3.4 Istona Njemaka

Dananja istona Njemaka kao cjelina, posmatrana sa turistikog aspekta, prije ujedinjenja

inila je najvei dio biveg DDR-a. I danas, toliko godina nakon ujedinjenja, evidentni su brojni

problemi u ovoj regiji, a rezultat su dugogodinjih ekonomskih razlika u odnosu na zapad.

Panju plijene istorijski gradovi poput Vajmara (Weimar), gdje su stvrli vlikni pput Gt,

ilr, Ni... , Ajzenah (Eisenach) u kojem je Martin Luther stvarao uporite protestantskom

pokretu. Istonim dijelom Njemake dominiraju gradovi Lajpcig (Leipzig), Drezden (Dresden) i

Berlin, koji ujedno ine i turstika sjedita.

18

3.4.1 Berlin

Berlin je glavni grad Njemake i jedna od esnaest njemakih pokrajina, sa oko 3,4 miliona

stanovnika. Smjeten je u sjeveroistonom dijelu drave i centar je berlinsko-brandenburke

regije. Gotovo 1/3 njegove teritorije ine ume, parkovi, botanike bate, rijeke i jezera.

Prvi dokumenti u kojima se Berlin spominje pod tim imenom, datiraju iz XIII vijeka, mada je na

osnovu arheolokih nalazita utvreno da je znatno ranije postojalo naselje upravo na teritoriji

dananjeg grada. Istorijski znaaj Berlinu dali su dinastija Hoencolerna, vladari Brandenburga,

pruski kraljevi, kao i kasniji njemaki vladari. Ipak najvee transformacije Berlin doivljava u

dva svjetska rata gdje se mijenja ne samo struktura grada, nego i stanovnitva.

Berlin je svjetski grad kulture, politike, medija i nauke. Prema godinjem izvjetaju GNTB-a i

Federalnog ministarstva za ekonomiju i tehnologiju, Berlin je zabiljeio 10,6 miliona inostranih

noenja, to je poveanje od 14,5% u odnosu na prolu godinu (Annual Report 2012, p27).

Berlin obiluje kulturno-istorijskim spomenicima, savremenom arhitekturom, univerzitetima,

festivalima, bogatim nonim ivotom, gastronomijom i nizom drugih elemenata koji upotpunjuju

njegovu turistiku ponudu.

Berlin kao savremena evropska i svjetska metropola izuzetno je dobro ekipiran razliitim

smjetajnim kapacitetima od jeftinih hostela pa sve do ekskluzivnih hotela sa pet zvjezdica.

Kvalitetna infrastruktura, saobraajna povezanost, kao i sistem komunikacije podrazumjevaju se

u gradu poput Berlina.

Muzejsko ostrvo (Museum Insel) nalazi se na rijeci prei (Spree) i ini ga pet renomiranih

muzeja (Stara nacionalna galerija, Stari muzej i Novi muzej, Pergamon i Bode). Svaki od njih

raspolae velianstvenim umjetnikim kolekcijama iz perioda Vavilona, Egipta, antike Grke,

Rima, Vizantije, ali i djela kasnijih epoha i umjetnikih pravaca: klasicizma, romantizma,

bidermajera, impresionizma...

Brandenburka kapija ( Brandenburger Tr) je simbol Berlina ali i Njemake. Rije je o

monumentalnom ulazu koji je Bulevarom lipa vodio prema gradu i palati pruskih vladara.

Izgraena je po nalogu pruskog kralja Fridriha II, u XVIII vijeku, u znak mira. Kapija se sastoji

od dvanaest dorskih stubova na ijem je vrhu skulpturalna kompozicija koija sa etiri konja

kojima upravlja rimska boginja pobjede Viktorija.

19

Berlinski zid (Berliner Mauer) je svojevrsni simbol jednog vremena, istorije i podijeljenosti.

Sagraen je 1961. g. i razdvajao je zapadni i istoni dio grada. Podijeljenost drave uslovila je

brojne razlike izmeu Istoka i Zapada o kojima je ve bilo rijei na poetku rada. Danas postoje

ostaci zida na pojedinim mjestima, koji svjedoe o jednom vremenu, ideologijama, razlikama...

Rajhstag (Reichstag) je istorijska zgrada parlamenata, svjedok istorije ali i jedna od

najposjeenijih turistikih atrakcija dananjeg Berlina.

Berlinska katedrala (Berliner Dom) je najznaajnija protestantska crkva u Berlinu, a ujedno i

mjesto gdje su sahranjeni vladari pruske dinastije Hoencolerna. Datira iz XV vijeka.

Memorijal rtava holokausta, lavirint ravnih linija koji se prostire na 20.000 nijemi je

svjedok jednog vremena, ideologije, pogroma, Kristalne noi, bola i stradanja... I danas postoje

brojne kontroverze oko njegovog izgleda, simbolike i tumaenja. Ali je sigurno nezaobilazna

lokacija prilikom obilaska Berlina.

Berlinski zooloki vrt jedan je od najveih i najposjeenijih zoo-vrtova Evrope sa 2,6 miliona

posjetilaca godinje.

Botanika bata Berlina (Botanischer garten) spada meu najposjeenije lokacije bilo da je u

pitanju domicilno stanovnitvo ili turisti. Obiluje raznim endemskim vrstama i osnovana je 1679.

U njenom sklopu je i Botaniki muzej (Botanische Museum).

avolje brdo (Teufelsberg) nastalo je od velike koliine otpada preostalog posle

bombardovanja, a ovo neobino izletite svojim izgledom ne odaje tajnu svog nastanka.

Aleksandrov trg (Alexander Platz) je centar urbanog dijela grada koji ini savremeni kompleks

modernih arhitektonskih zdanja izuzetne umjetnike vrijednosti. U srednjem vijeku na tom

mjestu bila je stona pijaca a danas je to moderni centar grada u kome se istie TV toranj sa

rotirajuim restoranom, iz kojeg se prua velianstven pogled na cijeli grad.

20

4. ZAKLJUAK - NJEMAKA JUE, DANAS, SUTRA...

Clkupn rd, istrivnj i sumirnj pdtk ki su dvli d njegovog nstnk, zasnivaju

se n rlvntnim pdcim iz dmn turizma Njemake. kcnt n drnim

krktristikama i specifinostima Njemake kao receptivnog trita. Izbor pojedinih

destinacijskih atrakcija stvar je linog afiniteta i preferencija, uz pokuaj da se ne odstupi od

zadate teme.

Ako se prostor Njemake sagleda kroz tri cjeline sa razliitim reljefnim i klimatskim

karakteristikama sjeverni obalni nizijski dio, centralne visoravni i Alpe, jasno je da postoji

prostor za razvijanje razliitih vrsta i oblika turizma.

Godinama unazad, Njemaka je znaajan generator na polju politikih, ekonomskih, socijalnih i

turistikih promjena na prostoru Evrope, ali u i globalnim razmjerama. Tokovi njemake istorije,

prirodne vrijednosti, tehnologija, ekonomska i politika mo ove zemlje obezbjedila je kvalitetno

pozicioniranje u pogledu turizma.

Sumiranjem makroekonomskih pokazatelja i uvidom u atraktivnosti, mogue je sagledati budue

tendencije turizma. Ono na emu insistira dananja Vlada, Federalno ministarstvo za ekonomiju

i tehnologiju i GNTB jeste jaanje i kreiranje brenda Njemake kao destinacije poslovnog

turizma, diverzifikacija proizvoda, poveanje obima turistikog prometa...

Pozitivno odstupanje Njemake u odnosu na ostatak evropskih zemalja jeste u pogledu

poslovnog turizma u okviru koga dominiraju klasina poslovna putovanja (oko 50%), zatim

slijede konferencije i kongresi, i trgovaki sajmovi i izlobe.

Sutina svega jeste da Njemaka raspolae brojnim prirodnim i antropogenim vrijednostima,

kvalitetnom infrastrukturom i suprastrukturom, adekvatnom podrkom drave, pripadajueg

ministarstva i turistikih organizacija, kvalitetanim i ureenim legsativnim okvirom... ime je

obezbjedila primat u pogledu raznih aspekata ivota i naravno turizma.

21

LITERATURA I IZVORI

I Knjige

Beevor A,The Downfall 1945 (The Fall of Berlin 1945); Viking Press, London 2002

Brian Boniface, Chris Cooper; Worldwide Destinations Casebook, The geography of

travel and tourism; Elsevier Butterworth-Heinemann Oxford 2005

Brian Boniface, Chris Cooper; Worldwide Destinations, The geography of travel and

tourism, Fourth edition, Elsevier Butterworth-Heinemann Oxford 2005

Law C. M. Urban Tourism: The Visitor Economy and the Growth of Large Cities, 2nd,

Continuum, London, 2002

Timoti Garton E, Dosije lina istorija, izdava: Samizdat Beograd, 1998. g.

II Skripta za studente i ostala PDF literatura

Dobre R, Ruskovi P, ivljak M, Menadment turistike destinacije (skripta), Visoka

kola za turistiki menadment, ibenik 2003. g.

Gri M, Marketing u turizmu i turistike destinacije (skripta), Visoka kola za turizam i

hotelijerstvo, Trebinje 2010. g.

German National Tourist Board Incoming - Tourism Germany Edition 2013, PDF

Annual Report 2012, GNTB; Frankfurt, Germany, PDF

UNWTO Tourism Hightlights, 2013 Edition, PDF

III Jedinice sa interneta

URL:http://www.germany-tourism.de/

URL: http://hdr.undp.org/en/data/

URL: http://geonice.com/germany-maps)

URL: https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gm.html

URL: http://www.diw-econ.de/de/publikationen.html

URL: http://statistics.unwto.org/sites/all/files/

URL: .germany.travel/media/pdf/.../DZT Incoming GTM13 en eb.pdf

22

URL: http://www.bundesbank.de/Navigation/EN/Statistics/statistics.html?nsc=true

URL: https://www.destatis.de/EN/FactsFigures/EconomicSectors/EconomicSectors.html

URL: http://www.germany.travel/germany/about-us/the-gntb/the-gntb.html

URL: https://www.destatis.de/EN/FactsFigures/EconomicSectors/EconomicSectors.html

URL: http://www.skyscrapercity.com/

URL: http://pegasoviaggi.wordpress.com/2011/06/07/le-10-migliori-spiagge-del-2011/

URL: www.railtrail.co.uk

URL: www.conviviocreativo.it

URL: www.vbooking.de.

URL: www.tripcentral.ca

URL: www. deutschland-tourismus.at

URL: www.galerie.chip.de/kln/

URL: http://www.heiligenlexikon.de/BiographienK/Karl_der_Grosse.htm

URL: http://germanculture.com.ua//aachen_cathedral