book sontana AJ Sanaong vol.23 · จ า ก เ ว็ บ ไ ซ ต์ กั ล ย า ณ ธ ร ร ม w w w . k a n l a y a n a t a m . c o m ต อ บ ปั ญ ห

เ ล ม

จ า ก เ ว บ ไ ซ ต ก ล ย า ณ ธ ร ร มw w w . k a n l a y a n a t a m . c o m

ต อ บ ป ญ ห า ธ ร ร ม โ ด ย

ทานอาจารย ดร.สนอง วรอไร

๒๓เลมสนทนาภาษาธรรม

พมพครงท ๑ กมภาพนธ ๒๕๕๖ จ�านวนพมพ ๕,๕๐๐ เลม

จดพมพถวายเปนพทธบชาโดย ชมรมกลยาณธรรม๑๐๐ ถนนประโคนชย ต�าบลปากน�า อ�าเภอเมอง จงหวดสมทรปราการ ๑๐๒๗๐โทรศพท ๐-๒๗๐๒-๗๓๕๓

ออกแบบปกและรปเลม ทพวรรณ สายรกษาเพลท Canna Graphic โทรศพท ๐๘-๖๓๑๔-๓๖๕๑พมพ บรษทขมทองอตสาหกรรมและการพมพ จ�ากดโทรศพท ๐-๒๘๘๕-๗๘๗๑-๓

สพพทานง ธมมทานง ชนาตการใหธรรมะเปนทาน ยอมชนะการใหทงปวง

www.kanlayanatam.com

ชมรมกลยาณธรรมหนงสอดล�าดบท ๒ ๑ ๑

ตอบปญหาธรรมโดย

ทานอาจารย ดร.สนอง วรอไร

๒๓เลมสนทนาภาษาธรรม

ชมรมกลยาณธรรมขอนอมถวายเปนพทธบชาและกราบบชาอาจรยคณ

แดทานอาจารย ดร.สนอง วรอไร

อ น โ ม ท น า ก ถ า

ขาพเจาแสดงความยนดกบทกทานทมสวนรวม ในการ

จดท�าหนงสอ สนทนาภาษาธรรม เลมท ๒๓ จนส�าเรจลลวง

ออกมาเปนรปเลม เพอเผยแพรแกสาธชนผสนใจ บญทเกด

จากการกระท�าในครงน จงดลบนดาลใหทกทานมความสขอน

ควรแกอตตภาพ จงบนดาลใหการปดอบายภมของชวตปจจบน

สมปรารถนา และเขาถงอสรภาพทสมบรณของชวตไดในวน

ขางหนา จงทกทานทกคน เทอญ.

ดร. สนอง วรอไร

ค า น าข อ ง ช ม ร ม ก ล ย า ณ ธ ร ร ม

เมอหนงสอสนทนาภาษาธรรม เลมท ๒๓ เลมนอยใน

มอทาน หมายถงวา งานแสดงธรรมของชมรมกลยาณธรรม

เรมแลวอกครง และทานอาจารย ดร. สนอง วรอไร ยงคงเมตตา

ตอเพอนสหธรรมก ตอบปญหาธรรมทางเวบไซตอยางตอเนอง

ขาพเจามโอกาสไดอานสารพนปญหาของทานทเขยนมาถาม

กเกดความเหนใจทงผถามปญหาและผตอบปญหา เพราะทงท

ทานอาจารยมภาระงานมากมายกยงเมตตารบฟง ชวยแนะ

แนวทางแกปญหาทถกตองใหทกคนเสมอกน หลายครงทาน

ยงใหก�าลงใจและชทางสวางใหหลายชวต นบเปนอานสงสท

ยงใหญ ในการใหธรรมะเปนทานอยางตอเนอง ในสวนของผถาม

ปญหากนบวาทกทานอยในหวงทกข จะหาสงใดเลาจะเปนทพง

ทแทจรงได นอกจากกลยาณมตรและดวงจตทมโยนโสมนสการ

ขาพเจาขออ�านวยพรใหเพอนรวมทกข ไดพนทกขและ

เหนธรรมตามล�าดบไป ขอนอมถวายอานสงสแหงธรรมทานน

เปนพทธบชา และนอมบชาอาจรยคณแดทานอาจารย ดร. สนอง

วรอไร ครผเปยมเมตตาและปญญาแหงพทธะ ขอแสงธรรม

จงสองสวางใจทกทานตลอดไปชวกาลนาน

กราบขอบพระคณและอนโมทนาทกทาน

ทพญ. อจฉรา กลนสวรรณ

ประธานชมรมกลยาณธรรม

สต และความจ�าควรท�าอยางไรหลงมานานระลกกรรมไมไดเกอบถกหลอกแกปญหาใหถกทางเมอจตตกท�าตามทผรชแนะใชความรผดทางไมอยากไปโรงเรยนกอนไปวดมเหยงคณปฏบตธรรมไมจรงจงเขามองวาหนบาวธพสจนอปจารสมาธหายทอแทดวยจตวางยบๆ ในรางกายมแตสสารไมมพลงงานจรง หรอไมจรง

๑๒๑๔๑๕๑๖๑๘๒๐๒๒๒๔๒๗๒๙๓๒๓๕๓๘๓๙๔๓๔๕๔๘๕๒

๑.๒.๓.๔.๕.๖.๗.๘.๙.

๑๐.๑๑.๑๒.๑๓.๑๔.๑๕.๑๖.๑๗.๑๘.

ธ ร ร ม ส า ร บ ญ

เมออรยมรรคถดถอยอรยเจาและอรยบคคลท�าเหตใหตรงศลดางพรอยศลคมใจปญหาจตดงบญจากการอทศเขาวดแตเขาไมถงธรรมศลยงขาดทะลสตวโลกเปนไปตามกรรมโพธตนเลกบวเรมบานนมตถงหลวงตาฯการเซนไหวททศลส�านกผดได เปนคนดเจตนาดเปนบญถกพดใสหนาแกปญหาตวเองปฏบตอยางไหนดชวยตวเองใหไดกอนชอบเพศเดยวกนอธษฐานเอากเลสวดไหนดเหนผด หรอเหนถก

๕๔๕๖๕๘๖๗๖๙๗๐๗๑๗๒๗๕๗๗๗๙๘๐๘๓๘๕๘๗๙๓๙๔๙๖

๑๐๑๑๐๒๑๐๖๑๐๙๑๑๑๑๑๒

๑๙.๒๐.๒๑.๒๒.๒๓.๒๔.๒๕.๒๖.๒๗.๒๘.๒๙.๓๐.๓๑.๓๒.๓๓.๓๔.๓๕.๓๖.๓๗.๓๘.๓๙.๔๐.๔๑.๔๒.

คนชอบฝนปรบเหตใหตรงหนบาปใหทนท�าบญใหมากกวาบาปพระมหาเจดยสมควรหรอไมปญหาอจนไตยศลและสตมก�าลงออนทวนกระแสนพพานเปนอยางไรตนงวนรกมหนามใชหนเวรกรรมดวยบญใหญเอากระดกแมตดตวชอบต�าหนคนอนเปนมะเรงเตานมเปลยนสวนมะพราวเปนบอปลาสงมชวตขนาดเลกอธษฐานเอากเลสบวชพรอมกบนองใชสตสองน�าทางชวตบญทไมบรสทธมารมก�าลงมากกวาสตงานทมนษยตองท�าเรองของแม

๑๑๕๑๑๗๑๑๙๑๒๑๑๒๒๑๒๔๑๒๕๑๒๘๑๓๒๑๓๕๑๓๙๑๔๑๑๔๓๑๔๔๑๔๘๑๕๐๑๕๑๑๕๒๑๕๔๑๕๕๑๕๖๑๕๗๑๖๐๑๖๒

๔๓.๔๔.๔๕.๔๖.๔๗.๔๘.๔๙.๕๐.๕๑. ๕๒. ๕๓. ๕๔. ๕๕. ๕๖. ๕๗. ๕๘.๕๙.๖๐.๖๑.๖๒.๖๓.๖๔.๖๕.๖๖.

คนชางฝนภวงคจตชอบเพศเดยวกนเจากรรมนายเวรหรอมารกลวความตายมากรสกขยะแขยงวดถ�าผาจม อ�าเภอแมสายชทางใหหนดวยเปนกงวลมากชวนใหหลงทางชวตผมยงเขาไมถงธรรมดฉนเปนคนไทยบญทเกดจากการอนโมทนาลกสาวงอแงออนไหวงายฝนถงหลวงปฯเหนวญญาณมาจองดอยากเรยนเกงแบบนถกไหมผดศลหรอไมขอใหเลกบนเลกดาจตหาเรอง

๑๖๔๑๖๕๑๖๖๑๗๔๑๗๕๑๗๘๑๘๐๑๘๐๑๘๒๑๘๓๑๘๔๑๘๗๑๘๘๑๙๐๑๙๐๑๙๕๑๙๖๑๙๙๒๐๐๒๐๒๒๐๔๒๐๗

๖๗.๖๘.๖๙.๗๐.๗๑.๗๒.๗๓.๗๔.๗๕.๗๖.๗๗.๗๘.๗๙.๘๐.๘๑.๘๒.๘๓.๘๔.๘๕.๘๖.๘๗.๘๘.

เ ป ด ห อ ง ส น ท น า

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒ ๓ดร.สนอง วรอไร

๑๒

๑. สตและความจา

คาถามเรยนทานอาจารย ทเคารพครบ อยากขอความเมตตา ใหอาจารยใหความร ในสงทผม

สงสยครบ เกยวกบคาวาสต กลาวคอ ไดฟงธรรมบรรยายจากทานอาจารย ตอนหนงทกลาววา ขณะททานอาจารยสนองบวชใหมความวา ทานอาจารยเจาคณโชดก ไดบอกกลาววา...ทานอาจารย มสตนดเดยว (แตนดเดยวนเอง อาจารยยงสามารถ เรยนจนจบดอกเตอรได)

คาวาสตนผมเขาใจวา เปนตวทนาทาใหเกดสมาธ ความจา ความเขาใจ ทนกเลยสงสยวา พระ หรอคนทปฏบตสมาธเจรญสตมากๆ แลวยงมการหลงลมไดหรอไมครบ เพราะในแตละวนคนเรามเรองทตองทาหลายอยางมากมาย เชน หลงลมวา ปากกา หรอแวนตา วางไวไหน

บางตอนของการฟงธรรมบรรยายจากอาจารยวา หากลมกจงทาจตใหนงกจะระลกไดวา หลงลมสงของไวทไหนเราตองฝกอยางไรครบ การทองตาราเรยนกเหมอนกน ทองวนนจาได แตแลวอกเดอนลองมาระลกด ปรากฏวาสงทจาไดมนเลอนหายไปมากเลยครบ

ขอทานอาจารยเมตตาอธบาย และแนะแนวทางทาใหสต และสมาธเขมแขงขน พฒนาขนครบ สรปแลว

จ า ก เ ว บ ไ ซ ต www.kanlayanatam.com

๑๓

๑) พระ หรอนกปฏบต ยงมอาการหลงลมไดหรอไมครบ ๒) การพฒนา ความจา และสต ใหมความเขมแขง

มากขน ทาอยางไรครบ

คาตอบสต เปนคณสมบตอยางหนงของจต ทสามารถทาให

จตระลกได นกได ไมลม เชน ไมลมสงของทวางไว ความจา เปนคณสมบตอกอยางหนงของจต หมายถง

สงทถกกาหนดไวในใจ เชน คนทขบรถยนตกลบบานตวเองถก ความเขาใจ เปนคณสมบตอกอยางหนงของจต หมายถง

รเรอง รความหมาย หรอทเรยกวา ความรหรอปญญานนเอง (๑) พระหรอนกปฏบตธรรม ทยงมสภาวะของดวงจต

เปนปถชน ยงมความหลงลมไดมาก ตรงกนขาม พระอรย-บคคลทยงมสภาวธรรมในดวงจตทยงมใชพระอรหนต (ทงพระและฆราวาส) ยงมอาการหลงลมได แตหลงลมนอยกวาพระหรอฆราวาสทเปนปถชน

(๒) การพฒนาจตใหมสต ตองฝกจตดวยการใชอยางใดอยางหนงในกรรมฐาน ๔๐ (กสณ ๑๐, อสภะ ๑๐, อนสต ๑๐, พรหมวหาร ๔, อาหาเรปฏกลสญญา ๑, จตธาตววฏฐาน ๑และอรปฌาน ๔) มาเปนองคบรกรรมอยเสมอ

เพอใหมประสบการณถกตรง ควรนาตวเองเขาฝกกบครบาอาจารยทเคยปฏบตธรรมและเขาถงธรรมมากอน


๑๔

สวนความจา จะเกดขนได ตองฝกจตดวยการอานทบทวนหรอฟงบอยๆ และดทสด หากฝกจตใหเขาถงความตงมนเปนสมาธไดแลว คลนสมองยอมมความเปนระเบยบ แลวความจาจะเพมขนเปนอตโนมต

๒. ควรทาอยางไร

คาถามกราบเรยนทานอาจารย ดร.สนอง วรอไร ทเคารพอยางสงทานอาจารยครบ ผมไดพฒนาจตจนถงโสดาบนแลวครบ

ตอนแรกผมวาชาตนจะขอหยดอย แค น แตผมเจรญจตนงสมาธมาเรอยๆ จนจตไดหลดพนเปนอสระจนไดความสขทอยเหนอปต ตอนนผมเขาถงมหาแหงจต มหาแหงปญญาตอนนผมกาลงพยายามดบไฟราคะอยครบ รสกวามนเบาบางลงมาก แตไมถงขนดบสนท

ทานอาจารยครบ ตอนนผมเขาฌานลกๆ ไมไดครบจะเขาไดแคสมาธขนพจารณา

ผมอยากทราบวาควรทาอยางไรตอครบ

คาตอบผใดพฒนาจตจนเขาถงปญญาเหนแจงไดแลว ไมจาเปน

ตองพฒนาจตใหตงมนเปนสมาธระดบฌาน ทงนเพราะเมอ


๑๕

นาจตออกจากความทรงฌาน ความรสงสดทเรยกวา โลกยญาณ (อภญญา ๕) ยอมเกดขน แตกาลงของโลกยญาณไมสามารถใชกาจดสงโยชนได (ไมพนทกข) จงไมแนะนาใหปฏบต (ผทเคยปฏบตสมถภาวนามาแตอดตชาต ยอมมโอกาสทจตจะเขาถงความทรงฌานได) ปฏปทาทควรดาเนนตอไปคอ เจรญพละ ๕ (ศรทธา วรยะ สต สมาธ ปญญา) อยทกขณะตน แลวใชปญญาเหนแจงกาจดสงโยชนทเหลอใหหมดไปจากใจ

๓. หลงมานาน

คาถามเรยนทานอาจารย ดร.สนอง ทเคารพอยางสง หนเพงเขาสเสนทางธรรมได ๑ ปเศษคะ ทผานมาจะอาน

หนงสอธรรมะเยอะมากมาเปน ๑๐ ป แตเพงไดลงมอปฏบตคะมขอสงสยตามประสาคนดอยปญญาวา ทกครงหลงจากทเราสวดมนตหรอเจรญสมาธแลวเราอทศบญกศลใหกบเจากรรมนายเวรทกภพทกชาต ใหอโหสกรรมให หรอกรณทมคนอทศบญกศลใหเรา แตอยคนละภพภม แลวเราจะอโหสกรรมตอกนไดอยางไร แลวหนเวรหนกรรมจะหมดไปไดอยางไรคะ แลวกรณเปนมนษยทอยภพภมเดยวกน ทเราเคยไปลวงเกนเขาไวในอดต แตเรากไมไดบอกเขาดวยวาจา เนองจากพบเจอกนแลวกจากกนไป จะทาใหหนกรรมหมดไปไดหรอไมคะ


๑๖

หนอานหนงสอทกเลมของอาจารย และอธษฐานใหไดเปนศษยอาจารย เมอหนมบญกศลเพยงพอหรอเมอถงเวลาทเหมาะสม ขอใหอาจารยมสขภาพแขงแรง และขออนโมทนาบญกบทาน ดร.สนองทกครง ททานสรางบญดวยนะคะ คาตอบ

ตองอโหสกรรมตอกนดวยใจ เมอใดทใจยกเลกการผกพยาบาทจองเวร เมอนนหนเวรกรรมยอมจบสนลงทนท

สวนสตวบคคลทมาเกดอยในภพภมเดยวกน ผประพฤตกรรมเบยดเบยนยงมไดขอขมากรรมตอกน หนเวรกรรมจะยงคงมอย เมอทงสองโคจรมาเจอกน การชดใชหนเวรกรรมยอมเกดขน หรอผใดพฒนาจตจนสงพนไป หนเวรกรรมทยงมเหลออยทงหมด เปนอนยกเลกโดยปรยาย

๔. ระลกกรรมไมได

คาถามสงสยมากครบ ทาไมคนเราถงระลกกรรมเกาไมไดครบ

ผมพอจะเขาใจในเรองทาดไดดทาชวไดชวในชาตภพน แตกอนหนานทเราเคยทากรรมมา ทาไมเราไมสามารถจดจาไดหมายถงในชาตกอนๆ ทเราจะมาเกดในชาตน ผมสงสยมากๆ เลย เวลาทหาเหตผลอธบายไมได มกชอบบอกวาเปน


๑๗

กรรมเกา เชน คนทเกดมาแลวพการ หรอเกดมาในชาตตระกลตาอาภพอบโชค ถากฎแหงกรรมมจรง ทาไมไมใหเราระลกไดวาเราเคยทากรรมใดมาในชาตทแลว ชาตนเราเลยตองเปนอยางน หมายถงกรณทเกดมาไมเหมอนคนอนนะครบ อยากรมากๆ ครบ ชวยตอบดวยจะเปนพระคณอยางสง กอนทผมจะหมดศรทธาในเรองกฎแหงกรรม

คาตอบ

ศรทธาหรอไมศรทธา ขนอยกบปญญาหรอความร ทแตละคนมไมเทากน มนษยมศกยภาพทจะเขาถงปญญาได๓ ระดบ

(๑) ปญญาทเกดจากการฟง การอาน เรยกวา สตมย-ปญญา

(๒) ปญญาทเกดจากการคด พจารณา วเคราะห วจย เรยกวา จนตามยปญญา

ปญญาทงสองอยางน คนทวไปนยมพฒนากน ผใดพฒนาไดแลวมประกาศนยบตร มปรญญาบตรรบรองความร ทพฒนาได เรยกวา ปญญาทางโลก ซงสามารถร เหน เขาใจความจรงในกฎแหงกรรมทระบบประสาทสามารถสมผสได

(๓) ปญญาทเกดจากการพฒนาจต เรยกวา ภาวนา-มยปญญา เปนปญญาสงสด (ฌาน) สามารถร เหน เขาใจความจรงในกฎแหงกรรม ทใหผลขามภพชาตได


๑๘

ดงนน บคคลจะศรทธาหรอเลกศรทธาในกฎแหงกรรมกขนอยกบปญญาของตวเองทพฒนาได ผไมประมาทในชวต นยมพสจนสจธรรมทกลาว (กฎแหงกรรม) ในชาตปจจบนโดยไมรอใหความสงสย (กเลส) ยงคงคางเตงอยในจตวญญาณเนนนานออกไปจนถงชาตหนาหรอชาตถดๆ ไป…จะพสจนไหม พฒนาจตจนเขาถงดวงตาเหนธรรมได เลกสงสยแนนอน

๕. เกอบถกหลอก

คาถามขอความเมตตา ดร.สนอง ตอบขอสงสยคะขณะนขาพเจาเพงจะมบตรและมปญหาเรองสขภาพ

ขาพเจาไดรจกกบบคคลทกลาววาตนเปนนกปฏบต บคคลนนกลาววาตนเรยนศาสตรการแพทยทางเลอกมา ซงหากจะรกษา ตองเปนผทมบญจงจะรกษาให สวนอาการปวยของขาพเจาจะรกษาไมหาย แตจะไมทาใหอาการลกลามและกาเรบขนมาซงหากจะรกษาขาพเจาตองทาบญใหญมากๆ ใชเงนเปนลาน เงนนบคคลคนดงกลาวแจงวาจะใชในการสรางวหารทานในความเหนของทานอาจารย ดร.สนองเหนวาเปนเชนไรเปนไปไดหรอไม และขอคาแนะนาสาหรบขาพเจาเรองการปฏบตตนดวย จกเปนพระคณอยางสง ขอขอบพระคณในความเมตตาของทานอาจารยดร.สนองดวยคะ


๑๙

คาตอบคาวา “บญ” หมายถง ความด, กศล, ความสข ฯลฯ

ผใดประพฤตบญกรยาวตถ ๑๐ (ทาน ศล ภาวนา ประพฤตออนนอม ชวยเหลอคนอน อทศความดใหคนอน ยนดในความดของคนอน ฟงธรรม สงสอนธรรม และทาความเหนใหตรง) แลว ผนนมบญ บญใหญสดคอ การเจรญจตตภาวนา ผประพฤตไดแลว โอกาสเปลยนสภาวธรรมในดวงจต จากความเปนปถชนไปเปนอรยบคคล หรอเขาถงพระนพพานยอมมไดเปนได สวนการสรางวหารทาน มอานสงสอยางมากไมเกนสวรรคสมบต

ฉะนน ผแนะนาใหทา (สรางวหารทาน) จงเปนความเหนถกของเขา แตมไดเปนความเหนถกของพระพทธโคดมผรแจง (ตรสร) และรทกสงทกอยาง (สพพญ) มไดสอนเชนนน แตสอนใหมธรรมะคมครองใจ (ปฏบตธรรม) ชวตจงจะพนทกขได


๒๐

๖. แกปญหาใหถกทาง

คาถามหนรบกวนเรยนถามปญหาธรรมดงนคะ (๑) หนกาหนดรกาย เวทนา จต ธรรม ในชวตประจาวน

ปกตตามรอารมณโกรธ ฟง ดใจ เสยใจ คดกศล คดอกศลชวงหลงๆ จะตามรไดมากขน เวลามอารมณแรงๆ มากระทบ จะรสกเหมอนมแรงอะไรสกอยางวงมากระแทกทอก บางครงแรงมาก รสกจก อง มนวางๆ คดอะไรไมออก (แตมนคลายกบเบลอๆ ไมรบรสงอนชวคราว) และจตกไมรวามนคออารมณทเรยกวาอะไร เพยงแตรวามนเปลยนไปจากอนเกา อยางนถอวาเราหลงไปไมร ไมทนอารมณ หรอวาอารมณนนๆ ไมมบญญตคะ และในการปฏบตทถก เมอแรงกระแทกทหนาอกนนหายไป ใหปลอยอารมณนนไปเลย หรอวาควรพจารณาคะ

(๒) หลงปฏบตธรรมอทศสวนกศลใหเจากรรมนายเวรแตเมอกลาวคาอทศจบยงหลบตาอย รสกมเงาดาๆ มาผลกศรษะของหนแรงพอควร และหนรสกมนงงในศรษะ เบลอๆ เหมอนคนปวยทเลอดออกในสมอง (หนเคยประสบอบตเหตเลอดออกในเยอหมสมอง จงรวาอาการเปนอยางไร) กรณอยางนเจากรรมนายเวรไมอภยใหใชหรอไมคะ

(๓) คากลาวทจะแบงสวนบญใหเจากรรมนายเวรทงทมชวต และไมมชวตพรอมๆ กน กลาวรวมวาอยางไรคะ

กราบขอบพระคณคะ


๒๑

คาตอบ(๑) เปนอารมณทเกดจากกเลสมารมอานาจเหนอจต จง

ทาใหจตมอารมณ จก อง คดไมออก ฯลฯ ผรแนะนาใหกาหนดวา “จกหนอๆๆๆๆ” หรอ “องหนอๆๆๆ” หรอ “คดไมออกหนอๆๆๆ” ไปเรอยๆ อารมณดงกลาวจะหายไป แลวจงดงจตกลบมาสองคภาวนาเดมททาอย ผทปลอยใหอารมณดงกลาวหายไปเองโดยไมกาหนด กเลสตวทเรยกวา โมหะ ยอมเกดขนกบจต

(๒) ผใดปฏบตธรรม ผนนยอมมบญใหญเกดขน ทานเจาคณโชดก แนะนาใหอทศบญใหญใหกบเจากรรมนายเวรทกครงหลงปฏบตธรรมแลวเสรจ แลวอาการทไมปรารถนายอมหมดไปได เมอการถกจองเวรยตลง

(๓) กลาวรวมพรอมกนวา “ดวยบญกศลทขาพเจา ไดบาเพญมาแลว จากอดตจนถงปจจบน ขาพเจาอทศบญกศลใหเจากรรมนายเวร ทงทมชวตและลวงลบไปแลว จงเปนสขๆ อยาไดมเวรตอกนเลย จงรกษาตนใหพนจากทกขภย ทงหมดทงสนเถด”


๒๒

๗. เมอจตตก

คาถามเรยนอาจารย ดร.สนอง ทเคารพ ๑. ผมเปนคนทเขาสงคมไมไดเลยครบ กลวคน ตอนเดก

มกถกลอ ถกรงแก รดไถ โดนเพอนเอาเปรยบ ถกผใหญวากลาว ดถกตลอด ไมมเพอนสนทเลย จนตอนนผมกยงมอาการเมอพบคนแปลกหนา ญาต มการทกทาย พดคยจตผมจะตกวบ อดอดมาก แลวตองหลกหนออกมาตลอดเลย ชอบอยคนเดยว ผมจะทาอยางไรดครบ

๒. ตอนนผมลงเลอยางมากวาจะเลอกประกอบอาชพอะไร เพราะอาการอยางทกลาวมา ผมควรเรมอยางไรดครบ

๓. ผมเคยฟงเรอง ภพภมตางๆ ผมไมสงสยการตายแลวเกด นพพาน กรรม แตสงสยเรองวฏจกร วนเวยนตายเกดใครเปนผกาหนด กฎเกณฑใหมมา เหตใดจงตองม จดมงหมาย ของวฏจกร คออะไร ทาไมตองเกด ลงนรกรบกรรมจนหมดจตแตกสลายหายไปเลยไมดกวาหรอครบ

ขอบคณครบ ขอความกรณาดวยครบ

คาตอบ(๑) ตองรกษากาย วาจา และใจใหมศล ๕ คมอยทก

ขณะตน แลวประพฤตบญใหญดวยการสวดมนตกอนนอน


๒๓

หลงสวดมนต เจรญอานาปานสต (พท - โธ) นานเทาทโอกาสอานวย หลงจากนนอทศบญกศลใหเจากรรมนายเวรไปเรอยๆ ทกครง จนกวาอาการจตตกจะหายไป

(๒) ตองประกอบอาชพทไมผดกฎหมาย ไมผดศล และไมผดธรรม โดยมความกตญกตเวท และมอทธบาท ๔ เปนแรงสนบสนน

(๓) วฏจกร หมายถง หวงเวลาทเกดขนและดาเนนตอเนองไป จนถงความสนสด ณ จดเรมตน วฏจกรเกดขนตามแรงผลกของกรรม สรรพสตวจงตองเวยนตาย - เวยนเกด ไมรจบ อยในภพตางๆ ของวฏฏสงสาร ทงนเปนดวยเหตของอวชชาทมอานาจครอบงาจตของสรรพสตว

ผรจรง รวา จตเปนพลงงานธรรมชาตทไมมการแตกสลาย แตมสงเศราหมอง (กเลส) ปนเปอนอยในจต ผรจงพฒนาจต (วปสสนาภาวนา) จนเกดปญญาเหนแจง แลวใชปญญาเหนแจงกาจดกเลสทนอนเนองอยในจต (สงโยชน) ทงสบชนด ใหหมดไปจากจต หากทาไดเมอใด จตยอมบรสทธ ปราศจากสงปนเปอนครอบงาไดแลว จตยอมโคจรพนไปจากแรงดงดดของภพใดๆ ทมอยในวฏฏะ เขาสสภาวะทเรยกวา นพพาน


๒๔

๘. ทาตามทผรชแนะ

คาถามกราบเรยน ทานอาจารยสนอง ทเคารพคะ ขอเรยกตวเองวา ลก นะคะ เพราะนกถงวา ไดอานธรรมะ

ทอาจารยสอนแลว เสมอนหนงตนเองเปนลกศษยคนหนงทมาขอรบคาแนะนาคะ

ลกมอาการอยางหนง เหมอนตดเพงคะ มนจะเครยดมาก เหมอนใชสมองหนกๆ ตลอดเวลา เคยไดนงสมาธ เปนบางครง อาการจะดขน เมอไมไดนงสมาธ อาการกลบเปนเหมอนเดม ตอนทผลของสมาธมอย ใจสบาย กายสบายมาก แตดวยภาระหนาทการงาน จงไมไดนงสมาธตลอด และอาการกกลบมาเปนอก อาการนลกเปนมาตงแตเรยนชนมธยม จนตอนนหลกสามแลวคะ แตอาการดขนกวาแตกอนมาก

๑. อยากเรยนถามวา ทาอยางไร อาการเพงจต เพงรางกายโดยเฉพาะการเพงเสนประสาท เพงตาจะหายไปไดคะ

๒. ถาตองการหาย ตองทาสมาธถงขนอปปนาเทานนหรอเปลาคะ

๓. ตอนเดกๆ กอนตดเพง เคยมอาการเสนประสาทสมองเจบแปลบๆ จนตองกมหว หลายหนคะ ไมทราบสาเหต จๆกเปน และสกพกไมเกนนาทกจะหาย มนเกยวกนไหมคะ


๒๕

๔. ตอนเดก เปนเดกเจาอารมณ เกรยวกราดมาก จนตอนนมองยอนกลบไป ยงตกใจตวเองเลยวา เปนไปไดยงไงผลของการเปนคนเจาโทสะมาก จงทาใหเกดอาการเชนนหรอเปลาคะ ประมาณวาขอเทวดาลงโทษหนอยเถอะ

๕. ตอนนเวลาไปวด ไหวพระ จะอธษฐานจตเสมอวาขอถวายตวเปนสาวกพระพทธะ และจะตงใจปฏบตตนตามพระธรรมสงสอน จนกวาในอนาคตจะสนอาสวะกเลส พบนพพานคะ เพราะเบอหนายในปญหาของการดารงตนเพศฆราวาสเหลอเกนคะ อยากละทางโลก แตตองเลยงบดามารดาใหสขสบายกอน ควรจะอธษฐานแบบใดดคะใหเราหลดพนจากการเลยงชพทางโลกๆ แลวสามารถปฏบตธรรมไดเตมกาลง แตยงมทรพยเลยงบพการ

สดทายนขอใหอาจารยมสขภาพแขงแรง เพอจะไดชแนะแนวทางใหกบพวกเราทยงโงเขลาอยคะ

ขอบพระคณคะ

คาตอบนงสมาธแลวเกดอาการสบายกาย สบายใจ เปนการ

ปฏบตทถกทาง ผฉลาดยอมมกมากในการประพฤตเชนนน (๑) เมอมผ ร มาบอกกลาว ตองทาตวเปนคนโง แลว

ปฏบตตามคาชแนะของผรจรงโดยไมสงสย เมอประพฤตเหตไดถกตรงแลว ยอมทาใหเขาถงธรรมทประพฤตไดงาย


๒๖

การใชจต จองด เลงด (เพง) สวนใดๆ ของรางกายเปนการปฏบตธรรมทผดทาง ตรงกนขาม ผใดใชจตตามดอาการทเกดขนกบรางกาย โดยจตไมเคลอนออกไปรบสงกระทบอนใดภายนอกมาปรงอารมณ ผนนยอมมจตตงมนเปนสมาธไดงาย อยางนจงจะเรยกวา เปนการปฏบตธรรม (สมถภาวนา) ทถกทาง

(๒) ถาตองการใหความเครยดหายไปจากใจ ตองทาเหตใหถกตรง ตามทชแนะไวในขอ (๑)

(๓) ปฏบตธรรมผดทาง ผลทเกดขนยอมผดตามไปดวย เมอรวาผดแลวหยด ทาใหมใหถก อาการเจบทเสนประสาท ยอมไมเกดขน

(๔) โทสะ เปนกเลสตวใหญ ทาใหมอารมณตดลบเกดขนกบจต แลวสงผลถงรางกายทแสดงออก เปนพฤตกรรมทไมปรารถนา เชน กาวราว ฉนเฉยว หงดหงด ฯลฯ ตายแลวโทสะยงมอานาจผลกดนจต ใหโคจรไปเกดเปนสตวอยในภพนรกอกดวย เรองทเกดขนน มใชเทวดาลงโทษ แตเปนไปตามเหตและผลของกรรมไมด ทตองทาใหเปนเชนนน

(๕) อธษฐานเปนคนด มศล มธรรมคมครองใจ และใหบรรลธรรมทนาพาชวตไปสความพนทกขดวย


๒๗

๙. ใชความรผดทาง

คาถามกราบสวสดครบอาจารย เมอ ๕ ปทผานมาไดตดตามธรรมบรรยายของอาจารย

มาเสมอ และเมอปทแลวไดเรยนหลกสตรครสมาธตามคาแนะนาของเพอนๆ และอาจารยทสอนทวด และผมทาสมาธทกวน จนได ๑ ป ในชวงนนกจะมขบวนการพฒนาจตของมนเอง จนถงวนนพบวา บางวนทาสมาธจน นง สงบ หรอทเรยกวา ฌาน และภายนอกหลายคนบอกวาผมดผองใสขนมาก บางวนเดนเลนอยกสมผสพลงงานแปลกเขามากระทบทตวได และผมมคาถามดงตอไปนครบ

๑. ผมถกมองแบบเหลยวหลงและคนทมองผมอาการมองแบบพยายามสงเกตวา สงทถกเหน คออะไรหรอคอใคร? สงนเกดขนปกตหรอไมครบ?

๒. การปฏบตของผม ผมทามนทกวนและพยายามมความเพยร จนถงวนนกไดปกวาๆ แลว แตมวนหนง นายจาง (ญปน) เรยกผมไปบอกวา เลกจาง และวนนผมตกงาน และไดรบเงนชดเชยตามกฎหมาย (ผมไมเขาใจวาผมทาผดอะไรแตเจานายบอกวาปรบเปลยนโครงสรางองคกร) ผมกลบมาอยบานได ๓ เดอน แตแปลกตรงทวามนไมกลวไมวตกใดๆ แตกมบาง บางวนทหวนไหวกบเรองของอนาคต แตการทาสมาธ


๒๘

กทาใหอารมณแบบนนหายไป คาถามคอ การปฏบตของผมมาถกทางหรอไมครบ เพราะใจกดปกตด แตทาไมเกดเรองแบบนกบผมได? ผมควรจะพจารณาอยางไร และควรจะศกษาอะไรเพมเตมหรอไมอยางไรครบ?

รบกวนอาจารยโปรดใหคาแนะนา

คาตอบ(๑) สงทเกดขน เปนพฤตกรรมทคนทางโลกใชตามอง

ดวา เปนคนผดปกต ตรงกนขาม คนทมธรรมะอยในใจ ใชใจมอง แลวเหนวา มพฤตกรรมเปนคนปกต

(๒) ผใดปรารถนาทางานใหกบโลก แลวไมทาใหตวเองตองตกงาน ผนนตองพฒนาจต (ทาน ศล ภาวนา) จนกระทงคณธรรมทงสามใหผล เปนผมดวงดไดแลว ยอมมงานทางโลกใหทาเรอยไป (ไมตกงาน) จนกวาลมหายใจเขา - ออก จะหยด

อนง ในทางโลก ดร.โกลแมน ไดทาการวจยแลวพบวาผทประสบความสาเรจในชวต ใชปญญาไอควรอยละ ๒๐ แตใชคณธรรมมากถงรอยละ ๘๐


๒๙

๑๐. ไมอยากไปโรงเรยน

คาถามเรยน อาจารยสนอง วรอไร ดฉนมปญหาทงเรองชวตสวนตวและการปฏบตธรรม

ขอเรยนถามอาจารยดงนคะ๑. ลกชายดฉน อาย ๑๒ ยาง ๑๓ ขวบ เดมเปนเดกนารก

ราเรง มนใจในตวเอง ตอมา เมอปทแลว เขาขอยายโรงเรยน เมอไปโรงเรยนใหม กลบเปนโรค school refusal ไมอยากไปโรงเรยน มอาการกลวโรงเรยนแบบไมทราบสาเหต จนเกดอาการเจบปวยทางกาย เพอไมตองไปโรงเรยน ตอนแรกคดวาเปนเพราะอยโรงเรยนใหม เขากบกฎระเบยบของโรงเรยนไมได เลยยายกลบมาอยโรงเรยนเกากยงมอาการ นอกจากไมอยากไปโรงเรยนแลว กเกดความเครยด พดคยกบพอแมมกตวาด มโมโห ไมใหพอแมสอบถามเรองการบาน โรงเรยน เพราะไมชอบ มอาการกาวราว เสยใจ ผดหวงงาย ดฉนและสามไมรจะแกไขอยางไร เพราะไมรวาเกดจากสาเหตใด ลกกตอบไมได เขาบนถงกบอยากตาย บอกวาทายงไงกไมหายหรอก เขาเรยนหนงสอไมได ตอไปกเอาตวไมรอด อยากตาย พอแมจะไดไมทกขเพราะเขา เขาไมยอมไปหาหมอ ดฉนกบสามตองไปแทน และแอบใหยากน เพอคลายเครยด แตกยงไมดขน


๓๐

ตอมามคนบอกวาจะชวย เนองจากทลกปวยน เพราะเจากรรมนายเวรของดฉน แตกไมไดชวย เพราะเขาบอกวาเจากรรมนายเวรดฉนแรงมาก ไปอาฆาตตอเขาวาอยาย งมฉะนนจะทาใหเขาเดอดรอน ดฉนไมมทางรไดวา ดฉนทากรรมใดกบเจากรรมนายเวร ดฉนกพยายามทาบญ เขาวดนงสมาธ สวดมนต ปฏบตธรรม ทงดฉนและสาม แผสวนกศลใหเขาทกวน แตดฉนกไมทราบวา จะทาอยางไรใหเขารบ และอโหส อดโทษให อยากใหอาจารยแนะนาดวยคะ

๒. เรองลกน ดฉนเคยไปสานกสงฆแหงหนง พระ-อาจารยบอกวา ลกดฉนไมมทางหาย ตองไปอยวด ๗ วนมฉะนน จะไมหายไปตลอด แตดฉนไมสามารถพาลกไปไดเมอกอนทจะไมสบาย เปนเดกชอบกราบพระ เขาวดทาบญแตเดยวน แกไมยอมไปวดกบดฉนแลว บอกวาไมเชอเรองบญเรองบาปดวยซา เพราะแกคดวา เคยทาบญมามาก กยงมาปวย ไมหาย เรองทพระอาจารยทานนน บอกเชนน ทาใหดฉนยงคดมาก ทาตามคาแนะนากไมได ไมทากกลวมาก ดฉนควรวางใจในเรองนอยางไรด

๓. ถามคนมาบอก หรอพดในทานองวา เขาสาเรจเปนพระอรหนตแลว เราไมเชอ เราสงสย เราบาปหรอไมคะ รวมถงเวลามการกลาวถงพระอาจารยตางๆ หากเราสงสยวาสงทกลาวถงอทธฤทธตางๆ มจรงหรอไมนน เชน หากเราไปกราบ จะปดอบายได ไปอยวดจะสาเรจเปนโสดาบน เปนตน


๓๑

เราบาปหรอไม อยากรบกวนอาจารย แนะนาเรองการวางใจในเรองพวกนดวยคะ

ขอขอบพระคณในความกรณาของอาจารยลวงหนา กศลใดทดฉนเจรญแลว และจะทาตอไป ขอสงผลให

อาจารย ครอบครวและบรวารมแตความสข ความเจรญสขภาพแขงแรง สมบรณ พนจากทกขภยทงหลายทงปวงดวยเถด

จาก คนเปนแม

คาตอบ(๑) พอแมเปนครคนแรกของลก ดงนนจงตองทาหนาท

ของความเปนคร (แมพมพ) ทดใหลกด เมอใดทลกเกดความศรทธาในความเปนครทดแลว เขายอมนาตวเขาใกล พดคยไตถาม แลวเมอนน อาการทบอกเลา ยอมหมดไปโดยปรยาย ลกษณะของการเปนครทด อาท เปนคนด (มศลคมใจ ไมประพฤตผดกฎหมาย ไมประพฤตไรธรรม) มพรหมวหารธรรมนาพาชวต มวาจาไพเราะ มความอดทน เวนประพฤตอบายมข ฯลฯ

(๒) ๔๕ พรรษา (ป) ทพระพทธโคดมออกเผยแพรธรรม ทานมเคยสอนใครผ ใดใหไปแกปญหาทคนอน แตสอนใหแกปญหาทตวเอง ปญหาจงจะหมดไปได ดงนนหากผถามปญหายงเชอในพระปญญาตรสรของพระพทธเจา ลกตองแกปญหาทตวเอง ปญหาจงจะหมดไปได


๓๒

(๓) พระพทธโคดม สอนชาวกาลามะ แหงเกสปตตนคม ในแควนโกศล มใหปลงใจเชอในเรอง ๑๐ อยาง (กาลามสตร) ปญหาทถามไปเปน ๑ ใน ๑๐ ขอ ของกาลามสตร

ผใดพฒนาจต (สมถภาวนา) จนเขาถงอภญญา ๕ ไดแลว และพฒนาจต (วปสสนาภาวนา) จนเขาถงญาณ ๑๖ ไดแลว ยอมวเคราะหดวยตวเองไดวา สงทไดยนไดฟงนนจรงหรอเทจ หากเปนเรองจรงแลว เราไมเชอ ยอมใหผลเปนบาป ตรงกนขาม หากเปนเรองจรง แลวเราเชอ ยอมใหผลเปนบญ

๑๑. กอนไปวดมเหยงคณ

คาถามกราบเรยนทานอาจารย ดร.สนอง วรอไร หนมขอสงสยเกยวกบการปฏบตธรรม ดงนคะ หนขออนญาตเลาประสบการณทหนไดประสบพบมากบ

ตวเองกอนคะ ปกตหนกชอบสวดมนตไหวพระ นงสมาธเปนประจาอยแลว มากบางนอยบางตามแตเวลาทมคะ ยงชวงทหนลาออกจากงานใหมๆ หนอยบานเฉยๆ ไมมอะไรทา กเลยมเวลาปฏบตธรรมมากขน รวมไปถงไปปฏบตธรรมทวดของหลวงพอจรญ อยบอยครง และตอมากไปปฏบตธรรมทวดของหลวงพอสรศกดฯ (เขากรรมฐาน ๗ วนคะ) แตเหตการณทหนจะเลาเกดขนกอนทหนจะไปปฏบตธรรมทวดมเหยงคณ


๓๓

หนจาไดวาวนนนเปนวนพระขน ๑๕ คา ชวงเวลาประมาณ ๒ ทมกวาๆ ถง ๔ ทมกวาๆ อาการเบองตน คอ (ยงไมเขาใจการปฏบตมากนก) ชวงแรก จะมอาการฟงมาก จตคดไปตางๆนาๆ จนกระทงความคดดบไปเอง (เกด-ดบ เรวมาก)ในชวงนนจตนงมาก ไดยนเสยงภายนอก แตไมกระทบถงภายใน จตรวมเปนหนงเดยว ในขณะนนหนตามดจต และสงทมากระทบรางกายเทานน ตอมาอาการทางรางกาย คอความปวดเจบทขากตามมา (ปวดเจบ ชามาก) จนสดทายอาการนนกหายไป ตอมาหนเหนรางกายขยายใหญพองขนเอยงไป-เอยงมา หนกตามดไปเรอยๆ วาจะสนสดตอนไหน สดทายดบไปเอง (สงตางๆ ทเกดขน เกดทละอยางดบไปกเกดใหม จะเปนอยางนตลอดชวงปฏบต)

ตอมาหนเหนความคด มการถาม-ตอบดวยตวมนเองและสามารถมองเหนตวเองนงสมาธอย กมจตถามวา นงทาไม จตอกดวงตอบวา นงสมาธ จากนนหนเหนขาหายไปกอน(ชวงขณะนนอาการปวด เจบ ชา ตามรางกายไมม) แลวกคอยๆ เลอนมาเรอยๆ จนมาสนสดทศรษะ จากนนกไมสามารถรบร อะไรไดอก มเพยงแตจตอยางเดยวพรอมกบความวางเปลา มถามและกมตอบดวยตวมนเอง (หนไมรสกกลวอะไรเลย เพราะคาถามทกคา มคาตอบตามมา และหนมสตอยกบสงตางๆ เกดขนทงภายนอก และภายในตลอดเวลาเชนเดยวกน) หนอย อยางนนชวคร สภาพรางกายกคน

(ชครวออเช


๓๔

กลบมาเหมอนเดม โดยเรมจากศรษะกอน แลวคอยเคลอนลงมาเรอยๆ จนกระทงถงขา หนรและเขาใจทนทวา แฟนหนใกลจะถงบานแลว เพราะแฟนหนยงไมกลบจากททางาน พอหนรเชนนน รางกายกจะกลบมาเปนเหมอนเดม จากนนหนกแผเมตตา อทศสวนบญสวนกศลปกต ตามทเคยทามาในขณะออกจากปฏบตแลวหนกดใจ และทงมาก ทาใหหนร ทนทวาทกสงทกอยางเกดขนมดบไป มแตความวางเปลาทาใหเราไมยดมนถอมนในสงใดๆ คาถามมวา

๑. ทหนปฏบตมาเปนอยางไร ทาไมถงเปนเชนนน และตองเพมเตมสวนไหน ปรบปรงสวนไหน เพอใหเกดผลดมากยงขน

๒. หนสามารถตอยอดจากประสบการณเดมไดอกหรอไม ๓. เรยกวาสมาธขนไหน ขอขอบพระคณมากคะอาจารย ศรรตน

คาตอบ(๑) การปฏบตแลวเกดผลตามทบอกเลาไป เปนการเกด

ของสมาธและปญญาเหนแจง ททาใหจตปลอยวางเปนอสระ แลวเขาสความวางทเรยกวา อเบกขาปฏปทาททาอยถกตองแลว เพยงแตเรงความเพยรพฒนาจต (พละ ๕) ใหมกาลงทสามารถตานทานมาร ตองทาอยทกขณะตน จนเหนวาทกสงทสามารถ


๓๕

เขากระทบจต ดบไปตามกฎไตรลกษณ จตจะปลอยวางสรรพสง แลววางเปนอเบกขา นนคอ ผลทเกดขนจากปญญาเหนแจง

(๒) สงทควรตอยอดเพอใหผลของการปฏบตธรรมเดนชดและรกษาปญญาเหนแจงใหมประสทธภาพอย เหมอนเดมตองเจรญพละ ๕ (ศรทธา วรยะ สต สมาธ และปญญา)อยทกขณะตนทนกได ทกขณะตนทวางจากงานภายนอกททาใหกบสงคม

(๓) เรยกวา จตตงมนเปนสมาธจวนแนวแน (อปจาร-สมาธ) ทเปนตนเหตใหจตเกดปญญาเหนแจง

๑๒. ปฏบตธรรมไมจรงจง

คาถามกราบเรยน อาจารยสนอง ทเคารพ ผมขอเลาตงแตครงแรกทหดนงสมาธเลยนะครบ ตอนแรก

ทหดกทาบางไมทาบาง ผมกกาหนดลมหายใจ พท-โธ อนนโดยรวมๆ แบบคดไดกทา คดไมออกกนอนดกวา ประมาณนครบ ผมทาแบบนประมาณเกอบ ๒ เดอนครบ แตกไมรสกวามการพฒนาอะไรเกดขน

ตอมาผมเรมรสกขนมาวาอยากฟงธรรมะ อยากปฏบตธรรมอยางจรงจง โดยไมมสาเหตครบ แตกอนหนานนองชายผม


๓๖

กตดสนใจไปบวชแบบจะไมสกอกแลว... สวนแมกปฏบตธรรมอยวดครบ อาจจะเปนเพราะสภาพแวดลอมหรอเปลาครบ

แลวเมอ ๒ สปดาหกอน ผมกเรมทจะนงสมาธอยางจรงจง โดยกาหนดเวลาในการปฏบต คอกอนนอน ผมจะสวดมนตบชาพระรตนตรย อตปโสฯ และชนบญชรครบ หลงจากนนผมกจะนงสมาธ ประมาณ ๑๐-๑๕ นาท แลวกแผเมตตา หลงจากนนถงจะลมตวลงนอนครบ พอตนเชาผมกจะนงสมาธ ๕-๑๐ นาท กอนอาบนาไปทางานครบ สวนวธการของผมกคอจะยงใชการกาหนดรลมหายใจอยครบ โดยรวาลมหายใจเขาใหกาหนดวาพท ลมหายใจออกใหกาหนดวาโธ สวนในเวลาทจตผมฟงซานไปคดเรองอน ผมกจะกาหนดรและดงกลบมาทลมหายใจ ผลทผมพบเจอหลงจากทเรมทาแบบจรงจงมดงนครบ

๑. ผมจาไมไดวาวนไหนนะครบ แตตอนทผมนงสมาธอย ในดวงตาผมมนมองเหนเปนแสงกลมๆ สลบสกนไปมา ประมาณไมกวนาทหรอกครบ ซงมนไมเคยเกดมากอนเลยครบ ผมกไมรวามนคออะไร

๒. เมอประมาณ ๕-๗ วนถดมา รสก เบา เยน ผมรสกวาตวเบาเหมอนลอยอยในความสวาง แตอาการลอยกรวาเปนทานงสมาธอยนะครบ แลวกรสกไดวาลมหายใจมนสนลงครบ แตกยงรสกวายงหายใจอย (ประมาณ ๑ นาทครบ)

๓. หลงจากนนมา กยงไมรสกอะไรแบบนอกเลย แตกรสกวางบางบางครง


๓๗

สดทายผมอยากจะใหอาจารยแนะนาวา ทผมทามาแบบนถกตองหรอเปลาครบ ผมควรจะแกไขจดใดบาง บทสวดมนตผมตองเพมเตมอะไรไหมครบ อาจารยชวยแนะนาทปฏบตธรรมใหดวยครบ ทอยใกลๆ เขตบางนาครบ ผมอยากจะไปปฏบตธรรมในวนหยดครบ

ขอบคณความเมตตาอาจารยมากครบ

คาตอบผใดปฏบตธรรมแบบเลนๆ ผนนยอมมจตเขาไมถงธรรม

ทปฏบต ใครจะเปนอะไรกเปนเรองของเขา นองชายไปบวชและ

แมไปปฏบตธรรมอยทวด แสดงวาบคคลทงสองใฝด ควรเอาเขาเปนครสอนใจของเรา

(๑) สงทเหนเปนกเลส หลอกใจไมใหเขาถงปญญาเหนแจง ผรทนจงกาหนดจตทกครงทเหนแสงลกษณะกลมๆวา “เหนหนอๆๆๆๆ” ไปเรอยๆ จนกวาการเหนนนจะดบไปแลวจตจะมกาลงของสตเพมมากขน

(๒) เมอใดมความรสกวา จตวาง ตองกาหนดวา “วางหนอๆๆๆๆ” ไปเรอยๆ จนกวาความรสกนนจะดบไป แลวจตจะมกาลงของสตเพมมากขน

การเพมของกาลงสต สงผลใหจตมสมาธเพมมากขนและเมอจตตงมนเปนสมาธจวนแนวแนไดแลว ผสสะทเกดขน


๓๘

ในดวงจต ยอมหนไมพน กาย เวทนา จต และธรรม (สต-ปฏฐาน ๔) ตองใชจตตามดผสสะ จนดบไปตามกฎไตรลกษณ (อนจจง - ทกขง - อนตตา) เมอใดผสสะเขาสความเปนอนตตา ปญญาเหนแจงในผสสะนนยอมเกดขน

การสวดมนตกอนปฏบตธรรม เปนการเตรยมจตใหมสต บทสวดมนตสรรเสรญคณพระรตนตรย และชนบญชรนนดอยแลว จงนามาใชสวดตอไป แตตองเพมเวลาในการปฏบตใหยาวนานขน เปน ๑ ชวโมงถงหลายชวโมง แลวยอมทาใหจตเขาถงมรรคผลแหงธรรมไดเรวยงขน

๑๓. เขามองวาหนบา

คาถามสวสดคะ ดฉนตดตาม web นมานานแลวคะและตดตามผลงาน

ของ ดร.สนอง มาตลอด ขอขอบคณและอนโมทนาบญรวมกบทกทานทมสวนรวมในการเผยแผธรรมนะคะ

ทกวนนเราตองเขมแขงและอดทนมากขนใชไหมคะเพราะคนสวนใหญไมเชอวานรกมจรง สวรรคมจรง เพราะเราจะเชอในสงแคประสาทสมผสกระทบได บางครงกอยากรวาเราเกดมาทาไมแลวการทจะหลดออกจากวงกลมนจะทาไดอยางไร อยากมกลยาณมตรทจะคยไดบาง เพราะคยกบคน


๓๙

สวนใหญ เขามกจะมองวาหนบาไปแลว แตหนคงมศรทธามากนะคะ หนรตวด แตวาจะใหหนไมเชอ หนทาไมไดจรงๆเวลาฟงธรรมหนจะมจตทสงบและมความสขใจมาก สามารถฟงไดทกวน ทาอยางไรเราถงจะพบกลยาณมตรคะ

รกและเคารพคะ

คาตอบประสงคจะพบกลยาณมตรในทางธรรม ตองนาตวเอง

เขาใกล พดคยไตถามกบผทศรทธาในการปฏบตธรรม เชนทคณะ ๕ วดมหาธาตฯ ทาพระจนทร ทยวพทธกสมาคม กรงเทพฯ ทวดมเหยงคณ จงหวดอยธยา ทวดออนอย อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม ฯลฯ แลวความสมปรารถนาจงจะมโอกาสเกดขนได

๑๔. วธพสจนอปจารสมาธ

คาถามขออนญาตเรยนถามคะขอขอบคณ ทานอาจารยทไดตอบคาถามของดฉนคะ

ตอนนนดฉนเขยนวา ดฉนนาจะถงสงขารเปกขาญาณ แลวทานอาจารยตอบมาวา ทผเขยนคดวานาจะถงสงขารเปกขาญาณกเปนเรองของผเขยน เลยทาใหดฉนเขาใจเลยวาจรงๆ


๔๐

แลว ดฉนยงไมถงญาณนน ตอนนรสกสบายใจมากคะ เพราะถาทานอาจารยไมตอบแบบนน ปานนกไดแตสงสยอยตลอดวาใชหรอไมใช แลวตอนนกเขาใจแลววาการทากรรมฐาน แคขอใหเหนกฎไตรลกษณอยางเดยว อยางอนอยาไปสนใจเลย เสยเวลา กวาดฉนจะเขาใจกเสยเวลาไปหลายปเหมอนกนคะ ขอถามคาถามเลยนะคะ

๑. หลงจากทไดอานคาตอบจากทานอาจารย ตอนนนไดตดสภาวะธรรมอยอาการหนง คอ เนองจากดฉนเคยฟลกเขาอปปนาสมาธไดครงหนง เลยจาอาการสมาธของขณกและอปจาระได ดงนนกจะเขาอปจาระสมาธไดเลย แลวทาวปสสนาเพอพจารณาใหเหนกฎไตรลกษณ กาลงสมาธจะคอนขางด ไมคอยมเวทนา แตพอนงไปนานๆ เวทนาจะคอนขางรนแรง คอปวดขามาก ยงไงกไมสามารถดบความปวดไดเลย เปนแบบนทกครง นงจนขาเปนรอยชา ทาใหทรมานมากจนไมอยากจะทากรรมฐานอก ตอมาไดไปปฏบตธรรมทวดอมพวน จ.สงหบร อาการปวดขามากกเกดขนอก ดฉนจงไดทากาลงสมาธแบบใหตวลอยๆ เพราะไดผลทกครง คอเวทนามกจะดบไปเลย คดวาเราไดเหนกฎไตรลกษณ พอปวดใหมกทาใหมอก แตอย ๆ พระคณเจาทมาคมการปฏบตกพดขนมาวา การทาสมาธแบบลอยๆ นมนผดวธ ทาใหดฉนซงใชวธนมาหลายปแลว องเลย วาดฉนมาผดทางหรอนหลงจากกลบมาบาน กลองทาสมาธแบบไมใหลอยๆ เพอหน


๔๑

ความปวด ปรากฏวาทรมานสดๆ เมอไมสามารถพนจากตรงนได จงไดเลกทากรรมฐานไป ๒ ป ปรากฏวาเมอไมนานมาน สมาธดฉนเสอมลงมา ไมสามารถเขาอปจาระไดเรวเหมอนเมอกอน แทบจะเขาไมไดเลยดวยซา ตอนนไดกลบมาทากรรมฐานอกครง แตกตดทเมอนงไปนานๆ อาการปวดขามากๆ กมาอก เกรงวาถาปลอยไวแบบน คงเปนอนเลกทาไปอก ชวยแนะนาหนอยคะ ขอแบบละเอยดนะคะ ดฉนเปนคนเขาใจอะไรยากคะ

๒. สมาธแบบทพระคณเจาบอกวาผด ดฉนไดพยายามเลกทาแลว แตไมแนใจวาไดเลกจรงหรอเปลา ดฉนสงสยวาสมาธทอปจาระของดฉนนมนผดหรอเปลา อาจไมใชอปจาระกไดคะ เพราะรางกายดฉนจะสนเลกนอยดวยความปวด แตใจดฉนไมปวดเลย มนแยกขาดจากกนระหวางกายกบจต ถาไมใชสมาธระดบนคงจะทรมานนาดเพราะกายเรมสนแลว แตไมใชกาลงสมาธระดบอปปนาแนนอน เพราะยงรสกถงความเปนไปของรางกายได เพราะอปปนาทดฉนเคยเขา รสกทางกายดบไปเลยคะ มแตจตอยางเดยว แลวกเหนอารมณของอปปนา ๕ อยาง ขอไมอธบายนะคะ อยากใหทานอาจารยแนะนาหนอยคะ วาทายงไงจะพนตรงนไปไดซกทคะ ทากาลงสมาธแบบไหนด แลวการหนความปวดโดยการเพมกาลงสมาธน มนทาใหบรรลธรรมเปนพระโสดาบน ไมไดใชไหมคะ ตอนแรกคดวาถก เพราะเหนความดบของเวทนาคะ

ขอบพระคณอยางสงคะ


๔๒

คาตอบ(๑) คาวา “ฟลค” หมายถง โดยบงเอญ คานไมมอย

ในพทธศาสนา ผรจรงในพทธศาสนามแตเหตและผลเทานน ผใดพฒนาจต (สมถภาวนา) จนเขาถงสมาธแนวแน จต

ยอมไมรบสงกระทบภายนอกใดๆ มาทาใหเกดเปนอารมณแมกระทงนวรณ ๕ (ความพอใจในกามคณ ความคดรายผอน ความหดหซมเซา ความฟงซานและราคาญ ความลงเลสงสย) ยอมไมเกดขนกบจตทมสมาธแนวแน

การกาจดทกขเวทนา (ปวดขา) ทถกตองเอาจตทตงมนจวนแนวแน มาดอาการปวดทขา วาดาเนนไปตามกฎไตรลกษณ เมอใดอาการปวดทขา ดาเนนไปสความเปนอนตตา อาการปวดทขายอมหายไป แลวปญญาเหนแจงยอมเกดขนแทนทการกาจดทกขเวทนาในลกษณะน นกปฏบตทดาเนนไดถกตรงตามธรรมนยมประพฤต

(๒) ผสสะใดทเกดขนกบจต แลวใชจตตามพจารณาผสสะวา ดาเนนไปตามกฎไตรลกษณ จตจงจะเหนวา ผสสะไมใชตวใชตน (อนตตา) จงไมรบเขาปรงอารมณ แลวจตยอมปลอยวาง แลววางเปนอเบกขา พรอมกบปญญาเหนแจงในผสสะเกดขน ความตงมนของจตในระดบน จงจะเรยกวา อปจารสมาธ


๔๓

๑๕. หายทอแทดวยจตวาง

คาถามเรยนสอบถาม ทาน อ.ดร.สนองเรยนอาจารยครบ ตอนนเรยน ป.เอก ดานวทยาศาสตร

อย ยโรปครบอาจารย ผมเหนอยเหลอเกน เรยนหนกมากกดดนมาก ตองเรยนใหจบภายใน ๓ ป (หกเทอม) ไมมเพอนเลย ไมมเพอนคนไทยทน ทกวนนอนวนละไมเกน๓ ชวโมง ตองกนนอนอยคณะตลอด บางวนอยากจะลาออก เหนอยและทอแทอยางมาก ผมพดอยางไมอายวา บางวนมนาตาเปนเพอน เหนอยทงกายทงใจ อาจารยชวยแนะนาผมทวาจะทาอยางไร ผมเพงเขามาหาพระธรรมเปนทพง พยายามแยกความรสกออกจากงานทกาลงทา ไมเอาจตเขาไปคลก แตกทาไดไมนาน พยายามฟงธรรมจากเวปพลงจตโหลดมาลงและลองฝกสมาธเบองตน ผมตองปลอบใจตวเองตางๆ นาๆ ใหตนเองหลดพนไปจากสภาวะน อาจารยชวยผมดวยครบ

ดวยความเคารพอยางสง

คาตอบอาการเหนอยและทอแท เคยเกดขนกบผ ตอบปญหา

ในขณะศกษาตออยทประเทศสหราชอาณาจกร ทงสองทเปน


๔๔

กเลสมารทเขามาขดขวางบคคล มใหประสบความสาเรจในชวต กเลสมารดงกลาว สามารถบาบดใหหายไปได ดวยการประพฤตเหตใหถกตรง ๔ เหต คอ

(๑) พฒนาจต (สมถภาวนา) ใหมสมาธเกดขน ดวยการทาจตใหวางเปลาจากอารมณปรงแตงใดๆ ดวยการกาหนดเอาความวางของอากาศเปนอารมณ (อากาสานญจายตนะ) นาน ๑๕ นาท ทกวนหลงอาหารกลางวน ผลปรากฏวา จตตงมนเปนสมาธ ทาใหเกดอาการกระปรกระเปราขนทนททนใด อาการเหนอยและทอแทหายไป แลวทาใหความจาดขน

(๒) ออกกาลงกายดวยการเล นกฬาทกเยนวนศกร สปดาหละ ๑ วน โดยไมเอาจตมาระลกอยกบการเรยนใดๆเลย

(๓) ทาจตใหเปนอสระจากคาพด (ทงดและไมด) ของคน เมอจตนงแลว สงผลใหจตมสตและปญญากลาแขงขน

(๔) ประพฤตจรยธรรมใหเกดขน ดวยการเปนนกศกษาทดของโปรเฟสเซอรและของสถาบน ประพฤตตนมศล มธรรม มความขยน มความอดทน มความซอตรง ฯลฯ

ทง ๔ เหตขางตน ผใดประพฤตไดถกตรงแลว ความสาเรจในสงทมงมน ยอมเกดขนไดงาย


๔๕

๑๖. ยบๆ ในรางกาย

คาถามกราบเรยนถาม อ.สนอง ทเคารพคะ หนเขาปฏบตธรรมแบบเขมขน ปฏบตเดยวมาหลายครง

แลวคะ มทงแบบกาหนดและรสภาวะไปเลย (ปรมตถภาวนา) แตเดมหนเปนคนตดสมถะ นงสมาธทไรกจะนงดง สงบ วางทกครงคะ เพงดจตเปนไมนาน

หนเหนวาการทาสมถะอยางเดยว ไมสามารถทาใหเกดปญญาเขาถงธรรมได จงพยายามทาวปสสนาควบคไปดวยในชวตประจาวน พยายามกาหนดอรยาบถยอยทงวน มเผลอบาง มศลหาคมใจไดเครงครดกวาแตกอนมาก หลงออกจากกรรมฐานตน ๖ โมงเชา เดนจงกรม นงสมาธ๔๕-๖๐ นาท ทกวน

การปฏบต โดยปกตหนจะเพงจตใหอยทเทาอยางเดยวในการเดนจงกรม หนนงสมาธเหนพองยบตอเนอง จนพองยบหายไป เหลอสวาง วาง สงบ ไมมความคดเลย ร สกสบาย ออกจากสมาธแลวตวเบา ตอนแรกหนคดวาจะฝกสมถะใหเขาออกฌานไดคลอง แลวคอยปฏบตวปสสนา

ขอเรยนถามอาจารยดงนคะ ในชวตประจาวน หนสงเกตเหนวาเวลายนนงๆ หรอ

นงทางาน จะรสกถงความไหวยบๆ ภายในรางกาย กอนนอน


๔๖

จะเหนไดมาก ยบๆ ทวตวเลยคะ บางทจตตงมนทาใหนอนไมหลบ

๑. คดวาเปนอาการวปสสนาถกตองหรอไมคะ ๒. ชวงนหนนอนหลบยากมากขน เพราะจตจะคอยรอย

(เฉพาะตอนนอน) บางทเหนกายงวงอยากนอน แตจตยงตนอย มวธการอยางไรในการนอนใหงายขนบางคะ

วนนตอนเดนจงกรมและนงสมาธตอนเชา เปลยนรปแบบจากการกาหนดมาด รสภาวะไปเลย ดความไหว ดจต จตวงไปฟงบาง ไปดกายบาง ไปดความไหวบาง เผลอไปคดบางเดนแลวรสกถงความแขงทคอ และกายมความหนก เวลานงเหนอาการยบๆ เกดดบในกาย หนเปนผ ดอยางเดยวคะไมไดบงคบจต จตจะดอาการยบในกายบาง สลบกบไปดพองยบ แรกๆ ไมมความคดเลย หลงๆ ความคดเกดขนเยอะ และชวงหลงรสกเหมอนหมดแรง ไมมแรงร

๓. ควรจะดงจตมาทาสมถะหรอไมคะ หรอควรปฏบตอยางไรด

๔. อยากเรยนถามอาจารยวาหนควรปฏบตอยางไรดคะ (ทาสมถะวปสสนาควบคกนไป หรอควรทาสมถะใหเขาฌานไดคลองกอน)

๕. การทาสมถะแลวยกจตขนสวปสสนามวธการอยางไรคะ หนฟงมาหลายครงแลว แตยงไมเขาใจวธการเลยคะ ขออาจารยชวยอธบายแบบละเอยดหนอยคะ


๔๗

๖. ไมทราบวาทปฏบตอยนผดถกอยางไรบางคะ ขออาจารยชวยชแนะหนอยคะ

ขอกราบขอบพระคณอาจารยมากๆ คะ

คาตอบ(๑) ถกตองแลว เปนอาการทเกดจากวปสสนปกเลส (๒) อยากเปนคนนอนหลบงาย ตองปลอยวางอารมณ

ทกอยางทเกดขนขณะนอน โดยเฉพาะตองเอาจตมาระลกรมใหจตรบสงกระทบใดๆ เขาปรงอารมณ

(๓) ไมควรหางานใดๆ ใหจตทา แตควรปลอยวางจตมใหปรงอารมณตามขอ ๒

(๔) ไมควรทาสมถกรรมฐานและวปสสนากรรมฐาน แตควรปลอยวางจตใหวางจากอารมณทงหมด

(๕) วปสสนากรรมฐานเปนวธพฒนาจตใหเกดปญญาเหนแจง การเกดปญญาสงสดเชนน มไดสาเรจดวยการอานหรอการฟง แตสาเรจดวยการพจารณาโดยแยบคาย (โยนโสมนสการ) กบคนทมบารมสงสมมามากและสงสมมายาวนาน แตคนทยงมบารมไมกลาแขง ตองปฏบตตามแนวสตปฏฐาน ๔ เทานน จนเหนวา สงทเขากระทบจต (ผสสะ) ดาเนนไปตามกฎไตรลกษณ (อนจจง ทกขง อนตตา) เมอใดทผสสะหมนเขาสความเปนอนตตา (ไมใชตว ไมใชตน) จตยอมชตน) จตยอม


๔๘

ปลอยวางและวางเปนอเบกขา พรอมกบการเกดของปญญาเหนแจงในผสสะนน

(๖) ผใดปฏบตวปสสนากรรมฐานถกตองแลว ยอมเหนทกผสสะเปนอนตตา แลวจตเปนอสระตอสรรพสงทเขากระทบจต ตวอยางเชน จตเปนอสระจากโลกธรรม จากวตถ จากกเลสตณหา อปาทาน ฯลฯ

๑๗. มแตสสารกบพลงงาน

คาถามกราบสวสดคณพอสนองทเคารพ ลกมเรองมาสอบถามคณพออกแลวครบ ๑. ลกอานหนงสอเลมหนงเกยวกบปรชญากบวทยาศาสตร

บทความตามหนงสอพยายามอธบายวา สสารไมใชผลผลตของจต แตจตนนเองทเปนผลตผลขนสงสดของสสาร กลาวคอ ผเขยนเชอวาสสารหรอวตถนนเปนพนฐานของสรรพสงตงแตการทสสารเกดเปนดวงดาวและพฒนากลายมาเปนโลก จากนนจงมาเกดสงมชวตทมสมองขน และจงเกดจตขนมา แตลกมองตางออกไป ลกเชอวาพลงงานคอสสาร เพยงแตวทยาการของมนษยยงเขาไมถง ยงอธบายไมได ดงนนจงมความเปนไปไดวา กอนทจะเกดสสารตางๆ นาจะมพลงงานอยกอนแลว ซงในพลงงานนนอาจมจตอยดวยกได ทลกถามมอ


๔๙

มาน ลกไมรจรง จงเกดความสงสย และลงเล จงอยากรบกวนคณพอ เรองนคณพอคดเหนอยางไรครบ ทวาสสารเกดมากอนและเปนพนฐานของจต

๒. เรองนวตรโน ลกไดอานบทความเกยวกบนวตรโนและยอมรบในคากลาวของคณพอมากยงขน ทวา ความรทางโลกทงหลาย เมอผานกาลเวลาไป กไมเปนจรงเสยแลว เรองนคงยกตวอยางไดเปนอยางด จากทเชอกนเสมอวาความเรวแสงถอเปนความเรวสงสด แตกลายเปนวาไมใชเสยแลว สมการตางๆ ทางวทยาศาสตร ทองความเรวแสง กเคลอนจากความนาเชอถอออกไปทกท แตลกกลบเชอมนในเรองของจตมากขน เรองนวตรโนนคณพอมความคดเหนอยางไรบางครบ

๓. ลกชอบฟงธรรมและคดตาม โดยเฉพาะธรรมของคณพอ แตในเวลาเดยวกน ลกกหลงไหลในดนตรเปนอยางมาก ทงชอบออกกาลงกายใหตวเองดด แบบนลกเปนคนประเภทมอถอสากปากถอศลหรอไมครบ

๔. ชวงวนสงกรานตนลกมเวลาวางประมาณ ๓ วนลกอยากพฒนาจต เตรยมจตใหพรอมกบการปฏบตเพอความหลดพนมากขน ลกมหองซอไวแตไมไดใชนานแลว ตงใจจะอยในหองตลอด ๓ วนไมไปไหน ลกขอคาแนะนาจากคณพอดวยครบ ลกควรปฏบตอยางไรบาง หลงจากหญงทลกคบไปคบชไดเสยชวตไปเมอปทแลว ลกกหนมาสนใจธรรมมากขน


๕๐

เพราะไมอยากเสยใจอกแลว ผานมาปกวาๆ จากการดาเนนงานโดยองหลกพทธศาสนาใหมากทสด หนาทการงานลกกาวหนาอยางไมนาเชอ ลกขอบคณคณพอทชวยตอบคาถามครงนและเมอครงทแลวครบ ขอใหคณพอมสขภาพแขงแรง และไดชวยชนาเพอนมนษย ใหไมตองตกลงอบายภมตามความปรารถนาของคณพอดวยครบ

คาตอบในโลกหรอในจกรวาลมอย ๒ สง คอ สสารกบพลงงาน

ซงทงสองมแรงดดซงกนและกน เชน ดวงอาทตยดงดดโลกใหโคจรอยในวงรอบของดวงอาทตย โลกมแรงดงดดดวงจนทรใหโคจรอยรอบโลก

(๑) สสาร คอ สงทมวลสารตองการทอย และสมผสไดพลงงาน คอ ความสามารถทมอยในตว ทอาจใหแรงงานได จตเปนพลงงานธรรมชาตชนดหนง ทสามารถดงดด

สสาร (กเลส) เขาไวในตว แลวทาใหจตตองโคจรอยในภพตางๆ ของวฏฏะอยางไมรจบ จตสามารถทางานกาจดกเลสทอยภายใน (สงโยชน) ใหหมดไปจากจตได จตในลกษณะนยอมไมถกแรงของโลกและจกรวาลดงดดไดอกตอไป สภาวะของจตทปราศจากกเลส (สสาร) ปนเปอน ยอมโคจรไปอยในสถานททเรยกวา นพพาน (ขออภยและไมเปนโทษ หากอานขอความนแลวเหนวาผตอบปญหาเปนคนเพยน)


๕๑

ดงนน ผถามปญหาเขาใจถกตองแลววา “กอนจะเกดสสาร ยอมมพลงงานอยกอนแลว” ตรงกนขาม คาวา “สสารเกดมากอนและเปนพนฐานของจต” จงเปนความเหนถกของผนน ทใชระบบประสาทสมผสกบความเปนจรง แตผทใชจตทพฒนาดแลวสมผส คอ ผรจรงแท ยงเหนวาเปนความเหนผด

อนง ความสงสย อยากจะรเหน เขาใจความจรง (เหตผล) ทเปนจรงแทเชนน เปนเพยงความรทมไดเปนเหตทาใหจตโคจรพนไปจากแรงดงดดของโลกและจกรวาล หรอพนไปจากภพตางๆ ในวฏสงสาร

(๒) ผตอบปญหาเหนวา จตเปนพลงงานทเคลอนทไดเรวทสด ไมมพลงงานใดในโลกและจกรวาลเคลอนทไดเรวเทา

(๓) ฟงดนตรแลวทาใหจตตงมนเปนสมาธได ถอวาเปนอกวธหนงในการพฒนาจต หากเปนไปในลกษณะน ไมเรยกวา มอถอสาก ปากถอศล

(๔) ทบอกเลาไปเปนความคดทด แตกอนลงมอพฒนาจต ตองทาใจใหมศลคมอยทกขณะตน แลวใจยอมเขาถงความตงมนเปนสมาธได ใจทมสมาธ จงมโอกาสพฒนาใหเกดปญญาเหนแจงได


๕๒

๑๘. จรงหรอไมจรง

คาถามกราบเรยนอาจารย ดร.สนอง ทเคารพ หนอยากจะรบกวนถามอาจารยดงนคะ ๑. เปนความจรงหรอไมคะ หากเราไดรบการบอกกลาว

ถงสาเหตและวธแกปญหาทเราเผชญอย ผานทพจกขญาณของพระภกษสงฆ หรอผทปฏบตภาวนาจนไดโลกยอภญญา (หรอทปจจบนเรยกกนวาการเปดกรรม) แลวจะทาใหเราประสบกบกศลวบากชาลง แตอกศลวบากจะเรวและแรงขน เนองจากเคยมอาจารยทานหนงบอกขอมลนกบหน แตหนเขาใจวา วบากนนใหผลตามวาระ ไมมอะไรทจะมผลบงคบได นอกจากเจากรรมนายเวรจะอโหสกรรมเทานน ในขณะเดยวกนหนกสงเกตวาหลงจากการเปดกรรมแลว ปญหาในชวต กดจะทวความรนแรงขน ทงๆ ทหนกรกษาศลสวดมนตภาวนา ประกอบบญกรยาวตถสบ ฯลฯ สมาเสมอคะซงสอดคลองกบทหนเคยไดยนจากบนทก การบรรยายธรรมเทศนา ของหลวงพอจรญ แหงวดอมพวน วา หากเรายงปฏบตภาวนา เจากรรมนายเวรกจะยงมาทวงหนกรรม

๒. เนองจากหนจาเปนตองรบประทานยาเกยวกบโรคกระเพาะอาหารและลาไสอยบอยครง และสงเกตวาอาการจะทเลาจนหายเปนปกต ถาทานยาธาตนาขาว ซงมสวนผสม


๕๓

ของแอลกอฮอลอย ๐.๙๕% w/v ในขณะทถาทานยาอนจะไมคอยใหผลในการรกษาเทาใดนก แตหนพยายามหลกเลยง เพราะกลวผดศลขอ ๕ ไมทราบวาหนเขาใจถกผดประการใดคะ

หนขอความกรณาอาจารยไขขอของใจ ๒ ประการนทนะคะ

กราบขอบพระคณลวงหนาเปนอยางสงคะ

คาตอบ(๑) เปนความจรงแบบสภาวสจจะ ทยงมไดเปนเหตทาให

พนทกข ตามทหลวงพอจรญกลาวนน เปนความจรงทผตอบปญหามประสบการณตรงในดานน

(๒) คนทมอาการเจบปวย (อาพาธ) แลวรบประทานยารกษาโรคทมแอลกอฮอลปนเปอน ไมถอวาผดศล

ผใดเหนจตสงขาร ดาเนนไปตามกฎไตรลกษณ และหมนเขาสความเปนอนตตา ความวตกกงวลยอมไมเกดขนกบผนนซงสงผลใหอาการปวยอนเนองจากโรคกระเพาะและลาไส ยอมไมเกดขนกบผมสภาวธรรมในดวงจตเปนเชนน


๕๔

๑๙. เมออรยมรรคถดถอย

คาถามกราบเรยน อ.ดร.สนอง วรอไร ทเคารพอยางสงเรยนถามปญหาธรรมคะ ๑. ถาบคคลใดปฏบตถงญาณ ๑๓ แลว แตยงไมใช

พระอรยะ ถาอนทรย ๕ และกาลงของเขาออนลง สภาวธรรมจะตกลงตากวาญาณ ๑๑ ตองวงยอนไปมาตงแต ๑-๑๑ อกหรอไมคะ

๒. หนประเมนตนเอง หลงปฏบตธรรมครงหลงสดหนสามารถอยกบอเบกขารมณ ไดเกอบตลอดเวลาทตน และจะไมคอยไหลไปตามกเลส คงอยในอเบกขารมณไดประมาณเดอนกวา แตมเหตใหตองไปทางาน part time ตองเจอสถานท เจอบคคลใหมๆ ตองพดคยสรางสมพนธภาพเพอใหงานราบรน ใจตวเองกเรมไหล สตสมาธนอยลงอยางเหนไดชด และอยๆ หนกเกดเบออารมณอเบกขาขนมา ไมอยากได เพราะมนเซง และดเงยบเหงา โหวงเหวงเกนไป สรปตวเองไดวากาลงของหนออนลงเรอยๆ แลว และมนไมไดสขจรงๆ เลยตอนนร แลววาอเบกขารมณเปนสขมากกวา แตหนกลบไมไดแลว หนกาลงเจรญสตสมาธใหกลบมาอย แตแลดวาลาบากมากเลยคะ ตองใชความพยายามมากๆ จนเรมจะทอ เรมจะกลววาสภาวธรรมจะตกลงเรอยๆ ทสาคญใจหนเศราหมอง


๕๕

หนพยายามกาหนดแลว แตความเศราหมองไมเคยหายไปเลย เพยงแคนอยลงเปนพกๆ เกดจากหนรสกผดมาก ทไมเชอฟงครบาอาจารย ออกนอกลนอกทาง จะทาอยางไรด รบกวนอาจารยชวยแนะนาดวยคะ

และเวลาหนทาผดไป เชน ไมปฏบตตามมรรค พดคยเพอเจอมาก พดสอเสยด หนเผลอพดไปเพราะตอนนนสตมนไมทนจรงๆ เพงมารตวเอาเมอทาไปแลว หนจะเกดอาการไอไอเปนพกๆ ไมไดเปนหวดแตไออยางเดยว ทางกายกไมสขสบาย จะรสกอดอด และเจบจดๆ ตามนว และมอ กลางคนกฝนรายวาโดนเยบปาก โดนของแหลมจมตา หนจตตกคดมากไปเองหรอเปลาคะ

๓. หนปฏบตธรรมมา ๒ ป เมออยบานยงตองชวยแมขายเหลา เบยร อยตลอด เวลาขายจตใจเศราหมอง จะบอกตวเองวา ขายเพอชวยเหลอแบงเบางานของแม มนไมใชกรรมของหน เรยนถามอาจารยวา เราขายโดยใจคดเพยงชวยแบงเบางานแม ไมไดอยากไดเงน อยางนหนบาปไหมคะ


คาตอบ(๑) เปนไดครบ เพราะสภาวธรรมในดวงจตยงอยในขน

ของอรยมรรค


๕๖

(๒) ตองเจรญพละ ๕ ใหมกาลงกลาแขงอยเสมอ แลวปรบสมดลระหวาง ศรทธากบปญญา ใหมกาลงใกลเคยงกน ปรบสมดลระหวาง วรยะกบสมาธ ใหมกาลงใกลเคยงกนสวนสตตองพฒนาใหมกาลงมากทสด สามารถระลกทนมารทเขากระทบจต หากเปนเชนนแลว จตยอมไมเสอมไปจากคณธรรมทพฒนาได

(๓) เปนบาปในขนททาใหจตเขาไมถงธรรมทปฏบต

๒๐. อรยเจาและอรยบคคล

คาถามกราบสวสดทานอาจารย ดร.สนอง วรอไร มปญหามาเรยนถามดงตอไปน ขอความกรณาดวยครบ ๑. ผมอยากทราบวาสมาธ ๓ ระดบไดแก ๑. ขณกสมาธ

๒. อปจารสมาธ และ ๓. อปปนาสมาธ ถาเทยบเคยงกบฌาน ๑-๘ (ไมนบตวท ๙) นน แตละตวจะเทยบเคยงไดกบสมาธขนใดในฌานท ๑-๘ ครบ ขอความกรณาดวยขอบคณครบ

๒. คาวา “อรยเจา” กบ “อรยบคคล” เหมอนกนหรอตางกนอยางไรบางไหมครบ

๓. ถาผมอยากจะตงความปรารถนาเจรญวปสสนาใหถงขดสด แตขอใหไมพนญาณตวท ๑๓ จะไดหรอไมครบ ขอบคณครบ

ไร


๕๗

ขอรบกวนดวยครบ ขอบคณทานอาจารยดร.สนอง และทมงานกลยาณธรรมครบ

คาตอบ(๑) จตตองตงมนแนวแน (อปปนาสมาธ) จงจะเขาถง

ฌาน ๑ – ๘ ได (๒) อรยเจา เปนคาทนยมใชเรยกพระสงฆผประเสรฐ

(พระอรยะ) สวนคาวา อรยบคคล ในทางพทธศาสนาหมายถง บคคล

ผบรรลธรรมวเศษ ททาใหเปนพระโสดาบน พระสกทาคามพระอนาคาม และพระอรหนต

(๓) ผใดตงความปรารถนา เขาถงโลกตตรญาณไมเกนญาณท ๑๓ (โคตรภญาณ) ผนนตองทาเหตใหตรงคอ เจรญวปสสนาภาวนาและเจรญสมถภาวนา จนมกาลงของสตกลาแขง แลวใชสตหยดความกาวหนาในการพฒนาวปสสนากรรมฐาน ใหเกดโลกตตรญาณไดไมเกน สงขารเปกขาญาณ


๕๘

๒๑. ทาเหตใหตรง

คาถามหนเปนอกคนหนงทหลงจากไดมโอกาสฟงแผนซดบรรยาย

ธรรมของทาน ซงไดมาจากวดไทยแหงหนงในรฐมชแกน อเมรกาคะ เพราะตอนนนตวหนเองอาศยอยทประเทศแคนาดาเมอกอนนหนตองยอมรบกบทานอาจารยโดยตรงเลยคะวาหนนนเปนคนหางไกลศาสนามาก ไมคอยไดมโอกาสฟงพระธรรมเพอจะไดอบรมขดเกลาจตใจ มนจงเปนเหตใหหนนนกลายเปนคนบาป ทาผดศลธรรมอยางรายแรง

เรองของเรองกคอ เมอป ๒๐๐๗ หนไดมโอกาสยายมาทางานทอเมรกา จากนนไมนาน หนกไดรจกเปนแฟนกบผชายอเมรกนคนหนง เรารกกนมาก ถงขนาดอยากแตงงานอยดวยกน แตสดทายกตดสนใจเลกกนเพราะหนตองกลบเมองไทย แตหนเองกมแฟนเปนคนไทยอยแลว แลวเขากรกหนมากหนกเลยทาผดศลขอ ๔ คอ โกหกเขาเรอยมา โดยทเขาเองกไมร เลยวา หนแอบมคนอนตอนทหนอยอเมรกา ซงมนกเปนการผดศลขอท ๓ แลวกอนหนานยอนกลบไปตอนป ๒๐๐๖ หนกไดเกดไปตกหลมรกกบรนพททางานดวยกน ทงๆ ทรวาพเขานนแตงงานและมภรรยาอยแลว แตพเขากบอกวาความสมพนธของพเขากบภรรยานนไมคอยดอยแลว ดงนนหนกเลยไมคดอะไรคะ


๕๙

คบกนไดสกพกนาจะสามสเดอน แลวภรรยาพเขารคะเขากใหคนโทรมาขหนวาใหเลกกบสามเขาซะ รวมทงตวเขาเองกโทรมาขอรองวา หนยงสาว หนมโอกาสหาคนอน แตพเขานนแกแลว เขาหาคนอนยาก หนกเกดความรสกทไมด เหมอนจะสงสารเหนใจเขาดวย กเลยเลกคะ แลวกไดมโอกาสคยกบพคนนน เขากบอกวาขอบคณนะ และขอใหหนไดเจอกบผชายคนใหมทด แลวไมนานหนกไดเจอผชายคนใหมทดคะ คอแฟนคนไทยทคบกนกอนทหนจะมาอเมรกานนละคะ แตแลวหนกนอกใจเขาเหมอนทไดเลาไปขางตนนนละคะ

พอป ๒๐๐๙ หนกลบไปเมองไทย หนกยงคบกบแฟนคนไทยตอ เพราะเขาไมรวาหนมคนอน จากนนหนกมาแคนาดาตอเลย หนบอกเลกกบเขาตอนทอยแคนาดาคะ เขาเสยใจมาก หนกเสยใจคะ กเลยขอใหเขาอโหสกรรมใหหนดวย และดวยความทเขาเปนคนด เขากไมไดโกรธอะไรเลยคะ เขาบอกวาแคผดหวงเสยใจมาก และกยงคยกบหนเหมอนเพอนคนหนงคะ วนเกดหน เขากยงสงขอความมาอวยพร

แตทงนมนยงมเรองทหนทาผดรายแรงตอจากนคะ คอ หลงจากทหนยายมาอยแคนาดาแลว หนกไดร จกกบผชายคนใหมทนคะ เขาเปนคนดมากๆ คะ แตเรากคยกนเหมอนเพอนไปกอน เพราะในระหวางนนหนกไดคยตดตอกบเพอนผชายอเมรกนทเคยรจกกน ตอนทหนอยอเมรกาคะ เขาเปนแฟนเกาของเพอน และเขากอยากลองคบกบหน ดงนนเราจง


๖๐

คบกนไดแคแปบเดยวเองคะ เพราะหนรวาเขาไมใชผชายทหนนนอยากอยดวย หนกเลยกลบมาแคนาดา แลวกไดสานสมพนธตอกบเพอนชายแคนาดาคะ

แตเรองมนมาเกดตรงทหนนนไดตงทอง แลวพอดวาเพอนชายแคนาดานน เขาขอหนแตงงานพอดเลยดวยคะแลวหนกบอกวาหนคงแตงงานกบเขาไมไดหรอก เพราะหนนนไดทองกบผชายอกคนทอเมรกา หนตองกลบไปหาเขา เพราะเขาคนนนเปนพอของเดก แตเพอนชายทแคนาดาเขาเปนคนดและรกหนมากคะ เขาเลยบอกวาเขารบเปนพอเดกใหไดนะตอนนนหนกไดตกลงทจะแตงงานกบเขา และเราจะเปนพอแมใหลกในทองของหนกนคะ ดเหมอนเรองมนจะดแลวคะ

แตไมร วาเปนเวรกรรมอะไรอกคะ แฟนเกาทอเมรกาคนทเคยคบกน ถงขนาดวางแผนแตงงานกนนน เขาโทรมาหาหน และบอกวาอยากใหหนกลบไปหาเขา แลวเขาอยากจะแตงงาน หนบอกเขาวาหนทอง เขากพดเหมอนกบวา ถาหนทอง เขากแตงงานกบหนไมได แตถาหนไมมลก เขาจะแตงงานกบหน แลวเขาเหมอนสนบสนนใหหนเอาเดกออกคะ

ตอนนนหนยอมรบวาหนโง หนมกเลสเยอะมาก ขาดสต เหนแกตว ไมคดอะไรอกแลว เพราะหนนนคดวาหนรกเขาหนจะเอาเดกออก เพอทจะกลบไปหาเขา แตตอนนนดวยความทหนเหมอนจะยงมสานกดอยบาง หนคดหนกคะ หนไมรจะทายงไงด จะเอาลกออกกกลวผด ถาไมเอาออก หนกกลบไปหาแฟนเกาไมได


๖๑

ดงนนเพอนชายทแคนาดาเขากรเรองหมดทกอยาง เขากไมรจะบอกหนวายงไง แตเขานนไมอยากใหหนเอาลกออก แตถาจะเอาออกจรงๆ เขากจะชวย เพราะเขาแคอยากเหนหนมความสขคะ ตอนนนหนกไดแตรองไหทกวนเลยคะ เพราะไมร จะแกปญหายงไงด ไมกลาโทรหาพอกบแม กลวเขารและไมสบายใจ ดงนนเพอนชายแคนาดา เขากเลยพาหนไปโรงพยาบาล เพอตดตอขอทาแทง แลวเคสของหนมนผานคะ กเลยทาแทงตอนอายครรภได ๒ เดอนครง ครงแรกเลยหนไมกลาเอายาสอดเขาไปเพราะกลวมาก เพอนชายแคนาดาเขากเลยบอกวาเขาจะสอดใหเอง แลวเขากสอดให หนกเลยทาแทง (เมษา ๒๐๑๐)

จากนนมาหลงทาแทง กไดคยกบแฟนเกาตอ แลวไมรวามนเรมจะเปนบาปจากการทาแทงหรอเปลา จากนนหนกบแฟนเกาคนนนกตดสนใจเลกกน หนกเสยใจรองไหอยสกพกหนง เพอนชายแคนาดาเขากยงอยากจะแตงงานกบหน โดยไมแครวาหนจะผานอะไรมาบาง เรากเลยไดแตงงานกนคะ จากนนหนกไมไดคดอะไรเลย

แตกอนแตงงานหนกไดบอกพอกบแมวา หนจะแตงงานทแคนาดานนะ พอกบแมเขากบอกวา ถาหนเหนวาเขาเปนคนด อยแลวคดวามความสขกแตงไปเลย แลวคอยไปแตงทไทยตอนหลง จากนนมาดเหมอนวาหนจะเรมลมๆ เรองทหนไปทาแทงมาพรอมกบแฟนเกาอเมรกาดวยแลวพอผานมาได

นไปาได


๖๒

หนงปครง หนกไดตงครรภอกครงคะ (มถนา ๒๐๑๑) กบผชายทหนแตงงานดวยนละคะ เขามความสขคะทเขาจะมลก หนเองกรสกดคะ พยายามดแลครรภใหดทสดคะ

พออายครรภไดสก ๖ เดอน (พฤศจกายน ๒๐๑๑) อยๆ ความรสกผดกลวบาปกรรม และละอายใจจากทหนเคยไปทาแทงมา มนโผลมาเองเลยคะ หนเรมจะรองไห มจตใจเศราหมองและคดถงแตลกคนแรกทหนไปทาแทงมาคะ ภาพทกภาพมนฝงอย ในใจ หนกโทษแตวาเปนความผดหนเองทาไมหนมจตใจตาขนาดนน

สามหนเขากไดแคปลอบใจคะวา มนผานมาแลวกใหมนผานไป ใหอภยตวเองซะ แลวเรามาเรมทาดกนใหม หนกเลยไปเสาะหาวดไทยวามอยตรงไหนบางทใกลๆ สามหนกเลยพาไป หนกทาบญถวายอาหารเพลพระ แลวกทาสงฆทานเพอจะไดอทศสวนกศลใหลกของหนคนททาแทงไปคะ พระทานกใหแผนซดของอาจารยและหนงสอสวดมนตมาคะ

หนเรมฟงแผนซดของอาจารยตงแตเดอนธนวาคมทผานมาคะ ทานทาใหหนไดแงคดหลายอยาง แลวหนอยากกลบตวเปนคนด ไมอยากทาความชวอะไรอกแลวในชวต อยากมศลคมใจ ทงทในอดตทผานมา ศลของหนนนทงทะล ทงขาดหนอยากจะทาความดทกๆ อยาง เพอหนจะไดอทศสวนกศลนนใหเขา เขาจะไดอโหสกรรมใหหน หนรวามนไมงายทเขาจะยอมอโหสกรรมใหหน แตหนกจะพยายามตอไป


๖๓

ตอนนหนกพยายามศกษาในพระธรรมคาสงสอนของพระพทธเจา และหนรวาถาหนตายไป ตอนนหนคงตองไปลงนรกแน เพราะหนนนทาบาปไวมาก ทกวนนหนกไดแตพยายามทาใจ ไมใหรองไหทกครงทคดถงอดตเพราะหนกกาลงทองอยดวย ตอนน ณ วนนกเกอบจะ ๘ เดอนแลวคะ สามหนกไดแตปลอบใจวา เศราใจมากจะไมดตอลกในทอง หนสารภาพผดกบพอดวยคะวาหนเคยทาแทงมา พอหนเขากเหมอนจะองๆ ไปสกพก แตเขากแคปลอบใจวาอะไรทมนผานไปแลว กปลอยใหมนผานไป เรมตนทาแตความดใหมไปเรอยๆ เพอจะไดอทศสวนกศลใหเขา

ทกวนนหนกไดแตสวดมนต พยายามฝกวปสสนากรรมฐาน เพราะเมอวนเสารอาทตยทผานมา มโอกาสไดไปนอนคางทวดเพอฝกทาวปสสนากรรมฐาน ถอศล ๘ ถงแมมนจะเปนชวงระยะเวลาแค ๑-๒ วน และหนกทองแกแลวดวย แตหนกตงใจไปทา ไปฝกเพอจะไดทาใหจตใจหนสงบ มนทายาก แตหนกจะพยายามฝก เพราะหนไดแรงใจมาจากการฟงธรรมของทานอาจารยคะ และไดกาลงใจมาจากสามและคณพอแมคะ ตอนนหนอาย ๓๐ ปแลว เลยมคาถามมาถามอาจารยคะ

๑. มนจะสายไปไหม ถาหนจะเรมเปนคนมศล พยายามเอาศล ๕ มาคมใจ หมนสรางแตความดเหมอนทอาจารยไดสอนไว


๖๔

๒. ถาหนหมนทาแตความด ทาบญ ทาทาน พยายามรกษาศล ๕ ถงแมวามนอาจจะยงมหลดอยบาง มนจะชวยผอนจากกรรมหนกใหเปนเบาไดไหมคะ แลวหนจะรไดอยางไรวา เวลาทหนทาบญแลวอทศสวนกศลนนใหลก แลวเขาจะไดรบหรอไม และอโหสกรรมใหหนหรอไม

๓. ถาหนบรจาครางกายใหกบนกศกษาทแคนาดาน แลวถาหนตายไป แลวเขาจะไมไดทาบญพธศพใหหนตามศาสนาพทธ แลวแบบนหนจะไดรบสวนบญสวนกศลบางหรอเปลา จรงๆ หนอยากจะบรจาคเลอดดวย บรจาครางกายดวยใหกบสภากาชาดไทย แตดวยความทตอนนไมมโอกาสไดกลบเมองไทยมากนก มนเลยทายากคะ

๔. ทาบญอะไรทจะทาใหไดอานสงสมากๆ คะ หนจะไดเรงทาแลวอทศสวนกศลนนใหลกของหนคนททาแทงไป และเจากรรมนายเวร

๕. หนจะสามารถอทศสวนกศลนนใหกบคนทยงมชวตอย เชน บดา มารดา สาม ไดไหมคะ ถาได ตองทายงไงคะ

๖. ถาหนกลบไปไทยตนปหนา แลวอยากจะไปปฏบตธรรมสกวน อาจารยพอจะแนะนาไดไหมคะ วาหนควรจะไปทไหนด

สดทายนหนขอขอบพระคณมากๆ นะคะอาจารย ทกรณาอานขอความหน และหนตองขอโทษดวยคะทหนเขยนซะยาวเลย หนอยากจะเลา อยากจะระบายนะคะ เพราะมนทกขใจมากๆ เหลอเกน ความรสกผด บาป ละอายและกลวตอบาปเลย หนอยมากๆ เหล


๖๕

มนจกอยคะ สดทายนหนขออนโมทนาสาธกบบญของอาจารยดวยนะคะ ทอาจารยชวยเมตตาและสละเวลาชวยสอนธรรมะ และชวยบรรเทาทกขใหหนและคนอนๆ คะ สาธคะ

คาตอบ(๑) แมวาจะดเหมอนกบเปนการสายไปทจะทาความด

คนทคดและหยดทากรรมชว ยงมโอกาสเปนคนดไดในวนขางหนา จงแนะนาวา ควรทาความดทใหบญสงสด ซงไดแกการปฏบตธรรม ผใดมบญใหญแลวอทศบญทตวเองทา และขอความเมตตาจากผรวมกระทาบญใหญ (รวมปฏบตธรรม)รวมกนอทศบญใหญใหกบเจากรรมนายเวร (ลกทถกทาแทง) ของผถามปญหา โอกาสทหนเวรกรรมจะหมดไปไดเรว ยอมเกดขนได

ดงนน ผไมประมาทถงเขาปฏบตธรรมบอยๆ แลวทาตามทชแนะ จนกวาจตไมระลกถงเรองในอดตทเคยทาแทงไว นนพอจะมนใจไดวา หนเวรกรรมในเรองนไดจบสนลงแลว

(๒) เมอใดทลกทถกทาแทงเลกจองเวร จตจะไมระลกถงเรองนอกตอไป คอเขาไดอโหสกรรมใหแลว

(๓) การอทศรางกายเปนทานอยางหนง ผอทศแลวยอมมบญเกดขน การบรจาคเลอดกเปนทานแบบหนง ผบรจาคแลวไดบญ ฉะนนพงทาทกอยางตามบญกรยาวตถ ๑๐ (ทาน ศล ภาวนา ประพฤตออนนอม ชวยคนอน อทศความดใหผอน


๖๖

ยนดในการทาความดของคนอน ฟงธรรม สงสอนธรรม และมความเหนถกตรงตามธรรม) ตองทาทกครงทนกได ทาทกครงทวางจากงานสงคม บญยอมเกดไดเสมอๆ

(๔) บญใหญสดคอ การปฏบตธรรม ผใดทาแลวมโอกาสเขาถงความพนทกข (นพพาน) ได อยทบานกปฏบตธรรมได เชน สวดมนตกอนนอน หลงสวดมนตกาหนดลมหายใจเขา - ออก ยาวนานตามโอกาสทเปดใหทาได เมอสองกจกรรมแลวเสรจ ตองอทศบญกศลใหเจากรรมนายเวรทกครงจนกวาหนเวรกรรมจะจบสน

(๕) สามารถอทศบญใหผมชวต เมออทศแลวตองบอกใหเขาทราบ หากเขาอนโมทนา บญทเกดจากการอทศยอมสาเรจตามประสงค

(๖) กลบเมองไทยแลวจะไปปฏบตธรรมสกวนทาไมไมปฏบตธรรมหลายๆ วน บญจะไดเกดขนมาก ผร มกมากในการทาความด ผหลงหรอไมรมกมากในการทาความชว


๖๗

๒๒. ศลดางพรอย

คาถามกราบเรยน อ.ดร.สนอง ทเคารพอยางสง หนขอเรยนถามอาจารย เกยวกบศล ๘ ดงนคะ หากเราถอศล ๘ แลวดรายการทว หรอเวบไซตประเภท

ทาอาหาร ชมอาหาร สารคดทองเทยว เวบงานเยบปกถกรอย (เพอทาอาชพเสรม) จะผดศล ขอ ๗ หรอทาใหศลดางพรอยหรอไมคะ

รายการอาหารนน บางครงดแลวกรสกนาทาน อยากทาน แตบางครงกรสกเฉยๆ เหมอนเปนการเปลยนอารมณหรอเปดทวไว ไมใหบานหรอททางานเงยบเกนไป (อยททางานคนเดยวคะ) ประการสาคญคอตองการเกบขอมลสตรอาหาร เผอเปดรานอาหารดวยนะคะ และรายการแบบนบางครงกจะมเสยงดนตรประกอบดวย อยางนถอวาหนไปยนดในกามหรอเปลาคะ

สวนเวบงานเยบปกถกรอยนน มของสวยๆ งามๆ เปนปรกต แตหนเปนคนไมตดกบของพวกนค ะ ปรกตกชอบแตงตวเรยบๆ สะดวกสบายอยแลว แตเวลาหนดเวบพวกนเพอจะทาเปนรายไดเสรม หรอหาอะไรเลกๆ นอยๆ ใหผใหญทบานทอยวางๆ ทา หนจะรสกดทไดเหนไอเดยสรางสรรคใหมๆ อปกรณใหมๆ ทาออกมาแลวดด และรสกมอะไรใหทา


๖๘

เยอะด รสกสนกกบงาน อยางนเขาขายศลขอ ๗ ดางพรอยหรอไมคะ

หนไมคอยแนใจวา เมอจตพอใจกบของชอบใจ อยางทหนดเวบไซตตางๆ ขางตน แลวเกดความสดชน แตไมไดหลงใหล ยดตด เหมอนกบวางตองหาอะไรทาดวย และเรากชอบงานศลปะตางๆ ดวย เกยวกบศลขอ ๗ หรอเปลาคะ

กราบขอบพระคณอาจารยมากคะ และหนขอกราบขอขมาอาจารยดวยคะ หากหนไดเคยลวงเกนอาจารย ทงทางกาย ทางวาจา ทางใจ ทงโดยตงใจและไมไดตงใจคะกราบขอขมาและกราบขออโหสกรรมดวยคะ

คาตอบหากจตมความยนด พอใจในเสยงดนตร ยงถอวาประพฤต

ละเมดศล ๘ ได ผทยงมจตเปนทาสของงานเยบปกถกรอย ถอวายงมจต

เปนทาสของกาม ปฏบตสมถภาวนาแลวจตยอมตงมนเปนสมาธไดยาก เชนเดยวกนผทมจตยนดพอใจอยกบงานศลปะ ปฏบตธรรมแลวยอมเขาถงธรรมทปฏบตไดยาก


๖๙

๒๓. ศลคมใจ

คาถามกราบเรยน อาจารย ดร.สนองคะ ขอสอบถามดงนคะ ๑. ศลคมใจ หมายถงอะไรคะ หนรวา ศล ๕ มอะไรบาง

แตไมคอยแนใจวา ศลคมใจ เปนอยางไร ๒. ศลคมใจ เราตองทาตวยงไงบางคะ เพอทจะใหศลคมใจ ๓. คณประโยชนของศลคมใจคะ หากเราทาได ๔. แลวเราจะรไดอยางไรคะวา ตอนนเราทาศลคมใจ

ไดแลว อาจารยพดถงศลคมใจบอยๆ หนเลยคดวาตองมอะไร

มากกวา คาวาศลทหนรจกแลวคะ และตองสาคญมากคะ

คาตอบ(๑) ศลคมใจ หมายถง ใจของผมศลคม จะไมคดละเมด

ศล เชน ไมคดละเมดศล ๕ ไดแก ไมคดฆาสตว ไมคดลกขโมยทรพยของผอน ไมคดลวงเกนลกเมยผอน ไมคดพดเทจ ไมคดดมของเหลวทมสารแอลกอฮอลเปนสวนประกอบ

(๒), (๓) และ (๔) ตอบรวมกนวา ทาใจใหระลกได (มสต) ทกขณะตนวา ไมคดละเมดศล และเมอนาตวเขาปฏบตธรรม (สมถภาวนา) แลว โอกาสทจตจะเขาถงความตงมนเปนสมาธ ยอมเกดขนไดงาย


๗๐

๒๔. ปญหาจตดง

คาถามเรยน อาจารยทเคารพอยางสง มขอสงสยเกยวกบสงทเกดขนกบจตคะ วาเกดจากอะไร

คอในขณะทกาลงจะเคลมหลบ กประสบกบภาวะ ทจตตกดงลงมาในความวางเปลา คลายอวกาศทไมมทสนสด ตกลงมาดวยความเรวสงมาก ขณะนนยงไมหลบคะ ประสบภาวะแบบนมาแลว ๒-๓ ครง จะเกดภาวะแบบนในวนทหลบยากคะ ครงลาสด ขณะทรสกวาจตดงลงมา กไดกาหนดวา รหนอๆจนทสดหลดจากภาวะนนกลบมาสปกต

ดฉนอานงานเขยน การตอบปญหาและตดตามฟงบรรยายของอาจารยมาตลอด

กราบขอบพระคณอาจารยมากคะ ทชวยพลกกะลาใหหงายขนมาเพอพฒนาตวเอง และจะพยายามฝกตอไปเพอใหสตมกาลงมากขน

คาตอบอาการจตดง เกดจากจตเขาถงความตงมนประเดยว-

ประดาว (ขณกสมาธ) และการกาหนดวา “รหนอๆ” แลวอาการจตดงหายไป นนเปนวธการแกปญหาทถกตองแลว

อนง ผใดพฒนาจต (สมถภาวนา) จนมสตกลาแขงไดแลว เมอนอนหลบยอมไมฝน

ง


๗๑

๒๕. บญจากการอทศ

คาถามขาพเจา นางบานเยน .... ๑. เวลาไปสวดมนตทกวนพระทวด เวลาอทศบญกศล

รวมกบทกคนในศาลา แลวเจากรรมนายเวรของเราจะไดรบบญกศลกบทกๆ คนในศาลาดวยหรอเปลา?

๒. เวลาปฏบตสวดมนตและนงสมาธทบาน ถาขาพเจาขออโหสกรรม ตอพระพทธ พระธรรม พระสงฆ บดา มารดา วญญาณสรรพสตวทงหลาย และเจากรรมนายเวร ไมทราบวาจะหลดจากกรรมหรอเปลา?

สดทายขอขอบพระคณ ดร.สนอง วรอไร อยางสงคะ

คาตอบ(๑) การรวมอทศบญกศลพรอมกน โดยตางคนตาง

อทศบญใหเจากรรมนายเวรของตน เมอเจากรรมนายเวรมาอนโมทนาบญแลว เขายอมไดรบบญจากการอทศใหเพยงคนเดยวทเปนหนเวรกรรม

หากรวมอทศบญกศลพรอมกน ใหกบเจากรรมนายเวรของคนอน และเขามาอนโมทนาบญ เจากรรมนายเวรของคนอน ยอมไดรบบญกศลมากขน ตามจานวนคนทอทศให


๗๒

(๒) ภพชาตของแตละสตวบคคล ดาเนนมายาวนานจนนบไมถวน (อนนต) แตละสตวบคคลยอมทาทงกรรมดและกรรมชว สงสมผลกรรมอยในดวงจตจนนบไมถวน ผรจงไมตามดผลของการยกเลกจองเวร แตผรนยมพฒนาจตจนเปนอสระจากสงโยชน ๑๐ (สกกายทฏฐ วจกจฉา สลพพตปรามาส กามราคะ ปฏฆะ รปราคะ อรปราคะ มานะ อทธจจะ และอวชชา) สงผลใหจตวญญาณทปราศจากกเลส (ความโลภความโกรธ ความหลง เมตตา สต ปญญา ฯลฯ) ปนเปอน โคจรเขาสสภาวะทเรยกวา นพพาน จตวญญาณจะไมโคจรมาเกดเปนสตวบคคลอยในภพใดๆ ของวฏฏสงสารอกตอไป หนเวรกรรมทเหลอ จงถกยกเลกใหผล (อโหสกรรม) โดยปรยาย

๒๖. เขาวด แตไมเขาถงธรรม

คาถามกราบเรยน อาจารย ดร.สนอง ทเคารพยง ดฉนมปญหาอยากเรยนถามอาจารยดงน แมของดฉน

เปนคนเขาวดปฏบตธรรมเปนปกตนสย แตพฤตกรรมตอนอยในครอบครว ไมเขากบสงทแมกระทาอยเลย ปกตจะอยคนละทกบดฉน บางครงมาอยดวยเปนเดอนหรอเปนป แลวกกลบไปอยบานตวเอง


๗๓

แมชอบพดเรองคนอนอยตลอดเวลา นนทาคนนนคนน ดฉนเคยบอกแมวาอยาไปสนใจคนอนเลย สนใจตวเองดกวา ตอนนปฏบตไปถงไหนแลว แมกจะตอบวาเออๆ เทานน

บางครงกโกหก จบไดกไมรบ หรอบางครงจนแตมขนมา กรบแบบเสยไมได

- ชอบความสวยความงาม ทงๆ ทอายกมากแลว (๗๐กวาป) ไมปลอยวางเรองสงขารลงเลย เรองนสรางความข นเคองใจใหดฉนไดบอยครงมาก เนองจากชอบแอบเอาเสอผา และของใชทดฉนใชเพอทางานและเขาสงคมเมอจาเปนไปแอบใช บางครงหยบฉวยไปเปนของตนเอง

- สงของในบาน ถาพอใจสงใดกจะหยบเอาไปเปนของตนเองโดยไมบอกไมกลาว ทาใหดฉนเกดความรสกโมโหในใจไดหลายครง แตไมกลาแสดงออก และไมกลาวากลาว ดวยเกรงจะเปนบาปทกระทาตอบดามารดา ชอบหยบของไปเปนของตนเองโดยไมบอกไมกลาวเปนประจา ทงทของนนบางครงเราตงใจจะหามาเพอใชในกจบางอยาง และยงไมทากจนนกถกหยบฉวยไป และมารภายหลงวาแมเอาไป ดฉนกจะรสกโมโหฉนเฉยวอยในใจ พอระลกไดวามนเปนบาปกปลอยลงและทาใจตงสตไมใหตวเองโกรธ และพยายามอโหส แตกยงมตดคางในอารมณใหข นมวอย บางในบางครง เพราะโดนกระทาบอยเหลอเกน จนคดวาตวเองไดกระทากรรมใดไวกบ


๗๔

หญงผเปนแมคนนหนอ จงตองมาใชกรรมเชนน อกนานไหมจงจะหมดหนกรรมน

ดฉนพยายามปลอยวาง อโหสให แตกเกดการกระทาใหมอยเรอยๆ ดฉนควรจะทาอยางไรด ขอคาแนะนาดวยคะ

กราบขอบพระคณเปนอยางสงคะ พมพพรรณ

คาตอบผทเขาวดปฏบตธรรมอยเสมอ มไดหมายความวา ผนน

เขาถงธรรม ทงนดไดจากพฤตกรรมทแสดงออก ยงไมถกตรงตามธรรมวนย

- แมชอบพดเรองคนอนอยตลอดเวลา นนทาคนนนนนทาคนน หมายความวา แมยงมความเหนผดไปจากธรรม ความสนโดษจงยงไมเกดขนกบใจของแม

- ผใดยงมวจทจรต ผนนยงมจตเขาไมถงธรรมทปฏบต จงแกปญหาดวยการเอาตวรอดแบบนาขนๆ

- คนทยงรกสวยรกงาม หมายถงคนทยงมจตตกอยภายใตอานาจของราคะกเลส กเลสตวนมพลงผลกดนใหไปเอาของคนอนมาบรโภคใชสอย โดยทยงมไดรบอนญาตจากเจาของ อยางนถอวาประพฤตทศลขอสอง ซงสงผลใหปฏบตธรรมแลวยงไมเขาถงธรรม


๗๕

ดงนน ผถามปญหาพงชดใชหนเวรกรรมไปจนกวาจะหมดสน นอกจากนยงตองพฒนาตวเองใหมความรอบคอบ เพอปองกนทรพยสนของตนเองมใหสญหาย ดวยการพฒนาจตใหมศล ๕ และพฒนาจตใหมสต คมใจอยทกขณะตน

๒๗. ศลยงขาดทะล

คาถามกราบเรยนถาม ทาน ดร.สนอง วรอไร ดฉนตดตามอานสนทนาภาษาธรรมมาระยะหนงแลวคะ

ตอนนมปญหาสงสยดงนคะ ๑. ประมาณป ๒๕๕๐ ดฉนเคยขอกบพระพทธรปประจา

วดในจงหวดวา ขอใหแมไมเปนโรคราย แลวดฉนจะรกษาศล ๘ ตดตอกน ๑ เดอน หลงจากนจะรกษาศล ๘ ทกวนพระไปตลอด (คณแมปวยและหมอทานแรกตรวจ และบอกวาอาจเปนโรคราย) และหลงจากนนจงพาแมไปตรวจทกทม. ผลปรากฏวาไมเปนโรคราย หลงจากนนไมนานดฉนกพยายามจะทาตามทขอไว แตกทาไมสาเรจ จงไมสบายใจมาตลอด มาตอนน(ก.พ. ๒๕๕๕) เปนเดอนเกดของดฉน จงตงใจจะรกษาศล ๘อกครง ทามาประมาณ ๑ อาทตย แตกกนขาวเลยเทยงไปบางหรอเผลอดรายการทว และยงตองใชครมบารงผว และทาแปงเดกในตอนเชาเนองจากตองไปทางาน แตไมได


๗๖

แตงหนาทาปากแตอยางใด บางทกแอบคดไมดกบคนอนอยในใจบาง การทาอยางนถอวาการรกษาศล ๘ ไมครบถวนหรอเปลาคะ และจะปฏบตอยางไรดคะ

๒. ถาเราอยากปฏบตธรรมแตไมมเวลาไปทวด แลวเราจะปฏบตอยางไรดใหถกทาง โดยอยากไดพบกบอาจารยทสามารถชแนะได และสามารถเขาถงและสนทนาดวยไดเพราะจากทเคยอานคาตอบของทานทไดแนะนา ใหฝากตวเปนลกศษยกบพระอาจารยหลายๆ ทาน แตดแลวลวนแตเขาถงยากทงสน

ดฉนขอกราบขอบพระคณทานมา ณ โอกาสนดวยนะคะ

คาตอบ(๑) ผใดพฒนาจตใหมศลและมสจจะไดแลว ผนนยอมม

ความศกดสทธ ผศกดสทธมความสบายกาย มความสบายใจ ดงนนเรองทบอกเลาไป ถอวาเปนการประพฤตทศล จงตองเรงความเพยรพฒนาจตใหมศลคมอยทกขณะตน

(๒) ปฏบตธรรมสามารถทาไดขณะอยทบาน ดวยการสวดมนตกอนนอน หลงสวดมนตแลวเสรจตองเจรญอานา-ปานสตตามเวลาทเปดใหทาได ตลอด ๔๕ พรรษาทพระพทธโคดมออกเผยแพรธรรม ทานมไดเคยสอนใหใครผใดไปแกปญหาทคนอน แตสอนใหแกปญหาทตวเอง ปญหาจงจะจบสนลงได


๗๗

อนง ศษยทดตองแสวงหาครบาอาจารยทสอนไดตรงตามธรรมวนย และความยากใดๆยอมไมเกดขนกบใจของผทจะมความเจรญในธรรมในวนขางหนา

๒๘. สตวโลกเปนไปตามกรรม

คาถามกราบเรยน อาจารย ดร.สนอง ทเคารพ หนมปญหาจะถามอาจารยดงนคะ ๑. แมของหนปวยเขาโรงพยาบาล หนไดแจงขาวใหนาท

อยตางประเทศทราบ (นองสาวของแม) นาไดโทรมาถามอาการของแม แลวบอกใหหนเขาไปไหวพระพทธทบานกอนออกไปโรงพยาบาล ใหหนอธษฐานถงยายทเสยชวตไปแลวใหคมครองแมใหหายปวย แลวจะถวายเปดหนงตว ไกหนงตว และดอกกหลาบสามส และใหหนทองคาถาชนบญชรใหแมเมออยทโรงพยาบาล หนไดปฏบตตามทนาบอก ตอมาอกสองวน ลกสาวของนาไดโทรมาถามวาหนไดปฏบตตามหรอเปลาหนบอกวาไดทาแลวแตยงไมไดถวายของเพราะหนเขาใจวาเปนการบน ถาแมหายปวยแลวจงจะถวายของเปนการแกบน ลกสาวของนาบอกวาเพราะหนไมรบทา ตอนนนาไมสบายมาก ใหหนรบทา พอวนร งขนหนจงรบซอของมาถวาย จดธปบอกกลาวยาย เพยงแตหากหลาบสขาวมาใหไมไดหนจง


๗๘

ขอตดไวกอน ตอมาอาการของแมมแตทรงกบทรด ในทสดแมกเสยชวตในวนท ๒๓ มกราคม ๒๕๕๕ หนไดโทรไปบอกนานาเสยใจมากและตอวาทหนไมรบทาตามทนาบอก หนอยากเรยนถามอาจารยวาเปนเพราะหนหรอไมททาใหแมเสยชวตมนเปนคาถามทคาใจหนมากวา เพราะเราไมรบซอของมาถวายใชไหม เราทาชาไปใชไหม

๒. หมอบอกวาแมมเลอดออกในสมองมาก เพราะมเสนเลอดโปงพองและแตก และอยใกลจดกานสมองผาตดไดยาก ถาผาตดกแคไปหยดเลอดไมใหไหล แตกานสมองแมบางสวนไดตายแลว แมจะเปนเจาหญงนทราไมตนมารบรอะไร หนและพสาวสองคนจงตดสนใจไมใหหมอผาตด ไมตองการใหแมทรมาน พวกหนทาผดหรอไมคะ

๓. หนอยากจะบอกกบทกคนทมแมวา ใหรบทาดกบแมในขณะทแมยงมชวตอยใหเตมท ถงแมวาแมจะทาไมถกใจเราไมเปนไปตามทเราตองการ เราจะไมพอใจแมมากแคไหนกใหหลกหลบออกมา เพราะถาคณไมมแมแลว คณจะมาเสยใจในสงทคณทาและกลบไปแกไขไมได ใหรบนาพวงมาลยไปกราบขอขมาแม ไมตองเขนอายทจะทา เพราะตวหนเองไดทามาแลวแมจะเพยงแคครงเดยวกตาม แตถามโอกาสอยากใหทาบอยๆ ไมอยากใหมาเสยใจเหมอนทหนเปน

ขอบคณคะ


๗๙

คาตอบ(๑) กมมนา วตตตโลโก (สตวโลกเปนไปตามกรรม)

บคคลมกรรมเปนของตวเอง ดงนนเขาไปตามแรงผลกของกรรมทตวเองไดทาไวแลวแตอดต และพระพทธโคดมมเคยตรสสอนใหพทธบรษท ตดสนบนกบสงศกดสทธ แตทรงสอนใหบคคลทาเหตด (กรรมด) ใหตรง แลวผลด (กศลวบาก)ยอมเกดขนใหผทากรรมไดเสวย

(๒) พวกหนมไดประพฤตผดไปจากธรรมในพทธศาสนา (๓) ผรจรงไมเขาไปกาวลวงในชวตของใครผใด แตผร

จรง นยมประพฤตจรยธรรมลกทมตอพอแม ประพฤตทกครงทมโอกาสเปดใหทา นนแหละเปนการกระทาทดทสดกบพอแม

๒๙. โพธตนเลก

คาถามกราบเรยนทานอาจารย หนมคาถามอยากถามคะ หนฝกปฏบตวปสสนากรรมฐาน

มาไดประมาณ ๖ ปแลวคะ ไดเหนถงความพนทกขและสภาวะเกดดบของจต เมอไมนานมานเองมนเกดขนเองโดยอตโนมต พรอมกบมตนโพธผดขนทประตหลงบานหน หนไดปรกษาเพอน เพอนไดแนะนาใหถอนออก โดยการใสยาฆาหญา กอนทมนจะโตมากกวาน แตหนไมอยากทา เพราะตนโพธเปนสญลกษณ


๘๐

ขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาทหนเคารพมาก แตถาไมถอนออกเมอโตขน จะทาใหบานพง และจะทาลายยากขน

อกอยางการฆาสงมชวตมนเปนบาปใชไหมคะ หนควรจะทาอยางไรดคะ ถอนกไมออกคะ

คาตอบการพรากนามใหขาดจากรป ถอวาเปนบาปขอปาณาตบาต

แตตนไมมเพยงรปทปราศจากนาม กสามารถมชวตได ฉะนนตนโพธทยงมความสงไมเกนศรษะของมนษย จะยงไมมรกขเทวดาอยอาศย การตดหรอทาลายตนโพธทง จงไมถอวาเปนการเบยดเบยนรกขเทวดา ฆราวาสสามารถประพฤตได

๓๐. บวเรมบาน

คาถามกราบเรยน อาจารยสนอง ทเคารพและนบถอ หนอยากเรยนถามวา จากการปฏบต โดยการทาสมาธ กาหนดแบบมสตอย

เนองๆ มความรสกวาทกสงทกอยางทกระทบสมผส เปนธรรมดา ธรรมชาต จตปลอยวางมากขน ทกอยางเกดขน ตงอย ดบไปเวยนไปเวยนมา ไมยด ไมทกข อสระกบทกอารมณทเขามากระทบ โดยรทนกกาหนดไปจนความรสกนนหายไป กเปน


๘๑

ธรรมชาต ธรรมดาของจต ประมาณนนะคะ หนตองปฏบตเพมอยางไรบางคะ แลวเดนมาถกทางแลวหรอไมคะ ใจจรงแลวอยากชกชวนพอ-แมใหเขาปฏบตธรรม แตพอ-แมหนกเปนคนด คอ มพรหมวหาร ๔ ตอลกๆ ของทานทง ๖ คนคะ และทานทงสอง กมจตทเปนกศลเสยเปนสวนใหญ หนชกชวนแลวแมกสนใจ แตกพดวาตวทานเองเจบปวยออดๆ แอดๆตองฉดอนซลน คอไมสะดวก หนเลยนกถงคาพดทบอกวา สงขารไมอานวย สวนพอนนทานกหมนสรางบญสรางกศลตามกาลงศรทธา ทาจตสบายๆ ไมหวงลก หวงหลาน คอตายไปกไมหวงอะไร ฟงแลวกนาอนโมทนากบทานคะ ซงหนกตองปลอยวางอกแลว

คาถาม :๑) หนตองปฏบตเพมอยางไรบางคะ ไมคอยไดไหวพระสวดมนต เพยงแตนงสมาธ กาหนดสตวนละครงชวโมงและแผเมตตาใหกบทกสรรพสง ในระหวางวนทางาน กกาหนดสตรแลวละ

๒) ปฏบตธรรมแลว จต ลด ละ เลกกเลส จตรทนและปลอยวางมากขน คอมนเปนธรรมชาตธรรมดาของโลก และธรรมชาตธรรมดาของจต (คดเองวาประมาณ “โยนโสมนสการ”)

๓) หนอานคาตอบของอาจารยทางเวบ ตงแตหวขอท ๑ถงปจจบน ซงหนคดวานนกคอ การใชปญญาอยางแยบคาย กลาวโดยสรป เดนตามพระธรรมคาสงสอนของพระพทธสมณ-


๘๒

โคดม และมครบาอาจารยผรจรง หนทางในการดาเนนชวตยอมสขสงบ เจรญดวยอาย วรรณะ สขะ พละ แนนอนคะ

ทายนกราบขอบพระคณทกๆ คาถาม-คาตอบ ทเปนครบาอาจารยสอนใจ สาหรบหนและสาหรบทกๆ ชวตบนผนโลกใบน ทเดนตามทางธรรม

ดวยความเคารพ ลกศษยคนหนง

คาตอบทบอกเลาไปเปนการปฏบตธรรมทเดนมาถกทางแลว จง

ทาตอไป เพยงแตวาเมอใดจตสมผสกบสงกระทบภายนอก ทเกยวกนอยางใดอยางหนงในเรองของ กาย เวทนา จต และธรรม ใหใชจตทตงมนดแลว พจารณาผสสะวา ดาเนนไปตามกฎไตรลกษณ (อนจจง ทกขง อนตตา) แลวจะเหนวา ผสสะไมใชตวตน (อนตตา) จตยอมปลอยวาง แลววางเปนอเบกขา พรอมกบการเกดของปญญาเหนแจงวา สรรพสงเกดขน แลวมความดบไปเปนธรรมดา ผมปญญาเหนแจง ยอมไมเอาสงทไมใชตวตนมาเปนของตน หรอมามอานาจเหนอใจตน

การจะใหพอแมหนมาสนใจปฏบตธรรม พอแมตองมความศรทธาในธรรมะใหไดกอน ผร (ลก) จงจะสามารถชกชวนได เมอแมยงไมศรทธาในธรรม และพอมจตเปนอสระจากมนษยสมบต ควรปลอยวางใหเปนไปตามททานปรารถนา


๘๓

เพราะพอแมมชวตเปนของตวเอง ผรยอมไมเขาไปกาวลวงในชวตของผอน จนกวาทานทงสองเปดใจยอมรบใหลกชกชวนได

(๑) ปฏบตดแลว จงทาตอไป แตเรงความเพยรใหมากขนอก ผรจรงรวา ชวตนสนนก จงมกมากในการทาความด

(๒) โยนโสมนสการไดถกตองแลว จงพจารณาทกสงทเขากระทบจตวา ในทสดแลว ไมใชตวใชตน (อนตตา) ไมควรเอาจตเขาไปผกตดเปนทาสของสรรพสง

(๓) ผตอบปญหาไดใชธรรมะของพระพทธโคดม มาทาใหบวทอยในใจ ไดแยมบานกลบใหมวลชนดแลว ผไมประมาทในชวตยอมดเปนตวอยาง แลวจงทาใหบวทอยในใจของตนไดคลบานกลบ แลวชวตจงจะมโอกาสดาเนนไปสความพนทกขไดในวนขางหนา

๓๑. นมตถงหลวงตาฯ

คาถามกราบเรยน ดร.สนอง วรอไร ขอความกรณาถามคาถามกบ ดร.สนอง วรอไร ๑. เวลานงกรรมฐาน ผมชอบภาวนาหายใจเขา นพ

หายใจออก พาน เปนประจา และทาเปนประจาในชวตประจาวน เวลาอยากภาวนา ทกอรยาบถ ไมทราบวาผมทา


๘๔

ถกตองหรอเปลาครบ? และถาไมถกตอง ผมควรทาอยางไรครบ? ผมตงจตไปนพพานในชาตปจจบนทกๆวนครบ

๒. ภาวนา พทโธ ธมโม สงโฆ ตอนนงสมาธ ไดหรอเปลา? ๓. ฝนวาไดเขาไปกราบ หลวงตาบว ญาณสมปนโน

และบอกชอ..นามสกล..และขอพรกบทาน ขาพเจา ขอใหมจตร แจง เหนจรง ขอใหมปญญาทงทางโลก และทางธรรมขอใหมดวงตาเหนธรรม หลวงตามองหนาแลวยม แลวทานพดวา อดตชาตเจาฝกมาทางฤทธ และทานสงสายสญจนมา๑ เสนให แลวหลงจากนนกตนนอน ตอนต ๕ แตชวงนนหลวงตายงไมมรณภาพ ขอใหทานชวยแปลธรรมเกยวกบความฝนในครงนดวยคะ หมายความวาอยางไร?

ขอขอบพระคณ ดร.สนอง วรอไร เปนอยางสงครบ

คาตอบ(๑) ทาถกตองแลว (๒) ไดครบ (๓) “จงทาเสนทางของชวตใหหดสน เหมอนกบสายสญจน

ทหลวงตาฯมอบให” ผทจะทาไดเชนน ตองเวนตรจฉานกถาและเวนตรจฉานวชาใหไดกอน แลวหนมาพฒนาจต (วปสสนาภาวนา) ตามแนวของสตปฏฐาน ๔


๘๕

๓๒. การเซนไหวททศล

คาถามกราบเรยน อาจารย ดร.สนอง ทเคารพยง ดฉนมปญหาทสงสยอยากเรยนถามอาจารยเกยวกบ

เรองการไหวบรรพบรษ ในวนเชงเมง ตรษจน ททาตามประเพณเชอสายจนกนมาทกรน

ดฉนไดปฏบตตามประเพณ จดทาอาหาร จดหาขาวของสาหรบวนสาคญตางๆ เหลาน มาโดยตลอดทกป แตมกจะอยทางบานสามมากกวา เนองจากแตงงานมาอยบานสาม และอย ร วมกบพอแมสาม...ซงทางบานฝายสาม (หรอแมแตทางบานดฉนเอง) กเหนความสาคญของการปฏบตเชนนมาโดยตลอด แตระยะหลง ดฉนเรมรสกขนมาวาการจดงานไหว ทาใหดฉนรสกเหนดเหนอยและลาบากใจ ทงเรองทดฉนตงใจจดหาของไหวใหครบ ทาอาหารเอง มสามคอยชวยกนจดการ แตบางครงกมบางอยางไมไดอยางใจพอสาม และแทบทกครงพอสามกจะดมเหลาจนขาดสต โดยสวนตวดฉนเขาใจวา การไหวบรรพบรษเปนไปเพอการแสดงความกตญกตเวทตอผ ใหกาเนด... แตกเรมมองไมเหนประโยชนในสวนอน กลบกนกลบยงเรมรสกลาบากใจทจะจดการงานขนในทกครง และเหนวาอาจนามาซงปญหามากกวา และยงทาใหพอสามสรางกเลสมากขน ซงเหนวาอาจเปนโทษมากกวา ดฉน


๘๖

จงสงสยวาการปฏบตตามประเพณ เปนสงทควรปฏบตอยหรอไม และหากไมปฏบต ไมยดถอตอไป จะถอวาไมถกตองหรอเปลา...

ตามความเขาใจดฉนคดวา การจะแสดงความกตญกตเวท ตอบดามารดาและบรรพบรษ ขนกบเจตนาทมและการกระทา คอ เมอทานยงมชวตอย เราปรารถนาดตอทาน และแสดงการตอบแทน เมอทานลวงลบไปแลวกระลกถงคณทาน... โดยทการยดถอปฏบตตามพธกรรม อาจไมใชสงทยนยนความกตญกตเวทตาใดๆ...

ดฉนอยากเรยนถามอาจารยคะ วาหากในภายภาคหนา ดฉนจะเลกปฏบตพธจนเหลาน เพราะรสกวาทาแลวมความลาบากใจมากกวา จะถอวาผด หรอไมถกตองหรอเปลา?

ขอขอบพระคณอาจารยมาลวงหนา ณ โอกาสนดวยคะ

คาตอบความทกขคอ ไมสบายกาย ไมสบายใจ (ลาบากใจ) การ

แสดงความกตญกตเวท ตอบดามารดาและบรรพบรษ ทงทยงมชวตอยและทลวงลบไปแลว เปนการประพฤตจรยธรรมทใหผลเปนคณธรรม ผใดประพฤตไดแลว ปราชญยอมสรรเสรญ แตการปฏบตตามพธกรรมททศลไรธรรม ผ มศลธรรมในพทธศาสนายอมเวนประพฤต อาท นาสตวมาฆาเพอเซนไหว หรอ เซนไหวดวยเครองดองของเมา (สราเมรย)

ใใใหผลเปนคแตการปฏพทธศาสนหรอ เซนไ


๘๗

ดงนน การปฏบตตามประเพณ หากไมประพฤตทศลไรธรรม เปนสงทควรกระทา แตหากเปนไปในทางตรงขามยอมทาใหเกดบาปและสงสมอยในจตของผกระทา

ผปรารถนาความเจรญในพทธศาสนา ยอมเวนประพฤตเซนไหวทเปนการทศลไรธรรม แตผ เหนผดยอมตาหนการกระทาเชนนน อนง บคคลมชวตเปนของตวเอง พงเลอกบรหารจดการชวตตามทชอบเถด

๓๓. สานกผดไดเปนคนด

คาถามกราบสวสดคะ ทานอาจารย ดร.สนอง อกครงคะ กอนอนตองขอขอบพระคณมากๆ เลยนะคะ ทกรณา

ชวยตอบปญหา และชวยชแนะหนทางแกปญหาใหหนคะตอนนหนกตงใจพยายามปฏบตธรรมคะ ถงแมวาหนจะไมมโอกาสไดไปปฏบตธรรมทวดมากนก เพราะตอนนหนยงอยตางประเทศอย แตหนกพยายามปฏบตธรรม คอ สวดมนตและฝกหดปฏบตวปสสนากรรมฐานเองทบานคะ เคยมโอกาสไดไปฝกทวดไทยในมชแกนครงหนง แคประมาณ ๒ วนเองคะ แลวกพยายามเอามาฝกปฏบตเองทบานคะ เสรจแลวกอทศสวนกศลใหเจากรรมนายเวร โดยเฉพาะลกทหนทาแทงไปคะ ตอนนกยอมรบคะวาสตยงไมคอยอยกบปจจบน เวลาท


๘๘

นงสมาธคะ ยงหลดใหเรองในอดตและอนาคตเขามาแทรกกวนไดบอยๆคะ แตหนกพยายามฝกคะ ถามโอกาสไดกลบเมองไทยสกวน หนกอยากจะไปปฏบตกรรมฐานทวดสกเดอนละ ๗ วนคะ อาจจะไดอยไทยแค ๒ เดอน (ครงทแลวหนลมใสจานวนวนคะ เลยทาใหอาจารยคดวาหนจะไปฝกแควนเดยว) หนมความตงใจจรงคะวาหนจะพยายามอดรรวในตวของหนใหได เพราะทผานมาหนไดหลงเดนทางผด ไมคอยไดเขาถงในพระพทธศาสนา และไดทาผดศลและสะสมอกศลกรรมมาเยอะแลว ตอนนหนยอนกลบไปดตวเองในอดต นาตาหนกไหลทกครงเลยคะ คดและมคาพดเดยวกบทอาจารยเคยพดกบตวเองเลยคะ วาทาไมหนถงไดโงอยางนน ตอนนหนกแคพยายามทาความดในทกๆ อยาง เพอจะไดสะสมกศลกรรมดเพอจะชดใชกรรมใหกบเจากรรมนายเวรของหนคะ เพราะหนรวาหนทาผดเอง หนกยนดชดใชคะ แตไมรวาหนจะชดใชหนเวรกรรมของหนไดหมดไหม และเขาจะอโหสกรรมใหหนหรอไม หนกไมทราบได แตหนจะตงใจทาใหดทสด ทาทกๆ ครงทมโอกาส และจะทาจนกวาจะถงวาระสดทายของชวตคะและเคยฟงคลปธรรมะของอาจารย เรอง อานสงสของการปฏบตธรรม แลวมอยตอนหนงททานอาจารยบอกวา ทานเจาคณโชดก ทานนาอทศบญกศลใหกบเจากรรมนายเวรทานนาเพอใหทานอาจารยร วธ และทกวนตองทาอยางนน เพราะถาเราปฏบตธรรมทกวน เราคดด พดด ทาด เรากจะได


๘๙

อานสงส แลวเรากจะมบญทกวน เรากตองใชหนเวรหนกรรมทเราไดกอขน เมอเรามบญเขากจะมาทวงเรา ดงนนหนเลยอยากเรยนถามอาจารยวา

๑. ทท านเจ าคณโชดก ทานนาอทศบญกศลใหกบเจากรรมนายเวร ทานนาเพอใหทานอาจารยร วธนน ทานนาวาอยางไรหรอคะ หนรบกวนอาจารยชวยชแนะใหหนดวยคะ เพอวาหนจะไดอทศสวนกศลไดถกตองตามหลกวธ รบกวนอาจารยชวยบอกเพอเปนวทยาทานใหกบหนดวยคะ

๒. การฟงธรรม แมหนจะฟงจากคลปวดโอยอนหลงไมไดฟงโดยตรงตอนทพระหรอทานอาจารยบรรยายอย ซงทานอาจจะบรรยายธรรมไวนานแลว แตหนพงมามโอกาสเจอและฟงยอนหลง แบบนจะถอวาไดบญ จากบญกรยา-วตถ ๑๐ หรอเปลาคะ

๓. ถาในระหวางวน หนนงฝกวปสสนากรรมฐาน และไมไดสวดมนตไหวพระกอน และถงแมอาจจะฝกนงเปนชวงเวลาสนๆ เชน ๓๐ นาท หรอ ๔๕ นาท หรอ ๑ ชม และบางครงกอาจจะยงไมคอยมสมาธมากนก แลวแบบนหนจะไดบญทกครงทหนฝกนงรเปลาคะ เพราะทกครงหลงนงเสรจหนอยากจะแผเมตตา และอทศสวนกศลใหเจากรรมนายเวร และลกทหนทาแทงดวยคะ

๔. ระหวางทหนฝกปฏบตวปสสนากรรมฐานเองทบาน กบไปปฏบตวปสสนากรรมฐานทวด จะไดบญเทากนหรอ


๙๐

เปลาคะ เพราะหนไมคอยไดมโอกาส ไปปฏบตวปสสนากรรมฐานทวดบอยนก เพราะเนองจากอยตางประเทศ

๕. ตลอดเวลาหลายปทผานมา หนไมมโอกาสไดเจอคณพอกบแมบอยนก และไมคอยไดใชเวลาอยดวยกบทานทงสอง เนองจากยงมภาระอยตางประเทศ อาจจะไดเจอทานทกๆ ๒-๓ ป แตหนกโทรหาทานเกอบทกวนทเราอยหางไกลกน คอยโทรถามสารทกขสขดบทานเสมอๆ และกคดวาจะสงเงนใหทานไดใชทกเดอนๆ เพอวาทานทงสองจะไดไมตองลาบากมากนก เพราะทานแกแลว แบบนจะถอวาหนเปนลกอกตญหรอเปลาคะ เพราะหนไมคอยไดอย ดแลทานอยางใกลชดมากนก ใจจรงๆ แลวอยากจะใหทานทงสอง มาอยใกลๆ มาก เพอหนจะไดดแลทานทงสองไดอยางใกลชดแต ณ ตอนนหนไมไดอยในสถานะททาแบบนนไดเลย แตทานทงสองกเขาใจและบอกวาไมเปนไร เราคยกนทางโทรศพทกได พอและแมสบายด และเขาใจวาลกมภาระ ทกครงทหนไดฟงทานพดแบบน หนจะรองไหทกครงเลยคะ เพราะหนอยากจะดแลทานมากๆ และหนกอยากจะเปนลกทดและดแลทานคะ

๖. เคยฟงทานอาจารยบอกวา ถากอนทเราจะสนลมหายใจ ถาเรานกถงแตกศลกรรมทดและสงทดงาม เรากจะไปเกดในทๆ ด อนนเกดขนไดกบทกคนเลยรเปลาคะ ถงแมวาคนคนนนจะเคยทาผดศลและอกศลกรรมมากตาม แตบงเอญวากอนทเขาจะเสยชวต เขานกถงแตกศลกรรมทด แบบนเขา


๙๑

จะไดไปเกดในทๆ ดดวยหรอเปลาคะ แตหนกเคยไดยนมาอกวา การทเราจะคดถงเรองอะไรกอนสนใจ เรากตองทาเรองนนจนค นเคยมาดแลว เชน ค นเคยกบการสวดมนตหรอคนเคยกบเรองใดเรองหนง ตอนกอนตาย จตถงไดผลกดนใหคดถงเรองนน ใชไหมคะ

รบกวนอาจารยอกครง

คาตอบผใดทาความดโดยไมยอทอ ผลแหงความด (กศลวบาก)

ยอมเกดขนใหผกระทาไดรบ และผใดรวาตวเองประพฤตไมดมากอน หากหยดประพฤตไมด แลวหนมาบาเพญทาน ศล ภาวนา ผนนยอมมโอกาสเปนคนดได ดงทสองอรยบคคล(อมพปาลและสรมา) ไดทาใหดเปนตวอยาง

(๑) ทานเจาคณโชดก สอนผตอบปญหาวา ทกครงทปฏบตธรรมแล วเสรจ ให อทศบญกศลท เ กด ขนให กบเจากรรมนายเวร ดวยการกลาววา “ดวยบญกศลทขาพเจาไดกระทาใหเกดขนแลว ขาพเจาอทศบญใหกบเจากรรมนายเวรของขาพเจา จงเปนสขเปนสขเถด อยาไดมเวรใดๆตอกนและกนเลย” ทานใหประพฤตทกครงหลงปฏบตธรรม จนกวาชวตจะพนไปจากอปสรรคและปญหา

(๒) การฟงธรรมจากสอใดๆ แมธรรมะทฟงจะเกดขนในสมยใด ฟงแลวยอมมบญเกดขน ทงนเพราะธรรมะในพทธศาสนา เปนอกาลโก (ไมเนองดวยเวลา)


๙๒

(๓) ทกครงทฝกจต (สมถภาวนา) แลวจตตงมนเปนสมาธ บญยอมเกดขน และทกครงทฝกจต (วปสสนาภาวนา) แลวเกดปญญาเหนถกตรงตามธรรม บญยอมเกดขน

แมจะเปนสมาธเพยงเลกนอย หรอเปนปญญาฯ เพยงเลกนอย กถอไดวา เปนผมบญ ปฏบตทกครงทนกได ปฏบตธรรมทกครงทวางจากงาน บญยอมเกดและสงสมอยในดวงจตมากขน ดงนนทานเจาคณฯ จงสอนใหอทศบญใหกบเจากรรมนายเวรทกครงทปฏบตธรรมแลวเสรจในรอบวน

(๔) จะไดบญมากหรอไดบญนอย อยทผลของการปฏบตธรรมเปนตวชวด จตมสตมากไดบญมาก จตเกดปญญาเหนแจงมากไดบญมาก

(๕) การชวยเหลอพอแมไมใหลาบาก ดวยการสงเงนใหใช ถอวาเปนการประพฤตกตญได

(๖) ผใดมสตกากบจต ในขณะทจตหลดออกจากรางกาย (ตาย) สตยอมผลกดนจตใหโคจรไปสสคต เชนเดยวกน ศล ๕ มพลงผลกดนจตใหโคจรไปเกดใหมในภพมนษย ทานและศล หรอกศลกรรมบถ ๑๐ มพลงผลกดนจตใหโคจรไปเกดอยในภพสวรรค และสดทาย ฌานมพลงผลกดนจตใหโคจรไปเกดอยในพรหมโลก

ดงนน กอนจตออกจากราง ผร นยมทาเหตใหถกตรงตามทตนปรารถนาจะไปเกด


๙๓

๓๔. เจตนาดเปนบญ

คาถามสวสดครบ ทาน อ.ดร.สนอง วรอไร ผมมโอกาสไปท จ.เชยงใหม ทหมบานถวาย ผมไดเหน

รานหนงเขามการทารปพระประจาวน เปนแบบการตน ตวผมนนแวปแรก กเหนวานารกด และคดวา ถาเราทาธรกจแบบนน อาจจะทาใหคนทไมไดเขามาหาศาสนา เขามาไดงายขน จงมความคดทจะลองออกแบบ และทาขนมา แตตดปญหาทวา ผมกลวบาปครบ หรออกแงคอ อาจจะทาใหคนเขาหาศาสนางายขนจรงแตกลววาการทผมทาธรกจแบบน ความศกดสทธ พระกรณาธคณ พระปญญาธคณและพระบรสทธคณ ขององคพระสมมาสมพทธเจา จะลดนอยลงไปหรอไมในสายตาคนทจะมาซอ

ผมจงอยากขอความรและความคดเหนของทานอาจารย สนองครบ วา

๑. สมควรหรอไม หากไมสมควร ผมจะเลกลมความคดนเดดขาดครบ แตยงไงกตาม ผมยงยนยนวา ไมไดมความคดทจะลบหลองคพระสมมาสมพทธเจาเลยครบ แตแนนอนครบ การทาธรกจตองมเรองผลกาไรมาเกยวของ แตผมกยงคดวา การทาแบบนอาจจะทาใหเดก หรอคนทหางศาสนานน สนใจมากขนกเปนไดครบ


๙๔

๒. ผมเหนในรานหนงสอ กมหนงสอทถายทอดพทธประวต เปนรปแบบการตนอยครบ ไมแนใจวาแบบน บาป และสมควรทาหรอไมครบ?

ขอขอบคณในความคดเหนของทานอาจารยลวงหนาครบ

คาตอบ(๑) กรรมอยทเจตนา หากผถามปญหามเจตนาใหคน

หนมาสนใจพทธศาสนามากขน การกระทาเชนนน ไมถอวาเปนบาป

(๒) ไมบาปครบ หากเขยนการตนไดถกตรงตามพทธประวต กสามารถทาได

๓๕. ถกพดใสหนา

คาถามเรยนทานอาจารยสนอง ทเคารพอยางสง เวลาพดกบใคร คสนทนามกจะตะคอกตวาด (สวนใหญ

นอยมากทพดจาดวยดๆ) หากอยในกลมผคนหลายคน คสนทนาพดกบคนอนด แตหนมาทางหน กจะใชถอยคาทกระดาง หรอไมกตะคอก เปนมาตงแตหนจาความได แมแตพอกบแมไมทราบหนทากรรมอะไรไว เคยไมใสใจ คดวาเขาเปนเชนนนเอง


๙๕

แตแปลกตรงทเวลาเขาพดกบคนอนเขาพดด แตพอหนมาพดกบหนพดไมด ปจจบนหนเรมอาย อดทนไมได โตตอบกลบ บางรายกเลกปฏบตเชนนนกบหน แตบางรายกลบกลายเปนทะเลาะกน ทนาสนใจคอ ผคนรอบขางเขาขางคนทตะคอก ตวาดหนทกราย มนอยรายทเฉยๆ (เขาคงไมอยากยง หนเขาใจ) หรอหากมผใดสนใจใหความเมตตาเอนด (เพอนฝง ผใหญ)กจะมคนคอยทาใหผเมตตามอนตองเขาใจผดในตวหน แปลกจรงๆ คะ

ทาใหหนไมอยากเขาสงคม ทราบดวาเราอยคนเดยวไมได ตองพงพาอาศยซงกนและกน แตมเฉพาะหนเทานนทไมคดทารายจตใจใคร รกษานาใจทกคนทสมาคมดวย กรรมอะไรคะ อายกจะ ๕๐ ปแลว กรรมยงไมเบาบางลงเลย

หนนงสมาธคะ ศกษาจากคาตอบของทานอาจารยบาง อานหนงสอธรรมะบาง ตงแตเขาเรยนประถม ๑ ไดผลนอยมากคะ ถงแมจะถงขนกาหนดเวลาตนนอนได หนเพยงอยากเยน จตสงบ หรอหนคาดหวงนอยไป ขาดแรงจงใจทานอาจารยชวยชแนะดวยคะ (กศลอนๆ ทาบางเปนครงคราว ไมมกาหนดเวลา หากมโอกาสหนกทาบญ เพยงแตบญใหญมากๆ ยงไมมโอกาสเลยคะ)

กราบขอบพระคณทานอาจารย อยางสงมา ณ โอกาสน


๙๖

คาตอบการโตตอบดวยวาจาทไมด หรอการทะเลาะเบาะแวง

ยอมทาใหความไมสบายใจเกดขน การกระทาเชนนถอวาเปนบาป ผใดประพฤตกรรมไมด ผลไมดยอมเกดขนกบผนน ตรงกนขาม ผใดใหอภยในทกครงทมเหตขดใจเกดขน ผนนยอมมอารมณสงบเยน (เมตตา) แลวอารมณไมอยากได (โทสะ) หรอการถกตะคอกใสยอมไมเกดขน … พสจนไหม?

๓๖. แกปญหาทตวเอง

คาถามกราบเรยนถามปญหาธรรมคะ ๑. หนมความเขาใจวาเมอเราปฏบตธรรมไปเหมอนวา

โลภ โกรธ หลงจะเบาบางไปไมม แตเมอกาลงเราออนลง สตไมทน มนจะโผลออกมา แตไมเขาใจวาเพราะเหตใด เมอโผลมาเปนพกๆ กลบดวาเรามกเลสทแรงมาก หยาบชากวาเกา ทาใหใจกระตก ใจสนไปเลย จะใชเวลารวบรวมจตเพอใหตงมนไดยากขน กวาจะเทาทนกเลส

๒. หนเขาใจวาเมอปฏบตไปเหมอนโลภ โกรธ หลง เบาบางลง หนจะพบเจอกบ ความคด ความกงวล ความอยาก ไมอยาก เมอเราทนมนอก ตอมาหนพบเจอกบความสงสยความไมรอะไรเลย และความคดลบหลเบองสง เชน ผทรงศล


๙๗

อารมณทเราพบเจออยางนเขาเรยกวากเลสหรอเปลาคะและทหนพบเจออยางน ถอวาเปนสงทเราตองพบเจอเปนปกตในคนทกาลงเดนตามอรยมรรคหรอเปลาคะ

๓. บงเอญหนปฏบตไปแลวเมออยากร อยากเหน แตกไมไดตงใจจะมองใหเหน มนมองเหนเอง เหนผานทะลประตไปเหนคนทอยากรทอยในหองได เมอพดคยกบบคคลอนไมถงกบวาอานความคดเขาได แตรวาเขามจตคดดหรอไมดกบเรา สงทไดทาใหหนเปนทกขเพราะ เมอรวาคนทเขาทาดกบเราแตเพยงภายนอก แตในใจเขามงราย อจฉาเรา มนกระเทอนใจเรา เปนการยากทตองพยายามวางเฉยไมโกรธตอบเขาและเมอหนเกดจตอกศลไมดตอผทรงศล ตอนนนเกดอยากเหนภายในผาเหลอง หนจะพยายามกาหนดดความคดตนเอง ความคดนนสงบลง และดบไป แตตอมาเกดมองเหนผานผาเหลองไดจรงๆ หนตกใจมาก กาหนดเหนหนอโดยอตโนมต และใจจะกระตกภาพนนดบไป และเกดความสงสยตามมาอกวา ไมไดอยากเหนทาไมมองเหน หนคดวาเราจะเหนแตสงทอยากเหนเทานน สงทพบเจอทกลาวมาคออะไร ถามนเปนสงทผดทาง เราจะกาหนดอยางไรเวลาเกดขน หนไมไดอยากจะไดสงเหลานไมเหนด มนทาใหเปนทกขมากกวา ขอคาแนะนาเพอปฏบตไดถกตรงตามธรรมคะ

๔. เมอหนมจตตงมนมากๆ รสกเหมอนมแตอเบกขา ไมมทกข ไมมสข กเหมอนโดนลองของ คอไดมโอกาสไปใหความ


๙๘

ชวยเหลอ ใหการพยาบาลดแลผ ทรงศล โดยไปชวยบรษพยาบาลอกทหนง (ทานเปนพระอรยบคคคลขนสงแนนอน)อยดๆ เกดจตอกศลขนมา แรกๆ กรทนอย แตตอมาความคดอกศลนนมนดรนแรงขนมาก เชน คดอยากใหทานปวยหนกกวาเกา มจตคดสมนาหนา เหนภาพโผลขนมาวาเทาเราเหยยบอยบนศรษะทาน เหนบอยมาก และคดหยาบชาอกมากมายจนกาลงหนเอาไมอยแลว ใจสนๆ ไปมา จนรสกขางในตวมนกสนๆ เรยนถามวาเราควรทาอยางไร หนไมมทางจะคดอยางนนไดเลย จตมนคดของมนไปเอง มจตอกศลโดยไมเจตนาอยางนถอวาบาปมากไหม ถามนเปนจตอกศลของเราแตเกากอนถอวาเราเปนผกระทากรรมทางมโนกรรมหรอไมคะ จะถงขนขดขวางการบรรลธรรมหรอไม หนไดกลาวขออโหสกบทานในใจ (เพราะทานอายมาก นอนปวยอย ถาจะรบการขอขมาจากหนเปนพธคงไมได) รสกตดคางในใจและไมคอยสบายใจคะ

๕. ปกตพยายามกาหนดสตตงแตตนนอน แตมวนหนงตนมามนไมรอะไรเลย ไมรวาเราคอใคร ชอวาอะไร มตวตนหรอเปลา อยทไหน และกาลงทาอะไร ไมรอดต ไมรอนาคต ในขณะทกาลงอยในความไมรนน รสกมสงหนงวงวนไปวนมา สงนนคอจตหรอเปลาคะ อารมณทเกดเกดจากอะไร จะแกไขอยางไร

๖. ขณะนงสมาธอยเกดหลดคาบรกรรมไปอยในความวาง จะกาหนดดรางกายทกระทบพนมนกไมม ไมร สกไมมวาง


๙๙

ตวตน เลยบรกรรมตามจรงวา ไมมหนอๆ วางหนอๆๆๆ สกพกเหมอนวญญาณจะออกจากราง มนมควนๆ ลอยขนทางศรษะ ตอนนนใจกระตกแลวดงกลมควนนนกลบมา หนเขาใจวาสมาธมากไป หนไมไดอยากไดฌาน (หนตงใจปฏบตวปสสนากรรมฐาน เพอหลดพน) เรยนถามวาหนเขาใจถกตองไหม อารมณอยางนเรยกอะไร จะแกไขอยางไร ใหถก

๗. ในการนงสมาธเมอเกดจตนงๆไป คาบรกรรมวา วางหนอๆๆ ควรใชหรอไม ถาไมควร เราจะทาอยางไรไดบางจะกาหนดวาอะไร เพราะรสกเหมอนมแตวาง

กราบขอบพระคณเปนอยางสงในความเมตตาของอาจารย ทกครงทหนไดรบคาตอบชวยใหหนมนใจมากขนวาจะเดนไปโดยไมหลงทาง เมอมผรจรงแนะนาคะ

คาตอบ(๑) ผ ทพฒนาจตจนมกาลงของสต และมกาลงของ

ปญญาเหนแจงกลาแขงแลว ความโลภ ความโกรธ ความหลง ยอมหมดไปจากใจ ฉะนน พงดตวเอง แกปญหาทตวเองดวยการเรงทาความเพยรปฏบตธรรมใหมากขน ปฏบตธรรมทกครงทนกได ปฏบตธรรมทกครงทวางจากงานททาใหกบสงคม แลวปญหาทถามไป จงจะหมดไปได

(๒) ตางๆ ทบอกเลาไปนนคอ กเลส ผทปฏบตธรรมจนมสตและมปญญาเหนแจงเกดขน เรยกผนนวา กาลงเดนอย


๑๐๐

บนทางมรรค โอกาสพบกบกเลสตางๆ จงเกดขน เพอใหปญญาไดแกไข

(๓) การสงจตออกนอกตว เปนการปฏบตธรรมทผดทาง ถอวา เปนการเพมทกขใหกบตวเอง ตรงกนขาม ผรสงจตเขามาดตวเอง เพงโทษตวเอง จงจะทาใหทกขหมดไปได

ดงนน ผถามปญหาตองแกไขตวเองใหถกตรง แลวปญหาตางๆ จงจะหมดไป

(๔) ผทพฒนาจตจนมกาลงของสตกลาแขง และมกาลงของปญญาเหนแจงกลาแขงไดแลว อกศลจต คอ การคดปรามาสผอน ยอมไมเกดขน

(๕) ผเหนจตยอมเอาจตไปผกตดเปนทาสกบสงทถกเหน จะแกปญหาเรองนได ตองพฒนาจตดวยการปฏบตธรรมใหถกตรง ปฏบตธรรมทกครงทนกได ทกครงทวางจากงานของสงคม

(๖) ผดครบ ถอวาปฏบตธรรมผดทาง ผปรารถนาความเจรญในธรรมะของพระพทธองค ตองเอาจตจดจออยกบอรยาบถทเปนปจจบนขณะ หรอไมสงจตออกนอกกายนนเอง

(๗) เมอจตนงตองบรกรรมวา “นงหนอๆๆๆๆ” ไปเรอยๆ เมอจตวางตองบรกรรมวา “วางหนอๆๆๆๆ” ไปเรอยๆ จนกวาอาการทเกดขนจะดบไป แลวจงดงจตกลบมาสองคภาวนาเดมททาอย


๑๐๑

ผทปฏบตธรรมแลวมจตเขาถงธรรมทปฏบต ตองเอาศลทไมขาด ไมทะล และบรสทธ ลงคมใหถงใจ แลวสมาธยอมเกดขนกบจตไดงาย และผมจตตงมนเปนสมาธ ยอมพฒนาไปสการเกดของปญญาเหนแจงได

๓๗. ปฏบตอยางไหนด

คาถามสวสดครบอาจารยทเคารพ กระผมมคาถามถามอาจารยดงน ๑. กระผมเคยไดอานกระทกอนหนาน เกยวกบลกประคา

กบการฝกสมาธ ทวาหายใจเขา-ออกหนงครงดง ลกประคาหนงลก ทาไปเรอยๆ ทาทกครงทวางจากงาน ทาทกครงทนกได ทาไปจนตายแลวจะดเอง อยากทราบวาจะนาจตตามดทลมหายใจ หรอตามดทการใชมอเคลอนลกประคา หรอควรทาอยางไรดครบ

๒. ถาหากจะเปลยนคาบรกรรมจากพทโธ เปนคาบรกรรมเเบบมหายานไดไหมครบ เชน นา-หายใจเขา/โม-หายใจออก/อา/ม/ทอ/ฝอ เพอกากบลมหายใจเขาออก สามารถทาเเบบนไดไหมครบ

๓. บญจากการไถถามผ ร ผานเนท มมากเทากบการไตถามโดยตรงไหมครบ


๑๐๒

๔. การกลาวขอบคณผอน หรอผอนกลาวขอบคณเรา การกระทาเชนนจะไดบญหรอไมครบ

ขอบคณครบ

คาตอบ(๑) การดงลกประคาและการใชจตตามดลมหายใจ อยางใด

ประพฤตแลวทาใหจตตงมนเปนสมาธไดเรวกวา ตงมนเปนสมาธไดลกกวา ควรเลอกทาอยางนนเพยงอยางเดยว กเขาถงธรรมทปฏบตไดแลว

(๒) คาบรกรรมใด เมอนามาใชแลว ทาใหจตเปนสมาธไดงาย ควรใชคาบรกรรมนนมาเปนองคภาวนาได

(๓) คาถามใด ถามแลวเกดเปนความร เหน เขาใจ ไดถกตรงตามธรรม ถอวาบญไดเกดขนแลวกบผถามปญหา

(๔) ผกลาวคาขอบคณ ยอมไดบญครบ

๓๘. ชวยตวเองใหไดกอน

คาถามกราบเรยนทาน ดร.สนอง หนมเรองจะรบกวนถามทานดงนคะ แมหนไมสบายเปน

โรคมะเรง ตวหนไดเดนทางไปพบชายทานหนงทลาพน ทสามารถดกรรมไดวา ชาตทแลวแมหนไปทาอะไรกบใครไว


๑๐๓

แลวเขากใหรายชอมา หนกไปตามหาจนไดมาดวยความยากลาบาก แลวแมกนาธปเทยนแพมาขอขมากบเจากรรมนายเวร ทงทยงมชวตอยและทไดตายไปแลว และมาเกดใหมโดยทเขากบอกชอมาวาเปนใครบาง แตวามอยคนหนงเขาไมใหพบคะ กเลยทาไดไมครบ แตหนทาทกอยางใหดทสด ไมวาจะยากแคไหนคะ เพอทหนจะไดไมเสยใจภายหลง วาทาไมตอนนนหนไมทาอยางนนอยางน

จนตอนหลง หนไดกราบเรยนทานพระอาจารยองคหนงวา โปรดชวยแมหนดวย ทานกไดใหสตวา กอนจะชวยแมใหชวยตวเองกอน ใหทาใจใหไดกอน เวลาจะไปเยยมแมกอยารองไหใหแมเหน ใหชวนแมคยเรองธรรมะ เปดซดธรรมะใหแมฟง ชวงนนหนกพยายามพาแมไปทาบญบอยมากคะ เปดธรรมะใหแมฟง เปดเพลงสวดมนตใหแมฟง จนคนสดทายหนกชวนแมทาบญ โดยการบอกวาสนเดอนพฤษภาคม หนจะไปทาบญกบหลวงตามหาบวทอดร แมจะฝากทาบญไหม แมกบอกวาฝากแลว หนกเอาเงนใหแมอนโมทนาแลวประมาณ๕ ทมกวา แมหนกเรมกระสบกระสาย หนกพดขางๆ หแมวา พทโธ พทโธ ตลอดคะ แลวแมกสงบขนพอประมาณต ๒แมกพดออกมาวาองคไหนกได แลวแมกพดชอทานหลวงตามหาบว ออกมา ๒ ครงคะ ซงกอนหนานนหนกไดอธษฐานถงหลวงตาวาขอใหทานไดโปรดชวยแมหนใหไปสสคตดวยคะ แลวพอตอนใกลๆ เชา แมกพดอกวาเอา นาตาลทราย ขาวสาร


๑๐๔

นา หนกถามวาเอามาทาอะไร เอามาใสบาตรเหรอ แมกพยกหนาคะ หนกเลยใหนองชายไปรบพระมาทบาน แตวาพระยงไมตนคะ เพราะตอนนนเพงจะต ๔ คะ อกสกครงชวโมงกไปรบมาใหมคะ แมกไดใสบาตรดวยคะ แลวลมหายใจแมกคอยๆเบาลง จนหลบไปในตอนเชาคะ

คาถามคะ • หนจะเขาไปมสวนรวมในกรรมของแมดวยใชหรอ

ไมคะ

• แลวตอนนแมหนไปอยทไหนแลวคะ ถงแมแมจะตายไปปกวาๆ แลว หนกยงคดถงแมอยคะ และทาบญและสวดมนตใหแมตลอดคะ แลวตอนทหนไปทาบญทวดปาบานตาด หนกไปอธษฐานกบพระประธานวา หนอยากรวาแมจะไดรบบญไหม แลวตอนนงรถกลบ หนกเคลมหลบไป แลวฝนวาแมมาบอกวา “อม เขาไดรบบญนะ” หลงจากทแมตายไป หนกรสกวา ชวตคนเรามนไมแนนอน แตทแนนอนคอความตาย หนกเลยตงใจถอศลหา และสวดมนตทกคน ถาวางจะนงสมาธดวย มอยวนหนง หนสวดมนตแลวกเขานอนตามปกต แตวายงไมหลบ หนรสกวา ตวหนมนมอะไรเหมอนเปนกอนๆ มาลอยอยขางบนตวหนคะ แตหนกไมไดตกใจคะ กดมนไปเฉยๆ แลวมนกหายไปคะ แลวอกวนหนงหนนงสมาธ โดยการตามลมหายใจเขาออกสก ๑๐ นาทคะ แลวกเหนเปนลาแสงเลกๆ พาหนไปขางหนา หนกรเฉยๆ คะ แตพอวนรงขนหนนง คราวนลาแสง


๑๐๕

มนเปนทอใหญๆ แลวเหมอนเขาจะพาหนดาดงลงไป หนตกใจกลว หนกเลยทองพทโธ พทโธ ๓-๔ ครงกไมหาย หนกมสตระลกรวา เรานงสมาธอยกยงไมหายคะ หนกเลยอธษฐานขอออกจากสมาธกบพระพทธเจาคะ คราวนแสงมนกคอยๆหายไปคะ หนกเลยกลวไมกลานงอก แลวหนกไปเรยนทวดมหาธาตฯ กไมมอะไรคะ พอกลบมานงเองทบานตอนแรกกมเวทนาคะ หนกมสตวาตอนนเวทนาเกด หนปวดหนอๆๆๆพอมความคดแวปเขามา หนกคดหนอๆๆๆ แลวกหายไปพอนงไปไดสกเกอบชวโมง คราวนตวหนมนเหมอนใหญๆๆๆๆ ออกไปเรอยๆๆๆๆๆ แลวกกลบมาเลกจนเหมอนไมมตวหนเลยคะ หนกกลวอกคะ หนกเลยแผเมตตาแลว รบออกจากสมาธเลยคะ

คาถามคะ • หนอยากทราบวาหนปฏบตมาถกทางไหมคะ แลวท

มนเกดขนกบหน เรยกวาอะไรคะ

• ทาอยางไรความกลวมนถงจะหายไปคะ หนยงไมคอยกลาอธษฐานแบบธรรมะอยฟากตาย เพราะลกหนยงเลกอยคะ ยงตองดแลเขาอยคะ

• แลวถาหนไมมเวลานงสมาธ แตวาเวลาทางาน หนใชวธเจรญสตในชวตประจาวนไปกอนไดไหมคะ

กราบขอบพระคณทาน ดร.สนองคะ


๑๐๖

คาตอบใช … . เขาไปมสวนรวมในกศลกรรมของแมดวย

• จตวญญาณของแมจะโคจรไปเกดในภพภมใด ยงไมสาคญเทากบการอทศบญกศลใหกบผ ลวงลบ ซงลกทดตองประพฤต

การระลกถงความตาย (มรณสต) อยเสมอ ทาใหผระลกมความไมประมาท (สต) ในการดาเนนชวต

• ทบอกเลาไปตองกาหนดทกครงทผสสะเกดขนกบจต กาหนดจนกระทงผสสะหายไปและสตยอมเกดขน

• ผใดประสงคใหความกลวหายไป ผนนตองพฒนาจตใหเกดปญญาเหนแจงในสงทกลว แลวความกลวจงจะหายไปได

• เมอวางจากการทางานใหกบสงคมแลว บคคลสามารถเจรญสตในชวตประจาวนได

๓๙. ชอบเพศเดยวกน

คาถามรกเพศเดยวกนผดไหม และจะหามใจ วางตวอยางไรกบ

เพอน จงถกตองสมควร โดยพนฐานเปนหญง ปกตหาวๆเลกนอย ไมเคยม

เรองชอบหญงแบบน เคยชอบผชาย ตอนนทางานแลวคะขาพเจาสงสยมากคอไดร จกเพอนหญงคนหนง บงเอญ


๑๐๗

เปนเพอนคย ถกชะตาบอกไมถก ความรสกเหมอนเปนมตรแทอยางมาก ดเขาเปนหวงใยเราดมากคะ ตอนแรกคดเปนเพอนปกตไมนกอะไร พอนานไปทาไมใจตวเองเรมไปอยกบเพอนคนนคะ จนบางครงกลวใจตวเองวาจะเปนทอมชอบเพอนหญงคนนหรอ รสกวาคดถงเพอนคนนตลอดทกวน ไมเคยรสกอยางนมากอนกบใครเลย อยใกลแลวรสกหววๆคะ แบบนเราเคยทากรรมรวมกบเขาไวหรอเปลาไมร ทาอะไรกนกตรงกน ทงๆ เคยมเพอนหญงสนทหลายคน กไมรสกแบบนคะ

ตอนนขาพเจากาลงเรมหดนงสมาธ และศกษาพระธรรม สาเหตมาจากตองการสงบใจ ไมฟงซาน ไมใหทกขเพราะนกถงเพอนคนน แตกดขนบางแตยงไมหมดคะ แตคดในใจวาถาไมเจอเพอนคนน เราอาจจะไมเขามาศกษาพระธรรมเลยกได

ตอนนขาพเจาพยายามคดในใจวา มนเปนราคะ อยาไปยดตดเขา เปนเพยงเพอนรวมโลกเทานน ถาเรารกใครอยางแทจรง หามหวงผลตอบแทน เหมอนแมรกลก

ซงตอนนขาพเจากาลงทาอย คดวาเราเจอเขาชาตนชาตเดยวเทานน มสงดๆ กทาใหแตไมหวงผลตอบแทน ถอวาเราไดชดใชกรรม ชาตตอไปจะไดเปนอสระกน ไมตองมาทรมานเรองแบบนและ ตงใจปฏบตธรรมใหพนทกข

๑. ลองคดแบบขางบน แตยงทาไมไดสกทคะ อาจารยโปรดแนะแนวทางทาอยางไร ไมใหคดชอบแบบน จะปฏบตตวและแกกรรมอยางไรคะ


๑๐๘

๒. เราควรเปนเพอนกบเขาตอหรอไมอยางไรคะ ๓. ทาอยางไรถาไดเกดมาเปนมนษย ไมใหมความรสก

แบบน ๔. ทาตวอยางไรปฏบตเปนเพอนแทปกต มตรทดตอกน

คาตอบคนทชอบเพศเดยวกน เพราะอดตเคยทากรรมรวมกนมา

เมอเหตปจจยลงตว ใหทงสองโคจรมาพบกน ความสมพนธซงกนและกนจงเกดขน

(๑) ตองเอากายคตาสตมาเปนองคบรกรรม จนจตเขาถงความสงบเปนสมาธ แลวเกดปญญาเหนแจงในรปขนธไดเมอใด ปญหาทบอกเลาไปจงจะหมดไป

(๒) ควรเปนกลยาณมตรตอกน แลวการประพฤตทศลไรธรรม จะไมเกดขน

(๓) ประสงคเปนมนษยทไมมความรสกแบบทบอกเลาไป ตองพฒนาจตใหเปนอสระจากกามราคะไดเมอใด ปญหายอมหมดไปเมอนน

(๔) ปรารถนาทาตวเปนมตรทดตอกนตองก. เมอเพอนจะทาความชวเสยหาย ตองคอยตกเตอน

หามปรามไวข. ชกชวน แนะนาเพอนใหตงอยในความดค. ใหไดยน ไดฟง สงดงามทไมเคยไดยน ไดฟงมากอนง. บอกทางสขทางสวรรคใหเพอน


๑๐๙

๔๐. อธษฐานเอากเลส

คาถามเรยนอาจารยสนอง ทเคารพเปนอยางสงครบ รบกวนขอความรจากอาจารยสกนดนะครบ ๑. หากเราปฏบตธรรมโดยการภาวนาหรอนงสมาธ

แลวอธษฐานขอใหความเจรญในอาชพการงานบงเกดแกเรา จดวาเปนการทาเหตตรงหรอไมครบ แลวอธษฐานใหมความเจรญในงานหรอในทรพย จดเปนกเลสหรอไมครบ ควรตงจตอยางไรด?

๒. การโอนเงนทาบญผานทางธนาคาร เพอการสรางวหารทาน หรอเพอถวายบชาแดพระสงฆในการสรางเสนาสนะตางๆ นน อานสงสทไดกลบมาเปนแบบไหนครบ แตกตางจากการไปถวายดวยตนเองอยางไร รบกวนอาจารยยกตวอยางดวยครบ

ขอกราบขอขมาแดทานอาจารยดวยครบ หากไดทาสงใดลวงเกนไป

ขอใหอาจารยมสขภาพยนยาวเปนทพงของผคนทงหลายตอไปนานๆ ครบ


๑๑๐

คาตอบ(๑) เหตตรงของการนงสมาธ คอ จตมกาลงของสตเพมขน

อารมณปรงแตงของจตจะลดลง ผใดปรารถนาใหอาชพการงานประสบความสาเรจ และเจรญร งเรอง ตองทาเหตใหตรงอยางนอยสามอยาง คอ

ก. เลอกทาแตงานด (ไมผดกฎหมาย ไมผดศล ไมผดธรรม)ข. ใชอทธบาท ๔ สนบสนนการทางานค. รคณและตอบแทนคณตอผมอปการะ เชน กตญ

ตอบดามารดา กตญ ตอผทางานใหตน กตญ ตอผมาใชบรการ กตญ ตอแผนดนเกด

การอธษฐานใหมความเจรญในอาชพการงาน และอธษฐานใหมทรพย ถอวาเปนกเลสสาหรบผปรารถนานาชวตสความพนทกข

(๒) การโอนเงน เพอสรางวหารทาน หรอสรางเสนาสนะ และการนาเงนไปถวายดวยตวเอง ไดอานสงสเหมอนกนคอ เขาถงสวรรคสมบต แตจะไดบญมากหรอนอยขนอยกบ ปตทเกดขน หลงจากถวายทานแลว เชน นาเงนไปถวาย ดวยตวเอง แลวเกดปตมากกวาการโอนเงนถวาย การถวายเงนดวยตวเองยอมไดบญมากกวา


๑๑๑

๔๑. วดไหนด

คาถามกราบเรยนอาจารยสนองครบ ผมรบกวนอาจารยชวยแนะนาวดในจงหวดนนทบร ทผม

จะสามารถรวมทาบญไดอยางสะดวกใจดวยครบ ผมขอขอบคณในความอตสาหะของอาจารย ทไดเผยแพรธรรมะมาอยางตอเนอง ผมเปนคนหนงทได รบประโยชน จากธรรมะบรรยายของอาจารยเปนอยางมาก จนทาใหชวตผม เปลยนแปลงไปในทางทดขนอยางเหนไดชด เพราะผมเขาใจและสามารถปฏบตตนได ตรงตามธรรมมากขน และจะพยายามรกษาศล ๕ ใหสมบรณ ถงแมวาจะยงไมสมบรณในขณะนกตาม ทกเชาผมจะสวดมนตมหาสมยสตร และพระปรตร และแผเมตตาทกครง ตามทอาจารยแนะนา โดยผมไดเอยชออาจารยทกครง เพราะตองการใหอาจารย มอายทยนยาว และสขภาพแขงแรง เพอชวยใหความกระจาง และชวยใหผมและครอบครว ไดทาตนใหตรงกบธรรมะของพระพทธเจามากขนครบ

กราบขอบพระคณดวยความเคารพอยางสง สทธศกด


๑๑๒

คาตอบ แนะนาวดสงฆทาน วดละหาร จงหวดนนทบร

๔๒. เหนผด หรอเหนถก

คาถามเรยนอาจารยสนองทเคารพ การทเรารเทาทนสงตางๆ ทเกดขน แลวระลกเสมอวา

มนเปนไปตามกฎของธรรมชาต หรอตามกฎไตรลกษณมนเกด เรากพจารณารอยเรารดวยสต เราเลยไมแสดงอาการทเสยใจฟมฟาย หรอโวยวายอยางไรสต แตเรากลบถกมองวาเปนคนไรความรสก ไมใสใจในความทกขของคนอน

แตสงทเราทาเพราะคดวาปญหา มนเกดขนแลวทาไมเราไมใชเวลา ทมานงฟมฟายอยางไรสตนมาพจารณาหาทางออก ทาไมตองไปนงเสยใจกบอดตทมนแกไขอะไรไมไดแลว ทาไมเขาไมเลอก ทคดถงปจจบนทมนเปลยนแปลงใหดขนได... พอเราบอกวาเราคดยงไงเพอนกวาเราวาเพอนคดไมเปน เลยเขาใจผดไปกนใหญ เพราะฉะนนเวลาทาอะไร เลยไมกลาบอกวาเราคดยงไง เพราะคดวาพดไปเพอนกคงไมเขาใจ ดไมดเรองจะไปกนใหญ เพราะฉะนนสงททาไดคอเงยบ และเออ-ออตามเพอนไป เราเองกอยากใหคนทจะเขาใจเรา แตคนทจะเขากนกตองเปนคนทชอบศกษาธรรมะ


๑๑๓

เหมอนกน แตครนจะหาเพอนทชอบศกษา และปฏบตธรรมแบบจรงจงนนหายากเหลอเกน

หนเคยมโอกาสไดไปฟงบรรยายของอาจารยสนอง ตอนทอาจารยมาบรรยายทมหาวทยาลย กดใจทจะมโอกาสไดฟงแบบสดๆ สกครง เลยชวนเพอนไปพอบอกวาเป นการบรรยาย พดเกยวกบการใชชวตกบธรรมะ.. กลบไมมใครสนใจบอกวาคงจะไปนงหลบ ตอนแรกกเกอบจะไมไปแลวเพราะไมมเพอน แตสดทายกคดวาคงจะหาโอกาสแบบนไดยาก ไปคนเดยวกได เลยไดมโอกาสเขาไปฟงคะ กไมผดหวงเพราะไดธรรมะดๆ เพมขนอกเยอะคะ จงขอขอบพระคณอาจารยสนอง เปนอยางสงสาหรบธรรมะและขอคดดๆ ทอาจารยถายทอดให

แตตอนนสบสนวา สงทเราทานนถกหรอเปลา เรากมนใจนะวาเราปกต มสตสมปชญญะดทกอยาง แตหลายคนชอบบอกวาเราคดอะไรแปลกๆ บาหรอเปลา เพราะไมใชเพยงกบเพอนเกอบทกคนทเรารจก เขาไมชอบศกษาธรรมะเลยเหตผลกเหมอนกนหมดคอไมมเวลา



๑๑๔

คาตอบมนษยมศกยภาพในการพฒนาความรหรอปญญาอยสาม

ระดบ ทางโลกนยมพฒนาความรจากการฟง การอาน (สตมย-

ปญญา) และพฒนาความรจากการวเคราะหวจย (จนตามย-ปญญา) ซงความรทงสองประเภทนสามารถร เหน เขาใจความจรงชวคราว (สภาวสจจะ) และเปนความจรงทระบบประสาทสามารถสมผสได

คนจานวนนอยนยมพฒนาจต จนเกดความรขนสงสด(ภาวนามยปญญา) ซงจตทพฒนาดแลวเทานนสามารถสมผสได และเปนความจรงแท (ปรมตถสจจะ) ทไมเนองดวยกาลเวลา

บคคลจะพดคยกนร เรองหรอเหนพองตองกน ตองมปญญาเสมอกน คนจานวนมากทางโลกจงมองคนมปญญาสงสดเปนคนเพยน ดงนน เมอเหนแตกตางตองฟงแลวนงดตวเองใหออก หากเราเพยนแลวทาใหชวตของเราดขนจงเพยนตอไป คนเพยนมจตเปนอสระจากโลกธรรม อสระจากวตถ อสระจากความทกขจร (ไมสมหวง เจบปวย) จงเพยนตอไป เรามชวตเปนของตวเอง ตองบรหารจดการชวตดวยตวเอง คนเหนผด (ไมเพยน) ยอมเขาไปกาวลวงในชวตของผอน เมอถงวาระทตองทงขนธลาโลก คนเหนผด (มจฉาทฏฐ) ยอมนาพาชวตไปเกดเปนสตวอยในอบายภม ตรงกนขามคนเพยน (สมมาทฏฐ) ยอมนาพาชวตไปสสคตภม จรงแทแนนอน

ยอคนแน


๑๑๕

๔๓. คนชอบฝน

คาถามกราบเรยนอาจารย ดร.สนอง ทเคารพคะ เคยเรยนถามทานอาจารยมาครงหนงแลวเมอหลายเดอน

กอน ตอนนหนมคาถามทยงไมแนใจวาตวหนเองปฏบตมาถกทางหรอไมคะ

ณ ขณะปจจบนนหนพยายามกาหนดทกขณะจต เกอบตลอดทงวนจะกน จะเดน จะนง จะนอน จะพด จะฟง แมแตความฝนตวเองกยงกาหนด ถาไมกาหนดความฝนนนจะกลบมาอกตอกนเปนเรองราวเลย แตพอกาหนดรของเหตและผลของมนแลวมนกดบไปเอง ไมกลบมาอก หนอยากรวาทาไมบางครง ความฝนทเคยฝนมาแลวมนกลบมาฝนอก และตอจากสงทฝนมาแลว และชวงหลงๆ มานมความรสกวาตวเองฝนเยอะมากเปนระยะเวลา ๒-๓ วนตดๆ กน แลวกหายไปชวงหนง แลวกลบมาอก แตจะเรมรสกวาตวเองฝนหลงจากนอนหลบไปแลว ๓ ชวโมง หลงจากนนจะฝนแบบปนไปหมดเลย (ชวงหลง ๖ โมงเชาไป) แตชวง ต ๓-๖ โมงเชาไมคอยฝนถาฝนกจะเปนจรง โดยปกตหนเขานอนต ๓ ตน ๙ โมงเชาแลวถาวนไหนไมคอยพด สงทเอาไปฝนคอเรองทเราคดระหวางวน และดเหมอนวามนคอตวเราปจจบนน ฝนปนกนไปหมดเลยคะ แลวหนจะแกไขไดอยางไรคะ


๑๑๖

ชวงหลงมานหนกนนอยกนขาวเพยงมอเดยว โดยทไมกนของคบเคยวระหวางวนเลย ดมเฉพาะนาเปนระยะเวลา ๑ ป มาแลวหนกดรางกายตวเองวามนจะปวยไหม แตกไมเปนไรไมเปนโรคกระเพาะอาหาร และกไมเจบไข พดนอยมากเบอทจะพดคย บางครงกรวาคนทพดคยกบเขาๆ จะพดอะไรตอ เลยเบอ

หนพงไปฟงธรรมท ม.ช.มาเมอวนท ๒๙ ม.ค. ๒๕๕๕หนแปลกใจวาทาไมตอนชวงทมการสอบอารมณของผอนหนรวาคาถามบางคาถาม ทคนอนถามไปหนรคาตอบ วาพระทสอบอารมณจะตอบวาอะไร หนอยากถามวาหนเอาจตสงออกนอกหรอไมคะ เพราะชวงทหนฟงธรรมบรรยาย หนกกาหนดไปดวย แตมนร เองคะ บางคาถามทหนสงสย กดเหมอนมคาตอบใหโดยอตโนมตมนรเอง หรอบางครงพระทานตอบในสงทหนสงสยคะ หนกไมแนใจวา หนเอาจตสงออกมากไปหรอเปลาคะ หรอวาปรงแตงเอาเองคะ

เกยวกบคาบรกรรมคะ บางครงมความรสกวาถาเราตามดจตตวเอง โดยการกาหนดคาบรกรรมทกๆ ครง ดเหมอนวามนจะชากวาจตมนรบร ไปแลวคะ อยางเชน เคยวหนอเดนหนอ ขยบหนอ พวกอายตนะ ทง ๖ ทางกาย ตา ห จมก ลน ใจ วาจา มนรอยแลว เราจาเปนตองกาหนดทกๆ ครงไหมคะ


๑๑๗

สดทายนถอยคาวาจาใดทพมพไปแลวไมเหมาะไมควรหนกอโหสกรรมดวยคะ


คาตอบคนทพฒนาจต (สมถภาวนา) จนมกาลงของสตกลาแขง

แลว นอนหลบยอมไมฝน เหตทฝนตอเนองเพราะจตขาดสตอยางตอเนอง ดงนนปญหาทถามจะหมดไป เมอเอาศลอยางนอยหาขอคมใหถงใจ และใชอานาปานสต หรออยางใดอยางหนงในอรป ๔ มาเปนองคบรกรรม บรกรรมทกครงทนกได บรกรรมทกครงทวางจากงานภายนอก

การฟงธรรมทดตองสงจตออกไปรบเสยง แลวนาเสยงทไดยนไดฟง มาพจารณาโดยแยบคาย (โยนโสมนสการ) วาเสยงทไดยนไดฟงนน ถกตรงตามความเปนจรงหรอไม เมอรแลวจตตองปลอยวางเสยง แลวปญญาเหนแจงจงจะเกดขน

๔๔. ปรบเหตใหตรง

คาถามเรยน ดร.สนอง กระผมขอกราบเรยนถามดงน ๑. คดวาเขาใจในธรรมตามตารา แตใจไมยอมรบ ทา

อยางไรด ฟงเทปธรรมะบอยกเทานน ยงกลวตายอยด


๑๑๘

๒. จตมนปรามาส พระรตนตรย สงศกดสทธ มา ๙ ปแลว แกไมหาย มนขนใจยงกวาพทโธเสยอก ทรมานมาก พยายามคดวาไมใชเราคด ไมสนใจกไมหาย ใจมนสกนภายใน จนเปนคนสมาธสน ขลม ขกลว ตกใจงาย จะแกอยางไรดครบ หรอไมตองแก หรอตองแก

คาตอบ(๑) หนงในกาลามสตร พระพทธโคดมไดสอนชาวกาลามะ

มใหปลงใจเชอดวยการอางตาราหรอคมภร ผใดพฒนาจต(สมถภาวนา) จนเขาถงอภญญา ๕ ได และพฒนาจต (วปสสนาภาวนา) จนเขาถงปญญาเหนแจงได ผนนสามารถคดกรองความไมจรงออกจากความจรงแทได แลวเมอนน กาลามสตรยอมมความศกดสทธ

ฟงธรรมบอยๆ แลวยงกลวตาย แสดงวายงเขาไมถงธรรมทฟง ผใดประสงคพฒนาจตใหเขาถงธรรม ตองปฏบตตามหลกไตรสกขา (ศล – สมาธ - ปญญา) อยางถกตรงแลวใชอทธบาท ๔ เปนแรงสนบสนน

(๒) ผ ใดมศลและมสจจะคมใจ ผ นนมกายศกดสทธมจตศกดสทธ ผ มความศกดสทธ เมอนาตวเองไปขอขมากรรมตอสงศกดสทธ ความคดปรามาสของจตยอมหมดไป .… พสจนไหม?


๑๑๙

๔๕. หนบาปไมทน

คาถามเรยน อาจารย ดร.สนอง ทเคารพ ผมมขอสงสยทจะเรยนถามอาจารยดงนครบ ผมเปน

คนทมจตใจออนโยน คดรกษาศล มเมตตา ตงแตเดก ปจจบนผมประกอบอาชพสตวแพทย ดวยอาชพทตองทาปจจบนผมจงยงตองทาบาปอยเรอยๆ เคยอยประจาฟารมเลยงสกร๗ เดอน แตโชคดทลาออกมา เพราะทนนมเรองใหตองผดศลขอปานาฯ บอยมาก ปจจบนเปนหมอรกษาหมา แมว ทามากวา ๑๐ ปแลว กมเรองใหตองทาบาปอยเรอยๆ เชน การทาหมนสตว แตยงดหนอยทเลกใหบรการกาจดเหบหมดแลว

ยอนระลกไปในสมยเรยนสตวแพทย ยงรสกวาไดทาบาปไปมาก ไดรบการปลกฝงใหใชสตวทดลอง เรมตงแตสตวเลกๆ เชน หน ไก พอเรยนชนปสงๆ ขน กใชสนขในการทดลองผาตด สนข ๑ ตว โดนผาตงหลายครง กวาจะไดตาย เชน สปดาหแรกผาตดชองทองดานลาง แลวรกษาแผล พอสปดาหท ๒ กผาตดชองทองดานบน แลวรกษาแผล พอสปดาหท ๓ กผาตดเอนหวเขา แลวรกษาแผล พอสปดาหท ๔ กผาตดควกลกตา แลว put to sleep ปหนงๆ ใชสนขทดลองผาตดแบบนตงหลายตวตอนสต ๑ กลม (๔ คน) ปจจบนผมมจตฝกใฝธรรมะ ปรารถนาพทธภม แตยอนคดไปสมยเรยนแลวยงร สกหดหกบบาปททาอยเลย

ดห


๑๒๐

ผมอยากจะรบกวนถามอาจารยสนๆ วา ทผมตองเกดมาเจออยางน เปนเพราะผมปรารถนาพทธภมใชหรอไม

เรองทผมถามสาระอาจจะไมมาก อาจเพยงแคอยากจะรตามกเลสทมเทานน หากรบกวนเวลาอาจารยในการตอบปญหาทสาคญกวาของคนอนๆ คาถามของผมไมตองตอบกไดครบ

ขอแสดงความเคารพ

คาตอบมนษยเปนสตวสงคม จงจาเปนตองพงสงคม ชวตจง

จะอยรอดได ดงนนผรจรงไมทงสงคม ผรจรงยงตองทางาน (งานภายนอก) ใหกบสงคม และผรจรงยงตองทางาน (งานภายใน) ใหกบตวเอง ดวยการประพฤตบญกรยาวตถ ๑๐โดยเฉพาะตองบาเพญจตตภาวนาอยเสมอ เพอใหตวเองมบญใหญกวาบาป และมบญมากกวาบาป แลวชวตจงจะหนพนผลของบาปไดทน

ดงนน จงระลกรอยแตปจจบน แลวทาเหตใหตรง (ภาวนา) บาปททาแลวในอดต ยอมตามใหผลไมทน จงดตวอยางขององคลมาลฆาตดศรษะคนมาจานวนมาก ยงสามารถพฒนาจตตนเอง หนพนเวรกรรมเขาสนพพานได บาปทเหลอทงหมดไมสามารถตามใหผลได จงเปนอโหสกรรมไป


๑๒๑

คนทนาพาชวต เดนอยบนเสนทางพทธภม ยอมมชวตไมราบรน มอปสรรคขดขวางการดาเนนชวต และมปญหาใหชวตตองแกไขอยเสมอ ผตอบปญหาไดพบเจอพระนยต-โพธสตว มชวตยากลาบากกวาผถามปญหาหลายเทานก แตทานเหลานนมไดทอแทหรอทอถอย ยงคงนาพาชวตกาวเดนไปขางหนาอยางมหลกและมนคง

๔๖. ทาบญใหมากกวาบาป

คาถามเรยน ดร.สนอง ทเคารพเปนอยางสง ดฉนทางานอย ในบรษททขายอาหารยกษใหญของ

เมองไทย มการขายไก ขายหม ขายกง ดฉนไมไดมสวนเกยวของกบการฆาสตว หรอการสงเสรมการขายเพอใหไดขายมากขนแตอยางใด

แตดฉนกยงมความกงวลใจวาการทางานในบรษทเชนน แลวดฉนจะผดศล ในสวนทพระพทธเจาทรงบญญตเอาไววาหามคาสตวใหเขาเอาไปฆาหรอไม หรอดฉนจะมเศษกรรมทเกดจากการทรบเงนเดอนจากบรษท และรายไดมาจากการฆาสตว เพอเอาไปปรงเปนอาหารหรอไมคะ

จงเรยนมาเพอขอความกรณาชวยชแนะคะ ขอบพระคณเปนอยางสงคะ

ษท และรายไดมาจากรหรอไมคะ วยชแนะคะ


๑๒๒

คาตอบจากทบอกเลาไป ยงถอวาผถามปญหาเขาไปมสวนรวม

ในกระบวนอกศลกรรม (บาป) ในระดบปลายแถว

๔๗. พระมหาเจดย

คาถามกราบเรยน ทานอาจารย ดร.สนอง วรอไร ผมมเรองทสงสยขอรบกวนถามทานอาจารยดงนครบ ๑. การบรจาคเงนรวมสรางพระมหาเจดยทสรางเพอ

ประดษฐานพระบรมสารรกธาต และเปนสถานทใหสาธชนมาปฏบตธรรม ถอเปนการสรางมหาทานหรอไม ตองบรจาคตดตอกน ๗ วนรเปลาครบ และการบรจาคนจะเปนสวนในการอธษฐานขอใหไดดวงตาเหนธรรมในชาตนหรอไมครบ

๒. ในแตละคนเราควรแผเมตตาใหใครบางครบ และการแผเมตตาใหแกทานยมราช ทาวจตโลกบาล หรอเทพองคใดๆ เหมาะสมหรอไม

๓. การเลนเกมส ฟงเพลง อานการตน ถอวาเปนการฝกจตใหมความจดจอไดหรอไมครบ หรอเปนความคดแบบกเลส

๔. เทาทผมไดอานประวตของพระสงฆผปฏบตด ทานมกจะบอกวาการบวช ใหบวชเพอมงทาพระนพพานใหแจง

ไ


๑๒๓

บวชแลวไมควรสก ผมจงมความคดวาถาจะบวชแลว จงควรบวชไปตลอดเพอทาพระนพพานใหแจง (ปจจบนนผมยงไมเคยบวชพระครบ ไมวาจะเปนตามประเพณกตาม)

ผมลองมานกดวาถาผมจะบวชตอนนเลยผมจะเปนอยางไร กเหนวาคงจะไมรอดครบ เพราะวาผมหวบอย และยงคงชอบเสยงเพลงอย โดยจตมกจะนกถงเพลงบอยๆ แคนศล ๘กไมครบแลว ผมจงอยากเรยนถามอาจารยวา เราควรมความคดหรอความเหนเกยวกบการบวชอยางไรครบ ควรบวชเมอใดและควรมคณธรรมใดกอนจะบวชหรอไม

๕. อาชพเกษตรกร ปลกขาว ปลกพชผก ถอเปนสมมา-อาชพหรอไมครบ (อาจจะผดธรรมใดหรอไมครบ)

สดทายน ตงแตทผมเรมไดอานและฟงธรรมะทอาจารยนามาเผยแพร ผมไดเคยมความสงสยในตวอาจารย และอาจลวงเกนทงโดยเจตนาและไมไดเจตนา ขออาจารยไดโปรดอโหสกรรมใหผมดวยครบ

ขอขอบพระคณเปนอยางสงครบ

คาตอบ(๑) จดเปนมหาทานได และไมตองบรจาคตดตอกนเจดวน

บญทเกดจากการกระทาน เปนฐานใหจตไดเขาถงดวงตาเหนธรรมได ตอเมอไดนาตวเองไปปฏบตวปสสนากรรมฐาน


๑๒๔

(๒) ถอวาเหมาะสม ตอเมอผถามปญหามเมตตาอยในจตของตวเอง

(๓) เปนการฝกจตใหจดจออยกบการเลน การฟง และการอานได แตสตระดบนยงไมสามารถนาไปพฒนาจต ใหเกดปญญาเหนแจงได

(๔) พระสงฆผปฏบตด แนะนาไดถกตองตามจดประสงคของการบวช ควรบวชเมอวเคราะหดแลวเหนวา ตวเองมศรทธาและมความพรอม ทจะนาพาชวตไปสความพนทกขแตตองมศล ๕ และมสจจะคมใจใหไดกอน

(๕) เปนสมมาอาชวะในทางโลก แตไมถอวาเปนสมมา-อาชวะในทางธรรม (ในมรรค ๘)

อโหสกรรมใหตามทขอ

๔๘. สมควรหรอไม

คาถามกราบเรยน อ.ดร.สนอง ทเคารพอยางสง ผมขอกราบเรยนถามเปนความรจาก อ.ดร.สนองวา

หนงสอทเราอานแลว สามารถถวายพระไดหรอไมครบ ถอเปนทานทไมควรถวายพระหรอไมครบ

กราบขอบพระคณทานอาจารยมากครบ


๑๒๕

คาตอบขนอยกบเจตนาของผถวาย ถาเหนวาหนงสอนนมสาระ

และเปนประโยชนกบพระสงฆ ควรถวายได แตหากเปนหนงสอทไมมสาระ หรอไมตรงตามธรรมวนยของพระพทธ-โคดม กไมสมควรถวาย

๔๙. ปญหาอจนไตย

คาถามเรยนถามทานอาจารยครบ ๑. ผมเคยไดฟงการบรรยายมากมาย แตไมถงกบครบ

ทกครงของอาจารย ทไดพดถงเรองจตการพฒนาจตตางๆ จนทาใหผมเกดความสงสย อาจารยบอกวาจตนเปนพลงงานชนดหนง พลงงานทเรยกวา “จต” เกดขนไดอยางไรหรอใครเปนผสราง

๒. ในจกรวาลมชวตอยมากมาย ผมคดวาทเหลานนลวนมผสาเรจธรรมเกดขนได เชน โลกน แสดงวาทดาวดวงอนทไกลออกไป ม ๓๑ ภมเชนกนประกอบไปดวย (อรปพรหม ๔ + รปพรหม ๑๖ + เทวภม ๖ + มนษยโลก ๑ + อบายภม ๔)(เดรจฉาน, อสรกาย, เปรต, นรก) ถกตองหรอไมครบ แลวเหตใดพระพทธเจาจงมนอยนกและส มไดมาเกดในโลกนทกอยางมเหตและผล ชวยเลาใหฟงดวยครบ


๑๒๖

๓. ถาชาตนผมไดเขาถงความเปนโสดาบน แลวตายไปเกดชาตตอไป ผมจะเปนโสดาบนเลยหรอไมครบ (หมายถงเกดออกมากเปนโสดาบนอยตงแตทารกแลว โดยไมตองปฏบตธรรมเพอเขาถงอก)

๔. ผมเคยเรยนวชาพทธศาสนาเมอตอนปสอง ตอนนผมอยปส ตอนทเรยนพอจาไดวาการฝกกรรมฐานน ม ๔๐ กอง ซงจะตองเลอกปฏบตใหเหมาะกบจรตของแตละคน ผมจงอยากทราบวาผมควรฝกกองไหน เพอจะไดเดนทางทถกตอง

๕. ผมเปนคนขสงสยซงจากทฟงอาจารยมา คนประเภทผมคงจะสาเรจไดยาก ผมเรยนอย ม.เกษตร บางเขน ผมอาศยอยแถวประชาชนใกลๆ ซอยสามคค อยากทราบวาแถวทผมอย มอาจารยทจะสงสอนใหผมปฏบตธรรมอยางถกทางไดทไหน ทานทเปนผทเขาถงธรรมจนถงขนบรรยายได เชนทานอาจารย ดร.สนอง ครบ

ขอบพระคณครบ

คาตอบ(๑) ทถามไปเปนสงทไมพงคด (อจนไตย) ขออภยไมตอบ (๒) เปนความคดทถกของผ ถามปญหา แตไมถกของ

ผร จรงแท พระพทธโคดมตรสสอนชาวกาลามะ อยในครงพทธกาล ถงเรองทไมควรปลงใจเชอ ๑๐ อยาง (กาลามสตร) แตหากผใดปรารถนาจะเขาถงความจรงทมเหตผลรองรบ ผนน


๑๒๗๑๒๗

ตองพฒนาจต (สมถภาวนา) จนเขาถงโลกยญาณ (อภญญา ๕) และพฒนาจต (วปสสนาภาวนา) จนเขาถงโลกตตรญาณ(ญาณ ๑๖) ไดแลว ยอมถองแทในกาลามสตร สามารถคดกรองความไมจรงออกจากความจรงได

(๓) ไมเคยปรากฏวา เดกทยงไมเดยงสา (ทารก) สามารถเปนพระโสดาบนได แตมเดกอาย ๗ ขวบ เชน เจาชายพาหยะ เดกชายโสปากะ เดกหญงวสาขา ฯลฯ สามารถเขาถงสภาวธรรมเปนพระโสดาบนได

(๔) ผถามปญหาปรารถนาพฒนาจตใหเปนสมาธ ตองใช มรณสต หรอจตธาตววฏฐาน หรออาหาเรปฏกลสญญาหรออปสมานสต อยางใดอยางหนงมาเปนองคบรกรรม

(๕) คาวา “คงสาเรจไดยาก” เปนการตงโปรแกรมทผดใหกบจต ซงสงผลใหการบรรลธรรมเกดขนไดยาก

ผถามปญหาควรฝากตวเปนศษยกบ เจาอาวาสวดสงฆทาน จงหวดนนทบร แลวทาใหได ตามททานสอนโดยไมสงสยโอกาสเขาถงธรรมจงจะเกดขน


๑๒๘

๕๐. ศลและสตมกาลงออน

คาถามกราบ อ.ดร.สนอง วรอไร ทเคารพอยางสงคะ ขอเรยนถามปญหาทสงสยอยคะ หนสงเกตสงทเกดขนกบตวเองมานานแลว มนใจวา

ไมไดคดไปเองชวงใดทมจตตงมน มสตดพอควร หนจะเสวยสขเวทนา หรออเบกขาเวทนาไดเพยง ๕-๗ วน ชวงหลงๆมานหนกกวาเกา เพยง ๑-๒ วน หนจะเจอแตกบทกขๆ ๆ จะตองมเหตการณทไมด เกดขนกบตวเอง ไมทางกายกทางใจ มโทษ มภย มอนตราย มคนวาราย เอาเปรยบ เบยดเบยน กลาวโทษ มการเจบปวย เกดอบตเหต บานทะเลาะกนรนแรงสาเหตมาจากเรา มคนมานนทาใหฟง ทาทคลายมาปรกษาปญหาชวต ซงตนเองปลกตวไมได การงานถาโถมเบยดเบยนเวลาสวนตว หนแทบไมไดปฏบตธรรมเปนเรองเปนราวเลย ตองทางานเลยเวลาเพอใหงานมคณภาพ แตไมได OT ครนจะทางานใหเสรจๆ ไป กทาไมได เพราะรางกายมนทาเรวไมไดอกแลว มนรสกรนมาก และจะเหนจตตวเองวงไปอยกบสงอน ถาไมจดจออยกบสงททา เหตการณรายๆ จะเกดขนกบตนเองเหมอนจงใจเกด เพราะบคคลใดดกบเราอย เขาจะกลบกลายเปนรายใสเราโดยไมมมลเหต หนจะอภยใหอยางเดยวเทานน ไมคดเปนอนเลย แตชวงนนเหมอนกบเรามทกขอยเหมอนกน


๑๒๙

เพยงชวขามคน บคคลนนกจะดกบเราไดโดยงาย ขอเรยนถามอาจารยวา

๑. เหตการณรายๆ เหตการณหนงเมอเราประสบ ใชปญญาแกไขปญหาแลว หรอบางทเพยงรแลว ปลอยไปเฉยๆ กเหมอนกบตวเองจะดขน หลงจากนนจะเหมอนตวเองพฒนาเพราะจะรกายและใจไดแนบแนน เฉยบคมมากขน แตกตองมทกขมาถาโถมตลอดๆๆ มแตทกขๆๆ หนคาดวามนเปนอยางนมาเปนเกอบป และไมรกสบรอบอาจถงรอยรอบได ถาเราปฏบตธรรมแลวบารมทสงสมมาไมมากพอจะสามารถบรรลธรรมในชาตปจจบนนไดหรอไมคะ

๒. เหตการณรายๆ เหลานน เปนผลจากกรรมเกาทตนเองไดทาเอาไวเองแลวตองมารบผลททาไวใชหรอไม ทาไมบางทร สกเหมอนมใครชางจงใจใหเกดเหตการณอยางนน เหมอนรสกวาตนไมไดทาเอาไว แตตองมาเจอ

๓. หนรสกวาชวต มแตทกข ทกขมากจรงๆ สขเพยงชวคราว สวนใหญจะสขเวลาอยหองคนเดยว ไมชอบดหนงไมชอบฟงเพลง ชวงหลงแมแตขาวกไมชอบด ไมอยากรบรอะไรๆ ของใครทงสน ไมอยากพด ไมชอบเทยว ไมชอบกนไมชอบนอน ทาไปทามาหนไมรวาตวเองชอบอะไร วนๆ หนงจะอยแลวทาอะไร ทาอยางไรด เหมอนไมมจดหมายเลยคะ

๔. ทอาจารยเคยกลาววาปฏบตธรรมแลวเขาถงธรรม ชวตจะมแตด และดขนๆ ไมตองดหมอเลย เพราะชวตจะมแตดเทานน จะไดอยางนนตองปฏบตถงขนใดคะ


๑๓๐

๕. ขอคาอธบายคาวาศลบรสทธ คมถงใจ ถาเรามจตคดไมดเพยงแคเสยวเดยว คอรวากาลงจะคดไมดตอคนๆ นกาลงเรมๆ จะคด บางทเหนตนเรองของความคดนดหนอยแตไมรเนอความของความคดนน ผดศลหรอเปลาคะ

๖. ทอาจารยกลาววา ผเหนจตยอมเอาจตไปผกตดเปนทาสกบสงทถกเหน หมายความวาอยางไร

๗. มวนหนงจะตนนอนรเหนหมดทกอยาง ไดยนเสยงนาฬกา ยนหนอ รหนอ ตองตนหนอ ขเกยจหนอ ไมอยากตนหนอ ตองตนหนอ ฝนลมตาเหนภาพและรวาตวเองฝนเปลอกตาใหลมขน ลมหนอๆ ลมไมไดหนอ หนกหนอๆ จนลมไดลมไดหนอ แลวตากปดอก ปดหนอๆ ไมอยากปดหนอ แตตามนกปด ตนไมไหวหนอ แลวตวเองกคดวานอนอกหนอย แลวตนเองกวาตองตนตองตน สกนไปมา ไมรยงไง สดทายกนอนตนสาย เปนเพราะวาอะไร ทาไมรหมดแตตนไมไหว สงสยในคาพดของอาจารยทว า จตเปนทาสสงทถกเหนใชหรอเปลาคะ

กราบขอบพระคณในความเมตตาตอบปญหาของหนคะ


๑๓๑

คาตอบ(๑) ไมไดครบ (๒) การพฒนาจตใหเกดเปนความดงาม ยอมมมารมา

ทดสอบ แตจะผานพนมารได ตองใชปญญาเหนถกตามธรรมแกปญหา

(๓) ประสงคใหชวตมความสขตามอตภาพ ตองเอาจตจดจออยกบลมหายใจทเปนปจจบนขณะ แลวความทกขใดๆ ยอมเกดขนไมได

(๔) ตองพฒนาจตใหมสตสมปชญญะ สตหมายถงระลกได สมปชญญะเปนตวปญญา รวาดแลวทา รวาไมดแลวไมทา หากเปนเชนนไดแลว ชวตยอมมแตสวนดใหเสวย

(๕) ถาเปนนกปฏบตธรรมแลวยงคดไมด ถอวาศลยงไมบรสทธ ปฏบตยอมเขาไมถงธรรม ตรงกนขาม เปนฆราวาสทมไดปฏบตธรรม การคดไมดถอวา ไมผดศล

(๖) หมายความวา จตรบเอาสงกระทบทถกเหน เขาปรงเปนอารมณกาม อยางนเรยกวา จตเปนทาสของสงทถกเหน

(๗) อารมณตางๆ ทบอกเลาไป มเหตอนเนองมาจาก จตมกาลงสตออน จงรบเอาสงกระทบตางๆ เขาปรงอารมณไดหลากหลาย รางกายจงสญเสยพลงงานไปมาก การนอนตนสายจงเกดขนเปนธรรมดา

จตเปนทาสของทกสงทเขากระทบจต มใชเปนทาสเพยงแคเหน


๑๓๒

๕๑. ทวนกระแสโลก

คาถามถาม ทานอาจารยสนองเคยไดฟงธรรมบรรยายจากทานอาจารยครบ ไดความร

มากมาย ทงทเขาใจได และยากทจะเขาใจ จะพยายามตอไปครบ

วนนอยากเรยนถามทานอาจารยดงนครบ ไดยนไดฟงอาจารยเลาเรองทาฟารมกง ของเกษตรกร

รายหนง ตอมาลมละลาย ซงเปนอาชพสจรตทางโลก แตผดทางธรรม และคนทาจะวบตได ซงผมฟงแลวร สกวามนสวนกระแสของทางโลกมาก เพราะธรรมดา บคคลทวไปสวนมาก (เมองไทย) กทาอาชพกสกรรม ไมปลกพช กเลยงสตว คนตองการบรโภค มนกตองเกดการบรการ การซอและขาย บางคนไมสามารถทาอาชพทตนรก และชอบได วถมนมาอยางน จาตองทาอาชพทตนไมชอบและรก (ไปพลางกอน) เพอเลยงลก เลยงครอบครว ซงสวนตวผมกไมชอบครบ เชนครอบครวผม แตเดมครอบครวผมกซอสตวมาขายตอ เพอสงตอรานอาหาร ผมไมชอบ แตจาตองชวยบานทางานพอผมทามากนานมาก จนทานเสย สมยทานมชวตอย ผมเคยอธษฐานขอครอบครว มหนทาง ประกอบอาชพใหมซงมนไมเกดผล


๑๓๓

อาจารยเคยบรรยายวา ทกสงไมมบงเอญในพระพทธศาสนา และอะไรนาเรามาสอาชพอยางนครบ.....

ตอจากเรองขางตนครบ ถาเปนเอกชน ทาการเลยงสตว ปจจบนเสยงมาก ลมละลาย วบตมความเปนไปไดสง แตองคกรใหญ ทผกขาดการตลาด เขาไมมทางวบตได หรอ (นตบคคล) เพราะหากกจการใดของเขาขาดทน เขากมกจการอนไดกาไร และถาคดโดยรวม เขากไดกาไรครบ เชนซพ ปจจบน โยงไปคาขาย ม ๗-๑๑ ม lotus จนโชหวยทวประเทศอยแทบไมได คมกจการ แบบรวบการตลาด

ผมเหนแตความไมเปนธรรมในดาน การคา การขายมแตการเอารด เอาเปรยบกน รายใหญกนรายเลก เอารดเอาเปรยบกน ไมเหนวบตเลยครบ (หรอ นตบคคล กรรมแตะตองไมไดครบ) จะไปมผลกบบคคลเทานน? การคาขายเหลา บหร คนกนฉบหาย คนขายรวย บรษทยกษใหญ รวยตดอนดบโลก คนทางานในองคกร อยดกนด

๑. คาถาม อยากถามวา กฎแหงกรรม จะมผลตอบคคลเทานนหรอ นตบคคล หรอ บรษทหางราน ขนาดใหญ มโอกาสวบตไดไหมครบ

๒. ถาอาจารยขบรถยนต อาจารยคงสงเกตขางทางททางหลวงเขยนไว ทานองวา อบตเหต คนเจบ คนตายคดแตเปนเรองเวรกรรม แตทจรงเปนเรองประมาท เราจะแยกพจารณาอยางไรครบ วาเปนเรองทเกดจากเวรกรรม หรอ เพราะความประมาท


๑๓๔

ผมเคยไดยนมาวา บางคนไมถงทตาย กตายได เปนสมภเวส แสดงวา ความตายเกดจากการประมาท หรอเปลาครบ

ความวบต จากการทาอาชพไมชอบ องคกรขนาดใหญหากจะดดวยปถชนคงไมอาจเหนได ตองมตาวเศษทมองขามภพขามชาตใชไหมครบ...

คาตอบความเหนผดเปนตนเหตใหเกดอกศลกรรม ตาเนอตาหนง มองเหนชวตยนยาวแคประสาทสมผส

แตตาทพย (ทพพจกข) เหนชวตยนยาวขามภพขามชาต จงรวาความเจรญหรอความวบต มเหตมาจากกรรมททาไวแตอดต กรรมมหลากหลาย เชน กรรมทใหผลในชาตน กรรมทใหผลในชาตหนา กรรมทใหผลในชาตถดๆ ไป กรรมทยกเลกใหผล ฯลฯ ผทรตวนแลวจงไมประมาทในการทากรรม ตวอยางเชน สรมาโสเภณแหงแควนมคธ ผประกอบอาชพเปนมจฉาอาชวะ ไดพฒนาจตตนเอง (ทาน ศล ภาวนา) จนเปนพระโสดาบนจงปดอบายภมได ตายเกดอกไมเกนเจดชาตเขาสนพพานได แลวกรรมไมดเปนอนยกเลกใหผล (อโหสกรรม)

ปญหาจงมอย ว า ผ ถามปญหาจะนาชวตของตนเองเขารวมในอกศลกรรมหรอไม พงเลอกเอาตามทชอบเถด

(๑) มโอกาสวบตได ถาผรวมกระทาอกศลกรรม บรหารจดการชวตของตนดวยความประมาท


๑๓๕

(๒) คาวา “เวรกรรม” หมายถง การกระทาทเกดขนเนองดวยเหตแหงการผกพยาบาท กรรมมพลงผลกดนใหชวตไปเกดในภพภมตางๆ ดงนนความประมาท (ขาดสต)กบการมเวรกรรม จงเปนเรองทเกยวเนองกน

คนทตายไปเกดเปนสมภเวส มเหตอนเนองมาจากความประมาท จตใดมสตคมทกขณะตน จตนนจะไมตองไปเกดเปนสมภเวส

ตาเนอตาหนง มองเหนไดใกลเพยงชวตน กรรมทใหผลขามภพชาต ตองดดวยตาทพย (ทพพจกข) จงจะเหนได

๕๒. นพพานเปนอยางไร

คาถามกราบเรยน ดร.สนอง วรอไร คะ คอหนอยากถามทานวา ๑. นพพานเปนอยางไรคะ ๒. เวลาเราบรรลมรรคผลนพพานแลวเราจะมรางกายไหม

จะมรป รส กลน เสยงไหมคะ ๓. การเขานพพาน เปนการไมกลบมาเกดอก แลวเรา

จะดบสลายไปเลยไหมคะ ๔. ความเปนอยบนนพพาน มนมลกษณะอยางไรคะ รคะ


๑๓๖

๕. นพพาน แลวเราจะไมมตวตนใชไหมคะแลวเราอยกบพระพทธเจาหรอไมคะ

๖. แลวตองทาบญอะไรถงจะไดอย บนสวรรคนานๆหลายกลป แบบไมตองมาเกดเปนมนษยอก เสวยแตสวรรค แลวเขาสนพพาน

๗. ทาบญอะไร ยงไง ถงจะไดเสวยแค มนษย สวรรค พรหม นพพาน แบบนตลอดจนกวาจะเขาพระนพพานคะแบบไมตองลงอบายภม มไหมคะ

๘. ถาเราทาบญสรางสมเดจองคปฐม เราจะไดบญมากนอยเพยงใดคะ แลวอานสงส ของการสรางสมเดจองคปฐมมอานสงสอยางไรคะ

๙. ถาเราอทศหรอแผบญทเราเคยสรางมาใหกบ สมเดจองคปฐม พระพทธเจาทกๆ พระองค พระธรรม พระสงฆพระอรยบคคล บดา มารดา พอเกดแมเกด เทวดาทรกษาตวของเรา เจากรรมและนายเวรทมาถง ญาตกด ไมใชญาตกดเหลาสรรพสตวทงหลาย แลวเราจะไดบญมากนอยเพยงใดแลวเราแผบญใหสมเดจองคปฐม พระพทธเจาทกๆ พระองค ทานจะไดรบบญจากเราไหม แลวอานสงสเปนอยางไรคะไดบญเยอะไหมคะ

ขอบพระคณคะ ไดบญเยอ

ขอบ


๑๓๗

คาตอบขอ (๑) ถง ขอ (๕) ตองขออภยตอบวา ไมทราบ เพราะ

ยงไมมประสบการณตรง (๖) สวรรค เปนทอยของเทวดา มอายขยยาวนานเปน

ปทพย พรหมโลก เปนทอยของพรหม มอายขยยาวนานเปนกป (กลป)

ทานและศล หรอกศลกรรมบถ ๑๐ เปนทางดาเนนสสวรรค ดงนนผปรารถนาไปเกดในสวรรค ตองทาเหตใหถกตรง สวนผปรารถนาไปเกดในสวรรคแลวเขาสนพพานได ตองพฒนาจต ใหมศลทไมขาด ไมทะล ไมดาง ไมพรอย และตองมจตมนคงอยในพระพทธ พระธรรม และพระสงฆ แลวความสมปรารถนา จงจะเกดเปนจรงได

(๗) ศล ๕ เปนเหตผลกดนจต ใหไปเกดเปนมนษย • ทาน + ศล หรอ กศลกรรมบถ ๑๐ เปนเหตผลกดน

จต ใหไปเกดเปนเทวดา • ฌานเปนเหตผลกดนจต ใหไปเกดเปนพรหม • อาสวกขยญาณ (หมดความโลภ หมดอวชชา) เปน

เหตผลกดนจต ใหไปสนพพาน • ไมปรารถนาลงไปเกดเปนสตวอยในอบายภมอก

ตอไป ตองพฒนาจตใหเปนอรยบคคล (๘) ไดบญแคสวรรคสมบต แตเปนพนฐานรองรบจตให

สามารถพฒนาเขาสนพพานได


๑๓๘

อานสงสของการสรางพระสมเดจองคปฐม มดงน • เกดแตละครงไมลงอบายภม • เกดมาไดพบพระพทธศาสนา • ปฏบตธรรมไดผลเรว ถงนพพานเรว • มชอเสยงด เปนทยกยอง • มคนกราบไหว • มบรวารมาก ฯลฯ (๙) เมอใด อทศบญกศลแลว เกดปตมาก ไดบญมาก

เมอใด อทศบญกศลแลว เกดปตนอย ไดบญนอย ไมอทศบญกศล ไมไดบญในสวนทเปนปตตทานมย (ดบญกรยาวตถ ๑๐)

อนง พระอรยบคคล รวมถงพระพทธเจา ไมตองการบญทเกดจากการอทศ เพราะทานเหลานน เปนผมบญผลกดนใหเขาสนพพานไดแลว

นเหลานนนไดแลววว


๑๓๙

๕๓. ตนงวนรกมหนามยาว

คาถามขอสอบถามอาจารย ดร.สนอง วรอไร ครบ ผมอยากจะเรมรกษาศล เพอเตรยมพรอมสการทาสมาธ

เพอใหเกดปญญา ผมไดเรมเชคดวาขณะน ผมสามารถรกษาศลขอไหนไดแลว และขอไหนทยงผดอย กมาตดอยทศลขอ ๒-๓ ครบ เรองการประพฤตผดในกาม คอผมเปนผชายวยรน กไดคบหาหญงสาวเปนแฟน เหมอนกบคนสวนใหญทวไปแลวกมเพศสมพนธกน โดยทฝายหญงกใหความยนยอม นานๆ ทเรากจะหาโอกาสไปรวมหลบนอนดวยกน แตผมเองกไมไดนอกใจเขา และไมไดไปคบหาหรอมอะไรกบคนอนอก นอกจากแฟนคนน ในขณะทเรายงคบกนเปนแฟนกนอย ผหญงคนนยงเรยนอยระดบปรญญาตรสวนผมออกมาทางานแลวครบ พอกบแมของเขา และทางทบานผมกรวาเราสองคนคบเปนแฟนกนแตไมรวาเราไดมอะไรกนแลว แตผมกเคยบอกกบแฟนเสมอวาผมไมกลววาพอแมเธอจะรวาเรามอะไรกนแลว เพราะผมพรอมจะรบผดชอบทกอยางทไดทาไปแลว แตเธอกชอบพดวาเรองน จะใหครอบครวเธอรไมไดโดยเดดขาด


๑๔๐

คาถาม คอ ๑. การทผมมเพศสมพนธกบแฟนผมคนน โดยทพอแม

ของเขาไมร นถอเปนการผดศลขอ ๓ ประพฤตผดในกามหรอไมครบ คอทาผดตอพอแมของเขาใชหรอเปลาครบ

๒. แลวการทผมมเพศสมพนธกบแฟนคนน โดยทพอแมเขาไมร ถอเปนการลกขโมยในศลขอ ๒ หรอไมครบ เพราะแฟนผมคนนกถอวาเปนของหวงแหนของพอแมเขาแลวผมควรแกไข หรอทาอยางไรดครบใหถกตองในเรองศล เพอทผมจะไดเรมรกษาศลใหบรสทธ และบรบรณควรแตการงานในการทาสมาธเพอปญญาตอไป

ขอขอบพระคณไวลวงหนานะครบสพล

คาตอบ(๑) ผดศลขอ ๓ (๒) ยงถอวาผดศลขอ ๒ อกดวย วธแกปญหานสามารถ

ทาได ดวยการไปขออนญาตจากพอแม ขอลกสาวมาแตงงานดวย จะไดไมละเมดการลวงประเวณอกตอไป

(๑) ผผผผดดดศศศลลลขอ ๓ (๒) ยงถอวาผดศลขอ ๒ อกดวย วธแกปญหานสามารถ

ทาได ดวยการไปขออนญาตจากพอแม ขอลกสาวมาแตงงานดวย จะไดไมละเมดการลวงประเวณอกตอไป


๑๔๑

๕๔. ใชหนเวรกรรมดวยบญใหญ

คาถามกราบเรยน ทานอาจารย ดร.สนอง ดฉนขอความกรณาจากทานชวยเมตตาดวยคะ ดฉนปวย

เปนโรค Panic (ระบบประสาทอตโนมตทางานเรวผดปกต)อาการเหมอนจะเปนบา สตคมยาก หายใจไมอม เหนอยตกใจมาก เยนสะทานจากลนป หวใจเจบ ความเยนวงไปตามแขนขา ลาตว และตวสน ตอนเปนจะรสกทงตกใจ ทงกลว ตองใชยากลอมประสาททออกฤทธเรวชวย โดยรกษาแพทยแผนปจจบนทานยามา เกอบ ๒ ป แลวคะ อาการกดขนแตไมหายขาด อาการปวยของดฉน จะกาเรบ ๑ ครง หรอมากกวานน ตงแตโพลเพล จนถงหลบ (จะเปนกลางคนเทานนกลางวนปกตคะ) จะมความคดแปลกๆ เหมอนขาดสต ปวยทางจตทรมานมากคะ อาการเดนชดทางกายจะเดนชดเปนบางวน ยงวนโกนกบวนพระ อาการจะกาเรบเยอะเทาทสงเกตไดคะ แตอาการทางจตหรอความคด เหมอนจตตก เปนทกวนเฉพาะเวลาคา

ตอนน นอกจากทานยาโดยแพทยสงแลว ดฉนใหอาจารย (คนธรรมดา) ทมความสามารถเกยวกบพลงจต สะกดจตเพอปรบเปลยน จตใตสานกอยคะ และดฉนเองกมกจะทาบญ


๑๔๒

ตกบาตรพระกรรมฐาน หรอคอยตดตามครบาอาจารยเทศนาธรรม เพอใหจตของตวเองไดเปนสขบาง เมอกอนเคยไปปฏบตธรรมถอศล ๘ อยทวด แตตอนนไปไมไดเลยเพราะตอนมดคาจะตกใจกลว อยคนเดยวไมไดเลยคะ นงรถทวรเดนทางไกลๆคนเดยวกไมได ศกยภาพทางดานสมอง พฤตกรรม ลดลง

ขอเรยนถามทานอาจารย โรคดงกลาวเกดเพราะทากรรมใดไว และจะตองทาบญหรอปฏบตอยางไร ถงจะหายขาดจาก โรคแพนค นไดคะ

ขอกราบขอบพระคณคะ

คาตอบอาการทบอกเลาไปมตนเหตมาจากการทดลองยาพษ

กบสตว เพอดผลทเกดขนกอนนายามาใชกบคน อกศลวบากนจะหมดไปตอเมอการจองเวรถกยกเลก หรอไดชดใชหนเวรกรรมหมดสนแลว ผฉลาดนยมชดใชหนเวรกรรมดวยบญใหญ (ภาวนา) ดวยการสวดมนตไหวพระกอนนอน หลงสวดมนตทาจตตภาวนา แลวอทศบญใหญทเกดขนใหกบเจากรรมนายเวรทกวน หรอหาโอกาสนาตวเองเขาปฏบตธรรม แลวขอความเมตตาใหผเขารวมปฏบต อทศบญกศลใหกบเจากรรมนายเวรของผถามปญหา การประพฤตเชนน หนเวรกรรมยอมหมดไปไดเรว

า การประพฤตเชนน หนเวรกรร


๑๔๓

๕๕. เอากระดกแมตดตว

คาถามสวสดคะ อาจารย ดฉนมเรองเรยนถามอาจารยดงนคะ แมของดฉนเสยชวตมา ๕ เดอนแลวคะ และไดนาอฐของ

แมไปลอยองคารเรยบรอยแลว แตดฉนไดเกบกระดกชนเลกๆ ของแมไว ๓ ชน ตงใจไววาจะนากระดกของแมตดตวไปดวยเวลาไปวด ไปปฏบตธรรม หรอเวลาไปเทยวตางจงหวด

ดฉนขอเรยนถามวา เปนสงทกระทาไดไหม จะเปนการรบกวนแมในภพอนหรอเปลาคะ หากมขอแนะนาเพมเตมกรบกวนอาจารยดวยคะ

ขอบพระคณคะ ลกสาว

คาตอบตลอด ๔๕ พรรษาทพระพทธโคดมออกเผยแพรธรรม

ทานมไดสอนพทธบรษทใหเอาจตเขาไปผกตดเปนทาสของวตถใดๆ แตผมปญญาทางโลก (สตตมยปญญา และจนตามย-ปญญา) ยอมมอตตาเกดตามมาเปนของแถมทไมด อตตาตวนเปนเหตใหคนยดตดโลกธรรมและวตถ สงผลใหผ ไมร จรงเอาวตถ (กระดก) ทเคยเปนของแมตดตวไปในทตางๆ เพอการ


๑๔๔

ระลกถง เพอการคมครอง เพอตอบแทนคณ ฯลฯ เปนความคดเหนผด และตรงกนขามกบผรจรงแทไมนยมประพฤต

ถามวา : การประพฤตดงกลาว เปนการรบกวนแมในภพอนหรอไม

ตอบวา : จตวญญาณของผเคยเปนแมไดทงราง (ซากศพ) ไวกบโลก เพอสงคนกลบสธรรมชาต ดงนนการกระทาทบอกเลาไป จงมไดเปนการรบกวนแมแตอยางใด แตเปนความเหนผดของผถามปญหา ทเอาจตไปผกตดเปนทาสของวตถทคนอนทงแลว ขออภยคาตอบไมถกจรตกบผเหนผด แตถกตรงตามธรรมทเปนจรงครบ

๕๖. ชอบตาหนคนอน

คาถามกราบเรยนอาจารยทเคารพอยางสง ตงแตหนจาความไดคณพอเปนผทมราคะ โทสะ โมหะ

โลภะ มากทสด เจาช เลนหวย ขโมโห โผงผาง พดไปดาไปชอบตาหนบคคลอน (แตคณพอมหลกการดจรง แตไมมใครรบเชอฟง) ความดทเดนคอ คนตรง ชอบชวยเหลอสงคมภายในชมชน เปนประธานผสงอาย (ตอนนอาย ๗๙ ป) และเปนประธานกลมเกษตรกรจงหวด แตเมอเขาไปอยในสงคมชมชนกชอบตาหนคนอน พระเจากไมเวน ตามจกพดจาวากลาวพระ


๑๔๕

จนคนในหมบานเรมเบอหนายเออมระอา ผดกบคณแมทแสนดมากๆ เรยบรอยสอนลกพดจาไพเราะมเมตตามากตอนรบขบสตอทกคน รวมทงเมยนอยของคณพอทกคนดวย คณแมเปนผเสยสละจรงๆ แตเกบความทกขไวในใจจนทกวนน หวงวาบนปลายชวตคณพอจะดตอคณแมบาง ลกทง ๓ คนใกลชดคณแม จนไดดและมธรรมะทกคน เมอป ๕๒ คณแมไดรบรางวลแมดเดน สวนคณพอกไดพอดเดน (แตลกๆ และญาตกเฉยๆ กบตาแหนง เพราะมตาแหนงทางกลมเกษตรกรจงขอให)

เนองจากชวตนนอยนก.. หนจงอยากใหคณพอเลกซอลอตเตอร เลกเลนหวยเกนเงนเดอนบานาญทไดรบ ปหนงหมดเปนแสนกวา แลวหนมารบสรางทรพยภายในใหเรวทสด หนหมนขอคาปรกษาจากพระอาจารยและนมนตมาบาน เพอใหคณพอไดสมผสกบพระวปสสนาจารย เผอคณพอจะไดหนมาปฏบตบาง สดทายดวยความทฏฐสงจงแกไขยาก ตอมาเมอไดฟงธรรมจากอาจารยซงเปนฆราวาส ใจกคดอยากหาหนทางใหคณพอไดพบกบอาจารย แตเปนเรองยากมาก นอกจากเรยนเชญอาจารยมาทบานกคงยากอก หนจงขอความกรณาอาจารย ชวยเหลอครอบครวหนดวยนะคะ เพราะพสาวและพชายเขาปลอยวาง แตหนยงหวงคณพอมาก อยากตอบแทนบญคณดวยการใหคณพอมทรพยภายในตดตว เปนผสงอายทมความเมตตามคนศรทธาในตวทาน


๑๔๖

๑. จะทาอยางไร? ใหคณพอเลกเลนหวย เลกดา เลกตาหนคนอน หนมาพจารณาตนอยกบปจจบน และอยอยางพอเพยง (ขอนหนตงจตอธษฐานหลงสวดมนตเปนประจา)

๒. หนพดแนะนาคณพอๆ กดา “เหนวาคณพอ (ก) เปนลกรไง” “ไปปฏบตธรรม (เจย) อะไร ทาไมไมมสต กอนพดอะไร (คอคาแนะนา หรอถามไถปกต)” หนจะบาปมากไหมคะ? ททาใหคณพอโกรธ

๓. พอหวยกนคณพออารมณฉนเฉยว หนพดอะไรกพาลไปทว ทาตงตง ดาวาไปถงญาตพนอง เหตทเลนหวยกเพราะอยากหาเงนมาใหลก (ทงทลกๆ ไมขดสนสกคน)... หนควรทาเชนไรคะ?

๔. เวลาโกรธและหวยกน.. คณพอชอบอางบญคณทสงเสยเลยงด และบนวาทดนทคณแมยกใหหน เปนทดนทคณพอหามาดวยความยากลาบาก (แตคณแมบอกไมใช) ...หนไมอยากไดทดนนนแลว หนควรนงเฉยหรอทาอยางไรดคะ?

๕. ทสาคญคณพอไมมสจจะ ขอยมเงนลกไปใชหนหวยทอน หนเลยหาอบายรบหวยจากคณพอ (เลนแบบไมจายทกงวด) แตไมสงเจามอ รวมเปนเงนได ๓-๔ หมนบาทสวนเงนยมหนตงใจไมเอาคนถอวาไดตอบแทนบญคณพอ...ขอคาแนะนาดวยคะ

ขอบพระคณเปนอยางสงคะ


๑๔๗

คาตอบ(๑) เมอใดทศรทธายงไมเกด ปญหายอมไมถกแกไข

ใหหมดไปได เพราะไมมใครสามารถแกปญหาใหกบใครไดนอกจากเจาตวจะตองแกปญหาดวยตวเอง ดงนนเมอคณพอยงยนดอยกบการประกอบอกศลกรรม กตองปลอยใหทานทากรรมททานชอบ

(๒) ภาชนะทควา ยอมไมสามารถรองรบนาทมผรนเตมใหฉนใด ผทยงไมศรทธาในความด ยอมปฏเสธความดงามทมผมอบใหฉนนน

ถามวา : บาปไหมททาใหคณพอโกรธ ตอบวา : บาปครบ แตจะบาปมากหรอนอยขนอยกบ

ความรนแรงและความยาวนานของความโกรธ (๓) ผร ไมเอาเรองของคนอนมาเปนของตน แตผร ยง

เอาเขามาเปนครสอนใจตวเองวา จะไมประพฤตเชนเขา แลวเรากจะไมเปนเหมอนเขา

(๔) ควรนงเฉย ปลอยวางคาพดของคนอนเปนดทสด (๕) ผใดเขาไปมสวนรวมในอกศลกรรมของคนอน ผนน

ตองมสวนในบาปนนดวย การสนบสนนใหพอประพฤตอกศลกรรม ไมถอวาเปนจรยธรรมของการเปนลกทด ตรงกนขาม หากไมสนบสนนใหผอนทาชว ตวเองไมบาป

ตรงกนขาม


๑๔๘

๕๗. เปนมะเรงเตานม

คาถามกราบเรยนอาจารยทเคารพอยางสง หนฝกใฝปฏบตธรรมมานานแลว แตตองมเพอนไปดวย

เพราะไมคอยรเสนทางการเดนทาง ชวนแฟนไปกไมไป ชวนลกชายไป กไปดวย ๒ ครง ชวนพสาวกไมไป เพราะเคยพบคนททางานไปถอศลแตยงไมเลกนนทา หนกบอกไปวาคนถอศลไมไดเปนเชนนนทกคนนะ แตพอป ๕๒ หนเปนโรคมะเรงเตานมกเลยไมคดหาใครไปเปนเพอนแลว หนคงบญเกาหมด เขาคงมาเตอนใหหนหนมาปฏบตดปฏบตชอบ นบแตนนมาหนกปฏบตธรรม และตงใจวาจะไปปฏบตธรรมทวดอยางนอยเดอนละครง และกเรมศกษาธรรม หาธรรมบรรยายฟงเรอยมาฟงมากกวาการปฏบต และจะเปดเผอใหคนรอบขางฟงดวย เพราะเขาใจแลววาธรรมะเปนทรพยภายในททกคนควรแสวงหา แตหนยงมเรองอยากถามอาจารยดงนคะ

๑. เวลาหนฟงธรรมจะไมนงฟงอยางเดยว ขณะฟงธรรมมกจะหาอะไรทาไปดวย ทางานบานบาง ทาสวนบาง เผอเจาทเจาทางไดฟง..หนเขาใจถกไหมคะ?

๒. ฟงธรรมไป เลนเกมไป...บาปไหมคะ? ๓. ฟงธรรมบางเรอง ตรงกบบคคลทเราเกยวของดวย

กจะหยบยกไปเลาสกนฟงหรอดาวนโหลดไปฝาก บางคนก


๑๔๙

ใสใจฟง บางคนกไมสนใจเลย... หนควรทาเชนนตอไปไหมหรอวาหนไมรกาลเทศะ

๔. คณแมหนหตง ไดยนไมชด จะทาอยางไรใหคณแมไดฟงธรรม จะไดฝกจตไมใหทกข หนเลยหาเครองเลนเลกๆ ไวใหคณแมฟง แตคณแมบอกวาไมฟง อยากนอน อยากอยนงๆ ปลอยใจสบายๆ

ขอบพระคณมากคะ

คาตอบ(๑) ไมถกครบ หากประสงคจะเขาถงมรรคผลในการ

ฟงธรรม เมอฟงตองพจารณาธรรมโดยแยบคาย (โยนโส-มนสการ )

(๒) บาปแนนอน (๓) ควรทาเมอเขาศรทธา หากเขาไมศรทธาไมควรทา (๔) ผไมศรทธาในบญกศลยอมไมฟงธรรม แตผศรทธา

ในบาปอกศล ยอมอยากนอน อยากอยนงๆ ฉะนนจงปลอยวางทาน ใหทานทาตามทชอบเถด


๑๕๐

๕๘. เปลยนสวนมะพราวเปนบอปลา

คาถามกราบเรยนอาจารยทเคารพอยางสง หนมนองลกของนา เดมทาอาชพขนตาลมะพราว เปน

คนดมเมตตาขยนขนแขง มนาใจชวยเหลองานการทงในบานและญาตพนอง สามของนองชอบหาปลาหากงเปนรายไดเสรม ปจจบนมเพอนบานทาวงกงแลวกขาดทน เลยเปลยนมาเลยงปลากระพง มรายไดเปนลานบาท จงมาแนะนาใหสามของนองลกของนาทาวงปลากะพง สามของนองลกของนากเลยตดมะพราวขดบอทาวงปลากะพงมาตงแตเดอน กมภาพนธ ๒๕๕๕ หมดไป ๔-๕ หมนบาทแลว ใครเหนกใจหายทเปลยนสวนมะพราวมาเปนบอปลา เพราะเปนอาชพดงเดมของบรรพบรษในพนทแมกลอง แลวหนกทราบจากอาจารยเรอง“รทนกรรม ชวตเปนสข” วาการเลยงปลา ชวตจะวบต หนจะชวยครอบครวเขาอยางไรด เพราะเขาเปนลกพลกนองกบหนทดมากๆ หวงใยชวยดแลคณแมหนดมากๆ หนเคยบอกคณแมวาหวงใยเรองน แตคณแมบอกวามนเปนอาชพ เขามลก ๒ คน กาลงโตกาลงเรยน

ขอรบกวนอาจารยชวยชแนะแนวทาง หรอมวธแกไขอยางไรบางคะ? (แตครอบครวเขาสรางบญสรางกศลมามาก)

ขอบพระคณอาจารยมากคะ


๑๕๑

คาตอบจะยงชวยไมไดเพราะความศรทธาในอาชพทดงามยง

ไมเกด ผรจงไมเขาไปของเกยวในอาชพอนเปนบาปของเขา

๕๙. สงมชวตขนาดเลก

คาถามสวสดอาจารยสนองครบ ไดฟงธรรมบรรยายตอนหนงทอาจารยไดบอกวา แบคทเรย

จะไมม “นาม” อาศยอย การรกษาทางการแพทยทเกยวกบแบคทเรยถอวาไมผดศล ๕ (แตผดธรรมทไปยงเกยวกบวบาก ของผอน) อยากถามถงสงมชวตทเกยวของอนๆ เชน พลาสโมเดยม โปรโตซว ปรสต เปนตน สงมชวตเลกๆ ชนดใดนอกจาก แบคทเรยและไวรสแลวทสามารถม “นาม” อาศยอยไดครบ อยากทราบไวเพอทจะหลกเลยงไมไปยงเพราะอาจทาใหศล ๕ ดางพรอยได และจะมวธทราบเบองตนไดอยางไร หากไมไดพฒนาจนได “อภญญา” จนทราบเรองเหลานได

ขอบพระคณอาจารยทเมตตาตอบคาถามครบ

คาตอบในครงพทธกาล พระพทธโคดม ไดบญญตบรขารแปด

ใหภกษถอปฏบต หนงในบรขารแปดคอ กระบอกกรองนา นาท


๑๕๒

ลอดผานกระบอกกรองนา อนญาตใหภกษนาไปดมกน (ฉน)ได ดงนน สงมชวตทยกตวอยางไป หากลอดผานกระบอกกรองนาได และไมเหนดวยตาเนอตาหนง เมอนาไปฉนไมถอวาผดศล

๖๐. อธษฐานเอากเลส

คาถามกราบเรยนถามอาจารย ดร.สนอง วรอไร คะ ลกไดฟงซดของทานอาจารยเมอ ๔-๕ ปแลว และไดฝากตว

เปนลกศษยของอาจารยและไดกราบไหวอาจารยทกวน แลวสงทลกไดแรงบนดาลใจจากอาจารย คอการอธษฐาน เพราะเมอกอนลกทาบญอยางเดยวโดยไมรวาตองมการอธษฐานจต และทกวนนลกมปญหา อยากจะเรยนถามอาจารยวา

สงทลกอธษฐานจตนจะเปนบาปแกตวลกเองหรอไม และจะไปเบยดบงคนอนทเขามความสามารถและทาไดมากกวาลกหรอเปลา

ลกเปนครสอนเตนแอโรบค และลกไดไปนาเดกเตนและสงสอนวชาใหเดกทโรงเรยน โดยสอนทาเตน การออกกาลงกาย และมนาใจเปนนกกฬา เปนเวลา ๑๐ เดอนแลวแลวลกไดอธษฐานจตวา จะขอทาใหเปนบญโดยไมหวงสงตอบแทน


๑๕๓

และตอนนลกไดอธษฐานจตจากการทาสงนใหเปนบญหลงจากสวดมนตไหวพระ วาสงทจะทาเพอสวนรวม นาความเจรญมาสโรงเรยนบาง ทาเพอตอบแทนคณแผนดน พระบาทสมเดจพระเจาอยหว พระอรหนตทบาน ครบาอาจารย ผมพระคณ ผมบญคณทกทาน และทาเพอใหญาตๆ และบรวารของลก รจกการออกกาลงกาย รจกทาเตนแอโรบค และทายทสด เพอใหญาตๆ และบรวารของลก ไดเปนญาตและบรวารชวยเหลอดแลงานของลกในทกๆ ดาน นบแตภพชาตนเปนตนไปจนกวาจะเดนทางเขาถงนพพาน และเพอมงหวงใหญาตๆและบรวาร ไดทาอาชพเตนแอโรบค ซงถอเปนอาชพสจรตและไมเบยดเบยน ขอใหขาพเจาประสบความสาเรจและรงเรอง ใหงานของขาพเจาเลศหรดดมคณภาพ และใหเปนอนดบ ๑ ในทกๆ เรอง

การอธษฐานจตแบบน ผดไหมคะอาจารย แลวกบาปไหม ขอแสดงความนบถอ

คาตอบอธษฐานใหตนไดเขาถงความสมปรารถนาในทางโลก

ไมถอวาผดศล แตผดธรรมตรงทอธษฐานเอากเลสเขามาทบถมใจ จงไมสามารถเขาสพระนพพานได


๑๕๔

๖๑. บวชพรอมนอง

คาถามกราบเรยน ทานอาจารย ทเคารพอยางสง อกประมาณ ๔ เดอนผมจะบวชใหกบพอแม (บวช ๑ เดอน)

เพอใหทานไดเหนลกหมผาเหลอง เพอใหทานไดสบายใจ และผมกอยากจะบวชพรอมกนกบนอง จะไดประหยดเวลาและคาใชจาย ไมตองจดงานหลายครง แตมปญหาอยวา ผเฒาผแกแมแตแมผมเองไมเหนดวย เพราะทานวาตามโบราณเขาถอกนวา เปนพนองกนจะบวชพรอมกนไมไดมนไมด จะมอนเปนไป อาจจะเสยชวตไมคนใดกคนหนง และทานกวาเคยเหนมาแลวกบคนททาอยางน แลวทานกไมอยากใหผมบวชพรอมกนกบนอง แตสาหรบผมคดวาเปนเรองทงมงาย ไมมเหตผล แตเมอถามถงเหตผล ทานกวากโบราณพาทามาแบบน ผมวาการไดบวชเปนเรองทด แมไดบวชลกชายพรอมกนทง ๒ คนยงดใหญ

ทานอาจารยโปรดแนะนาดวยครบ วาผมควรจะพดอยางไรใหทานไดเขาใจ


๑๕๕

คาตอบผเฒา ผแก และแม เปนผมความเหนผดไปจากธรรม

หากลกไมทาตาม ไมถอวาผดจรยธรรม การบวชเปนภกษมเจตนาเพอตอบแทนแมผมอปการคณเพอทาใหแมสบายใจการบวชตางวนกน กสามารถตอบแทนบญคณของแมได

๖๒. ใชสตสองนาทางชวต

คาถามกราบเรยนอาจารย ดร.สนอง ทเคารพ ในตอนนผมมปญหาครบ อยากขอคาแนะนาจากอาจารย

เนองจากผมไดทาการกเงนกบทางธนาคารและเปดบตรเครดตใหกบคนสนททผมไวใจใหนาไปใช แรกๆกมการชาระตรงดแตพกหลงเขาไมสามารถจายไดทนตามกาหนดชาระ ทาใหมปญหากน และทกวนนผมตองรบภาระหนทเขานาไปใชหลายแสนบาท ทาใหมความทกขมาก

อยากจะถามทานอาจารยวาควรแกไขปญหาอยางไรควรวางตววางใจอยางไรใหตรงตามธรรม แลวทเหตการณแบบนเกดขนกบผมเปนเพราะเวรกรรมเกาทเคยทาไวใชหรอไม แลวจะมทางแกไขไดอยางไรบาง


๑๕๖

คาตอบเปนกรรมเกาทผ ถามปญหาเคยทาไวไมดกบเขา เมอ

กรรมไมดใหผลเปนอกศลวบาก ผ ทากรรมตองเสวยผลแหงกรรมเปนธรรมดา ผ ร ยอมรบหนเวรกรรม อนเนองจากตนทาไวไมด แตผรไมสรางหนกรรมใหม ดวยการพฒนาจตใหมสต แลวใชสตสองนาทางใหกบชวต

๖๓. บญทไมบรสทธ

คาถามกราบเรยนถามทานอาจารย ดร.สนอง ทนบถอ ไดอานคาถามหนงในหนงสอถงเรองทวา ถาทาบญแลว

นาใบอนโมทนาไปลดหยอนภาษ จะไดบญไมเตมรอย คาถามคอ ถานาใบอนโมทนาไปลดหยอนภาษแลว พอไดคนภาษกนาเงนทไดไปทาบญตอและนาไปลดหยอน พอไดคนกทาบญไปเชนนอก ทกครงทไดเงนคนกนาไปทาบญทงหมด กรณนยงเปนการทาบญไมเตมรอยรเปลาคะ

คาตอบ

ทาบญครงใด เมอทาแลวผทาไดบญ แตการนาเงนททาบญไปลดหยอนภาษ เปนเจตนาใหไดเงนบางสวนตอบกลบคนมา การกระทาเชนนเปนบาป แลวเอาเงนทไดไปทาบญอก


๑๕๗

ถอวาเปนการทาบญทมบาปแอบแฝง หากประพฤตเชนนไปเรอยๆ บญทเกดขนยอมไมบรสทธเชนกน

๖๔. มารมกาลงมากกวาสต

คาถามสวสดคะอาจารย รสกยนดมากคะทไดไปนงฟงบรรยายธรรมะของอาจารย

เมอวนท ๒๙ มกราคม ทหอประชม ม.ช. ทผานมา ปกตแลวหนกใชชวตแบบคนรนใหมทวๆ ไป ไมไดสนใจเรองธรรมะหรอพทธศาสนา

จนกระทงวนหนง ไดไปเจอวดโอธรรมะของอาจารยในเวบไซตหนง แลวสะดดตากบหวขอบรรยาย เลยไดเปดฟงจนจบ แลวกไดตดตามการบรรยายของอาจารยมาเรอยๆ จนไดเจออาจารยตวเปนๆ เมอเดอนมกราทผานมา แตกไมไดเขาไปทกทาย เพราะไมรจะพดอะไร

หลงจากฟงการบรรยายของอาจารยไปมากพอสมควรแลว หนกเกดความรสกอยากพสจนในสงทอาจารยไดกลาวไววาจะเปนจรงอยางทกลาวหรอไม จงไดเรมฝกนงสมาธเอง เพราะตองเรยนหนงสอจงไมมวนหยดยาวพอจะทไปฝกปฏบตทวดได กนงสมาธไปไดหาถงหกครงคะ นงครงแรกหนงชวโมง เวทนากเกด ปวดแขงปวดขาเหนบชา เมอความร สกปวด


๑๕๘

เกดขนกทองวาปวดหนอๆ จนในทสดความปวดกหายไปอยางเหลอเชอ แลวตามมาดวยอาการหมนอยางควบคมไมได เลยตกใจแลวเลกนงไป ผานไปหลายวน หลงจากไดไปปรกษาเพอนแลวกเลกกลวแลวกลบมานงใหม นงคราวนอาการปวดกไมมอก หายใจโลงสบาย แตอาการหมนตวโยกจนหวโขกพนกเปนหนกกวาเดมคะ แตหลงจากทปลอยใหมนหมนไปเองเรอยๆ มนกหยด จนครงลาสดวนน หลงจากอาการหมนหยดลง ตวเองกฟอนราทาทาทางตางๆ ทไมเคยเปนมากอน ซงหนฟอนราไมเปนคะ แตมนกฟอนไมหยดสลบกบทาทางตางๆ ตลอดเวลาทอาการเหลานเกดหนรตวอยตลอดคะ แตกเหมอนมนควบคมไมได พอนงนงปบอาการเหลานกจะเกดทนท เลยอยากเรยนถามอาจารยคะวาหนควรทาอยางไรตอ หนปฏบตมาถกทางรเปลาคะ เพราะคยกบเพอนแลวเพอนไมเขาใจ บอกวาระวงเพยน เลยไมแนใจวาตวเองเพยนหรอเปลา หนพยายามหาคาถามทตรงกบสงทหนอยากทราบแลวคะ แตหาไมเจอเลยเขยนเมลฉบบนมาเรยนถามอาจารยโดยตรงคะ


๑๕๙

คาตอบสงทขดขวางบคคลไมใหบรรลความดเรยกวา มาร มนษย

มมารอย ๕ ประเภท ไดแก กเลสเปนมาร (กเลสมาร) รางกายเปนมาร (ขนธมาร) อารมณปรงแตงจตเปนมาร (อภสงขารมาร) เทวดาเปนมาร (เทวปตตมาร) และความตายเปนมาร (มจจมาร)

ผปรารถนาพฒนาจตใหมความดสงสม ยอมมมารตางๆ เหลานเขาขดขวาง อาการปวดแขงปวดขาเปนขนธมารอาการตวโยกโคลงเปนขนธมาร ซงผ ถามปญหาสามารถเอาชนะมารทงสองชนดนไดแลวดวยภาวนามยปญญา อาการรายราในทาตางๆ เปนขนธมารอกตวหนง ทมกาลงมากกวาขนธมารสองประเภทแรกทเอาชนะไดแลว หากผถามปญหาพฒนาจตใหมกาลงสตปญญาเพมมากขนอก แลวเอาสต-ปญญามากาหนดทารายรา ดวยการกาหนดวา “รายราหนอๆๆๆๆ” ไปเรอยๆ ในทสดทารายราจะหยดไปไดเองหากอาการดงกลาวไมยต ผถามปญหาตองไมเลกกาหนดแลวดสวา จตสามารถเอาชนะมารตวนไดจรงไหม ผใดเอาชนะใจตนเองไดแลว มารทงหายอมไมมความหมาย คอไมสามารถเอาชนะใจทกลาแกรงได


๑๖๐

๖๕. งานทมนษยตองทา

คาถาม สวสดคะอาจารย ตอนนหนกาลงศกษาระดบปรญญาโท

สาขาภาษาศาสตรอยคะ (เทอม ๒ เหลออก ๓ เทอม) ขอเกรนนานดหนงวา หนเคยปฏบตธรรมนงสมาธในแนว

สตปฏฐาน ๔ มากอนคะ นาจะปฏบตมาไดประมาณสามปแลวแตชวงหลงมาน ปฏบตไมคอยสมาเสมอ แตหนกรตวนะคะวาตวเองหยอนยานในการปฏบตมาก แตกจะพยายามทาใหสมาเสมอคะ อกอยางรสกวาไมวาจะนงสมาธหรอเดนจงกรม มกจะมอาการฟงซาน ไมสงบ แตหนกพยายามตามความรสก แตทวา ปฏบตไดอยางมากกแคสบนาทเทานน อยากใหอาจารยชวยชแนะดวยคะ

ขอเขาเรองเลยนะคะวา มวนหนงหนไดอานหนงสอวชาการ แลวอยดๆ กรสกวาเนอหาทงหลายทเรากาลงอานอยนมนกเปนสงทมนษยสรางขนมา สมมตขนมาทงนน ทาไมมนษยเราจะตองหาหลกการหรอขอสมมตฐานตางๆ มากมายเพอทจะสมมตสงหนงขน และใหคนทงหลายยอมรบเขาใจในสงทคนสรางขน หนกเลยเกดความรสกเบอหนายกบเนอหาทเราจะตองอาน คาถามคอวา ตอนนหนกกาลงศกษาอย เทอมหนากจะตองเสนอหวขอวทยานพนธแลว อาจารยชวยใหคาแนะนาไดไหมคะวา หนควรปฏบตตวอยางไร ในสภาวะ


๑๖๑

เชนน หนร สกสบสนกบตวเองมากเลยคะ จะถอยกถอยไมได เพราะตงใจตงปณธานกบตวเองแลววา เรากาวมายนอยตรงนแลว เรากควรจะทาใหดทสด

สดทายขอความเมตตา กรณาของอาจารยชวยใหคาชแนะในเรองการปฏบตตวทงทางโลก และทางธรรมดวยคะ

คาตอบ

การปฏบตธรรมทไมสมาเสมอ (ยอหยอน) เปนเหตใหจตถกครอบงาดวยกเลสไดงาย อาการฟงซานของจตมสาเหตมาจากจตมกาลงสตออน จงพายแพตอกเลสมาร ในรอบวนผถามปญหาทาความดเพยงแคสบนาท สวนเวลาทเหลอปลอยใหจตถกยายดวยกเลสมาร แลวจะไมเกดอารมณฟ งซานไดอยางไร คนชวทาความชวไดง ายแตทาความดไดยากตรงกนขาม คนดทาความดไดง ายแตทาความชวไดยากขออภย ลองถามตวเองดสวา เราเปนคนแบบไหน?

มนษยเปนสตวสงคม จงตองอาศยปจจยของสงคม ชวตจงจะอยรอดได ดวยเหตนจงตองทางาน (ภายนอก) ใหกบสงคม แตเมอตายลงแลว จตวญญาณยงตองโคจรไปหารางอยใหม มนษยผมองไกล จงตองทางานภายในใหกบตวเองเพอสงสมบญเปนปจจยเดนทางสปรโลก

สรปลงไดอยางสนวา มนษยตองทางานภายนอกใหดทสด และยงตองทางานภายในใหดทสดอกดวย ดวยการ


๑๖๒

พฒนาจตใหมความด (คณธรรม) สงสม หรอพฒนาจตใหพนไปจากความทกขทงปวงได ดวยการประพฤตเหตใหถกตรง ฉะนนพงเลอกทางานเอาตามทชอบเถด

๖๖. เรองของแม

คาถามกราบสวสดอาจารยสนอง วรอไร คะ หนไดตดตามงานเขยนอาจารยมาไดประมาณ ๓ ป

แลวคะ หนงสอเลมแรกๆ ทหนไดอานคอ หนงสอ “ทาชวตใหไดดและมสข” และ “ยงกวาสข เมอจตเปนอสระ” จนถงขณะนกยงตดตามงานเขยนและธรรมบรรยายของอาจารยอยตลอดคะ

ครงแรกทไดอานหนงสออาจารย เปนครงทหนไดเปลยนแปลงชวตตวเอง จากคนทไมสนใจพอแม ไมพอใจเวลาทตองเขาหาทาน ไมเคยกอดทาน ไมเคยกราบทาน ไมมความกตญในจตใจหนเลย หนอานหนงสอแลวรองไหไป เสยดายเวลาทไมเคยทาตวเปนคนดของพอแมเลย

วนตอมาหนกสงเกตตวเองเวลาทเหนพอกบแม หนรสกอยางไร กรสกวาตวเองยงอายทจะเขาหา แลวพอเรมกระทาดกบพอแม รสกวาทานออกจะแปลกใจไมนอย แตหนกพยายามทาดกบทานตลอด จนถงวนท ๑๒ สงหาคม เมอ ๓ ปทแลว


๑๖๓

เปนครงแรกคะ ทหนไดกราบเทาพอแม และทาใหพอรองไหออกมา มนตนตนมากคะ หนกลาวขอใหพอกบแมอโหสกรรมใหหน ในสงททาผดพลาดมาตลอด พอกบแมกบอกกบหนวาทานยกโทษใหหนและไมเคยถอโกรธเลย และอยากใหหนเปนเดกด

ทกๆ ปจะมวนท ๑๒ สงหาคมนแหละคะ ทจะไดมโอกาสกราบทาน ขออโหสกรรมจากทาน ทาจนทกวนน ไมเขน ไมอายเลยคะ ทกครงทมเวลาวางกจะพากนออกไปทานอาหารททานชอบกน และมเวลาใหทานมากๆ ในทกครงทพอแมตองการ มความสขทไดเปนคนกตญคะ และรสกวาตวเองโชคดคะทยงม พอกบแมใหไดดแล

แตหนมเรองอยากถามอาจารยคะ คอหนไดกลาวขออโหสกรรมจากแมในสงทกระทาผดพลาดในอดตทผานมานน แตบางครงททาตวไมถกใจแม แมกจะจาเรองราวเกาๆ ทแมไมพอใจขนมา แมกจะหยบเรองนนๆ ขนมาตอวา เขาใจวาแมยงไมลม แตอยากทราบวา แบบนกยงไมไดรบการอโหสกรรมจากแมใชไหมคะ แลวหนควรทาอยางไรดคะ

คาตอบ

ลกสามารถกลาวยาหรอพดกบแมไดอยางถกตรงตามธรรมวา “แมไดกลาวยกโทษใหหนแลว ทาไมจงเอาเรองทไมดของหนในอดตมาตอกยาอยอกเลา” เมอพดจบตองเจรญขนต


๑๖๔

และเจรญเมตตา ใหใจมกาลงตานมารอยเสมอ เมอมสงขดใจเกดขน ตองใหอภยเปนทาน ดวยการกาหนดวา “ชางมนเหอะๆๆๆๆ” จนความไมสบายใจหมดไป แลวความสงบเยน (เมตตา) จะเกดขนแทนท

๖๗. คนชางฝน

คาถาม ตงแตเลกๆ หนเปนคนชอบฝน นอนฟงคณยายสวดมนต

กจะฝนถงผ ตอสกบผ เหาะ หายตว หนผ เปนประจา และหนกฝนเรอยมาจนถงปจจบน ฝนทงกลางวนและกลางคนเปนเรองราว ไมตางกบละครสนเลยคะ ตนมากจาไดหมดเชาๆ จะไปเลาใหเพอนสนทฟงเสมอ ทราบมาวาการฝนแสดงวาเรานอนหลบไมสนท

โดยปกตหนสวดมนตกอนนอนเปนประจา และพอไดปฏบตธรรมกจะนอนเจรญสตจนหลบบาง นงเจรญสต๑๐ นาท บาง แตกยงฝน เขาใจวาฝนในชวงเชามด เพราะตนมากระลกนกถงฝนทกท แตกอนฝนแลวพอตนมานอนตอกฝนตออก เคยไปพบจตแพทยกแนะนาใหทาสมาธและใหยามาทาน ทกวนนกยงฝน และเคยปรกษากลยาณมตรคอพระวปสสนา แนะวาตนมากใหกาหนด ไมตองไปสนใจเรองทฝน แตกแปลกเรองทฝนหลายครงจะแมนยาเปนจรง ใน


๑๖๕

บางเรองทฝนกใกลเคยงจะเกดขนในอนาคตอนใกล จงเปนเหตใหตองพจารณาเรองทเราฝนวาจะเปนจรงอกหรอไม

จงกราบเรยนอาจารยชวยชแนะแนวทางปฏบตใหหนเหมอนคนทวไป หนอยากหลบกเปนสข ตนกเปนสขคะ

คาตอบ

การรบประทานยามใชการแกปญหาทถกตรงมใหนอนฝนแตสงทพระวปสสนาแนะนน เปนการแกปญหาทตรงเหตทสามารถแกปญหานอนแลวมใหฝน ดวยการเรงความเพยร พฒนาจตใหมกาลงของสตกลาแขง แลวความฝนจะไมเกดขนอก

๖๘. ภวงคจต

คาถามเรยน อาจารยสนอง ผมมคาถามทจะสอบถามดงน ๑) ชวยอธบายสภาวะ “ภวงค” อยางละเอยด เพอทผฝก

ปฏบตสามารถรไดขณะปฏบตดวยครบ เพราะผถามพยายามศกษาขอมล แตยงไมคอยเขาใจสภาวะนนก

๒) การวบหลบไปโดยงาย ขณะททาสมาธเกดจากอะไร ใชการเขาภวงคแบบหนงหรอไม มผลดผลเสยอยางไร ถาเปนผลเสย ตองแกไขอยางไร


๑๖๖

คาตอบ(๑) คาวา “ภวงค” เปนสมมตบญญตทหมายถง พลงงาน

จตไมมการเกด - ดบ จงทางานไมได เมอใดจตเขาสสภาวะทเรยกวา ภวงค บคคลจงไมสามารถนาจตมาพฒนาใหเขาถงความตงมนเปนสมาธได ไมสามารถพฒนาจตใหเกดปญญาเหนแจงได ไมสามารถทาความด - ความชวใดๆ ได ไมสามารถเขยนหนงสอมาถามปญหาหรอตอบปญหาได ฯลฯ

(๒) การวบหลบ หลงจากจตเขาสสภาวะภวงค มผลดในทางโลก ทาใหจตพกการทางาน ทาใหรางกายไดพกผอนไมเครยด ไมเสยใจ ไมเกดความเจบปวดใดๆ ตรงกนขาม จตทอยในภาวะภวงค มผลเสยในทางธรรม เพราะไมสามารถนาจตมาพฒนาใหเขาถงสมาธได ไมสามารถเขาถงปญญาเหนแจงได ไมสามารถกาจดกเลสใหหมดไปจากใจได ฯลฯ

๖๙. ชอบเพศเดยวกน

คาถามกราบเรยนทานอาจารยสนอง วรอไร ครบ เมอประมาณสองสปดาหทผานมา ผมเรมปฏบตอยาง

จรงจง โดยใชสตคมกายและใจอยตลอดทงวน ผมพยายามใชสตรกษาความคดอยางตอเนอง ดวยมความคดทวาอนวาไฟคอ ความโลภ ความโกรธ ความหลง ไดเผาผลาญจตใจของผม


๑๖๗

ตลอดทงวนทงคน และเพราะเหตอนใดเลา ผมจงใชเวลาดบไฟกเลสเพยงแควนละครงตอนไปสวดมนตนงสมาธทวด

ตงแตคดไดดงนน จงตงใจเหนโทษของขนธ ๕ และไฟคอความทกขทไดรบเพราะการยดมนถอมนขนธ ๕ อยเนองๆ ตอนเยนวนจนทร-ศกร ผมกไปสวดมนตทวดและทาสมาธ(ทาแบบนมาประมาณ ๖ เดอนแลวครบ) สวนวนศกร-อาทตย กไปปฏบตธรรมเดนจงกรมนงสมาธทวด (ทามาประมาณเดอนหนง) วนศกรท ๒๕ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๕๕ ผานมาตอนผมเดนจงกรม เมอจตไดยนเสยงใบไมตก หรอตามองเหนรปเงาดาๆ และจตกเกดความปรงแตงวาเปนผ ความกลวกเกดขนมาจนทาใหผมตวสนสะทาน ผมไดมองดเปลวไฟ คอความกลวนนไดเผาผลาญจตใจของผม ใหไดรบความทกขทรมานอยางแสนสาหส เมอเหนโทษของความยดมนถอมนในขนธหา ซงเปรยบเสมอนกองไฟ ผมกนกถงกองไฟทมอยในนรกวา จะตองมความรอนมากมายกวานอยางแนนอน

ตอนนนผมกเกดความเบอหนาย อยากจะพนจากความยดมนถอมนในขนธ ๕ และในบางครงขณะทผมเดนจงกรมจตกหยบเอาทกขเวทนาจากการกลวผขนมาพจารณาวา แมความทกขมากมายปานน สดทายแลวกเปนไปตามกฎแหงไตรลกษณ คอ อนจจง ทกขง และอนตตา จตผมกไดเกดปต เบาขนๆ เพราะเหตวาไดมปญญา เหนตามความเปนจรงดงกลาว ในขณะทเดนจงกรมอยประมาณ ๔ ทมนนเอง จตกม


๑๖๘

ความคดปรงแตงขนมาอนหนงวา “สกขวปสสโก” ผมไมไดเอามาใสใจอะไร เพราะเหนแตเพยงวาเปนความฟงซานของจตเปนธรรมดาของมน

จากนนผมไดเขานอนอยางมสต และตงใจวาวนพรงนจะตนไปสวดมนตใหตรงเวลา วนเสารท ๒๖ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๕๕ ตอนเชาประมาณ ๐๔.๐๕ น. ผมกไดตนขนมาพบวาตวเองอาจจะไปไมทนสวดมนตเชา (เพลงกเลสกองเลกๆ อกกองหนงในตอนเชา) แตกไมไดรบรอนใจอะไร คดวาการปฏบตธรรมคอมาละกเลส ถาหากกเลสเกดขนเมอไหรเราจะกาหนดร และดความเรารอนทมนสรางขนภายในจตใจ

ผมไดเดนอยางมสตไปสวดมนตทโบสถ สวนพระทานกไดเรมสวดมนตไปบางแลว หลงจากทเขาไปในโบสถ และเรมสวดมนตไปไดสกพก ผมกหยบธรรมะตางๆ ขนมาพจารณามากมาย และจตกไดนงไปสกพก ไมไดคดอะไร ผมกไมทราบเหมอนกนวาจตวางไปนานเทาไหร แตพอผมมารตวอกทจตกเรมคดปรงแตงความคดแรกทผดขนมาคอ

พระพทธเจาเปนผทบหมอนรกของสตวทงหลาย พระธรรมเปนผทบหมอนรกของสตวทงหลาย พระอรยสงคเปนผทบหมอนรกทงหลาย

เมอคดไดดงนนจตจงไดเกดธรรมสงเวชวา ตนเองไดเกดในนรก และไดรบความทกขทรมานมานานนบไมถวน นบแตนไปผมไมตองไปเกดในหมอนรกอกแลว และรองไหดวยความ


๑๖๙

ดใจ สานกในพระคณของพระรตนตรย ทไดชวยทบหมอนรกของสตวทงหลาย รวมทงถงหมอนรกของผมเอง

ผมไดถามตวเองวา ตวเองไดเปนพระโสดาบนแลวหรอยง แตจตมนกบอกวา “ไมทราบ”

ผมไดถามตวเองวาผมจะตองไปเกดเปนเปรต อสรกาย หรอสตวเดรจฉานหรอไม แตจตมนกบอกวา “ไมทราบ”

แตถาถามวาจะตองไปเกดในหมอนรกไหม ผมกตอบไดเลยวา “ไม”

แตถาถามวามความลงเลในพระรตนตรยหรอไม ผมกขอตอบวา “ผมไมมความลงเลสงสยในพระรตนตรยเลย และขอเทดพระคณ คณงามความด ของทานไวเหนอเศยรเกลา”

เทาทผมเคยไดเรยนมา ทานวาพระโสดาบน ทานละสงโยชน ๓ ได คอ สกกายทฏฐ วจกจฉา และสลพพตปรามาส และเมอทานบรรลธรรมแลว ทานจะทราบวาทานเปนพระอรยะหรอไม

แตเทาทผมตรวจสอบจตในวนนนทงวน ผมกสงสยตวเองวา ทาไมผมยงกลวผอย ผมยงกลวรางกายเปอนอย ทาไมผมยงสงสยวาตวเองเปนพระโสดาบนอย

แตในวนนนกม เหตการณประหลาด เกดขนหลายเหตการณดวยกน ผมมความมนใจวานรกมจรงอยางไมเคยปรากฏมากอนในชวต

มนใจวานรกมจรงอยางไมเคย


๑๗๐

ผมไดยนความคดของทงคน และสตวทอย รอบขางทงเดก พระ และนก (แตกไมแนใจวาจะเปนจรงหรอเปลาหรอวาคดเอาเอง)

พอผมมองไปเหนสตว ความคดไมด หรอความโกรธจะเกดขนมาเลกนอย แตจะมความคดทวา สตวทกตวทเกดมาบนโลกกทกขเหมอนกน จตทมความความคดไมด หรอความโกรธ จะหายไปทนท และเปลยนขนมาเปนความเมตตาขนมาในจตใจทนท

ผมมองเหนใครกเหนแตความทกขทมอยในตวเขา และอยากจะชวยเหลอทกคน หลงจากนนผมไดกลบมาทางานเหมอนปกต ในวนอาทตย ตอนกลางคน

ผมกไดเหนอนาคตของคนทผมนงใกล ผมกไมแนใจเหมอนกนวาจะเปนความจรงหรอเปลา

แตดวยความคกคะนอง คดวาตนเองสามารถดอนาคตของคนอนได จงไดเลาใหเขาฟงและทาตวเปนหมอดในวนนน

ในวนจนทรเมอผมเหนใครมความทกข กคดอยากจะชวยเขาไปหมด แมแตหลงจากทผมเพงจตเพอดอนาคตไปแลวถาคนคนนนโกรธในสงทผมพด ผมจะมนหว หแดง และรสกไมมแรงขนมาทนท

ทกวนนผมเลกดแลว เพราะเหนวาไมเปนประโยชนตอตนเองตอตวเขา และพระพทธศาสนา และทสาคญทสดผมรสกไมมแรงอยางไมเคยเปนมากอน


๑๗๑

หลงจากวนนนความร ความเหนทเราเคยเหนมานนกคอยๆ เสอมลงไปจนหายไปหมด เหลอแตความมนคงในพระรตนตรย และความยดมนในศล ๕

ทกวนนผมกไมรเหมอนกนวาเปนพระโสดาบนหรอเปลา แมวนนผมกมความสงสยตวเองขนมาอกทหนงวา คงไมใชแนๆ เพราะยงโกหกอย

แตกไมไดเปนการโกหกซะทเดยว เพราะเปนการเลาเรองในอดตทผมเองกจาไมไดวาเกดอะไรขน กเลยพดไปตามความปรงแตงของจต

แตพอนกไดกปรากฏวาสงทตนเองพดมา ไมตรงกบความเปนจรงทเราไดพดไป แตวาในตอนขณะพดกไมไดมเจตนาทจะโกหก

สดทายนผมกยงไมทราบอยดวาตนเองเปนอะไร แตททราบแนชดคอตนเองยงมกเลสอยเตมหวใจทจะตองละและขดเกลา

สงทผมอยากจะถามคอ ๑. ผมเปนพระโสดาบนหรอเปลา ถาหากใช แลว

พระโสดาบนทเปนเกยมดวยหรอ? แตวาใชไมใชอยางไรผมกจะทาความเพยรตอไป

๒. ผมควรดาเนนชวตอยางไรด เพราะผมอยททางานกรสกวารอนใจเปนพกๆ แตถาไปบวชกบวชไมไดเพราะจตผมไมปกตคอ


๑๗๒

ผมเคยรกเพศเดยวกน และตอนนกยงมกามราคะเวลาทเหนผชายหนาตาดอย

สงทผมตงใจไวคอผมอยากจะบวชในเดอนหนา และทาชาตนใหเปนชาตสดทายของผม

แตถาขอบวชกบทานพระทผมเคารพไมได เพราะเหตทวาผมยงชอบเพศเดยวกนอย

ผมกจะขอทานเจาอาวาส ทานรองเจาอาวาสวดอรญญวเวก แมแตง เชยงใหม อยปฏบตธรรมไปเรอยๆ จนกวาผมจะบรรลเปนพระอรหนต

๓. หากอาจารยมขอแนะนาอนๆ สามารถตเตยนมาไดเลยครบ ผมดใจมากถาทานอาจารยไดเมตตาชทางออกจากหมอนรกใหผม

คาตอบ

ผทเขาถงสภาวธรรมเปนพระอรยบคคล เชน พระโสดาบน ยอมรเหน เขาใจในกเลสทตนละไดแลว ยอมรเหน เขาใจในกเลสทตนยงละไมได โดยมตองใหใครมาบอกกลาวหรอยนยน

คนทยงมความกลวเรองผ แสดงวาจตยงไมรจรงในเรองของผ แตพระอรยบคคลมจตพนไปจากสภาวะเชนนแลว

การไดยน (ร) ความคดของสตวทอยรอบขาง เปนเรองของปถชนผเขาถงโลกยญาณทเรยกวา เจโตปรยญาณ เปนเรองจรงทเกดขนกบผทมจตเขาถงความทรงฌานไดแลว แต


๑๗๓

โลกยญาณตวนมไดเปนเหตทาใหชวตพนไปจากความทกข ผรจรงจงไมเอาจตไปหลงตดอยกบสงเหลาน

(๑) ยงมไดเปนพระโสดาบน แตมสภาวธรรมในดวงจตเปนปถชน ทสามารถเขาถงความทรงฌานไดเทานน

(๒) ฆราวาสทสามารถบรรลธรรมเปนพระอรยบคคลกมใหเหนอยในครงพทธกาล เชน อนาถบณฑกเศรษฐ นางวสาขามหาอบาสกา พระเจาพมพสารแหงกรงราชคฤห หมอชวกโกมารภจจ อสทตตะคนเลยงชางของพระเจาปเสนทโกศล ฯลฯ

อนง บคคลสามารถตงความปรารถนา (อธษฐาน หรอ ตงใจไว) ได แตหากกามราคะยงคงมอานาจเหนอใจอย ยงไมสามารถพฒนาจตใหเขาถงอรหตตผล ตองรอจนกวากามราคะจะหมดสนไปจากใจไดเมอใด โอกาสพฒนาจตใหเขาสความพนทกข จงจะเกดขน

(๓) อมพปาล มความเหนผด มจตเปนทาสของกามจงมอาชพเปนโสเภณ แตภายหลงไดเลกมจฉาอาชวะอยางเดดขาด ไดบวชเปนภกษณแลว ปฏบตธรรมจนเปนพระอรหนตได

สรมาโสเภณคาตวแพงแหงแควนมคธ ไดฟงธรรมจากพระโอษฐ แลวหนมาปฏบตธรรมโดยเลกอาชพคากามอยางเดดขาด จตสามารถบรรลโสดาปตตผล (ปดอบายภม) ในขณะยงอยในเพศฆราวาส

งนขณะ


๑๗๔

ดงนนหากผถามปญหา เรงความเพยรพฒนาจตใหถกตรงตามธรรม จนจตพนไปจากอานาจของกามได โอกาสเขาถงความสมปรารถนาจงจะเกดขน

๗๐. เจากรรมนายเวรหรอมาร

คาถามกราบเรยนอาจารย ดร.สนองทเคารพ ขออนญาตสอบถามวาเราจะแยกแยะไดอยางไรคะ วา

อปสรรคนานาประการในชวต ทผลดเปลยนหมนเวยนเขามาในชวงทเราปฏบตธรรมนน เปนเพราะเจากรรมนายเวร หรอ มาร?

หากเปนเจากรรมนายเวรมาทวงหนนอกจากการชดใชแลวจะมทางอนเพมเตม ทจะบรรเทาความรนแรงของอกศลวบาก เพอใหมกาลงใจในการปฏบตตอไปไหมคะ? แตถาเปนมาร เราจะมวธรบมอทเหมาะสมอยางไรคะ

ขอบพระคณลวงหนาเปนอยางสงคะ

กเะมทางอนเพ

าก เพอใหมกาลงใจในมาร เราจะมวธรบมอทเหมาะสมอ

ขอบพระคณลวงหนาเปนอยางสงค


๑๗๕

คาตอบคาวา “เจากรรมนายเวร” หมายถง ผเคยมกรรมมเวร

แกกน ไดแกมนษยและอมนษย คาวา “มาร” หมายถง สงทคอยกาจด หรอขดขวาง

บคคลไมใหบรรลความด ดงนน อปสรรคทเกดขนระหวางการปฏบตธรรม จงม

เหตมาจากถกเจากรรมนายเวรปองราย หรอมเหตมาจากมารเขามาขดขวาง วธบรรเทาหรอแกปญหาในเรองน สามารถทาได ๔ แนวทาง

(๑) ยอมชดใชหนเวรกรรมจนกวาจะหมดหน (๒) อทศบญแลกกบหนเวรกรรม (๓) พฒนาจตจนพนไปจากวฏฏสงสาร แลวหนเวรกรรม

ทเหลอกจะเปนอโหสกรรม (๔) ใชปญญาเหนถกตามธรรมแกปญหาเรองมาร ดวย

การดบตนเหตทแทจรง

๗๑. กลวความตายมาก

คาถามกราบเรยนถาม ทานอาจารย ดร.สนอง ความตาย เมอกอนไมไดนกถงหรอพจารณา แตตอนนได

ทราบแกใจแลววา ไมวาบคคลใดหรอตวเองตองตายแนนอน


๑๗๖

เหนความตายเปนเรองใกลตวเหมอนเปนเงาตามตว จงอยากเตรยมความพรอมในเรองตายใหกบตนเอง แตความจรงแลวกลวความตายมาก ไมพรอมตาย จงอยากเรยนถามทานดงน

๑. จตกอนตายนนสาคญ จะเปนตวชวาจะไปทางดหรอทางราย จากทไดอานไดฟง เหนกลาววากอนตายใหนกถงแตสงด หรอใหญาตทหอมลอม ใหบอกแกผ กาลงจะตายใหนกถงพระบาง พทโธบาง แตบางคราวผกาลงจะตายกไมอาจทาได หรอคนทตายอยคนเดยวกไมรจะนกไดหรอเปลา แลวจะทาอยางไรใหผกาลงจะตายทง ๒ กรณทกลาว ไดไปสสคตแนนอนได

๒. ในความคดของผถามเหนวา เหตทคนเราตองตายเพราะรางกายทนอยไมได คอ รางกายคงเจบปวดทรมานสดประมาณได จนดวงจตหรอวญญาณไมอาจอาศยรางกายตอไปได และตวจตนเองอาจหลง ไรสต หรออาจจะมสต ซงเปนไดทง ๒ ทาง เมอตองเผชญกบทกขเวทนาทางกายและทางจตลกษณะอยางน ผกาลงจะตายจะตองทาอยางไร

๓. ไดดเคเบลทว มบคคลทานหนงกลาววา พรอมตายไดทกเมอ ทกเวลา ทกสถานการณ เพราะสงใดทสมควรทากไดทาแลว จงทาใหรสกทงทานน และอยากทจะรสกไดอยางน ดงนน เมอตองเผชญกบความตาย อยากใหตวเองมจตใจทกลาหาญ ไมกลวตาย มความพรอมทจะตาย จะตองทาอยางไร หรอตองเตรยมพนฐานอยางไร


๑๗๗

๔. วธเตรยมตวตายกอนตายทดทสด คอวธใด ตองทาอยางไร

ขอกราบขอบพระคณในความเมตตาคะ

คาตอบ(๑) ตองทาแตกรรมดอยเสมอ เพอใหจตเกบบนทกกรรมด

ไวภายในเปนกศลสญญา หรอพฒนาจตจนมสตกากบอยทกขณะตน เมอจตจาเปนตองหลดออกจากราง สตยอมมกาลงผลกดนจตไปสสคตภพ

(๒) คาวา “อาจ” ไมมอยในดวงจตของผรจรง ดงนนบคคลไมประมาท ยอมเจรญสตอยทกขณะตน แลวกรรมดจงจะเกดขน เปนพลงผลกดนจตทหลดจากรางไปสสคตภพดงน

ก. ศล ๕ ผลกดนจตใหโคจรไปเกดเปนมนษย ข. ทานและศล หรอกศลกรรมบถ ๑๐ มพลงผลกดน

จตใหโคจรไปเกดเปนเทวดา ค. ฌาน มพลงผลกดนจตใหโคจรไปเกดเปนพรหม ฉะนน ผมความไมประมาท พงเลอกประพฤตเหตเอา

ตามทชอบ แลวความสมปรารถนายอมเกดขนไดในวนขางหนา (๓) บคคลทไมกลวตาย และพรอมทจะตายไดนน มเหต

มาจาก ะพรอมทจะตายไดนน มเหต


๑๗๘

ก. เคยพฒนาจต (สมถภาวนา) จนเขาถงปพเพนวาสาน-สตญาณ แลวจะรเหนเขาใจ วาความตายเปนเรองปกตของชวต

ข. เคยพฒนาจต (วปสสนาภาวนา) จนเกดปญญาเหนแจงแลวใชปญญาเหนแจง ทาเหตใหตรงกบสงทเขาปรารถนาจะเปนในวนขางหนา เมอทาเหตไวพรอมแลว จะไมกลวตาย

(๔) วธเตรยมตวตายทดทสด คอ พฒนาจต (วปสสนาภาวนา) จนเกดปญญาเหนแจง แลวใชปญญาเหนแจงกาจดอวชชาใหหมดไปจากใจ

๗๒. รสกขยะแขยง

คาถามกราบเรยน ทานอาจารย ทเคารพอยางสง ผมมเรองทสงสยขอรบกวนถามทานอาจารยดงนครบ ๑. ตงแตผมเกดมา ผมมความรสกวา ผมไมชอบพวก

เครองประดบ สรอย แหวน หรอของทผหญงใชประดบตกแตงรางกาย รวมถงพระเครองตางๆ ผมจะไมชอบเปนอยางมาก แมแตการทตองไปสมผสกบของพวกน ถาผมเกดสมผสไปจบหรอแตะตองของพวกนผมจะตองรบไปลางมอทนท ผมรสก ขยะแขยง รสกวาเปนของสกปรกมาก ผมเปนแบบนมาตงแตเดก ผมอยากทราบวาผมมกรรมอะไร ถงไดรสกแบบน


๑๗๙

๒. เวลามญาตทเสยไป ผมจะไดพบและพดคยกบญาตในฝนดวย ผมอยากทราบวาทาไมถงเปนแบบน (ผมเปนคนกลวผมากและนอนคนเดยวจะไมกลาปดไฟนอน ผมอยากทราบวาผมมกรรมอะไร ถงไดรสกแบบนครบ) ขอใหอาจารยแนะวธแกไขใหดวยครบกราบขอบพระคณทานอาจารยมากครบ

ขอกราบขอขมาแดทานอาจารยดวยครบหากไดทาสงใดลวงเกนไป

ขอใหอาจารยมสขภาพยนยาวเปนทพงของผคนทงหลายตอไปนานๆ ครบ

คาตอบ(๑) เปนผลของกรรมทเนองมาจากการประพฤตและม

ศล ๘ คมใจจนเปนปกตนสย (๒) เหตเปนเพราะจตมความตงมนเปนสมาธอย ใน

ระดบหนง จงไปสมผสกบอมนษยในตางมตได สวนความรสกกลวผ มเหตมาจากความรไมจรง หรอไมรจรงในเรองของผ


๑๘๐

๗๓. วดถาผาจม อาเภอแมสาย

คาถามกราบเรยน อ.ดร.สนอง วรอไร ทเคารพ กระผมและครอบครวพกอาศยอยแถวมหาวทยาลยแม

ฟาหลวง จ.เชยงราย อยากสอบถามอาจารยสนองวา มทใดในบรเวณใกลๆ นมวดทสอนสมถกรรมฐานและวปสสนากรรมฐานทถกตองตามธรรมบางครบ ขอบคณครบ

คาตอบพระอาจารยวชย เขมโย วดถาผาจม ตาบลเวยงพางคา

อาเภอแมสาย จงหวดเชยงราย

๗๔. ชทางใหหนดวย

คาถามกราบเรยน ทาน อ.ดร.สนอง ทเคารพ หนมปญหาเรยนถามอาจารย ดงนคะ คณแมของหนทานนอนปวยอย เดนไปไหนไมได คดวา

ทานกไมไดทรมานกายแตอยางใดนก เพราะทานไมไดมโรคประจาตว (อาย ๘๖ ป) แตบางครงทานกเพอถงคณยาย(คณแมของทาน) บางทกเรองเงนบาง


๑๘๑

ความทกขของหนกคอ หนกลววาถาทานตายขณะททานยงคดถงเรองแบบนอย ทานคงจะไปไมดแนๆ ทานอาจารยมคาแนะนาอะไรบางไหมคะ ตอนนหนใหทานฟงเทศน หรอไมกเสยงพระสวด ปญหาคอ หของทานกไมคอยไดยน ถงแมจะเอาซาวนเบาดใสใหแลว ทานกยงเพออยไมหยด

หนรบกวนทานอาจารยชวยชทางใหหนดวยเถอะคะ ไมรจะชวยทานอยางไร ตอนนกลวมาก วาถาทานสนไปขณะนนหนไมกลาคดเลย ทงๆ ททานทาบญมากมาก แตกรรมกทาเยอะเหมอนกนคะ เรองเบยดเบยนสตว

หนกราบขอคาแนะนาจากทานอาจารยดวยคะ วาจะชวยทานไดอยางไรคะ

คาตอบ

เอารายการทาบญใหญๆ ทคณแมไดทาแลวและมความประทบใจ มาอานใหทานฟง หรอเอาภาพถายของสถานทหรอบคคล เชน พระพทธเจาหรอพระอรยสงฆททานศรทธากราบไหว มาไวรอบๆ ตวทานใหไดเหน ทงนดวยมเจตนาใหจตของคณแมประทบอยแตในสงทดงาม แลวโอกาสไปเกดใหมในภพภมทดยอมมได


๑๘๒

๗๕. เปนกงวลมาก

คาถามกราบเรยน อ.ดร.สนอง วรอไร เมอวนท ๑๑ มนาคม ๒๕๕๕ ผมไดรบฟงธรรมบรรยาย

ของทานอาจารย แตอยๆ ความคดทเปนอกศล คดไมดกเกดขนในหวผมเอง ตวผมเองไมไดมเจตนาหรอตงใจ ทจะคดไมดตออาจารย ผมจงเปนกงวลมาก จงอยากกราบขอขมาตออาจารย

และกระผมอยากทราบวา ทาอยางไรความคดทไมดทมนคดขนมาเองถงจะหายไป

กราบขอขมาอาจารยอยางสง

คาตอบอโหสใหแลว และหากผถามปญหามความประสงคจะ

ลบทงโปรแกรมจตทไมด ตองนาดอกไม ธป เทยน ไปสกการะสงศกดสทธ แลวสวดมนตบทสรรเสรญคณพระรตนตรยหลงจากนนกลาวขอขมากรรม เมอกจกรรมดงกลาวแลวเสรจ ตองรกษาใจใหมศล มสจจะ และเรงความเพยรปฏบตธรรม (สมถภาวนา) อยเสมอ


๑๘๓

๗๖. ชวนใหหลงทางชวต

คาถามเรยน อาจารย ดร.สนอง ชวงนมคนชกชวนใหเรยนเรองพลงจกระหลายคน ซง

ผเรยนชกชวนวา เพอไวรกษาตนเองและคนรอบขางอกทงยงชวยในการตงจตใหเปนสมาธไดเรวขน

เขาเปรยบพลงดงกลาว วากเหมอนการเดนปราณภายใน อยากเรยนถามอาจารยดงนคะ ๑. การฝกพลงจกระ มผลตอการเจรญวปสสนาหรอไม

เปนการประพฤตทถกตรง หรอจะทาใหเราหลงทางคะ ๒. เขาบอกวาพลงจกระ เปนพลงทมอยในธรรมชาต

เปนพลงของจกรวาล ดงนนเปนการถกตองหรอไม หากเราหยบยมพลงงานดงกลาวมาใช

รบกวนสอบถามคะ เพราะอยากฝก แตไมอยากหลงทาง ดวยความระลกในพระคณของอาจารยคะ

คาตอบ(๑) การฝกพลงดงกลาว มผลกระทบตอการเจรญ

วปสสนาภาวนา จะทาใหหลงทางชวต ไมสามารถนาพาชวตไปสความพนทกขได


๑๘๔

(๒) ลองพจารณาดวา หากมพลงดงทกลาวแลว สามารถทาใหตวเองปดอบายภมไดไหม สามารถนาชวตตนเองไปสความพนทกขไดไหม

๗๗. ผมยงเขาไมถงธรรม

คาถามเรยนอาจารย ดร.สนอง วรอไร ทเคารพ ผมซงในธรรมทานทานมากแจมแจง ทกคาททานพด

ปจจบนผมกยงเขาไมถงธรรม แตกปรารถนาทจะทาใหเกดกบจตใจ ผมศกษาธรรมของหลวงป ชามานดหนอย แตพระไตรปฎกไมเคยอาน เพราะมนเขาใจยากเลยไมอาน ผมมเรองทจะกราบเรยนถามทานสก ๕ คาถามครบ

๑. ชาตทแลวทานอธษฐานมาชวยเพอน เหตใดทานถงมาเกดในประเทศไทย มนเกยวกบพระศรอรยเมตไตรยหรอเปลาครบ รวมทงครบาบญชม ทาไมทานไมเลอกไปเกดประเทศทมประชากรมากๆ เพอจะไดชวยไดมาก

๒. ทาไมทานไมแสดงฤทธ เพอทาใหเกดศรทธา กบดอกบวประเภทท ๔ เพอใหเคาสนใจในธรรมทานของทาน

๓. ทานเคยพดวากตญเปนนสยของชาวฟาชาวสวรรค ผมอยากออกบวชเพราะปจจบนผมทางานสงเงนใหพอ แมถาหากผมทงเคาเหลานนไปบวช ผมจะเปนคนอกตญไหม


๑๘๕

(การปฏบตธรรมจะสาเรจไหม) ผมฟงธรรมพนทกขแบบฆราวาสของทานแลวปฏบตแลวกสงบ เปนบางครงบางคราวมนขาดความตอเนอง

๔. จาเปนตองหากลยาณมตรดวยหรอเปลาครบ พระทพอจะพงไดลกศษยทานมากเขาไมถง นอกนนกรกสนโดษ เขาปากนหมด ผมเลยไมแสวงหาเลยนงดตวเอง ทาอยางพระพทธเจา

๕. ธรรมะของพระพทธเจาถงชวงเสอม ถาเปนเชนนนกจะมผปฏบตดมาเผยแพรพระธรรม ยคนคอทาน ยคตอไปกคงเปนบคคลอนเรอยๆ ทาไมอนเดยถงศาสนาพทธจงไมเจรญเหมอนของไทย ทงทเปนตนกาเนดศาสนา แลวพระ-อรยเจาทอนเดย เนปาลมมากไหม (พระนยตโพธสตวยงมาสรางบารมทประเทศไทย)

สดทายนผมขอขอบคณทานมากจากธรรมทานของทาน ผมเขาใจทกอยางททานพด ผมปรารถนาพสจน คาพดของทาน คาพดพระพทธโคดมครบ


๑๘๖

คาตอบ(๑) การชวยเหลอเพอนใหมปญญาเหนถกตามธรรม

มอยในพทธศาสตรเทานน ศาสนาอนไมสามารถพฒนาจตใหเกดปญญาเหนถกตามความเปนจรงแท (ปรมตถสจจะ) ไดดวยเหตนจงตองลงมาเกดอยในประเทศไทย ทมพทธศาสนาลงหลกปกฐานไวดแลวในยคสมยน

(๒) ผตอบปญหาเคยหลงเลนฤทธ (อทธวธ) มายาวนานถงเจดชาต ชาตนเปนชาตทแปด ครบาอาจารย (ทานเจาคณโชดก) หามมใหผตอบปญหา เอาจตไปตกเปนทาสของฤทธ เพราะไมเปนเหตนาพาชวตไปสความพนทกข ผตอบปญหามสจจะตอครบาอาจารย จงตองรกษาสจจะเอาไวตลอดชวต ในการบรรยายธรรมแตละครง ผตอบปญหาไดใชอาเทศนาปาฏหารย และอนศาสนปาฏหารย ควบคกนดงทพระสารบตรไดทาใหด

(๓) จงดพระสารบตร หนนางสาร (แม) ผมความเหนผด (มจฉาทฏฐ) ไปบวชเปนพระสงฆอยในพทธศาสนา แตกอนจะเขาสพระนพพาน พระสารบตรไดหวนกลบไปชวยแม ใหกลบมามสมมาทฏฐ แลวนางจงไดบรรลพระโสดาบน

(๔) จะทาอยางพระพทธเจาได ตองนาพาชวตใหดาเนนไปตามแนวทางของพระโพธสตว ตองอบรมสงสมบารมมามาก อบรมสงสมบารมมายาวนาน แมแตการเปนพระปจเจกพทธเจา ยงตองอบรมสงสมบารมมายาวนานถงสองอสงไขยกป


๑๘๗

(๕) ธรรมะของพระพทธเจาโคดมมไดเสอม ในยคปจจบนผใดนาพาชวต ดาเนนไปตามทางของมรรคมองคแปดไดอยางถกตรง โอกาสเขาถงความเปนอรยบคคลยอมเกดขนได แตเหตทพทธศาสนาเสอมนน เนองมาจากพทธบรษทมจตใจเสอมไปจากธรรมวนย นนเองทเปนตนเหต

สาธ …. ทผถามปญหาปรารถนาพสจนคาพดทถกตรงตามธรรมวนยของพระพทธโคดม

๗๘. ดฉนเปนคนไทย

คาถามกราบเรยน ทานอาจารย ดร.สนอง วรอไร ดฉนเปนคนไทย ทเคยบอกวานบถอพทธตามทเขาให

กรอกขอมล เคยเรยนวชาศลธรรมเพราะตองสอบ ตอนเดกๆ คณแมใหซอนทายมอเตอรไซดนานาขาวไปวดอยเนองๆ ในวนพระ แตไมเคยเขาใจธรรมะ จนไดเรมฟงคาสอนของทานอาจารยโดยพสาวแนะนา จงเรมเขาใจธรรมะมากขน แมจะยงไมเขาถงธรรมกตาม

ดฉนไดฟงธรรมททานอาจารยสอนอยเนองๆ วนนเพงฟงคาบรรยายของทานอาจารยเมอ ๒๙ ม.ค. ๕๕ ทานอาจารยไดกลาววา ครบาบญชมเตอนใหระวงภยทจะมากกวาเดม๑๐ เทา ในเรวๆ น ขอเรยนถามทานอาจารยวากาหนดเวลาท


๑๘๘

ใกลเคยงไดไหมคะ เชนในปน ปหนา เพอใหสามารถเตรยมตวและใจไดอยางมสต ทกวนนพยายามเตรยมตวดงททานอาจารยแนะนา แตศลกยงไมสามารถคมใจไดทกขณะ แตจะพยายามตอไป

หากเคยมกรรมใดๆ ทกระทาโดยไมบงควรตอทานอาจารย ไมวาชาตไหน ขอทานอาจารยโปรดอโหสกรรมใหดวย

คาตอบ

คาทครบาบญชมกลาวเตอนญาตธรรม ใหระมดระวงภยทจะเกดขนในเรวๆ น ครบาฯ มไดบอกวาเมอใด และไมมญาตธรรมคนไหนถามถงกาหนดเวลาทแนนอน ฉะนนผไมประมาท พงเตรยมใจใหมศล มสต และมบญคมรกษาใจใหไดทกขณะตน นนแหละดทสด

สดทาย … . อโหสครบ

๗๙. บญทเกดจากการอนโมทนา

คาถามกราบเรยนทานอาจารย ดร.สนอง ผมมคาถามดงนครบ ๑. เวลาผมฟงเสยงธรรมบรรยายตางๆ หรอ ประวตของ

พระพทธเจาทเปนเทป mp๓, หรอจาก youtube แลวผมอนโมทนาบญในเรองราวของธรรมะบรรยายนนๆ จะไดบญ


๑๘๙

หรอไม เชน เรองราวของนางวสาขา ผเปนโยมอปฏฐากพระพทธเจาผมอนโมทนาบญของนางวสาขาดวย หรอในเสยงบรรยายธรรมของทานอาจารย ทบอกวา “ดวยบญดวยบารมทผบรรยายไดสงสมมาตงแต... ขอบญกศลทผบรรยายมจงมแกทาน....” ไมรวาผมจะไดรบบญอนนนดวยหรอไม เพราะผมฟงจาก mp๓ ไมไดอยในทๆ นน ในเวลาทเกดขนจรงขณะนนครบ

๒. ผมเหนตามวดตางๆ มตหยอดเหรยญทเวลาใสเหรยญลงไป กจะมเสยงพระสวดใหพร เหมอนเวลาถวายของใหพระ แบบนเราจะไดรบพรเหมอนกบพระสงฆมาสวดใหเราตอหนาหรอไม

ขอความกรณาไขความกระจางดวยครบ

คาตอบ(๑) ไดบญทเกดจากการอนโมทนา ในทงสองกรณทยก

ตวอยางไป (๒) ขนอยกบปตทเกดขนจากการรบพร การรบพรแบบใด

ทาใหจตเกดปตมากกวา กไดบญมากกวา


๑๙๐

๘๐. ลกสาวงอแง

คาถามอาจารยคะ ลกสาวมอาการ แปลกๆ งอแงวนพระ

ไปในทแปลกๆ กงอแงตลอด รองไหตลอดตงแตเกด ในชวงกลางคนเหมอนฝนรายใครจะเอาชวต ขออาจารยแนะนาดวยคะ

คาตอบหดลกใหไหวพระสวดมนตกอนนอน แลวกาหนดพท-โธ

ประมาณ ๕ นาท หลงจากนนอทศบญกศลใหเจากรรมนายเวร รวมถงอมนษยทตองการบญ ปฏบตเชนนทกวน แลวอาการทบอกเลาไป จงจะมโอกาสหายได

๘๑. ออนไหวงาย

คาถามเรยนทานอาจารย ดร.สนอง วรอไร ครบ กระผมมเรองทรสกวาเปนความทกข ทไมสามารถควบคม

จตของตวเองได ทาใหเราเปนคนออนไหวงาย เปนทยดหนกคดไปเครยดไป


๑๙๑

ขอเลาเรองตวเองนดหนงนะครบ คอเราเปดรานทากจการคา(แวนตา) ซงกเปนระดบกลางๆ เปดมา ๕ ปแลวโดยปจจบนแลวเหมอนอยคนเดยว เพราะอยทรานกเหมอนคลาย ๗-๑๑ มเวลาออกนอกบาน ๓ ชม. หลงจากปดรานกออกไปรบคนรก ทานขาวและกลบบาน (กระผมนอนทรานครบ)

ตอนดกๆ หลงจากสงแฟนแลว บางทเรารวาเราตองกลบรานเรา รสกวากระผมไมอยากกลบเลย มนเจออะไรเดมๆ จนมนรสกเบอ เฉาๆ และไมอยากอยคนเดยว

ชวตในวยเดก กระผมเปนคนอยคนเดยว พอแมอาจจะไปคนละทาง แตเราเองกอยคนเดยวจนโต จงทาใหเรารสกวาเราไมมใครเลย เวลามเรองอะไรกคดแลวคดวน คดอยคนเดยว คดแลวไปยดไปผก เอาจตไปผกกบความวตก ความกลวทงหลาย คดวาอยคนเดยวแลวจะทาใหจตตวเองฟง กระผมรสกวาเรากาลงแบกกอนหนใหมนหนกตวเราขนทกวนๆ พรอมกบกระผมมเรองทกขใจเกยวกบโรคภยไขเจบทไมหนกหนาแตกทาเรากลมและกลว กงวล (กลววาจะตองไปหาหมอ กลวผากลวเจบ ทงๆ ทมนอาจจะไมถงขนาดนน) จนเรามความกลวซงมนมากขนๆ เอาจตไปผกกบอนาคต และตดกบอดตทเศรา ปะปนจนเตมไปหมดครบ จนเราคดวาเราเหมอนคนฟงซาน

วนอาทตยกระผมพาครอบครวไปทานขาว แตขางลางรานอาหารทเราไปมปายคาพด ในเรองธรรมะสอนใหเราดาเนนชวตวาอยายด ทกอยางไมเทยง ทงรางกายกไมใชของเรา


๑๙๒

แตเราไปยดวามนเปนของเรา เจบไขไดปวย จตเรากมกจะไปผกตดกบสงตางๆ นานา ทงความรก รกแคไหนวนหนงกตองมจาก ทกอยางมขนมากตองมดบไป ความสขและความทกขกเชนกน .... กระผมอานขอความตรงนแลว กรตวเองวาเราตองการอะไรในชวต

กระผมเองไมเคยเปนคนแบบนเลยนะครบ อาย ๓๒ เอง เพยงแตครงหนงเคยไปเยยมแมเพอนท รพ.เลดสน เพราะคณแมเพอนตดเอดสจากการบรจาคเลอด หรออะไรสกอยาง เราไมแนใจจรงๆ ซงตอนนนกระผมเองกไมเคยเหนอะไรอยางนมากอนเลย ขนลฟตไปชนอายรกรรม แลวเปดประตลฟตมาเทานนแหละครบ เจอสภาพผปวยแบบใกลถงเวลาจรงๆ แลว นงรอนอนเปล และภาพทเราไมคดวาจะเหนมนทาใหเราฝงใจมาจนถงตอนนเลย คอมพระภกษสงฆรอสวดอย ๓ รป

นกระผมเหนความจรงของชวตอยใชไหมครบ อยากจะเขาใจยอมรบมน ไมยดตด ไมคดอะไร แตไมรจะเรมศกษายงไง พอเวลาเจบไขไดปวยตองใชบตรทอง แลวไปนงรอประมาณครงวน รสกวาเหนคนเจบคนปวยแลวนาสงสาร ถาเราเปนเขาเราจะทายงไง ..... เอาความทกขของคนอนมาใสตวเรา กระผมเปนแบบนเสมอ คดวาทกคนกเจบกปวย ซงมนกเปนความจรง แตพอไปเหนจรงๆ แลว กลบทาใหเราจตตกวาทาไมคนเราถงเกดมาตองลาบากนกหนา นาเวทนา นาสงสารจนจตและความคดตวเองเหมอนไปนงแทนทเขาซะอยางนน


๑๙๓

ตงแตนนมาจตกระผมเองกผกตดอยกบความกลวและกงวลนมาตลอด จนเราเปนคนทคดมาก แตกอยากศกษาธรรมะนะครบ ถงแมจะมเวลานอยกยงดกวาไมมความคด กระผมเองกรสกนะครบวาธรรมะนเปนทางสายกลางซงจะทาใหเราเขาใจทกสง .... ทาใหเราเหนจรง รจรง วางกเลส ตณหา เราวาศาสนาพทธเปนศาสนาทสอน ใหเราไดปฏบตทกสงในชวตได (พดเหมอนกระผมแกใชไหมครบ แตกระผมอยากทาใหจตตวเองสงบ ปลอยวาง ไมนาจตไปยดตดกบความกลว หรออดตและอนาคต) บางทเราอานหนงสอธรรมะแลว เราอาจจะไมคอยเขาใจ เพราะเหมอนเปนผ แสวงหาเบองตนอานไปตองไปเสรชดวาคาแตละคาคออะไร แลวเราจะเขาใจมนไดอยางไร

สวนตวแลวคดวากระผมไมอยากปลอยใหเวลามนผานไปเรอยๆ เราคดวาคนหลายๆ คนอาจจะมองขามสงเหลาน แตสาหรบกระผมเองอยากเขาใจและยกระดบจตตวเองขนมา อยากหาหนงสอทอานแลวทาใหมมมองเราเขาใจเกยวกบเรองจต และการปลอยวางไดถกตองดวยนะครบ....

กระผมเองไมอยากเอาจตไปผกกบสงทเกดกบความทกขหรอสขทงหลาย ทงอดตและอนาคต ยอมรบในสงทเกดและดบไป .... เพราะชวตกระผมเองเหมอนอยคนเดยว คดคนเดยวมาตลอด


๑๙๔

กระผมบางทอยากนงสมาธ แตเรากมกจะฟง จตเราไมนงเลย ชวยชแนะแนวทางการนงสมาธกาหนดอย กบลมหายใจ ปลอยความคดใหวางเปลา มแตความสงบใหกระผมไดเขาใจดวยไดไหมครบ

เรองของกระผมอาจจะเปนเรองทไมใหญสาหรบบางทาน แตกคงเปนปญหาของเรามากถาเราไมรจกศกษาและเขาใจในวนน วนขางหนาเราคงขาดสตในชวตทเราเหลออย

ขอบพระคณอาจารยมากๆสาหรบคาชแจงทมคา และความหมายสาหรบคนๆ หนง ทไมร จะเรมยงไง เรมทไหน ทาความเขาใจอะไรกอน ใหมทางสวางในธรรมทงกายและใจ

คาตอบเรองทบอกเล าไปทงหมด มเหตมาจากจตขาดสต

คมครอง จงไปรบเอาสงตางๆ มาปรงเปนอารมณฟ งซานดงนน แนวทางแกปญหาทถกตรง ตองพฒนาจตใหมสตคม แนะนาใหพฒนาจตดวยการมศล ๕ และมสจจะคมใจใหไดทกขณะตน หลงจากนนเรงความเพยรพฒนาจต (สมถภาวนา)อยางใดอยางหนง ดวยการเอาจตจดจออย กบลมหายใจเขา - ออก (อานาปานสต) หรอเอาจตจดจออยกบอากาศ หรอชองวางอนหาทสนสดมได (อากาสานญจายตนะ) ตองกาหนดอยางตอเนองทกครงทนกได กาหนดทกครงทวางจากการทางาน เมอใดจตมกาลงของสตเกดขนกลาแขงแลว


๑๙๕

สงดงาม (คณธรรม) ทงหลายทงปวงยอมหลงไหลเขาสจตแลวปญหาทเกดขนจะหมดไป ผใดเอาชนะใจตนเองไดแลวชวตนไมมอะไรจะแพอก … สครบ

๘๒. ฝนถงหลวงปฯ

คาถามกราบสวสดอาจารยครบ เมอเดอนกอนผมฝนถงหลวงปมนฯ ในฝนเหนตวเองได

เขาไปกราบทาน. หลงจากนนบงเอญเพอนๆ คยกนวาจะซอสลากกนแบงรฐบาล ผมกเลยม Idea ไปซอตามอายของหลวงป แลวอธษฐานจตวา ถาไดเงนมาผมจะรวมทาบญกบมลนธหลวงป แลวกรวมสรางโรงพยาบาลสงฆ หลงจากนนกถก Lottery จรงๆ ผมจงใหเพอนไปขนเงนแลวกทาบญทงหมด

คาถาม : ผมนกอยในใจวา ครบาอาจารยทานไมเคยสงเคยสอนใหเลนหวย แตผมประมาทไปทาเขา เพราะไมรจะเอาทรพย มาจากวธไหน? แบบนจะบาปและทาใหการภาวนาของผมไมคบหนาไหมครบ? แลวจะมวธการแกไขอยางไร?

กราบขอบพระคณครบ รแ ไ ไร?


๑๙๖

คาตอบบาปเพราะใจพายแพตออานาจของกเลสมาร ผมจต

เปนทาสของกเลสมาร ยอมเขาไมถงผลแหงการประพฤตจตตภาวนา หากผถามปญหาประสงคจะแกไขขอผดพลาด (บาป) ทตนไดกระทาแลว ตองไปขอขมากรรมตอสงศกดสทธ แลวรกษาใจใหมศลและมสจจะคมใหไดทกขณะตน และตองไมประพฤตอกศลกรรมเชนนนใหเกดซาอก จากนนตองหนมาปฏบตธรรม เรงความเพยร แลวโอกาสพนไปจากบวงของมาร จงจะเกดขนได

๘๓. เหนวญญาณมาจองด

คาถามกราบเรยนอาจารย ดร.สนอง อยางสง เจาคะ รบกวนสอบถามดงนคะ ๑. ความกลวผ ถาเรานงสมาธ หรอนอนเฉยๆ เหน

วญญาณมาจองดควรทาอยางไรคะ กาหนดรเฉยๆ วามาเดยวกไป หรอสวดแผเมตตา ใหเขาตอนนนเลยคะ พอหนเจอทไรตกใจสะดงทกท ไมเปนสมาธเลยคะ (หนทราบวาเราเหนผด ไมรจรงจงกลวคะ) แตทาไมไดสกทคะ มวธไหนแกบางคะ


๑๙๗

๒. การทาอาชพเกษตร ไมใชสารเคมฆาแมลง/ เลยงแตสตว ไก เพอตองการไขไกไวขายหรอประกอบอาหาร/ แตมไดฆา ผดศลไหมคะ ผดสมมาอาชวะไหม

๓. การนากระดาษหนงสอทใหความรไมใชแลว มาเชดสงปฏกล หรอเหยยบ ถอวาเปนบาป มผลตอการศกษาความรหรอไมคะ

๔. เราจะทราบไดอยางไรวาบญนน ถงคนทเราอทศใหรสกแบบใด สงเกตจากอะไรคะ

๕. ถาผดรกษาศลขอ ๕ แบบวานานๆ ดมสรา ๒ เดอนครง เฉพาะเมอมงานฉลอง นานๆ ท จะมผลตอการกาวหนาปฏบตธรรมหรอไม เพราะบางครงเลยงไมดมยาก เวลาเจอพบปะเพอนฝง

๖. ถาเราอยากไปทาเกษตร แตแมไมชอบใจ ทาใหแมเคอง ถอวาเราบาปไหมคะ



๑๙๘

คาตอบ(๑) ตองไหวพระ สวดมนต แลวอทศบญกศลทตนม

ใหกบอมนษยทเหนทกครงทเหตการณเชนนเกดขน (๒) เลยงไกดวยการกกขง หรอเอาไขไกทมเชอผสมแลว

ไปขาย กยงเขาขายประพฤตทศล (๓) พฤตกรรมใดทบคคลไดกระทาแลว เกดเปนความ

ไมสบายกาย ไมสบายใจ พฤตกรรมนนถอวา บาป หากเปนไปในทางตรงกนขาม ไมถอวาเปนบาป และไมมผลตอการพฒนาความร

(๔) ผร อทศบญให หรอทาความดใหกบใครผใดแลวยอมไมตามดผลทเกดขน การอทศหรอการกระทาในลกษณะน ถอวาไดบญเตมรอย แตผรไมจรง นยมตามดผลจากการอทศหรอการให จงไดทงบญและบาปเกดขน

(๕) ปฏบตธรรมแลวเขาไมถงธรรมทปฏบต เหตเปนเพราะจตไมมศลคม หรอขาดสจจะคมความประพฤต

(๖) เปนบาปครบ


๑๙๙

๘๔. อยากเรยนเกง

คาถามสวสดครบอาจารย ผมกาลงขนชน ม. ๕ ผมเคยไดยนวาการฝกกรรมฐานชวยใหผลการเรยนดขน

จงอยากถามอาจารยวาผมควรปฏบตอยางไร เพราะผมอยากเรยนเกงๆ แลวสอบเขาคณะแพทยศาสตรได เพอจะลงไปเปนหมอชวยเหลอท ๓ จงหวดชายแดนใต ตอน ม .๔เทอม ๒ ผมไดเกรด ๓.๗๕ และอยากทราบอานสงสของการปฏบตกรรมฐานครบ

ขอบคณครบ

คาตอบจตทตงมนเปนสมาธ ยอมสงผลใหคลนสมองเปลยน

แลวทาใหความจาดขน (Tony Bouzan) และจากงานวจยของ Dr.Goldman พบวา คนทประสบความสาเรจในชวต ใชปญญาไอคว รอยละ ๒๐ แตใชคณธรรมถงรอยละ ๘๐

อานสงสของการปฏบตสมถกรรมฐาน มดงน • มอารมณลดนอยลง • คลนสมองเปนระเบยบ • หายจากอาพาธ • เขาถงความสงบสข • เกดความรสงสดขนโลกยะ (อภญญา ๕)


๒๐๐

• ตายในฌานทาใหไปเกดในพรหมโลก • เปนฐานใหเกดปญญาเหนแจง ฯลฯ อานสงสของการปฏบตวปสสนากรรมฐาน มดงน • ทาใหเกดปญญาเหนแจง • ใชกาจดกเลสใหลดลง หรอหมดไปจากใจ • เขาถงความเปนอรยบคคล • ปดอบายภมได • ลดความทกข หรอพนความทกขได ฯลฯ

๘๕. แบบนถกไหม

คาถามกราบเรยนอาจารย ดร.สนอง วรอไร ผมมความสงสยในการปฏบตครบ ๑. เมอผมนงสมาธ ผมภาวนา พท-โธ โดยสตจะอยกบ

ลมหายใจเขา (พท)-ออก (โธ) แบบนถกตองไหมครบ ๒. เมอผมนงสมาธไปสกพกหนงจะเกดอาการปวดขา

มาก อยากทราบวา ใหภาวนาพท-โธตอโดยไมสนใจความปวด แลวเอาตวสตอยกบลมหายใจเขา-ออกรเปลาครบ หรอใหเลกภาวนาพท-โธ แลวเอาตวสตไปไวทความรสกปวดครบ แลว


๒๐๑

จาเปนตองมคาภาวนาไหมครบ หรอรสกวามนปวด เปนแบบนมนเจบแบบนไป

๓. การเดนจงกรม ผมกาหนด ขวา-ยาง-หนอ ซาย-ยางหนอ ไดไหมครบ จาเปนไหมครบตองกาหนด พท-โธ เวลาเดนใหเหมอนกบนงสมาธ

๔. การเดนจงกรมแบบพท-โธ มไหมครบ อยากทราบวธและลองปฏบตวาแบบไหนถกจรต (เคยเหนแตการสอนแบบ ขวา-ยาง-หนอ ซาย-ยางหนอ)

รบกวนอาจารยชวยแนะนาวธการปฏบตทถกตองดวยครบ ขอบพระคณอาจารยอยางสงครบ

คาตอบ(๑) จตจดจออยกบลมหายใจเขา - ออก เรยกลกษณะ

เชนนวา จตมสตคม (๒) เมอมอาการปวดขาเกดขน ตองกาหนดวา “ปวด

หนอๆๆๆๆ” ไปเรอยๆ จนกวาอาการปวดทขาจะหมดไป ถาเกดอาการปวดทขาแลวทาเปนไมสนใจ ยอมทาใหจตมโมหะเกดขน

(๓) ไดครบ ไมจาเปนครบ (๔) มครบ ถากาหนดแลวจตเขาถงความตงมนเปนสมาธ

กใชได วธการใด เมอนามาใชกาหนดจต แลวทาใหสตเกดขน วธการนนถกตองสาหรบผทนามาใช


๒๐๒

๘๖. ผดศลหรอไม

คาถามกราบเรยนสอบถาม ดร.สนอง ทเคารพ มคาถามอยาก

รบกวนถามดงนครบ ๑. การทไดซอ CD ทกอปป ถอวาผดศลขออทนนา

หรอเปลาครบ ๒. จากคาถามขอท ๑ หากซอเพอความบนเทงและ

การศกษาภาษาองกฤษ แตไมไดมจดประสงคเพอนามาขาย(ซอมาดและฟงภาษาองกฤษ) แตเมอซอมาแลว ผมกขอขมากรรมโดยกลาววา “หากขาพเจาจงใจหรอประมาทพลาดพลงลวงเกนทานผใดกตาม โปรดยกใหเปนอโหสกรรมแกขาพเจาดวย” อยางนจะมผลของการกระทา (ผลกรรม) รนแรงไหมครบ ถาเปนไปได อยากใหลองยกตวอยางของผลกรรมใหฟงครบ

๓. เนองดวยป ๒๕๕๘ จะเปดอาเซยน ซงจะตองใชภาษาองกฤษเปนเครองมอในการสอสาร ถากระผมยงตองซอ CDทกอปป (ปจจบนด ฟง และเปดอานพจนานกรมภาษาองกฤษไปดวย) ถาผดศลขอ ๒ และมผลวบากทไมดอย เรยนถามวธทจะทาใหพนจากวบากทไมดเหลานดวยครบ

กราบขอบพระคณครบ


๒๐๓

คาตอบ(๑) ถาผใหความรในแผน CD มเจตนาใหความรเปนทาน

การซอแผน CD ทมผกอปปขาย ไมถอวาผดศลขอ ๒ (๒) ถาเจาของสงวนลขสทธความรในแผน CD การซอ

แผน CD ทละเมดลขสทธ ถอวาผดศลขอ ๒ การขออโหสกรรม ถาเจาของลขสทธรบรและยกโทษให

ผ ละเมดลขสทธยอมไมตองรบโทษนน สวนผลของกรรม(อกศลวบาก) จะรนแรงแคไหนขนอยกบ ความรนแรงของความเหนผด และขนาดของอตตาของผเปนเจาของลขสทธถามความเหนผดมากและมความเหนแกตว (อตตา) มากการจองเวรยอมเกดขนมาก หากเจาของลขสทธเหนถกและหมดอตตา การจองเวรยอมไมเกดขน แตบาปอนเนองจากการประพฤตทศลขอ ๒ ยงมอย

(๓) ทาบญใหญ (ปฏบตธรรม) ใหเกดขน แลวอทศผลของบญใหญใหกบเจาของลขสทธไปเรอยๆ แลวหนเวรกรรมยอมตามใหผลไมทน


๒๐๔

๘๗. ขอใหเลกบนเลกดา

คาถามกราบเรยนอาจารยทเคารพอยางสงคะ หนขอความเมตตาอาจารยชวยคลายความสงสยในการ

ปฏบตตนคะ ๑. การจะรวมโมทนาบญ/ขออนโมทนา/โมทนาสาธ

ขณะนนเราสามารถพดอย ในใจไดไหมคะ? หรอจะตองพนมมอแลวกลาวออกเสยงดวยคะ? หากจะกลาวซาๆ บอยๆในบญกศลเดมๆ ทกครงทระลกถง ตวผกลาวจะไดบญไหมคะ?

๒. เวลาเหนผอนลมหลงกเลสทางโลกมากเกน สนกสนานเพลดเพลน ดมนาเมาจนขาดสต การแตงกาย และอนๆ จตหนจะนกไปวาพวกเขาเหลานนนาสงสาร เมอไหรจะหนเขามาสทางธรรมกนหนอ อยากใหพนอบายภมกน ...การทจตนกคดเชนนจะเปนการหลงตวเอง หรอยกตนวาดกวาผอนหรอไมคะ?

๓. คณพอหนเจาช เลนหวย ซอลอตเตอรเกนเงนเดอนทไดรบ แตตระหนถเหนยวกบคนในครอบครว เกษยณแลวกยงไมเลก ไมมทรพยสมบต ไมมเงนเกบ หนเตอนใหเลนและซอนอยๆ กถกดาวาเงนของพอไมไดทาใหใครเดอดรอน ...จงคดวากอนเกษยณหนจะไมเปนเชนนน หนจะตองมบานในฝนปลกพชผกอยอยางเศรษฐกจพอเพยง จงวางแผนจะปลกบาน


๒๐๕

ในฝนวางรากฐานชวตใหกบลกและใหพอแมไดชนชม แตเปนการสรางหนสนใหกบตนเอง

• ความคดหวงนหนมความเหนถกหรอไมคะ? • มแนวทางดงคณพอใหพนราคะ โทสะ โมหะ โลภะ

บางไหมคะ? • หลงสวดมนตแผเมตตาอทศบญกศลเรยบรอยแลว

ทกๆ ครงหนจะตงจตอธษฐานขอพรให .. “บดาของขาพเจาเปนผมความประพฤตดประพฤตชอบ ตงมนอยในศลเจรญในธรรม เปนผ มความสขทงใจและกาย มสขภาพรางกายทแขงแรงสมบรณ ปราศจากโรคภยไขเจบ ขอใหบดาของขาพเจามความรก หวงใย เมตตา เอออาทรตอมารดาของขาพเจา ขอใหเลกบน ดา วากลาวมารดาของขาพเจา ขอใหหนมาปฏบตดปฏบตชอบตอมารดาของขาพเจา ขอใหบดาของขาพเจาเลกซอลอตเตอร เลกเลนหวย ขอใหอยอยางเศรษฐกจพอเพยงดวยเถด “... แรงอธษฐานนจะเปนไปไดไหมคะ?



๒๐๖

คาตอบ(๑) พดในใจโดยไมตองพนมมอกได การกลาวซาๆ บอยๆ

กมบญทเกดขนจากการอนโมทนาเกดขนบอยๆ เชนกน (๒) การเหนคนอนประพฤตอกศลกรรมทนาสความตกตา

ของชวต การมองเชนนเปนเรองของปญญาเหนถก และหากหมดอตตาได กไมถอวาหลงตวเอง และไมถอวาเปนการยกตนดกวาผอนอกดวย

(๓) ความคดและความหวงทบอกเลาไป เปนความเหนถกทางโลก แตในทางธรรมถอวาเปนความเหนผด เพราะผรแจงและรทกสงทกอยาง (พระพทธโคดม) ไดตรสไวในทานองทวา “มนษยสมบตนาความคบแคนใจมาใหกบผครอบครอง”

• จะดงคณพอใหพนจากกเลสเหลานนได คณพอจะตองมศรทธาในคณธรรมเกดขนกอน แลวความสมปรารถนาในสงทหวง จงจะมโอกาสเกดขน

• หากแรงอธษฐานของลก มกาลงมากกวากเลสของคณพอไดเมอใดแลว ความสมปรารถนาในสงทลกไดอธษฐานไว จงจะเกดขนได


๒๐๗

๘๘. จตหาเรอง

คาถามกราบ อ.ดร.สนอง วรอไรหนเหนความโกรธของคนทสนทนาดวย เหนวาเขาโกรธ

เรา ลกษณะทเหนเหมอนวาเปนพลงงานหรอแรงอะไรซกอยางวงจากเขาตรงมาหาใจเรา แลวแรงนนมนมากระทบใจเรา แลวหนรสกเจบๆ ทใจ เหมอนวาแรงนนมนวงตรงมาเสยบทกลางหวใจเลย แลวหนกรบดอาการเจบแลวรบปลอย ไมกลาดจตตวเองตอเพราะกลวเจบ รวาตวเองเกดอารมณกลวเจบ แลวเกดอารมณสงสย และเลยงไมมองอารมณโกรธของคสนทนา ขอเรยนถามอาจารยวาเกดจากอะไร (หนพจารณาแลว คดวาไมไดสงจตออกนอก แรงนนมนวงมากระแทกใจหนเอง เกดเรวมากเกอบตงรบไมทนดวยซา) การใชจตรบถกฐานหรอไม? ตอนนนไมไดคด หรอตงใจจะใชจตรบ จตมนไปรบของมนเองคะ แลวถาเกดแบบนอกตองปฏบตอยางไรคะ


คาตอบจตทขาดสต ยอมรบเอาสงกระทบภายนอก (ความโกรธ

ของคนอน) ทไมด เขามาปรงเปนอารมณไมดของเรา


๒๐๘

ผใดมองออกนอกตว (look out) เปนการตงฐานรบทไมถก แตหากพฒนาจตตนเองใหมกาลงของสตกลาแขง เมอเหนความไมดของคนอน แลวเอามาเปนครสอนใจตวเองวาเราจะไมทา (โกรธ) เชนเขา แลวพฤตกรรมอนเปนเหตนาสการเกดเปนสตวนรก กจะไมเกดขนกบเรา ฉะนนทางทดทสด ตองพฒนาจตตนเอง ใหมสตระลกทนความโกรธของคนอน หรอหากยงพฒนาจตไมถงความมสตกลา ตองใหอภยเปนทาน ดวยการกาหนดวา “ชางมนเถอะๆๆๆๆ” ไปเรอยๆ จนกวาอารมณไมดของเราจะหายไป แลวความเมตตากจะเกดขนแทนท ทาใหเรามอารมณสงบและเยน

บญทไมบรสทธ

คำถาม กราบเรยนถามทานอาจารย ดร.สนอง ทนบถอ ไดอานคำถามหนงในหนงสอถงเรองทวา ถาทำบญแลว

นำใบอนโมทนาไปลดหยอนภาษ จะไดบญไมเตมรอย คำถาม คอ

ถานำใบอนโมทนาไปลดหยอนภาษแลว พอไดคนภาษ กนำเงนทไดไปทำบญตอและนำไปลดหยอน พอไดคนกทำบญไปเชนนอก

ทกครงทไดเงนคนกนำไปทำบญทงหมด กรณน ยงเปนการทำบญไมเตมรอยรเปลาคะ

คำตอบ ทำบญครงใด เมอทำแลวผทำไดบญ แตการนำเงนททำ

บญไปลดหยอนภาษ เปนเจตนาใหไดเงนบางสวนตอบกลบคนมา

การกระทำเชนนเปนบาป แลวเอาเงนทไดไปทำบญอกถอวาเปน

การทำบญทมบาปแอบแฝง หากประพฤตเชนนไปเรอยๆ บญทเกดขนยอมไมบรสทธเชนกน

www.kanlayanatam.com

Documents

book sontana AJ Sanaong vol.23 · จ า ก เ ว็ บ ไ ซ ต์ กั ล ย า ณ ธ ร ร ม w w w . k a n l a y a n a t a m . c o m ต อ บ ปั ญ ห