เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

บรรยายธรรม ๒๘ ธนวาคม ๒๕๕๒ทธนาคารกรงเทพ สานกงานใหญ

พระไพศาล วสาโล

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

พมพครงท ๑ : กนยายน ๒๕๕๓  จ�านวนพมพ  ๖๒,๕๕๐ เลม  จดพมพโดยชมรมกลยาณธรรม ๑๐๐ ถนนประโคนชย ต�าบลปากน�า อ�าเภอเมอง จงหวดสมทรปราการ ๑๐๒๗๐ โทรศพท ๐-๒๗๐๒-๗๓๕๓ และ ๐-๒๗๐๒-๙๖๒๔ ภาพปก/ภาพประกอบ เซมเบ  จดรปเลม คนขางหลง  ชวยแกค�า อะตอม พมพโดย บรษท ส�านกพมพสภา จ�ากด ๑๑๘ ซอย ๖๘ ถนนจรญสนทวงศ เขตบางพลด กรงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทร. ๐-๒๔๓๕-๘๕๓๐

ชมรมกลยาณธรรมหนงสอดล�าดบท ๑๒๘

พระไพศาล วสาโล

สพพทานง ธมมทานง ชนาตการใหธรรมะเปนทาน ยอมชนะการใหทงปวง

www.kanlayanatam.com

www.visalo.org

ขอมอบเป นธรรมบรรณาการ

แ ด

จาก

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล๐๔ ๐๕

คาปรารภ

เทศกาลปใหมถอเปนเทศกาลแหงความสข ผคนนยมจงนยมสงบตรอวยพรความสขใหกน รวมทง ถอเปนโอกาสทจะแสวงหาความสขใหแกตนเอง ดวย การจบจายใชสอยหรอไปเทยวตามทตางๆ เสมอน เปนรางวลใหแกตนเองสาหรบการทางานตลอดป ทผานมา

ความจรงแลวเทศกาลแหงความสขนนมตลอด ทงป ทกวนสามารถเปนวนแหงความสขสาหรบเราได เพราะความสขนนมอยรอบตว อกทงมอยกบเรา ตลอดเวลา เปนแตเราไมเหนเอง ผทคดวาตนเอง ไมมความสขนน ทจรงเขามองไมเหนความสข ตางหาก

เพยงเปดใจใหกวาง กจะเหนความสขอยรอบตว และหากทาใจใหวาง ความสขกจะเขามานงในหวใจ แตเนองจากทกวนนเราปลอยใจใหจมอยกบอดตหรอกงวลกบอนาคต หรอหมกมนครนคดกบเรองรอยแปด จงไมสามารถเปดรบความสขทมอยแลวในปจจบนขณะได

หนงสอเลมเลกนมทมาจากคาบรรยายของ ขาพเจาเมอวนท ๒๘ ธนวาคม ๒๕๕๒ ณ สานกงาน- ใหญธนาคารกรงเทพ ชมรมกลยาณธรรมประสงค จะตพมพเปนเลมเพอเปนธรรมทานในเทศกาล ขนปใหม ขออนโมทนาในกศลเจตนา และหวงวา หนงสอเลมนจะมสวนชวยใหผ อานพบความสข ทแท ไดแกความสงบภายในอนเกดจากสตและ ปญญาโดยทวกน

พระไพศาล วสาโล

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล๐๙

อกไมกวนจะถงวนสนปและขนศกราชใหม 

ตามธรรมเนยมนยมถอกนวาชวงนเปน 

เทศกาลแหงความสข ผคนจงพากนใชโอกาสน 

แสวงหาความสขเพอเปนของขวญใหกบตนเอง 

หลายคนนกถงการไปเทยวตามสถานทตางๆ 

หรอไปเสพรบสงทนาพงพอใจเพราะเชอวาจะ 

ทาใหเรามความสข “ความสข” ตามความเขาใจ 

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

ของคนสวนใหญ จงเปนความสขทอยไกลตว ท 

จะตองไปแสวงหาหรอซอหามาใหกบตวเอง แต 

ในความเปนจรงแลวเราไมจาเปนตองแสวงหา 

ความสขไกลตวเลย เพราะความสขนนอยรอบตว 

เราอยแลว ยงกวานนความสขยงอยกบเราแลวดวย

ความสขอยกบเราอยแลวโดยไมจ�าเปน

ตองไปแสวงหาทไหนเลย หากเรารจกมองกจะยง

ประจกษแกใจวาความสขนนอยกบเราตลอดเวลา

แตเหตใดคนจ�านวนมากถงตองไปแสวงหา

ความสขตามทไกลๆ นนเปนเพราะเขามองไมเหน

ความสขทมอยรอบตวหรอมอยในตวเขานนเอง

เพอนอาตมาคนหนงเขยน ส.ค.ส. ใหกบ 

เพอนของเขาวา “ขอใหเธอเหนความสข” ขอให 

สงเกตวาเขาไมไดเขยนวา “ขอใหเธอมความสข” 

ทาไมจงเขยนเชนนน กเพราะความสขนนมอย 

รอบตวเธออยแลว เปนแตวาเธอจะเหนหรอไม 

ตางหาก เมอใดกตามทเธอเหนความสข เธอกจะ 

พบวาความสขนนมอยรอบตวเธอ

ทกวนนความสขมอยรอบตวเรา แตเรา 

มองไมเหนเอง ทาไมเราถงมองไมเหน กเพราะ 

ไมเปดใจรบความสขนนเอง เหนความสขในทน 

ไมไดหมายถงเหนดวยตา แตหมายถงการรบร

ดวยใจ ถาเราเปดใจของเรากจะสามารถรบร  

ความสขไดไมยาก ถาหากวาทกทานมสขภาพด 

มพลานามยสมบรณ มบาน มทอยอาศย กนอม 

นอนอน มคนรกอยขางกาย มพอแม พนองหรอ 

ลกหลานทนารกอยใกลๆ กขอใหทราบวา นนแหละ 

คอความสขทมอยรอบตวทาน

๑๐ ๑๑

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

หลายคนอาจจะรสกวา “ตอนนฉนไมเหน

จะมความสขเลย” คนทคดเชนนนหารไมวาตวเอง 

มความสขอยแลว แตจะตระหนกถงความจรง 

ดงกลาวกตอเมอตนไดสญเสยสงทมคาหรอคนรก 

ไป เมอเรมลมปวย ไปไหนมาไหนไมได ถกความ 

เจบปวดบบคน เมอนนจงจะตระหนกวา ตอนท 

ยงมสขภาพดนนแหละคอความสข เมอใดกตาม 

ทตองพลดพรากจากคนรก สญเสยพอแม ตอน 

นนแหละ จงไดตระหนกวาในยามททานอยกบเรา 

นนคอชวงเวลาแหงความสข เมอลกหลานตอง 

พลดพรากจากไป ถงจะไดคดวาชวงเวลาทมลก 

หลานอยใกลตวนนแหละเปนชวงเวลาทวเศษสด

ตองมอยางนอยชวงหนงในชวตทเราจะได 

คดวาตวเองเคยมความสข แตนนกหลงจากทได 

สญเสยคนรกหรอสงทมคาไปแลว คาถามกคอ

๑๒

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

ทาไมเราตองรอใหเกดการสญเสยเสยกอน เรา 

จงจะตระหนกวาเราเคยมสงพเศษอยกบตวเรา 

ไมวาจะเปนสขภาพพลานามย ชวตทปกตผาสก 

หรอการมคนรกและครอบครวทอบอน

อะไรทาใหเราไมสามารถมองเหนความสข 

หรอชนชมสงพเศษทเรามอย อะไรทาใหใจของเรา 

ไมสามารถเปดรบและรสกซาบซงถงคณคาของ 

สงดๆ ทอยกบเรา คาตอบกคอเปนเพราะใจเรา

มวจดจอแตสงทเราไมม คนเราไมคอยเหนคณคา 

ของสงทเราม แมวาสงนนจะดวเศษแคไหน ก 

เพราะเรามวแตจดจอใสใจในสงทเราไมม คนท 

มสขภาพดจานวนไมนอยมความทกขใจ เพราะ 

อยากจะสวย ถงแมวาตวเองมหนาตาสวย รปราง 

ด กยงทกขเพราะรสกวาตวเองสวยสคนอนไมได 

สวยสดาราไมได (โดยเฉพาะดาราเกาหล) หลายคน 

มสขภาพด มครอบครวทอบอน กนอมนอนอน 

แตยงเปนทกขเพราะอยากไดใบหนาทหมดจด 

ผวขาวนวล จงทนไมไดทหนามสว ผวแหง หน 

ไมกระชบ ไมวาจะมสงดๆ มากมายเพยงใด แตก 

จะรสกเปนทกขทนทเมอเราดนรนอยากไดสงท 

ยงไมม หรอถงมแลวเรากยงมความทกข เพราะ 

อยากจะไดมากกวานน

การจดจอกบสงทยงไมมหรอถกครอบงา 

ดวยความอยากจะไดมากกวานหรอดกวาน ทาให 

ใจของเราไมอาจเปดรบความสขทมอยรอบตว 

หรอมอยกบตวไดเลย เดกจานวนไมนอยมความ 

ทกข เพราะโทรศพทมอถอทตวเองมนนไมทนสมย 

เหมอนเพอน แมจะมสมารทโฟนกยงเปนทกข 

เพราะเหนเพอนๆมแบลคเบอร ในทานองเดยวกน 

คนทมชวตสะดวกสบาย แตกยงเปนทกข เพราะ 

๑๔ ๑๕

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

อยากรารวย มรถเบนซ หรอบานหลงใหญเหมอน 

คนอน เมอใจมองออกไปนอกตวอยางนจะรบร 

ความสขทมอยกบตวไดอยางไร เมอเราจดจอง 

อยกบสงทเราไมม เรากเลยลมความสขจากสงท 

เรามไปเสยสน

สงทเรายงไมมแตอยากไดนน อาจไมใช 

ทรพยสมบตหรอสงสวยงาม แตอาจเปนความ 

สาเรจทยงมาไมถงกได คนจานวนไมนอยทกข 

เพราะวาจตใจจดจออย กบความใฝฝ นหรอ 

จดมงหมายทพงปรารถนา การทคนเรามความ 

ใฝฝน มจดมงหมายทสงสงเปนสงทด มนเปน 

แรงขบเคลอน ทาใหเกดความพากเพยรพยายาม 

แตถาเราจดจออยกบสงนนมากเกนไป กอาจทาให 

เราละเลยสงดๆทมอย ซงใหความสขแกเราอย 

ทกขณะ กวาเราจะรวาสงทเรามอยนน ชางม 

๑๗

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

คณคาเหลอเกน บางครงกสายไปแลว

เคยมนกกฬาคาราเตโดคนหนง ความใฝฝน 

ของเธอคอควาเหรยญทองมาใหกบประเทศไทย 

เพราะประเทศไทยไมเคยไดเหรยญทองจากกฬา 

ประเภทนเลยในการแขงขนกฬาซเกมส เธอม 

ความมงมนมาก คณพอของเธอเปนโคชสวนตว 

ทสอนทงเทคนคและใหกาลงใจเธอ ทสาคญคอ 

ใหความรกใหความอบอนแกเธออยางใกลชด 

เมอเธอตองไปแขงขนทประเทศฟลปปนส คณพอ 

ไมไดไปดวย เพราะมโคชทมชาตดแลแทน ในทสด 

เธอกไดชยชนะอยางงดงามและควาเหรยญทอง 

ได สรางความปตแกเธอเปนอยางมาก หลงจาก 

ทฉลองความสาเรจเสรจ โคชกมาบอกขาวรายวา 

พอของเธอไดเสยชวตดวยอบตเหตเมอ ๒ วนกอน 

โคชไมกลาบอกเธอกอนหนานน เพราะกลววา 

เธอจะเสยใจจนไมมกาลงใจแขงขน 

พอเธอทราบขาวรายน เธอแทบชอค รองไห 

ระราระลก แลวพดขนมาวา เหรยญทองเหรยญน 

ฉนไมอยากไดแลว ขอพอคนมาอยางเดยว ถง 

ตอนนนเธอจงรวา สงทมคาทสดในชวตของเธอ 

ไมใชเหรยญทอง แตคอพอทใหความรกความอบอน 

แกเธอมาโดยตลอด กอนหนานนเธอคดวา ถาได 

เหรยญทอง จะมความสขมาก แตเมอพอจากไป 

จงไดตระหนกวา ตอนทพอยงอย นน แมไมม 

เหรยญทองมาคลองคอ เธอกมความสขอยแลว 

ถงตอนนเหรยญทองไมมความหมายสาหรบ 

ชวตเธออกตอไปแลว

บางครงการทเราปกใจใฝฝนอยกบจดหมาย 

ทสวยงาม กทาใหใจเราปด ไมรบรความสขทม 

๑๘ ๑๙

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

อยกบตว หลายคนไมเพยงมองขามความสขทม 

ในปจจบน พวกเขายงมความทกขทไมบรรลถง 

ความฝนเสยท อยางนเรยกไดวาซาเตมตวเอง 

คอนอกจากจะละเลยความสขในปจจบนแลว ยง 

เปนทกขเพราะอนาคตทยงมาไมถงดวย

เรองราวของอาจารยประมวล เพงจนทร 

นนนาสนใจ เมออาจารยประมวลเกษยณจาก 

ราชการกอนกาหนด ไดตดสนใจเดนเทาจาก 

จงหวดเชยงใหมกลบไปเกาะสมยซงเปนบานเกด 

โดยตงปณธานวาจะไมนงรถ ไมพกเงนตดตวไป 

และจะไมขออาหารและนาจากใคร เวนไวแตเขาจะ 

ใหเอง คราวหนงไดเดนขนดอยอนทนนท พอใกล 

จะถงยอดดอยกหมดแรงกอน เพราะไมไดดมนา 

ทานอาหารมาเลยทงวน ตอนนนรสกเหมอนจะ 

ขาดใจ บงเอญมคนขบรถผานมา จงพาขนรถไป 

๒๐

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

ถงยอดดอย รวมทงซอนาและอาหารให หลงจาก 

ทดมนาทานอาหาร และไดพก อาจารยประมวล 

กมแรงเดนกลบ ระหวางทเดนลงมาจากดอย 

นนเอง เขาไดเหนทวทศนอนงดงามทงทอยรอบตว 

และอยเบองลาง จงอทานขนมาวา “อศจรรย

เหลอเกน” แลวกฉกคดขนมาวา ตอนเดนขนมา 

กใชเสนทางน แตเหตใดจงมองไมเหนความ 

สวยงามทงสองขางทางเลย กไดคาตอบวาเปน 

เพราะตวเองจดจออยกบจดหมายปลายทางคอ 

ยอดดอย จงไมสงเกตเหนสงสวยงามรอบๆตว

มหลายคนทเปนทกขเพราะมวกงวลกบ 

จดหมายปลายทาง โดยไมเปดใจรบสงดๆ ทอย 

สองขางทาง เวลาเดนทางมาทางานกเปนทกข 

เพราะรถตด ออกจากบานมาแคเหนจราจร 

แนนขนดกเครยดแลว ทงๆ ทนงอยในรถตดแอร 

เยนสบาย เปดเพลงไพเราะ แตใจกลบรมรอน 

เปนเพราะอะไร กเพราะกงวลวาจะไปทางานชา 

กลวไปประชมไมทน กลวจะผดนด เหตการณ 

เหลานนยงไมเกดเลยแตใจกเปนกงวลแลว ตว 

อยบนถนน แทนทจะอยกบปจจบน เปดใจรบร 

สงดๆ  ทมอยรอบตว กลบคดขามชอตไปขางหนา 

กเลยเปนทกข

เวลาเดนทางเราเคยสงเกตเหนดอกไมรม 

ทางบางหรอเปลา เคยสงเกตรอยยมของเดกท 

นารก เคยสงเกตเหนนาใจของผ คนบางไหม 

เชน เหนเขาพาคนตาบอดขามถนน เราไมเคย 

สงเกตเหนสงเหลานทจะชวยเปนแรงบนดาลใจ ให 

ความชมชนใจ เราไมเคยสงเกตเพราะใจของเรา 

มวกงวลอย กบจดหมายปลายทางขางหนา 

ความจรงแลวความสขไมใชสงทตองแสวงหาเลย 

๒๒ ๒๓

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

บอยครงความสขกเดนเขามาหาเรา แตเรามอง 

ไมเหนเองเพราะมวแตจมอยกบความทกขหรอ 

กงวลในเรองทยงมาไมถง ถาเราเปดใจบางกจะ 

พบวาความสขเดนเขามาหาเราอยบอยๆ

ไมใชความสขเทานนทเดนมาหาเรา บางครง 

โชคกเขามาหาเราดวยเหมอนกน พดถงโชคหรอ 

โอกาสหลายคนคดวาตองเสาะแสวงหา เชน ตอง 

ไปทาบญไหวพระเกาวดถงจะมงมศรสข บางท 

โชคเดนมาหาเราเองแตเรากลบปลอยใหโชคผาน 

เราไป  มผหญงคนหนงเลาวาวนหนงเธอกบเพอน 

เดนขนสะพานลอยขามถนนตรงวงเวยนใหญ 

ระหวางทเดนนนกเหนแบงคพนตกอยบนพน 

๓ ใบ เธอชใหเพอนด แลวบอกวา “เปนแบงคปลอม

แนนอน ถาเปนของจรง คนอนกตองหยบไปแลว” 

แตเพอนไมสนใจ เดนไปหยบธนบตรนนขนมา 

๒๕

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

ปรากฏวาเปนของจรง เพอนไดไป ๓,๐๐๐ บาท 

ฟรๆ แตเธอซงเหนคนแรกกลบปลอยใหหลดมอ 

ไป นเรยกวาโชควงมาหาเธอ แตเธอปฏเสธ เพราะ 

เชอความคดของตววา ถาเปนแบงคจรงตองมคน 

เกบไปแลว ความคดแบบนแหละทปดใจเธอไมให 

เหนความจรง กเลยอดไดโชค อยางไรกตาม 

เพอนของเธอตอนหลงกแบงใหเธอไป ๑,๐๐๐ 

บาท

โชคนนเดนมาหาเราอยบอยครง แตเรา 

กลบปลอยใหผานเลยไปเพราะไปยดตดความคด 

บางอยาง ความคดบางอยางแมจะดมเหตผล 

แตถาเรายดตดถอมน มนกปดบงไมใหเราเหนโชค 

หรอปดโอกาสทจะไดรบสงดๆ ทานตช นท ฮนห 

เคยเลาวา ชายคนหนงมลกอายประมาณ ๙ ขวบ 

วนหนงพอออกไปหาของปา พอกลบมาเหนบาน 

ถกไฟไหม วว ควายกหายหมด เขานกถงลกขนมา 

ไมเหนลกกตกใจวาลกหายไปไหน หาแลวหาอก 

สดทายกพบกระดกคนอยในซากบาน เขารองไห 

เสยใจมากทลกตายในกองเพลง หลงจากทาพธ 

ศพ เขากยายไปทอน พรอมกบเกบเถากระดก 

ของลกตดตวไปดวย

๓ ปตอมาคนหนงขณะทเขากาลงหลบอย 

กไดยนเสยงเคาะประต พรอมกบมเสยงเรยกวา 

“พอๆ เปดประตดวย” ชายคนนนถามวาใคร กได 

คาตอบวา “ผมเอง ลกพอไงละ” ชายผนนไมเชอ 

ตอบไปวา “แกไมใชลกฉน ลกฉนตายไปแลว” แต 

อาคนตกะยามวกาลยงยนยนวา “ผมเปนลกพอ

จรงๆ” แตชายผนนกยงไมยอมเปดประต แมวา 

จะอกฝายจะยนยนวาเปนลกของเขากตาม ในทสด 

สดทายแขกยามวกาลกตองลาจากไป

๒๖ ๒๗

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

เขาหารไมวาคนทมาเรยกเขาใหเปดประต 

นนเปนลกของเขาจรงๆ ลกของเขาไมไดตายใน 

กองเพลง ในวนทไฟไหมบานนนลกเขาถกโจร 

ลกพาตวไปพรอมกบววควาย แลวสรางหลกฐาน 

อาพรางวาลกเขาตายในกองเพลง ตอมาลกของเขา 

หนออกมาได และพยายามตดตดตามหาพอ 

จนพบ แตพอไมยอมเปดประตรบลกชาย เพราะ 

เชอมนวาลกตายไปแลว การยดตดกบความคดวา 

ลกตายไปแลวทาใหชายผนนปฏเสธลกทแทของ 

ตวเอง ทงๆทรกลกมาก

คนจานวนไมนอยกไมตางไปจากชาวนา 

คนน พอมความคดบางอยางกยดตดกบความคด 

นนจนจนปดใจไมยอมรบรความจรง ไมรบรโชค 

ซงอตสาหมาหาถงบาน ความคดนนเปนคนละ 

เรองกบความจรง ถาเรายดตดกบความคดใด 

๒๙

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

ความคดหนงวาเปนความจรง กอาจทาใหเรา 

ปฏเสธความจรงทไมตรงกบความคดนน แมจะ 

เปนความจรงทประเสรฐกตาม

บอยครงเราปลอยใหโอกาสดผานเลยไป 

เพราะไปยดตดอยกบความคดบางอยาง มตวอยาง 

หนงทใหแงคดดมาก เปนเรองประวตความเปนมา 

ของเครองถายเอกสาร เราคงทราบดวาเครอง 

ถายเอกสารเปนสงจาเปนมากในทกสานกงาน 

แตเราทราบหรอไมวาตอนทมการประดษฐเครองน 

ใหมๆ ไมคอยมคนสนใจเลยแมแตบรษทใหญๆ 

เชสเตอร คารลสน เปนคนทประดษฐเครองถาย 

เอกสารไดสาเรจเปนคนแรก เมอเขาประดษฐได 

เขานาผลงานไปเสนอบรษทใหญๆถง ๒๐ บรษท 

แตถกปฏเสธหมด รวมทงบรษท IBM และบรษท 

General Electric แตมบรษทเลกๆ บรษทหนง 

ทสนใจ ชอบรษทฮาลอยด ฮาลอยดซอสทธบตร 

เครองนแลวพฒนาจนใชการไดด แลวตงชอ 

เครองถายเอกสารวาเครอง xerox ปรากฏวาขายด 

มากจนบรษทฮาลอยดตองเปลยนชอเปนบรษท 

xerox ไมนานกกลายเปนบรษททรารวยมหาศาล

มคาถามวา ทาไมบรษทยกษใหญอยาง 

IBM และบรษท General Electric จงปฏเสธ 

เครองถายเอกสารทงๆ ทผประดษฐนามาเสนอ 

ถงท กเพราะบรษทเหลานเชอวาตลาดยงไม 

ตองการเครองถายเอกสาร เพราะสมยกอนถา 

ใครอยากจะทาสาเนากใชกระดาษคารบอนหรอ 

กระดาษกอปป ความเชอแบบนทาใหปฏเสธโอกาส 

ดๆ  ทผานเขามา ผลกคอโชคหลดมอบรษทเหลาน 

ไป

๓๐ ๓๑

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

บางครงโอกาสดๆ ไมไดมาในรปของโชคท 

สวยงาม แตอาจจะมาในรปของสงไมพงปรารถนา 

กได ไมมใครชอบ ความเจบปวย ตกงาน อกหก 

แตบอยครงเหตการณเหลานเปดโอกาสดๆ  ใหกบ 

เรา อยางเครอง iPhone หรอ iPod ซงพวกเรา 

รจกกนด ผทอยเบองหลงคอสตฟ จอบส เขาม 

ชอเสยงมาจากเปนผผลตคอมพวเตอรยหอ Apple 

ซงตอมาเปน Macintosh ตอนทเขาผลต Apple 

ซงเปนคอมพวเตอรขนาดเลก IBM ซงเปนยกษ 

ใหญในวงการคอมพวเตอรขณะนนไมสนใจจะทา 

คอมพวเตอรขนาดเลกแขงกบ Apple ปลอยให 

โอกาสผานเลยไป จนกระทงบรษท Apple ใหญ 

ขนมากลายเปนบรษททดงระดบโลก

สตพ จอบสเปนผบรหารหรอ Ceo อยท 

บรษท Apple มาหลายป วนหนงเขากถกปลด

๓๒

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

จากบรษททเขาตงขนมา เขารสกเจบปวดมาก 

แตหลงจากผานไป ๕ ป เขาใหสมภาษณวาการท 

เขาถกไลออกเปน “สงทดทสดอยางหนงทเกดขน 

ในชวตของผม” เพราะมนเปดโอกาสใหเขาบกเบก 

วงการใหม คอวงการการตน animation เมอออก 

จาก Apple เขาไปตงบรษท Pixar และผลตหนง 

การตน animation ทโดงดงหลายเรอง เชนเรอง 

Toy story หรอ Finding Nemo การออกจาก 

บรษท Apple ทาใหเขามโอกาสคดคนสรางสรรค 

สงใหมๆ ทไมใชเรองคอมพวเตอร ซงเขารสก 

อมตวแลว

ในทสดสตฟ จอบส ถกเชญกลบเขามา 

ทางานในบรษท Apple อก แลวเขากคดเครอง 

iPod และ iPhone จนโดงดงทวโลก เดยวนพอ 

เหนหนาสตฟ จอบส คนกนกถงเครอง iPod หรอ 

iPhone ทาใหเขาดงกวาเดมอก

เหนไหมวาบางครงโอกาสดๆ กไมไดมา

ในรปทสวยงาม การถกไลออก อาจจะเปนการ

ปลดปลอยใหเรากาวไปสสงทดกวาเดมกได

ในท�านองเดยวกนการอกหกหรอการทคนรก

ทงเราไป กอาจเปดโอกาสใหเราไดท�าสงทเรา

ตองการ หรอท�าใหเรามอสระมากขนกได ความ

เจบปวยกเชนกน อาจเปนชวงเวลาทเราจะได

คนพบสงดๆ  หลายอยางในชวต หลายคนคนพบ 

ธรรมะเมอตนลมปวยเปนมะเรง หลายคน 

มโอกาสอย กบครอบครวมากขนเมอลมเจบ 

เหตการณเหลานสามารถชวยใหเราคนพบสงดๆ 

ในชวตได แตจะพบตอเมอเราเปดใจ ไมจมอยกบ 

ความทกข แตถาใจเปนทกข มวแตตอกชกหว 

ตวเองวา ทาไมตองเปนฉน ทาไมตองเปนฉน เรา 

๓๔ ๓๕

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

จะไมมทางพบหรอเหนโอกาสดๆทแฝงมาอยกบ 

เหตการณเหลานเลย คนทไมจมอยกบความทกข 

ยอมสามารถเปดใจรบความสขได

มผปวยโรคธาลสซเมยคนหนง เธอเปนโรคน 

ตงแตเกด หมอบอกวาอายจะสน แตเธอกไมรสก 

หมดหวงทอแทกบชวตเธอพดวา “เลอดเราอาจ

จะจาง จะแยหนอย แตเรากยงมตาเอาไวมอง

สงทสวยๆ มจมกไว ดมกลนหอมๆ มปากไว

กนอาหารอรอยๆ แลวกมรางกายทยงพอท�าอะไร

ไดอกหลายอยาง แคนกเพยงพอแลวทเราจะ

มความสข” นเปนเพราะเธอไมยอมจมอยกบ 

ความทกข จงทาใหมองเหนความสขรอบๆตว 

ได เธอพดไวอยางนาฟงวา “อยาปลอยใหความ

เศราหมองบดบงทกสงทกอยาง เหมอนเวลาท

เรารองไห น�าตาจะท�าใหเรานยนตาเราเลอน มอง

อะไรกพรามวไปหมด” คนเราถาปลอยใจใหจมกบ 

ความเศราหรอความทกข ใจกจะไมสามารถรบร 

สงดๆ หรอสงจรรโลงใจทมอยรอบตวไดเลย

คนพการจานวนมาก เขาไมมวตดพอตอวา 

ชะตากรรม วาทาไมฉนถงตองเกดมาพการ แต 

เขาจะพยายามใชชวตใหมความสขเทาทจะทาได 

มคนพการชาวญป นคนหนงชอ โอโตทาเกะ ม 

แตหวไมมแขนไมมขา เขาเขยนหนงสอเรอง “ไม

ครบหา” เขาพดไวประโยคหนงวา “ผมเกดมา

พการ แตผมมความสขและสนกทกวน” คนพการ 

กมสทธเปนสขไดถาใจเขาเปดรบความสข แต 

สาเหตทเราไมมความสขกเพราะใจเราปด ปลอยให 

ความทกข ความกงวล ความเศราโศก ทอแท 

ครอบจตเราเอาไว ชวตจงดเหมอนมดมน จง 

ขอใหตระหนกเอาไววา ไมวาจะประสบเคราะห

๓๖ ๓๗

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

กรรมเพยงใด เรากยงมสทธไดรบความสข โดย

ไมตองไปแสวงหา เพราะความสขจะมาหาเราเอง

ขอเพยงแตเรามองใหเหน อยาปลอยใหความสข

หลดมอไป เปดใจใหวางพรอมเปดรบความสข

ทมอยรอบตวหรอมอยกบตวเราอยแลว ทจรง

เคราะหกรรมตางๆ ทเกดขนกบเราลวนแฝงโอกาส

ทจะใหความสขแกเราไดทงนน ขอเพยงแตเรา

มองใหเหน แตถงแมเราจะมองไมเหนความสขท

แฝงมากบความทกข ความสขใหมๆ กมกจะเดน

เขามาหาเราอยเสมอ

อาจารยประมวล เพงจนทร เลาวาคราวหนง 

ไดเดนทางประเทศอนเดย หลงจากจารกไปถง 

สารนาถ กตงใจเดนเทาไปยงกรงพาราณส ซง 

หางไปประมาณ ๑๔ กม. ระหวางทกาลงเดนอย 

กมแขกถบสามลอตามตอขอใหขนรถ ตอนแรก 

๓๙

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

เขาไมขน เพราะตงใจวาจะเดนใหถงพาราณาส แต 

สามลอตามตอไมเลกจนอาจารยประมวลใจออน 

ยอมขนรถ พอขนไปไดสกพกกคยกบสามลอ 

สามลอเลาใหฟงวา “ถาคณไมขนรถผม วนนผม

ไมรจะเอาเงนทไหนไปซออาหารใหลกๆ กน เพราะ

ผมไมมผโดยสารมา ๓ วนแลว ตอนนไมมเงนเลย”

ฟงแลวนาเหนใจ และยงเหนใจมากขนเมอเหน 

สามลอถบรถทามกลางแดดรอน บางชวงทางชน 

ตองออกแรงถบหนกขน เหงอโทรมกาย เหนแลว 

นาสงสาร แตมชวงหนง ขณะทกาลงโขยกรถ จๆ  

กมลมเยนพดมา ปรากฏวาสามลอคนนอาแขน 

รบลมอยางมความสข พรอมกบเอยคา ขอบคณ 

พระเจา แกพดเปนภาษาอนเดย “เอซ ภควน” 

“เอซ” หมายถงเครองปรบอากาศหรอแอรเยนๆ 

สามลอคนนขอบคณพระเจาทประทานลมเยน 

มาใหแก

ตรงนนาสนใจมาก ปกตคนเราเวลามความ 

ทกขกมวจมอยกบความทกข ครนคดวาจะเอา 

เงนทไหนมาเลยงลก จะเอาเงนทไหนมาจายคา 

เชาบาน จะไมยอมเปดใจรบความสข แตสามลอ 

คนนตรงกนขาม แมเขาจะมความทกขเพยงใด 

เขากพรอมรบความสขทกขณะ แคมลมเยนๆ มา 

สมผส เขากมความสขไดทนท

ดงนนไมวาจะมความทกขแคไหน ขอให 

เปดใจรบความสขรอบๆตว แลวจะมความสข 

ไดไมยาก พระพทธเจาตรสวา “ผมปญญา แม

ตกทกข กหาความสขไดพบ” เพราะสขมมาทกขณะ

แมแตในความทกขหรอในเคราะหกรรมนนเอง

อาจมความสขแฝงอยกได ตราบใดทไมเปดใจให

อยกบปจจบน กจะไมมโอกาสไดสมผสความสข

หรอสงดๆ ทเขามาหาเราไดเลย

๔๐ ๔๑

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

เราจะเปดใจใหอยกบปจจบนไดกตองรจก 

ปลอย เชน ปลอยวางความคด ถามวแตครนคด 

ใจกจะปดทนท คราวหนงอาตมาไดพาญาตโยม 

กลมหนงเดนจงกรมในยามเชา สองขางทางเปน 

ทงหญาและไรมน มเสยงนกเสยงกาและเสยง 

จงหรดดงตลอดทาง หลงจากทเดนเกอบชวโมง 

อาตมากถามวา มใครไดยนเสยงจงหรดบาง 

ปรากฏวากวาครงตอบวาไมไดยนเลย ทาไมถง 

ไมไดยน กเพราะพวกเขาจมอยกบความคด มวแต 

คดถงงานการหรอคนทบาน ทาใหใจไมเปดรบ 

เสยงธรรมชาต ไมสามารถรบรความไพเราะหรอ 

ความงามทมอย รอบตวได ยงมชวตทเรงรบ 

อยางคนเมอง ใจกยงวน จนไมสามารถรบรความ 

ไพเราะหรอความงามรอบตวได

เมอ ๒ ปกอนทสถานรถไฟใตดนในกรง 

วอชงตน มผ ชายคนหนงสไวโอลนตอนเชาใน 

ชวโมงเรงดวน เขาสไวโอลนอยนานถง ๔๕ นาท 

มคนเพยง ๗ คนเทานนทหยดฟงเพลง แตกสนใจ 

แคประเดยวประดาวในจานวนคนนบพนทเดน 

ผานเขา มเพยง ๒๗ คนทใหเงนเขาแตกยงเดน 

ตอไป บางชวงมเดกตวเลกๆ เดนผานมา พอไดยน 

กหยดฟงแตถกแมดงตวออกไป เชาวนนนเขาไดเงน 

ทงหมด ๓๒ ดอลลาร ซงนบวานอยมาก

ไมมใครสนใจทจะสงเกตวาผ ชายคนนน 

คอโยชว เบล ซงเปนนกสไวโอลนระดบโลก เขา 

บรรเลงเพลงคลาสสคของบาค ซงไดรบการ 

ยกยองวาไพเราะมาก ไวโอลนทเขาสกเปนไวโอลน 

ชนเลศราคาเกอบ ๔ ลานเหรยญ ๒ วนกอนหนา 

นนเขาไปแสดงสดทบอสตน บตรราคานบรอย 

๔๒ ๔๓

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

เหรยญขายหมด แตพอเขามาสไวโอลนอยในท 

สาธารณะ คนกลบไมสนใจ ความไพเราะของ 

เสยงเพลงไมสามารถเขาถงโสตประสาทของคน 

เหลานนได เพราะอะไร กเพราะใจของพวกเขา 

ไมวาง มวแตกงวลเรองการเดนทาง กลวรถตด 

กลวไปไมถงทหมาย ใจจงไมสามารถไมซมซาบ 

เสยงดนตรอนไพเราะได ทงๆ ทนกดนตรระดบ 

โลกมาบรรเลงเพลงใหฟงฟรๆ กไมมใครสงเกต

เหนไหมวาคนเราจะมความสขหรอไม ไมได 

อยทอะไรเลย อยทวาใจของเราเปดหรอไมเทานน 

และใจของเราจะเปดกเมอเรารจกปลอย ปลอยคอ 

ปลอยวางความคด ปลอยวางอดต ปลอยวาง 

อนาคต ความทกขจ�านวนมากมาจากความอาลย

ในอดตหรอกงวลกบอนาคต ถาเราปลอยได ใจ

กเปดพรอมรบความสขทเขามาหาเรา รวมทง 

๔๔

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

ความสขทอย ในตวเราดวย จะวาไปแลวสขท

แทจรงอยทใจเรานเอง ไมมสขทไหนทเปนของ

แทและสงบไดเทาความสขจากสวนลกของใจ ใจ

ทสงบ ใจทเปนสมาธ ไมขนอยกบสงแวดลอม

แมเสยงจะดงแตใจกยงสงบได

การปลอยวางสาคญมาก เกดขนไดจากการ 

มสตทรทนความคดทมาครอบงาจต พอเผลอคด 

ปบกรปบ เชนกาลงเดนจงกรมอย พอใจฟงซาน 

กร รแลวกวาง เมอวางจากความคด ใจกเปดรบ 

สมผสจากลมเยน รบรเสยงรองอนไพเราะจาก 

ธรรมชาต หรอสามารถสมผสกบความโปรงเบา 

ภายใน รสชาตของความโปรงเบานน เราไมตอง 

ไปแสวงหาทไหน และไมอาจเจอะเจอภายนอกใจ 

ของเรา แตจะพบไดกทใจเรานเอง จงขอเนนวา 

ความสขทลกซงนนมอยกบเราแลว ไมไดอยท 

สขภาพพลานามย ไมไดอยทตาเหนภาพสวยๆ 

ไมไดอย ทหไดยนเสยงไพเราะ ไมไดอย ทจมก 

ดมกลนหอม ไมไดอยทลนไดลมรสอรอย แตอยท 

ความโปรงเบาสบายจากการรจกปลอยวาง และ 

มสตอยกบปจจบนเสมอ

ทกวนนเราคดแตวาขอใหมสงดๆ เกดขนกบ 

เรา เพอเราจะไดมความสข คนทกวนนเอาความ 

สขของตวไปผกกบเหตการณบานเมองบาง ผกกบ 

เจานายบาง ผกกบแฟนบาง ผกกบทรพยสน 

เงนทองบาง ผกกบคาสรรเสรญของผอนบาง 

เราเอาใจไปผกกบสงรอบตวอยตลอดเวลา ตราบใด 

ทเราทาเชนน เราจะไมมความสขทแทจรงหรอ 

ยงยนเลย เพราะสงเหลานลวนแลวแตไมเทยง 

แปรเปลยนอยเสมอ เดยวดเดยวราย เดยวขน 

เดยวลง ถาเราเอาใจเราไปผกกบสงเหลาน ใจเรา 

๔๖ ๔๗

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

กจะฟแฟบ ขนลง ตลอดเวลา

แตถาเราสามารถเขาถงความสขภายในได 

ยงมสตประกอบกบปญญาไดยงด เรากจะม 

ความสขทยงยน ความสามารถทจะเขาถงความสข 

ภายใน โดยเฉพาะสตและปญญานน ไมอาจเกดขน 

ไดจากการรองขอ ไมอาจเกดขนไดจากการ 

อธษฐาน ไมอาจเกดขนไดจากพรวเศษทใคร 

ประทานเรา แตเราตองท�าเอง

พอพดถงคาวา พร เรามกนกวา ขอใหม 

ความสข มยศทรพยและบรวาร อยาลมวาสง 

เหลานไมเทยงไมคงทน ถงจะมมากมายกไมได 

ทาใหเรามความสขไดจรงๆ ถาใจเรายงไมเปด ถา 

เรายงถกครอบงาดวยความอยากจะมมากๆ หรอ 

อยากมเหนอคนอน รวยรอยลานกยงไมมความ 

๔๙

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

สข ตราบใดทอยากรวยพนลาน มสขภาพดกไมม 

ความสข ตราบใดทอยากสวยกวาคนอน หรอ 

อยากเปนรฐมนตร ดงนนการมสงดๆเกดขนกบ 

เรา จงยงไมใชหลกประกนแหงความสขทแทจรง 

แตถาเราเปดใจดวยการมสตเปนเครองรกษาใจ 

รจกชนชมสงทม หรอยนดสงทได ขณะเดยวกน 

กไมปลอยใหความโกรธความโลภครอบงาจต เรา 

จะพบกบความโปรงเบา มความสขจากภายใน 

ซงปรากฏใหเราประจกษตลอดเวลา อยาลมวา 

พรไหนกไมวเศษเทาการมจตทเปนกศล แตจตท 

เปนกศลนไมมใครทาใหเราได เราตองทาเอง

มชาดกเรองหนงเปนเรองของฤาษชอ 

กณหาฤาษ ทานเปนพระโพธสตวคอผทจะบงเกด 

เปนพระพทธเจา ฤาษทานนเครงในตบะมากจน 

พระอนทรนบถอ พระอนทรจงมาปรากฏและ 

บอกวาจะมอบพร ๔ ประการให ฤาษทานนบอกวา 

“ถาทานจะประทานพรแกอาตมา อาตมาขอ

๑.อยามความโกรธ ๒.อยามโทสะ ๓.อยาม

ความโลภ ๔.อยามความเสนหา” พระอนทรไดฟง 

เชนนนกตอบวา ไมสามารถประทานใหได

คนเราถามพรทง ๔ ประการกจะมความสข 

อยางยงใชไหม แตพร ๔ ประการนมาจากไหน 

ไมมใครใหได แตตองมาจากตวเราเอง ทงหมดน 

ตองเกดจากการฝกและการปฏบต  เราตองเปด 

โอกาสใหพร ๔ ประการนเกดขนกบเรา นอกจาก 

สต รเทาทนความโลภ ความหลงในใจแลว กตอง 

มปญญาเพอเหนถงความจรงของชวต จนปลอย 

วางได ไมยดตดเพราะรวาทงหมดไมเทยง เปนทกข 

และเปนอนตตา ไมอย ในวสยทเราจะควบคม 

บงคบบญชาได

๕๐ ๕๑

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

ปใหมนไมมอะไรททดเทากบการฝกฝน 

ตนเองใหปลอยวาง และเปดใจ เพอใหสตและ 

ปญญาเจรญงอกงามในใจของเรา จะทาใหเรา 

พบความสขอยเสมอ ยงมกเลสนอยลง ความสข 

กจะเกดขนไดงาย ในมงคลวาระปใหมน อาตมา 

ขอมอบพรทงหมดนใหทาน ซงเปนพรทไมมใคร 

จะทาไดดเทากบตวทานเอง ขอใหทกทานมความ 

เพยรพยายามในการสรางสรรคสงดงามใหเกด 

ขนในจตใจของตน คอสตและปญญา เพอนาไปส 

การลดละความยดมนในตวตน และเพอจะไดพบ 

ความสงบเยนในใจของทกทานทกคนเทอญ

๕๒

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

พระไพศาล วสาโล นามเดม ไพศาล วงศวรวสทธ เปน ชาวกรงเทพ เกดเมอพทธศกราช ๒๕๐๐ สาเรจการศกษาชนมธยม ศกษาปท ๕ จากโรงเรยนอสสมชญ และสาเรจการศกษาชนอดม ศกษา จากคณะศลปะศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ทานสนใจปญหาสงคม จงเขารวมกจกรรมคายอาสา พฒนาชนบทและกจกรรมอาสาสมครในโรงเรยนอกหลายรปแบบ เมออาย ๑๕ ป ทานไดอานงานเขยนของทานอาจารยพทธทาสภกข จงไดปลกฝงความเปนพทธแตนนมา ทงยงสนใจงานหนงสอ ในระหวางทศกษาอยมหาวทยาลยธรรมศาสตร ทานเคยเปน สาราณยกรวารสารปาจารยสารอยถง ๑ ปเตม

ทานมความสนใจดานการเมอง ไดเขารวมประทวงในเหตการณ ๑๔ ตลาคม ๒๕๑๖ ตอมาชวง ๖ ตลาฯ ๒๕๑๙ เคยไปรวมอดอาหาร ประทวงในแนวทางอหงสา จนกระทงถกลอมปราบภายในมหา- วทยาลยธรรมศาสตร และถกคมขงเปนเวลา ๓ วน เมอออกจากคก 

แลวไดมาทางานเปนเจาหนาทกลมประสานงานศาสนาเพอ สงคม ตงแตปพทธศกราช ๒๕๑๙ ถง พทธศกราช ๒๕๒๖ เนนงานดานสทธมนษยชน ชวยเหลอผ ถกคมขงดวยสาเหต ทางการเมอง

พระไพศาล วสาโล อปสมบทเมอพทธศกราช ๒๕๒๖ ณ วดทองนพคณ กรงเทพมหานคร เรยนกรรมฐานจากหลวงพอ เทยน จตตสโภ วดสนามใน กอนไปจาพรรษาแรก ณ วดปาสคะโต อาเภอแกงครอ จงหวดชยภม โดยศกษาธรรมกบหลวงพอ ค�าเขยน สวณโณ แตแรกตงใจจะบวชเพยง ๓ เดอน แตเมอ การปฏบตธรรมเกดความกาวหนา จงมความอาลยในผาเหลอง บวชตอเรอยมา จนครบรอบ ๒๗ พรรษาในตนปพทธศกราช ๒๕๕๓ น

ปจจบนทานเปนเจาอาวาสวดปาสคะโต แตสวนใหญ จะจาพรรษาอยทวดปามหาวน(ภหลง) เพอรกษาธรรมชาตและ อนรกษปา นอกจากการจดอบรมปฏบตธรรม พฒนาจรยธรรม และอบรมโครงการเผชญความตายอยางสงบตอเนองตลอดมา แลว ทานยงเปนประธานเครอขายพทธกา กรรมการมลนธโกมล คมทอง กรรมการสถาบนสนตศกษา กรรมการมลนธสนตวถ และกรรมการสภาสถาบนอาศรมศลป ลาสดทานเปนกาลงสาคญ ในเครอขายสนตวธ ซงรณรงคใหคนไทยแกปญหาความขดแยง โดยไมใชความรนแรง

ป ร ะ ว ต พระไพศาล วสาโล

๕๔ ๕๕

เ ป ด ใ จ ร บ ค ว า ม ส ข พ ร ะ ไ พ ศ า ล ว ส า โ ล

พระไพศาล วสาโล ไดชอวาเปนพระสงฆนกกจกรรม หวกาวหนา ในจ�านวนนอยนด ทสามารถเชอมโยงความรทางดาน พทธธรรมมาอธบายปรากฏการณของชวตและสงคม ในบรบท ของสงคมสมยใหมอยางเขาใจงาย ชดเจนเปนรปธรรม มทกษะ ในการอธบายหลกธรรมทยากและลกซงใหเหนเปนเรองงาย ตอการท�าความเขาใจ ท�าใหคนรนใหมเกดศรทธาและเหนความ ส�าคญของธรรมวาเปนเรองนาใครครวญศกษาและปฏบต ไดไมยาก ปพทธศกราช ๒๕๔๘ ทานไดรบรางวลชเกยรต อทกะพนธในสาขาศาสนาและปรชญา จากผลงานหนงสอ “พทธศาสนาไทยในอนาคต:แนวโนมและทางออกจากวกฤต” ลาสดทเปนเกยรตประวตส�าคญคอ ทานเปนพระสงฆองคแรกท ไดรบรางวลศรบรพา ประจ�าปพทธศกราช ๒๕๕๓ โดยมต เอกฉนท

แมจะมผลงานชวยเหลอสงคม อนรกษธรรมชาตและ สงเสรมการปฏบตภาวนามากมาย แตทงหมดทงปวงทกลาว มาแลว พระไพศาล วสาโล ยงคงยนยนวา “ชวตอาตมา เปนแค พระอยางเดยว กเปนเกยรต และประเสรฐสดในชวตแลว ไมม อะไรสงสดกวาการเปนพระ ทเหลอเปนสวนเกน”

๕๖