ANALIZA POSLOVANJA PREDUZEĆA

asistent Zenaida Varupa, dipl. ecc.e-mail: zenaida.varupa@iu-travnik.com

PREDUZEĆE

Preduzeće je samostalna ekonomska, tehnička, tržišno-finansijska i društvena cjelina u privatnom i javnom vlasništvu, koje proizvodi dobra ili usluge za potrebe tržišta, uz korištenje ljudskih i materijalnih resursa, snoseći pritom poslovni rizik, a u cilju maksimiziranja dobiti i drugih ekonomskih i društvenih ciljeva.

Preduzeće može biti

Privatno vlasništvo inokosno preduzeće ortačko preduzeće porodično preduzeće d.o.o. d.d.

Javno vlasništvo državna preduzeća društvena preduzeća

Mješovito vlasništvo

Osnivanje preduzeća

Šta ljude motiviše da osnuju preduzeće?

Posjedovanje vlastitih ideja Uklanjanje rizika Šansa za zaposlenost Korištenje poreskih olakšica Zbog osjećaja posjedovanja preduzeća Iskorištavanje tržišnih šansi Stvaranje imidža kod javnosti Mogućnost ostvarivanja potrebne dobiti

Preduslovi koje je potrebno ispuniti da bi se osnovalo preduzeće:

Lični Izbor predmeta poslovanja Lokacioni Ekonomski Pravni Veličina preduzeća

Lični preduslovi obuhvataju:

Poslovnost Stručno znanje i sposobnost Umješnost i fleksibilnost u ispunjavanju

zadataka Odlučnost Sposobnost rasuđivanja Odvažnost Spretnost Poznavanje ljudi i njihovih naravi

Na osnovu pripadnosti preduzeća određenoj branši razlikujemo:

Industrijska preduzeća Trgovačka preduzeća Bankarska preduzeća Saobraćajna preduzeća Osiguravajuća društva Posebna uslužna preduzeća

Lokacija preduzeća orjentiše se prema različitim kriterijima kao što su:

Ekonomski (tržište, sirovine, energija, radna snaga,

saobraćaj)

Prirodni (npr. vlažna klima, dobra voda)

Ekološki (npr. industrijske zone za industrijsku proizvodnju)

Ekonomski preduslovi podrazumijevaju razmatranje različitih ekonomskih izdataka za osnivanje preduzeća:

Principijelnost poreske politike države Visina novčanog kapitala koji je potreban za

početak rada Nabavljanje sirovina, materijala i stalnih

sredstava Pitanje kako najeftinije doći do radne snage Organizaciona struktura novoosnovanog

preduzeća Definisanje prodajne politike

Pravni preduslovi osnivanja preduzeća obuhvataju:

Izbor pravnog oblika preduzeća Prijavljivanje preduzeća kod nadležnih

sudskih organa Registracija preduzeća

Privredna društva u FBiH

1. Društvo sa neograničenom solidarnom odgovornošću (d.n.o.)

2. Komanditno drušvo (k.d.)

3. Dioničko društvo (d.d.)

4. Društvo sa ograničenom odgovornošću (d.o.o.)

Privredna društva u FBiH

1. Društvo sa neograničenom solidarnom odgovornošću (d.n.o.) se osniva ugovorom dvije ili više osoba, koje odgovaraju za obaveze preduzeća cjelokupnom svojom privatnom imovinom.

2. Komanditno drušvo (k.d.) je pravno lice u koje se udružuju dva ili više lica radi trajnog obavljanja djelatnosti pod zajedničkom firmom od kojih najmanje jedno odgovara za obaveze društva neograničeno i solidarno cjelom svojom imovinom (komplementar), a najmanje jedno lice za obaveze društva samo do iznosa određenog imovinskog uloga u društvu (komanditor).

Privredna društva u FBiH

3. Dioničko društvo (d.d.) je društvo kapitala u kojem članovi – dioničari sudjeluju u ulozima u osnovnom kapitalu podijeljenom na dionice.

4. Društvo sa ograničenom odgovornošću (d.o.o.) je društvo čiji je osnovni kapital podijeljen na uloge, pri čemu članovi odgovaraju za obavezu društva do visine udjela odnosno uloga.

Mjerila određivanja veličine preduzeća mogu biti:

Broj zaposlenih Godišnji prihod preduzeća Godišnji bilans stanja Ostvarena dobit u jednoj godini Visina uloženog kapitala Vrijednost sredstava za proizvodnju i sl.

Definicija MSP-a u Bosni i HercegoviniStrategija razvoja malih i srednjih preduzeća u BiH 2009-2011 - Finalni nact-

Republika Srpska

Srednja preduzeća su pravna lica koja:- zapošljavaju prosječno između 50 i 249 osoba godišnje,- ostvaruju ukupni godišnji prihod manji od 50 miliona KM ili imaju ukupni godišnji bilans stanja manji od 43 miliona KM.Mala preduzeća sa definisana kao pravna lica koja:- zapošljavaju prosječno između 10 i 49 osoba godišnje,- ostvaruju ukupni godišnji prihod manji od 10 miliona KM ili imaju ukupni godišnji bilans stanja manji od 10 miliona KM.Među malim preduzećima, RS također razlikuje mikro preduzeća koja u prosjeku godišnje zapošljavaju do (uključujući) 9 osoba.

Federacija Bosne i Hercegovine

Srednja preduzeća su pravna lica koja:- zapošljavaju do 250 zaposlenih,- imaju godišnji promet do 40 miliona KM i/ili čiji godišnji bilans ne prelazi 30 miliona KMMala preduzeća su pravna lica koja:- zapošljavaju do 50 zaposlenih,- imaju godišnji promet i/ili čiji godišnji bilans stanja ne prelazi 4 miliona KMMikro preduzeća su pravna lica koja: - zapošljavaju do 10 zaposlenih,- imaju godišnji promet i/ili čiji godišnji bilans stanja ne prelazi do 400.000 KM