Upload
others
View
13
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
“ชวตวถใหม ประเทศไทยหลงโควด”การพฒนาอตสาหกรรมอาหารอนาคต (Future Food) ภายใตวถชวตใหม
โดย นายวศษฐ ลมลอชา นายกสมาคมผผลตอาหารส าเรจรปประธานกลมอตสาหกรรมอาหาร สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยประธานคณะกรรมการสมาคมการคา กลมอาหารและเครองดม สภาหอการคาแหงประเทศไทย
แนะน าวทยากร: นายวศษฐ ลมลอชา
ต าแหนงปจจบน• นายกสมาคมผผลตอาหารส าเรจรป • ประธานกลมอตสาหกรรมอาหาร สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย• กรรมการบรหาร สภาหอการคาแหงประเทศไทย • ประธาน คณะกรรมการสมาคมการคา กลมอาหารและเครองดม
สภาหอการคาแหงประเทศไทย• รองประธาน สภาผสงสนคาทางเรอแหงประเทศไทย • กรรมการ สภาธรกจไทย-ฟลปปนส• ประธานกรรมการ บรษท มหาบรพาผลตภณฑอาหาร จ ากด• ประธานกรรมการ บรษท เอ ท เค ออลไลค จ ากด
ประวตการศกษา• ปรญญาโท บรหารธรกจมหาบณฑต
สาขาวชาการจดการโลจสตกสเชงยทธศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา• ปรญญาตร บรหารธรกจ สาขาการตลาด มหาวทยาลยอสสมชญ
นายวศษฐ ลมลอชา 1
ประเดนเสวนา “การพฒนาอตสาหกรรมอาหารในอนาคต (Future Food) เพอภายใตชวตวถใหม”
ผลกระทบจากการแพรระบาดของ Covid-19 ตอภาคการเกษตร อตสาหกรรมอาหาร และความมนคงทางอาหารของไทย
การปรบตวของภาคเกษตร และภาคอตสาหกรรมอาหาร
ปญหา อปสรรค หรอขอจ ากดทตองเรงแกไข โอกาสการพฒนา และ Key Success Factor
ขอเสนอแนะความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชนในระยะตอไป
นายวศษฐ ลมลอชา 2
ผลกระทบจากการแพรระบาดของ Covid-19 ตอภาคการเกษตร อตสาหกรรมอาหาร และความมนคงทางอาหาร
ผลกระทบ COVID-19 ในประเทศตางๆทวโลก
17 กนยายน 2563
ผตดเชอ 30,026,368
ผเสยชวต 944,716
รกษาหาย 21,793,807
จ านวนผตดเชอCOVID-19 จากทวโลก
World Bank ประเมน : • ป 2020 เศรษฐกจโลก -5.2%• GDP โลก ถดถอย 3 ลานลานเหรยญสหรฐฯ• ประชากรโลก 70-100 ลานคน เขาสภาวะยากจนสดขด• ประเมนแนวโนมเศรษฐกจ ป2020
1
-6.1
-9.1
-6.1
-8
-7.5
-3.2
-10 -8 -6 -4 -2 0 2
China
USA
Euro Zone
Japan
Brazil
Maxico
India
ผลกระทบดานอาหาร• รานอาหารตองปดตวลง เนองจาก Lockdown และการตดเชอ• ผลผลตทางการเกษตรจากทวโลกจ าเปนตองปลอยใหเนาเสยไป เพราะแรงงานถกสง
หามท างาน และไมสามารถเดนทางมาท างานได• การผลตเนอเพอบรโภคในสหรฐฯ ตองหยดการผลต • เกษตรกรในหลายประเทศตองเทน านมทง เพราะความตองการใชนมจากรานอาหาร
รานกาแฟ และการผลตอาหารอนๆ ลดลงไปในชวง Lockdown• มาตรการสงหามการเดนทาง เกษตรกรไมสามารถสงผลผลตได • บางประเทศสงหามการสงออกสนคาและผลตภณฑไปยงตางประเทศ เชน
- เวยดนาม ทประกาศงดการสงออกขาวตงแตมนาคม - รสเซย ทก าหนดโควตาการสงออกขาวสาลไปจนถงมถนายน ซงสงผลกระทบตอ
ประเทศอนๆ ทพงพงการน าเขาขาวสาล• ราคาอาหารทน าเขาพงสงขน จนคนบางกลมไมสามารถซอได เชน
- ครบาส ซงเปนเกาะอยกลางมหาสมทรแปซฟก ตองเผชญกบปญหาราคาขาวทสง กวาในชวงเวลาปกตกวา 50%
• FAO ประเมน ผคนกวา 80 ลานคนในประเทศทพงพงการน าเขาอาหารจะตองเผชญหนากบภาวะอดอยาก เนองจากไมสามารถน าเขาอาหารได เชน แอฟรกา และประเทศหมเกาะเลกๆ ในมหาสมทรแปซฟก นายวศษฐ ลมลอชา 3
ผลกระทบเชงลบผลกระทบเชงบวก
ผลกระทบ Covid-19 ในประเทศไทย
ผลกระทบจากการแพรระบาดของ Covid-19 ตอภาคการเกษตร อตสาหกรรมอาหาร และความมนคงทางอาหาร
วตถดบทางการเกษตร
อตสาหกรรมแปรรปอาหารและเครองดม
53,642 โรงงาน
โครงสรางอตสาหกรรมอาหาร
สดสวนการใชวตถดบ
วตถดบในประเทศรอยละ 75
วตถดบน าเขารอยละ 25
มลคาการผลตอาหาร ~ 3,000,000 ลานบาท / ป
จ าหนายในประเทศ2,000,000 ลานบาท/ป
สงออกตางประเทศ1,000,000 ลานบาท/ป
1. ความตองการสนคาอาหารในประเทศทมการแพรระบาดเพมสงขน โดยเฉพาะสนคาขาว และอาหาร ส าเรจรป (บะหมกงส าเรจรป อาหารกระปอง ซอสเครองปรงรส) เนองจากความ เชอมนดาน Food Safety อาย
การ เกบรกษา และการปรบเปลยน พฤตกรรมของผบรโภค
2. การฟนตวของประเทศทผานพนการแพรระบาดโดยเฉพาะจน ท าใหอตสาหกรรมไทยทเปน Supply chain ของจนมความตอเนองมากขน การสงออกสนคาอาหารไปจนเพมมากขน เชน ผลไมสดแชเยนแชแขง ,ไกสดแชเยนแชแขง, เครองดม
1. ความถดถอยลงของธรกจทองเทยวจากนกทองเทยวตางประเทศ
2. การออกนอกบานของประชาชนลดลง เพราะเกรงกลวการระบาดของเชอ
3. การขนสงสนคา (Logistics) จากการยกเลกเทยวบน
4. การขนสงโดยรถบรรทกผานดานการคาชายแดนทจะตองมการกกตวคนขบหากมการขามประเทศ
5. เกดการขดของของกระบวนการน าเขา
พชผลทางการเกษตร
ปศสตว ประมง
นายวศษฐ ลมลอชา 4
Food Security : ความมนคงทางอาหาร
การมอาหารเพยงพอ (Food Availability) การมอาหารในปรมาณและคณภาพทเพยงพอ
การเขาถงอาหาร (Food Access)การเขาถงทรพยากรทเหมาะสม รวมไปถงความสามารถดานก าลงซอของประชากร เพอการหาอาหารทมคณค าทางโภชนาการทเหมาะสม
การใชประโยชนจากอาหาร (Food Utilization) การใชประโยชนจากอาหารในการบรโภค โดยมปรมาณอาหารทเพยงพอ มน าสะอาดในการบรโภค-อปโภค มสขอนามยและการดแลสขภาพทด
การมเสถยรภาพดานอาหาร(Food Stability) ประชาชนตองเขาถงอาหารอยางเพยงพอตลอดเวลา ไมมความเสยงในการเขาถงอาหารเมอเกดความขาดแคลนขนมาอยางกะทนหน จดอนดบโดย The Global Food Security Index
อนดบ Food Security ของไทยRANK : 52 (from 113 countries)
SCORE : 65.1Good performance
นายวศษฐ ลมลอชา 5
03
04
05
02
01
การปรบตวของภาคเกษตร และภาคอตสาหกรรมอาหาร
Food Safety Protocol & Standard• มาตรฐานการผลต• มาตรการดานสขอนามยของคนงาน• การทวนสอบความปลอดภยในกระบวนการผลต
06
Technology / Innovation Investment• การใช Robotic และ Automation ภายในโรงงาน• การจดระบบ Logistics Management
Big Data Management• Big Data เชงเกษตร : เกบขอมลพนทเพาะปลก ปรมาณผลผลตปจจบน จ านวนผเพาะปลก การรบซอ ราคา ชองทางการจดจ าหนาย• Big Data เชงการตลาด : Update ขอมลพฤตกรรมผบรโภคแตละประเทศ, กฎระเบยบ/มาตรฐานทประเทศผน าเขาตองการ, การเขาสตลาด,
สทธ GSP FTA และขอตกลงทางการคาระหวางประเทศ
Evolution of Health & Wellness sector• การพฒนาผลตภณฑทเปน Mass ใหเปน Future Food หรอ Functional Food หรอ Medical Food เพอเพมมลคาผลตภณฑ
ตรงไปสกลมเปาหมายทมระดบรายไดสงหรอเฉพาะกลมมากขน
Sustainability of Food System • การพฒนา/ปรบเปลยนไปใชบรรจภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอม• ลด Food Waste & Food Loss• พฒนาใหเกดความยงยนของวตถดบภายในประเทศ
Collaboration & Strategic Partnership• การใชชองทาง E-commerce ในการจดจ าหนาย• พฒนา e-commerce ใหเปน Cross Border E-commerce และเชอมตอกบ National Single Window • เพมการขนสงแบบ Delivery
• การใชเทคโนโลยเขามามสวนชวยในการเกบเกยว หรอดแลพชผลทางการเกษตร• Sharing & Renting Technology
นายวศษฐ ลมลอชา 6
การปรบตวของภาคเกษตร และภาคอตสาหกรรมอาหาร
Functional Food เปนผลตภณฑอาหารและเครองดมเสรมสขภาพเฉพาะดาน และเปน
ประโยชนตอฟงกชนตางๆของรางกาย เชน การเตม Probiotic เพอชวยกระบวนการท างานของล าไส , การเตม Collagen เพอชวยรกษาโรคขอและกระดกเสอม และดแลผวทหยอนคลอย เปนตน
ลดสารอาหารทเปนประโยชนนอย
วตามน
โปรตน
คอลลาเจน น าตาล
โซเดยม
ไขมน
Future Food• อาหารปลอดภย (Food Safety)• Free From Food• Health Food
- โปรตนทดแทนเนอสตว เชน Plant Based Meat , โปรตนจากแมลง
• Functional Food• Medical Food เพม
สารอาหารทเปนประโยชนเขาไป
Medical Food เปนอาหารทใชภายใตการควบคมของแพทย เพอชวยใหผปวยไดรบสารอาหารทถกตอง และเหมาะสมตอโรค เชน สตรอาหารส าเรจรป (Commercial formula) ทใหทางสายใหอาหาร
นายวศษฐ ลมลอชา 7
ปญหา อปสรรค หรอขอจ ากดทตองเรงแกไข โอกาสการพฒนา และ Key Success Factor
01
0203
04
05ปญหา และอปสรรค
มาตรการทางการคาทมใชภาษ (non-Tariff Barrier) • ขอก าหนดดานแรงงาน • ขอก าหนดดานสวสดภาพสตว • ก า ร น า ข อ อ า ง เ ร อ ง สน ค า ท ผ ล ต โ ด ย
กระบวนการอนรกษสงแวดลอมมาใชเปนแรงจงใจในการตดสนใจเลอกซอของผบรโภค เชน การปดฉลากเขยว ISO 14000
เกษตรกรขาดระบบการจดการการผลตทมประสทธภาพ • ขาดความเขาใจเรอง Demand & Supply,
การตลาด และผบรโภค
การพฒนาและถายทอดเทคโนโลยของอตสาหกรรมอาหารของไทยยงมนอย • ตนทนการผลตสงและคณภาพไมสอดคลอง
กบความตองการของผซอ • ขาดเครองจกรทพฒนาขนเฉพาะดานเพอ
ผลผลตทางการเกษตรของไทย• สดสวนการผลตหลกเปนสนคาทเปนพนฐาน
และราคาถก สนคา Value Added มนอย
เกษตรกรและผประกอบการขาดขอมลการตลาดและกฎระเบยบทจ าเปนตองร • ขอมลทส าคญตอการพฒนาอตสาหกรรมอาหาร เชน
ความตองการวต ถดบปรมาณการผลตวต ถดบ เทคโนโลยการแปรรป คณภาพมาตรฐานสนคา กฎระเบยบ ขอมลการตลาด ผลการวจยตางๆ
• การเผยแพรขอมลเพอผประกอบการรายยอยหรอเกษตรกรยงไมทวถง
การขาดระบบเชอมโยงและการรบชวงการผลต การตลาด • ขาดความเชอมโยงทเหมาะสมระหวาง
ภาครฐ ผผลตวตถดบ (เกษตรกร) ผแปรรป ผสงออก
นายวศษฐ ลมลอชา 8
01
02
ปญหา อปสรรค หรอขอจ ากดทตองเรงแกไข โอกาสการพฒนา และ Key Success Factor
การทเทคโนโลย / นวตกรรม / ปญญาประดษฐ(AI) จะเขามามบทบาทในอตสาหกรรมอาหารมากขนเรอยๆ เพอขบเคลอนไปส unmanned factory และ human less warehouse โดยมเปาหมายเพอเพมประสทธภาพการผลต ลดการพงพาแรงงานคน และ ลดตนทนของภาคธรกจในระยะยาว
ชองทาง e-Commerce สามารถชวยผประกอบการ โดยเฉพาะธรกจขนาดกลางและเลกใหสามารถขยายตลาดสนคาไดมากขน โดยไมไดจ ากดแตเฉพาะตลาดในประเทศเทานน ยงสามารถขยาย โอกาสไปถงตลาดตางประเทศไดโดยไมจ าเปนตองเปดหนารานในประเทศนนๆ
โอกาส
Key Success Factor
“พรอมรบ ปรบตว เปลยนแปลง ลมแลวลกไว”
• การท าการตลาดทหลากหลาย• การสรางความแตกตางใหกบสนคา
“คดเปนรวยกอน”
นายวศษฐ ลมลอชา 9
ขอเสนอแนะความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชนในระยะตอไป
02
การสนบสนนจากภาครฐ
• อ านวยความสะดวกทางการคา ลดมาตรการทเปนอปสรรคในประเทศ เชน - ยกเลกด าเนนการมาตรการ AD Tinplate ทน าเขาเพอผลตกระปอง
- ยกเลกมาตรการก าหนดโควตาน าเขาสนคาเกษตรซงเปนวตถดบส าคญทภายในประเทศไมสามารถผลตไดเพยงพอ
• สงเสรมใหมการเจรจาการคาระหวางประเทศทงแบบทวภาคและพหภาค- เรงเจรจาเพอเพมมลคาการคาในตลาดใหมทมมลคา
การน าเขาอาหารสงและมาตรการกดกนทางการคานอย เชน จน รสเซย ตะวนออกกลาง
- ตลาดเดมเรงเจรจาแกไขอปสรรคทางการคา เชนมาตรการ EU-AD ตอขาวโพดหวานกระปองของไทย, มาตรการ Australia - AD ตอสบปะรดกระปองของไทย
- เรงเจรจา FTA กบ EU และ UK เพอ เพมขดความสามารถในการแขงขน
ผลกดนภาคการเกษตรและอตสาหกรรมสการพฒนาคณภาพสนคา และบรการ เพอสรางจดแขงใหกบอตสาหกรรมและตอบโจทยพฤตกรรมผบรโภคยคใหมใสใจกบคณภาพ (Food Security)• การพฒนาสายพนธ พชเกษตรของไทย ใหมผลผลต และคณภาพทดข นอยางตอเนอง• น าระบบ Precision farming มาใชใหเกดการพฒนาการเกษตรสการเปน Smart farming• สงเสรมการผลตและแปรรปอาหารใหปฏบตตามมาตรฐาน
GAP /GMP / HACCP / ระบบสอบยอนกลบไดตลอดโซการผลตและการสงมอบ• สงเสรมการพฒนาและฝกอบรมทกษะใหมทจ าเปนใหแกบคลลากรเพอใหมทกษะหลากหลาย(multi-skill) • สงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลยบรรจภณฑใหมๆ เชน
Modified Atmosphere Packaging ทมคณภาพสง ราคาถกและเปนมตรกบสงแวดลอม
พฒนาและการจดการมาตรฐานความปลอดภยทางอาหาร
•พฒนาตอยอดความปลอดภยอาหาร Food Safety Plus- การความคมระบบสขอนามยในสายการผลต- การก าหนดนโยบายในการจดท า Guideline for
COVID-19 preventive • ควรผลกดนใหใชมาตรฐาน CODEX เปนพนฐานในการจดท ามาตรฐานในการยอมรบในกลมประเทศAPEC เพอไมใหเกดความขาดแคลนของอาหาร • สงเสรมระบบการใชแรงงานแบบ Labor Sharing คอ ธรกจทตองหยดกจการชวคราว ประสานไปยงกจการทตองการแรงงาน เพอใหรบแรงงานเขาไปท างานแบบชวคราว เพอใหแรงงานมรายได เมอกจการสามารถกลบมาด าเนนการได จงใหแรงงานกลบมาท างาน
0301
นายวศษฐ ลมลอชา 10
THANK YOU
FOR YOUR ATTENTION