หวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงาน ทมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการใน

องคกร

A Study of The Relationship among Supervisors and Team Members, Organizational Atmosphere and Job Motivation toward Expectation

Retaining Talent Operational Employees in the Organization

หวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงาน ทมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร

A Study of The Relationship among Supervisors and Team Members, Organizational Atmosphere and Job Motivation toward Expectation Retaining Talent Operational

Employees in the Organization

นนทธนาดา สวามวสสกจ

การคนควาอสระเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยกรงเทพ ปการศกษา 2558

© 2559 นนทธนาดา สวามวสสกจ

สงวนลขสทธ

นนทธนาดา สวามวสสกจ. ปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต, มนาคม 2559, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยกรงเทพ. หวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงานทมความสมพนธกบ ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร (96 หนา) อาจารยทปรกษา: รองศาสตราจารย ดร. สทธนนท พรหมสวรรณ.

บทคดยอ การศกษาเกยวกบหวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงานทมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร มวตถประสงคเพอศกษา (1) ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร จ าแนกตามปจจยสวนบคคล (2) ความสมพนธระหวางความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงานกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร (3) ความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมในการท างานกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร และ (4) ความสมพนธระหวางแรงจงใจในงานกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร ประชากรและกลมตวอยางทใชในการศกษาครงน ไดแก พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ จ านวน 400 ตวอยาง เครองมอทใชในการวจยไดแก แบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาท การทดสอบคาเอฟ และการวเคราะหสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน ผลการศกษาพบวา (1) พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความคาดหวงตอการธ ารงรกษาคนเกง ในภาพรวมอยในระดบมาก (2) ลกษณะของหวหนางานและเพอนรวมงานมสมพนธในทศทางเดยวกนระดบปานกลางกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (3) แรงจงใจในงานในภาพรวมมสมพนธในทศทางเดยวกนระดบปานกลางกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (4) สภาพแวดลอมในการท างานในภาพรวมมสมพนธในทศทางเดยวกนระดบต ากบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ค าส าคญ: หวหนางานและเพอนรวมงาน, สภาพแวดลอมในการท างาน, แรงจงใจในงาน} การธ ารงรกษาคนเกง, พนกงานระดบปฏบตการในองคกร

Sawamiwathsoogij, N. M.B.A., March 2016, Graduated School, Bangkok University. A Study of The Relationship among Supervisors and Team Members, Organizational Atmosphere and Job Motivation toward Expectation Retaining Talent Operational Employees in the Organization (96 pp.) Advisor: Assoc. Prof. Suthinan Pomsuwan, Ph.D.

ABSTRACT The studies of the The Relationship among Supervisors and Team Members, Organizational Atmosphere and Job Motivation toward Expectation Retaining Talent Operational Employees in the Organization have an objective for (1) Study the expectation retaining talent operational employees analyzed by personal factors (2) Study the relationship between the relationship among supervisors and team members with the expectation retaining talent operational employees (3) Study the relationship between the organizational atmosphere with the expectation retaining talent operational employees (4) Study the relationship between the job motivation with the expectation retaining talent operational employees. The example group that use in this research is the operation workers in Central Business District area, Bangkok, for 400 samples. The equipment that we use to collect all the data is questionnaires. The statistics used for data analysis are percentage, mean, standard deviation and inferential statistics use to test the amount of T and the amount of F and Pearson correlation. The study found that (1) Operational employees in Central Business District area that have expectation in retaining talent in very good level (2) The supervisors and team members styles have the relationship in the same direction in the medium level with the expectation retaining talent operational employees that important statistic at the level.01 (3) The job motivation have the relationship the same direction in medium level with the expectation retaining talent operational employees that important statistic at the level.01 (4) the organizational atmosphere

have the relationship the same direction in low level with the expectation retaining talent operational employees that important statistic at the level.05. Keywords: Supervisors and Team Members, Organizational Atmosphere, Job Motivation, Expectation Retaining Talent, Operational Employees

ช

กตตกรรมประกาศ

การคนควาอสระฉบบนส าเรจลลวงไปดวยด ผเขยนใครขอขอบพระคณ รศ. ดร. สทธนนท พรหมสวรรณ อาจารยทปรกษา ซงทานไดใหค าแนะน าและแกไขปญหาตางๆ ทเกดขนในระหวางการท าการคนควาอสระ ตลอดจนชวยตรวจทานจนเสรจสนสมบรณ ขอขอบพระคณ ดร. พศสภา ปจฉมสวสด ทใหค าแนะน าตรวจทาน และแกไขขอบกพรองตางๆ รวมถงเทคนคการน าเสนอรายงานปากเปลา ขอขอบพระคณอาจารย ณฐวรรณ วราฤทธชย ทใหค าแนะน าชวยเหลอแกไขการคนควาอสระใหสมบรณยงขน และส าเรจลลวงไปไดดวยด ขอขอบพระคณคณาจารยและเจาหนาท บณฑตวยาลย มหาวทยาลยกรงเทพ วทยาเขตกลวยน าไททกทาน ทใหความชวยเหลอเปนอยางด

สดทายนขาพเจาขอขอบพระคณ คณแมเพญญาภค สวามวสสกจ คณแมของขาพเจาทสนบสนนและเปนก าลงใจทดเสมอมาโดยตลอด จนกระทงการคนควาอสระครงนส าเรจลงดวยด ขาพเจาหวงวาการคนควาอสระเลมนจะเปนประโยชนตอผทสนใจ ส าหรบเปนแนวทางในการจดท าวทยานพนธครงตอไป

นนทธนาดา สวามวสสกจ

ซ

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ง บทคดยอภาษาองกฤษ จ กตตกรรมประกาศ ช สารบญตาราง ญ สารบญภาพ ฐ บทท 1 บทน า 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของงานวจย 3 1.3 ขอบเขตของงานวจย 3 1.4 สมมตฐานการวจยและวธการทางสถต 5 1.5 นยามค าศพท 6 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 7 บทท 2 วรรณกรรมปรทศน 2.1 แนวคดเกยวกบความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน 8 2.2 แนวคดเกยวกบสภาพแวดลอมในการท างาน 13 2.3 แนวคดเกยวกบแรงจงใจในการท างาน 24 2.4 แนวคดเกยวกบการธ ารงรกษาคนเกง 40 2.5 งานวจยทเกยวของ 45 บทท 3 วธด าเนนการวจย 3.1 ประเภทและรปแบบวธการวจย 53 3.2 กลมประชากรและกลมตวอยาง 55 3.3 กระบวนการและขนตอนการเกบรวบรวมขอมล 55 3.4 สมมตฐานการวจย 56 3.5 วธการทางสถตและการวเคราะหขอมล 56 บทท 4 บทวเคราะหขอมล สวนท 1 ผลการวเคราะหขอมลพนฐาน 58 สวนท 2 ผลการวเคราะหสมมตฐาน 68

ฌ

สารบญ (ตอ) หนา บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ 5.1 สรปผลการศกษา 79 5.2 อภปรายผล 82 5.3 ขอเสนอแนะ 85 บรรณานกรม 87 ภาคผนวก 90 ประวตผเขยน 96 เอกสารขอตกลงวาดวยการขออนญาตใหใชสทธในรายงานการคนควาอสระ

ญ

สารบญตาราง หนา ตารางท 4.1: จ านวนและรอยละของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร 58 ยานศนยกลางธรกจ จ าแนกตามเพศ ตารางท 4.2: จ านวนและรอยละของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร 59 ยานศนยกลางธรกจ จ าแนกตามอาย ตารางท 4.3: จ านวนและรอยละของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร 59 ยานศนยกลางธรกจ จ าแนกตามสถานภาพ ตารางท 4.4: จ านวนและรอยละของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร 60 ยานศนยกลางธรกจ จ าแนกตามระดบการศกษา ตารางท 4.5: จ านวนและรอยละของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร 60 ยานศนยกลางธรกจ จ าแนกตาม รายไดเฉลยตอเดอน ตารางท 4.6: จ านวนและรอยละของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร 61 ยานศนยกลางธรกจ จ าแนกตาม อายงานโดยเฉลย ตารางท 4.7: คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความคดเหนของพนกงานระดบ 62 ปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมตอหวหนางาน ตารางท 4.8: คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความคดเหนของพนกงานระดบ 63 ปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมตอเพอนรวมงาน ตารางท 4.9: คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความคดเหนของพนกงานระดบ 64 ปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมตอแรงจงใจในงาน ตารางท 4.10: คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความคดเหนของพนกงานระดบ 65 ปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมตอสภาพแวดลอม ในการท างาน ตารางท 4.11: คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความคาดหวงของพนกงานระดบ 66 ปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมตอการธ ารงรกษา คนเกง ตารางท 4.12: คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความคาดหวงของพนกงานระดบ 66 ปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมตอการธ ารงรกษา คนเกง จ าแนกตามการพฒนาทรพยากรมนษย

ฎ

สารบญตาราง (ตอ) หนา ตารางท 4.13: คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความคาดหวงของพนกงาน 67 ระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมตอการธ ารง รกษาคนเกง จ าแนกตามการประเมนผลการปฏบตงาน ตารางท 4.14: คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความคาดหวงของพนกงานระดบ 67 ปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมตอการธ ารงรกษา คนเกง จ าแนกตามการจดสวสดการ ตารางท 4.15: แสดงคาเฉลยเปรยบเทยบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงาน 68 ระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ จ าแนกตามเพศ ตารางท 4.16: แสดงคาเฉลยเปรยบเทยบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงาน 69 ระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ จ าแนกตามอาย ตารางท 4.17: แสดงการทดสอบความแตกตางเปนรายคของอาย กบความคาดหวงใน 70 การธ ารงรกษาคนเกง จ าแนกตามการพฒนาทรพยากรมนษย ตารางท 4.18: แสดงการทดสอบความแตกตางเปนรายคของอาย กบความคาดหวงใน 70 การธ ารงรกษาคนเกง จ าแนกตามการจดสวสดการ ตารางท 4.19: แสดงการทดสอบความแตกตางเปนรายคของอาย กบความคาดหวงใน 71 การธ ารงรกษาคนเกงในภาพรวม ตารางท 4.20: แสดงคาเฉลยเปรยบเทยบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของ 72 พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ จ าแนกตามสถานภาพ ตารางท 4.21: แสดงการทดสอบความแตกตางเปนรายคของสถานภาพ กบความคาดหวง 73 ในการธ ารงรกษาคนเกง จ าแนกตามการพฒนาทรพยากรมนษย ตารางท 4.22: แสดงการทดสอบความแตกตางเปนรายคของสถานภาพ กบความคาดหวง 73 ในการธ ารงรกษาคนเกง จ าแนกตามการพฒนาทรพยากรมนษย ตารางท 4.23: แสดงคาเฉลยเปรยบเทยบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของ 74 พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ จ าแนกตามระดบการศกษา

ฏ

สารบญตาราง (ตอ) หนา ตารางท 4.24: แสดงคาเฉลยเปรยบเทยบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของ 75 พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ จ าแนกตามรายไดเฉลยตอเดอน ตารางท 4.25: แสดงคาเฉลยเปรยบเทยบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของ 76 พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ จ าแนกตามอายงาน ตารางท 4.26: แสดงความสมพนธระหวางหวหนางานและเพอนรวมงานกบความคาดหวง 77 ในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ตารางท 4.27: แสดงความสมพนธระหวางแรงจงใจในงานกบความคาดหวงในการธ ารง 78 รกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ตารางท 4.28: แสดงความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมในการท างานกบความคาดหวง 78 ในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร

ฐ

สารบญภาพ หนา ภาพท 1.1: กรอบแนวคดในการวจย 5

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา ทรพยากรมนษยเปนทรพยากรทส าคญและจ าเปนอยางยงส าหรบองคการ และเปนตวขบเคลอนใหองคการบรรลถงเปาหมายและมคณคามากทสดเมอเปรยบเทยบกบทรพยากรอน ๆ ทใชในการบรหารองคการ ในการบรหารงานในอดต ไมวาจะเปนภาครฐหรอภาคเอกชนมกไมเหนความส าคญกบทรพยากรมนษยมากนก เพราะมแนวคดวาเมอองคการตองการทรพยากรมนษยเมอใดกจะสามารถหาเองไดตามความตองการของแตละองคการ การทจะไดบคลากรหรอคนทดหรอไมนนอยทความสามารถในการเลอกสรร หากยงไมสามารถหาบคคลไดตามทองคการตองการหรอบคคลทมอยไมประสงคจะอยกบองคการกจะมการเลอกสรรหรอสรรหาบคลากรใหมเขามาทดแทนตอไป โดยพจารณาองคการมเงนทสามารถจางใครกไดใหปฏบตงานกบองคการ แตในทางปฏบตหาเปนเชนนนไม โดยเฉพาะการจะเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEN Economic Community) บคคลใดทมความสามารถมากโดยเฉพาะดานภาษากจะไดเปรยบมากกวาคนอน ๆ และองคการทมทรพยากรมนษยทมคณภาพจะเปนองคการทสามารถบรรลตามวตถประสงคขององคการตามทก าหนดไวไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล (ปยนาถ ศรสมเพชร, 2556, หนา 143-144) ในชวงของการเปลยนแปลงทางสงคม และสภาพแวดลอมในปจจบน ทท าใหองคการมความตองการทรพยากรมนษยสงขนมาก หากองคการมนโยบายทชดเจนในการธ ารงรกษาทรพยากรมนษย การเปลยนแปลความตองการทรพยากรมนษยในตลาดแรงงานจะไมกระทบตอการขาดแคลนมากนก หรออาจจะไมมผลกระทบแตอยางใดเลยกวาได หากการด าเนนการดานการธ ารงรกษาเปนไปอยางเปนรปธรรมททรพยากรมนษยสามารถสงเกตไดชดเจนและมขอเสนอทดกวาองคการอน อาจไมมผลจงใจพวกเขาทมคณคาขององคการได หากพวกเขาไดรบการบ ารงรกษาเปนอยางด (ปยนาถ ศรสมเพชร, 2556, หนา 187) การธ ารงรกษาบคลากรมคณคาเปนพเศษ ท าใหองคการมบคลากรทดมความสามารถและความช านาญจดเจนเพมจ านวนมากขนอยเรอย ๆ ลดอตราการเขาออกงานท าใหไมตองมาภาระในการสอนงานใหม เกดทมงานทมนคงมความรกความผกพนและเขาใจกน พนกงานทมทกษะในการปฏบตงานสงสามารถชวยแบงเบาภาระงานใหแกผบงคบบญชาไดมากกวาบคลากรทอยระหวางการเรยนรงาน ท าใหไมเกดปญหาในการปฏบตงานหรอมปญหานอยมาก เพราะบคลากรจะมความช านาญมากกวาบคลากรเขาใหม องคการจะเกดการพฒนาไดอยางตอเนอง เพราะมบคลากรทรบเปนงานมความช านาญสามารถคดรเรมสรางสรรคในงานใหม ๆ ได ท าใหสามารถปลกฝงทศนคตทดไดอยางสม าเสมอ ไมตองเรมตนนบหนงใหมอยตลอดเวลา อนจะเปนผลใหสามารถลดเวลาและคาใช

2

จายท าใหไมเกดความตดขด หยดชะงก งานสามารถด าเนนไปไดอยางตอเนอง สรางขวญและก าลงใจใหบคลากร รกงานทท าและรกองคการ เปนการเตรยมก าลงคนส าหรบองคการเปนเวลานาน แสดงใหเหนวาองคการใหความเปนอยทดมความอบอนมนคง เปนผลใหมผตองการมาสมครงานใหมมาก โดยอาศยบคลากรเกาชวยแนะน ากนมา (ประคลภ บณฑพลงกร, 2550, หนา 107) นกวชาการหลายทานไดอธบายถงวธการธ ารงรกษาบคลากร โดยสวนส าคญทจะสามารถธ ารงรกษาบคลากรไวไดประกอบดวย การใชแรงจงใจ (ชชชย พนธเกต, 2552 และ สมคด บางโม, 2551, หนา 156-157) สภาพแวดลอมในการท างาน (สมคด บางโม, 2551, หนา 156-157) และรวมทงความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน ซงบคลากรจะอยปฏบตงานในองคกรไดนานหรอไมนาน มความสขมากหรอมความสขนอย หรอไมมความสขเลย มรายไดเหลอใช พอใชหรอไมพอใช ขนอยกบสภาพการจาง รายได เงนเดอน สวสดการตาง ๆ ทไดรบ องคกรใดทใหผลตอบแทนด ดแลทรพยากรมนษยในองคกรอยางดทสด ปฏบตตอกนฉนทเพอนมนษยดวยกน มความรกใครใยด ผกพนตอกนและกนเหมอนเปนญาต เปนเพอน องคกรนนกจะมแตความอบอน มผคนหลงไหลเขาไปหาเพอรวมปฏบตงานดวย และผทปฏบตงานอยดวยแลว มกมความพงพอใจ ไมคดเปลยนงานไปท างานทอนอก สวนองคกรใดทมบคลากรเปลยนเขาออกบอย ๆ การจายคาจาง เงนเดอนลาชา ไมสม าเสมอ มการหกเงนเดอนเมอกระท าผดเพยงเลกนอย ปฏบตตอกนอยางขาดความอบอนแตไรน าใจ พจารณาพนกงานเปนเพยงลกจางเปนผดอยคณคา ดอยเกยรตศ กดศรแหงความเปนมนษยกยอมจะมผลาออกจากงานเปนจ านวนมาก ผทรวมปฏบตงานอยแลวมกไมมความพงพอใจ เบอหนาย ไมเตมใจ ไมศรทธาทจะปฏบตหนาทการงาน (ปราชญา กลาผจญ และพอตา บตรสทธวงศ, 2550, หนา 84) ดงนนผวจยไดศกษาเกยวกบหวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงานทมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ผลการวจยครงนนาจะเปนประโยชนตอทกฝายในกระบวนการบรหารและพฒนาทรพยากรบคคลในองคการ สามารถน าผลการวจยครงนไปประยกตใชในกระบวนการท างานและการธ ารงรกษาคนเกงในองคกร ไดอยางมประสทธภาพตอไป

3

1.2 วตถประสงคของงานวจย การศกษาเกยวกบหวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงานทมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร มการก าหนดวตถประสงคดงน 1.2.1 เพอศกษาความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร จ าแนกตามปจจยสวนบคคล 1.2.2 เพอศกษาความสมพนธระหวางความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงานกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร 1.2.3 เพอศกษาความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมในการท างานกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร 1.2.4 เพอศกษาความสมพนธระหวางแรงจงใจในงานกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร 1.3 ขอบเขตของงานวจย การก าหนดขอบเขตของการวจยจะอธบายในประเดนหวขอตอไปน 1.3.1 ประเภทและรปแบบวธการวจย งานวจยนเปนงานวจยเชงส ารวจ (Survey Research) ทใชแบบสอบถามแบบปลายปด (Close-ended Questionnaire) ทประกอบดวยขอมล คณสมบตสวนบคคล ความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน แรงจงใจในงาน และคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล 1.3.2 ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรของการวจยครงน คอ พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ ไดแก สาทร สลม เพลนจต อโศก ชดลม พรอมพงศ ทองหลอ รชดา พระราม3 ซงผวจยไมทราบจ านวนประชากรทแทจรง จงก าหนดขนาดตวอยางโดยใชสตรการค านวณประชากรกลมตวอยางแบบไมทราบจ านวนประชากร (กลยา วานชยบญชา, 2545, หนา 26) โดยมระดบความเชอมน 95% ก าหนดความผดพลาดไมเกน 5% ไดขนาดกลมตวอยาง 385 คน และเพมจ านวนตวอยาง 15 ชดรวมแบบสอบถามทงสน 400 ชด และใชวธการสมแบบบงเอญ (Accidental Sampling)

4

1.3.3 ตวแปรอสระและตวแปรตามทใชในการวจย การก าหนดตวแปรทใชในการวจยจะก าหนดตวแปร 2 ลกษณะดงน 1.3.3.1 ตวแปรอสระ (Independent Variables) ประกอบดวย 1.3.3.1.1 ปจจยสวนบคคล ประกอบดวย เพศ อาย สถานภาพ การศกษา อาชพ รายได อายงานโดยเฉลย 1.3.3.1.2 ปจจยความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน 1.3.3.1.3 สภาพแวดลอมในการท างาน 1.3.3.1.4 แรงจงใจในงาน 1.3.3.2 ตวแปรตาม (Dependent Variables) ไดแก ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ประกอบดวย 1.3.1.2.1 การพฒนาทรพยากรมนษย 1.3.1.2.2 การประเมนผลการปฏบตงาน 1.3.1.2.3 จดสวสดการ 1.3.4 กรอบแนวคดในการวจย จากการก าหนดตวแปรทใชในการวจย ซงประกอบดวยกลมตวแปรอสระจ านวน 4 กลม คอ ปจจยสวนบคคล ปจจยความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน ปจจยสภาพแวดลอมในการท างาน และปจจยแรงจงใจในงาน และตวแปรตาม 1 กลม คอ ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ทงนการทดสอบในลกษณะตวแปรเดยว (Univariate Analysis) ของตวแปรอสระทมตอตวแปรตามเปนรายตวแปร โดยสามารถอธบายตามกรอบแนวคดการวจยดงน

5

ภาพท 1.1: กรอบแนวคดในการวจย

1.4 สมมตฐานการวจยและวธการทางสถต 1.4.1 สมมตฐานการวจย การศกษาเกยวกบหวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงานทมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร มการก าหนดสมมตฐานดงน 1.4.1.1 พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานครทมปจจยสวนบคคลแตกตางกนม ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกรแตกตางกน 1.4.1.2 ความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงานมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร 1.4.1.3 สภาพแวดลอมในการท างานมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร

ปจจยสวนบคคล 1. เพศ 2. อาย 3. สถานภาพ 4. การศกษา 5. อาชพ 6. รายได 7. อายงานโดยเฉลย

ความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน

ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการใน

องคกร

1. การพฒนาทรพยากรมนษย 2. การประเมนผลการปฏบตงาน 3. จดสวสดการ

แรงจงใจในงาน

สภาพแวดลอมในการท างาน

6

1.4.1.4 แรงจงใจในงานมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร การทดสอบสมมตฐานทงสขอจะท าการทดสอบทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 1.4.2 วธการทางสถตทใชส าหรบงานวจย 1.4.2.1 การรายงานผลดวยสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ซงไดแก คารอยละ(Percentage) คาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 1.4.2.2 การรายงานผลดวยสถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) ซงไดแกการวเคราะหสมมตฐานทงสขอ โดยมการใชสถตการวจยดงน 1.4.2.2.1 สมมตฐานท 1 พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานครทมปจจยสวนบคคลแตกตางกนม ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกรแตกตางกน จะใชสถตทดสอบหาความแตกตางคาท (t-test) ในกรณการเปรยบเทยบของกลม 2 กลม และจะใชสถตทดสอบหาความแตกตางคาเอฟ (F-test) หรอการทดสอบความแปรปรวนทางเดยว (One-way Analysis of Variance: One-way ANOVA) เมอพบความแตกตางจะท าการทดสอบดวยการเปรยบเทยบเปนรายค (Multiple Comparisons) ดวยวธของ LSD 1.4.2.2.2 สมมตฐานท 2 ความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงานมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ใชการทดสอบสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson Correlation) 1.4.2.2.3 สมมตฐานท 3 สภาพแวดลอมในการท างานมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ใชการทดสอบสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson Correlation) 1.4.2.2.4 สมมตฐานท 4 แรงจงใจในงานมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ใชการทดสอบสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson Correlation) 1.5 นยามค าศพท นยามค าศพทส าหรบงานวจยมดงน ความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน หมายถง การมปฏสมพนธระหวางบคคลของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจซงจะน ามาซงความสมพนธอนด ความสามคคในการท างาน รวมทงการรบฟงความคดเหนซงกนและกน

7

สภาพแวดลอมในการท างาน หมายถง สงตาง ๆ ทอยรอบตวของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ ไดแก สถานทท างาน วฒนธรรมองคกร ความสะอาด ธรรมชาต อปกรณส านกงาน ความสวาง อากาศ และความสมดลในชวตการท างาน แรงจงใจในงาน หมายถง สงทจะชวยผลกดนใหเกดการปฏบตงานไดอยางเตมทของของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ ไดแก เงนเดอนทสง โบนส ประกนชวต คารกษาพยาบาล วนหยดพกรอน ลกษณะของงานทท า เปาหมายของบรษท ต าแหนงหนาท การพฒนาบคลากร และความมนคงของบรษท การธ ารงรกษาคนเกง หมายถง การรกษาบคลากรในองคกรใหอยกบองคกรไดอยางยาวนาน โดยใชการพฒนาทรพยากรมนษย การประเมนผลการปฏบตงาน และการจดสวสดการ ความคาดหวง หมายถง ความรสกของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมตอการรกษาบคลากรในองคกรใหอยกบองคกรไดอยางยาวนาน 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ประโยชนทคาดวาจะไดรบส าหรบงานวจยนอธบายไดดงน 1.6.1 ทราบถงความคาดหวงของพนกงานในระดบปฏบตการทมตอองคกรขององคกร ในดานตางๆทเกยวของ ไดแก ความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงาน 1.6.2 ผลการศกษาทไดสามารถใชเปนแนวทางการแกปญหาใหพนกงานในองคกร เพอสามารถธ ารงรกษาคนเกงในองคกร 1.6.3 ผลการศกษาทไดสามารถน าไปใชเพอปรบปรง เปลยนแปลง หรอวางแผน ทางดานการบรหารทรพยากรบคคล ในองคการใหมประสทธภาพและประสทธผลมากยงขน เพอใหเกดความทมเท และยนดในการปฏบตงานอยางเตมความสามารถ เพอประโยชนสงสดขององคกร

บทท 2 วรรณกรรมปรทศน

การศกษาวจยเรองหวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงานทมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร มแนวคดและทฤษฎทเกยวของกบซงน ามาใชเปนแนวงในการศกษา ดงตอไปน 2.1 แนวคดเกยวกบความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน 2.2 แนวคดเกยวกบสภาพแวดลอมในการท างาน 2.3 แนวคดเกยวกบแรงจงใจในการท างาน 2.4 แนวคดเกยวกบการธ ารงรกษาคนเกง 2.5 งานวจยทเกยวของ 2.1 แนวคดเกยวกบความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน การสรางสมพนธภาพภายในองคกร คอการสรางความสมพนธระหวางหวหนางานและเพอนรวมงาน เปนพฤตกรรมปฏสมพนธตอบโตระหวางบคคล เพอความรจกกน เพอใหไดซง ความรกใคร ความเขาใจอนดตอกน อนจะน ามาซงความสมพนธซงเกยวของกนของบคคลรวมทงสงคม ใหเกดการปรบตวกนสงคม ยอมรบความแตกตางระหวางบคคล เคารพในสทธผอน รจกการใหและการยอมรบ พงพาซงกนและกน (ดลนภา ดบปผา, 2555, หนา 14) คเณศ จลสคนธ (2554, หนา 12) ไดสรปไววา สมพนธภาพระหวางบคคล หมายถง การแสดงออกของแตละบคคลทมความสมพนธตอกน ซงแสดงออกในลกษณะการรวมมอกนการแลกเปลยนความคดเหน การยอมรบซงกนและกน ตลอดจนสามารถปฏบตงานรวมกบบคคลอนได Beyer & Marshall (1981, p. 663) ไดกลาวถง สมพนธภาพในการท างานของกลมบคคลในวชาชพวาประกอบดวย 3 มต ไดแกมตความเปนวชาชพ มตสมพนธภาพระหวางบคคลและมตการตดสนใจ ซงอธบายมตสมพนธภาพระหวางบคคลวาหมายถง การมปฏสมพนธระหวางบคคลในวชาชพเดยวกนในระหวางการปฏบตงานรวมกนทงทเปนทางการและไมเปนทางการ เปนลกษณะของมตรภาพ ความเปนเพอน และเอกลกษณรวมกนอนจะกอใหเกดความสามคค ความคดสรางสรรค และพลงอ านาจทางวชาชพ

9

มตความสมพนธระหวางบคคล Beyer & Marshall (1981, p.45) ไดใหแนวคดเกยวกบมตสมพนธภาพระหวางบคคลในการท างานไว 8 องคประกอบ ดงน 1. ความมนใจและความไววางใจทมตองานและเพอนรวมงาน (Confidence and Trust) ความมนใจและความไววางใจเปนพฤตกรรมทอยคกนไป เมอเพอนรวมงานเกดความไววางใจตอกนกจะเกดความเชอมนอยางจรงจงตอกน โดยไมเคลอบแคลงสงสยวาอะไรจะเกดขน เพราะมความเชอมนอยภายในความรสกปรารถนาดและเชอถอได การสรางความรสกไววางใจใหเกดขนกบบคคลนน ไมไดเกดขนโดยงายจากเทคนควธทผสรางตงใจจะใหเกดขน หากแตตองตงอยบนพนฐานของความเสมอตนเสมอปลายมากกวาความเขาใจกนได บคคลจะไมระบายความรสก หรอบอกขอมลส าคญแกบคคลอน หากไมเกดความไววางใจและความมนใจวาจะเชอถอได 2. การใหความชวยเหลอซงกนและกน (Mutual Help) มความส าคญยง บคคลควรมความยนดแบงปนชวยกนท างาน ไมนงดดายแมเปนงานหนกของผอน หรอหวงแหนสงทตนเองไดมา โดยเฉพาะสวนทจะไดรวมกน 3. การใหความสนบสนนซงกนและกน (Mutual Support) โดยมหลกส าคญวา องคกรจะมผลสมฤทธสงไดกตอเมอทกกระบวนการของความตองการภายในองคกรไดรบการสนบสนนซงกนและกนนอาจแสดงออกงพฤตกรรมไดหลายลกษณะ เชน ความเตมใจรบฟงผอน การใหการยอมรบนบถอยกยอง การใหขอมลยอนกลบงบวก และยอมรบฟงขอคดเหนของผอนดวยความจรงใจ เปนตน 4. ความเปนมตรและความรนรมย (Friendliness and Enjoyment) บคคลทวไปมกจะคบหาสมาคมกบคนทตนเองชอบ โดยเฉพาะกบผทมความเปนกนเองและมความเขาใจในธรรมชาตของบคคลอน ซงลกษณะบคคลประเภทนจะกอใหเกดความเปนมตรและความรนรมยไดงาย อนเปนความตองการโดยทวไปทบคคลปรารถนา เชน เพอนรวมงานซงนบวามความจ าเปนอยางยง เพราะถาขาดซงความเปนมตรและความรนรมยในขณะทท างานรวมกนแลว บรรยากาศของการท างานจะเตมไปดวยความตงเครยด อดอด และขาดความเปนกนเองอนเปนสงททกคนไมพงปรารถนา ดงนน ความเปนมตรและความรนรมย จงเปนองคประกอบดานหนงทจะอธบายลกษณะของสมพนธภาพของบคคลได รวมทงสมพนธภาพเชงวชาชพทปฏบตงานรวมกน บคคลทมความเปนมตรและความรนรมยตอกนยอมทจะกลาแสดงความรสกและปญหาตางๆ ตอเพอนรวมงานของตนเองไดงาย ซงสงเหลานจะเปนประโยชนตอการท างานของตนเองและกลมเปนอยางยง 5. การท างานทมความมงความส าเรจตามจดมงหมายรวมกน (Team Effort Toward Goal- Achievement) การท างานเปนทมหรอกลม กอใหเกดประสทธภาพตอองคกร และกอใหเกดประโยชนหลายประการ เนองจากในการรวมกลมทมงท างานเพอใหสาเรจตามจดมงหมายขององคกรนน จะมการแลกเปลยนพฤตกรรมและความสมพนธระหวางสมาชก โดยการทสมาชกมปฏสมพนธตอ

10

กนในรปตางๆ และพฤตกรรมทแสดงออกภายในกลมยอมรบซงกนและกน ซงจะเปนการแสดงถงสมพนธภาพทดตอกนดวย อนเปนสงจ าเปนทส าคญมากในการท างานเปนทม 6. การคดรเรมสรางสรรค (Creativity) เปนความสามารถระดบสงของสมองใหสามารถคดคนสงใหมๆและมความสามารถในการประมาณคา การรเรมสรางสรรคจงเปนเรองของความคดจนตนาการประยกตทสามารถนาไปสสงประดษฐ เปนความคดในลกษณะทคนอนคาดคดไมถง หรอมองขาม เปนความคดหลากหลาย คดไดกวางไกล เปนทงปรมาณและคณภาพ อาจเกดจากการคดผสมผสานเชอมโยงระหวางความคดใหมๆกบประสบการณเดม ใหเกดสงใหมทสามารถแกปญหาและเอออานวยประโยชนตอตนเองและสงคม บคคลทกคนยอมมความคดรเรมสรางสรรคอยในตนเนองมาจากความเชอทวา มนษยสามารถพฒนาปรบปรงเปลยนแปลงได มนษยไมไดผกตดอยกบอดตหากแตจะมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา 7. การตดตอสอสารแบบเปด (Open Communication) เปนกระบวนการทจะสงความคดขาวสาร ขอเทจจรง ความรสกของบคคลออกสผอน ซงขาวสารนนจะสอความหมายดวยการเขยน การพด กรยาทาง ทงนเพอใหเกดความเขาใจทตรงกนระหวางบคคล หรอระหวางกลม การตดตอสอสารมทงระบบปดและระบบเปด แตการตดตอสอสาร ทกอใหเกดประประสทธภาพมากทสดคอ การตดตอสอสารแบบเปด เพราะสามารถกอใหเกดความเขาใจไดถกตองและตรงกนระหวางผสงสารและผรบขาว และยงเปนการตดตอแบบตวตอตวโดยตรง (Face to Face) เพราะเปนการตดตอสอสารกนตอหนาอยางตรงไปตรงมา ประกอบดวยความรสกและความคดเหนทบคคลมตอกน 8. ความเปนอสระจากการคกคาม (Freedom Threat) ไมวาจะเปนความอสระเสร หรอ การถกบงคบหรอถกคกคาม เกดขนไดตอเมอบคคลมงเลอกทจะอะไรไดมากกวาหนงง ความเปนอสระเสร คอ การเลอกงใดกไดตามใจปรารถนาของบคคล ในขณะทการถกบงคบหรอถกคกคาม คอ การถกขดขวางไมใหเลอกจากจานวนหลายๆงทสามารถได พฤตกรรมทงสองชนดนมกจะเกดขนในขณะท างานไดเสมอ แตบคคลมกจะเลอกพฤตกรรมความเปนอสระเสรมากกวา เพราะในการท างานทกชนดยอมตองการความเปนอสระในการท างานเหมอนกน ซงมากหรอนอยขนอยกบลกษณะของการท างาน ปจจยทมอทธพลตอสมพนธภาพระหวางบคคล สมพนธภาพระหวางบคคลจะมประสทธภาพมากหรอนอยเพยงใดนน ขนอยกบปจจยหลายอยางดวยกน ทงจากตวบคคล เชน เรองทเกยวของกบอารมณ ความรสก การตชม การแกปญหาความขดแยง ทศนคต และปจจยในเรองขององคกรเปนปจจยรองลงมา (วชรา มณกาศ, 2543 อางใน มณฑา เรองขจร, 2556, หนา 52-54) ซงพอสรปไดดงน

11

1. ปจจยจากตวบคคล 1.1 สภาพรางกายและสภาพจตใจ ซงมการพฒนาการทมความสมบรณและวฒภาวะทแตกตางกน อนเปนผลมากจากการอบรมเลยงดในวยเดก วฒนธรรม ศาสนา กลอมเกลาใหมพฤตกรรมทสอดคลองกบสงคมทตนอยกอใหเกดเปนบคลกภาพทเปนปทสถานของบคคลซงแสดงออกมาในรปแบบของกรยามารยาทและอปนสย (Schneider, 1976) สงผลถงความสามารถในการปรบตวเขากบผอน การพยายามเรยนรบทบาทของตนเองและผอน ความสามารถในการไววางใจใหความรก ความชอบ ความเชอถอตอผอน อนมผลตอการสรางสมพนธภาพระหวางบคคลไดดขน 1.2 การศกษาและเรยนรดวยตนเอง เปนตวชวยเสรมสรางสมพนธภาพเนองจากบคคลทมระดบการศกษาต ากวา ท าใหเกดการปรบตวและเขาใจในความแตกตางระหวางบคคลไดมากกวา 1.3 การไดรบการตอบสนองความตองการพนฐานของบคคล ทงในดานความตองการทางสรระและดานจตใจ หากความตองการนนไดรบการตอบสนองอยางเพยงพอ บคคลจะเกดความพงพอใจและมพฤตกรรมทดตอบคคลอนตามมา ซงเปนสงทส าคญทจะท าใหเกดการสรางสมพนธภาพทดกบบคคลอน 1.4 พลงอ านาจในตวบคคลมอทธพลตอสมพนธภาพของบคคลอยางเหนไดชดในบางสมพนธภาพ เชน พอแมมอ านาจในการลงโทษลก ผบงคบบญชามอ านาจในการลงโทษผใตบงคบบญชา เปนตน แตพลงอ านาจกไมไดมเพยงฝายใดฝายหนงเทานน อาจมทงสองฝายกไดบคคลทตองการพลงอ านาจมากจะมการตอสเพอพลงอ านาจนนและจะท าใหมสมพนธภาพกบผอนไดอยางไมยงยน (Sasse, 1975) 1.5 ทศนคตของแตละบคคลมสวนอยางมากตอการสรางสมพนธภาพระหวางบคล เนองจากความรสกนกคดและทศนคตของมนษยมบทบาทชน าการกระท าหรอการปฏบตตอผอน หากบคคลมทศนคตในทางลบกบบคคลอน มกจะมแนวโนมทจะปฏบตกบบคคลอนอยางไมเปนมตร เปนเหตใหสมพนธภาพทไมดระหวางกน ในทางตรงกนขามหากบคคลมทศนคตกบบคคลอนในทางบวก แนวโนมทบคคลจะปฏบตตอบคคลอนดวยความใหเกยรตและมคณคากจะเกดขนอนสงผลใหสมพนธภาพทดตอกนตามมาในทสด 1.6 ทกษะความสามารถในการแสดงออกอยางเหมาะสมทงตอตนเอง และตอผอนอนไดแกความรสกเปดเผย ความรสกรวม การเคารพและยอมรบใหผอน การรจกเปดโอกาสหรอเปดตวใหกบบคคลอน หากบคคลมการแสดงออกอยางเหมาะสมและสรางสรรค จะน าไปสสมพนธภาพทใกลชด อบอนแมวาจะเกดความขดแยงขน กสามารถยตความขดแยงลงได (Carkhuff & Barenson, 1977)

12

2. ปจจยจากองคกร 2.1 ขนาดขององคกร องคกรทมขนาดใหญ โอกาสของบคคลทจะมปฏสมพนธอยางใกลชดกบบคคลอนจะนอยลง เพราะมขอปลกยอยและรายละเอยดของงานประจ าของกลมมากขน ท าใหมชองวางของมตรภาพมกมากขนตามมา 2.2 ระบบงาน งานทมการสรางระบบทมการตดตอประสานงานกนนอยมการสรางระบบการตดตอสอสารทเปนทางการมากเกนไป หรอเปนการสอสารทตองผานสอหลายสอการสรางกฎเกณฑ พธการและมาตรการขนมากมาย มขนตอนของการตดตอหลายขนตอน การแบงแยกกลมบคคลกนโดยหนาท โดยบทบาท หรอโดยกระบวนการนน สมพนธภาพกเรมมการจ าแนกความพเศษและขอมลจ ากดมากขน เพราะตางคนตางมเอกสทธในความสมพนธจะท าใหเกดความรสกหางเหน ไมใกลชดสนทสนม สงผลใหสมพนธภาพระหวางบคคลไมดตามไปดวย 2.3 การสรางสายสมพนธภายในองคกร อาจเปนไปในรปแบบของการพบปะประชมรวมกน การเปดโอกาสใหมการสงสรรคท าความรจกกนกบคนหมมาก ไดเหนหนาตาเหนบทบาท บคลกภาพ การวางตว การพด การแตงกายของบคคล เหลานลวนแตมสวนสรางสรรคสมพนธภาพทางสงคมในทางออม ท าใหเกดการปรบตวใหเหมาะสมเขากบบคคลอน 2.4 ลกษณะงาน งานทมโอกาสปฏสมพนธกบบคคลอน งานทมลกษณะทตองรวมมอชวยเหลอซงกนและกน มการอาศยพงพาซงกนและกน จะเปนการเปดโอกาสใหเกดปฏสมพนธกบบคคลอน ๆ ไดมากยงขน นอกจากนความอดทนทจะอยรวมกบผอน และตองเขาใจความแตกตางระหวางบคคลกนบเปนอกปจจยหนงทมผลตอการสรางสมพนธภาพระหวางบคคล (Chickering, 1969) ไดศกษาเกยวกบสมพนธภาพระหวางบคคล และกลาววาสมพนธภาพระหวางบคคลขนอยกบ 1. ความอดทนทจะอยรวมกบบคคลอน ความอดทนทจะอยรวมกบบคคลอน หมายถง ความรสกทบคคลสามารถยอมรบความแตกตางของบคคลอนและมใจกวาง ซงการยอมรบความแตกตางของบคคลเปนองคประกอบทส าคญของการมสมพนธภาพกบบคคลอน การทบคคลมความแตกตางกน แตละคนมลกษณะพเศษเฉพาะตวนนคอ แตละคนจะแตกตางจากคนอนไป ในเรองของจตใจ สตปญญา รางกาย ซงหมายถง รปรางลกษณะ เชอชาต ความสมบรณ เพศ อารมณ และ สงคม หมายถง การศกษา เศรษฐกจ ครอบครววฒนธรรม เกยรตยศ ชอเสยง ความเชอถอ ตลอดจนศาสนาทนบถอ ดงนนในการสรางสมพนธภาพกบบคคลอนจงไมควรคาดหวงทจะใหคนอนคดและปฏบตเหมอนเรา ขณะเดยวกนเรากไมจ าเปนตองคดหรอปฏบตเหมอนคนอน เราตองพยายามเขาใจ เปดใจกวาง และระลกวาความเปนคนของแตละ

13

บคคลจะตองไดรบความเคารพนบถอ ควรมทศนคตทดตอบคคลอน มความอดทนในการอยรวมกบบคคลอน 2. คณภาพของสมพนธภาพ คณภาพของสมพนธภาพ หมายถง ความรสกจากการพงตนเอง หรอการพงบคคลอนไปสการพงพาซงกนและกน ไดแก การไววางใจ การใหความชวยเหลอ สนบสนน ตลอดจนการใหและการรบ ดงนนคณภาพของสมพนธภาพจะเกดขนไดเมอบคคลมความไววางใจและชวยเหลอซงกนและกนสงส าคญกคอ บคคลจะตองมความจรงใจตอกน เปดเผยตนเอง ซงจะท าใหเกดความไววางใจมนใจในตวบคคล การไววางใจจะเกดจากการยอมรบ และการเปดเผยตอกนอยางจรงใจ มการชวยเหลอเทาทท าได หากบคคลมการเปดเผยตนเอง แตไมยอมรบบคคลอน ความไววางใจกจะไมเกดขน 2.2 แนวคดเกยวกบสภาพแวดลอมในการท างาน การท างานของบคคลไมวาจะอยในต าแหนงใดกตาม ยอมไดรบอทธพลจากสภาพแวดลอมในการท างาน ทงสภาพแวดลอมงกายภาพและสภาพแวดลอมงสงคม บคคลในบางอาชพ เชน แพทย หรอพยาบาลตองอยในสภาพแวดลอมทเสยงตอการเจบปวยจากการตดเชอ บางอาชพ เชน ต ารวจ ทหาร กตองเสยงตอการบาดเจบหรอเสยชวตจากการปฏบตหนาท แมวาบางอาชพอาจจะดไมมความเสยงมากนก เชน พนกงานทท างานธรการ แตกยงมความเสยงจากการใชเครองคอมพวเตอรและการนงท างานอยกบทเปนเวลานาน ดงนนจงอาจกลาวไดวาสภาพแวดลอมในการท างานมอทธพลตอสขภาพทงงกายและจตใจของผปฏบตงาน (ชชย สมทธไกร, 2554, หนา 335) ความหมายของสภาพแวดลอมในการท างาน นกวชาการหลายทานไดใหความหมายของสภาพแวดลอมในการท างานไวดงน สมดา เหมอนครฑ (2550, หนา 8) ใหความหมายของสภาพแวดลอมในการท างาน หมายถง สงตางๆ ทอยรอบตวพนกงานในบรเวณทเกยวของกบการท างาน เชน เครองจกร เครองมอตางๆ อากาศทหายใจ แสงสวาง เสยง ความรอน ความเยนความสนสะเทอน ฝนควน สภาพการท างาน (working condition) อนไดแก ระบบงาน กระบวนการท างาน ระยะเวลาการท างาน ลกษณะการท างาน ทางการท างาน ปรมาณงาน เปนตน และรวมถงสภาพสงคมในองคการ เชน นโยบายและการบรหารองคการ กฎระเบยบขอบงคบในองคการ การสอสารภายในองคการ การจดการฝกอบรมเพอเพมทกษะการท างาน ความปลอดภยและสขอนามยในโรงงาน เปนตน จฑาภรณ รจวรรณ (2550, หนา 9) ใหความหมาย สภาพแวดลอมในการท างาน หมายถง สงตางๆ ทอยรอบตวพนกงานขณะปฏบตงานในสถานทท างาน

14

เมธน นจพทกษ (2550, หนา 17) ใหความหมาย สภาพแวดลอมในการท างาน หมายถง สภาพทงดานกายภาพและสงคมทอยรอบๆ บคคลปฏบตงานอย ซงมอทธพลหรอสงผลกระทบตอพฤตกรรมของผปฏบตงาน Robbins (2001) ใหความหมายสภาพแวดลอมในการท างาน หมายถง ความไมแนนอนของสงแวดลอมในดานตางๆ จะมผลตอลกษณะโครงสรางขององคการและจะมผลกระทบตอการท างานของบคลากร ปจจยทเกยวของกบสงแวดลอมประกอบดวยความไมแนนอนเศรษฐกจ การเมอง และเทคโนโลย ประเภทของสภาพแวดลอมในการท างาน สระ จนเพชร (2553, หนา 18-23) ไดกลาวถงองคประกอบของสภาพแวดลอมในการท างาน ดงน 1. สภาพแวดลอมกายภาพในทท างาน (Physical Condition of Work) คอสงตางๆ ในบรเวณทท างาน เชน ลกษณะอาคาร หองท างาน การออกแบบหองท างาน อากาศ อณหภม ระดบเสยง โตะท างาน เครองมอเครองใช เครองจกร ระยะระหวางโรงอาหารกบทท างาน รวมไปถงทจอดรถของบรษท เปนตน 1.1 หองท างาน เปนสภาพแวดลอมกายภาพทมผลตอการท างานและความพอใจในการท างาน เดมทหองท างานของพนกงานจะแบงเปนหองๆ เพอความเปนสดสวนและเปนสวนตว เชน หองหวหนาแยกจากหองท างานของลกนอง และลกนองแตละคนจะมหองท างานเปนของตนเอง ปจจบนการวจยบางเรองคนพบวาสภาพการจดหองท างานมผลตอพฤตกรรมการท างาน เชน การสอสารระหวางแผนกหรอภายในแผนก การเคลอนทของงาน ความสมพนธระหวางหวหนากบลกนองและความกลมเกลยวของกลมงาน การจดหองท างานในปจจบนจงเรมเปลยนจากการจดหองท างานทเปนหองสวนตวของพนกงานแตละคนมาเปนการจดหองท างานอยรวมกนเปนหองรวมใหญ ไมมผนงกนระหวางกน อาจมตนไมหรอฉากบงตากนระหวางแผนกงาน หวหนาและลกนองอยในหองเดยวกน โตะท างานตงตดกน ทกคนสามารถมองเหนหนากนได ลกษณะการจดหองเชนน เรยกวา Landscape Office การจดหองเชนนชวยในเรองของการสอสารและการเคลอนทของงาน นอกจากนยงชวยใหเกดความสมพนธทดตอกนได มโอกาสสงสรรคสงคมซงกนและกน แตมขอเสยคอความไมเปนสดสวนหรอเปนสวนตว การมเสยงรบกวนมากใหยากตอการตงใจในการท างาน 1.2 การมองเหนสงจ าเปนขนพนฐานในการท างานของมนษย คอการมองเหนองคประกอบในการมองเหนและชวยใหท างานไดอยางมประสทธภาพมหลายสวน ไดแก แสง ส การอานได ตวสอแสดงงจอภาพ พนทในการมองเหนและ Virtual reality เปนตน 1.3 ลกษณะของการใชมอ ใชแขน ใชขา การวางเทา การเคลอนไหวของล าตว ลกษณะการนง การยน ฯลฯ มผลตอการท างานใหมประสทธภาพ ดงนนจงมการศกษาเพอออกแบบ

15

สภาพแวดลอมในการท างานของพนกงานทนงท างาน ยนท างานและอนๆ การออกแบบเกาอ โดยการค านวณความสงของขาเกาอ ความเอยงของพนกเกาอ จะชวยท าใหบคคลมทานงทสอดคลองกบสภาพงสรระชวยใหการท างานไดนานมากขนและมสขภาพกายด การออกแบบโตะและเกาอท างานชวยใหสรระอยในสภาพทถกตองและเหนอยลานอยลง 1.4 เสยง การท างานในทเสยงดงนอกจากจะท าใหหตง หหนวกแลว ยงมผลตอระบบการท างานอนๆ ของรางกายดวย เชน เกดแผลในกระเพาะเนองจากเสยงดงท าใหกระเพาะหลงน ายอยมากขน ความดนโลหตสง ตอมธยรอยด เปนพษ ขาดสมาธในการท างานจนเปนสาเหตใหเกดอบตเหตได ท าใหเกดความเครยดกอใหเกดโรคจตโรคประสาท ท าใหประสทธภาพในการท างานลดลงและเกดความผดพลาดมากขน ดงนนเสยงจงเปนปจจยทส าคญและสงผลกระทบตอประสทธภาพในการท างานของคนงานคอนขางจะชดเจน เปนตนวา เสยงจะตนเหตของปญหาและอปสรรคในการตดตอสอสาร คอลดความสามารถในการไดยนและประสาทในการรบฟงเสยงไปนอกจากนอาจจะเกดความเหนอยลาในงาน เกดการรบกวนและเปนตวลดอตราการผลต ตลอดจนจะเพมอบตเหตไดอกดวย และถาไดรบเสยงดงเกนไปในเวลานานกจะท าใหเกดอาการภาวะหตงไดและจากผลการศกษาและวจยไดก าหนดมาตรฐานสากลขนวาระดบความดงของเสยงตอเนองทสามารถรบฟงไดในระยะเวลาทก าหนดในแตละวนโดยไมใหเกดอนตราย คอ ระยะเวลา 8 ชวโมง ระดบความดงของเสยง ไมควรเกน 90 เดซเบล ระยะเวลา 4 ชวโมง ระดบความดงของเสยง ไมควรเกน 95 เดซเบล ระยะเวลา 2 ชวโมง ระดบความดงของเสยง ไมควรเกน 100 เดซเบล ระยะเวลา 30 นาท ระดบความดงของเสยง ไมควรเกน 110 เดซเบล 1.5 อณหภมและความชนในสถานทท างาน เพอใหคงสภาพในการผลตนน สภาพภมอากาศในทท างานไมควรเปนอปสรรคแกคนงาน และองคประกอบนจะมสวนเกยวของกบสขภาพและความสะดวกสบายของคนงาน เพราะรางกายของคนจะพยายามรกษาระบบประสาทและระบบภายในรางกายใหมอณหภมคงท โดยจะรกษาความสมดลในรางกายใหเปนปกตอยตลอดเวลา และถาคนงานท างานในสภาพอณหภมทแตกตางกน 1.6 สภาพแวดลอมอนๆ ในโรงงานอตสาหกรรมมความจ าเปนจะตองจดสภาพแวดลอมตางๆ ทนอกเหนอจากทกลาวมาแลวขางตนอกเพราะสงตางๆ ทจะกลาวตอไปนมอทธพลตอความพงพอใจในการท างานของคนงานเชนกน 2. สภาพแวดลอมดานเวลาในการท างาน 2.1 การท างานเปนกะ ในปจจบนการด าเนนการธรกจไดมการลงทนอยางมากในดานเครองจกรอปกรณการผลตดวยงบประมาณคอนขางสง ประกอบกบเครองมอเครองจกรบางชนดจ าเปนจะตองท างานตลอดเวลา หรอจะตองใชระยะเวลาและพลงงานคอนขางมากในการทจะเรมให

16

เครองจกรท างานใหมในกรณทมการหยดการท างานของเครองจกรนนๆ ดงนน โรงงานหรอสถานประกอบการเชนนจงตองจดใหมการปฏบตงานมากกวา 8 ชวโมงหรอตลอด 24 ชวโมงเพอใหคมกบการลงทน และนอกจากนยงมการปฏบตงานอนทจ าเปนตองตองดาเนนการตลอด 24 ชวโมง เชน งานของเจาหนาทต ารวจ เจาหนาทดบเพลง การผลตกระแสไฟฟา การดแลผปวยในโรงพยาบาล เปนตน ดงนนโรงงานหรอสถานประกอบการตางๆ จงตองมการหมนเวยนกนท างานเปนกะๆ ละ 8 ชวโมง โดยเรมตงแต 08:00 น. ถง 16:00 น. จาก 16:00 น. ถง 24:00 น. และจาก 24:00 น. ถง 08:00 น. ซงระบบงานกะนสามารถแบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ 2.1.1 ระบบการเขากะเพอปฏบตงานในชวงเวลาใดเวลาหนงทแนนอน ไดแก กะเชาตลอด กะบายตลอด กะดกตลอดปฏบตงานหลายชวงเวลา แตมความแนนอนในชวงเวลาทปฏบต 2.1.2 ระบบการเขากะแบบหมนเวยน คอ กะหมนเวยนแบบไมมกะดก กะหมนเวยนแบบมกะดก 2.2 การท างานครบ 80 ชวโมงตอสปดาห ปจจบนประเทศในแถบยโปและอเมรกาไดมการเปลยนแปลงตารางการท างานจากแบบเดม คอท างานวนละ 8 ชวโมง เปนเวลา 5 วน มาเปนใหสามารถท างานเพมขนได เชน ท างานวนละ 10 ชวโมง เปนเวลา 4 วนตอสปดาห หรออาจจะท างานรวมชวโมงเอาไวได เชน วนจนทร 10 ชวโมง วนองคาร 8 ชวโมง วนพธ 12 ชวโมง วนพฤหสบด 10 ชวโมง เปนตน นนคอคนท างานจะมวนหยดวางขนอก 1 วนในหนงอาทตย รวมเปนวนหยด 3 วน คอจะมเวลาวางส าหรบครอบครวมากขนหรอโรงงานกจะลดคาใชจาย 1 วน เปนตน 2.3 การท างานแบบยดหยน ตารางการท างานแบบยดหยนนไดมผเสนอแนะและเรมใชกนตงแตป ค.ศ. 1970 และขณะนประเทศไทยในหนวยงานทงภาครฐบาลและเอกชนไดเปดโอกาสใหคนงานไดเลอกเวลาทเหมาะสมส าหรบตวเองในการท างาน โดยใหเลอกวาจะมาถงทท างานในเวลาใดและควรกลบเวลาใดแตทกคนจะตองมาท างานในเวลาในเวลาทก าหนดไวสวนใหญแลวจะก าหนดไวคอ ชวงเวลา 09:00 - 15:00 น. และเวลาทยดหยนไดคอชวงเวลา 06:00 - 18:00 น. นนคอคนงานสามารถเลอกเวลาเรมท างานและเลกท างานไดตงแตชวงเวลา 06:00 - 18:00 น. กลาวคอบางคนอาจจะเรมท างาน 07:00 - 16:00 น. เปนตน การท างานแบบนจะลดการมาท างานสายไดเพราะเมอมาถงทท างานแลวกจะท าตอเนองไปจนครบ 8 ชวโมงใน 1 วน แตจะไมเหมาะกบการท างานเปนทม 2.4 การท างานในเวลาปกต ในปจจบนประกาศกระทรวงมหาดไทยไดก าหนดและใหโรงงานหรอสถานประกอบการเปด กลาวคอ เมอรวมชวโมงท างานแลวตองไมเกนอตราทกฎหมายก าหนดไว คอ 2.4.1 งานอตสาหกรรม ไมเกนสปดาหละ 48 ชวโมง 2.4.2 งานขนสง ไมเกนวนละ 8 ชวโมง

17

2.4.3 งานทอาจเปนอนตรายตอสขภาพหรอรางกายลกจางไมเกนสปดาหละ 42 ชวโมง 2.4.4 งานพาณชยกรรมหรองานอน ไมเกนสปดาหละ 54 ชวโมง 2.5 การท างานลวงเวลา ในกรณทนายจางไดกาหนดเวลาท างานปกตไวแลวหากนายจางมความจ าเปนทจะใหลกจางท างานนอกหรอเกนเวลาทก าหนดไว กอาจกระท าไดภายใตเงอนไขดงตอไปนและเรยกการท างานในชวงนวาการท างานลวงเวลา 2.6 เวลาพก ในระหวางเวลาท างานเพอใหลกจางไดหยดพกผอนคลายความเหนดเหนอยเมอยลานายจางจะตองก าหนดเวลาพกใหลกจาง 2.7 วนหยด นายจางตองจดใหลกจางไดหยดงานในวนหยด 3 ประเภท วนหยดประจ าสปดาห วนหยดตามประเพณ และวนหยดพกผอนประจ าป 2.8 งานในวนหยด ในกรณทนายจางไดก าหนดวนหยดประจ าสปดาห วนหยดตามประเพณหรอวนหยดพกผอนประจ าปไวแลว หากนายจางมความจ าเปนทจะใหลกจางมาท างานในวนหยดทก าหนดไว กอาจกระท าไดภายใตเงอนไขตามกฎหมายก าหนดได และเรยกการท างานในชวงนวาการท างานในวนหยด 2.9 พนกงานสามารถลางานไดตามกฎหมาย คอ ลาปวย ลาคลอดบตร ลาเพอรบราชการทหาร ลาเพอเขารบการฝกอบรม 3. สภาพแวดลอมดานจตใจในการท างาน สภาวะดานจตใจ ไดแก ความเหนอยลา (Fatigue) เปนเรองทสนใจของฝายบรหารและพนกงานเพราะถาคนงานเกดความเหนอยลาขนกจะมผลตอการท างานทนท และจะท าใหผลผลตของการท างานลดลงการท างานของคนงานอาจจะเกดอบตเหต คนงานลางานขาดงาน ฯลฯ จงท าใหงานไมไดผลผลตตามตองการ กลาววา ความเหนอยลา หมายถง การเปลยนแปลงของสภาพรางกายหลงจากไดกระท าสงหนงสงใดผานไป เชน การนงท างานประจาบนเกาอตวหนงตดตอกนเปนเวลานานเกนไป อาจท าใหเมอยกลามเนอบางสวนจนไมสามารถท างานตอไป หรอหลงจากท างานหนกสกระยะหนงกอาจจะรสกเหนดเหนอย หายใจถ และท าใหก าลงลดลง เปนตนและการปองกนไมใหเกดความเหนอยลากระท าไดยากหรออาจจะเปนไปไมได แตตองหาวธในการลดความเหนอยลาลงใหเหลอนอยทสดโดยการหยดพกในขณะทเกดอาการเหนอยลา ไมควรปลอยใหเกดอาการมากขนเสยกอนจงจะหยดพก และความเหนอยลาอาจจะมสาเหตมาจากปจจยตางๆ เชนการใชพลงงานมากกวาการใชความคด แสงสวางไมเพยงพอใหตองเพงสายตานาน อากาศรอนถายเทอากาศไมด การท างานทซาซาก ท าใหเกดความลาทงสายตาและกลามเนอ สาเหตของความเหนอยลา สามารถแบงความเหนอยลาออกได 2 ประเภทใหญๆ คอ

18

3.1 ความเหนอยลางกาย คอ ความเหนอยลาทเกดจากปฏกรยาเคมในรางกายซงเปนผลมาจากระดบของน าตาลในเสนเลอดลดลง นงอยในทานงเดมเปนเวลานาน การใชสายตานานเกนไป เปนตน 3.2 ความเหนอยลางจตใจเปนลกษณะของการเบอหนายงาน ไมอยากท างาน ซงความเหนอยลางจตใจ อาจจะเกดมาจากการท างานทจ าเจ งานงายเกนไป งานทไมมอะไรนาสนใจ เปนตน สภาพแวดลอมในทท างานในแตละแหงจะมสภาพและบรรยากาศแตกตางกน ไมวาในเรองของอณหภม แสงสวาง ระดบเสยง หรอแมแตมลภาวะในอากาศ สภาพแวดลอมทไมถกตองเหมาะสมเชน อณหภมรอนเกนไป เยนเกนไป แสงสวางทนอยเกนไป หรอมแสงแยงบาดตามากเกนไป เสยงดงจนเกนไป หรอมสารระเหยทเปนพษ เปนตน สามารถท าใหเกดอบตเหต และสขภาพทรดโทรมได การสนใจในเรองสภาพ แวดลอมในการท างานจะชวยปองกนอบตเหต และความเจบปวยของพนกงานทเกดจากการท างาน สรอร วชชาวธ (2553, หนา 170-218) อธบายไววา สภาพแวดลอมในการท างานสามารถแบงออกไดเปน 3 ประเภทใหญ ๆ คอ (1) สภาพแวดลอมทางกายภาพ (2) สภาพแวดลอมดานเวลา (3) สภาพแวดลอมทางจตใจ 1. สภาพแวดลอมกายภาพ (Physical Condition of Work) สภาพแวดลอมกายภาพในทท างาน คอ สงตาง ๆ ในบรเวณทท างาน เชน ลกษณะอาคาร สภาพหองท างาน การออกแบบหองท างาน อากาศ อณหภม ระดบเสยง โตะท างาน เครองมอเครองใช เครองจกร ระยะระหวางโรงอาหารกบทท างาน รวมไปถงทจอดรถของบรษท เปนตน 1.1 หองท างาน เปนสภาพแวดลอมกายภาพทมผลตอการท างานและความพอใจในการท างาน เดมทหองท างานของพนกงานจะแบงเปนหอง ๆ เพอความเปนสดสวนและเปนสวนตว เชน หองหวหนาแยกจากหองท างานของลกนอง และลกนองแตละคนจะมหองท างานเปนของตนเอง แตการจดหองในปจจบนจงเรมเปลยนจากการจดหองท างานทเปนหองสวนตวของพนกงานแตละคนมาเปนการจดหองท างานอยรวมกนเปนหองรวมใหญไมมผนงกนระหวางกน อาจมตนไมหรอฉากบงตากนระหวางแผนกงาน การจดหองเชนนชวยในเรองของการสอสารและการเคลอนทของงาน นอกจากนยงชวยใหเกดความสมพนธใกลชดระหวางกลมท าใหเกดความสามคคกลมเกลยว และชวยลดชองวางระหวางผบรหารกบพนกงานได พนกงานทกคนยอมรบวาการจดทท างานใหอยรวมกนชวยใหมความสมพนธทดตอกน ไดมโอกาสงสรรคสงคมซงกนและกนแตมขอเสยคอความไมเปนสดสวนหรอเปนสวนตว การมเสยงรบกวนมากท าใหยากตอการตงใจในการท างาน 1.2 การมองเหน เปนสงจ าเปนขนพนฐานในการท างานของมนษย คอ การมองเหน องคประกอบในการมองเหนและชวยใหการท างานไดอยางมประสทธภาพมหลายสวน ไดแก แสง ส การอานได ตวสอแสดงงจอภาพพนทในกรมองเหนและ Virtual reality เปนตน

19

1.3 ลกษณะต าแหนงของรางกายในการท างาน เปนลกษณะของการใชมอ ใชแขน ใชขา การวางเทา การเคลอนไหวของล าตว ลกษณะการนง การยน ฯลฯ มผลตอการท างานใหมประสทธภาพ ดงนนจงมการศกษาเพอออกแบบสภาพแวดลอมในการท างานของพนกงานทนงท างาน ยนท างานและอนๆ การออกแบบเกาอ โดยการค านวณความสงของขาเกาอ ความเอยงของพนกเกาอ จะชวยท าใหบคคลมทานงทสอดคลองกบสภาพสรระชวยใหการท างานไดนานมากขนและมสขภาพกายด การออกแบบโตะและเกาอท างานชวยใหสรระอยในสภาพทถกตองและเหนอยลานอยลง 1.4 เสยง (Noise) มผลตอบคคลในทท างานไดหลายประการดงน เสยงท าใหบคคลอาจสญเสยการไดยน รบกวนการสอสารระหวางบคคล ท าความร าคาญใหแกบคคล และท าใหผลการปฏบตงานบางอยางทตองใชสมาธไมด เสยงสามารถวดได หนวยวดระดบความแรงของเสยคอ Decibel ซงเสยงทท าอนตรายตอการไดยนไมใชเปนเสยงทมาจากเครองจกรเครองยนตตาง ๆ เทานน เสยงทมความดงเกนไป เชน เสยงเพลงทมความถสงนานเปนชวโมงในสถานทปด กสามารถท าใหเกดการสญเสยการไดยนไดเชนกน 1.5 อณหภม และความชน สภาพอากาศทบคคลสามารถทนไดนนไมไดขนอยกบอณหภมและความชนเพยงอยางเดยว แตการหมนเวยนของอากาศกเปนตวทท าใหบคคลสามารถทนไดหรอไมดวย ดงนนสถานทท างานควรใหมการหมนเวยนอากาศ ซงจะชวยใหพนกงานสามารถทนอยไดมากขน การตดตงระบบระบายอากาศในโรงเรอนมสวนชวยใหผลผลตสงขน 1.6 กลน มความส าคญตอพฤตกรรมไดเชนกนจะเหนวาเมอท างานอยในบรเวณทมกลนไมพงประสงคเราไมสามารถอดทนอยทนนได 2. ลกษณะแวดลอมดานเวลาท างาน เวลาเปนสงหนงทก าหนดพฤตกรรมในการท างาน เราจะเหนคนในสงคมปจจบนเครงเครยดกบงานท างานแขงเวลา บางคนท างาน 7 วนตอสปดาห บางคนเพยง 6 วนตอสปดาห และบางคนเพยง 5 วนตอสปดาห บางคนท างาน 10-12 ชวโมงไมมเวลาพก บางคนท างาน 8 ชวโมงมเวลาพก คนท างาน 7 วนตอสปดาหจะท างานมประสทธผลมากกวาคนทท างาน 6 วนตอสปดาหและมากกวาคนทท างานเพยง 5 วนตอสปดาหจรงหรอไม รางกายของคนเราสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพตดตอกนไดนานเทาไร และท างานไดนานเพยงใดตอวน คนท างาน 7 วนตอสปดาหจะมความเครยดมากกวาคนทท างาน 6 วนตอสปดาหและมากกวาคนทท างานเพยง 5 วนตอสปดาหหรอไม ค าถามเหลานจงเปนเหตใหเกดการศกษาในเรองเวลาการท างาน 3. สภาพแวดลอมดานจตใจในการท างาน นอกจากสภาพแวดลอมกายทมผลตอพฤตกรรมการท างาน ยงมสภาพแวดลอมงจตทผลตอพฤตกรรมการท างานขอบบคคลอกดวย ลกษณะงาน ลกษณะสงคม และเพอนรวมงาน รวมทง

20

ลกษณะวฒนธรรมในองคการ เปนปจจยทท าใหบคคลมความรสกและมพฤตกรรมการท างานทแตกตางกนได สภาพแวดลอมทมผลตอความรสก 2 ลกษณะคอ ความเบอหนาย และความเหนอยลา 3.1 ความเบอหนาย ลกษณะงานทงาย ซ าซาก และใชทกษะเดยวท างานตลอดเวลาจงเปนสาเหตหนงทท าใหเกดความเบอหนาย ในการท างานและอบตเหตทเกดขนททท างาน 3.2 ความเหนอยลา ความเหนอยลา แบงออกเปน 3.2.1 ความเหนอยลางจต มลกษณะคลายกบความเบอหนาย 3.2.2 ความเหนอยลางกาย ความเหนอยลาเกดจากการใชกลามเนอของรายกายมากเกนไป การท างานดวยก าลงกายและการใชความคดเปนเวลานานท าใหมการเปลยนแปลงสรระ หวใจเตนแรงขน มความตองการออกซเจนมากขน และกลามเนอตงขน เปนตน ความเหนอยลามความสมพนธกบระดบของผลผลต เมอใดมความเหนอยลาปรากฏ เมอนนผลผลตจะเรมลดลง Schultz & Schultz (1990, pp. 292-316) ไดแบงสภาพแวดลอมในการท างานออกเปน 3 ดาน ดงน 1. สภาพการท างานดานกายภาพ (Physical Working Conditions) ประกอบดวยปจจยหลายอยางตงแตทจอดรถ สถานทตงของตกทท างาน ปรมาณแสง เสยง อณหภม และความชนในทท างานสงอ านวยความสะดวกตาง ๆ ส าหรบพนกงาน 2. สภาพการท างานดานเวลา (Temporal Working Conditions) ไดแก เวลาทใชในการท างานชวโมงในการท างานทใชในการปฏบตจรง การท างานเปนกะ การท างานแบบยดหยน เวลาหยดพกระหวางงาน หากชวโมงการท า งานระบไวมากขนเทาใด ชวโมงในการท างานทใชในการปฏบตงานจรงยงนอยลงเทานน 3. สภาพการท างานดานจตวทยาและสงคม (Psychological and Social Working Conditions) เกยวของกบธรรมชาตของงาน การออกแบบงานและผลกระทบของงานทมตอพนกงานเชน งานนนสรางความพงพอใจ ความส าเรจใหกบพนกงาน หรองานนนท าใหพนกงานรสกเหนอยเบอหนาย หรองานบางประเภทถกออกแบบใหงายมาก ไมตองใชแรงงานทมทกษะเฉพาะกสามารถท าไดงานประเภทนมกท าใหพนกงานมอาการเบองานไดงาย และโดยเฉพาะเมอตองท าอยอยางเดมซ าๆ อาการเบอหนายกจะเรมเปลยนเปนความออนลา (Fatigue) ไดเชนกน Hayhurst (2005 อางใน ธญยากร อญมณเจรญ, 2555, หนา 39-41) แบงสภาพแวดลอมในการท างานออกเปน 10 ดาน คอ

21

1. ความเกยวของในการท างาน (Involvement) เปนลกษณะความตองการมสวนรวม มโอกาศทจะเสนอแนะ การไดรบการยอมรบดานความคดเหน ท าใหรสกวาตนเองมความส าคญ และมความเคารพในตนเองมากขน การทสมาชกทกคนในกลมมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ ไดผสมผสานความรทกษะ และประสบการณของแตละบคคล ความขดแยงกจะไมเกดขน งานกจะมประสทธภาพสงขนตรงกนขาม หากองคการไมเปดโอกาสใหพนกงานมสวนรวม หรอมความรสกเกยวของในการท างานลกษณะการท างานอยภายใตการชแนะ และเนนทผลผลต กคอ การท างานจะมงตอบสนองความตองการของผบงคบบญชาและขององคการ ท าใหพนกงานรสกวาตนตองพงพาบคคลอน ผลคอพนกงานจะรสกทกขใจ ผลผลตต าและอาจมการปรบตวโดยการลาออก 2. การไดรบการสนบสนน (Support) การไดรบการสนบสนนจากเพอนรวมงานและผบงคบบญชากเปนองคประกอบอยางหนงทจะสงเสรม หรอหยดยงประสทธภาพในการท างาน ถาบคคลใดเพอนรวมงานทมความสามารถสง พรอมทจะใหความชวยเหลอผอน และมความเปนมตรกอาจจะท าใหบคคลมความพอใจในสภาพแวดลอมในการท างานมากกวาผอน 3. การไดรบการกระตนใหไดแสดงออก (Spontancity) คอ การทผบงคบบญชาจะตองเปดโอกาสใหพนกงานแสดงความรสกและความคดเหนเตมท หากบคคลมความกลวในการแสดงออก การตดตอสอสารจะกระท าไดไมเตมท ความคดรเรมสรางสรรคทมประสทธผลมากทสดจะไมถกน าออกมาแกปญหา การเปดโอกาสดงกลาวอาจท าไดในลกษณะการใหอภปรายแสดงความคดเหนและเสนอแนะวธแกปญหา 4. ความเปนอสระในการท างาน (Autonomy) เปนลกษณะทพนกงานมอสระทจะใชความคดรเรมของตนเอง มความรบผดชอบในการท างาน และงานชนนนจะส าเรจไดขนอยกบตวพนกงานความไมมอสระในการท างานและไมมอ านาจในการท างาน เปนปจจยหนงทท าใหเกดความเบอหนายในอาชพได ทงนเนองจากวาพนกงานมความรสกวาไมสามารถทจะควบคมสภาพแวดลอมในการท างานได 5. การไดรบการแนะน าในเรองการท างาน (Practical Orientation) ลกษณะการใหค าแนะน าในเรองการท างาน เปนการพฒนาบคคลโดยจดใหมการแนะน าและฝกอบรมพนกงาน เพอใหพนกงานไดมการปรบปรงทกษะในการท างาน เมองานเรมมความยงยากทางเทคนค และเปนงานเฉพาะอยางมากยงขน ในทางตรงกนขาม ถามสงใหม ๆ ทางดานเทคโนโลย เชน มวธการผลต มการจดโครงสรางของบทบาทและการรบผดชอบตองานใหม การเปลยนแปลงขององคการอาจกอใหเกดความตงเครยดไดอนเนองมาจากการขาดการแนะนา และใหความรเกยวกบการท างาน 6. การไดรบค าแนะน าเรองปญหาสวนบคคล (Personal Problem Orientation) เมอพนกงานมปญหาเกดขน และไมสามารถทจะแกปญหาไดดวยตนเอง ผบงคบบญชากอาจจะกระตนใหพนกงานไดแสดงความรสกออกมา โดยผบงคบบญชาหรอผทใหค าปรกษา ตองมทกษะอยางดในการ

22

ฟงปญหาของพนกงาน แลวกระตนหรอสนบสนนใหพนกงานเลาปญหาใหฟง พนกงานทไดรบการใหค าปรกษาท าใหสามารถลดความตงเครยดทางอารมณได 7. การแสดงความโกรธและความกาวราว (Anger and Aggression) คอ การเปดโอกาสใหพนกงานไดแสดงความคดเหน สามารถทจะโตแยงกบเพอนรวมงานและผบงคบบญชาไดอยางเสรโดยทสามารถแสดงความคดโกรธและความกาวราวตอผอนไดอยางเปดเผย 8. การสงการและระเบยบในองคการ (Order and Organization) คอ กฎ ระเบยบ ขอบงคบขององคการ การสรางความเชอถอใหแกพนกงาน เพอใหพนกงานฟงและปฏบตตาม 9. ความชดเจนในการปฏบตงาน (Program Clarity) คอ ลกษณะงานทมความชดเจน มขอบเขตความรบผดชอบ และมความเขาใจในหนาททรบผดชอบ 10. การควบคมโดยผบงคบบญชา (Staff Control) คอ รปแบบการบงคบบญชา และการควบคมดแลของผบงคบบญชา ความส าคญและบทบาทของสภาพแวดลอม ความส าคญและบทบาทของสภาพแวดลอมนนมความเกยวของกบความสมพนธระหวางมนษยกบสภาพแวดลอมทางกายภาพทเปนความสมพนธตอกนทางความรสก เพราะสภาพแวดลอมมคณสมบตทมความสมพนธกบระบบประสาท มนษยรบรคณสมบตตางๆ ของสภาพแวดลอมผานทาง ตา ห จมก และผวหนง ซงสงเหลานเมอมนษยรบรจะสงผลตอมนษยโดยผานทางรางกายไปกระทบตอความรสกทางจตใจ ท าใหมนษยเกดปฏกรยาทตอบสนองตอสภาพแวดลอมนน ๆ โดยสงทมความสมพนธระหวางมนษยกบสภาพแวดลอมทางกายภาพทส าคญ 7 ประการ ไดแก (วมลสทธ หรยางกร. 2549, หนา 22-24) 1. ความสมพนธทางสภาวะแวดลอม สภาพแวดลอมทางกายภาพมคณสมบตทาง สภาวะแวดลอม เชน ระดบเสยง ความสวาง ระดบอณหภม ความชน ความบรสทธของอากาศ คณสมบตเหลานเปนสวนหนงของสภาพแวดลอมทเกยวกบสภาวะมนษย มความสมพนธกบสภาวะของสภาพแวดลอมทางดานสรรวทยาและอาจเลยไปถงดานจตวทยา โดยทสภาพทางชวภาพของมนษยมความจ ากดในความสมพนธกบระดบหรอสภาวะตาง ๆ เชน ระดบเสยง หรอระดบอณหภมทสงกวาปกตยอมมผลกระทบตอรางกายและจตใจมนษย 2. ความสมพนธทางการรสก สภาพแวดลอมทางกายภาพมคณสมบตทมความสมพนธกบอวยวะและระบบประสาทสมผสตาง ๆ ของมนษย มนษยรบรคณสมบตตาง ๆ ของสภาพแวดลอมทางจกษประสาท ทางโสตประสาท ทางฆานประสาท ทางผสประสาท โดยผานทางตา ห จมก และผวหนง ตามล าดบ 3. ความสมพนธทางมต มนษยสมพนธกบสภาพแวดลอมกายภาพ ในดานขนาดของ สงตางๆ และระยะหางจากสงตาง ๆ รวมทงระยะหางจากบคคล อนเปนคณสมบตของสภาพแวดลอมทางดาน

23

มตความสมพนธ ทางดานมตนเกยวของกบกายวภาคหรอโครงรางสดสวนของมนษย ทางสรรวทยา ทางจตวทยา ตลอดจนระบบนเวศของมนษย เชน ความสงของโตะและเกาอจะตองมขนาดทสมพนธกน เพอใหเกดความสอดคลองกบสดสวนของรางกายมนษยในการใชงาน นอกจากความสมพนธทางดานมตในดานขนาดแลวยงเกยวของกบระยะหาง คอ การก าหนดอาณาเขตครอบครอง (Territoriality) และในเรองทเวนวางสวนบคคล (Personal Space) 4. ความสมพนธทางดานทศทาง นอกจากขนาดและระยะหางแลวมนษยยงมความ สมพนธกบสภาพแวดลอมทางกายภาพในดานทศทาง ทศทางของสงตาง ๆ เปนคณสมบตอกอยางหนงของสภาพแวดลอมทก าหนดต าแหนงของบคคลทสมพนธกบสงตาง ๆ ทสมพนธกน ท าใหทราบวาจะตองเดนทางหรอเคลอนไหวไปในทศทางใด สภาพแวดลอมทเกยวกบทศทางจงเปนตวก าหนดพฤตกรรมทเกยวกบการเคลอนท ตลอดจนพฤตกรรมการเลอกทตงและการหนทศทาง 5. ความสมพนธทางสญลกษณ เปนทแนนอนวาสภาพแวดลอมทางกายภาพจะตองสอความหมายตาง ๆ ผานทางสญลกษณ อาจเปนการใชสญลกษณโดยตรงทเปนภาษา เชน มปายบอกวาเปนรานอาหาร หรอเปนหองผจดการ หรออาจเปนการใชสญลกษณโดยอาศยสภาพแวดลอมทางกายภาพ เชน เราทราบวาสภาพแวดลอมทเปนหองนอน หรอเปนอาคารส านกงานจากองคประกอบทางกายภาพทเรารบรจากสงทปรากฏอย สภาพแวดลอมทางสญลกษณเปนคณสมบตทจ าเปนตอการคาดคะเนพฤตกรรมทเหมาะสมทควรจะเกดขนไดในสภาพแวดลอมนน ๆ ท าใหบคคลปฏบตตวไดถกตอง สญลกษณสอความหมายทางสงคมท าใหรสกถงสถานภาพทางสงคม นอกจากนความสมพนธทางสญลกษณยงรวมไปถงความสมพนธทางดานสนทรยภาพดวย ซงมผลกระทบตอความรสก 6. ความสมพนธทางการกระท าระหวางกนทางสงคม สภาพแวดลอมทางกายภาพยงม คณสมบตในการสงเสรมใหมนษยมความสมพนธหรอการกระท าระหวางกนมากหรอนอย สภาพแวดลอมทเกยวของกบการกระท าระหวางกนเกดจากความจ าเปนทมนษยจะตองมความสมพนธกนทางสงคมมนษยทมความสมพนธกบสภาพแวดลอมทางกายภาพในแงทวาสภาพแวดลอมสงเสรมหรอขดขวางการกระท าระหวางกน เชน หากรวทกนอยระหวางบานสง เพอนบานไมอาจมการกระท าระหวางกนไดสะดวก เปนตนวา ไมอาจทกทายหรอการหยบของกน ส านกงานแบบเปดโลงเปนหองท างานใหญหองเดยว กบส านกงานทกนหองเปนหองเลก ๆ ยอมมสภาพแวดลอมดานการกระท าระหวางกนแตกตางกน 7. ความสมพนธทางการผสมผสานกนทางวฒนธรรม คณสมบตอกประการหนงของ สภาพแวดลอมกายภาพ คอ การกอใหเกดความเปนอนหนงอนเดยวกนของสงคม เปนทสงเกตไดวาชมชนในชนบทหางไกลหรอชมชนในสงคมปดซงเปนระบบวฒนธรรมทองถนยงมความส าคญอย สภาพแวดลอมกายภาพมคณสมบตทกอใหเกดความสมพนธระหวางระบบวฒนธรรมกบสภาพแวดลอมอยางลกซง ในทางตรงกนขามสภาพแวดลอมทางกายภาพในสงคมเปดนน ระบบคณ

24

คาทยดถอแตกตางกนมาก ขาดความสมพนธอยางลกซงระหวางระบบวฒนธรรมกบระบบกายภาพ และความสมพนธระหวางมนษยกบสภาพแวดลอมกายภาพขาดจดรวม ไมเกดความเปนอนหนงอนเดยวกนในระบบสงคมเพราะมความขดแยงทางวฒนธรรม จากแนวคดดงกลาวขางตนสรปไดวา สภาพแวดลอมในการท างานนนสามารถจ าแนกไดหลายประเภท ซงสภาพแวดลอมในการท างานทดจะท าใหมผลการปฏบตงานทมประสทธภาพและมคณภาพด 2.3 แนวคดเกยวกบแรงจงใจในการท างาน ความหมายของแรงจงใจในการท างาน ปณศา มจนดา (2553, หนา 148) แรงจงใจ หมายถง ความตองการทมแรงผลกดนเพยงพอทจะชกน าใหบคคลตอบสนองความตองการ เพอใหเกดความพอใจ สวนการจงใจ หมายถง แรงขบภายในของบคคลซงกระตนใหเกดการปฏบตเพอใหบรรลเปาหมาย ทวศกด สทกวาทน (2551, หนา 39) ไดกลาววา แรงจงใจหมายถง ความตงใจหรอความเตมใจของพนกงานทจะใชศกยภาพหรอขดความสามารถทมอยของเขาในการปฏบตภารกจใหส าเรจลลวง วนชย มชาต (2548, หนา 70) ไดกลาววา แรงจงใจเปนสภาวะของความเตมใจในการท างาน เพอใหบรรลเปาหมายขององคการ โดยสามารถตอบสนองความพงพอใจของผปฏบตงานดวย ซงการสรางแรงจงใจนจะเปนหนาทประการหนงของผบรหารและผทถกจงใจนนจะตองมความสามารถในการปฏบตหนาทดงกลาวไดดวย วรช สงวนวงศวาน (2547, หนา 185) ไดกลาววา การจงใจ (Motivation) คอความเตมใจของพนกงานทจะใชความพยายามอยางเตมทเพอใหบรรลเปาหมายขององคการ และเพอตอบสนองความตองการของพนกงานผนนดวยการจงใจในองคการจงมผลตามมาทงผลงานทใหกบองคการ ในขณะทพนกงานผนนกไดผลตอบแทนแกตนดวย รงสรรค ประเสรฐศร (2548, หนา 80) ไดกลาววา การจงใจ (Motivation) เปนความตองการ (Need) ทเกดขนอยางรนแรงภายในจตใจ ท าใหบคคลเกดความเครยด บคคลจงพยายามหาวธเพอตอบสนองความตองการนน องคประกอบทมผลตอแรงจงใจ พฤตกรรมตาง ๆ ของบคคลทไดแสดงออกมานน ลวนมสาเหตเนองมาจากแรงจงใจ แรงจงใจในการทจะน าพฤตกรรมยอมกอใหเกดการเรยนร และสงสมประสบการณไดอยางรวดเรว และมประสทธภาพมากกวาบคคลทไมมแรงจงใจ ลกษณะของแรงจงใจของบคคลจงขนอยกบองคประกอบดงตอไปน (วเชยร วทยอดม, 2554, หนา 152-153)

25

1. ธรรมของแตละบคคล (Nature of Individual) บคคลแตละคนจะมพฤตกรรมของคนแตกตางกนไป พฤตกรรมนนจะมลกษณะเปนเอกลกษณเฉพาะตนทไมเหมอนกน จะแตกตางกนไปตามลกษณะของการเรยนรและสงสมประสบการณของแตละบคคลทไดรบมา ซงคณลกษณทท าใหธรรมชาตของแตละบคคลแตกตางกนนนขนอยกบสงดงตอไปน 1.1 แรงขบ แรงขบของบคคลจดไดวาเปนพนฐานเบองตนทท าใหพฤตกรรมของบคคลแตกตางกนไปได แรงชบจงเปนสภาวะทเกดจากความไมสมดลของอนทรยภายในรางกายของมนษยเนองจากการขาดสภาวะความสมดลในรางกาย สงผลใหบคคลพยายามทจะปรบหรอท าใหอนทรยภายในรางกายเกดความสมดลใหได เชน ความหวเปนแรงผลกภายในรางกาย กจะกอใหเกดแรงจงใจเพอหาอาหารมาบ าบดความหวใหได เพอใหรางกายคงอยในสภาวะสมดลคอหมดความหว 1.2 ความวตกกงวล ความวกตกกงวลใจจะมความแตกตางกนไปในแตละบคคล ขนอยกบการเรยนรและสงสมประสบการณของแตละบคคล ความวตกกงวลใจจะมผลตอการเรยนรหรอการกระท าพฤตกรรมตางๆ ท าใหบคคลทมความวตกกงวลใจเกดการเรยนรสงตาง ๆ ไดชาหรออยากกวาบคคลทไมคอยวตกกงวลใจและมการกระท าหรอแสดงพฤตกรรมทดอยประสทธภาพกวา 2. สภาพการณตาง ๆ ของสงแวดลอม (Situation of Environment) สถานการณตาง ๆ ในแตละสงแวดลอมทแตกตางกนยอมเปนผลใหบคคลนนเกดแรงจงใจทแตกตางกน วฒนธรรมของตละสงคมสภาพภมประเทศ ความเจรญของอารยธรรมกมสวนสงเสรมพฒนาการในดานแรงจงใจใหแตกตางกน ไดเชนเดยวกน ลกษณะสถานการณตาง ๆ ของสงแวดลอมมผลตอแรงจงใจดงตอไปน 2.1 การแขงขน (Competition) เปนพฤตกรรมของบคคลทมความปรารถนาหอมความตองการจะกระท าใหตนเองมสภาพการณและสถานาพทดหรอสงขนกวาเดม หรอเมอเปรยบเทยบกบบคคลแลวมความปรารถนาทจะเอาชนะผอนใหได ลกษณะของการแขงขนอาจะแสดงออกไดทง 2 ลกษณะคอ การแขงขนกบตนเอง และการแขงขนกบบคคลอน ไมวาจะเปนการแขงขนในลกษณะใดกตาม กจะกอใหเกดผลดตอตนเอง ท าใหมความพยายามกระท าทกวถงทจะปรบปรงตนเองใหดขน 2.2 ความรวมมอรวมใจ (Participation) ความรวมมอรวมใจของบคคลเปนแรงจงใจทส าคญประการหนงทท าใหบคคลเกดพฤตกรรมตาง ๆ ไปในแนวงของกลมทตนเองเปนสมาชกอย จะท าใหบคคลนนมลกษณะพฤตกรรมเปนแบบประนประนอม ชวยเหลอรวมมอมความสามคคพรอมเพยงในการท างาน เพอใหงานของกลมส าเรจไดตามความมงมาดปรารถนา 2.3 การตงเปาหมายในชวต (Aim of Life) การตงเปาหมายในชวตเปนแรงจงใจในการทจะท าใหบคคลแสดงพฤตกรรมตาง ๆ พยายามทจะกระท าสงตาง ๆ เพอใหบรรลเปาหมายทตนไดตงเปาหมายไวใหจนได จงเกดแรงขบซงเปนแรงผลกดนตนเอง เพอใหไปสเปาหมายนน เมอสงคมประสบการณนานวนเขากเลยมพฤตกรรมเปนแบบนนไป

26

2.4 ความทะเยอทะยาน (Ambition) ความทะเยอทะยานเปนแรงจงใจทส าคญมากทท าใหบคคลประสบความส าเรจในชวต มความมนะไมรสกทอถอยในการท างาน ความหวงเพอหาหนงไปสเปาหมายทตงความหวงใหได จะพยายามพฒนาตนเองใหมศกยภาพทสงขน จงเปนแรงผลกดนใหบคคลเกดพฤตกรรมโดยไมรตว 3. ความเขมของแรงจงใจ (Intensity of Motives) ความเขมของแรงจงใจเปนปรมาณหรอความมากนอยของแรงจงใจทมอยในตวบคคลนน ทงนขนอยกบลกษณะทส าคญ 2 ประการ คอ การเสรมแรงและความสนใจของบคคลเปนส าคญ การเสรมแรงยงแยกยอยออกไดเปน 2 ลกษณะคอ การเสรมแรงบวก และการเสรมแรงลบ ความส าคญของแรงจงใจ นกวชาการไดอธบายถงความส าคญของแรงจงใจไวหลากหลายทศนะ ดงน บญมน ธนาศภวฒน (2548, หนา 185-186) กลาววา แรงจงใจเปนเครองมอส าคญอยางหนงของการบรหารงานทงนเพอเพมพนผลการปฏบตงาน การผลตและอน ๆ ซงจะน าไปสความสมฤทธผลของงานและของคน แรงจงใจมความส าคญตอการปฏบตงาน ดงตอไปน 1. แรงจงใจท าใหเกดความพงพอใจในการปฏบตงาน แรงจงใจเปนการกระตนใหบคคลเกดการกระท าหรอมการเปลยนแปลงพฤตกรรมโดยน าเอาสงเราทบคคลนนพงพอใจมาเราหรอกระตนใหเกดแรงขบ เพอบรรลเปาหมายกจะชวยใหบคคลนนเกดความพงพอใจ เชน พนกงานทท างานโรงงานอตสาหกรรม หากเขาบรรลเปาหมายการปฏบต มคนมาชมผลงานของเขา หรอใหเขาไดท างานทถนด พนกงานเหลานนยอมมความพงพอใจในการปฏบตงาน เปนตน 2. แรงจงใจเปนการเพมพนผลผลตและผลงานขององคการ ในหนวยงานใดกตาม ถาใชหลกการและเทคนคแรงจงใจมาชวยในการบรหารงานแลวยอมเปนการเพมพนผลงานของพนกงานและผลผลตขององคการทงนเพราะพนกงานหรอผถกจงใจจะขยนปฏบตงานมากยงขน 3. แรงจงใจเปนการเพมประสทธภาพการประเมนผลการปฏบตงาน การทหวหนางานจะใชเทคนคการจงใจพนกงานนนจ าเปนทตองทราบเสยกอนวางานหรอผลงานของพนกงานทรบผดชอบอยนนไดอยางไร ดหรอไมแลวจงพจารณาใชเทคนคตาง ๆ เพอปรบปรงงานนน ดงนนกอนการใชเทคนคการจงใจตาง ๆ หวหนางานตองทราบเรองราวของการประเมนผลการตดตามผลกอน การประเมนลวงหนากอนการจงใจเปนการเพมประสทธภาพของการประเมนผลดวย ทงนเพราะถาการประเมนงานมความผดพลาดหรอไมเทยงธรรม การจงใจยอมจะผดพลาดและขาดประสทธภาพตามไปดวย วธการทจะทราบผลการปฏบตงานนนมหลายวธ เชน การสงเกต การรายงานหวหนาระดบเหนอขนมา การใชแบบฟอรมการประเมนผลเปนรายเดอนหรอรายป เปนตน 4. แรงจงใจเปนเครองมอในการแกปญหา การทหวหนาใหเกยรตลกนองทเกยวของกบปญหาไดมโอกาสรวมมอรวมคดในการแกปญหาทเกดขน กจะชวยใหสามารถแกไขปญหาตาง ๆ ไดโดยไม

27

ยากนก ความรวมมอรวมใจในการท างานของลกนองกจะมมากขนอกดวย การใหผรวมงานไดแสดงความคดเหนทเปนประโยชน การพดชมเชยใหผอนฟง จดไดวาเปนแรงจงใจแบบเสรมแรงซงจะชวยใหผรวมงานทมเททงกายและใจในการชวยเหลอกนแกไขปญหาหรอชวยกนขจดปญหาตาง ๆ ไมวาจะเปนปญหาของหวหนาของผรวมงานดวยกนกตาม 5. แรงจงใจสามารถปรบเปลยนพฤตกรรมทไมพงประสงคของพนกงานได โดยทวไปพนกงานจะรบผดชอบเฉพาะงานของตนทไดรบค าสงมาเทานน การทจะคดงานใหม งานสรางสรรคเมอกลบไปบานยอมท าไดยาก เวนแตวาพนกงานทมหวหนาทคอยใหความรก การใหก าลงใจ หรอการเสรมแรงยอมจะชวยใหพนกงานไดปรบเปลยนพฤตกรรมทไมพงปรารถนากลายเปนพฤตกรรมทพงปรารถนาขององคกรได 6. แรงจงใจเปนการเพมจ านวนพนกงาน การท างานของพนกงานในองคการนนมกจะไมไดใชความสามารถเตมรอยเปอรเซนตโดยจะสงเกตไดจากขณะทพนกงานปฏบตงานนน พนกงานมกจะมอาการออนเพลยออนระโหยโรยแรงซงแสดงวาถาท าตอไปอกคงไมไหวแตในชวงดงกลาว ถาหากหวหนางานไดน าแรงจงใจทเขาชอบมาเราใจพนกงานเหลานนกจะท าใหพวกเขามพลงในการปฏบตงานเพมขนมาทนท องคกรกจะไดผลงานจากพนกงานเพมขนอกทง ๆ ทไมไดมการจางพนกงานเพมขน สรอยตระกล (ตวยานนท) อรรถมานะ (2550, หนา 91) อธบายไววา ผลการปฏบตงานของแตละบคคลจะดมากหรอนอยเพยงใดนนสงส าคญทมผลตอการท างานและชวยใหบคคลเพมความพยายามในการท างาน กคอ แรงจงใจในการท างานบคคลทมแรงจงใจในการท างานสงจะมแนวทางการท างานทแนนอน ระดบการท างานทสม าเสมอ มผลการปฏบตงานดกวาบคคลทมแรงจงใจในการท างานต า การจงใจเปนสงทส าคญในการท าใหองคการประสบความส าเรจโดยการตอบสนองตอความตองการของพนกงานทเปนการตอบสนองวตถประสงคขององคการดวยเชนกน การจงใจเปนองคประกอบส าคญตอการจดการสมยดงเดมจนถงปจจบนและตอไปในอนาคตทเกยวของกบการศกษาพฤตกรรมของคนในองคการและรปแบบการจงใจแบบตาง ๆ การจงใจ หมายถง พลงผลกดนจากภายในจตใจของพนกงานใหแสดงพฤตกรรมทท าใหองคการบรรลเปาหมายทตองการ หรอหมายถงการกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมออกมา การเปนผบรหารทดคอการท าความเขาใจในพฤตกรรมของสมาชกในองคการทมอทธพลตอการทางานของพนกงานเพอใหองคการบรรลเปาหมาย การเพมผลผลต คอ ผลทเกดจากสมาชกมแรงจงใจทดในการท างาน องคการควรมการจงใจพนกงานไดหลายอยาง เชน การก าหนดเปาหมาย (Goal Setting) การเสรมแรง (Reinforcing Performance) การออกแบบงาน เพอการจงใจ (Designing motivating jobs) (นงคนช ขาวงาม, 2557, หนา 15)

28

นอกจากน ชศกด เจนประโคน (2550, หนา 13-18) ไดกลาวถงความส าคญของการจงใจในการปฏบตงานวาแบงได 3 ประการ คอ ความส าคญทมตอองคกรความส าคญทมตอผบรหาร และความส าคญตอบคลากร สรปได ดงน 1. ความส าคญทมตอองคกร กลาวคอ มประโยชนตอองคกรในดานตาง ๆโดยเฉพาะอยางยงในการบรหารงาน และการบรหารบคคลในอนทจะตอบสนองความตองการทางดานพฤตกรรมของมนษยใหแกองคกรหรอหนวยงาน ทงนเพอ 1.1 ชวยใหองคกรไดคนดมความรความสามารถเขามารวมท างาน และรกษาคนด ๆ เหลานนไวใหอยในองคกรตอไปใหนานทสดเทาทจะนานได 1.2 ชวยท าใหองคกรไดมความมนใจวาบคลากรจะท างานตามทถกจางไวอยางเตมความรความสามารถ 1.3 ชวยสงเสรมพฤตกรรมของบคคลในการคดรเรมสรางสรรค และเพอประโยชนขององคกรโดยสวนรวม 2. ความส าคญทมตอผบรหาร กลาวคอ ผบรหารเปนผรบผดชอบ และควบคมการท างานของพนกงานใหส าเรจตามเป าหมายทก าหนดไว ผบรหารจะด าเนนการไดดมประสทธภาพกโดยอาศยอ านาจหนาท (Authority) อ านาจบารม (Power) เปนเครองมอในการวนจฉยสงการ (Decision Making) ตดสนใจในเรองตาง ๆ ขององคกรไดทงในลกษณะทเปนแบบทางการ และแบบไมเปนทางการ (Formal and Informal) ดงนนผบรหารสามารถสรางแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรในหนวยงานไดหลายการทงนเพอ 2.1 ชวยใหการมอบอ านาจหนาทของผบรหารเปนไปดวยความเรยบรอย และมประสทธภาพ 2.2 เปนการชวยขจดปญหาขอขดแยงในการบรหารงาน กลาวคอ การจงใจจะชวยท าใหอ านาจหนาทของผบรหารเปนทยอมรบของผใตบงคบบญชาซงจะท าใหผบรหารมอทธพลอยเหนอพฤตกรรมของผใตบงคบบญชาซงจะชวยลดปญหาขอขดแยงลงได 2.3 ชวยเอออ านวยในการวนจฉยสงการ กลาวคอ การจงใจจะชวยใหผบรหารมภาวะผน าทด ซงจะเออใหการสงการ และการตดสนใจเปนไปอยางมประสทธภาพ 3. ความส าคญทมตอบคลากร ทกองคกรตางใหความส าคญกบทรพยากรมนษยโดยถอวา “คน” เปนทรพยากรมคณคาอยางยงขององคกร และเปรยบเสมอนคนมคาเปนทรพย ผบรหารจงตางใหความส าคญกบบคลากรในองคกรดวยการจงใจในดานตาง ๆทงนเพอ 3.1 ชวยใหบคลากรสามารถสนองวตถประสงคขององคกร และสนองความตองการของตนเองไดพรอม ๆ กนไปดวย

29

3.2 ใหไดรบความยตธรรมจากองคกร และฝายบรหารในดานตาง ๆ เชน การพจารณาความดความชอบ การเลอนขนเลอนต าแหนง เปนตน 3.3 ใหมขวญ และก าลงใจในการปฏบตงาน การใชแรงจงใจเพอเพมประสทธภาพในการท างาน เปนการสรางสภาพการณและวธเพอเพมระดบความพงพอใจในการท างานใหพนกงานเกดความพงพอใจ ซงพจารณาไดดงน (สรอยตระกล อรรถมานะ, 2542, หนา 148 - 149) 1. งานทมความทาทายความสามารถโดยเฉพาะดานสตปญญา ผปฏบตงานบางคนอาจพยายามหลกเลยงงานทตองใชสตปญญา เพราะผปฏบตงานขาดสตปญญาหรอไมมแรงจงใจในการท างาน วธแกไขโดยการขยายงานใหกวางขนเพอลดความเบอหนาย และเพมพนทางดานทกษะในการปฏบตงาน เปนการสรางงานใหมความหมายตอผปฏบตงาน 2. ความสนใจสวนบคคลในตวงานเอง ซงความพงพอใจในการท างานมกเกดขนกบความสนใจของเนองานในขณะทผปฏบตงานไดปฏบต ท าใหรสกวางานนนมความตนเตนไดปฏบตหากผปฏบตงานไมมความสนใจในงานนน วธแกไขโดยการมอบหมายงานทผป ฏบตนนมความชอบ ถนดสนใจ โดยผบรหารควรมการสอบถามหรอสงเกตพฤตกรรมของผปฏบตงานเพอทจะมอบหมายงานไดถกตองและเปนทพอใจของผปฏบตงาน 3. งานทตองใชแรงทางกายภาพมากกวาศกยภาพหรอความจ ากดของบคคลทพงมท าใหผปฏบตงานมความเครยดและความออนลาในการปฏบต ดงนนผบรหารควรมการจดสภาพแวดลอมทเหมาะกบการท างานใหเหมาะสมไมวาจะเปนการจดหองปฏบตงานใหมแสงสวางทเพยงพอและอณหภมทเหมาะแกการปฏบตงาน รวมถงการจดไมใหมเสยงรบกวนสมาธในการท างานโดยเฉพาะงานทตองใชสมาธในการปฏบตงาน 4. การใหผลตอบแทนหรอคาจาง รางวล ส าหรบผปฏบตงาน ผบรหารควรใหมความยตธรรมตามหลกงานเทากนเงน (Equal Pay for Equal Work) เพอใหสอดคลองกบเปาหมายของผปฏบตงาน 5. สภาพการท างานทสอดคลองกบการท างานเพอใหสอดคลองกบความตองการทางกายภาพของบคคล มการจดวางอปกรณส านกงานทเหมาะสม เพอใหสะดวกในการท างานและเหมาะสมกบพนทการท างาน เชน การวางคอมพวเตอร การวางโทรศพทและเครองใชส านกงานตางๆ เพอใหสะดวกในการท างาน 6. การนบถอยกยองตนเอง ซงท าใหผปฏบตงานมความพงพอใจมากขนเมอไดรบท าหนาททพอใจแลวและผลงานทไดออกมาตรงกบความตองการของเปาหมายองคการท าใหผปฏบตงานมความภาคภมใจและรสกวาตนมคาตอองคการทตนปฏบตหนาทอย

30

ผบรหารมหนาทความรบผดชอบส าคญในการจดรปแบบของการใชแรงจงใจแกบคลากร เพอเพมประสทธภาพในการท างาน รปแบบการจงใจ ม 3 รปแบบ คอ (สมใจ ลกษณะ, 2546, หนา 73 -76) 1. จงใจดวยรางวลตอบแทน รางวลตอบแทนในรปของเงนตอบแทน ไดแกคาตอบแทน เชนเงนเดอน โบนส การเลอนขนเลอนต าแหนง สวสดการและบรการตาง ๆ รางวลตอบแทนทไมใชเงน ไดแก การใหเครองอ านวยความสะดวก ใหโอกาสไปศกษาอบรม สมมนา ใหรบผดชอบโครงการทมเกยรตและไดสรางผลงาน การยกยองเชดชเกยรต เกยรตบตร ประกาศเกยรตคณ เปนตน 2. การจงใจดวยงาน หลกการส าคญของการจงใจดวยงาน คอ ใชลกษณะและเงอนไขวธการท างานจงใจใหบคคลมความตองการทจะปฏบตงานอยางเตมความสามารถ พอใจอทศตนใหกบงานและใหความรวมมอพฒนาประสทธภาพการท างาน แนวปฏบตทพบวาไดผลดในการจงใจดวยงาน คอ การหมนเวยนงาน (Job Rotation) ท าใหพนสภาพความจ าเจ เกดความกระตอรอรนในงานใหมและการขยายขอบเขตและเนอหางาน มอบอ านาจหนาทใหเพมขนเพอแสดงความไวใจ และเชอมนในความสามารถของเขา จะชวยสรางความทาทาย ตวอยางเชน ใหโอกาสในการวางแผน จดตารางการท างานและควบคมงานของตนเอง 3. การจงใจดวยวฒนธรรมองคการ วฒนธรรมองคการทจงใจบคลากรใหมประสทธภาพการท างานสงขน ไดแก ใชวสยทศนสรางเปาหมายอนาคตความเจรญกาวหนาขององคการเปนทศทางททกคนมงมน ใหทกคนมสวนรวม โดยใหความส าคญตอผบรหารทกระดบ ใหความส าคญแกผปฏบตงานในฐานะผอยใกลชดกบปญหามากทสด มการสอสารจากลางขนบนในนโยบาย ทศทางแนวด าเนนการทพวกเขาตองการ ใหทกคนทกฝายมสวนรวมในการท าแผน ตดตามประเมนแผน และภมใจในความส าเรจของแผน ใหความส าคญตอความตองการของบคคลและตอบสนองความตองการของบคคล สงเสรมความเจรญกาวหนาของบคคลดวยการจดใหรบการฝกอบรมอยางตอเนองสม าเสมอเปนตน อาภรณ ภวทยพนธ (2549 อางใน สรพนธ จนทมาลา, 2557, หนา 18-21) ทไดใหแนวคดในการปฏบตงานระหวางผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชาอยางมนยส าคญและใหงานนน ๆ สมฤทธผลตลอดจนสามารถใหงานทไดรบมอบหมายด าเนนไปอยางราบรนซงหลกปฏบตส าคญส าหรบผบงคบบญชาทไมควรละเลยดแลใสใจในความคดความรสกของผใตบงคบบญชา การบรหารคนควบคไปกบการบรหารงานและหนาทงานอยางหนงทผบงคบบญชาพงปฏบตนนกคอ การหาวธจงใจผใตบงคบบญชาในการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ โดยใชเทคนคงาย ๆ ในการจงใจลกนองดวยวธ D-R-I-V-E กลาวคอ 1. D-Development การพฒนา และฝกอบรมเปนวธการหนงทสามารถจงใจผใตบงคบบญชาใหท างานได คงไมมผใตบงคบบญชาคนไหนอยากทจะท างานกบผบงคบบญชาทไม

31

เคยคดทจะสงเสรมหรอสนบสนนใหบคคลมความรและความสามารถทเพมขน ขอใหผบงคบบญชาตระหนกไวเสมอวาไมตองกลวผใตบงคบบญชาจะเกงหรอดกวาตนเอง ชน กลวผใตบงคบบญชาจะเลอยขาเกาอ จนเปนเหตใหผบงคบบญชาไมสนใจทจะพฒนาผใตบงคบบญชาเลย ทงนการพฒนาผใตบงคบบญชานนมหลากหลายวธทผบงคบบญชาสามารถท าไดเชน 1.1 การสอนงาน (Coaching) เพอใหผใตบงคบบญชาเขาใจวธการ และขอบเขตหนาทงานทตองรบผดชอบ 1.2 การสงผใตบงคบบญชาเขาฝกอบรมกบหนวยงานภายนอก (In house and public training) เพอสงเสรมใหพนกงานมความร ความเขาใจมากขน 1.3 การใหค าปรกษาแนะน า (Consulting) เพอชวยผใตบงคบบญชาในการหาแนวทางแกไขปญหาทเกดขน 1.4 การโยกยายสบเปลยนงาน (Job Rotation) เพอสงเสรมใหผใตบงคบบญชาเกดทกษะทหลากหลาย (Multi-skill) มากขน 2. R-Relation การสรางสมพนธภาพทดกบผใตบงคบบญชาเปนสงทผบงคบบญชาไมควรเพกเฉย เพราะสมพนธภาพทดจะท าใหผใตบงคบบญชาอทศและตงใจในการท างานใหกบองคกรอยางจรงจงมใชการบงคบ ทงนวธการในการเสรมสรางใหผบงคบบญชามสมพนธภาพทดกบผใตบงคบบญชา ยกตวอยางเชน การพาผใตบงคบบญชาไปเลยงอาหารกลางวน หรออาหารเยนเนองในโอกาสพเศษซงอาจจะเปนเลยงวนเกด เลยงผใตบงคบบญชากรณทไดรบการเลอนขนต าแหนง หรอการเรมตนทกผใตบงคบบญชากอน หรอการถามเรองอน ๆ กบผใตบงคบบญชาบางทไมใชเรองงาน หรอการซอของฝากเลก ๆ นอย ๆ ใหผใตบงคบบญชาซงไมตองรอใหถงโอกาสพเศษ รวมถงการรบฟง และเสนอแนะแนวทางแกไขปญหาของผใตบงคบบญชาทไมใชปญหาจากการท างาน และการสรางอารมณขน สรางรอยยม เสยงหวเราะกบผใตบงคบบญชา 3. I-Individual Motivation ผใตบงคบบญชาแตละคนมหลากหลายสไตลบางคนเงยบไมชอบแสดงออก บางคนชอบเอะอะโวยวาย บางคนคดมาก บางคนขนอยใจดงนนในฐานะของผบงคบบญชาจงจ าเปนอยางยงทจะตองวเคราะหผใตบงคบบญชาแตละคนวาพวกเขามนสย บคลกลกษณะ และความตองการอยางไร แตละคนจะมแบบฉบบเฉพาะทแตกตางกนไป การจงใจผใตบงคบบญชาจงยอมตองแตกตางกนไปตามลกษณะนสยของแตละคน พยายามอยาใชวธการใดวธการหนงกบผใตบงคบบญชาหลาย ๆ คนทมความตางกนเชน หากพบวาผใตบงคบบญชาของตนชอบทจะแสดงความคดสรางสรรค ผบงคบบญชาควรจะมอบหมายงานทสงเสรมใหไดใชความคดและสามารถน าเสนอแนวคดตาง ๆ ได หรอหากผใตบงคบบญชาเปนคนชอบโวยวายเมอมความคดเหนไมตรงกบผบงคบบญชา จงควรจะสงบนงและพดคยกบผใตบงคบบญชาอยางมเหตผลเพอจงใจใหผใตบงคบบญชาเหนดวยและยอมรบ

32

4. V-Verbal Communication การสอสารระหวางผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชาบางครงการสอสารทไมถกตองเปรยบเสมอนดาบสองคมทสงผลทงดานบวก และดานลบกบผบงคบบญชา ในฐานะของหวหนางานบางครงการไมพดหรอนงเฉย จะดดกวาการพดออกไป โดยเฉพาะค าพดในทางลบทอยากใหผบงคบบญชาควรหลกเลยง ไดแกค าพดทประชดประชนเหนบแนม ค าพดทออกค าสงโดยไมมเหตผลค าพดดถกความสามารถของผใตบงคบบญชา ค าพดทปดความรบผดชอบหรอโยนความผดใหกบผใตบงคบบญชา ตลอดจนค าพดทนนทาผใตบงคบบญชาลบหลงค าตอวากลาวตกเตอนตอหนาเพอนรวมงานหรอตอหนาผอน จงพยายามเลอกใชค าพดทางบวกทสรางสรรค และจงใจผใตบงคบบญชาใหอยากท างานเชน พดใหก าลงใจเมอผใตบงคบบญชาวตกกงวลหรอเผชญปญหา กลาวแสดงความขอบคณเมอผใตบงคบบญชาท างานให พดเสรมก าลงใจถงความเชอมนวาผใตบงคบบญชาสามารถท างานนน ๆ ไดส าเรจ 5. E-Environment Arrangement สภาพแวดลอมในการท างานเปนสงหนงทสามารถจงใจผใตบงคบบญชาใหอยากท างาน เพอมใหรสกจ าเจหรอเบอหนายกบสภาพแวดลอมแบบเดม ๆ พบวามหลากหลายวธทสามารถเลอกใชเพอสภาพแวดลอมหรอบรรยากาศทดในการท างานเชน การปรบเปลยนรปโฉมออฟฟศใหม ไมวาจะเปนการจดวางโตะ เกาอใหม หรอการจดหาอปกรณอ านวยความสะดวกในการท างานตาง ๆ ใหพรอมในการท างาน หรอการอนญาตใหผใตบงคบบญชาเปดเพลงเบา ๆ ฟงเพอคลายความตงเครยดในการท างาน หรอสรางทมงานใหเปนทมงานแหงการเรยนรเพอใหเกดบรรยากาศในการเรยนรอยางตอเนอง ไมวาจะเปนการจดตงทมงานนกอานขน โดยการมอบหมายใหผใตบงคบบญชาอานหนงสอทเกยวของกบงานของตนเองและน ามาเลาใหเพอนรวมงานฟง หรอการจดประชมรวมกนอาจเปนเดอนละครงหรอสองครงตามความเหมาะสมเพอสรางบรรยากาศในการท างานเปนทมรวมกน ทงนผบงคบบญชาอาจใชเวทของการประชมเพอแจงใหพนกงานรบทราบถงนโยบายของบรษท ภารกจหนาทของทมงาน และการใหผใตบงคบบญชามสวนรวมเสนอความคดสรางสรรคใหม ๆ เพอปรบปรงระบบงานใหดขน ประเภทของแรงจงใจ ธนวรรธ ตงสนทรพยศร (2550, หนา 132-133) ไดแบงประเภทของการจงใจออกเปน 2 ประเภท คอ 1. การจงใจภายใน (intrinsic motivation) หมายถงสภาวะของบคคลทมความตองการทจะเรยนร หรอแสวงหาบางสงบางอยางดวยตนเอง โดยมตองใหมบคคลอนเขามาเกยวของ เชน พนกงานตงใจท างานดวยความรสกใฝดในตวเขาเอง ไมใชเพราะถกบงคบ หรอเพราะมสงลอใจใด ๆ มากระตน การจงใจประเภทนไดแก 1.1 ความตองการ (Need) เนองจากทกคนมความตองการทอยภายใน ซงท าใหเกดแรงขบ (drives) แรงขบนจะท าใหบคคลแสดงพฤตกรรมตาง ๆ เพอใหบรรลเปาหมาย สงผลใหบคคล

33

เกดความพงพอใจ เชน พนกงานตองการเลอนต าแหนง ซงถอเปนแรงจงใจใหพยายามท างาน เพอใหไดมาซงความส าเรจทตองการ 1.2 ทศนคต (Attitude) หมายถง ความรสกนกคดทดทบคคลมตอสงใดสงหนงซงจะเปนตวกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมทเหมาะสม เชน พนกงานมทศนคตทดตอผบรหารและพอใจวธการท างาน ท าใหเขามความตงใจในการท างานเปนอยางมาก 1.3 ความสนใจพเศษ (Special Interest) ความสนใจเรองใดเรองหนงเปนพเศษจะท าใหเกดความเอาใจใสในเรองนน ๆ มากกวาปรกต เชน พนกงานมความสนใจเปนพเศษเกยวกบเรองของเครองยนตกลไก เขากจะพยายามศกษาและทดลองประดษฐซงกจะชวยใหสามารถบรรลถงเปาหมายได 2. การจงใจภายนอก (Extrinsic Motivation) หมายถง สภาวะของบคคลทไดรบแรงกระตนมาจากภายนอกใหมองเหนจดหมายปลายทาง หรอสงทเขาจะไดรบ และน าไปสการแสดงพฤตกรรมของบคคลตามจดมงหมาย ของผถกกระตนหรอผจงใจซงแรงจงใจภายนอกเหลานไดแก 2.1 เปาหมายหรอความคาดหวงของบคคล บคคลทมเปาหมายในการกระท าใด ๆ ยอมมแรงกระตนหรอมแรงจงใจใหมพฤตกรรมทดและเหมาะสมทจะน าไปสเปาหมายทตงไวนน เชน พนกงานทอยในชวงทดลองงานมเปาหมายทจะไดรบการบรรจเขาท างาน จงตงใจท างานอยางเตมความสามารถ 2.2 ความรเกยวกบความกาวหนา ถาบคคลทราบวาเขาจะไดรบความกาวหนาอยางไรจากการท างานนน กยอมเปนแรงจงใจใหตงใจและเกดพฤตกรรมทดขน เชนพนกงานเหนเพอนประสบความส าเรจกาวหนาจากการท างานกจะพยายามใหเปนเชนนนไดบาง ท าใหเกดความมงมนในการท างานอยางเตมท 2.3 บคลกภาพ ความประทบใจอนเกดจากบคลกภาพสามารถจงใจใหเกดพฤตกรรมขนได เชน นกปกครอง ผบรหาร จะตองมบคลกภาพของนกบรหาร หรอผน าทด หรอแมแตพนกงานแนะน าความงามกสามารถ จงใจใหลกคาซอสนคาไดดวยคณสมบตทางดานบคลกภาพ เปนตน 2.4 เครองลอใจอน ๆ มสงลอใจหลาย ๆ อยางทกอใหเกดแรงกระตนใหเกดพฤตกรรม เชน การใหรางวล (Rewards) อนเปนเครองกระตนใหอยากท า หรอการลงโทษ (Punishment) ซงจะกระตนมใหกระท าในสงทไมถกตอง นอกจากนการชมเชย การตเตยนการประกวด การแขงขน หรอการทดสอบ กจดวาเปนเครองมอทกอใหเกดพฤตกรรมไดทงสน ชวทย รตนพลแสนย (2552, หนา 145-146) ไดแบงประเภทของการจงใจตามแหลงทมาม 3 ประเภท คอ 1. การจงใจทาง สรรวทยา (Physiological Motivation) เปนการจงใจทเกดขนตามธรรมชาตหรอตามสญชาตญาณทเกดขนเองตงแตแรกเกด บางทเรยกวา แรงจงใจไรส านก

34

มความจ าเปนตอการด ารงชวตซงเกดจากความตองการทางดานรางกาย เชนความหว ความกระหาย ความเหนดเหนอย ความตองการทางเพศ เปนตน เมอเกดความตองการเหลานแลวกจะท าใหเกดภาวะขาดความสมดลของรางกาย ซงจะเปนผลใหเกดแรงขบ เมอแรงขบลดลงรางกายกจะกลบเขาสภาวะสมดล 2. แรงจงใจทางจตใจหรอจตวทยา (Psychological Motive) เปนแรงจงใจทไมไดมสาเหตมาจากความตองการทางดานรางกายโดยตรง แตมพนฐานมาจากทางดานจตใจหรอจตวทยา เชน ความกลว ความรก ความอยากรอยากเหน อยากสมผสหรอจบตองเปนตน 3. แรงจงใจทางสงคม (Social Motive) เปนแรงจงใจทเกดจากการเรยนรในภายหลง ซงเกยวของกบผอนหรอสงคม เชน ความอบอน การยอมรบ ชอเสยง เกยรตยศความกาวหนา ความส าเรจในชวต ฐานะทางสงคม เปนตน จะเหนไดวาแรงจงใจทางสงคมนนจะเกยวของกบสงแวดลอมทางสงคม ไดแก ตวบคคล กลมบคคลสถาบนตาง ๆ ขนบธรรมเนยม ประเพณ คานยม ตลอดจนศาสนาและการเมองนกจตวทยาบางกลมยงแบงแรงจงใจทางสงคมออกเปน 3 ประเภทคอ 3.1 แรงจงใจใฝสมฤทธ (Achievement Motive) เปนแรงจงใจทเกดจากความตองการทจะท าสงตาง ๆ ใหส าเรจโดยมความมานะพยายาม ฟนฝาอปสรรคเอาชนะความลมเหลวเพอไปสจดมงหมายทตองการ ผทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงมกจะตงระดบความคาดหวงไวสงกวาผทมแรงจงใจใฝสมฤทธต า นอกจากน ยงมแผนการ และความพยายามมากกวาอกดวย 3.2 แรงจงใจใฝสมพนธ (Affiliation Motive) เปนแรงจงใจทเกดจากความตองการเปนทยอมรบของผอน ตองการใหผอนรกใคร ชอบพอ เอออาทร มกจะแสดงออกโดยการ เหนอกเหนใจผอน เมตตา กรณา โอบออมอาร ยอมคลอยตามหลกเลยงการโตแยง ชอบเขาสงคม พงพาอาศยไดและรจกพงพาผอน 3.3 แรงจงใจใฝอ านาจ (Power Motive) เปนแรงจงใจทเกดจากความตองการทจะมอทธพลเหนอผอนทงโดยทางตรงและโดยทางออม หรอชอบโตแยง ถกเถยงเอาชนะมลกษณะกาวราว บางคนกยมแยมแจมใส แตกท าไปเพอใหผอนอยใตอ านาจของตนไมพอใจกบการตกอยภายใตการน าของผอนหรอถกวพากษวจารณ ทฤษฎทเกยวของกบแรงจงใจในการปฏบตงาน 1. ทฤษฎความตองการตามล าดบขน Maslow (1943) ไดเสนอ ทฤษฎความตองการตามล าดบขน โดยมความเชอเบองตนดงน

35

1. มนษยมความตองการเปนล าดบขน เมอความตองการระดบใดไดรบการตอบสนองแลว ความส าคญของความตองการนนกจะลดนอยลง เปลยนไปใหความส าคญแตความตองการในระดบสงขน 2. ความตองการของมนษยเปนเรองทมความสลบซบซอน และความตองการเหลานนจะมผลตอพฤตกรรมของมนษยในชวงเวลาใดเวลาหนง เชน เมอเกดความหว การระงบความหวจะเปนสงทมนษยตองการกระท ามากทสด และความตองการนจะลดลงเมอไดรบการตอบสนองแลว 3. ความตองการระดบต าตองไดรบการตอบสนองกอนจงเกดความขนตองการในระดบสงขน 4. วธการตอบสนองความตองการในระดบสง มความหลากหลายมากมายกวาการตอบสนองความตองการในระดบต า Abraham Maslow กลาววา มนษยเปนสตวสงคมทมความตองการ 5 อยาง และความตองการนสามารถจดเปนล าดบขน จากล าดบขนต าสดซงมนษยทกคนมกจะมความตองการคลายคลงกน ไปจนถงล าดบขนสงสดซงเปนความตองการทนอยคนจะไดรบสมความปรารถนา ความตองการในระดบต าควรจะไดรบการตอบสนองกอน และเมอความตองการในระดบต าไดรบการตอบสนองแลว ความตองการนน ๆ กจะไมใชสงจงใจของพฤตกรรมอกตอไป มนษยจะมความตองการในระดบตอมาหรอจะกลายเปนสงจงใจแทน และจะเปนเชนนตามล าดบถงสงสดล าดบขนความตองการของมาสโลว ประกอบดวย (ราณ อสชยกล, 2548, หนา 190-192) 1. ความตองการทางรางกาย (Physiological Needs) ไดแก ความตองการพนฐานของมนษยเพอการอยรอด เชน อาหาร น า อากาศ พกผอน ทอยอาศย อณหภม และความตองการทางเพศ โดยปกตองคการจะตอบสนองความตองการทางรางกายโดยการจายคาจางหรอเงนเดอน เพอพนกงานจะน าไปใชจายเพอการด ารงชพของแตละคน นอกจากนองคการอาจจะอ านวยความสะดวกใหกบพนกงานมากขนเพอตอบสนองความตองการทางดานรางกาย เชน จดใหมหองอาหาร หองพยาบาล หองพกผอน หองท างานปรบอากาศ บานพก เปนตน โดยทวไปพนกงานระดบต าจะมความตองการทางรางกายสงกวาพนกงานระดบสง เนองจากพนกงานในระดบสงสวนใหญไดรบการตอบสนองทางดานรางกายมากกวาพนกงานทอยในระดบต าอยแลว 2. ความตองการความปลอดภยและความมนคง (Safety and Security Needs) เมอความตองการทางรางกายไดรบการตอบสนองแลว ความตองการความปลอดภยและความมนคงจะเขามามบทบาทในพฤตกรรมของมนษย ซงไดแก ความปลอดภยจากอนตรายตาง ๆ ทอาจเกดขน เชน อบตเหต อาชญากรรม และความมนคงในการท างาน เชน ความตองการใหมการก าหนดระเบยบแบบแผน กฎเกณฑการปฏบตงาน เพอใหมความเปนระเบยบในการท างาน

36

โดยเฉพาะอยางยงกฎเกณฑในการปลดออกหรอไลออกในองคการตาง ๆ ความปลอดภยและความมนคงในการท างานเปนสงส าคญทมผลตอขวญและก าลงใจของพนกงานทกคน โดยปกต องคการจะตอบสนองความตองการในขนนโดยการก าหนดแผนควบคมความปลอดภยในการท างาน เชน การใสเครองปองกนในขณะท างานในโรงงานอนไดแก หนากาก หมวก ถงมอ นอกจากน องคการควรมนโยบายเรองความมนคงในการท างาน เชน ระเบยบแบบแผนทตองปฏบต เบยบ านาญเมอเกษยณอาย การประกนภย ประโยชนบรการ สมาชกสหภาพแรงงาน เปนตน การตอบสนองความตองการความปลอดภยและความมนคงเปนการใหหลกประกนแกพนกงานในอนาคต 3. ความตองการทางสงคมและความรก (Social and Love Needs) เมอความตองการระดบลางไดรบการตอบสนองแลว ความตองการในระดบสงจะเขามาแทนทความตองการทางสงคมและความรก หมายถง ความตองการความรกจากเพอนรวมงาน ความสมพนธและการเปนสวนหนงของสงคมมนษยจะตองการมเพอน และตองการใหเปนทยอมรบจากเพอนรวมงาน เปนสมาชกของกลม และเปนสวนหนงขององคการ ความตองการดานนเปนปจจยส าคญทกอใหเกดรปแบบองคการทไมเปนทางการขนมา ผบรหารทมความเขาใจและสามารถก าหนดรปแบบองคการแบบไมเปนทางการใหสอดคลองกบรปแบบขององคการทเปนทางการได กจะประสบความส าเรจในการด าเนนงานมากขน องคการจะตอบสนองความตองการทางสงคมได โดยการใหพนกงานไดมโอกาสปฏสมพนธกน เชน การเลนกฬา งานสงสรรคตาง ๆ การไปพกผอนนอกสถานท นอกจากนองคการควรสนบสนนการท างานเปนทม และใหพนกงานมสวนรวมในการแสดงความคดเหน โดยการยกยองชมเชย ความคดเหนทไดรบการยอมรบและสรางความรสกของความเปนสวนหนงขององคการ 4. ความตองการการยอมรบและยกยอง (Esteem Needs) ความตองการขนน คอ ความตองการใหผอนยอมรบนบถอและมความภาคภมใจ เชอมนและนบถอตนเอง ซงเกยวโยงกบความส าเรจและความมอสระในการตดสน ตลอดจนชอเสยงและเกยรตยศ บคคลทมแรงจงใจหรอความตองการขนนจะพยายามท าสงตาง ๆ ใหประสบความส าเรจจนเปนทยอมรบของผอน ซงการยอมรบนบถอและยกยองจะน าไปสความมนใจในตนเอง ตระหนกถงความมคณคาของตนเอง การจงใจบคคลประเภทนจงไมใช เงนเดอน สวสดการหรอความมนคง แตเปนการทผบงคบบญชายอมรบในฝมอ ความสามารถของเขาและโอกาสทเขาจะมสวนรวมในการบรหาร เชน อสระในการท างาน ความรบผดชอบในงาน การยกยองชมเชยตอหนาผอนการปรกษา การขอความคดเหนในเรองตาง ๆ การมอบหมายงานทส าคญใหท าการเปดโอกาสใหมสวนรวมในการตดสนใจทส าคญ การไดรบต าแหนงพนกงานดเดน เปนตน 2.5 ความตองการความส าเรจในชวต (Self-Actualization) ความตองการความส าเรจในชวต หมายถง ความปรารถนาทจะใชศกยภาพสงสดทตนมอยท าในสงทตนคดวามความสามารถทจะเปนหรอจะท าได ซงจะเกยวของกบการก าหนดเปาหมายในชวต และ เมอบรรล

37

เปาหมายนนแลวกจะก าหนดเปาหมายใหมททาทายยงกวาเดม เชน ความปรารถนาจะเปนนกรองทมชอเสยง เปนนกกฬาโอลมปค เปนผจดการบรษท หรอเปนอะไรทตนเองคดวาจะเปนได เปนตน ความตองการขนนเปนความตองการขนสงสด ซงจะมคนจ านวนนอยทจะสามารถไดรบความพงพอใจจากความตองการขน กลาวโดยสรป ทฤษฎของมาสโลวไดอธบายถง ความตองการของมนษยทเปนล าดบขน ผบรหารควรใหความสนใจและพจารณาวาพนกงานแตละคนมความตองการอยในระดบใด หากผบรหารสามารถสรางบรรยากาศการท างานใหเออตอการตอบสนองความตอง การเหลานน ผบรหารกจะสามารถจงใจพนกงานใหแสดงพฤตกรรมทตองการได ถาหากผบรหารลมเหลวในการระบความตองการของพนกงานอาจสงผลใหบคคลนนแสดงพฤตกรรมตอบสนองความตองการของตนเอง แตไมไดเปนไปในทางเดยวกบเปาหมายขององคการได อยางไรกตาม มาสโลวยอมรบในแนวคดทวามนษยอาจมความตองการอยางพรอมกนได เชน ความตองการทางรางกายพรอมกบความมนคงปลอดภย ความตองการการยอมรบพรอมกบความส าเรจ และตราบใดทมนษยมความตองการไมสนสด มนษยจะมความตองการขน ๆ ลง ๆ ไมเปนไปตามล าดบขน ทงนเพราะสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไปหรอคานยมทเปลยนแปลง เชน บางคนอาจตองการการยอมรบมากกวาความตองการทางสงคมและ ความรก หรอตองการการยอมรบมากกวาความมนคงปลอดภย 2. ทฤษฎสองปจจย (Federick Herzberg’s Need Two-Factor Theory) ทฤษฎสองปจจย (Two-Factor Theory) เฮอรสเบรก ไดจดแบงปจจยน าไปสความพงพอใจในงานออกเปน 2 กลม ไดแก (วเชยร วทยอดม, 2554, หนา 165-167) 1. ปจจยค าจนหรอปจจยอนามย (Maintenance or Hygiene Factor) เปนปจจยทจะสรางความไมพอใจในงานทท า ถาหากพนกงานไมไดรบการตอลสนองจากปจจยเหลานแลว กจะเปนการสรางความไมพงพอใจและไมมความสขในการท างาน ซงมดงตอไปน 1.1 นโยบายและการบรหารองคกร(Company policy and administration) นโยบายขององคการทไมสงเสรมความเจรญเตบโตขององคการและของตวพนกงาน การไมด ารงรกษาและใหความมนคงกบบคลากร การบรหารงานทไมเปนระบบ การท างานทซ าซอนกน การแกงแยงชงดชงเดน การใชอ านาจอทธพลระหวางบคคลในองคการ ความไมมประสทธภาพในการขาดความเปนธรรมในองคการ 1.2 การปกครองบงคบบญชาหรอการควบคมดแล (Supervision) ผบงคบบญชาขาดความเปนธรรม ล าเอยง อคต ขาดความรความสามารถในการบรหารงานและปกครอง เปนคนอนรกษนยมไมสามารถแนะน าวชาการหรอเทคนคใหม ๆ เขามาปรบใชในองคการได 1.3 ความสมพนธกบผบงคบบญชา (Relationship with Supervisor) ความสมพนธระหวางผบงคบบญชากบผใตบงคบบญชามชองวางมากเขากนไมได

38

ผใตบงคบบญชาเขาไมถง ผบงคบบญชาวางตนเหนอกวา ไมมความสนทสนมเปนกนเอง ขาดความอบอน ท าใหผใตบงคบบญชาเกดความรสกไมพอใจในงานทท า 1.4 สภาพการท างาน (Working Condition) สภาพแวดลอมตาง ๆ เกยวกบการท างานบรรยากาศ ท าเลทตงของทท างาน ขาดวสดครภณฑอ านวยความสะดวกในการท างาน ปรมาณงานมากหรอนอยเกนไป 1.5 ความสมพนธกบเพอนรวมงาน (Relationship with Pears) พฤตกรรมของบคคลตางๆ ในองคการ ตางคนตางอวดดแขงขนชงดชงเดน ตางคนตางเอาตวรอด ทบถมเพอนรวมงาน เรารดเอาเปรยบ ชอบเสยดส ขฟอง สาระแนแสสอด ไมมความเปนมตรภาพ ท าใหขบของใจ เปนผลใหเกดความเบอหนายองคการ 1.6 ความสมพนธกบผใตบงคบบญชา (Relationship with Subordinates) ผใตบงคบบญชาไมศรทธาเชอถอ ไมรบฟงความคดเหนขอเสนอแนะ ท าตวถางความเจรญของหนวยงาน เขากนไมไดสนทเปนผมสวนสรางความไมพอใจในการท างาน 1.7 เงนเดอน (Salary) เงนเดอนหรอคาตอบแทนไมเหมาะสมกบงานทท า พนกงานเกาหรอพนกงานใหมไดเงนไมแตกตางกนพอเหมาะพอควร การเลอนขนขนเงนเดอนและต าแหนงชาเกนไป เปนผลใหเกดความไมพอใจในองคการ 2. ปจจยจงใจ (Motivation or Satisfiers Factors) เปนปจจยทกระตนจงใจทมประสทธภาพทท าใหพนกงานใชความพยายามทจะท าใหไดผลงาน และปฏบตงานดวยความพงพอใจและดยงขน เปนปจจยทเกยวของสมพนธกบโดยตรงและสรางความรสกทดกบงาน ซงมดงตอไปน 2.1 ความสมฤทธผลการท างาน (Achievement) องคประกอบอนนนบวามความส าคญมากทสดแกอปสรรคปญหาใหลลวงไปไดเสมอๆ ยอมจะรสกมความพงพอใจและปลมใจในผลส าเรจของงานนนอยางยง ท าใหมก าลงใจจะท างานอน ๆ ตอไป 2.2 การไดรบความยอมรบนบถอ (Recognition) ถาผบงคบบญชา เพอนรวมงาน และบคคลทว ๆ ไปในสงคม ใหความส าคญ ยกยอง ชมเชย แสดงความชนชมยนดในผลงานและความสามารถเมอท างานบรรลผลจะเปนสงทสรางความประทบใจ ท าใหพนกงานนนเกดความภาคภม มก าลงใจ มผลในการกระตนจงใจใหท างานไดดยงขน 2.3 ลกษณะของงาน (Work Itself) ถาเปนงานทนาสนใจและทายในความสามารถ เปนงานส าคญทมคณคา เปนงานทตองใชความคดงานประดษฐคดคนสงใหมๆ แบบใหมๆ พนกงานจะรสกพอใจทจะท างานในลกษณะน

39

2.4 ความรบผดชอบในหนาทการงาน (Responsibilit) ถาไดรบเกยรตและความไววางใจ มอบหมายใหรบผดชอบท างานนๆ อยางอสรเสร ใหโอกาสท างานไดอยางเตมท โดยผบงคบบญชาไมตรวจตราควบคมมากเกนไป พนกงานจะมความพอใจเปนอยางมาก 2.5 ความกาวหนาในการท างาน (Advancement) ถาไดรบการพจารณาเลอนขนเลอนต าแหนงหนาทในการท างาน ขนเงนเดอนคาจางใหสงขน จะเปนสงทชวยสงเสรมกระตนใหพนกงานตงใจท างานใหมากยงขน 2.6 ความเจรญเตบโต (Growth) ถามโอกาสทจะเจรญเตบโตโอกาสทจะเพมพนความรความช านาญในการท างาน กจะเปนการจงใจใหพนกงานท างานใหเจรญกาวหนายงขน ตามมมมองของเฮอรสเบรก ปจจยทน าไปสความพอใจในงานจะสามารถแยกแยะใหเหนถงความแตกตางจากปจจยทน าไปสความไมพอใจ ดงนนผบรหารทยายามจะขจดปจจยทสรางความไมพอใจในงาน สามารถท าใหเกดความสขไดแตไมใชการจงใจ สภาพแวดลอมในการท างาน การบงคบบญชา ความสมพนธระหวางบคคล และเงนเดอน จะถกพจารณาวาเปนปจจยอนามย เมอปจจยเหลานไมขาดแคลน บคคลจะไมมความไมพอใจ (No Dissatisfaction) แตพวกเขากยงจะไมมความพอใจดวย (No Satisfaction) 3. ทฤษฎคณลกษณะของงาน Hackman & Oldham (1976 อางในชชย สมทธไกร, 2554, หนา 284-285) ไดเสนอทฤษฎคณลกษณะของงานโดยมความเชอวา คณลกษณะของงานสามารถท าใหบคคลเกดแรงจงใจในการท างานได คณลกษณะของงานดงกลาวม 5 ประการ คอ 1. ความหลากหลายของทกษะ (Skill Variety) หมายถง งานนนมกจกรรมทหลากหลายและจ าเปนตองใชทกษะและความรความสามารถหลายดาน หากงานนนเปดโอกาสใหบคคลไดใชทกษะความสามารถทหลากหลายในการท ากจกรรมทแตกตางกนกจะท าใหบคคลนนรบรไดถงความหลากหลายของทกษะ 2. เอกลกษณของงาน (Task Identity) หมายถง งานนนเปดโอกาสใหบคคลไดท างานตงแตตนจนเสรจสมบรณหรอไม หากบคคลไดท างานหนงๆ ดวยตนเองตงแตตนจนจบกจะท าใหรบรถงเอกลกษณของงานได 3. ความส าคญของงาน (Task Significance) หมายถง ระดบผลกระทบของงานทมตอผอน ไมวาจะเปนบคคลในหรอนอกองคการกตาม หากงานนนสงผลกระทบตอผอนสงกจะท าใหบคคลนรบรไดถงความส าคญของงาน

40

4. ความมอสระ (Autonomy) หมายถง ระดบความมอสระและอ านาจการตดสนใจของบคคลในการการวางแผน การก าหนดกระบวนการและวธการท างาน หากงานนนเปดโอกาสใหบคคลสามารถคดและตดสนใจดวยตนเองกจะท าใหบคคลนนรบรไดถงความมอสระ 5. การไดขอมลยอนกลบ (Feedback) หมายถง ระดบการไดรบทราบขอมลเกยวกบประสทธผลและความคบหนาของงาน หากงานนนเปดโอกาสใหบคคลไดรบขอมลยอนกลบอยางตอเนองกจะท าใหบคคลนนรบรถงความกาวหนาและขอบกพรองในการท างานของตนเอง คณลกษณะของงานทง 5 ประการนจะมอทธพลท าใหบคคลเกดภาวะงจตวทยา 3 แบบ ดงตอไปน 1. ความรสกวางานมความหมาย ซงจะเกดขนเมองานนนมความหลากหลายของทกษะ เอกลกษณของงาน และความส าคญของงาน 2. ความรบผดชอบตอผลลพธ ซงจะเกดขนเมองงานนนมความมอสระ 3. ความรเกยวกบผลของการท างาน ซงจะเกดขนเมองงานนนมการใหขอมลยอนกลบ จากแนวคดดงกลาวสรปไดวา แรงจงใจในการท างาน คอ ความรสกหรอทศนคตเชงบวกทมตอการท างาน การสรางแรงจงใจ (Motivation) ในองคการเพอลดระดบของปญหาและใหสมาชกเกดความรวมแรงรวมใจ รวมมอผลกดนใหภารกจบรรลเปาหมายขององคการตอไป 2.4 แนวคดเกยวกบการธ ารงรกษาคนเกง บคลากรจะอยปฏบตงานในองคกรไดนานหรอไมนาน มความสขมากหรอมความสขนอย หรอไมมความสขเลย มรายไดเหลอใช พอใชหรอไมพอใช ขนอยกบสภาพการจาง รายได เงนเดอน สวสดการตาง ๆ ทไดรบ องคกรใดทใหผลตอบแทนด ดแลทรพยากรมนษยในองคกรอยางดทสด ปฏบตตอกนฉนทเพอนมนษยดวยกน มความรกใครใยด ผกพนตอกนและกนฉนญาตมตร ฉนเพอน องคกรนนกจะมแตความอบอน มผคนหลงไหลเขาไปหาเพอรวมปฏบตงานดวย และผทปฏบตงานอยดวยแลว มกมความพงพอใจ ไมคดเปลยนงานไปท างานทอนอกเลย สวนองคกรใดทมบคลากรเปลยนเขาออกบอย ๆ การจายคาจาง เงนเดอนลาชา ไมเตมเมดเตมหนวย มการหกเงนเดอนเมอกระท าผดเพยงเลกนอย ปฏบตตอกนอยางขาดความอบอนแตแลงน าใจ มองเหนพนกงาน ลกจางเปนผดอยคณคา ดอยเกยรตศ กดศรแหงความเปนมนษยกยอมจะมผลาออกจากงานเปนจ านวนมาก ผทรวมปฏบตงานอยแลวมกไมมความพงพอใจ เบอหนาย ไมเตมใจ ไมศรทธาทจะปฏบตหนาทการงาน (ปราชญา กลาผจญ และพอตา บตรสทธวงศ, 2550, หนา 84) พยอม วงศสารศร (2552, หนา 218-219) ไดใหความคดในการธ ารงรกษาบคลากรวา การธ ารงรกษาท าใหองคกรไมสญเสยคนดความสามารถไป ทงนเพราะคนเปนก าลงงานทมคายงส าหรบองคการ ถาองคการจดกจกรรมธ ารงรกษาเปนอยางดคนงานยอมจะไดรบความปลอดภยทงสขภาพ

41

กายและสขภาพจตเปนการสงผลตอการปฏบตงานโดยตรง แตในทางตรงกนขาม ถาองคการละเลยเรองการธ ารงรกษาไปพนกงานยอมแสวงหาองคการใหมทสามารถคมครองเขาได ซงสงนเปนไปตามธรรมชาตมนษยทตองการใหตนมความมนคงปลอดภย (safety need) หรอไมเชนนนแลว ถาพนกงานตองประสบอนตรายใด ๆ องคการตองหาคนมาแทนนบวาเปนการเสยเวลาแกองคการเปนอยางมาก นงนช วงษสวรรณ (2553, หนา 210) อธบายไววา การธ ารงรกษา หมายถง ความพยายามในการรกษาบคลากร ตงแตเรมเขามาเปนสมาชกใหปฏบตงานอยางมประสทธภาพและยาวนาน โดยมจดมงหมายเพอรกษาบคลากรทดมความร ความสามารถ และประสบการณในการท างาน สงเสรมสนบสนนใหพนกงานปฏบตงานเตมก าลง ความสามารถทมอย มสขภาพจตและกายทแขงแรงสมบรณ มความรสกมนคงในการปฏบตงานสรางความสมพนธและความผกพนในการท างานรวมกน ความส าคญของการธ ารงรกษาบคลากร การธ ารงรกษาบคลากรมคณคาเปนพเศษ ท าใหองคการมบคลากรทดมความสามารถและความช านาญจดเชนเพมจ านวนมากขนอยเรอย ๆ ลดอตราการเขาออกงานท าใหไมตองมาภาระในการสอนงานใหม เกดทมงานทมนคงมความรกความผกพนและเขาใจกน พนกงานทมทกษะในการปฏบตงานสงสามารถชวยแบงเบาภาระงานใหแกผบงคบบญชาไดมากกวาบคลากรทอยระหวางการเรยนรงาน ท าใหไมเกดปญหาในการปฏบตงานหรอมปญหานอยมาก เพราะบคลากรจะมความช านาญมากกวาบคลากรเขาใหม องคการจะเกดการพฒนาไดอยางตอเนอง เพราะมบคลากรทรบเปนงานมความช านาญสามารถคดรเรมสรางสรรคในงานใหม ๆ ได ท าใหสามารถปลกฝงทศนคตทดไดอยางสม าเสมอ ไมตองเรมตนนบหนงใหมอยตลอดเวลา อนจะเปนผลใหสามารถลดเวลาและคาใชจายท าใหไมเกดความตดขด หยดชะงก งานสามารถด าเนนไปไดอยางตอเนอง สรางขวญและก าลงใจใหบคลากร รกงานทท าและรกองคการ เปนการเตรยมก าลงคนส าหรบองคการเปนเวลานาน แสดงใหเหนวาองคการใหความเปนอยทดมความอบอนมนคง เปนผลใหมผตองการมาสมครงานใหมมาก โดยอาศยบคลากรเกาชวยแนะน ากนมา (ประคลภ บณฑพลงกร, 2550, หนา 107) พยอม วงศสารศร (2541 อางใน วเชยร วทยอดม, 2551) จากความหมายของการธ ารงรกษา ดงกลาวท าใหพอจะมองเหนความส าคญของการธ ารงรกษา ดงตอไปน 1. การธ ารงรกษา ท าใหองคการไม สญเสยคนดมความสามารถไป ทงนเพราะคนเปนแรงงานทมคายงส าหรบองคการ ถาองคการจดกจกรรมธ ารงรกษาเปนอยางด คนงานยอมจะไดรบความปลอดภยทงสขภาพและจต ซงเปนการสงผลตอการปฏบตงานโดยตรง แตในทางตรงกนขามถาองคการละเลยเรองการธ ารงรกษาไป พนกงานยอมแสวงหาองคการใหม ทสามารถคมครองเขาได ซงสงนเปนไปตามธรรมชาตมนษยทตองการใหตนมความมนคงปลอดภย (Safety Need) หรอไม

42

เชนนนแลว ถาพนกงานตองประสบอนตรายใดๆ องคการตองหาคนมาทดแทนนบวาเปนการเสยเวลาแกองคการเปนอยางมาก 2. การธ ารงรกษาดวยสรางภาพพจน ทดขององคการสสายตาบคคลภายนอกคนทวไปในสงคมจะรบรวาองคการนยอมรบแนวความคดดานพฤตกรรมศาสตร มองมนษย เปนมนษยทควรเอาใจใส ไมใชมงแตใชงานเมอเขายงอย ในสภาพทท าได แตไดหามาตรการทปองกนใหพนกงานไดรบความปลอดภยและหาทางชวยเหลอ เมอความปลอดภยนนได เกดขนขณะปฏบตงานอยางหลกเลยงไมได 3. การธ ารงรกษาพนกงานไดสงผลตอความมนคงของประเทศชาต เพราะคนงานไมมปญหาการเรยกรองในสงทองคการไมไดจดความคมครองและชวยเหลอเขาขณะทปฏบตงาน ดวยเหตดงกลาวการธ ารงรกษา จงเปนกจกรรมทองค การจ าเปนตองจดขน เพราะกอใหเกดประโยชนโดยตรงแกองคการ 4. ประโยชนของการธ ารงรกษา ส าหรบประโยชน ของการธ ารงรกษาบคลากรนน (อทย หรญโต, 2540 อางใน วเชยร วทยอดม, 2551) ไดชใหเหนประโยชน ของการธ ารงรกษาบคลากรไวหลายประการ ดงน 4.1 ท าใหเกดความรวมมอรวมใจในการท างาน ผปฏบตงานจะไดใชศกยภาพของตนใหเกดผลอยางเตมท 4.2 เกอหนนใหเกดระเบยบ ขอบงคบขององคการ เกดผลในดานการควบคมพฤตกรรมของคนในหนวยงาน 4.3 ท าใหเกดความสามคคในหมคณะ 4.4 เกอหนนและจงใจใหผปฏบตงานมความคดสรางสรรคในกจการตาง ๆ 4.5 ท าใหเกดความเปนอนหนงอนเดยวกน เกดความเชอมนและศรทธาในหนวยงาน นงนช วงษสวรรณ (2553, หนา 211) อธบายไววา ความส าคญของการบ ารงรกษาทรพยากรมนษย สรปไดดงน 1. องคการไมสญเสยบคลากรทมความร ความสามารถ เพราะมขวญก าลงใจ มความมนคงกาวหนา และความปลอดภย บคลากรจงเตมใจทจะอยกบองคการ 2. สรางภาพลกษณทดใหแกองคการ เพราะไมมการโยกยายพนกงานใหมบอยครง เนองจากองคการไดมการเอาใจใสดแลพนกงานอยางด ไมใชมงแตใชงานอยางเพยว 3. ท าใหประหยดเวลาและคาใชจาย เนองจากไมตองเสยเงนเพอรบพนกงานใหม ระหวางรอรบพนกงานใหม พนกงานเกาไมมท าใหผลผลตลดลง พนกงานใหมกวาจะเขามาฝกงานและสรางความคนเคยกบงานกตองใชเวลานาน

43

4. องคการมความกาวหนาไดเรวและมความมนคงเนองจากไมมการเปลยนแปลงพนกงานใหมบอยครง พนกงานมก าลงใจท างานจงทมเทก าลงกายก าลงใจอยางเตมท 5. ประเทศชาตมนคง เนองจากองคการมนคง เพราะบคลากรในองคการมประสทธภาพปจจยเหลานจะสงผลตอเนองไปถงประเทศชาตในทสด หลกการธ ารงรกษาพนกงาน ชชชย พนธเกต (2552) ไดกลาวถงหลกของการธ ารงรกษาพนกงานเปนเรองผลประโยชนและบรการตาง ๆ ทองคกรจดใหแกพนกงาน องคกรควรจะด าเนนการเพอเปนขวญก าลงใจและแรงจงใจใหพนกงานมเจตคตทด ซงจะเกดผลดยอนกลบมาสองคกร ซงการด าเนนงานองคกรนนควรยดหลกส าคญ 6 ประการ ไดแก 1. หลกความเสมอภาค การใหสทธประโยชนโดยค านงถงความเทาเทยมกนไดใหมากทสด ไมควรจะแบงชนมากเกนไปจนเกดความขดแยง 2. หลกสทธประโยชน หมายถง สทธประโยชนทพนกงานไดรบจะใหผลประโยชนแกองคกรและพนกงานโดยสวนตว 3. หลกการจงใจ หมายถง การใหสทธประโยชนนน จะตองตรงกบความตองการของพนกงานสวนใหญ หรอสงทให แกพนกงาน นนเปนสงทมแนวโนมทจะจงใจใหพนกงาน ลงมอปฏบตงานดวยความเตมใจ ซงจะกอใหเกดผลด ตอทงองคกรและพนกงานเอง 4. หลกการตอบสนองความตองการ หมายถง ทองคกรจะมอบ ผลประโยชนและบรการใหแกพนกงาน จะตองเอออ านวยตอความสะดวก และเกอกลแกพนกงานอยางแทจรงมฉะนนจะไมกอใหเกดประโยชนใด ๆ 5. หลกประสทธภาพ หมายถง การจดใหผลประโยชนแกพนกงานจะตองค านงถงผลลพธทองคกร และพนกงานควรจะไดรบนนดทสด รวดเรวทสด แสดงประโยชน และลงทนนอยทสด 6. หลกความพงพอใจ เพอการธ ารงรกษาพนกงาน หมายถง การทองคกรจะตองค านงถงความพงพอใจของพนกงาน คอ ความพอใจ ตอนายโดยตรง ความพอใจตอผบงคบบญชา ความพอใจตอคาตอบแทน ความพอใจตอเพอนรวมงาน สมคด บางโม (2551, หนา 156-157) การธ ารงรกษาบคลากรใหอยกบองคกรนานทสดและตลอดเวลาทอยกท างานใหกบองคกรอยางมประสทธภาพมากทสดการธ ารงรกษานอกจากจะใหเงนเดอนและคาจางแลวยงตองอาศยสงจงใจทส าคญอก 5 ประการดงน 1. สงจงใจทเปนวตถ ไดแก เงน สงของ ค าชมเชย การเพมเงนเดอนกรณพเศษโบนส เบยขยน เงนสวนแบงก าไร และการใหถอหนในบรษท 2. สงจงใจทไมเปนวตถ ไดแก ใหโอกาสมชอเสยง อ านาจประจ าตวมากขนไดต าแหนงทสงขน มโอกาสกาวหนา และมโอกาสทางการศกษา

44

3. สงจงใจทเปนสภาพการท างานซงเกยวกบวตถเปนหลก เชน มหองท างานสวนตว มโตะท างานเหมาะสมกบต าแหนง วตถอยางอนทแสดงถงความดความชอบการใหสวสดการตาง ๆ ตามความจ าเปน 4. สงจงใจทเปนสภาพการท างานซงไมเกยวกบวตถ เชน บรรยากาศในการท างานไมมการแบงพรรคแบงพวก มความสามคค มความเสมอภาคเทาเทยมกนทงดานสงคมและเศรษฐกจ และการศกษา 5. การบ ารงขวญหรอสรางก าลงใจในการท างาน เพอใหพนกงานทกคนเกดความรก และความผกพนกบองคกร ทเกดความรสกวาตนมสวนรวมส าคญในการสรางชอเสยงก าไรใหแกองคกร เมอองคกรมความมนคงพนกงานจะยงมก าลงใจในการท างานมากตามไปดวย ปยนาถ ศรสมเพชร (2556, หนา 187-188) อธบายไววา วธการในการธ ารงรกษาทรพยากรมนษยดวยการยดหลกการมคณธรรม ตลอดจนการบ ารงรกษา การพฒนา และการจดสวสดการดวยความเปนธรรม ใหเปนทพงพอใจของทรพยากรมนษยทมคณคา เพอใหเขาไดมองเหนวาพวกเขาไดรบการดแลเอาใจใสเปนอยางด สงทพจารณาในการธ ารงรกษา มดงน 1. การพฒนาทรพยากรมนษย เปนวธการในการธ ารงรกษาทรพยากรมนษยไดอกวธหนง เปนการเปดโอกาสใหเขาไดมการพฒนานอกจากจะมผลท าใหเขาปฏบตงานไดเปนอยางดมประสทธภาพแลว และยงใหเขามองเหนอนาคต โอกาสกาวหนา ท าใหเขามองเหนวา เขาสามารถบรรลเปาหมายในชวตของเขาไดในอนาคต การพฒนาอาจะเปนการฝกอบรมเปนรายบคคลในรปแบบตาง ๆ และควรสงเสรมใหเขามการศกษาสงขน 2. การประเมนผลการปฏบตงาน การประเมนผลลกษณะนเปนสงทชวยผดงความยตธรรมในการจดการทรพยากรมนษย เพราะการใหคณใหโทษและการพฒนาเพอเสรมเตมแตงในสงทขาดดวยการใชผลการประเมน ซงจะท าใหเขารสกวาเขาไดรบความเปนธรรม ท าดไดด ผบรหารควรจะใหความเปนธรรมกบทก ๆ คน การประเมนผลอาจจะกระท าไดโดยหวหนางานโดยตรง หรอ จากคณะกรรมการประเมน เพอนรวมงาน แมกระทงการประเมนตนเอง หรอประเมนผใตบงคบบญชาน ามาประกอบกน 3. การจดใหมสวสดการ ในดานนเปนสงทส าคญมากทจะท าใหทรพยากรมนษยมความรสกวาเขาไดรบการเอาใจใสดแลจากองคการ เชน ไดรบคาตอบแทนเปนพเศษ การจดสวสดการควรค านงถงสงตาง ๆ เชน ยดหลกประหยดและเสรมสรางใหบคคลชวยเหลอตนเอง ใหโดยสม าเสมอ และตอเนองตามเกณฑทจะไดรบในทกโอกาส ยดหลกการบ ารงขวญและก าลงใจ และยดหลกความยตธรรม การมธรรมาภบาล ทงขององคการและทรพยากรมนษย นงนช วงษสวรรณ (2553, หนา 211) อธบายไววา ปจจยส าคญทเกยวของในการบ ารงรกษาทรพยากรมนษย ไดแก

45

1. การจงใจ เปนกระบวนการทซบซอน เกดขนภายในตวบคคลทเปนแรงผลกดนกอใหเกดเปนพฤตกรรม พฤตกรรมของบคคลสวนใหญจะเกดจากแรงจงใจ แรงจงใจจะเปนแรงผลกดนทส าคญ อนจะกอใหเกดการท างานทมประสทธภาพมากขนเรยกวาพฤตกรรมในการท างาน 2. รางวล เพอใหพนกงานไดปฏบตงานในองคการดวยความมงมน มแรงจงใจระบบการใหรางวลกเปนอกปจจยหนงทจะชวยสงเสรมการปฏบตงานของพนกงานและเปนการบ ารงรกษาพนกงานใหอยในองคการ 3. การพฒนาอาชพ เปนการสรางความมนคงใหกบอาชพ เกดความกาวหนาทงในสวนของผลงานและประสบการณของผปฏบตงาน เมองานกาวหนาผปฏบตงานประสบผลส าเรจในองคการจะท าใหทงบคคลและองคการด ารงอยและกาวหนาตอไป ปจจยในการพฒนาอาชพจงเปนเรองทส าคญอยางยงในการรกษาใหบคคลอยกบองคการเพราะเกดความกาวหนา มความมนคง จะไมละทงองคการ การพฒนาอาชพจงเปนเรองทองคการจะตองใหความสนใจและพฒนาใหเปนระบบและรบรรวมกน จากแนวคดขางตนสรปไดวา การธ ารงรกษาทรพยากรมนษยนน เปนแนวทางหรอวธการทจะหวงแหนบคลากรใหท างานกบองคกรไดอยางยาวนาน ซงหลกในการธ ารงรกษาทรพยากรมนษยนน คอ การสราง และการรกษาความสมดลของทรพยากรมนษยทมคณคาใหคงอยในองคการ ในระดบทเพยงพอตอการปฏบตงานอยางตอเนองตลอดทงระยะสนและระยยาว การธ ารงรกษาจะกระท าไดโดยการจดใหมการพฒนาอาชพ ใหผลประโยชนและคาตอบแทนทเปนธรรม การจดสวสดการ การพฒนาในสายอาชพทเขาก าลงปฏบตงานอย 2.5 งานวจยทเกยวของ งานวจยทเกยวของกบความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน สาวตร จวนจลนทรพร (2550) การชมเชยของผบงคบบญชาทมผลตอสมพนธภาพระหวางผบงคบบญชากบพนกงาน และการตงใจลาออกของพนกงาน ผลการศกษาพบวา (1) สมพนธภาพระหวางผบงคบบญชากบพนกงานและการตงใจลาออกของพนกงานโดยรวมอยในระดบปานกลาง (2) สมพนธภาพระหวางผบงคบบญชากบพนกงานมความสมพนธทางลบกบการตงใจลาออกของพนกงานอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 (3) พนกงานทมสถานการณในการชมเชย ความถในการชมเชย ความรวดเรวในการชมเชย การรบรถงความจรงใจในการชมเชยของผบงคบบญชา ความรสกทไดรบ และความภาคภมใจแตกตางกนมสมพนธภาพกบผบงคบบญชาแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (4) พนกงานทมลกษณะการชมเชยแตกตางกน มการตงใจลาออกแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สวนพนกงานทมการรบรถงความจรงใจในการชมเชยของ

46

ผบงคบบญชา ความรสกทไดรบ และความภาคภมใจ แตกตางกนมการตงใจลาออกแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 กญญชลา แสงดวง (2551) ศกษาความสมพนธระหวางความเครยดในงาน สมพนธภาพกบผบงคบบญชา และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของพนกงานสายสนบสนนของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ผลการศกษาพบวา สมพนธภาพกบผบงคบบญชามความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 คเณศ จลสคนธ (2554) ศกษาเกยวกบความสมพนธระหวางสมพนธภาพระหวางบคคล และการเปนสมาชกกลมไมเปนทางการกบประสทธภาพในการท างานของพนกงาน ผลการวจยพบวา 1) พนกงานมสมพนธภาพระหวางบคคลและประสทธภาพในการท างาน อยในระดบสง และพนกงานเปนสมาชกกลมไมเปนทางการอยในระดบปานกลาง 2) พนกงานทม อายและอายงานตางกนมประสทธภาพในการท างานแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 3) การเปนสมาชกกลมไมเปนทางการมความสมพนธกบประสทธภาพในการท างานของพนกงาน ในระดบปานกลาง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และ 4) สมพนธภาพระหวางบคคลม ความสมพนธกบประสทธภาพในการท างานของพนกงานในระดบสง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดลนภา ดบปผา (2555) ศกษาเรองความสมพนธระหวางวฒนธรรมในองคกร ความสมพนธกบเพอนรวมงานกบความผกพนในองคกร ของพนกงานบรษทเอบ ฟด จงหวดสมทรปราการ ผลการศกษาพบวา พนกงานระดบปฏบตการในบรษท เอบ ฟด โดยภาพรวมมระดบความสมพนธกบเพอนรวมงาน อยในระดบมากทสด เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มความสมพนธกบเพอนรวมงานอยในระดบมากทสด 5 ขอ และระดบมาก 7 ขอ ขอทมคาเฉลยสงสด 3 อนดบแรก คอ 1) ทานชอบท างานรวมกบเพอนรวมงานในแผนก 2) ทานใหก าลงใจและใหคาปรกษาเมอเพอนรวมงานเกดปญหา และ 3) ทานยนดรบฟงความคดเหน เมอเพอนรวมงานแสดงความคดเหนทตางจากทาน ตามล าดบ งานวจยทเกยวของกบสภาพแวดลอมในการท างาน วชต เพชรกลด (2553) การศกษาความพงพอใจตอสภาพแวดลอมในการท างาน และความผกพนตอองคกรของพนกงานฝายผลต กรณศกษา บรษท แพรคตกา จ ากด จากการศกษาพบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศชาย มอายระหวาง 25 - 35 ป ม ระดบการศกษาชนมธยมศกษาตอนตน หรอต ากวา เปนพนกงานในหนวยงานผลต 4 ทเปน พนกงานรายเดอนระดบ1 ซงมอายการท างาน 1-5 ป โดยภาพรวมระดบความพงพอใจตอ สภาพแวดลอมในการท างานดานกายภาพ อยในระดบปานกลาง มคาเฉลยรวมเทากบ 3.04 ขอ ค าถามทมคาเฉลยมากทสดคอ แสงสวางภายในทท างานมความเหมาะสม และขอค าถามทมคาเฉลย นอยทสดคอ ตน าดมมเพยงพอตอความตองการ ดานจตวทยาสงคม โดยภาพรวมมคาเฉลยเทากบ 3.61 ซงอยในระดบมาก ขอค าถามทมคาเฉลยมากทสดคอ ทานกบเพอนรวมงานมสมพนธภาพท ดตอกน และขอค าถามทมคาเฉลยนอย

47

ทสดคอ ทานมโอกาสพดคยกบเพอนรวมงานในขณะท างาน ในสวนของระดบความผกพนตอองคกรนนอยในระดบมาก มคาเฉลยรวมเทากบ 3.74 ขอค าถามทม คาเฉลยมากทสดคอ ทานมความซอสตยกบบรษทเพราะบรษทใหสงทดกบทาน และขอค าถามทม คาเฉลยนอยทสดคอ ทานมองวาการออกจากงานของทานจะท าใหบรษทไดรบความเดอดรอน วจกษณ สวรรณเจรญ (2550) ศกษาความพงพอใจในสภาพแวดลอมการปฏบตงานของพนกงานจางเหมาคาแรง กลมบรษท KSG Group ผลการศกษาพบวา พนกงานจางเหมาคาแรง กลมบรษท KSG Group มความพงพอใจตอปจจยดานสงแวดลอมการปฏบตงาน ดานสงแวดลอมภายในสถานทท างาน ทตงสถานประกอบการ ล าดบการบงคบบญชา การฝกอบรม สวสดการและนโยบายการบรหารในระดบปานกลาง และตอปจจยดานสงแวดลอมการปฏบตงานดานผรวมงานอยในระดบมาก ปจจยสวนบคคลทมความสมพนธกบระดบความพอพอใจ ไดแก ปจจยดานระดบการศกษา และปจจยดานอายงาน อดศร พลสวรรณ (2552) ความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมการท างานและการรบรความเสยงกบความเครยดในการท างาน กรณศกษาพนกงานฝายผลตบรษทฮตาช โกลบอล สตอเรจ เทคโนโลยส (ประเทศไทย) จ ากด ผลการศกษาพบวา ระดบสภาพแวดลอมในการท างาน การรบรความเสยง และความเครยดในการท างานอยในระดบปานกลาง โดยระดบของสภาพแวดลอมในการท างานดานกลนอยในระดบสง รองลงมาสภาพแวดลอมในการท างานดานเสยง และดานการวางผงในสถานทท างาน ตามล าดบ เบญจวรรณ บวทอง (2554) การศกษาสภาพแวดลอมในการท างานทมผลตอการปฏบตงานของพนกงานโรงงานเฟอรนเจอรไมยางพารา อ าเภอแกลง จงหวดระยอง พบวา พนกงานมสภาพแวดลอมในการท างานในภาพรวม อยในระดบปานกลาง เมอพจารณา เปนรายดาน พบวา ดานสวสดการ ดานสภาพการท างาน ดานคาตอบแทน ดานโอกาสกาวหนาในการท างาน และดานความมนคงปลอดภย อยในระดบปานกลาง ตามล าดบ งานวจยทเกยวของกบแรงจงใจในการท างาน บญเจด บญเสรมสง (2550) การรบรลกษณะงานและแรงจงใจในการท างานของพนกงานระดบปฏบตการบรษทไทยเมอรร จ ากด ผลการวจยพบวา พนกงานระดบปฏบตการ บรษทไทยเมอรร จ ากด มการรบรลกษณะงาน และมแรงจงใจในการท างาน อยในระดบปานกลาง อาย รายไดตอเดอนทแตกตางกน มการรบรลกษณะงานแตกตางกนอยางมนยส าคญงสถต ทระดบ .001 และ .000 ตามล าดบ อาย รายไดตอเดอนทแตกตางกน มแรงจงใจในการท างานแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .02 และ .001 ตามล าดบ การรบรลกษณะงานมความสมพนธทางบวกกบแรงจงใจในการท างานอยางมนยส าคญงสถต ทระดบ .000

48

ณธษา จนทรหอม (2552) ศกษาเกยวกบแรงจงใจในการปฏบตงานของพนกงานบรษทในเครอเวงกรป ผลการศกษาพบวา พนกงานบรษทในเครอเวงกรป มแรงจงใจในการปฏบต ในภาพรวมและรายดาน อยในระดบมากทง 7 ดาน ตามล าดบคาเฉลย ไดแก ดานคาจางและผลตอบแทน ดานการยอมรบนบถอ ดานความสมพนธระหวางบคคล ดานการบงคบบญชา ดานความส าเรจและความมนคงในการท างาน ดานลกษณะในการท างาน และดานนโยบายการบรหาร สรยา ปนเกต (2552) ศกษาเกยวกบปจจยทมความสมพนธตอแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากร ดานงานชางแผนกอปกรณตอนนอกบรษท ทโอท จ ากด (มหาชน) จงหวดพระนครศรอยธยา ผลการวจยพบวา บคลากรดานงานชางแผนกอปกรณตอนนอกความคดเหนเกยว กบปจจยทมความสมพนธตอแรงจงใจในการปฏบตงาน โดยภาพรวมอยในระดบมาก โดยแบง ออกเปน 2 ปจจย ดงน (1) ปจจยจงใจทมความสมพนธตอแรงจงใจในการปฏบตงานของ บคลากรดานงานชางโดยรวมอยในระดบมาก โดยมรายดานลกษณะของงานมความคดเหน ในระดบมากทสด ดานความรบผดชอบ ดานความส าเรจของงาน และดานการยอมรบนบถอ มความคดเหนในระดบมาก สวนดานความกาวหนา มความคดเหนในระดบปานกลาง (2) ปจจยสขอนามยทมความสมพนธตอแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรดานงานชาง โดยรวมอยในระดบมาก โดยมรายดานความสมพนธภายในหนวยงานมความคดเหนในระดบ มากทสด ดานนโยบายและบรหาร ดานรายไดและสวสดการ ดานการควบคมงาน มความคดเหน ในระดบมาก สวนดานสภาพแวดลอมในการท างานมความคดเหนในระดบปานกลาง ปรญญา พรเพง (2553) ศกษาเกยวกบปจจยดานแรงจงใจในการท างานของพนกงานระดบปฏบตการ (ฝายผลต) กรณศกษา บรษท ผลตชนสวนถงลมนรภย นคมอตสาหกรรม 304 ผลการศกษาพบวา สวนใหญเปนเพศหญง มอายระหวาง 23-27 ป มาก ทสด โดยมวฒการศกษาระดบ ม.ปลาย / ปวช. มระยะเวลาในการท างาน นอยกวา 1 ป และมรายได อยในระหวาง 8,001 - 10,000 บาทตอเดอน เปนสวนใหญ และมปจจยดานแรงจงใจในการท างาน ของพนกงานระดบปฏบตการ (ฝายผลต) บรษท ผลตชนสวนถงลมนรภย นคมอตสาหกรรม 304 โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง แตเมอแยกเปนรายขอ พบวาปจจยดานแรงจงใจในการท างาน ของพนกงานมากทสด ไดแก ดานความมนคงของงาน โดยมคะแนนเฉลยสงทสด 3.53 โดยพบวา พนกงานมระดบแรงจงใจในเรองบรษทมชอเสยงและภาพพจนทด มหลกประกนความมนคงเปน อนดบแรก อนดบท 2 ไดแก ดานความผกพนกบเพอนรวมงาน โดยมคะแนนเฉลยเทากบ 3.49 โดยพนกงานมระดบแรงจงใจในเรองสามารถรวมงานกบผบงคบบญชาไดดเปนอนดบแรก อนดบท 3 ไดแก ดานการไดรบการยอมรบนบถอโดยมคะแนนเฉลยอยท 3.15 โดยพนกงานมระดบแรงจงใจ ในเรองงานทท าเปนทยกยองของคนในครอบครวและสงคมเปนอนดบแรก ส าหรบดานอน ๆ สามารถเรยงตามล าดบตอไป

49

ไดดงน ดานลกษณะของงาน ดานนโยบายและการบรหารงาน ดาน เงนเดอนและผลประโยชนเกอกล ดานสภาพแวดลอมในการท างาน ดานความกาวหนาในต าแหนง การงาน ธนพร มเดช (2554) ศกษาเรองแรงจงใจในการปฏบตงานของพนกงาน บรษท พเอม ซการดส (ไทยแลนด) จ ากด ผลการศกษาพบวา (1) ระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของพนกงานบรษท พเอมซการดส (ไทยแลนด) จ ากด อยในระดบมาก โดยเรยงล าดบจากมากสด คอ ดานความสมพนธกบเพอนรวมงาน ดานความส าเรจของงาน ดานสภาพการท างานและความมนคง ดานผลประโยชนตอบแทนและสวสดการ ดานการปกครองบงคบบญชา และดานความรบผดชอบ ดานนโยบายและการบรหาร ดานลกษณะของงาน ดานการยอมรบนบถอ และดานความกาวหนาของงานเรยงตามล าดบ (2) เมอเปรยบเทยบระดบแรงจงใจในการปฏบตงานจ าแนกตามลกษณะสวนบคคลเพศ และระดบการศกษามความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ไดแก ดานลกษณะของงาน ดานความรบผดชอบ และดานความกาวหนาของงาน สวนปจจยตามลกษณะสวนบคคลอนดานเพศ อาย ต าแหนงงาน และอายงาน ไมพบความแตกตาง รงลกษณ แสงรตนทองค า (2555) ศกษาเกยวกบแรงจงใจในการปฏบตงานของพนกงานระดบปฏบตการ บรษท เอเชยซอฟท คอรปอเรชน จ ากด (มหาชน) ผลการศกษาพบวา พนกงานระดบปฏบตการ บรษท เอเชยซอฟท คอรปอเรชน จ ากด (มหาชน) มระดบแรงจงใจในการปฏบตงานโดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ระดบแรงจงใจในการปฏบตงานของพนกงานอยในระดบมากทกดาน หากเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 ล าดบแรก ไดแก ดานความมนคง ดานความสมพนธกบเพอนรวมงาน และดานความส าเรจในการท างาน งานวจยทเกยวของกบการธ ารงรกษาคนเกง วนเพญ เพชรตน (2557) การธ ารงรกษาและการคงอยของคนเกงในนคมอตสาหกรรมแหงหนง จงหวดชลบร การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาเปรยบเทยบความคดเหนตอปจ จยทมผลตอการธ ารงรกษาคนเกง และการคงอยของคนเกงของผบรหารและพนกงานในนคมอตสาหกรรมแหงหนง ของจงหวดชลบร ผลการศกษาพบวา ผบรหารและพนกงานมความคดเหนตอปจจยการธ ารงรกษาคน เกงโดยรวมไมแตกตางกน 4 ดาน ไดแก ดานบทบาทของหวหนางาน วฒนธรรมและสงแวดลอมในการท างาน การเรยนรและการพฒนาและโอกาสความกาวหนาและการใชศกยภาพ ส าหรบความสมพนธระหวางปจจยการธ ารงรกษาคนเกงกบการคงอยของคนเกง โดยรวมม ความสมพนธงบวกกน และในดานการเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและพนกงาน พบวา มความคดเหนตอการคงอยของคนเกงโดยรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญ สถตทระดบ 0.05 เนองจากในมมมองของผบรหารไมมความมนใจวาพนกงานจะคงอยกบองคกร และองคกรจะไมไดรบความจงรกภกดจากพนกงาน แตพนกงานยงคดวาองคกรนเปนเสมอนครอบครวของตนเอง มความหมาย

50

ตอตนเองพนกงานไดเปนสวนหนงขององคกร และพนกงานมความภาคภมใจทไดท างานอยกบองคกรน ธญนาฎ ญาณพบลย (2556) แนวการธ ารงทรพยากรบคคล กรณศกษาธนาคารซไอเอมบไทย จ ากด (มหาชน) ผลการศกษาพบวา ปจจยทมผลตอการคงอยในดานความพงพอใจของพนกงานโดยประเดนทพนกงานมความพงพอใจมากทสด คอ งานทรบผดชอบเปนงานททายความรความสามารถ มความหลากหลาย และต าแหนงหนาทเปนต าแหนงทมโอกาสกาวหนาในอาชพมคาเฉลยเทากบ 4.16และประเดนทมความพงพอใจนอยทสด คอ มอสระในการก าหนดวธการปฏบตงานดวยตวเองมคาเฉลยเทากบ 3.33 และดานความผกพนตอองคการของพนกงานโดยประเดนทพนกงานเหนดวยมากทสด คอ มความทมเทความพยายามอยางเตมทในการปฏบตงานเพอใหหนวยงานบรรลเปาหมายทวางไว มคาเฉลยเทากบ 4.56 และประเดนทเหนดวยนอยทสด คอการบรหารงานและเปาหมายขององคการเหมาะสมดแลว มคาเฉลยเทากบ 2.59 สวนปจจยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานโดยประเดนทพนกงานเหนดวยมากทสด คอ สาเหตทมผลใหตดสนใจลาออก เปนเรองเกยวกบคาตอบแทนและสวสดการทองคการอนสามารถตอบสนองทไดมากกวา มคาเฉลยเทากบ 4.41 และประเดนทเหนดวยนอยทสด คอ สาเหตทมผลใหตดสนใจลาออกเปนเรองเกยวกบนโยบายตาง ๆ ขององคการ มคาเฉลยเทากบ 3.66 ดงนนการน าเสนอแนวการธ ารงรกษาทรพยากรบคคลซงพจารณาจากผลการศกษาปจจยทมผลตอการคงอยของพนกงานและปจจยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงาน ไดแนวดงตอไปน 1) นโยบายการสงเสรมดานการรกษาทรพยากรบคคล คอ แนวทชดเจนในการเจรญเตบโตสายอาชพใหกบพนกงาน 2) นโยบายปรบปรงดานการรกษาทรพยากรบคคล คอ การหมนเวยนงานทด ท าใหพนกงานเกดการแลกเปลยนการเรยนร 3) ความเปนธรรมในการบรหารคาตอบแทน และ 4) การสงเสรมความสมพนธอนดของพนกงาน นวยา ผองพรรณ (2557) ความสมพนธระหวางการเสรมสรางพลงอ านาจ การท างานเปนทมและการธ ารงรกษาบคลากรกบความตงใจคงอยในงานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลของรฐในกรงเทพมหานคร ผลการวจยมพบวา 1) พยาบาลวชาชพมความตงใจคงอยในงานอยในระดบสง การธ ารงรกษาบคลากรและการท างานเปนทมอยในระดบสง รอยละ 50 ไดรบการเสรมสรางพลงอ านาจอยในระดบสง 2) การธ ารงรกษาบคลากรสามารถท านายความตงใจคงอยในงานไดโดยสามารถอธบายความแปรปรวนได รอยละ 52.5 อยางมนยส าคญสถตทระดบ .01 การเสรมสรางพลงอ านาจและการท างานเปนทม ไมสามารถท านายความตงใจคงอยในงานของพยาบาลวชาชพได ผวจยมขอเสนอวา ผบรหารควรสงเสรมใหมการธ ารงรกษาบคลากรการพยาบาลโดยพฒนาศกยภาพใหพยาบาลมความช านาญเฉพาะดานระบบประสาทเพมขน เพอใหบคลากรอยกบองคกรอยางมคณคา มความกาวหนาในวชาชพ รกงานทท าและรกองคกร

51

สชวา ลวทยา (2554) ปจจยทมผลตอการธ ารงรกษาบคลากร: ศกษาเฉพาะกรณ การไฟฟาสวนภมภาค ผลการศกษาพบวา (1) พนกงานการไฟฟาสวนภมภาคมอาย 40 ปขนไป มเงนเดอน 25,000 บาทขนไป ต าแหนงเปนพนกงานวชาชพ จบการศกษาระดบปรญญาตรและมอายงานมากกวา 15 ปขนไป (2) การธ ารงรกษาบคลากรของพนกงานการไฟฟาสวนภมภาค โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง สวนปจจยทมผลตอการธ ารงรกษาบคลากร ประกอบดวยดานหนาทและความรบผดชอบ ดานสงเสรมความกาวหนาในอาชพ และดานการสงเสรมการพฒนาศกยภาพอยในระดบมาก ส าหรบดานสภาพแวดลอมในการท างาน และดานผลตอบแทนอยในระดบปานกลาง (3) การทดสอบสมมตฐานเพอหาความแตกตาง พบวา อาย เงนเดอน ประสบการณของพนกงานทแตกตางกน มความคดเหนตอการธ ารงรกษาบคลากรทแตกตางกนอยางมนยส าคญสถตทระดบ 0.05 และต าแหนง ระดบการศกษา ของพนกงานทแตกตางกนมความคดเหนตอการธ ารงรกษาบคลากรทไมแตกตางกนอยางมนยส าคญสถตทระดบ 0.05 (4) การทดสอบสมมตฐานเพอหาความสมพนธ พบวา ปจจยดานผลตอบแทนปจจยดานหนาทและความรบผดชอบ ปจจยดานสงเสรมความกาวหนาในอาชพ และปจจยดานการสงเสรมการพฒนาศกยภาพ มความสมพนธกบการธ ารงรกษาบคลากรของการไฟฟาสวนภมภาคอยางมนยส าคญสถตทระดบ 0.05 (5) ขอเสนอแนะ คอ ถาองคการตองการรกษาใหพนกงาน ทมความรความสามารถใหคงอยในองคการของเราใหนาน องคการควรใหความส าคญกบพนกงานในเรองของสวสดการตาง ๆ รวมไปถงสภาพแวดลอมในการท างาน เพอเปนขวญและก าลงใจใหพนกงานใหอยในองคการของเราตอไป ภรมย เจรญพานช (2557) รปแบบการเสรมสรางการธ ารงรกษาบคลากรระดบปฏบตการกลมอตสาหกรรมการผลตผลตภณฑพลาสตก ผลการวจย พบวา ตวชวดการธ ารงรกษาของบคลากรระดบปฏบตการ กลมอตสาหกรรมการผลตผลตภณฑพลาสตก ทมคาคะแนนใน 5 อนดบแรก คอ 1) ความมนคงขององคกร 2) ความนาเชอถอขององคกร 3) โอกาสในการไดรบการพฒนา เชน ฝกอบรม/ดงาน/ศกษาตอ เปนตน 4) ทศนคตทดตอเพอนรวมงาน และ 5) นโยบายและการบรหารงานขององคกร สวนระดบความส าคญของปจจยทสงผลตอการธ ารงอยของบคลากรระดบปฏบตการ สามารถเรยงล าดบความส าคญ ตามคาคะแนนเฉลย ใน 3 อนดบแรก ประกอบดวย 1) ความสะดวกสบายในการเดนมาท างาน 2) ทศนคตทดตอเพอนรวมงาน และ 3) ความนาเชอถอขององคกร สวนขอทมคาคะแนนเฉลยต าสด คอ สวสดการอน ๆ ทนอกเหนอจากเงนเดอน ผลการสรางรปแบบการพฒนาการเสรมสรางการธ ารงรกษาบคลากรระดบปฏบตการ กลมอตสาหกรรมการผลตผลตภณฑพลาสตก พบวา รปแบบการเสรมสรางการธ ารงรกษาบคลากรระดบปฏบตการทสรางขนประกอบดวย 3 ปจจยหลก และ 13 ปจจยยอยดงน ปจจยหลกดานการยอมรบเปาหมายขององคกรประกอบดวย 7 ปจจยยอยดงน 1) ความภมใจทเปนสวนหนงขององคกร 2) นโยบายและการบรหารงานขององคกร 3) การไดรบการสนบสนนใหมโอกาสปรบปรงและแกไขปญหาวธการท างานให

52

ดขน 4) ความนาเชอถอขององคกร 5) เงนเดอนทไดรบ 6) โอกาสทจะไดรบความกาวหนาในอนาคต และ 7) ความมอสระในการท างาน ปจจยหลกดานความเตมใจทมเทเสยสละเวลาใหองคกรประกอบดวย 7 ปจจยยอยดงน 1) ความภมใจทเปนสวนหนงขององคกร 2) บทบาทหนาทในการท างาน 3) ความนาเชอถอขององคกร 4) โอกาสในการไดรบการพฒนา (ฝกอบรม/ดงาน/ศกษาตอ) 5) ทศนคตทดตอเพอนรวมงาน 6) ความส าคญของงานทรบผดชอบ และ 7) ความสะดวกสบายในการเดนมาท างาน และปจจยหลกดานความตองการด ารงเปนสมาชกองคกรประกอบดวย 6 ปจจยยอยดงน 1) ความภมใจทเปนสวนหนงขององคกร 2) โอกาสทจะไดรบความกาวหนาในอนาคต 3) การไดรบการสนบสนนใหมโอกาสปรบปรงและแกไขปญหาวธการท างานใหดขน 4) เงนเดอนทไดรบ 5) ความมนคงในงาน และ 6) ความมอสระในการท างาน ผลการประเมนรปแบบการพฒนาการเสรมสรางการธ ารงรกษาบคลากรระดบปฏบตการ กลมอตสาหกรรมการผลตผลตภณฑพลาสตก โดยผทรงคณวฒ จ านวน 12 คน พบวา รปแบบ การพฒนาการเสรมสรางการธ ารงรกษาบคลากรระดบปฏบตการ มความเหมาะสม คดเปนรอยละ 94.44 และรปแบบการพฒนาการเสรมสรางการธ ารงรกษาบคลากรระดบปฏบตการ มความเปนไปไดในการน าไปปรบใช คดเปนรอยละ 95

บทท 3 วธด าเนนการวจย

งานวจยเรองหวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงานทมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร มระเบยบวธการวจยดงน 3.1 ประเภทและรปแบบวธการวจย 3.2 กลมประชากรและกลมตวอยาง 3.3 กระบวนการและขนตอนการเกบรวบรวมขอมล 3.4 สมมตฐานการวจย 3.5 วธการทางสถตและการวเคราะหขอมล 3.6 บทสรป 3.1 ประเภทของงานวจย การศกษาเกยวกบ หวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงานทมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร เปนงานวจยนเปนงานวจยเชงส ารวจ (Survey Research) ทใชแบบสอบถามแบบปลายปด (Close-ended Questionnaire) ทประกอบดวยขอมล คณสมบตสวนบคคล ความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน แรงจงใจในงาน และคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ตามรายละเอยดดงน 3.1.1 แบบสอบถาม (Questionnaire) มทงหมด 4 สวนดงน 3.1.1.1 ใบขอขออนญาตเกบขอมล ทออกใหจากมหาวทยาลย 3.1.1.2 ปจจยสวนบคคล ปจจยสวนบคคลประกอบดวย เพศ อาย สถานภาพ การศกษา อาชพ รายได อายงานโดยเฉลยโดยมระดบการวดดงน 1. เพศ ระดบการวดตวแปรแบบนามบญญต (Nominal Scale) 2. อาย ระดบการวดตวแปรแบบเรยงอนดบ (Ordinal Scale) 3. สถานภาพ ระดบการวดตวแปรแบบนามบญญต (Nominal Scale) 4. การศกษา ระดบการวดตวแปรแบบนามบญญต (Nominal Scale) 5. อาชพ ระดบการวดตวแปรแบบนามบญญต (Nominal Scale)

54

6. รายได ระดบการวดตวแปรแบบเรยงอนดบ (Ordinal Scale) 7. อายงาน ระดบการวดตวแปรแบบเรยงอนดบ (Ordinal Scale) 3.1.1.3 ความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงาน โดยมระดบการวดแบบอนตรภาคชน (Interval Scale) ส าหรบการวดระดบความคดเหนจะมระดบการวดดงน ระดบความคดเหนมากทสด มคาคะแนนเปน 5 ระดบความคดเหนมาก มคาคะแนนเปน 4 ระดบความคดเหนปานกลาง มคาคะแนนเปน 3 ระดบความคดเหนนอย มคาคะแนนเปน 2 ระดบความคดเหนนอยทสด มคาคะแนนเปน 1 ส าหรบการวดระดบความคดเหนเปนชวงคะแนนมระดบการวดดงน คะแนน 1.00-1.80 มความคดเหนในระดบนอยทสด คะแนน 1.81-2.60 มความคดเหนในระดบนอย คะแนน 2.61-3.40 มความคดเหนในระดบปานกลาง คะแนน 3.41-4.20 มความคดเหนในระดบมาก คะแนน 4.21-5.00 มความคดเหนในระดบมากทสด 3.1.1.4 ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร โดยมระดบการวดแบบอนตรภาคชน (Interval Scale) ส าหรบการวดระดบความคาดหวงจะมระดบการวดดงน ระดบความคาดหวงมากทสด มคาคะแนนเปน 5 ระดบความคาดหวงมาก มคาคะแนนเปน 4 ระดบความคาดหวงปานกลาง มคาคะแนนเปน 3 ระดบความคาดหวงนอย มคาคะแนนเปน 2 ระดบความคาดหวงนอยทสด มคาคะแนนเปน 1 ส าหรบการวดระดบความคาดหวงเปนชวงคะแนนมระดบการวดดงน คะแนน 1.00-1.80 มความคาดหวงในระดบนอยทสด คะแนน 1.81-2.60 มความคาดหวงในระดบนอย คะแนน 2.61-3.40 มความคาดหวงในระดบปานกลาง คะแนน 3.41-4.20 มความคาดหวงในระดบมาก คะแนน 4.21-5.00 มความคาดหวงในระดบมากทสด

55

3.1.2 การทดสอบความเทยงตรงของเนอหา (Content Validity Test) และการทดสอบความนาเชอถอ (Reliability Test) ของแบบสอบถามแบบสอบถาม (Questionnaire) 3.1.2.1 การทดสอบความเทยงตรงของเนอหา (Content Validity Test) งานวจยนจะน าแบบสอบถามทสรางเสรจแลวมอบใหกบผทรงคณวฒจ านวน 3 ทาน ตรวจสอบความถกตองของเนอหาและท าการแกไขตามขอเสนอแนะและขอคดเหนทเปนประโยชนตองานวจย 3.1.2.2 การทดสอบความนาเชอถอ (Reliability Test) เมอผวจยไดแกไขแบบสอบถามตามทผทรงคณวฒระบเรยบรอยแลว จะตองน าแบบสอบถามมาท าการทดสอบความนาเชอถอ (Reliability Test) โดยท าการแจกกบกลมตวอยางทมสภาพความเปนกลมตวอยางซงไดแก พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ ไดแก สาทร สลม เพลนจต อโศก ชดลม พรอมพงศ ทองหลอ รชดา พระราม3 จ านวน 30 คน เพอตรวจสอบความนาเชอถอโดยการวเคราะหประมวลหาคา ครอนบารค แอลฟา (Cronbach’s Alpha Anaysis Test) ซงไดคาเทากบ 0.752 ซงถอวาแบบสอบถามนมความเชอมนสง เนองจากโดยปกตคาความเชอมนของเครองมอวจยไมควรต ากวา 0.70 (วาโร เพงสวสด,2551, หนา 258) หลงจากนนแบบสอบถามจะน าไปใหกลมตวอยางไดตอบตามระยะเวลาทก าหนดไวในการศกษาโดยจะท าการแจกในวนท 1-10 กมภาพนธ พ.ศ. 2559 3.2 กลมประชากร และกลมตวอยาง ประชากรของการวจยครงน คอ พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ ไดแก สาทร สลม เพลนจต อโศก ชดลม พรอมพงศ ทองหลอ รชดา พระราม3 ซงผวจยไมทราบจ านวนประชากรทแทจรง จงก าหนดขนาดตวอยางโดยใชสตรการค านวณประชากรกลมตวอยางแบบไมทราบจ านวนประชากร (กลยา วานชยบญชา, 2545, หนา 26) โดยมระดบความเชอมน 95% ก าหนดความผดพลาดไมเกน 5% ไดขนาดกลมตวอยาง 385 คน และเพมจ านวนตวอยาง 15 ชดรวมแบบสอบถามทงสน 400 ชด และใชวธการสมแบบบงเอญ (Accidental Sampling) 3.3 กระบวนการและขนตอนการเกบรวบรวมขอมล ส าหรบกระบวนการและขนตอนในการเกบรวบรวมขอมลมดงน 3.3.1 ขอมลปฐมภม เกบรบรวมแบบสอบถามทกรอบเรยบรอยแลวจากพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ ไดแก สาทร สลม เพลนจต อโศก ชดลม พรอม

56

พงศ ทองหลอ รชดา พระราม3 ในชวงเดอน กมภาพนธ พ.ศ. 2559 แลวน าแบบสอบถามทไดจากการเกบขอมลมาตรวจสอบความสมบรณของขอมลกอนประมวลผลขอมลดวยคอมพวเตอร 3.3.2 ขอมลทตยภม เปนขอมลทเกบรวบรวมและคนความาจากบคคล หนงสอ เอกสาร ต าราวชาการ งานวจยทเกยวของ จากฐานขอมลออนไลน เชน Thailis เวบไซตของมหาวทยาลย และเวบไซตอน ๆ ทเกยวของ 3.4 สมมตฐานการวจย การศกษาหวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงานทมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร มการก าหนดสมมตฐานดงน 3.4.1 พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานครทมปจจยสวนบคคลแตกตางกนม ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกรแตกตางกน 3.4.2 ความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงานมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร 3.4.3 สภาพแวดลอมในการท างานมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร 3.4.4 แรงจงใจในงานมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร การทดสอบสมมตฐานทงสขอจะท าการทดสอบทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 3.5 วธการทางสถตทใชส าหรบงานวจย วธการทางสถตทใชส าหรบงานวจยนสามารถแบงไดเปน 2 ประเภท ไดแก 3.5.1 การรายงานผลดวยสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ซงไดแก คารอยละ(Percentage) คาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 3.5.2 การรายงานผลดวยสถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) ซงไดแกการวเคราะหสมมตฐานทงสขอ โดยมการใชสถตการวจยดงน 3.5.2.1 สมมตฐานท 1 พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานครทมปจจยสวนบคคลแตกตางกนม ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกรแตกตางกน จะใชสถตทดสอบหาความแตกตางคาท (t-test) ในกรณการเปรยบเทยบของกลม 2 กลม และจะใชสถตทดสอบหาความแตกตางคาเอฟ (F-test) หรอการทดสอบความแปรปรวนทาง

57

เดยว (One-way Analysis of Variance: One-way ANOVA) เมอพบความแตกตางจะท าการทดสอบดวยการเปรยบเทยบเปนรายค (Multiple Comparisons) ดวยวธของ LSD 3.5.2.2 สมมตฐานท 2 ความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงานมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ใชการทดสอบสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson Correlation) 3.5.2.3 สมมตฐานท 3 สภาพแวดลอมในการท างานมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ใชการทดสอบสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson Correlation) 3.5.2.4 สมมตฐานท 4 แรงจงใจในงานมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ใชการทดสอบสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson Correlation) การทดสอบระดบตาง ๆ ใชคาทก าหนดไวตามเกณฑ ดงน คาสมประสทธสมพนธระหวาง 0.10-0.30 หมายถง ความสมพนธระดบต า คาสมประสทธสมพนธระหวาง 0.40-0.60 หมายถง ความสมพนธระดบปานกลาง คาสมประสทธสมพนธระหวาง 0.70-1.00 หมายถง ความสมพนธระดบสง

บทท 4 บทวเคราะหขอมล

การศกษาเรองหวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงานทมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ผลการวเคราะหขอมลผศกษาไดแบงออกเปน สวนท 1 การวเคราะหขอมลเชงพรรณา ประกอบดวย 1. ปจจยสวนบคคล ประกอบดวย เพศ อาย สถานภาพ การศกษา รายได อายงานโดยเฉลย 2. ความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน 3. แรงจงใจในงาน 4. สภาพแวดลอมในการท างาน 5. ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร สวนท 2 ผลการวเคราะหสมมตฐาน โดยมรายละเอยดดงตอไปน สวนท 1 ผลการวเคราะหขอมลพนฐาน 1. ปจจยสวนบคคล ประกอบดวย เพศ อาย สถานภาพ การศกษา อาช รายได อายงานโดยเฉลย ตารางท 4.1: จ านวนและรอยละของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลาง

ธรกจ จ าแนกตามเพศ

เพศ จ านวน รอยละ

หญง 190 47.50 ชาย 210 52.50

รวม 400 100.00

59

จากตารางท 4.1 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจเปนเพศชายมากทสด จ านวน 210 คนคดเปนรอยละ 52.50 รองลงมา เปนเพศหญง จ านวน 190 คน คดเปนรอยละ 47.50 ตารางท 4.2: จ านวนและรอยละของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลาง

ธรกจ จ าแนกตามอาย

อาย จ านวน รอยละ

ระหวาง 22-29 ป 85 21.25

ระหวาง 30-39 ป 159 39.75 ระหวาง 40-49 ป 99 24.75

ตงแต 50 ปขนไป 57 14.25

รวม 85 21.25 จากตารางท 4.2 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ มอายระหวง 30-39 ปมากทสด จ านวน 159 คน คดเปนรอยละ 39.75 รองลงมา อายระหวง 40-49 ป จ านวน 24.75 อายระหวาง 22-29 ป จ านวน 85คน คดเปนรอยละ 21.25 และอายตงแต 50 ปขนไป จ านวน 57 คน คดเปนรอยละ 14.25 ตามล าดบ ตารางท 4.3: จ านวนและรอยละของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลาง

ธรกจ จ าแนกตามสถานภาพ

สถานภาพ จ านวน รอยละ โสด 264 66.00

สมรส 109 27.25 หยาราง/หมาย 27 6.75

รวม 400 100.00

จากตารางท 4.3 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมสถานภาพโสด มากทสด จ านวน 264 คน คดเปนรอยละ 66.00 รองลงมา สถานภาพสมรส จ านวน

60

109 คน คดเปนรอยละ 27.25 และสถานภาพหยาราง/หมาย จ านวน 27 คน คดเปนรอยละ 6.75 ตามล าดบ ตารางท 4.4: จ านวนและรอยละของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลาง

ธรกจ จ าแนกตามระดบการศกษา

ระดบการศกษา จ านวน รอยละ

นอยกวาปรญญาตร 89 22.25 ปรญญาตร 202 50.50

สงกวาปรญญาตร 109 27.25 รวม 400 100.00

จากตารางท 4.4 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมระดบการศกษาปรญญาตรมากทสด จ านวน 202 คน คดเปนรอยละ 50.50 รองลงมา ระดบสงกวาปรญญาตร จ านวน 109 คน คดเปนรอยละ 22.25 และระดบนอยกวาปรญญาตร จ านวน 89 คน คดเปนรอยละ 22.25 ตามล าดบ ตารางท 4.5: จ านวนและรอยละของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลาง

ธรกจ จ าแนกตาม รายไดเฉลยตอเดอน

รายไดเฉลยตอเดอน จ านวน รอยละ

ไมเกน 15,000 บาท 71 17.75

15,001-25,000 บาท 134 33.50 25,001-35,000 บาท 122 30.50

35,001-45,000 บาท 34 8.50

45,001 บาทขนไป 39 9.75 รวม 400 100.00

จากตารางท 4.5 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมรายไดเฉลยตอเดอนระหวาง 15,001-25,000 บาท มากทสด จ านวน 134 คน คดเปนรอยละ 33.50

61

รองลงมา รายไดระหวาง 25,001-35,000 บาท จ านวน 122 คน คดเปนรอยละ 30.50 รายไดไมเกน 15,000 บาท จ านวน 71 คน คดเปนรอยละ 17.75 รายไดตงแต 45,001 บาทขนไป จ านวน 39 คน คดเปนรอยละ 9.75 และรายไดระหวาง 35,001-45,000 บาท จ านวน 34 คน คดเปนรอยละ 8.50 ตามล าดบ ตารางท 4.6: จ านวนและรอยละของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลาง

ธรกจ จ าแนกตาม อายงานโดยเฉลย

อายงานโดยเฉลย จ านวน รอยละ

ไมเกน 1 ป 23 5.75 มากกวา 1 ป แตไมเกน 2 ป 60 15.00

มากกวา 2 ป แตไมเกน 3 ป 112 28.00 มากกวา 3 ป แตไมเกน 4 ป 102 25.50

มากกวา 4 ป 103 25.75

รวม 400 100.00 จากตารางท 4.6 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมอายงานโดยเฉลยมากกวา 2 ป แตไมเกน 3 ป มากทสด จ านวน 112 คน คดเปนรอยละ 28.00 รองลงมา มากกวา 4 ป จ านวน 103 คน คดเปนรอยละ 25.75 มากกวา 3 ป แตไมเกน 4 ป จ านวน 102 คน คดเปนรอยละ 25.50 มากกวา 1 ป แตไมเกน 2 ป จ านวน 60 คน คดเปนรอยละ 15.00 และไมเกน 1 ป จ านวน 23 คน คดเปนรอยละ 5.75 ตามล าดบ

62

2. ความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน ตารางท 4.7: คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความคดเหนของพนกงานระดบปฏบตใน

พนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมตอหวหนางาน

ความสมพนธระหวางหวหนางาน S.D แปลผล

1. หวหนางานมความรและความสามารถในการบรหารงาน

4.14 .747 มาก

2. หวหนางานสามารถตอบสนองเรองของงานไดทนทวงท 4.40 .505 มากทสด

3. หวหนางานใหความคมครองและรบผดชอบตอการปฏบตงานของทาน

4.06 .620 มาก

4. หวหนางานเขาใจและยอมรบฟงความคดเหนของทาน 4.15 .663 มาก

5. หวหนางานใหความเปนธรรมตอผใตบงคบบญชาเทาเทยมกน

4.10 .710 มาก

รวม 4.17 0.649 มาก จากตารางท 4.7 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความคดเหนตอความสมพนธระหวางหวหนางาน ในภาพรวมอยในระดบมาก ( =4.17) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงทสด ไดแก หวหนางานสามารถตอบสนองเรองของงานไดทนทวงท ( =4.40) รองลงมา หวหนางานเขาใจและยอมรบฟงความคดเหนของทาน ( =4.15) หวหนางานมความรและความสามารถในการบรหารงาน ( =4.14) หวหนางานใหความเปนธรรมตอผใตบงคบบญชาเทาเทยมกน ( =4.10) และหวหนางานใหความคมครองและรบผดชอบตอการปฏบตงานของทาน ( =4.06) ตามล าดบ

63

ตารางท 4.8: คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความคดเหนของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมตอเพอนรวมงาน

ความสมพนธระหวางเพอนรวมงาน S.D แปลผล 1. ทานสามารถท างานกบเพอนรวมงานของทานไดเปนอยางด 3.27 1.105 ปานกลาง

2. ทานกบเพอนรวมงานมความสามคคกน 4.03 .955 มาก 3. มการชวยเหลอเกอกลกนดระหวางเพอนรวมงาน 3.19 1.169 ปานกลาง

4. เพอนรวมงานมความเขาใจกนทงเรองงานและเรองสวนตว 3.18 1.146 ปานกลาง

5. ทานและเพอนรวมงานมกไปทานขาวกลางวนหรอสงสรรคดวยกน

3.32 1.053 ปานกลาง

รวม 3.40 1.086 ปานกลาง จากตารางท 4.8 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความคดเหนตอความสมพนธระหวางเพอนรวมงาน ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ( =3.40) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงทสด ไดแก ทานกบเพอนรวมงานมความสามคคกน ( =4.03) รองลงมา ทานและเพอนรวมงานมกไปทานขาวกลางวนหรอสงสรรคดวยกน ( =3.32) ทานสามารถท างานกบเพอนรวมงานของทานไดเปนอยางด ( =3.27) มการชวยเหลอเกอกลกนดระหวางเพอนรวมงาน ( =3.19) และเพอนรวมงานมความเขาใจกนทงเรองงานและเรองสวนตว ( =3.18) ตามล าดบ

64

3. แรงจงใจในงาน ตารางท 4.9: คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความคดเหนของพนกงานระดบปฏบตใน

พนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมตอแรงจงใจในงาน

แรงจงใจในงาน S.D แปลผล

1. เงนเดอนสงกวาทอนๆ (เมอเทยบกบระดบเดยวกน) 4.01 .924 มาก

2. มการจายโบนสทกปตามความเหมาะสม 3.54 .860 มาก 3. มประกนชวต ประกนอบตเหต และประกนสขภาพท

เหมาะสม 3.23 .835 ปานกลาง

4. สามารถเบกคาใชจายตางๆทใชในการท างานไดอยางเหมาะสม

3.71 .930 มาก

5. มวนหยดพกรอนและวนหยดอนๆเพยงพอเหมาะสม 3.81 .992 มาก 6. ลกษณะงานในปจจบนนมความทาทายและนาสนใจ 3.53 .759 มาก

7. ทานเขาใจเปาหมายของบรษทและบทบาทหนาทของตนเองอยางด

3.62 .786 มาก

8. เนองานและจ านวนงานมความเหมาะสมกบต าแหนงและเวลาทาน

3.28 1.110 ปานกลาง

9. มการสงเสรมพฒนาความรอยางตอเนองและเหมาะสม 3.33 1.120 ปานกลาง

10. .องคกรเปนทรจกและมความมนคง 2.91 .983 ปานกลาง รวม 3.50 0.930 มาก

จากตารางท 4.9 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความคดเหนตอแรงจงใจในงาน ในภาพรวมอยในระดบมาก ( =3.50) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงทสด ไดแก เงนเดอนสงกวาทอนๆ (เมอเทยบกบระดบเดยวกน) ( =4.01) รองลงมา มวนหยดพกรอนและวนหยดอนๆเพยงพอเหมาะสม ( =3.81) สามารถเบกคาใชจายตางๆทใชในการท างานไดอยางเหมาะสม ( =3.71) ทานเขาใจเปาหมายของบรษทและบทบาทหนาทของตนเองอยางด ( =3.62) มการจายโบนสทกปตามความเหมาะสม ( =3.54) ลกษณะงานในปจจบนนมความทาทายและนาสนใจ ( =3.53) มการสงเสรมพฒนาความรอยางตอเนองและเหมาะสม ( =3.33) เนองานและจ านวนงานมความเหมาะสมกบต าแหนงและเวลาทาน ( =

65

3.28) มประกนชวต ประกนอบตเหต และประกนสขภาพทเหมาะสม ( =3.23) และองคกรเปนทรจกและมความมนคง ( =2.91) ตามล าดบ 4. สภาพแวดลอมในการท างาน ตารางท 4.10: คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความคดเหนของพนกงานระดบปฏบตใน

พนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมตอสภาพแวดลอมในการท างาน

สภาพแวดลอมในการท างาน S.D แปลผล

1. ทานสามารถเดนทางไปท างานไดสะดวก 3.38 1.035 ปานกลาง

2. ทานเขาใจในลกษณะวฒนธรรมขององคกร 3.72 1.009 มาก 3. โตะท างานของทานสะอาดเรยบรอยและใชงานสะดวก 3.49 .844 มาก

4. ทานมพนทส าหรบการท างานทมสดสวนเหมาะสม 4.06 .932 มาก

5. องคกรของทานมความสะอาดและมธรรมชาตรมรน 3.24 .702 ปานกลาง 6. องคกรของทานมอปกรณส านกงานพอเหมาะส าหรบการ

ท างาน 3.80 .707 มาก

7. องคกรของทานมความสงบไมมเสยงดงรบกวน 3.44 .694 มาก

8. องคกรของทานมแสงสวางเหมาะสมตอการท างาน 3.50 .539 มาก

9. องคกรของทานมสภาพอากาศเหมาะสมไมรอนหรอเยนเกนไป 3.74 .634 มาก 10. ทานมความสมดลในชวตการท างานและสวนตว 3.60 .657 มาก

รวม 3.60 0.775 มาก จากตารางท 4.10 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความคดเหนตอสภาพแวดลอมในการท างาน ในภาพรวมอยในระดบมาก ( =3.60) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงทสด ไดแก ทานมพนทส าหรบการท างานทมสดสวนเหมาะสม ( =4.06) รองลงมา องคกรของทานมอปกรณส านกงานพอเหมาะส าหรบการท างาน ( =3.80) องคกรของทานมสภาพอากาศเหมาะสมไมรอนหรอเยนเกนไป ( =3.74) ทานเขาใจในลกษณะวฒนธรรมขององคกร ( =3.72) ทานมความสมดลในชวตการท างานและสวนตว ( =3.60) องคกรของทานมแสงสวางเหมาะสมตอการท างาน ( =3.50) โตะท างานของทานสะอาดเรยบรอยและใชงานสะดวก ( =3.49) องคกรของทานมความสงบไมมเสยงดงรบกวน ( =3.44) ทาน

66

สามารถเดนทางไปท างานไดสะดวก ( =3.38) และ องคกรของทานมความสะอาดและมธรรมชาตรมรน ( =3.24) ตามล าดบ 5. ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ตารางท 4.11: คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความคาดหวงของพนกงานระดบปฏบตใน

พนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมตอการธ ารงรกษาคนเกง

การธ ารงรกษาคนเกง S.D แปลผล

1. การพฒนาทรพยากรมนษย 3.82 0.441 มาก

2. การประเมนผลการปฏบตงาน 3.92 0.715 มาก 3. การจดสวสดการ 3.74 0.743 มาก

รวม 3.83 0.633 มาก

จากตารางท 4.11 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความคาดหวงตอการธ ารงรกษาคนเกง ในภาพรวมอยในระดบมาก ( =3.83) เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานทมคาเฉลยสงทสด ไดแก การประเมนผลการปฏบตงาน ( =3.92) รองลงมา การพฒนาทรพยากรมนษย ( =3.82) และการจดสวสดการ ( =3.74) ตามล าดบ ตารางท 4.12: คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความคาดหวงของพนกงานระดบปฏบตใน

พนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมตอการธ ารงรกษาคนเกง จ าแนกตามการพฒนาทรพยากรมนษย

การพฒนาทรพยากรมนษย S.D แปลผล

1. โอกาสในการไดรบการพฒนาเปนรายบคคล 3.70 .566 มาก

2. โอกาสในการไดรบการศกษาทสงขน 3.92 .334 มาก 3. โอกาสในการแสวงหาความรความสามารถอยางเตมท 3.84 .422 มาก

รวม 3.82 0.441 มาก

จากตารางท 4.12 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความคาดหวงตอการธ ารงรกษาคนเกง จ าแนกตามการพฒนาทรพยากรมนษย ในภาพรวมอยใน

67

ระดบมาก ( =3.82) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงทสด ไดแก โอกาสในการไดรบการศกษาทสงขน ( =3.92) รองลงมา โอกาสในการแสวงหาความรความสามารถอยางเตมท ( =3.84) และโอกาสในการไดรบการพฒนาเปนรายบคคล ( =3.70) ตามล าดบ ตารางท 4.13: คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความคาดหวงของพนกงานระดบปฏบตใน

พนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมตอการธ ารงรกษาคนเกง จ าแนกตามการประเมนผลการปฏบตงาน

การประเมนผลการปฏบตงาน S.D แปลผล

1. ความยตธรรมในการประเมนผลงาน 4.06 .723 มาก 2. เกณฑการประเมนมมาตรฐานเดยวกน 3.63 .693 มาก

3. ไดรบการสนบสนนใหมโอกาสปรบปรงแกไขการท างานใหดขน

4.07 .728 มาก

รวม 3.92 0.715 มาก

จากตารางท 4.13 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความคาดหวงตอการธ ารงรกษาคนเกง จ าแนกตาม การประเมนผลการปฏบตงานในภาพรวมอยในระดบมาก ( =3.92) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงทสด ไดแก ไดรบการสนบสนนใหมโอกาสปรบปรงแกไขการท างานใหดขน ( =4.07) รองลงมา ความยตธรรมในการประเมนผลงาน ( =4.06) และเกณฑการประเมนมมาตรฐานเดยวกน ( =3.63) ตามล าดบ ตารางท 4.14: คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความคาดหวงของพนกงานระดบปฏบตใน

พนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมตอการธ ารงรกษาคนเกง จ าแนกตามการจดสวสดการ

การจดสวสดการ S.D แปลผล 1. จดสวสดการอน ๆ นอกเหนอจากเงนเดอน 3.31 .718 ปานกลาง

2. จดสวสดการอน ๆ ใหกบพนกงานอยางยตธรรม 3.78 .819 มาก

3. จดสวสดการใหตรงกบความตองการของพนกงาน 4.13 .691 มาก รวม 3.74 0.743 มาก

68

จากตารางท 4.14 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความคาดหวงตอการธ ารงรกษาคนเกง จ าแนกตาม การจดสวสดการ ในภาพรวมอยในระดบมาก ( =3.74) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงทสด ไดแก จดสวสดการใหตรงกบความตองการของพนกงาน ( =4.13) รองลงมา จดสวสดการอน ๆ ใหกบพนกงานอยางยตธรรม ( =3.78) และจดสวสดการอน ๆ นอกเหนอจากเงนเดอน ( =3.31) ตามล าดบ สวนท 2 ผลการวเคราะหสมมตฐาน สมมตฐานท 1 พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมปจจยสวนบคคลแตกตางกนม ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกรแตกตางกน ตารางท 4.15: แสดงคาเฉลยเปรยบเทยบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบ

ปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ จ าแนกตามเพศ ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกง เพศ t Sig

หญง ชาย

S.D S.D

1. การพฒนาทรพยากรมนษย 3.74 0.320 3.89 0.229 -5.343 .000*

2. การประเมนผลการปฏบตงาน 3.87 0.467 3.96 0.468 -2.067 .039* 3. การจดสวสดการ 3.66 0.514 3.80 0.604 -2.480 .013

รวม 3.76 0.288 3.89 0.353 -4.018 .000*

* นยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 4.15 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมเพศแตกตางกนมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงในภาพรวมแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณาในรายดานพบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมเพศแตกตางกนมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงในดานการพฒนาทรพยากรมนษย การประเมนผลการปฏบตงาน และการจดสวสดการ แตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

69

ตารางท 4.16: แสดงคาเฉลยเปรยบเทยบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ จ าแนกตามอาย

ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกง

แหลงความแปรปรวน

SS df MS F p

การพฒนาทรพยากร ระหวางกลม .937 3 .312 3.907 .009* มนษย ภายในกลม 31.650 396 .080

รวม 32.586 399

การประเมนผลการ ระหวางกลม 1.342 3 .447 2.043 .107 ปฏบตงาน ภายในกลม 86.713 396 .219

รวม 88.055 399 การจดสวสดการ ระหวางกลม 2.640 3 .880 2.776 .041*

ภายในกลม 125.528 396 .317

รวม 128.168 399 รวม ระหวางกลม 1.395 3 .465 4.385 .005*

ภายในกลม 41.985 396 .106

รวม 43.380 399 * นยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 4.16 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมอายแตกตางกนมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงในภาพรวมแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณาในรายดานพบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมอายแตกตางกนมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงในดานการพฒนาทรพยากรมนษย และการจดสวสดการ แตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สวนการประเมนผลการปฏบตงาน ไมพบความแตกตาง ในสวนของตวแปรทพบความแตกตางกน ผวจยจงท าวเคราะหความแตกตางเปนรายค ดงตอไปน

70

ตารางท 4.17: แสดงการทดสอบความแตกตางเปนรายคของอาย กบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกง จ าแนกตามการพฒนาทรพยากรมนษย

อาย 22-29 ป 30-39 ป 40-49 ป 50 ปขนไป

3.84 3.81 3.76 3.92

22-29 ป 3.84 - .316 .060 .122 30-39 ป 3.81 - .216 .010*

40-49 ป 3.76 - .001*

50 ปขนไป 3.92 - * มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 4.17 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมอายระหวาง 30-39 ป และอายระหวง 40-49 ป ม ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกง จ าแนกตามการพฒนาทรพยากรมนษย แตกตางจากกลมทมอายตงแต 50 ปขนไป อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 4.18: แสดงการทดสอบความแตกตางเปนรายคของอาย กบความคาดหวงในการธ ารงรกษา

คนเกง จ าแนกตามการจดสวสดการ

อาย 22-29 ป 30-39 ป 40-49 ป 50 ปขนไป

3.70 3.69 3.74 3.93 22-29 ป 3.70 - .891 .580 .017*

30-39 ป 3.69 - .434 .006*

40-49 ป 3.74 - .048* 50 ปขนไป 3.93 -

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 4.18 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมอายระหวาง 22-29 ป อายระหวาง 30-39 ป และอายระหวง 40-49 ป ม ความคาดหวงในการธ ารง

71

รกษาคนเกง จ าแนกตามการจดสวสดการ แตกตางจากกลมทมอายตงแต 50 ปขนไป อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 4.19: แสดงการทดสอบความแตกตางเปนรายคของอาย กบความคาดหวงในการธ ารงรกษา

คนเกงในภาพรวม

อาย 22-29 ป 30-39 ป 40-49 ป 50 ปขนไป

3.81 3.80 3.80 3.97 22-29 ป 3.81 .685 .716 .006*

30-39 ป 3.80 .996 .001* 40-49 ป 3.80 .002*

50 ปขนไป 3.97

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 4.19 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมอายระหวาง 22-29 ป อายระหวาง 30-39 ป และอายระหวง 40-49 ป ม ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงในภาพรวม แตกตางจากกลมทมอายตงแต 50 ปขนไป อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

72

ตารางท 4.20: แสดงคาเฉลยเปรยบเทยบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ จ าแนกตามสถานภาพ

ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกง

แหลงความแปรปรวน

SS df MS F p

การพฒนาทรพยากร ระหวางกลม .922 2 .461 5.779 .003* มนษย ภายในกลม 31.665 397 .080

รวม 32.586 399

การประเมนผลการ ระหวางกลม .022 2 .011 .050 .951 ปฏบตงาน ภายในกลม 88.033 397 .222

รวม 88.055 399 การจดสวสดการ ระหวางกลม 1.990 2 .995 3.131 .045*

ภายในกลม 126.178 397 .318

รวม 128.168 399 รวม ระหวางกลม .088 2 .044 .404 .668

ภายในกลม 43.291 397 .109

รวม 43.380 399 * นยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 4.20 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมสถานภาพแตกตางกนมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงในภาพรวมไมแตกตางกน เมอพจารณาในรายดานพบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมสถานภาพแตกตางกนมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงในดานการพฒนาทรพยากรมนษย และการจดสวสดการ แตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สวนการประเมนผลการปฏบตงาน ไมพบความแตกตาง ในสวนของตวแปรทพบความแตกตางกน ผวจยจงท าวเคราะหความแตกตางเปนรายค ดงตอไปน

73

ตารางท 4.21: แสดงการทดสอบความแตกตางเปนรายคของสถานภาพ กบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกง จ าแนกตามการพฒนาทรพยากรมนษย

สถานภาพ โสด สมรส หยาราง/หมาย 3.85 3.76 3.74

โสด 3.85 - .002* .049* สมรส 3.76 - .810

หยาราง/หมาย 3.74 -

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 4.21 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมสถานภาพโสด และสมรส มความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกง จ าแนกตามการพฒนาทรพยากรมนษยแตกตางจากกลมทมสถานภาพหยาราง/ หมาย อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 4.22: แสดงการทดสอบความแตกตางเปนรายคของสถานภาพ กบความคาดหวงในการธ ารง

รกษาคนเกง จ าแนกตามการพฒนาทรพยากรมนษย

สถานภาพ โสด สมรส หยาราง/หมาย

3.69 3.85 3.72 โสด 3.69 - .013* .841

สมรส 3.85 - .258

หยาราง/หมาย 3.72 - * มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 4.22 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมสถานภาพโสด มความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกง จ าแนกตามการจดสวสดการแตกตางจากกลมทมสถานภาพสมรส อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

74

ตารางท 4.23: แสดงคาเฉลยเปรยบเทยบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ จ าแนกตามระดบการศกษา

ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกง

แหลงความแปรปรวน

SS df MS F p

การพฒนาทรพยากร ระหวางกลม .163 2 .082 .999 .369 มนษย ภายในกลม 32.423 397 .082

รวม 32.586 399

การประเมนผลการ ระหวางกลม .207 2 .104 .469 .626 ปฏบตงาน ภายในกลม 87.848 397 .221

รวม 88.055 399 การจดสวสดการ ระหวางกลม .070 2 .035 .108 .898

ภายในกลม 128.098 397 .323

รวม 128.168 399 รวม ระหวางกลม .069 2 .035 .318 .728

ภายในกลม 43.310 397 .109

รวม 43.380 399 ตารางท 4.23 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมระดบการศกษาแตกตางกนมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงในภาพรวมไมแตกตางกน เมอพจารณาในรายดานพบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมระดบการศกษาแตกตางกนมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงในดานการพฒนาทรพยากรมนษย การประเมนผลการปฏบตงาน และการจดสวสดการ ไมแตกตางกน

75

ตารางท 4.24: แสดงคาเฉลยเปรยบเทยบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ จ าแนกตามรายไดเฉลยตอเดอน

ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกง

แหลงความแปรปรวน

SS df MS F p

การพฒนาทรพยากร ระหวางกลม .599 4 .150 1.849 .119 มนษย ภายในกลม 31.987 395 .081

รวม 32.586 399

การประเมนผลการ ระหวางกลม .853 4 .213 .966 .426 ปฏบตงาน ภายในกลม 87.202 395 .221

รวม 88.055 399 การจดสวสดการ ระหวางกลม 2.322 4 .581 1.822 .124

ภายในกลม 125.845 395 .319

รวม 128.168 399 รวม ระหวางกลม .233 4 .058 .534 .711

ภายในกลม 43.146 395 .109

รวม 43.380 399 * นยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 4.24 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมรายไดเฉลยตอเดอนแตกตางกนมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงในภาพรวมไมแตกตางกน เมอพจารณาในรายดานพบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมรายไดเฉลยตอเดอนแตกตางกนมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงในดานการพฒนาทรพยากรมนษย การประเมนผลการปฏบตงาน และการจดสวสดการ ไมแตกตางกน

76

ตารางท 4.25: แสดงคาเฉลยเปรยบเทยบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ จ าแนกตามอายงาน

ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกง

แหลงความแปรปรวน

SS df MS F p

การพฒนาทรพยากร ระหวางกลม .311 4 .078 .952 .434 มนษย ภายในกลม 32.275 395 .082

รวม 32.586 399

การประเมนผลการ ระหวางกลม .731 4 .183 .827 .509 ปฏบตงาน ภายในกลม 87.324 395 .221

รวม 88.055 399 การจดสวสดการ ระหวางกลม .509 4 .127 .394 .813

ภายในกลม 127.658 395 .323

รวม 128.168 399 รวม ระหวางกลม .147 4 .037 .336 .853

ภายในกลม 43.232 395 .109

รวม 43.380 399 * นยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 4.25 พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมอายงานแตกตางกนมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงในภาพรวมไมแตกตางกน เมอพจารณาในรายดานพบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมอายงานแตกตางกนมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงในดานการพฒนาทรพยากรมนษย การประเมนผลการปฏบตงาน และการจดสวสดการ ไมแตกตางกน

77

สมมตฐานท 2 ความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงานมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ตารางท 4.26: แสดงความสมพนธระหวางหวหนางานและเพอนรวมงานกบความคาดหวงในการธ ารง

รกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร

ความสมพนธระหวางหวหนางานและ คาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกง

เพอนรวมงาน r sig แปลผล ความสมพนธระหวางหวหนางาน .614** .000 สมพนธในทศทางเดยวกนระดบ

ปานกลาง ความสมพนธระหวางเพอนรวมงาน .333** .000 สมพนธในทศทางเดยวกนระดบ

ปานกลาง ภาพรวม .604** .000 สมพนธในทศทางเดยวกนระดบ

ปานกลาง

** นยส าคญทางสถตทระดบ .01 ตารางท 4.26 พบวา ลกษณะของหวหนางานและเพอนรวมงานมสมพนธในทศทางเดยวกนระดบปานกลางกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยทลกษณะของหวหนางาน และลกษณะของเพอนรวมงานมสมพนธในทศทางเดยวกนระดบปานกลางกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สมมตฐานท 3 แรงจงใจในงานมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร

78

ตารางท 4.27: แสดงความสมพนธระหวางแรงจงใจในงานกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร

แรงจงใจในงาน คาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกง r sig แปลผล

แรงจงใจในงานในภาพรวม .418** .000 สมพนธในทศทางเดยวกนระดบปานกลาง

** นยส าคญทางสถตทระดบ .01 ตารางท 4.27 พบวา แรงจงใจในงานในภาพรวมมสมพนธในทศทางเดยวกนระดบปานกลางกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สมมตฐานท 4 สภาพแวดลอมในการท างานมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ตารางท 4.28: แสดงความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมในการท างานกบความคาดหวงในการธ ารง

รกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร

สภาพแวดลอมในการท างาน คาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกง

r sig แปลผล สภาพแวดลอมในการท างานในภาพรวม

.120* .016 สมพนธในทศทางเดยวกนระดบต า

* นยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 4.28 พบวา สภาพแวดลอมในการท างานในภาพรวมมสมพนธในทศทางเดยวกนระดบต ากบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาเกยวกบหวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงานทมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร มวตถประสงคเพอศกษา (1) ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร จ าแนกตามปจจยสวนบคคล (2) ความสมพนธระหวางความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงานกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร (3) ความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมในการท างานกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร และ (4) ความสมพนธระหวางแรงจงใจในงานกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร ประชากรและกลมตวอยางทใชในการศกษาครงน ไดแก พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ จ านวน 400 ตวอยาง เครองมอทใชในการวจยไดแก แบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาท การทดสอบคาเอฟ และการวเคราะหสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน 5.1 สรปผลการศกษา ผลการวเคราะหขอมลพบวา 5.1.1 ผลการวเคราะหขอมลเชงพรรณนา 5.1.1.1 พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจเปนเพศชายมากทสด คดเปนรอยละ 52.50 รองลงมา เปนเพศหญง คดเปนรอยละ 47.50 อายระหวง 30-39 ป คดเปนรอยละ 39.75 สถานภาพโสด คดเปนรอยละ 66.00 ระดบการศกษาปรญญาตร คดเปนรอยละ 50.50 รายไดเฉลยตอเดอนระหวาง 15,001-25,000 บาท คดเปนรอยละ 33.50 อายงานโดยเฉลยมากกวา 2 ป แตไมเกน 3 ป คดเปนรอยละ 28.00 5.1.1.2 ความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน 5.1.1.2.1 พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความคดเหนตอความสมพนธระหวางหวหนางาน ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงทสด ไดแก หวหนางานสามารถตอบสนองเรองของงานไดทนทวงท รองลงมา หวหนางานเขาใจและยอมรบฟงความคดเหนของทาน และหวหนางานมความรและความสามารถในการบรหารงาน 5.1.1.2.2 พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความคดเหนตอความสมพนธระหวางเพอนรวมงาน ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณา

80

เปนรายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงทสด ไดแก ทานกบเพอนรวมงานมความสามคคกน รองลงมา ทานและเพอนรวมงานมกไปทานขาวกลางวนหรอสงสรรคดวยกน และทานสามารถท างานกบเพอนรวมงานของทานไดเปนอยางด 5.1.1.3 แรงจงใจในงาน พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความคดเหนตอแรงจงใจในงาน ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงทสด ไดแก เงนเดอนสงกวาทอนๆ (เมอเทยบกบระดบเดยวกน) รองลงมา มวนหยดพกรอนและวนหยดอนๆเพยงพอเหมาะสม และสามารถเบกคาใชจายตางๆทใชในการท างานไดอยางเหมาะสม 5.1.1.4 สภาพแวดลอมในการท างาน พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความคดเหนตอสภาพแวดลอมในการท างาน ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงทสด ไดแก ทานมพนทส าหรบการท างานทมสดสวนเหมาะสม รองลงมา องคกรของทานมอปกรณส านกงานพอเหมาะส าหรบการท างาน และองคกรของทานมสภาพอากาศเหมาะสมไมรอนหรอเยนเกนไป 5.1.1.5 ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความคาดหวงตอการธ ารงรกษาคนเกง ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานทมคาเฉลยสงทสด ไดแก การประเมนผลการปฏบตงาน รองลงมา การพฒนาทรพยากรมนษย และการจดสวสดการ 5.1.1.5.1 การพฒนาทรพยากรมนษย พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความคาดหวงตอการธ ารงรกษาคนเกง จ าแนกตามการพฒนาทรพยากรมนษย ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงทสด ไดแก โอกาสในการไดรบการศกษาทสงขน รองลงมา โอกาสในการแสวงหาความรความสามารถอยางเตมท และโอกาสในการไดรบการพฒนาเปนรายบคคล 5.1.1.5.2 การประเมนผลการปฏบตงาน พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความคาดหวงตอการธ ารงรกษาคนเกง จ าแนกตาม การประเมนผลการปฏบตงานในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงทสด ไดแก ไดรบการสนบสนนใหมโอกาสปรบปรงแกไขการท างานใหดขน รองลงมา ความยตธรรมในการประเมนผลงาน และเกณฑการประเมนมมาตรฐานเดยวกน ตามล าดบ 5.1.1.5.3 พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความคาดหวงตอการธ ารงรกษาคนเกง จ าแนกตาม การจดสวสดการ ในภาพรวมอยในระดบมาก

81

เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงทสด ไดแก จดสวสดการใหตรงกบความตองการของพนกงาน รองลงมา จดสวสดการอน ๆ ใหกบพนกงานอยางยตธรรม และจดสวสดการอน ๆ นอกเหนอจากเงนเดอน ตามล าดบ 5.1.2 ผลการวเคราะหสมมตฐาน สมมตฐานท 1 พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมปจจยสวนบคคลแตกตางกนม ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกรแตกตางกน พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทม เพศ อาย แตกตางกนมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกรแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ในขณะทสถานภาพ ระดบการศกษา รายไดเฉลยตอเดอน และอายงาน แตกตางกนมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกรไมแตกตางกน สมมตฐานท 2 ความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงานมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร พบวา ลกษณะของหวหนางานและเพอนรวมงานมสมพนธในทศทางเดยวกนระดบปานกลางกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยทลกษณะของหวหนางาน และลกษณะของเพอนรวมงานมสมพนธในทศทางเดยวกนระดบปานกลางกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สมมตฐานท 3 แรงจงใจในงานมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร พบวา แรงจงใจในงานในภาพรวมมสมพนธในทศทางเดยวกนระดบปานกลางกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สมมตฐานท 4 สภาพแวดลอมในการท างานมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร พบวา สภาพแวดลอมในการท างานในภาพรวมมสมพนธในทศทางเดยวกนระดบต ากบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

82

5.2 อภปรายผล จากผลการศกษาเรองหวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงานทมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกรสามารถอภปรายผลตามวตถประสงคทก าหนดไวไดดงตอไปน 5.2.1 ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร จ าแนกตามปจจยสวนบคคล จากผลการศกษาพบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ ทมเพศ อาย แตกตางกนมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกรแตกตางกน โดยทเพศชายจะมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงมากกวาเพศหญง ทงนเนองมาจาก เพศชายอาจจะค านงถงความกาวหนาในอาชพและความมนคงในการท างานมากกวาเพศหญง แตอยางไรกตามไมวาจะเพศชายหรอเพศหญงกมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกรอยในระดบสง ในขณะทอายนนเปนอกหนงตวแปรทพบความแตกตาง จากผลการวจยพบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจทมอายระหวาง 22-29 ป อายระหวาง 30-39 ป และอายระหวาง 40-49 ป ม ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงในภาพรวม แตกตางจากกลมทมอายตงแต 50 ปขนไป นนแสดงใหเหนวา กลมพนกงานปฏบตการทมอายมากขนจะยงมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกรเพมขน เพราะอายทเพมขนจะสงผลตอระดบประสบการณ ความร ความสามารถ และความช านาญในงานทมสงขนตามไปดวย ดงนนการธ ารงรกษาคนเกง จงเปนการสรางแรงจงใจในการท างานใหกบบคลากรอกทางหนงดวย ท าใหบคลากรรสกถงความมนคง และมความผกพนในการท างานรวมกนมากยงขน ซงสอดคลองกบแนวคดของนงนช วงษสวรรณ (2553, หนา 210) อธบายไววา การธ ารงรกษานนเปนความพยายามในการรกษาบคลากร ตงแตเรมเขามาเปนสมาชกใหปฏบตงานอยางมประสทธภาพและยาวนาน โดยมจดมงหมายเพอรกษาบคลากรทดมความร ความสามารถ และประสบการณในการท างาน สงเสรมสนบสนนใหพนกงานปฏบตงานเตมก าลง ความสามารถทมอย มสขภาพจตและกายทแขงแรงสมบรณ มความรสกมนคงในการปฏบตงานสรางความสมพนธและความผกพนในการท างานรวมกน ซงจากผลการศกษาดงกลาวยงสอดคลองกบงานวจยของ สชวา ลวทยา (2554) ปจจยทมผลตอการธ ารงรกษาบคลากร: ศกษาเฉพาะกรณ การไฟฟาสวนภมภาค ผลการศกษาพบวา อายของพนกงานทแตกตางกน มความคดเหนตอการธ ารงรกษาบคลากรทแตกตางกนอยางมนยส าคญสถตทระดบ 0.05 ในสวนของสถานภาพ ระดบการศกษา รายไดเฉลยตอเดอน และอายงาน แตกตางกนมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกรไมแตกตางกน นนอธบายไดวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความคาดหวงในการธ ารง

83

รกษาคนเกงอยในระดบสง จงแสดงใหเหนไดวา พนกงานทกคนมความคาดหวงใหองคกรดแลพนกงานทกคน โดยเฉพาะประเดนของการประเมนผลการปฏบตงาน ซงพนกงานตองการไดรบการสนบสนนใหมโอกาสปรบปรงแกไขการท างานใหดขนมากทสด รองลงมา ความยตธรรมในการประเมนผลงาน และเกณฑการประเมนมมาตรฐานเดยวกน ตามล าดบ ซงผลการศกษานสอดคลองกบแนวคดของปยนาถ ศรสมเพชร (2556, หนา 187-188) อธบายไววา วธการในการธ ารงรกษาทรพยากรมนษยดวยการยดหลกการมคณธรรม ตลอดจนการบ ารงรกษา การพฒนา และการจดสวสดการดวยความเปนธรรม ใหเปนทพงพอใจของทรพยากรมนษยทมคณคา เพอใหเขาไดมองเหนวาพวกเขาไดรบการดแลเอาใจใสเปนอยางด 5.2.2 ความสมพนธระหวางความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงานกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร จากผลการศกษาพบวา ลกษณะของหวหนางานและเพอนรวมงานมสมพนธในทศทางเดยวกนระดบปานกลางกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ทงนอธบายไดวา ถาพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความสมพนธทดกบหวหนางานและเพอนรวมงานเพมขนหนงระดบยงจะท าใหความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงเพมขนอกหนงระดบ ซงความสมพนธทดกบหวหนางานและเพอนรวมงาน เปนมตรภาพทดจะกอใหเกดความผกพน ความสามคค ซงจะยงท าใหมพลงอ านาจในการท างานเพมยงขน เชนเดยวกบท Beyer & Marshall (1981, p. 663) ไดกลาวถง สมพนธภาพในการท างานของกลมบคคลในวชาชพวาประกอบดวย 3 มต ไดแกมตความเปนวชาชพ มตสมพนธภาพระหวางบคคลและมตการตดสนใจ ซงอธบายมตสมพนธภาพระหวางบคคลวาหมายถง การมปฏสมพนธระหวางบคคลในวชาชพเดยวกนในระหวางการปฏบตงานรวมกนทงทเปนทางการและไมเปนทางการ เปนลกษณะของมตรภาพ ความเปนเพอน และเอกลกษณรวมกนอนจะกอใหเกดความสามคค ความคดสรางสรรค และพลงอ านาจทางวชาชพ ซงสาเหตดงกลาวสอดคลองกบงานวจยของคเณศ จลสคนธ (2554) ศกษาเกยวกบความสมพนธระหวางสมพนธภาพระหวางบคคล และการเปนสมาชกกลมไมเปนทางการกบประสทธภาพในการท างานของพนกงาน ผลการวจยพบวา 1) การเปนสมาชกกลมไมเปนทางการมความสมพนธกบประสทธภาพในการท างานของพนกงาน ในระดบปานกลาง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และ 2) สมพนธภาพระหวางบคคลม ความสมพนธกบประสทธภาพในการท างานของพนกงานในระดบสง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 หรองานวจยของกญญชลา แสงดวง (2551) ศกษาความสมพนธระหวางความเครยดในงาน สมพนธภาพกบผบงคบบญชา และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของพนกงานสายสนบสนนของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ผลการศกษาพบวา สมพนธภาพกบผบงคบบญชามความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

84

5.2.3 ความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมในการท างานกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร จากผลการศกษาพบวา สภาพแวดลอมในการท างานในภาพรวมมสมพนธในทศทางเดยวกนระดบต ากบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ทงนอธบายไดวา ถาพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจอยในสภาพแวดลอมการท างานทดเพมขนหนงระดบยงจะท าใหความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงเพมขนอกหนงระดบ ทงนเนองมาจาก สภาพแวดลอมในการท างานมอทธพลตอสขภาพทงกายและจตใจของผปฏบตงาน (ชชย สมทธไกร, 2554, หนา 335) สวนสมคด บางโม (2551, หนา 156-157) อธบายไววา สภาพการท างานซงเกยวกบวตถเปนหลก เชน มหองท างานสวนตว มโตะท างานเหมาะสมกบต าแหนง วตถอยางอนทแสดงถงความดความชอบการใหสวสดการตาง ๆ ตามความจ าเปน สงเหลานเปนวธการอยางหนงในการธ ารงรกษาคนเกง 5.2.4 ความสมพนธระหวางแรงจงใจในงานกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร จากผลการศกษา พบวา แรงจงใจในงานในภาพรวมมสมพนธในทศทางเดยวกนระดบปานกลางกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ทงนอธบายไดวา ถาพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจอยไดรบแรงจงใจเพมขนหนงระดบยงจะท าใหความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงเพมขนอกหนงระดบ ทงนเนองมาจาก การจงใจเปนพลงอยางหนงในการกระตน การแนะแนวทาง และการสนบสนนความพยายามของผบรหารทจะจงใจใหมการปฏบตงานจนประสบความส าเรจตามเปาหมายทไดก าหนดไว บวกกบความสามารถทมเพยงพอตอความเขาใจถงการปฏบตงานทด กจะเปนการจงใจพนกงานใหปฏบตงานใหไดผลลพธออกมาไดเปนอยางด (วเชยร วทยอดม, 2554, หนา 181) เชนเดยวกบ นงนช วงษสวรรณ (2553, หนา 211) อธบายไววาการจงใจ เปนกระบวนการทซบซอน เกดขนภายในตวบคคลทเปนแรงผลกดนกอใหเกดเปนพฤตกรรม พฤตกรรมของบคคลสวนใหญจะเกดจากแรงจงใจ แรงจงใจจะเปนแรงผลกดนทส าคญ อนจะกอใหเกดการท างานทมประสทธภาพมากขนเรยกวาพฤตกรรมในการท างาน ดงนนเมอบคคลไดรบการกระตนใหเกดการพฒนาตนเอง ใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลแลวนน มกจะตองการความมนคงในการท างานในองคกรนน ๆ ซงสอดคลองกบทฤษฎความตองการตามล าดบขนของมาสโลว ทอธบายไววา คนเรามความตองการไมสนสดเมอไดรบการตอบสนองความตองการอยางหนงแลวกจะเกดความตองการในอกอยางหนงตอไป หากเมอความตองการทยงไมไดรบการตอบสนองจะท าใหเกดการจงใจทจะท าพฤตกรรม สวนความตองการทไดรบการตอบสนองแลว จะไมเกดการจงใจอกตอไป เชนเดยวกนเมอพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจไดรบการตอบสนองความตองการ

85

ทางดานกายภาพ ในองคการสงทเปนการสะทอนถงความตองการขนพนฐานไดแก เงนเดอน คาจาง สวสดการ รวมทงสงตอบแทนทออกมาในลกษณะทไมไดเปนตวเงน พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจกจะมความตองการในขนตอไปคอ ความตองการความมนคงในการปฏบตงาน ในการศกษาน คอ คาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกง เพราะพนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจคาดหวงทจะท างานในองคกรนตอไปอยางยาวนาน 5.3 ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะทไดจากการวจย การศกษาหวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงานทมความสมพนธกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร มขอเสนอแนะเชงการประยกตใช ดงน 1. จากผลการศกษาความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร จ าแนกตามปจจยสวนบคคล พบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจ ทมเพศ อาย แตกตางกนมความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกรแตกตางกน ดงนนส าหรบองคกรนนควรจดใหสทธประโยชนโดยค านงถงความเทาเทยมกนไดใหมากทสด ไมควรจะแบงชนมากเกนไปจนเกดความขดแยง 2. จากผลการศกษาพบวา พนกงานระดบปฏบตในพนทกรงเทพมหานคร ยานศนยกลางธรกจมความคาดหวงในจดสวสดการใหตรงกบความตองการของพนกงาน ซงเปนขอทมคาเฉลยสงทสด ดงนนองคกรควรท าการส ารวจความตองการเกยวกบสวสดการตาง ๆ ของพนกงาน แลวน ามาประมวลผลเพอทองคกรจะมอบผลประโยชนและบรการใหแกพนกงาน จะตองเอออ านวยตอความสะดวก และเกอกลแกพนกงานอยางแทจรงมฉะนนจะไมกอใหเกดประโยชนใด ๆ 3. จากผลการศกษาพบวา ลกษณะของหวหนางานและเพอนรวมงานมสมพนธในทศทางเดยวกนระดบปานกลางกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ดงนนหากองคกรตองการธ ารงรกษาคนเกงไวควรสรางบรรยาการการท างานรวมกนระหวางพนกงาน และการสรางบรรยากาศการท างานระหวางผบงคบบญชา ใหเปนวฒนธรรมองคกรทด 4. จากผลการศกษาพบวา สภาพแวดลอมในการท างานในภาพรวมมสมพนธในทศทางเดยวกนระดบต ากบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ดงนนหากองคกรตองการธ ารงรกษาคนเกงไวควรพฒนา ปรบปรงสภาพแวดลอมในการท างานทเหมาะสมใหแกพนกงาน โดยมงเนนทงสภาพแวดลอมทางกายภาพ และสภาพแวดลอมดานจตใจในการท างาน

86

5. จากผลการศกษาพบวา แรงจงใจในงานในภาพรวมมสมพนธในทศทางเดยวกนระดบปานกลางกบความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ดงนนหากองคกรตองการธ ารงรกษาคนเกงไวควรแสวงหาแรงจงใจทเหมาะสมกบพนกงานระดบปฏบตการขององคกร โดยสงจงใจอาจเปนโอกาสมชอเสยง โอกาสกาวหนา โอกาสทางการศกษา โตะท างานทเหมาะสมกบต าแหนง บรรยากาศการท างาน เปนตน ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป การศกษาเรองปจจยความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงาน ทมผลตอความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกรมขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไปดงน 1. ในการศกษาครงตอไปควรศกษาปจจยความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงาน ทมผลตอความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของระดบปฏบตการในองคกร โดยศกษาพนกงานระดบปฏบตการในกลมอาชพอน ๆ เชน พนกงานระดบปฏบตการของหนวยงานรฐวสาหกจ เพอคนหาขอมลความแตกตางระหวางพนกงานบรษทเอกชน กบพนกงานของหนวยงานรฐวสาหกจ โดยขอมลทไดสามารถน าไปปรบใชเปนแนวทางในการธ ารงรกษาคนเกงขององคกรตอไป 2. ในการศกษาครงตอไปควรศกษาตวแปรอน ๆ เพมเตม เชน นโยบายขององคกร ความผกพนตอองคกร เปนตน

87

บรรณานกรม กญญชลา แสงดวง. (2551). ความสมพนธระหวางความเครยดในงาน สมพนธภาพกบ

ผบงคบบญชา และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของพนกงานสายสนบสนนของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเชยงใหม.

คเณศ จลสคนธ. (2554). ความสมพนธระหวางสมพนธภาพระหวางบคคล และการเปนสมาชกกลมไมเปนทางการกบประสทธภาพในการทางานของพนกงาน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

ชยชย พนธเกต. (2552). การบรหารทรพยากรมนษยในยคแขงขน. สบคนจาก http://www.hu.ac.th/academic/article/hr/chatchai.htm.

ดลนภา ดบปผา. (2555). ความสมพนธระหวางวฒนธรรมในองคกร ความสมพนธกบเพอนรวมงานกบความผกพนในองคกร ของพนกงานบรษทเอบ ฟด จงหวดสมทรปราการ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ธญนาฎ ญาณพบลย. (2556). แนวทางการธ ารงทรพยากรบคคล กรณศกษาธนาคารซไอเอมบไทย จ ากด (มหาชน). วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยขอนแกน.

ธญยากร อญมณเจรญ. (2555). ปจจยดานสภาพแวดลอมในการท างาน ความพงพอใจในงาน และกจกรรมการเคลอนไหวทสงผลตอความสขในการท างาน. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

นงคนช ขาวงาม. (2557). ปจจยทมผลตอแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรเทศบาลต าบลแมปม อ าเภอเมองพะเยา จงหวดพะเยา. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยพะเยา.

นวยา ผองพรรณ. (2557). ความสมพนธระหวางการเสรมสรางพลงอ านาจ การท างานเปนทมและการธ ารงรกษาบคลากรกบความตงใจคงอยในงานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลของรฐในกรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยครสเตยน.

บญเจด บญเสรมสง. (2550). การรบรลกษณะงานและแรงจงใจในการท างานของพนกงานระดบปฏบตการบรษทไทยเมอรร จ ากด. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

ปรญญา พรเพง. (2553). ปจจยดานแรงจงใจในการท างานของพนกงานระดบปฏบตการ (ฝายผลต) กรณศกษา บรษท ผลตชนสวนถงลมนรภย นคมอตสาหกรรม 304. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

ประคลภ บณฑพลงกร. (2550). การวาจางและรกษาบคลากร. กรงเทพมหานคร: เอกซเปอรเนท.

88

ปราชญา กลาผจญ และพอตา บตรสทธวงศ. (2550). การบรหารทรพยากรมนษย. กรงเทพมหานคร: ขาวฟาง.

ปยนาถ ศรสมเพชร. (2556). หลกการจดการและองคการ. กรงเทพมหานคร: ทรปเพล เอดดเคชน.

พยอม วงศสารศร. (2552). การบรหารทรพยากรมนษย. กรงเทพมหานคร: สภา. ภรมย เจรญพานช. (2557). รปแบบการเสรมสรางการธ ารงรกษาบคลากรระดบปฏบตการกลม

อตสาหกรรมการผลตผลตภณฑพลาสตก. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

รงลกษณ แสงรตนทองค า. (2555). แรงจงใจในการปฏบตงานของพนกงานระดบปฏบตการ บรษท เอเชยซอฟท คอรปอเรชน จ ากด (มหาชน). วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง.

วนชย มชาต. (2548). พฤตกรรมการบรหารองคการสาธารณะ. กรงเทพมหานคร:: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วนเพญ เพชรตน. (2557). การธ ารงรกษาและการคงอยของคนเกงในนคมอตสาหกรรมแหงหนง จงหวดชลบร. WMS Journal of Management Walailak University, 2(2), 59-70.

วาโร เพงสวสด. (2551). วธวทยาการวจย. กรงเทพมหานคร: สวรยาสาสน. วจกษณ สวรรณเจรญ. (2550). ศกษาความพงพอใจในสภาพแวดลอมการปฏบตงานของพนกงาน

จางเหมาคาแรง กลมบรษท KSG Group. การศกษาคนควาอสระปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

วชต เพชรกลด. (2553). การศกษาความพงพอใจตอสภาพแวดลอมในการท างาน และความผกพนตอองคกรของพนกงานฝายผลต กรณศกษา บรษท แพรคตกา จ ากด. วทยานพนธปรญญาหาบณฑต, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

วเชยร วทยอดม. (2554). องคการและการจดการ. กรงเทพมหานคร: ธนธชการพมพ. สมคด บางโม. (2551). องคการและการจดการ. กรงเทพมหานคร: วทยพฒน. สตเฟน, พ., และแมรร, ซ. (2547). การจดการและพฤตกรรมองคการ [Management] (วรช สงวนวงศวาน, ผแปล). กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน. (ตนฉบบพมพป ค.ศ. 2007) สาวตร จวนจลนทรพร. (2550). การชมเชยของผบงคบบญชาทมผลตอสมพนธภาพระหวาง

ผบงคบบญชากบพนกงาน และการตงใจลาออกของพนกงาน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

สชวา ลวทยา. (2554). ปจจยทมผลตอการธ ารงรกษาบคลากร: ศกษาเฉพาะกรณ การไฟฟาสวนภมภาค. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยรามค าแหง.

89

สระ จนเพชร. (2553). การศกษาความพงพอใจตอสภาพแวดลอมในการท างานของพนกงานฝายผลต: กรณศกษา บรษท มซาช ออโต พารท จ ากด. วทยานพนธมหาบณฑต, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

อดศร พลสวรรณ. (2552). ความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมการท างานและการรบรความเสยงกบความเครยดในการท างาน กรณศกษาพนกงานฝายผลตบรษทฮตาช โกลบอล สตอเรจ เทคโนโลยส (ประเทศไทย) จ ากด. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

Beyer, J. E., & Marshall, J. (1981). The interpersonal dimension of collegiality. Nursing Out Look, 29, 662-665.

90

ภาคผนวก

91

แบบสอบถามเรอง หวหนางานและเพอนรวมงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และแรงจงใจในงานทมความสมพนธกบ

ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ค าชแจง

แบบสอบถามนจดท าขนเพอประโยชนทางดานการศกษาวจยเกยวกบการจดการงานบรหารทรพยากรบคคล โดยนกศกษาปรญญาโทคณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยกรงเทพ ซงขอมลทไดรบจากแบบสอบถามนนจะถกเกบไวเปนความลบและน าไปใชประโยชนเพอการศกษาเทานน ไมมผลกระทบตอผตอบแบบสอบถามแตประการใด ดงนนจงขอความกรณาตอบแบบสอบถามตามเปนจรงของทาน การวจยครงนจะส าเรจลลวงไดดวยความรวมมอจากทาน ผศกษาจงขอขอบพระคณทกทานมา ณ โอกาสน

92

ขอความกรณาทานตอบแบบสอบถามโดยท าเครองหมาย ลงในชองใหตรงกบความเปนจรง สวนท 1 ขอมลดานประชากรศาสตรของผตอบแบบสอบถาม 1. เพศ

1) หญง 2) ชาย 2. อาย 1) 22 - 30 ป 2) 31 – 29 ป 3) 30 – 39 ป 4) 40 – 49 ป 5) 50 ปขนไป

3. สถานภาพ 1) โสด 2) สมรส 3) หยา/หมาย 4. ระดบการศกษาสงสด

1) นอยกวาปรญญาตร 2) ปรญญาตร 3) สงกวาปรญญาตร

6. รายไดโดยเฉลยตอเดอน 1) ไมเกน 15,000 บาท 2) 15,001 – 25,000 บาท 3) 25,001 – 35,000 บาท 4) 35,001 – 45,000บาท 5) 45,001 บาทขนไป

7. อายงานโดยเฉลยในแตละองคกร 1) ไมเกน 1 ป 2) มากกวา 1 ปแตไมเกน 2 ป 3) มากกวา 2 ปแตไมเกน 3 ป 4) มากกวา 3 ปแตไมเกน 4 ป 5) มากกวา 4 ป

93

สวนท 2 กรณาท าเครองหมาย โดยปจจยดงตอไปนมความส าคญตอการด ารงอยในองคกรของทานมากนอยเพยงใด ตามระดบคะแนนความคดเหนดงน ส าคญมากทสด = 5 คะแนน ส าคญมาก = 4 คะแนน ส าคญปานกลาง = 3 คะแนน ส าคญนอย = 2 คะแนน ส าคญนอยทสด = 1 คะแนน

ปจจยทส าคญตอการด ารงอยในองคกร ระดบความส าคญ 5 4 3 2 1

หวหนางานของทานมลกษณะดงตอไปนมากนอยเพยงใด

1.หวหนางานมความรและความสามารถในการบรหารงาน 2.หวหนางานสามารถตอบสนองเรองของงานไดทนทวงท

3.หวหนางานใหความคมครองและรบผดชอบตอการปฏบตงานของทาน

4.หวหนางานเขาใจและยอมรบฟงความคดเหนของทาน

5.หวหนางานใหความเปนธรรมตอผใตบงคบบญชาเทาเทยมกน เพอนรวมงานของทานมลกษณะดงตอไปนมากนอยเพยงใด

6.ทานสามารถท างานกบเพอนรวมงานของทานไดเปนอยางด

7.ทานกบเพอนรวมงานมความสามคคกน 8.มการชวยเหลอเกอกลกนดระหวางเพอนรวมงาน

9.เพอนรวมงานมความเขาใจกนทงเรองงานและเรองสวนตว 10.ทานและเพอนรวมงานมกไปทานขาวกลางวนหรอสงสรรคดวยกน

94

ปจจยทส าคญตอการด ารงอยในองคกร ระดบความส าคญ

5 4 3 2 1 ทท างานปจจบนของทานมลกษณะดงตอไปนมากนอยเพยงใด

11.เงนเดอนสงกวาทอนๆ (เมอเทยบกบระดบเดยวกน)

12.มการจายโบนสทกปตามความเหมาะสม 13.มประกนชวต ประกนอบตเหต และประกนสขภาพทเหมาะสม

14.สามารถเบกคาใชจายตางๆทใชในการท างานไดอยางเหมาะสม

15.มวนหยดพกรอนและวนหยดอนๆเพยงพอเหมาะสม 16.ลกษณะงานในปจจบนนมความทาทายและนาสนใจ

17.ทานเขาใจเปาหมายของบรษทและบทบาทหนาทของตนเองอยางด

18.เนองานและจ านวนงานมความเหมาะสมกบต าแหนงและเวลาทาน

19.มการสงเสรมพฒนาความรอยางตอเนองและเหมาะสม

20.องคกรเปนทรจกและมความมนคง สภาพแวดลอมทท างานปจจบนของทานมลกษณะดงตอไปนมากนอยเพยงใด

21.ทานสามารถเดนทางไปท างานไดสะดวก

22.ทานเขาใจในลกษณะวฒนธรรมขององคกร 23.โตะท างานของทานสะอาดเรยบรอยและใชงานสะดวก

24.ทานมพนทส าหรบการท างานทมสดสวนเหมาะสม 25.องคกรของทานมความสะอาดและมธรรมชาตรมรน

26.องคกรของทานมอปกรณส านกงานพอเหมาะส าหรบการท างาน

27.องคกรของทานมความสงบไมมเสยงดงรบกวน

28.องคกรของทานมแสงสวางเหมาะสมตอการท างาน 29.องคกรของทานมสภาพอากาศเหมาะสมไมรอนหรอเยนเกนไป

30.ทานมความสมดลในชวตการท างานและสวนตว

95

สวนท 3 กรณาท าเครองหมาย โดยทานคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกงของพนกงานระดบปฏบตการในองคกร ในระดบใดตอไปน คาดหวงมากทสด = 5 คะแนน คาดหวงมาก = 4 คะแนน คาดหวงปานกลาง = 3 คะแนน คาดหวงนอย = 2 คะแนน คาดหวงนอยทสด = 1 คะแนน

ความคาดหวงในการธ ารงรกษาคนเกง ระดบความคาดหวง 5 4 3 2 1

การพฒนาทรพยากรมนษย

โอกาสในการไดรบการพฒนาเปนรายบคคล โอกาสในการไดรบการศกษาทสงขน

โอกาสในการแสวงหาความรความสามารถอยางเตมท

การประเมนผลการปฏบตงาน ความยตธรรมในการประเมนผลงาน

เกณฑการประเมนมมาตรฐานเดยวกน ไดรบการสนบสนนใหมโอกาสปรบปรงแกไขการท างานใหดขน

จดสวสดการ

จดสวสดการอน ๆ นอกเหนอจากเงนเดอน จดสวสดการอน ๆ ใหกบพนกงานอยางยตธรรม

จดสวสดการใหตรงกบความตองการของพนกงาน

**ขอขอบคณอยางยงทสละเวลาใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม**

96

ประวตผเขยน ชอ-ชอสกล ภาษาไทย นางสาวนนทธนาดา สวามวสสกจ ชอ-ชอสกล ภาษาองกฤษ Miss Nantthanada Sawamiwathsoogij วน เดอน ป เกด วนท 23 เดอนตลาคม พ.ศ 2528 สถานทเกด จงหวดตรง ทอยทสามารถตดตอได บานเลขท 525/186 - รหสไปรษณย 10140 ประวตการศกษา - ประกาศนยบตรมธยมศกษาตอนปลาย ปการศกษา 2547 โรงเรยนสตรวทยา จงหวดกรงเทพฯ - ประกาศนยบตรการศกษาระดบปรญญาตร ปการศกษา 2550 มหาวทยาลย Aligarh Muslim University - ปจจบนเปนนกศกษาระดบปรญญาโท คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยกรงเทพ จงหวดกรงเทพฯ