ความพงพอใจในการท างาน ทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงาน บรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

ปรญญานพนธ ของ

อทมพร รงเรอง

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการจดการ

มถนายน 2555

ความพงพอใจในการท างาน ทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงาน บรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

ปรญญานพนธ ของ

อทมพร รงเรอง

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการจดการ

มถนายน 2555 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ความพงพอใจในการท างาน ทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงาน บรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

บทคดยอ ของ

อทมพร รงเรอง

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการจดการ

มถนายน 2555

อทมพร รงเรอง. (2555). ความพงพอใจในการท างาน ทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก. ปรญญานพนธ บธ.ม. (การจดการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อาจารยทปรกษาปรญญานพนธ: อาจารย ดร.มน ลนะวงศ.

การวจยครงน ศกษาความพงพอใจในการท างาน ทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก โดยก าหนดความมงหมายเพอศกษาความสมพนธระหวางความพงพอใจในการท างานของพนกงานทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

กลมตวอยางในการวจย ไดแก พนกงานประจ าของบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก จ านวน 385 ตวอยาง และส ารองเผอความผดพลาดไว 20 ตวอยาง ดงนน ขนาดตวอยางรวมทงหมด 405 ตวอยาง โดยใชแบบสอบถามกบพนกงานทงเพศชายและเพศหญง เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก รอยละ คาเฉลย ความเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหความถดถอยเชงพหคณ

ผลการวจย พบวา

1.พนกงานสวนใหญเปนเพศชาย มอายระหวาง 30-39 ป มสถานภาพสมรสหรออยดวยกน มระดบการศกษาปรญญาตร มอายการท างาน 4-6 ป รายไดเฉลยตอเดอน 10,001-20,000 บาท

2.ความพงพอใจในการท างานของพนกงาน พบวา พนกงานมความพงพอใจในการท างานอยในระดบพงพอใจมาก และเมอแยกเปนรายดานพบวา ดานนโยบายการบรหารบรษท ดานความมนคงในการท างาน ดานความกาวหนาในอาชพ และดานสภาพแวดลอมในการท างาน อยระดบพงพอใจมาก สวนดานระบบผลตอบแทน อยในระดบพงพอใจปานกลาง

3.ความผกพนตอองคกรของพนกงาน พบวา พนกงานมความผกพนตอองคกรอยในระดบความผกพนมาก และเมอแยกเปนรายดานพบวา ดานความถกตองหรอบรรทดฐานของสงคม และดานทศนคต พนกงานมความผกพนตอองคกรอยในระดบความผกพนมาก สวนดานพฤตกรรม อยในระดบความผกพนปานกลาง

ผลการทดสอบสมมตฐาน ในดานความพงพอใจในการท างานของพนกงาน ทมผลตอความผกพนตอองคกร โดยม

นยส าคญ 0.05 1.ความพงพอใจในการท างานดานนโยบายการบรหารของบรษท มผลตอความผกพนตอองคกร

ของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกในดานพฤตกรรม 2.ความพงพอใจในการท างานดานความกาวหนาในอาชพ มผลตอความผกพนตอองคกรของ

พนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกในดานทศนคต ดานพฤตกรรม และดานความถกตองหรอบรรทดฐานทางสงคม

EMPLOYEE SATISFACTION AFFECTING EMLOYEE ENGAGEMENT OF STEEL PROCESSING COMPANY

AN ABSTRACT BY

UTOMPHORN RUNGRUANG

Present in Partial Fulfillment of the Requirements for the

Master of Business Administration degree in Management at Srinakharinwirot University

June 2012

Utomphorn Rungruang. (2012). Employee Satisfaction Affecting Employee Engagement of Steel Processing Company. Master’s Thesis, M.B.A. (management). Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University. Project Advisor: Dr. Manu Leenawong.

The research is to study the relationship of employee satisfaction affecting employee

engagement of Steel Processing Industry Company. Sample size in this research is 405 samples. Questionnaire is a tool for data collection. Statistics for data analysis are percentage, mean, standard deviation, and multiple regressions analysis. Research results are as follows: 1. Most employees are male, aging between 30 and 39 years old, married or living together, holding Bachelor Degree, having service year between 4 and 6 years, and earning average monthly income between Baht 10,001 and 20,000. 2. Employee Job Satisfaction: Employees have job satisfaction at the high level. Considering in each category, satisfaction toward management policy, work security, career advancement, and work condition is at the high level, whereas satisfaction toward remuneration is at the moderate level. 3. Employee engagement: Employee engagement is at the high level. Considering in each category, employee engagement in category of rightness or social norms and attitude is at the high level, whereas employee engagement in category of behavior is at the moderate level. Results of the correlation with significance level of 0.05 are as follows: 1. Employee satisfaction in category of management policy has the relationship with employee engagement of Steel Processing Industry Company in category of behavior. 2. Employee satisfaction in category of career advancement has the relationship with employee engagement of Steel Processing Industry Company in category of attitude, behavior, and rightness or social norms.

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธฉบบนส าเรจไดโดย ความกรณา และความชวยเหลอเปนอยางยงจาก อาจารย

ดร. มน ลนะวงศ อาจารยทปรกษาปรญญานพนธครงน ผ วจยขอขอบพระคณเปนอยางสงในความ

อนเคราะห ชวยเหลอ ตรวจสอบและกรณาใหค าแนะน า ขอคดเหนทมคณคา และเปนประโยชนในการ

วจยเปนอยางยง นบตงแตเรมตนด าเนนการจนส าเรจเสรจเรยบรอย ผวจยขอกราบขอบพระคณอยางสง

มา ณ โอกาสน

ขอขอบพระคณรองศาสตร ณกษ กลสร และอาจารย ดร.พนต กลศร ทใหความกรณาเปน

ผ เชยวชาญตรวจสอบเนอหาแบบสอบถาม

ขอขอบพระคณคณาอาจารยในภาควชาบรหารธรกจคณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครน

วโรฒทกทานทประสทธประสาทวชาความร ใหความชวยเหลอ ใหความชวยเหลอตลอดจนประสบการณ

ทดแกผวจย

ขอขอบคณคณะผบรหาร บรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก ทใหการสนบสนนเออเฟอ

ในดานขอมลทเปนประโยชนอยางยงตองานวจย และพนกงานทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม

ขอบขอบคณเพอนนสต MBA มหาวทยาลยศรนครนวโรฒ ทใหความชวยเหลอ รวมทง

ค าแนะน าตาง ๆ ทชวยใหงานส าเรจลลวงไปดวยด

คณประโยชนและความดอนพงมจากปรญญานพนธ ผวจยขอมอบเปนเครองบชาคณพระคณ

ของบดา มารดา ตลอดจนบรพคณาจารยทกทาน ทไดอบรมสงสอน ชแนะแนวทางทด และมคณคา

ตลอดจนส าเรจการศกษา ผวจยขอขอบพระคณมา ณ.ทนดวย

อทมพร รงเรอง

สารบญ

บทท หนา 1 บทน า ภมหลง 1 ความมงหมายของการวจย 3 ความส าคญของการวจย 3 ขอบเขตของการวจย 4 ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย 4 ตวแปรทศกษา 5 นยามศพทเฉพาะ 5 กรอบแนวความคดในการวจย 7 สมมตฐานในการวจย 7 2 เอกสาร และงานวจยทเกยวของ แนวคด และทฤษฎเกยวกบความพงพอใจในการท างาน 9 แนวคด และทฤษฎเกยวกบความผกพนตอองคกร 20 แนวคดเกยวกบระบบผลตอบแทน 28 แนวคด และทฤษฎเกยวกบนโยบายการบรหารของบรษท 32 แนวคดเกยวกบสภาพแวดลอมในการท างาน 38

แนวคดเกยวกบความมนคงในการท างาน 43 แนวคด และทฤษฎเกยวกบความกาวหนาในอาชพ 45 เอกสารงานวจยทเกยวของ 50 3 วธการด าเนนการวจย

การก าหนดประชากรและการเลอกสมตวอยาง 53 การสรางเครองมอทใชในการวจย 54

การเกบรวบรวมขอมล 56 การจดท าและวเคราะหขอมล 56

สถตทใชในการวเคราะหขอมล 57

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 4 ผลการวเคราะหขอมล สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล 59

การเสนอผลการวเคราะหขอมล 60 ผลการวเคราะหขอมล 61

สรปผลการทดสอบสมมตฐาน 74 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ สรปผลการศกษาวจย 78 อภปรายผลจากการวจย 83 ขอเสนอแนะทไดจากการวจย 85 ขอเสนอในการท าวจยครงตอไป 85

บรรณานกรม 86

ภาคผนวก 91

ภาคผนวก ก 92

ภาคผนวก ข 99

ประวตยอผวจย 101

บญชตาราง

ตาราง หนา

1 แสดงจ านวน (ความถ) และรอยละของขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม 61

2 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความพงพอใจในการท างานของพนกงาน

บรษทอตสาหกรรมแปรรป โครงสรางเหลก 64

3 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรม

แปรรป โครงสรางเหลก 67

4 แสดงผลการวเคราะห ความพงพอใจในการท างานของพนกงาน มผลตอความผกพนตอ

องคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานทศนคต 69

5 แสดงผลการวเคราะห ความพงพอใจในการท างานของพนกงาน มผลตอความผกพนตอ

องคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานพฤตกรรม 70

6 แสดงผลการวเคราะห ความพงพอใจในการท างานของพนกงาน มผลตอความผกพนตอ

องคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานความถกตองหรอ

บรรทดฐานของสงคม 72

7 สรปผลการทดสอบสมมตฐาน 74

บญชภาพประกอบ

ภาพประกอบ หนา 1 กรอบแนวคดในการวจย 7

2 แสดงล าดบขนความตองการพนฐานของมนษย 16

1

1

บทท 1 บทน ำ

ภมหลง

ภาวะเศรษฐกจโลกในปจจบนมการเปลยนแปลงมากขน และยงเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ซงสงผลกระทบตอการแขงขนธรกจทงภาครฐและเอกชน การทองคการจะสามารถแขงขนทางธรกจไดนนจ าเปนตองอาศยทรพยากรพนฐานทมความส าคญตอการจดการ ไดแก บคลากร (Man) ตนทน (Cost) วตถดบ (Material) และการจดการ(Management) โดยทรพยากรเหลานจะมอยในแตละองคการในปรมาณทจ ากดและแตกตางกน ดงนน ผบรหารทมความสามารถจะตองจดสรรทรพยากรทมอยอยางจ ากดในองคกรอยางเหมาะสม โดยทรพยากรทมความส าคญยงตอความส าเรจขององคกร คอ ทรพยากรบคคล ทองคการตองอาศยการพฒนาความรเปนปจจยส าคญทมผลตอการสรางความไดเปรยบทางการแขงขน เนองจากการบรหารจ าเปนตองอาศยบคลากรเปนผด าเนนการ ผบรหารจงตองมความร ความเขาใจ ถงหลกการจดทรพยากรมนษยภายใตการดแลของตน และจดบคลากรใหเหมาะสมกบต าแหนงงาน ตลอดจนรกษาใหพนกงานทกคนในองคการไดรวมงานกบองคกรดวยความเตมใจ เพอใหสามารถบรหารงานไดอยางเตมท ซงวธการทผบรหารจะท าใหเกดความรวมมอรวมใจกนปฏบตงานทดทสด คอ การสรางแรงจงใจใหแกผ รวมงานในการปฎบตงาน ท าใหการบรหารองคกรประสบความส าเรจอยางมประสทธภาพและประสทธผล ตามวตถประสงค และกอใหเกดประโยชนสงสดแกองคกร

ดงนน ทกองคการควรจะตองพจารณาใหความส าคญแกบคลากรเปนอนดบแรก ซงถอวาเปนทรพยากรทมคาทสดส าหรบองคกร จ าเปนตองธ ารงรกษาและพฒนาใหบคลากรขององคกรมคณภาพชวตการท างาน (Quality of Work Life) ทดมมาตรฐานสงตลอดจนเสรมสรางหลกประกนใหแก บคลากรทตองพนจากการรวมงานกบองคกรใหสามารถด ารงชวตในสงคมไดอยางมความสขในอนาคต (วรชย ยศธ ารง. 2546: 1)

ในการด าเนนงานของทกองคกร มกจะเกดปญหาขนอยเสมอ เชน ปญหาการลาออกจากงาน การโยกยายงานบอยครง ปญหาเรองหนาททไดรบมอบหมาย ซงมกจะเกดจากเรองระบบผลตอบแทน เรองความสมพนธระหวางคนในองคกร โอกาสเจรญกาวหนาในหนาท และสภาพแวดลอมในองคกรทท าใหพนกงานขาดความรวมมอรวมใจ และขาดความพงพอใจในการท างาน ท าใหสงผลกระทบตอการท างาน และสงผลเสยตอองคกร

สงทนายจางจายคาตอบแทนในการท างานของลกจาง นอกจากในรปของคาจางหรอเงนเดอนโดยตรงแลว นายจางยงอาจมสวสดการ (Welfare) ใหแกลกจางดวย ซงสวสดการเปนงานอยางหนงใน

2

2

หนาทของนายจางทจะตองจดใหพนกงาน เพอใหพนกงานมความเปนอยทดขนมความมนคงในการท างานซงจะท าใหการปฏบตงานเปนไปอยางมประสทธภาพ(วรชย ยศธ ารง. 2546: 2-3)

ในการบรหารจดการของธรกจอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก ซงในปจจบนมบรษทมากกวา 2910 (ององจาก www.dip.gp.th) ซงมนษยเปนปจจยทส าคญทสด ถอวาเปนหวใจของความส าเรจขององคกร การบรหารจดการทด มสวนส าคญจะท าใหเกดความพงพอใจในการท างานของบคลากรตอองคกร ไดแก (1) คาตอบแทนและสวสดการ เพอตอบสนองความตองการทางรางกายและจตใจ เปนรางวลทางสงคมทท าใหพนกงานภาคภมใจ และยอมรบวา ตนเปนคนมคณคาคนหนงในสงคม (2) นโยบายในการท างาน แนวทางการปฏบตงาน นโยบายของฝายบรหาร เพอใหพนกงานทราบถงบทบาทของตนเอง เพอทจะท างานอยางอสระ ท าใหพนกงานมความรสกรบผดชอบตอวตถประสงค เพอใหงานมประสทธภาพ (3) สภาพแวดลอมในการท างาน ทกบรรยากาศในการท างาน สงตางๆ ทอยรอบตวพนกงานในขณะท างาน ทงเรองของ หวหนางาน ผควบคมงาน เพอนรวมงาน เครองจกร และอปกรณตาง ๆ อากาศทหายใจ แสงสวาง เสยง ความสนสะเทอน ฝ น และสารเคมอน ๆ รวมทงเชอโรคตาง ๆ เพอใหพนกงานรสกในทางบวกตอสงตาง ๆ ทอยรอบตวพนกงานในขณะท างาน (4) ความมนคงในการท างาน หรอคณภาพชวตการท างานของพนกงาน ของการเพมเนองาน การมสวนรวมความสมพนธทดตอนายจาง การจดการทเปนประชาธปไตย ตลอดการเตบโตและการพฒนาของพนกงานในดานความเปนอย (5) ความกาวหนาในองคกร การทพนกงานไดรบการเปลยนแปลงใหดขน จากการประสบผลส าเรจในการท างาน ท าใหเกดความกาวหนาในการเลอนขน เลอนต าแหนง และเลอนเงนเดอน อ านาจหนาท และสถานภาพในการท างาน การยกระดบต าแหนงใหสงขน

เพราะฉะนนผบรหารจ าเปนตองท าใหพนกงานภายในองคกรเกดความพงพอใจในกาปฏบตงานเพราะพนกงานจะไดทมเทก าลงความสามารถในการปฏบตตามหนาท มความผกพนตอองคกรเนองจากเปนปจจยทบงบอกทศนคตทบคลากรมตอองคกรและอาจแสดงออกมาเปนพฤตกรรมของบคลากร ไดแก ความตงใจในการท างาน ความถกดตอหนวยงาน ความภาคภมใจในอาชพ ทงความพงพอใจและความผกพนตอองคกรนมความส าคญและมผลตอการด าเนนงานขององคกรและมอทธพลตอการปฏบตของบคลากรเปนอยางมาก

ดวยเหตนผวจยจงมความสนใจทจะศกษาความพงพอใจในการท างานของพนกงาน ทสงผลตอความผกพนในองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก วาปจจยอะไรบางทจะท าใหพนกงานเกดความพงพอใจในการท างาน และสงผลตอความผกพนตอองคกรมากทสด เปนสาเหตใหผบรหารองคกรจะตองรจกคดสรรปจจยตางๆ มาบรหารงานเพอใหสงผลความพงพอใจในการปฏบตงาน

3

3

ควำมมงหมำยของกำรวจย 1. เพอศกษาความสมพนธระหวางความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดานระบบ

ผลตอบแทนทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก 2. เพอศกษาความสมพนธระหวางความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดานนโยบาย

การบรหารของบรษททมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

3. เพอศกษาความสมพนธระหวางความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดานสภาพแวดลอมในการท างานทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

4. เพอศกษาความสมพนธระหวางความพงพอใจในการท างานของพนกงานนในดานความมนคงในการท างานทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

5. เพอศกษาความสมพนธระหวางความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดานความกาวหนาในอาชพทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

ควำมส ำคญของกำรวจย

1. ใชเปนประโยชนโดยตรงตอบรษท เพอใชพฒนาการบรหารบคคลขององคกร ใหเกดประโยชนตอองคกร

2. ผลการวจยครงนสามารถน าไปใชเปนแนวทางส าหรบผบรหารในการปรบปรงแกไข และพฒนาสภาพแวดลอมในการท างาน เพอรกษาพนกงานใหอยกบองคกร ชวยสรางใหพนกงานเกดความผกพนตอองคการ เพอเปนประโยชนตอพนกงานและบรษทตอไป

3. ผลของการศกษาครงน ใชเปนแนวทางในการวางแผนกลยทธ ปรบปรงในดานระบบผลตอบแทน ดานนโยบายการบรหารของบรษท ดานสภาพแวดลอมในการท างาน ดานความมนคงในการท างาน และดานความกาวหนาในอาชพ ใหพนกงานมความพงพอใจในการท างาน และมความผกพนตอองคกรมากยงขน

4

4

ขอบเขตของกำรวจย ประชำกรทใชในกำรวจย ประชากรทใชในการวจยครงน เปนพนกงานประจ าของบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสราง

เหลก กลมตวอยำงทใชในกำรวจย กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก พนกงานประจ าของบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสราง

เหลก ในการก าหนดขนาดกลมตวอยาง โดยยอมมความคลาดเคลอนได 5% และทระดบความเชอมน 95% และก าหนดความมนยส าคญทระดบ 0.05 ซงสามารถค านวณหนวยตวอยาง ไดน

ปรากฏวาขนาดของกลมตวอยางทสามารถใหเปนตวแทนของประชากรท สามารถเชอถอไดคอจ านวน 385 ตวอยาง และส ารองเผอความผดพลาดไว 20 ตวอยาง ดงนนขนาดตวอยางรวมทงหมด 405 ตวอยาง วธกำรสมตวอยำง ในการวจยครงน

กำรเลอกตวอยำงแบบตำมสะดวก (Convenience Sampling) โดยการเกบแบบสอบถาม กลมตวอยางทเปนพนกงานประจ าทท างานอยในบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

5

5

ตวแปรทใชในกำรศกษำ 1. ตวแปรอสระ (Independent Variables) ไดแก

1.1 ความพงพอใจของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก 1.1.1 ดานระบบผลตอบแทน 1.1.2 ดานนโยบายการบรหารของบรษท 1.1.3 ดานสภาพแวดลอมในการท างาน 1.1.4 ดานความมนคงในการท างาน 1.1.5 ดานความกาวหนาในอาชพ

2. ตวแปรตำม (Dependent Variables) ไดแก 2.1 ความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

2.1.1 ดานทศนคต 2.1.2 ดานพฤตกรรม 2.1.3 ดานความถกตองหรอบรรทดฐานของสงคม

นยำมศพทเฉพำะ ในการศกษาวจยครงน ผวจยไดนยามศพททเกยวของกบงานวจยในครงน ดงน 1. พนกงำน หมายถง พนกงานประจ าทปฏบตงานในบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสราง

เหลก 2. บรษท, องคกร หมายถง บรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก 3. ระบบผลตอบแทน หมายถง ผลประโยชนตอบแทนทพนกงานของบรษทอตสาหกรรมแปร

รปโครงสรางเหลกไดรบ โบนสประจ าปทบรษทจดให สวสดการตาง ๆ ของบรษททจดใหกบพนกงาน 4. นโยบำยกำรบรหำรของบรษท หมายถง ระบบการบรหารจดการของบรษท มความชดเจน

และเหมาะสมและความเปนไปไดในทางปฏบต ไดแก การไดรบมอบหมายงานเทยบกบความสามารถ การจดสรรท าความรบผดชอบในระบบงาน ความชดเจนของกฎระเบยบขอบงคบของบรษทในการปฎบตงาน การปรบเปลยนนโยบายการบรหาร มการจดสายการบงคบบญชา และการท างานตรงตามเปาหมายนโยบายของบรษท

5. สภำพแวดลอมในกำรท ำงำนของพนกงำน หมายถง ความรสกของพนกงานทมตอสง

ตาง ๆ ทอยรอบตวพนกงานในขณะท างาน ทงในเรองของการจดสรรพนทใชสอยในการท างานมความ

6

6

ทนสมย อปกรณเพยงพอตอความตองการ ความมนคงปลอดภยของบรษท สถานทท างานเอออ านวยตอการท างาน และความเอาใจใสขององคกร

6. ควำมมนคงในกำรท ำงำน หมายถง ความรสกทมตองานในดานความมนคง คอ การท างานในบรษทท าใหรสกมนคง อาชพการงานท าใหสามารถด ารงชวตไดอยางสบาย ความยตธรรมในการคดเลอกบคคลเขาท างาน และการปฏบตงานดวยความบรสทธใจ และซอสตย

7. ควำมกำวหนำในอำชพ หมายถง การเปลยนแปลงทดขนเกดจากการ ประสบผลส าเรจในการท างาน ท าใหเกดความกาวหนาในต าแหนงหนาทสงขน การขนเงนเดอน การไดพฒนาความรความสามารถ ไดรบการสนบสนนจากหวหนางาน และมโอกาสแสดงความคดเหนตอผบรหาร

8. ควำมพงพอใจในกำรท ำงำนหมายถง ความรสกทดของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก ทมตอหนาทในการท างาน ซงเกดจากดานระบบผลตอบแทน ดานนโยบายการบรหารงานของบรษท ดานสภาพแวดลอมการท างาน ดานความมนคงในการท างาน และดานความกาวหนาในอาชพ ซงสงผลใหเกดความผกพนตอองคกรในการปฏบตงานใหบรรลวตถประสงค

9. ควำมผกพนตอองคกร (Employee Engagement) หมายถง ความรสกของพนกงานทตองการท างานกบองคกรตอไป ในการวจยน ไดแบงความผกพนตอองคกรไว 3 ดาน ดงน

9.1 ดานทศนคต (Attitude) หมายถง ความรสกในการรบรของบคคลวาตนเองเปนสวนหนงขององคกร ไดแก เปาหมายการท างานมความสอดคลองกบระบบคานยมขององคกร ความพยายามอยางเตมทในการท างานเพอองคกร ความยนดและภาคภมใจกบการเปนสวนหนงขององคกร ความตงใจทจะท างานเพอองคกรตอไป

9.2 ดานพฤตกรรม (Behavior) หมายถง ความผกพนตอองคกรในรปของความสม าเสมอของพฤตกรรม ไดแก ความสม าเสมอในการท างาน โดยไมโยกยายเปลยนแปลงทท างานและความรสกวาการลาออกจากงานท าใหองคกรประสบปญหา

9.3 ดานความถกตองหรอบรรทดฐานของสงคม หมายถง ความจงรกภกดและความเตมใจทบคคลจะอทศตนใหกบองคกร ซงเปนผลมาจากบรรทดฐานขององคกรและสงคม ไดแก ความจงรกภกดตอองคกร การตงใจท างานใหกบองคกรอยางเตมท และความรสกวาองคกรคอครอบครว

กรอบแนวคดกำรวจย

7

7

ในการศกษาวจยเรอง “ความพงพอใจในการท างาน ทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก” มกรอบแนวคดในการศกษาคนควา ดงน ตวแปรอสระ ตวแปรตำม (Independent Variables) (Dependent Variables)

ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดในการศกษาวจย สมมตฐำนในกำรวจย

สมมตฐำนขอท1 ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานระบบผลตอบแทน มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

สมมตฐำนขอท2 ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานนโยบายการบรหารของบรษท มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

สมมตฐำนขอท3 ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานสภาพแวดลอมในการท างาน มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

ควำมพงพอใจในกำรท ำงำนของ

พนกงำนบรษทอตสำหกรรมแปรรป

โครงสรำงเหลก

- ดานระบบผลตอบแทน

- ดานนโยบายการบรหารของบรษท

- ดานสภาพแวดลอมในการท างาน

- ดานความมนคงในการท างาน

- ดานความกาวหนาในอาชพ

ควำมผกพนตอองคกรของพนกงำน

บรษทอตสำหกรรมแปรรปโครงสรำง

เหลก

- ดานทศนคต

- ดานพฤตกรรม

- ดานความถกตองหรอบรรทดฐาน

ของสงคม

8

8

สมมตฐำนขอท4 ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานความมนคงในการท างาน มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

สมมตฐำนขอท5 ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานความกาวหนาในอาชพ มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

9

บทท 2 เอกสาร และงานวจยทเกยวของ

การวจยเรอง ความพงพอใจในการท างาน ทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงาน

บรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก ผวจยขอเสนอเอกสารและงานวจยทเกยวของตามล าดบขนตอน ดงน

1. แนวคด และทฤษฎเกยวกบความพงพอใจในการท างาน 2. แนวคด และทฤษฎเกยวกบความผกพนตอองคกร 3. แนวคดเกยวกบระบบผลตอบแทน 4. แนวคด และทฤษฎเกยวกบนโยบายการบรหารของบรษท 5. แนวคดเกยวกบสภาพแวดลอมในการท างาน 6. แนวคดเกยวกบความมนคงในการท างาน 7. แนวคด และทฤษฎเกยวกบความกาวหนาในอาชพ 8. เอกสารงานวจยทเกยวของ

1. แนวคด และทฤษฎเกยวกบความพงพอใจการท างาน

ความหมายของความพงพอใจ ธระศกด ก าบรรณารกษ (2527: 1-3) ไดแบงความหมายของความพงพอใจในการท างาน

เปน 2 แงมม ดงน แงมมท 1 ความพอใจในการท างานในแงมมทเปนทศนคตตองาน (Job Satisfaction as

Job Attitude) ในทศนะนเชอวา ความพอใจในงานเปนสวนหนงของทศนคตตองาน ดงนน ความรสกทดตองาน ก หมายความวา พนกงานทมความสข หรอความพอใจในงานทท า ความเขาใจหรอความคด เ กยวกบงานรวมกบความรสกทดตองาน ยอมน าไปสการปฎบต งานทด มประสทธภาพในการท างาน ซงถอเปนสวนทเกยวกบการก าหนดพฤตกรรมของมนษยทเปนสวนหนงของทศนคต

แงมมท 2 ความพอใจในการท างานในรปแบบของแรงจงใจ เพราะเชอวาแรงจงใจจะชวยใหเราเขาใจธรรมชาตของความพอใจไดด วาเมอคนเราไดรบในสงทเขาตองการ เขากจะมความพอใจ แตหากเขาไมไดรบในสงทตองการ เขากจะเกดความไมพอใจ

สรอยตระกล (2542: 133) กลาววา ความพงพอใจในงาน หมายถง ทศนคตหรอความรสกชอบหรอไมชอบ โดยเฉพาะของผปฏบตงานซงเกยวกบงาน

10

กรนเบรก (Locke.1976: 1342: citing in Gruneberg. 1979: 3) กลาววา ความพงพอใจ หมายถง ภาวะความพงพอใจทางอารมณของบคคลทเปนผลจากงานหรอประสบการณทไดรบจากการท างาน

จอหนส (Johns.1992: 137) กลาววา ความพงพอใจ หมายถง ทศนคตโดยรวมของพนกงานทมตองาน

ลอวเลอร (ภราด บตรศกดศร.2540:13; อางองจาก Lawler: 1973:64) ความพงพอใจในงานสามารถใชตดสนความแตกตางระหวางปจจยทมอย และปจจยทบคคลรสกวาควรจะม ดงนน ความพงพอใจในงาน คอความแตกตางระหวาง สงทบคคลคาดวาจะไดรบจากงานกบสงทเขาไดรบจากงานจรงๆ สามารถแบงความหมายของความพงพอใตในงานไดเปน 2 ดาน คอ

1. ความพงพอใจในงานโดยรวม (Overall Job Satisfaction) เปนความรสกชอบพอ และพอใจของบคคลทมตองานโดยรวม

2. ความพงพอใจในงานเฉพาะดาน (Facet Job Satisfaction) เปนความรสกชอบพอ และพอใจของบคคลทมตองานโดยรวม

ลธานส (Luthans. 2002: 230) ไดกลาววา ความพงพอใจในงานเปนผลจากการรบรทมตองาน โดยไดแบงมตความพงพอใจในงานแบงออกเปน 3 มต คอ มต 1 ความพงพอใจเปนการตอบสนองทางอารมณของบคคลตองานทท า มต 2 ความพงพอใจในงานหรอทศนคตเชงบวกตองานเกดเมอพนกงานไดรบผลตอบแทนทยตธรรมเมอเทยบกบงานทท า และมต 3 ความพงพอใจในงานมความสมพนธกบทศนคตในเรองงาน คาตอบแทน โอกาสความกาวหนา การบงคบบญชา และเพอนรวมงาน

เคนเบล (Campbell; et al. 1970) ไดจ าแนกทฤษฎทเกยวของกบความพงพอใจในงาน (Job Satisfaction) ออกเปน 2 กลม ไดแก Content Theories และ Process Theories โดย Content Theories จะเปนกลมทใหความสนใจตอปจจย (Factors) ทมผลตอความพงพอใจในงานวามอะไรบาง ทฤษฎทอยในกลมน กไดแก ทฤษฎล าดบขนของความพงพอใจของมาสโลว (Hierarchy of Needs, Maslow, 1943) ทฤษฎสองปจจย (Two Factor Theory) ของเฮอสเบอรก (Herzberg) เปนตน

ความพงพอใจในงานกบลกษณะของงาน แมวาความพงพอใจในงานนนจะเกดไดจากปจจยหลายๆอยางเปนตวก าหนด ไมวาจะเปน

ปจจย Motivator และ Hygiene ตามแนวคดของ Herzberg แตในหวขอน เราจะพจรณาถงลกษณะของงานหรอปจจยทเกยวของกบงานวามผลตอความพงพอใจอยางไรบาง เชน ปจจยดาน

11

ความส าเรจในงาน (Success) การยอมรบ (Recognition) การไดใชความรความสามารถ (The application of skill) เปนตน

ความส าเรจในงาน ความส าเรจกบความพงพอใจในงานนน มลกษณะทยากทจะก าหนดควาสมพนธในเชง

สาเหต-ผลลพธ (Cause-Effect) เพราะ หากเราท าการสอบถามบคคลทเพงจะท างานส าเรจมกไดรบค าตอบวา เขามความพงพอใจในงานทงๆทในความเปนจรง ขณะนนเขาอาจเพยงแตมความรวกสมหวง กบการไดทมเทกบการท างานและไดรบผลงาน กลบมาเทานน (Achievement) ความพงพอใจทเกดขนจงท าใหเกดผลงาน มากวาผลงานท าใหเกดความพงพอใจ หรออาจดเหมอนวาความพงพอใจเปนสงทท าใหเกดความส าเรจ มากกวาความส าเรจเปนเหตทท าใหเกดความพงพอใจ

การยอมรบ ในการประเมนวาพนกงานไดรบการบอมรบหรอไม เราอาจพจารณาไดจากการสง

สญญาณ (Signaling) ทอาจมาจากการเลอนต าแหนง แมวาในบางองคการ การเลอนต าแหนงมกเปนไปตามอาวโสหรอระยะเวลาในการท างาน แตในความเปนจรงแลวนอกจากการเลอนต าแหนงนนอาจมองไดวาเปนผลจากความส าเรจในการท างานทแสดงใหเหนวาองคการยอมรบและรบรถงผลงานทองคการไดรบ

ความหลากหลายในงาน จากการศกษาของนกวชาการหลายอาท Walker; Guest และ Lawler ไดมการยนยนวา

ความหลากหลายในงานกบความพงพอใจในงานมความสมพนธกนทระดบประมาณ 0.38 อนเนองมาจากความตองการในระดบ Self Esteem เชน ความตองการ การเจรญเตบโตกาวหนาในงาน และความตองการทจะมบทบาทในงาน ซงทระดบความสมพนธของความพงพอใจกบความหลากหลายในงานน

ความพงพอใจกบคาจาง ดวยความส าคญของเงนทน ามาสความสามารถในการซอสนคาและบรการ เพอตอบสนอง

ตอความตองการในชวต แตในการศกษาถความสมพนธของเงนทมตอความพงพอใจในงานนนกลบท าไดยาก เพราะวาบางกรณเงนอาจเสมอนเครองแสดงการยอมรบคณคาทพนกงานมตอองคการ หรออาจะเสมอนเปน Hygiene Factor ตามแนวคดของเฮอรเบอรก เนองจากเงนมลกษณะเปนสญลกษณ ทแสดงถงกายอมรบและความส าเรจ ซงกสอดคลองกบผลการศกษาของ Werimont และ Fitzpatrick (1972) ทเหนวาเงนมลกษณะเปนสญลกษณทหลากหลาย ทงนขนกบภมหลงของแตละคน เชน เงนส าหรบคนท างานกจะมคณวาเปนสงทด แตส าหรบนกเรยน นกศกษากจะใหคณคากบเงนนอยกวา

12

ดงนนนอกจากตวเงนทมผลตอความพงพอใจทแตกตางกนแลว ยงมสงอนๆทเกยวของกบคาจางทมผลตอความพงพอใจอาท ระบบการจายเงน เชน การจายเปนรายชวโมง (Hourly Payment) การจายตามรายชน (Piece-Work) เปนตน ทการจายเงนอาจจะไมมความสมพนธกบผลตผลของพนกงานเลยกได

ความพงพอใจกบความมนคง ความมงคงในงาน(Security) นเปนตวอยางทส าคฯอยางหนงของปจจยทเขาขาย ลกษณะ

แบบ Hygiene Factor ตามแนวคดของเฮอรสเบอรก กลาวคอ หากไมมปจจยน จะน ามาสความไมพงพอใจ (Dissatisfaction) แตกลบไมมความสมพนธเลย หากไมมผลทคกคามตอการจางงาน

ความพงพอใจกบเพอนรวมงาน (Work Groups) การทคนเราตองหากลมในการท างาน กเพอแสวงหาความรวมมอในการท างาน เพอให

งานบรรลความส าเรจ เพอใหเกดความพงพอใจทมาจากการตระหนกในคณคาของตนเอง ทมาจากเพอนรวมงาน การรวมกนปกปองอปสรรคทเขามาจากภายนอก ตลอดจนความรยนดในมตรภาพทมตอกน จากการศกษาของนกวชาการหลายทาน ไดชใหเหนวา ความสมพนธทดในกลมมผลท าใหเกดความพงพอใจในงาน

ความพงพอใจกบการควบคมงาน แมงานวาจะเปนการยากทจะบอกวาลกษณะผน าแบบไหนทจะกอใหเกดความพอพอใจ

แตสงหนงทปรากฎ และยอมรบไดวา ลกษณะทแตกตางของผน าใหผลตอความพงพอใจทแตกตางกน แตจากการวจยโดยสวนใหญมกมงเนนการศกษา ระหวางการท างานแบบมงงาน (Task-Oriented) กบแบบมงคน (Employee-oriented) กบความพงพอใจในงาน ทปรากฎวาในคนทมการศกษานน การบรหารงานแบบมงงานไมมนยส าคญตอความพงพอใจ ในขณะทคนทมการศกษาต ากวาจะใหความส าคญกบความสมพนธในการท างานระหวางพฤตกรรมของผน ากบความพงพอใจ

ความพงพอใจกบความมสวมรวม การมสวนรวมในการตดสนใจทเกยวของกบงานนน อาจจ าแนกไดออกเปน 2 ลกษณะ คอ

การมสวนรวมทใกลตว (Lmmediate Aspects) ทเกยวกบงานโดยตรง กบการมสวนรวมทไกลตวออกไป (Distant Aspects) ทเกยวกบดานนโยบายขององคการ ทออกหางจากงานออกไป ซงจากการศกษา เหนวา การมสวนรวมในเรองทไกลตวนนมความสมพนธนอยกบความพงพอใจ แตในขณะทการมสวมรวมในเรองใกลตวนนมความสมพนธกบความพงพอใจ

13

แนวความคดความพงพอใจในการท างาน มมฟอรด (ปรยาพร วงศอนตรโรจน. 2544: 123; อางองจาก Mumford. 1972: 4-5) ได

จ าแนกแนวคดเกยวกบความพงพอใจในการท างานจากผลการวจยออกเปน 5 กลม คอ 1. ความตองการทางดานจตวทยา (The Psychological Need School) กลมนไดแก

มาสโลว (Maslow) เฮอรซเบรก (Herzberg) ลเคท (Likert) โดยมองความพงพอใจในการท างานเกดจากความตองการของบคคล ทตองการความส าเรจของงาน และความตองการยอมรบจากผ อน

2. กลมภาวะผน า (Leadership School) มองความพงพอใจในการท างาน จากรปแบบและการปฎบตของผน า ทมตอผใตบงคบบญชากลมนไดแก เบลค (Blake) มตน (Mouton) พดเลอร (Fiedler)

3. กลมความพยายามตอรองรางวล (Effort – Reward Bargain School) เปนกลมทมองความพงพอใจในการท างาน จากรายได เงนเดอน และผลตอบแทนอนกลมนไดแก กลมบรหารธรกจของมหาวทยาลยแมนเชสเตอร

4. กลมอดมการณการจดการ (Management Ideology School) มองความพงพอใจงานจากพฤตกรรมการบรหารงานขององคการไดแก โครซเอร และโกลเนอร (Crozier and Gouldner)

5. กลมเนอหาของงานและการออกแบบงาน (Work Content and Job Design) ความพงพอใจงานเกดจากเนอหาของตวงาน กลมแนวคดนมาจากสถาบนทาวสตอกของมหาวทยาลยลอนดอน

มมฟอรด ได ใหแนวคดวาการศกษาเกยวกบความพงพอใจในการท างาน ควรจะน าแนวคดตางๆรวมเขาดวยกน

กรน และคราฟ (สมชาต คงพกล. 2537: 30; อางองจาก Green; & Craft. 1979: 270) ศกษางานวจยทเกยวกบความพงพอใจและการปฏบตงาน พบวา มแนวคด 3 แนว คอ

1. ความพงพอใจท าใหเกดการปฏบตงาน (Satisfaction Causes Performance) กลมนมความเชอวา ผทมความสขจากการท างานจะมผลผลตจากงาน ซงไดแก แนวคดของวรม (Vroom. 1964)

2. การปฏบตงานท าใหเกดความพงพอใจ (Performance Causes Satisfaction) ผลงานทดจะสรางความพงพอใจใหแกบคคล ไดแก แนวความคดของพอรเตอร และลอเลอร (Porter; & Lawler. 1968)

3. รางวลเปนปจจยของความพงพอใจและการปฏบตงาน (Reward as a Causal Factor) แนวความคดนมองรางวลหรอสงทไดรบซงเปนตวแปรเกดจากตวแปรตน คอ ความพงพอใจและ

14

คณลกษณะของงาน กลมนไดแก ผลงานของเบรฟลด และครอกเคท (Brayfield and Crockett. 1955)

กมล รกสวน (2524: 14) สรปวา จากแนวความคดเกยวกบความพงพอใจในงานนน การทบคลากรจะเกดความพงพอใจในการท างานมากหรอนอย ยอมขนอยกบสงจงใจทมอยในหนวยงาน ถาหนวยงานมปจจยทเปนเครองจงใจมาก โดยหลกการแลวบคคลในหนวยงานนนกยอมเกดความพงพอใจในงานมาก ท าใหบคลากรมความรสกผกพนกบงาน อยากท างาน ทมเทความสามารถเพองาน เตมใจทจะปฏบตงานใหประสบผลส าเรจ

ทฤษฎทเกยวของกบความพงพอใจในการท างาน

ทฤษฎทเกยวของกบความพงพอใจมมากมายหลายทฤษฎ ดงน ทฤษฎของคเปอร (Cooper. 1958: 31) ตามทฤษฎนถอวา ความตองการในการท างาน

ดงกลาวขางลางเปนสงจงใจใหมนษยเกดความพงพอใจในการท างาน สงจงใจนนจะเกดจากภายในหรอภายนอกตวบคคลกได ดงนนในการปฏบตงาน ผปฏบตยอมตองการสงจงใจตาง ๆ เพอสนองความตองการของตน ความตองการตามทฤษฎของคเปอรแบงออกเปน 7 อยางคอ

1. ท างานทเขาสนใจ 2. มอปกรณทดส าหรบการท างาน 3. มคาจางเงนเดอนทยตธรรม 4. มโอกาสกาวหนาในหนาทการงาน 5. สภาพการท างานทด รวามทงชงโมงการท างาน และสถานททเหมาะสม 6. ความสะดวกในการไปกลบ รวมทงสวสดการอน ๆ 7. การท างานรวมกบผบงคบบญชาทเขาใจในการควบคม การปกครองและโดยเฉพาะ

อยางยงเปนคนทเขายกยองนบถอ ทฤษฎล าดบขนความตองการของมาสโลว (Maslow Hieachy of Need) ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2544: 116) อธบายวา บคคลถกกระตนจากความปรารถนาทจะ

สนองตอบความตองการเฉพาะอยาง ซงความตองการนเขาไดตงขอสมมตฐานเกยวกบความตองการของบคคลไวดงน

1. บคคลยอมมความตองการอยเสมอและไมสนสด ขณะทความตองการใดไดรบการตอบสนองแลว ความตองการอยางอนกจะเกดขนอกไมมวนจบสน

2. ความตองการทจะไดรบการตอบสนองแลวจะไมเปนสงจงใจของพฤตกรรมอน ๆ ตอไปความตองการทยงไมไดรบการตอบสนองจงเปนสงจงใจในพฤตกรรมของคนนน

15

3. ความตองการของบคคล จะเรยงเปนล าดบขนตอนตามความส าคญ เมอความตองการต าไดรบการตอบสนองแลวบคคลกจะใหความสนใจกบความตองการระดบสงตอไปความตองการของมนษยนน Maslow ไดแบงความตองการของมนษยไวเปน 5 ขน ตงแตขนต าสดไปจนถงขนสงสดดงน (เทพพนม เมองแมน และสวง สวรรณ. 2529: 24)

3.1 ความตองการทางดานรางกาย (Physiological Needs) เปนความตองการขนตนเพอใหตนเองมความอยรอด เชน ความตองการในเรองอาหารเครองนงหม ทอยอาศย ยารกษาโรค และความตองการทางเพศ เปนตน ความตองการทางดานรางกายจะมอทธพลตอพฤตกรรมของคนกตอเมอ ความตองการของคนยงไมไดรบการตอบสนอง ซงเปนเสมอนพนฐานทมากอนความตองการสงอนทงหมด Maslow ชใหเหนวาบคคลใดกตามทยงอยในภาวะการขาดแคลนอาหาร ความปลอดภย การเขาสงคมและมชอเสยงแลว บคคลนนจะมความตองการในเรองอาหารมากกวาสงใด ๆ

3.2 ความตองการทางดานความปลอดภย (Safety Needs) ความตองการความปลอดภยม 2 แบบ คอ ความตองการทจะไดรบความปลอดภยจากอนตรายตาง ๆ ทจะเกดขนกบรางกาย เชน อบตเหต อาชญากรรม เปนตน และความมนคงทางดานเศรษฐกจ เมอพจารณาจากทศนะของฝายบรหารแลวความตองการดานความปลอดภยจะหมายถง การใหความแนนอน หรอการรบประกนความมนคงในหนาทการงานและการสงเสรมเพอใหเกดความมนคงทางดานการเงนแกผปฏบตงานมากยงขน ซงเปนการตอบสนองความมนคงในดานเศรษฐกจใหกบผปฏบตงานนนเอง

3.3 ความตองการทางดานสงคมหรอความรกหรอการยอมรบเปนพวกพอง (Social or Love or Belonging Needs) เมอความตองการทางดานรางกายและความตองการทางดานความปลอดภยไดรบการตอบสนองแลว ความตองการทางดานสงคมกเรมเปนสงจงใจทส าคญตอพฤตกรรมของคน ตามปกตคนมนสยอยรวมกนเปนกลม ดงนนความตองการทางดานนจงเปนความตองการทเกยวกบการอยรวมกน และการไดรบการยอมรบจากบคคลอน

3.4 ความตองการมชอเสยงมฐานะเดนทางสงคม (Esteem Needs) ความตองการใหไดรบการยกยองในสงคมถงความเชอมนหรอมนใจในตนเอง ความส าเรจความร ความสามารถ การนบถอตนเอง ความเปนอสระเสรภาพ และรวมถงการเปนทยอมรบนบถอของคนทงหลาย นนคอ เปนทยกยองของคนอนเมอท างานสงหนงสงใดไดส าเรจ ความพงพอใจในการทมฐานะเดนทางสงคม ซงสงเหลานจะน าไปสความเชอมนในตนเองและความรสกวาตนเองมคณคา

16

3.5 ความตองการทจะไดรบความส าเรจตามความนกคด (Self-Actualization Needs) ความตองการประเภทน เปนความตองการระดบสงสด เปนความตองการทอยากจะไดรบความส าเรจในทกสงทกอยางตามความนกคดของตนเอง คอมความตองการทจะมความรสกวาเขามความกาวหนาในการทไดใชศกยภาพของตนเองอยางเตมท ไดท างานทเหมาะกบความสามารถและทกษะทตนเองชอบ องคประกอบอน ๆ เชน ความรสกวางานทท ามความส าคญ งานนนทาทายความสามารถความกาวหนา ความส าเรจของงาน ซงความตองการชนดนจะมมากหรอนอยขนอยกบความส าเรจทเขาไดรบในขนตน ๆ ทผานมา ถอวาเปนความตองการขนสดยอดของมนษยทมนอยคนจะบรรลถงความตองการขนนได

จดส าคญในความคดของมาสโลว คอ ความตองการใดทไดรบการตอบสนองอนท าใหเกดความพงพอใจแลว ความตองการนนกจะไมเปนแรงกระตนอกตอไป แตความตองการในระดบทสงกวาจะกลายเปนแรงขบหรอแรงจงใจแทนทอนจะเปนเหตท าใหบคคลตองสรางพฤตกรรมเพอตอบสนองความตองการของตนนนดงตอไปน

ภาพประกอบ 2 แสดงล าดบขนความตองการพนฐานของมนษย ทมา: เทพพนม เมองแมน; และสวง สวรรณ. (2529: 23)

Physiological Needs

Safety Needs

Social Needs

Esteem Needs

Self -

Realization

or Self

17

ทฤษฎองคประกอบ “สองปจจย” ของ Frederick Herzberg สรอยตระกล (ตวยานนท) อรรถมานะ (2542: 100-101) กลาวถง เฟรเดอรค เฮอรสเบอรก

(Frederick Herzberg) กไดท าการศกษาปจจยหรอองคประกอบตาง ๆ ทเกยวโยงกบการท างานโดยเฉพาะปจจยทท าใหเกดความพงพอใจ การศกษาของเฮอรสเบอรกกระท าโดยการเกบขอมลจากนกบญชและวศวกร จ านวนประมาณ 200 คน ในเขตเมองพสเบอรก (Pittsburgh) รฐเพนซลวาเนย (Pennsylvania)

โดยแนวทางการสมภาษณนนเปนการขอใหผถกสมภาษณคดถงเวลาการท างานทเขามความรสกดเปนพเศษหรอไมดเปนพเศษในการท างาน โดยอาจจะเปนงานทท าในปจจบนหรอเคยท ามากอนอาจจะเปนการท างานในสถานการณทยาวนานหรอสนกไดจากขอมลทไดพบวาความรสกดนน โดยทวไปมกจะมคไปกบลกษณะในเนองาน (Job Content) สวนความรสกทไมดนนจะมคไปกบสภาพทอยลอมรอบงาน หรอลกษณะนอกเนองาน หรอบรบทของงาน (Job Content) ดงนน เฮอรสเบอรกไดสรปวาปจจยทกอใหเกดความพงพอใจในงาน (Job Satisfiers) นนจะสมพนธกบลกษณะในเนองาน เฮอรสเบอรกเรยกปจจยทท าใหเกดความพงพอใจนวาปจจยจงใจ (Motivators Factors) สวนปจจยทท าใหเกดความไมพงพอใจในงาน (Job Dissatisfiers) นนจะสมพนธกบสภาพแวดลอมทอยนอกเนองาน และเฮอรสเบอรก เรยกปจจยทกอใหเกดความไมพงพอใจนวา ปจจยสขอนามย (Hygiene Factors)

1. ปจจยจงใจหรอปจจยกระตน (Motivation Factors) เปนปจจยทกอใหเกดความพงพอใจในงาน (Job satisfies) นนจะสมพนธกบลกษณะในเนองาน เปนผลทเกดขนโดยตรงจากผลการปฎบตงาน ไดแก

ยงยทธ เกษสาคร (2547: 131-133) กลาวถง ทฤษฎสองปจจยของเฮอรสเบอรกวาความพงพอใจในงานทท าจะเปนสงจงใจทเหมอนผลการปฏบตงานทด โดยมองคประกอบส าคญ 2 ประการ คอ

1. ปจจยจงใจ (Motivator Factors) เปนปจจยทเกยวของกบงานโดยตรง ซงจะเปนตวกระตน

ใหเกดความพอใจและเปนแรงจงใจใหบคคลในองคการปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพมากยงขนประกอบดวย

1.1 ความส าเรจ (Achievement) หมายถง การทบคคลสามารถท างานไดเสรจสนและประสบผลส าเรจอยางด รวมทงความสามารถในการแกปญหาตางๆ แรงจงใจเกยวกบความส าเรจของงานประกอบดวย 2 สงคอ ระดบของแรงจงใจในความส าเรจ และความสามารถทจะท างานนน

18

1.2 การยอมรบนบถอ (Recognition) หมายถง การไดรบความยอมรบนบถอจากผบงคบบญชา เพอนรวมงาน กลมเพอน และบคคลอนๆ รวมทงการยกยองชมเชยแสดงความยนด การใหก าลงใจหรอการแสดงออกอนๆทแสดงใหเหนถงการยอมรบในความสามารถ

1.3 ลกษณะของงาน (Work It self) หมายถง งานททาทายความสามารถหรอเปนงานทอาศยความคดรเรมสรางสรรค คดคนสงใหม ๆ เปนงานทมลกษณะพเศษตองใชความสามารถเฉพาะตวในการท างาน

1.4 ความรบผดชอบ (Responsibility) หมายถง ความพงพอใจทเกดขนจากการไดรบมอบหมายใหรบผดชอบและมอ านาจรบผดชอบไดอยางเตมท ไมควบคมมากเกนไปจนขาดความอสระในการท างาน

1.5 ความกาวหนาในอาชพ (Advancement) หมายถง เมองานประสบความส าเรจ กไดรบการตอบสนองในเรองของการไดรบเลอนขน เลอนต าแหนงใหสงขน รวมทงมโอกาสไดศกษาหาความรเพมเตม หรอไดรบการฝกอบรม

2. ปจจยค าจน (Hygiene Factors) เปนปจจยทมใชสงจงใจโดยตรงในการเพมประสทธภาพในการท างาน ตลอดจนไมเปนสงกระตนใหบคคลกระตอรอรนในการท างานมากยงขน แตเปนขอก าหนดเบองตนทจะปองกนไมใหบคคลเกดความไมพอใจในการท างาน ซงสาเหตอนเกดจากสภาพแวดลอม โดยไมเกยวของกบสวนประกอบของงานเลย ปจจยเหลานประกอบดวย

2.1 นโยบายการบรหารขององคการ (Company Policies and Administration) หมายถง การจดการและบรหารงานขององคการ ซงจะตองมนโยบายอยางชดเจน มการแบงงานไมซ าซอน มความเปนธรรม

2.2 การปกครองบงคบบญชา (Supervision) หมายถง ความสามารถของผบงคบบญชาในการด าเนนงานหรอความยตธรรมในการบรหาร รวมถงการมความรความสามารถในการแกปญหา ใหค าแนะน าในการท างานแกผใตบงคบบญชาได

2.3 ความสมพนธกบผบงคบบญชา (Interpersonal Relation Subordinates) หมายถง การตดตอระหวางบคคลกบผบงคบบญชาทแสดงถงความสมพนธอนดตอกน ความสามารถท างานรวมกนและเขาใจซงกนและกน

2.4 ความสมพนธกบผ ใตบงคบบญชา (Interpersonal Relation Superior) หมายถง การทบคคลสามารถท างานรวมกน มความเขาใจอนด และความสมพนธกบผใตบงคบบญชา

2.5 ความสมพนธกบเพอนรวมงาน (Interpersonal Relation Peers) หมายถง การตดตอระหวางกบเพอนรวมงานทแสดงถงความสมพนธอนดตอกน ความสามารถท างานรวมกนและเขาใจซงกนและกน

19

2.6 สภาพแวดลอมในการท างาน (Working Environment) หมายถง สภาพทางกายภาพของงาน เชน แสง เสยง อากาศ ชวโมงการท างาน รวมทงลกษณะสงแวดลอมอน ๆ เชน อปกรณหรอเครองมอตาง ๆ ทใชในการปฏบตงาน

2.7 ระบบผลตอบแทน (Reward System) หมายถง คาตอบแทนสวสดการ หรอผลประโยชนทไดรบเหมาะสมกบงานทท า

2.8 ความมนคงในการท างาน (Job Security) หมายถง ความรสกของบคคลทมตอความมนคงในการท างาน ความมนคงขององคการ หรอความยงยนของอาชพ

2.9 ต าแหนงงาน (Status) หมายถง อาชพนนเปนทยอมรบนบถอของสงคม มเกยรตและศกดศร

พจารณาจากความคดของเฮรซเบรก จะเหนไดวาถาองคการใดสามารถสราง Hygiene ไดดกจะสามารถหลกเลยงความไมพงพอใจของคนในการปฏบตงานไดดดวย ส าหรบ Hygiene น บางครงอาจใชค าวา “Maintainers” กได ซงมความหมายเหมอนกน

สมยศ นาวการ และผสด รมาคม (2522: 189) ไดท าการสรปทฤษฎของ Herzberg ดงน 1. ปจจยจงใจ หรอปจจยกระตน 1.1 เมอไมไดรบการตอบสนองความตองการ ความพอใจและแรงจงใจจะไมเกดขน 1.2 เมอไดรบการตอบสนองความตองการ ความพอใจและแรงจงใจจะเกดขน

2. ปจจยอนามย หรอปจจยค าจน 2.1 เมอไมไดรบการตอบสนองความตองการ ความไมพอใจในงานทท าจะสงขน 2.2 เมอไดรบการตอบสนองความตองการ ความไมพงพอใจงานทท าจะไมเกดขน แต

ไมไดเพมความพอใจหรอแรงจงใจ การคนพบของ Herzberg ชใหเหนวาความไมพอใจไมไดเปนสงทอยตรงกนขามกบความ

พอใจหรอแรงจงใจ บคคลไมพอใจไมไดหมายความวาเขาจะมความพอใจหรอแรงจงใจ แตเขาจะมความรสกทเปนกลาง

ดงนนสภาพแวดลอมของการท างานทดหรอนโยบายของบรษททมเหตผลไมไดท าใหเกดแรงจงใจทสงเลย แตปจจยอนามยเหลานมากอแรงจงใจพนกงานทมความไมพอใจ เนองจากวาพวกเขาไดรบผลตอบแทนอยางเพยงพอ สามารถจงใจไดงายกวาพนกงานทมความพอใจ ความส าเรจ ความกาวหนา และการยกยองสามารถจงใจพวกเขาได

20

2. แนวความคด และทฤษฎเกยวกบความผกพนตอองคกร ความหมายของความผกพนตอองคกร จากการศกษาคนควาเอกสารวชาการและงานวจยทเกยวกบความผกพนตอองคกรพบวาม

นกวชาการและผสนใจศกษาจ านวนมาก และไดใหค าจ ากดความเกยวกบความผกพนตอองคกรไวแตกตางกน และสามารถรวบรวมความหมายทเกยวของกบการศกษาครงนได ดงน

เบกเกอร (วารณ ค าแกว. 2550: 10; อางองจาก Backer. 1960) ไดกลาววา ความผกพนตอองคกรเกดขนเมอบคคลเขาไปเปนสมาชกขององคกรในชวงระยะเวลาหนงจะกอใหเกดการลงทนเรยกวา “Side Bet” ซงอาจเปนรปของเวลา ก าลงกายก าลงสตปญญาทเสยไป เมอเปนเชนนบคคลนนยอมหวงผลประโยชนทจะไดรบตอบแทนจากองคกรในระยะยาว แตถาเขาลาออกไปกอนครบก าหนดกเทากบบคคลนนไดรบประโยชนไมคมคา เพราะฉะนนการทบคคลได เขามาท างานหรอเปนสมาชกขององคกรยงนานเทาไรกเทากบการลงทนของเขาไดสะสมเพมขน น ามาซงความยากล าบากทจะตดสนใจลาออกจากองคกร เพราะหากการตดสนใจนเปนผลมาจากความผกพนตอองคกร

แคนเทอร (เพญศร เมณเสน. 2550: 12-13; อางองจาก Kanter. 1968, pp. 499-517) ไดใหความหมายของความผกพนตอองคกรไววา คอ ความเตมใจของบคคลทยนดจะทมเทก าลงกายเพอท างานใหกบองคกร และมความจงรกภกดตอองคกร ความแตกตางของความผกพนมผลมาจากความตองการและพฤตกรรมทแตกตางกนของพนกงาน และลกษณะของความผกพนแบงเปน 3 รปแบบ ดงน

1. ความผกพนตอเนอง (Continuance Commitment) เกยวของกบความรความเขาใจของบคคล โดยค านงถงคาใชจายและผลก าไร เชน เมอบคคลพบวาคาใชจายในการออกจากองคกรสงกวาคาใชจายในการคงอยในองคกร กจะสงผลใหบคคลคงอยในองคกรตอไปเพอใหเกดผลก าไร จงอาจกลาวไดวาเปนความผกพนตอบทบาททางสงคมในระบบ

2. ความผกพนยดตด (Cohesion Commitment) ซงจะเกยวของกบการเรมตนรสกทางบวกของบคคล อารมณและความรสกจะผกพนสมาชกไวกบองคกร และความพงพอใจจะเกดขนจากความเกยวของของสมาชกทงหมดของกลม ถากลมมความสมพนธกนสงกจะไมมการตอตานและการอจฉารษยากน ระบบทรวมกนนจะสามารถด ารงอยตอไป สมาชกจะยดตดซงกนและกน

3. ความผกพนควบคม (Control Commitment) เปนความผกพนทผกระท ายดถอมาตรฐานทางสงคมและการเคารพอ านาจของกลม เกดขนเนองจากการทบคคลมการประเมนคาทางบวก ซงเปนผลมาจากการกระท าและถกถกประเมนโดยระบบในสงคมนนวาเปนสงทถกตอง ซงจะเกยวของกบศลธรรม จรยธรรม ความสมเหตสมผล และการแสดงคานยมของบคคล

21

อลเลนและเมเยอร (อรวรรณ อยคง. 2546: 14; อางองจาก Allen and Meyer. 1990) ไดเสนอวา ความผกพนตอองคกรเปนความรสกทพนกงานมตอองคกรโดยเปนสงเหนยวรงใหคนยงอยในองคกร ซงความผกพนตอองคกรแบงไดเปน 3 ลกษณะ คอ ความผกพนดานจตใจ ความผกพนดานการคงอยกบองคกร และความผกพนดานบรรทดฐาน ทงนความผกพนตอองคกรเปนสงเชอมโยงพนกงานเขากบองคกร โดยทความผกพนดานจตใจเกดขนจากการทบคคลมความปรารถนาทจะอยกบองคกร สวนความผกพนดานการคงอยกบองคกร เปนความรสกทเกดขนจากการไดรบผลตอบแทนจากองคกรและการรบรถงการขาดทางเลอก หรอความยากล าบากในการหางานใหม ท าใหบคคลจ าเปนทจะอยในองคกร ในขณะทความผกพนดานบรรทดฐานเกดขนจากคานยมสวนบคคล และความรสกรบผดชอบตอภาระหนาททไดรบมอบหมายจากองคกร ท าใหบคคลรสกวา เขาควรอยในองคกรนนตอไป

เฮอรบนคและออตโต (วรพนธ เศรษฐแสง. 2548: 44; อางองจาก Hrebiniak and Alutto. 1972) ไดกลาวไววา ความผกพนตอองคกรเปนปรากฎการณทเปนผลมาจากความสมพนธหรอปฏกรยาระหวางบคคลกบองคกรในรปของการลงทนทางกายและสตปญญาในชวงระยะเวลาหนง ซงจะท าใหเกดความรสกไมตองการทจะละทงองคกร ถงแมวาองคกรแหงใหมจะสามารถท าใหบคคลนนมรายไดเพม มการปรบเปลยนสถานภาพทดขน มความเปนอสระทางอาชพ หรอการมเพอนรวมงานมากขนกวาทเปนอยกตาม

พอรเตอร (นนทภทร อกษรดษฐ. 2550: 28; อางองจาก Porter. 1974) ไดกลาวไววา ความผกพนตอองคกร เปนลกษณะของความสมพนธของสมาชกทมตอองคกร ซงแสดงออกมาในรปแบบ 3 ลกษณะ ดงน

1. สมาชกมความเชอมน ยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร 2. สมาชกมความเตมใจทจะใชความพยายามในการปฏบตงานเพอองคกรอยางเตมก าลง

ความสามารถ 3. สมาชกมความปรารถนาอยางแรงกลาทจะรกษาความเปนสมาชกภาพในองคกรนน มารชและแมนนาร (วารณ ค าแกว. 2550: 7; อางองจาก Marsh and Mannari. 1977, p.

57) ได กลาวไววา ความผกพนตอองคกรคอ ความตงใจของพนกงานทจะใชความพยายามอยางเตมทในการกระท าเพอประโยชนตอองคกร ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะคงอยกบองคกรตลอดไป มความรสกเปนเจาของหรอมความจงรกภกดตอองคกร การยอมรบเปาหมายและคณคาขององคกร และรวมถงการมทศนคตทดตอองคกร

สเตยร (อางองจาก Steers. 1977, p. 46) ไดกลาวไววา ความผกพนตอองคกรเปนความรสกทผปฏบตงานยอมรบในวตถประสงคขององคกร มคานยมเชนเดยวกบสมาชกคนอน ๆ ใน

22

องคกร และเตมใจทมเททจะท างานหนกเพอด าเนนภารกจขององคกรโดยพฤตกรรมทผปฏบตงานแสดงออก คอ ความเตมใจทจะปฏบตงานใหบรรลวตถประสงคขององคกร โดยบคคลทมความผกพนตอองคกรสงจะแสดงออกในลกษณะดงน

1. มความตองการอยางแรงกลาทจะคงความเปนสมาชกขององคกร 2. มความตงใจอยางเตมทในการทจะทมเทพลงงานเพอปฏบตงานใหแกองคกร 3. มความเชออยางแรงกลาและยอมรบในคานยมและเปาหมายขององคกร มอรเดรและไลยแมน (นนทภทร อกษรดษฐ, 2550; 28 Mowday and Lyman. 1982) ได

กลาวไววา ความผกพนตอองคกร เปนการแสดงออกทมากกวาความจงรกภกดทเกดขนตามปกตเพราะเปนความสมพนธทเหนยวแนนและผลกดนใหบคคลเตมใจทจะอทศตวเองเพอการสรางสรรคใหองคกรอยในสถานะทดขน

สเตยรและพอรเตอร (ศรนย ไวยานนท, 2550: 14; อางองจาก Steers and Porter. 1983; p. 442) ไดแบง ความหมายของความผกพนตอองคกรออกเปน 2 แนวความคด คอ

1. ความหมายของความผกพนทเนนดานพฤตกรรม (behavioral commitment) เปนความผกพนทบคคลมตอองคกรในเชงพฤตกรรม อนเปนผลเนองมาจากการกระท าในอดต ซงบคคลไดลงทน ลงแรงในองคกร ไดสรางผลงานใหแกองคกร โดยคดวาสงทลงทนไปนนเปนตนทนจม (sunk costs) และจะมการคดค านวณเปรยบเทยบอยางถถวนถงผลไดผลเสยทเกดขนหากจะลาออกจากองคกรไป

2. ความหมายของความผกพนทเนนดานทศนคต (attitudinal commitment) เปนการใหความหมายของความผกพนตอองคกรในรปของทศนคตของแตละบคคลทรสกวาตนเปนสวนหนงขององคกร มความผกพนในฐานะเปนสมาชกขององคกร ยอมรบเปาหมายขององคกรและมความปรารถนาทจะคงอยกบองคกร

นชคารฟและนล (วรพนธ เศรษฐแสง, 2548: 43; อางองจาก Northcraft and Neale. 1990) กลาวถง ความผกพนตอองคกรวาไมใชเปนเพยงความจงรกภกดเทานน แตยงรวมถงกระบวนการหรอวธการทบคลากรในองคกรไดแสดงใหเหนถงความเกยวของของพวกเขาทมตอองคกร และยงคงด าเนนกจกรรมในองคกร เพอใหเกดความส าเรจและสงทเปนผลดตอองคกร

อายเชนเบอรเกอร (ศรนย ไวยานนท, 2550; 12 อางองจาก Eisenberger et al. 1991; 52) ไดใหความหมายไววา ความผกพนตอองคกร เปนเจตคตทแสดงถงความรสกของบคล ทหลอมรวมเปนอนหนงอนเดยวกบองคกร เปนความรบรของบคคลตอการเกอหนนขององคกร มผลท าใหบคคลนนๆมความอตสาหะ และเตมใจทจะท างานอยางทมเทเพอองคกร

23

ชารคและฟรส (วรพนธ เศรษฐแสง, 2548: 43; อางองจาก Schalk and Freese. 1997) ไดใหความหมายของความผกพนตอองคกรไววา เปนความเตมใจของพนกงานทจะท างานใหกบองคกรโดยใหผลงานอยในระดบมาตรฐานตามสญญาทตกลงกนไวกบองคกร

แนวความคดเกยวกบความผกพนตอองคกร อลเลนและเมเยอร (อรฉตร สรญาณธนาวธ, 2545: 17; อางองจาก Allen and Meyer.

1990 อางถงใน) ไดสรปแนวคดไว 3 แนวคด คอ 1. แนวคดดานทศนคต แนวคดนไดรบความสนใจในการศกษามาก กลมสนบสนน

แนวคดนมองความผกพนตอองคกร เปนความรสกในการรบรของบคคลวาตนเองเปนสวนหนงขององคกร โดยผน าในการศกษาความผกพนตอองคกรในแนวคดนคอ ศาสตราจารย Lyman w.Porter แหงมหาวทยาลย California ไดใหความหมายของความผกพนตอองคกรวา หมายถง

1.1 ความเชอมนและยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร หมายถง เปาหมายองคกรของแตละบคคล สามารถรวมไปในทศทางเดยวกนไดหรอเกดความสอดคลองกน เมอบคคลพจารณาแลวเหนวาบรรทดฐานและระบบคานยมขององคกรเปนสงทยอมรบได บคคลกจะแสดงตนเอง วาเหนดวยกบจดหมายปลายทางขององคกรและตงใจทจะยอมรบจดหมายนน บคคลจะประเมนองคกรและความรสกตอองคกรในทางทด รสกยนดและภาคภมใจกบการเปนสมาชกหรอเปนสวนหนงขององคกร มแนวโนมทจะมสวนรวมในกจกรรมตางๆขององคกร เชอวาองคกรจะน าเขาไปสความส าเรจได และมองเหนแนวทางทจะท าใหองคกรบรรลเปาหมาย บคคลจะรสกอยในสภาวะทมโอกาสและสามารถประสบความส าเรจในการท างานได

1.2 มความเตมใจทจะใชความพยายามอยางเตมทในการท างานเพอองคกร หมายถง การแสดงออกถงความพยายามอยางเตมท เตมใจ และตงใจทจะอทศแรงกาย แรงใจ สตปญญาในการท างานเพอประโยชนและความกาวหนาขององคกร และสรางสรรคใหองคกรบรรลเปาหมายหรออยในสถานะทด มการแสดงออกในรปพฤตกรรมความสม าเสมอ คงเสนคงวาในการท างาน ใหความพยายามอยางมากเพอตอบสนอง หรอมงส เปาหมายขององคกรบรรลเปาหมาย จงท าใหเขามผลการปฎบตงานอยในระดบทดเหมอนคนอนเมอมปญหาเกดขนกจะพยายามชวยกนแกไขปญหา

1.3 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะรกษาความเปนสมาชกขององคกร หมายถง การแสดงถงความรสกจงรกภกด ซอสตยตอองคกรเปนความตอเนองในการปฎบตโดยไมโยกยายเปลยนแปลงทท างาน พยายามทจะรกษาสมาชกภาพไว โดยไมโยกยายไปไหน ไมวาจะเปนการเพมเงนเดอน รายได สถานภาพ ต าแหนง ความอสระทางวชาชพ ตลอดจนความสมพนธกบเพอนรวมงานทดขน เปนความตงใจและความปรารถนาอยางแนวแนทจะคงความเปนสมาชกตอไป หรออยในฐานะวกฤตการณอนเนองมาจากสาเหตตางๆ

24

2. แนวคดดานพฤตกรรม แนวคดนมองความผกพนตอองคกรในรปของความสม าเสมอของพฤตกรรม เมอคนมความผกพนตอองคกรกจะมการแสดงออกในรปแบบของพฤตกรรมตอเนองหรอความสม าเสมอในการท างาน โดยไมโยกยายเปลยนแปลงทท างาน การทคนจะผกพนตอองคกร และพยายามทจะรกษาสมาชกไวโดยไมโยกยายไปไหน กเนองจากไดเปรยบเทยบผลไดและผลเสยทจะเกดขนหากละทงสภาพของสมาชกหรอลาออกไป ซงบคคลนนจะพจารณาในลกษณะของตนทนทจะเกดขนหรอผลประโยชนทจะสญเสยไป ซงสรปไดวาการพจารณาความผกพนตอองคกรเปนผลมาจากการทคนเปรยบเทยบชงน าหนกวาถาเขาลาออกจากองคกร เขาจะสญเสยอะไรบาง

3. แนวคดดานความถกตองหรอบรรทดฐานของสงคม แนวคดนมองความผกพนวาเปนความจงรกภกดและความเตมใจทบคคลจะอทศตนใหกบองคกร ซงเปนผลมาจากบรรทดฐานขององคกรและสงคม บคคลจะรสกวา เมอเขาเขาเปนสมาชกขององคกรแลวกตองมความผกพนตอองคกร เพราะนนคอ ความถกตองและความเหมาะสมและเปนหนาทหรอพนธะผกพนทสมาชกจะตองมตอองคกร

ความส าคญของความผกพนตอองคกร อลเลน และเมเยอร (นนทภทร อกษรดษฐ, 2550: 29; อางองจาก Allen and Meyer.

1990) ไดกลาววา ความผกพนตอองคกรเปนความจงรกภกดและเตมใจทจะอทศตนใหกบองคกร โดยความผกพนตอองคกรมองคประกอบดงน

1. ประสบการณในงาน (work experience) แบงเปน 1.1 ประสบการณทท าใหรสกวาตวเองไดรบการสนบสนนในการท างาน ไดแก การ

พงพาไดขององคกร การไดรบการปฏบตทเทาเทยมกบผ อน การรบฟงความคดเหนของพนกงานของผบรหาร สามารถเขากบเพอนรวมงาน ความชดเจนของบทบาทในองคกร และความชดเจนของเปาหมาย

1.2 ประสบการณในการท างานทท าใหรสกวาตวเองมความสามารถ ไดแก ความทาทายของงานความยากงายของเปาหมายในการท างาน ความส าคญของตนเองทมตอบรษท การไดรบผลสะทอนกลบจากผลการปฏบตงาน การไดมสวนรวมในองคกร

2. ทกษะทสามารถน าไปใชท างานในองคกรอน (skill) 3. ความรทสามารถน าไปใชท างานในองคกรอน (education) 4. การลงทนลงแรงในการท างาน (self-investment) 5. เงนบ านาญ (pension) 6. สงคมสมพนธ (community) 7. โอกาสในการหางานใหม (alternatives)

25

8. บรรทดฐานในเรองความผกพนตอองคการ (commitment norm) อลเลนและเมเยอร (อรวรรณ อยคง, 2546: 21; อางองจาก Allen and Meyer. 1990) ได

กลาวไววา สงทกอใหเกดความผกพนตอองคกรดานจตใจ (affective commitment) ประกอบดวย 4 ปจจย คอ

1. คณลกษณะสวนบคคล (personal characteristic) 2. คณลกษณะงาน (job characteristic) 3. ประสบการณท างาน (work experience) 4. คณลกษณะโครงสราง (Strucral characteristic) มอวเดย (วรพนธ เศรษฐแสง, 2548: 50; อางองจาก Mowday et al. 1982) ไดชใหเหนถง

ปจจยทกอใหเกดความผกพนตอองคกรดานจตใจ (affective commitment) ดงน 1.ปจจยสวนบคคล (personal factors) ไดแก ความคาดหวงตองาน ความผกพนทางจตใจ

ปจจยดานทางเลอกในงาน และลกษณะสวนบคคล 2.ปจจยดานองคกร (organizational factor) ไดแก ประสบการณเมอเรมเขาท างาน

ขอบเขตของงาน การนเทศงาน ความสอดคลองของเปาหมาย และลกษณะขององคกร ลกษณะของงานตาง ๆ เชน งานทมความทาทาย การใหมสวนรวมในการตดสนใจ ความสอดคลองของเปาหมายบคคลกบองคกร นอกจากนลกษณะองคกร เชน การใหความสนใจตอบคคล การท าใหบคลากรรสกวาเปนเจาขององคกรมความสมพนธทางบวกกบความยดมนผกพนตอองคกร

3. ประสบการณท างาน (work experience) ทบคคลไดรบจากการเปนสมาชกขององคกรไดแก สมพนธภาพในองคกรและรปแบบการบรหารงานของผบรหาร

4. โครงสรางองคกร (organizational structure) ไดแก ขนาดขององคกรการรวมอ านาจ การกระจายอ านาจ การแบงสายการบงคบบญชา

มายเนอร (อปกจ พละวงศ, 2544: 23-24; อางองจาก Miner. 1992) ไดกลาวไววา ความผกพนตอองคกร มความหมายมากกวาความจงรกภกดของบคคลทจะทมเทใหกบองคกร และความยดมนผกพนยงหมายถงความตองการคงอยในองคกร เกดขนไดจากขนตอนดงตอไปน

1. ความผกพนเบองตน เปนความรสกผกพนทเกดขนในเบองตนทบคคลยงไมไดเรมงาน ปจจยทสงผลตอความยดมนผกพนตอองคกรในขนตนไดแก คณลกษณะสวนบคคล ไดแก คานยม ความเชอ บคลกภาพ ความคาดหวงทเกยวกบงาน สวนคณลกษณะของทางเลอกของงาน ประกอบดวย ความพงพอใจ การยกเลกไมได การเสยสละ โดยปจจยทงหมดจะมความสมพนธซงกนและกน กลาวคอบคคลจะเลอกท างานตามคณลกษณะสวนบคคลทตนมจากพนฐานของคานยม ความเชอ และบคลกภาพ ซงคณลกษณะสวนบคคลท าใหเกดความคาดหวงในงานนน ๆ และ

26

เชนเดยวกบคณลกษณะของงานกอนจะท างานนนจรงบคคลจะมความคาดหวงในตวงาน ซงคณลกษณะของงานสงผลใหเขาใหเขาอยากท างานและพงพอใจ ซงปจจยเกยวกบคณลกษณะสวนบคคลและคณลกษณะของงานนเปนตวแปรทท าใหเกดความรสกยดมนผกพนตอองคกรในเบองตน

2. ความผกพนระหวางการจางงานในชวงแรก เปนความผกพนทเกดขนเมอเขาท างานเปนการประเมนสงทพบตามความจรงจากการท างานนนซงเปน ประสบการณเรมแรกของการท างาน ประกอบดวย การควบคม กลมท างาน การจายคาตอบแทนจากองคกร ความรสกรบผดชอบเปนผลมาจากประสบการณเรมแรกของการท างาน

3. ความผกพนในชวงปลาย เปนความผกพนหลงจากทบคคลทเขาไปท างานอยในองคกรในชวงระยะเวลาหนง ซงปจจยทมผลตอความผกพนตอองคกรในชวงปลาย ไดแกการมสวนรวมในองคกร ความรสกวาตนเองเปนสวนหนงขององคกรพนกงานจะแสดงออกถงความผกพนตอองคกรในเชงทศนคตในรปของความเชอมน เพอท างานใหกบองคกร และความปรารถนาอยางแรงกลาทจะรกษาสถานภาพของการเปนสมาชกขององคกรไว

ดนแฮม กรปและคาสทานาดา (วรพนธ เศรษฐแสง, 2548: 49; อางองจาก Dumham, Grube and Castaneda. 1994) ไดสรปปจจยทมผลตอองคประกอบความผกพนตอองคกรในแตละดานดงน

1. ปจจยทสงผลตอความผกพนดานจตใจ ไดแก การรบรคณลกษณะงาน ในแงของความเปนอสระของงาน (task autonomy) ความส าคญของงาน (task significance) เอกลกษณของงาน (task identity) ความหลากหลายของทกษะ (skill variety) และการใหผลยอนกลบของหวหนา (supervisory feedback ) การพงพาไดขององคกร (organizational dependability) การรบรถงการมสวนรวมในการบรหาร (rerceived participatory management) ซงเปนความรสกของพนกงานวา พวกเขามอทธพลในการตดสนใจเกยวกบสภาพแวดลอมการท างาน และสงอนทเกยวของกบพวกเขา

2. ปจจยทกอใหเกดความผกพนดานการคงอยกบองคกร ไดแก อาย อายงาน ความพงพอใจในอาชพ ความตงใจทจะลาออก

3. ปจจยทกอใหเกดความผกพนดานบรรทดฐาน ประกอบดวย ความผกพนกบเพอนรวมงาน การพงพาไดขององคกร (organizational dependability) การมสวนรวมในการบรหาร (participatory manngement) และยงพบอกวา ปจจยทกอใหเกดความผกพนดานจตใจมากทสด คอ ประสบการณท างานทท าใหพนกงานรสกวาความตองการทางดานจตใจของเขาไดรบการตอบสนอง รวมถงการไดรบความสะดวกสบายภายในองคกร

27

ลาแค เมเทอรบรา (อางถงใน วารณ ค าแกว. 550: 9; อางองจาก Laka-Mathebura. 2004) ไดอธบายวา ความผกพนของพนกงานทมตอองคกรเกดจากองคประกอบ 3 สวนคอ

1. องคประกอบดานทเกยวกบขวญก าลงใจ ความผกพนตอองคกรเกดขนจากความพงพอใจทเปาหมายของตนสอดคลองกบเปาหมายขององคกร จงเตมใจทจะปฏบตงานใหกบองคกร องคประกอบดานนเปนปจจยทสงผลเชงบวกกบความผกพนตอ องคกร

2. องคประกอบดานความเหมาะสมของผลตอบแทน ความผกพนตอองคกรจะเพมมากขนเมอพนกงานไดรบการจดสรรผลประโยชนสอดคลองกบความตองการของตน และจะลดลง เมอเหนวาไมไดรบการปฏบตอยางเปนธรรม ส าหรบองคประกอบนเปนไปไดทงปจจยทสนบสนนหรอลดทอนความผกพนทพนกงานมตอองคกร

3. องคประกอบดานทางเลอก เกดขนเนองจากพนกงานรสกไมพงพอใจกบสภาพแวดลอมในการท างาน และไมสามารถเปลยนแปลงใหดขนได แตจ าตองอยกบองคกรเพราะไมมทางเลอกอน เชน อายมาก สภาวะเศรษฐกจโดยรวมของประเทศไมด ซงมโอกาสนอยในการหางานใหมท า องคประกอบดานนจงเปนปจจยทสงผลเชงลบกบความผกพนตอองคกร

วชย แหวนเพชร (2543; 141-142) ไดกลาวไววา พนฐานทส าคญทมผลตอความพงพอใจในการท างานซงสามารถสงผลใหเกดความผกพนตอองคกรในระยะยาวมดงตอไปน

1. งาน (Job) คอ ตวงานทเขาไดไปท าอย หมายความวา หากบคคลมความชอบ ความถนดและความสนใจในงานนน กยอมจะมความพงพอใจในงานนนเปนทนเดม และในขณะทเขาท างานไปโอกาสทเขาจะเรยนรงาน เรยนรสงใหม ๆ จะมมากขน

2. คาจาง (Wage) เปนองคประกอบหนงทส าคญทท าใหบคคลอยากท างานในหนวยงานนนหรอไม การใหคาจางในอตราทเหมาะสม และมความยตธรรมกบพนกงานทท างานในต าแหนงหรอคณสมบตใกลเคยงกน

3. โอกาสทไดเลอนขนหรอต าแหนง (Promotion) ซงเปนผลตอเนองมาจากผลของการปฏบตงาน

4. การยอมรบ (Recongnition) ทงจากผบงคบบญชาผบรหารและเพอนรวมงาน หากมการยอมรบเขาในบทบาท ยอมท าใหบคคลเกดความพงพอใจในการท างาน ดงนน การใหเกยรตใหการยอมรบ รบฟงความคดเหนตอบคคลยอมท าใหเขาเกดความพงพอใจได

5. สภาพการท างาน (Working Condition) เปนสภาพโดยทวๆไปของสถานทท างาน เชน ความสะอาด ความเปนระเบยบเรยบรอย

28

6. ผลประโยชน (Benefit) และสวสดการ (services) หมายถง สงทพนกงานไดรบตอบแทนจากผลการปฏบตงานนอกเหนอจากคาจาง เชน บ าเหนจ บ านาญ คารกษาพยาบาล คาทพก คาน ามนรถ ฯลฯ

7. ผบงคบบญชา (Leader) เปนปจจยทมมอทธพลมาก ไดแก บคลกลกษณะของผบงคบบญชา ทกษะในการบรหารงาน การรหลกจตวทยา หลกมนษยสมพนธ ความสามารถทจะแกไขปญหาหรอใหค าแนะน าแกผปฏบตงาน

8. เพอนรวมงาน (Co-Workers) หากมเพอนรวมงานทดในองคการยอมสงผลท าใหผปฏบตงานเกดความพอใจในการท างานมากขน

9. องคกรและการจดการ (Organization and Management) หมายถง องคกรใดทมชอเสยงในการท างาน ยอมท าใหเกดการยอมรบ เกดความพงพอใจในองคกรนน

จากแนวคดทกลาวมาขางตน ผวจยไดสรปและน าแนวคดเพอมาประยกตเปนแนวทางในการศกษา ใหเหมาะสมกบสภาพองคกรทท าการศกษา โดยแบงองคประกอบของความผกพนตอองคกรเพอการศกษาในครงน เปน 3 ดาน ไดแก ความผกพนตอองคกรดานจตใจและความผกพนตองาน ความผกพนตอองคกรดานการคงอยกบองคกร และความผกพนตอองคกรดานการทมเทความพยายามเพอองคกร

3. แนวความคดเกยวกบระบบผลตอบแทน

ในการปฏบตงานใด ๆ มนษยยอมตองการผลตอบแทน ซงผลตอบแทนในสมยโบราณอาจเปนอาหารเพอใหคนด ารงอยรอด ตอมาเมอสงคมเปลยนไปมการใชเงนตราแลกเปลยนสงของผลตอบแทนจงไดเปลยนรปเปนเงน ทเรยกวา คาจาง เพอสะดวกและงายตอการใชเปน ผลตอบแทนตอผปฏบตงานมากขน

คาตอบแทน หมายถง ผลทท าใหผปฏบตสามารถน าไปแลกเปลยนสงตาง ๆ เพอตอบสนองความตองการทางรางกายและจตใจได คาตอบแทน เปนรางวลทางสงคมทท าใหมนษยภาคภมใจ และยอมรบวา ตนเปนคนมคณคาคนหนงในสงคมทสามารถท าสงใด ๆ ใหผ อนยอมรบการกระท าจนกระทงมการมการใหคาตอบแทนเปนสงตอบแทนการกระท านน ๆ คาตอบแทนเปนสงทมผลกระทบโดยตรงตอการท างาน ท าใหผลงานทบคคลกระท านนมคณภาพ หรอดอยลงกเปนไปได

ฉะนนผบรหารหนวยงานจงจ าเปนตองตระหนกถงผลกระทบโดยตรงของคาตอบแทนกบงานนนๆ ซงคาตอบแทนทเหมาะสมจะมผลท าใหผปฏบตงานมความพงพอใจในการท างานผลออกมามคณภาพ วตถประสงคในการก าหนดอตราคาตอบแทน เพอสรรหาบคคลเขาท างานใน

29

องคกร (To Recruit People to the Organization) การก าหนดอตราคาจางเปนสงจงใจใหบคคลมาสมครงานท าใหสามารถเลอกบคคลทมความเหมาะสมเขาปฏบตงานเพอควบคมตนทนคาใชจาย (To ControlPayroll Costs) การก าหนดอตราคาจางเปนไปตามการประเมนผลการปฏบตงาน โดยอาศยตารางคาจางและประเภทของงานประกอบซงสงเหลานจะเปนเครองมอใหผบรหารสามารถควบคมการจายเงนคาจางและเงนเดอนใหเปนไปตามกฎเกณฑทก าหนดไว เพอสรางความพงพอใจใหแกผปฏบตงาน (To Satisfy Employees) การก าหนดคาจางเงนเดอนอยางยตธรรมเสมอภาค จะเปนการสรางความพงพอใจใหแกผปฏบตงาน กอใหเกดขวญก าลงใจในการท างาน เพอจงใจใหผปฏบตงานท างานอยางมประสทธภาพ (To Motivate Employee to Superior Performance) การก าหนดอตราคาจางเงนเดอนทเหมาะสม จะเปนการจงใจใหคนงานท างานอยางมประสทธภาพใหแกองคการ

พนส หนนาคนทร (2542: 78) กลาววา การปฏบตงานทกอยาง คนตองการผลตอบแทน ในสมยโบราณคาตอบแทนอาจเปนอาหารใหคนด ารงชพอยรอด ตอมาเมอสงคมเปลยนไปมการใชเงนแลกเปลยนสงของ คาตอบแทนไดเปลยนมาเปนเงนทเรยกวา คาจาง เงนหรอคาตอบแทนทผบรหารใหแกบคลากร องคกรจงตองพยายามปรบปรงพฒนาการใหคาตอบแทนและสงจงใจอนๆ ในรปรางวลและการมสวนรวมของบคคล มผใหความหมายของคาตอบแทนไว ดงน

คาตอบแทนเปนสงจงใจอาจเปนรปของเงนเดอนหรอคาจาง ระดบเงนเดอนความสมพนธกบบคลากรในหนวยงาน การใหรางวล กระบวนการตอบแทนบคลากรมขนตอนปฏบต ดงน การจดท านโยบายตอบแทน การจดท าโครงสรางของต าแหนง การก าหนดคา และการวดคาทางเศรษฐกจของผ ถอต าแหนง การจดกระบวนการบรหารแผนงานตอบแทนบคลากรการควบคมกรบวนการ

คาตอบแทน เปนเรองทส าคญ เพราะเปนการสนองความตองการสวนบคคลทงดานเศรษฐกจและสงคม คาตอบแทนเปนเครองมอลอใจในการท างาน โดยเฉพาะการเลอนขนเงนเดอนเปนเครองบ ารงขวญในการท างานและคาตอบแทนหรอเงนเดอนทเหมาะสมนน เปนเครองจงใจผปฏบตงานในองคการนน ไดเปนอยางด และคาตอบแทนทใชอยในระบบราชการไทยม ดงน

เงนเดอน การจายคาเบยเลยง คาทพก คายานพาหนะเดนทางไปราชการเปนตน คาตอบแทนทไมเปนเงน เปนการตอบแทนคณงามความด เชน การขอเครองราชอสรยาภรณ จดทท างานใหเปนพเศษ เปนตน เปนสงมผลและมคณคาทางจตใจมากการก าหนดนโยบายตอบแทนบคลากรควรค านงถงสงตอไปน คอ การจายคาตอบแทนควรจะเทยบกบรายไดของผท างานในประเภทอนดวย คาตอบแทนทก าหนดไวตองสมพนธกบอตราคาตอบแทนในตลาดแรงงาน ระดบเงนเดอนควรจะมลกษณะยวยใหคนอยากท างานดขนเพอ

30

ความกาวหนาพจารณาเลอนขนเงนเดอนมหลกการและวธการทแนนอน คาตอบแทนทไมใชเงนกควรจะถอเปนคาตอบแทนดวย เชน การชมเชย การยกยอง เปนตน

ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2544: 252) ไดกลาวถงการใหสวสดการและคาตอบแทนแบบจงใจไววา การจายคาตอบแทนแบบจงใจ มสวนสมพนธโดยตรงกบผลงานทท าได มแนวคดวาการจายโดยวธจงใจสามารถเปนเครองลอใจใหพนกงานมความตงใจ เสยสละ และพยายามทจะท างานดวยความสามารถเตมท ลกษณะการจายคาตอบแทนแบบจงใจม ดงน

1. การจายใหแตละคน เปนการจายคาตอบแทนโดยคดจากผลงานของแตละบคคลเปนการมองคนในลกษณะเปนเครองจกรหรอหนวยผลต ไมคดถงปจจยดานมนษยธรรม

2. การจายเปนกลม เปนการปรบปรงจากการจายคาตอบแทนแบบจงใจทไมสามารถจะใชกบการวดผลของแตละบคคลออกมาไดอยางชดเจน เปนการใหตามผลงาน ซงขนอยกบการรวมแรงรวมใจกนของบคคลหลายคนเปนกลมใหญ

ความส าคญของผลตอบแทน คาจาง เงนเดอน หรอผลตอบแทนนมความส าคญตอการบรหารมาก ปหนง ๆ องคการแต

ละแหงตองจายเงนเปนคาจาง และเงนเดอนแกผปฏบตงานขององคการเปนจ านวนมาก รฐบาลไทยตองใชจายเงนประมาณรอยละ 30 ของรายจายทงหมดเปน เงนคาจาง เงนเดอน และคาตอบแทน คาตอบแทนทเหมาะสมมผลใหพนกงานมขวญ และก าลงใจทดในการปฏบตงาน จนสงผลใหมความรก และภกดตอองคกร ดนนนจงเหนไดวา เงนประเภทนมความส าคญตอองคการมาก ซงอาจแยกพจารณาไดดงน (สมพงษ เกษมสน. 2526: 170)

1. ความส าคญตอผปฏบตงาน คาจาง และเงนเดอนมความสมพนธโดยตรงกบการปฏบตของคนงาน เพราะคาจาง หรอผลตอบแทนจะชวยใหผปฏบตงานสามารถจดหาสงตาง ๆ ทตองการ เชน อาหาร เสอผา ยารกษาโรคและเครองนงหม ทงแกตนเอง และครอบครว คาตอบแทนเปนสวนหนงทจะชวยเสรมสรางสถานภาพของสงคมใหแกแตละบคคลเชนกน ผมรายไดสง มฐานะมงคง มกจะไดรบการยกยองนบถอจากสงคม เปนตนนอกจากนเงนเดอน หรอผลตอบแทนยงเปนสงชวยกระตนใหผปฏบตงานมก าลงใจรกงานและปฏบตงานใหเปนผลด

2. ความส าคญตอองคการ ในทรรศนะขององคการ หรอนายจาง คาจาง และเงนเดอนถอเปนตนทนในการประกอบธรกจ และเปนตนทนจ านวนสงส าหรบทกองคการ และการประกอบการทกประเภท ไมวารฐกจหรอธรกจ ปรากฏวาตองใชจางเงนจ านวนมากเปนคาใชจายส าหรบเงนเดอน และคาตอบแทน นอกจากน คาจางและเงนเดอนยงมผลโดยตรงกบคณภาพ และปรมาณผลตผลขององคการตอทศนคต และขวญในการปฏบตงานของคนงานทมตอองคการ ดงนนจงอาจกลาวได

31

วาเงนเดอน หรอผลตอบแทนทองคการจายใหแกผปฏบตงานนน ยอมมผลทงทางตรง และทางออมตอองคการ

3. ความส าคญตอสงคม คาจาง และเงนเดอนทองคการตองจายใหแกผ ปฏบตงานในองคการนน นอกจากจะสะทอนใหเหนถงสถานะขององคการแตละแหงแลว ยงชวยสะทอนใหเหนสภาวะเศรษฐกจของชมชนเหลานนไดเปนอยางด เพราะสถานการณทางเศรษฐกจของแตละชมชนยอมสงผลโดยตรงตอสงคมนน ๆ ทองถน หรอชมชนใดมฐานะทางเศรษฐกจมนคง การคาขาย และการจางด าเนนการไปดวยด ประชาชนในถนทนนกจะมรายไดสง มอ านาจการซอด มฐานะ และมาตรฐานการครองชพสง ปญหาตาง ๆ เชน ปญหาอาชญากรรม และโจรผ รายกจะไมคอยม ดงนนจงนบวาคาจาง และเงนเดอนมความสมพนธตอภาวะเศรษฐกจและสงคมเปนอนมาก

พะยอม วงศสารศร กลาววา ในการปฏบตงานใด ๆ มนษยตองการผลตอบแทน ผลตอบแทนในสมยโบราณอาจเปนอาหารเพอใหคนด ารงอยรอด ตอมาเมอสงคมเปลยนไป มการใชเงนตราแลกเปลยนสงของ ผลตอบแทนไดเปลยนรปไปเปนเงน ทเรยกกนวาคาจาง และไดกลาวถงความส าคญของผลตอบแทน ดงน

1. ผลตอบแทน เปนผลทท าใหผปฏบตสามารถน าไปแลกเปลยนสงตางๆ เพอตอบสนองความตองการทางรางกายและจตใจได

2. ผลตอบแทน เปนรางวลของสงคมทท าใหมนษยภาคภมใจ และยอมรบวาคนเปนคนมคณคาคนหนงในสงคมทสามารถท าสงใด ๆ ใหผ อนยอมรบการกระท า จนกระทงมการใหคาตอบแทนเปนสงตอบแทนการกระท านน ๆ

3. ผลตอบแทน เปนสงทมผลกระทบโดยตรงตอการท างาน ท าใหผลงานทบคคลกระท านนมคณภาพหรอดอยลงกเปนไปได ผลตอบแทนทเหมาะสม จะมผลท าใหผปฏบตงานมความพงพอใจในการท างาน ผลงานออกมามคณภาพ

ผลตอบแทนมผลทงทางตรง และทางออมตอทางรางกายและจตใจของผปฏบตงาน และตอองคการ หากใหผลตอบแทนทเหมาะสม จะสงผลใหผปฏบตงานมความพงพอใจในการท างาน มผลงานทดมคณภาพ และสงผลตอสงคมในทางทดดวย

32

วตถประสงคในการใหผลตอบแทน ในเอกสารการบรหารงานบคคลแผนใหมของ สมพงษ เกษมสน และพะยอม วงศสารศร ได

ก าหนดวตถประสงคในการใหคาตอบแทนทเหมอนกน ไวดงน 1. เพอสรรหาบคคลเขาท างานในองคการ (To recruit people to the organization)

เพราะการก าหนดอตราผลตอบแทน เปนสงจงใจใหบคคลมาสมครท างาน ท าใหสามารถเลอกบคคลทมความเหมาะสมเขาปฏบตงาน

2. เพอควบคมตนทนคาใชจาย (To control payroll costs) การก าหนดอตราผลตอบแทนเปนไปตามการประเมนผลการปฏบตงาน โดยอาศยตารางผลตอบแทน และประเภทของงานประกอบ ซงสงเหลานจะเปนเครองมอใหผบรหารสามารถควบคมการจายเงนผลตอบแทนใหเปนไปตามกฎเกณฑทก าหนดไว

3. เพอสรางความพงพอใจใหแกผปฏบตงาน (To satisfy employees) การก าหนดอตราผลตอบแทนอยางยตธรรมเสมอภาค จะเปนการสรางความพงพอใจในการท างานของผปฏบตงานกอใหเกดขวญ และก าลงใจในการท างาน

4. เพอจงใจใหผปฏบตงานท ากนอยางมประสทธภาพ (To motivate employees to superior performance) การก าหนดอตราผลตอบแทนทเหมาะสม จะเปนการจงใจใหคนงานท างานอยางมประสทธภาพ

4. แนวคด และทฤษฎเกยวกบนโยบายการบรหารของบรษท

การปฏวตอตสาหกรรมใหมมความตองการทฤษฎ และแนวความคดทางการบรหารใหม ๆ เพอทจะน ามาใชในการเพมประสทธภาพการผลต ท าใหไดเกดนกทฤษฎ และผน าทน าเสนอแนวความคดทางการบรหารขน และไดเรมมการสะสมองคความรใหมระบบระเบยบเปนหมวดหม ท าใหเกดทฤษฎและแนวความคดทางการบรหารขนอยางมากมายในปจจบน

แนวคดของสเตยร และพอรเตอร (อางองจาก Steers & Porter. 1979) ทกลาววา นโยบาย และแนวทางปฏบตของฝายบรหาร มอทธพลอยางมากตอบรรยากาศองคการ ผบรหารทใชขอมลยอนกลบ (Feedback) กบพนกงาน ใหพนกงานท างานอยางอสระ ยอมจะสรางบรรยากาศในการท างานทมงผลส าเรจ และท าใหพนกงานมความรสกรบผดชอบตอวตถประสงคของกลมมากยงขน

ทฤษฎ และแนวความคดทางการบรหารถานบตงแตอดตจนถงปจจบน สามารถจ าแนกไดเปน 3 กลมทฤษฎดวยกน คอ กลมทฤษฎแบบคลาสสค กลมทฤษฎองคการเชงพฤตกรรมศาสตร และกลมทฤษฎองคการสมยใหม (นตยา เงนประเสรฐศร, 2542; 7)

33

1. กลมทฤษฎองคการแบบคลาสสค (Classical Organization Theory) ทฤษฎองคการแบบคลาสสค จะประกอบไปดวยทฤษฎทส าคญ ๆ ดงนคอ

1.1 ทฤษฎการจดการตามหลกวทยาศาสตร (Scientific Management) เฟรดเดอรค ดบเบลย เทยเลอร (อางองจาก Frederic W.Taylor. 1976) คอ ผทไดชอ

วาเปนบดาแหงการบรหารงานแบบวทยาศาสตร เทยเลอร นนมพนฐานความรทางดานวศวกร โดยทการน าเสนอทฤษฎการบรหารงานแบบวทยาศาสตรนน ไดมขนหลงจากทเทยเลอรไดเขามารบต าแหนงเปนผ จดการโรงงานแหงหนงในเมองฟลาเดลเฟย ในขณะนนปญหาของโรงงานอตสาหกรรมทประเทศอเมรกาในขณะนนประสบอยคอปญหาในเรองประสทธภาพการผลต ซงจากความดอยในเรองประสทธภาพในการผลต ของโรงงานอตสาหกรรมทเปนหนวยท าการผลตในระดบจลภาคไดกอใหเกดผลกระทบตอเศรษฐกจของอเมรกาในระดบมหภาคคอ ท าใหประเทศอเมรกาในขณะนนประสบภาวะเศรษฐกจตกต า

ดงนน เทยเลอร จงพยายามแกไขปญหาในเรองประสทธภาพการผลต โดยในระยะแรกของการแกปญหา เทยเลอรไดใหความสนใจไปในการปรบปรงเครองจกร เครองไม เครองมอ ตลอดจนไปถงอปกรณทใชในการท างาน แตประสทธภาพการผลตของโรงงานยงไมเปนทนาพอใจเทาใดนก ดงนนเทยเลอรจงไดเปลยนแนวความคดใหม โดยไดลองท าการสงเกตวธการท างานของคนงานแตละคน จากการสงเกตเทยเลอรพบวาคนงานในโรงงานอตสาหกรรมของเขานนมวธการท างานตามหลกความเคยชน ซงลกษณะการท างานตามหลกความเคยชนนน ในการท างานเพอใหไดผลงานอยางเดยวกนนนคนงานจะมวธการท างานทแตกตางกนหลายวธ และวธการท างานทแตกตางกนนนขนอยกบความเคยชนของคนงานแตละคน โดยจากการสงเกตของเทยเลอร พบวาวธการท างานทแตกตางกนตามความเคยชนของคนงานแตละคนนนมกกอใหเกดการอ งานได และการอ งานกท าอยางเปนระบบโดยไดรบการรเหนเปนใจจากผน าสหภาพแรงงานในโรงงาน

นอกจากปญหาการอ งานแลว เทยเลอรยงพบวาในอดตฝายบรหารไดเขาไปควบคม ดแลคนงานนอยมาก และปลอยใหคนงานมอสระในการเลอกวธการท างานตามใจชอบ ดงนนในการทจะเพมประสทธภาพการผลต เทยเลอรจงไดน าเสนอการจดการตามหลกวทยาศาสตรซงสามารถสรปได ดงนคอ (พทยา บวรวฒนา. 2543: 27; อางองจาก Frederic W.Taylor. 1976) 1.1.1 จะตองมการก าหนดวธการท างานเพอใหไดวธทดทสด โดยวธทดทสด จะตองเปนวธการท างานทใชเวลา ทรพยากร และพลงงานในการท างานนอยทสด เมอเปรยบเทยบกบวธอนทท างานในลกษณะเดยวกน 1.1.2 การคดเลอกคนงานจะตองมการน าเอากฎเกณฑทางวทยาศาสตรมาชวยในการคดเลอก เพอใหไดคนงานทม ทกษะ ความร ความสามารถทเหมาะกบต าแหนงงาน

34

1.1.3 จะตองมการพฒนาคนงานโดยการสอนวธการท างานใหถกตองตามหลกวทยาศาสตรการจดการ เพอทจะขจดวธการท างานตามหลกความเคยชนใหหมดไปจากคนงานเดม 1.1.4 ตองพยายามสรางความสมพนธทดใหเกดขนระหวางฝายบรหารกบคนงาน อนจะน ามาซงประสทธภาพการผลตของโรงงาน

หลกวทยาศาสตรการจดการตามแนวความคดของเทยเลอร นบวามประโยชนตอการบรหารงานในขณะนนเปนอยางยง ซงในปจจบนวทยาศาสตรการจดการเองกยงคงมการน ามาประยกตใชอยในการบรหารงานในองคการ และหนวยธรกจตาง ๆ

1.2 การจดการตามแบบระบบราชการ (Bureaucratic Management) แมกซ เวเบอร (Max Weber) เปนชาวเยอรมน และเปนนกปราชญทมชอเสยงและยงใหญ

ทมความรอบรในศาสตรตาง ๆ เชน วชากฎหมาย การเมอง การปกครอง ประวตศาสตร และเศรษฐกจ และไดชอวาเปนบดาแหงการจดการตามแบบระบบราชการ ในการท าความเขาใจองคการแบบระบบราชการนน มหลกการทส าคญดงน คอ (Hodge Anthony & Gales อางในทองใบ สดชาร. 2543: 5)

1.2.1 หลกของการแบงงานกนท า (Division of Labour) หมายถง หลกในการสรางความชดเจน และความสมดลระหวางอ านาจหนาทกบความรบผดชอบโดยใหถกตองตามกฎ ระเบยบขององคการ การแบงงานกนท าตามวธนถอวาเปนความรบผดชอบทเปนทางการ

1.2.2 หลกของการก าหนดอ านาจหนาทตามสายการบงคบบญชา (Hierarchy of Authority) หมายถง การก าหนดต าแหนงตางๆ ทใหอ านาจหนาทลดหลนลงมาตามสายการบงคบบญชา ทงนเพอใหเกดความชดเจนในสายการบงคบบญชา

1.2.3 หลกของความสามารถ (Technical Competency) หมายถง หลกการส าคญในการจดบคคล เพอบรรลหรอแตงตงใหด ารงต าแหนงตามหลกความรความสามารถของบคคล โดยการใชกระบวนการทดสอบ การฝกอบรม และการศกษาของบคลากร

1.2.4 หลกของกฎระเบยบ ความมวนย และการควบคม (Rules, Disciplines & Control) หมายถง การบรหารงานโดยใชกฎระเบยบเปนหลก และก าหนดรปแบบไวใหชดเจนในการบรหาร จะตองยดระบบเอกสารเปนส าคญ โดยไมค านงถงความสมพนธสวนตว

1.2.5 หลกของความเปนกลางทางการบรหาร (Administrative Officials) หมายถง ผด ารงต าแหนงตาง ๆ เปนผทมเกยรต มอปกรณ และเครองมอตาง ๆ เปนองคประกอบในการท างานตามต าแหนงนน อปกรณ และเครองมอจะอยคกบต าแหนงไมใชคกบบคคล

35

1.2.6 หลกของการเปนบคลากรของฝายบรหารและไดรบเงนเดอนประจ า (Career Official & Fixed Salary) หมายถง ผด ารงต าแหนงบรหารจะตองเปนบคลากรประจ า มการจางงานตลอดชพ และจดใหมเงนเดอนประจ าในอตราคงทในแตละป

1.3 การจดการตามหลกการบรหาร (Administrative Management) นกทฤษฎทน าเสนอทฤษฎการจดการตามหลกการบรหาร มความเชอวาในการทจะท าให

การท างานขององคการบรรลเปาหมายนน จะตองมการก าหนดหนาทของคนทเปนผบรหาร และหลกการบรหารงานเพอใชเปนแนวทางในการปฏบตงาน นกทฤษฎทน าเสนอทฤษฎนประกอบดวย

1.3.1 เฮนร ฟาโยล (Henri Fayol) คอ ผทไดชอวาเปนบดาแหงทฤษฎการจดการตามหลกการบรหาร ฟาโยลเปนชาวฝรงเศสและเปนนกบรหารระดบสงในอตสาหกรรม ซงตามแนวความคดของฟาโยล การทจะท าใหการบรหารงานบรรลเปาหมายหรอวตถประสงคนนประการแรก ฟาโยลเหนวานกบรหารจะตองท าหนาททางการบรหาร ซงประกอบดวย การวางแผน (Planning) การจดองคการ (Organizing) การสงการ (Commanding) การประสานงาน (Coordination) และการควบคม (Controlling) ประการทสองนกบรหารจะตองทราบถงหลกการบรหารทส าคญ ๆ ซงฟาโยลไดน าเสนอหลกการบรหารทมประสทธผลของฟาโยลทมอย 14 ขอ ดงนคอ (Bartol; & Martin. 1997: 46) (1) หลกของการแบงงานกนท า (Division of Work) ในการบรหารนนจะมงานเกดขนเปนจ านวนมาก ดงนนนกบรหารจะตองแบงงานทเกดขนเปนจ านวนมากใหบคลากรทเปนสมาชกองคการ รบเอางานไปท าโดยเนนความช านาญและความเชยวชาญเฉพาะของบคลากรทอยในองคการ ทงนเพอใหเกดประสทธภาพในการท างานสงสดตามหลกเศรษฐศาสตร (2) หลกทเกยวกบอ านาจหนาท และความรบผดชอบ (Authority and Responsibility) ในการบรหารนนบคลากรผทไดรบมอบหมายงานใหท าจะเกดความผกพนตอผ บงคบบญชาในลกษณะของความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย ดงนนในการทจะท าใหงานทไดรบมอบหมายนนส าเรจจะตองมการก าหนดอ านาจหนาทใหเหมาะสมกบความรบผดชอบทบคลากรม (3) หลกของความมระเบยบวนย (Discipline) ระเบยบวนยคอขอตกลง กตกาทใชรวมกนของบคลากรองคการ ระเบยบวนยจะเปนกรอบในการควบคมพฤตกรรมของบคลากรองคการใหเปนไปในทศทางทเออตอการบรรลเปาหมายหรอวตถประสงคขององคการ

(4) หลกของการมผบงคบบญชาเพยงคนเดยว (Unity of Command) บคลากรทเปนสมาชกองคการนน จะตองฟงค าสงจากเจานายเพยงคนเดยวเพอปองกนความสบสนในการปฏบตงาน การสงงานใด ๆ ตองเปนไปตามล าดบสายการบงคบบญชา

36

(5) หลกของการมเปาหมายเดยวกน (Unity of Direction) ในการท างานนนบคลากรขององคการจะตองมเปาหมายเดยวกน ดงนน กจกรรมการท างานของบคลากร ทกคนจะตองสอดคลอง และเปนไปในทศทางเดยวกนเพอใหบรรลจดมงหมายเดยวกน (6) หลกของผลประโยชนสวนตวมความส าคญนอยกวาผลประโยชนขององคการ (Subordination of Individual to the General Interest) ผลประโยชนของบคลากรทเปนสมาชกองคการมความส าคญนอยกวาผลประโยชนสวนรวมขององคการ ดงนนในการท างานสมาชกองคการจะตองทมเทเสยสละในยามทองคการตองการความชวยเหลอทงในยามปกต และในยามวกฤต

(7) หลกของการก าหนดคาตอบแทน และวธการจายคาตอบแทน (Remuneration & Methods) การจายคาตอบแทนใหแกบคลากรขององคการควรทจะใหมความยตธรรม และตอบสนองความพงพอใจทงของสมาชกองคการ และผบรหารเทาทจะพงท าได (8) หลกของการรวมอ านาจ (Centralization) ในการบรหารนน อ านาจในการตดสนใจควรทจะรวมไวทจดศนยกลาง เพอทจะท าใหสามารถควบคมสวนตาง ๆ ไวได เชน อ านาจในการอนมตเงน อ านาจในการบรหารงานบคคล เปนตน (9) หลกการจดสายการบงคบบญชา (Scalar Chain) จะตองมการจดสายการบงคบบญชาในการบรหารงานองคการ เพอทจะใหทราบถงลกษณะของอ านาจหนาท ความรบผดชอบ ตลอดจนไปถงลกษณะของการตดตอสอสาร (10) หลกของความเปนระเบยบเรยบรอย (Order) ในการบรหารนนจะตองมการจดสถานทท างาน ตลอดจนวสดสงของใหเออตอการปฏบตงานและเสรมสรางบรรยากาศในทท างานใหนาท างาน (11) หลกของความเสมอภาค (Equity) ในการบรหารงานนนคนทเปนผบรหาร จะตองใหความเสมอภาคและมความยตธรรมตอผใตบงคบบญชาทกคนอยางเทาเทยมกน ไมวาจะในเรองของการแบงงานใหท า การพจารณาความดความชอบ ตลอดจนการแกไขปญหาขอขดแยงในการท างาน (12) หลกของความมนคงในงาน (Stability of Tenure) ส าหรบการบรหารงานนนจะตองท าใหผใตบงคบบญชา มความรสกวาตวของเขามความมนคงในการปฏบตงาน เชน การจดใหมการเซนสญญาจางงาน ซงก าหนดระยะเวลาในการจางทชดเจนและเปนธรรม การจดสภาพแวดลอมในการท างานใหนาท างานและการจดเครองปองกนอนตรายทอาจเกดขนจากการท างาน

37

(13) หลกของความคดรเรมสรางสรรค (Initiative) ในการบรหารงานนน ผบรหารทเกงและฉลาดจะตองรจกน าเอาความคดรเรมสรางสรรคของผ ใตบงคบบญชามาใชประโยชนในการท างาน ความคดรเรมสรางสรรคของผ ใตบงคบบญชาอาจไดมาจากการระดมสมอง หรอการปรกษาหารอเพอแกไขปญหารวมกน (14) หลกของความสามคค (Esprit de Corps) ในการบรหารงานนน ในการทจะท าใหงานบรรลเปาหมายนน จะตองมการสรางความเปนน าหนงใจเดยวกนใหเกดขนในการท างาน ซงอาจจะท าไดโดยการจดใหมกจกรรมระหวางสมาชกรวมกน เชน การจดงานกฬา การจดทศนศกษาดงาน การจดงานเลยง เปนตน 1.3.2 ลเธอร กลค และลนดล เออรวค (Luther Gulick & Lyndal Urwick) เปนนกทฤษฎทอยในกลมการศกษาการจดการตามหลกการบรหาร ไดเสนอหลกทเกยวกบการบรหาร ซงคนทเปนผบรหารจะตองท ามหนาทส าคญอย 7 ประการ คอ การวางแผนการจดองคการ การจดคนเขาท างาน การสงการ การประสานงาน การรายงานและการงบประมาณ หรอเรยกสน ๆ วา “POSDCoRB” ซงประกอบดวย รายละเอยดดงตอไปน (พมลจรรย นามวฒน, 2544; 22) (1) การวางแผน (Planning) คอ หนาทหรอบทบาท ในการก าหนดการท างานทจะเกดขนในอนาคตวา จะท าอะไร จะท าอยางไร จะท าเมอไร ใครเปนผท า จะใชงบประมาณเทาไร (2) การจดองคการ (Organizing) คอ การจดโครงสรางองคการทเกยวกบเรองการก าหนดภารกจหนาท การแบงงานกนท า การก าหนดอ านาจหนาท และความรบผดชอบ การจดสายการบงคบบญชา การก าหนดขนาดของการควบคม การจดตงหนวยงานหลก (Line) และการจดตงหนวยงานทปรกษา (Staff) (3) การจดคนเขาท างาน (Staffing) คอ หนาททเกยวกบการบรหารทรพยากรมนษย ซงประกอบดวย การวางแผนก าลงคน การสงการ การคดเลอก การบรรจแตงตง การปฐมนเทศ การฝกอบรม การประเมนผลการปฏบตงาน การเลอนขน ลดขน การโยกยาย และ การใหพนจากงาน (4) การสงการ (Directing) คอ การทผบงคบบญชาสงใหผ ใตบงคบบญชาปฏบตงานตามแผนงาน หรอตามทไดรบมอบหมายเพอใหการปฏบตงานด าเนนไปไดอยางมประสทธภาพ ซงอาจจะสงการดวยวาจา หรอเปนลายลกษณอกษรกได (5) การประสานงาน (Coordinating) คอ หนาทในการประสานกบหนวยยอยตาง ๆ ทมอยในองคการใหท างานสอดคลอง และเปนไปในทศทางเดยวกน ซงการประสานงานนนอาจท าไดโดยการจดตงคณะกรรมการกลนกรองงาน การจดโครงสรางองคการใหมความชดเจน การใชวธการงบประมาณ เปนตน

38

(6) การรายงานผลการปฏบตงาน (Reporting) คอ การรายงานความกาวหนา ปญหา อปสรรค ตลอดจนขาวสารตาง ๆ ขององคการใหทกฝายไดทราบ เพอประโยชนในการตดตามการแกไขปญหาอปสรรคทเกดจากการท างาน (7) การบรหารงบประมาณ (Budgeting) คอ หนาทในการจดสรร การวางแผนงบประมาณใหกบองคการ และหนวยยอยตาง ๆ ใหมงบประมาณทเหมาะสมและเพยงพอในการท างาน

อยางไรกตามผบรหารเองจะตองทราบบทบาทของตนเองเกยวกบเทคนคดงกลาวในกระบวนการบรหาร ซงรายละเอยดไดกลาวไปแลวในบทท 1 เรอง ผบรหารกบกระบวนการบรหาร จากกลมทฤษฎองคการแบบคลาสสค จะเหนไดวาเปนทฤษฎทมงเนนการจดการองคการโดยสวนรวมทเนนในเรองของวธการปรบปรงประสทธภาพ และประสทธผลทงหมดของกระบวนการด าเนนการ 5.แนวคดเกยวกบสภาพแวดลอมในการท างาน

ความหมายเกยวกบสภาพแวดลอมในการท างาน Moos กลาววา สภาพแวดลอมในการท างาน หมายถง ปจจยตาง ๆ ทรวมเปนบรรยากาศ

ในการท างาน ไดแก การมสวนรวมในการท างาน ความผกพนกบเพอนรวมงาน การนเทศงาน สายการบงคบบญชาความมอสระในการท างาน แรงกดดนในการท างาน การควบคมงาน นวตกรรมความชดเจนในการท างานและสภาพทางกายภาพของสถานทท างาน

พงศ (ม.ป.ป.: 246) กลาววา สภาพแวดลอมในการท างาน หมายถง ปจจยตาง ๆ ทอย แวดลอมในขณะท างาน เชน สภาพการท างาน ชวโมงการท างาน ความมนคงในการ

ท างานโอกาสกาวหนาสงคมและการตดตอสอสารในการท างาน ซงสามารถก าหนดความพงพอใจได

จรวยพร (2539: 35) กลาววา สภาพแวดลอมในการท างาน หมายถง สงตางๆ ทอยรอบตว พนกงานในขณะท างาน เชน หวหนางาน ผควบคมงาน เพอนรวมงาน เครองจกร และ

อปกรณตาง ๆ อากาศทหายใจ แสงสวาง เสยง ความสนสะเทอน ฝ น และสารเคมอน ๆ รวมทงเชอโรคตาง ๆ

จากความหมายของสภาพแวดลอมในการท างาน ทกลาวมาขางตน สรปไดวา สภาพแวดลอมในการท างาน หมายถง สงตางๆ ทอยรอบตวพนกงานในขณะท างาน สรปไดวา ความพงพอใจตอสภาพแวดลอมในการท างาน หมายถง ระดบความรสกในทางบวกของพนกงานทมตอสงตาง ๆ ทอยรอบตวพนกงานในขณะท างาน

39

แนวคดเกยวกบสภาพแวดลอมในการท างาน Moos ไดแบงสภาพแวดลอมในการท างานออกเปน10 ดาน คอ 1. ความเกยวของในการท างาน (Involvement) เปนลกษณะความตองการมสวนรวมม

โอกาสทจะเสนอแนะ การไดรบการยอมรบดานความคดเหน ท าใหรสกวาตนเองมความส าคญ และมความเคารพในตนเองมากขน การทสมาชกทกคนในกลม มสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ ไดผสมผสานความรทกษะ และประสบการณของแตละบคคล ความขดแยง กจะไมเกดขน งานกจะมประสทธภาพสงขน

ตรงกนขามถาองคการไมเปดโอกาสใหพนกงานมสวนรวม หรอมความรสกเกยวของในการท างาน ลกษณะการท างานอยภายใตการชแนะและเนน ทผลผลต กคอการท า งานจะมงตอบสนองความตองการของผบงคบบญชาและขององคการ ท าใหพนกงานรสกวา ตนตองพงพาบคคลอน ตองสภาพถอมตน ปฏบตตามค า สง โดยไมคอยใชความสามารถในการพฒนาตนเอง ผลคอ พนกงานจะรสกทกขใจ ผลผลตต า และอาจมการปรบตวโดยการลาออก

2. การไดรบการสนบสนน (Support) การไดรบการสนบสนนจากเพอนรวมงาน และผบงคบบญชากเปนองคประกอบอยางหนงทจะสงเสรมหรอหยดยงประสทธภาพในการท างาน ถาบคคลใดมเพอนรวมงานทมความสามารถสง พรอมทจะใหความชวยเหลอผ อน และมความเปนมตรกอาจจะท าใหบคคลมความพอใจในสภาพแวดลอมในการท างานมากกวาผ อน

3. การไดรบการกระตนใหไดแสดงออก (Spontaneity) คอการทผบงคบบญชาจะตองเปดโอกาสใหพนกงานแสดงความรสกและความคดเหนเตมท หากบคคลมความกลวในการแสดงออกการตดตอสอสารจะกระท าไดไมเตมท ความคดรเรมสรางสรรคทมประสทธผลมากทสดจะไมถกน าออกมาแกปญหา การเปดโอกาสดงกลาว อาจท าไดในลกษณะการใหอภปรายแสดงความคดเหน และเสนอแนะวธแกปญหา

4. ความเปนอสระในการท างาน (Autonomy) เปนลกษณะทพนกงานมอสระทจะใชความคดรเรมของตนเอง มความรบผดชอบในการท างาน และงานชนนนจะส าเรจไดขนอยกบตวพนกงานความไมมอสระในการท างาน และไมมอ านาจในการท างาน เปนปจจยหนงทท าใหเกดความเหนอยหนายในอาชพได

ทงนเนองจากวาพนกงานอาจมความรสกวาไมสามารถทจะควบคมสภาพแวดลอมในการท างานได

5. การไดรบการแนะน าในเรองการท างาน (Practical Orientation) ลกษณะการใหค า แนะน าในเรองการท างาน เปนการพฒนาบคคลโดยจดใหมการแนะน า และฝกอบรมพนกงาน เพอใหพนกงานไดมการปรบปรงทกษะในการท างาน เมองานเรมมความยงยากทางเทคนคและเปน

40

งานเฉพาะอยางมากยงขน ในทางตรงกนขาม ถามสงใหม ๆ ทางดานเทคโนโลย เชน มวธการผลต มการจดโครงสรางของบทบาท และการรบผดชอบตองานใหม การเปลยนแปลงขององคการอาจกอใหเกดความตงเครยดได อนเนองจากการขาดการแนะน า และใหความรเกยวกบเรองการท างาน

6. การไดรบค าแนะน า เรองปญหาสวนบคคล (Personal Problem Orientation) เมอพนกงานมปญหาเกดขน และไมสามารถทจะแกปญหาไดดวยตนเอง ผบงคบบญชากอาจจะกระตนใหพนกงานไดแสดงความรสกออกมา โดยผบงคบบญชา หรอผทจะใหค าปรกษาตองมทกษะอยางดในการฟงปญหาของพนกงาน แลวกระตนหรอสนบสนนใหพนกงานเลาปญหาใหฟง พนกงานทไดรบการใหค าปรกษาท าใหสามารถลดความเครยดทางอารมณได

7. การแสดงความโกรธและความกาวราว (Anger and Aggression) คอ การเปดโอกาสใหพนกงานไดแสดงความคดเหน สามารถทจะโตแยงกบเพอนรวมงานและผ ใตบงคบบญชาไดอยางเสรโดยทสามารถแสดงความโกรธ และกาวราวตอผ อนไดอยางเปดเผย

8. การสงการ และระเบยบในองคการ (Order and Organization) คอ กฎ ระเบยบ ขอบงคบขององคการ การสรางความเชอถอใหแกพนกงานเพอใหพนกงานฟง และปฏบตตาม

9. ความชดเจนในการปฏบตงาน (Program Clarity) คอ ลกษณะงานทมความชดเจน มขอบเขตความรบผดชอบ และมความเขาใจในหนาททรบผดชอบ

10. การควบคมโดยผบงคบบญชา (Staff Control) คอ รปแบบการบงคบบญชา และการควบคมดแลของผบงคบบญชา

กลเม(สชาดา วยวฒ. 2546: 21-22; อางองจาก Gilmer.1967) ไดแบงลกษณะของสภาพแวดลอมในการท างานทเปนองคประกอบทจะเอออ านวยตอการปฏบตงานไว 10 ดาน คอ

1. ความมนคงปลอดภย (Security) ไดแก ความมนคงในการท างาน การทไดรบความเปนธรรมจากผบงคบบญชา ท าใหผปฏบตงานเกดความอบอนใจ และปลอดภยทจะไดท างานในองคการ ซงจากงานวจย พบวา คนทมพนฐานความรนอย หรอขาดความรยอมเหนวาความมนคงในงานมความส าคญมาก แตคนทมความรสงจะรสกวาไมมความส าคญมากนก

2. โอกาสกาวหนาในการท างาน (Opportunity for Advancement) ไดแก การไดมโอกาสเลอนต าแหนงสงขน องคการสนบสนนใหพนกงานมความกาวหนาในการท า งาน โดยพจารณาเลอนขนเงนเดอนอยางเปนธรรม พจารณาเลอนต าแหนงอยางเหมาะสม ใหบ าเหนจรางวลแกผปฏบตงานด ยอมรบและยกยองชมเชยพนกงานเมอปฏบตงานด สงเสรมสนบสนนพนกงานใหศกษาตอ และมการฝกอบรมใหเรยนรงานมากขน

41

3. องคการและการจดการ (Company and Management) ไดแก ลกษณะการจดโครงสรางขององคการ การวางนโยบาย แนวทางวธปฏบตภายในองคการ ชอเสยงขององคการ และการด าเนนงานขององคการ

4. คาจาง (Wages) ไดแก เงนเดอนซงเปนคาตอบแทนการท างาน โดยพจารณาในเรองของจ านวนคาจางทเหมาะสมกบปรมาณของผลงาน และมวธการจายคาจางทยตธรรมเสมอภาค

5. คณลกษณะเฉพาะของงาน (Intrinsic Aspects of the Jobs) เปนเรองของงานทท าอยวาเปนงานทท า ใหรสกวามคณคา มความภาคภมใจ มสถานภาพมศกดศร และไดรบการยอมรบนบถอเปนงานบรการสาธารณะ เปนงานทตรงตามความรความสามารถ เปนงานทสงเสรมความคดรเรม เปนงานทาทาย และท าใหเกดความเปลยนแปลง

6. การนเทศงาน (Supervision) คอ การไดรบความเอาใจใส ไดรบการตรวจแนะน างานอยางใกลชด และไดรบทราบการท างานทถกตองจากผบงคบบญชาหรอหวหนางาน การนเทศงานมความส าคญทจะท าใหผปฏบตงานเกดความรสกพอใจ หรอไมพอใจตองานทท า ไดการนเทศงานไมด อาจเปนสาเหตหนงทท าใหเขาตดสนใจยายงานหรอลาออกจากงาน

7. คณลกษณะทางสงคมของงาน (Social Aspects of the Jobs) คอ การไดท างานอยในกลมทมความคลายคลงกบตนไดรบการยอมรบ และเปนสวนหนงของกลมท างาน มความสามคค รจกหนาทของตน มกลมท า งานทฉลาดมประสทธภาพ

8. การตดตอสอสาร (Communication) คอ การใหขาวสารในองคการ เชน ขาวสารเกยวกบการพฒนาและความกาวหนาขององคการ ขาวสารเกยวกบแผนงานทองคการก าลงท าอยและก าลงจะท าในอนาคต การรบรเกยวกบสายการท างานและอ านาจบงคบบญชา การรบรขาวสารดานนโยบายและกระบวนการท างาน และขาวสารอน ๆ ทเกยวของกบการท างานขององคการและบคคลตาง ๆ ในองคการ

9. สภาพการท างาน (Working Conditions) คอ สภาพทมความสะอาด มระเบยบ มความปลอดภยเครองมอเครองจกรจดไวอยางเหมาะสม และเตรยมพรอมทจะใชเสมอ มอากาศถายเทด ไมมเสยงรบกวน และแสงสวางพอเหมาะ ระยะเวลาท า งานแตละวนเหมาะสม มสถานทใหออกก าลงกาย มโรงอาหารใกล ๆ มศนยอนามย มสถานทจอดรถ

10. สวสดการหรอผลประโยชนอนๆ ทไดรบ (Benefits) คอ สทธประโยชนและสวสดการอน ๆ นอกเหนอไปจากคาจางทบคคลไดรบ ไดแก เบยบ าเหนจ บ านาญ วนหยดพกผอนประจ าป การลา คารกษาพยาบาล เปนตน

42

ชลทซ (อางถงจาก Schultz. 2545: 18-20) ไดแบงสภาพแวดลอมในการท างานออกเปน 3 ดาน ดงน

1. สภาพการท างานดานกายภาพ (Physical Working Conditions) ประกอบดวย ปจจยหลายอยางตงแต ทจอดรถ สถานทตงของตกทท างาน ปรมาณแสง เสยง อณหภม และความชนในทท างาน สงอ านวยความสะดวกตาง ๆ ส าหรบพนกงาน

นอกจากนแลวยงมหลายบรษทเรมเลงเหน ความส าคญของการจดใหมสถานทรบเลยงเดกและผสงอาย โดยเหนวามความส าคญในโลกปจจบน เนองจากแรงงานสองในสามจากจ านวนแรงงานทงหมดเปนพนกงานซงเปนเพศหญง และสวนใหญอยในวยทตองเลยงดบตรและตองดแลผสงวยในครอบครว

ดงนนในการทบรษทจะดงดดพนกงานของตนไว และลดปญหาการขาดงานลง ปจจยดงกลาวจงมสวนในการชวยลดปญหาความตงเครยดในการทพนกงานจ าเปนตองแบงเวลาในการรบผดชอบทงส าหรบหนาทในทท างาน และหนาททมตอครอบครว

2. สภาพการท างานดานเวลา (Temporal Working Conditions) ไดแก เวลาทใชในการท างานชวโมงในการท างานทใชในการปฏบตจรงการท างานเปนกะการท างานแบบยดหยน เวลาหยดพกระหวางงาน หากชวโมงการท างานระบไวมากขนเทาใด ชวโมงในการท า งานทใชในการปฏบตงานจรงยงนอยลงเทานน

นอกจากนยงพบวาพนกงานจะมการขาดงานสงขนและมอบตเหตบอยขนดวย ถาหากมการลดชวโมงการท า งานทระบไวลง ประสทธผลกจะสงขน และยงมการแบงชวโมงในการท างานออกเปน การท างานเตมเวลา (Full-Time Employment) และการท างานแบบไมเตมเวลา (Part-Time Employment) การท างาน 4 วนในหนงสปดาห (Four-Day Workweek) การท างานแบบยดหยน (Flexible Working Hours) การท า งานเปนกะ (Shift Work) เปนตน

นอกจากชวโมงการท า งานจะมความส าคญแลว เวลาททางบรษทจดใหพนกงานไดหยดพกระหวางงานอยางเปนทางการ มความส าคญมาก ดกวาทจะใหพนกงานแอบพก หรอหยดการท างานกนเอง

จากการศกษาของ Hawthorne มาใชกบการท างานในองคการ โดยใหมเวลาหยดพกระหวางการท างานมาใชอยางเปนทางการมผลท าใหคนงานเกดขวญ และก าลงใจเพมขน มประสทธผลเพมขน ลดการออนลา และความเบอหนายลง ดงนนพนกงานจงมประสทธภาพในการท า งานสงขนตามไปดวย โดยเฉพาะการท างานในหมคนงานทตองใชแรงงานมาก การหยดพกจะชวยลดอาการบาดเจบทมกเกดขนทมอ และขอมอในระหวางการปฏบตงานได และการจดใหมการ

43

หยดพกยงชวยสรางเสรมทศนคตทดของพนกงานทมตอฝายบรหาร และฝายจดการของบรษทอกดวย

3. สภาพการท างานดานจตวทยาและสงคม (Psychological and Social Working Conditions)

เกยวของกบธรรมชาตของงาน การออกแบบงานและผลกระทบของงานทมตอพนกงาน เชน งานนนสรางความพงพอใจ ความส าเรจใหกบพนกงาน หรองานนนท าใหพนกงานรสกเหนอย เบอหนาย หรองานบางประเภทถกออกแบบใหงายมาก ไมตองใชแรงงานทมทกษะเฉพาะกสามารถท าได งานประเภทนมกท าใหพนกงานมอาการเบองานไดงาย และโดยเฉพาะเมอตองท าอยอยางเดมซ า ๆ อาการเบอหนายกจะเรมเปลยนเปนความออนลา (Fatigue) ไดเชนกน

ซงอาการออนลาแบงออกเปน 2 ประเภท คอ ความออนลาทางดานจตใจ (Psychological Fatigue) เชน เมอเกดอาการเบอหนาย และความออนลาทางรางกาย (Physiological Fatigue) เชน เมอรางกาย และกลามเนอถกใชงานหนก หรอเปนระยะเวลานานเกนไป อาการออนลาทงสองประเภทนท าใหความสามารถในการท างานลดลง เกดความผดพลาดมากขน เกดอบตเหตไดงาย อนสงผลตอการขาดงาน และการลาออกของพนกงานทเพมมากขน

6. แนวคดเกยวกบความมนคงในการท างาน

ความหมายของความมนคงในการท างาน พจนานกรมของ Webster (1971: 164) ไดใหค านยามของค าวา “ความมนคง” (Security)

คอ “สภาวะแหงความรสกปลอดภย ความเชอมน การมอสระ การมเสถยรภาพ การไดรบหลกประกน และการมความมนคงในชวต”

สรางค วศนารมณ (2540: 30) ใหความหมายของความมนคงในการท างาน หรอคณภาพชวตการท างานไวหลายประการ เชน ความหมายครอบคลมถงทกสงทกอยางทเกยวกบชวตการท างานทประกอบดวย คาจาง ชวโมงท างาน ประโยชนเกอกล บรการตาง ๆ โอกาสความกาวหนาในอาชพ และมนษยสมพนธทมผลตอความพงพอใจ และแรงจงใจของผปฏบตงาน นอกจากนยงหมายความถงความมนคง หรอคณภาพความสมพนธระหวางการปฏบตงานกบสงแวดลอมโดยสวนรวมทใหความส าคญกบความเปนมนษย รวมทงการออกแบบการท างาน อยางไรกตาม ความมนคงในการท างาน หรอคณภาพชวตการท างาน ยงรวมถงสภาพ และการปฏบตงานตาง ๆ ภายในองคการ ซงไดแก การเพมเนองาน การมสวนรวมของลกจาง การจดการทเปนประชาธปไตย สภาพการท างานทปลอดภย ความสมพนธทดตอกนระหวางนายจาง และลกจาง รวมตลอดทงการเตบโต และการพฒนาของลกจางในดานความเปนอย

44

สายทพย วงศสงขฮะ (2540: 14) ใหความหมายของความมนคงในการท างานวา เปนความรสกปลอดภยวาจะมงานท า มรายไดทแนนอน มผลตอบแทนอนเกดรายได และสวสดการทสามารถด ารงชพ ไดรบการปกครองอยางเปนรปธรรม มโอกาสในความกาวหนาในการท างาน และสามารถท างานไดจนเกษยณอาย เพอใหตนเอง และครอบครวด ารงชวตอยางปกตสข ชวยเหลอตนเองไดโดยไมเกดภาระแกสงคม

วกรม อศวกล (2541: 11) ไดกลาววา ความมนคงในการท างาน เปนสภาพจตใจ และความรสกของบคคลทเกดจากการรบร หรอประเมนปจจยตาง ๆ ในองคการทแสดงถงการจางงานทแนนอน การใหความคมครองปองกน การมหลกประกนในการท างาน และมผลตอบแทนจากการท างาน ทงในขณะทบคคลปฏบตงานอยในองคการ และหลงจากทบคคลออกจากองคการไปแลว

แนวคดของความมนคงในการท างาน ศจ อนนตนพคณ (2542: 64-65) กลาวถงความส าคญของความมนคงในการท างาน สรป

ไดดงน 1. ท าใหเกดความรวมมอในการท างาน เพอใหบรรลวตถประสงคขององคกร 2. สรางความจงรกภกด และความซอสตยตอองคการ และหมคณะ 3. เกอหนนใหบคลากรมระเบยบวนย ปฏบตตามระเบยบ ขอบงคบ และมศลธรรม 4. สรางความสามคคในหมคณะ และเกดพลงรวม (group efforts) เพอการขจดปญหา

และอปสรรคขององคกรได 5. สรางความเขาใจอนดระหวางบคลากรตอนโยบาย และวตถประสงคขององคกร 6. เกอหนนใหเกดทศนคตทด และมความคดสรางสรรคตอองคกร 7. ท าใหบคลากรมความเชอมน และศรทธาในองคกร มความภาคภมใจทเปนสวนหนงของ

องคกร และท างานอยกบองคกรตราบนานเทานาน นอกจากน วกรม อศวกล (2541: 11-12) กลาวถง ความส าคญของความมนคงในการ

ท างานไว 3 ประการ คอ 1. ความมนคงในการท างานเปนเครองกระตนใหผปฏบตงานมความขยนหมนเพยรในการ

ท างาน กลาวคอ เมอพนกงาน หรอลกจางมหลกประกนในการท างาน มความแนใจวาหากปฏบตงานตามหนาทของตนแลวจะไดรบการพจารณาโดยไมล าเอยง ยอมเปนสงกระตนใหเกดความขยนหมนเพยรในการท างาน แตละบคคลมจดมงหมายในการท างานแตกตางกน บางคนตองการท างานทมต าแหนงสงสด บางคนตองการเพยงรายไดเลยงครอบครว บางคนท างานเพอเกยรต แตไมวาบคคลจะท างานเพอวตถประสงคใดกตาม หากงานนนไมมความมนคง ท างานอยางไมมความสข หรอไมมอสระแกตน ตองคอยหวาดระแวงอยตลอดเวลา ฐานะของพนกงาน หรอ

45

ลกจางกจะเสอม และเกดความเสยหายขน เครองกระต นในการท างานนนมหลายอยาง เชน ผลตอบแทนทนาพอใจ การมสภาพการท างานทด รวมทงมความมนคงในการท างานดวย ในบรรดาสงเหลานไดมการวจย และทดสอบวา บคคลตองการสงใดมากทสด ปรากฏวา ความมนคงในการท างานเปนสงทพงประสงคมากกวาสงอน ๆ

2. ความมนคงในการท างานชวยใหพนกงาน หรอลกจางมขวญก าลงใจดขน ขวญก าลงใจเปนสงส าคญ ผลงานทไดรบจากพนกงาน หรอลกจางทมขวญเสยยอมสผลงานของพนกงาน หรอลกจางทมขวญดไมได หากพนกงาน หรอลกจางตองหวาดระแวงอยเสมอวางานทตนท าอาจไมถกใจผบงคบบญชา โดยผบงคบบญชาเอาเรองสวนตว หรอเรองทไมเกยวกบหนาทการงานเขามาเกยวของในการท างาน หรอตองหวาดระแวงวาตนอาจถกกลนแกลงไมไดรบความเปนธรรม เกดความรสกไมมนคงในการท างาน ขวญของพนกงาน หรอลกจางกจะเสย

3. เมอความมนคงในการท างานเปนเครองกระตนใหการท างานดขน และเปนเครองบ ารงขวญในการท างานแลว ผลการท างานอนเปนจดหมายทแทจรงของการใหความมนคงกจะดขนเปนเงาตามตว ความมนใจ หรอความสบายใจของพนกงาน หรอลกจางในการปฏบตงาน โดยมความมนคงนนเปนเครองชวยในการปฏบตงานมประสทธภาพ อนจะเปนประโยชนแกนายจางโดยตรง

7.แนวคด และทฤษฎเกยวกบความกาวหนาในอาชพ

ทฤษฎพฒนาการทางอาชพของซปเปอร (Super’s Theory of Vocational Development)

นวลศร เปาโรหตย (2528: 68) ไดน าความรทางดานจตวทยาพฒนาการและทฤษฎความคดรวบยอดเกยวกบตนเองมารวมกน โดยกลาววา มนษยมความแตกตางกนดานความสามารถ ความสนใจและบคลกคภาพทท าใหแตละบคคลมความเหมาะสมในอาชพทแตกตางกนออกไป นอกจากนไดท าการศกษารปแบบของอาชพคนท างานในชวงชวตของแตละบคคลประกอบดวยล าดบขน 5 ขน คอ (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2531; 529-531, อางองใน สทธมน ศรโชต, 2543; 16)

1.ขนเจรญเตบโต (Growth Stage) เปนขนการเจรญเตบโตทงทางรางกายและจตใจตงแตแรกเกดจนถงอาย 14 ป เปนชวงทพฒนาแนวคดเกยวกบตนเองโดยอาศยการเรยนรจากความสมพนธกบครอบครว เพอน คร และบคคลอนๆ จากประสบการณเหลานท าใหเรมมการเรยนรเกยวกบอาชพทจะประกอบตอไปในอนาคตทเหมาะสมกบความสนใจและความชอบ

2. ขนคนหา (Exploration Stage) อยระหวางชวงอาย 15-24ป เปนชวงทบคคลคนหาวาอาชพใดชอบหรอเหมาะสมกบความสามารถมากทสด เปนระยะทบคคลคดเปรยบเทยบงานอาชพ

46

ตางๆคนหาและพฒนาคานยม แรงกระตน ความกระตอรอรนเกยวกบงานและรวบรวมขอมลเพอการตดสนใจเลอกแนวทางศกษาทมงไปสอาชพทคดวาเหมาะสม

3. ขนวางรางฐาน (Establishment Stage) อยในชวงอาย 25-44 ป เปนขนทเปนหวใจของชวตของคนท างาน ชวงนจะเปนการเรมตนของการเขาไปมประสบการณในการท างานและบคคลจะคนพบวาอาชพใดเหมาะสมกบตนเองมากทสด ฝนขนวางรากฐานสามารถแบงยอยไดอก 3 ขนตอน

3.1 ขนทดลอง เปนชวงทบคคลตดสนใจวางานทเลอกนนเหมาะสมหรอไม ถายงไมพอใจหรอคดวาไมเหมาะสมกจะทดลองโดยการเปลยนงานไปเรอยๆ ขนตอนนจะอยในชวงอายระหลาง 25-30 ป

3.2 ขนสรางตว อยในชวงอาย30-40 ป เปนชวงทบคคลก าหนดอาชพทแนนอนส าหรบตวเอง วางแผนอาชพโดยก าหนดล าดบขนการพฒนาเอาไว อาจจะเปนเลอนต าหนง เลอนขน การเปลยนแปลงเพอเพมเตมประสบการณ และการศกษาเพอสงเสรมงานอาชพทเลอกไว

3.3 ขนวกฤษตการณอาชพขนกลาง เปนชวงทบคคลประเมนความกาวหนาในงานเปรยบเทยบกบเปาหมายทตงไวเดม บคคลจะเรมคดถงระดบความส าคญของงานหรออาชพตอชวต เรมแสวงหาความมนคงหรออาชพยดเหนยว

4. ขนรกษาสภาพ (Maintenance Stage) อยในชวงระหวางอาย 45-54 ป เปนชวงสรางหลกฐานการงานใหตนเอง และมงรกษาสภาพงานหรอด ารงต าแหนงนนไว โดยแทบไมมการรเรมงานใหม

5. ขนถดถอย เปยชวงกอนเกษยณอาย บคคลตองเผชญกบภาวการณลดระดบอ านาจหนาทความรบผดชอบทเคยมอยตองเรยนร และยอมรบและพฒนาบทบาทใหมในการท าหนาทเปนผใหค าแนะน าปรกษา แกคนท างานรนใหม

แนวคดเกยวกบความกาวหนาในอาชพ บคลากรทกคนในแตละองคกรยอมมความตองการใหการปฏบตงานของตน น า

ความส าเรจมาสวชาชพและเนองานทมคณภาพ ทส าคญ คอ ตางกมความตองการสงตอบแทนจากผลส าเรจของงาน เชน ความภาคภมใจตอความส าเรจของงาน ความพงพอใจ การไดรบความกาวหนา ทงดานวชาชพและตอตนเอง ซงอยในรปของการเลอนขน เลอนต าแหนง และเลอนเงนเดอน ดงนน การปฏบตงานทใหผลส าเรจทงดานวชาชพและตอตนเอง จงเปนสวนหนงทเปนโอกาสสรางความกาวหนาใหกบบคลากรแตละคนในทสด (ปานทพย บณยะสด. 2540: 13)

47

ความหมายของความกาวหนา ความกาวหนา หมายถง การเปลยนแปลงของเดมใหดขนตามล าดบ เจรญเตบโตเรวกวา

ปกต (พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน. 2525: 92; อางองจาก ปานทพย บณยะสต. 2540: 14) ความกาวหนา หมายถง ความเปลยนแปลงใหดขน ในทนเปนการเปลยนแปลงทเกดขน

จากการประสบผลส าเรจในการท างาน ท าใหเกดความกาวหนาในการเลอนขน เลอนต าแหนง และเลอนเงนเดอน อ านาจหนาท และสถานภาพในการท างาน การยกระดบต าแหนงใหสงขน (ปานทพย บณยะสต, 2540, น.14) และยงมค าทมความใกลเคยงกบค าวาความกาวหนา คอ ความกาวหนาในอาชพงานโอกาสกาวหนาในอาชพ

ความกาวหนาในอาชพงาน ( Career Progression ) ความกาวหนาในอาชพงานหมายรวมถงการเปลยนแปลงในบทบาทการท างาน ซงจะใหผลตอบแทนทง ดานจตวทยา หรอ ผลตอบแทนทเกยวของโดยตรง กบการท างานการเปลยนแปลงตางๆ เหล านจงรวมถง การเปลยนแปลงทกอใหเกดความกาวหนาในงาน การเลอนขน เลอนต าแหนง หรอเงนเดอน ตลอดถงความพงพอใจในชวต ความรสกวาตนเองมคา ประสบความส าเรจ ซงอาจจะออกมาในรปของอ านาจหนาท สถานภาพทสงขน ความกาวหนาในอาชพงานจงเปนผลสดทายของการจดการอาชพทเรมตนดวยการวางแผนอาชพงาน กอนทจะพฒนาไปสการพฒนาอาชพงาน และการพมนาความกาวหนาในอาชพงานในทสด (นฤมล นราทร ,2534; 2)

โอกาสกาวหนาในอาชพ คอ ความสามารถทผ รวมงานอาจจะกาวขนไปด ารงต าแหนงทสงขน โดยใชระยะเวลานอยทสด หรอนอยกวาระยะเวลาตามปกตทใชในการกาวจากต าแหนงทสงขนไปสอกต าแหนงหนง (จนทรแรม เรอนแปน. อางองจาก ปานทพย บณยะสต. 2540: 14)

ความกาวหนาทางวชาชพ ความกาวหนาทางวชาชพ การทองคการมสวนสนบสนนใหบคลากรในองคกรม

ความกาวหนา ในดานการเลอนต าแหนง เลอนเงนเดอน การมอบหมายงานในหนาทใหสงขนอ านาจหนาทความรบผดชอบทมมากขน สงตางๆ เหลาน ลวนเปนการสรางโอกาสความกาวหนาทงสน ซงจะท าใหบคลากรหรอผปฎบตงานในองคการเกดความตระหนกในการทจะพฒนาการปฎบตงานของตนเองอยเสมอ ในสวนของความกาวหนานน ทงบคลากร และองคกรยงมความสมพนธ กบ 2 ประเดน คอ

การวางแผนอาชพงาน ( Career Planning ) ซงวธการทน าไปสเปาหมายขององคการและการสงเสรมใหคนท างานกาวไปในแนวอาชพ มการวางแผนแนวอาชพในการเลอนงานองคการและมแนวทางทจะกาวหนาในอาชพงานของตนเองตามเปาหมายสวนบคคล นอกจากนนแลว จะตองมการพฒนาอาชพงาน ( Career Development ) ซงเปนการพฒนาความเชอ คานยม ความสนใจ

48

ความถนดและบคคลกภาพ เพอน าไปสจดมงหมายของการท างานในอนาคต การวางแผนอาชพงานและการพฒนาอาชพงาน เปนกระบวนการในการสรางความกาวหนาใหเกดขนในองคการ และเปนการพฒนาความกาวหนาของบคลากร ซงมผลตอความกาวหนาทางวชาชพอกดวย (ปานทพย บณยะสต. 2540: 15)

ปจจยทสงผลตอการพฒนาความกาวหนาในอาชพ มปจจยทสงผลตอการพฒนาความกาวหนาในอาชพในภาคราชการ โดยมผสรปไวดงน

(ประณต นนทยะกล. 2535: 100 -103; อางองจาก ปานทพย บณยะสต. 2540: 17) 1. องคกรหรอหนวยงาน เปนสวนหนงทจะสรางโอกาสใหกบบคลากรในองคการ ซงเปน

สมาชกหนวยหนงในองคการ ไดท าหนาทชวยสงเสรมใหองคการกาวหนา เชนการเลอนขนเงนเดอน การเลอนต าแหนง การสงเสรมทางวชาการสบเปลยนโยกยายหนาท เปนตน

2. ผปฎบตงาน เปนปจจยหนงทส าคญตอความกาวหนา เนองจากความกาวหนาสามารถน ามาใชเปนเครองชใหเหนถงประสทธภาพในการท างานของผปฎบตงานได ดงนน ผปฎบตงานทจะประสบผลส าเรจในชวตการท างานได จะตองมวธการปฎบตงานสองดานหลกๆ คอ ดานจตใจ จะตองมความตงใจและมความคดวาตองการความกาวหนา จะตองพยายามสรางความพอใจในการงานทกอยางทไดรบมอบหมายและท าอยางสดความสามารถโดยไมตองค านงวา งานนนนนจะเหมาะสมกบเกยรตศกด หรอศกดศรความรทมอยหรอไม อกดานหนงคอดานความร แบงออกเปนสองลกษณะคอ ความรทางวชาการ และความรในการปฎบตงาน ซงความรตางๆ นนมความจ าเปนตองหาโอกาสเพอศกษาหาความรเพมเตม โดยการศกษาตอฝกอบรม การดงาน การคนควาต าราวชาการทเกยวของมาศกษา ตลอดถงการหมนพดคยปรกษากบผ ร อยเสมอ (ประรต นนทยะกล, 2533; 111-116; อางถงใน ปานทพย บณยะสต. 2540; 20)

3. คณภาพของการท างาน การท างานทมคณภาพเปนปจจยส าคญในการทจะผลกดนใหบคคลตลอดจนองคการมความกาวหนา ดงนนคณภาพของการท างานทสงผลถงความกาวหนา คอ

3.1 การรกงาน การทจะท างานใหไดดมประสทธภาพ จนประสบความส าเรจมความเจรญกาวหนานน ในการท างานสงทจะตองมากอนสงอนๆ คอ จะตองมความรกงาน พอใจในงานของตน และการทจะรกงานนน จะตองรคณคาของงานดวยซงจะท าใหเกดความรกและผกพนตองาน ท าใหไมเกดความเบอหนาย

3.2 การเรยนรงาน ผปฎบตงานควรจะศกษากฎระเบยบตางๆ ทเกยวกบงานของตนอยางละเอยดรอบคอบ นอกจากนนผ ปฎบต งานยงตองแสวงหาความร ค าแนะน าจากผ ทมประสบการณ เพอจะไดน าประสบการณทผานมาโดยน ามาปรบปรงการท างานของตน และตองม

49

การพฒนาความรและตดตามเทคนคใหม ๆ เพอน าความรใหม ๆ มาใชกบงานของตนใหบงเกดผลเพมขน

3.3 การเรยนรเพอนรวมงาน มนษยทกคนไมมผ ใดนงท างานคนเดยวโดยไมตองมความสมพนธเกยวของกบผ อน เนองจากในการท างานไมวาจะเปนงานใดกตามจะตองมการตดตอประสานงาน ขอความรวมมอจากผ อนซงอยใกลตวทสดกคอเพอนรวมงาน การทจะเรยนรเพอนรวมงานไดด คอจะตองเรยนรโดยเรมจากการสงเกตอปนสยใจคอ วาสงใดชอบหรอสงใดไมชอบ ซงจะท าใหสามารถท างานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ

เกณฑ หรอมาตรวดความกาวหนาในอาชพ เกณฑ หรอมาตรวดความกาวหนา ไดแก (ประณต นนทยะกล, 2535; 100; อางองจาก

ปานทพย บณยะสต. 2540: 37-38) 1. ความกาวหนาในต าแหนงหนาท หมายถง การไดเลอนขนด ารงต าแหนงทสงขนมหนาท

รบผดชอบสงขน ความกาวหนาในต าแหนงหนาทนอาจวดไดจากการเปรยบเทยบกบต าแหนงทไดรบอยในปจจบน หรอเปรยบเทยบกบอายของบคลากรนน ๆ หรออาจจะเปรยบเทยบกบเพอนรวมงาน

2. ความกาวหนาในเงนเดอน หมายถง การไดรบเงนเดอนในอตราทสง ทงนอาจจะเปนเพราะไดรบการเลอนขนเงนเดอนเปนกรณพเศษ บอยครงหรอไดปรบขนเงนเดอนเมอไดเลอนต าแหนงสงขน เครองวดในดานความกาวหนาในต าแหนงหนาทคอ วดไดจากการเปรยบเทยบอาย การท างานเปรยบเทยบกบอายของตวของคนท างานผนน หรอเปรยบเทยบกบเพอนในรนเดยวกนความกาวหนาในอตราเงนเดอนและความกาวหนาในต าแหนงหนาท มความสมพนธกนและมสวนเสรมและสนบสนนซงกนและกน ผปฎบตหนาทมความกาวหนาในต าแหนงทยอมมโอกาสทจะไดรบเงนเดอนสง หรอมความกาวหนาในเงนเดอนกท าใหมโอกาสกาวหนาในต าแหนงหนาทดวย

3. ความกาวหนาในการพฒนาตนเอง หมายถง ความกาวหนาในดานความรความสามารถ ทกษะ และประสบการณในการท างาน รวมถงการพมนาตนเองในดานจตใจทศนคต ตลอดจนนสยในการปฎบตงาน ทจะท าใหงานทปฎบตนนส าเรจอยางมประสทธภาพและบรรลเปาหมายทวางไว ความกาวหนาในการพมนาตนเองนอาจกลาวไดวา มความส าคญมากทสดทจะกาวหนาในชวตการท างาน ผปฎบตงานทพฒนาตนเองไดอยางรวดเรว กยอมทจะกาวหนาทงในดานต าแหนงหนาทและดานเงนเดอน เพราะการจะไดเลอนต าแหนงหรอไดเลอนขนเงนเดอนโดยปกตหรอเปนกรณพเศษนน ผบงคบบญชาผมอ านาจกพจาณาจากความรความสามารถ ความประพฤต ตลอดจนผลงานของผปฎบตงานผนนเปนส าคญ

50

8. เอกสารงานวจยทเกยวของ ดลก มลวงษ (2536: บทคดยอ) ไดศกษาความพงพอใจในงานของพนกงานในโรงงาน

อตสาหกรรมอเลคทรอนกส ในเขตปทมธาน โดยใชทฤษฎสองปจจยของ Herzberg พบวา พนกงานมความพงพอใจในงานอยในระดบปานกลาง และเมอพจารณาความพงพอใจในงานโดยแยกตามองคประกอบของงาน พบวา พนกงานมความพงพอใจนอยทสด ในดานคาตอบแทนรองลงมาคอ ดานเพอนรวมงาน ส าหรบปจจยทมสวนเกยวของสมพนธกบความพงพอใจในงานอยางมนยส าคญทางสถตทพบในการศกษาครงน คอ ระดบการศกษาระยะเวลาในการท างาน ระดบเงนเดอน

สมชาย ชยยทธ (2536: บทคดยอ) ไดศกษาความพงพอใจในงานของพนกงานบรหารงานบคคลในอตสาหกรรมอเลคทรอนกสขนาดใหญ โดยศกษาถงองคประกอบขององคความพงพอใจ เกบรวบรวมขอมลจากพนกงานบรหารงานบคคลในอตสาหกรรมอเลคทรอนกส ขนาดใหญ จ านวน 108 คนจาก 6 บรษท โดยใชแบบสอบถาม พบวา ความพงพอใจในงานในภาพรวม รวมอยในระดบปานกลางคอนขางสง และเมอพจารณาความพงพอใจในงานในองคประกอบยอยตางๆ ทงกลมรวมและกลมยอยตางๆ พบผลเชนเดยวกน โดยมล าดบองคประกอบของความพงพอใจในงานเรยงจากทพงพอใจมากทสดไปถงนอยทสด ดงน 1) วธการปกครองบงคบบญชา 2) ความสมพนธกบผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน 3) ความส าเรจในการท างาน 4) ความกาวหนา 5) นโยบายและการบรหารงาน 6) ความมนคงในงาน 7) ความรบผดชอบ 8) ลกษณะของงานทปฏบต 9) การไดรบการยอมรบนบถอ 10) เงนเดอนและสวสดการ 11) สภาพแวดลอมในการท างาน และเพศ รายไดตอปจากการท างานและสถานภาพของต าแหนง มความสมพนธกบความพงพอใจในงานอยางมนยส าคญทางสถต

ศานตย บณยรตพนธ (2537: บทคดยอ) ไดท าการศกษาความพงพอใจในงานของพนกงานฝายผลต หนวยงานโมเฟลก บรษท โมเดอรนฟอรม กรป จ ากด (มหาชน) โดยศกษาถงองคประกอบขององคความพงพอใจ เกบรวบรวมขอมลจากพนกงานฝายผลต พบวา ความพงพอใจในงานในภาพรวมอยในระดบปานกลาง และเมอพจารณาองคประกอบความพงพอใจในงานพบวามล าดบองคประกอบของความพงพอใจในงานเรยงจากทพงพอใจมากทสดไปถงนอยทสด ดงน 1) วธการปกครองบงคบบญชา 2) ความส าเรจในการท างาน 3) ความกาวหนา 4) ลกษณะงานทปฏบต 5) นโยบายการบรหารงาน 6) เงนเดอนและสวสดการ 7) สภาพแวดลอมในการท างาน และรายไดตอวนจากการท างาน มความสมพนธกบความพงพอใจในงานอยางมนยส าคญทางสถต สวนเพศ สถานภาพสมรส การศกษา การรบผดชอบเลยงดผ อน จ านวนปทปฏบตงานกบบรษท หนวยงานทปฏบต การเปลยนงาน ไมมความสมพนธกบความพงพอใจในงานอยางมนยส าคญทางสถต

51

กตวฒน บวลอย (2540: บทคดยอ) ไดท าการศกษาความพงพอใจในงานจองพนกงานฝายผลตในอตสาหกรรมพลาสตก โดยศกษาถงองคประกอบของความพงพอใจ เกบรวบรวมขอมลจากพนกงานฝายผลต จ านวน 115 คนจาก 2 บรษท โดยใชแบบสอบถาม พบวา ความพงพอใจในงานในภาพรวมอยในระดบปานกลาง และเมอพจารณาองคประกอบความพงพอใจในงาน พบวามล าดบองคประกอบของความพงพอใจในงานเรยงจากทพงพอใจมากทสดไปถงนอยทสด ดงน 1) การไดรบการยกยองรบนบถอ 2) เพอนรวมงาน 3) สภาพแวดลอมในการท างาน 4) ลกษณะของงานทท า 5) ความกาวหนาในการปฏบตงาน 6) คาตอบแทนและสวสดการ 7) นโยบายและการบรหารงานขององคกร 8) ผบงคบบญชา และระดบการศกษามความสมพนธกบความพงพอใจในงาน อยางมนยส าคญทางสถต สวนการวเคราะหความพงพอใจในองคประกอบยอย พบวา พนกงานทสมรสแลว มความพงพอใจสงกวาพนกงานทเปนโสด อยางมนยส าคญทางสถต

ธรสวฒน มานะกจ (2543: บทคดยอ) ไดศกษา ความผกพนตอองคการ ศกษากรณพนกงานบรษทผลตภณฑและวสดกอสราง จ ากด ผลการศกษาพบวา ระดบความผกพนตอองคการของพนกงานบรษทผลตภณฑ และวตถกอสราง จ ากด อยในระดบสง สวนปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการของพนกงาน ไดแก ระดบต าแหนงงาน เงนเดอน สถานทปฏบตงานลกษณะงานทปฏบต และประสบการณในการท างาน

วฒนา ศรสม (2542 : บทคดยอ) ไดศกษาถงแรงจงใจในการท างานและความผกพนตอองคการ ของพนกงานสงเสรมการขายสนคาอปโภค บรโภค ของบรษท ไบโอ คอนซเมอร จ ากด พบวาแรงจงใจในการท างานของพนกงานสงเสรมการขายสนคาอปโภค บรโภค มความสมพนธกบความผกพนตอองคการ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.001 และเมอมการวเคราะหความสมพนธในแตละดานของคามสมพนธระหวางแรงจงใจในการท างานในแตละดานตอความผกพนตอองคการแลวพบวา แรงจงใจในการท างานดวยปจจยค าจน ไดแก ดานนโยบายและการบรหารองคการ ดานความสมพนธกบผบงคบบญชา ดานความสมพนธกบเพอนรวมงานดานสภาพการท างาน ดานความเจรญเตบโตในอาชพ มความสมพนธกบความผกพนตอองคการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.001 สวนความแตกตางระหวางแรงจงใจในการท างานและความผกพนตอองคการปจจยอน ๆ ไดแก พนกงานสงเสรมการขายสนคาอปโภค บรโภค ทมอายสถานภาพการสมรส ระดบการศกษา อตราเงนเดอน โบนส และคาตอบแทนอน ๆ ตางกน ไดพบวามความแตกตางกนอยางนอยมนยส าคญทางสถต

อรวรรณ อยคง (2546: บทคดยอ) ไดศกษา ปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทในเครอแกรนดสปอรต กรป จ ากด ผลการวจย พบวา ปจจยดานลกษณะงาน ไดแก ความส าคญของงานทรบผดชอบและการมสวนรวมในการปฏบตงาน ปจจยจงใจ ไดแก

52

ความกาวหนาและความมนคงในงาน สวสดการและความปลอดภยในการท างานและ ปจจยเกยวกบประสบการณในการท างาน ไดแก การมมนษยสมพนธกบเพอนรวมงาน การไดรบการฝกอบรม ความคาดหวงจะไดรบการตอบสนองจากองคกร ความรสกวาตนมความส าคญตอองคกร และความนาเชอถอขององคกร มความสมพนธกบความผกพนตอองคกร

กลยา ทงรอด (2544: บทคดยอ) ไดศกษา ความผกพนตอองคการ ศกษาเฉพาะกรณการไฟฟานครหลวง ผลการศกษาพบวา พนกงานมความผกพนตอองคการอยในระดบสง สวนปจจยทมความสมพนธกบ ความผกพนตอองคการของพนกงาน ไดแก อาย ระดบการศกษาสถานภาพสมรส ระยะเวลาการ ท างาน ระดบต าแหนง ความมอสระในการท างาน ความหลากหลายของงาน ความมเอกลกษณของงาน ความมโอกาสปฏสมพนธกบบคคลอน ๆความรสกวาตนมความส าคญตอองคการ ความรสกวาองคการเปนทพงพงได ความคาดหวงทจะไดการตอบสนองจากองคการ และทศนคตตอเพอนรวมงาน

วเรศ ทยามนทรานนท (2547: บทคดยอ) ไดศกษา ความสมพนธระหวางคณภาพชวตการท างานกบความผกพนตอองคการ กรณฝายปฏบตการคลงสนคาการบนไทย บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) ผลการศกษาพบวา คณภาพชวตการท างานโดยรวมอยในระดบปานกลางความผกพนตอองคกรอยในระดบสง เมอพจารณารายดาน พบวา ระดบคณภาพชวตการท างานของกลมตวอยางทง 7 ดาน คอผลตอบแทนทยตธรรมและเพยงพอ สภาพทท างานทปลอดภยไมเปนอนตรายตอสขภาพ การพฒนาศกยภาพของผปฏบตงาน ความกาวหนาในการท างาน ความมนคงในการท างาน สงคมสมพนธลกษณะการบรหาร อยในระดบปานกลาง แตดานภาวะอสระ จากงานอยในระดบสง ระดบความผกพนตอองคการทง 4 ดาน คอ ความจงรกภกดตอองคการการทมเทใหกบงาน การยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ ความภมใจในองคการ อยในระดบสง การทดสอบสมมตฐานพบวา คณภาพชวตการท างานมความสมพนธกบความผกพนตอองคการในระดบปานกลาง

นนทภทร อกษรดษฐ (2550: บทคดยอ) ไดศกษา การสนบสนนขององคการ คณภาพชวตในการท างานและความผกพนตอองคการของพนกงานระดบปฏบตการ ศกษาเฉพาะกรณโรงงานอตสาหกรรมผลตยางรถยนต ในเขตนคมอตสาหกรรมสรนาร ผลการวจย พบวา การสนบสนบสนนขององคกร และคณภาพชวตในการท างานมความสมพนธกบความผกพนตอองคกรอยในระดบสง

53

บทท 3 วธการด าเนนการวจย

ในการวจยครงนเปนการศกษา ความพงพอใจในการท างาน ทมผลตอความผกพนตอองคกร

ของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก ไดด าเนนการตามขนตอนดงตอไปน 1. การก าหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง 2. การสรางเครองมอทใชในการวจย 3. การเกบรวบรวมขอมล 4. การจดกระท าและการวเคราะหขอมล 5. สถตทใชในการวเคราะหขอมล

1. การก าหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจย ประชากรทใชในการวจยครงน เปนพนกงานประจ าของบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก กลมตวอยางทใชในการวจย กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก พนกงานประจ าของบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก ในการก าหนดขนาดกลมตวอยาง โดยยอมมความคลาดเคลอนได 5% และทระดบความเชอมน 95% และก าหนดความมนยส าคญทระดบ 0.05 ซงสามารถค านวณหนวยตวอยาง ไดน

ปรากฏวาขนาดของกลมตวอยางทสามารถใหเปนตวแทนของประชากรท สามารถเชอถอไดคอจ านวน 385 ตวอยาง และส ารองเผอความผดพลาดไว 20 ตวอยาง ดงนนขนาดตวอยางรวมทงหมด 405 ตวอยาง

54

วธการสมตวอยาง ในการวจยครงน

การเลอกตวอยางแบบตามสะดวก (Convenience Sampling) โดยการเกบแบบสอบถาม กลมตวอยางทเปนพนกงานประจ าทท างานอยในบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

2. การสรางเครองมอทใชในการศกษาวจย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการวจยครงนเปนแบบสอบถาม จ านวน 3 สวน ดงน สวนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ซงลกษณะค าถามจะเปนแบบค าตอบหลายตวเลอก (Multiple Choices) จ านวน 8 ขอ และเลอกขอทเหมาะสมทสด โดยมรายละเอยดการวดระดบขอมลดงน

1. ขอมลนามบญญต (Nominal scale) ไดแก เพศ สถานภาพสมรส ระดบต าแหนง แผนกงานทรบผดชอบ

2. ขอมลเรยงล าดบ (Ordinal scale) ไดแก อาย ระดบการศกษาสงสด อายการท างาน รายไดในการท างานรวมตอเดอน

สวนท 2 แบบสอบถามเกยวกบความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก โดยใชค าถามแบบปลายปด (Close-Ended Response Question) ม 24 ขอโดยเปนแบบสอบถามทใชมาตราวดแบบ Likert Scale โดยใชระดบการวดขอมลประเภทอนตรภาคชน (Interval Scale) ม 5 ระดบ ดงน

ระดบคะแนน ระดบความพงพอใจ

ระดบ 5 หมายถง ความพงพอใจมากทสด ระดบ 4 หมายถง ความพงพอใจมาก ระดบ 3 หมายถง ความพงพอใจปานกลาง ระดบ 2 หมายถง ความพงพอใจนอย ระดบ 1 หมายถง ความพงพอใจนอยทสด

การแปลผลการวจยของลกษณะแบบสอบถามทใชระดบการวดขอมลประเภทอนตรภาคชน (Interval Scale) ผวจยใชเกณฑเฉลยในการอภปรายโดยอาศยสตรการค านวณชวงกวางระหวางชน ตามหลกการหาคาเฉลย (มลลกา บนนาค. 2542: 29)

55

ความกวางของอนตรภาคชน =

=

= 0.8

ดงนน เกณฑเฉลยของระดบความพงพอใจของพนกงานในการท างานก าหนดได ดงน คะแนนเฉลย 4.21 - 5.00 หมายถง พนกงานมความพงพอใจมากทสด คะแนนเฉลย 3.41 - 4.20 หมายถง พนกงานมความพงพอใจมาก คะแนนเฉลย 2.61 - 3.40 หมายถง พนกงานมความพงพอใจปานกลาง คะแนนเฉลย 1.81 - 2.60 หมายถง พนกงานมความพงพอใจนอย คะแนนเฉลย 1.00 - 1.80 หมายถง พนกงานมความพงพอใจนอยทสด

สวนท 3 แบบสอบถามเกยวกบความความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก ในดานทศนคต ดานพฤตกรรม และดานความถกตอง หรอบรรทดฐานของสงคม โดยใชค าถามแบบปลายปด (Close-Ended Response Question) ม 9 ขอโดยเปนแบบสอบถามทใชมาตราวดแบบ Likert Scale โดยใชระดบการวดขอมลประเภทอนตรภาคชน (Interval Scale) ม 5 ระดบ ดงน

ระดบคะแนน ระดบความพงพอใจ

คะแนน 5 หมายถง เหนดวยมากทสด คะแนน 4 หมายถง เหนดวยมาก คะแนน 3 หมายถง เหนดวยปานกลาง คะแนน 2 หมายถง เหนดวยนอย คะแนน 1 หมายถง เหนดวยนอยทสด

การแปลผลการวจยของลกษณะแบบสอบถามทใชระดบการวดขอมลประเภทอนตรภาคชน (Interval Scale) ผวจยใชเกณฑเฉลยในการอภปรายโดยอาศยสตรการค านวณชวงกวางระหวางชน ตามหลกการหาคาเฉลย (มลลกา บนนาค. 2542: 29)

56

อนตรภาคชน = คะแนนสงสด – คะแนนต าสด จ านวนชน

= 5 - 1 5

= 0.8 ดงนน เกณฑเฉลยของระดบความพงพอใจของพนกงานในการท างานก าหนดได ดงน

คะแนนเฉลย 4.21 - 5.00 หมายถง ความผกพนตอองคกรมากทสด คะแนนเฉลย 3.41 - 4.20 หมายถง ความผกพนตอองคกรมาก คะแนนเฉลย 2.61 - 3.40 หมายถง ความผกพนตอองคกรปานกลาง คะแนนเฉลย 1.81 - 2.60 หมายถง ความผกพนตอองคกรนอย คะแนนเฉลย 1.00 - 1.80 หมายถง ความผกพนตอองคกรนอยทสด

3. การเกบรวบรวมขอมล มการเกบขอมลจากแหลง 2 แหลง คอ แหลงขอมลปฐมภม (Primary Data) และแหลงขอมล

ทตยภม (Secondary Data) โดยมรายละเอยด ดงน 1. ขอมลปฐมภม (Primary Data) เปนขอมลเพอใชในการประกอบของการท าวจยนน ผวจย

ไดท าการเกบรวบรวมขอมลจากการตอบแบบสอบถามของพนกงานประจ าของบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก จ านวน 184 คน

2. แหลงขอมลทตยภม (Secondary data) เปนขอมลเพอใชในการประกอบของการท าวจยนน ผวจยไดจากการศกษาคนควาจากหนงสอ ต ารา วารสาร วทยานพนธ ปรญญานพนธ สารนพนธ ผลงานวจยตางๆ ทเกยวของ รวมถงแหลงขอมลทางอนเตอรเนต เพอใชเปนแนวทางของการท าการศกษาและวจยในครงน 4.การจดท าขอมล และการวเคราะหขอมล

หลงจากท าการรวบรวมขอมลครบถวนแลว ผ วจยไดก าหนดการวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามทรวบรวมไดมาด าเนนตามขนตอนดงน

1. การตรวจสอบขอมล (Editing) โดยการตรวจสอบความสมบรณในการตอบแบบสอบถาม และคดแยกแบบสอบถามทไมสมบรณออก โดยคดเลอกเฉพาะฉบบทสมบรณเทานน

57

2. การลงรหส (Coding) น าแบบสอบถามทถกตองเรยบรอยแลวมาลงรหสตามทไดก าหนดไวลวงหนา

3. วเคราะหขอมลดวยโปรแกรมส าเรจรป เพอวเคราะหขอมลตาง ๆ ของแบบสอบถาม และทดสอบสมมตฐาน

5.สถตทใชในการวเคราะหขอมล 5.1 สถตเชงพรรณนา (Descriptive Analysis) โดยใชสถตพนฐาน ไดแก

5.1.1 คารอยละ (Percentage) (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. 2531 : 59) โดยใชสตร ดงน

P =

เมอ P คอ คารอยละ หรอ % (Percentage)

f คอ คาความถทตองการแปลงเปนคารอยละ n คอ คาจ านวนความถทงหมดหรอจ านวนกลมตวอยาง

5.1.2 คาเฉลย (Mean) เพอใชแปลความหมายของขอมลของผบรโภคในแบบสอบถาม

โดยใชสตรดงตอไปน (กลยา วานชยบญชา. 2544 : 49)

เมอ X แทน คาคะแนนเฉลย

ΣX แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด n แทน ขนาดกลมตวอยาง

5.1.3 คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation : SD) โดยใชสตรดงตอไปน (กลยา

วานชยบญชา. 2544 : 49)

58

เมอ S.D. แทน คาเบยงเบนมาตรฐาน แทน ผลรวมของคะแนนแตละตวยกก าลงสอง แทน ผลรวมของคะแนนทงหมดยกก าลงสอง

n แทน จ านวนผตอบแบบสอบถาม

5.2 การหาสถตทใชตรวจสอบแบบคณภาพของแบบสอบถาม การหาความเชอมนของเครองมอ (Reliability of test) เพอทดสอบความเชอมนรวมโดยใชวธ คาสมประสทธแอลฟา (Alpha – Coefficient) ของ Cronbach (กลยา วานชยบญชา. 2549: 35)

เมอ α แทน ความเชอมนของชดค าถาม

k แทน จ านวนค าถาม

covariance แทน คาเฉลยของคาแปรปรวนรวมระหวางค าถาม

ตางๆ

variance แทน คาเฉลยความแปรปรวนของค าถาม

5.3 การวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพหคณ จากสมการแสดงการความสมพนธระหวางตวแปรตาม (Y) และตวแปรอสระ (X) ของ

ประชากรจะเหนวา กลมตวแปรอสระ สามารถอ ธบายการ เปลยนแปลงคาของตวแปรตามไดสวนหนง ในสวนของการเปลยนแปลงทไมสามารถอธบายไดน เรยกวา คาความคาดเคลอนในการพยากรณ การวเคราะหเชงถดถอยแบบพหคณจะเปน การพยากรณหาคาสมประสทธ จ จากคาสถต a และ b ทไดจากการค านวณโดยกลมตวอยาง โดยหลกการวเคราะห คอ คาสมประสทธทค านวณไดจะตองเปนคาสมประสทธทท าให สมการดงกลาว มคาความคาดเคลอนก าลงสองรวมกนนอยทสด (Ordinary Least Square : OLS)

โดยใชสมประสทธแอลฟา (Cronbach’s Alpha Coefficient) คา α ทไดจะแสดงถงระดบความคงทของชดค าถาม โดยจะมคาระหวาง 0 ≤ α ≤ 1 ซงคาทใกลเคยงกบ 1 มากแสดงวามความเชอมนสง โดยคาความเชอมนทยอมรบไดส าหรบงานวจยครงน คอ มากกวาหรอเทากบ 0.7 ซงคาความเชอมนทไดจากการทดสอบครงนมคาเทากบ 0.915

59

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การวจยครงนมงศกษาเรอง “ความพงพอใจในการท างาน ทมผลตอความผกพนตอองคกร

ของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก” ในกรงเทพมหานคร จ านวน 184 คน ผลการวเคราะหขอมลและการแปลผลความหมายของการวเคราะหขอมลผ ว จยไดก าหนดสญลกษณและอกษรยอ ดงตอไปน สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล

n แทน ขนาดของกลมตวอยาง แทน คาคะแนนเฉลยของกลมตวอยาง

S.D. แทน คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) SE แทน คาความคลาดเคลอนมาตรฐาน (Standard Error) F แทน คาสถตทใชในการพจารณา F-distribution B แทน คาสมประสทธการถดถอย (Unstandardized) β แทน คาสมประสทธการถดถอยมาตรฐาน (Standardized) Adjusted R2 แทน คาสมประสทธการตดสนใจของสถตวเคราะหความถดถอย พหคณ Y1 แทน ความผกพนตอองคกรทางดานทศนคต Y2 แทน ความผกพนตอองคกรทางดานพฤตกรรม

Y3 แทน ความผกพนตอองคกรทางดานความถกตองหรอบรรทดฐาน ทางสงคม

X1 แทน ดานระบบผลตอบแทน X2 แทน ดานนโยบายการบรหารของบรษท X3 แทน ดานสภาพแวดลอมในการท างาน X4 แทน ดานความมนคงในการท างาน X5 แทน ดานความกาวหนาในอาชพ Sig. แทน ระดบนยส าคญทางสถตจากการทดสอบใชในสรปผลการทดสอบ สมมตฐาน

60

H0 แทน สมมตฐานหลก (Null Hypothesis) H1 แทน สมมตฐานรอง (Alternative Hypothesis) * แทน ความมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

การน าเสนอผลการวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมล ผวจยไดน าเสนอผลตามความมงหมายของการวจย โดยแบงการน าเสนอออกเปน 4 ตอน ดงน

ตอนท 1 การวเคราะหขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตามเพศ อาย สถานสมรส ระดบการศกษาสงสด อายการท างาน รายไดในการท างานรวมตอเดอน ระดบต าแหนง และแผนกทรบผดชอบ

ตอนท 2 การวเคราะหขอมลความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรม แปรรปโครงสรางเหลก ดานระบบผลตอบแทน ดานนโยบายการบรหารของบรษท ดานสภาพแวดลอมในการท างาน ดานความมนคงในการท างาน และดานความกาวหนาในอาชพ

ตอนท 3 การวเคราะหขอมลความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรม แปรรปโครงสรางเหลก ดานทศนคต ดานพฤตกรรม และดานความถกตองหรอบรรทดฐานของสงคม

ตอนท 4 การวเคราะหขอมลเพอทดสอบสมมตฐาน

61

ผลการวเคราะหขอมล

ตอนท 1 การวเคราะหขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ตาราง 2 จ านวน (ความถ) และรอยละของขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม

ขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม จ านวนพนกงาน(คน) รอยละ

1.เพศ ชาย 126 68.5

หญง 58 31.5

รวม 184 100.00 2.อาย 20-29ป 54 29.3

30-39ป 73 39.7

40-49ป 44 23.9

50-59ป 13 7.1

รวม 184 100.00

3.สถานภาพสมรส โสด 68 37.0

สมรส/อยดวยกน 100 54.3

หยา/หมาย/แยกกนอย 16 8.7

รวม 184 100.00

4.ระดบการศกษา มธยมศกษาตอนปลาย / ปวช 24 13.0

ปวส / อนปรญญา หรอเทยบเทา 34 18.5

ปรญญาตร 101 54.9

สงกวาปรญญาตร 25 13.6

รวม 184 100.00

62

ตาราง 2 (ตอ)

ขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม จ านวนพนกงาน(คน) รอยละ 5.อายการท างาน

1-3 ป 55 29.9 4-6ป 85 46.2 7-9ป 26 14.1 10 ปขนไป 18 9.8

รวม 184 100.00 6.รายไดในการท างานรวมตอเดอน

ไมเกน 10,000 บาท 8 4.3 10,001 – 20,000 บาท 88 47.8 20,001 – 30,000 บาท 62 33.7 30,001 - 40,000 บาท 20 10.9 40,001 – 50,000 บาท 3 1.6 50,001 บาทขนไป 3 1.6

รวม 184 100.00 7.ระดบต าแหนง

พนกงาน 107 58.2

หวหนาฝาย 69 37.5

ผจดการ 8 4.3 รวม 184 100.00

8.แผนกทรบผดชอบ

แผนกธรการประจ าส านกงานใหญ 44 23.9

แผนกการวางแผน / การตลาด 17 9.2

แผนกสขภาพความปลอดภยจากสงแวดลอม 25 13.6

ฝายโครงการ / ผจดการโครงการ 33 17.9

แผนกประกนคณภาพ / ควบคมคณภาพ 15 8.2

แผนกประสานงาน 15 8.2

แผนกทปรกษา 4 2.2

ฝายโรงงาน / ผจดการโรงงาน 21 16.8 รวม 184 100.00

63

จากตาราง 2 ผลการวเคราะหขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกทตอบแบบสอบถามทงหมด184 คน ไดดงน

เพศ พนกงานทตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศชาย จ านวน 126 คนคดเปนรอยละ 68.5 เพศหญงจ านวน 58 คน คดเปนรอยละ31.5

อาย พนกงานทตอบแบบสอบถามสวนใหญอายระหวาง 30-39 ปจ านวน 73 คน คดเปนรอยละ 39.7 รองลงมาคออายระหวาง20-29 ป จ านวน54 คน คดเปนรอยละ29.3 มอายระหวาง40-49 ป จ านวน44 คน คดเปนรอยละ23.9 และอายระหวาง50-59 ปจ านวน13 คน คดเปนรอยละ 7.1 ตามล าดบ

สถานภาพสมรส พนกงานทตอบแบบสอบถามสวนใหญมสถานภาพสมรส/อยดวยกนจ านวน 100 คน คดเปนรอยละ54.3 รองลงมาคอ โสดจ านวน 68 คน คดเปนรอยละ37.0 และหยา/หมาย/แยกกนอย จ านวน16 คน คดเปนรอยละ8.7 ตามล าดบ

ระดบการศกษา พนกงานสวนใหญมระดบการศกษาปรญญาตรจ านวน 101 คน คดเปนรอยละ 54.9 รองลงมาระดบปวส / อนปรญญา หรอเทยบเทา จ านวน 34 คน คดเปนรอยละ18.5 ระดบสงกวาปรญญาตรจ านวน 25 คน คดเปนรอยละ13.6 และระดบมธยมศกษาตอนปลาย / ปวช จ านวน24คน คดเปนรอยละ13.0 ตามล าดบ

อายการท างาน พนกงานสวนใหญมอายการท างาน4-6 ป จ านวน 85 คน คดเปนรอยละ46.2 รองลงมามอายการท างาน1-3 ป จ านวน 55 คน คดเปนรอยละ29.9 อายการท างาน 7-9 ปจ านวน 26คน คดเปนรอยละ14.1 และอายการท างาน10 ปขนไป จ านวน18 คน คดเปนรอยละ9.8 ตามล าดบ

รายไดการท างานรวมตอเดอน พนกงานสวนใหญเปนผมรายไดการท างานรวมตอเดอน10,001-20,000 บาท จ านวน 88 คน คดเปนรอยละ47.8 รองลงมามรายไดการท างานตอเดอน20,001-30,000 บาท จ านวน 62 คน คดเปนรอยละ 33.7 มรายไดการท างานรวมตอเดอน 30,001-40,000 บาท จ านวน 20 คน คดเปนรอยละ10.9 รายไดการท างานไมเกน 10,000 บาท จ านวน 8 คน คดเปนรอยละ 4.3 รายไดการท างานตอเดอน 40,001 – 50,000 บาท จ านวน 3 คน คดเปนรอยละ 1.6 และรายไดการท างานรวมตอเดอน 50,001 บาทขนไป จ านวน 3 คน คดเปนรอยละ1.6 ตามล าดบ

ระดบต าแหนง พนกงานสวนใหญอยในระดบต าแหนงพนกงาน 107 คน คดเปนรอยละ58.2 รองลงมาอยระดบต าแหนงหวหนาฝายจ านวน 69 คน คดเปนรอยละ37.5 และอยระดบต าแหนงผจดการ 8 คน คดเปนรอยละ4.3 ตามล าดบ

แผนกทรบผดชอบ พนกงานสวนใหญอยแผนกธรการประจ าส านกงานใหญจ านวน 44 คน คดเปนรอยละ 23.9 รองลงมาแผนกฝายโครงการ / ผจดการโครงการ จ านวน 33 คน คดเปนรอยละ17.9 แผนกสขภาพความปลอดภยจากสงแวดลอมจ านวน 25 คน คดเปนรอยละ13.6 แผนกฝาย

64

โรงงาน / ผจดการโรงงานจ านวน 21 คน คดเปนรอยละ 16.8 แผนกการวางแผน / การตลาดจ านวน 17 คน คดเปนรอยละ9.2 แผนกประกนคณภาพ / ควบคมคณภาพจ านวน 15 คน คดเปนรอยละ 8.2 แผนกประสานงานจ านวน 15 คน คดเปนรอยละ 8.2 และแผนกทปรกษาจ านวน 4 คน คดเปนรอยละ2.2 ตามล าดบ

ตอนท 2 การวเคราะหขอมลความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก ดานระบบผลตอบแทน ดานนโยบายการบรหารของบรษท ดานสภาพแวดลอมในการท างาน ดานความมนคงในการท างาน และดานความกาวหนาในอาชพ

ตาราง 3 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความพงพอใจในการท างานของพนกงาน

บรษทอตสาหกรรมแปรรป โครงสรางเหลก

ความพงพอใจ x S.D. ระดบความพง

พอใจ

1.ดานระบบผลตอบแทน ผลตอบแทนททานไดรบเมอเทยบกบต าแหนงหนาทของทาน 3.29 0.562 ปานกลาง ความพอใจของทานตอโบนสประจ าปทบรษทจดให 3.20 0.625 ปานกลาง ความพอใจของทานตอสวสดการตางๆของบรษท 3.35 0.643 ปานกลาง ทานคดวาการปรบเปลยนผลตอบแทนแตละครงเปนไปอยางยตธรรม 3.24 0.601 ปานกลาง รวม 3.27 0.448 ปานกลาง 2.ดานนโยบายการบรหารบรษท

งานททานไดรบมอบหมายงานเมอเทยบกบความสามารถของทาน 3.42 0.596 มาก การจดสรรความรบผดชอบในระบบท างาน 3.36 0.621 ปานกลาง ความชดเจนของกฎระเบยบขอบงคบของบรษทในการปฎบตงาน 3.33 0.631 ปานกลาง การปรบเปลยนนโยบายการบรหารบรษท 3.22 0.560 ปานกลาง การจดสายการบงคบบญชาในองคกร 3.34 0.560 ปานกลาง การท างานของทานกบเพอนรวมงานเมอเทยบกบเปาหมายของบรษท 3.48 0.618 มาก รวม 4.03 0.404 มาก

65

ตาราง 3 (ตอ)

ความพงพอใจ x S.D. ระดบความพง

พอใจ 3.ดานสภาพแวดลอมในการท างาน การจดสรรพนทใชสอยในการท างานของบรษทมความทนสมย 3.41 0.660 ปานกลาง

ความพอเพยงของอปกรณเมอเทยบกบความตองการ 3.24 0.683 ปานกลาง ความมนคงปลอดภยของบรษท 3.64 0.638 มาก สภาพแวดลอมในสถานทท างานของทานเอออ านวยตอการท างาน 3.41 0.639 มาก ความเอาใจใสขององคกรทมตอทาน 3.43 0.587 มาก รวม 3.43 0.445 มาก

จากตาราง 3 ผลการวเคราะหขอมลความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษท

อตสาหกรรมแปรรป โครงสรางเหลก

ดานระบบผลตอบแทน พนกงานมความพงพอใจในการท างานดานระบบผลตอบแทน ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยมคาเฉลยเทากบ3.27 เมอพจารณาพบวา ความพงพอใจทมคะแนนมากทสด คอ พนกงานมความพงพอใจตอสวสดการตางๆของบรษท รองลงมา ไดแก พนกงานพงพอใจในระบบผลตอบแทนทไดรบเมอเทยบกบต าแหนงหนาทของทาน พงพอใจในการปรบเปลยน

4.ดานความมนคงในการท างาน การท างานในบรษทท าใหทานรสกมนคง 3.41 0.611 มาก อาชพของทานท าใหทานสามารถด ารงชวตไดอยางสบาย 3.35 0.599 ปานกลาง ความยตธรรมในการคดเลอกบคคลเขาท างานในองคกร 3.35 0.668 ปานกลาง ทานคดวาทานปฎบตงานดวยความบรสทธใจและซอสตย 4.05 0.719 มาก

รวม 3.54 0.385 มาก 5.ดานความกาวหนาในอาชพ ความกาวหนาในต าแหนงทสงขน 3.37 0.622 ปานกลาง การขนเงนเดอน 3.34 0.657 ปานกลาง การไดพฒนาความรความสามารถ 3.59 0.629 มาก การไดรบการสนบสนนจากหวหนางาน 3.64 0.629 มาก โอกาสในการแสดงความคดเหนตอผบรหาร 3.51 0.661 มาก รวม 3.49 0.405 มาก

66

ผลตอบแทนแตละครงเปนไปอยางยตธรรม และพงพอใจตอโบนสประจ าปทบรษทจดให โดยมคาเฉลยเทากบ 3.35, 3.29, 3.24, 3.20 ตามล าดบ

ดานนโยบายการบรหารบรษท พนกงานมความพงพอใจในการท างานดานนโยบายการบรหารบรษท ในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยเทากบ 4.03 เมอพจารณาพบวา ความพงพอใจทมคะแนนมากทสด คอ พงพอใจในการท างานกบเพอนรวมงานเมอเทยบกบเปาหมายของบรษท รองลงมา ไดแก พงพอใจในงานทไดรบมอบหมายงานเมอเทยบกบความสามารถ พอใจในการจดสายการบงคบบญชาในองคกร ความชดเจนของกฎระเบยบขอบงคบของบรษทในการปฎบตงาน และการปรบเปลยนนโยบายการบรหารบรษท โดยมคาเฉลยเทากบ 3.48, 3.42, 3.36, 3.34, 3.33, 3.22 ตามล าดบ

ดานสภาพแวดลอมในการท างาน พนกงานมความพงพอใจในการท างานดานสภาพแวดลอมในการท างาน ในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยเทากบ 3.43 เมอพจารณาพบวา ทมคะแนนมากทสด คอ พงพอใจในความมนคงปลอดภยของบรษท ความเอาใจใสขององคกรทมตอพนกงาน การจดสรรพนทใชสอยในการท างานของบรษทมความทนสมย สภาพแวดลอมในสถานทท างานเอออ านวยตอการท างาน และความพอเพยงของอปกรณเมอเทยบกบความตองการ โดยมคาเฉลยเทากบ โดยมคาเฉลยเทากบ 3.64, 3.43, 3.41, 3.41, 3.24 ตามล าดบ

ดานความมนคงในการท างาน พนกงานมความพงพอใจในการท างานดานความมนคงในการท างาน ในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยเทากบ 3.54 เมอพจารณาพบวา ความพงพอใจทมคะแนนมากทสด คอ พนกงานปฎบตงานดวยความบรสทธใจและซอสตย รองลงมา ไดแก การท างานในบรษทท าใหรสกมนคง อาชพท าใหสามารถด ารงชวตไดอยางสบาย และความยตธรรมในการคดเลอกบคคลเขาท างานในองคกร โดยมคาเฉลยเทากบ 4.05, 3.41, 3.35, 3.35 ตามล าดบ

ดานความกาวหนาในอาชพ พนกงานมความพงพอใจในการท างานดานความกาวหนาในอาชพ ในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยเทากบ 3.49 เมอพจารณาพบวา ตวามพงพอใจทมคะแนนมากทสด คอ การไดรบการสนบสนนจากหวหนางาน รองลงมา ไดแก การไดพฒนาความรความสามารถ โอกาสในการแสดงความคดเหนตอผบรหาร ขความกาวหนาในต าแหนงทสงขน และ การขนเงนเดอนโดยมคาเฉลยเทากบ 3.64, 3.59, 3.51, 3.37, 3.34 ตามล าดบ

67

ตอนท 3 การวเคราะหขอมลความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก ดานทศนคต ดานพฤตกรรม และดานความถกตองหรอบรรทดฐานของสงคม

ตาราง 4 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษท อตสาหกรรมแปรรป โครงสรางเหลก

ความผกพนตอองคกร X

S.D. ระดบความคดเหน

1.ดานทศนคต เปาหมายการท างานของทานมความสอดคลองกบระบบคานยมขององคกร 3.52 0.572 มาก

ทานมความพยายามอยางเตมทในการท างานเพอองคกร 3.80 0.596 มาก

ทานรสกยนดและภาคภมใจกบการเปนสวนหนงขององคกร 3.96 0.547 มาก

ทานมความตงใจทจะท างานเพอองคกรตอไป 3.77 0.638 มาก รวม 3.76 0.402 มาก

2.ดานพฤตกรรม ทานมความสม าเสมอในการท างาน โดยไมคดโยกยายเปลยนแปลงทท างาน 3.54 0.700 มาก

การลาออกจากงานของทานจะท าใหองคกรประสบปญหา 3.05 0.832 ปานกลาง รวม 3.29 0.651 ปานกลาง

3.ดานความถกตองหรอบรรทดฐานของสงคม ทานมความภกดตอองคกรของทาน 3.96 0.672 มาก

ทานตงใจท างานใหกบองคกรอยางเตมทเสมอ 4.01 0.609 มาก

ทานคดวาองคกรคอครอบครวของทาน 3.93 0.729 มาก รวม 3.97 0.532 มาก

จากตาราง 4 ผลการวเคราะหขอมลความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรม

แปรรป โครงสรางเหลก

68

ดานทศนคต พนกงานมความผกพนตอองคกรในดานทศนคตโดยรวม อยในระดบมาก โดยมคาเฉลยเทากบ3.76 เมอพจารณาพบวา พนกงานรสกยนดและภาคภมใจกบการเปนสวนหนงขององคกรมากทสด รองลงมา ไดแก พนกงานมความพยายามอยางเตมทในการท างานเพอองคกร มความตงใจทจะท างานเพอองคกรตอไป และเปาหมายการท างานของพนกงานมความสอดคลองกบระบบคานยมขององคกร โดยมคาเฉลยเทากบ 3.96, 3.80, 3.77, 3.52 ตามล าดบ

ดานพฤตกรรม พนกงานมความผกพนตอองคกรในดานพฤตกรรม อยในระดบมาก โดยมคาเฉลยเทากบ3.29 เมอพจารณาพบวา พนกงานมความสม าเสมอในการท างาน โดยไมคดโยกยายเปลยนแปลงทท างานมากทสด รองลงมา ไดแก การลาออกจากงานของพนกงานจะท าใหองคกรประสบปญหา โดยมคาเฉลยเทากบ 3.54, 3.05 ตามล าดบ

ดานความถกตองหรอบรรทดฐานของสงคม พนกงานมความผกพนตอองคกรในดาน

ความถกตองหรอบรรทดฐานของสงคม อยในระดบมาก โดยมคาเฉลยเทากบ 3.97 เมอพจารณาพบวา

พนกงานมความตงใจท างานใหกบองคกรอยางเตมทเสมอ รองลงมา ไดแก พนกงานคดวาองคกรคอ

ครอบครว และพนกงานมความภกดตอองคกร โดยมคาเฉลยเทากบ 4.01, 3.96, 3.93 ตามล าดบ

ตอนท 4 การวเคราะหขอมลเพอทดสอบสมมตฐาน สมมตฐานขอท 1 ความพงพอใจในการท างาน มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานทศนคต สามารถเขยนเปนสมมตฐานทางสถต ไดดงน

H0: ความพงพอใจในการท างาน ไมมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานทศนคต

H1: ความพงพอใจในการท างาน มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานทศคต สถตท ใ ชในการทดสอบสมมตฐาน คอ การวเคราะหความถดถอยพหคณ (Multiple

Regression Analysis) โดยเลอกตวแปรอสระเขาสมการถดถอยดวยเทคนค Stepwise ใชระดบความ

เชอมน 95% ดงนนจะปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) กตอเมอ Sig. มคานอยกวา .05

69

ตาราง 5 แสดงผลการวเคราะห ความพงพอใจในการท างานของพนกงาน มผลตอความผกพนตอ องคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานทศนคตผ

ตวแปร Unstandardized

(B)

SE Standardized

(β)

t Sig.

คาคงท (Constant) ดานระบบผลตอบแทน (X1) ดานนโยบายการบรหารของบรษท (X2) ดานสภาพแวดลอมในการท างาน (X3) ด า นค ว ามม น ค ง ใ นกา รท างาน (X4) ดานความกาวหนาในอาชพ (X5)

2.054 -0.062 0.096

0.089

0.148

0.199

0.342 0.078 0.081

0.086

0.091

0.080

- -0.069 0.096

0.099

0.142

0.200

6.008 -0.788

1.194

1.044

1.640

2.471*

0.000 0.432 0.234

0.298

0.103

0.014

F = 5.973 Adjusted R2 = 0.120

Sig = .000 SE = 0.378

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .05

จากตาราง 5 ผลการวเคราะหคา Adjusted R2 พบวา ดานความกาวหนาในอาชพ (X5)

สามารถอธบายการเปลยนแปลงของความผกพนตอองคกรของพนกงานดานทศนคต(Y1) ไดรอยละ

12.0 โดยมคาความคลาดเคลอนมาตรฐานเทากบ 0.378

คา Unstandardized (B) พบวา ความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดาน

ความกาวหนาในอาชพ มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานดานทศนคต โดยมความสมพนธใน

ทศทางเดยวกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ดงสมการ

Y1 = 2.054 + 0.199X5

70

จากสมการจะเหนไดวา เมอความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดานความกาวหนา

ในอาชพ(X5) เปลยนแปลง 1 หนวย จะมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานเพมขน 0.199 หนวย

จากคา Standardized (β) พบวา ตวแปรทสามารถอธบายถงความผกพนตอองคกรของ

พนกงานดานทศนคต คอ ความพงพอใจดานความกาวหนาในอาชพ โดยมคาสมประสทธเทากบ 0.199

ตาราง 6 แสดงผลการวเคราะห ความพงพอใจในการท างานของพนกงาน มผลตอความผกพน

ตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานพฤตกรรม

ตวแปร Unstandar

dized (B)

SE Standardi

zed (β)

t Sig.

คาคงท (Constant) ดานระบบผลตอบแทน (X1) ดานนโยบายการบรหารของบรษท (X2) ดานสภาพแวดลอมในการท างาน (X3) ดานความมนคงในการท างาน (X4) ดานความกาวหนาในอาชพ (X5)

0.386 0.100 0.260 -0.175 0.271 0.337

0.552 0.126 0.130 0.138 0.146 0.130

-

0.069 0.161 -0.120 0.160 0.210

0.699 0.793

2.005*

-1.269

1.851 2.599*

0.000 0.429 0.047 0.206 0.066 0.010

F = 6.186 Adjusted R2 = 0.124

Sig = 0.000 SE = 0.609

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .05

จากตาราง 6 ผลการวเคราะหคา Adjusted R2 พบวา ดานนโยบายการบรหารของบรษท (X2) และดานความกาวหนาในอาชพ (X5) สามารถอธบายการเปลยนแปลงของความผกพนตอองคกรของพนกงานดานพฤตกรรม(Y2) ไดรอยละ 12.4 โดยมคาความคลาดเคลอนมาตรฐานเทากบ 0.609

71

คา Unstandardized (B) พบวา ความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดานนโยบาย

การบรหารของบรษทและดานความกาวหนาในอาชพ มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานดาน

พฤตกรรม โดยมความสมพนธในทศทางเดยวกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ดงสมการ

Y2 = 0.386+ 0.260 X2 + 0.337X5

จากสมการจะเหนไดวา เมอความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดานนโยบายการ

บรหารของบรษท(X2) เปลยนแปลง 1 หนวย จะมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานเพมขน

0.260 หนวย เมอความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดานความกาวหนาในอาชพ (X5)

เปลยนแปลง 1 หนวย จะมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานเพมขน 0.337 หนวย

จากคา Standardized (β) พบวา ตวแปรทสามารถอธบายถงความผกพนตอองคกรของ

พนกงานดานพฤตกรรม คอ ความพงพอใจดานความกาวหนาในอาชพ และดานนโยบายการบรหาร

ของบรษท โดยมคาสมประสทธเทากบ 0.337 และ 0.260 ตามล าดบ

72

ตาราง 7 แสดงผลการวเคราะห ความพงพอใจในการท างานของพนกงาน มผลตอความผกพนตอ

องคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานความถกตองหรอบรรทดฐาน

ของสงคม

ตวแปร Unstandardized

(B)

SE Standardized

(β)

t Sig.

คาคงท (Constant) ดานระบบผลตอบแทน (X1) ดานนโยบายการบรหารของบรษท (X2) ดานสภาพแวดลอมในการท างาน (X3) ด า นค ว ามม น ค ง ใ นกา รท างาน (X4) ดานความกาวหนาในอาชพ (X5)

3.393 -0.109

0.069

-0.223

0.180

0.223

0.473 0.108

0.111

0.119

0.125

0.111

- -0.092

0.052

-0.186

0.131

0.170

7.170 -1.005

0.617

-1.881

1.440

2.009*

.000 0.316

0.538

0.062

0.152

0.046

F = 2.264 Adjusted R2 = 0.033

Sig = 0.050 SE = 0.523

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ผลการวเคราะหคา Adjusted R2 พบวา ดานความกาวหนาในอาชพ(X5) สามารถอธบายการเปลยนแปลงของความผกพนตอองคกรของพนกงานดานความถกตองหรอบรรทดฐานของสงคม (Y3) ไดรอยละ 3.30 โดยมคาความคลาดเคลอนมาตรฐานเทากบ 0.523 คา Unstandardized (B) พบวา ความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดานความกาวหนาในอาชพ มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานดานความถกตองหรอบรรทดฐานของสงคม โดยมความสมพนธในทศทางเดยวกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ดงสมการ

73

Y3 = 3.393 + 0.223X5 จากสมการจะเหนไดวา เมอความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดานความกาวหนาในอาชพ(X5) เปลยนแปลง 1 หนวย จะมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานเพมขน 0.223 หนวย จากคา Standardized (β) พบวา ตวแปรทสามารถอธบายถงความผกพนตอองคกรของพนกงานดานความถกตองและบรรทดฐานทางสงคม คอ ความพงพอใจดานความกาวหนาในอาชพ โดยมคาสมประสทธเทากบ 0.223

74

สรปผลการทดสอบสมมตฐาน

ตาราง 8 สรปผลการทดสอบสมมตฐาน

สมมตฐาน ผลการทดสอบ สถต

ความพงพอใจในการท างาน มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานทศนคต ดานระบบผลตอบแทน ไมสอดคลองกบสมมตฐาน

Multiple Regression

ดานนโยบายการบรหารของบรษท ไมสอดคลองกบสมมตฐาน

ดานสภาพแวดลอมในการท างาน ไมสอดคลองกบสมมตฐาน

ดานความมนคงในการท างาน ไมสอดคลองกบสมมตฐาน

ดานความกาวหนาในอาชพ สอดคลองกบสมมตฐาน

ความพงพอใจในการท างาน มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานพฤตกรรม

ดานระบบผลตอบแทน ไมสอดคลองกบสมมตฐาน

Multiple Regression

ดานนโยบายการบรหารของบรษท สอดคลองกบสมมตฐาน

ดานสภาพแวดลอมในการท างาน ไมสอดคลองกบสมมตฐาน

ดานความมนคงในการท างาน ไมสอดคลองกบสมมตฐาน

ดานความกาวหนาในอาชพ สอดคลองกบสมมตฐาน

ความพงพอใจในการท างาน มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานความถกตองและบรรทดฐานทางสงคม ดานระบบผลตอบแทน ไมสอดคลองกบสมมตฐาน

Multiple Regression

ดานนโยบายการบรหารของบรษท ไมสอดคลองกบสมมตฐาน

ดานสภาพแวดลอมในการท างาน ไมสอดคลองกบสมมตฐาน

ดานความมนคงในการท างาน ไมสอดคลองกบสมมตฐาน

ดานความกาวหนาในอาชพ สอดคลองกบสมมตฐาน

75

75

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาวจยครงน ผ วจยมงศกษาความพงพอใจในการท างาน ทมผลตอความ

ผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก โดยน าเสนอสรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

ความมงหมายของการวจย

1. เพอศกษาความสมพนธระหวางความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดานระบบผลตอบแทนกบความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

2. เพอศกษาความสมพนธระหวางความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดานนโยบายการบรหารของบรษทกบความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

3. เพอศกษาความสมพนธระหวางความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดานสภาพแวดลอมในการท างานกบความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

4. เพอศกษาความสมพนธระหวางความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดานความมนคงในการท างานกบความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

5. เพอศกษาความสมพนธระหวางความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดานความกาวหนาในอาชพกบความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

ความส าคญของการวจย

1. ใชเปนประโยชนโดยตรงตอบรษท เพอใชพฒนาการบรหารบคคลขององคกร ใหเกดประโยชนตอองคกร

2. ผลการวจยครงนสามารถน าไปใชเปนแนวทางส าหรบผบรหารในการปรบปรงแกไข เพอรกษาพนกงานใหอยกบองคกร

3. ผลของการศกษาครงน ใชเปนแนวทางในการวางแผนกลยทธ ปรบปรงในดานระบบผลตอบแทน ดานนโยบายการบรหารของบรษท ดานสภาพแวดลอมในการท างาน ดานความมนคงใน

76

การท างาน และดานความกาวหนาในอาชพ ใหพนกงานมความพงพอใจในการท างาน และมความผกพนตอองคกรมากยงขน

ขอบเขตของการวจย

ประชากรทใชในการวจย ประชากรทใชในการวจยครงน เปนพนกงานประจ าของบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสราง

เหลก กลมตวอยางทใชในการวจย

กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก พนกงานประจ าของบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก จ านวน 385 ตวอยาง และส ารองเผอความผดพลาดไว 20 ตวอยาง ดงนนขนาดตวอยางรวมทงหมด 405 ตวอยาง

สมมตฐานในการวจย

สมมตฐานขอท1 ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรป

โครงสรางเหลกดานระบบผลตอบแทน มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรม

แปรรปโครงสรางเหลก

สมมตฐานขอท2 ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรป

โครงสรางเหลกดานนโยบายการบรหารของบรษท มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษท

อตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

สมมตฐานขอท3 ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรป

โครงสรางเหลกดานสภาพแวดลอมในการท างาน มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษท

อตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

สมมตฐานขอท4 ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรป

โครงสรางเหลกดานความมนคงในการท างาน มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษท

อตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

สมมตฐานขอท5 ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานความกาวหนาในอาชพ มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

77

วธด าเนนการศกษาวจย การสรางเครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามทผวจยสรางขน แบงออกเปน 3 สวน ดงน

สวนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ซงลกษณะค าถามจะเปนแบบค าตอบหลายตวเลอก (Multiple Choices) จ านวน 8 ขอ และเลอกขอทเหมาะสมทสด ดงน

ขอท 1 เพศ ใชระดบการวดขอมลประเภทนามบญญต (Nominal Scale) ขอท 2 อาย ใชระดบการวดขอมลประเภทเรยงล าดบ (Ordinal Scale)

ขอท 3 สถานภาพสมรสใชระดบการวดขอมลประเภทนามบญญต (Nominal Scale) ขอท 4 ระดบการศกษาสงสด ใชระดบการวดขอมลประเภทเรยงล าดบ (Ordinal Scale) ขอท 5 อายการท างาน ใชระดบการวดขอมลประเภทเรยงล าดบ (Ordinal Scale)

ขอท 6 รายไดในการท างานรวมตอเดอน ใชระดบการวดขอมลประเภทเรยงล าดบ (Ordinal Scale)

ขอท 7 ระดบต าแหนง ใชระดบการวดขอมลประเภทเรยงล าดบ (Ordinal Scale) ขอท 8 แผนกทรบผดชอบ ใชระดบการวดขอมลประเภทเรยงล าดบ (Ordinal Scale) สวนท 2 แบบสอบถามเกยวกบความพงพอใจในการท างานของพนกงาบรษทอตสาหกรรม

แปรรปโครงสรางเหลก จ านวน 24 ขอ โดยแบงออกเปน 5 ดาน ไดแก ดานระบบผลตอบแทน ดานนโยบายการบรษทหารของบรษท ดานสภาพแวดลอมในการท างาน ดานความมนคงในการท างาน และดานความกาวหนาในอาชพ โดยใชระดบการวดขอมลประเภทอนตรภาคชน (Interval Scale) ม 5 ระดบ

สวนท 3 แบบสอบถามเกยวกบความความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก จ านวน 9 ขอ โดยแบงออกเปน 3 ดาน ไดแก ดานทศนคต ดานพฤตกรรม ดานความถกตองหรอบรรทดฐานของสงคม โดยใชระดบการวดขอมลประเภทอนตรภาคชน (Interval Scale) ม 5 ระดบ

การจดกระท า และวเคราะหขอมล

การจดกระท ากบขอมล หลงจากท าการรวบรวมขอมลครบถวนแลว ผ วจยไดก าหนดการวเคราะหขอมลจาก

แบบสอบถามทรวบรวมไดมาด าเนนตามขนตอนดงน 1. การตรวจสอบขอมล (Editing) โดยการตรวจสอบความสมบรณในการตอบแบบสอบถาม

และคดแยกแบบสอบถามทไมสมบรณออก โดยคดเลอกเฉพาะฉบบทสมบรณเทานน

78

2. การลงรหส (Coding) น าแบบสอบถามทถกตองเรยบรอยแลวมาลงรหสตามทไดก าหนดไวลวงหนา

3. วเคราะหขอมลดวยโปรแกรมส าเรจรป เพอวเคราะหขอมลตาง ๆ ของแบบสอบถาม และทดสอบสมมตฐาน

การวเคราะหขอมล 1. การวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Analysis) 1.1 น าขอมลของผตอบแบบสอบถามในแบบสอบถามสวนท 1 คอ เพศ อาย สถานภาพ

สมรสระดบการศกษาสงสด อายการท างาน รายไดท างานรวมตอเดอน ระดบต าแหนง แผนกทรบผดชอบ มาแจกแจงความถและรอยละ (Percentage)

1.2 น าขอมลของผตอบแบบสอบถามในแบบสอบถามสวนท 2 และสวนท 3 คอความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก และความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก มาหาคาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

2. การวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพหคณทดสอบ คอ การวเคราะหความถดถอยเชงพหคณ (Multiple Regression Analysis) เพอท าการทดสอบสมมตฐาน โดยน าขอมลมาวเคราะหทางสถตดวยเครองคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรมส าเรจรป เพอทดสอบสมมตฐานแตละขอ

คาสถตทใชทดสอบสมมตฐาน ความพงพอใจในการท างานของพนกงาน มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก คาสถตทใชทดสอบ คอ การวเคราะหถดถอยเชงพห (Multiple Regression Analysis) เลอกตวแปรอสระโดยวธ Stepwise

สรปผลการศกษาวจย

จากการศกษาคนควาเรอง ความพงพอใจในการท างาน ทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก สามารถสรปไดดงน

1.การวเคราะหขอมลสวนบคคลของของผตอบแบบสอบถาม ผตอบแบบสอบถามทใชเปนกลมตวอยางในการศกษาครงน จ านวน 184 คน เพศ พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศชาย จ านวน 126 คน และเปนเพศหญง

จ านวน 58 คน

อาย พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมอายระหวาง 30-39 ป จ านวน 73 คน รองลงมามอายระหวาง20-29 ป จ านวน 54 คน มอายระหวาง40-49 ป จ านวน44 คน และมอายระหวาง50-59 ป จ านวน13 คน

79

สถานภาพสมรส พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมสถานภาพสมรส/อยดวยกนจ านวน 100 คน รองลงมามสถานภาพโสด จ านวน 68 คน และหยา/หมาย/แยกกนอย จ านวน16 คน

ระดบการศกษา พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมระดบการศกษาปรญญาตรจ านวน 101 คน รองลงมาระดบปวส / อนปรญญา หรอเทยบเทา จ านวน 34 คน ระดบสงกวาปรญญาตรจ านวน 25 คน และมการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย / ปวช จ านวน 24 คน

อายการท างาน พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมอายการท างาน4-6 ป จ านวน 85 คน รองลงมามอายการท างาน1-3 ป จ านวน 55 คน อายการท างาน7-9 ป จ านวน 26คน และอายการท างาน10 ปขนไป จ านวน18 คน

รายไดการท างานรวมตอเดอน พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมรายไดการท างานรวมตอเดอน10,001-20,000 บาท จ านวน 88 คน รองลงมามรายไดการท างานตอเดอน20,001-30,000 บาท จ านวน 62 คน มรายไดการท างานรวมตอเดอน 30,001-40,000 บาท จ านวน 20 คน รายไดการท างานไมเกน 10,000 บาท จ านวน 8 คน รายไดการท างานตอเดอน 40,001 – 50,000 บาท จ านวน 3 คน และรายไดการท างานรวมตอเดอน 50,001 บาทขนไป จ านวน 3 คน

ระดบต าแหนง พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญอยในระดบต าแหนงพนกงาน 107 คน รองลงมารองลงมาอยระดบต าแหนงหวหนาฝายจ านวน 69 คน และอยระดบต าแหนงผจดการ 8 คน

แผนกทรบผดชอบ พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญอยแผนกธรการประจ าส านกงานใหญจ านวน 44 คน รองลงมาแผนกฝายโครงการ / ผจดการโครงการ จ านวน 33 คน แผนกสขภาพความปลอดภยจากสงแวดลอมจ านวน 25 คน แผนกฝายโรงงาน / ผจดการโรงงานจ านวน 21 คน แผนกการวางแผน / การตลาดจ านวน 17 คน แผนกประกนคณภาพ / ควบคมคณภาพจ านวน 15 คน แผนกประสานงานจ านวน 15 คน และแผนกทปรกษาจ านวน 4 คน

2. การวเคราะหขอมลความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

ดานระบบผลตอบแทน พนกงานมความพงพอใจในการท างานดานระบบผลตอบแทน ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาพบวา พนกงานมความพอใจตอสวสดการตางๆของบรษทมากทสด รองลงมามความพงพอใจในผลตอบแทนทไดรบเมอเทยบกบต าแหนงหนาท การปรบเปลยนผลตอบแทนแตละครงเปนไปอยางยตธรรม และความพอใจตอโบนสประจ าปทบรษทจดให

ดานนโยบายการบรหารบรษท พนกงานมความพงพอใจในการท างานดานนโยบายการบรหารบรษท ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาพบวา พนกงานมความพงพอใจในการท างานกบเพอนรวมงานเมอเทยบกบเปาหมายของบรษทมากทสด รองลงมามความพงพอใจในงานท

80

ไดรบมอบหมายงานเมอเทยบกบความสามารถ การจดสายการบงคบบญชาในองคกร ความชดเจนของกฎระเบยบขอบงคบของบรษทในการปฎบตงาน และการปรบเปลยนนโยบายการบรหารบรษท

ดานสภาพแวดลอมในการท างาน พนกงานมความพงพอใจในการท างานดานสภาพแวดลอมในการท างาน ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาพบวา พนกงานมความพงพอใจในความมนคงปลอดภยของบรษท รองลงมามความพงพอใจในความเอาใจใสขององคกร การจดสรรพนทใชสอยในการท างานของบรษทมความทนสมย สภาพแวดลอมในสถานทท างานเอออ านวยตอการท างาน และความพอเพยงของอปกรณเมอเทยบกบความตองการ

ดานความมนคงในการท างาน พนกงานมความพงพอใจในการท างานดานความมนคงในการท างาน ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาพบวา พนกงานมความพงพอใจในการปฎบตงานดวยความบรสทธใจและซอสตย รองลงมาพงพอใจในการท างานในบรษทท าใหรสกมนคง อาชพท าใหทานสามารถด ารงชวตไดอยางสบาย และความยตธรรมในการคดเลอกบคคลเขาท างานในองคกร

ดานความกาวหนาในอาชพ พนกงานมความพงพอใจในการท างานดานความกาวหนาในอาชพ ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาพบวา พนกงานมความพงพอใจในการไดรบการสนบสนนจากหวหนางาน รองลงมาการไดพฒนาความรความสามารถ โอกาสในการแสดงความคดเหนตอผบรหาร ความกาวหนาในต าแหนงทสงขน และการขนเงนเดอน

3. การวเคราะหขอมลความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

ดานทศนคต พนกงานมความผกพนตอองคกรในดานทศนคตโดยรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาพบวา พนกงานรสกยนดและภาคภมใจกบการเปนสวนหนงขององคกร รองลงมา พนกงานมความพยายามอยางเตมทในการท างานเพอองคกร พนกงานมความตงใจทจะท างานเพอองคกรตอไป และเปาหมายการท างานมความสอดคลองกบระบบคานยมขององคกร

ดานพฤตกรรม พนกงานมความผกพนตอองคกรในดานพฤตกรรม อยในระดบมาก เมอพจารณาพบวา พนกงานมความสม าเสมอในการท างาน โดยไมคดโยกยายเปลยนแปลงทท างาน รองลงมาคอการลาออกจากงานจะท าใหองคกรประสบปญหา

ดานความถกตองหรอบรรทดฐานของสงคม พนกงานมความผกพนตอองคกรในดานความถกตองหรอบรรทดฐานของสงคมอยในระดบมาก เมอพจารณาพบวา พนกงานมความตงใจท างานใหกบองคกรอยางเตมทเสมอ รองลงมาคอ พนกงานคดวาองคกรคอครอบครว และการมความภกดตอองคกร

81

4. การวเคราะหขอมลเพอท าการทดสอบสมมตฐาน สมมตฐานขอท 1 ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรป

โครงสรางเหลกดานระบบผลตอบแทน มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานระบบผลตอบแทน ไมมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานทศนคต ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานระบบผลตอบแทน ไมมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานพฤตกรรม ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานระบบผลตอบแทน ไมมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานความถกตองหรอบรรทดฐานทางสงคม ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

สมมตฐานขอท 2 ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานนโยบายการบรหารของบรษท มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานนโยบายการบรหารของบรษท ไมมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานทศนคต ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานนโยบายการบรหารของบรษท มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานพฤตกรรม ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ซงสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานนโยบายการบรหารของบรษท ไมมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานความถกตองหรอบรรทดฐานทางสงคม ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

สมมตฐานขอท 3 ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานสภาพแวดลอมในการท างาน มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

82

ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานสภาพแวดลอมในการท างาน ไมมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานทศนคต ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานสภาพแวดลอมในการท างาน ไมมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานพฤตกรรม ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานสภาพแวดลอมในการท างาน ไมมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานความถกตองหรอบรรทดฐานทางสงคม ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

สมมตฐานขอท 4 ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานความมนคงในการท างาน มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานความมนคงในการท างาน ไมมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานทศนคต ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานความมนคงในการท างาน ไมมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานพฤตกรรม ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานความมนคงในการท างาน ไมมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานความถกตองหรอบรรทดฐานทางสงคม ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

สมมตฐานขอท 5 ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานความกาวหนาในอาชพ มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานความกาวหนาในอาชพ มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานทศนคต ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ซงสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

83

ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานความกาวหนาในอาชพ มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานพฤตกรรม ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ซงสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

ความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานความกาวหนาในอาชพ มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานความถกตองหรอบรรทดฐานทางสงคม ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ซงสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

อภปรายผลจากการวจย

จากผลการวจย “ความพงพอใจในการท างาน ทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก” สามารถสรปประเดนส าคญมาอภปรายผลได ดงน

1. ความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดานความกาวหนาในอาชพ มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานทศนคต ดานพฤตกรรม และดานความถกตองหรอบรรทดฐานของสงคม ซงสามารถอธบายไดวา พนกงานมความพงพอใจในดานความกาวหนาในอาชพ มความพงพอใจในต าแหนงหนาททสงขน ไดรบการพฒนาความรความสามารถอยางตอเนอง และไดมโอกาสแสดงความคดเหนอยางเตมท จะสงผลท าใหพนกงานเกดความผกพนตอองคกรเพมขน ท าใหพนกงานมความคดทจะมงมนท างานทไดรบมอบหมาย เกดความผกพนกบเพอนรวมงานมากขน การพงพาไดในองคกร การมพนกงานมสวนรวมในการบรหารเพมมากขน สอดคลองกบงานวจยของ ปราโมทย บญเลศ (2545: บทคดยอ) ท าการศกษาเรองการศกษาปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของขาราชการสงกดกรมอตนยมวทยา พบวา ปจจยดานความพงพอใจในการท างาน ซงประกอบดวย ดานลกษณะของงานทปฏบต ดานความกาวหนา ดานสมพนธภาพกบผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน และปจจยดานความพงพอใจในการท างานโดยรวมทง 6 ดาน มความสมพนธกบความผกพนตอองคการของขาราชการสงกดกรมอตนยมวทยา อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบงานวจยของชอรสและเวน (Shore and Wayne. 1993) ทศกษาพบวาการรบรถงการไดรบการสนบสนนใหกาวหนาในอาชพจากองคการ (Perceived Organizational Support) หมายถง ความเชอของพนกงานเกยวกบคานยมทสนบสนนพวกเขาและการใหความสนใจดแลเกยวกบความเปนอย ซงการทบคคลรบรวาตนไดรบการสนบสนนจากองคการดงกลาว จะท าใหบคคลมความผกพน และคงอยในองคการตอไป สอดคลองกบทฤษฎของ จอรชและโจนส (George and Jones. 1999: 218 - 220) ไดกลาวถงความกาวหนาในอาชพเปนปจจยทท าใหเกดความพงพอใจในการท างาน คอการไดความรสกถงความส าเรจ (Feeling of

84

Accomplishment) ของงานทตนท าอยและไดท างานทตนสนใจ (Pleasure of doing interesting work) การไดรบการเลอนต าแหนง (Promotions) หรอการไดรบการสนบสนนใหกาวหนาในอาชพ ความมสถานะ (Status) หรอการคงสถานภาพ หรอต าแหนงของตน โดยไมโยกยายไปในต าแหนงทต ากวา เปนการกอใหเกดความผกพนตอองคกร และสอดคลองกบทฤษฎของ เฮอรซเบอรก (Herzberg's Motivator - Hygiene Theory) กลาววา ความกาวหนาในอาชพนน เปนปจจยหนงทมผลตอความรสกพงพอใจในการท างานของบคคล ตามทฤษฎสองปจจยของทจงใจใหบคคลมความพอใจและมความผกพนตอองคการ และเตมใจทจะท างานใหส าเรจเพอองคกร

2. ความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดานนโยบายการบรหารของบรษท มผลตอ

ความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานพฤตกรรม ซง

สามารถอธบายไดวา พนกงานในองคกรมความพงพอใจในการจดต าแหนงหนาทความรบผดชอบ ม

กฏระเบยบขอบงคบทชดเจน และยงคอยปรบเปลยนนโยบายทมความสมยทนกบเหตการณทเปนอย

ในปจจบน ท าใหลกษณะการท างานพนกงานเปนไปทางทด มพฤตกรรมทด มความกระตอรอรนใน

การท างาน และรสกวางานทท าอยนนสอดคลองกบนโยบายขององคการ จงมผลใหพนกงานเกด

ความพงพอใจในการท างาน สงผลใหพนกงานมความผกพนตอองคกร สอดคลองกบงานวจยของ

ปราณ วจตรจตเลศ (2547: บทคดยอ) ในเรอง การรบรวฒนธรรมองคการ การรบรนโยบายองคการ

และความผกพนตอองคการของบคลากรโรงพยาบาลหวเฉยว กลาววา นโยบายองคการไมวาจะเปน

นโยบายระดบโรงพยาบาล หรอ นโยบายระดบหนวยงานมเปาหมายอยางชดเจน มการเผยแพร

นโยบาย หรอสอสารไปยงบคลากรในองคการไดคอนขางทวถง ท าใหบคลากรทราบถงเปาหมาย

หลกการ แนวทางในการปฏบตงาน เมอบคลากรเกดการผกพนตอองคการขน และสอดคลองกบ

อรญญา สวรรณวก (2542: บทคดยอ) ในเรอง ปจจยทมอทธพลตอความผกพนในองคกรของพนกงาน

ฝายปฏบตการ บรษทยมเรสเทอรองสประเทศไทย จ ากด กลาววา นโยบายองคการทจะท าใหพนกงาน

รสกยอมรบในเปาหมายขององคการ และพอใจทจะปฏบตงานมผลใหพนกงานมความพกพนตอ

องคการมากขนดวย สอดคลองกบแนวคดของแนวคดของ สเตยร และพอรเตอร (Steers & Porter.

1979) กลาววา นโยบายและแนวทางปฏบตของฝายบรหาร มอทธพลอยางมากตอบรรยากาศองคการ

ผบรหารทใชการแลกเปลยนความคดเหนกบพนกงาน ใหพนกงานท างานอยางอสระ ยอมจะสราง

บรรยากาศในการท างาน ทมงผลส าเรจ และท าใหพนกงานมความรสกรบผดชอบและผกพนตอองคกร

จะมผลตอทศนคตและพฤตกรรมของสมาชกในองคกรมากยงขน

85

ขอเสนอแนะทไดจากการวจย จากผลการศกษาวจยเรอง ความพงพอใจในการท างาน ทมผลตอความผกพนตอองคกรของ

พนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก ผวจยมขอเสนอแนะ ดงน 1. จากการวเคราะหขอมลเกยวกบความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดาน

ความกาวหนาในอาชพ มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานทศนคต ดานพฤตกรรม และดานความถกตองหรอบรรทดฐานของสงคม กลาวคอ เมอพนกงานมความพงพอใจในการท างานในดานความกาวหนาในอาชพเพมขน จะสงผลท าใหพนกงานมความผกพนตอองคกรเพมมากขน เพอความกาวหนาและมนคงในอาชพการงาน ดงนน ในแตละองคการควรมการสงเสรมใหพนกงานมต าแหนงหนาทด ไดมโอกาสแสดงความคดเหน พฒนาความรความสามารถอยางตอเนองและพฒนาใหดยงขน มการสนบสนนการท างานเปนทมทมประสทธภาพ รวมถงมการสรางสมพนธภาพอนดระหวางผบงคบบญชาและผ ใตบงคบบญชา เพอท าใหพนกงานมความคดทจะมงมนท างานตามทไดรบหมอบหมายอยางตงใจ ท าใหเกดความผกพนกบเพอนรวมงานมากขน สามารถพงพาไดในองคกร เพอใหพนกงานยงคงอยกบองคกรตอไป

2. จากการวเคราะหขอมลเกยวกบความพงพอใจในการท างานของพนกงานในดานนโยบายการบรหารของบรษท มผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลกดานพฤตกรรม กลาวคอ เมอพนกงานมความพงพอใจในเรองของนโยบายการบรหารของบรษทเพมขน จะสงผลท าใหพนกงานมความผกพนตอองคเพมมากขน ดงนน ทางองคการจงควรมการชแจงเปาหมายหรอนโยบายในการท างานขององคการใหพนกงานรบทราบอยางชดเจน ทงในเรองกฏระเบยบขอบงคบ ต าแหนงหนาทความรบผดชอบ เพอใหพนกงานกระตอรอรนในการท างาน ท าใหเกดความเขาใจทตรงกนกบองคการ รวมถงเปดโอกาสใหพนกงานแสดงความคดเหน ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1. ควรศกษาถงลกษณะประชากรศาสตร ใหมการกระจายในเรองเพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษาสงสด อายการท างาน รายไดในการท างานรวมตอเดอน ระดบต าแหนง และแผนกทรบผดชอบ ทแตกตางกนใหมสดสวนใกลเคยงและเหมาะสมกน เพอเปนแนวทางในการน าผลวเคราะหความพงพอใจในการท างานทมผลตอความผกพนมาใชไดอยางมประสทธภาพและสามารถใชเปนแนวทางในการประกอบธรกจในอนาคต

2. ควรท าการวจยศกษาตวแปรอนเพมเตม ทสงผลตอความผกพนตอองคกร ทงนเพอใหประสทธภาพในการท างานของพนกงานใหเขมแขงยงขน

86

บรรณานกรม

87

บรรณานกรม

กลยา วาณชยบญชา. (2550).สถตส ำหรบงำนวจย. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ศนยหนงสอ จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ถายเอกสาร -------. (2548). สถตส ำหรบงำนวจย. กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร กลยา ทงรอด. (2544). ควำมผกพนตอองคกร: กรณศกษำกำรไฟฟำนครหลวง. กรงเทพฯ: สถาบน

บณฑตพฒนบรหารศาสตร คณะพฒนาสงคม. ถายเอกสาร กตมา ปรดลก.(2529). ทฤษฎกำรบรหำรองคกำร. กรงเทพฯ: ธนการพมพ. ถายเอกสาร เทพพนม เมองแมน.(2529).พฤตกรรมองคกำร. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ถายเอกสาร -------. (2530).ทศนคตและพฤตกรรมของพนกงำนทมผลตอกำรบรหำรทรพยำกรมนษย

กรณศกษา: หางหนสวนจ ากด คอมโพเนนท เทรด เซนเตอร สารนพนธ บธ.ม. (การจดการ)กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ธงชย กะทา. (2530). ควำมคดเหนของครสภำจงหวดอดรธำนตอโครงสรำงและบทบำทของคร สภำ.ปรญญานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ธระศกด ก าบรรณารกษ (2547). กำรบรหำรงำนบคคล. กรงเทพฯ: บรษทโรงพมพไทยวฒนาพานช จ ากด. ถายเอกสาร.

นฤมล นราทร. (2542). กำรสรำงเครอขำยกำรท ำงำน: คมอ. ม.ป.ท. นตยา เงนประเสรฐศร.(2542). ทฤษฎองคกำร : แนวการศกษาเชงบรณาการ. พมพครงท3.

กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร. นนทภทร อกษรดษฐ. (2550). กำรสนบสนนขององคกำร คณภำพชวตในกำรท ำงำนและควำมผกพน

ตอองคกำรของพนกงำนระดบปฏบตกำร: ศกษาเฉพาะกรณโรงงานอตสาหกรรมผลตยางรถยนตในเขตอตสาหกรรมสรนาร. วทยานพนธ (จตวทยาอตสาหกรรมและองคการ). สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. ถายเอกสาร

นนทภทร อกษรดษฐ. (2550). คณภำพชวตในกำรท ำงำนกบควำมผกพนตอองคกำร: ศกษำกรณ บรรษทบรหำรสนทรพยสถำบนกำรเงน. วทยานพนธปรญญาโท. จตวทยาอตสหกรรมและองคการในมหาวทยาลยธรรมศาสตร. ถายเอกสาร.

88

ปานทพย บณยะสต. (2540). ทศนคตของนกสงคมศำสตรสงเครำะหตอควำมกำวหนำทำงอำชพสงคมสงเครำะห. ศกษาเฉพาะกรณนกสงคมสงเคราะหสงกดกรงเทพมหานคร. วทยานพนธสงคมสงเคราะหศาสตรมหาบณฑต, สาขาสวสดการสงคม, คณะสงคมสงเคราะหศาสตร, มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ถายเอกสาร

ปราณ วจตรจตเลศพนธ. (2547). กำรรบรนโยบำยองคกำรและควำมผกพนตอองคกำรของบคลำกรโรงพยำบำลหวเฉยว. สารนพนธ บธ.ม. (การจดการ), กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ปราโมทย บญเลศ. (2545). กำรศกษำปจจยทมควำมสมพนธกบควำมผกพนตอองคกำรของ ขำรำชกำรสงกดกรมอตนยมวทยำ. ปรญญานพนธ. กศ.ม. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ . ถายเอกสาร.

ปรยาพร วงศอนตรโรจน. (2532). กำรบรหำรงำนบคคล นนทบร:โรงพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ถายเอกสาร

--------. (2544). จตวทยำกำรบรหำรงำนบคคล. กรงเทพฯ: ศนยเสรมกรงเทพฯ. ถายเอกสาร พทยา บวรวฒนา. (2542). ทฤษฎองคกำรสำธำรณ. กรงดทพฯ: ศกดโสภาการพมพ. ถายเอกสาร. พมลจรรย นามวฒน. (2537). องคกำรและกำรจดกำร: แนวควำมคดและทฤษฎ. เอกสารประกอบการ

สอนชดวชาองคการและการจดการ. กรงเทพฯ: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทย. ถายเอกสาร. รชวล วรวฒ. (2549). ควำมพงพอใจในกำรปฏบตงำนของขำรำชกำรส ำนกงำนคณะกรรมกำรกำร

อดมศกษำ. วทยานพนธ บธ.ม. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร วรชย ยศธ ารง. (2546). สวสดกำรส ำหรบพนกงำนของเปอรเนเตอรในจงหวดเชยงใหม. เชยงใหม:

มหาวทยาลยแมโจ, 2546. ถายเอกสาร. วเรศ ทยามนทรนนท. (2547). ควำมสมพนธระหวำงคณภำพชวตกำรท ำงำนกบควำมผกพนตอ

องคกำร กรณฝำยปฏบตกำรคลงสนคำกำรบนไทย บรษทกำรบนไทย จ ำกด (มหำชน). วทยานพนธ (สงคมวทยาประยกต) มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

วรพนธ เศรษฐแสง. (2548). ปจจยทมผลตอควำมผกพนในองคกรของพนกงำนกำรไฟฟำสวนภมภำค จงหวดฉะเชงเทรำ. วทยานพนธ บธ.ม. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร.

วกรม อศวกล. (2541). ปจจยทมอทธพลตอควำมรสกมนคงในกำรท ำงำนและผลควำมรสกมนคงในกำรท ำงำนทมตอควำมทมเทใหกบงำนและควำมตงใจทจะลำออกจำกงำนของพนกงำนบรษทเงนทนหลกทรพย . วทยานพนธ (วทยาอตสาหกรรมและองคการ) กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

89

ศรนย ไวยานนท. (2550). ตวแปรทเกยวของกบควำมผกพนตอองคกรของพนกงำนบรษท เอไอจคำรด จ ำกด(มหำชน). สารนพนธการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ศรวรรณ เสรรตนและคณะ. (2541). กำรบรหำรกำรตลำดยคใหม. กรงเทพฯ: ธระฟลมและไซเทกซ ษมาภรณ ปลมจตร. (2547). ควำมผกพนองคกรของพนกงำนโรงแรมดสตรสอรท. วทยานพนธ ศศ.ม.

(รฐศาสตร) กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. สรอยตระกล (2542). จตวทยำกำรบรหำรบคคล. กรงเทพฯ : บรษท พมพด จ ากด. ถายเอกสาร. สรอยตระกล (ตวยานนท) อรรถมานะ. 2542. พฤตกรรมองคกำร: ทฤษฎและกำรประยกต.พมพครงท2

กรงเทพฯ: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร. ถายเอกสาร. สมพงศ เกษมสน. (2526). กำรบรหำรงำนบคคลแผนใหม. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ถายเอกสาร สมยศ นาวการ. (2539). ทฤษฏองคกำร. พมพครงท 9. กรงเทพฯ: ดอกหญา. ถายเอกสาร. อรวรรณ อยคง. (2546). ปจจยทมควำมสมพนธกบควำมผกพนตอองคกรของพนกงำนบรษทในเครอ

แกรนดสปอรต กรป จ ำกด. ปรญญานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

อรญญา สวรรณวก. (2542). ควำมผกพนตอองคกำรของพนกงำนบรษทยคอม. วทยานพนธ. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. ถายเอกสาร.

Allen, N.J.; & Meyer, J.P. (1993). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psyhology. 6: 1-18.

George, Jennifer M. and Jones, Gareth R. (1999). Understanding and Managing Organizational Behavior. Taxas: United States. Addison-Wesley Pubishing Company, Inc.

Herberg, Frederick. (1966). Work and the Nature of Man. New York: The World Publishing. Herzberg, Theodore T. (1976). Dimensions of Organizational Behavior. New York:

Macmillan Publishing Co., Inc. John, R. Schermerhorn; James, G. Hunt; & Richard, N. Osborn (1994).

Organization Behavior. New York: Wiley. Mowday, T.R; & Lewicki.; J Roy.;& Minton, W. John. (1982). Organizational Justice : The

Search of Fairness in the Workplace. New York : An Imprint of Macmilan.

90

Peters, Thomas J. & Waterman, Robert H. (1982). In Search of Excellence: Lessons from America’s Best-Run Companies. New York: Harper & Row.

Porter.; L.W., R.M. Steers.; R.T. Mowday.; P.V. Boulian. (1974). Organizational Commitment, Job Satisfaction and Turnover among Psychiatric Technician. Journal of Applied Psychology. 59 (3): 89- 121

Porter, L. W.; & R. M. Steers R. T. Mowday and P. V. Boulian. (1974). Organizational Commitment, job Satisfaction and Turnover among Psychiatric Techincian” Journal of Applied Psychology. 59 : 603 - 609.

Shore, L.M. and Wayne, S.J. (1993, May). “Commitment and Employee Behavior : Comparison of Affective Commitment and Continuance Commitment With Perceived Organizational Support,” Journal of Applied Psychology. 34(4): 774 – 780.

Steer, Richard M. (1977, March). Antecedents and Outcome of Organizational Commitment, Administrative Science Quarterly. 22 (1): 46-56. Steers, R.W. & L.W. Porter. (1983). Motivation and Work Behavior. New York: McGraw-Hill. --------. (1979). Motivation and Work Behavior. New York: McGraw-Hill.

91

ภาคผนวก

92

ภาคผนวก ก แบบสอบถาม

93

ภาคผนวก ก แบบสอบถาม

เรอง ความพงพอใจในการท างาน ทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงาน บรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

แบบสอบถามฉบบนจดท าขนโดยมวตถประสงคเพอศกษาความพงพอใจในการท างาน ทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก โดยเฉพาะ ผลการวจยครงน สามารถน ามาใชเปนแนวทางในการพฒนา ปรบปรงการบรหารงาน ตลอดจนเปนขอมลในการสงเสรมและพฒนาความส าเรจใหกบองคการและผทเกยวของ

แบบสอบถามฉบบน แบงออกเปน 3 สวน ดงน สวนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 แบบสอบถามเกยวกบความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรม

แปรรป โครงสรางเหลก สวนท 3 แบบสอบถามเกยวกบความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรป

โครงสรางเหลก ผวจยขอความอนเคราะหจากทานในการตอบแบบสอบถามใหครบทกสวนและตรงตามความ

เปนจรง โดยขอมลทไดจากการวจยครงน จะถอเปนความลบอยางเครงครด

ขอขอบพระคณทกทานทใหความรวมมอ

94

สวนท 1 : แบบสอบถามขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม

ค าชแจง : โปรดใสเครองหมาย ลงในชอง หนาขอความทตรงกบความเปนจรงทสด 1. เพศ

ชาย หญง

2. อาย

20 – 29 ป 30 – 39 ป 40 – 49 ป 50 – 59 ป

3. สถานภาพ

โสด สมรส/อยดวยกน หยา/หมาย/แยกกนอย

4. ระดบการศกษาสงสด

มธยมศกษาตอนปลาย /ปวช. ปวส / อนปรญญา หรอเทยบเทา

ปรญญาตร ปรญญาโทขนไป

5. อายงาน

1 – 3 ป 4 – 6 ป 7 – 9 ป 10 ปขนไป

6. รายไดในการท างานรวมตอเดอน

ต ากวา 10,001 บาท 10,001 – 20,000 บาท

20,001 – 30,000 บาท 30,001 - 40,000 บาท

40,001 – 50,000 บาท 50,001 บาทขนไป

95

7. ระดบต าแหนง

พนกงาน หวหนาฝาย

ผจดการ 8. แผนกทรบผดชอบ

แผนกธรการประจ าส านกงานใหญ แผนกการวางแผน / การตลาด

แผนกสขภาพความปลอดภยจากสงแวดลอม ฝายโครงการ / ผจดการโครงการ

แผนกประกนคณภาพ / ควบคมคณภาพ แผนกประสานงาน

แผนกประสานงาน ฝายโรงงาน / ผจดการโรงงาน

96

สวนท 2 : แบบสอบถามเกยวกบความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรป โครงสรางเหลก

ค าชแจง : โปรดท าเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด

ความพงพอใจของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

ระดบความพงพอใจ มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1 ดานระบบผลตอบแทน 1. ผลตอบแทนททานไดรบเหมาะสมกบต าแหนงหนาทของ

ทาน

2. ความพอใจของทานตอโบนสประจ าปทบรษทจดให 3. ความพอใจของทานตอสวสดการตางๆของบรษท 4. ทานคดวาการปรบเปลยนผลตอบแทนแตละครงเปนไป

อยางยตธรรม

ดานนโยบายการบรหารของบรษท 5. งานททานไดรบมอบหมายงานเมอเทยบกบความสามารถ

ของทาน

6. การจดสรรความรบผดชอบในระบบท างาน 7. ความชดเจนของกฎระเบยบขอบงคบของบรษทในการ

ปฎบตงาน

8. การปรบเปลยนนโยบายการบรหารบรษท 9. การจดสายการบงคบบญชาในองคกร 10. การท างานของทานกบเพอนรวมงานเ มอเทยบกบ

เปาหมายของบรษท

97

ความพงพอใจของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

ระดบความพงพอใจ มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1 ดานสถาพแวดลอมในการท างาน 11. การจดสรรพนทใชสอยในการท างานของบรษทมความ

ทนสมย

12. ความพอเพยงของอปกรณเมอเทยบกบความตองการ 13. ความมนคงปลอดภยของบรษท 14. สภาพแวดลอมในสถานทท างานของทานเอออ านวยตอ

การท างาน

15. ความเอาใจใสขององคกรทมตอทาน ดานความมนคงในการท างาน 16. การท างานในบรษทท าใหทานรสกมนคง 17. อาชพของทานท าใหทานสามารถด ารงชวตไดอยางสบาย 18. ความยตธรรมในการคดเลอกบคคลเขาท างานในองคกร 19. ทานคดวาทานปฎบตงานดวยความบรสทธใจและซอสตย ดานความกาวหนาในอาชพ 20. ความกาวหนาในต าแหนงทสงขน 21. การขนเงนเดอน 22. การไดพฒนาความรความสามารถ 23. การไดรบการสนบสนนจากหวหนางาน 24. โอกาสในการแสดงความคดเหนตอผบรหาร

98

สวนท 3 : แบบสอบถามเกยวกบความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษทอตสาหกรรมแปรรปโครงสรางเหลก

ค าชแจง : โปรดท าเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด

ความผกพนตอองคการ

ระดบความคดเหน มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1 ดานทศนคต 1. เปาหมายการท างานของทานมความสอดคลองกบระบบ

คานยมขององคกร

2. ทานมความพยายามอยางเตมทในการท างานเพอองคกร 3. ทานรสกยนดและภาคภมใจกบการเปนสวนหนงของ

องคกร

4. ทานมความตงใจทจะท างานเพอองคกรตอไป ดานพฤตกรรม 5. ทานมความสม าเสมอในการท างาน โดยไมคดโยกยาย

เปลยนแปลงทท างาน

6. การลาออกจากงานของทานจะท าใหองคกรประสบปญหา ดานความถกตองหรอบรรทดฐานทางสงคม 7. ทานมความภกดตอองคกรของทาน 8. ทานตงใจท างานใหกบองคกรอยางเตมทเสมอ 9. ทานคดวาองคกรคอครอบครวของทาน

99

ภาคผนวก ข รายนามผเชยวชาญตรวจแบบสอบถาม

100

รายนามผเชยวชาญตรวจแบบสอบถาม

รายชอ ต าแหนง และสถานทท างาน 1. อาจารย ดร. พนต กลศร อาจารยประจ าภาควชา

บรหารธรกจ คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

2. อาจารย รศ.ดร. ณกษ กลสร อาจารยประจ าภาควชาบรหารธรกจ คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประวตยอผวจย

102

ประวตยอผวจย

ชอ ชอสกล นางสาวอทมพร รงเรอง

วนเดอนปเกด 21 สงหาคม 2531

สถานทเกด จงหวดสมทรปราการ

สถานทอยปจจบน 250/39 หม 10 ถ.เทพารกษ ต.บางปลา อ.บางพล

จ.สมทรปราการ 10540

ประวตการศกษา

พ.ศ.2553 บรหารธรกจบณฑต สาขาวชาการจดการ มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต

พ.ศ.2555 บรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการจดการ

จากมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ