หนงสอเรยนสาระทกษะการดาเนนชวต

รายวชาเศรษฐกจพอเพยง

(ทช11001)

ระดบประถมศกษา

(ฉบบปรบปรง 2554)

หลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2551

หามจาหนาย

หนงสอเรยนเลมน จดพมพดวยเงนงบประมาณแผนดนเพอการศกษาตลอดชวตสาหรบประชาชน

ลขสทธเปนของ สานกงาน กศน. สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ

สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ

กระทรวงศกษาธการ

ห น า | 2

หนงสอเรยนสาระทกษะการดาเนนชวต

รายวชา เศรษฐกจพอเพยง (ทช11001)

ระดบประถมศกษา

ฉบบปรบปรง 2554

ลขสทธเปนของ สานกงาน กศน. สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ

เอกสารทางวชาการลาดบท 18/2555

ห น า | 4

สารบญ

หนา

คานา

คาแนะนาในการใชหนงสอเรยน

โครงสรางรายวชาเศรษฐกจพอเพยง

บทท 1 เศรษฐกจพอเพยง รากฐานการดาเนนชวตของคนไทย 1

บทท 2 ปฏบตตนด มความพอเพยง 7

บทท 3 รใช รจาย 13

บทท 4 ชวตสดใส พอใจเศรษฐกจพอเพยง 23

บทท 5 การประกอบอาชพตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

เพอใหเกดความมนคง มงคงและยงยน

แบบทดสอบหลงเรยน

บรรณานกรม

คณะผจดทา

คาแนะนาในการใชหนงสอเรยน

หนงสอเรยนสาระทกษะการดาเนนชวต รายวชาเศรษฐกจพอเพยง ระดบประถมศกษา

เปนหนงสอเรยนทจดทาขน สาหรบผเรยนทเปนนกศกษานอกระบบ

ในการศกษาหนงสอเรยนสาระทกษะการดาเนนชวต รายวชาเศรษฐกจพอเพยง ผเรยนควร

ปฏบตดงน

1. ศกษาโครงสรางรายวชาใหเขาใจในหวขอสาระสาคญ ผลการเรยนรทคาดหวง และขอบขาย

เนอหา

2. ศกษารายละเอยดเนอหาของแตละบทอยางละเอยดและทากจกรรมตามทกาหนดแลว

ตรวจสอบกบแนวตอบกจกรรมทกาหนด ถาผเรยนตอบผดควรกลบไปศกษาและทาความเขาใจใน

เนอหานนใหมใหเขาใจกอนทจะศกษาเรองตอไป

3. ปฏบตกจกรรมทายเรองของแตละเรอง เพอเปนการสรปความร ความเขาใจของเนอหาใน

เรองนนๆ อกครงและการปฏบตกจกรรมของแตละเนอหาแตละเรอง

ผเรยนสามารถนาไปตรวจสอบกบครและเพอนๆ ทรวมเรยนในรายวชาและระดบเดยวกนได

4. หนงสอเรยนเลมนม 4 บทคอ

บทท 1 เศรษฐกจพอเพยง รากฐานการดาเนนชวตของคนไทย

บทท 2 ปฏบตตนด มความพอเพยง

บทท 3 รใช รจาย

บทท 4 ชวตสดใส พอใจเศรษฐกจพอเพยง

บทท 5 การประกอบอาชพตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

เพอใหเกดความมนคง มงคงและยงยน

ห น า | 6

โครงสรางรายวชารายรายเศรษฐกจพอเพยง

ระดบประถมศกษา (ทช11001)

สาระสาค ญ

เศรษฐกจพอเพยง เปนปรชาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงพระราชดารสชแนะแนวทาง

การดารงอยและการปฏบตตนของประชาชนในทกระดบใหดาเนนชวตไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะ

การพฒนาเศรษฐกจเพอใหกาวทนตอโลกยคโลกาภวตน ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความม

เหตผล รวมถงความจาเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควรตอผลกระทบใดๆอนเกดจาก

การปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ทงน จะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบและความ

ระมดระวงอยางยงในการนาวชาการตางๆ มาใชในการวางแผนและดาเนนการทกขนตอน และขณะ

เดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาตใหมสานกในคณธรรม ความซอสตยสจรตและใหม

ความรอบรทเหมาะสมดาเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสตปญญาและความรอบคอบ เพอให

สมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวาง ทงดานวตถ สงคม สงแวดลอม

และวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด

ผลการเรยนรทคาดหวง

1. อธบายแนวคด หลกการ ความหมาย ความสาคญของปรชาเศรษฐกจพอเพยงได

2. บอกแนวทางในการนาปรชาเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชในการดาเนนชวต

3. เหนคณคาและปฏบตตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

4. แนะนา สงเสรมใหสมาชกในครอบครวเหนคณคาและนาไปปฏบตในการดาเนนชวต

5. บอกแนวทางและสามารถเรมตนประกอบอาชพตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงได

ขอบขายเนอหา

บทท 1 เศรษฐกจพอเพยง รากฐานการดาเนนชวตของคนไทย

บทท 2 ปฏบตตนด มความพอเพยง

บทท 3 รใช รจาย

บทท 4 ชวตสดใส พอใจเศรษฐกจพอเพยง

บทท 5 การประกอบอาชพตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

เพอใหเกดความมนคง มงคงและยงยน

ห น า | 1

บทท 1 เศรษฐกจพอเพยงรากฐานการดาเนนชวต

ของคนไทย

สาระสาคญ

เศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงมพระราชดารสชแนะทางการ

ดาเนนชวตแกพสกนกรชาวไทยมาโดยตลอดเลานานกวา 30 ป ตงแตกอนเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจ

ในป 2540 ประเทศไทยประสบกบภาวะวกฤตเศรษฐกจนบวาเปนบทเรยนสาคญททาใหประชาชนเขาใจ

ถงผลการพฒนา ซงใชเปนแนวทางการดาเนนชวตทอย บนพนฐานของทางสายกลางและความไม

ประมาท คานงถงความพอประมาณ การมเหตผล การสรางภมคมกนทดตอตนเองตลอดจนใชความร

และคณธรรมเปนพนฐานในการดารงชวต ทสาคญจะตองมสต ปญญาและความขยนหมนเพยร ซงจะ

นาไปสความสขในการดาเนนชวตอยางแทจรง

ผลการเรยนรทคาดหวง

อธบายแนวคด หลกการ ความหมาย ความสาคญ ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงได

ขอบขายเนอหา

เรองท 1 ความเปนมา ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

เรองท 2 ความหมาย ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

เรองท 3 หลกแนวคดของเศรษฐกจพอเพยง

เรองท 4 ความสาคญของเศรษฐกจพอเพยง

ห น า | 2

เรองท 1 ความเปนมาของเศรษฐกจพอเพยง

ปรชาของเศรษฐกจพอเพยง เปนแนวทางการดาเนนชวตและวถปฏบตทพระบาทสมเดจพระเจาอย

หวทรงมพระราชดารสชแนะแกพสกนกรชาวไทยมานานกวา 30 ป ดงจะเหนไดวา ปรากฏความหมาย

เปนเชงนยเปนครงแรกในพระบรมราโชวาทและพระราชดารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวในป

พ.ศ. 2517 ทพระองคไดทรงเนนยาแนวทางการพฒนาบนหลกแนวคดทพงตนเอง เพอใหเกดความพอม

กน พอใชของคนสวนให โดยใชหลกความพอประมาณ การคานงถงการมเหตผล การสรางภมคมกนทด

ในตวเอง และทรงเตอนสตประชาชนคนไทยไมใหประมาท ตระหนกถงการพฒนาอยางเปนขนเปนตอน

ทถกตองตามหลกวชา และการมคณธรรมเปนกรอบในการปฏบตและการดารงชวต

ในชวงทประเทศไทยประสบกบภาวะวกฤตเศรษฐกจในป พ.ศ. 2540 นบเปนบทเรยนสาคททา

ใหประชาชนเขาใจถงผลจาการพฒนา ทไมคานงถงระดบความเหมาะสมกบศกยภาพของประเทศ พงพง

ความร เงนลงทน จากภายนอกประเทศเปนหลก โดยไมไดสรางความมนคงและเขมแขงหรอสรางภมคม

กนทดภายในประเทศ ใหสามารถพรอมรบความเสยงจากความผนผวนของปจจยภายในและภายนอกจน

เกดวกฤตการณทางเศรษฐกจครงใหสงผลกระทบอยางรนแรงตอสงคมไทย รฐบาลตระหนกถงความ

สาคในการแกไขปหาดงกลาวใหเกดการพฒนาทยงยนในสงคมไทยอยางเปนระบบดวยการกาหนด

นโยบายดานการศกษา โดยนาปรชาของเศรษฐกจพอเพยงมาเปนแนวทางในการพฒนาคณภาพและ

มาตรฐานการศกษาทกระดบ ใชคณธรรมเปนพนฐานของกระบวนการเรยนรทเชอมโยงความรวมมอ

ระหวางสถาบนการศกษา สถาบนครอบครว ชมชน สถาบนศาสนา ใหมสวนรวมในการจดการศกษา

เพอใหผเรยนเกดทกษะความร ทกษะ และเจตคต สามารถนาไปประยกตใชในชวตประจาวนไดอยาง

สมดล และยงยน

เรองท 2 ความหมายของเศรษฐกจพอเพยง

เศรษฐกจพอเพยง คออะไร

เศรษฐกจพอเพยง เปนปรชาชถงแนวทางการดารงอยและปฏบตตนของประชาชนในทกระดบ

ตงแตครอบครว ระดบชมชนจนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและการบรหารประเทศใหดาเนนไปในทาง

สายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจเพอใหกาวทนตอยคโลกาภวตนความพอเพยง หมายถง ความ

ห น า | 3

พอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจาเปนทตองมระบบคมกนในตวทดพอสมควรตอการมผล

กระทบใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายในทงน จะตองอาศยความรอบร ความ

รอบคอบ และความระมดระวง อยางยงในการนาวชาการตางๆ มาใชในการวางแผน และการ

ดาเนนการทกขนตอนและขณะเดยวกน จะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาต โดยเฉพาะ

เจาหนาทของรฐ นกทฤษฎ และนกธรกจในทกระดบใหมสานกในคณธรรม ความซอสตยสจรต และ

ใหมความรอบรทเหมาะสม ดาเนนชวตดวยความอดทน มความเพยรพยายามมสตปา และความ

รอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบความเปลยนแปลงอยางรวดเรว และกวางขวางทงทาง

ดานวตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด

ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจาเปนทตองมระบบ

ภมคมกนในตวทดพอสมควรตอการมผลกระทบใดๆ อนเกดจาการเปลยนแปลงทงภายนอก และภายใน

ทงนจะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบและความระมดระวงอยางยงในการนาวชาการตางๆ มาใช

ในการวางแผน และการดาเนนการทกขนตอน และขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคน

ในชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎ และนกธรกจในทกระดบ ใหมสานกในคณธรรม ความ

ซอสตยสจรต และใหมความรอบรทเหมาะสม ดาเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสต ปญญา

และความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวาง

ทงทางดานวตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด

เรองท 3 หลกแนวคดของเศรษฐกจพอเพยง

เปนปรชาชแนะแนวทางการดารงอย และปฏบตตนในทางท ควรจะเปน โดยมพนฐานมาจากวถ

ชวตดงเดมของสงคมไทย สามารถนามาประยกตใชไดตลอดเวลา และเปนการมองโลกเชงในระบบทม

การเปลยนแปลงอยตลอดเวลา มงเนนการรอดพนจากภย และวกฤต เพอ ความมนคงและ ความยงยน

ของการพฒนา

ห น า | 4

คณลกษณะ

เศรษฐกจพอเพยงสามารถนามาประยกตใชกบการปฏบตตนไดในทกระดบ โดยเนนการ

ปฏบตบนทางสายกลาง และการพฒนาตนอยางเปนขนตอน

แผนภาพแสดงแนวคดเศรษฐกจพอเพยง

ความพอเพยงจะตองประกอบดวย 3 หวง 2 เงอนไข ดงน

ความพอประมาณ หมายถง ความพอดทไมนอยเกนไปและไมมากเกนไปโดยไมเบยดเบยนตน

เองและผอน เชน การผลตและการบรโภคทอยในระดบพอประมาณ

ห น า | 5

ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบของความพอเพยงนน จะตองเปนไปอยางม

เหตผลโดยพจารณาจากเหตปจจยทเกยวของตลอดจนคานงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระทานนๆ

อยางรอบคอบ

การมภมคมกนทดในตว หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลง

ดานตางๆ ทจะเกดขนโดยคานงถงความเปนไปไดของสถานการณตางๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคตทง

ใกลและไกล

เงอนไข

การตดสนใจและการดาเนนกจกรรมตางๆ ใหอยในระดบพอเพยงนน ตองอาศยทงความร และ

คณธรรมเปนพนฐาน กลาวคอ

เงอนไขความร ประกอบดวย ความรอบรเกยวกบวชาการตางๆ ทเกยวของอยางรอบดาน

ความรอบคอบทจะนาความรเหลานนมาพจารณาใหเชองโยงกน เพอประกอบการวางแผน และความ

ระมดระวงในขนปฏบต

เงอนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสรางประกอบดวย มความตระหนกในคณธรรม มความซอ

สตยสจรตและมความอดทน มความเพยร ใชสตปาในการดาเนนชวต

เรองท 4 ความสาคญของเศรษฐกจพอเพยง

ความสาคญของเศรษฐกจพอเพยงทสงผลตอประชาชน ดงน

1. เกดแนวคดทมงเนนพงพาตนเองเปนหลก ทมอยในตวเองเพอนามาพฒนาคณภาพชวต ใหเกด

ประโยชนสงสดตอตนเอง ครอบครว และชมชนซงจะทาใหสามารถดารงชวตอยไดอยางยงยน

2. ทาใหมความเขมแขงในจตใจ โดยยดหลกการพงพาตนเองเปนหลก เมอพงตนเองไดแลว

ทาใหจตใจสงบเขมแขง ไมวตกกงวล

3. เกดความรวมมอ ความกระตอรอรน ความสามคคในชมชน และประเทศชาต

4. เกดการมสวนรวม คดวเคราะห แกปญหารวมกน

5. ทาใหมความเปนอย พอม พอกน ลดปหาความยากจน

ห น า | 6

“เมอสงคมไทยเปนสงคมเศรษฐกจพอเพยง

คนไทยดารงชวตบนทางสายกลาง มสามหวงสาคญ

คลองใจในการดาเนนชวต ไดแก ความพอประมาณ

ความมเหตผล การมภมคมกน ในตวทด มสองเงอนไขกากบชวตอยางเครงครด ได

แก เงอนไขความรทประกอบดวยรอบร รอบคอบ ระมดระวง เงอนไขคณธรรม ซง

มความซอสตยสจรต อดทน เพยร มสตปญญา อยในชวต ชวตมแตความสข

เศรษฐกจ สดใส สงคม อนใจ สงแวดลอม

อดมสมบรณ วฒนธรรม เขมแขงยงยน”

ห น า | 7

กจกรรมท 1

ตอบคาถามตอไปน

1. จงอธบายความหมายของ “เศรษฐกจพอเพยง” ทถกตองทสด

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

2. หลกแนวคดของเศรษฐกจพอเพยงเปนอยางไร ?

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

3. เศรษฐกจพอเพยงมความสาคญตอการดาเนนชวตในปจจบนอยางไร?

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

4. ผเรยนสามารถนาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาปรบใชในเรองอไรบาง ใชวธการ

อยางไร?

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

ห น า | 8

บทท 2 ปฏบตตนด มความพอเพยง

สาระสาคญ

การปฏบตตนตามแนวทางปรชาของเศรษฐกจพอเพยง ดงพระบาทสมเดจพระเจาอย หว

ทรงมพระราชดารสนามาปฏบตตนคอ ยดความประหยด ประกอบอาชพดวยความถกตอง สจรต

เลกแกงแยงผลประโยชนและแขงขนกนในทางการคา ไมหยดนงทจะหาทางใหชวตหลดพนจากความ

ทกขยากและปฏบตตนในแนวทางทด ลด ละสงชวใหหมดสนไป

ผลการเรยนรทคาดหวง

1. เหนคณคาและปฏบตตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

2. บอกแนวทางในการนาปรชาของเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชในการดาเนนชวตได

ขอบขายเนอหา

เรองท 1 วธคด วธปฏบต วธใหคณคาตามแนวเศรษฐกจพอเพยง

เรองท 2 การปฏบตตนตามแนวทางปรชาของเศรษฐกจพอเพยง

ห น า | 9

เรองท 1 วธคด วธปฏบต วธใหคณคาตามแนวเศรษฐกจพอเพยง

วธคด การจะนาปรชาเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชใหไดผลดในการดาเนนชวต จาเปนจะ

ตองเรมตนจากการมความร ความเขาใจทถกตองวาเศรษฐกจพอเพยงหมายถงอะไร และมหลกการ

สาคญอะไรบางทจะนาไปใชเปนแนวทางสการปฏบต ตลอดจนเหนถงประโยชนจากการทจะนาไปใชใน

ชวตประจาวนเพอใหรอดพนและสามารถดารงอยไดอยางมนคงและยงยน

วธปฏบต หลงจากทไดทาความเขาใจอยางถกตองแลว กจาเปนจะตองทดลองนามาประยกตใช

กบตนเอง ทงในชวตประจาวนและการดาเนนชวตสามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข โดยคานง

ถงการพงพาตนเองเปนเบองตน การทาอะไรทไมสดโดงไปขางใดขางหนง การใชเหตผลเปนพนฐานใน

การตดสนใจและการกระทาตาง ๆ ตลอดการสรางภมคมกนทด เพอพรอมรบตอการเปลยนแปลงจะไม

ทาอะไรทเสยงจนเกนไปจนทาใหตนเองหรอคนรอบขางเดอดรอนในภายหลง การใฝรอยางตอเนองและ

ใชความรดวยความรอบคอบและระมดระวง ความซอสตย ความไมโลภ ความรจกพอ ความขยนหมน

เพยร การไมเบยดเบยนกน การรจกแบงปนและชวยเหลอซงกนและกน

อยางไรกตาม การทจะสรางภาวะความรความเขาใจทถกตองอยางลกซงเกยวกบเศรษฐกจ

พอเพยงเพอใหสามารถนาไปประยกตใชไดนน จาเปนทจะตองเรยนรดวยตนเองหรอรวมกบผอน

วธการใหคณคา การเรยนรจากการปฏบต การแลกเปลยนขอคดเหนและประสบการณระหวาง

ผทมความสนใจรวมกนจะทาใหสามารถตระหนกถงประโยชนและความสขทจะไดรบจากการนาหลก

เศรษฐกจพอเพยงไปใช แลวเกดการปรบเปลยน ความคดเหนและนอมนาเอาเศรษฐกจพอเพยงไปใชใน

การดาเนนชวตตอไป

จตสานกทตระหนกถงความสขทเกดจากความพอใจในการใชชวตอยางพอดและรจกระดบความ

พอเพยงจะนาไปสการประกอบสมมาอาชพหาเลยงตนเองอยางถกตอง ไมใหอดอยากจนเบยดเบยนตน

เอง หรอไมเกดความโลภจนเบยดเบยนผอน แตมความพอเพยงทจะคดเผอแผแบงปนไปยงคนอน ๆ ใน

ชมชนหรอองคกรและสงคมได

อยางไรกตาม ระดบความพอเพยงของแตละคนจะไมเทากนหรอความพอเพยงของคนคนเดยว

กนแตตางเวลากอาจเปลยนแปลงไปได แลวแตเงอนไขภายในและภายนอก ตลอดจนสภาพแวดลอมทม

ผลตอความพอเพยง

ห น า | 10

เรองท 2 การปฏบตตนตามแนวทางปรชาของเศรษฐกจพอเพยง*

ในฐานะทเปนพสกนกรชาวไทย จงควรนอมนาปรชาเศรษฐกจพอเพยงทพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ทรงมพระราชดารสมาประพฤตปฏบตตน ดงน

1. ยดความประหยด ตดทอนคาใชจายในทกดาน ลดละความฟมเฟอยในการดารงชวตอยาง

จรงจง ดงกระแสกระราชดารส ความวา

“ ...ความเปนอยทตองไมฟมเฟอย ตองประหยดไปในทางทถกตอง...”

2. ยดถอการประกอบอาชพดวยความถกตองสจรต แมจะตกอย ในภาวะขาดแคลนในการ

ดารงชวตกตาม ดงกระแสพระราชดารส ความวา

“...ความเจรของคนทงหลายยอมเกดจากการประพฤตชอบและการหาเลยงชพชอบเปนหลก

สาคญ...”

3. ละเลกการแกงแยงผลประโยชนและแขงขนกนในทางการคาขาย ประกอบอาชพแบบตอส

กนอยางรนแรงดงอดต ดงกระแสพระราชดารสในเรองน ความวา

“...ความสขความเจรอนแทจรงนน หมายถงความสขความเจรทบคคลแสวงหาไดดวยความ

เปนธรรม ทงในเจตนาและการกระทา ไมใชไดมาดวยความบงเอหรอดวยการแกงแยงเบยดบงมาจาก

ผอน...”

4. ไมหยดนงทจะหาทางใหชวตหลดพนจากความทกขยากครงนโดยตองขวนขวายใฝหาความร

ใหเกดมรายไดเพมพนขนจนถงขนพอเพยงเปนเปนเปาหมายสาค ดงกระแสพระราชดารสตอนหนงทให

ความหมายชดเจนวา

“...การทตองการใหทกคนพยายามทจะหาความร และสรางตนเองใหมนคงน เพอตนเอง เพอ

จะใหตนเองมความเปนอยทกาวหนา ทมความสข พอมพอกนเปนขนหนง และขนตอไปกคอการม

เกยรตวา ยนไดดวยตนเอง...”

5. ปฏบตตนในแนวทางทด ลด ละ สงชวใหหมดสนไป ทงดวยสงคมไทยทลมสลายลงในครงน

เพราะยงมบคคลจานวนมใชนอยทดาเนนการโดยปราศจากละอายแผนดน ดงกระแสพระราชดารส

ความวา

“... พยายามไมกอความชวใหเปนเครองทาลายตว ทาลายผอน พยายามลด ละความชวทตวเองมอย

พยายามกอความดใหแกตวอยเสมอ พยายามรกษาและเพมพนความดทมอยนนใหงอกงามสมบรณขน...”

-----------------------------------

* จากหนงสอเศรษฐกจพอเพยง สานกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมา

จากพระราชดาร หนา 27 พมพครงท 3 กรกฎาคม 2548

ห น า | 11

หลกของความประมาณ (พอ ด) 5 ประการ (จากขอสรปของสภาพฒน)

1. พอดดานจตใจ เขมแขง มจตสานกทด เอออาทร ประนประนอมนกถงประโยชน

สวนรวม

2. พอดดานสงคม ชวยเหลอเกอกล รจกสามคค สรางความเขมแขงใหครอบครวและ

ชมชน

3. พอดดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รจกใชและจดการอยางฉลาด และรอบคอบ

เกดความยงยนสงสด

4. พอดดานเทคโนโลย รจกใชเทคโนโลยทเหมาะสมและสอดคลองตอความตองการเปน

ประโยชน สภาพแวดลอมและเกดประโยชนตอสวนรวมและพฒนาจากภมปาชาวบานกอน

5. พอดดานเศรษฐกจ เพมรายได ลดรายจาย ดารงชวตอยางพอควรพออย พอกน สมควร

ตามอตภาพและฐานะของตน

หลกของความมเหตผล

1. ยดความประหยด ตดทอนคาใชจายในทกดาน ลดความฟมเฟอยในการดารงชวต

2. ยดถอการประกอบอาชพดวยความถกตองสจรต แมจะตกอย ในภาวะขาดแคลนในการ

ดารงชวต

3. ละเลกการแกงแยงผลประโยชน และแขงขนในทางการคาขายประกอบอาชพ แบบตอสกน

อยางรนแรง

4. ไมหยดนงทหาทางในชวตใหหลดพนจากความทกขยาก

5. ปฏบตตนในแนวทางทด ลด เลก สงยวยกเลสใหหมดสนไป ไมกอความชวใหเปนเครอง

ทาลายตวเอง ทาลายผอน

หลกของการมภมคมกน

1. มความร รอบคอบ และระมดระวง

2. มคณธรรม ซอสตยสจรต ขยน อดทนและแบงปน

ห น า | 12

การปฏบตตนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง

ปรชาเศรษฐกจพอเพยงเปนแบบอยางและแนวทางใหบคคล ครอบครว ชมชน นามาประยกต

ใชในการดารงชวต ดงน

1. ยดหลกความประหยด ไมใชจายฟมเฟอย ใชในสงทจาเปนและรจกเกบออมไวใชในอนาคต

2. ยดหลกความซอสตยสจรต ความถกตองในการประกอบอาชพและการดาเนนชวตไมเหนแกตว

3. ยดหลกความไมแกงแยงชงดกน ร จกการพงพากน ไมเอารดเอาเปรยบและแขงขน

โดยใชวธรนแรง

4. ยดหลกการใฝ ร ใฝ เ รยน หมนศกษาหาความร ใช สตป าในการดาเนนช วต

การประกอบอาชพเพอใหมรายไดไวใชจาย โดยยดความพอเพยงเปนหลก

5. ยดหลกการทาความด ลดละความชวและสงอบายมขทงปวงเพอใหตนเอง ครอบครวและ

สงคม อยอยางเปนสข

กจกรรมท 2

หลงจากผเรยนไดเรยนรหลกการเศรษฐกจพอเพยงจนมความร ความเขาใจ ยอมรบและตดสนใจลง

มอปฏบต ประยกตใชในการดาเนนชวต และประกอบอาชพของตนเองนน ผเรยนมแนวทาง สามารถ

นามาปฏบต กบตวเอง ครอบครวอยางไร?

เนอหา แนวทางปฏบต

1.พอประมาณ

ในการดาเนนชวตเชน( การชอสนคา การใชเงน)

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

ในการประกอบอาชพ (เชน การลงทน การแปรรป)

....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

2.ความมเหตผล

ในการดาเนนชวต( เชน การตดสนใจชอสนคา การใชเงน )

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

ในการประกอบอาชพ(เชนการตดสนในลงทน )

....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

ห น า | 13

เนอหา แนวทางปฏบต

3.มภมคมกนทด

ในการดาเนนชวต (เชน การสารองของใช การปองกนอบตภย)

....................................................................................................................................

...................................................................................................................................

ในการประกอบอาชพ( การสารองเงนลงทน การสาลองสนคา)

....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

4.เงองไขความรเรจ

รอบร( เชนความรเรองอาชพนน ๆ)

....................................................................................................................................

รอบคอบ.(เชน รอบคอบในการใช)..............................................................................

....................................................................................................................................

ระมดระวง(การทาบญช)...........................................................................................

4.เงองไขคณธรรม

ซอสตย (เชนใชวตถดบทไมมสารพษปนเปอน)

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

อดทน ( เชนอดทนในการดาเนนการ)…………………………………………..

แบงปน (มความเออเฟอเพอแผ)

ห น า | 14

บทท 3 รใช รจาย

สาระสาคญ

เมอเราประกอบอาชพมรายได การนาเงนไปใชจายสงใดตองจดทกอยาง ทกครงทจายออกไป

การบนทกรายรบ รายจายเปนหลกฐาน แสดงแหลงทมาของรายได รายจายและเงนออม อกทงเปนการ

เตอนตนเองและครอบครววาในแตละเดอนมคาใชจายอะไรบางทไมจาเปน รายการใดสามารถตดทงไป

ไดในเดอนตอไป ครอบครวควรเรมตนจดรายรบ-รายจายจนเปนนสย ครอบครวเราจะไดไมยากจน

ผลการเรยนรทคาดหวง

1. วางแผนการใชจายของตนเองและครอบครวได

2. วเคราะหสภาพรายรบ-รายจายของครอบครวได

3. บนทกรายรบ-รายจายของตนเองและครอบครวได

4. อธบายวธการลดรายจายและเพมรายได

5. อธบายวธการออมเงนได

ขอบขายเนอหา

เรองท 1 การวางแผนการใชจายของตนเองและครอบครว

เรองท 2 การบนทกรายรบ-รายจายของตนเองและครอบครว

เรองท 3 การลดรายจายและเพมรายไดในครวเรอน

เรองท 4 การออม

ห น า | 15

เรองท 1 การวางแผนการใชจาย

กอนทจะใชจายเงน เราควรจดสรรเงนทมอยใหตรงกบความตองการ โดยการวางแผนการ

ใชจายเงนไวกอน

การวางแผนการใชจายเงน หมายถง การทบคคลจดสรรรายรบ-รายจาย ของตนเอง ซงมแนวทาง

ในการปฏบต ดงน

1. การหารายได ทกคนตองประกอบอาชพ เพอใหมรายไดประจาและหากมเวลาวางควรหาราย

ไดเสรมเพอจะไดมรายไดพอกบการใชจายในการดารงชพ

2. การใชจายใหพจารณาใชจายในสงทจาเปนจรง ๆ เชนใชจายเปนคาอาหาร เครองนงหม

ทอยอาศย ยารกษาโรค โดยคานงถงคณคาของสงทซอวามคณภาพและคมคาเงน ไมใชซอเพราะ

คาโฆษณาชวนเชอ

การประหยด ควรรจกเกบออมเงนไวใชจายเมอคราวจาเปน เชน เมอเจบปวย โดยวางแผนใหม

รายจายนอยกวารายไดมากทสดกจะมเงนเกบ เครองใชทชารดเสยหาย ควรซอมแซมใหใชไดอยเสมอ

ประหยดพลงงานและทนถนอมเครองใชใหมอายการใชงานไดนาน

การเปนหนโดยไมจาเปนเพราะยมเงนมาใชจายสรยสราย เชน การยมเงนมาจดงานเลยงใน

ประเพณตางๆ จะทาใหชวตมความลาบาก สรางความเดอดรอนใหตนเองและครอบครว แตถาหาก

เปนหนเพราะนาเงนมาลงทนในกจการทสามารถใหผลคมคากอาจจะเปนหนได

3. การบนทกรายรบ-รายจาย เปนวธการวางแผนทสาค การบนทกรายรบ-รายจาย ในชวต

ประจาวน เพอใหทราบวาในวนหนง สปดาหหนง เดอนหนง เรามรายไดจากอะไร เทาไรและจายอะไร

อยางไร ควรจะวางแนวทางในการใชจายอยางไรจงจะพอและทเหลอสะสมไวเปนทนหรอเกบสะสมไว

ใชจายในยามจาเปน การบนทกรายรบ-รายจาย จงเปนขอมลหลกฐานแสดงใหเหนแหลงทมาของรายได

และmujทไปของรายจาย ซงจะนาไปสการตงเปาหมายลดรายจาย การเพมรายไดและการออมตอไป

เรองท 2 การบนทกรายรบ-รายจายของตนเองและครอบครว

เมอเรามรายไดและนาเงนรายไดไปใชจายซอสงทจาเปน สงใดทมราคาสงกไมจาเปนตองซอ

ทนทแตใหตงเปาหมายไววาจะเกบหอมรอบรบไวจนมากพอแลวจงซอ ดงนนเราจงควรวางแผนการ

ใชจายไวลวงหนาวาเราตองซออะไร เทาไหร เมอใด

เราคงเคยไดยนขาวชาวนาขายทนาไดเงนเปนแสนเปนลาน แตเมอเวลาผานไปไมกป เขากลบไม

เหลอเงนเลย ตองไปเชาทนาของคนอนทากน เรองดงกลาวเปนตวอยางของบคคลทไมมการวางแผนการ

ห น า | 16

ใชเงน ดงนนกอนทเราจะใชจายเงนเราควรจดสรรเงนทมอยใหตรงกบความตองการดวยการวางแผนไว

วธการวางแผนทสาควธการหนงคอ การบนทกรายรบ-รายจาย

“หากอยากมชวตทมงคงสมบรณ ตองลงมอบนทกรายรบ-รายจายตงแตบดน”

ขอควรคานงในการใชจายเงนและจดบนทกรายรบ รายจาย

1. กาหนดความคาดหวงและเปาหมายวาจดบนทกเพออะไร

2. วางแผนรบ-จายกอนใชเงน

3. กอนซอสงใดตองพจารณาใหดกอนวาสงนนจาเปนหรอไม

4. จดบนทกทกครง ทกวน ทกบาท ทกสตางคทมการรบและจายเงน

5. หมนตรวจสอบบชวามรายการใดทใชเงนไมเหมาะสม หากมตองแกไขทนท

6. เกบใบเสรจหรอหลกฐานการรบเงน-จายเงนไวเพอตรวจสอบกบบชทจด

“การจดบนทกรายรบ-รายจาย” หรอการจดบช จะชวยใหเราทราบวาเรามรายรบมากนอยแค

ไหน เราสามารถลดคาใชจายรายการใดออกไปไดบาง “การจดบช” ทาใหเราสรางสมดลระหวางรายได

และรายจายทเหมาะสมแกฐานะการเงนของเราไดเปนอยางด

การจดบชครวเรอน เปนการจดทาบชรายรบ รายจายของครอบครว เราสามารถ

จดทาบชแบบทงาย ผทไมเคยมความรเรอง การบชมากอนกทาเองไดโดยการแยกรายการออกเปน รายรบ

และรายจาย รายรบ ไดแก เงนเดอน คาจาง ผลตอบแทนทไดจากการทางาน เงนทไดจากการขาย ผลผลต

การเกษตร หรอทรพยสน เปนตน รายจายไดแก คาใชจายเพอซอสนคาสาหรบในการอปโภค บรโภค

คานาประปา คาไฟฟา คาโทรศพท คาซอมแซม คาอปกรณเครองใช เครองไม เครองมอ คารถ คา

อาหาร คาเชา เปนตน

ตวอยาง รายรบ รายจาย

1 ม.ค. 52 ขายผลผลตทางการเกษตร 2,500 บาท

5 ม.ค. 52 จายเงนซอของใชในบาน 500 บาท

7 ม.ค. 52 จายเงนซอขาวสาร 300 บาท

10 ม.ค. 52 จายคานา คาไฟ 250 บาท

15 ม.ค. 52 ขายผลผลตทางการเกษตร 1,250 บาท

20 ม.ค. 52 จายคาซอปย 300 บาท

25 ม.ค. 52 จายคาอาหาร 200 บาท

ห น า | 17

ตวอยาง การจดบชครวเรอน

วน เดอน ป รายการ รายรบ รายจาย คงเหลอ

1 ม.ค. 52 ขายผลผลต 2,500 - 2,500

5 ม.ค. 52 ซอของใช 500 - 2,000

7 ม.ค. 52 ซอขาวสาร 300 - 1,700

10 ม.ค. 52 จายคานา คาไฟ 250 - 1,450

15 ม.ค. 52 ขายผลผลตทางการเกษตร 1,200 - 2,650

20 ม.ค. 52 จายคาซอปย 300 - 2,350

25 ม.ค. 52 จายคาอาหาร 200 - 2,150

รวม 3,700 - 1,500 - 2,150

รายรบสงกวารายจาย 2,150

การบนทกรายรบ-รายจาย หรอการจดบชทงของตนเองและครอบครวมความสาคตอชวตของ

คนไทยเปนอยางยง ดงพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว พระราชทานแกคณะบคคล

ตางๆ ทเขาเฝาถวายพระพรชยมงคลเนองในวโรกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา วนท 4 ธนวาคม พ.ศ. 2540

ณ ศาลาดสดาลย พระราชวงดสต ความวา “...เมอ 40 กวาป มผหนงเปนขาราชการชนผนอยมาขอเงน ท

จรงไดเคยใหเงนเขาเลกๆ นอยๆ แตเขาบอกวาไมพอเขากมาขอยมเงน ขอกเงนกบอก..เอา ให..แตขอใหเขาทา

บชรายรบ-รายจาย รายรบกคอ เงนเดอนของเขาและรายรบทอดหนนเขา สวนรายจายกเปนของทใชใน

ครอบครว...ทหลง เขาทา...ตอมา เขาทาบชมาไมขาดทน แลวเขาสามารถทจะมเงนพอใช เพราะวาบอก

ใหเขาทราบวามเงนเดอนเทาไหรจะตองใชภายในเงนเดอนของเขา...”

ห น า | 18

บคคลตวอยาง การสรางชวตใหมอยางพอเพยงดวยบญชครวเรอน

นายเจน ชใจ ราษฎร หม 4 ตาบลพนมทวน จงหวดกาจนบร ผประสบความสาเรจจากการทาบช

ครวเรอน กลาววา “จบเพยงประถมศกษาปท 4 พอแมยากจน มอาชพทานาเปนหลก ตอมาไดรบมรดกเป

นทนา 10 ไร จงทานาเรอยมา แตกสามารถสงลกเรยนสง ๆ ได เนองจากสรางวนยในการใชจายเงนอยาง

มระบบ มพอแมเปนแบบอยางทดในเรองความมระเบยบในการใชเงนทองแตละบาทแตละสตางค โดย

ในสมยพอใชถานหงขาว เขยนคาใชจายในแตละวนทขางฝาขางบาน จงจดจามาปฏบต เรมจากจดบนทก

ชวโมงการทางานวาภายใน 1 เดอน มความขยนหรอขเกยจมากนอยแคไหน ภายหลงมาทาบชการใชจาย

ในครวเรอนในชวงทาไรนาสวนผสม เมอป 2528”

กวา 20 ปททาบชครวเรอนมาทาใหทกวนนมชวตในครอบครวอยอยางมความสข ปจจบนมทนา

รวมกวา 50 ไร โดยการซอสะสมมา มเงนฝากธนาคาร โดยมคตวา จากนาทตกมาจนเตมโอง เวลานาพร

องตองเตมใหเตม ถาปลอยใหนาแหงขอด ชวตกจะเหนอยจะทาใหชวตบนปลายลาบาก” นายเจนกลาว

นนคอประโยชนทเหนไดชดจากการทาบชครวเรอนทไมเพยงแตจะชวยใหความเปนอยของ

ครอบครวดขนเทานน แตยงสรางสงคมใหเปนปกแผน สงผลไปถงเศรษฐกจอนมนคงของประเทศใน

อนาคตขางหนาอกดวย (จตพร สขอนทรและปญญา มงกโรทย,๒๕๕๒:๓๐)

เรองท 3 การลดรายจายและเพมรายไดในครวเรอน

การลดรายจายในครวเรอน ปหาเรองหนสนในครอบครวหรอปหารายรบไมพอกบรายจาย เปน

ปหาททาใหประชาชนหนกใจ การปองกนและแกไขปหาเรองหนสน มหลกงาย ๆ วาตองลดรายจาย

และเพมรายไดใหมากขน การลดรายจายสามารถทาไดโดยการสารวจคาใชจายในเดอนทผานมา แลวจด

บนทกดวาในครอบครวมการใชจายอะไรไปบางและรายการใดทไมจาเปนนาตดออกไปได กใหตด

ออกไปใหหมดในเดอนถดไปกจะสามารถลดรายจายลงได แตทกคนในครอบครวตองชวยกน เพราะถา

คนหนงประหยดแตอกคนยงใชจายฟมเฟอยเหมอนเดมกคงไมไดผล ตองชแจงสมาชกทกคนในบาน เมอ

ลดรายจายไดแลวกเอารายรบของทงบานมารวมกนดวาจะพอกบรายจายหรอไม ถาพอและยงเหลอกคงต

องเอาไปทยอยใชหนและเกบออมไวเผอกรณฉกเฉน เชน การเจบปวย อบตเหต เปนตน แตถารายไดยงน

อยกวารายจายกตองชวยกนคดวาจะไปหารายไดเพมมาจากไหนอก

โดยสรปการใชจายเงนม 3 แบบ คอ

1. ใชตามใจชอบเปนการใชไปเรอย ๆ แลวแตวาตองการอะไรกซอ เงนหมดกหยดซอ

2. ใชตามหมวดทแบงไว เชน

ห น า | 19

- คาอาหารและคาเสอผา

- คารกษาพยาบาล

- คาทาบกศล

- เกบออมไวใชในอนาคต ฉกเฉน

- คาศกษาเลาเรยนของบตร

ฯลฯ

3. ใชตามแผนการใชทกาหนดไวลวงหนาเปนการใชตามโครงการทไดวางแผนไวลวงหนาแลว

นน ซงเปนวธการทถกตอง ซงสามารถนาหลกการทางวชาการมาใชในการปฏบตการวางแผนการใชจาย

ในครอบครว ขอปฏบตของการใชจายภายในครอบครว มสงทพงปฏบต 3 ประการคอ

- การทาบชรายรบ-รายจาย

- การประหยด

- การออมทรพย

ครอบครวตองมการวางแผนจดการรายรบ-รายจาย เพอใหมทรพยสนเพยงพอจะซอหรอ

จดหาสงทครอบครวตองการเพอความสงบสขและความเจรของครอบครว

การออมคอ การสะสมเงนทละเลกทละนอยเมอเวลาผานไปเงนกจะเพมพนขน การออม

สวนใหญจะอยในรปการฝากเงนกบธนาคาร จดประสงคหลกของการออม เพอใชจายในยามฉกเฉน ยาม

เราตกอยในสภาวะลาบาก การออมจงถอวาเปนการลงทนใหกบความมนคงในอนาคตของชวต

เรองท 4 การออม

หลกการออม ธนาคารออมสนไดใหแนวคดวา “ออม 1 สวนใช 3 สวน เนองจากการออมมความ

สาคตอการดารงชวต แมบางคนมรายไดไมมากนก คนเปนจานวนมากออมเงนไมได เพราะมคาใชจาย

มาก ใชเงนเกนตว รายรบมไมพอกบรายจาย เมอเรามรายไดเราจะตองบรหารจดการเงนของตนเอง หาก

เราคดวาเงนออมเปนรายจายอยางหนงเชนเดยวกบรายจายอน ๆ เงนออมจะเปนรายการแรกทตองจายทก

เดอน โดยอาจกาหนดวาอยางนอยตองจายเปนรอยละเทาไรของรายไดและทาจนเปนนสย

แลวคอยวาง แผนเพอนาเงนสวนทเหลอไปเปนคาใชจายตาง ๆ เทานเรากมเงนออม

การลดรายจาย สามารถกระทาไดดงน

1. ทาสวนครวและเลยงสตวไวสาหรบบรโภค โดยใชพชผกพนบานทมในทองถน ผกทใชเปน

ประจา ผกทปลกไดงายไมตองดแลมากมาปลกไวในครวเรอน เชน ผกบง ผกคะนา ผกขม ชะอม ฟกทอง

แตงกวา มะเขอ ถวฝกยาว ขา ตะไคร ตนหอม กระเทยม ตาลง และการเลยงปลาดก เลยงกบ เลยงไก เปน

ห น า | 20

ตน ซงหากเราสามารถปลกผกสวนครว เลยงสตวไวรบประทานในครวเรอนไดเอง โดยไมตองไปซอหา

มาจากตลาด กจะทาใหครวเรอนสามารถลดรายจายได แตหากผลผลตเหลอเฟอจากการบรโภคแลวเรา

นาไปขายกจะเปนการเพมรายไดอกดวย

๒. การประหยด การออมในครวเรอน โดยการรจกใชทรพยสน เวลา ทรพยากรตามความจาเปน

ดวยความระมดระวงโดยใหเกดประโยชนคมคามากทสด รจกดารงชวตใหเหมาะสมกบสภาพความเปน

อยสวนตว รวมทงการอดออม ลดรายจายท ไมจาเปน ประหยดพลงงาน ร จกการใชพลงงานจาก

แสงอาทตย เปนตน

๓. การลด ละเลก อบายมข โดยการปรบเปลยนพฤตกรรมตนเอง จากการทคนชอบไปงาน

สงคม ดมเหลา ฟงเพลง เตนรา กลบบานดก กตองเลกการกระทาทไมจาเปนและเปนผลเสยตอสขภาพ

รางกาย สนเปลอง

๔. การจดทาบญชครวเรอน คอ การรจกจดทกครงทจาย บรหารการใชจายใหเหมาะสมกบ

ตนเอง สงใดทเกดความจาเปนในชวตกตองไมใชจาย

๕. การใชพลงงานอยางประหยด เชน การประหยดนา ประหยดไฟ ใชเทาทจาเปน เปนตน

การเพมรายได

การเพมรายไดนนมหลากหลายวธ นอกจากการประกอบอาชพหลกแลว เรายงสามารถเพม

รายไดได ดงน

1. การปลกผกสวนครว สาหรบไวรบประทานเองในครวเรอน และแบงปนใหเพอนบาน ท

เหลอจงนาไปขาย กจะทาใหมรายไดเพมขน เชน การปลกพรก มะเขอ ชะพล ตนหอง ผกช ชะอม ตาลง

ผกหวาน เปนตน

2. การประกอบอาชพเสรม โดยใชทรพยากร วตถดบทมอยในครวเรอน ในชมชนมาใชใหเกด

ประโยชนสงสด และเปนการลดตนทนการผลตใหคมคาและประหยด เชน การถนอมอาหารแปรรป งาน

หตกรรมสงประดษฐ การผลตกลาไมดอกไมประดบ การเลยงไกพนเมอง การเพราะถวงอก การเพาะเหด

การทาปยชวภาพ การเลยงปลาดกในบอซเมนต การทาเฟอรนเจอรจากไมไผ เปนตน

3. การพฒนาอาชพเดม เปนการพฒนาอาชพเดมใหดขนโดยการหาความรเพมเตมจากการเขา

รวมเวทประชาคมในชมชน การศกษาดงาน การเขารบการอบรม เพอนาความรมาพฒนาอาชพในการ

ขยายพนธมะนาวขาย กอาจไปหาความรเพมเตมเกยวกบการขยายพนธมะนาวไมมเมลด มะนาวนาด ลก

ห น า | 21

ดก ตนเลกแตใหผลผลตสง และศกษาเรองการขายพนธมะนาวทางเวบไซด เพอขยายการตลาดให

สามารถขายผลผลตไดมากขน เปนตน

กจกรรมท 4

1. ผเรยนไดขอคดอะไรบางจากกรณตวอยาง “สรางชวตใหมอยางพอเพยงดวยบญชครวเรอน

…………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………….

2. ผเรยนไดจดทาบญชครวเรอนหรอไม อยางไร

…………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………….

3. ในชมชนของผเรยนมใครจดทาบญชครวเรอน พรอมยกตวอยาง 1 ครอบครววาเขาจดทา

อยางไรและไดผลอยางไร

…………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………..

ห น า | 22

กจกรรมท 5 ใหผเรยนตอบคาถามตอไปน

1. การบนทกบญชครวเรอน หมายถงผเรยนและครอบครวมการวางแผนการใชจายอยางไร

…………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………….

2. รายรบ หมายถงอะไร พรอมยกตวอยาง

…………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………….

3. รายจาย หมายถงอะไร พรอมยกตวอยาง

…………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………….

4. ผเรยนมวธลดรายจายและเพมรายไดอยางไร

…………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………….

5. ผเรยนมวธการออมเงนอยางไร

…………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………….

ห น า | 23

6. ใหผเรยนบนทกบญชครวเรอนตามรายการดงตอไปน ลงในแบบบนทกรายรบ-รายจายของ

ครอบครวภายใน 1 เดอน

1 ม.ค. 52 ขายผลไมไดเงน 1,900 บาท

3 ม.ค. 52 ขายผลไมไดเงน 1,500 บาท

5 ม.ค. 52 จายคาของใชในบาน 500 บาท

7 ม.ค. 52 จายคานา-คาไฟ 400 บาท

10 ม.ค. 52 จายคาปย 600 บาท

15 ม.ค. 52 จายคาอาหาร 500 บาท

20 ม.ค. 52 ขายผลไม 1,800 บาท

25 ม.ค. 52 จายคาซอมรถ 300 บาท

27 ม.ค. 52 จายคาของใช 700 บาท

แบบบนทกรายรบ-รายจาย

วน เดอน ป รายการ รายรบ

(บาท)

รายจาย

(บาท)

คงเหลอ

(บาท)

ยอดรวมรายรบ

ยอดรวมรายจาย

คงเหลอ

ห น า | 24

สรปผลการบนทกรายรบ-รายจายของครอบครว

1. ครอบครวของฉนมรายรบ มากกวา นอยกวา รายจายอย ..............บาท

2. ในระยะเวลา 1 เดอน ครอบครวของฉนมเงนออมจานวน .................บาท

ครอบครวของฉนไมมเงนออม

3. รายจายทควรปรบลด ได แก

1) ..................................จานวนเงน .......................บาท เพราะ ..............................

2) ..................................จานวนเงน .......................บาท เพราะ ..............................

3) ..................................จานวนเงน .......................บาท เพราะ .............................

ฉนสามารถลดรายจายไดทงหมด ................................ บาท

ห น า | 25

บทท 4 ชวตสดใส พอใจเศรษฐกจพอเพยง

สาระสาคญ

เศรษฐกจพอเพยงกบทฤษฎใหมเปนแนวทางปฏบตเพอตองการใหคนสามารถพงพาตนเองได

อยางเปนขนตอน โดยลดความเสยงเกยวกบความผนแปรของธรรมชาต โดยอาศยความพอประมาณ

ความมเหตมผล การสรางความร ความขยนหมนเพยร การอดออม สตปา การชวยเหลอซงกนและกนและ

ความสามคค

เมอเราศกษาเรยนรปรชาของเศรษฐกจพอเพยงอยางถองแทและนาไปประยกตใชในการ

ดาเนนงานและการประกอบอาชพจนเหนผลจากการปฏบตแลวควรจะสงเสรมใหสมาชกในครอบครว

มองเหนคณคาและนาแนวทางไปสการปฏบตในการดารงชวตบนพนฐานปรชาเศรษฐกจพอเพยง

ผลการเรยนรทคาดหวง

แนะนา สงเสรมใหสมาชกในครอบครวเหนคณคา ปรชาของเศรษฐกจพอเพยงและนาแนวทาง

ไปสการปฏบตในการดาเนนชวตอยางยงยน

ขอบขายเนอหา

เรองท 1 ทฤษฎใหม

เรองท 2 แผนชวต

ห น า | 26

เรองท 1 ทฤษฎใหม

เศรษฐกจพอเพยงกบทฤษฎใหมเปนแนวทางปฏบตเพอตองการใหคนสามารถพงพาตนเองได

ในระดบตางๆ อยางเปนขนตอน โดยลดความเสยงเกยวกบความผนแปรของธรรมชาต หรอการเปลยน

แปลงของปจจยตางๆ โดยอาศยความพอประมาณและความมเหตมผล การสรางความร ความขยนหมน

เพยร และความอดทน สตปญญา การชวยเหลอซงกนและกนและความสามคค

1. ความเปนมาของทฤษฎใหม

ตลอดระยะเวลาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงครองราชยนน พระองคไดเสดจพระราช

ดาเนนแปรพระราชฐานไปประทบแรมยงภมภาคตางๆ ทวประเทศ พระราชประสงคทแทจรงของพระ

องคคอ การเสดจฯ ออกเพอซกถามและรบฟงความทกขยากในการดาเนนชวตของพสกนกรชาวไทย จงม

พระราชดารแนวคดใหมในการบรการจดการทดนของเกษตรกรใหมสดสวนในการใชพนทดนใหเกด

ประโยชนสงสด รปแบบหนงคอ การเกษตรทฤษฎใหม

2. หลกการและขนตอนของเกษตรทฤษฎใหม

แนวคดใหมในการบรหารจดการทดนของเกษตรกรใหมสดสวนในการใชพนทดนใหเกดประ

โยชนสงสดตามแนวทางทฤษฎใหม มหลกการและขนตอนดงน

1. ทฤษฎใหมขนตน หลกการของทฤษฎใหมขนตน ประกอบดวย

1) มทดน สาหรบการจดแบงแปลงทดนเพอใหเกดประโยชนสงสดน พระบาทสมเดจพระ

เจาอยหวทรงคานวณจากอตราถอครองทดนถวเฉลยครวเรอนละ 15 ไร อยางไรกตามหากเกษตรกรมพน

ทถอครองนอยกวาหรอมากกวาน กสามารถใชอตราสวน 30 : 30 : 30 : 10 ดงน

พนทสวนท 1 รอยละ 30 ใหขดสระเกบกกนา เพอใชเกบกกนาในฤดฝนและใชเสรมการ

ปลกพชในฤดแลง ตลอดจนการเลยงสตวนาและพชนาตางๆ

พนทสวนท 2 รอยละ 30 ใหปลกขาวในฤดฝนเพอใชเปนอาหารประจาวนสาหรบ

ครอบครวใหเพยงพอตลอดป เพอตดคาใชจายและพงตนเองได

พนทสวนท 3 รอยละ 30 ใหปลกพชผก พชไร พชสมนไพร ไมผล ไมยนตน ฯลฯ

เพอใชเปนอาหารประจาวน หากเหลอบรโภคกนาไปจาหนาย

พนทสวนท 4 รอยละ 10 เปนทอยอาศย เลยงสตวและโรงเรอนอนๆ

2) มความสามคค เนองจากการเกษตรทฤษฎใหมขนตน เปนระบบการผลตแบบพอเพยงท

เกษตรกรสามารถเลยงตวเองไดในระดบทประหยดกอน ทงนชมชนตองมความสามคครวมมอรวมใจใน

การชวยเหลอซงกนและกน ทานองเดยวกบการลงแขก แบบดงเดมเพอลดคาใชจาย

3) ผลผลต เนองจากขาวเปนปจจยหลกททกครวเรอนจะตองบรโภค ดงนนจงประมาณวา

ครอบครวหนงทานา 5 ไร จะทาใหมขาวพอกนตลอดป โดยไมตองซอเพอยดหลกพงตนเองได

ห น า | 27

4) มนา เนองจากการทาการเกษตรทฤษฎใหมตองมนาเพอการเพาะปลกสารองไวใชในฤด

แลง ดงนนจงจาเปนตองกนทดนสวนหนงไวขดสระนา โดยมหลกวาตองมนาเพยงพอทจะทาการเพาะปลก

ไดตลอดป

2. ทฤษฎใหมขนทสอง หรอเรยกวา ทฤษฎใหมขนกาวหนาเปนขนทเกษตรกรจะพฒนาตน

เองไปสขนพออยพอกน เพอใหมผลสมบรณยงขน โดยใหเกษตรกรรวมพลงกนในรปกลม หรอ

สหกรณรวมแรงรวมใจกนดาเนนการในดานตางๆ ดงน

1) ดานการผลต เกษตรกรจะตองรวมมอในการผลตโดยเรมตงแตขนเตรยมดน การหาพนธ

พช ปย การหานา และอนๆ เพอการเพาะปลก

2) ดานการตลาด เมอมผลผลตแลวจะตองเตรยมการตางๆ เพอการขายผลผลตใหไดประโย

ชนสงสด เชน การเตรยมลานตากขาวรวมกน การจดหายงรวบรวมขาว เตรยมเครองสขาว ตลอดจนการ

รวมกนขายผลผลตใหไดราคาดและลดคาใชจายลงดวย

3) ดานความเปนอย เกษตรกรตองมความเปนอยทดพอสมควร โดยมปจจยพนฐานในการ

ดารงชวต เชน อาหาร ทอยอาศย เครองนงหม เปนตน

4) ดานสวสดการ แตละชมชนควรมสวสดการและบรการทจาเปน เชน สถานอนามยเมอ

ยามเจบไขหรอมกองทนไวกยมเพอประโยชนในกจกรรมตางๆ ของชมชน

5) ดานการศกษา ชมชนควรมบทบาทในการสงเสรมการศกษา เชน มกองทนเพอการ

ศกษาใหแก เยาวชนในชมชน

6) ดานสงคมและศาสนา ชมชนควรเปนทรวมในการพฒนาจตใจและสงคม โดยมศาสนา

เปนทยดเหนยว

3. ทฤษฎใหมขนทสาม เปนขนพฒนาเกษตรกรหรอกลมเกษตรกรใหกาวหนาดวยการตดตอ

ประสานงานเพอจดหาทน หรอแหลงเงน เชน ธนาคาร หรอเอกชนมาชวยในการลงทนและพฒนา

คณภาพชวต ซงทงสองฝายจะไดรบประโยชนรวมกน ดงน

1) เกษตรกรสามารถขายขาวไดในราคาสง โดยไมถกกดราคา

2) ธนาคารกบบรษทสามารถซอขาวบรโภคในราคาตา เพราะซอขาวเปลอกโดยตรงจาก

เกษตรกรและนามาสเอง

3) เกษตรกรสามารถซอเครองอปโภคบรโภคไดในราคาตา เพราะรวมกนซอเปนจานวน

มาก เนองจากเปนกลมสหกรณ สามารถซอไดในราคาขายสง

4) ธนาคารกบบรษทจะสามารถกระจายบคคลเพอไปดาเนนการในกจกรรมตางๆ ให

เกดผลดยงขน

ห น า | 28

3. ประโยชนของทฤษฎใหม

1. การพงตนเอง ทฤษฎใหมยดถอหลกการทวา ตนเปนทพงแหงตน โดยมงเนนการผลตพชผล

ใหเพยงพอกบความตองการบรโภคในครวเรอนเปนอนดบแรก เมอเหลอพอจากการบรโภคแลว จงคานง

ถงการผลตเพอการคาเปนอนดบรองลงมา ผลผลตสวนเกนทออกสตลาดกจะเปนกาไรของเกษตรกร

2. ชมชนเขมแขง ทฤษฎใหมใหความสาคญกบการรวมกลมของชาวบาน ทงนกลมชาวบานจะ

ทาหนาทเปนผดาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจตางๆ ใหหลากหลาย ครอบคลมทงการเกษตรแบบผสม

ผสาน หตถกรรม การแปรรปอาหาร การทาธรกจการคาขาย การทองเทยวระดบชมชน ฯลฯ เมอองคกร

ชาวบานเหลานไดรบการพฒนาใหเขมแขงและมเครอขายทกวางขวางมากขนแลวเกษตรกรในชมชนกจะ

ไดรบการดแลใหมรายไดเพมขน รวมทงการไดรบการแกปญหาในทกดาน เมอเปนเชนนเศรษฐกจโดย

รวมของประเทศกสามารถเตบโตไปไดอยางมเสถยรภาพ

3. ความสามคค ทฤษฎใหมตงอยบนพนฐานของการมความเมตตา ความเอออาทรและความ

สามคคของสมาชกในชมชน ในการรวมมอรวมใจเพอประกอบอาชพตางๆ ใหบรรลผลสาเรจประโยชน

ทเกดขนจงมไดหมายถงรายไดแตเพยงดานเดยว หากแตรวมถงประโยชนในดานอนๆ ดวย ไดแก การสร

างความมนคงใหกบสถาบนครอบครว สงคม ชมชน และความสามารถในการอนรกษทรพยากร

ธรรมชาตและสงแวดลอม

ตวอยางการนาหลกเศรษฐกจพอเพยงมาใชเปนแนวทางปฏบตของเกษตรทฤษฎใหม ซงเปน

แนวทางในการพฒนาดานการเกษตรอยางเปนขนตอนในพนททเหมาะสม ซงแบงเปน 3 ขนดงน *

กรณตวอยาง ปลกทกอยางทกน กนทกอยางทปลก ชวตอยไดอยางยงยน *

ห น า | 29

กรณตวอยาง ปลกทกอยางทกน กนทกอยางทปลก ชวตเปนสขไดอยางยงยน

นายบญเปง จนตะภา เกษตรกรบานหวยถางปตาน ตาบลไมยา อาเภอพญาเมงราย จงหวด

เชยงราย ดาเนนชวตโดยยดแนวทางเศรษฐกจพอเพยงจนเปนทยอมรบโดยทวไป

เดมนายบญเปง จนตะภา มฐานะยากจน เคยออกไปขอทานเพอหาอาหารมาใสทอง หลงจากไป

เรยนในวดไดนาหลกคณธรรมมาใชในชวตและการประกอบอาชพโดยยดหลกอทธบาท 4 และพรหม

วหาร 4 ในป 2529 ไปทางานประเทศบรไน หวงใหฐานะครอบครวดขน แตไมสาเรจ จงเดนทางกลบมา

เกบเงนไดเพยงสองพนกวาบาท ตอมาไดปรบความคดวา ถามความขยนเหมอนทางานทประเทศบรไน อย

เมองไทยกมรายไดอยางพอเพยง ป 2542 รฐบาลใหมการพกชาระหน แตบญเปง พกไมได เนองจากมยอด

หนเปนแสน ไดนาเอารปในหลวงมาตงสจจอธษฐานวา ขาพเจาและครอบครวจะขยนเพมขน ลด ละ เลก

ในสงทไมจาเปน กนทกอยางทปลก ปลกทกอยางทกน และจะขอปลดหนภายใน 4 ป

นายบญเปง พงพาตนเองดวยการทาเกษตรทฤษฎใหม ลงแรงทกอยางดวยตนเอง ใชภมปญญาท

องถนประยกตกบความรใหม ๆ ทไดไปศกษาดงานอก การใชทรพยากรอยางรคณคาทาใหประหยดเงน

ลงทน เกดรายไดจากการขายผลผลตการเกษตรตลอดทงป รจกอดออม ไมเปนหนทาใหดาเนนชวต ไม

เดอดรอน ไมเบยดเบยนตนเองและผอน พฒนา ปรบปรงการประกอบอาชพจนประสบความสาเรจและ

ยงถายทอดความร ชวยเหลอสงคม

บนพนท 10 ไร 1 งาน 35 ตารางวา มการแบงสดสวนตามหลกทฤษฎใหมไดอยางลงตว เปนนาข

าว 5 ไร ปลกขาวเหนยวปละ 1 ครง โดยปลกสลบกบขาวโพด แตงโม แตงไทย อก 5 ไร ปลกผก

สมนไพร ไมผล เชน ลาไย มะมวง กลวย และสวนสดทายเปนเรอนพกอาศยพอเหมาะกบครอบครว ม

โรงเลยงสตว กระบอ สกร ไกพนเมองและจงหรด

ความสาเรจในชวตของนายบญเปง นบเปนบทพสจนไดเปนอยางดวา “เศรษฐกจพอเพยง”

สามารถนามาปรบใช ใหเกดประโยชนสงสดตอครอบครวชมชน หากรจกคด ใช กน อยอยางพอเพยง

ชวตกดารงไดอยางยงขนมนคง

* จากหนงสอพมพเดลนวส หนา 10 ฉบบวนพฤหสบดท 12 กมภาพนธ พ.ศ. 2552

การแนะนาสงเสรมใหสมาชกในครอบครวเหนคณคาและนาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใช

เมอเราเรยนรปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงจนเกดความเขาใจอยางถองแทและนาสการปฏบต

ในการดาเนนชวตและการประกอบอาชพแลว เราจะเหนประโยชนและคณคาของปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยง ซงสมควรอยางยงทเราจะตองแนะนาสงเสรมใหสมาชกในครอบครวเหนคณคาและนาปรชญา

ห น า | 30

ของเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชในการดาเนนชวตและการประกอบอาชพดวยเชนกน หลกในการ

แนะนาคอ การทสมาชกในครอบครวใชชวตบนพนฐานของการรจกตนเอง สามารถพงตนเองไดและ

ดาเนนชวตอยางพอกนพอใชโดยไมเบยดเบยนผอน ทาใหเกดความสขและความพอใจในการดาเนนชวต

อยางพอเพยง พยายามพฒนาตนเองอยางตอเนอง เพอใหสามารถอยอยางพอเพยงไดในทกสถานการณ

ทงนสมาชกในครอบครวอาจจะรวมกนทาแผนชวต

เรองท 2 แผนชวต

ในการดาเนนชวตทกคนตองการไปใหถงเปาหมายดวยกนทงสน แตการทจะไปถงเปาหมายได

จะตองมการวางแผนชวตทด มความมงมนในการทจะกาวไปใหถง

การวางแผนอยางนอยกทาใหเรารวาเราจะเดนไปทศทางไหน ยาเตอนวาตองทาอะไร ยงไมได

ทาอะไร แมแตแมบานจะทาอาหารในแตละมอยงตองวางแผนและเหนอาหารจานนนอยในจตนาการ

เหลอแตออกไปหาวตถดบและลงมอปรงอาหารใหสาเรจ ซงแมบานกตองเขยนรายการวตถดบทตองซอ

เปนการวางแผนกอนปรงอาหารซงจะไดไมมปญหาวากลบบานแลวลมซอ ซงเหตการณนมกเกดขนบอย

ๆ ชวตคนเรากเชนเดยวกน ตองคดกอนปรงโดยตองรวาจะปรงใหเปนอะไร ซงเรยกวาแผนชวต แต

สาหรบคนทยงไมรกตองเขยนวาตวเองชอบอะไร หรอตองการอะไรจะดกวาดาเนนชวตโดยไรจดหมาย

แผนชวต คอ สงทเราฝนหรอคาดหวงอยากจะใหเกดขนจรงในอนาคตโดยเรา

จะตองวางแผน กาหนดทศทางหรอแนวทางในการดาเนนชวต

เพอใหเราไปถงเปาหมาย ทาใหเราเกดความพงพอใจและสข

แผนชวต มหลายดาน เชน แผนชวตดานอาชพ แผนชวตดานครอบครว เปนตน แผนชวตแตละ

คนแตละครอบครวจะแตกตางกนขนอยกบวาใครจะใหความสาคญกบแผนชวตดานใดมากกวากน

แผนดานการพฒนาอาชพ ใหมองถงศกยภาพทมการพฒนาได ความถนด ความสามารถของ

ตนเอง มองถงทนทมในชมชน เชน ทรพยากร องคความร ภมปญญา แหลงเงนทน การตลาด ความตอง

การของคนในชมชน โดยมการจดการความรของตนเองเพอใหเกดความรใหม

แผนชวตดานครวเรอน ใหมองถงหลกธรรมในการดารงชวต การสรางภมคมกนใหกบคนใน

ครอบครวทมการเรยนรตลอดชวตเพอนาองคความรมาสรางภมค มกนทด นอกจากนการนาบญช

ครวเรอนมาวเคราะหรายจายทไมจาเปนมาจดทาแผนการลดรายจาย เพมรายไดและตองมการประเมน

แผนททาดวยวาสาเรจมากนอยเพยงใด แผนชวตดานครวเรอน เชน

ห น า | 31

(1) การจดทาบญชรายรบ - รายจายในครวเรอน มการวางแผนการใชจาย เชน จาย 3 สวน อ

อม 1 สวน เพอใหเกดการมระเบยบวนยในการใชจาย การลด ละ เลกอบายมข การศกษาใหรเทาทนกระ

แสบรโภคนยม การวางแผนควบคมรายจายในครวเรอน

(2) การลดรายจายในครวเรอน เชน การปลกผกสวนครว การผลตปยชวภาพไวใชทดแทนปยเค

ม การผลตผลตภณฑเครองใชภายในครวเรอน

(3) การเพมรายไดในครวเรอน แปรรปผลผลต การทาเกษตรแบบผสมผสาน ปลกพชสมนไพร

ฯลฯ หรออาจจะเรมจาก การจดทาแผนชวตครวเรอน อาจจะดาเนนการ ดงน

1. จดทาขอมลของครวเรอน

2. คนหาศกยภาพของตนเอง ทกษะในการประกอบอาชพ ทน สถานการณในการ

ประกอบอาชพ

3. คนหาปญหาของครวเรอน

4. กาหนดเปาหมายของครวเรอนเพอใหหลดพนจากความยากจน

5. วางแผนการแกปญหาของครวเรอน

6. บนทกการปฏบตตามแผน

7. บนทกการประเมนผล

ห น า | 32

กรณตวอยาง สรชย มรกตวจตรการ เกษตรพอเพยง แหงบานปาไผ *

บานเกษตรกรพอเพยงตามแนวพระราชดารของ สรชย มรกตวจตรการ ตงอยทบานปาไผ ต.แม

โปง อ.ดอยสะเกด จ.เชยงใหม สรชย ไดเลาชวตของตนเองวา “ชวตคงไมมาถงวนนหากไมมศรทธา

แรงกลาตอองคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ผมเรมตนจากศนย เดมผมคาขายเสอผาสาเรจรป ป 2540 เจอ

วกฤตเศรษฐกจ มหนสนแปดแสนบาท คดจะฆาตวตาย แมใหสตวาทาไมไมส ทาใหผมคดใหม ตงสตแล

วมงหนาไปทศนยการศกษาการพฒนาหวยฮองไคร อนเนองมาจากพระราชดาร ดวยใจทมงมนวามกน

แนหากเดนตามแนวทางของในหลวง ทนเองไดเรยนรและทาความเขาใจคาวา “เศรษฐกจพอเพยง” อยาง

ถองแท”

เราเรมตนจากการเลยงสตวตามความถนดทง ปลา ไก วว กบ ตอมาปลกพชผกสวนครว โรง

เพาะเหด กลายเปนไรนาสวนผสมททาทกอยางเชอมโยงกนอยางเปนระบบและมประสทธภาพ

เวลาผานไปไมกป สรชยกลายเปนผเชยวชาญ มความรในสงทตนเองลงมอทา ไมวาจะเปนการ

ทาปยหมก ปยอนทรย การเลยงหมหลม การเลยงไก วว ปลา กบ การทากาซชวภาพจากมลสตว การนา

ของเหลวจากสตวไปเลยงพช การนาของเหลวจากพชไปใชกบสตว

“ในหลวงสอนคนไทยมากวา 20 ป วาใหเชอมธรรมชาตเขาดวยกน คนไทยไมชอบคด ไมชอบ

วเคราะห ไมลงมอทา แตใชเงนนาหนา ตองแกดวย 5 ร คอ รวมพลง รวมคด รวมกนทา รวมกนสรป

บทเรยน และรวมกนรบผล และยดคาสอนทวา ตองระเบดจากขางใน คอเขาใจตวเองกอน สงแรกคอต

นทนตา ทาบญชครวเรอน ตดสงฟมเฟอยออกจากชวต คดอยางรอบคอบ ไมขเกยจ สรางภมคมกน ไม

หลงกระแส ไมหลงวตถนยม ทสาคญไมแขงกบคนรวย แตทกคนตองคดตองฝนเองวาอะไรเหมาะทสด

จะสาเรจหรอลมเหลวอยทคณภาพคน

ปจจบน สรชย ยงเดนหนาตามแผนชวตของตนเอง เพอหวงปลดหนภายในไมเกน 5 ป ดวย

การกเงน 2 ลานบาท ซอทดนหลงบานเพอสรางฐานการผลต

ผมตองการพสจนวา คนจนหากมงมนทจะสแบบเขาใจศกยภาพตนเองรบรองอยไดอยางม

ศกดศร และเปนชวตทยงยนปลอดภย”

------------------------------------

* จนตนา กจม หนงสอพมพมตชน หนา 10 วนเสารท 28 มนาคม พ.ศ. 2552

ห น า | 33

กจกรรมท 7

ใหผเรยนวางแผนชวตของตนเองดานอาชพและดานชวตครอบครว โดยคานงถงหลกปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยง

แผนชวต รายละเอยดแผนชวต

1. ดานอาชพ 1. ตองการประกอบอาชพ……………………………………………………………..

2. ปจจยทพจารณาประกอบอาชพน ..............................................................................

- เงนลงทน....................บาท

- มความรวชาชพน……………………………….…….…………………………….

- ประสบการณทเกยวของกบวชาชพ............................................................................

- ลกคากลมเปาหมายไดแก………………………………….………………………..

- สถานทประกอบอาชพ………………………………………………………………

- ความรความสามารถ....................................................................................................

- เครองมอและอปกรณ...................................................................................................

- การประชาสมพนธ /โฆษณา.......................................................................................

- แรงงาน...................คน

- วน เวลา เปดบรการ..............................................................................................

- สภาพ / สถานการณอาชพนในพนทประกอบอาชพ...................................................

- คแขงทางการคา……………………………………………………………………..

- กลยทธการขาย……………………………………………………..………………

ดานครอบครว

บาน / ทอย อาศย

- ปรบปรง…………………….…………………………………..………………

- พฒนา………………………………………………………..…………………

สขภาพ

- ของตนเอง……………………………………………………..…….…………

- สมาชกในครอบครว……………………………………………….……..……

การปฎบตธรรม

- ยดหลกธรรม...............................ในการดาเนนชวต

- การรวมกจกรรมทวด……………………………………….……….……..……

- ปฏบตธรรมในครอบครวโดย……………………………………………….……

ห น า | 34

แผนชวต รายละเอยดแผนชวต

แผนชวต

เศรษฐกจ

- ลดรายจายโดย...............................................................................................

- เพมรายไดโดย................................................................................................

(รายละเอยด/แนวทางปฏบต)

- ออม / ฝากเงนกบ.....................................................................

- ลงทนโดย

ห น า | 35

บทท 5 การประกอบอาชพตามหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงเพอการสรางรายได อยางมนคง มงคง

และยงยน

สาระสาคญ

การประกอบตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเพอการสรางรายได อยางมนคง มงคง และ

ยงยนมงเนนใหผเรยนมการพจารณาอยางรอบดาน มความรอบคอบ และระมดระวงในการวางแผนและ

การดาเนนงานทกขนตอน เพอมใหเกดความเสยหายตอการพฒนา เปนการประกอบอาชพทคานงถง

การมรากฐานทมนคงแขงแรง ใหเจรญเตบโตอยางมลาดบขน สามารถยกระดบคณภาพชวตทงทาง

กายภาพและทางจตใจควบคกน การประกอบอาชพตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงจงมไดขดกบ

กระแสโลกาภวฒน ตรงกนขามกลบสงเสรมใหกระแสโลกาภวฒนไดรบการยอมรบมากขน ดวยการ

เลอกรบการเปลยนแปลงทสงผลกระทบในแงดตอประเทศ ในขณะเดยวกนเปนการสรางภมคมกนในตว

ทดตอการเปลยนแปลงในแงทไมดและไมอาจหลกเลยงได เพอจากดผลกระทบใหอยในระดบไมกอ

ความเสยหายหรอไมเปนอนตรายรายแรงตอประเทศ

ผลการเรยนรทคาดหวง

ตระหนกในความสาคญของการการประกอบอาชพตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเพอ

การสรางรายได อยางมนคง มงคง และยงยน พฒนาประเทศภายใตกระแสโลกาภวฒนและเลอกแนวทาง

หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในการดาเนนชวตอยางสมดลและพรอมรบตอความ

เปลยนแปลงของประเทศภายใตกระแสโลกาภวฒน

ขอบขายเนอหา

เรองท 1 ความหมาย ความสาคญ ประเภท สาขาอาชพตาง ๆ การตดสนใจเขาสอาชพ

1.1 ความหมายความ ความสาคญ

1.2 ประเภท สาขาอาชพตาง ๆ

1.3 การตดสนใจเขาสอาชพ

ห น า | 36

เรองท 2 การสรางงานอาชพตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 5 กลมอาชพใหมทเนนความ

เปนไทย

2.1 เกษตรกรรม

2.2 อตสาหกรรม

2.3 พานชยกรรม

2.4 ความคดสรางสรรค

2.5 การอานวยการและอาชพเฉพาะทาง

เรองท 3 คณธรรมทสงผลใหประสบความสาเรจในการประกอบอาชพ

3.1 มความร คอ ตองรอบร รอบคอบ และระมดระวง

3.2 คณธรรมทสงเสรมการประกอบอาชพประสบความสาเรจคอ ความสาเรจ สจรต

ขยน อดทน แบงปน

3.3 ขอดของการประกอบอาชพอสระ

3.4 กรอบแนวคดในการประกอบอาชพเพอสรางรายไดอยางมนคง มงคงและยงยน

ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ห น า | 37

เรองท 1 ความหมาย ความสาคญ ประเภท สาขาอาชพตาง ๆ การตดสนใจประกอบอาชพ

1.1 ความหมาย ความสาคญ

1.2 ประเภทของงานอาชพ

1.3 กลมงานอาชพตาง ๆ

1.4 การตดสนใจประกอบอาชพ

1.1 ความหมาย ความสาคญ

อาชพ หมายถงชนดของงานหรอกจกรรมของบคคลประกอบอย เปนงานททาแลวไดรบผล

ตอบเปนเงนหรอผลผลต

อาชพตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง คองานทบคคลทาแลวไดรบผลตอบแทนเปนเงน

ผลผลต โดยหยดหลกสาคญ 5 ประกาศในการดาเนนการ ไดแก

1. ยดหลกทางสายกลายในการดาเนนชวต

2. มความสมดลระหวางคน ชมชนและสงแวดลอม

3. มความพอประมาณ พอเพยงในการผลต การบรโภคและการบรการ

4. มภมคมกนในการดาเนนชวตและการประกอบอาชพ

5. มความเทาทนสถานการณชมชน สงคม

อาชพมความสาคญตอชวตคนเราอยางมาก เพราะเปนความมนคงของตนเองและครอบครว คน

ทมอาชพจะเปนคนทไดรบการยกยอง ไดรบการยอมรบนบถอ เราตองทางานหาเงน มเงนรายได หรอ

สรางผลผลต เนองจากตองตองดารงชวตดวยปจจย 4 คอ อาหาร เครองนงหม ยารกษาโรคและทอยอาศย

การประกอบอาชพจงเปนสงสาคญยงตอมนษยทกคน

1.2 ประเภทของงานอาชพ

อาชพสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภทคอ

1. อาชพอสระคออาชพทตนเองเปนเองเปนเจาของกจการ โดยลงทนเอง วางแผนเอง

ตดสนใจเอง จดบรการและขายเอง

2. อาชพรบจาง คออาชพทอยในกจการของนายจาง มรายไดจากคาจางและสวสดการ

ตาง ๆ

1.3 กลมงานอาชพตาง ๆ การสรางงานอาชพตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในทน

ขอแบงกลมอาชพเปน 5 กลมอาชพใหม คอ 1. เกษตรกรรม 2. อตสาหกรรม (ในครอบครว)

3. พาณชยกรรม 4. ดานความคดสรางสรรค 5 อานวยการและอาชพเฉพาะทาง

ห น า | 38

1.4 การตดสนใจประกอบอาชพ

การตดสนใจทจะประกอบอาชพอะไรกตาม จะตองมสงทจะตองคดหลายดานทงตองด

ขอมล มความร มทน แรงงาน สถานท มกลวธการขายและคณธรรมในการประกอบอาชพดวย ขอควร

คานงในการตดสนใจประกอบอาชพม ดงน

1. การตดสนใจประกอบอาชพโดยใชขอมลอยางเหมาะสม

ในการประกอบอาชพ ผเรยนตองใชขอมลหลายๆดานเพอการตดสนใจ ขอมลทสาคญ

คอ ตองรจกตนเองวามความชอบหรอไม มสภาพแวดลอมในครอบครว ชมชน ท เหมาะสมกบการ

ประกอบอาชพนน ๆ หรอไมและขอมลทสาคญคอความรทางวชาการ

2. มความรวชาชพนนๆ

การประกอบอาชพอะไรกตองมความรในวชาชพนนๆอยางด เพราะการมความรในวชา

นนๆ อยางดจะทาใหสามารถปรบปรงพฒนาอาชพนน ๆ ไดดยงขน

3. มทน แรงงาน และสถานท

ทน แรงงาน สถานท เปนองคประกอบสาคญในการประกอบอาชพทาใหเกดความมนใจ

ในการประกอบอาชพเปนไปอยางราบรน

4. มวธการปฏบตงานและจดการอาชพ

มข นตอน กระบวนการ การจดการทเหมาะสม มประสทธภาพ ทาใหงานประสบ

ความสาเรจ ลดตนทนการผลต มผลผลตไดมาตรฐานตามทตงเปาหมายไว

5. มกลวธการขาย การตลาด

กลวธการขาย การตลาดทสามารถตอบสนองความตองการ ความพงพอใจของลกคา

ยอมทาใหยอดขายเปนไปตามเปาหมาย

6. มการจดการการเงนใหมเงนสดหมนเวยนสามารถประกอบอาชพไปไดอยางตอเนองไม

ขดของ

7. การจดทาบญชรายรบ – รายจายเพอใหทราบผลการประกอบการ

8. มมนษยสมพนธและมจตบรการ การมมนษยสมพนธทดกบลกคา มความเปนกนเอง

โดยเฉพาะการใชคาพดทเหมาะสมเพอสรางความพงพอใจใหกบลกคา ไปพรอมกบการมจตบรการให

ลกคาดวยความจรงใจตองการเหนลกคามความสขในการบรโภคสนคา

ห น า | 39

9. มคณธรรมในการประกอบอาชพ ผผลตและผขายมความซอสตยตอลกคาใชวตถดบทม

คณภาพ ไมใชสารเคมทมพษในผลตภณฑ ซงสงผลตอสขภาพ สงแวดลอม และการดาเนนช วตของลกคา

เรองท 2. การสรางงานอาชพตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ในทนไดแบงกลมอาชพ 5 กลมอาชพใหม คอ 1. เกษตรกรรม 2. อตสาหกรรม (ใน

ครอบครว) 3. พาณชยกรรม. 4. ดานความคดสรางสรรค 5. อานวยการและอาชพเฉพาะทาง โดย

วเคราะห แบงกลม 5 กลมอาชพใหม ดานการผลตกบดานการบรการ

กลมอาชพ ดานการผลต ดานการบรการ

1. เกษตรกรรม 1. แปรรปผลผลต

- อาหารหลก

- อาหารวาง - ขนม

- เครองดม (นาตะไคร กระเจยบ

ใบเตย ขง สปปะรด เสาวรส ฯลฯ)

2. เพาะเหด (แปรรป)

3. เพาะพนธไม

4.การเลยงไกไข

5. ขยายพนธพช

6. ปลกสมนไพร

* พช ตนไม ตวอยางการตบ

แตงตนไม การจดดอกไม

ประดบในงานมงคล งานศพ

การดแลตนไม การจดสวน

* สตว เชน เลยงสนข การดแล

ตดขน

2. อตสาหกรรม (ใน

ครอบครว)

1. ไมนวดเทา ไมกดเทา

2. ผลตภณฑจากกะลามะพราว

3. ผลตเครองประดบทามอ

4. ผลตสนคาจากวสดเหลอใช

5. รองเทาแตะ เครองใช ประดบตบแตง

6. ตะกราจะกาบหมาก

7. เกาอทางมะพราว

* บรรจสนคา

* สงสนคาตามบาน ราน โดย

ใชมอเตอรไซต

* ประกอบสนคา/ผลตภณฑ

เชน ประกอบชอดอกไม

3. พาณชยกรรม 1. นาเตาหกบ ปาทองโก

2. เครองดม นาเตาห กาแฟ

3. ผลตปยชวภาพ นาหมก

* การขายตรง

* การขายปลก

* การขายสง

4. ดานความคดสรางสรรค 1. ออกแบบบรรจภณฑ (ผา กระดาษ * บรการผกผาตบแตงงานพธ

ห น า | 40

กลมอาชพ ดานการผลต ดานการบรการ

พลาสตค ฯลฯ)

2. ออกแบบเครองใชตางๆ (ดวยวสด

เหลอใชตางๆ)

3. ออกแบบเฟอรนเจอร

4. ดนตรพนบาน (โปงลาง องกระลง)

5. การออกแบบเครองประดบ

ตางๆ

* ลาตด หมอรา

* รองเพลงพนบาน

* เปาขย

5. การอานวยการและอาชพ

เฉพาะทาง

การแพทยทางเลอก (การนวดแผนไทย

ผอนคลาย บาบด รกษา)

* หวหนางาน

* Organizer รบจดงานวนเกด

ฉลองงานแตง

* รบตบแตงสถานท

เรองท 3 แนวทางการประกอบอาชพทสงผลตอความสาเรจ

แนวทางการประกอบอาชพใหประสบผลสาเรจ ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงม

เงอนไขความรและคณธรรมดงน

3.1 มความรคอ ตองรอบร รอบคอบและระมดระวง

ความรอบร มความหมายมากกวาคาวา ความรคอนอกจากจะอาศยความรในเชงลกเกยวกบงาน

ทจะทาแลว ยงจาเปนตองมความรในเชงกวาง ไดแกความร ความเขาใจในขอเทจจรงเกยวกบสภาว

แวดลอมและสถานการณทเกยวพนธกบงานทจะทาทงหมด

ความรอบคอบ คอการทางานอยางมสต ใชเวลาคดวเคราะห ขอมลรอบดาน กอนลงมอทาซง

จะลดความผดพลาด ขอบกพรองตาง ๆ ทาใหงานสาเรจไดอยางมประสทธภาพ ใชตนทนตา

ระมดระวง คอความไมประมาท ใหความเอาใจใสในการทางานอยางตอเนองจนงานสาเรจ ไม

เกดความเสยหายตอชวตและทรพยสน หรออบตเหตอนไมควรเกดขน

3.2 คณธรรมทสงเสรมการประกอบอาชพใหประสบความสาเรจคอ ความซอสตย สจรต ขยน

อดทน แบงปน การประกอบอาชพตองสมพนธเกยวของกบบคคล สงคมและสงแวดลอมอยางหลกเลยง

ไมได เพอใหการประกอบอาชพประสบผลสาเรจตามเปาหมาย ไดรบการสนบสนนจากผเกยวของ

ผรวมงาน และลกคา ผประกอบอาชพตองมคณธรรม ซอสตย สจรต ขยน อดทน แบงปน

ห น า | 41

ความขยน อดทน คอความตงใจเพยรพยายามทาหนาทการงาน การประกอบอาชพอยางตอเนอง

สมาเสมอ ความขยนตองปฏบตควยคกบการใชสตปญญา แกปญหาจนงานเกดผลสาเรจ

ผทมความขยน คอผทตงใจประกอบอาชพอยางจรงจงตอเนอง ในเรองทถกทควร มความพยายามเปน

คนสงาน ไมทอถอย กลาเผชญอปสรรค รกงานททา ตงใจทาหนาทอยางจรงจง

ซอสตย คอการประพฤตตรง ไมเอนเอยง จรงใจไมมเลหเหลยมผทมความซอสตย คอผท

ประกอบอาชพตรงไปตรงมา ไมคตโกง ไมเอาเปรยบผบรโภค ไมใชวตถทเปนอนตราย และคานงถง

ผลกระทบกบสภาพแวดลอม

ความอดทน คอ การรกษาสภาวะปกตของตนไวไมวาไมวาจะกระทบกระทงปญหาอปสรรคใด

ผมความอดทน ในการประกอบอาชพ นอกจากจะอาศยปญญาแลว ลวนตองอาศย ขนต หรอความอดทน

ในการตอสแกไขปญหาตางใหงานอาชพบรรลความสาเรจดวยกนทงสน

การแบงปน / การให คอการแบงปนสงทเราม หรอสงทเสามารถใหแกผอนไดและเปน

ประโยชนแกผทรบ การใหผอนทบรสทธใจไมหวงสงตอบแทนจะทาใหผใหไดรบความสขทเปนความ

ทรงจาทยาวนาน

การประกอบอาชพโดยรจกการแบงปนหรอใหสงตาง ๆ ทสามารถใหไดแกลกคาและชมชนของ

เรายอมไดรบการตอบสนองจากลกคาในดานความเชอถอ

ห น า | 42

กจกรรมท 9

1. การประกอบอาชพมความสาคญตอการดารงชวตของผเรยนอยางไร?

1……………………………………………………………………………………………

2……………………………………………………………………………………………

3…………………………………………………………………………………………..

4……………………………………………………………………………………………

5……………………………………………………………………………………………

2. จงยกตวอยางอาชพ ตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

อาชพกลมเกษตรกรรม เชน................................................................................................

............................................................................................................................................

อาชพกลมอตสาหกรรม เชน................................................................................................

............................................................................................................................................

อาชพกลมพาณชยกรรม เชน................................................................................................

.............................................................................................................................................

อาชพดานความคดสรางสรรค เชน........................................................................................

..............................................................................................................................................

อาชพดานการอานวยการและอาชพเฉพาะทาง เชน ..................................................................

....................................................................................................................................................

3. เมอผเรยนประกอบอาชพแลว จะนาคณธรรม.........................มาใชในการประกอบอาชพ และจะม

แนวทางปฏบตตามคณธรรมนอยางไร.............................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

ห น า | 43

กจกรรมท 10

ใหผเรยนวางแผนแนวทางการประกอบอาชพของตนเองทงทเขาสอาชพใหมและพฒนาอาชพ

โดยมขนตอนดงน

ขนตอนท 1.

และเลขากลม 1 คน รวมระดมพลงสมองแลกเปลยนเรยนรตามหวขอดงตอไปน

ใหผเรยนแบงกลมผเรยนออกเปนกลมละ 5 – 7 คน แตกลมใหเลอก หวหนากลม 1 คน

1. การประกอบอาชพตามแนวของหลกปรชญางของเศรษฐกจพอเพยง

2. อาชพทเชอมนวาสามารถทาไดในครอบครว ชมชนของเรา

3. รวมกนรางรายละเอยด สงทตองใช สงทตองทาในการประกอบอาชพนน ๆ (ทา 1- 2

อาชพ) ทงนใหประธานเปนผดาเนนการ เลขากลมจดบนทกสรปสาระสาคญเพอนาเสนอ

ขนตอนท 2 ใหทกกลมรวมกนคดเลอกอาชพจากกจกรรมท 1 ตามทกลมตกลงรวมทงอาชพทสามารถ

ทาเปนรายบคคล และปนกลม นามาเขยนเปนโครงการประกอบอาชพทสามารถนาไปปฏบตไดจรง

ขนตอนท 3

ตดสนใจ ระยะเวลาดาเนนการตามความเหมาะสม แลวสรปผลการประกอบอาชพเสนอคร กศน.

ใหผเรยนแตละคน แตละกลม นาโครงการประกอบอาชพทนาเสนอ ( ตรวจสอบความ

สมบรณ ) ไปประกอบอาชพ โดยมการรวมระดมทน จดหาทน การแบงงานกนทา การลงมตรวมกน

ห น า | 44

แบบทดสอบหลงเรยน

คาชแจง เลอกคาถามทถกทสดเพยงคาตอบเดยว

1. เศรษฐกจพอเพยงเปนเรองเกยวกบอะไร

ก. การเกษตร

ข. การคาขาย

ค. การดาเนนชวต

ง. การอตสาหกรรม

2. หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวทางในการดาเนนชวตของคนกลมใด

ก. พอคา นกธรกจ

ข. นกเรยน นกศกษา

ค. ขาราชการ นกการเมอง

ง. ประชาชนทกคน

3. เปาหมายหลกแนวคดเศรษฐกจพอเพยงคอขอใด

ก. พงพาตนเองเปนหลก

ข. ชวยเหลอซงกนและกน

ค. มอาชพเกษตรกรรมทกครอบครว

ง. ใชจายแตสงจาเปนตอการดาเนนชวต

4. คาวา “เดนทางสายกลาง” ตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยง หมายถงการดาเนนชวต

แบบใด

ก. รจกคาวาพอด พอประมาณ

ข. ลดรายจาย และเพมรายไดใหสมดล

ค. ประหยดรายจายใหมากทสดเทาทจะทาได

ง. ดาเนนชวตแบบใดกไดขอเพยงแตใหมความสข

5. การเตรยมตวใหพรอมทจะเผชญผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตางๆ

หมายถงขอใด

ก. การมประสบการณ

ข. การมความร ความสามารถ

ค. มภมคมกนทดในตว

ง. มคณธรรม จรยธรรม

ห น า | 45

6. ขอใดคอเงอนไขทสาคญของเศรษฐกจพอเพยง

ก. มความร มคณธรรม

ข. มคณธรรม จรยธรรม

ค. มเหตผล มความรอบคอบ

ง. มภมคมกนในตวทด มเหตผล

7. ขอใดคอวธการจดสรรเงนหรอวางแผนการใชจายทดทสด

ก. จดสรรจายใหเทากบรายได

ข. การบนทกรายรบ-รายจาย

ค. ปรกษาเพอนบานกอนซอ

ง. เปรยบเทยบคาโฆษณาตามหนงสอพมพ

8. ขอใดถกตองทสดในการจดบนทกรายรบ-รายจาย

ก. จดทกครง

ข. จดทกวนเวนวน

ค. จดทกเดอน

ง. จดทกอาทตย

9. การใชจายทเหมาะสมกบฐานะความเปนอยหรอความสามารถของตนตรงกบสานวนในขอใด

ก. มอใครยาวสาวไดสาวเอา

ข. นกนอยสรางรงแตพอตว

ค. ฝนทงใหเปนเขม

ง. นาขนใหรบตก

10. ขอใดสมพนธกบ “เกษตรทฤษฎใหม” มากทสด

ก. การบรหารจดการเกษตรกรทยากจน

ข. การจดระบบวถชวตของเกษตรกรใหม

ค. การเกษตรผสมผสานในทดนทมอยจากด

ง. การบรหารจดการทดนใหเกดประโยชนสงสด

ห น า | 46

คาชแจง เขยนเครองหมาย หนาขอความทถก และเขยนเครองหมาย หนาขอความทผด

1. แนวเศรษฐกจพอเพยงมไวสาหรบผทประกอบอาชพทางการเกษตรเทานน

2. ความพอเพยง หมายถงความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจาเปน

ทจะตองมระบบภมคมกนในตวทด

3. แนวคดเศรษฐกจพอเพยงเนนใหประชาชนพงตนเองเปนหลก

4. แนวเศรษฐกจพอเพยงสามารถนามาปรบใชไดกบตนเองและครอบครวเทานน

5. แนวคดเศรษฐกจพอเพยงสามารถนามาปรบใชไดกบบคคลทกระดบทกอาชพ

6. การออมคอ การสะสมเงนทละเลกละนอยใหพอกพน

7. ธนาคารออมสนใหแนวคดในทางออมวา ออม 1 สวน ใช 2 สวน

8. แผนชวตคอ แผนของผทตองการกเงนธนาคารมาลงทน

ห น า | 47

บรรณานกรม

สานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน.สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ. แนวทางการ

จดการศกษานอกโรงเรยน ตามแนวเศรษฐกจพอเพยงชมชน โดยกระบวนการ

การศกษานอกโรงเรยน. กรงเทพฯ : หางหนสวนจากด โรงพมพอกษรไทย

(นสพ. ฟาเมองไทย).2550.

สานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน.รายงานการประเมนโครงการสงเสรมการเรยนรเพอพฒนา

เศรษฐกจพอเพยง.กรงเทพ ฯ: สานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน,๒๕๕๐.

ศนยการศกษานอกโรงเรยนภาคกลาง.สานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน. สานกงาน

ปลดกระทรวงศกษาธการ. กระทรวงศกษาธการ.หลกสตรเศรษฐกจพอเพยง

สาหรบเกษตรกร. ศนยการศกษานอกโรงเรยนภาคกลาง. 2549. (เอกสารอดสาเนา)

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. คณะอนกรรมการขบเคลอน

เศรษฐกจพอเพยง. นานาคาถามเกยวกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง. 2548.

สานกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร.

เศรษฐกจพอเพยง. 2548.

จตพร สขอนทร และมงกโรทย. “สรางชวตใหมอยางพอเพยงดวยบญชครวเรอน”

เดลนวส หนา 30 ฉบบวนจนทรท 20 เมษายน พ.ศ. 2522

“ปลกทกอยางทกน กนทกอยางทปลก ชวตอยไดอยางยงยน” เดลนวส หนา 10

ฉบบวนพฤหสบดท 12 กมภาพนธ พ.ศ. 2552

จนตนา กจม. “เกษตรพอเพยง แหงบานปาไผ”. มตชน หนา 10 ฉบบวนเสารท 28 มนาคม

พ.ศ. 2552.

เอกรนทร สมหาศาล และคณะ, คณธรรมนาความรส....เศรษฐกจพอเพยง ป.6 กรงเทพฯ

: บรษท อกษรเจรญทศน อาท จากด. มปพ.

ห น า | 48

หลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

รายชอผเขารวมประชมปฏบตการพฒนาหนงสอเรยนวชาเศรษฐกจพอเพยง

ครงท 1 ระหวางวนท 10 – 13 กมภาพนธ 2552 ณ บานทะเลสครม รสอรท จงหวดสมทรสงคราม

1. นายศรายทธ บรณเจร ผอ. กศน. อาเภอจอมพระ จงหวดสรนทร

2. นายจานง หนนล กศน. อาเภอเมองจงหวดนครศรธรรมราช

ครงท 2 ระหวางวนท 29 มถนายน 2552 – วนท 3 กรกฎาคม 2552 ณ โรงแรมแกรนด เดอวลล กทม.

นางพฒนสดา สอนซอ กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

รายชอผเขารวมประชมบรรณาธการหนงสอเรยนวชาเศรษฐกจพอเพยง

ครงท 1 ระหวางวนท 7 – 10 กนยายน 2552 ณ โรงแรมอทองอนน จงหวดพระนครศรอยธยา

นางพฒนสดา สอนซอ กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

ครงท 2 ระหวางวนท 12 – 15 มกราคม 2553 ณ โรงแรมอทองอนท จงหวดพระนครศรอยธยา

1. นางพฒนสดา สอนซอ ขาราชการบานา

2. นายอช เชอบอคา กศน. อาเภอหลงสวน จงหวดชมพร

3. นางสาวพชรา ศรพงษาโรจน สานกงาน กศน. จงหวดกระบ

4. นายวทยา บรณะหรญ สานกงาน กศน. จงหวดพงงา

รายชอผเขารวมประชมปฏบตการปรบปรงเอกสารประกอบการใชหลกสตรและสอประกอบการเรยน

หลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

ระหวางวนท 4 – 10 พฤศจกายน 2551 ณ โรงแรมมรามา กรงเทพฯ

1. นางผกาพนธ วฒนปาณ ขาราชการบานาญ

2. ส.อ.อวยพร ศรวรรณ ผอ. กศน. อาเภอบางสะพานนอย จงหวดประจวบครขนธ

3. นางฤด ศรภาพ ผอ. กศน. อาเภอบางบวทอง จงหวดนนทบร

4. นางสาวสรตนา บรณะวทย สถาบนกศน.ภาคตะวนออก

5. นางสาวธนสรวง ชยชาญทพยทธ กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

6. นางสาวเยาวรตน คาตรง กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

ห น า | 49

คณะผจดทา ทปรกษา

1. นายประเสรฐ บญเรอง เลขาธการ กศน.

2. ดร.ชยยศ อมสวรรณ รองเลขาธการ กศน.

3. นายวชรนทร จาป รองเลขาธการ กศน.

4. ดร.ทองอย แกวไทรฮะ ทปรกษาดานการพฒนาหลกสตร กศน.

5. นางรกขณา ตณฑวฑโฒ ผอานวยการกลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

ผเขยนและเรยบเรยง

1. นายศรายทธ บรณเจรญ ผอ.กศน.อาเภอจอมพระ จงหวดสรนทร

2. นายจานง หนนล กศน. อาเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราช

3. นางพฒนสดา สอนซอ กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

ผบรรณาธการ และพฒนาปรบปรง

1. นางพฒนสดา สอนซอ กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

2. นายอช เชอบอคา กศน. อาเภอหลงสวน จงหวดชมพร

3. นางสาวพชรา ศรพงษาโรจน สานกงาน กศน. จงหวดกระบ

4. นายวทยา บรณะหรญ สานกงาน กศน. จงหวดพงงา

5. นายจานง หนนล กศน. อาเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราช

คณะทางาน

1. นายสรพงษ มนมะโน กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

2. นายศภโชค ศรรตนศลป กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

3. นางสาววรรณพร ปทมานนท กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

4. นางสาวศรญญา กลประดษฐ กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

5. นางสาวเพชรนทร เหลองจตวฒนา กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

ผพมพตนฉบบ

นางสาวเพชรนทร เหลองจตวฒนา กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

ผออกแบบปก

นายศภโชค ศรรตนศลป กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

ห น า | 50

คณะผพฒนาและปรบปรง ครงท 2

ทปรกษา

1. นายประเสรฐ บญเรอง เลขาธการ กศน.

2. ดร.ชยยศ อมสวรรณ รองเลขาธการ กศน.

3. นายวชรนทร จาป รองเลขาธการ กศน.

4. นางวทน จนทรโอกล ผเชยวชาญเฉพาะดานการพฒนาสอการเรยนการสอน

5. นางชลพร ผาตนนนาท ผเชยวชาญเฉพาะดานเผยแพรทางการศกษา

6. นางอญชล ธรรมวธกล หวหนาหนวยศกษานเทศก

7. นางศทธน งามเขต ผอานวยการกลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

ผพฒนาและปรบปรง ครงท 2

1. นางผกาพนธ วฒนปาณ ขาราชการบานาญ

2. ส.อ.อวยพ ศรวรรณ ผอ. กศน. อาเภอบางสะพานนอย จงหวดประจวบครขนธ

3. นางฤด ศรภา ผอ. กศน. อาเภอบางบวทอง จงหวดนนทบร

4. นางสาวสรตนา บรณะวทย สถาบนกศน.ภาคตะวนออก

5. นางสาวธนสรวง ชยชาญทพยทธ กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

6. นางสาวเยาวรตน คาตรง กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน