ชอเรอง วาระปฏรปท ๑๖ : การปฏรประบบการจดการศกษา วาระปฏรปท ๑๗ : การปฏรประบบการคลงดานการศกษา (ดานอปสงค) วาระปฏรปท ๑๘ : การปฏรประบบการเรยนร เลขประจ าหนงสอ ISBN 978-616-399-011-2 ปทพมพ สงหาคม ๒๕๕๘ จ านวนหนา ๑๑๙ หนา จ านวนพมพ ๒,๐๐๐ เลม จดท าโดย ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ปฏบตหนาทส านกงานเลขาธการสภาปฏรปแหงชาต ถนนอทองใน เขตดสต กรงเทพมหานคร ๑๐๓๐๐ โทร. ๐ ๒๒๔๔ ๒๕๖๗ โทรสาร ๐ ๒๒๔๔ ๒๕๖๗ พมพท ส านกการพมพ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ถนนประดพทธ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพมหานคร ๑๐๔๐๐ โทร. ๐ ๒๒๔๔ ๒๑๑๗ โทรสาร ๐ ๒๒๔๔ ๒๑๒๒

ค าน า สภำปฏรปแหงชำตไดปฏบตภำรกจตำมทก ำหนดในมำตรำ ๒๗ ของรฐธรรมนญแหงรำชอำณำจกรไทย ฉบบชวครำว พทธศกรำช ๒๕๕๗ กลำวคอ “....ศกษำและเสนอแนะเพอใหเกดกำรปฏรปในดำนตำง ๆ ....” นอกจำกกำรวเครำะหและก ำหนด “วสยทศนและอนำคตประเทศไทย” ส ำหรบระยะเวลำประมำณ ๒๐ ป ในอนำคต เพอใชเปนกรอบแนวทำงในกำรก ำหนดประเดนและแนวทำงกำรปฏรปดำนตำง ๆ แลว สภำปฏรปแหงชำตยงไดศกษำคนควำและวเครำะหขอสนเทศ ตลอดจนประมวลควำมร ควำมเหนจำกผทรงคณวฒ และผมประสบกำรณในดำนตำง ๆ รวมถงประชำชนผ เปนเจำของประเทศ โดยไดด ำเนนกำรตอเนอง ทงโดยทำงตรงและทำงออม หยบยกขนก ำหนดเปนวำระปฏรปทส ำคญ ๆ รวม ๓๗ วำระปฏรป และเปนวำระพฒนำทตองด ำเนนกำรตอเนองภำยหลงจำกกำรปฏรปแลว อก ๖ วำระพฒนำ

วำระปฏรปและวำระพฒนำทงหมด ไดผำนควำมเหนชอบของสภำปฏรปแหงชำต และไดน ำ เสนอ ไปยงคณะรฐมนตรเพอด ำเนนกำรตำมสมควรตอไปแลว

เอกสำรฉบบนเปนประมวลรำยงำนวำระปฏรปท ๑๖ เรอง กำรปฏรประบบกำรจดกำรศกษำ วำระปฏรปท ๑๗ เรอง กำรปฏรประบบกำรคลงดำนกำรศกษำ (ดำนอปสงค) และวำระปฏรปท ๑๘ เรอง กำรปฏรประบบ กำรเรยนร ด ำเนนกำรโดยคณะกรรมำธกำรปฏรปกำรศกษำและกำรพฒนำทรพยำกรมนษยซงสภำปฏรปแหงชำตไดจดรวบรวมเพอเผยแพรส ำหรบประโยชนสำธำรณะสบไป

สภำปฏรปแหงชำต ๓ สงหำคม ๒๕๕๘

สารบญ

หนา

ค าน า ๒

บทสรปผบรหาร ๓ รายงาน ยทธศาสตรการปฏรปการศกษาและพฒนาทรพยากรมนษยของประเทศไทย ๖ บทน ำ ๖ สรปผลกำรพจำรณำศกษำ ๘ สวนท ๑ วเครำะหสภำพกำรณศกษำของประเทศไทย ๘ สวนท ๒ ยทธศำสตรกำรปฏรป ๑๗ สวนท ๓ รำยละเอยดเพมเตมเกยวกบแผนกำรปฏรปเพอกำรเปลยนแปลง ๕๓ ในประเดนปฏรปทส ำคญ

บรรณำนกรม ๗๘

ภาคผนวก ก รางพระราชบญญตคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนา ๗๙ มนษยแหงชาต พ.ศ. .... ภาคผนวก ข รายงานสรปเฉพาะวาระปฏรปท ๑๖ : การปฏรประบบการจดการศกษา ๙๕ ภาคผนวก ค รายงานสรปเฉพาะวาระปฏรปท ๑๗ : การปฏรประบบการคลงดานการศกษา ๑๐๕ (ดานอปสงค) ภาคผนวก ง รายงานสรปเฉพาะวาระปฏรปท ๑๘ : การปฏรประบบการเรยนร ๑๑๐ ภาคผนวก จ คณะกรรมาธการปฏรปการศกษาและการพฒนาทรพยากรมนษย ๑๑๘

รายงาน ยทธศาสตรการปฏรปการศกษาและพฒนาทรพยากรมนษยของประเทศไทย*

บทสรปผบรหาร

คณภาพการศกษาและคณภาพกาลงคนคอรากเหงาของปญหาการพฒนาประเทศแทบทกดาน ปญหาความตกต าของคณภาพการศกษาไทยจากขอมลเชงประจกษมากมายจงชถงความจาเปนท จะตองมการปฏรปการศกษาและ การพฒนาคนครงใหญ ท จะตองเปนรปธรรมสงผลตอความเปล ยนแปลงในคณภาพกาลงคน ตลอดจนแรงงาน ในทกสาขาการผลตใหได เพ อปองกนอนาคตประเทศชาตทงทางเศรษฐกจและสงคมจากความเส ยงนานบประการ รวมทงเปนการเตรยมความพรอมของประเทศท จะตองเผชญกบโอกาสและความทาทายใหม ๆ อกมากในอนาคต โดยหลกการดงกลาว คณะกรรมาธการปฏรปการศกษาและการพฒนาทรพยากรมนษย สภาปฏรปแหงชาต จงไดเสนอแนวทางการปฏรปการศกษาและการพฒนามนษยภายใตกรอบท ๑ แนวคดหลกและวาระการปฏรป ๓ วาระหลก (๑๖, ๑๗, ๑๘) เขาสท ประชมสภาปฏรปแหงชาต เพ อพจารณาใหความคดเหนและขอเสนอแนะไปแลวเม อวนท ๙ มนาคม ๒๕๕๘ จากนนจงไดนามาปรบปรงและพฒนาใหครบถวนย งขนเปนฉบบปรบปรง โดยยงคงไวซ ง สาระตามกรอบวาระการปฏรป ๓ วาระ ไดแก วาระท ๑๖ ปฏรประบบการจดการศกษา วาระท ๑๗ ปฏรประบบการคลงดานการศกษา (ดานอปสงค) และวาระท ๑๘ ปฏรประบบการเรยนร เพ อนาเสนอรายงานตอสภาปฏรปแหงชาตในครงนเพ อรบรองและใหความเหนชอบ โดยมสาระสาคญดงน วาระท ๑๖ ปฏรประบบการจดการศกษา เปนการปฏรปการจดการศกษาของประเทศ จากท ผานมา ในระยะเวลามากกวา ๕๐ ป ภายใตการกากบและจดการโดยกระทรวงศกษาธการเปนหลกรวมกบหนวยงานราชการอกบางหนวย ขอจากดของระบบราชการท บรหารดวยกฎระเบยบขาดความยดหยนและออนไหวตอการเปล ยนแปลงทางการเมองทาใหคณภาพการศกษาของไทยตกต าลงอยางตอเน องและตอกยาความเหล อมลาทางการศกษาใหย งเพ มมากขน การปฏรปครงนจงจะมงการกระจายบทบาทหนาท และการมสวนรวมของทกภาคสวนท มความพรอม เขามารวมจดหรอสงเสรมดแลการจดการศกษา รวมทงเปดโอกาสใหสถานศกษาสามารถพฒนาการจดการศกษาอยาง มอสระตามบรบทเศรษฐกจและภมสงคมของแตละพนท โดยรฐเปล ยนบทบาทไปเปนผสงเสรมสนบสนนและกากบดแลมาตรฐาน วาระท ๑๗ ปฏรประบบการคลงดานการศกษา (ดานอปสงค) เปนการปฏรประบบจดการงบประมาณใหมโดยใหจายงบดาเนนการไปใหผเรยนโดยตรงตามความจาเปนท แทจรงของผเรยนแทนท จะจายใหสวนกลางไปกระจายใหสถานศกษาตามรายหวของผเขาศกษา ซ งจะชวยลดความเหล อมลาระหวางโรงเรยนในเมองและชนบทรวมถง การปรบขนาดสถานศกษาใหมขนาดพอเหมาะ และสามารถยกระดบสถานศกษาท ไมมคณภาพและไมไดมาตรฐานขนมาใหเทาเทยมกนมากย งขน วาระท ๑๘ ปฏรประบบการเรยนร เปนการปฏรปกระบวนการเรยนรแบบใหมใหกบคนไทยทงประเทศ โดยเร มตงแตการสงเสรมพฒนาการท ไดมาตรฐานตงแตมารดาตงครรภ การเรยนรปฐมวยใหเปนรากฐานท ดของชวตเดก การเรยนรขนพนฐานท ใหความร ทกษะ และคณลกษณะท ดแกเดกทกคน ตลอดจนในวยเรยน การเรยนร ตลอดชวตของคนไทยทกชวงวย รวมถงผดอยโอกาส ผพการ ท เขาถงขอมลความรสมยใหมอยางเทาเทยม เพ อให ทนตอความเปล ยนแปลงของสงคมโลกและการอยรวมกนอยางสนตสขในสงคมพหวฒนธรรม

* รายงานนจดทาโดยคณะกรรมาธการปฏรปการศกษาและการพฒนาทรพยากรมนษย โดยผานความเหนชอบของสภาปฏรปแหงชาต เม อ ๒๗ กรกฏาคม ๒๕๕๘ และไดนาสงคณะรฐมนตรเม อ ๑๙ สงหาคม ๒๕๕๘

- ๔ -

นอกจากน ในการดาเนนงานของคณะกรรมาธการ ในระยะตอมายงไดเรงดาเนนการสบเน องเพ อใหเกดความกาวหนาของกระบวนการปฏรปท เปนรปธรรมสามารถตอบโจทยความตองการของการเรยนรของคนไทย ทกชวงวย และสามารถนาไปดาเนนการใหบรรลผลไดจรง โดยการปรบการทางานคณะอนกรรมาธการเดมในคณะปฏ รปการศกษาและการพฒ นาทรพยากรมนษย ให เป นคณ ะท างาน เช งประเด น อก ๔ ประเด น คอ ๑) การปฏรปการศกษาขนพนฐาน (รวมปฐมวย) ๒) การปฏรปการอาชวศกษา ๓) การปฏรปการอดมศกษา และ ๔) การปฏรปการศกษาตลอดชวต เพ อพฒนาประชากรทง ๗๐ ลานคน (รวมแรงงานตางดาว) โดยการสราง ความรวมมอกบทกภาคสวนท ตองถอวาการศกษาเปนประเดนปญหารวม (Cross-Cutting Issues) ซ งคณะทางาน ทง ๔ ชดดงกลาว ไดจดทารายงาน เพ อนาเสนอผลการดาเนนงานรวมทงขอเสนอแนะท สามารถผนวกเพ มเตม เขากบประเดนการปฏรปทง ๓ วาระหลก ๒๒ ประเดนปฏรป รวมเปนการปฏรปทงหมด ๒๖ ประเดนในกรอบท ๑ ดงกลาวขางตน รวมถงเนอหาเก ยวกบยทธศาสตรการปฏรปและกฎหมายท เก ยวของท จะเช อมโยงกบกรอบการปฏรปกรอบท ๒ และ ๓ ตอไป สาระสาคญของแนวคดของการปฏรปการศกษาและการพฒนาคนคอการเปล ยนกระบวนทศนใหมไปส การจดการเรยนรตลอดชวตเพ อคนไทยทงปวงทกชวงวย โดยรฐตองกระจายบทบาทความรบผดชอบออกไปยง ทกภาคสวน รวมถงระดบพนท และสถานศกษา ผนบทบาทรฐเองมาเปนผกากบดแลและสงเส รมสนบสนนใหเกด ผจดและการจดการศกษาท หลากหลายตอบโจทยการพฒนาพนท และการพฒนาประเทศ พรอมทงอดหน นคาใชจายการศกษาโดยตรงถงผเรยน เพ อใหเปนคานงดสาคญในการลดความเหล อมลาและยกระดบคณภาพการศกษา โดยมกลไกระดบชาตขนมาเปนหนวยนโยบายประสานการทางานกบรฐบาลและทกภาคสวน เพ อใหการปฏรปทก ๆ ดานทงดานระบบบรหารจดการ การเงนการคลง และระบบบคลากร สามารถดาเนนการปฏรปไปไดอยางตอเน องจนเปนผลสาเรจโดยปราศจากการแทรกแซงจากกลมผลประโยชนตาง ๆ

ในการดาเนนการตามสาระสาคญดงกลาวน คณะกรรมาธการ ไดกาหนดเปาหมายและส งท คาดหวงวา คนไทยและสงคมไทยจะไดรบจากกระบวนการปฏรปครงน ดงน ๑. การเปนประเทศแนวหนาของโลก ทงในดานความสามารถแขงขนทางเศรษฐกจและความม นคงผาสก ทางสงคม บนพนฐานการมนโยบาย เปาหมาย และมาตรฐานการศกษาชาตท ชดเจน ตอบสนองความตองการของผเรยนและชมชนทองถ นตามบรบทของพนท และของประเทศ เปนระบบการศกษาใหมท ใหการเรยนรท หลากหลายและเทาทนการเปล ยนแปลงทางเศรษฐกจสงคมของโลก ๒. การเขามามสวนรวมในการจดการศกษาของคนไทยทกภาคสวน ปรบเปล ยนระบบการจดการศกษาใหกระจายบทบาทหนาท ไปสภาคสวนตาง ๆ ท มความพรอมท จะเขามารวมจดหรอรวมสนบสนน หรอตรวจสอบการ จดการศกษาในพนท ของตน เพ มประสทธภาพของการจดการศกษา ตลอดจนขจดปญหาทจรตคอรรปช น และสรางภาวะรบผดชอบในการจดการศกษาไปในขณะเดยวกน ๓. เดกทอยบนแผนดนไทยทกคนเขาถงการศกษาทมคณภาพอยางเทาเทยม ตงแตระดบปฐมวยใหไดรบการดแลอยางถกตองตามมาตรฐานสากลตงแตอยในครรภมารดา ไดรบการศกษาขนพนฐานท ดมทกษะความพรอมสโลกการทางาน และการใชชวตอยางฉลาดไดเทาทน ลดปญหาความเส ยงในเดกเยาวชน เชน ปญหาแมวยรน ปญหาการใชส งเสพตด ปญหาความรนแรง ๔. การสรางสมมาชพทวทกพนท จากการขยายกรอบการศกษาใหครอบคลมการศกษาตลอดชวต สาหรบแรงงานทกชวงวยจนถงผสงอาย มงใหคนในทกทองถ นสามารถสรางงานสรางอาชพท ม นคงและย งยนในชมชนทองถ นของตนเองได

- ๕ -

๕. อตราการมงานท าของทกภาคผลตทไทยมศกยภาพแขงขนเพมสงขน สรางมลคาเพ มและความกาวหนาในงานอาชพใหกบคนไทยทกชวงวย และตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในภาพรวมของประเทศ ๖. งบประมาณการศกษาและการพฒนาคนถกใชอยางคมคาและมความเปนธรรมมากขน ขจด ความเหล อมลาของโรงเรยนในชนบทดวยวธการจดสรรงบประมาณท แปรผนตามสภาพผเรยนและพนท ท สอดคลองกบความเปนจรง ๗. ระบบการบรหารจดการการศกษาใหมเปนระบบทมประสทธภาพสง มภาวะรบผดชอบและตรวจสอบได โรงเรยนทกแหงมขนาดท เหมาะสมและเออตอการเรยนร มการบรหารจดการในระดบสถานศกษาหรอศน ยเรยนรรปแบบตาง ๆ ท ปราศจากขอจากดจากระบบราชการ สามารถจดการเรยนรท หลากหลายตอบสนองความตองการผเรยนและชมชนในทกพนท ไดอยางแทจรง ๘. การวางแผนก าลงคนของประเทศตงอยบนฐานขอมลททนสมย สามารถตดตามผเรยนเปนรายบคคลโดยเฉพาะผพการและผดอยโอกาส สามารถนาการศกษาท มคณภาพเขาไปถงกลมเปาหมายเฉพาะไดอยาง เทาเทยม ทงเพ อการพฒนาคณภาพชวตและการมงานทาของผท ดอยโอกาสกวาในสงคม ๙. ระบบการศกษาไทยเปนระบบการศกษาทมการพฒนาอยางตอเนอง บนฐานการวจยพฒนาและนวตกรรมท มการลงทนอยางถงพรอมและมการขยายผลท ดผานเครอขายระดบพนท ท ครอบคลมในทกภมภาคของประเทศ ๑๐. สงคมไทยเปนสงคมอดมปญญาทพลเมองทกคนมแรงบนดาลใจและทกษะการเรยนรตลอดชวต มความรความสามารถและคณลกษณะท เหมาะสมกบการเปนอารยะประเทศ และการเปนสงคมท สามารถอยรวมกนไดอยางสนตสขบนความหลากหลายทางวฒนธรรม นอกจากน เพ อใหการเตรยมการรองรบกระบวนการปฏรปท จะเกดขนในอนาคตทงในระยะสนและระยะยาวตามมา เปนไปอยางมระบบตอเน อง และสรางการเปล ยนแปลงท เปนรปธรรมกบประชาชนไดจรง คณะกรรมาธการปฏรปการศกษาและการพฒนาทรพยากรมนษยจงไดดาเนนการศกษา และเตรยมการจดทารางพระราชบญญตท สาคญ เพ อใหเกดกลไกและเคร องมอท จาเปนเรงดวนตอการปฎรปการศกษา ไดแก รางพระราชบญญตคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต พ.ศ. .... รวมถงแนวทางจดทารางกฎหมายหรอแกไขกฎหมายท เก ยวกบการปฏรปการศกษาดานตาง ๆ เพ อนาเสนอใหท ประชมสภาปฏรปแหงชาตพจารณาใหความเหนชอบ และเพ อใหเปนไปตามขนตอนการเสนอรายงานการปฏรปการศกษาและพฒนามนษยของประเทศตอสภาปฏรปแหงชาต รวมทง รางกฎหมายท ตองดาเนนการตอเพ อเสนอตอคณะรฐมนตรตอไป

รายงานยทธศาสตรการปฏรปการศกษาและพฒนาทรพยากรมนษยของประเทศไทย*

บทน า

๑. หลกการและเหตผล ตามททประชมสภาปฏรปแหงชาต ครงท ๗/๒๕๕๗ วนองคารท ๑๑ พฤศจกายน ๒๕๕๗ ไดลงมตตงคณะกรรมาธการปฏรปการศกษาและการพฒนาทรพยากรมนษย ตามขอบงคบการประชมสภาปฏรปแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๗ ขอ ๘๐ วรรคสาม (๕) โดยมอ านาจหนาท วเคราะห จดท าแนวทางและขอเสนอแนะเพอการปฏรป ดานการศกษาและการพฒนาทรพยากรมนษยใหสมฤทธผล รวมทงมอ านาจหนาทอนตามทสภามอบหมาย นน จากการสมมนาของสภาปฏรปแหงชาต เมอวนท ๑๙ - ๒๐ มกราคม ๒๕๕๘ สภาปฏรปแหงชาตไดก าหนดวาระปฏรปออกเปน ๓๗ วาระและก าหนดใหคณะกรรมาธการรบผดชอบหลกในการพจารณาด าเนนการพจารณาศกษาใน ๓ วาระ ไดแก วาระปฏรปท ๑๖ การปฏรประบบการจดการศกษา วาระปฏรปท ๑๗ การปฏรประบบ การคลงดานการศกษา (ดานอปสงค) และวาระปฏรปท ๑๘ การปฏรประบบการเรยนร ทงน ในการด าเนนการปฏรปทง ๓ วาระดงกลาวขางตน สภาปฏรปแหงชาตไดก าหนดกรอบในการด าเนนการไว ดงน กรอบท ๑ ด าเนนการจดท ากรอบหลกการปฏรป ใหแลวเสรจและน าเสนอตอสภาปฏรปแหงชาตเพอพจารณาเหนชอบในหลกการ กรอบท ๒ ด าเนนการก าหนดวธการและกระบวนการปฏรปใหแลวเสรจและน าเสนอตอสภาปฏรปแหงชาตเพอพจารณาเหนชอบใหด าเนนการตอ และกรณทเหนควรใหมการยกรางกฎหมาย ใหด าเนนการแลวเสรจและน าเสนอตอสภาปฏรปแหงชาตเพอพจารณาดวย

ทงน เพอใหเปนไปตามอ านาจหนาท และภารกจทไดรบมอบหมายดงกลาว คณะกรรมาธการไดด าเนนการกรอบท ๑ ด าเนนการจดท ากรอบหลกการปฏรป ใหแลวเสรจและน าเสนอตอสภาปฏรปแหงชาตเพอพจารณาเหนชอบในหลกการแลวเมอวนท ๙ มนาคม ๒๕๕๘ ซงสภาปฏรปแหงชาตไดเหนชอบในหลกการและไดเสนอขอคดเหนและขอเสนอแนะเพอคณะกรรมาธการไดน ามาปรบปรงรายงานดงกลาวใหมความสมบรณเพมมากขน รวมทงใหน าเสนอรายละเอยดเกยวกบวธการและกระบวนการปฏรปมาพรอมดวย

บดน คณะกรรมาธการไดด าเนนการพจารณาศกษากรอบท ๒ วธการและกระบวนการปฏรป เสรจแลว จงขอรายงานผลการพจารณาศกษาเรอง ยทธศาสตรการปฏรปการศกษาและพฒนามนษยของประเทศไทย ประเดน กรอบการปฏรปการศกษาและพฒนามนษย (ฉบบปรบปรง) รวมทง ประเดน วธและกระบวนการปฏรป รวม ๓ วาระการปฏรป ไดแก วาระปฏรปท ๑๖ การปฏรประบบการจดการศกษา วาระปฏรปท ๑๗ การปฏรประบบการคลง ดานการศกษา (ดานอปสงค) และวาระปฏรปท ๑๘ การปฏรประบบการเรยนร มาใหสภาปฏรปแหงชาตทราบ ตามขอบงคบการประชมสภาปฏรปแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๗ ขอ ๘๐ วรรคทาย ตอไป

* รายงานนจดท าโดยคณะกรรมาธการปฏรปการศกษาและการพฒนาทรพยากรมนษย โดยผานความเหนชอบของสภาปฏรปแหงชาต เมอ ๒๗ กรกฏาคม ๒๕๕๘ และไดน าสงคณะรฐมนตรเมอ ๑๙ สงหาคม ๒๕๕๘

- ๗ -

๒. ประเดนการศกษา ยทธศาสตรการปฏรปการศกษาและพฒนามนษยของประเทศไทย ประเดน กรอบการปฏรปการศกษาและ

พฒนามนษย รวมทง ประเดน วธและกระบวนการปฏรป รวม ๓ วาระการปฏรป ไดแก วาระปฏรปท ๑๖ การปฏรประบบการจดการศกษา วาระปฏรปท ๑๗ การปฏรประบบการคลงดานการศกษา (ดานอปสงค) และวาระปฏรปท ๑๘ การปฏรประบบการเรยนร

๓. วธการพจารณาศกษา คณะกรรมาธการไดพจารณาเรอง ยทธศาสตรการปฏรปการศกษาและพฒนามนษยของประเทศไทย ประเดน กรอบหลกการ รวมทงวธและกระบวนการการปฏรปการศกษาและพฒนามนษย ๓ วาระ ไดแก วาระปฏรปท ๑๖ การปฏรประบบการจดการศกษา วาระปฏรปท ๑๗ การปฏรประบบการคลงดานการศกษา (ดานอปสงค) และวาระปฏรปท ๑๘ การปฏรประบบการเรยนร โดยการศกษาจากเอกสาร งานวจย และมการประชมเชงปฏบตการเพอระดมสมองเกยวกบเรองดงกลาวจากคณะกรรมาธการและผเกยวของ ตลอดจนการรวบรวมความคดเหนจากภาคสวนตาง ๆ การรบฟงความคดเหนจากสภาปฏรปแหงชาต มการตงคณะอนกรรมาธการขนมาพจารณาศกษาในเชงลก จ านวน ๖ คณะ และคณะท างานเชงประเดน ๓ คณะ รวมถงไดมการจดการสมมนาเพอรบฟงความเหนดานการปฏรปการศกษาและพฒนามนษย จ านวน ๘ จงหวด ในพนทจงหวดภาคเหนอ พนทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ พนทภาคกลาง และภาคใต รวมทงขอเสนอสรปแนวทางการปฏรปจากคณะอนกรรมาธการฯ ๖ คณะ และมอบหมายใหมคณะท างานเพอจดท ารายงานผลการพจารณาดงกลาว และน าเสนอตอทประชมคณะกรรมาธการเพอพจารณารบรองตอไป

สรปผลการพจารณาศกษา สวนท ๑ วเคราะหสภาพการณของการศกษาประเทศไทย ๑.๑ บรบทของโลกทมการเปลยนแปลงในศตวรรษท ๒๑ นบตงแตทศวรรษ ๑๙๙๐ เปนตนมา ทโลกของเรากาวเขาสกระแสโลกาภวฒนดวยความกาวหนาของเทคโนโลยและการสอสารทน าความเปลยนแปลงมากมายมาสระบบเศรษฐกจโครงสรางสงคมหรอแมแตวฒนธรรมการใชชวตของผคนทวโลก การท าธรกรรมทางการเงนผานระบบอเลกทรอนคส การเคลอนยายทนและแรงงาน ขามชาตไดอยางสะดวกและรวดเรว ความเปนสงคมทเกดการผสมผสานทางวฒนธรรมผานสอตาง ๆ ตลอดจนวฒนธรรมการกนอยการใชชวตของคนรนใหมเปนแนวโนมทเกดขนคลาย ๆ กนกบทกประเทศทวโลก ความเปนโลก ไรพรมแดนกลายเปนสงทจบตองไดผานความสมพนธทางการคาไปจนถงอาหารการกนและชวตความเปนอยยง ไมรวมถงปญหาอกนานบประการทมนษยเราไมวาชาตใดตางตองเผชญรวมกน ทงปญหาความรนแรงและความแตกแยกทางการเมองและสงคม จากการทชนชนลางมการศกษาและเขาถงการศกษาขอมลมากขนและเรมเรยกรองความเปนธรรมและความเทาเทยมจากกลมผมอ านาจปกครอง ปญหาสทธมนษยชนทยงมการละเมดและเหลอมล าเปนอยใน ทกภมภาคของโลกรวมทงปญหาสงแวดลอม ภาวะโลกรอน และภยพบตทางธรรมชาต ทมนษยตางตองเผชญรวมกน ทามกลางบรบททเปลยนไปในกระแสโลกาภวตนน หลายประเทศสามารถฉกฉวยโอกาสปรบตวกบการเปลยนแปลง ทงทางเศรษฐกจสงคมและกาวขนมาเปนประเทศชนน าของโลกได ดงตวอยาง ประเทศเกาหล งในทศวรรษ ๑๙๗๐ ยงอยในฐานะประเทศก าลงพฒนาเชนเดยวกบไทยและอกหลายประเทศทวโลก แตในชวงเวลาเพยงไมถง ๓ ทศวรรษ กสามารถกาวมาเปนประเทศผน าทางการคา และเทคโนโลยทนสมย แมแตการเปนผน ากระแสวฒนธรรมใหม ทเปนทยอมรบทวโลก อยางไรกตาม ความเปลยนแปลงแบบกาวกระโดดนไมเกดขนดวยความบงเอญแตเกดขนดวยปจจยทส าคญยงนนคอปจจยเรองคณภาพคน ในกรณประเทศเกาหลความเปลยนแปลงทเกดขนชวงเวลาราว ๓ ทศวรรษน ลวนแลวแตมเหตปจจยส าคญจากการลงทนในการพฒนาคนและการพฒนาองคความรเพอยกระดบการผลตและอตสาหกรรมใหกาวขนมาเปนผน าทางเศรษฐกจของโลก และยงเหนถงความรวมมอของทกภาคสวนทงภาครฐและเอกชนในความพยายามสรางคนและความรดงกลาว เพอชน าการพฒนาประเทศใหเปนไปอยาง ทกทศทางเหมาะสมกบศกยภาพและสอดคลองกบความตองการของตลาดโลก

- ๙ -

แตส าหรบกรณประเทศไทยแมจะมความพยายามปฏรปการศกษาเพอรอ งรบการเปลยนแปลง ตาง ๆ ดงกลาวเชนเดยวกน นบตงแตความพยายามของคณะกรรมการวางพนฐานเพอการปฏรปการศกษา (สปปนนท เกตทต, ๒๕๑๘) เมอ ๔ ทศวรรษทแลว มาจนถงการตราพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ ทลวนแลวแตเปนการพยายามปรบรอระบบการศกษาใหมความยดหยนคลองตวสามารถตอบโจทยการพฒนาทหลากหลายตงแตระดบทองถนจนถงระดบประเทศ แตกเปนทนาเสยดายวาความพยายามดงกลา วไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงทางการเมอง ความไมตอเนองของการปฏรปตลอดจนการฝงรากลกอยในระบบราชการทเตมไปดวยกฎ ระเบยบ ขาดความยดหยนและออนไหวตอการเปลยนแปลงทางการเมอง ท าใหความพยายามของในรอบหลายทศวรรษทผานมานประสบความลมเหลวโดยสนเชง การศกษากลบกลายเปนปจจยทเหนยวรงการยกระดบขดความสามารถแขงขนของประเทศเปนปจจยทท าใหไทยไมอาจยกระดบการผลตไปสอตสาหกรรมไฮเทคไดเรวพอ และเปนเหตทท าใหไทยตกอยในขายประเทศทตดกบประเทศรายไดปานกลาง (Middle-Income trap) ยงไมรวมถงการสรางปญหาความเหลอมล าต าสงทางเทคโนโลยมากขน ชองวางระหวางคนรวยกบคนจนทเขาถงการศกษาทมคณภาพตางกนมากขน ตลอดจนปญหาเดกเยาวชน ความรนแรง แมวยรน ยาเสพตด อนเปนปญหาสงคมทหนกหนวงยงขน และสะทอนถงความลมเหลวของระบบการศกษาในอกมตหนงดวย

ดวยเหตดงกลาวนจงชถงความจ าเปนในการปฏรปการศกษาครงใหญใหเปนผลส าเรจทจะท าใหระบบการศกษาเปนเครองมอพฒนาคณภาพก าลงคนทกชวงวย เปนเครองมอสรางองคความรรองรบการพฒนาทกภาค การผลต และเปนแรงขบเคลอนส าคญทจะน าพาประเทศไปสฐานะต าแหนงทดและสงางามในเวทโลก ทงในมตเศรษฐกจและสงคม นจงเปนทมาของ รายงานยทธศาสตรการปฏรปการศกษาและพฒนามนษยของประเทศไทย ฉบบน ทจะไดวเคราะหใหเหนถงสภาพปญหาการศกษาไทย เหตปจจยทเกยวของอนจะเชอมโยงไปสการเ สนอยทธศาสตรการปฏรปและผลลพธทมงหวงตอประเทศชาตและสงคมไทยในอนาคต

เหตการณตาง ๆ ทเกดขนนบตงแตเรมเขาสศตวรรษท ๒๑ ไดสะทอนใหเหนวาโลกก าลงเผชญหนากบ การเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขนอยางตอเนอง และไดทวความรนแรงขนจนกลายเปนวกฤตเศรษฐกจ วกฤตสงคมการเมอง และวกฤตสงแวดลอม อกทงยงเกดประเดนอบตใหมตาง ๆ โดยเฉพาะการแยงชงทรพยากร การเปลยนแปลงสภาพ

- ๑๐ -

ภมอากาศ การเขาสสงคมผสงอาย การรวมกลมทางเศรษฐกจของประเทศตาง ๆ รวมถงการพฒนาทางดานเทคโนโลยและนวตกรรมอยางตอเนองและรวดเรว ประกอบกบการเขาสยคดจตอลทท าใหประเทศตาง ๆ ในโลกไดเชอมโยง เขาดวยกนอยางแนบแนนขามขอบเขตของพรมแดน งเปนตวเรงการปฏสมพนธระหวางการเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจ ภมรฐศาสตร สงคมและสงแวดลอมในระดบโลก เกดเปนปรากฏการณโลกหลายขวอ านาจ (Multi-polar World) ทสงผลใหกลมประเทศเศรษฐกจเกดใหมและประเทศก าลงพฒนามบทบาทในเวทโลก โดยเฉพาะภมภาค เอเชย

การทเสนพรมแดนระหวางความเปนกายภาพ (Physical) กบความเสมอน (Virtual) และระหวางบรบทประเทศ (Local) กบบรบทโลก (Global) นนเลอนลางลงไดกอใหเกดทงโอกาสและภยคกคามตอประเทศไทยควบคกนไป ประเทศไทยจงตองเรงยกระดบไปสการแขงขนดวยการยกระดบผลตภาพการผลต (Productivity) และการสรางมลคาอยางยงยน (Sustainable Value Creation) เพอเปลยนผานจากสถานะปจจบน คอประเทศก าลงพฒนาทมระดบรายไดปานกลางคอนขางสงไปสประเทศพฒนาแลว หรอประเทศโลกทหนงไดส าเรจ พรอม ๆ กบการกระจายผลประโยชนอยางเปนธรรม และการเตบโตโดยใชทรพยากรอยางสมดล เพราะหากประเทศไทยยงคงเนนการพฒนาทางดานเศรษฐกจและสงคมทยงคงพงพาปจจยการผลตดงเดม อนไดแกทรพยากรธรรมชาตและแรงงานราคาถกทมผลตภาพการผลตต า โดยไมไดใหความส าคญกบการยกระดบและตอยอด “ทน” ในดานตาง ๆ ของประเทศดงเชนทผานมา ประเทศไทยกอาจตองสญเสยความสามารถในการแขงขนใหกบประเทศอน ๆ และไมสามารถสรางชาต ทมนคง มงคง ยงยน ไดส าเรจ โลกทเปลยนแปลงไปท าใหแตละประเทศตองเผชญปญหาเชงอนในสมรรถนะการแขงขนระยะยาว งเกยวโยงระหวางโครงสรางก าลงคนกบคณภาพของคน ประเทศไทยจดอยในกลมทก าลงเขาสโครงสรางสงคมทมผสงอาย มากขนขณะทคณภาพคนอยในระดบปานกลาง นอกจากนสถานภาพทรพยากรมนษยของประเทศไทยหลายดาน ยงนาวตก เชน ไทยถกจดอนดบประเทศทมผปวยทตดเชอ HIV มากทสดในเอเย (ค.ศ. ๒๐๐๙) เปนประเทศทม แมวยรน (Teen mom) มากเปนอนดบ ๒ ในเอเย (ค.ศ. ๒๐๑๑) และประชากรมทกษะดานภาษาองกฤษเปนอนดบท ๕๓ จากทงหมด ๕๔ ประเทศ รวมถงมจ านวนคดเดกและเยาวชนเพมมากขน เปนตน ความเปลยนแปลงในโลกเกดขนอยางรวดเรวน ถาโถมเขาสประเทศและพลเมองตาง ๆ อยางรนแรงและเหนชดเจนหลายดาน ทงดานสงคม เศรษฐกจ การคา การลงทน เทคโนโลยและความสมพนธระหวางประเทศ รวมถงการเปลยนแปลงทางธรรมชาตดวย การศกษานบเปนสารตถะสากลงนานาประเทศตระหนกดวา การใหการศกษาทเหมาะสมกบพลเมองของตนคอหนทางเดยวทจะท าใหประเทศชาตสามารถรบมอกบความทาทายทงหลายในศตวรรษท ๒๑ ไดส าเรจ การด ารงตนใหอยรอดทามกลางการเปลยนแปลงดงกลาว จ าเปนตองพฒนาระบบการศกษาและการพฒนามนษยใหมความเหมาะสมสอดคลองกบยคสมยเพอสราง "พลเมองทเขมแขง และสงคมทมคณภาพ" ดวยเหตน การปฏรปการศกษาและการพฒนามนษย จงเปนภารกจของชาตทจะพงละเลยไมได

๑.๒ ขอมลเชงประจกษของปญหาการศกษาไทย งานวจยของหนวยงานและองคกรตาง ๆ ในรอบหลายทศวรรษทผานมาและใหหลกฐานเชงประจกษ ทสะทอนถงระบบปญหาการศกษาไทยในหลาย ๆ มต ตงแตมตของความเหลอมล าในโอกาส มตของคณภาพการศกษา ไปจนถงมตของประสทธภาพของการบรหารจดการแบบรวมศนยอ านาจ ดงตวอยางขอมลเชงประจกษบางสวนในแตละประเดนปญหา ดงน

- ๑๑ -

๑.๒.๑ มตความเหลอมล าในโอกาสทางการศกษา ขอมลเชงประจกษทสะทอนภาพปญหานไดดทสดประการหนงคอขอมลอตราการคงอยของเดกไทยในระบบการศกษา งจากสถตของส านกงาน เลขาธการ สภาการศกษา (๒๕๕๕) พบวายงมเดกไทยอยมากทหลดออกไปจากระบบการศกษากอนจบการศกษาภาคบงคบและอกจ านวนไมนอยทไมสามารถเรยนไปจนจบการศกษาขนพนฐาน ๑๒ ป อนเนองจากปญหาความยากจน การยายถนของพอแมทเปนแรงงาน ตลอดจนปจจยสภาพพนทททรกนดารหางไกลอนเปนปญหาทสะสมมานานโดยยงไมไดรบการแกไข สภาพความเหลอมล าดงกลาวไมไดสะทอนแตเพยงโอกาสทจ ากดของคนยากจนหรอชนบททหางไกลเทานน แตยงสะทอนถงความไดเปรยบเสยเปรยบระหวางชนชนสงคมอกดวย งหากปลอยใหปญหาเหลานด าเนนอยตอไป กจะไมใชแคปญหาความเหลอมล าทางการศกษาเทานน แตจะกลายเปนปญหาความราวฉานระหวางชนชนในสงคม ในอนาคตอกดวย

๑.๒.๒ มตของคณภาพการศกษา ในสวนของคณภาพการศกษานน ขอมลเชงประจกษทปฏเสธไมได กคอผลการสอบวดมาตรฐานความร เดกระดบชน ม. ๓ หรอการสอบ PISA (Program for International Student Assessment) งสอบวดความรใน ๓ ดานหลก คอ ดานการอาน ดานคณตศาสตร และดานวทยาศาสตร งจากการเปรยบเทยบประเทศทสงเขาทดสอบ ๖๕ ประเทศ ประเทศไทยจะไดอนดบอยราว ๆ ททาย ๆ เสมอ โดยมระดบคะแนนเฉลยทง ๓ วชา อยในชวง ๔๒๐-๔๓๐ ในขณะทคะแนนเฉลยของกลมประเทศ OACD อย ๕๐๐ คะแนน และประเทศชนน าของโลกอยางสงคโปร ฟนแลนด เกาหล เยอรมน อยในชวงคะแนน ๕๓๐ - ๕๔๐ ขนไปทงสน

- ๑๒ -

ทนาตระหนกทสดคอผลสมฤทธการอานของเดกไทย จากการสอบวดมาตรฐานดงกลาวถอวา อยในระดบทต ามาก โดยขอมลของ World bank (๒๕๕๘) ชวามเดกไทยถง ๑ ใน ๓ ทผลสมฤทธการอานอยในระดบ ๑ จาก ๖ ระดบ งหมายถงอยในระดบ functionally illiterate หรอไมสามารถอานใหเขาใจเนอเรองทตนเองอานได ๑.๒.๓ มตของประสทธภาพการบรหารจดการแบบรวมศนย จากการศกษาวจยของสถาบนวจยแหงประเทศไทย พบวาการบรหารแบบรวมศนยกอใหเกดปญหามากมายทงในเรองความไมยดหยนในการปรบใชหลกสตร ความยดหยนในการปรบใชงบประมาณเพอการศกษาใหเหมาะสมและพอเพยงกบผเรยนและสภาพพนท หรอแมแตความไมยดหยนของระบบบคลากรทไมไดใหอสระแกสถานศกษา ท าใหเกดปญหาคณภาพครไมตรงกบความตองการของสถานศกษา รวมถงปญหาอตราการคงอยของครในสถานศกษาในพนทชนบทหางไกล ทไมสามารถรกษาครทดมคณภาพไวไดเปนสวนใหญกเปนผลมาจากความไมยดหยนของระบบราชการในดานการบรหารงานบคคลดวยเชนกน

- ๑๓ -

ปญหาความดอยประสทธภาพของระบบการบรหารจดการทฝงรากลกอยในระบบราชการยงน ามาสปญหาทลดทอนคณภาพการศกษาลงอกหลายดาน เชน การกอใหเกดภาระงานเอกสาร (Paper work) มากมาย รวมถง กจกรรมของหนวยงานตนสงกด ทไมเกยวของกบการสอน ทดงเวลาครออกไปถง ๘๔ วนจาก ๒๐๐ วน หรอคดเปนเวลาถงรอยละ ๔๒ (ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพในชมชน, ๒๕๕๗) นอกจากนยงมปญหา ระบบการเลอนวทยฐานะของครและบคลการทางการศกษาทไมเชอมโยงกบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน ปญหาระบบการประเมนคณภาพภายนอกทสรางภาระงานและไมน าไปสการปรบปรงคณภาพอยางแทจรง ตลอดจนปญหาระบบหลกสตรทขาดการพฒนาอยางเปนระบบ สงผลกระทบตอการทเดกไทยตองเรยนเนอหาสาระวชาตาง ๆ จ านวนมาก แตกลบมามผลสมฤทธทางการเรยนต า (คณะอนกรรมาธการการศกษาขนพนฐาน สภานตบญญตแหงชาต, ๒๕๕๘) ทส าคญทสดคอปญหาการขาดความรบผดชอบ (Accountability) ทางการศกษาของผมหนาทเกยวของ ในการจดการศกษาทกระดบทยงตอกย าใหระบบการศกษาไทยย าอยกบทไมมแรงกระตนตอการพฒนาหรอการปฏรปแตอยางใด

- ๑๔ -

๑.๓ บทเรยนการปฏรปการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ ทผานมา ๑.๓.๑ ปญหาเชงระบบในระดบมหภาค หากวเคราะหเชงระบบจะพบวา การศกษาของประเทศไทยทเปลยนแปลงอยางมากในทศวรรษ ทผานมานน สบเนองจากการประกาศใช พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ ทงดานกฎหมาย โครงสราง นโยบาย การบรหาร การจดการศกษา หลกสตร การเรยนการสอน และการประเมนผล น าไปสการควบรวมหนวยงานทรบผดชอบการจดการศกษาในสงกดกระทรวงศกษาธการ การจดตงหนวยงานใหมเปนองคการมหาชน รวมทงการจดสรรงบประมาณจ านวนมากเพอการน อยางไรกด แมวาเจตนารมณการเปลยนแปลงนนจะเปนไปเพอปฏรปการศกษาอนมเปาหมายทจะยกระดบคณภาพพลเมองของประเทศ แตผลลพธทปรากฏชดเจนเมอเวลาผานไปกลบพบวา สงทคาดหวงยงไมบรรลแตอยางใด ในทางตรงกนขามกลบมสญญาณทนาหวงใย ผลจากการประเมนผลทงในระดบนานาชาตหรอระดบชาตเองกตาม สาเหตส าคญเนองมาจากการออกแบบระบบใหรฐเปนผจดการศกษาโดยสวนใหญ โดยหนวยงานสวนกลางไมด าเนนการอยางจรงจงในการกระจายอ านาจไปยงสถานศกษาอยางแทจรง ทงทปญหาและทางออกของปญหาการศกษาไทย ทงในเรองความเหลอมล าในโอกาสกด ปญหาคณภาพกด คอปญหาประสทธภาพการจดการและการใชทรพยากรทลวนแลวแตมตนตอมาจากระบบบรหารจดการภาครฐทจ าเปนตองปฏรปอยางจรงจง สรางการมสวนรวมจากทกภาคสวนและกระจายความรบผดชอบลงไปสระดบพนทและสถานศกษาใหมากขน เมอพจารณาในรายละเอยดยงพบวาระบบการศกษาทเปนอยยงสรางปญหาและขอจ ากดตาง ๆ อก ไดแก

ระบบการศกษาทเปนอยเปนระบบทดแลเฉพาะประชากรในวยเรยนทอยในระบบการศกษาเทานน ขาดการเชอมโยงไปสประชากรนอกระบบการศกษาทจ าเปนตองเรยนรตลอดชวตเพอการสมมาชพและ การพฒนาคณภาพชวต เชน กลมแรงงานในภาคอตสาหกรรม แรงงานภาคบรการ แรงงานภาคเกษตร แรงงาน ขามชาต เยาวชนทหลดออกจากระบบการศกษา เยาวชนในพนทหางไกลหรอดอยโอกาส กลมผสงอายทจ าเปนตองเปลยนอาชพ เปนตน ทงน การจดการศกษาทผานมา ประเทศไทยมงกลมเปาหมายเพยงประชากรในวยเรยนทอยในระบบการศกษา ดงนน จงมสภาพการจดการศกษาดวยงบประมาณกวา ๑ ใน ๕ ของงบประมาณประเทศเพอใหการศกษาแกคนเพยง ๙ ลานคนทอยในระบบเทานน ในขณะทโลกในยคทมการเปลยนแปลงจ าเปนตองใหความรและทกษะในการท างานแกบคลากรของประเทศอยางตอเนอง การวางแผนใหการศกษาไมไดรองรบการศกษาตลอดชวตเพอรองรบคนทงประเทศ ๗๐ ลานคน งรวมถงแรงงานตางดาวอก ๓ ลานคนดวย

ขณะเดยวกนการจดการศกษาทเปนอยมงเนนแตเปาหมายเชงปรมาณของการเพมการผลตใหมก าล งคนท ม การศกษาระดบต าง ๆ เพมขน แต คณภาพของก าล งคนท ส าเรจการศกษาออกมากลบลดลง กลาวอกนยหนงคอการจดการศกษาทผานมาท าใหสดสวนของประชากรทจบการศกษาทงระดบมธยมศกษาตอนปลาย ปวช. ปวส. หรอปรญญาตรเพมสงขน แตคณภาพของผส าเรจการศกษาทกระดบกลบลดลง หรอไมเปนไปตาม ความตองการของตลาดงาน และความตองการของประเทศ

การวเคราะหเชงระบบเกยวกบวธการการปฏรปการศกษาทผานมายงใหบทเรยนการจดการส าคญหลายประการ เชน ในระบบการศกษาทมความสลบบอน เชนนยอมสามารถใชเครองมอปฏรป เพยงแค การปรบโครงสรางหรอการใชอ านาจบงคบบญชางไมเพยงพอในการขบเคลอนทงระบบ ทงการปฏรปทผานมายงขาดการบรหารการเปลยนแปลง (Change management) การปรบเปลยนวฒนธรรมองคกรจากแบบรวมศนยไปส การกระจายอ านาจ (Transformantion of Organizational Culture) การพฒนาทรพยากรมนษยในระบบใหสอดคลองกบแผนกลยทธการปฏรป (Strategic capacity building) ตลอดจนการใชพลงของสอมวลชนและ Social Media เพอการรณรงคและยกระดบการรบรและเรยนรของพลเมองเกยวกบการปฏรปการศกษา เพอใหเปนพลง

- ๑๕ -

ส าคญของการสรางการเปลยนแปลงในระยะยาว รวมถงการขาดการวจยเชงระบบ (System Reserch) เพอให เขาใจถงปญหาและอปสรรคตาง ๆ ในกระบวนการปฏรปดานหลกฐานเชงประจกษและสามารถน าความรนไปใช ในการท าใหกระบวนการปฏรปประสบความส าเรจและเปนกระบวนการปฏรปบนฐานขอเทจจรง (Evidence-based process) และเปนกระบวนการทสามารถปรบแกขอผดพลาดในตนเองได (Self-Correcting Process) อกดวย

๑.๓.๒ ปจจยและเงอนไขสาคญของระบบการศกษาแบบเดมทสงผลตอคณภาพการศกษาในระดบสถานศกษา และยงรอการแกไขโดยเรงดวน ดงทกลาวแลววาหวใจส าคญของการแกปญหาการศกษาไทยอยทระบบการบรหารจดการภาครฐทจ าเปนจะตองคลายตวลง สรางการมสวนรวมทกภาคสวนมากขนและกระจายความรบผดชอบลงไปในระดบพนทและสถานศกษาใหมากขนเชนกน ดงนน ในการจดรายงานฉบบนจงไดรวมถงการวเคราะหขอมลเชงระบบทท าใหเขาใจถงปจจยเงอนไขของปญหาการจดการศกษาทระดบปฏบตคอระดบสถานศกษา ดงตอไปน ๑) เวลาสอนของครไมครบตามหลกสตร ปจจบนครโดยเฉพาะระดบขนพนฐาน ไมสามารถจดการเรยนการสอนไดเตมเวลาตามหลกสตร เนองจากครตองใชเวลาในการปฏบตงานอน เชน งานธรการ กจกรรมการประกวดแขงขน การรวมกจกรรมของชมชนหรอหนวยงานตาง ๆ การปฏบตงานตามโครงการพเศษของตนสงกด การส ารวจขอมล การจดท ารายงาน การเตรยมการประเมนทงการประเมนเพอการแขงขนกนตามนโยบาย หรอการประเมนคณภาพการศกษา เปนตน งจากผลการส ารวจของส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.) พบวา ครใชเวลาในการท างานอนถง ๘๔ วน หรอรอยละ ๔๒ จากจ านวนวนทงหมด ๒๐๐ วนทตองสอน ตามหลกสตร ๒) การขาดอสระในการปรบใชหลกสตร ครในระดบการศกษาขนพนฐานถกจ ากดทงทางตรงและทางออมในเรองการจดการเรยนการสอน ทสงผลตอการลดทอนความสามารถในการจดกจกรรมการเรยนร ใหหลากหลายและมความหมายตอผเรยนมากขน ครจงมงจดการเรยนการสอนแบบเนนบรรยายเนอหาใหครบ ตามหลกสตร ตวอยางเชน ในระดบการศกษาขนพนฐาน ผลกระทบโดยตรงคอ ครตองปฏบตการสอนตามสาระและตวชวดของหลกสตรท ก าหนดไวตามเนอหาท ง ๘ กลมสาระการเรยนร ต งแตระดบประถมศกษาปท ๑ ถงมธยมศกษาปท ๖ ขณะทผลทางออมคอ ครตองเขารบการฝกอบรมเสรมการสอนในกลมสาระตาง ๆ มากมายเกนความจ าเปนทจดโดยหนวยงานตนสงกด ยงไมรวมถงการอบรมตามประเดนเฉพาะหนาหรอตามโครงการพเศษ หรอตามนโยบายทเปลยนแปลงไปในแตละรฐบาล งลวนแตยงเปนการท าใหครขาดโอกาสสรางสรรคและปรบเปลยนการเรยนการสอนตามสภาพผเรยน อกทงยงเปนการแยงเวลาการสอนของครไปจากผเรยนอกดวย ๓) ระบบการสงเสรมความกาวหนาในวชาชพคร ไมสะทอนความกาวหนาการเรยนรของผเรยน การสงเสรมความกาวหนาในวชาชพของครในระดบการศกษาขนพนฐาน อาชวศกษา และการศกษานอกระบบฯ เปนระบบ "วทยฐานะ" งหลกเกณฑและวธการประเมนไมไดสมพนธตอผลลพธดานคณภาพทตวผเรยน แตมงเนน การจดท าเอกสารรายงาน หรอการประกวดแขงขนใหไดรางวลเพอน ามาเสนอขอวทยฐานะ งเปนการสรางแรงจงใจในการพฒนาตนเองของครทผดหลกการวชาชพ เกดชองทางการทจรตและเรยกรบผลประโยชน ครทงชนเรยน มงแสวงรางวล และทส าคญคอสรางคานยมทไมดงามในวชาชพครทงทถกคาดหวงการเปนตนแบบจากสงคม ๔) ขอจ ากดของการบรหารจดการสถานศกษา ปจจบนการจดการศกษาในระดบสถานศกษา ทกระดบ ยงมขอจ ากดหลายประการ งแบงเปน ๓ สวนคอ - ขอจ ากดของระบบงบประมาณ (Financial system) ระดบการศกษาขนพนฐานและอาชวศกษา ใชระบบการจดสรรงบประมาณไปสสถานศกษาผานระบบรายหวนกเรยนทไมสะทอนสภาพบรบทจรงของสถานศกษาท าใหเกดขอจ ากดและไปเพมความเหลอมล าดานคณภาพสถานศกษา ท าใหมปรากฏการณ

- ๑๖ -

การขยายตวทผดเพยนไปของสถานศกษา สถานศกษาขนาดใหญกมอตราการเพมจ านวนนกเรยนมากขนเรอย ๆ เกดความแออดในหองเรยน และคณภาพการสอนลดลง ขณะทสถานศกษาขนาดเลกทขาดงบประมาณและทรพยากรกยงมขนาดเลกลงไป และมจ านวนสถานศกษาขนาดเลกเพมจ านวนมากขน และยงรวมไปถงสมดลสดสวนงบประมาณระหวางสวนกลางกบสถานศกษาทสวนกลางยงเปนผถองบประมาณเปนสวนใหญ ขณะเดยวกนในระดบอดมศกษา มหาวทยาลยตาง ๆ ตองพงตนเองดานการเงนจงมงหารายไดจากปรมาณของนกศกษาทรบเขาเรยน หรอเปดหลกสตรภาคพเศษจ านวนมาก แตขาดก ากบตรวจสอบดานคณภาพจนเกดปญหาคณภาพบณฑตทไมเปน ทยอมรบของตลาดแรงงานมากขนในปจจบน - ขอจ ากดของระบบก าลงคน (Manpower system) ระดบการศกษาขนพนฐาน ปญหาส าคญคอ ระบบการกระจายก าลงคนทไมมประสทธภาพ โดยเฉพาะครผสอน งในภาพรวมจ านวนครไมได ขาดแคลน แตมปญหาดานการกระจายครในระดบพนท ผบรหารระดบสถานศกษาไมมอ านาจหรองบประมาณ เพอแกไขปญหาดานบคลากรไดดวยตนเอง ตองอยภายใตการบรหารบคคลในรปคณะกรรมการของเขตพนทการศกษา เปนตน สวน ระดบอดมศกษา มหาวทยาลยสวนใหญมงเนนการจางอาจารยมาเพอการสอนและผลตบณฑต หรอเพอใหกรรมการประจ าหลกสตรมจ านวนครบตามเกณฑของ สกอ . โดยทอาจารยใหมเหลานนขาดการพฒนาทกษะการวจยทจะสรางองคความรใหมในแตละศาสตรและขาดระบบแรงจงใจในการท าการวจยและบรการวชาการเพอรบใชสงคม - ขอจ ากดระบบตรวจสอบและการขาดภาวะความรบผดชอบ (Accountability) ระดบการศกษาขนพนฐานและอาชวศกษา ยงขาดระบบทสรางความรบผดชอบตอผลลพธ ผเรยนทส าเรจการศกษา ขนพนฐานแตอานหนงสอไมออกหรอผส าเรจการศกษาระดบอาชวศกษาไมมทกษะการท างานทเพยงพอกปราศจากกฎหมายหรอระเบยบใด ๆ ทจะสรางภาวะผรบผดชอบใหเกดขนกบผจดการศกษา ดงนน การแกไขปรบปรงกฎหมายเพอเพมบทบาทกรรมการสถานศกษาและผปกครองเขามามสวนรวมรบผดชอบในการบรหารจดการและรวม จดการศกษาของสถานศกษา รวมถงการตรวจสอบถวงดลกบภาครฐจงเปนสงทจ าเปน โดยสภาพทเปนอยนน กรรมการสถานศกษาสวนใหญยงถกจ ากดอยเพยงคนในชมชนในเขตบรการของสถานศกษา ไมเปดโอกาสใหคนทมความรความสามารถหรอมศกยภาพในภาคสวนตาง ๆ ของสงคมเขามาชวยเหลอสถานศกษาได สวน ระดบอดมศกษา การผลตบณฑตและการบรการวชาการยงขาดความรบผดชอบตอสงคม เชน การผลตบณฑตทไมไดสอดคลองกบความตองการของประเทศ บณฑตขาดคณภาพหรอทกษะตามทตลาดตองการ อกทงการบรหารงานกยงขาดระบบขาดธรรมาภบาลภายในสภาสถาบนทสงคมไมสามารถเขาไปตรวจสอบได ๕) ปญหาระบบการทดสอบและประเมนคณภาพผเรยนในระดบการศกษาขนพนฐานจากสวนกลาง ทท าใหกระบวนการเรยนการสอนกลายเปนการกวดวชาเพอการสอบ โดยส านกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐานทจดสอบ National Test : NT และการสอบ LAS และสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (สทศ.) ทจดสอบ O-Net นน แบงเปน ๒ สวน ในสวนแรก ปญหาจากการจดสอบทจดสอบทกสาระการเรยนร และสอบ ในระดบชนทไมควรสอบ รวมถงมาตรฐานของขอสอบ สวนท ๒ ปญหาเรองการใชผลการสอบ NT LAS หรอ O-Net โดยทหนวยงานตนสงกดของสถานศกษาน าผลการสอบไปผกโยงกบ กระบวนการเขาส วทยฐานะของคร การประเมนสถานศกษาของ สมศ. และการใหรางวลจงใจแบบผด ๆ แกผบรหารเขตพนทการศกษา หรอผบรหารสถานศกษาทมคะแนนสอบสงตามเปาหมาย เชน การใหไปศกษาดงานในตางประเทศ หรอการพจารณาใหความดความชอบในการเลอนขนเงนเดอน เปนตน ท าใหการสอบ NT LAS หรอ O-Net กลายเปนกระแสหลกของการ จดการศกษาทแตละสถานศกษาตองท าทกวถทางในการกวดวชาผเรยนเพอใหไดคะแนนสงตามเปาหมาย สงผลกระทบตอการปดกนการพฒนาผเรยนในดานอน ๆ ทงทางรางกาย อปนสย สงคม และสตปญญาของเดก ๖) ปญหาของระบบการประเมนคณภาพสถานศกษาจากภายนอกทไมน าไปสการพฒนาคณภาพการศกษา พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต พ.ศ.๒๕๔๒ ไดก าหนดมาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษาไวในหมวด ๖ งในทางปฏบตเกดปญหาคอนขางมาก เนองจากการปฏบตไมเปนไปตามเจตนารมณ กลาวคอ ระบบทออกแบบโดย

- ๑๗ -

ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา หรอ สมศ. เปนระบบทอยภายใตกระบวนทศนการประเมนคณภาพ (Evaluation) ไมใชการประกนคณภาพการศกษา (Quality Assurance) ท าใหการประเมนกลายเปนจดเนนหนกและเปนภาระแกสถานศกษา อกทง ยงไมไดสรางวฒนธรรมคณภาพใหเกดขนในระบบการศกษา งสภาพและปญหาของการประเมนภายนอก เชน ตวชวด (Key Performance Indicator) และรปแบบการประเมนไมหลากหลายเหมาะกบสถานศกษาแตละประเภทและระดบ การประเมนของ สมศ. มปญหาในการเชอมโยงกบการประเมนภายในของสถานศกษา เนองจากระบบการประเมนภายในของสถานศกษายงไมสมบรณ การท างานของผประเมนสวนหนงไดสรางปญหาใหแกสถานศกษาโดยใชวธการในลกษณะผตรวจราชการมากกวาทจะประเมนแบบสร างสรรค และใหค าแนะน าในการปรบปรง เปนตน ๗) ปญหาการบรหารจดการทรพยากรทไมเปนธรรม เปนสาเหตส าคญใหเกดปญหาคณภาพสถานศกษาทไมเทาเทยมกน โรงเรยนขนาดเลกและโรงเรยนชนบทไมมหนทางพฒนาคณภาพไดทดเทยมโรงเรยน ในเมอง เนองจากวธการจดสรรงบประมาณเปนรายหวไมค านงถงความเปนจรงและความตองการพฒนาของโรงเรยนตามสภาพพนท ท าใหผปกครองและนกเรยนในชนบทตองดนรนแสวงหาโอกาสทดกวาดวยการเดนทางเขาไปเรยนในสถานศกษาทตงอยในเขตเมอง สงผลใหเกดปญหาโรงเรยนขนาดเลกในเขตชนบทเพมจ านวนข น ขณะทโรงเรยน ขนาดใหญในเขตเมองกรบนกเรยนเพมมากขนจนมปญหาคณภาพการเรยนการสอน การดแลนกเรยนไมทวถง ตลอดจนการท าใหเกดปญหาความปลอดภยในการเดนทาง และปญหาพฤตกรรมนกเรยนตามมา สวนท ๒ ยทธศาสตรการปฏรป ๒.๑ บรบทใหมกระบวนทศนใหมและความจาเปนในการปฏรปการศกษา การวางกระบวนทศนใหม (New Paradigm) ของการปฏรปการศกษาของประเทศมฐานอยบนความเปลยนแปลงหลาย ๆ ประการ ท งในบรบทโลกและบรบทของสงคมไทยเอง ความเปลยนแปลงเหลาน หลายเรองมผลโดยตรงตอประเทศและตอแนวคดหรอกระบวนทศนใหมในการพฒนาระบบการศกษาและการพฒนาคนรองรบความเปลยนแปลงเหลานน และแมวาความเปลยนแปลงดงกลาวมความผนผวน บอนและสามารถเปลยนแปลงไปไดตลอดเวลา แตกมแนวโนมความเปลยนแปลงหลายเรองทชดเจนและจะสรางทงโอกาสและภยคกคามตอสงคมไทยในอนาคต หากไมมการเตรยมตวทดรองรบ อาท

การเปลยนแปลงในมตการแขงขนทางเศรษฐกจทไมอาจเนนการแขงขนกนทตนทนหรอคาแรง ทต าอยางเดยว (Cost-based Competition) เนองจากการเตบโตของประเทศก าลงพฒนาจ านวนมากทตางมตนทนวตถดบและคาแรงงานทถก เปนขอไดเปรยบเหนอประเทศก าลงพฒนาทมระดบรายไดปานกลาง (middle-income country) เชน ประเทศไทย การสรางความไดเปรยบใหม (new competive advantage) จงตองเปนทคณภาพหรอคณคาของสนคาและบรการ บนฐานของการใชเทคโนโลยระดบทสงขนเขามาพฒนาการผล ต หากปราศจากการพฒนาการผลตสนคาและบรการดวยเทคโนโลยและนวตกรรมดงกลาว ประเทศหลาย ๆ ประเทศรวมทงไทย กจะ ตกอยสถานะทนกเศรษฐศาสตรเรยกวา “กบดกของประเทศรายไดปานกลาง” (Middle-income trap) ทจะยงท าลายความสามารถแขงขนของประเทศลงเรอย ๆ จนกลายเปนประเทศทตดอยในกลมประเทศก าลงพฒนาดวยกนทจะไมมหนทางหลดออกจากกบดกน งปจจบนเราก าลงเหนภาพนอยจากอนดบความสามารถการแขงขนของไทยจากการประเมนของ IMD ทอยในระดบประมาณท ๓๐ จาก ๖๐ ประเทศมาตลอดกวาทศวรรษ ในขณะทประเทศอยางเกาหลถบตวในชวงเวลาเดยวกนขนไปอยในอนดบตน ๆ ของโลก ดวยการยกระดบสนคาและมลคาการผลตดงกลาว

การเปลยนแปลงในสภาพสงแวดลอมโลก ภาวะโลกรอน ความเสยงของการเกดภยพบตธรรมชาตจากการเปลยนแปลงภมอากาศของโลก รวมถงวกฤตการณดานพลงงานทจะเพมมากขนในอนาคต จะท าให ทกประเทศตองใหความใสใจกบการเตรยมคนและสงคมยคใหมใหสามารถอยไดอยางเปนมตรกบสงแวดลอมรวมกบ

- ๑๘ -

อนรกษฐานทรพยากรในเขตภมภาคเดยวกน ตลอดจนการทมเทกบการสรางและใชพลงงานหมนเวยน ( renewable energy) ทดแทนพลงงานน ามนหรอถานหนททงจะคอย ๆ หมดไปและทงเปนตนเหตใหญของการสรางมลพษ ในสงแวดลอม

การเปลยนแปลงในสภาพสงคมทจะเกดการเคลอนยายถายเทก าลงคนขามประเทศมากขน โดยเฉพาะแรงงานภายใตขอตกลงความรวมมอเปนประชามคมการคาระดบภมภาคทวโลก อนจะน าไปสสภาพส งคมพหวฒนธรรม (Multi-Cultural Society) เตมรปในประเทศตาง ๆ ทวโลก รวมทงไทย ทจะเปนการหลงไหลของแรงงานอาเยนเขามามากยงขน และจ าเปนจะตองเตรยมคนรนใหมใหมความรความเขาใจและพรอมทจะอยรวมกนในสงคมทมความหลากหลายของวฒนธรรมดงกลาวไดอยางสนต

ทงน ยงไมรวมถงการเปลยนแปลงในภมภาคเอเชย ตลอดจนประชาคมอาเซยนและไทยเอง ทก าลงกาวเขาสโอกาสใหมทงทางเศรษฐกจ สงคม และการเมองเชนกน (The Rise of Asia) หรอกระแสบรพาภวฒน ทขวการคาการลงทนยายจากกโลกตะวนตกมาสกโลกตะวนออกอยางชดเจน ท าใหประเทศอยางจนและอนเดยกลายเปนประเทศทเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางรวดเรวเปนอนดบตน ๆ ของโลก และสรางโอกาสใหมใหประชาคมอาเยน โดยเฉพาะไทยในการใชจดทตงเชอมโยงเสนทางการคาและการคมนาคมกบประเทศมหาอ านาจเศรษฐกจใหมในทวปเอเยทงสองประเทศ งอาจรวมถงการท าใหไทยสามารถวางจดยนใหมทางเศรษฐกจ ( repositioning) จากประเทศผผลตและสงออกสนคามาเปนประเทศศนยกลางการคา (Trading Nation) ของภมภาคไดไมยาก หากมการเตรยมการทงโครงสรางพนฐานดานการคมนาคม เทคโนโลยสารสนเทศ และบรการธรกรรมทางการคาททนสมยไวรองรบ

แมในประเทศไทยเราเองกมสภาวการณและการเปลยนแปลงหลายเรองทจะตงโจทยใหมใหกบ การปฏรปการศกษาและการพฒนาคนของไทย นอกจากการเผชญความทาทายใหมของการหาจดยนทางเศรษฐกจ รวมทงการผลตในสาขาทใหมมความไดเปรยบ เชน อตสาหกรรมยานยนต อตสาหกรรมอาหาร อตสาหกรรมชนสวน อเลกทรอนกส แลว ไทยยงตองเผชญความทาทายทางสงคมและการเมองอกนานาประการ ทงการกาวเขาสความเปนสงคมผสงวย (Aging society) ภาย ๑๐ - ๑๕ ปขางหนาควบคกบการลดลงของอตราการเพมประชากร การเผชญกบปญหาแรงงานตางดาวอพยพเขามาอยางตอเนองทอาจกอใหเกดปญหาวกฤตแรงงานไทยในอนาคต ตลอดจนการทไทยยงเผชญกบปญหาความขดแยงทางการเมองของกลมอ านาจตาง ๆ ทสรางทงความราวฉานและความสบสนใหกบสงคมไทยดวยกนเอง ทงน ยงไมรวมถงทศทางการกระจายอ านาจสภาคพลเมองทคาดหวงวาจะเปนเครองมอสราง ขดความสามารถทงทางเศรษฐกจขนมาจากฐานการผลตระดบรากหญา ทงการพฒนาคณภาพชวตคนไทย และการสรางความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมข ใหมความเขมแขงอยางแทจรงเพอ ความเปนสงคมไทยท “มนคง มงคง ยงยน” ในอนาคต

นเปนเพยงสวนหนงของบรบทของโลกและของประเทศทเปลยนไปในยคแหงการปฏรปประเทศน ทสภาปฏรปแหงชาตมความคาดหวงและความมงมนอยางจรงจงทจะวเคราะหและเสนอแผนการปฏรประบบการศกษาและการพฒนาคนของประเทศใหสามารถตอบสนองบรบทความเปลยนแปลงเหลานได ทงในแงเปาหมายและปรชญาการจดการศกษาเรยนรทจะตองเปนไปเพอประโยชนสขของคนไทยทงปวงทกชวงวยอยางเทาเทยม ไปจนถงยทธศาสตรและแนวทางในการปฏรปทงดานการปฏรประบบการบรหารจดการ การจดการทรพยากรทาง การศกษา ตลอดจนการปฏรปการเรยนรของคนไทยทจะเปนวถทางในการสรางคนทมคณภาพ เปนมนษย ทสมบรณและเปนพลเมองทจะเปนก าลงทแขงแกรงใหแกประเทศชาตสบไป ทงนโดยวางวสยทศนใหคนไทยยคใหม มคณลกษณะ ดงน

- ๑๙ -

"คนไทยเปนมนษยทสมบรณ สามารถเรยนรไดดวยตนเองตลอดชวต (A Self-directed Learner) มความเปนพลเมองทตนร (An Active Citizen) ท างานรวมกนเปนหมคณะอยางมประสทธภาพ ท าประโยชนตอสวนรวม (An Engaged Contributor) และเปนนวตกรสรางสรรคทางสงคม (A Social Innovator) มความสขทงมตทางกาย ใจ สงคม และจตวญญาณ มวถช วตทพอเพยงและด ารงความเปนไทย และ มความสามารถเชงการแขงขนในเวทโลกไดอยางมศกดศร”

การปฏรปการศกษาและการพฒนามนษยของประเทศครงนจงเปนการจดระบบการศกษา ครงใหญเพอสรางโอกาสทางการศกษาให "มคณภาพ เทาเทยม และทวถง" (Inclusive Education) เปนกลไกสรางโอกาสและสนตสขความปรองดองในสงคม โดยใหการศกษาเปนเครองมอส าคญเพอการพฒนาเศรษฐกจและความสามารถแขงขนของประเทศ และรองรบการเรยนรของคนไทยทกคน ภายใตหลกการเชงอดมคต "แผนดนไทยไมทอดทงใคร" (Inclusive Thailand) ทงในแงโอกาสและคณภาพ กระบวนทศนใหมทางการศกษาจงเปน "การศกษาเพอคนทงสงคม" เปน "การศกษาเพอคณคาของชวตและศกดศรของความเปนมนษย" และตองเปน "การศกษาเพอชวตแหงการเรยนรทเรมจากฐานครอบครวตงแตในครรภมารดาและน าไปสการเรยนรตอเนองตลอดชวต" เพอตอบโจทยและความตองการทหลากหลายในชวตของคนไทย ระบบการศกษาใหมจงจะตองเปนการศกษาเพอ "สมมาชพ คณภาพชวต และการมสวนรวมตอสงคม” โดยหนาทการจดการศกษาจะไมใชของรฐแตฝายเดยวอกตอไป ปรบบทบาทฝายรฐใหกลายเปนผสนบสนนสงเสรมภาคสวนตาง ๆ ใหเขามามสวนรวมในการจดการศกษามากขน รวมถงการ "กระจายอ านาจ” ไปยงสถานศกษาและสงคมอยางแทจรง ใหเกด "หลากหนาท หลายผจด” สรางกลไกใหสงคมเขามาเปนผรวม จดการศกษาและรวมรบผดชอบผลหรอคณภาพของการจดการศกษามากขน

๒.๒ ยทธศาสตรการปฏรประบบการศกษาและพฒนามนษยเพอรองรบสงคมโลกทเปลยนแปลง ส าหรบยทธศาสตรการปฏรปการศกษาและพฒนามนษย แบงการด าเนนการเปน ๒ กรอบ คอ กรอบแรก ยทธศาสตรการปฏรปเพอเปลยนแปลงระบบการศกษาและพฒนามนษย อยางตอเนองเพอผลการพฒนา ในระยะยาว และกรอบทสอง มาตรการเรงดวนเพอฟนฟคณภาพการศกษา การปฏรปการศกษานนเชอมโยงกบเปาหมายใหญ คอ "การปฏรปประเทศ" กลาวคอ สงคมไทยเปน "สงคมพหวฒนธรรม" มความหลากหลายในการนบถอศาสนา วฒนธรรมประเพณ และมความเปนปกแผนในความเปนชาตมานาน ขณะทการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคมทผานมาท าใหเกดความเหลอมล าทงในเชงโอกาส เศรษฐกจ และการเขาถงทรพยากรของคนไทย โดยมระบบการเมองเปนปจจยหลกทท าใหเกดความเหลอมล า ดงนนการปฏรปประเทศจงมเปาหมายเพอสรางความเปนธรรมและลดความเหลอมล าในสงคม เปนเรองทเกยวพนกบการปรบเปลยนโครงสรางอ านาจใหม ระหวางรฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน รวมทงการแกไขปญหาทจรตคอรปชน การศกษาและการพฒนามนษยจงเปนเครองมอส าคญของชาตทจะชวยลดแกปญหาดงกลาว ดงนน การปฏรปการศกษาและการพฒนามนษยจงมเปาหมายเพอสรางระบบการศกษาทมคณภาพ มประสทธภาพ และสรางความเสมอภาค ลดความเหลอมล าในสงคมท งดานโอกาส ดานสทธ และดานอานาจตอรองใหท งระดบปจเจก ระดบชมชนและระดบประเทศมความเขมแขงข นมาได ตองสอนใหเขาใจหนาทและไปใหถงจดมงหมายของการจดการศกษาและการพฒนามนษยเพอสรางพลเมอง สมรรถนะและความสามารถของชาตทมคณภาพและเขาใจบทบาทหนาทตอตนเองและสงคม ในการขบเคลอนการเปลยนแปลง คณะกรรมาธการก าหนดยทธศาสตรส าคญไว ๒ สวนคอ การกระจายอ านาจ และการปฏรประบบ ดงรายละเอยดตอไปน

- ๒๐ -

๒.๒.๑ ยทธศาสตรท ๑ การกระจายอานาจและการสรางการมสวนรวมจากทกภาคสวนของสงคม โดยใหถอวาการกระจายอ านาจเปนยทธศาสตรหลกในการปฏรปการศกษา ดงนน ยทธศาสตรและมาตรการอน ๆ ตองก าหนดใหเปนไปเพอตอบสนองตอการกระจายอ านาจ โดยมเปาหมายหลก คอ การปฏรประบบการบรหารจดการการศกษา โดยลดขนาดของการจดการศกษาทกระดบจากภาครฐ และเปลยนบทบาทการจดการศกษาจาก "ผจดการศกษา” (Education service providers) ไปเปน "ผจดใหมการศกษา" (Education service deliverers) ควบค กบการเพมความสามารถและขยายพนท การจดการศกษาของ ภาคประชาชนและชมชน เสรมพลงอ านาจเพอเปดโอกาสใหสงคม ผปกครอง ผใชบณฑต และผมสวนไดเสยเข ามาม สวนรวมรบผดชอบในทกระดบ แยกบทบาทหนาทและความรบผดชอบของ ฝายก าหนดนโยบาย (Regulator) และ ฝายปฏบต (Operator) ออกจากกนใหชดเจน โดยฝายก าหนดนโยบายตองมความอสระ ก าหนดนโยบายจากฐานวชาการสอดคลองกบการพฒนาประเทศ และการเปลยนแปลงของโลก เพอสรางการมสวนรวมในการจดการศกษาและตรวจสอบถวงดลกบภาครฐ เพอสรางระบบธรรมาภบาล นอกจากน การจดการศกษาในอนาคต รฐไมสามารถรบผดชอบด าเนนการไดเองทงหมด ตองสรางความรวมมอกบภาคสวนตาง ๆ ใหเขามาเปนหนสวนในการจดการศกษา ทงน โดยไดแสดงตวอยางบทบาทการมสวนรวมของทกภาคสวนในมตตาง ๆ ของการปฏรปการศกษาตลอดจนทกชวงวย ดงแผนภาพขางลางน

- ๒๑ -

- ๒๒ -

๒.๒.๒ ยทธศาสตรท ๒ การปฏรประบบการศกษา คณะกรรมาธการปฏรปการศกษาและการพฒนาทรพยากรมนษย ไดวางแผนแนวทางการปฏรประบบหลก (Core systems) ๓ ระบบ ทสอดคลองกบวาระการปฏรปทง ๓ วาระ คอ ระบบการจดการศกษา (วาระปฏรปท ๑๖) ระบบการคลงดานการศกษา (วาระปฏรปท ๑๗) และระบบการเรยนร (วาระปฏรปท ๑๘) โดยมรายละเอยดดงน วาระปฏรปท ๑๖ การปฏรประบบการจดการศกษา มงจดโครงสรางการจดการศกษาใหม เพอสรางความรบผดชอบตอผลลพธ (Accountability) และใหสายการบงคบบญชาสนลง ก าหนดกลไกด าเนนการปฏรปการศกษาและการพฒนามนษยในระยะยาว และผจบการศกษาสามารถใชประโยชนจากการศกษา ใหเกด ความตอเนองทงในเชงนโยบายและการปฏบต รวมถงจดวางกลไกการวจยเชงระบบเพอสนบสนนการก าหนดนโยบายทมเหตผลเชงวชาการรองรบ การพฒนาสมชชาเครอขายภาคพลเมองเพอการมสวนรวม รวมทงการวางระบบ การตรวจสอบ และระบบธรรมาภบาลในการจดการศกษาทกระดบและทกประเภท เพอใหระบบและโครงสรางการ จดการศกษาใหมทใหยดหยน คลองตว เออตอกระบวนการเรยนรใหมทสอดคลองกบบรบทและวสยทศนใหมของการจดการศกษาดงทกลาวไปแลว โดยมประเดนการปฏรปทส าคญของวาระน รวม ๗ ประเดน ไดแก *ประเดนปฏรปท ๑ ปรบปรงโครงสรางการจดการศกษาระดบชาต ระดบพนท และระดบทองถน โดยแยกบทบาทหนาทและความรบผดชอบของ ฝายก าหนดนโยบาย (Regulator) และ ฝายปฏบต (Operator) ออกจากกนใหชดเจน โดยฝายก าหนดนโยบายตองมความอสระ ก าหนดนโยบายจากฐานวชาการ สอดคลองกบการพฒนาประเทศ และการเปลยนแปลงของโลก งประกอบดวย คณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต เปนผรบผดชอบ และจดใหมหนวยงานอสระ คอ สถาบนวจยระบบการศกษาและการพฒนามนษย ท าการศกษา คนควา เสนอแนะเชงวชาการ ประเมนผลกระทบเชงนโยบายทงระบบอยางตอเนอง และคนหาแนวทางส าหรบตอบโจทยการศกษาททาทายในอนาคต การจดใหมหนวยบรหารการเงนการคลงและทรพยากรทางการศกษา เพอรบผดชอบระบบการจดงบประมาณการศกษาแบบใหมทเนนอปสงค หนวยบรหารสารสนเทศและสถตทางการศกษา รวมถงมการพฒนาคณะกรรมการการศกษาจงหวด และ สมชชาการศกษาจงหวด เพอสรางการมสวนรวมในการ จดการศกษาและตรวจสอบถวงดลกบภาครฐ เพอสรางระบบธรรมาภบาล ทงน ในการก าหนดนโยบายจะตองใหผม สวนไดเสยในการใชผส าเรจการศกษา ไดแก ภาคเกษตร อตสาหกรรม พาณชยกรรม การทองเทยว เปนผรวมก าหนดคณลกษณะของผส าเรจการศกษาทตองการ โดยการจดการศกษาตองเนนวธคดแบบวทยาศาสตร ใชเหตและผล ตงแตระดบประถมศกษา และเมอถงระดบมธยมปลายจะตองเนนใหผเรยนไดรจกชองทางการสรางอาชพและการ มงานท าในพนททองถนของตนและมทกษะพอเพยงตอการเปนแรงงานมฝมอตามสาขาการผลตตาง ๆ ตามสภาพความตองการก าลงคนของแตละพนท *ประเดนปฏรปท ๒ เพมประสทธภาพการจดการในระดบสถานศกษา โดยมอบอ านาจและความรบผดชอบไปยงสถานศกษาใหสามารถบรหารจดการการเงนและทรพยากร การบรหารงานบคคล และวชาการไดอยางอสระ (autonomous school) มากขน โดยแกกฎหมาย หรอกฎ ระเบยบ ทเกยวของเพอการกระจายอ านาจ การจดงบประมาณและทรพยากรลงไปสฐานสถานศกษา ในกรณสถานศกษาขนาดเลกใหมการพฒนากลไกการจดการงบประมาณระดบกลมเครอขายสถานศกษาในรปแบบของ "คณะกรรมการเครอขายสถานศกษา" นอกจากนสถานศกษาขนพนฐานตองลดขนาดสถานศกษาและขนาดหองเรยนในสถานศกษาขนาดใหญ และบรหารจดการปญหาสถานศกษาขนาดเลก เพอเปนการแกปญหาสถานศกษาผดรป ลดการเคลอนยายทงผบรหาร คร และนกเรยนเขาสสถานศกษาใหญ และตรงนกเรยนไวในภมล าเนาเพอลดเวลาการเดนทาง ลดความเสยงจากการเดนทาง และเพมเวลาคณภาพใหกบครอบครว รวมถงเพอใหสถานศกษามขนาดทเหมาะสมตอการบรหารจดการ ก ากบควบคมคณภาพการเรยนการสอน และการดแลแกไขพฤตกรรมนกเรยนไดอยางทวเปนรายบคคล ใหมด าเนนการ ๓ สวน คอ

- ๒๓ -

๒.๑ ตรากฎหมายเพอลดขนาดสถานศกษา (School size) และขนาดหองเรยน (Class size) ในระดบการศกษาขนพนฐานลงภายในระยะเวลา ๖ ป โดยก าหนดใหแตละสถานศกษา มนกเรยนไมเกน ๓๐ คน ตอหอง โดยมอบอ านาจไปยงพนทใหสามารถปรบขนาดหองเรยนในสถานศกษาใหเลกลงและควบรวมสถานศกษาขนาดเลกใหสามารถด าเนนการไดอยางประหยดและมประสทธภาพ ทงน ในสถานศกษาทมโครงสรางพนฐาน อยแลว สามารถใชประโยชนใหเตมท ไมจ ากดเฉพาะการศกษาในระบบโรงเรยนเทานน แตสามารถใหบรการแกผสนใจจะเรยนในระดบตาง ๆ โดยการบรหารจดการเวลาเรยนใหเหมาะสม เนนการใชประโยชน (Utilization) จากพนท สถานท และ อาคารเพอประโยชนแกสงคม ๒.๒ กระจายงบประมาณหมวดเงนอดหนนและทรพยากรไปสสถานศกษาขนาดกลาง และใชการบรหารจดการงบประมาณและทรพยากรในรปแบบ "กลมโรงเรยน" ส าหรบสถานศกษาขนาดเลก เพอลดความ เหลอมล าดานคณภาพสถานศกษา ๒.๓ ก าหนดมาตรการจงใจทเปนคาตอบแทนและสวสดการ ส าหรบผบรหารและครทมความรความสามารถใหโยกยายเขาสสถานศกษาขนาดกลางและขนาดเลกทมปญหาดานคณภาพ *ประเดนปฏรปท ๓ จดใหมระบบการคดสรร และการบรหารงานบคคลทมประสทธภาพ โดยปรบสดสวนครและผเรยนใหเหมาะสม และใหมมาตรการตรวจสอบและด าเนนการกบบคลากรทขาดความรบผดชอบ รวมถงสงเสรมสถานศกษาทมความพรอมในการบรหารจดการในรปแบบสถานศกษานตบคคล ใหมอสระในการบรหารการเงน บคลากร และวชาการภายใตการก ากบของรฐ จดท าแผนจดสรรอตราทดแทนอตราเกษยณ ในสถานศกษาทตงในเขตเมองหรอเขตเทศบาล เพอลดการวงเตนโยกยาย และตรงอตราขาราชการครไวในสถานศกษาทอยเขตชนบท และใชมาตรการจงใจการออกจากงานกอนเกษยณอายราชการ *ประเดนปฏรปท ๔ ปรบปรงระบบการผลต การพฒนาและการประเมนคร อาจารย และ บคลากรทางการศกษาในสวนของ ระบบการผลตครทมคณภาพ ใหด าเนนการ ๔ สวน ดงน ๔.๑) ปรบระบบการผลตครใหมใหเปนการผลตในระบบจ ากดรบเพอเนนการคดเลอกคนเกงเขาเรยนคร ๔.๒) แยกสาขาการผลตและการออกใบอนญาตประกอบวชาชพครเปน ๔ กลม คอ ครปฐมวย ครสายสามญระดบประถมศกษา ครสายสามญระดบมธยมศกษา และครสายอาชวศกษา และก าหนดชองทางการเขาสวชาชพครโดยใชระบบการประเมนสมรรถนะเพอรบใบอนญาตประกอบวชาชพคร เพอเปดโอกาสใหผมความรความสามารถและทกษะวชาชพทดเขามาเปนครได ๔.๓) ปรบปรงกระบวนการผลต โดยใหสถาบนผลตครพฒนาหลกสตรทตอบสนองตอความหลากหลายของสถานศกษาทใชคร และใหจดกลมสถาบนผลตครตามสภาพภมศาสตรของประเทศเพอใหครทส าเรจการศกษาไปสามารถปฏบตงานไดสอดคลองกบบรบทและวฒนธรรมของทองถน ลดการโยกยาย และผลต ไมเกนความตองการของการใชคร รวมถงจดหลกสตรทองสมรรถนะ (Competency – Based) เปนกลมวชา (Module) โดยเฉพาะในกลมวชาชพครและมสดสวนสมดลระหวางความรภาควชาการ และการฝกทกษะวชาชพครภาคปฏบตในสถานศกษา ๔.๔) รฐตองอดหนนงบประมาณรายหวในการผลตคร ใหเพยงพอทคณภาพมาตรฐานเชนเดยวกบวชาชพชนสงอน สวนระบบการประเมนวทยฐานะครและผบรหารสถานศกษา ใหด าเนนการ ๔ สวน คอ - ปรบปรงระบบการประเมนวทยฐานะและการสงเสรมความกาวหนาในวชาชพครและผบรหารสถานศกษาใหม ใหผกโยงกบการพฒนาผลลพธทตวผเรยนเชงประจกษอยางแทจรง และมระบบการประเมนเพอด ารงวทยฐานะทก ๓ ป - ใหก าหนด "สมรรถนะครระดบชาต" เพอใชเปนแกนยดโยงการออกแบบวชาชพครทงระบบ ตงแตหลกสตรผลตครใหม การพฒนาครประจ าการ การประเมนวทยฐานะทางวชาชพ และสงเสรมการพฒนาและการเรยนรตลอดชวต (Life-long learning) ของคร สวนกลมผบรหารสถานศกษา ใหก าหนด "สมรรถนะผบรหาร

- ๒๔ -

สถานศกษา" ใหมเพอใชออกแบบการเขาสต าแหนงและการพฒนาผบรหารสถานศกษาทงระบบ - ใหก าหนดหลกเกณฑการเขาสต าแหนงและวาระการด ารงต าแหนงใหมทไมใชระบบสอบแขงขนดานความรเพยงอยางเดยว แตใหใหใชเกณฑ Maturity ประสบการณบรหาร และการยอมรบจากกรรมการสถานศกษาและผปกครองมาประกอบดวย - ปรบปรงกฎหมายทเกยวของกบองคกรวชาชพครคอ ส านกงานขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ก.ค.ศ.) ครสภา และส านกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา (สกสค.) ใหม ใหสามารถเปนองคกรทควบคมดแลวชาชพชพครและบคลากรทางการศกษาไดอยางแทจรง ปราศจากอทธพลของกลมแสวงหาผลประโยชน *ประเดนปฏรปท ๕ ปรบปรงการทดสอบและประเมนผลการศกษาทงระบบ โดยด าเนนการ ๓ สวน ดงน ๕.๑) ลดกระบวนการทดสอบจากสวนกลางลง ทงกลมสาระการเรยนรและระดบชนทสอบ มงสงเสรมใหสถานศกษาพฒนากระบวนการเรยนรทพฒนาผเรยนทงดานปญญา (Cognitive) และอปนสย (Non-cognitive) และใชกระบวนการประเมนเพอสงเสรมการเรยนรของผเรยน (Embedded formative assessment) เปนวธการหลก และใหวดและประเมนผลผเรยนครบทกมตทงการเรยนร ความถนด และคณลกษณะผเรยน ๕.๒) จดระบบทดสอบ วดและประเมนเพอสะสมหนวยการเรยน (Credit bank) และระบบการเทยบโอนเพอยกระดบคณวฒการศกษา ทงน เพอใหพลเมองทกคนสามารถเขาศกษา อบรม หรอเรยนรตลอดชวต และสามารถประเมนประสบการณและสะสมเปนผลการเรยนไว เพอใชเทยบโอนหรอขอคณวฒดานการศกษาได ๕.๓) ปรบปรงกระบวนการประเมนคณภาพสถานศกษาจากภายนอกใหม ใหเนนการประกนคณภาพ (Quality Assurance) มากกวาการประเมนเพอตดสนคณภาพ (Evaluation) ปรบปรงเกณฑการประเมนใหหลากหลาย สะทอนถงวตถประสงคและคณลกษณะเฉพาะของสถานศกษา ปรบปรงทศนคตของหนวยงานประเมนผลและสรางระบบการอบรมพฒนาผประเมนทมมาตรฐาน เพอใหผประเมนเขาใจถงระบบการประเมนเพอรบรองมาตรฐานคณภาพ โดยมงเนนถงผลการจดการศกษาเปนหลก มความสามารถในการประเมนผลเปนสากล *ประเดนปฏรปท ๖ พฒนาระบบธรรมาภบาลและกลไกตรวจสอบการจดการศกษาทกระดบ ใหมการพฒนากลไกการตรวจสอบหรอการประเมนทเนนการปรบปรงและพฒนาเพอการยกระดบคณภาพ และการสรางนวตกรรมส าหรบการจดการศกษาอยางตอเนอง การพฒนาระบบขอมลททนสมย รองรบการตดตามตรวจสอบการใชทรพยากรทางการศกษาและการจดการศกษา และตองมรายงานตอสาธารณชนในพนท และคณะกรรมการตดตาม ปองกน ปราบปรามการทจรต ประพฤตมชอบ รวมทงพฤตกรรมทผดจรรยาบรรณอยางตอเนอง โดยด าเนนการ ดงน ๖.๑) เพมอ านาจกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน โดยแกไขกฎหมาย กฎ ระเบยบเพอเพมอ านาจใหแกคณะกรรมการสถานศกษาใหมสวนรวมในการบรหารจดการระดบสถานศกษา (school-based management) อยางแทจรง รบผดชอบในผลลพธรวมกบสถานศกษา ตรวจสอบถวงดลกบภาครฐ รวมถงตอง เปดกวางใหคนทมความรความสามารถหรอมศกยภาพในภาคสวนตาง ๆ ของสงคมเขามาเปนกรรมการสถานศกษาไดโดยไมจ ากดพนทอยแคบคลากรหรอผปกครองในชมชนเขตบรการของสถานศกษาเทานน ๖.๒) ก าหนดมาตรการทางการบรหารเพอใหสถานศกษาทกระดบรบผดชอบตอผลลพธผเรยน เชน การโยกยายผบรหาร การประเมนสมรรถนะคร หรอการปรบเปลยนกรรมการสถานศกษา กรณทผลลพธผเรยนไมเปนไปตามเปาหมาย ๖.๓) สรางระบบและกลไกตรวจสอบในระดบอดมศกษา โดยใหทกมหาวทยาลยมสมชชา ธรรมาภบาล เพอประกนความโปรงใสในการบรหารของฝายบรหาร และถวงดลอ านาจของสภามหาวทยาลย รวมถงสรางความตระหนกและรบผดชอบตอสงคมและคณภาพของบณฑต

- ๒๕ -

๖.๔) ใหมมาตรการคมครองผรบผลทางการศกษา เพอก าหนดชองทางใหผรบผลการศกษาสามารถเรยกรองใหสถานศกษาแสดงความรบผดชอบตอผลลพธ รวมถงก าหนดบทลงโทษกรณทสถานศกษาขาดธรรมาภบาล หรอมการทจรตและประพฤตมชอบ *ประเดนปฏรปท ๗ จดท าประมวลกฎหมายทางการศกษาทงระบบ เพอลดความ าอนและเปนการสะสางกฎ ระเบยบ หรอกลไกทลาสมย ไมเออตอการปฏรปการศกษา ใหมการจดท าประมวลกฎหมายการศกษา โดยมการปรบปรงกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาต กฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ กฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา และกฎหมายวาดวยสภาครและบคลากรทางการศกษา รวมทงกฎหมายเกยวกบมาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษา การจดสรรทรพยากรทางการศกษา และการใหประชาชน ชมชน ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม มสวนรวมอยางแทจรง ในการบรหารการศกษา

วาระปฏรปท ๑๗ การปฏรประบบการคลงดานการศกษาโดยรวมทกชวงชนการศกษา ไดแก การใชมาตรการทางการคลงเพอเพมคณภาพและประสทธภาพการจดการศกษาและพฒนามนษย โดยก าหนดรายจายทางการศกษาทเนนอปสงค และจดระบบการจดสรรงบประมาณตรงสผเรยนหรอผรบประโยชนทางการศกษา (Demand-side education financing) เพ อ เป นแรงจงใจและเปน เงอน ไขสนบสนนการปฏ รประบบการ จดการศกษาทตองการลดอ านาจฝายจดการศกษา (Supply-side) นอกจากน ยงจะมการใชมาตรการทางภาษเพอสนบสนนการเรยนรตลอดชวตของพลเมองทกคน และเพอสงเสรมการมสวนรวมรบผดชอบและระดมทรพยากรจากภาคเอกชนในการจดการศกษา ทงน โดยมประเดนการปฏรปในวาระนอก ๕ ประเดน ไดแก *ประเดนปฏรปท ๘ จดระบบงบประมาณการศกษาทเนนดานอปสงค ก าหนดคาใชจาย ตอหวตามภารกจและกลมเปาหมายตาง ๆ อยางเปนธรรมและทวถง โดยผมหนาทรบผดชอบดานเศรษฐกจ การเงน และการคลง จะตองค านวณคาใชจายทเปนพลวต เพอใหการจดการการศกษามประสทธภาพสงสด และลดความเหลอมล าดานทรพยากร โดยจดสรรคาใชจายรายหวโดยตรงแกผรบการศกษาในระดบการศกษาขนพนฐาน และอาชวศกษา และใหเพมสดสวนคาใชจายรายหวสายอาชวศกษาใหมากกวาสายสามญเพอสะทอนคาใชจายในการจดการศกษา และจงใจใหมผเขาเรยนมากขน รวมถงหาวธการเพอใชมาตรการทางการเงนเพอกระตนการพฒนาคณภาพของผลลพธในแตละสถานศกษา นอกจากนมาตรการทางการคลงในระดบอดมศกษาจะตองเพมการสนบสนนงบประมาณ ทสงเสรมและสรางความสามารถขนพนฐานดานการวจย ใหนกวชาการและสถาบนอดมศกษาสามารถพฒนาสมรรถนะและศกยภาพดานการวจย เตรยมความพรอมทจะแสวงหาหรอรองรบทนอดหนนการวจยจากแหลงทน ตาง ๆ ทงในและตางประเทศ เพอสรางความรและนวตกรรมน ามาใชในการพฒนาประเทศไดอยางเขมแขงและตอเนอง *ประเดนปฏรปท ๙ จดสรรทนการศกษาในรป “คปองการศกษา” โดยด าเนนการ ๒ สวน คอ ๙.๑) ปรบระบบการใหทนการศกษาในรปแบบกองทนกยม มาใชมาตรการสนบสนน ทนการศกษาในรปคปองการศกษาทตดตามตวกบกลมเปาหมายทพลาดโอกาสการศกษาในระบบหรอหลดออกไปจากระบบกอนจบการศกษาทงจากภาคบงคบ อาชวศกษา หรออดมศกษา หรอกลมผดอยโอกาสทางการศกษา เพอสงเสรมพฒนาแรงงานในภาคเศรษฐกจตาง ๆ ในการประกอบอาชพ และพฒนาคณภาพชวตของตวเองในระยะยาว ๙.๒) จดระบบทนการศกษาในรปคปองการศกษาเพอสนบสนนกลมนกเรยนทจะเขาเรยนสายอาชวศกษาโดยเฉพาะ เพอปรบสดสวนใหผเรยนสายสามญเปนรอยละ ๔๐ และสายอาชวศกษาเปนรอยละ ๖๐

- ๒๖ -

*ประเดนปฏรปท ๑๐ ใชมาตรการทางการเงนและภาษสนบสนนการพฒนาตนเองและเรยนรตลอดชวตของพลเมองทกคน โดยจดระบบใหประชาชนทอยในวยท างานและเปนผมรายได สามารถน ารายจายดานการศกษาอบรมเพอพฒนาตนเองหรอครอบครวทเกยวของกบสมมาชพ หรอการพฒนาคณภาพชวตมาหกลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดาประจ าปได นอกจากนใหใชมาตรการทางการเงนกระตนการพฒนาคณภาพของผลลพธใน แตละสถานศกษา โดยไมมงเนนเฉพาะสถานศกษาทมผลลพธดอยแลว แตจะตองใชมาตรการทางการเงนและการคลงมงพฒนาสถานศกษาทยงไมไดคณภาพโดยพฒนาทงโครงสรางพนฐานและบคคลากร *ประเดนปฏรปท ๑๑ ใชมาตรการทางภาษสนบสนนผประกอบการหรอองคกรภาคเอกชน ทรวมจดการศกษา โดยจดระบบและมาตรการทางภาษสนบสนนผประกอบการ หรอองคกรภาคเอกชนทรวมพฒนาการศกษา ระดมทนและทรพยากรเพอการศกษาจากทกภาคสวน โดยสรางแรงจงใจทงในดานภาษ การสรางความยอมรบในสงคมใหแกผสนบสนนการจดการการศกษา เพอสนบสนนผเรยนทงทอยในระบบและทหลดจากระบบงมความเสยเปรยบตามเศรษฐานะ ใหไดรบโอกาส ทางดานการศกษาและพฒนาทกษะอาชพโดยสบเนองจากความพยายามทจะใหทกภาคสวนไดเขามามสวนรวมในการจดการศกษา และการเตรยมความพรอม สถานศกษาทกระดบ ทกประเภท ในรปแบบสมชชาการศกษา จงตองเปดโอกาสประยกตใหรปแบบความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชนทางสงคม (Social Public Private Partnership หรอ Social PPP) พรอมทงรปแบบการสรางกจการหรอธรกจเพอสงคม (Social Enterprise) ทเนนความรวมมอกบภาคประชาชนและองคกรทไมแสวงหาก าไรเพอเสรมสรางความเขมแขงทางวชาการ การฝกปฏบต และประสบการณชวตตามกรณทเหมาะสม *ประเดนปฏรปท ๑๒ จดตงกองทนสมทบ (matching funds) แกทองถนหรอภาคประชาสงคมทรวมจดการศกษา โดยจดตงกองทนสมทบแกทองถนหรอภาคประชาสงคมทมเจตจ านงในการจด หรอพฒนาการศกษา หรอพฒนาคณภาพชวตใหแกคนในทองถนของตน เพอเปนการจงใจและสงเสรมใหเกด “ผจดการศกษา” ในพนทมากขน บนฐานการใชทรพยากรและทนวฒนธรรมของทองถนในการจดการศกษา รวมไปถงการสนบสนนจดการศกษาทางเลอกเพอสรางความหลากหลายของรปแบบการเรยนรใหแกกลมเปาหมายตาง ๆ

วาระปฏรปท ๑๘ การปฏรประบบการเรยนร โดยรวมทกชวงชนการศกษา ไดแก (ตามวาระปฏรปท ๑๘) โดยมงจดการเรยนรเพอสรางสมรรถนะก าลงคนทงระบบ โดยสงเสรมการเรยนรตงแตอยในครรภมารดา ปฐมวย ประถมศกษา มธยมศกษา อาชวศกษา อดมศกษา การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย การเรยนรตลอดชวตเพอพฒนาคณภาพชวตและสมมาชพ รวมไปถงการจดการศกษาและการสงเสรมการเรยนรเฉพาะกลมเปาหมาย โดยเนนกลมนอกระบบการศกษาและกลมวยแรงงานรวมถงกลมผสงอาย สงเสรมการศกษาทางเลอก และกลไกการจดการศกษาระดบชมชนทองถนและองคกรทอยใกลชดกบกลมเปาหมาย รวมถงสงเสรมสงคมการเรยนรโดยสรางวฒนธรรมการเรยนร วจยและใชเทคโนโลยและสอเพอการเร ยนร และการพฒนาคณภาพชวตของพลเมองทกคน ทงน ตองปฏรปใหครอบคลมทงรปแบบการจด ระบบหลกสตร กระบวนการเรยนร ระบบการวดและประเมนผลการเรยนร ระบบการผลตและพฒนาอาจารย ครผสอน ครภมปญญา ปราชญชาวบาน รวมทงระบบการประเมนและการรบรองคณภาพทเนนผลลพธทตวผเรยนและมความสอดคลองทงระบบ โดยมประเดนการปฏรปในวาระนอก ๙ ประเดน ไดแก *ประเดนปฏรปท ๑๓ จดใหมระบบการเรยนรเรองเพศศกษาส าหรบเยาวชน เนองจากการตงครรภในวยรนกอใหเกดปญหาในระยะยาวอยางตอเนองจงจ าเปนตองปรบปรงหลกสตรและการเรยนรเรองเพศศกษาใหม ใหเทาทนกบการเปลยนแปลงของโลก และมความเหมาะสมกบบรบทสงคมไทย เพอลดปญหาการมเพศสมพนธกอนวยอนควร ปญหาโรคตดตอทางเพศสมพนธ และปญหาการตงทองของแมวยรนทขาดความพรอมและท าใหเดกทเกดมามปญหาทงสขภาพรางกายและสขภาพจต

- ๒๗ -

*ประเดนปฏรปท ๑๔ ปรบปรงระบบการพฒนาเดกปฐมวยตงแตอยในครรภมารดา และการจดใหมการเรยนรเพอเตรยมตวในการเลยงดเดกส าหรบพอแมและชมชน พฒนาการเรยนรเพอสรางคนรนใหมตงแตมารดาเรมตงครรภ โดยทชมชนตองเขาไปสนบสนนครอบครวใหสามารถดแลสตรทก าลงตงครรภใหไดรบอาหาร ทดพอ ไดรบการรกษาสขภาพทงของมารดาและทารกในครรภโดยกลมงานสาธารณสขทองถน ทงนเพอใหเดกทเกดมา มสขภาพสมบรณ ไมเกดความผดปกตใด ๆ ในระหวางทอยในครรภมารดา งมผลมากกบการเจรญเตบโตของสมองและอวยวะทกสวนกอนทจะออกมาสโลกดวยความสมบรณของรางกายและสมอง โดยจดโปรแกรมการพฒนาพอแมมอใหมหรอพอแมทก าลงจะมลกคนแรก ใหเขารบการพฒนาความร ความเขาใจและทกษะการสงเสรมพฒนาการเดกและวธการสงเสรมการเรยนรในวยแรกเกดกอนเขาเรยน และจดใหมโภชนาการทเพยงพอส าหรบเดก จดใหมการออกก าลงกาย ฝกใหเดกมพฒนาการทถกตองทงโครงสรางรางกาย กลามเนอ บคลกภาพ อารมณ จตใจ เพอใหมบคลกภาพและอนามยทสมบรณ พรอมทจะพฒนาทกษะการเรยนรเตมตามศกยภาพในชวงวยตอ ๆ ไป นอกจากน ยงจะตองโดยจดโปรแกรมการพฒนาในรปแบบตาง ๆ ทเหมาะสมกบสภาพพนท บรบท และการประกอบอาชพของพอแมหรอผปกครองทมลกหรอดแลเดกในวยเรยน โดยการจดใหพอแมตองเขารบการพฒนาเพอใหมความเขาใจในวธการเรยนร และสรางทกษะการสงเสรมการเรยนรของลกทอยในวยเรยน เมอเดกเกดมาแลว ชมชนจะตองชวยกนดแลสมาชกใหมในชมชน อนเปนวถชวตและวฒนธรรมไทยโบราณ ทชมชนอยรวมกนเสมอนญาตพนอง ท าใหเดกทเกดมามความแจมใสและไดรบความอบอนจากสงคมรอบดานท าใหเดกสามารถเรยนรศลปะ วฒนธรรมอนดงามในชวงเวลาทสมองและรางกายก าลงพฒนาอยางรวดเรวและเปนฐานหลกทส าคญทจะสรางเดกไทยใหแขงแรงและมความสขตอไปในอนาคต การสนบสนนใหเดกไดรบอาหารทมประโยชนเพยงพอกบการเตบโตเปนการลงทนทคมคา เพราะจะไมท าใหเกดประชากรทไมสมประกอบและเปนภาระของสงคมในอนาคตหากไมไดรบการดแลอยางเหมาะสมโดยภาครฐรวมกบภาคสวนอนจะเนนการผลตทรพยากรบคคล หรอผเชยวชาญการบรบาลปฐมวยอยางมคณภาพและปรมาณตามความตองการ ควบคกบการยกระดบคณภาพของครและบคลากรทรบผดชอบดานปฐมวยอยในปจจบน

*ประเดนปฏรปท ๑๕ พฒนาระบบการเรยนรโดยเนนกระบวนการคด และลงมอปฏบตจรงในการศกษาทกระดบ โดยด าเนนการ ดงน ๑๕.๑) ปรบปรงและพฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนรในการศกษาทกระดบใหเปน การเรยนรดวยการลงมอปฏบตจรง เนนกระบวนการคด การใชเหตผล และทกษะการเรยนรในศตวรรษท ๒๑ เพอสรางคนไทยรนใหมทรเทาทนการเปลยนแปลงของโลกและสามารถแขงขนได ๑๕.๒) การสรางสงคมไทยใหเปนสงคมแหงปญญา โดยสงเสรมสภาพแวดลอมทางการเรยนร และสอสาธารณะดานการศกษา สงเสรมการศกษาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ควบคกบการศกษาดานศลปะวฒนธรรม ภาษา ศาสนา และการพลเมองศกษา เพอบมเพาะจตส านกการเปนพลเมองทด มคณธรรม จรยธรรม และธรรมาภบาลใหกบสงคมไทย ๑๕.๓) การเรยนในชนประถมศกษา จะตองปฏรปใหเดกในวยนไดเรมตนคดและรบรตามหลกธรรมชาตทเปนจรง มเหตมผล ฝกฝนใหมวนยใหความส าคญกบการพฒนาทกษะทจ าเปนตลอดการด ารงชวต ไมเนนการจดจ าค าตอบแตเนนการฝกสงเกตและกระบวนการคดทเปนเหตผล แตใหาบงในวถไทย เชน การจดจ าอาขยาน สภาษต วรรณคด รจกดแลสขภาพดวยการเลนกฬา เดกในปฐมวยไมควรถกสภาพแวดลอมผลกใหหลดจากระบบการศกษาในโรงเรยน เพราะจะท าใหเดกขาดโอกาสทจะเรยนรการอยรวมกนในสงคม อกทงเดกในวยนควรจะเรมตนรบการปลกฝงแนวคดการอยรวมกนในสงคมท เปนฐานการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมข รจกการยอมรบฟงเหตผลของผอน รจกแพชนะและใหอภย มน าใจเปนนกกฬาโดยการเรมตนเลนกฬาตงแตเดก รจกคณคาของทรพยากรในทองถน รกและหวงแหนสภาพแวดลอมทเปนธรรมชาตอนงดงาม รคณคาของการใชพลงงาน ทส าคญจะตองไดรบการปลกฝงใหมความขยน อสตย รจกประหยด มความอดทนในการท างาน เคารพความถกตอง รงเกยจความทจรตและการเอาเปรยบ

- ๒๘ -

๑๕.๔) การเรยนในระดบประถมศกษาตอเนองไปในชนมธยมศกษา จะตองมการเรยนรความรทางดานวทยาการเพอใหสามารถทนตอความเปนไปของโลก ในขณะเดยวกน จะตองมความรทสอดคลอง พหวฒนธรรมของชมชน ทองถน โดยมสมชชาการศกษาเปนผจดการดแลทงการศกษาเดกทวไป การศกษาของเดกกลมพเศษ รวมทงการใชทรพยากรโครงสรางพนฐานใหเกดประโยชนสงสด โดยการรวบรวมทรพยากร บคลากร มาชวยใหการศกษาออกแบบและพฒนาการเรยนการสอน ใหเกดการเชอมโยงขามสาระวชาแบบบรณาการ ในขนาดหองเรยนและชนเรยนทเหมาะสม มประสทธภาพ และมคณภาพทเปนมาตรฐานระดบเดยวกนทงประเทศ แตมความแตกตางกนไป ตามความตองการของแตละทองถน ไมยดเยยดระบบทองจ า ส าหรบการจดจ าวธแกปญหา และค าตอบ แตเนนการสรางความคดจากองคความรภมปญญาทมอยอยางบรณาการและประยกตใชกบชวตประจ าวน ๑๕.๕) การเรยนรในระดบมธยมศกษา ตงแตมธยมตนและมธยมปลายจะตองจดใหเดกมความเขาใจในแตละสาระวชาและความสามารถในการเชอมโยง ตรรกะขามสาระวชาแบบบรณาการโดยวธการทเหมาะสมและจ าเปน เชน Project-based Learning รวมทงทกษะในการสอสาร สามารถใชภาษาไดมากกวา ๒ ภาษา มความสามารถในการเขาหาขอมลตาง ๆ ดวยความเขาใจในเทคโนโลยสารสนเทศ สามารถตดตามเทคโนโลยใหม ๆ ทน ามาใชในการแกปญหา และฝกฝนแนวคดในการสรางนวตกรรมจากพนฐานภมปญญาทองถน สามารถประยกตใชคานยม ศลปะ วฒนธรรม จรยธรรม และแนวคดหลกการทางศาสนาของตนเองมาเพอการฝกการเรยนรตอเนอง รจกการดแลสขภาพ ปองกนไมใหเกดความเจบปวยดวยการใชเวลาไปกบการเลนกฬามากกวาทจะใชเวลาหมกมนกบอบายมขหรอสงยวยวนตาง ๆ ทงน สงคมชมชนทรวมกนเปนสวนของสมชชาการศกษา จะตองก ากบดแลเยาวชนในทองถนของตนเองใหมการใฝหาการเรยนรจากแหลงตาง ๆ ดวยตนเอง เพอเปนพลเมองทมความภาคภมใจในความเปนคนไทยและเปนก าลงส าคญของประเทศ พรอมทจะเรยนรทกษะอาชพทจะด ารงตนอยได โดยไมเปนภาระกบผอน รจกหนาทและมความรบผดชอบตอตนเองและสงคม ๑๕.๖) การสรางระบบการเรยนรเมอผานพนระดบมธยมศกษาไปแลว ผเรยนจะตองเขาใจวตถประสงคของการเรยนในระดบอดมศกษาดวยตนเอง ทงน เพอไมใหเกดการเรยนตามความตองการของผปกครอง หรอเพยงตองการใบประกาศนยบตร ใบปรญญา ผเรยนจะตองมเปาหมายในการหาความรหรอทกษะ เพอใชในการด ารงตนในอนาคตขางหนา ทงน ผเรยนสามารถจะเปลยนแปลงเปาหมายหรอสาขาวชาทเรยนไดอยางเปนอสระ โดยอาศยหลกการเทยบโอนวชาความรและทกษะของสถานศกษาทไดมาตรฐานในระดบเดยวกน เมอผเรยนจบการศกษาแลวจะสามารถไปประกอบอาชพในสงทผเรยนมงหวงได การเรยนในระดบอดมศกษานตองสรางใหผเรยนไดเขาใจถงความสมพนธของพหวชารวมทงเรองของภมปญญาทองถนทจ าเปนตองใชในการด ารงชวต และผเรยนควรจะเขาใจถงความสามารถทง ๘ ดานของมนษย เพอเลอกความสามารถทเหมาะสมกบตนเองในหลากหลายความสามารถ เพอใหสามารถด ารงชวตอยในสงคมอยางเปนสข ๑๕.๗) การจดใหมการศกษาตอเนองส าหรบผทจบระดบอาชวศกษาและบณฑตศกษา เปนความจ าเปนทจะตองสรางกระบวนการเรยนรใหมใหแกพลเมองไทยทกคน ไมจ ากดเฉพาะผทอยในวยเรยนเทานน เนองจากสงคมโลกมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว อาชพบางอาชพอาจจะถกทดแทนดวยเครองมอเครองจกร หรอมความตองการผลตภณฑบรการในอาชพนนลดลง ดงนนระบบการศกษาและพฒนามนษย จะตองสรางกลไกใหคนไทยสามารถหาความรเพมเตม รวมทงขยายความรดานภมปญญาทองถนเพอปรบวถชวตตลอดจนการหาทกษะเพมเตม เพอเปลยนอาชพใหมใหสามารถดแลตวเองไดโดยไมเปนภาระแกสงคม

*ประเดนปฏรปท ๑๖ จดใหมระบบการเรยนรความเปนพลเมอง สรางสงคมอดมปญญาทอยบนฐานศาสนาและวฒนธรรมอนดงาม โดยสงเสรมการจดการเรยนรในรปแบบตาง ๆ และการรณรงคผานสอมวลชนเพอสรางสงคมทพลเมองตระหนกในหนาทตนเอง และรบผดชอบตอสงคม มคณธรรม ยกยองคนด รงเกยจ ความไมอตรง โดยไมเกรงกลวตออทธพล และความไมถกตอง

- ๒๙ -

*ประเดนปฏรปท ๑๗ จดใหมระบบการเรยนรเพอพฒนาแรงงานใหมคณภาพ โดยจดระบบการสงเสรมการเรยนรและระบบการทดสอบฝมอแรงงานเพอรบรองคณวฒวชาชพของประชากรทอยในวยแรงงานใหมชองทางและไดรบโอกาสในการพฒนาฝมอการท างาน และสามารถใชเทคโนโลยใหมในการท างานไดอยางตอเนอง ตลอดชวต เพอสรางสมรรถนะการแขงขน และเพมผลตอบแทนจากการท างาน

*ประเดนปฏรปท ๑๘ จดใหมระบบการเรยนรเพอพฒนาผสงอาย โดยการสงเสรมการเรยนรเพอดแลสขภาพ รหลกโภชนาการ หลกการออกก าลงกาย หลกการฝกความมนคงของจตใจ มความร ความเขาใจวธปองกนการเจบปวยอนเกดจากสภาพแวดลอมทเปนมลภาวะ และการเสอมโทรมทางรางกายตามอาย เพอใหผสงวยดแลตนเองได และไมเปนภาระของสงคมมากเกนไป *ประเดนปฏรปท ๑๙ สงเสรมการศกษาทสอดคลองกบสงคมพหวฒนธรรม โดยด าเนนการออก กฎกระทรวงหรอระเบยบทเกยวของ และมาตรการตาง ๆ เพอสงเสรมใหองคกรชมชนทองถน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ ครอบครว สถาบนทางสงคมอน งเปนองคกรทอยใกลชดกลมเปาหมาย สามารถจดการศกษาเพอสมมาชพ หรอ เพอ พฒ นาคณ ภาพชวตแกกล ม พห วฒ นธรรมตาง ๆ รวมท งส งเสรม พหวฒนธรรมศกษา (Multicultural Education) ในสถานศกษาทกระดบเพอสงเสรมการอยรวมกนในสงคมอยางสนตสข โดยด าเนนการใหเจตนารมณของมาตรา ๑๒ ของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ น าไปสการปฏบตไดจรง *ประเดนปฏรปท ๒๐ สรางวฒนธรรมการเรยนร วจย และใชเทคโนโลยและสอเพอการเรยนร การสรางการเรยนรจากระบบโสตทศนศกษา งครอบคลมทงสอสงพมพ สออเลคทรอนกส วดทศน พพธภณฑ หองสมด สวนสาธารณะ อทยานธรรมชาต ศนยการเรยนร ตวอยางสงทเกดขนจรง (specimen) รวมถงสอทมชวต เชน บคคลทกภาคสวนทเกยวของ เพอสรางทกษะและองคความร งภาครฐ ภาคเอกชน และภาคสวนอนตองมบทบาทรวมกน เพอใหเกดสาระเนอหาทเปนประโยชนตลอดการเรยนรตลอดชวต โดยด าเนนการ ๒ สวน คอ ๒๐.๑) รฐเรงรดด าเนนการออกกฎระเบยบทเกยวของเพอบงคบใช หมวด ๙ เทคโนโลยเพอการศกษาของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ. ๒๕๔๒ ทงจดสรรคลนความถ และโครงสรางพนฐานดานโทรคมนาคมเพอการศกษาตามมาตรา ๖๓ การผลตและพฒนาแบบเรยน ต าราตามมาตรา ๖๔ การพฒนาก าลงคนดานเทคโนโลยทางการศกษาตามมาตรา ๖๕ การสงเสรมการวจยและพฒนาตามมาตรา ๖๗ การระดมทนและจดตงกองทนพฒนาเทคโนโลยเพอการศกษาตามมาตรา ๖๘ และการจดใหมหนวยงานกลางตามมาตรา ๖๙ ของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ ๒๐.๒) จดใหมหนวยงานทท าหนาทดานการวจยทมความเปนอสระทางวชาการและการบรหารจดการ เพอท าหนาทเปนหนวยวจยระบบการศกษา ตดตามและประเมนผลนโยบายทางการศกษา ทศทาง การเปลยนแปลง และพฒนาองคความรในประเดนการศกษาทเปนโจทยทาทายใหมในอนาคต *ประเดนปฏรปท ๒๑ จดการเรยนรส าหรบเดกดอยโอกาสและเดกกลมเสยงทงในและนอกระบบ โดยการสรางชองทางและโอกาสทเหมาะสมใหเดกไดรบการเรยนร หรอการพฒนาทเหมาะสมอยางตอเนอง โดยเชอมโยงกบระบบการใหทนการศกษาในรปคปองการศกษาทตดตามตวกบกลมเปาหมายกลมผดอยโอกาส ทางการศกษาและเดกกลมเสยง เพอใหสามารถพฒนาตนเองเพอเพมคณภาพชวตและสรางสมมาชพใหตนเองได ทงน การปฏรปจะตองกระท าแบบบรณาการ ไมใชเปนภาระของกระทรวงศกษาธการหรอผจดการการศกษาแตเพยงฝายเดยว เพอพฒนาคนไทยรนใหมใหเปนพลเมองทมคณภาพตามทมงหวงไวในวสยทศน จ าเปนตองใหผรบผดชอบในเรองตาง ๆ เขามามสวนรวมทเนนการเปลยนแปลง ตงแตระดบหองเรยน จนถงวฒนธรรมภายในโรงเรยน เชน การประเมนภาระงานของครผสอน การวดและประเมนผลสมฤทธการเรยนรของนกเรยน รวมไปถงการผลตทรพยากรบคคลและคร (ครอบคลมทง Pre- และ In- service Training) โดยเรมตงแตฝายวางแผนยทธศาสตร (ภาคการผลตจรง ภาคเศรษฐกจการคลงการเงน ภาควทยาศาสตรเทคโนโลยและนวตกรรม) การสรางคานยม การปลกฝงความรกในศลปะ รกษาวฒนธรรมไทย ยดมนในจรยธรรมและหลกศาสนา การดแล

- ๓๐ -

ปองกนสขภาพตวเองไมใหเจบปวย การใชกฬาเปนแรงจงใจใหคนไทยมน าใจเปนนกกฬา การรกษาทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม การใชพลงงานอยางคมคา การใชสอในการหาความรและสอสารอยางมประสทธภาพ ไมกอใหเกดความขดแยงและทส าคญทสดคอการปลกฝงใหทกคนรวมกนปองกนปราบปรามการทจรตประพฤตมชอบทงทางตรงและทางออมอยางจรงจง เพอสรางสงคมไทยใหมความนาอย

๒.๒.๓ การดาเนนการปฏรประบบการจดการตามระดบการศกษาและชวงวย เปนการปฏรประบบการจดการเรยนการสอนโดยมเปาหมายของผจบการศกษาทเปนไปตามวสยทศนการศกษาของชาต การปฏรปการจดการศกษาตามชวงวยและระดบการศกษา เพอใหเกดความเขาใจในการจดการศกษาตงแตมารดาตงครรภ และการศกษาตลอดทกชวงวยต งแตปฐมวย วยศกษาวท างานครอบคลมไปถงการเรยนรตลอดชวต กรรมาธการการศกษาจงไดจดต ง คณะอนกรรมาธการเพอท าการศกษาการจดการศกษาตามชวงวยและตามระดบการศกษาขน ๔ อนกรรมาธการและไดจดท ารายงานการปฏรปแยกจากกน *ประเดนปฏรปท ๒๒ การปฏรปการจดการศกษาปฐมวย โดยจดใหมการพฒนาหลกสตรส าหรบเดกปฐมวยทสงเสรมพฒนาการเดกรอบดาน จดระบบพฒนาผดแลเดกและผรบผดชอบศนยพฒนาเดกเลกทตงอยในชมชนตาง ๆ ใหมทกษะการดแลและการจดกระบวนการเรยนร ปรบปรงสภาพแวดลอมของศนยใหเหมาะสมกบการเรยนรและพฒนาการของเดกปฐมวย รวมไปถงการสงเสรมและพฒนาการจดการเรยนรระดบปฐมวย ในสถานศกษาของรฐและเอกชนใหไดมาตรฐาน *ประเดนปฏรปท ๒๓ การปฏรประบบการศกษาขนพนฐาน การปฏรปการศกษา ขนพนฐาน ไดค านงถงการเปลยนแปลงของโลกสศตวรรษท ๒๑ โดยเฉพาะอยางยงความกาวหนาทางเทคโนโลยและการสอสาร นบเปนโอกาสและความเสยงทจะน ามางผลกระทบตอทกประเทศทงทางบวกและทางลบ ดงนน การเตรยมความพรอมของคนในชาต เพอรบมอกบสภาพปญหาในปจจบนและอนาคตจงเปนสงส าคญยง และเครองมอ ในการพฒนาคณภาพคนกคอ การศกษา ในขณะเดยวกนกเปนทตระหนกแลววาสงคมไทยก าลงเผชญกบวกฤตทางการศกษา โดยเฉพาะอยางยงปญหาดานคณภาพและความเหลอมล าทางการศกษา งมหลกฐานทสะทอนใหเหนอยางชดเจนในระดบการศกษาขนพนฐาน ทงจากคะแนนเฉลยผลการทดสอบ O-Net และการเปรยบเทยบกบนานาชาต โครงการ PISA และ TIMSS อนเปนการประเมนผลทางการศกษาทเปนสากลเปนทยอมรบทวโลก การปฏรปการศกษาขนพนฐานเปนเรองททกภาคสวนของสงคมตองเขามามสวนรบผดชอบรวมกน หากตองการเหนเดกไทยไดรบการพฒนาการอยางสมวย มคณภาพ รเทาทนสงคม วชาการ เทคโนโลย รจกคดวเคราะห แกปญหาดวยตนเองได งความส าเรจเหลานจะเกดขนไดตองลงมอกระท ากน อยางเรงดวน จรงจง ภายใตแนวความคด “ครด ครเกง ระบบการบรหารจดการศกษาด เดกมคณภาพ” งจากผลการศกษาทางวชาการพบวาจะเปนแนวทางทท าใหการปฏรปการศกษาขนพนฐานเหนผลอยางจรงจงและเกดประโยชนตอผเรยนตอไป ทงน โดยมรายละเอยดการปฏรปการศกษาปฐมวยและการศกษาขนพนฐานตามประเดนปฏรปท ๒๒ – ๒๓ ทสอดคลองกบกรอบวาระการปฏรปหลก ๓ วาระ (วาระปฏรปท ๑๖ การปฏรประบบการจดการศกษา วาระปฏรปท ๑๗ การปฏรปดานการคลงการศกษา และวาระปฏรปท ๑๘ การปฏรประบบการเรยนร) ดงแสดงในแผนภาพขางลางน

- ๓๑ -

- ๓๒ -

*ประเดนปฏรปท ๒๔ การปฏรประบบการอาชวศกษา โดยเรมจากการก าหนดการออกแบบระบบการศกษาอาชวศกษาใหมเพอสรางพลเมองไทยใหมสมรรถนะในการท างานทแขงขนไดในกลมเศรษฐกจประชาคมอาเยนและประชาคมโลกในศตวรรษท ๒๑ มความรทเพยงพอตอการประกอบอาชพ ใชคณตศาสตรไดอยางมประสทธภาพและมแนวคดเปนวทยาศาสตร และตามทนเทคโนโลย ใหอาชวศกษามภาพลกษณทด มโอกาสและความกาวหนาในการประกอบอาชพ โดยด าเนนการปฏรป การผลตก าลงคน ความรวมมอกบภาคสวนตาง ๆ ระบบเสนทางอาชพและความกาวหนา ยกระดบทกษะอาชพ ทกกลมอาย และระบบการบรหารจดการ เพอแกปญหาระบบอาชวศกษาในประเทศไทยทตกอยในกบดกมายาคตทวา งานของผส าเรจการศกษาในสายอาชวะ เปนการท างานทยากล าบาก (Difficulty) อยกบความสกปรก (Dirty) และเสยงอนตราย (Danger) งสงผลกระทบตอภาพลกษณของการอาชวศกษาอยางมนยส าคญ การปรบภาพลกษณ เชงลบใหเปนบวกโดยมงสรางอตลกษณใหม คอ“อาชวศกษาสรางชาต” (Nation Builder) จ าเปนตองเรมตนจากการสรางแรงบนดาลใจ (passion) ใหอาชวศกษาเปนสวนส าคญของการขบเคลอนผลตภาพ (productivity) ของประเทศ และเปนผลงาน (performance) แหงความภมใจในการรวมสรางชาต ทงน ปรมณฑลของอาชวศกษาไมไดจ ากดขอบเขตอยแตเพยงภาคการผลต (manufacturing) เทานน แตยงครอบคลมไปถงอตสาหกรรมการบรการทมมลคาสง ตลอดจนอตสาหกรรมสรางสรรคทตองการก าลงคนทมความเชยวชาญทงดานการสรางสรรคและการผลต ดงน

วสยทศนของการปฏรปการอาชวศกษา คอ การสราง “ก าลงคนทมทกษะสง” ทเรมตนไตระดบจาก “ท าได” เปน “ท าเปน” ไปส “ท าเกง” เปนนกปฏบตการทางเทคนค (practical technologist) ท ม ท ก ษ ะแ ล ะส ม รรถน ะบ นฐานความร (skill & knowledge) กอปรดวย สมอง สองมอ และทกษะชวต (head, hand and life skill) เปนผประกอบ การมออาชพ ท งน เพอตอบโจทยการพฒนาประเทศในภาพรวมและการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษของประเทศ ตลอดจนเปนทตองการทงในประเทศและในตลาดการคาเสร

อาเยนรวมถงการเปนผประกอบการมออาชพ การปฏรปการอาชวศกษาของประเทศจ าเปนตองด าเนนการรวมกนทงระบบ เพอไปสเปาหมายของการปฏรปคอ “ยกระดบอาชพทกกลมอาย” โดยตงอยบนฐานกระบวนทศนใหมทางการศกษา ทจะตองปฏรปการศกษาเพอคนทงสงคม เพอคณคาของชวตและศกดศรของความเปนมนษย ตลอดจนเพอสมมาชพ คณภาพชวต และการมสวนรวมตอสงคม การออกแบบระบบการอาชวศกษาใหมเพอสรางพลเมองไทยใหมสมรรถนะการท างานทแขงขนไดในกลมประชาคมเศรษฐกจอาเชยนและประชาคมโลกในศตวรรษท ๒๑ มความรทเพยงพอตอการประกอบสมมาชพ ใชคณตศาสตรไดอยางมประสทธภาพ และมแนวคดเปนวทยาศาสตร เทาทนเทคโนโลย และใหการอาชวศกษามภาพลกษณทด มโอกาสและความกาวหนาในสายงานอาชพ จ าเปนตองด าเนนการภายใตกรอบการปฏรปอาชวศกษา ทส าคญ ๕ ดาน ดงมรายละเอยด ดงน ๒๔.๑) การปฏรปการผลตและพฒนาก าลงคน โดยการปรบปรงระบบการผลตและพฒนาก าลงคนใหสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนาประเทศและความตองการของสถานประกอบการ ทงดานปรมาณ และดานคณภาพในระดบมาตรฐานสากล มการก าหนดแผนการผลตและพฒนาก าลงคนรวมกบสถานประกอบการ เรงรดการผลตก าลงคนสาขาขาดแคลน รวมทงอาชพทสรางมลคาเพมจากภมปญญาทสงผลตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ พฒนาความพรอมของสถานศกษาเฉพาะทาง เพอใหประเทศไทยเปนศนยกลางการผลตและพฒนาก าลงคนทเปน นกปฏบตการทางเทคนคในภมภาคอาเยน เพมจ านวนผจบอาชวศกษาทมคณภาพทงในระบบและนอกระบบสถานศกษาใหเพยงพอกบความตองการของตลาดแรงงานภายในประเทศและในภมภาคอาเยน รวมถงความตองการ

- ๓๓ -

แรงงานในเขตเศรษฐกจพเศษของประเทศ โดยขยายขอบเขตการจดการศกษาดานอาชวศกษาใหแกพลเมองทกคนโดยไมจ ากดเพศ วย และคณวฒ ควบคไปกบการรณรงคสรางอตลกษณใหม สงเสรมคานยมใหม และสนบสนนใหเกดความนยมในการเขาสระบบอาชวศกษา โดยสรางความรวมมอกบภาคสวนตาง ๆ และภาคสอสาธารณะ ๒๔.๒) การปฏรปความรวมมอ โดยการสรางกลไกใหเกดความรวมมอสามฝายทงดานอปสงค (Demand) ดานอปทาน (Supply) และดานสนบสนน (Support) ผาน กรอ.อศ. กลมอาชพ และกรอ.อศ. จงหวด ยกระดบมาตรฐานและขยายการจดอาชวศกษาทวภาค สรางมาตรการและแรงจงใจใหสถานประกอบการเขามาม สวนรวมและเปนหนสวนในการจดอาชวศกษามากขน สรางแรงจงใจผบรหารและครในการรวมมอจดอาชวศกษากบภาคเอกชน รวมทงปลดลอคเงอนไขทเปนอปสรรคดานบรหารจดการอาชวศกษารวมกบสถานประกอบการ ๒๔.๓) การปฏรประบบเสนทางอาชพและความกาวหนาของผส าเรจอาชวศกษา โดยการปรบหลกสตรการเรยนร ใหยดหยน การปรบกระบวนการจดการเรยนการสอนทท าใหการปฏบต งานจรงใน สถานประกอบการเปนสวนหนงของหลกสตร (Work Integrated Learning-WIL) เพอสรางความร กระบวนการเรยนร ทกษะวชาชพ และเจตคตทดตอวชาชพ ทงทเปนรปแบบทวภาค รปแบบสหกจศกษา รปแบบโรงเรยนมธยมสองระบบ (สามญ-อาชวศกษา) หรอรปแบบการฝกอบรมพฒนาทกษะฝมอตามอธยาศย ปรบการวดและประเมนทกษะตามสภาพจรงใหสอดคลองกบมาตรฐานอาชพและคณวฒวชาชพ เพอสรางเสนทางอาชพผส าเรจอาชวศกษาจากสมรรถนะประสบการณกบต าแหนงงานทสงขน ผลกดนใหเกดมาตรการก าหนดคาตอบแทนตามมาตรฐานสมรรถนะรวมกบสถานประกอบการ และเพอขยายโอกาสการพฒนาทกษะอาชพใหตอบโจทยความกาวหนาในเสนทางอาชพผานกระบวนการฝกอบรม หรอการศกษาตอในระดบทสงขน ๒๔.๔) การปฏรปการยกระดบทกษะอาชพทกกลมอาย โดยการปรบรปแบบวธการจดอาชวศกษา ทงในระบบคออาชวศกษาในโรงเรยนมธยม และการจดอาชวศกษานอกระบบเพอใหเยาวชนทหลดออกจากการศกษาในระบบ คนวยท างาน และผสงอายไดมโอกาสพฒนาความกาวหนาตอยอดอาชพ (Up-grade skill) ปรบเปลยน อาชพ (Re-skill) ในระบบเปด (Open entry) รวมถงการจดอาชวศกษาตามอธยาศยส าหรบภาคประชาสงคม ชมชน ตลอดจนการจดใหมระบบทดสอบสมรรถนะทเปนสากล ทมการก าหนดคาตอบแทนในระดบสงเทยบเทาผจบการศกษาระดบปรญญาตร ใหแกผมสมฤทธบตรดานทกษะ และผท างานทมผลกระทบตอความปลอดภยของชวตและความมนคงของทรพยากร เชน พนกงานขบรถบรรทกวสดอนตราย พนกงานเชอมนอกสถานท พนกงานประกอบอาหาร เปนตน เพอสรางแรงจงใจใหมผเรยนดานอาชวศกษามากขนและเขาสตลาดแรงงานมากขน ๒๔.๕) การปฏรประบบบรหารจดการ ทงในดานการบรหารจดการเชงโครงสราง การบรหารงบประมาณและทรพยากร การบรหารงานบคคล โดยจดกลมสถาบนตามศกยภาพทมงแขงขนในระดบตาง ๆ คอ ระดบโลก ระดบภมภาค และระดบทองถน ใชพนทจงหวด/กลมจงหวด/ภาค เปนฐานในการจดอาชวศกษา สรางความเขมแขงเพอรองรบการกระจายอ านาจการจดการศกษา และใหมสวนงานเพมเตมเพอใหเกดความคลองตวในดาน การบรหารจดการ ไดแก ๑) ส านกสงเสรมคณภาพและมาตรฐาน ๒) ส านกความรวมมอ ๓) ส านกสงเสรมอาชวศกษาเอกชน และปฎรปวธการจดสรรงบประมาณและก าหนดรายจายตอหวเนนดานอปสงค ทเหมาะสมและเพยงพอตอการจดการอาชวศกษาใหมคณภาพและมประสทธภาพ ทงน เพอลดความเหลอมล าดานกระจายทรพยากร ปรบใหมระบบอาชวะเรยนฟรถงระดบ ปวส. ปรบระบบการบรหารจดการครและบคลากรอาชวศกษา ทงการสรรหา บรรจแตงตง และพฒนาอาจารยสาขาทขาดแคลนและใหตรงกบความตองการของสถานศกษาและตลาดงาน โดยมระบบการเลอนไหลของครอาชวะและผเชยวชาญอาชพในสถานประกอบการ ทงน โดยสรปภาพรวมยทธศาสตรการปฏรปอาชวศกษาตามรายละเอยดดงกลาวไปแลวตามแผนภาพขางลางน

- ๓๔ - *ประเดนปฏรปท ๒๕ การปฏรประบบการอดมศกษา โดยด าเนนการดงตอไปน ในระดบอดมศกษา เนนปฏรประบบการจดการศกษาทมงเปาประสงคใหอดมศกษาเปนแหลง แหงการสรางปญญาใหกบสงคม ทงในดานการสรางองคความรเพอการพฒนาผานกระบวนการวจยและนวตกรรม สรางผมความร ความสามารถและมคณธรรมจรยธรรม เพอการปฏบตงานใหเกดประสทธภาพประสทธผลและด ารงตนด ารงชวตรวมกนในสงคมอยางมคณภาพและสนตสข ผานกระบวนการเรยนรทมงใหเกดก ารใฝร ทกษะ และจรยธรรม มากกวาการจดการศกษาทเนนเพยงการเรยนการสอนและการประเมนผล ทใหความส าคญเฉพาะสงทเกดขนในชนเรยน ๒๕.๑) การก าหนดเปาหมายการพฒนาสถาบนอดมศกษา ทงประเภทพหวชา (Comprehensive) และเฉพาะทาง (Specialized) ตามศกยภาพและพนธกจทมตอสงคม (Social engagement) ในระยะ ๕ ป โดยจดแบงเปน ๓ กลม ดงน กลม ๑ พฒนาสถาบนอดมศกษาของรฐ จานวน ๑๐-๑๕ แหง เปนมหาวทยาลยระดบโลก (World Class) ทมงผลตงานวจยและจดการเรยนร เพอผลตองคความร นวตกรรม และก าลงคนใหมความสามารถระดบสากลเพอการแขงขนและความรวมมอกบนานาชาต กลม ๒ พฒนาสถาบนอดมศกษาของรฐทจดต งข นเพอเปาหมายเฉพาะเปนสถาบนอดมศกษาแหงโอกาส สถาบนอดมศกษาทจดตงขนเพอการพฒนาทองถน เชน มหาวทยาลยราชภฏ เพอการพฒนาดานเทคโนโลย เชน มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล เพอโอกาสในการเขาถงการศกษาระดบอดมศกษาอยางเทาเทยม เชน มหาวทยาลยในระบบเปด และเพอยกระดบความรและการเขาถงการศกษาระดบอดมศกษาของชมชน เชน วทยาลยชมชน ตองจดท าแผนพฒนาใหเปนสถาบนอดมศกษาทจดการเรยนรเพอตอบสนองโอกาสของพลเมองในการพฒนาตนเองอยางตอเนองไดตลอดชวต การประกอบสมมาชพ การยกระดบคณภาพชวต และการปฏบตภารกจเพอการพฒนาทองถนและประเทศอยางมคณภาพและประสทธภาพ รวมทงด าเนนการวจยเพอสรางและถายทอดองคความรและนวตกรรมสสงคม และเพอสรางความพรอมทจะพฒนาไปสการเปนสถาบนอดมศกษาในระดบโลกไดในระยะกลางและระยะยาว แผนพฒนาดงกลาวใหรวมถงการปรบแก

- ๓๕ -

พระราชบญญตทอาจเปนขอจ ากดในการทจะพฒนาไปเปนสถาบนอดมศกษาประเภทพหวชา เฉพาะทาง หรอประเภทอน ๆ ทสามารถตอบสนองความตองการของสงคมไดอยางเหมาะสม กลม ๓ สถาบนอดมศกษาเอกชน จดท าแผนการพฒนาใหเปนสถาบนอดมศกษาทตอบโจทยการเรยนรตามความตองการของสงคม มความเขมแขงทางวชาการและมคณภาพ รวมทงสามารถเขาถงแหลงทนและการสนบสนนเพอการพฒนาทางวชาการจากภาครฐได ๒๕.๒) การก าหนดสมรรถนะและวธการเสรมสรางสมรรถนะของคณาจารยระดบอดมศกษา ใหเปน "นกวจย”และ “ผน าแหงการเรยนร" ของประเทศ ตามประเภทและกลมของสถาบนอดมศกษา โดย ๑) ใหสถาบนอดมศกษาทเนนการวจยสามารถสรางองคความรและนวตกรรมในศาสตรสาขาตาง ๆ ทสรางมลคาเพม การจดสทธบตร และการใชประโยชนทมผลกระทบตอสงคม (Social impact) มากกวาการแขงขนกนทจ านวนเอกสารวจย (paper) ทไดรบการตพมพในวารสารวชาการทม Impact factor เทานน รวมทงผลตบคลากรทมความสามารถในการปฏบตหนาทเพอสรางผน าในการเปลยนแปลงการพฒนาใหเทาเทยมและเทาทนนานาอารยะประเทศ ๒) ใหสถาบนอดมศกษาแหงโอกาส สามารถจดการศกษาและพฒนาความรตอบสนองความตองการในการพฒนาทรพยากรมน ษย ภ ม ภาคและท องถ นอย างม คณภาพ ประส ทธภาพและสอดคล องกบคว ามต องและความจ าเป น ๓) ใหสถาบนอดมศกษาเอกชนสามารถผลตบณฑตไดอยางมคณภาพตามแนวทางและเกณฑคณภาพมาตรฐานทก าหนดและ ๔) ก าหนดแผนพฒนาคณาจารยและระบบการเขาสต าแหนงทางวชาการใหม ทมงสมรรถนะดานการวจย นวตกรรม หรอการเรยนรอยางแทจรงและอยางสอดคลองกบพนธกจและภารกจของสถาบนอดมศกษาในแตละกลม ๒๕.๓) การใหรฐสนบสนนการพฒนาโดยใชสมรรถนะดานการวจยและการจดการเรยนรของแตละสถาบนเปนองคประกอบหลกในการจดงบประมาณหมวดเงนอดหนน เพอกระตนสถาบนใหมการพฒนางานวจยและนวตกรรม การจดการเรยนร และการถายทอดความรสสงคมอยางจรงจงและตอเนอง รวมทงจดระบบทเปดโอกาสใหภาคเอกชนและสงคมสามารถเขามามสวนรวมในการพฒนางานวจยและนวตกรรมและการจดการเรยนร ตามความตองการของเอกชน สงคม และตลาดงาน เพอเพมศกยภาพและความสามารถของสถาบนอดมศกษาและ สถานประกอบการ และลดการพงพางบประมาณจากคาเลาเรยนและเงนอดหนนจากรฐ ๒๕.๔) การปรบปรงระบบการคดเลอกผเขาศกษา โดยมหาวทยาลยทจ ากดจ านวนรบ ใหเนนการน าผลสมฤทธการศกษาในระดบมธยมศกษาและคณลกษณะความเปนคนด มาใชเปนเกณฑในการคดเลอก สวนมหาวทยาลยทไมจ ากดจ านวนรบ ใหเนนโอกาสทางการศกษาเพอพฒนาคณภาพชวตและสมมาชพมาเปนเกณฑ การพจารณา ๒๕.๕) การพฒนาระบบการประกนคณภาพทเขมแขง เพอประกนคณภาพบณฑตทส าเรจการศกษาออกไปใหเปนบณฑตทมความสามารถสง มคณธรรมจรยธรรม และมทกษะผประกอบการ (Entrepreneur skill) สามารถสรางงานหรอกจการดวยตนเอง ๒๕.๖) การก าหนดพนทความรบผดชอบและการกระจายตวของสถาบนอดมศกษา โดยจ ากดไมใหมความ าอนในพนทบรการ ในสาขาและหลกสตรทมลกษณะหรอระดบการศกษาเดยวกน ๒๕.๗) การสรางธรรมาภบาลในการบรหารสถาบนอดมศกษา ทงน เนองจากระบบอดมศกษาในปจจบนมอสระในการจดการดวยสภามหาวทยาลยมากขนจงจ าเปนตองก าหนดระบบธรรมาภบาลในการบรหารจดการสถาบนอดมศกษา เพอใหสภามหาวทยาลยและฝายบรหารตองปฏบตตามระบบธรรมาภบาลและบทบญญต (Charter) แหงการจดตงและการด าเนนงานสถาบนการศกษาระดบอดมศกษาโดยตองมการรบผดชอบ (Accountability) และสามารถตรวจสอบได *ประเดนปฏรปท ๒๖ การจดการศกษาตลอดชวตโดยความรวมมอกบรวมปฏรปกบภาคสวนตาง ๆ (cross cutting) เพอตอบสนองความตองการคนไทย ๗๐ ลานคน รวมถงแรงงานตางดาว และสงคมไทยโดยรวม ท งน ส าหรบการจดการศกษาส าหรบตอบสนองเรยนการรตลอดชวต นบเปนการจดการศกษาทมความส าคญทตองมการรบผดชอบรวมกนทงภาครฐทเกยวของ ผมสวนไดเสยทส าคญจากภาคเอกชนและภาคประชาชนรวมถงองคกรทไมแสวงหาก าไร ทกภาคสวนตองชวยจดการศกษาลกษณะประเภทนอยางมประสทธภาพตองท างานรวมกนแบบบรณาการ เพราะเปนการเสรมสรางทกษะ ความเชยวชาญ องคความรทเฉพาะ สงผลกระทบตอระดบผลตภาพหรอ Productivity ของประเทศ

- ๓๖ -

ผ รบผดชอบเรองแรงงานภาคการผลตในพ นท จะตองให ขอมลความตองการในการ จดการการศกษา ทงปรมาณและคณลกษณะอยางเปนพลวตตอสมชชาการศกษา ทงน เพอใหสามารถสรางพลเมอง ทมความรทกษะตรงกบความตองการของตลาดแรงงานในพนท สอสารมวลชนในฐานะผรวมจดการศกษา ตองตระหนกถงบทบาทความรบผดชอบตอการรบรงมผลตอความเขาใจในเหตการณ ขอมล องคประกอบตาง ๆ ทจะกระทบตอการศกษาและการตดสนใจตลอดชวตของคนไทยและความเปนพลเมองไทย จงจ าเปนตองน าเสนอขอเทจจรงในแนวทางทเปนการสรา งสรรคและการสรางเนอหาสาระทมผลกระทบในทางบวกตอความคดและความเขาใจของทกฝาย นอกจากนตองสรางความรวมมอกบเครอขายพนธมตร อาท ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต กระทรวงการคลง ส านกงบประมาณ กระทรวงแรงงาน กระทรวงมหาดไทย (ทรบผดชอบ โรงเรยนเทศบาล โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครและเมองพทยา) ส านกนายกรฐมนตร (ทรบผดชอบ โรงเรยนต ารวจตระเวนชายแดน) สภาหอการคาแหงประเทศไทย สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย เปนตน

ทงน ในการด าเนนการปฏรปการศกษาระหวางภาคสวนตาง ๆ ผจดการศกษาหลก ผรวมจดการศกษา และผรวมสนบสนน สามารถรวมด าเนนการในประเดนตาง ๆ ไดอยางหลากหลาย โดยควรมแนวทางส าคญ ไดแก ๒๖.๑) การเปดโอกาสประยกตใหรปแบบความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชนทางสงคม (Social Public Private Partnership หรอ Social PPP) - อปสรรคในการปฏบต เชน กระบวนการจดท างบประมาณ ส าหรบการผกมดในระยะยาวในแตละโรงเรยนหรอพนทการศกษา ๒๖.๒) การเปดโอกาสประยกตรปแบบการสรางกจการหรอธรกจเพอสงคม (Social Enterprise) ทเนนความรวมมอกบภาคประชาชนและองคกรทไมแสวงหาก าไรเพอเสรมสรางความเขมแขงทางวชาการ การฝกปฏบต และประสบการณชวตตามกรณทเหมาะสม - อปสรรคในการปฏบต เชน การพฒนาจากโรงเรยนเพอเปนธรกจเพอสงคม - ระบบบญชตนทน ๒๖.๓) การพฒนาขดความสามารถใหกบสถานศกษาส าหรบผดอยโอกาสตามความเหมาะสมและความจ าเปน เชน โรงเรยนต ารวจตระเวนชายแดน เปนตน โดยมการพฒนาหลกสตรตามความเหมาะสมและความจ าเปนของพนท ๒๖.๔) การใหทกภาคสวนไดเขามามสวนรวมในการจดการศกษาและการเตรยมความพรอมสถานศกษาทกระดบ ทกประเภท (การขยายตวของการศกษาทางเลอก) - อปสรรคในการปฏบต เชน ความยากงายของนกเรยนจากการศกษาทางเลอกในการเขาสระดบอดมศกษาโดยวธการสอบในปจจบน ๒๖.๕) การยกระดบศนยเดกเลกในระดบทองถนใหสอดคลองกบมาตรฐานความปลอดภย - อปสรรคในการปฏบต เชน กลไกในการออกใบอนญาต ความรบผดชอบของสวสดภาพเดก ๒๖.๖) การสนบสนนมารดาเรมตงครรภ - อปสรรคในการปฏบต เชน กลไกการสนบสนนใหชมชนดแลสตรทก าลงตงครรภใหไดรบอาหารทดพอ ไดรบการรกษาสขภาพทงของมารดาและทารกในครรภ ๒๖.๗) การสรางขดความสามารถใหกบสถานเรยนรส าหรบผขาดโอกาส เชน สถานพนจและคมครองเดก เรอนจ า เปนตน ๒๖.๘) การผลตทรพยากรบคคล คร รวมไปถงผอ านวยการโรงเรยน ในระบบการศกษาใหเขาใจถงหลกการและแนวทางในการเชอมโยงการศกษาในระบบกบการศกษาตลอดชวต สามารถใชทรพยากรการศกษา ในระบบเพอสงเสรมการศกษาตลอดชวตของคนในชมชนทองถนได

- ๓๗ -

ทงน เพอใหการปฏรปการจดการศกษาตลอดชวตเพอคนทกชวงวยเปนผลส าเรจ ยงควรปฏรปกลไก การมสวนรวมของการจดการศกษาและพฒนามนษยในพนทระดบจงหวดควบคการปฏรปการจดสรรงบประมาณ ลงเปนพนทจงหวด เพอเปดโอกาสใหภาคสวนตาง ๆ เขามารวมจดการศกษาไดดยงขนโดยรฐใหการสนบสนนโดยอาจสงเสรมสนบสนนกลไกคณะกรรมการการศกษาจงหวด และสมชชาการศกษาจงหวด ทมการท างานเชอมโยงกบคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต ในสวนกลาง งแนวทางดงกลาวสามารถด าเนนการไดทนทจากการมสวนรวมของภาครฐ ภาคเอกชนและภาคประชาสงคมในจงหวด งมการรวมตวกนอยแลวในหลายพนทจงหวด และมการรวมตวกนด าเนนงานเปนกลมภาคเครอขายผเกยวของกบการศกษาและการพฒนามนษย ในจงหวดตาง ๆ เพอการแลกเปลยนเรยนรและสงเสรมการด าเนนงานงกนและกนตอไป ทงน โดยอาจสรปการปฏรปกลไกการบรหารจดการการศกษาตลอดชวตแบบมสวนรวมของทกภาคสวนดงกลาวขางตน งสามารถด าเนนการเปนมาตรการเรงดวนหรอมาตรการระยะสน เพอใหเหนผลการเปลยนแปลงอยางรวดเรวได ดงแสดงไวในแผนภาพขางลางน

- ๓๘ -

๒.๓ มาตรการเรงดวนเพอการฟนฟคณภาพการศกษา นอกจากยทธศาสตรการปฏรป เพอเปลยนแปลงระบบการศกษาและพฒนามน ษยในระยะยาวแลว คณะกรรมาธการยงพจารณาเหนวา จ าเปนอยางยงทจะตองมมาตรการฟนฟคณภาพการศกษาอยางเรงดวน ในหลายประเดน โดยไมตองรอกระบวนการปฏรปตามยทธศาสตรทงหมดทก าหนดไว งหนวยงานภาครฐทเกยวของสามารถด าเนนการไดทนทตามกรอบการปฏรป ๓ วาระ ดงตอไปน

วาระปฏรปท ๑๖ การปฏรประบบการจดการศกษา ๑. กฎหมายจดตงคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต ๒. กฎหมายวาดวยขนาดสถานศกษาและขนาดชนเรยน กฎหมายวาดวยการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลก กฎหมายวาดวยการสงเสรมความเปนอสระในการบรหารสถานศกษา รวมถงการแกกฎหมายเดมทเกยวของและเปนอปสรรค ๓. การออกระเบยบตามความในมาตรา ๔๗ พ.ร.บ. ระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. ๒๕๔๗ เพอใหอสระโรงเรยนทมความพรอมตามเกณฑสามารถสอบบรรจและคดเลอกครไดเอง ๔. การแกไขระเบยบครสภาวาดวยคณสมบตผทมสทธไดรบใบประกอบวชาชพคร และผบรหารสถานศกษา แกไขระเบยบ กคศ. วาดวยวทยฐานะคร บคลากรทางการศกษา และผบรหารสถานศกษา บนพนฐานสมรรถนะใหมทพงประสงค ๕. การปรบระบบการประเมนคณภาพของ สมศ. และการแกไข พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ รองรบระบบประเมนคณภาพใหม ๖. กฎหมายวาดวยธรรมาภบาลความรบผดชอบสทธและหนาททางการศกษาและการแกไข พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ รองรบ ๗. การตงคณะกรรมาธการประมวลกฎหมายการศกษาของสภานตบญญตแหงชาต วาระปฏรปท ๑๗ การปฏรประบบการคลงดานการศกษาโดยรวมทกชวงช นการศกษา ๘. กฎกระทรวงวาดวยเงนอดหนนรายหวเพมเตมส าหรบเดกยากจนและดอยโอกาส ๙. การแกไขระเบยบกองทนกยมทางการศกษา เพอเพมโอกาสใหกลมเปาหมายเฉพาะทดอยโอกาสหรออยนอกระบบการศกษา ๑๐. การลดหยอนภาษสวนบคคลส าหรบการสงเสรมการเรยนรตลอดชวต ๑๑. กฎหมายเพอการลดหยอนภาษใหภาคเอกชนทลงทนในการพฒนาการเรยนรของแรงงานและประชาชนทวไป ๑๒. การสนบสนนการจดตงกองทนสมทบในจงหวดน ารองการจดการศกษาเชงพนท (Area-Based Education)

วาระปฏรปท ๑๘ การปฏรประบบการเรยนร ๑๓. การสอนเพศศกษาและการมระบบดแลรายกรณ (Case Management Unit) ส าหรบเดกและเยาวชนกลมเสยง ๑๔. การประสานนโยบายกบกระทรวงและหนวยงานทเกยวของเพอการแกไขปญหาระบบการดแลเดกปฐมวยในพนทเสยง ๑๕. การขยายผลโครงการปฏรปการเรยนรสผ เรยนในเขตพนทการศกษาไมต ากวา ๖๐ เขต ครอบคลมในโรงเรยนไมต ากวา ๕,๐๐๐ โรงเรยน โดยประสานผานกระทรวงศกษาธการ ๑๖. การพฒนาการเรยนรวชาพลเมองศกษาในโครงการปฏรปการเรยนรสผเรยน โดยการประสานนโยบายกบกระทรวงศกษาธการ ๑๗. การจดระบบพฒนาฝมอแรงงานรวมกบภาคเอกชนในจงหวดน ารองการจดการศกษาเชงพนท

- ๓๙ -

๑๘ โครงการน ารองการจดการเรยนรของผสงอายรวมกบสมชชาสขภาพแหงชาต ๑๙. การเรยนพหวฒนธรมศกษา น ารองในโครงการปฏรปการเรยนรสผเรยน ๒๐. กฎหมายจดตงสถาบนเทคโนโลยเพอการศกษา ๒๑. การขยายผลระบบการดแลเดกกลมเสยงรายกรณ (Case Management Unit) ไปในจงหวด น ารองการจดการศกษาเชงพนท การดาเนนการปฏรประบบการจดการตามระดบการศกษาและชวงวย ๒๒. การขยายผลระบบการจดการเชงพนทเพอการพฒนาเดกปฐมวย รวมกบกระทรวงสาธารณสข กระทรวงมหาดไทย กระทรวงศกษาธการ ๒๓. การขยายผลแบบอยางทดของการจดการโรงเรยนนตบคคลและแบบอยางทดของการจดการเรยนรแนวใหมไปในจงหวดน ารองการจดการศกษาเชงพนท ๒๔. การขยายผลโครงการทวศกษาและทวภาค รวมกบกระทรวงศกษาธการ ๒๕. กฎหมาย พ.ร.บ.อดมศกษาสงเสรมธรรมาภบาลและการตรวจสอบ ตลอดจนการเปดเผยขอมลสาธารณะของสถาบนอดมศกษา ๒๖. การสงเสรมกจกรรมการเรยนรตลอดชวตแกกลมเปาหมายตาง ๆ ในจงหวดน ารองการ จดการศกษาเชงพนท ๒.๔ โครงสรางและกลไกการปฏรปในระยะยาว เพอใหการปฏรปการศกษาสามารถด าเนนไปไดตามยทธศาสตรทก าหนดไวทงหมด จ าเปนทจะตองก าหนดโครงสรางใหมและจดวางกลไกการปฏรปการศกษาระยะยาว ดงตอไปน ๑. กาหนดโครงสรางทเปนกลไกขบเคลอนระยะยาวไวในรฐธรรมนญ โดยจดใหมองคกรเพอท าหนาทปฏรปการศกษา ไดแก คณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต เพอใหองคคณะบคคลทมความเปนอสระจากการเมอง ท าหนาทขบเคลอนการปฏรปการศกษา ก าหนดนโยบายและแผนยทธศาสตรการพฒนามนษยตงแตในครรภมารดาจนตลอดชวต ก าหนดนโยบายและพจารณากลนกรองใหความเหนชอบการจดสรรงบประมาณดานการศกษากอนเสนอ ครม. น าเสนอกฎหมายและจดตงกลไกทจ าเปน ตดตามประเมนผล และกลนกรองการแตงต งโยกยายผบรหารตงแตผบรหารระดบสงขนไปของกระทรวงศกษาธการ โดยมส านกงานเลขาธการคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต ท าหนาทเปนหนวยงานเลขานการ ๒. กาหนดใหมองคกรปฏรปทมภารกจสาคญในดานตาง ๆ ดงน ๒.๑ สถาบนวจยระบบการศกษาและพฒนามนษย ท าหนาท เปนหนวยวจย จดการองคความร สงเคราะหความรใหม ทบทวนประสบการณ รวมถงพฒนานวตกรรมเพอการปฏรปและวางระบบการศกษาของประเทศทใชหลกวชาการและพลงทางปญญาเปนฐาน ๒.๒ ส านกงานคณะกรรมการสมชชาการศกษาแหงชาต ท าหนาท เชอมโยงพลงภาคประชาชน ผานสมชชา โดยการรบฟงเสยงสะทอนจากประชาชน พอแม ผปกครอง และผมสวนไดสวนเสยจากการจดการศกษา ไดแก นายจาง หนวยงานราชการทใชผส าเรจการศกษา สรางการมสวนรวมกบเครอขายในภาคประชาสงคม รวมถงสอสารเพอสรางความเขาใจและรวมขบเคลอนการปฏรปการศกษา ทงในระดบพนทและระดบจงหวด โดยอาจมการท างานรวมกบคณะกรรมการการศกษาจงหวดหรอกลไกในลกษณะเดยวกน เพอการวางแผนพฒนาการศกษาในระดบพนทจงหวดทเหมาะสมกบบรบทเศรษฐกจและภมสงคมของแตละพนท

- ๔๐ -

๓. สรางกลไกการปฏรปการศกษาในระยะยาว โดยการตราพระราชบญญตใหม ๑ ฉบบ คอ พระราชบญญตคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต พ .ศ. .... โดยตองก าหนดสาระหลกเพอรองรบกระบวนการปฏรปการศกษาใหสามารถด าเนนการไดอยางตอเนองและปองกนการแทรกแงจากกลมใด ๆ และจดตงคณะกรรมการระดบชาตทมความเปนอสระ รวมถงวางกลไกเพ อก ากบดแลการปฏรปการศกษาและ การพฒนามนษย ในระยะยาวอยางนอย ๑๐ – ๑๕ ป ๔. กาหนดมาตรการการปฏรประยะยาวภายใตกรอบคดเกยวกบโครงสรางใหมของระบบการศกษาและพฒนามนษยภายใตการก ากบของคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต ตามกรอบการปฏรป ๓ วาระ ดงน

วาระปฏรปท ๑๖ การปฏรประบบการจดการศกษา ๑. กฎหมายจดตงสถาบนวจยระบบการศกษาและพฒนามนษย กฎหมายจดตงส านกงานคณะกรรมการสมชชาการศกษาจงหวดแหงชาต ๒. การพฒนาระบบการจดการศกษาเชงพนทจงหวด เพอพฒนาคณภาพโรงเรยน โดยเฉพาะโรงเรยนขนาดกลางและขนาดเลก รวมถงกฎหมายงบประมาณเพอการจดสรรคาใชจายทางการศกษาทแปรตามสภาพผเรยนและพนท ๓. กฎหมายปรบปรงโครงสรางการบรหารงานบคคลทงในสวนกลาง (กคศ./ครสภา) และในระดบพนท (อกคศ. เขตพนทการศกษา) กฎกระทรวงวาดวยคาตอบแทนและสทธประโยชนครและผบรหารในพนทยากล าบาก ๔. กฎหมายปรบโครงสรางองคกรคร (กคศ./ครสภา/สกสค.) ใหเปนองคกรสมยใหมและมธรรมาภบาล ๕. กฎหมายระบบเทยบโอนคณวฒการศกษาทงระหวางการศกษาในระบบ นอกระบบ ตามอธยาศย และระหวางการศกษาสายสามญและสายอาชพ การปรบปรงระบบการสอบ O-Net ใหเปนเงอนไขการเลอนชนของผเรยนรายบคคลและในการสอบเรยนตอและยกเลกการเปนเงอนไขการประเมนสถานศกษา ๖. ระเบยบคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาตวาดวยการคมครองผรบการศกษา และผจดการศกษา ๗. การระเบยบคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาตวาดวยการทบทวนกฎหมาย กฎระเบยบทางการศกษา

วาระปฏรปท ๑๗ การปฏรประบบการคลงดานการศกษา โดยรวมทกชวงชนการศกษา ๘. กฎหมายวาดวยระบบงบประมาณสนบสนนการวจยในสถาบนอดมศกษา ๙. การศกษาวจยบญชรายจายทางการศกษาเพอประกอบการจดตงส านกงานหลกประกนโอกาส ทางการศกษา รวมถงระบบคปองทางการศกษา ๑๐. กฎหมายวาดวยการจดสรรเงนอดหนนรายหวทแปรผนตามสภาพผเรยนและสถานศกษา ๑๑. กฎหมายวาดวยวสาหกจเพอสงคมการใชกลไกกรรมการการศกษาจงหวดและสมชชาการศกษาจงหวด สรางความรวมมอภาคเอกชนในการสนบสนนการศกษา ๑๒. การจดตงกองทนสนบสนนการจดการศกษาระดบจงหวดและทองถน ในก ากบคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต

วาระปฏรปท ๑๘ การปฏรประบบการเรยนร ๑๓ การปฏรประบบการดแลผเรยนและระบบการแนะแนวในโรงเรยนทวประเทศ ๑๔. การใชกลไกคณะกรรมการการศกษาจงหวด และสมชชาการศกษาจงหวด ภายใตการสนบสนนของคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต ขบเคลอนระบบการจดการขอมลและการใหบรการ เดกปฐมวยในระดบทองถนในพนททกจงหวด

- ๔๑ -

๑๕. การใชกลไกคณะกรรมการการศกษาจงหวด และสมชชาการศกษาจงหวด ขบเคลอนขยายผลการปฏรปการเรยนรในทกจงหวด ภายใตการก ากบและสนบสนนของคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต สถาบนวจยระบบการศกษาและพฒนามนษย ๑๖ การพฒนาหลกสตรพลเมองศกษาในการก ากบดแลของสถาบนวจยระบบการศกษาและพฒนามนษย ๑๗ การใชกลไกคณะกรรมการการศกษาจงหวดและสมชชาการศกษาจงหวดจดระบบพฒนาฝมอแรงงานอยางตอเนองรวมกบภาคเอกชนในทกจงหวด โดยมมาตรการทงดานภาษและกองทนสนบสนนการท างานของ ทกจงหวด

๑๘. การมระบบคปองการเรยนรส าหรบผสงอาย ๑๙. หลกสตรพหวฒนธรรมศกษาในการศกษาทกระดบ ภายใตการก ากบของสถาบนวจยระบบหลกสตร ๒๐. การใชกลไกคณะกรรมการการศกษาจงหวด สมชชาการศกษาจงหวด รวมกบมหาวทยาลยในพนทจดตงศนยพฒนาครประจ าจงหวด เพอพฒนาสมรรถนะครดานการสอบ รวมถงการใชเทคโนโลยเพอการเรยนรภายใตการก ากบดแลของสถาบนวจยระบบการศกษาและพฒนามนษย ๒๑. การมระบบหลกประกนโอกาสทางการศกษาแหงชาต การใชกลไกคณะกรรมการการศกษาจงหวด และสมชชาการศกษาจงหวด ในการชวยเหลอดแลเดกกลมเสยงและเดกดอยโอกาส การดาเนนการปฏรประบบการจดการตามระดบการศกษาและชวงวย ๒๒. การพฒนากลไกประสานงานระดบชาตในการก ากบดแลเดกปฐมวย ภายใตการก ากบของคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต ๒๓. การวางระบบการจดการศกษาเชงพนทเพอพฒนาคณภาพโรงเรยนขนาดเลกและขนาดกลาง การใชกลไกคณะกรรมการการศกษาจงหวดและสมชชาการศกษาจงหวด ก ากบดแลคณภาพสถานศกษาขนพนฐานภายใตการก ากบสนบสนนของคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต สถาบนวจยระบบการศ กษาและพฒนามนษย ๒๔. การจดสรรงบอดหนนใหผเรยนสายอาชพเรยนฟรจนถงระดบ ปวส. การพฒนากลไกความรวมมอภาคเอกชนในการจดการศกษาและการแนะแนวสายอาชพเปนรายจงหวด ภายใตการก ากบดแลของคณะกรรมการการศกษาจงหวด และสมชชาการศกษาจงหวด ๒๕. การปรบโครงสรางการบรหารอดมศกษาและการจดสรรทรพยากรในการอดมศกษาใหเปนอสระ ภายใตการก ากบของคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต ๒๖. การมระบบคปองสงเสรมการเรยนรตลอดชวต ระบบหลกประกนโอกาสทางการศกษาแหงชาต ส าหรบกลมเปาหมายนอกอายวยเรยน ๕. กรอบคดในการปฏรปเชงโครงสราง (Structural Reform) ส าหรบกระทรวงศกษาธการและหนวยงาน ท เก ยวของ นอกจากกลไกและมาตรการเพอการปฏรปการศกษาระยะยาวแลว ส งท เปนความจ าเปน อกประการหนงคอการปรบเปลยนโครงสรางของกระทรวงศกษาธการระยะยาวรองรบบทบาทใหมทเปนบทบาท ในเชงก ากบ สนบสนน ตดตามประเมนผลและพฒนาคณภาพการศกษา โดยการปฏรปเชงโครงสรางดงกลาว จะครอบคลมทงโครงสรางองคกร (Organization Structure) และโครงสรางการปรบอตราก าลงใหม (personal redeployment) ทสอดคลองกบก าหนดบทบาทหนาทใหมของกระทรวงศกษาธการ ทงน โดยไดเปรยบเทยบบทบาทหนาทเดมกบบทบาทหนาทใหม รวมทงโครงสรางองคกรทพงประสงคของกระทรวงศกษาธการในการท างานตอเชอมกบองคกรและภาคสวนตาง ๆ ทงภายในและภายนอกของกระทรวงศกษาธการ ดงกรอบคดทแสดงในตารางและแผนภาพขางลางน

- ๔๒

-

ตารา

งเปรย

บเทย

บแนว

คดเก

ยวกบ

บทบา

ทหนา

ทใหม

ของก

ระทร

วงศก

ษาธก

าร

ภายใ

ตแผน

การป

ฏรปก

ารศก

ษาระ

ยะยา

วของ

คณ

ะกรร

มาธก

ารปฏ

รปกา

รศกษ

าฯ ส

ปช.

บทบา

ทหนา

ทของ

กระท

รวงศ

กษาธ

การ

ดานก

ารพฒ

นาคณ

ภาพ

ดานป

ระกน

โอกา

สทาง

การศ

กษา

ดานว

างแผ

นการ

ผลตก

าลงค

นฯ

ดานว

จยระ

บบกา

รศกษ

า ดา

นนโย

บายแ

ละยท

ธศาส

ตรฯ

บทบา

ทเดม

บท

บาทใ

หม

บทบา

ทเดม

บท

บาทใ

หม

บทบา

ทเดม

บท

บาทใ

หม

บทบา

ทเดม

บท

บาทใ

หม

บทบา

ทเดม

บท

บาทใ

หม

As P

rovid

er

ไมชด

เจน

สว

นใหญ

เปน

ก ำกบ

ควบ

คม

ดแลก

ำรจด

กำร

กำรศ

กษำ

ขนพน

ฐำน

ทว

ประเ

ทศ

ทงใน

ดำน

หลกส

ตร

งบปร

ะมำณ

อต

รำก ำ

ลง

ตลอด

จน

กำรต

ดตำม

ประเ

มนผล

ฯลฯ

ผำ

นกลไ

กส ำ

นกงำ

นเขต

พนทก

ำรศก

ษำ

ในกำ

รก ำก

บดแ

ลสถำ

นศกษ

ำใน

เขต

แทน

หนวย

งำนก

ลำง

คอ ส

พฐ.

As R

egul

ator

ปร

บเปล

ยนบท

บำทข

ององ

คกรท

เกยว

ของให

มบท

บำทใ

นกำร

สงเส

รมกา

รพฒ

นาคณ

ภาพ

การศ

กษาแ

ละกา

รเรยน

รมำ

กยงข

น

ท ำหน

ำทศก

ษำวจ

ย พฒ

นำตว

แบบแ

ละมำ

ตรฐำ

นกำร

จดหล

กสตร

และก

ำรเรย

นกำ

รสอน

ทกระ

ดบ แ

ละทก

ประเ

ภทสน

บสนน

ให

สถำน

ศกษำ

ทกระ

ดบแล

ะทก

ประเ

ภท ม

กำรพ

ฒนำ

คณภำ

พอยำ

งตอเ

นอง

โดยเ

ปนภำ

รกจใ

นกำร

ประส

ำนสน

บสนน

สงเส

รมทำ

งวชำ

กำรใ

หแก

สถำน

ศกษำ

ซงจ

ะมอส

ระใน

ควำม

เปนน

ตบคค

ลอย

ำงเต

มท แ

ตมระ

บบ

audit

และ

ตรวจ

สอบ

ตำมก

ฎหมำ

ย เพ

อสรำ

งภำ

วะรบ

ผดชอ

บทำง

กำรศ

กษำท

ระดบ

ลำงส

ด คอ

สถำ

นศกษ

ำ

As P

rovid

er

ก ำกบ

ดแลก

ำรจด

งบปร

ะมำณ

อดหน

นรำย

หวแก

ผเรย

น ใน

องคก

รท

เกยว

ของค

อ สพ

ฐ. สอ

ศ. แ

ละ

สป. บ

ำงสว

น คอ

งำนข

อง ส

ช. แล

ะ กศ

น.

As R

egul

ator

ปร

บเปล

ยนบท

บำทม

ำ ท ำ

หนำท

ก ำกบ

ดแลก

ำรใช

งบ

ประม

ำณกำ

รศกษ

ำ เพ

อสรำ

งหล

กประ

กนโอ

กำส

ทำงก

ำรศก

ษำ

ทเทำ

เทยม

บน

พนฐำ

นกำร

มข

อมลบ

ญช

รำยจ

ำยทำ

งกำ

รศกษ

ำ และ

ระบบ

ขอมล

รำยบ

คคลข

องผเ

รยน

เพอก

ำรจด

สรรง

บประ

มำณ

โดยต

รงแก

ผเรย

น (D

eman

d-sid

e Fin

ancin

g)

As P

rovid

er

ปรบอ

งคกร

เดมใ

หมำ

ท ำหน

ำทก ำ

กบคว

บคมด

แลกำ

รจด

กำรศ

กษำ

ระดบ

พนฐำ

น อำ

ชวศก

ษำ แ

ละอด

มศกษ

ำ แตเ

นนกำ

รก ำก

บดแล

แผน

งบปร

ะมำณ

อต

รำก ำ

ลง แ

ละดำ

นวชำ

กำร แ

ตยง

ขำดก

ำรเช

อมโย

งกบ

ภำคเ

อกชน

หรอ

ภำคก

ำรผล

ตตำง

ๆ

ท ำให

ก ำลง

คนท

ผลตย

ง ไม

ตอบส

นอง

ตลำด

งำน

ทงปร

มำณแ

ละคณ

ภำพ

As R

egul

ator

ปร

บเปล

ยนบท

บำทม

ำ ท ำ

หนำท

ก ำกบ

ดแลง

ำน วำ

งแผน

ก ำลง

คนกบ

ตลำด

งำนท

กระด

บตงแ

ตมธ

ยมสำ

ยสำม

ญ สำ

ยอำช

พ อำ

ชวศก

ษำ แ

ละอด

มศกษ

ำ โดย

มคว

ำมรว

มมอก

บภำ

คเอก

ชน แ

ละภำ

คผลต

ตำง ๆ

อย

ำงใก

ลชด

ทจ

ะก ำก

บดแล

ใหกำ

รผลต

ก ำลง

คน

ทกระ

ดบเป

นไป

ตำมค

วำมต

องกำ

รขอ

งตลำ

ดงำน

และ

ของส

งคม

ทงใน

เชงป

รมำณ

และ

คณภำ

พ

As P

rovid

er

ไมชด

เจน

As R

egul

ator

ปร

บเปล

ยนบท

บำท

มำท ำ

หนำท

วจย

ระบบ

กำรศ

กษำ

ตลอด

จนกำ

รวำง

ระบบ

กำรศ

กษำว

จยตล

อดจน

วำงน

โยบำ

ยแล

ะก ำก

บดแล

กำร

ใชจำ

ยงบป

ระมำ

ณดำ

นกำร

วจยข

องหน

วยงำ

นกำร

ศกษำ

เปนก

ำรเฉ

พำะ

โดยม

กำรป

ระสำ

นงำน

บำ

งสวน

กบหน

วยงำ

นทเก

ยวขอ

งรว

มถงส

ถำบน

อด

มศกษ

ำ วช.

และ

สกว.

As P

rovid

er

มส ำน

กงำน

เลขำ

ธกำร

สภำ

กำรศ

กษำ ก

ำกบ

ดแลน

โยบำ

ยกำ

รศกษ

ำของ

ชำต

ในภำ

พรวม

ท ำก

ำรวจ

ยดำน

กำรศ

กษำ

เกบร

วบรว

มขอม

ลสถ

ตดำน

กำรศ

กษำ

ของป

ระเท

ศ ตล

อดจน

กำร

ตดตำ

มประ

เมนผ

ลกำ

รด ำเน

นนโย

บำย

กำรศ

กษำต

ำมชว

งแผ

นพฒน

ำเศ

รษฐก

จและ

สงคม

แหงช

ำต

As R

egul

ator

ปร

บทบำ

ทหนว

ยงำน

ภำยใ

นทเก

ยวขอ

งมำ

หนำท

ฝำยเ

ลขำน

กำร

ในงำ

นบรห

ำรจด

กำร

และง

ำนวช

ำกำร

ทเก

ยวขอ

งเพอร

องรบ

กำรท

ำงำน

ของ

คณะก

รรมก

ำรนโ

ยบำย

กำรศ

กษำแ

ละพฒ

นำมน

ษยแห

งชำต

- ๔๓ -

- ๔๔ -

- ๔๕

-

สรปว

าระป

ระเด

นปฏร

ป แล

ะมาต

รการ

ปฏรป

วาระ

ปฏรป

ปร

ะเดนก

ารปฏ

รป

โค

รงสร

างแล

ะกลไ

กการ

ปฏรป

ใน

ระยะ

ยาว

มาตร

การเร

งดวน

เพอก

ารฟน

ฟคณ

ภาพก

ารศก

ษา

วาระ

ปฏรป

ท ๑๖

การ

ปฏรป

ระบบ

การจ

ดการ

ศกษา

หล

กการ

และเห

ตผล

ระบบ

การจ

ดการ

ศกษา

โดยร

ฐทผา

นมา ค

รอบค

ลมเพ

ยงชว

งปร

ะชาก

รอาย

ระหว

าง ๖

- ๒๖

ป ห

รอเพ

ยง ๑

ใน ๔

ของ

ประช

ากรท

งประ

เทศ

ซงไม

สามา

รถตอ

บสนอ

งควา

มตอง

การ

การเร

ยนรเพ

อพฒน

าของ

พลเม

องทง

หมดเ

พอรอ

งรบก

ารเป

ลยนแ

ปลงข

องโล

กปจจ

บน ระ

บบกา

รจดก

ารศก

ษาทผ

านมา

ยงขา

ดควา

มยดห

ยน ห

ลากห

ลาย

ไมสอ

ดคลอ

งกบบ

รบทก

ารพฒ

นาเศ

รษฐก

จและ

สงคม

ของแ

ตละพ

นทแล

ะประ

เทศ

ปญห

าส าค

ญอก

ประก

ารหน

งคอก

ารทน

โยบา

ยการ

พฒนา

การศ

กษาท

ผานม

าเผ

ชญผล

กระท

บทาง

การเม

องท า

ใหขา

ดควา

มตอเ

นอง

การก

าหนด

มาตร

ฐานก

ารศก

ษาแห

งชาต

เองก

ขาดร

ะบบก

ารตด

ตามน

าผลก

ารปร

ะเมน

มาใช

ปรบป

รงแก

ไข ห

รอพฒ

นาสถ

านศก

ษาทด

อยคณ

ภาพอ

ยางจ

รงจง

ระบบ

การศ

กษาข

องเรา

ยงเป

นระบ

บทรว

มศนย

อ านา

จไวท

รฐให

เปนท

งผจด

และก

ากบ

ดแลก

ารศก

ษา ข

าดกา

รกระ

จายบ

ทบาท

หนาท

ไปยง

ภาคส

วน

ตาง ๆ

โดยเ

ฉพาะ

สถาน

ศกษา

หรอห

นวยจ

ดการ

ศกษา

ท าให

กา

รศกษ

ากลา

ยเปน

ระบบ

ทขาด

ภาวะ

รบผด

ชอบ

(Acc

ount

abilit

y) ตอ

ผเรย

น นอ

กจาก

น ยง

มการ

แสวง

หาผล

ประโ

ยชนจ

ากกล

มตาง

ๆ ใน

การบ

รหาร

จดกา

รศกษ

าทเป

นอย

๑. ป

รบปร

งโครง

สราง

การจ

ดการ

ศกษา

ระดบ

ชาต

ระดบ

พนท

และร

ะดบท

องถน

๒.

เพมป

ระสท

ธภาพ

การจ

ดการ

ในระ

ดบสถ

านศก

ษา

๓. จ

ดใหม

ระบบ

การค

ดสรร

และ

การ

บรหา

รงาน

บคคล

ทมปร

ะสทธ

ภาพ

๑. ก

ฎหมา

ยจดต

งคณะ

กรรม

การน

โยบา

ยกา

รศกษ

าและ

พฒนา

มนษย

แหงช

าต

๒.๑

กฎหม

ายแล

ะ/หร

อมาต

รการ

วาดว

ยขน

าดสถ

านศก

ษาแล

ะขนา

ดชนเ

รยน

๒.๒

กฎหม

ายแล

ะ/หร

อมาต

รการ

วาดว

ยกา

รบรห

ารจด

การโ

รงเรย

นขนา

ดเลก

๒.

๓ กฎ

หมาย

และ/

หรอม

าตรก

ารวา

ดวย

การส

งเสรม

ความ

เปนอ

สระใ

นการ

บรหา

รสถ

านศก

ษา รว

มถงก

ารแก

กฎหม

ายเด

มท

เกยว

ของแ

ละเป

นอปส

รรค

๓. ก

ารออ

กระเ

บยบต

ามคว

ามใน

มา

ตรา ๔

๗ พ.

ร.บ. ค

รและ

บคลา

กรทา

งการ

ศกษา

เพอใ

หอสร

ะโรง

เรยนท

มคว

ามพร

อมตา

มเกณ

ฑ สา

มารถ

สอบบ

รรจ

และค

ดเลอ

กครไ

ดเอง

๑.๑

กฎหม

ายจด

ตงสถ

าบนว

จยระ

บบกา

รศกษ

าแล

ะพฒน

ามนษ

ย ๑.

๒ กฎ

หมาย

จดตง

ส านก

งานค

ณะกร

รมกา

รสม

ชชาก

ารศก

ษาแห

งชาต

๒.

๑ กา

รพฒน

าระบ

บการ

จดกา

รศกษ

าเชงพ

นท

จงหว

ด เพ

อพฒน

าคณภ

าพโร

งเรยน

โดยเ

ฉพาะ

โรงเร

ยนขน

าดกล

างแล

ะขนา

ดเลก

๒.

๒ กฎ

หมาย

งบปร

ะมาณ

และก

ฎกระ

ทรวง

ทเ

กยวข

องเพ

อการ

จดสร

รคาใ

ชจาย

ทางก

ารศก

ษาทแ

ปรตา

มสภา

พผเรย

นและ

พนท

๓. ก

ฎหมา

ยปรบ

ปรงโค

รงสร

างกา

รบรห

ารงา

นบค

คลทง

ในสว

นกลา

ง (กค

ศ./ค

รสภา

) และ

ในระ

ดบพน

ท (อ

กคศ.

เขตพ

นทกา

รศกษ

า) กฎ

กระท

รวงว

าดวย

คาตอ

บแทน

และส

ทธปร

ะโยช

นครแ

ละผบ

รหาร

ในพน

ทยาก

ล าบา

ก

- ๔๖

-

วาระ

ปฏรป

ปร

ะเดนก

ารปฏ

รป

โค

รงสร

างแล

ะกลไ

กการ

ปฏรป

ใน

ระยะ

ยาว

มาตร

การเร

งดวน

เพอก

ารฟน

ฟคณ

ภาพก

ารศก

ษา

ในปจ

จบน

ทงหม

ดนแส

ดงถง

ระบบ

การจ

ดการ

ศกษา

ท ขา

ดประ

สทธภ

าพ ซ

งสงผ

ลตอค

ณภาพ

การศ

กษาโด

ยรวม

ของ

ประเ

ทศทต

กต าม

าเปนล

าดบ

ดงนน

เพอแ

กปญห

าดงก

ลาวจ

งจ า

เปนต

องมก

ารปฏ

รประ

บบกา

รจดก

ารศก

ษาตง

แตระ

ดบนโ

ยบาย

ระบบ

บรหา

รจดก

าร ระ

บบตด

ตามป

ระเม

นผล

ระ

บบบร

หารง

านบค

ลากร

ระบ

บงบป

ระมา

ณเพอ

การศ

กษา

ตลอด

จนระ

บบงา

นดาน

วชาก

ารใน

การส

รางอ

งคคว

ามรใ

หมเพ

อยก

ระดบ

คณภา

พการ

ศกษา

เรยนร

ของค

นไทย

ทกชว

งวย

ตอบส

นองค

วามต

องกา

รของ

สงคม

สรา

งควา

มรบผ

ดชอบ

ตอผล

ลพธห

รอคณ

ภาพก

ารศก

ษาทจ

ดสรา

งการ

มสวน

รวมข

อง

ภาคส

วนตา

ง ๆ รว

มถงก

ารวา

งระบ

บการ

ตรวจ

สอบแ

ละระ

บบธร

รมาภ

บาลใ

นการ

จดกา

รศกษ

าทกร

ะดบแ

ละทก

ประเ

ภท

๔. ป

รบปร

งระบ

บการ

ผลต

การพ

ฒนาแ

ละ

การป

ระเม

นคร อ

าจาร

ย แล

ะบคล

ากร

ทางก

ารศก

ษา

๕. ป

รบปร

งการ

ทดสอ

บและ

ประเม

นผล

การศ

กษาท

งระบ

บ ๖.

พฒน

าระบ

บธรร

มาภบ

าลแล

ะกลไ

กตร

วจสอ

บการ

จดกา

รศกษ

าทกร

ะดบ

๗. จ

ดท าป

ระมว

ลกฎห

มายท

างกา

รศกษ

าทง

ระบบ

๔.๑

แกไข

ระเบ

ยบคร

สภาว

าดวย

คณสม

บตผท

มสทธ

ไดรบ

ใบปร

ะกอบ

วชาช

พคร แ

ละผบ

รหาร

สถาน

ศกษา

๔.

๒ แก

ไขระ

เบยบ

กคศ

. วาด

วยวท

ยฐาน

ะคร

บคล

ากรท

างกา

รศกษ

า และ

ผบรห

ารสถ

านศก

ษาบน

พนฐา

นสมร

รถนะ

ใหมท

พงปร

ะสงค

๕.

การ

ปรบร

ะบบก

ารปร

ะเมน

คณภา

พขอ

ง สมศ

. และ

การแ

กไข

พ.ร.บ

. กา

รศกษ

าแหง

ชาต

พ.ศ.

๒๕๔

๒ รอ

งรบ

ระบบ

ประเ

มนคณ

ภาพใ

หม

๖. ก

ฎหมา

ยวาด

วยธร

รมาภ

บาล

ความ

รบผด

ชอบส

ทธแล

ะหนา

ท ทา

งการ

ศกษา

และก

ารแก

ไข พ

.ร.บ.

กา

รศกษ

าแหง

ชาต

พ.ศ.

๒๕๔

๒ รอ

งรบ

๗. ต

งกรร

มาธก

ารปร

ะมวล

คณภา

พกา

รศกษ

าของ

สภาน

ตบญญ

ตแหง

ชาต

๔. ก

ฎหมา

ยปรบ

โครง

สราง

องคก

รคร (

กคศ.

/ คร

สภา/

สกสค

.) ให

เปนอ

งคกร

สมยใ

หมแล

ะม

ธรรม

าภบา

ล ๕.

๑ กฎ

หมาย

และเ

พอกฎ

กระท

รวงเก

ยวกบ

ระบบ

เทยบ

โอนค

ณวฒก

ารศก

ษาทง

ระหว

างกา

รศกษ

าในร

ะบบ

นอกร

ะบบ

ตา

มอธย

าศย

และร

ะหวา

งการ

ศกษา

สายส

ามญ

และส

ายอา

ชพ

๕.๒

การป

รบปร

งระบ

บการ

สอบ

O-Ne

t ใหเ

ปนเงอ

นไขก

ารเล

อนชน

ของผ

เรยนร

ายบค

คลแล

ะใน

การส

อบเรย

นตอแ

ละยก

เลกก

ารเป

นเงอ

นไขก

ารปร

ะเมน

สถาน

ศกษา

๖.

ระเบ

ยบคณ

ะกรร

มการ

นโยบ

ายกา

รศกษ

าและ

พฒนา

มนษย

แหงช

าต ว

าดวย

การค

มครอ

งผรบ

การศ

กษา แ

ละผจ

ดการ

ศกษา

๗.

ระเบ

ยบคณ

ะกรร

มการ

นโยบ

ายกา

รศกษ

าและ

พฒนา

มนษย

แหงช

าต ว

าดวย

การท

บทวน

กฎหม

าย ก

ฎ ระ

เบยบ

ทางก

ารศก

ษา

- ๔๗

-

วาระ

ปฏรป

ปร

ะเดนก

ารปฏ

รป

โค

รงสร

างแล

ะกลไ

กการ

ปฏรป

ใน

ระยะ

ยาว

มาตร

การเร

งดวน

เพอก

ารฟน

ฟคณ

ภาพก

ารศก

ษา

วาระ

ปฏรป

ท ๑๗

การ

ปฏรป

ระบบ

การค

ลงดา

นการ

ศกษา

โดยร

วมทก

ชวงช

นการ

ศกษา

หล

กการ

และเห

ตผล

ประเ

ทศไท

ยลงท

นเพอ

การศ

กษาส

งเปนล

าดบ

๒ ขอ

งโลก

แต

ผลสม

ฤทธต

า กา

รจดง

บประ

มาณ

ปจจบ

น เป

นการ

จดสร

รงบ

ประม

าณแบ

บเนน

อปทา

น รว

มศนย

ไวทส

วนกล

าง เม

อจดส

รรไป

ยงหน

วยปฏ

บตจะ

เกดค

วามล

าชา

ไมเพ

ยงพอ

และ

ไมตร

งคว

ามตอ

งการ

ในกา

รบรห

ารจด

การข

องสถ

านศก

ษา ห

นวยป

ฏบต

คอ ส

ถานศ

กษาห

รอผจ

ดการ

ศกษา

ไมสา

มารถ

บรหา

รจดก

ารกา

รเงน

และก

ารสร

รหาบ

คลาก

รเพอ

แกปญ

หาขอ

งตวเ

อง ด

วยขอ

จ ากด

ของร

ะเบย

บการ

ใชงบ

ประม

าณ แ

มจะม

การจ

ดเงน

อดหน

นราย

หว แ

ตไมส

ามาร

ถแกป

ญหาค

วามเ

หลอม

ล า ส

งผลใ

หเก

ดปญห

าสถา

นศกษ

าผดร

ป ใน

ขณะท

สถาน

ศกษา

ขนาด

เลกย

งม

จ านว

นผเรย

นนอย

ลง เพ

ราะเ

งนอด

หนนร

ายหว

ทมจ า

กด

จนไม

สาม

ารถบ

รหาร

จดกา

รใหเ

กดคณ

ภาพไ

ด ขณ

ะท

สถาน

ศกษา

ขนาด

ใหญ

รบผ

เรยน

จ านว

นมาก

ท าใ

หจ าน

วนผเ

รยนต

อหอง

มากเ

กนไป

สงผล

ตอคณ

ภาพท

ลดลง

ทงระ

บบ ซ

งระ

บบกา

รจดส

รรงบ

ประม

าณแบ

บอปท

านนน

นอก

จากเ

พมภา

ระกา

รเบก

จายท

ซบซอ

นแลว

ยงเ

ปนชอ

งทาง

ของก

ารทจ

รตแล

ะแส

วงหา

ผลปร

ะโยช

นของ

กลมค

นตาง

ๆ แ

ละเพ

อประ

กอบก

บกา

รขาด

ระยะ

และก

ลไกต

รวจส

อบ ต

ดตาม

ประเ

มนผล

ทเกด

ขนกบ

ผรบก

ารศก

ษาดว

ยแลว

จงท

าใหก

ารลง

ทนเพ

อการ

ศกษา

ของร

ฐขาด

ประส

ทธภา

พประ

สทธผ

ลและ

สราง

วฒนธ

รรมก

าร

๘. จ

ดระบ

บงบป

ระมา

ณการ

ศกษา

ทเนน

ดาน

อปสง

ค ๙.

จดส

รรทน

การศ

กษาใ

นรป “ค

ปอง

การศ

กษา”

๑๐

. ใชม

าตรก

ารทา

งการ

เงนแล

ะภาษ

สน

บสนน

การพ

ฒนาต

นเอง

และเ

รยนร

ตลอด

ชวตข

องพล

เมอง

ทกคน

๑๑

. ใชม

าตรก

ารทา

งภาษ

สนบส

นนผป

ระกอ

บการ

หรออ

งคกร

ภาคเ

อกชน

ทร

วมจด

การศ

กษา

๑๒. จ

ดตงก

องทน

สมทบ

(mat

ching

fund

s) แก

ทองถ

นหรอ

ภาคป

ระชา

สงคม

ทรวม

จดกา

รศกษ

า

๘. ก

ฎกระ

ทรวง

วาดว

ยเงน

อดหน

นราย

หวส า

หรบเ

ดกยา

กจนแ

ละดอ

ยโอก

าส

๙. ก

ารแก

ไขระ

เบยบ

กองท

นกยม

ทา

งการ

ศกษา

เพอเ

พมโอ

กาสใ

หกล

มเปา

หมาย

เฉพา

ะทดอ

ยโอก

าสหร

ออย

นอกร

ะบบก

ารศก

ษา

๑๐. ก

ารลด

หยอน

ภาษส

วนบค

คลส า

หรบ

การส

งเสรม

การเร

ยนรต

ลอดช

วต

๑๑. ก

ฎหมา

ยเพอ

การล

ดหยอ

นภาษ

ให

ภาคเ

อกชน

ทลงท

นในก

ารพฒ

นา

การเร

ยนรข

องแร

งงาน

และป

ระชา

ชนทว

ไป

๑๒. ก

ารสน

บสนน

การจ

ดตงก

องทน

สมทบ

ในจง

หวดน

ารอง

การจ

ดการ

ศกษา

เชงพ

นท

(Are

a-Ba

sed

Educ

ation

)

๘. ก

ฎหมา

ยวาด

วยระ

บบงบ

ประม

าณสน

บสนน

การว

จยใน

สถาบ

นอดม

ศกษา

๙.

การ

ศกษา

วจยบ

ญชรา

ยจาย

ทางก

ารศก

ษาแล

ะกา

รพจา

รณาแ

นวทา

งระบ

บหลก

ประก

นโอก

าสทา

งการ

ศกษา

รวมถ

งระบ

บคปอ

งทาง

การศ

กษา

๑๐. ก

ฎหมา

ยและ

/หรอ

มาตร

การว

าดวย

การ

จดสร

รเงนอ

ดหนน

รายห

วทแป

รผนต

ามสภ

าพผเ

รยนแ

ละสถ

านศก

ษา

๑๑. ก

ฎหมา

ยวาด

วยวส

าหกจ

เพอส

งคม

การใ

ชกล

ไกกร

รมกา

รการ

ศกษา

จงหว

ดและ

สมชช

ากา

รศกษ

าจงห

วด ส

รางค

วามร

วมมอ

ภาคเ

อกชน

ในกา

รสนบ

สนนก

ารศก

ษา

๑๒. ก

ารจด

ตงกอ

งทนส

นบสน

นการ

จดกา

รศกษ

าระ

ดบจง

หวดแ

ละทอ

งถน

ในก า

กบคณ

ะกรร

มการ

นโยบ

ายกา

รศกษ

าและ

พฒนา

มนษย

แหงช

าต

- ๔๘

-

วาระ

ปฏรป

ปร

ะเดนก

ารปฏ

รป

โค

รงสร

างแล

ะกลไ

กการ

ปฏรป

ใน

ระยะ

ยาว

มาตร

การเร

งดวน

เพอก

ารฟน

ฟคณ

ภาพก

ารศก

ษา

ท างา

นทขา

ดควา

มรบผ

ดชอบ

ในทก

ระดบ

ดง

นน เพ

อแกป

ญหา

ดงกล

าวจง

จ าเป

นตอง

มการ

ปฏรป

ระบบ

การเง

นการ

คลงเพ

อการ

ศกษา

ตามห

ลกอป

สงค

(Dem

and-

side

Finan

cing)

เพอป

ฏรปร

ะบบง

บประ

มาณ

ดานก

ารศก

ษาขอ

งปร

ะเทศ

โดยว

ธการ

จดสด

สวนง

บประ

มาณ

ตามห

ลกอป

สงคต

รงส

ผเรย

นใหเ

พยงพ

อส าห

รบกา

รจดก

ารศก

ษาทม

คณภา

พตาม

สภาพ

และค

วามเ

ปนจร

งของ

ผเรย

นแตล

ะบคค

ลในแ

ตละส

ถานศ

กษา

และต

ามบร

บทขอ

งพนท

และ

เพอส

นบสน

นสถา

นศกษ

าใหม

การ

บรหา

รจดก

ารทม

ประส

ทธภา

พ สา

มารถ

จดกา

รการ

เงนแล

ะทร

พยาก

รเพอ

การบ

รหาร

งานบ

คคล

และว

ชากา

รดวย

ตนเอ

ง แล

ะรบผ

ดชอบ

ตอผล

ลพธ

เพอส

รางค

ณภา

พการ

เรยน

รของ

ผเรย

นไดจ

รง

วาระ

ปฏรป

ท ๑๘

การ

ปฏรป

ระบบ

การเร

ยนร

หลกก

ารแล

ะเหตผ

ล เน

องจา

กการ

ปฏรป

การศ

กษาใ

นระบ

บการ

จดกา

รทจะ

กระจ

ายอ า

นาจอ

อกไป

ใหกว

างขว

างนน

ไมเป

นการ

เพยง

พอใน

การส

ราง

สงคม

ไทยใ

หกาว

หนาเท

าเทยม

กบนา

นาชา

ตได

เนอง

จาก

ประช

ากรท

งประ

เทศม

ความ

เคยช

นกบก

ารศก

ษาแบ

บเดม

ท ยด

ตดกบ

เนอห

าวชา

การเพ

อการ

แขงข

นกนเ

รยนต

อมาก

กวาก

ารคน

คด ส

รางค

วามร

ความ

เขาใ

จทน า

ไปใช

ไดใน

ชวตจ

รงแล

ะการ

ประก

อบอา

ชพ ก

ารศก

ษาใน

ระบบ

แบบเ

ดมยง

ไมเน

นย าก

าร

๑๓. จ

ดใหม

ระบบ

การเร

ยนรเร

องเพ

ศศกษ

าส า

หรบเ

ยาวช

น

๑๔. ป

รบปร

งระบ

บการ

พฒนา

เดกป

ฐมวย

ตงแต

อยใน

ครรภ

มารด

า แล

ะการ

จดให

มการ

เรยนร

เพอเ

ตรยม

ตวใน

การเล

ยงดเ

ดกส า

หรบ

พอแม

และช

มชน

๑๓. ก

ารสอ

นเพศ

ศกษา

และก

ารมร

ะบบ

ดแลร

ายกร

ณ (C

ase

Mana

gem

ent

Unit)

ส าห

รบเด

กและ

เยาว

ชนกล

มเสย

ง ๑๔

. การ

ประส

านนโ

ยบาย

กบกร

ะทรว

งแล

ะหนว

ยงาน

ทเกย

วของ

เพอก

ารแก

ไขปญ

หาระ

บบกา

รดแล

ะเดก

ปฐมว

ยในพ

นท

เสยง

๑๓. ก

ารปฏ

รประ

บบกา

รดแล

ผเรย

นและ

ระบบ

การแ

นะแน

วในโ

รงเรย

นทวป

ระเท

ศ ๑๔

. การ

ใชกล

ไกคณ

ะกรร

มการ

การศ

กษาจ

งหวด

แล

ะสมช

ชากา

รศกษ

าจงห

วด ภ

ายใต

การ

สนบส

นนขอ

งคณะ

กรรม

การน

โยบา

ยการ

ศกษา

และพ

ฒนาม

นษยแ

หงชา

ต ขบ

เคลอ

นระบ

บ กา

รจดก

ารขอ

มลแล

ะการ

ใหบร

หารเด

กปฐม

วย

ในระ

ดบทอ

งถนใ

นพนท

ทกจง

หวด

- ๔๙

-

วาระ

ปฏรป

ปร

ะเดนก

ารปฏ

รป

โค

รงสร

างแล

ะกลไ

กการ

ปฏรป

ใน

ระยะ

ยาว

มาตร

การเร

งดวน

เพอก

ารฟน

ฟคณ

ภาพก

ารศก

ษา

เรยนร

ทสรา

งกระ

บวนก

ารคด

และก

ารใช

เหตผ

ลเพอ

แกปญ

หาตา

งๆ ให

มากพ

อ จง

ไมเอ

อตอก

ารสร

างสง

คมไท

ยใหเ

ปนสง

คมท

ฐานค

วามร

และเ

ศรษฐ

กจนว

ตกรร

มทสา

มารถ

อยรว

มกน

บนคว

ามถก

ตองม

เหตผ

ล เป

าหมา

ยของ

การป

ฏรปก

ารศก

ษา

ครงให

ญครง

นจงจ

าเปนต

องวา

งเปาห

มายท

ครอบ

คลมก

ารพฒ

นาพล

เมอง

ทวทง

ประเ

ทศทก

ชวงว

ยตงแ

ตในค

รรภม

ารดา

จนถง

ผสงอ

าย รว

มถงแ

รงงา

นตาง

ดาวแ

ละผต

ดตาม

ทเขา

มาอา

ศยแล

ะท า

งานอ

ยบนแ

ผนดน

ไทย

ใหสา

มารถ

เขาถ

งการ

เรยนร

ทม

คณภา

พดงก

ลาวข

างตน

ทงน

ปญห

ากระ

บวนก

ารเรย

นรแบ

บเดม

ทสะส

มมาด

งกลา

วจะเ

ปนเงอ

นปมส

าคญท

ท าให

ประเ

ทศตด

กบดก

การเป

นประ

เทศร

ายได

ปานก

ลาง (

Midd

le In

com

e Tr

ap)

ตอไป

อกยา

วนาน

หากไ

มเรม

ตนทร

ะบบก

ารเรย

นรตล

อดชว

ตของ

คนไท

ยทงป

วง ด

งนน

เพอป

รบเป

ลยนร

ะบบก

ารเรย

นรขอ

งคน

ในปร

ะเทศ

จงจ า

เปนต

องมก

ารปฏ

รประ

บบกา

รเรยน

รใหม

เพ

อพฒน

าการ

เรยนร

และพ

ฒนาต

นเอง

ตลอด

ชวตข

องพล

เมอง

ทกคน

เนนก

ารเรย

นรทส

งเสรม

กระบ

วนกา

รคด

การใ

ชเหต

ผล

และก

ารเรย

นรจา

กการ

ลงมอ

ปฏบต

จรง เ

พอสร

างคน

ไทยใ

หเปน

พลเม

องตน

ร (Ac

tive

Citize

n) ส

ามาร

ถท าง

านรว

มกบผ

อนได

อย

างมป

ระสท

ธภาพ

และเ

ปนกล

ยาณม

ตร เป

นบคค

ลทสา

มารถ

เรยนร

ไดดว

ยการ

น าตน

เอง (

Self-

Dire

cted

Lea

rner

s) เป

นบค

คลทม

ส านก

ตอกา

รท าป

ระโย

ชนเพ

อสวน

รวม

(Enga

ged

Cont

ribut

or) แ

ละเป

นผมข

ดควา

มสาม

ารถห

รอสม

รรถน

ะใน

การส

รางส

รรคส

รางน

วตกร

รมทา

งเทคโ

นโลย

และน

วตกร

รมเพ

อ

๑๕. พ

ฒนาร

ะบบก

ารเรย

นรโด

ยเนน

กระบ

วนกา

รคด

และล

งมอป

ฏบตจ

รงใน

การศ

กษาท

กระด

บ

๑๖. จ

ดใหม

ระบบ

การเร

ยนรค

วามเ

ปนพล

เมอง

สรา

งสงค

มอดม

ปญญา

ทอยบ

นฐาน

ศาสน

าและ

วฒนธ

รรมอ

นดงา

ม

๑๗. จ

ดใหม

ระบบ

การเร

ยนรเพ

อพฒน

าแร

งงาน

ใหมค

ณภาพ

๑๘

. จดใ

หมระ

บบกา

รเรยน

รเพอพ

ฒนา

ผสงอ

าย

๑๕. ก

ารขย

ายผล

โครง

การป

ฏรป

การเร

ยนรส

ผเรย

นในเ

ขตพน

ทการ

ศกษา

ไมต า

กวา ๖

๐ เข

ต คร

อบคล

มในโ

รงเรย

นไม

ต ากว

า ๕,๐

๐๐ โร

งเรยน

โดยป

ระสา

นผา

นกระ

ทรวง

ศกษา

ธการ

๑๖

. การ

พฒนา

การเร

ยนรว

ชาพล

เมอง

ศกษา

ในโค

รงกา

รปฏร

ปการ

เรยนร

สผเรย

น โด

ยการ

ประส

านนโ

ยบาย

กบกร

ะทรว

งศกษ

าธกา

ร ๑๗

. การ

จดระ

บบพฒ

นาฝม

อแรง

งาน

รวมก

บภาค

เอกช

นในจ

งหวด

น ารอ

งการ

จดกา

รศกษ

าเชงพ

นทรว

มกบ

สกว./

สสค.

๑๘. โ

ครงก

ารน า

รองก

ารจด

การศ

กษา

ส าหร

บผสง

อายร

วมกบ

สมชช

าสขภ

าพแห

งชาต

๑๕. ก

ารใช

กลไก

คณะก

รรมก

ารกา

รศกษ

าจงห

วด

และส

มชชา

การศ

กษาจ

งหวด

ขบเ

คลอน

ขยาย

ผลกา

รปฏร

ปการ

เรยนร

ในทก

จงหว

ด ภา

ยใตก

ารก า

กบแล

ะสนบ

สนนข

องคณ

ะกรร

มการ

นโยบ

ายกา

รศกษ

าและ

พฒนา

มนษย

แหงช

าต ส

ถาบน

วจย

ระบบ

การศ

กษาแ

ละพฒ

นามน

ษย

๑๖. ก

ารพฒ

นาหล

กสตร

พลเม

องศก

ษาใน

การ

ก ากบ

ดแลข

องสถ

าบนว

จยระ

บบหล

กสตร

๑๗

. การ

ใชกล

ไกคณ

ะกรร

มการ

การศ

กษาจ

งหวด

และส

มชชา

การศ

กษาจ

งหวด

จดร

ะบบพ

ฒนา

ฝมอแ

รงงา

นอยา

งตอเ

นองร

วมกบ

ภาคเ

อกชน

ใน

ทกจง

หวด

โดยม

มาตร

การท

งดาน

ภาษแ

ละกอ

งทนส

นบสน

นการ

ท างน

ของท

กจงห

วด

๑๘. ร

ะบบค

ปองก

ารเรย

นรส า

หรบผ

สงอา

ย

- ๕๐

-

วาระ

ปฏรป

ปร

ะเดนก

ารปฏ

รป

โค

รงสร

างแล

ะกลไ

กการ

ปฏรป

ใน

ระยะ

ยาว

มาตร

การเร

งดวน

เพอก

ารฟน

ฟคณ

ภาพก

ารศก

ษา

การพ

ฒนาส

งคม

(Tec

hnol

ogica

l and

Soc

ial In

nova

tor)

และเ

พอพฒ

นาระ

บบกา

รเรยน

รทมค

วามห

ลากห

ลายต

ามสภ

าพคว

ามเป

นจรง

ของพ

นทชม

ชน ท

องถน

และเ

ปนระ

บบกา

รเรยน

รท

อยบน

ฐานค

วามร

วมมอ

ของท

กภาค

สวนท

เกยว

ของก

บการ

พฒนา

คน

๑๙. ส

งเสรม

การศ

กษาท

สอดค

ลองก

บสงค

มพห

วฒนธ

รรม

๒๐

. สรา

งวฒน

ธรรม

การเร

ยนร ว

จย แ

ละใช

เทคโ

นโลย

และส

อเพอ

การเร

ยนร

๒๑. จ

ดการ

เรยนร

ส าหร

บเดก

ดอยโ

อกาส

และ

เดกก

ลมเส

ยงทง

ในแล

ะนอก

ระบบ

๑๙. ก

ารเรย

นพหว

ฒนธร

รมศก

ษา น

ารอง

ในโค

รงกา

รปฏร

ปการ

เรยนร

สผเรย

น รว

มกบก

ระทร

วงศก

ษาธก

าร

๒๐. ก

ฎหมา

ยจดต

งสถา

บนเท

คโนโ

ลยเพ

อกา

รศกษ

า ๒๑

. การ

ขยาย

ผลระ

บบกา

รดแล

เดกก

ลมเส

ยงรา

ยกรณ

(Cas

e Ma

nage

men

t Un

it) ไป

ในจง

หวดน

ารอง

การจ

ดการ

ศกษา

เชงพ

นทรว

มกบ

สกว./

สสค.

๑๙. ห

ลกสต

รพหว

ฒนธร

รมศก

ษาใน

การศ

กษา

ทกระ

ดบ ภ

ายใต

การส

นบสน

นของ

สถาบ

นวจย

ระบบ

การศ

กษาแ

ละพฒ

นามน

ษย

๒๐. ก

ารใช

กลไก

คณะก

รรมก

ารกา

รศกษ

าจงห

วด

สมชช

าการ

ศกษา

จงหว

ด รว

มกบม

หาวท

ยาลย

ใน

พนทจ

ดตงศ

นยพฒ

นาคร

ประจ

าจงห

วด เพ

อพฒ

นาสม

รรถน

ะครด

านกา

รสอน

รวมถ

งการ

ใชเท

คโนโ

ลยเพ

อการ

เรยนร

ภายใ

ตการ

ก ากบ

ดแล

ของส

ถาบน

วจยร

ะบบก

ารศก

ษาแล

ะพฒน

ามน

ษย

๒๑.ระ

บบหล

กประ

กนโอ

กาสท

างกา

รศกษ

าแห

งชาต

การ

ใชกล

ไกคณ

ะกรร

มการ

การศ

กษา

จงหว

ด แล

ะสมช

ชากา

รศกษ

าจงห

วด ใน

การ

ชวยเ

หลอด

แลเด

กกลม

เสยง

และเ

ดกดอ

ยโอก

าส

- ๕๑

-

วาระ

ปฏรป

ปร

ะเดนก

ารปฏ

รป

โค

รงสร

างแล

ะกลไ

กการ

ปฏรป

ใน

ระยะ

ยาว

มาตร

การเร

งดวน

เพอก

ารฟน

ฟคณ

ภาพก

ารศก

ษา

การด

าเนนก

ารปฏ

รประ

บบกา

รจดก

ารตา

มระด

บการ

ศกษา

และช

วงวย

๒๒. ก

ารปฏ

รปกา

รจดก

ารศก

ษาปฐ

มวย

๒๓ ก

ารปฏ

รประ

บบกา

รศกษ

าขนพ

นฐาน

๒๔

การ

ปฏรป

ระบบ

การอ

าชวศ

กษา

๒๒. ก

ารขย

ายผล

ระบบ

การจ

ดการ

เชง

พนทเ

พอกา

รพฒน

าเดกป

ฐมวย

รวมก

บกร

ะทรว

งสาธ

ารณส

ข กร

ะทรว

งมหา

ดไทย

กร

ะทรว

งศกษ

าธกา

ร ๒๓

. การ

ขยาย

ผลแบ

บอยา

งทดข

องกา

รจด

การโ

รงเรย

นนตบ

คคลแ

ละแบ

บอยา

ง ทด

ของก

ารจด

การเร

ยนรแ

นวให

มไปใ

นจง

หวดน

ารอง

การจ

ดการ

ศกษา

เชงพ

นท

รวมก

บ สก

ว./สส

ค. ๒๔

. การ

ขยาย

ผลโค

รงกา

รทวศ

กษาแ

ละทว

ภาค

รวมก

บกระ

ทรวง

ศกษา

ธการ

๒๒. ก

ารพฒ

นากล

ไกปร

ะสาน

งานร

ะดบช

าต

ในกา

รก าก

บดแล

เดกป

ฐมวย

ภาย

ใตกา

รก าก

บขอ

งคณะ

กรรม

การน

โยบา

ยการ

ศกษา

และพ

ฒนา

มนษย

แหงช

าต

๒๓. ก

ารวา

งระบ

บการ

จดกา

รศกษ

าเชงพ

นทเพ

อพฒ

นาคณ

ภาพโ

รงเรย

นขนา

ดเลก

และข

นาดก

ลาง

การใ

ชกลไ

กคณะ

กรรม

การก

ารศก

ษาจง

หวดแ

ละสม

ชชาก

ารศก

ษาจง

หวด

ก ากบ

ดแลค

ณภาพ

สถาน

ศกษา

ขนพน

ฐานภ

ายใต

การก

ากบส

นบสน

นขอ

งคณะ

กรรม

การน

โยบา

ยการ

ศกษา

และพ

ฒนา

มนษย

แหงช

าต ส

ถาบน

วจยร

ะบบก

ารศก

ษาแล

ะพฒ

นามน

ษย

๒๔.๑

การ

จดสร

รงบอ

ดหนน

ใหผเ

รยนส

ายอา

ชพเรย

นฟรจ

นถงร

ะดบ

ปวส.

๒๔.๒

การ

พฒนา

กลไก

ความ

รวมม

อภาค

เอกช

นใน

การจ

ดการ

ศกษา

และก

ารแน

ะแนว

สายอ

าชพ

เปนร

ายจง

หวด

ภายใ

ตการ

ก ากบ

ดแลข

องคณ

ะกรร

มการ

การศ

กษาจ

งหวด

และ

สมชช

ากา

รศกษ

าจงห

วด

- ๕๒

-

วาระ

ปฏรป

ปร

ะเดนก

ารปฏ

รป

โค

รงสร

างแล

ะกลไ

กการ

ปฏรป

ใน

ระยะ

ยาว

มาตร

การเร

งดวน

เพอก

ารฟน

ฟคณ

ภาพก

ารศก

ษา

๒๕. ก

ารปฏ

รประ

บบกา

รอดม

ศกษา

๒๖. ก

ารจด

การศ

กษาต

ลอดช

วตโด

ยควา

มรว

มมอก

บรวม

ปฏรป

กบภา

คสวน

ตาง ๆ

(cr

oss c

uttin

g) เพ

อตอบ

สนอง

ความ

ตองก

ารคน

ไทย

๗๐ ล

านคน

รวมถ

งแรง

งานต

างดา

ว แล

ะสงค

มไทย

โดยร

วม

๒๕. ก

ฎหมา

ย พ.

ร.บ. อ

ดมศก

ษาสง

เสรม

ธรรม

าภบา

ลและ

การต

รวจส

อบ ต

ลอดจ

นกา

รเปดเ

ผยขอ

มลสา

ธารณ

ะของ

สถาบ

นอดม

ศกษา

๒๖

. การ

สงเส

รมกจ

กรรม

การเร

ยนร

ตลอด

ชวตแ

ตกลม

เปาห

มายต

าง ๆ

ใน

จงหว

ดน าร

องกา

รจดก

ารศก

ษาเช

งพนท

รว

มกบ

สกว./

สสค.

๒๕. ก

ารปร

บโคร

งสรา

งการ

บรหา

รอดม

ศกษา

และก

ารจด

สรรท

รพยา

กรใน

การอ

ดมศก

ษาให

เป

นอสร

ะ ภา

ยใตก

ารก า

กบขอ

งคณ

ะกรร

มการ

นโยบ

ายกา

รศกษ

าและ

พฒนา

มนษย

แหงช

าต

๒๖. ก

ารพฒ

นาระ

บบคป

องสง

เสรม

การเร

ยนร

ตลอด

ชวตภ

ายใต

ระบบ

หลกป

ระกน

โอกา

ส ทา

งการ

ศกษา

แหงช

าต ส

าหรบ

กลมเ

ปาหม

ายนอ

กอาย

วยเรย

น

- ๕๓ -

สวนท ๓ รายละเอยดเพมเตมเกยวกบแผนการปฏรปเพอการเปลยนแปลงในประเดนปฏรปทสาคญ

๑. การปฏรประบบการจดการศกษา

รายละเอยดทเกยวของ

๑. การปฏรประบบการจดการศกษา

๑) ประเดน ปญหา

การจดการศกษาทเปนภาระของรฐเปนหลกเชนทผานมาเผชญกบขอจ ากดตาง ๆ อยมาก นบตงแตขอจ ากดของระบบทตอบสนองไดแตเพยงกลมประชากรวยเรยนในระดบการศกษาเปนสวนใหญยงไมสามารถตอบสนองตอความตองการการเรยนรตลอดชวตของแรงงานและพลเมองทกชวงวย งถอเปนเรองทจ าเปนตามบรบทการเปลยนแปลงของโลกปจจบนทตองการก าลงคนทมทกษะการเรยนรของบรบทโลก การกระจายอ านาจไปยงสถานศกษาหรอหนวยจดการศกษาระดบพนทกยงไมไดด าเนนการอยางจรงจงตามกฎหมายท าใหการจดการศกษาคบแคบไมตอบสนองโจทยการพฒนาและความเปนจรงของแตละพนท ระบบทรวมศนยอ านาจไวทสวนกลางมากเกนไปยงเปนชองทางใหมการแสวงหาผลประโยชนจากกลมตาง ๆ ขาดระบบการตดตามแกไขปรบปรงการจดการศกษาแมมการประเมนผลการจดการศกษาทเหนไดชดวาตกต าลงมาโดยตลอด และไมไดด าเนนการคมครองประโยชนทพงเกดขนแกผเรยนและสงคม ทงหมดนแสดงถงระบบการจดการศกษาทขาดประสทธภาพงสงผลตอคณภาพการศกษาโดยรวมของประเทศ

๒) วตถประสงค (๑) เพอก าหนดนโยบายการจดการศกษา และจดองคกรการจดการศกษาใหม เพอสรางความรบผดชอบตอผลลพธ (Accountability) (๒) เพอก าหนดกลไกการเตรยมการผเขาเรยนททวถงและลดความเหลอมล า (๓) เพอสรางระบบบรหารบคลากรทางการศกษาใหมประสทธภาพ (๔) เพอสรางระบบธรรมาภบาลของการจดการศกษา (๕) เพอสรางระบบประกนคณภาพทางการศกษาทเหมาะสมและมประสทธภาพ

๓) ประเดน การปฏรป

(๑) การปฏรปโครงสรางและระบบการศกษา โดย - การกระจายอ านาจการจดการสถานศกษา - การมสวนรวมจากภาคสวนตาง ๆ (๒) ปฏรปการเตรยมการผเขาเรยน โดย - ปฏรปการคดเลอกผเขาเรยน - เพมการแนะแนวผเรยน - การวางแผนก าลงคนทกระดบ (๓) ปฏรปการบรหารบคลากรทางการศกษา โดย - ปฏรประบบการผลตบคลากร และการบรรจเขาท างาน - ปรบปรงการพฒนาบคลากร - ปฏรปการประเมนผลและการปรบเลอนต าแหนง - สรางระบบคณธรรมของบคลากร (๔) ปฏรประบบธรรมาภบาลของการจดการศกษา (๕) ปฏรประบบการประกนคณภาพการศกษา

๔) กรอบ ความคด รวบยอด

(๑) การจดใหมนโยบายดานการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต (๒) กระจายการจดการศกษาออกไปใหทกภาคสวนรวมรบผดชอบและจดการ ในสวนของภาครฐมหนาทควบคม ดแล สนบสนนการพฒนาคณภาพของการเรยนการสอน โดยแยกบทบาทหนาทและความรบผดชอบเปน ๒ ฝาย คอ ฝายควบคมและก ากบ (Regulator) และ ฝายปฏบต (Operator) ออกจากกนใหชดเจน

- ๕๔ -

รายละเอยดทเกยวของ

๑. การปฏรประบบการจดการศกษา

๑. ฝายควบคมและก ากบ ตองก ากบการจดการศกษาใหเปนไปตามนโยบายการศกษาจากฐานวชาการ สอดคลองกบการพฒนาประเทศ และการเปลยนแปลงของโลก

๒. ฝายปฏบต ไดแก หนวยงานตาง ๆ ทมการจดการศกษา องคกรทองถน ภาคเอกชน หนวยงานเฉพาะของรฐ สถานศกษาทยงไมมความพรอมทจะดแลตนเอง ภาคประชาสงคม องคกรชมชน สถานศกษามหนาทในการจดการเรยนรตามความตองการของพลเมอง แตมเอกภาพตามนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต รวมถง เพมประสทธภาพในการบรหารจดการสถานศกษา โดยผมสวนไดสวนเสย และภาคประชาสงคมเขามารวมด าเนนการในรปแบบกรรมการสถานศกษา และ สมชชาการศกษาจงหวดโดยเปนผชวยสนบสนนการจดการศกษา

(๓) สรางระบบการรบผเขาเรยนใหม ยกเลกการสอบแขงขน มการแนะแนวใหผเรยนเขาใจในงานอาชพและเลอกสาขาทเหมาะสมกบคณลกษณะผเรยนและสามารถมอาชพเมอเรยนจบ

(๔) สรางระบบการบรหารบคลากรทางการศกษาใหม ตงแตการผลต การบรรจเขาท างาน การประเมนผลการปฏบตงาน ความกาวหนาในอาชพ ยกเลกระบบการแยกผบรหารออกจากผสอน และการสรางใหมระบบคณธรรมและวฒนธรรมทดงามในกลมบคลากรทางการศกษา

(๕) ปรบเปลยนระบบประกนคณภาพการศกษาใหม เพอก าหนดนโยบายการศกษาชาตและใหการประกนคณภาพเกดประโยชนทางดานการพฒนาการจดการศกษาใหมผลสมฤทธทดแกผเรยน

๕) ขอบเขตงาน ปฏรป

(๑) จดตงคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต เพอรบงานตอจากคณะกรรมการนโยบายและพฒนาการศกษาทมนายกรฐมนตรเปนประธานทไดจดตงขนแลว โดยมหนาทก าหนดนโยบายการจดการศกษาของชาตและก ากบดแลใหมผลการจดการศกษาทด (๒) ปรบปรงโครงสรางการจดการศกษาระดบชาต ระดบพนท และระดบทองถน โดยแยกบทบาทหนาทและความรบผดชอบของ ฝายก าหนดนโยบาย (Regulator) และ ฝายปฏบต (Operator) ออกจากกนใหชดเจน เพมประสทธภาพการจดการในระดบสถานศกษา โดยมอบอ านาจและความรบผดชอบไปยงสถานศกษาใหสามารถบรหารจดการการเงนและทรพยากร การบรหารงานบคคล และวชาการไดอยางอสระ ลดขนาดสถานศกษาและหองเรยนในสถานศกษาขนาดใหญ และบรหารจดการปญหาสถานศกษาขนาดเลก (๓) ปรบปรงการคดเลอกเขาศกษาตอในสถานศกษา ลดการคดเลอกดวยการสอบแขงขนใหมเทาทจ าเปนในบางสาขาและใหพจารณาถงความถนด ความตองการของผเรยน ความตองการก าลงคนในทองถน รวมถงการพฒนาสถานศกษาใหมคณภาพดเทาเทยมกนมากขน ทงน เพอลดกระแสการแขงขนในระบบการศกษาและลดความจ าเปนในการเรยนกวดวชาของนกเรยนลง (๔) ปรบระบบการผลตบคลากรทางการศกษาทงครผสอน ผบรหารสถานศกษาใหมความเขาใจในกระบวนการศกษาในโลกศตวรรษใหม ลดขนาดจ านวนครและบคลากรทางการศกษา ทอยในระบบราชการสวนกลาง โดยใหโอนยายออกไปเปนขาราชการทองถนและภมภาคเพอลดการวงเตนโยกยาย และใชบคลากรในถนก าเนดท างานพฒนาสถานศกษาในทองถนนน ๆ ดวยการจดท าขอมลพนฐานของบคลากรทางการศกษาในพนทตางๆ และใหบคลากรแสดงความจ านงทจะยายกลบภมล าเนา จากนนจงปรบโอนยายบคลากรเขาสสถานศกษาในพนทโดยค านงถงขนาดความตองการของผเรยบตามภมสงคม (๕) พฒนาระบบธรรมาภบาลและกลไกตรวจสอบการจดการศกษาทกระดบการพฒนาระบบขอมลสารสนเทศททนสมยรองรบการตดตามตรวจสอบการใชทรพยากรทางการศกษาและการจดการศกษา และตองมการรายงานตอสาธารณชนอยางตอเนอง (๖) ปรบปรงระบบประกนคณภาพการจดการศกษา ใหความรความเขาใจแกบคลากรทางการศกษาทกระดบใหเขาใจวตถประสงคและความจ าเปนในการจดท าระบบประกนคณภาพการศกษา

- ๕๕ -

รายละเอยดทเกยวของ

๑. การปฏรประบบการจดการศกษา (๗) จดท าประมวลกฎหมายทางการศกษาทงระบบ เพอลดความ าอนและเปนการสะสางกฎ ระเบยบ หรอกลไกทลาสมย ไมเออตอการปฏรปการศกษา (๘ ) การเตรยมความพรอมภาคส วน ตาง ๆ โดยเฉพาะชมชน ทองถ นและเอกชน ในการเขามารวมจดการศกษา และการเตรยมความพรอมสถานศกษาทกระดบทกประเภทใหมความรบผดชอบในการบรหารจดการการศกษา

๑. ประเดนปฏรป : การปฏรปโครงสรางและระบบการศกษา ๑.๑ การจดองคกรใหม มาตรการ จดตงคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต เพอจดท านโยบายการศกษาของชาตและด าเนนการใหมการจดท าแผนก าลงคนของชาต ขนตอน ต งคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต ตามพระราชบญญตจดตงคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต เปนคณะกรรมการ ทดแลการศกษาและพฒนามนษยของทงประเทศ ครอบคลมทกกระทรวง ทบวงกรมทเปนผก ากบดแลและจดใหมการศกษาและพฒนามนษย งในขณะนมหลายกระทรวง เพ อรบงานตอจากคณะกรรมการนโยบายและพฒนาการศกษาทคณะรฐมนตรไดตงขนอยแลว เพอก าหนดนโยบายการศกษาชาตและด าเนนการควบคมก ากบทศทางการปฏรปการศกษาใหเปนไปตามเปาหมาย รวมทงใหขอเสนอแนะตอคณะรฐมนตร และรฐสภาเกยวกบการใชทรพยากรการศกษาใหสอดคลองกบทศทางการปฏรปการศกษา โดยมการท างานในเชงวชาการและเครอขายรวมกบหนวยงาน องคกรทมภารกจเกยวพนกบการจดการศกษาและการพฒนามนษยทงหมด รวมถงการตดตามประเมนผลการปฏรปการศกษา เพอรายงานผลตอคณะรฐมนตร รฐสภา และประชาชน ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ กรกฎาคม – วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๘ ๑.๒ การจดโครงสรางระบบจดการศกษา มาตรการ แยกหนาทการด าเนนงานโดยยงคงใหผควบคมก ากบการจดการศกษาใหเปนหนาทของภาครฐ และมการปรบองคกรปจจบนใหท างานในแนวราบ ไมใชท าหนาทในแนวตง (งเดมคาดหวงวาจะท างานแบบบรณาการ แตผลกลบเปนการสรางอาณาจกรและแยงการท างานเพอใหไดงบประมาณตามระบบงบประมาณรายหว) ส าหรบการใหบรการจดการศกษาใหเปนหนาทรวมกนขององคกรปกครองสวนทองถน ภาคสงคม ชมชน รวมถงภาคเอกชน ด าเนนการใหสถานศกษาเปนนตบคคลทงนตนยและพฤตนย ขนตอน ขนตอน ใหมแผนการวางขนตอนการเตรยมความพรอมและหลกเกณฑ ในการกระจายอ านาจหนาทการจดการศกษาของกระทรวงศกษาธการใหกระจายบทบาทไปสภาคสงคม ชมชน ทองถน และเอกชนมากยงขน และใหด าเนนการกระจายอ านาจตามระดบวยของผเรยนและระดบการศกษาของผเรยน ดงตอไปน ก. การศกษาขนพนฐาน ๑. การศกษาปฐมวย ตงแตปฏสนธในครรภมารดา และเมอเกดมาจนถงกอนการเขาเรยนระดบประถมศกษา ใหชมชนชวยสรางสถาบนครอบครวใหเขมแขง เพอเดกทเกดมาจะมสขภาพด ไมมความผดปกต ไดรบความอบอนและสามารถมพฒนาการทเหมาะสม ไมกอใหเกดภาระแกสงคมเมอเตบโตขน การศกษาปฐมวยใหองคกรปกครองสวนทองถนดแลและทกภาคสวนของสงคมใหการสนบสนน ๒. การประถมศกษา ใหโรงเรยนทมศกยภาพและสมครใจในการด าเนนงานดวยโรงเรยนและกรรมการสถานศกษาเองมความเปนอสระในการบรหารจดการการเงน บคลากร และหลกสตร โดยใหสอดคลองกบกฎหมายและการแกไข กฎ ระเบยบทเกยวของ รวมถงการสนบสนนใหสถานศกษาทมความเปนอสระเหลานมการบรหารงานเชอมโยงกบบทบาทการดแลสงเสรมของสมชชาการศกษาจงหวดในพนททมความพรอม สถานศกษาเหลาน เปนหนวยงานของรฐในลกษณะสถานศกษานตบคคลโดยสมบรณและมการบรหารงานทเปนอสระและรบผดชอบ สวนโรงเรยนทยงไม

- ๕๖ -

รายละเอยดทเกยวของ

๑. การปฏรประบบการจดการศกษา มความพรอม ใหกระทรวงศกษาธการ รวมถงหนวยงานทเกยวของพฒนาใหสามารถด าเนนการไดดวยตนเองในระยะยาว เชนเดยวกนโดยใชวธขยายผลจากรปแบบสถานศกษาทมผลสมฤทธทางการด าเนนงานทดเปนตนแบบ ส าหรบโรงเรยนขนาดเลกทมความเหมาะสมตามหลกเกณฑใหจดรวมกลมเปนกลมโรงเรยน (Cluster) ในพนทใกลเคยง เพอใหสถานศกษาเหลานสามารถด าเนนการไดดวยตนเองภายใน ๕ ป และมสถานะเปนสถานศกษานตบคคลโดยสมบรณ และโรงเรยนขนาดเลกบางสวนทมความเหมาะสมตามสภาพชมชนใหพฒนาใหเปนศนยการเรยนรชมชน เพอใชประโยชนจากทรพยากรใหมประสทธภาพดวยการใหบรการการศกษาแกชมชนรวมกบการศกษาระดบอนโดยการลงทนในปจจยพนฐานดานการเรยนรทเหมาะสม และใหองคกรปกครองสวนทองถนและภาคสวนตาง ๆ ทมความสามารถเขามาดแลรบผดชอบการบรหารจดการ ทงน ตามหลกเกณฑทมอยและความพรอมของสถานศกษา ๓. การมธยมศกษา ใหโรงเรยนทมศกยภาพ โดยเฉพาะโรงเรยนประจ าจงหวด โรงเรยนทมผลการศกษาเปนทยอมรบของผปกครองด าเนนงานโดยคณะกรรมการสถานศกษา โดยมคณะกรรมการการศกษาจงหวด และสมชชาการศกษาจงหวดเปนกลไกสงเสรมสนบสนนและเปนทปรกษา โรงเรยนเหลานอาจมขนาดใหญและจ านวนนกเรยนตอหนงหองเรยนมส งเพราะผปกครองและนกเรยนจะแยงกนเขาเรยน จงใหหาโรงเรยนทอยในละแวกเดยวกน มาเปนโรงเรยนคแฝดหรอโรงเรยนในกลมเพอยกระดบมาตรฐานการจดการศกษาใหไดระดบเดยวกน และมการจดสรรนกเรยนใหเขาเรยนตามทพกอาศยเพอไมใหเดกนกเรยนตองเสยเวลาในการเดนทาง ส าหรบโรงเรยนในระดบอ าเภอใหด าเนนการยกระดบโรงเรยนตวอยางการจดการศกษาด (หนงอ าเภอหนงโรงเรยน) พฒนาใหไดระดบมาตรฐานจดการศกษาเทยบเทาโรงเรยนประจ าจงหวด และใหชมชน ภาคสงคม และสมชชาการศกษารวมกนพฒนามาตรฐานใหเทาเทยมกนโดยเรวทสด ส าหรบโรงเรยนมธยมศกษาในระดบต าบลนน ใหคดเลอกโรงเรยนทมผลการจดการศกษาไดดเปนทยอมรบโดยไมค านงวาเปนของรฐแตเดมหรอเปนของเอกชนพฒนามาเปนโรงเรยนดมคณภาพของต าบล โดยบางสวนทมความพรอมอาจโอนใหองคกรปกครองสวนทองถนทมความพรอมเขามาดแลสนบสนนในการจดงบประมาณด าเนนงาน โดยตองยดหลกใหโรงเรยนมอสระในการจดการ (ตามประเดนปฏรปการคลงและงบประมาณเพอการศกษา) ส าหรบสถานศกษาทเปนของรฐ ทงสวนทสงกดกระทรวงศกษาธการและสงกดองคกรปกครองสวนทองถนใหมสถานะเปนสถานศกษานตบคคลโดยสมบรณ ภายใน ๕ ป ไดรบงบประมาณ โครงสรางพนฐานตามประเดนปฏรปการคลงและงบประมาณ รวมทงงบประมาณด าเนนการตามระบบคปองการศกษา สวนสถานศกษาเอกชนไดรบงบประมาณตามระบบคปองการศกษา ๔. การอาชวศกษา ใหวทยาลยเทคนคและวทยาลยอาชวศกษาทสงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาด าเนนการใหบรการการศกษาบนฐานการมสวนรวมของกลมวสาหกจชมชน ภาคประชาสงคม และภาคเอกชน ทงน เพราะการศกษาอาชวะนนเพอมงสรางความรและทกษะใหเพยงพอตอการประกอบอาชพ โดยมงเนนใหประกอบอาชพในถนก าเนดเปนหลก ชมชนและสงคมตองชวยในการสรางงานและสงเสรมการลงทนในพนท เพอชวยพฒนาสรางความเจรญในทองทอยางเหมาะสม การก าหนดคาตอบแทนในระดบสงเทยบเทาผจบการศกษาระดบปรญญาตร จดกลมสถาบนตามศกยภาพทมงแขงขนในระดบตาง ๆ คอ ระดบโลก ระดบภมภาค และระดบทองถน ใชพนทจงหวด/กลมจงหวด/ภาค เปนฐานในการจดอาชวศกษา และเพอสงเสรมประสทธภาพในการบรหารจดการ ใหมระบบอาชวศกษาทผจบการศกษามสมรรถนะสงในระดบ ปวส. พฒนาอาจารยสาขาทขาดแคลนและใหตรงกบความตองการของสถานศกษาและตลาดแรง โดยมระบบการเลอนไหลของครอาชวะและผเชยวชาญในสถานประกอบการ ส าหรบวทยาลยการอาชพและวทยาลยสารพดชางนน ใหมงจดบรการการศกษาแกผขาดโอกาสและผดอยโอกาส รวมทงผทตองการเปลยนอาชพ ทงน ใหโอนยายศนยการเรยนร กศน. และ สถานศกษาในสงกด สช. เขามารวมในกลมสถานศกษากลมนโดยจดการศกษาเปนกลมทใชมาตรฐานการฝกและมาตรฐานทกษะเดยวกน งศนยการเรยนรของ กศน. เหลาน ใหสามารถใชสถานทของโรงเรยนขนพนฐานทมขนาดเลกและไมสามารถจดกลมกบโรงเรยนใกลเคยงได โดยเฉพาะโรงเรยนชายขอบ ใหสถานศกษาทสงกดกระทรวงศกษาธการมสถานะ

- ๕๗ -

รายละเอยดทเกยวของ

๑. การปฏรประบบการจดการศกษา เปนสถานศกษานตบคคลโดยสมบรณ ภายใน ๕ ป สถานศกษาอาชวศกษาทกแหงทจดการศกษาเทยบเทาการศกษาขนพนฐานไดรบงบประมาณโครงสรางพนฐานตามประเดนปฏรปการคลงและงบประมาณ รวมทงงบประมาณด าเนนการตามระบบคปองการศกษา และสถานศกษาเอกชนไดรบงบประมาณด าเนนการตามระบบคปองการศกษา ข. การอดมศกษา ในปจจบนสถาบนอดมศกษามสถานะเปนนตบคคลอยแลว สามารถรบผดชอบดแลจดการศกษาและการพฒนาองคความรได แตหากจ านวนสถานศกษาในหลายพนทมมากเกนประชากรทจะมาเขาศกษาท าใหการจดการไมมประสทธภาพ ไมสอดคลองกบความตองการของผเรยนทงปรมาณและคณภาพ ใหมการหลอมรวมสถาบนอดมศกษา รวมทงวทยาลยชมชนทอยในพนท เดยวกนเขาเปนระบบอดมศกษาของจงหวดหรอกลมจงหวดตามหลกเกณฑ เพอใหเกดประสทธภาพของการบรหารจดการและการใชทรพยากรรวมกนอยางคมคาและเพมขดความสามารถในการจดการศกษาและการพฒนาองคความร ใหสถาบนอดมศกษาทงของรฐและเอกชน รวมทงมหาวทยาลยในก ากบตองมกลไกเสรมสรางธรรมาภบาลและความรบผดชอบตอสงคมในการบรหารจดการ ค. การศกษาตลอดชวต ปจจบนการจดการศกษาตลอดชวตสวนหนงอยในขอบเขตงานของส านกสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย (กศน.) ภายใตส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการงขอบเขตงานและขดความสามารถในการจดการศกษาทหลากหลายตอบสนองความตองการของคนทกชวงวยยงถกจ ากดโดยโครงสราง ดงนน จงใหมแนวทางด าเนนการเรงดวน คอ เรงสรางการขบเคลอนและผลกดนกระบวนการการมสวนรวมในระดบพนท เพอน าไปสการจดใหเกดสภาการศกษาจงหวด หรอ คณะกรรมการการศกษาจงหวด หรอ สมชชาการศกษาจงหวด ฯลฯ งจะมบทบาทหนาทและความรบผดชอบตรงกน คอ ศกษาปญหาทแทจรงของการพฒนาหรอไมพฒนาในบรบทพนทของตน จดท าการศกษาวเคราะหความเปนไปไดในการแกปญหาทงเฉพาะหนาและในระยะยาว จดระบบการท างานรวมกบหนวยงานทรบผดชอบ จดท าขอเสนอแนะเชงนโยบาย และความรวมมอจากทกภาคสวน รวมถงสานความรวมมอกบภาคเครอขาย และจดรปแบบ/ระบบการจดการในระยะยาวทเหมาะสมกบพนทของตน และเชอมโยงขอเสนอแนะเชงนโยบายจากระดบพนทสกลไกระดบนโยบายระดบชาต ดงนน จงใหมการปรบโครงสรางใหสามารถด าเนนภารกจของการจดการศกษาตลอดชวตใหมประสทธภาพสงสด โดยรฐใหการสนบสนนคาใชจายแกผจดการศกษาตลอดชวตทมความพรอมอยางเหมาะสม และใหองคกรปกครองสวนทองถนใหการสนบสนนศนยการเรยนรชมชนทจดการเรยนในโรงเรยนประถมศกษาในทองถน รวมทงใหแรงจงใจดานภาษแกภาคเอกชนในการเขามารวมสนบสนนการจดการศกษาตลอดชวต และใหมระบบเชอมตอเทยบโอนการศกษาตลอดชวตกบการศกษาในระบบทกระดบ เปาหมายการปฏรประยะยาว ๕ ป ส าหรบการเปลยนผานระยะยาวในหนวยงานองคกรหลกปจจบนของกระทรวงศกษาธการ ใหปรบเปลยนไปโดยยดหลกการออกแบบโครงสรางใหสามารถท างานประสานแนวระนาบ (Cross-function) ระหวางการศกษาระดบและประเภทตาง ๆ และสามารถใชทรพยากรรวมกนใหเกดประสทธภาพสงสด ขจดปญหาท างานแบบแยกสวนตามระดบและประเภทการศกษา ขาดการบรณาการการวางแผนรวมกนเปนปญหาเชงโครงสรางมาชานาน ทงน ในการปรบโครงสรางระยะยาวมงใหกระทรวงศกษาธการมโครงสรางทเหมาะสมรองรบภารกจและบทบาทใหมทมความส าคญ ดงน ๑) บทบาทหนาทรองรบการท างานเชงนโยบายของคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต ๒) บทบาทหนาทในการก ากบดแลและสงเสรมการพฒนาคณภาพการศกษาทกระดบและประเภทรวมถงการศกษาพเศษและการศกษาตลอดชวต

- ๕๘ -

รายละเอยดทเกยวของ

๑. การปฏรประบบการจดการศกษา ๓) บทบาทหนาทในการเปนกลไกประสานการวางแผนการผลตก าลงคนและการจางงานระหวางหนวยงานการศกษาทกระดบและประเภท และภาคการผลต ๔) บทบาทหนาทไปเปนการวจยระบบการศกษาและการพฒนามนษย เพอเปนฐานขอมลรองรบการพฒนานโยบายการศกษาและพฒนามนษยของประเทศ ๕) บทบาทหนาทในการสงเสรมการสรางหลกประกนโอกาสทางการศกษาแหงชาต ๖) บทบาทหนาทในการประสานสนบสนนและสงเสรมการศกษาตลอดชวตของกลมเปาหมายทกชวงวยทจดโดยองคกรตาง ๆ ทงภาครฐและเอกชน ๗) บทบาทหนาทในการประสานสนบสนนและสงเสรมการจดการศกษาพเศษส าหรบกลมเปาหมายเฉพาะ ทงน ใหมการปรบเปลยนโครงสรางและอตราก าลงรองรบบทบาทดงกลาวโดยใหเปนไปตามหลกการกระจายอ านาจ จ าแนกอ านาจและหลกธรรมาภบาล งจะตองด าเนนการขบเคลอนตอไปภายใตการศกษาขอมล จดท าขอเสนอเชงนโยบายและตดตามประเมนผลของคณะกรรมการ นโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต งจะเปนการเปลยนแปลงตามความเหมาะสมตามล าดบ และมการสงเสรมใหองคกรตาง ๆ รวมทงภาคเอกชนทใหความส าคญเรองการศกษามสวนรวมอยางใกลชด ระยะเวลาด าเนนการ ตงแตปจจบนเสรจสมบรณในเวลา ๕ ป ๑.๓ ประเดนกฎหมาย มาตรการ : ปรบปรง พ.ร.บ.การศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ ปรบปรง พ.ร.บ. บรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖ ออก ราง พ.ร.บ. คณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต พ.ศ. .... ๒. ประเดนปฏรป: การเตรยมการและการรบผเขาเรยน ๒.๑ การต งองคกรใหม ไมม ๒.๒ การจดกระบวนการรบผเขาเรยนในสถานศกษา โดย มาตรการ ปรบเปลยนวธการรบผเขาเรยนในสถานศกษาในทกระดบชน โดยลดการคดเลอกวธการสอบทท าใหนกเรยนไมไดเรยนรและพฒนาตนเองโดยสมบรณตามหลกสตรใหนอยลงและเพอลดกระแสการแขงขนและการกวดวชาทเปนการตอกย าความเหลอมล าในการเขาถงโอกาสการศกษา โดยมแผนการปรบเปลยนมาเปนมาตรการการเขาเรยนสถานศกษาใกลทพกอาศยเตมรปแบบมากยงขนส าหรบการศกษาภาคบงคบ และการแนะแนวใหแกผเรยนไดคนพบความถนดและความชอบ จากนนใหใชผลสมฤทธทางการศกษาตลอดชวงชนกอนหนา (งตองใชเวลาในการปรบใหไดมาตรฐานใกลเคยงกนทงประเทศ) และผลการทดสอบความถนดและทศนคตเปนผลรวมในการรบเขาศกษา โดยตองท าใหสอดคลองกบแผนพฒนาก าลงคนของประเทศ โดยสร างแรงจงใจใหทนการศกษาในสาขาทขาดแคลน และใชการก าหนดคาตอบแทน (ของกระทรวงแรงงาน) ตามสาขาอาชพทจ าเปนและตองการการควบคม

ขนตอน ก. ออกแบบและเรมประกาศวธการคดเลอกแบบใหมโดยจดใหมการทดสอบความรใน

แตละชวงชน ปละหลายครงเพอใหโอกาสแกผสนใจโดยส านกทดสอบทางการศกษาจะตองเปลยนแนวคดและกระบวนการออกขอสอบใหมตามปรชญาการศกษาทคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต ก าหนดนโยบายขนมา

ข. สรางความเขาใจใหแกสมชชาการศกษาตงแตระดบทองถนเพอใหดแลใหผเรยนมความสามารถตามเปาประสงคของหลกสตรแกนรวมทงประเทศ จากนนการรบเขาศกษาตอทงระดบมธยมศกษาตอนปลาย อาชวศกษา และอดมศกษา สรางวธการทดสอบผลการศกษาใหเหมาะสมกบภมสงคมภมภาคเพอใหตรงกบเปาประสงคทจะใหผจบการศกษาสามารถมงานท าในถนภมล าเนาเดมทถอก าเนดมา

- ๕๙ -

รายละเอยดทเกยวของ

๑. การปฏรประบบการจดการศกษา

ค. ปฏรปวธการแนะแนวใหแกนกเรยนและผปกครองใหเขาใจถงขดความสามารถและโอกาสความกาวหนาในอาชพเมออกมาท างานจรงรวมทงเสนทางการเจรญเตบโตในหนาทการงานทจะท าใหชวตมความสขและตรงตามความตองการในเปาหมายชวต อปนสยมากกวาการเรยน เพอความพอใจของบพการ แตตนเองตองทนทกขตลอดชวตหรอเสยเวลายอนกลบมาเรยนสงทตวเองตองการใหม

ง. ปฏรปการรบผเรยนเขาศกษาในสถาบนการศกษาโดยลดความเหลอมล าใหโอกาส ผมความสามารถแตขาดทนปจจยและการเขาถง โดยการจดใหมทนการศกษาทพอเพยง

จ. เปลยนแปลงวธการสอบคดเลอกจากการใชการแขงขนโดยการสอบดวยขอสอบเพยงครงเดยวหรอการใชอทธพลจากก าลงเงน ก าลงเครอขาย เพอใหบตรหลานไดเขาเรยนแตไมประสบความส าเรจ ยกเลกระบบอปถมภ แตใหเพมสถานศกษาทมคณภาพใหเพยงพอกบความตองการของผเรยนทสะทอนความตองการก าลงคนของประเทศโดยมอตราการเผอเลอกในปรมาณทเหมาะสม

ฉ. นอกจากนจะตองมการวางแผนก าลงคนตามภมภาคและการขยายตวของเศรษฐกจงจะเปนการท างานรวมกนของทกภาคสวน เพอกระจายความเจรญใหทวถงและลดความเหลอมล าในสงคม การวางแผนก าลงคน คณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต ตองสนบสนนใหมการท างานวจยเพอวางแผนการสรางและผลตก าลงคนดวยการใชแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ยทธศาสตรชาตมาเปนฐานความคดรวมกบการมองอนาคต ระยะกลางและระยะยาว (foresight) และมการปรบปรงใหทนสมยในทก ๆ ป

ระยะเวลาด าเนนการ ตอเนองตงแตปจจบน ๒.๓ ประเดนกฎหมาย ปรบระเบยบส านกทดสอบการศกษาแหงชาตเรองการใชผลการ

สอบเพอเขารบการศกษาในระดบอดมศกษา ๓. ประเดนปฏรป : การบรหารจดการบคลากรทางการศกษา ๓.๑ การต งองคกรใหม ไมม ๓.๒ การจดการบรหารบคลากรทางการศกษา โดย มาตรการ ปรบเปลยนกระบวนการบรหารบคลากรทางการศกษาใหมความเปนธรรมและมประสทธภาพสง เพอใหสามารถสรรหาและรกษาคนดคนเกงมาเปนครและบคลการทางการศกษา

ขนตอน ก. ปรบระบบการผลตครใหมใหเปนการผลตในระบบจ ากดรบเพอเนนการคดเลอกคนเกง เขาเรยนคร ข. แยกสาขาการผลตและการออกใบอนญาตประกอบวชาชพครเปน ๔ กลม คอ ครปฐมวย ครสายสามญระดบประถมศกษา ครสายสามญระดบมธยมศกษา และครสายอาชวศกษา และก าหนดชองทางการเขาสวชาชพครโดยใชระบบการประเมนสมรรถนะเพอรบใบอนญาตประกอบวชาชพคร เพอเปดโอกาสใหผมความรความสามารถเจตคตและทกษะวชาชพทดเขามาเปนครได ค. ปรบปรงกระบวนการผลต โดยใหสถาบนผลตครพฒนาหลกสตรทตอบสนองตอความหลากหลายของสถานศกษาทใชคร และใหจดกลมสถาบนผลตครตามสภาพภมศาสตรของประเทศเพอใหครทส าเรจการศกษาไปสามารถปฏบตงานไดสอดคลองกบบรบทและวฒนธรรมของทองถน ลดการโยกยาย และผลตไมเกนความตองการของการใชคร รวมถงจดหลกสตรทองสมรรถนะ (Competency – Based) เปนกลมวชา (Module) โดยเฉพาะในกลมวชาชพครและมสดสวนสมดลระหวางความรภาควชาการ และการฝกทกษะวชาชพครภาคปฏบตในสถานศกษา

- ๖๐ -

รายละเอยดทเกยวของ

๑. การปฏรประบบการจดการศกษา ง. รฐตองอดหนนงบประมาณรายหวในการผลตครใหเพยงพอทคณภาพมาตรฐานเชนเดยวกบวชาชพชนสงอน สวนระบบการประเมนวทยฐานะครและผบรหารสถานศกษา ใหด าเนนการ ๔ สวน คอ - ปรบปรงระบบการประเมนวทยฐานะและการสงเสรมความกาวหนาในวชาชพครและผบรหารสถานศกษาใหม ใหผกโยงกบการพฒนาผลลพธทตวผเรยนเชงประจกษอยางแทจรง และมระบบการประเมนเพอด ารงวทยฐานะทก ๓ ป - ใหก าหนด "สมรรถนะครระดบชาต" เพอใชเปนแกนยดโยงการออกแบบวชาชพครทงระบบ ตงแตหลกสตรผลตครใหม การพฒนาครประจ าการ การประเมนวทยฐานะทางวชาชพ และสงเสรมการพฒนาและการเรยนรตลอดชวต (Life-long learning) ของคร สวนกลมผบรหารสถานศกษา ใหก าหนด "สมรรถนะผบรหารสถานศกษา" ใหมเพอใชออกแบบการเขาสต าแหนงและการพฒนาผบรหารสถานศกษาทงระบบ - ใหก าหนดหลกเกณฑการเขาสต าแหนงและวาระการด ารงต าแหนงใหมทไมใชระบบสอบแขงขนดานความรเพยงอยางเดยว แตใหใหใชเกณฑ Maturity ประสบการณบรหาร และการยอมรบจากกรรมการสถานศกษาและผปกครองมาประกอบดวย - ปรบปรงกฎหมายทเกยวของกบองคกรวชาชพครคอ ส านกงานขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ก.ค.ศ.) ครสภา และส านกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา (สกสค.) ใหม ใหสามารถเปนองคกรทควบคมดแลวชาชพชพครและบคลากรทางการศกษาไดอยางแทจรง ปราศจากอทธพลของกลมแสวงหาผลประโยชน จ. จดใหมระบบการคดสรร และการบรหารงานบคคลทมประสทธภาพ โดยปรบสดสวนครและผเรยนใหเหมาะสม และใหมมาตรการตรวจสอบและด าเนนการกบบคลากรทขาดความรบผดชอบ รวมถงสงเสรมสถานศกษาทมความพรอมในการบรหารจดการในรปแบบสถานศกษานตบคคล ใหมอสระในการบรหารการเงน บคลากร และวชาการภายใตการก ากบของรฐ จดท าแผนจดสรรอตราทดแทนอตราเกษยณในสถานศกษาทตงในเขตเมองหรอเขตเทศบาล เพอลดการวงเตนโยกยาย และตรงอตราขาราชการครไวในสถานศกษาทอยเขตชนบท และใชมาตรการจงใจการออกจากงานกอนเกษยณอายราชการ ฉ. ก าหนดระเบยบปฏบตในการประเมนผลงาน การใหผลตอบแทนผบรหาร ครและบคลากรทางการศกษาตามภาระงานและผลงานทปรากฏ โดยใหคณะกรรมการสถานศกษาเปนผพจารณาผลการประเมนผลงานและคาตอบแทนตามแนวทางการประเมนผลงานกลางทคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาตก าหนด ช. ปรบเปลยนสถานะขาราชการในสถานศกษานตบคคลให เปนพนกงานราชการ โดยตามความสมครใจในระยะเรมตนพรอมทงมการจดระบบแรงจงใจและสทธประโยชนอยางเหมาะสม สวนบคลากรใหมใหมสถานะเปนพนกงานราชการทงหมด

ระยะเวลาด าเนนการ ตอเนองตงแตปจจบน ๓.๓ ประเดนกฎหมาย

- ปรบแกไขระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษา พ.ศ. ๒๕๔๖ - ปรบแกไขระเบยบคณะกรรมการครและบคลากรทางการศกษา

- ๖๑ -

รายละเอยดทเกยวของ

๑. การปฏรประบบการจดการศกษา

๔. ประเดนปฏรป : การประกนคณภาพการศกษา มาตรการ สรางความเขาใจแกบคลากรทางการศกษาถงความจ าเปนในการท างาน

ประกนคณภาพ และท าใหบคลากรมความเตมใจทเปนสวนหนงของการพฒนาอยางตอเนอง และบคลากรทกคนลงมอปฏบตตามกระบวนการประกนคณภาพทเหมาะสม ขนตอน ปรบปรงระบบประกนคณภาพภายในสถานศกษาทมอยแลวใหมความเหมาะสมและสามารถปฏบตจรง จากนนเตรยมการใหบคลากรในส านกงานคณะกรรมการการศกษาพนฐาน รวมทงบคลากรจากเขตพนทการศกษามาอบรมจนเขาใจอยางถองแท เพอทจะน าไปใชปฏบตจรงในสถานศกษาโดย บคลากร จาก สวนกลาง และเขตพนทการศกษา เปนผชวยเหลอขยายผลโดยทไมเปนภาระแกสถานศกษา แตสามารถท าใหการพฒนาการจดการศกษาเปนไปตามวตถประสงคจดการศกษา และยกระดบคณภาพผจบการศกษา

ระยะเวลาด าเนนการ ตอเนอง ประเดนทางกฎหมาย การปรบปรง พ.ร.บ.ระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖ การปรบปรง พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ การปรบปรง พ.ร.บ. ระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

๕. ประเดนปฏรป : ระบบธรรมาภบาล มาตรการ สรางระบบธรรมาภบาลในระบบการจดการศกษา โดยหนวยงานของกระทรวงศกษาธการปจจบนตามระดบการศกษา ขนตอน ด าเนนการสรางและใชระบบธรรมาภบาล โดย ก. สรางมาตรฐานการจดการศกษาทมความโปรงใส ชดเจน ปฏบตไดจรง โดยการจดแบงประเภทสถานศกษาตามขนาดและภมสงคม ข. จดท ามาตรฐานจรรยาบรรณของบคลากรทกระดบ ตงแตกรรมการสถานศกษา กรรมการสถาบนอดมศกษา ผบรหารสถานศกษา ผบรหารการศกษา ครผสอน และประกาศใชโดยใหบคลากรทกคนลงนาม ยนยนทจะปฏบตตามมาตรฐานจรรยาบรรณ ค. จดตงคณะกรรมการจรยธรรมส าหรบสถานศกษาระดบต ากวาอดมศกษาโดยการสรรหาใหเปนสวนหนงของสภาการศกษาจงหวด ง. จดตงคณะกรรมการจรยธรรมส าหรบกรรมการสภาสถาบนอดมศกษา เพอออกกรอบจรรยาบรรณบคลากรโดย สกอ.

ระยะเวลาด าเนนการ ตอเนองตงแตปจจบน ประเดนทางกฎหมาย ปรบปรงระเบยบการตรวจสอบการใชจายงบประมาณและเพมเตมการใหขอมล

สารสนเทศทโปรงใสแกสาธารณะ เครอขาย พนธมตร

กระทรวงศกษาธการ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงสาธารณสข กระทรวงกลาโหมกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงพลงงาน กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงมนษย กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงแรงงาน กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร คณะกรรมการขาราชการพลเรอน คณะกรรมการพฒนาระบบราชการ ปปท. ปปช. องคกรปกครองสวนทองถน องคกรชมชน สภาหอการคาแหงประเทศไทย สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สมาคมธนาคารแหงประเทศไทย สภานตบญญตแหงชาต เครอขายสมชชาภาคพลเมองในจงหวดตาง ๆ

- ๖๒ -

รายละเอยดทเกยวของ

๑. การปฏรประบบการจดการศกษา

๖) ผลลพธท คาดวาจะได จากการ ดาเนนการ

ผลลพธ ๑. ไดนโยบายการศกษาของชาตทมเปาหมายใหการศกษาเพอการมงานท า ๒. ไดโครงสรางจดการศกษาของชาตใหมทมธรรมาภบาลรองรบแนวคดการกระจายอ านาจการจดการศกษาใหทองถน ชมชนและเอกชน โดยรฐเปนผก าหนดนโยบายและมาตรฐาน ตลอดจนก ากบดแลชวยเหลอสถานศกษาใหรกษามาตรฐานการศกษาไวไดอยางยงยน ๓. ปญหาสถานศกษาทใหญเกนขนาดหรอเลกเกนขนาดทจะจดการศกษาทมคณภาพไดจะถกแกไขและสถานศกษาจะมมาตรฐานทใกลเคยงกนยงขน ๔. การแขงขนเขาเรยนในสถานศกษาทมชอเสยงจะลดลง เพราะจะมสถานศกษาใกลเคยงทสามารถใหบรการในมาตรฐานเดยวกน ๕. เดกนกเรยนจะมเวลาใชชวตมากขนเพราะไมจ าเปนตองเรยนพเศษ ๖. ลดการเหลอมล าและประชาชนทกระดบจะมโอกาสเขาถงการศกษาทมคณภาพใกลเคยงกน ๗. บคลากรทางการศกษาจะมโอกาสกลบไปปฏบตงานใกลภมล าเนามากขนแมตองใชเวลา ในการจดการ ๘. ลดปญหาทจรตประพฤตมชอบจากการบรรจ โยกยาย แตงตงบคลากร และการรบนกเรยนเขาเรยน ผลกระทบ ๑. จ าเปนตองหมนเวยนบคลากรทางการศกษาใหมเปนจ านวนมาก และตองใชเวลาประมาณ ๓ ถง ๕ ปจนกวาการปรบเปลยน โยกยายจะเขาท ๒. บคลากรทเคยมสทธเปนผบรหารการศกษาจะตองกลบไปท าหนาทการสอน ๓. บคลากรทท าหนาทสนบสนนจะตองกลบไปท างานดานพฒนาการเรยนการสอน

๗) ตวบงช ผลสมฤทธ

(๑ ) สามารถออก พ.ร.บ.คณะกรรมการนโนยายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต พ.ศ. .... และจดตงสรรหา คณะกรรมการ ตาม พ.ร.บ.ดงกลาวเขารบงานตอจากรฐบาลปจจบนโดยปลอดการแทรกแงจากกลมผลประโยชน (๒ ) สามารถแยะสถานศกษาทมความพรอมในการจดการศกษาดวยตนเองออกเปน นตบคคล สามารถมมาตรการแกไข กฎร ะเบยบทเปนอปสรรคเพอใหสถานศกษาทมความพรอมมความเปนนตบคคลโดยสมบรณภายใน ๒ ป (๓) สามารถปรบเปลยนการสอบคดเลอกเขาศกษาตอใหเกดความเปนธรรม เลกระบบอปถมภและสามารถปรบปรงสถานศกษาใกลเคยงกบสถานศกษาทมชอเสยงมารองรบความตองการของ ผเขาเรยน โดยการแบงปนทรพยากร และชวยยกระดบคณภาพใหเทาเทยมกน (๔) ลดขนาดจ านวนครและบคลากรทางการศกษาในสวนกลางและทอยในระบบราชการโดยมการก าหนดเปาหมายและเงอนเวลาทจะบรรลผลใหชดเจน (๕) องคกรปกครองสวนทองถนเขามามสวนรวมรบผดชอบหรอรบโอนเพอดแลสถานศกษาทตองการการพฒนาโดยเฉพาะสถานศกษาขนาดเลก ทมเดกนกเรยนต ากวา ๖๐ คน จ านวนประมาณ ๗,๐๐๐ แหงและปรบปรงใหเปนศนยการเรยนรภายในเวลา ๓ ป (๖) มระบบประกนคณภาพทสถานศกษารวมกบหนวยควบคมและก ากบพฒนาใหคณภาพการจดการศกษาดขนภายใน ๓ ป ตวชวดท ๑ จ านวนสถานศกษาขนาดใหญเกนไปหรอเลกเกนไปจนไมสามารถจดการศกษาทมคณภาพไดจะตองมจ านวนลดลง โดยมการก าหนดเปาหมายและเงอนเวลาทจะบรรลใหชดเจน ตวชวดท ๒ การสมครเขาเรยนตอในระดบสงขนจะราบรนขนแมอาจจะมการแขงขนส าหรบสถานศกษาทมชอเสยงเปนทนยมของผเรยน ตวชวดท ๓ ผลการประกนคณภาพการศกษาภายใน และการเมนผลจดการศกษาภายนอก จะดขน

- ๖๓ -

รายละเอยดทเกยวของ

๑. การปฏรประบบการจดการศกษา ตวชวดท ๔ การสอบแขงขนบรรจเขาท างานจะมความราบรนและมระบบทไมยงยากเพราะเปนการจดการระดบทองถนและภมภาค ตวชวดท ๕ ปญหาการมครไมครบชนเรยนและการมครทสอนไมตรงสาขาจะตองลดลง โดยมการก าหนดเปาหมายและเงอนเวลาทระบผลใหชดเจน

๘) ผลกระทบ เชงบวกใน วงกวางตอ ประเทศไทย

(๑) มนโยบายการจดการศกษาและพฒนามนษยแหงชาตสอดคลองกบยทธศาสตรชาต ท าใหการศกษามคณภาพตอบสนองความตองการจรงของผเรยนและสงคมตามบรบทของพนทและความเปลยนแปลงของสงคม การศกษาถกกระจายอ านาจการจดไปสภาคสวนตาง ๆ ทมความตระหนกและมความพรอมในการเขามารวมจดสนบสนนและตรวจสอบการจดการศกษาในพนทของตน ขจดปญหาทจรตคอรปชนจากการกระจายอ านาจและเครอขายตรวจสอบ ภาคประชาชน (๒) พลเมองไทยทกคนไดรบประโยชนจากระบบจดการการศกษา เพอพฒนาคณภาพชวตตนเองและสมมาชพ สรปผลกระทบในการปฏรปภาครวม

ขอท ๑.ปฏรปกลไกภาครฐ การบรหารราชการแผนดน ขอท ๔. ปฏรประบบเพอลดความเหลอมล า สรางความเปนธรรม

ขอท ๕. ปฏรปกลไกปองกนและขจดการทจรตคอรรปชน

(๓๕) ๓๕

- ๖๔ -

๒. การปฏรประบบการคลงดานการศกษา (ดานอปสงค)

รายละเอยดทเกยวของ

๒. การปฏรประบบการคลงดานการศกษา (ดานอปสงค)

๑) ประเดน ปญหา

ประเทศไทยลงทนงบประมาณเพอการศกษาดวยสดสวนตอรายไดประชาชาตสงเปนล าดบ ๒ ของโลก แตผลสมฤทธต า การจดงบประมาณปจจบน เปนการจดสรรงบประมาณแบบเนนอปทาน รวมศนยไวทสวนกลาง เมอจดสรรไปยงหนวยปฏบตตามจ านวนผเรยนรายหวจะเกดความลาชา งบประมาณรายหวไมเพยงพอ และไมตรงความตองการในลกษณะสถานศกษาทท าหนาทแตกตางกน ในการบรหารจดการของสถานศกษา หนวยปฏบต คอ สถานศกษาหรอผจดการศกษา ไมสามารถบรหารจดการการเงน และงบประมาณในการสรรหาบคลากรเพอแกปญหาของตวเองดวยขอจ ากดของระเบยบการใชงบประมาณ การจดเงนอดหนนรายหวทไมเพยงพอตอความตองการตามภมสงคมทแตกตางกน ไมสามารถแกปญหาความเหลอมล า สงผลใหเกดปญหาขนาดชนเรยนและสถานศกษาใหญเกนขนาดทจะจดการศกษาทมคณภาพได ในขณะทสถานศกษาขนาดเลกยงมจ านวนผเรยนนอยลงเปนล าดบ เพราะเงนอดหนนรายหวทมจ ากดจนไมสามารถบรหารจดการใหเกดคณภาพได ขณะทสถานศกษาขนาดใหญ รบผเรยนจ านวนมาก ท าใหจ านวนผเรยนตอหองมากเกนไปสงผลตอคณภาพทลดลงทงระบบ งระบบการจดสรรงบประมาณแบบอปทานนน นอกจากเพมภาระการเบกจายทบอนแลว ยงเปนชองทางของการทจรตและแสวงหาผลประโยชนของกลมคนตาง ๆ เพราะขาดกลไกตรวจสอบ ตดตามประเมนผลทเกดขนกบผรบการศกษาโดยตรงดวยแลว จงท าใหการลงทนเพอการศกษาของรฐขาดประสทธผลและสรางวฒนธรรมการท างานทขาดความรบผดชอบในทกระดบ

๒) วตถประสงค (๑) เพอปฏรประบบงบประมาณดานการศกษาของประเทศไปสสถานศกษาโดยทางตรงและ

ทางออม เพอสนบสนนสถานศกษาใหมการบรหารจดการทมประสทธภาพ สามารถจดการการเงนและทรพยากรเพอการบรหารงานบคคล และวชาการดวยตนเอง และรบผดชอบตอผลลพธ เพอสรางคณภาพการเรยนรของผเรยนไดจรง (๒) จดสรรงบประมาณทจ าเปนส าหรบการจดการศกษาทมความตองการพเศษมงบประมาณเพยงพอทจะจดการศกษาไดอยางมคณภาพ (๓) เพอจดระบบหรอมาตรการทางภาษและกลไกทจะสนบสนนใหเกดการระดมทนและทรพยากรเพอการศกษาจากภาคเอกชนและประชาสงคม

๓) ประเดน การปฏรป

การปรบเปลยนวธการจดสรรงบประมาณเพอการศกษา (๑) การจดสรรงบประมาณเพอการศกษาการลงทนดานโครงสรางพนฐานตามลกษณะหนาทการใหบรการตามภมสงคมใหจดสรรใหสถานศกษาโดยตรง การปกครองทองถนรวมกบชมชนในการจดท าแผนก าลงคน เพอขอรบงบประมาณ (๒) การจดท าคปองการศกษางบด าเนนงานนน ใหจดสรรใหแกผเรยนในรปแบบคปองการศกษาเพอผเรยนจะน าไปจายใหแกสถานศกษาดานอปสงคตรงตามระดบการศกษา (๓) การจดสรรงบด าเนนการทตองการเพมพเศษเพอจดสรรงบประมาณแกผเรยนทตองการความชวยเหลอพเศษในระดบการศกษาขนพนฐานใหเพยงพอส าหรบการจดการศกษาทมคณภาพตามสภาพและความเปนจรงของผเรยน

(๓๕)

- ๖๕ -

รายละเอยดทเกยวของ

๒. การปฏรประบบการคลงดานการศกษา (ดานอปสงค)

๔) กรอบ ความคด รวบยอด

ใชมาตรการทางการคลงเพอเพมคณภาพและประสทธภาพการจดการศกษา โดยก าหนดรายจายทางการศกษาทเนนอปสงค และจดระบบการจดสรรงบประมาณตรงสผเรยนหรอผรบประโยชนทางการศกษา (Demand-side education financing) เพอเปนแรงจงใจและเปนเงอนไขสนบสนนการปฏรประบบจดการการศกษาทตองการลดอ านาจฝายจดการศกษา (Supply-side) นอกจากนยงจะมการใชมาตรการทางภาษเพอสนบสนนการเรยนรตลอดชวตของพลเมองทกคน และเพอสงเสรมการมสวนรวมรบผดชอบและระดมทรพยากรจากภาคเอกชนในการจดการศกษา

๕) ขอบเขต งานปฏรป

(๑) ปรบเปลยนวธการงบประมาณส าหรบการจดการศกษาใหม โดยจดสรรงบด าเนนงาน ทเนนดานอปสงค จดสรรคาใชจายรายหวโดยตรงแกผรบการศกษาในรป “คปองการศกษา” ทตดตามตว คปองการศกษาจะเพยงพอกบการเรยนระดบพนฐาน ส าหรบผ เขาเรยนสายอาชวศกษา สถานศกษาดานอาชวะจะไดรบคารายหวจากคปองตามคาใชจายและคาวสดการฝกตามจรง (๒) จดสรรคาใชจายการเรยนใหกบกลมเปาหมายทพลาดโอกาสการศกษาในระบบหรอหลดออกไปจากระบบและกลมผดอยโอกาสทางการศกษา และจดสรรคาใชจายเพมพเศษส าหรบผพการเพอใหคนไทยทกคนไดมโอกาสเรยนโดยไมมคาใชจายในระดบพนฐาน (๓) ใชมาตรการลดหยอนภาษสนบสนนการพฒนาตนเองและการเรยนรตลอดชวตของพลเมองทกคน (๔) ใชมาตรการทางภาษสนบสนนผประกอบการหรอองคกรภาคเอกชนทรวมจดการศกษา

๑. ประเดนปฏรป : การปรบเปลยนวธการจดสรรงบประมาณเพอการศกษา ๑.๑ การจดสรรงบประมาณเพอการศกษา โดย

มาตรการ เปลยนกระบวนการจดสรรงบประมาณเพอการศกษาในปจจบน เปนการจดสรรงบลงทนโครงสรางพนฐานใหแกสวนราชการและหนวยงานของรฐทด าเนนการจดใหมการศกษา ตามแผนความตองการก าลงคนทคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาตไดพจารณาเหนชอบตามความตองการทหนวยงานของรฐและเอกชนแสดงความตองการมา การจดงบลงทนตามโครงสรางพนฐานจะตองพจารณาการลงทนในระยะยาว ระยะกลางและระยะสนในแตละปงบประมาณ ทงนเพอใหการวางแผนพฒนามนษยเปนไปอย างเหมาะสมสอดคลองกบแผนยทธศาสตรและแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ

ขนตอน ด าเนนการจดท าแผนความตองการก าลงคนเพอการจดสรรงบประมาณโดย ก. หนวยงานตาง ๆ ทงสวนราชการ หนวยงานของรฐ และภาคเอกชน ท าการวจยและคาดการณ แสดงแผนความตองการก าลงคนของหนวยงานโดยจดท าแผน ๕ ป ๑๐ ป และ ๑๕ ป เพอสงตอใหคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาตมาพจารณาวางแผนดานอปสงค และใหหนวยงานตาง ๆ ทงสวนราชการ ข. หนวยงานของรฐทจดใหมการใหบรการจดการศกษาแสดงถงแผนการผลตก าลงคนตามความสามารถทเปนอยในปจจบน ส าหรบหนวยงานทมความตองการเฉพาะทาง เชน ทหาร ต ารวจ ตลาการ อยการ งเปนหนวยงานทเกยวกบความมนคงและความเปนธรรมจะมการจดสรรใหเตมตามความตองการ ค. คณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต จะวเคราะหและพจารณาปรบสดสวนความตองการและความสามารถในการจดการศกษาตามสายอาชพ ภมสงคม ประชากรในพนท ตลอดจนการควบคมขนาดของสถานศกษาไมใหมขนาดใหญและกระจกตว และน าขอมลนแสดงตอสาธารณะ ใหทราบถงการจดสรรงบประมาณและเปนแนวทางใหผสนใจเรยนและผปกครองไดรบทราบขอมลทถกตอง ใหมการปรบปรงระบบการผลต/พฒนาก าลงคนใหสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนาประเทศและความตองการของสถานประกอบการ ทงดาน

(๓๕)

- ๖๖ -

รายละเอยดทเกยวของ

๒. การปฏรประบบการคลงดานการศกษา (ดานอปสงค)

ปรมาณและคณภาพระดบมาตรฐานสากล เรงรดการผลตก าลงคนสาขาขาดแคลน และอาชพทสรางมลคาเพมจากภมปญญา พฒนาความพรอมของสถานศกษาเฉพาะทางเพอใหประเทศไทยเปนศนยกลางของภมภาคอาเยนในการผลตและพฒนาก าลงคนทเปนนกปฏบตการทางเทคนค เพมจ านวนผจบอาชวศกษาทมคณภาพทงในระบบและนอกระบบสถานศกษาใหเพยงพอกบตลาดแรงงานภายในประเทศ ในภมภาคอาเยน รวมถงความตองการแรงงานในเขตเศรษฐกจพเศษของประเทศ สรางกลไกความรวมมอสามฝายทงดานอปสงค (Demand) ดานอปทาน (Supply) และดานสนบสนน (Support) ผาน กรอ.อศ. กลมอาชพ และกรอ.อศ. จงหวด สรางมาตรการและแรงจงใจใหสถานประกอบการเขามามสวนรวมและเปนหนสวนในการจดการอาชวศกษา สรางแรงจงใจผบรหารและครในการรวมมอจดอาชวศกษากบภาคเอกชน รวมทงปลดลอคเงอนไขทเปนอปสรรคดานบรหารจดการอาชวศกษารวมกบสถานประกอบการ ง. คณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต จะน าเสนอความเหนแกรฐบาลในการจดสรรงบประมาณเพอการศกษาเปนสองสวน คองบลงทนโครงสรางพนฐานและงบด าเนนการ สวนทเปนงบลงทนนนใหรฐบาลจดสรรตรงใหกบหนวยงานทจดการศกษาทเปนหนวยงานของรฐ งครอบคลมการศกษาทกระดบตงแต การศกษาปฐมวยจนถงการศกษาตลอดชวต สวนทเปนงบด าเนนการ ไดแก คาใชจายบคลากร คาใชสอย คาวสดฝก รฐจะจดสรรตรงใหแกผเรยนในลกษณะคปองการศกษาตามความจ าเปนทใชจรงตามมาตรฐานชวงชนการศกษาในสวนทเปนการศกษาภาคบงคบเทานน งผเรยนจะน าไปช าระใหแกสถานศกษาโดยตรง จ. ส าห รบค าใช จ ายในการด า เน นการ ท ตองกา ร เพ ม ข น เป นพ เศษ เช น การชวยเหลอผพการ เดกพเศษ ทงเดกทตองการความชวยเหลอและเดกเกงพเศษ คณะกรรมการ นโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต จะตองรวมกบสภาการศกษาจงหวดตาง ๆ ในการจดสรรงบประมาณใหเพยงพอสนบสนนใหบคคลเหลานนสามารถเขารบการศกษาจนชวยเหลอตนเองไดไมเปนภาระกบสงคม

ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๖๒ ๑.๒ การจดทาคปองการศกษา โดย

มาตรการ รฐบาลโดยคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต รวมกบหนวยงานวจยระบบการศกษา มการศกษาวจยเพอเตรยมการพฒนาระบบการจดสรรงบด าเนนการในการจดการศกษาทสามารถจายตรงใหแกผเรยนในลกษณะคปองการศกษาไดตามความจ าเปนของผเรยนและของสภาพโรงเรยนทตองใชจรงตามมาตรฐานชวงชนการศกษา ทงในสวนทเปนการศกษาภาคบงคบและการศกษาระดบและประเภทอนทรฐสมควรใหการสนบสนน งผเรยนจะน าคปองไปช าระเมอเขาศกษาในสถานศกษา และสถานศกษาจะน าคปองไปขอรบเงนจากรฐ คปองการศกษานผเรยนสามารถน าไปช าระใหกบสถานศกษาทงของรฐและของเอกชน ประชาชนทมความสามารถในการสนบสนนคาใชจายดวยตนเองสามารถจะไมรบคปองการศกษานและสามารถน าสทธตามคปองนไปหกจากรายได เพอการลดหยอนภาษของบดา มารดา ผปกครอง เชนเดยวกบการบรจาคเงนเพอสนบสนนการศกษา

ขนตอน การจดท างบประมาณและคปองการศกษา โดย ก. ใชผลส ารวจส ามะโนประชากรเปนฐานในการจดท างบประมาณพนฐานเพอคาใชจายทางการศกษา ภาคบงคบตามระดบชนการศกษา โดยใหดแลประชาชนทเปนคนไทยตงแตแรกเกด

ข. ใชส ามะโนประชากรมาวเคราะหเพอรองรบระบบการใชคปองการศกษาในการประกนโอกาสการศกษา

(๓๕)

- ๖๗ -

รายละเอยดทเกยวของ

๒. การปฏรประบบการคลงดานการศกษา (ดานอปสงค)

ค. รวบรวมความตองการขางตนเพอขอรบคปองการศกษาจากหน วยงานดานการเงนการคลงของรฐ ในพนทตามระเบยบวธการงบประมาณ

ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๖๒ ๑.๓ การจดสรรงบดาเนนการทตองการเพมพเศษ โดย

มาตรการ ชวยเหลอเยาวชนทตองการคาใชจายด าเนนการเปนพเศษนอกเหนอจากคาใชจายมาตรฐานทรฐบาลจดใหตามขอ ๑.๒ รวมถงประชาชนทยงไมไดสญชาตไทยทอาศยอยในราชอาณาจกรไทย สามารถรบการศกษาขนพนฐานไดโดยไมเปนภาระตอสงคมไทย

ขนตอน ด าเนนการ โดย ก. ใหองคกรปกครองสวนทองถนรวมกบสภาการศกษาจงหวดส ารวจความตองการ

ของเดกพเศษ ทงสวนทตองการความชวยเหลอดานความไมสมประกอบของรางกายและสมองเยาวชนทขาดโอกาสและไมไดรบการศกษาภาคบงคบ รวมถงเดกทมความสามารถพเศษเพอสนบสนนเยาวชนเหลานใหไดรบการศกษาอยางเหมาะสม

ข. ใหองคกรปกครองสวนทองถนรวมกบหนวยงานทองถนของกระทรวงแรงงานรวบรวมรายละเอยดเยาวชนทไมไดรบสญชาตไทย เพอจดท างบประมาณเฉพาะในการจดการศกษาแกเยาวชนเหลาน

ค. ใหสภาการศกษาจงหวดรวบรวมความตองการงบประมาณเพมเตมพเศษพจารณาหาทางจดหางบประมาณจากสวนทองถน ภาคเอกชน วสาหกจชมชน น าเสนอผลการจดหางบประมาณจากทองถน และความตองการทขาดอยน าเสนอตอคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต เพอสอบทานและพจารณาสงค าของบประมาณเพมเตมใหแกรฐบาล เพอจดสรรงบประมาณการจดสรรงบประมาณสวนนใหจดท าแผนระยะสนและแผนระยะกลาง

ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๖๒

เครอขายพนธมตร

กระทรวงศกษาธการ ส านกงบประมาณ กระทรวงมหาดไทย องคกรปกครองสวนทองถน TDRI สสส. สสค. สกว. สภาหอการคาแหงประเทศไทย สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ภาคประชาสงคม และสอมวลชน

๖) ผลลพธท คาดวาจะได จากการ ดาเนนการ

ผลลพธ ๑. มการวางแผนการผลตก าลงคนและการวางแผนงบประมาณเพอการศกษาทชดเจนมากขน

๒. การใชงบประมาณจะถกแบงเปนสองสวน คองบลงทนตามโครงสรางพนฐานทจะจดใหสถานศกษาโดยตรงตามพนธกจ และภมสงคมและประชากรในทองถนทสถานศกษาตงอย และงบด าเนนการงจดสรรใหกบผเรยนโดยตรง ๓. ประชาชนในชวงวยการศกษาจะไดรบงบประมาณพอเพยงเทาทจ าเปนในการศกษาภาคบงคบ รวมทงเดกพเศษทงสวนทตองการความชวยเหลอดานความไมสมประกอบของรางกายและสมอง เยาวชนทขาดโอกาสและไมไดรบการศกษาภาคบงคบ รวมถงเดกทมความสามารถพเศษ

(๓๕)

- ๖๘ -

รายละเอยดทเกยวของ

๒. การปฏรประบบการคลงดานการศกษา (ดานอปสงค)

ผลกระทบ ๑. สถานศกษาทเคยไดรบงบประมาณอดหนนรายหวจะมรายรบทลดลงจากจ านวนผศกษาทตองลดขนาดใหพอเหมาะท าใหตองสงบคลากรไปชวยสถานศกษาทอยใกลเคยง ๒. งบด าเนนการทเคยถกใชอยางไมมประสทธภาพในสวนกลางจะลดลง ท าใหสวนกลาง งเคยมงบประมาณท ากจกรรมตองสงบคลากรกลบไปชวยสอนและด าเนนการพฒนา การจดการเรยนการสอน

๗) ตวบงช ผลสมฤทธ

ตวชวดท ๑ งบประมาณจดการศกษาทลดลงเพราะไมมความซาซอน ตวชวดท ๒ การควบรวมสถานศกษาขนาดเลกและสถานศกษาทจดการศกษา าอน ในพนทเดยวกน ตวชวดท ๓ จ านวนเดกในกลมพเศษทไดรบการดแลเพมขนอยางเหมาะสมและพอเพยงทจะไดรบการศกษา ตวชวดท ๔ จ านวนครอบครวและเดกตงแตแรกเกดทไดรบการดแลสนบสนนอาหาร ทเหมาะสมกบพฒนาการในปฐมวย

๘) ผลกระทบ เชงบวกใน วงกวางตอ ประเทศไทย

(๑ ) ระบบการศกษามความเทาเทยมมากขน มระบบขอมลและการจดการศกษา เพอผดอยโอกาสระดบพนท งบประมาณดานการศกษามประสทธภาพและเปนประโยชนในการพฒนาคณภาพชวตและสมมาชพของพลเมองทกคนไมจ ากดเฉพาะประชากรวยเรยนในระบบสถานศกษาเทานน (๒) สามารถจดการศกษาใหประชาชนในพนทใหตรงกบความตองการและไมตองยายถน สรปผลรวมการปฏรป ขอท ๑ ปฏรปกลไกภาครฐ การบรหารราชการแผนดน ขอท ๔ ปฏรประบบเพอลดความเหลอมล า สรางความเปนธรรม ขอท ๕ ปฏรปกลไกปองกนและขจดการทจรตคอรรปชน

(๓๕)

- ๖๙ -

๓. การปฏรประบบการเรยนร รายละเอยดทเกยวของ

๓. การปฏรประบบการเรยนร

๑) ประเดน ปญหา

การปฏรปการศกษาในระบบไมเปนการเพยงพอในการสรางสงคมไทยใหกาวหนา เทาเทยมกบนานาชาตได เนองจากประชากรทงประเทศมความเคยชนกบการศกษาแบบเดม ทยดตดกบเนอหาวชาการเพอการแขงขนกนเรยนตอ มากกวาการคนคดสรางความรความเขาใจทน าไปใชไดในชวตจรงและการประกอบอาชพ การศกษาในระบบแบบเดมยงไมเนนย าการเรยนรทสรางกระบวนการคดและการใชเหตผลเพอแกปญหาตาง ๆ ใหมากพอ จงไมเออ ตอการสรางสงคมไทยใหเปนสงคมอดมปญญาทสามารถอยรวมกนบนความถกตองมเหตผล เปาหมายของการปฏรปการศกษาครงใหญครงนจงจ าเปนตองวางเปาหมายทครอบคลมการพฒนาพลเมองทวทงประเทศทกชวงวยตงแตในครรภมารดาจนถงผสงอายรวมถงแรงงาน ตางดาวทเขามาอาศยและท างานอยบนแผนดนไทย เพอแกปญหาทสะสมมาดงกลาวทจะเปนเงอนปมส าคญทท าใหประเทศตดกบดกการเปนประเทศรายไดปานกลาง (Middle Income Trap) ตอไปอกยาวนานหากไมเรมตนทระบบการเรยนรตลอดชวตของคนไทยทงปวง

๒) วตถประสงค (๑) เพอพฒนาระบบการเรยนรและพฒนาตนเองตลอดชวตของพลเมองทกคน เนนการเรยนรทสงเสรมกระบวนการคด การใชเหตผล และการเรยนรจากการลงมอปฏบตจรง เพอสรางคนไทยเปนพลเมองตนร (Active Citizen) สามารถท างานรวมกบผ อนไดอยางมประสทธภาพและเปนกลยาณมตร เปนบคคลทสามารถเรยนรไดดวยการน าตนเอง (Self-Directed Learners) เปนบคคลทมส านกตอการท าประโยชนเพอสวนรวม (Engaged Contributor) และเปนผมขดความสามารถหรอสมรรถนะในการสรางสรรคสรางนวตกรรมทางเทคโนโลยและนวตกรรมเพอการพฒนาสงคม (Technological and Social Innovator) (๒) เพอพฒนาระบบการเรยนรทมความหลากหลายและเปนระบบการเรยนรทอยบนฐาน ความรวมมอของทกภาคสวนทเกยวของกบการพฒนาคน ตงแตอยในครรภมารดา การพฒนาเดกปฐมวย การพฒนาเดกและเยาวชนรวมถงกลมท มพฤตกรรมเสยงหรออย ในภาวะยากล าบาก การเรยนรส าหรบแรงงานเพอการพฒนาสมมาชพในทกชมชน ทองถน การสรางความรจากงานวจยเพอเพมสมรรถนะคนทกชวงวย ตลอดจนการสงเสรมการเรยนรทางเลอกประเภทอน ๆ ทจะสามารถตอบสนองความตองการในชวตจรงและการประกอบอาชพของกลมเปาหมายทหลากหลายนได

๓) ประเดน การปฏรป

(๑) ปฏรปหลกสตรในการเรยนการสอนทกระดบใหมความเหมาะสมและทนสมย โดยแบงเปนหลกสตรแกนกลาง หลกสตรตามภมสงคมและหลกสตรเฉพาะ

(๒) ปฏรปวธจดการเรยน เพอสอนใหผเรยนรจกวธคดดวยเหตและผล สามารถหาความรไดดวยตนเอง โดยแบงวธจดการเรยนออกเปน การเรยนในหองเรยน การเรยนจากกจกรรม การเรยนรชวตในสงคมพหวฒนธรรม และการฝกทกษะ

(๓) ปฏรปการวดผลการศกษา เพอใหสะทอนถงผลสมฤทธทางการศกษา โดยแบงออกเปน การวดความรรวม การวดความรเฉพาะ การวดทกษะ และการวดผลการจดการศกษาโดยวดผลจากการท างานของผทจบการศกษาแลวท างานอยในทองถน

(๔) ปฏรปการสรางองคความรใหม โดยการใชมหาวทยาลย สถาบนวจย สรางความรใหมทใชเทคโนโลยเสรมกบภมปญญาทองถนเพอเพมมลคาใหกบผลตภณฑและบรการเดม ในทองถน ตลอดจนการสรางนวตกรรม

- ๗๐ -

รายละเอยดทเกยวของ

๓. การปฏรประบบการเรยนร

๔) กรอบ ความคด รวบยอด

ปฏรประบบการเรยนรเพอสรางสมรรถนะก าลงคนทงในระบบการศกษาและประชากร ทงประเทศ โดยสงเสรมการเรยนรตงแตอยในครรภมารดา ปฐมวย ประถมศกษา มธยมศกษา อาชวศกษา อดมศกษา การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย การเรยนรตลอดชวตเพอพฒนาคณภาพชวตและสมมาชพ รวมถงการจดการศกษาและการสงเสรมการเรยนรเฉพาะกลมเปาหมาย โดยเนนกลมนอกระบบการศกษาและกลมวยแรงงาน สงเสรมการศกษาทางเลอก และกลไกการจดการศกษาระดบชมชนทองถนและองคกรทอย ใกลชดกบกลมเปาหมาย รวมถงสงเสรมสงคมการเรยนรโดยสรางวฒนธรรมการเรยนร วจยและใชเทคโนโลยและสอสารเพอการเรยนร และการพฒนาคณภาพชวตของพลเมองทกคน

๕) ขอบเขต งานปฏรป

(๑) ปรบปรงระบบการพฒนาเดกปฐมวยตงแตอยในครรภมารดาจนถงกอนเขาเรยนประถมศกษา รวมถงการลดจ านวนเดกในภาวะเสยง เชน เดกทเกดจากแมวยรนทองไมพรอม (๒) พฒนาระบบการเรยนรทกระดบทเนนกระบวนการคด การใชเหตผลและการลงมอปฏบตจรง เพมความรทางดานวทยาศาสตร และเทคโนโลยใหพอเพยงทจะเขาใจความเปลยนแปลงของโลกปจจบน (๓) พฒนาระบบการเรยนรส าหรบแรงงานทงในภารเกษตร อตสาหกรรมและบรการ (๔) พฒนาระบบการเรยนรส าหรบผสงอายทงมตคณภาพชวตและการเปนก าลง ทางเศรษฐกจ (๕) สงเสรมการศกษาทสอดคลองกบความเปนสงคมพหวฒนธรรมตงแตระดบชมชน ทองถนจนถงระดบประเทศเพอการอยรวมกนอยางสนตสข (๖) สงเสรมการวจยเพอการสรางความรเพอการพฒนาการเรยนรของกลมเปาหมายตาง ๆ รวมถงการสรางวฒนธรรมการเรยนรบนฐานการวจย ตลอดจนการใชเทคโนโลยและสอสมยใหมเขาชวยเพอสรางพลเมองทมขดความสามารถในการสรางความรดวยตนเองได (๗) พฒนาระบบการเรยนรและการชวยเหลอดแลเดกดอยโอกาสและเดกกลมเสยงใหไดมโอกาสเขาถงการศกษาทมคณภาพและมโอกาสทเทาเทยมในการสรางความมนคงใหแกตนเองและสงคม

๑. ประเดนปฏรป : ปฏรปหลกสตร ๑.๑ การปรบเปลยนบทบาทองคกรใหม โดย มาตรการ ปรบเปลยนองคกรทเกยวของใหมบทบาทมากยงขนในเรองวจยระบบการศกษาและการพฒนาการเรยนร เพอใหมหนาทวจยหลกสตรการเรยนในระดบชนตาง ๆ กระบวนการเรยนรหลกสตรเพอพฒนาผสอน หลกสตรเพอพฒนาผบรหารการศกษา สรางนวตกรรมดานการศกษาใหเหมาะสมกบทองถน

ขนตอน ก. แกไข พ.ร.บ.ระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖

ใหปรบเปลยนหนาทใหมและปรบเปลยนบคลากรใหสามารถท าหนาทใหมได ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๙

- ๗๑ -

รายละเอยดทเกยวของ

๓. การปฏรประบบการเรยนร

๑.๒ การดาเนนการกาหนดและใชหลกสตรในการเรยนการสอน โดย มาตรการ

ปรบปรงการจดท าหลกสตรใหเหมาะสม โดยใหการก าหนดหลกสตรมความยดหยนยงขนในการปรบปรงเปลยนแปลงตามสถานการณของโลก สถานศกษาตาง ๆ ท าตามขอก าหนดแกนกลางเพอสามารถวดผลเปรยบเทยบไดทงประเทศ และสถานศกษาสามารถน าหลกสตร ภมสงคมไปดดแปลงใหเหมาะสม ขนตอน ก. วจยหลกสตรทมอยเดม และอาจจดแยกหลกสตรออกเปน ๓ สวน โดย ๑) หลกสตรแกนกลาง ทใหผเรยนไดเขาใจและฝกฝนจนสามารถแสดงอตลกษณของความเปนไทย เมอจบการศกษาในแตละชวงชน รวมทงหลกสตรส าคญในการเปนพลเมองโลกตามมาตรฐานสากลใหครอบคลมในเรองจรยธรรมความเปนไทย สขภาพ ศาสนา ศลปวฒนธรรม กฬา การปกครองระบอบประชาธปไตย การเมอง ทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม พลงงานแบบบรณาการ โดยไมจ าเปนตองเพมสาระการเรยนร ๒) หลกสตรตามภมสงคม เปนหลกสตรทมความเหมาะสมกบการด ารงชวตเปนพลเมองไทยในทองถนทอาศยอย เพอใหผจบการศกษามคณลกษณะและสมรรถนะทจะอยเปนพลเมองทเขมแขงของถนทอยตามภมสงคม สามารถประกอบอาชพตามสาขาทเรยนมาไดอยางมประสทธภาพและเหมาะสม สรางมลคาเพมใหกบเศรษฐกจและสงคมตามถนทอยนน โดยมงเนนผลตภาพในการผลตและการใชชวตทมความสข รวมทงการเรยนภาษาทสอง และภาษาทสาม ๓) หลกสตรเฉพาะ เปนหลกสตรทเปนความตองการเฉพาะ เพอใหสามารถสรางความมนคง และแขงขนไดในบรบทของสงคมโลก หลกสตรเหลานรวมถงหลกสตรทางทหาร หลกสตรทางวชาการ หลกสตรทางวชาชพเฉพาะ หลกสตรดานเทคโนโลยชนสง ทสภาวชาชพจะเปนผจดท าขอมลความตองการ คณลกษณะและสมรรถนะ โดยตองสามารถน าไปเปรยบเทยบกบหลกสตรสากลได โดยเฉพาะหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ งมชวโมงฝกทกษะในวชาชพไมพอเพยง จงใหปรบหลกสตรทางดานอาชวศกษาใหมเวลาการศกษาเทยบเทา ๗ ปการศกษาหลงจากจบหลกสตรประถมศกษา ในการท าหลกสตรนผทจบการศกษาพนฐานระดบมธยมศกษาปท ๖ สามารถจะมา ฝกทกษะเพมเตมอกประมาณ ๓๐ – ๓๕ หนวยกต แลวทดสอบทกษะฝมอกสามารถไดรบประกาศนยบตรวชาชพได หลกสตรทง ๓ สวนนจะตองค านงถงความเกยวของกบทกเรองราวในการด ารงชวตทงดานสขภาพ (สาธารณสข กฬา) ดานศลปวฒนธรรม จรยธรรม ศาสนา คานยม ดานเศรษฐกจ ดานสงคมประชาธปไตย ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และดานพลงงาน ข. จดท าคมอการใชหลกสตร เมอสามารถรวบรวมขอมลตาง ๆ ไดครบถวนแลวเพอใหผทเกยวของคอสถานศกษา ผทดสอบวดผลการศกษา น าไปใชอางองในการบรหารงานตามความรบผดชอบของหนวยงานนน ๆ โดยใหค านงถงการใชสอในการเรยนการสอนและสอสาธารณะ ค. ใหสถานศกษาโดยความเหนชอบของคณะกรรมการสถานศกษาจดท าหลกสตรทใชในการเรยนการสอน โดยท าการสอนใหครบถวนตามหลกสตรแกนกลาง และปรบปรงหลกสตรตามภมสงคมใหเหมาะสมกบสภาพการด ารงชวตและการประกอบอาชพในภมสงคมทสถานศกษาอย ง. ใหสถาบนทดสอบกลางจดเตรยมกระบวนการทดสอบทงขอเขยนและปฏบตการใหสะทอนถงวตถประสงคของหลกสตรแกนกลาง และน าผลการทดสอบมาวเคราะหถงจดออนของการเรยนการสอนของสถานศกษา และน าผลการทดสอบของทกสถานศกษามาวเคราะหถงความเหมาะสมของการออกแบบทดสอบดวย

- ๗๒ -

รายละเอยดทเกยวของ

๓. การปฏรประบบการเรยนร

จ. ส าหรบหลกสตรตามภมสงคม ใหสมชชาการศกษาในพนทและเขตพนทการศกษาเปนผรวบรวมขอสอบและน ามาใชทดสอบในเขตหรอภมภาคของสมชชาการศกษานน ๆ ฉ. ส าหรบหลกสตรเฉพาะ ใหสภาวชาชพรวมกบองคกรวชาชพและสถาบนคณวฒวชาชพ รวมกนจดท าขอสอบและกระบวนการวดทกษะกลางเพอใชวดผลการศกษา

ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๖๐

๑.๓ ประเดนกฎหมาย มาตรการ ปรบปรง พ.ร.บ.ระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖ ๒. ประเดนปฏรป : ปฏรปวธจดการเรยน

๒.๑ การจดองคกรใหม โดย มาตรการ จดใหมสมชชาการศกษาในรปแบบตาง ๆ ในระดบพนทโดยไมใชการจดตงองคกรใหมแตเปนการรวมตวกนเปนสมชชาโดยธรรมชาตในพนททมความพรอม เพอดแลการจดการเรยนการสอนในสถานศกษาใหมคณภาพการเรยนการสอนเปนไปตามเปาประสงค ขนตอน ๑) สงเสรมใหมสมชชาการศกษาจงหวดในพนทจงหวดทมความพรอมเพอรวมสงเสรมและก ากบดแลการจดการศกษาทกระดบในพนทของตน ๒) ด าเนนการวจยถอดบทเรยนการท างานของสมชชาการศกษาจงหวด เพอคนหาแบบอยางทดส าหรบการขยายผล และเพอใหรถงปญหาอปสรรคในการท างานของสมชชาการการศกษาจงหวด ๓) ขยายผลแบบอยางทดในการท างานของสมชชาการศกษาจงหวดไปยงจงหวด อน ๆ ทวประเทศโดยมแผน ขนตอน เปาหมาย และเงอนไขเวลาในการบรรลผลทชดเจน ๔) ด าเนนการใหมการแกไขกฎ ระเบยบ ทเปนอปสรรคในการท างานของสมชชาการศกษาจงหวด เพอสงเสรมใหการขยายผลรปแบบสมชชาการศกษาจงหวดเปนไปอยางมประสทธภาพยงขน

ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๖๒

๒.๒ การจดการเรยนการสอน โดย มาตรการ ปรบวธการเรยนรและการเรยนการสอนดวยการแยกการเรยนการสอนเปน ๔ หมวดคอการเรยนในหองเรยน การเรยนดวยกจกรรม การเรยนรชวตในสงคมพหวฒนธรรม และการฝกทกษะ

ขนตอน ก. ในการสอนตามหลกสตร ตามทไดรบการปรบปรงมานนใหผสอนจดแบงการเรยน

การสอนเปน ๔ หมวดในแตละวชาทเรยน ไดแก ๑) การเรยนในหองเรยน ผสอนใหหลกการคดแกผเรยนเพอใหผเรยนมคณลกษณะ

และสมรรถนะตามเปาประสงคของหลกสตร เพอใหผเรยนคดเปนระบบและมตรรกะในการคด ๒) การเรยนดวยกจกรรม ผสอนจะชวยอ านวยความสะดวกแกผเรยนในการเรยนร

ดวยตนเองตามหลกการคดทไดเรยนจากหองเรยน การค านงถงการเพมผลตภาพภายใตแนวคด “เศรษฐกจพอเพยง” และการใชชวตอยางมความสขดวยการดแลสขภาพ และการอยรวมกน

- ๗๓ -

รายละเอยดทเกยวของ

๓. การปฏรประบบการเรยนร

ในสงคม สรางความเขมแขงใหกบสถาบนครอบครว ๓) การเรยนรชวตในสงคมพหวฒนธรรมใหผเรยนมโอกาสเรยนรกบชมชนตางวฒนธรรม และเขาถงการใชความรในหลกสตรทเรยนมากบการใชชวตในสงคมพหวฒนธรรมทมความเหมอน ความตาง คานยมทไมตรงกน เพอใหเกดการอยรวมกนอยางสนตสข รวมทงการเรยนภาษาทจ าเปน

๔) การฝกทกษะในการเรยนวชาตาง ๆ โดยเฉพาะวชาภาษาไทย ภาษาองกฤษ รวมถงภาษาทสาม วชาดานคดวเคราะห วชาดานวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรม และคณตศาสตร (STEM) ใหเนนการฝกปฏบต เพอใหเกดความช านาญ รวมถงการเรยนวชาชพทมความจ าเปนตองปฏบตจรง โดยเนนการฝกทกษะทจะสรางผเรยนไดเขาใจถงปญหาทจะพบในการใชชวตจรงและเพมความสามารถในการแกปญหาใหกบผเรยน ปรบหลกสตรการเรยนรและกระบวนการจดการเรยนการสอนทท าใหการปฏบตงานจรงในสถานประกอบการเปนสวนหนงของหลกสตร (Work Integrated Learning-WIL) ทงรปแบบทวภาค รปแบบสหกจศกษา รปแบบโรงเรยนมธยมสองระบบ (สามญ-อาชวศกษา) หรอรปแบบการฝกอบรมพฒนาทกษะฝมอตามอธยาศย ปรบการวดและเมนทกษะตามสภาพจรงใหสอดคลองกบมาตรฐานอาชพและคณวฒวชาชพ ผลกดนใหเกดมาตรการก าหนดคาตอบแทนตามมาตรฐานสมรรถนะรวมกบสถานประกอบการ ปรบรปแบบวธการจดอาชวศกษา ทงในระบบคออาชวศกษาในโรงเรยนมธยม และการจดการอาชวศกษานอกระบบเพอใหเยาวชนทหลดออกจากการศกษาในระบบ คนวยท างานและผสงอายไดมโอกาสพฒนาความกาวหนาตอยอดอาชพ จดอาชวศกษาตามอธยาศยส าหรบภาคประชาสงคม ชมชน ตลอดจนการจดใหมระบบสมรรถนะทเปนสากล

ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๖๒

๒.๓ ประเดนกฎหมาย มาตรการ : - ปรบปรง พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ ใหมการตงสมชชาการศกษาและสภาการศกษาจงหวด

๓. ประเดนปฏรป : การวดผลการศกษา ๓.๑ การจดองคกรใหม โดย

มาตรการ ปรบเปลยนบทบาทและหนาทการท างานของสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต และส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาใหมความเหมาะสมและท างานไดตรงตามวตถประสงคของ พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒

ขนตอน ก. ก าหนดบทบาทและหนาทการท างานของสถาบนทดสอบและวดผลการศกษาเพอใหด าเนนการวดผลสมฤทธทางการศกษา เฉพาะในสวนของหลกสตรแกนกลางในแตละระดบชนและชวงชนการศกษาโดยจดใหมการทดสอบไดปละหลายครงและพฒนาใหมการจดการทดสอบออนไลนเพอมใหเปนภาระแกผเรยนในการเตรยมการสอบเพยงหนงครงหรอสองครงในปการศกษาเดยว ข. มคณะกรรมการรวมทจดท าคลงขอสอบในแตละสาระวชาโดยจดกลมขอสอบทมความร ความเขาใจในวชานนจ านวนรอยละ ๖๐ และเปนขอสอบทตองใชความคดวเคราะห

- ๗๔ -

รายละเอยดทเกยวของ

๓. การปฏรประบบการเรยนร

รอยละ ๓๐ และเปนขอสอบทตองใชความคดและทกษะระดบสงเพอหาผเรยนทมความสามารถ พเศษรอยละ ๑๐ ทงนเพอใหสามารถวดผลสมฤทธทางการเรยนทสะทอนความสามารถของผเรยนอยางแทจรง ค. ส าหรบหลกสตรตามภมสงคมนนใหสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาตศกษาท าการศกษาและวจยเพอจดท าแบบทดสอบทางการศกษาและจดท าคลงขอสอบในลกษณะความยากงายตามขอ ข. และใหสงมอบขอสอบนแกสมชชาการศกษาจงหวดและสภาการศกษาจงหวดน าไปพจารณา ใชทดสอบทางการศกษาตามความเหมาะสม สวนการจดด าเนนการทดสอบนนใหด าเนนการ ทดสอบออนไลนโดยสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาตเพอใหไดมาตรฐานเดยวกนทงประเทศ ง. ส าหรบหลกสตรเฉพาะและการทดสอบทกษะนนใหสภาวชาชพ หรอองคกรวชาชพจดการทดสอบเองเนองจากมความจ าเปนตองมการทดสอบดานทกษะเฉพาะ แตอาจใหสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาตสนบสนนวธการทดสอบออนไลนเพอใหเกดประสทธภาพสงสด จ. การทดสอบทกษะในระดบอาชวศกษาทไมใชทกษะทมการควบคมการประกอบวชาชพ สามารถจะใชสถานท เครองมอ อปกรณของกระทรวงแรงงานในการทดสอบเพอใหเกดความโปรงใสและเปนมาตรฐานเดยวกนทงประเทศ

ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๖๒

๓.๒ การกากบการจดการศกษาตามแนวคดการปฏรปการเรยนร เพอสรางคนไทย ทสมบรณ โดย มาตรการ ใหสมชชาการศกษาเปนผตดตามการวดผลการศกษาของผจบการศกษาจากสถานศกษาทสมชชาก ากบดแลการจดการศกษา และจดใหมการปรบปรงพฒนาคณภาพการจดการเรยนการสอนรวมกบหนวยงานของทท าหนาทเกยวกบการสงเสรมการพฒนาคณภาพการศกษาภายใน เพอแกไขจดออนของสถานศกษาและพฒนาคณภาพของสถานศกษาใหมความเทาเทยมกน ทวประเทศ

ขนตอน ก. ส านกงานสงเสรมการพฒนาคณภาพการศกษาภายใน เตรยมการพฒนาบคลากรและจดท ากระบวนการประกนคณภาพภายใน (ตามวาระการปฏรปท ๑๖) ใหเสรจภายใน ๑ ป ข. ส านกงานสงเสรมการพฒนาคณภาพการศกษาภายใน (ในระดบเขตพนทการศกษา) รวมกบสมชชาการศกษาตดตามการวดผลการศกษาของสถานศกษาในก ากบ และจดท าแผนพฒนาคณภาพการศกษาเพอน าเสนอตอสภาการศกษาจงหวดและรายงานผลการพฒนาคณภาพการจดการศกษาแกสาธารณะและคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาตเปนประจ าทกป

ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๖๐

- ๗๕ -

รายละเอยดทเกยวของ

๓. การปฏรประบบการเรยนร

๓.๓ ประเดนกฎหมาย มาตรการ ปรบปรง พ.ร.บ.ระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖

๔. ประเดนปฏรป : การสรางองคความรใหม ๔.๑ การปรบเปลยนบทบาทองคกรใหม โดย

มาตรการ ใหมหนวยงานในระยะยาวทท าหนาทดานการวจยระบบการศกษาและการพฒนามนษย และวจยเพอสรางองคความรใหม เพอด าเนนการจดท านโยบายวจยดานการศกษาและสรางองคความรใหมทจ าเปนตอการสรางอนาคตและการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศทงในดานวทยาศาสตร เทคโนโลย การสรางนวตกรรม รวมกบหนวยงานวจยตาง ๆ รวมทงมหาวทยาลย และการรวมหาทนวจยจากทกภาคสวน คอ รฐ เอกชน ชมชน เพอจดสรร แบงการท างานวจย ไปยงหนวยงานวจยทงของรฐและเอกชน เพอใหมการสรางองคความรใหมใหกบประเทศ

ขนตอน มอบหมายให กระทรวงศกษาธการ ด าเนนการตามมาตรการไดทนท ๑. ให สกอ. มบทบาทรบหนาทวจยระบบการศกษาและพฒนามนษย รวมทงสงเสรม

การบรหารจดการใหสถานศกษาอดมศกษาด าเนนการวจยหาองคความรใหม ๒. ใหสถานศกษาระดบอดมศกษาปรบระบบบรหารจดการเชงบทบาทและความ

รบผดชอบของตนเอง โดยมเปาหมาย วตถประสงค ของสถานศกษาทไม าอนในพนทใกลเคยงกนจนมอปทานเกนกวาอปสงคจนเกดความไมมประสทธภาพ

๓. ใหทประชมผบรหารสถาบนอดมศกษาและประธานสภาคณาจารยก าหนดแนวทางกลางในการเขาสต าแหนงวชาการ ระบบธรรมาภบาล การรบผเขาศกษา

๔. ใหทประชมผบรหารสถานศกษาระดบอดมศกษารวมกบ สกอ. ก าหนดรปแบบการจดตงวทยาเขต ขอก าหนดในการจดการศกษานอกทตง ระบบประสานงานและก ากบดแลสถานศกษาระดบอดมศกษาเพอเปนแนวปฏบต

ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๖๐

๔.๒ การรวบรวมองคความรใหม โดย มาตรการ ใชกระบวนการท างานดานการสนบสนนการวจยระบบการศกษาใหเพมหนาทในการจดท านโยบายงานวจยเพอสรางองคความรใหมจากชมชนและเอกชน ตลอดจนการระดมหาทนจากทกภาคสวน นอกจากงบประมาณวจยจากภาครฐ

ขนตอน ก. ก าหนดบทบาทหนาทเพมเตมในการจดท านโยบายงานวจยเพอสรางองคความรใหมจากชมชนและเอกชน ตลอดจนการระดมหาทนจากทกภาคสวนนอกจากงบประมาณวจยจากภาครฐ

ข. ก าหนดเปาหมายการท างานในระยะ ๑ ป ๓ ป และ ๕ ป ค. ตดตามผลการด าเนนรายและรายงานตอคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต เพอรายงานตอสาธารณะ

ระยะเวลาด าเนนการ ตอเนองตงแตปจจบน ๔.๓ ประเดนกฎหมาย ไมม

เครอขายพนธมตร

กระทรวงศกษาธการ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงสาธารณสข กระทรวงกลาโหม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงพลงงาน กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงมนษย กระทรวงวฒนธรรม กระทรวง

- ๗๖ -

รายละเอยดทเกยวของ

๓. การปฏรประบบการเรยนร

แรงงาน กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศ คณะกรรมการขาราชการพลเรอน คณะกรรมการพฒนาระบบราชการ ปปท. ปปช. สถาบนการศกษาทกระดบ องคกรปกครองสวนทองถน องคกรชมชน สภาหอการคาแหงประเทศไทย สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สมาคมธนาคารแหงประเทศไทย สภานตบญญตแหงชาต เครอขายสมชชาภาคพลเมองในจงหวดตาง ๆ ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

๖) ผลลพธท คาดวาจะได จากการ ดาเนนการ

ผลลพธ ๑. มหลกสตรการเรยนทหลากหลายเหมาะสมกบภมสงคมและมงเนนการศกษาเพอการ

ประกอบอาชพและการใชชวตในวถไทยแบบใหมททนตอการเปลยนแปลงของโลก ๒. พลเมองไทยมคณลกษณะเปนคนทสมบรณมความตนร รบผดชอบตอสงคม สามารถ

เรยนรตลอดชวต มสมรรถนะในการประกอบอาชพทเพมขดความสามารถในการแขงขนใหกบประเทศ

๓. มกระบวนการวดผลการศกษาทสะทอนความเปนจรงทงการวดความรและทกษะ ๔. มกระบวนการก ากบและแกไขการจดการศกษาทไมบรรลตามวตถประสงคตงแตผลการ

จดการศกษาในระดบทองถน ระดบภมภาคและระดบประเทศ ๕. มการจดการองคความรใหม ทจะไดจากงานวจยและพฒนาทก าหนดโดยมเปาหมาย

แกปญหาของทองถนและด าเนนการวจยพฒนาโดยบคลากรและภมปญญาทองถน ผลกระทบ ไมมผลกระทบในทางลบ

๗) ตวบงช ผลสมฤทธ

(๑) เดกปฐมวยทกคนไดรบการดแลอยางถกตองตามมาตรฐานสากลตงแตอยในครรภมารดาจนถงกอนเขาเรยนประถมศกษา รวมถงการลดจ านวนเดกปฐมวยในภาวะเสยง เชน เดกทเกดจากแมวยรนทองไมพรอมลงใหไดอยางตอเนอง (๒) เกดหนวยจดการเรยนรในรปแบบตาง ๆ ทงในและนอกระบบการศกษาอยางกวางขวางทวถง ในทกภาคสวน และทกพนทครอบคลมทงการจดการศกษาเพอการเพมขดความสามารถแขงขนของประเทศ การศกษาเพอพฒนาคณภาพชวต ตลอดจนการศกษาเพอการ เปนสงคม พหวฒนธรรม (๓) รายไดประชาชาตในระดบจงหวดทเพมขน และจ านวนผเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาเพมขน (๔) อตราการไดงานทเพมมลคาและความกาวหนาในงานเพมขนของแรงงานไทยทกชวงวย (๕) จ านวนงานวจยทมผลกระทบตอการพฒนาระบบการเรยนรมจ านวนมากขน สามารถชน าการก าหนดนโยบายและมาตรการปฏรปการศกษาไดอยางตอเนอง (๖) มหนวยสนบสนนกระบวนการปฏรประบบการเรยนรของคนทงสงคมเปนผลส าเรจ โดยการมสวนรวมของทกภาคสวน

ตวชวดท ๑ ความพงพอใจของสถานศกษา ชมชน ทสามารถจดการเรยนตามหลกสตรทมความออนตวและเหมาะสมกบภมสงคม

ตวชวดท ๒ สดสวนของผสอนตอผเรยนทเหมาะสมขน มครครบชนเรยน ตวชวดท ๓ รายไดประชาชาตในระดบจงหวดทมสดสวนเพมขนมากกวาสถตเดม ตวชวดท ๔ จ านวนประชากรตามส ามะโนประชากรมการกระจายตวเพมขน ตวชวดท ๕ จ านวนผแสดงแบบเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาทเพมขนอกทงการกระจาย ตวของผเสยภาษดขน

ตวชวดท ๖ ผลการเรยนรของผส าเรจการศกษาทสอดคลองกบมาตรฐานชาต

- ๗๗ -

รายละเอยดทเกยวของ

๓. การปฏรประบบการเรยนร

๘) ผลกระทบ เชงบวกใน วงกวางตอ ประเทศไทย

สงคมไทยเปนสงคมอดมปญญา พลเมองทกคนสามารถมทกษะการเรยนรตลอดชวต มความร ความสามารถ และคณลกษณะตาง ๆ อยในระดบทดเทยมกบประเทศทประชากรไดรบการศกษาทมคณภาพสง สรปผลทไดจากการปฏรป

ขอท ๒. ปฏรปการปกครองในระบอบประชาธปไตย ทเหมาะสมกบสงคมไทย ขอท ๔. ปฏรประบบเพอลดความเหลอมล า สรางความเปนธรรม ขอท ๕. ปฏรปกลไกปองกนและขจดการทจรตคอรรปชน ขอท ๖. ปฏรประบบรองรบอนาคตประเทศไทย ขอท ๗. ปฏรปเพอสรางคนไทยยคใหม

๓๙

บรรณานกรม

คณะกรรมาธการวสามญจดท าวสยทศนและออกแบบอนาคตประเทศไทย. วาระการปฏรปทส าคญและแนวทางการบรหารจดการของสภาปฏรปแหงชาต. (เอกสารวนท ๖ มกราคม ๒๕๕๘)

คณะอนกรรมาธการการศกษาขนพนฐาน สภานตบญญตแหงชาต. เอกสารประกอบการสมมนา เรอง ปญหาระบบหลกสตรและการเรยนการสอน. (๒๕๕๘) สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. (๒๕๕๖). ขอเสนอเพอการปฏรประบบการศกษาขนพนฐานเพอการเรยนรแหงศตวรรษท ๒๑ ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. สถตการศกษา. (๒๕๕๕) ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพในชมชน. เสนทางชวตเดกไทยในการศกษา. (๒๕๕๗) สปปนนท เกตทต และคณะ. รายงานคณะกรรมการวางพนฐานเพอการปฏรปการศกษา. (๒๕๑๘) สธรรม วาณชเสน. (๒๕๕๖). เหลยวหลง แลหนา มองหาอนาคต-ปจจยเงอนไขความส าเรจการจดการศกษาขนพนฐาน บทเรยนจากอดตในทศวรรษทผานมา และความเปนไปไดส าหรบอนาคต.

ภาคผนวก ก รางพระราชบญญต

คณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต พ.ศ. ....

บนทกหลกการและเหตผล ประกอบรางพระราชบญญตคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต

พ.ศ. ....

หลกการ

ใหมกฎหมายวาดวยคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต

เหตผล

เพอใหการปฏรปการศกษาและการพฒนามนษยของประเทศด าเนนการไดอยางตอเนอง ยงยน และบรรลผลส าเรจ รวมทงเพอใหการก าหนดนโยบายการศกษาและการพฒนามนษยของชาตเปนไปตามหลกวชาการ และเปนการยกระดบคณภาพการจดการศกษาและพฒนาการเรยนรของคนทงมวล ซงจะน าไปสผลลพธ คอ พฒนาคณภาพของประชากรทกวยใหเปนพลเมองด เปนมนษยทสมบรณ มคณธรรม มความรความสามารถ รกการเรยนร กาวทนโลกาภวฒนและเทคโนโลยททนสมย สามารถแขงขนได และเปนฐานของการพฒนาเศรษฐกจสงคมของประเทศ เพอใหเกดความมนคง มงคง และยงยน ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง รฐจงตองจดใหมกลไก การปฏรปการศกษา โดยการกระจายอ านาจการจดการศกษาไปยงชมชน ทองถน ภาคเอกชน และภาคประชาสงคมเพอใหมสวนรวมในการจดการศกษาทหลากหลาย แยกบทบาทของฝายก ากบดแลนโยบายออกจากฝายปฏบตภายใตกระทรวงศกษาธการ หนวยงานหรอองคกรอนทเกยวของ จงก าหนดใหมคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต มหนาทปฏรปการศกษาและพฒนามนษยอยางรอบดานตลอดชวต ก าหนดนโยบาย แผนยทธศาสตร และกลนกรองการจดสรรงบประมาณดานการศกษาและพฒนามนษยของประเทศ รวมถงสนบสนน ใหมการจดตงสถาบนวจยระบบการศกษาและพฒนามนษยเพอเปนฐานทางวชาการในการก าหนดและด าเนนนโยบายการศกษาและการพฒนามนษย การจดท าและปรบปรงบรรดากฎหมายทจ าเปนเพอขจดปญหาตาง ๆ ทเปนอปสรรคตอการปฏรปการศกษา ตลอดจนการสนบสนนใหมการจดตงส านกงานคณะกรรมการสมชชาการศกษาแหงชาตเพอสรางการมสวนรวมจากภาคประชาสงคม สามารถสะทอนความคดเหนและรวบรวมเปนขอเสนอดานการศกษาและการพฒนามนษยตอคณะกรรมการและรฐบาล เพอน าไปสการจดท านโยบายและยทธศาสตรดานการศกษาและการพฒนามนษยของประเทศ ใหรฐบาลตองปฏบตอยางตอเนอง จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน

บนทกวเคราะหสรปสาระส าคญ ของรางพระราชบญญตคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต

พ.ศ. .... _________________________

๑. เหตผลและความจ าเปนในการเสนอรางพระราชบญญต

เพอใหการปฏรปการศกษาและการพฒนามนษยของประเทศด าเนนการไดอยางตอเนอง ยงยน และบรรลผลส าเรจ รวมทงเพอใหการก าหนดนโยบายการศกษาและการพฒนามนษยของชาตเปนไปตามหลกวชาการ และเปนการยกระดบคณภาพการจดการศกษาและพฒนาการเรยนรของคนทงมวล ซงจะน าไปสผลลพธ คอ พฒนาคณภาพของประชากรทกวยใหเปนพลเมองด เปนมนษยทสมบรณ มคณธรรม มความรความสามารถ รกการเรยนร กาวทนโลกาภวฒนและเทคโนโลยททนสมย สามารถแขงขนได และเปนฐานของการพฒนาเศรษฐกจสงคมของประเทศ เพอใหเกดความมนคง มงคง และยงยน ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง รฐจงตองจดให มกลไก การปฏรปการศกษา โดยการกระจายอ านาจการจดการศกษาไปยงชมชน ทองถน ภาคเอกชน และภาคประชาสงคมเพอใหมสวนรวมในการจดการศกษาทหลากหลาย แยกบทบาทของฝายก ากบดแลนโยบายออกจากฝายปฏบตภายใตกระทรวงศกษาธการ หนวยงานหรอองคกรอนทเกยวของ จงก าหนดใหมคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต มหนาทปฏรปการศกษาและพฒนามนษยอยางรอบดานตลอดชวต ก าหนดนโยบาย แผนยทธศาสตร และกลนกรองการจดสรรงบประมาณดานการศกษาและพฒนามนษยของประเทศ รวมถงสนบสนนการวจยระบบเพอเปนฐานทางวชาการในการก าหนดและด าเนนนโยบายการศกษาและการพฒนามนษย การจดท าและปรบปรงบรรดากฎหมายทจ าเปนเพอขจดปญหาตาง ๆ ทเปนอปสรรคตอการปฏรปการศกษา ตลอดจนการก าหนดใหมสมชชาการศกษาแหงชาตเพอสรางการมสวนรวมจากภาคประชาสงคม สามารถสะทอนความคดเหนและรวบรวมเปนขอเสนอดานการศกษาและการพฒนามนษยตอคณะกรรมการและรฐบาล เพอน าไปสการจดท านโยบายและยทธศาสตรดานการศกษาและการพฒนามนษยของประเทศ ใหรฐบาลตองปฏบตอยางตอเนอง จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน

๒. สาระส าคญของรางพระราชบญญตน ๒.๑ ก าหนดนยามค าวา “คณะกรรมการ” “ส านกงาน” และ“เลขาธการ” (รางมาตรา ๓) ๒.๒ ก าหนดใหมคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต เรยกโดยยอวา “คศม.” ประกอบดวยกรรมการจ านวนยสบเอดคน โดยมคณะกรรมการสรรหาคณะหนง ท าหนาทคดเลอกบคคลทสมควรไดรบการแตงตงเปนกรรมการ การก าหนดคณสมบตและลกษณะตองหามของผไดรบการเสนอชอเปนกรรมการ กระบวนการสรรหากรรมการ วาระการด ารงต าแหนงและการพนจากต าแหนง การประชมของคณะกรรมการ (รางมาตรา ๕ ถง มาตรา ๑๑) ๒.๓ ก าหนดใหคณะกรรมการมอ านาจหนาททงหมด ๑๒ ขอ และใหกระทรวง ทบวง กรม และหนวยงานของรฐทเกยวกบการศกษาและการพฒนามนษย ด าเนนการใหเปนไปตามนโยบาย ยทธศาสตรการศกษาและพฒนามนษย แผนพฒนาการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต มาตรฐานการศกษาแหงชาตตามทคณะกรรมการก าหนด รวมถงให ความรวมมอแกคณะกรรมการทปฏบตงานตามอ านาจหนาททบญญตไวในพระราชบญญตน รวมถงการปฏบตหนาท ของคณะกรรมการใหค านงการมสวนรวมของประชาชนและภาคสวนทเกยวของไมวาจะเปนภาครฐ ภาคเอกชน ภาควชาการและภาคประชาสงคม (รางมาตรา ๑๒ ถงมาตรา ๑๔) ๒.๔ ก าหนดใหมคณะกรรมการเฉพาะเรองทปฏบตหนาทเตมเวลาในดานตาง ๆ ตามอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ดงตอไปน (๑) ดานนโยบายและการวจยระบบการศกษาและพฒนามนษย (๒) ดานนโยบายการคลง

- ๘๒ -

เพอการศกษาและสงเสรมสถานศกษานตบคคล (๓) ดานสงเสรมการเรยนรตลอดชวตและการศกษาทหลากหลาย (๔) ดานกฎหมายการศกษา (๕) ดานสอและเทคโนโลยเพอการเรยนร (๖) ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย และ (๗) ดานอน ๆ ตามทคณะกรรมการก าหนด และก าหนดอ านาจหนาท รวมถงการไดรบเบยประชม คาตอบแทนหรอประโยชนตอบแทนอน (รางมาตรา ๑๕ ถงมาตรา ๒๐) ๒.๕ ก าหนดใหจดตงส านกงานคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาตขนเปนหนวยงาน ในก ากบของรฐทไมเปนสวนราชการ และใหส านกงานมอ านาจหนาททงหมด ๖ ขอ โดยใหกระทรวง ทบวง กรม และหนวยงานของรฐทเกยวกบการศกษาและการพฒนาทรพยากรมนษย มหนาทเสนอขอมลสารสนเทศและรายละเอยดทางวชาการ การเงน สถต วจย และเรองตาง ๆ ทจ าเปนแกการปฏบตหนาทของส านกงาน รวมถงก าหนดทนและทรพยสน ในการด าเนนกจการของส านกงานและบรรดารายไดของส านกงานและกองทน (รางมาตรา ๒๑ ถงมาตรา ๒๕) ๒.๖ ก าหนดใหมเลขาธการมหนาทควบคมและดแลโดยทวไป และเปนผบงคบบญชา พนกงานและลกจางของส านกงาน คณสมบตและลกษณะตองหามของเลขาธการ วธการสรรหาและการแตงตงเลขาธการ รองเลขาธการ ผชวยเลขาธการ และพนกงาน วาระการด ารงต าแหนงและการพนจากต าแหนงของเลขาธการ อ านาจและหนาทของเลขาธการ เงนเดอนและประโยชนตอบแทนอนของเลขาธการ การปฏบตหนาทบรหารส านกงานและในกจการทเกยวกบบคคลภายนอก รวมถงก าหนดใหสถานภาพของรองประธานกรรมการ กรรมการ เลขาธการ รองเลขาธการ ผชวยเลขาธการ และพนกงานของส านกงานเปนเจาหนาทของรฐตามกฎหมายประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต (ราง มาตรา ๒๖ ถงมาตรา ๓๖) ๒.๗ สนบสนนใหมการจดตงสถาบนวจยระบบการศกษาและการพฒนามนษย และสมชชาการศกษาแห งชาต เพอเปนฐานขอมลทางวชาการและเครอขายของกลไกการขบเคล อนการปฏ รป ในระยะยาว ทงในระดบประเทศและระดบพนท ๒.๘ ก าหนดบทเฉพาะกาลเพ อให เก ดความต อเน องระหว างด าเน นการ โดยในวาระเร มแรก ใหคณะรฐมนตรแตงต งคณะกรรมการจ านวนไม เกนเกาคนเพอปฏบตหนาท คณะกรรมการเปนการช วคราว ตามพระราชบญญตนไปพลางกอนจนกวาจะมคณะกรรมการตามพระราชบญญตน และใหส านกงานเลขาธการ สภาการศกษาท าหนาทเปนหนวยงานธรการของคณะกรรมการ ก าหนดวธการสรรหาคณะกรรมการ และการสรรหาเลขาธการ รวมถงใหออกขอบงคบ ระเบยบ หรอประกาศ เพอปฏบตการตามพระราชบญญตนใหแลวเสรจภายในหนงปนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ รวมทงพระราชกฤษฎกาจดตงสถาบนวจยระบบการศกษาและพฒนามนษย และสมชชาการศกษาแหงชาต ภายใน ๑๘๐ วน นบจากวนทพระราชบญญตนใชบงคบ (รางมาตรา ๓๗ ถงมาตรา ๔๑)

ราง พระราชบญญต

คณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต พ.ศ. ....

.................................

.................................

.................................

.......................................................................... ............................................................. ............................................................................................................................. .........

โดยทเปนการสมควรมกฎหมายวาดวยคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต

............................................................................................................................. ............

............................................................................................... ........................................

มาตรา ๑ พระราชบญญตนเรยกวา “พระราชบญญตคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต พ.ศ. ....”

มาตรา ๒ พระราชบญญตนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

มาตรา ๓ ในพระราชบญญตน “คณะกรรมการ” หมายความวา คณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต “ส านกงาน” หมายความวา ส านกงานคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษย

แหงชาต “เลขาธการ” หมายความวา เลขาธการส านกงานคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนา

มนษยแหงชาต มาตรา ๔ ใหนายกรฐมนตรรกษาการตามพระราชบญญตน

- ๘๔ -

หมวด ๑ คณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต

มาตรา ๕ ใหมคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต เรยกโดยยอวา “คศม.” ประกอบดวยกรรมการจ านวนยสบเอดคน ไดแก

(๑) นายกรฐมนตรเปนประธานกรรมการ (๒) รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการเปนรองประธานกรรมการ (๓) กรรมการผทรงคณวฒจ านวนสบสองคน ซงคณะรฐมนตรแตงตงจากผไดรบการสรรหา

ซงเปนผมความร ความเชยวชาญ ประสบการณ และเปนผทมผลงานเปนทประจกษในดานการศกษาและพฒนามนษยซงสอดคลองกบอ านาจหนาทของคณะกรรมการ

(๔) กรรมการเฉพาะเรองจ านวนหกคน ซงคณะรฐมนตรแตงตงจากผไดรบการสรรหาเปนกรรมการทปฏบตหนาทเตมเวลา ไดแก ดานนโยบายและแผนระบบการศกษา ดานเศรษฐศาสตรและการคลง ดานสงเสรมการเรยนรตลอดชวตและการศกษาทหลากหลาย ดานกฎหมายการศกษา ดานสอและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร และดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ทงน จ านวนกรรมการเฉพาะเรองและดานทเปนสาขาความช านาญการเฉพาะสามารถปรบเปลยนตามสภาพความตองการของประเทศ โดยเปนไปตามมตของคณะกรรมการ

ใหเลขาธการเปนกรรมการและเลขานการ และเจาหนาทของส านกงานทเลขาธการมอบหมายไมเกนจ านวนสองคนเปนผชวยเลขานการ

มาตรา ๖ ใหมคณะกรรมการสรรหาคณะหนง ท าหนาทคดเลอกบคคลทสมควรไดรบการ

แตงตงเปนกรรมการตามมาตรา ๕ ประกอบดวย (๑) ประธานกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (๒) ประธานกรรมการศนยคณธรรม (องคการมหาชน) (๓) ประธานคณะกรรมการการอดมศกษา (๔) ประธานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (๕) ประธานคณะกรรมการการอาชวศกษา (๖) ประธานกรรมการสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (๗) ประธานคณะกรรมการบรหารสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (๘) ประธานสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย (๙) ประธานสภาหอการคาไทย (๑๐) นายกสภาทนายความ (๑๑) เลขาธการคณะกรรมการสขภาพแหงชาต ในกรณทผด ารงต าแหนงตาม (๑) (๒) (๓) (๔) (๕) (๖) (๗) (๘) หรอ (๙) ไมสามารถเขาประชมได

ผทเขาประชมแทนตองเปนผทไดรบมอบหมายจากทประชมคณะกรรมการหรอสถาบนขององคกรนนใหเขาประชมแทน

- ๘๕ -

ในกรณทไมมกรรมการสรรหาครบตามทก าหนดตามวรรคหนง หรอมแตไมสามารถปฏบตหนาทไดภายในเวลาสามสบวนนบแตเมอมเหตใหท าการสรรหา ใหคณะกรรมการสรรหาประกอบดวยกรรมการสรรหา ทเหลออย แตตองไมนอยกวาเจดคน

กรรมการสรรหาไมมสทธไดรบการเสนอชอเปนกรรมการ ใหคณะกรรมการสรรหาเลอกกรรมการสรรหาคนหนงเปนประธานกรรมการสรรหา และเลอก

กรรมการสรรหาอกคนหนงเปนเลขานการกรรมการสรรหา หลกเกณฑและวธการสรรหา ใหเปนไปตามทคณะกรรมการสรรหาประกาศก าหนด ทงน

ตองค านงถงความโปรงใสและความเปนธรรมในการสรรหา ใหส านกงานท าหนาทเปนหนวยงานธรการในการด าเนนการสรรหา มาตรา ๗ ผไดรบการเสนอชอเปนกรรมการตาม (๓) และ (๔) ตองมคณสมบตและไมมลกษณะ

ตองหาม ดงตอไปน (๑) มสญชาตไทย (๒) มอายไมต ากวาสามสบหาปบรบรณและมอายไมเกนเจดสบหาปบรบรณในวนทไดรบ

การเสนอชอ (๓) สามารถปฏบตหนาทไดดวยความเปนอสระ เปนกลาง และสจรต (๔) ไมเปนบคคลลมละลาย คนไรความสามารถ หรอคนเสมอนไรความสามารถ (๕) ไมเปนบคคลทเคยตองค าพพากษาใหจ าคกตงแตสองปขนไปโดยไดพนโทษมายงไมถงหาป

ในวนทไดรบการเสนอชอ เวนแตในความผดอนไดกระท าโดยประมาท (๖) ไมเคยถกไลออก ปลดออก หรอใหออกจากราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ

เพราะทจรตตอหนาทหรอประพฤตชวอยางรายแรงหรอถอวากระท าการทจรตและประพฤตมชอบในวงราชการ (๗) ไมเคยถกไลออก ปลดออก หรอใหออกจากงาน เพราะทจรตตอหนาทหรอถอวากระท าการ

ทจรตและประพฤตมชอบในการปฏบตงาน (๘) ไมเคยตองค าพพากษาหรอค าสงของศาลใหทรพยสนตกเปนของแผนดนเพราะร ารวย

ผดปกตหรอมทรพยสนเพมขนผดปกต (๙) ไมเปนบคคลทอยในระหวางตองหามมใหด ารงต าแหนงทางการเมอง หรอเคยถกถอดถอน

ออกจากต าแหนง (๑๐) ไมเปนขาราชการซงมต าแหนงหรอเงนเดอนประจ า พนกงานหรอลกจางของรฐวสาหกจ

หรอหนวยงานอนของรฐ (๑๑) ไมเปนผด ารงต าแหนงในทางการเมอง สมาชกสภาทองถน ผบรหารทองถน กรรมการหรอ

ผด ารงต าแหนงทรบผดชอบในการบรหารพรรคการเมอง หรอเจาหนาทในพรรคการเมอง (๑๒) ไมเปนกรรมการในรฐวสาหกจหรอหนวยงานอนของรฐ มาตรา ๘ ในการสรรหากรรมการตามมาตรา ๕ (๓) และ (๔) ใหคณะกรรมการสรรหา

พจารณาคดเลอกบคคลผมคณสมบตไมมลกษณะตองหามตามมาตรา ๗ และยนยอมใหเสนอชอเขารบเลอกจ านวนเทากบจ านวนกรรมการทจะไดรบแตงตง

เมอไดคดเลอกบคคลเปนกรรมการครบจ านวนแลว ใหผทไดรบเลอกตามมาตรา ๕ (๓) ประชมรวมกนเพอเลอกกนเองใหกรรมการคนหนงเปนรองประธานกรรมการ

- ๘๖ -

ใหคณะกรรมการสรรหาแจงรายชอกรรมการ พรอมหลกฐานแสดงคณสมบตและการ ไมมลกษณะตองหาม ตลอดจนความยนยอมของบคคลดงกลาวตอนายกรฐมนตรเพอน าความกราบบงคมทล ทรงพระกรณาโปรดเกลา ฯ แตงตง

ใหนายกรฐมนตรประกาศรายชอคณะกรรมการในราชกจจานเบกษา มาตรา ๙ กรรมการตามมาตรา ๕ (๓) และ (๔) มวาระอยในต าแหนงคราวละสปนบแตวนท

ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตง และอาจไดรบการแตงตงใหมได แตจะด ารงต าแหนงตดตอกนเกนกวาสองวาระมได

ในวาระเรมแรกเมอครบก าหนดสองป ใหกรรมการตอไปนพนจากต าแหนง กรรมการตามมาตรา ๕ (๓) จ านวนสามคน และมาตรา ๕ (๔) จ านวนสามคน โดยวธการจบฉลาก และใหถอวาการออกจากต าแหนงโดยการจบฉลากดงกลาวไมเปนการพนจากต าแหนงตามวาระ

ใหกรรมการตามมาตรา ๕ (๓) และ (๔) ซงพนจากต าแหนงตามวาระ อยในต าแหนงเพอปฏบตหนาทตอไปจนกวากรรมการซงไดรบการแตงตงใหมเขารบหนาทแตไมเกนรอยยสบวน

เพอใหการไดมาซงกรรมการตามมาตรา ๕ (๓) และ (๔) คนใหมเขามาปฏบตหนาทเมอสนสดวาระของกรรมการคนเดม ใหด าเนนการสรรหากรรมการคนใหมเปนการลวงหนาตามสมควร และใหด าเนนการสรรหากรรมการแทนต าแหนงทวางใหแลวเสรจภายในเกาสบวน

มาตรา ๑๐ นอกจากการพนจากต าแหนงตามวาระตามมาตรา ๑๐ กรรมการตามมาตรา ๕ (๓)

และ (๔) พนจากต าแหนงเมอ (๑) ตาย (๒) ลาออก (๓) คณะรฐมนตรใหออก เพราะบกพรองตอหนาท มความประพฤตเสอมเสยหรอหยอน

ความสามารถ (๔) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามอยางหนงอยางใดตามมาตรา ๗ (๕) ขาดประชมคณะกรรมการจ านวนสามครงตดตอกนหรอขาดประชมตงแตสครงในรอบ

ปงบประมาณโดยไมมเหตอนสมควร ในกรณทกรรมการตามมาตรา ๕ (๓) และ (๔) วางลงกอนครบวาระ ใหด าเนนการสรรหากรรมการ

แทนต าแหนงทวางภายในเกาสบวน เวนแตระยะเวลาการด ารงต าแหนงของกรรมการผนนเหลอไมถงเกาสบวนจะไมด าเนนการแตงตงกรรมการแทนกได และใหกรรมการซงแทนกรรมการในต าแหนงทวางลงมระยะเวลาอยในต าแหนงเทากบระยะเวลาทเหลออยของกรรมการผซงตนแทน

ในระหวางทยงมไดด าเนนการแตงตงกรรมการตามมาตรา ๕ (๓) และ (๔) แทนกรรมการทวางตามวรรคสอง และยงมกรรมการทเหลออยเกนกวากงหนงของกรรมการทงหมด ใหกรรมการทเหลออยปฏบตหนาทตอไป

มาตรา ๑๑ ใหมการประชมคณะกรรมการอยางนอยทกสองเดอน หรอไมนอยกวาหกครงในแต

ละปงบประมาณ การประชมคณะกรรมการตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวากงหนงของจ านวนกรรมการทงหมด จงจะถอเปนองคประชม

- ๘๗ -

ในการประชมคณะกรรมการ ถาประธานกรรมการไมมาประชมหรอไมอาจปฏบตหนาทได ใหรองประธานเปนประธานทประชม ถารองประธานกรรมการไมมาประชมหรอไมสามารถปฏบตหนาทได ใหกรรมการทมาประชม เลอกกรรมการคนหนงท าหนาทเปนประธานทประชม

การวนจฉยชขาดของทประชมใหถอเสยงขางมาก กรรมการคนหนงใหมเสยงหนงในการลงคะแนน ถาคะแนนเสยงเทากนใหประธานทประชมออกเสยงเพมอกหนงเสยงเปนเสยงชขาด

มาตรา ๑๒ คณะกรรมการมอ านาจหนาท ดงตอไปน (๑) ก าหนดนโยบาย ยทธศาสตร แผนการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต และแผนงานท

บรณาการการศกษากบการพฒนามนษยในทกมตเพอการพฒนาประเทศ เสนอตอคณะรฐมนตรพจารณาให ความเหนชอบ

(๒) ก ากบดแลใหนโยบาย ยทธศาสตร แผนการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต และแผนงานอนทเกยวของทคณะรฐมนตรไดใหความเหนชอบแลว ใหมการน าไปสการปฏบตอยางตอเนองจนบรรลผลและรายงานใหคณะรฐมนตรทราบ

(๓) ก าหนดนโยบายดานมาตรฐานการศกษาแหงชาตตงแตปฐมวยจนถงการเรยนรตลอดชวต มาตรฐานหลกสตรการศกษา และระบบการประเมนผลการศกษาเพอใหเปนไปตามแผนพฒนาการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต และรายงานผลตอคณะรฐมนตรและสาธารณชน

(๔) ก าหนดนโยบายและพจารณากลนกรองใหความเหนชอบการจดสรรงบประมาณดานการศกษาและพฒนามนษยของประเทศกอนน าเสนอตอคณะรฐมนตร

(๕) ก าหนดนโยบาย ยทธศาสตร และแผนงานในการปรบปรงโครงสรางและอตราก าลงของกระทรวงศกษาธการในระยะยาวใหสอดคลองกบทศทางการปฏรปการศกษาและการพฒนามนษยของประเทศเพอเสนอตอคณะรฐมนตร

(๖) จดท า ปรบปรง พฒนากฎหมายเกยวกบการศกษาและพฒนามนษยเสนอตอรฐสภา และพจารณากลนกรองกฎหมายเกยวกบการศกษาและพฒนามนษยทเสนอโดยหนวยงานทเกยวของกบการศกษาและพฒนามนษยกอนเสนอตอคณะรฐมนตร ทงน โดยค านงถงการมสวนรวมของประชาชน รวมถงเสนอความเหนและขอสงเกตตอคณะรฐมนตรและรฐสภาเกยวกบรางกฎหมายการศกษาและพฒนามนษยทเสนอโดยสมาชกสภาผแทนราษฎร หรอประชาชนผมสทธเลอกตงตามทเหนควร

(๗) จดใหมการวจยระบบการศกษาและพฒนามนษยศกษาวจย ทงในดานระบบการบรหารจดการระบบการเงนการคลง ตลอดจนระบบหลกสตรการเรยนร เพอเปนขอมลประกอบการจดท านโยบายเสนอตอคณะกรรมการ และเครอขายสมชชาการศกษา เพอท าหนาทสรางการมสวนรวมของภาคประชาสงคมในการรวมขบเคลอนการปฏรปการศกษา รวมทงเปนกลไกประมวลและจดท าขอเสนอใหหนวยงานของรฐน าไปปฏบต หรอน าไปประกอบในการก าหนดนโยบายสาธารณะดานการศกษา รวมถงการท าขอเสนอตอรฐบาล และคณะกรรมการ

(๘) ตดตามผลการด าเนนงานของหนวยงานและองคกรดานการศกษาในกจการเกยวกบการศกษาและพฒนามนษย รวมทงการตดตามใหมกลไกคมครองผรบการศกษาและผจดการศกษาอยางเหมาะสม โดยใหหนวยงานหรอองคกรดงกลาวจดท ารายงาน ขอมลเสนอตอคณะกรรมการตามประกาศหรอระเบยบทคณะกรรมการก าหนด

(๙) จดท ารายงานผลการปฏบตงานประจ าปและรวบรวมสารสนเทศเพอจดท ารายงานสภาวการณหรอขอมลสารสนเทศดานการศกษาและการพฒนามนษยของประเทศ เสนอตอคณะรฐมนตร สภาผแทนราษฎรและวฒสภา และเผยแพรตอสาธารณชน

- ๘๘ -

(๑๐) แตงตงคณะกรรมการเฉพาะเรอง คณะอนกรรมการหรอคณะท างาน เพอปฏบตงานตามทก าหนดไวในพระราชบญญตน

(๑๑) แตงตงและถอดถอนเลขาธการ (๑๒) ก าหนดขอบงคบดานจรยธรรมของกรรมการ กรรมการเฉพาะเรอง ผบรหารของส านกงาน

พนกงานและลกจางของส านกงาน และบทลงโทษ (๑๓) ก าหนดระเบยบกลางเกยวกบการบรหารงานบคคล การเงน การงบประมาณและทรพยสน

การมอบอ านาจใหคณะกรรมการเฉพาะเรองหรอส านกงานด าเนนการตาง ๆ และการด าเนนกจการโดยทวไป (๑๔) ปฏบตการอนตามทก าหนดไวในพระราชบญญตนหรอกฎหมายอนหรอตามท

คณะรฐมนตรมอบหมาย มาตรา ๑๓ ใหกระทรวง ทบวง กรม และหนวยงานของรฐทเกยวกบการศกษาและการพฒนา

มนษย ด าเนนการใหเปนไปตามนโยบาย ยทธศาสตรการศกษาและพฒนามนษย แผนพฒนาการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต มาตรฐานการศกษาแหงชาตตามทคณะกรรมการก าหนด รวมถงใหความรวมมอแกคณะกรรมการทปฏบตงานตามอ านาจหนาททบญญตไวในพระราชบญญตน

ใหคณะกรรมการมอ านาจเรยกใหกระทรวง ทบวง กรม และหนวยงานของรฐตามวรรคหนง เสนอขอเทจจรง ขอมล สถต รายงาน เอกสารตาง ๆ ทจ าเปนแกการปฏบตงานตามอ านาจหนาทของคณะกรรมการ รวมถงแผนงาน โครงการทเกยวของตอคณะกรรมการ ทงน เปนไปตามประกาศ ระเบยบ หรอค าสงทคณะกรรมการก าหนด

มาตรา ๑๔ การปฏบตหนาทของคณะกรรมการตามมาตรา ๑๓ โดยเฉพาะมาตรา ๑๓ (๑) และ

(๒) ใหค านงการมสวนรวมของประชาชนและภาคสวนทเกยวของไมวาจะเปนภาครฐ ภาคเอกชน ภาควชาการและภาคประชาสงคม

หมวด ๒

คณะกรรมการเฉพาะเรอง

มาตรา ๑๕ ใหคณะกรรมการมอบหมายใหกรรมการทปฏบตหนาทเตมเวลาตามมาตรา ๕ (๔)

เปนประธานคณะกรรมการเฉพาะเรองในดานตาง ๆ ตามอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ประธานคณะกรรมการเฉพาะเรองมอ านาจแตงตงกรรมการเฉพาะเรอง คณะอนกรรมการหรอ

ทปรกษา เพอปฏบตหนาทตามพระราชบญญตนหรอตามทคณะกรรมการมอบหมาย มาตรา ๑๖ ใหมคณะกรรมการเฉพาะเรองในดานตาง ๆ ดงตอไปน (๑) ดานนโยบายและการวจยระบบการศกษาและพฒนามนษย (๒) ดานนโยบายการคลงเพอการศกษาและสงเสรมสถานศกษานตบคคล (๓) ดานสงเสรมการเรยนรตลอดชวตและการศกษาทหลากหลาย (๔) ดานกฎหมายการศกษา (๕) ดานสอและเทคโนโลยเพอการเรยนร (๖ ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

- ๘๙ -

(๗) ดานอน ๆ ตามทคณะกรรมการก าหนด ทงน จ านวนและองคประกอบของคณะกรรมการแตละดานใหเปนไปตามหลกเกณฑท

คณะกรรมการก าหนด มาตรา ๑๗ คณะกรรมการเฉพาะเรองตามมาตรา ๑๖ มอ านาจหนาท ดงตอไปน (๑) ปฏบตหนาทตามกรอบอ านาจหนาททไดรบมอบหมายจากคณะกรรมการ (๒) เสนอแนะรางนโยบาย แผนงาน และขอมลทางวชาการในแตละดานทรบผดชอบตอ

คณะกรรมการและเลขาธการ (๓) ด าเนนการอน ๆ ตามทคณะกรรมการมอบหมาย หรอตามทก าหนดไวในพระราชบญญตน มาตรา ๑๘ ใหส านกงานจดท าแผนงานและจดแบงสวนงาน เพอสนบสนนการปฏบตงานของ

คณะกรรมการเฉพาะเรอง มาตรา ๑๙ การประชมคณะกรรมการเฉพาะดาน คณะอนกรรมการหรอคณะท างาน ใหน า

ความในมาตรา ๑๒ มาบงคบใชโดยอนโลม มาตรา ๒๐ ใหกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต กรรมการเฉพาะเรอง

ไดรบเบยประชม คาตอบแทนหรอประโยชนตอบแทนอนตามทก าหนดในพระราชกฤษฎกา ใหอนกรรมการ คณะท างาน และทปรกษาไดรบเบยประชม คาตอบแทน และคาใชจายอนในการ

ปฏบตหนาทตามทคณะกรรมการก าหนด

หมวด ๓ ส านกงานคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต

มาตรา ๒๑ ใหจดตงส านกงานคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาตขน เปนหนวยงานในก ากบของรฐทไมเปนสวนราชการตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดน และไมเปนรฐวสาหกจตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณหรอกฎหมายอน มฐานะเปนนตบคคลและอยในก ากบของนายกรฐมนตร ท าหนาทเปนฝายเลขานการคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาตและคณะกรรมการเฉพาะเรอง

กจการของส านกงานไมอยภายใตบงคบแหงกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงานกฎหมายวาดวยแรงงานสมพนธ กฎหมายวาดวยการประกนสงคมและกฎหมายวาดวยเงนทดแทน แตพนกงานและลกจางของส านกงานตองไดรบประโยชนตอบแทนไมนอยกวาทก าหนดไวในกฎหมายดงกลาว

มาตรา ๒๒ ส านกงานมอ านาจหนาทดงตอไปน (๑) สงเสรม สนบสนน การด าเนนงานของคณะกรรมการและคณะกรรมการเฉพาะเรอง ในการ

จดท านโยบาย ยทธศาสตร และแผนการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต รวมทงแผนงานอน ๆ ทเกยวของ (๒) ศกษาวเคราะหขอมลเพอประกอบการพจารณากลนกรอง ใหความเหนชอบการจดสรร

งบประมาณดานการศกษาและพฒนามนษย

- ๙๐ -

(๓) ประสานงานระหวางคณะกรรมการ คณะกรรมการเฉพาะเรอง ส านกงานบรหารการเงน เพอการศกษา สถาบนวจยระบบการศกษาและพฒนามนษย สมชชาการศกษา หนวยงานและองคกรอนทเกยวของ เพอใหบรรลวตถประสงคและเปาหมายของการพฒนาการศกษาและพฒนามนษย

(๔) สงเสรม สนบสนนการจดสมชชาการศกษาแหงชาต สมชชาการศกษาระดบพนท สมชชาการศกษาเฉพาะประเดน และการวจยระบบการศกษาตามระเบยบ ประกาศหรอค าสงทคณะกรรมการก าหนด

(๕) จดท ากฎหมายหรอใหความเหนทางกฎหมายเกยวกบการศกษาและพฒนามนษยเสนอตอคณะกรรมการ

(๖) ปฏบตหนาทอนตามทคณะกรรมการมอบหมาย มาตรา ๒๓ กระทรวง ทบวง กรม และหนวยงานของรฐทเกยวกบการศกษาและการพฒนา

ทรพยากรมนษย มหนาทเสนอขอมลสารสนเทศและรายละเอยดทางวชาการ การเงน สถต การวจย และเรอง ตาง ๆ ทจ าเปนแกการปฏบตหนาทของส านกงานตามมาตรา ๒๓

มาตรา ๒๔ ทนและทรพยสนในการด าเนนกจการของส านกงานประกอบดวย (๑) เงนทรฐบาลจายใหเปนทนประเดม (๒) เงนอดหนนทวไปทรฐบาลจดสรรใหเปนรายป (๓) เงนอดหนนจากภาคเอกชนหรอองคกรอน รวมทงจากตางประเทศหรอองคการระหวาง

ประเทศ และเงนหรอทรพยสนทมผอทศให โดยรฐลดภาษเงนไดอยางนอยสองเทาเพอสนบสนนการศกษา (๔) เงนหรอทรพยสนทมผบรจาคให (๕) เงนและทรพยสนอนทตกเปนของส านกงาน (๖) คาตอบแทน คาบรการ หรอรายไดจากการด าเนนการ (๗) ดอกผลของเงนหรอทรพยสนตาม (๑) (๒) (๓) (๔) (๕) และ (๖)

เพอเปนทนในการด าเนนการของส านกงานในระยะเรมแรก ใหรฐมนตรวาการกระทรวง ศกษาธการเสนอคณะรฐมนตรด าเนนการอนมตใหมการโอนเงนงบประมาณของกระทรวงศกษาธการหรอหนวยงานอนทเกยวของกบภารกจของส านกงานในวงเงนทคณะรฐมนตรก าหนด ไปเปนของส านกงาน

มาตรา ๒๕ บรรดารายไดของส านกงานและกองทนตามมาตรา ๒๕ ไมเปนรายไดทตองน าสง

กระทรวงการคลงตามกฎหมายวาดวยเงนคงคลงและกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ ทรพยสนของส านกงานไมอยในความรบผดแหงการบงคบคดและบคคลใดจะยกอายความขนเปน

ขอตอสส านกงานในเรองทรพยสนของส านกงานมได บรรดาอสงหารมทรพยทส านกงานไดมาโดยใชเงนรายไดตามมาตรา ๒๔ (๑) หรอ (๒) ใหตกเปน

ทราชพสด แตส านกงานมอ านาจในการปกครอง ดแล บ ารงรกษา ใช และจดหาประโยชนได การใชประโยชนในทดนและอาคารของส านกงาน รวมถงบรรดาทราชพสดทส านกงานไดรบ

อนญาตใชประโยชน ไดรบยกเวนการจดเกบคาเชา คาธรรมเนยมการจดใหเชาหรอคาธรรมเนยมการจดหาประโยชนตามกฎหมายวาดวยทราชพสด

ใหคณะกรรมการมอ านาจจดตงส านกตรวจสอบภายใน เพอตรวจสอบการด าเนนการของส านกงาน

- ๙๑ -

มาตรา ๒๖ ใหมเลขาธการมหนาทควบคมและดแลโดยทวไป และเปนผบงคบบญชา พนกงานและลกจางของส านกงาน โดยอาจมรองเลขาธการและผชวยเลขาธการตามจ านวนทคณะกรรมการก าหนดเปนผชวยสงและปฏบตงานตามทเลขาธการมอบหมายกได

คณสมบตของเลขาธการ รองเลขาธการ ผชวยเลขาธการและผบรหารของส านกงาน ใหเปนไปตามทคณะกรรมการก าหนด และใหน าความในมาตรา ๗ (๑) (๓) (๔) (๕) (๖) (๗) (๘) (๙) (๑๐) (๑๑) และ (๑๒)มาใชบงคบโดยอนโลม

ใหคณะกรรมการมอ านาจแตงตงเลขาธการจากบคคลทคณะกรรมการสรรหาเสนอชอ หลกเกณฑและวธการคดเลอกเลขาธการตามวรรคสามใหเปนไปตามระเบยบทคณะกรรมการ

ก าหนด เลขาธการมอ านาจแตงตงรองเลขาธการและผชวยเลขาธการโดยความเหนชอบของ

คณะกรรมการ มาตรา ๒๗ เลขาธการตองเปนผมความรความสามารถ ไดรบการยอมรบ ท างานใหแกองคการ

ไดเตมเวลา และเปนผน าและรบผดชอบในการบรหารกจการของส านกงานตามนโยบายของคณะกรรมการ และตองเปนผทมคณสมบตและไมมลกษณะตองหาม ดงตอไปน

(๑) มสญชาตไทย (๒) มอายไมเกนหกสบหาปบรบรณในวนทไดรบการแตงตง (๓) มความรความเขาใจและมความเชยวชาญหรอมประสบการณในระดบสงเกยวกบการศกษา (๔) ไมมลกษณะตองหามอยางหนงอยางใดตามมาตรา ๗ (๔) (๕) (๖) (๗) (๘) หรอ (๙) (๕) ไมเปนผด ารงต าแหนงทางการเมอง สมาชกสภาทองถน หรอผบรหารทองถน กรรมการหรอ

ผด ารงต าแหนงซงรบผดชอบการบรหารพรรคการเมอง ทปรกษาพรรคการเมองหรอเจาหนาทพรรคการเมอง ในการบรหารกจการของส านกงาน เลขาธการตองรบผดชอบตอคณะกรรมการ

มาตรา ๒๘ การแตงตงเลขาธการ รองเลขาธการ ผชวยเลขาธการ และพนกงานระดบบรหารของส านกงานตามทประกาศ ระเบยบหรอขอบงคบทคณะกรรมการก าหนด ตองท าเปนสญญาจางตามแบบ ทคณะกรรมการก าหนด โดยประธานกรรมการเปนผลงนามในสญญาจาง

สญญาจางตามวรรคหนงอยางนอยตองมขอก าหนดเกยวกบการด ารงต าแหนง เงอนไขการท างาน การประเมนผลงาน การพนจากต าแหนง การเลกจาง คาจาง และผลประโยชนอนของเลขาธการ

มาตรา ๒๙ เลขาธการมวาระการด ารงต าแหนงคราวละสป และอาจไดรบแตงตงอกไดแตจะด ารงต าแหนงเกนสองวาระตดตอกนมได

เมอเลขาธการพนจากต าแหนง ใหรองเลขาธการ ผชวยเลขาธการพนจากต าแหนงดวย เมอต าแหนงเลขาธการวางลงและยงไมมการแตงตงเลขาธการคนใหม ใหคณะกรรมการแตงตง

กรรมการคนหนงเปนผรกษาการแทน ในกรณทเลขาธการไมอาจปฏบตหนาทได ใหรองเลขาธการหรอผชวยเลขาธการหรอบคคลอน

ทคณะกรรมการก าหนดเปนผรกษาการแทน แตถาไมมรองเลขาธการหรอรองเลขาธการไมอาจปฏบตหนาทได ใหคณะกรรมการแตงตงพนกงานของส านกงานคนหนงเปนผรกษาการแทน

- ๙๒ -

มาตรา ๓๐ นอกจากการพนจากต าแหนงตามวาระแลว เลขาธการพนจากต าแหนงเมอ (๑) ตาย

(๒) ลาออก (๓) ถกจ าคก (๔) คณะกรรมการมมตดวยคะแนนเสยไมนอยกวาสองในสามใหออกเพราะบกพรองตอหนาท

มความประพฤตเสอมเสยหรอหยอนความสามารถ (๕) ขาดประชมคณะกรรมการจ านวนสองครงตดตอกนโดยไมมเหตอนสมควร มาตรา ๓๑ เลขาธการมหนาทและอ านาจ ดงตอไปน (๑) บรหารกจการของส านกงานใหเปนไปตามกฎหมาย นโยบาย มต ขอบงคบ ระเบยบ หรอ

ประกาศของคณะกรรมการ (๒) จดท าแผนงานหลก แผนการด าเนนงาน แผนการเงนและงบประมาณประจ าปของส านกงานเสนอคณะกรรมการเพออนมต (๓) ด าเนนการเกยวกบการบรหารงานบคคล การเงน การงบประมาณและการบรหารดานอนของส านกงาน ตามระเบยบทคณะกรรมการก าหนด

(๔) วางระเบยบเกยวกบการด าเนนงานของส านกงานเทาทไมขดหรอแยงกบกฎหมาย นโยบาย มต ขอบงคบ ระเบยบ หรอประกาศของคณะกรรมการ (๕) ปฏบตหนาทอนตามคณะกรรมการมอบหมาย

มาตรา ๓๒ เงนเดอนและประโยชนตอบแทนอนของเลขาธการใหคณะกรรมการก าหนดตามหลกเกณฑทคณะรฐมนตรก าหนด

มาตรา ๓๓ ใหเลขาธการเปนผแทนของส านกงานในกจการของส านกงานทเกยวของกบ

บคคลภายนอก แตเลขาธการจะมอบหมายใหบคคลใดปฏบตงานในเรองใดแทนตามระเบยบทคณะกรรมการก าหนดกได

มาตรา ๓๔ ในการปฏบตหนาทบรหารส านกงาน ใหเลขาธการมอ านาจ (๑) ออกระเบยบในการบรหารกจการของส านกงาน รวมทงระเบยบและวธปฏบตงานของ

พนกงานหรอลกจางของส านกงาน ทงน โดยไมขดหรอแยงกบระเบยบ ขอบงคบทคณะกรรมการก าหนด (๒) ท าสญญาจาง เลกจาง เลอน ลด หรอตดเงนเดอนหรอคาจาง ตลอดจนลงโทษทางวนย

แกพนกงานและลกจางของส านกงานตามระเบยบทคณะกรรมการก าหนด (๓) แตงตง ก าหนดต าแหนงของพนกงานหรอลกจางของส านกงาน

มาตรา ๓๕ ในกจการทเกยวกบบคคลภายนอก ใหเลขาธการเปนผแทนส านกงาน เพอการน

เลขาธการจะมอบอ านาจใหบคคลใดกระท ากจการแทนกไดตามระเบยบทคณะกรรมการก าหนด นตกรรมทเลขาธการกระท าโดยฝาฝนระเบยบของคณะกรรมการหรอส านกงาน ยอมไมผกพน

ส านกงาน เวนแตคณะกรรมการนโยบายหรอคณะกรรมการบรหาร แลวแตกรณจะไดใหสตยาบน

- ๙๓ -

มาตรา ๓๖ รองประธานกรรมการ กรรมการ เลขาธการ รองเลขาธการ ผชวยเลขาธการ และพนกงานของส านกงานเปนเจาหนาทของรฐตามกฎหมายประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

ใหรองประธานกรรมการ กรรมการ เลขาธการ รองเลขาธการ ผชวยเลขาธการ เปนผด ารงต าแหนงระดบสงตามกฎหมายประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

บทเฉพาะกาล

มาตรา ๓๗ ในวาระเรมแรก ใหคณะรฐมนตรแตงตงคณะกรรมการจ านวนไมเกนเกาคนเพอปฏบตหนาทคณะกรรมการเปนการชวคราวตามพระราชบญญตนไปพลางกอนจนกวาจะมคณะกรรมการตามพระราชบญญตน และมใหน ามาตรา ๕ มาใชบงคบ

ใหคณะกรรมการทปฏบตหนาทคณะกรรมการตามวรรคหนงแตงตงกรรมการคนใดคนหนงปฏบตหนาทเลขาธการไปพลางกอนจนกวาจะมเลขาธการตามพระราชบญญตน และมใหน ามาตรา ๒๗ มาใชบงคบ

ใหส านกงานเลขาธการสภาการศกษาท าหนาทเปนหนวยงานธรการของคณะกรรมการตามวรรค

หนง และปฏบตหนาทอนตามทคณะกรรมการมอบหมายไปจนกวาจะมการจดตงส านกงานคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาตแลวเสรจ

มาตรา ๓๘ ในวาระเรมแรก ใหคณะกรรมการสรรหาประกาศหลกเกณฑและวธการสรรหากรรมการใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ และใหด าเนนการแลวเสรจภายในหนงรอยยสบวนนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

ใหคณะกรรมการด าเนนกระบวนการสรรหาและแตงตงเลขาธการอยางเปดกวางจากผทมความรความสามารถตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการก าหนด โดยตองด าเนนการใหเสรจสนภายในเกาสบวนนบแตวนทคณะกรรมการไดรบแตงตง

มาตรา ๓๙ ใหโอนบรรดาอ านาจหนาทของส านกงานเลขาธการสภาการศกษา และบรรดา

อ านาจหนาททเกยวกบราชการ กจการ เงน ทรพยสน สทธ หน ภาระผกพนทงปวง และอาจรวมถงขาราชการและลกจางของส านกงานเลขาธการสภาการศกษา ในกระทรวงศกษาธการ ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖ ไปเปนของส านกงานคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาตตามพระราชบญญตน ภายใน ๑ ป

- ๙๔ -

ใหออกขอบงคบ ระเบยบ หรอประกาศ เพอปฏบตการตามพระราชบญญตนใหแลวเสรจภายในหนงปนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

ในระหวางทยงมไดออกขอบงคบ ระเบยบ หรอประกาศตามวรรคหนง ใหน าบรรดากฎหมาย กฎ ขอบงคบ ระเบยบหรอประกาศของส านกงานเลขาธการสภาการศกษาทไดประกาศใชอยในวนทพระราชบญญตนประกาศใชบงคบ มาใชบงคบโดยอนโลม เทาทไมขดหรอแยงกบพระราชบญญตน

.................................................

..................................................

ภาคผนวก ข รายงานสรปเฉพาะวาระปฏรปท ๑๖

การปฏรประบบการจดการศกษา

ภาคผนวก ข

รายงานสรปเฉพาะวาระปฏรปท ๑๖ การปฏรประบบการจดการศกษา

๑. หลกการและเหตผล การจดการศกษาทเปนภาระของรฐเปนหลกเชนทผานมาเผชญกบขอจ ากดตาง ๆ อยมาก นบตงแตขอจ ากดของระบบทตอบสนองไดแตเพยงกลมประชากรวยเรยนในระดบการศกษาเปนสวนใหญยงไมสามารถตอบสนองตอความตองการการเรยนรตลอดชวตของแรงงานและพลเมองทกชวงวย ซงถอเปนเรองทจ าเปนตามบรบทการเปลยนแปลงของโลกปจจบนทตองการก าลงคนทมทกษะการเรยนรของบรบทโลก การกระจายอ านาจไปยงสถานศกษาหรอหนวยจดการศกษาระดบพนทกยงไมไดด าเนนการอยางจรงจงตามกฎหมายท าใหการจดการศกษาคบแคบไมตอบสนองโจทยการพฒนาและความเปนจรงของแตละพนท ระบบทรวมศนยอ านาจไวทสวนกลางมากเกนไปยงเปนชองทางใหมการแสวงหาผลประโยชนจากกลมตาง ๆ ขาดระบบการตดตามแกไขปรบปรงการจดการศกษาแมมการประเมนผลการจดการศกษาทเหนไดชดวาตกต าลงมาโดยตลอด และไมไดด าเนนการคมครองประโยชนทพงเกดขนแกผเรยนและสงคม ทงหมดนแสดงถงระบบการจดการศกษาทขาดประสทธภาพซงสงผลตอคณภาพการศกษาโดยรวมของประเทศ

๒. ประเดนปฏรป ๒.๑ การปฏรปโครงสรางและระบบการศกษา โดย (๑) การกระจายอ านาจการจดการสถานศกษา (๒) การมสวนรวมจากภาคสวนตาง ๆ ๒.๒ ปฏรปการเตรยมการผเขาเรยน โดย (๑) ปฏรปการคดเลอกผเขาเรยน (๒) เพมการแนะแนวผเรยน (๓) การวางแผนก าลงคนทกระดบ ๒.๓ ปฏรปการบรหารบคลากรทางการศกษา โดย (๑) ปฏรประบบการผลตบคลากร และการบรรจเขาท างาน (๒) ปรบปรงการพฒนาบคลากร (๓) ปฏรปการประเมนผลและการปรบเลอนต าแหนง (๔) สรางระบบคณธรรมของบคลากร ๒.๔ ปฏรประบบธรรมาภบาลของการจดการศกษา ๒.๕ ปฏรประบบการประกนคณภาพการศกษา

- ๙๗ -

๓. วธการพจารณาศกษาวเคราะห คณะกรรมาธการไดพจารณาศกษาเรอง ยทธศาสตรการปฏรปการศกษาและพฒนามนษยของประเทศไทย ประเดน กรอบหลกการ รวมทงวธและกระบวนการการปฏรปการศกษาและพฒนามนษย ๓ วาระ ไดแก วาระปฏรปท ๑๖ การปฏรประบบการจดการศกษา วาระปฏรปท ๑๗ การปฏรประบบการคลงดานการศกษา (ดานอปสงค) และวาระปฏรปท ๑๘ การปฏรประบบการเรยนร โดยการศกษาจากเอกสาร งานวจย และมการประชมเชงปฏบตการเพอระดมสมองเกยวกบเรองดงกลาวจากคณะกรรมาธการและผเกยวของ ตลอดจน การรวบรวมความคดเหนจากภาคสวนตาง ๆ การรบฟงความคดเหนจากสภาปฏรปแหงชาต มการตง คณะอนกรรมาธการขนมาพจารณาศกษาในเชงลก จ านวน ๖ คณะ และคณะท างานเชงประเดน ๓ คณะ รวมถงไดมการจดการสมมนาเพอรบฟงความเหนดานการปฏรปการศกษาและพฒนามนษย จ านวน ๘ จงหวด ในพนทจงหวดภาคเหนอ พนทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ พนทภาคกลาง และพนทภาคใต รวมทงขอเสนอสรป แนวทางการปฏรปจากคณะอนกรรมาธการ ๖ คณะ และมอบหมายใหมคณะท างานเพอจดท ารายงานผล การพจารณาดงกลาว และน าเสนอตอทประชมคณะกรรมาธการเพอพจารณารบรองตอไป ๔. สรปผลการศกษาวเคราะห จากผลการพจารณาศกษาวเคราะห คณะกรรมาธการพจารณาเหนวาจะตองมการปฏรประบบการ จดการศกษา โดย (๑) จด ต งคณะกรรมการนโยบายการศ กษาและพฒ นามนษย แห งชาต เพ อรบงานตอจากคณะกรรมการนโยบายและพฒนาการศกษาทมนายกรฐมนตรเปนประธานทไดจดตงขนแลว โดยมหนาทก าหนดนโยบายการจดการศกษาของชาตและก ากบดแลใหมผลการจดการศกษาทด (๒) ปรบปรงโครงสรางการจดการศกษาระดบชาต ระดบพนท และระดบทองถน โดยแยกบทบาทหนาทและความรบผดชอบของ ฝายก าหนดนโยบาย (Regulator) และ ฝายปฏบต (Operator) ออกจากกนใหชดเจน เพมประสทธภาพการจดการในระดบสถานศกษา โดยมอบอ านาจและความรบผดชอบไปยงสถานศกษาใหสามารถบรหารจดการ การเงนและทรพยากร การบรหารงานบคคล และวชาการไดอยางอสระ ลดขนาดสถานศกษาและหองเรยนในสถานศกษาขนาดใหญ และบรหารจดการปญหาสถานศกษาขนาดเลก (๓) ปรบปรงการคดเลอกเขาศกษาตอในสถานศกษา ลดการคดเลอกดวยการสอบแขงขนใหมเทาทจ าเปนในบางสาขาและใหพจารณาถงความถนด ความตองการของผเรยน ความตองการก าลงคนในทองถน รวมถงการพฒนาสถานศกษาใหมคณภาพดเทาเทยมกนมากขน ทงน เพอลดกระแสการแขงขนในระบบการศกษาและลดความจ าเปนในการเรยนกวดวชาของนกเรยนลง (๔) ปรบระบบการผลตบคลากรทางการศกษาทงครผสอน ผบรหารสถานศกษาใหมความเขาใจ ในกระบวนการศกษาในโลกศตวรรษใหม ลดขนาดจ านวนครและบคลากรทางการศกษาทอยในระบบราชการสวนกลาง โดยใหโอนยายออกไปเปนขาราชการทองถนและภมภาคเพอลดการวงเตนโยกยาย และใชบคลากร ในถนก าเนดท างานพฒนาสถานศกษาในทองถนนน ๆ ดวยการจดท าขอมลพนฐานของบคลากรทางการศกษาในพนทตาง ๆ และใหบคลากรแสดงความจ านงทจะยายกลบภมล าเนา จากนนจงปรบโอนยายบคลากรเขาสสถานศกษาในพนทโดยค านงถงขนาดความตองการของผเรยนตามภมสงคม (๕) พฒนาระบบธรรมาภบาลและกลไกตรวจสอบการจดการศกษาทกระดบ การพฒนาระบบขอมลสารสนเทศททนสมยรองรบการตดตามตรวจสอบการใชทรพยากรทางการศกษาและการจดการศกษา และตองมการรายงานตอสาธารณชนอยางตอเนอง (๖) ปรบปรงระบบประกนคณภาพการจดการศกษา ใหความรความเขาใจแกบคลากรทางการศกษา ทกระดบใหเขาใจวตถประสงคและความจ าเปนในการจดท าระบบประกนคณภาพการศกษา (๗) จดท าประมวลกฎหมายทางการศกษาทงระบบ เพอลดความซ าซอนและเปนการสะสางกฎ ระเบยบ หรอกลไกทลาสมย ไมเออตอการปฏรปการศกษา

- ๙๘ -

(๘) การเตรยมความพรอมภาคสวนตาง ๆ โดยเฉพาะชมชน ทองถนและเอกชนในการเขามารวม จดการศกษา และการเตรยมความพรอมสถานศกษาทกระดบ ทกประเภทใหมความรบผดชอบในการบรหารจดการการศกษา ๕. ขอเสนอปฏรปและแนวทางด าเนนการ

๑. ประเดนปฏรป : การปฏรปโครงสรางและระบบการศกษา ๑.๑ การจดองคกรใหม โดย มาตรการ จดตงคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต เพอจดท านโยบายการศกษาของชาตและด าเนนการใหมการจดท าแผนก าลงคนของชาต ขนตอน ตงคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต ตามพระราชบญญตจดตงคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต เปนคณะกรรมการทดแลการศกษาและพฒนามนษยของทงประเทศ ครอบคลมทกกระทรวง ทบวง กรมท เปนผก ากบดแลและจดใหมการศกษาและพฒนามนษย ซงในขณะนมหลายกระทรวง เพอรบงานตอจากคณะกรรมการนโยบายและพฒนาการศกษาทคณะรฐมนตรไดตงขนอยแลว เพอก าหนดนโยบายการศกษาชาตและด าเนนการควบคมก ากบทศทางการปฏรปการศกษาใหเปนไปตามเปาหมาย รวมทงใหขอเสนอแนะตอคณะรฐมนตร และรฐสภาเกยวกบการใชทรพยากรการศกษาใหสอดคลองกบ ทศทางการปฏรปการศกษา โดยมการท างานในเชงวชาการและเครอขายรวมกบหนวยงาน องคกรทมภารกจเกยวพนกบการจดการศกษาและการพฒนามนษยทงหมด รวมถงการตดตามประเมนผลการปฏรปการศกษา เพอรายงานผลตอคณะรฐมนตร รฐสภา และประชาชน ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ กรกฎาคม – วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๘ ๑.๒ การจดโครงสรางระบบจดการศกษา โดย มาตรการ แยกหนาทการด าเนนงานโดยยงคงใหผควบคมก ากบการจดการศกษาใหเปนหนาทของภาครฐ และมการปรบองคกรปจจบนใหท างานในแนวราบ ไมใชท าหนาทในแนวตง ซงเดมคาดหวงวาจะท างานแบบบรณาการ แตผลกลบเปนการสรางอาณาจกรและแยงการท างานเพอใหไดงบประมาณตามระบบงบประมาณรายหว ส าหรบการใหบรการจดการศกษาใหเปนหนาทรวมกนขององคกรปกครองสวนทองถน ภาคสงคม ชมชน รวมถงภาคเอกชน ด าเนนการใหสถานศกษาเปนนตบคคลทงนตนยและพฤตนย ขนตอน ใหมแผนการวางขนตอนการเตรยมความพรอมและหลกเกณฑในการกระจายอ านาจหนาทการจดการศกษาของกระทรวงศกษาธการใหกระจายบทบาทไปสภาคสงคม ชมชน ทองถน และเอกชน มากยงขน และใหด าเนนการกระจายอ านาจตามระดบวยของผเรยนและระดบการศกษาของผเรยน ดงตอไปน ก. การศกษาขนพนฐาน ๑. การศกษาปฐมวย ตงแตปฏสนธในครรภมารดา และเมอเกดมาจนถงกอนการเขาเรยนระดบประถมศกษา ใหชมชนชวยสรางสถาบนครอบครวใหเขมแขง เพอเดกทเกดมาจะมสขภาพด ไมมความผดปกต ไดรบความอบอนและสามารถมพฒนาการทเหมาะสม ไมกอใหเกดภาระแกสงคมเมอเต บโตขน การศกษาปฐมวย ใหองคกรปกครองสวนทองถนดแลและทกภาคสวนของสงคมใหการสนบสนน ๒. การประถมศกษา ใหโรงเรยนทมศกยภาพและสมครใจในการด าเนนงานดวยโรงเรยนและกรรมการสถานศกษาเองมความเปนอสระในการบรหารจดการการเงน บคลากร และหลกสตร โดยใหสอดคลองกบกฎหมายและการแกไข กฎ ระเบยบทเกยวของ รวมถงการสนบสนนใหสถานศกษาทมความเปนอสระเหลานมการบรหารงานเชอมโยงกบบทบาทการดแลสงเสรมของสมชชาการศกษาจงหวดในพนททมความพรอม สถานศกษาเหลานเปนหนวยงานของรฐในลกษณะสถานศกษานตบคคลโดยสมบรณและมการบรหารงานทเปนอสระและรบผดชอบ สวนโรงเรยนทยงไมมความพรอม ใหกระทรวงศกษาธการ รวมถงหนวยงานทเกยวของพฒนาใหสามารถด าเนนการไดดวยตนเองในระยะยาว เชนเดยวกนโดยใชวธขยายผลจากรปแบบสถานศกษาทมผลสมฤทธทางการด าเนนงานทดเปนตนแบบ ส าหรบโรงเรยนขนาดเลกทมความเหมาะสมตามหลกเกณฑใหจดรวมกลมเปนกลมโรงเรยน (Cluster) ในพนทใกลเคยง เพอใหสถานศกษาเหลานสามารถด าเนนการไดดวยตนเองภายใน ๕ ป และมสถานะเปนสถานศกษานตบคคลโดยสมบรณ และโรงเรยนขนาดเลกบางสวนทมความเหมาะสมตามสภาพชมชนให

- ๙๙ -

พฒนาใหเปนศนยการเรยนรชมชน เพอใชประโยชนจากทรพยากรใหมประสทธภาพดวยการใหบรการการศกษาแกชมชนรวมกบการศกษาระดบอน โดยการลงทนในปจจยพนฐานดานการเรยนรทเหมาะสม และใหองคกรปกครองสวนทองถนและภาคสวนตาง ๆ ทมความสามารถเขามาดแลรบผดชอบการบรหารจดการ ทงน ตามหลกเกณฑทมอยและความพรอมของสถานศกษา ๓. การมธยมศกษา ใหโรงเรยนทมศกยภาพ โดยเฉพาะโรงเรยนประจ าจงหวด โรงเรยนทมผลการศกษาเปนทยอมรบของผปกครองด าเนนงานโดยคณะกรรมการสถานศกษา โดยมคณะกรรมการการศกษาจงหวด และสมชชาการศกษาจงหวดเปนกลไกสงเสรมสนบสนนและเปนทปรกษา โรงเรยนเหลานอาจมขนาดใหญและจ านวนนกเรยนตอหนงหองเรยนมสงเพราะผปกครองและนกเรยนจะแยงกนเขาเรยน จงใหหาโรงเรยนทอยในละแวกเดยวกน มาเปนโรงเรยนคแฝดหรอโรงเรยนในกลมเพอยกระดบมาตรฐานการจดการศกษาใหไดระดบเดยวกน และมการจดสรรนกเรยนใหเขาเรยนตามทพกอาศยเพอไมใหเดกนกเรยนตองเสยเวลาในการเดนทาง ส าหรบโรงเรยนในระดบอ าเภอใหด าเนนการยกระดบโรงเรยนตวอยางการจดการศกษาด (หนงอ าเภอหนงโรงเรยน) พฒนาใหไดระดบมาตรฐานจดการศกษาเทยบเทาโรงเรยนประจ าจงหวด และใหชมชน ภาคสงคม และสมชชาการศกษารวมกนพฒนามาตรฐานใหเทาเทยมกนโดยเรวทสด ส าหรบโรงเรยนมธยมศกษาในระดบต าบลนน ใหคดเลอกโรงเรยนทมผลการ จดการศกษาไดดเปนทยอมรบโดยไมค านงวาเปนของรฐแตเดมหรอเปนของเอกชนพฒนามาเปนโรงเรยนดมคณภาพของต าบล โดยบางสวนทมความพรอมอาจโอนใหองคกรปกครองสวนทองถนทมความพรอมเขามาดแลสนบสนน ในการจดงบประมาณด าเนนงาน โดยตองยดหลกใหโรงเรยนมอสระในการจดการ (ตามประเดนปฏรปการคลงและงบประมาณเพอการศกษา) ส าหรบสถานศกษาทเปนของรฐ ทงสวนทสงกดกระทรวงศกษาธการและสงกดองคกรปกครองสวนทองถนใหมสถานะเปนสถานศกษานตบคคลโดยสมบรณ ภายใน ๕ ป ไดรบงบประมาณ โครงสรางพนฐานตามประเดนปฏรปการคลงและงบประมาณ รวมทงงบประมาณด าเนนการตามระบบคปองการศกษา สวนสถานศกษาเอกชนไดรบงบประมาณตามระบบคปองการศกษา ๔. การอาชวศกษา ใหวทยาลยเทคนคและวทยาลยอาชวศกษาทสงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาด าเนนการใหบรการการศกษาบนฐานการมสวนรวมของกลมวสาหกจชมชน ภาคประชาสงคม และภาคเอกชน ทงน เพราะการศกษาอาชวะนนเพอมงสรางความรและทกษะใหเพยงพอตอการประกอบอาชพ โดยมงเนนใหประกอบอาชพในถนก าเนดเปนหลก ชมชนและสงคมตองชวยในการสรางงานและสงเสรมการลงทนในพนท เพอชวยพฒนาสรางความเจรญในทองทอยางเหมาะสม การก าหนดคาตอบแทนในระดบสงเทยบเทาผจบการศกษาระดบปรญญาตร จดกลมสถาบนตามศกยภาพทมงแขงขนในระดบตาง ๆ คอ ระดบโลก ระดบภมภาค และระดบทองถน ใชพนทจงหวด/กลมจงหวด/ภาค เปนฐานในการจดอาชวศกษา และเพอสงเสรมประสทธภาพในการบรหารจดการ ใหมระบบอาชวศกษาทผจบการศกษามสมรรถนะสงในระดบ ปวส. พฒนาอาจารยสาขาทขาดแคลนและใหตรงกบความตองการของสถานศกษาและตลาดแรง โดยมระบบการเลอนไหลของครอาชวะและผเชยวชาญในสถานประกอบการ ส าหรบวทยาลยการอาชพและวทยาลยสารพดชางนน ใหมงจดบรการการศกษาแกผขาดโอกาสและผดอยโอกาส รวมทงผทตองการเปลยนอาชพ ทงน ใหโอนยายศนยการเรยนร กศน. และ สถานศกษาในสงกด สช. เขามารวมในกลมสถานศกษากลมนโดยจดการศกษาเปนกลมทใชมาตรฐานการฝกและมาตรฐานทกษะเดยวกน ซงศนยการเรยนรของ กศน. เหลาน ใหสามารถใชสถานทของโรงเรยนขนพนฐานทมขนาดเลกและไมสามารถจดกลมกบโรงเรยนใกลเคยงได โดยเฉพาะโรงเรยนชายขอบ ใหสถานศกษาทสงกดกระทรวงศกษาธการมสถานะเปนสถานศกษานตบคคลโดยสมบรณ ภายใน ๕ ป สถานศกษาอาชวศกษาทกแหงทจดการศกษาเทยบเทาการศกษาขนพนฐานไดรบงบประมาณโครงสรางพนฐานตามประเดนปฏรปการคลงและงบประมาณ รวมทงงบประมาณด าเนนการตามระบบคปองการศกษา และสถานศกษาเอกชนไดรบงบประมาณด าเนนการตามระบบคปองการศกษา ข. การอดมศกษา ในปจจบนสถาบนอดมศกษามสถานะเปนนตบคคลอยแลว สามารถรบผดชอบดแลจดการศกษาและการพฒนาองคความรได แตหากจ านวนสถานศกษาในหลายพนทมมากเกนประชากรทจะมาเขาศกษาท าใหการจดการไมมประสทธภาพ ไมสอดคลองกบความตองการของผเรยนทงปรมาณและคณภาพ ใหมการหลอมรวมสถาบนอดมศกษา รวมทงวทยาลยชมชนทอยในพนทเดยวกนเขาเปนระบบอดมศกษาของจงหวดหรอกลมจงหวดตามหลกเกณฑ เพอใหเกดประสทธภาพของการบรหารจดการและการใชทรพยากรรวมกนอยางคมคาและเพมขดความสามารถในการจดการศกษาและการพฒนาองคความร ใหสถาบนอดมศกษาทงของรฐและเอกชน รวมทงมหาวทยาลยในก ากบตองมกลไกเสรมสรางธรรมาภบาลและความรบผดชอบตอสงคมในการบรหารจดการ

- ๑๐๐ -

ค. การศกษาตลอดชวต ปจจบนการจดการศกษาตลอดชวตสวนหนงอยในขอบเขตงานของส านกสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย (กศน.) ภายใตส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการซงขอบเขตงานและขดความสามารถในการจดการศกษาทหลากหลายตอบสนองความตองการของคนทกชวงวยยงถกจ ากดโดยโครงสราง ดงนน จงใหมแนวทางด าเนนการเรงดวน คอ เรงสรางการขบเคลอนและผลกดนกระบวนการการมสวนรวมในระดบพนท เพอน าไปสการจดใหเกดสภาการศกษาจงหวด หรอ คณะกรรมการการศกษาจงหวด หรอ สมชชาการศกษาจงหวด ฯลฯ ซงจะมบทบาทหนาทและความรบผดชอบตรงกน คอ ศกษาปญหาท แทจรงของการพฒนาหรอไมพฒนาในบรบทพนทของตน จดท าการศกษาวเคราะหความเปนไปไดในการแกปญหาทงเฉพาะหนาและในระยะยาว จดระบบการท างานรวมกบหนวยงานทรบผดชอบ จดท าขอเสนอแนะเชงนโยบาย และความรวมมอจากทกภาคสวน รวมถงสานความรวมมอกบภาคเครอขาย และจดรปแบบ/ระบบการจดการในระยะยาวทเหมาะสมกบพนทของตน และเชอมโยงขอเสนอแนะเชงนโยบายจากระดบพนทสกลไกระดบนโยบายระดบชาต ดงนน จงใหมการปรบโครงสรางใหสามารถด าเนนภารกจของการจดการศกษาตลอดชวตใหมประสทธภาพสงสด โดยรฐใหการสนบสนนคาใชจายแกผจดการศกษาตลอดชวตทมความพรอมอยางเหมาะสม และใหองคกรปกครองสวนทองถนใหการสนบสนนศนยการเรยนรชมชนทจดการเรยนในโรงเรยนประถมศกษาในทองถน รวมทงใหแรงจงใจดานภาษแกภาคเอกชนในการเขามารวมสนบสนนการจดการศกษาตลอดชวต และใหมระบบเชอมตอเทยบโอนการศกษา ตลอดชวตกบการศกษาในระบบทกระดบ เปาหมายการปฏรประยะยาว ๕ ป ส าหรบการเปลยนผานระยะยาวในหนวยงานองคกรหลกปจจบนของกระทรวงศกษาธการ ใหปรบเปลยนไปโดยยดหลกการออกแบบโครงสรางใหสามารถท างานประสานแนวระนาบ (Cross-function) ระหวางการศกษาระดบและประเภทตาง ๆ และสามารถใชทรพยากรรวมกนใหเกดประสทธภาพสงสด ขจดปญหาท างานแบบแยกสวนตามระดบและประเภทการศกษา ขาดการบรณาการการวางแผนรวมกนเปนปญหาเชงโครงสรางมาชานาน ทงน ในการปรบโครงสรางระยะยาวมงใหกระทรวงศกษาธการมโครงสรางทเหมาะสมรองรบภารกจและบทบาทใหมทมความส าคญ ดงน ๑) บทบาทหนาทรองรบการท างานเชงนโยบายของคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต ๒) บทบาทหนาท ในการก ากบดแลและสงเสรมการพฒนาคณภาพการศกษาทกระดบและประเภทรวมถงการศกษาพเศษและการศกษาตลอดชวต ๓) บทบาทหนาทในการเปนกลไกประสานการวางแผนการผลตก าลงคนและการจางงานระหวางหนวยงานการศกษาทกระดบและประเภท และภาคการผลต ๔) บทบาทหนาทไปเปนการวจยระบบการศกษาและการพฒนามนษย เพอเปนฐานขอมลรองรบการพฒนานโยบายการศกษาและพฒนามนษยของประเทศ ๕) บทบาทหนาทในการสงเสรมการสรางหลกประกนโอกาสทางการศกษาแหงชาต ๖) บทบาทหนาทในการประสานสนบสนนและสงเสรมการศกษาตลอดชวตของกลมเปาหมาย ทกชวงวยทจดโดยองคกรตาง ๆ ทงภาครฐและเอกชน ๗) บทบาทหนาท ในการประสานสนบสนนและสงเสรมการจดการศกษาพ เศษส าหรบกลมเปาหมายเฉพาะ ทงน ใหมการปรบเปลยนโครงสรางและอตราก าลงรองรบบทบาทดงกลาวโดยใหเปนไปตามหลกการกระจายอ านาจ จ าแนกอ านาจและหลกธรรมาภบาล ซงจะตองด าเนนการขบเคลอนตอไปภายใตการศกษาขอมล จดท าขอเสนอเชงนโยบายและตดตามประเมนผลของคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต ซงจะเปนการเปลยนแปลงตามความเหมาะสมตามล าดบ และมการสงเสรมใหองคกรตาง ๆ รวมทงภาคเอกชนทใหความส าคญเรองการศกษามสวนรวมอยางใกลชด” ระยะเวลาด าเนนการ ตงแตปจจบนเสรจสมบรณในเวลา ๕ ป ๑.๓ ประเดนกฎหมาย มาตรการ : ปรบปรง พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ ปรบปรง พ.ร.บ. ระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖ ออก ราง พ.ร.บ. คณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต พ.ศ. ....

- ๑๐๑ -

๒. ประเดนปฏรป : การเตรยมการและการรบผเขาเรยน ๒.๑ การตงองคกรใหม ไมม ๒.๒ การจดกระบวนการรบผเขาเรยนในสถานศกษา โดย มาตรการ ปรบเปลยนวธการรบผเขาเรยนในสถานศกษาในทกระดบชน โดยลดการคดเลอกวธการสอบทท าใหนกเรยนไมไดเรยนรและพฒนาตนเองโดยสมบรณตามหลกสตรใหนอยลงและเพอลดกระแสการแขงขนและการกวดวชาทเปนการตอกย าความเหลอมล าในการเขาถงโอกาสการศกษา โดยมแผนการปรบเปลยนมาเปนมาตรการการเขาเรยนสถานศกษาใกลทพกอาศยเตมรปแบบมากยงขนส าหรบการศกษาภาคบงคบ และการแนะแนวใหแกผเรยนไดคนพบความถนดและความชอบ จากนนใหใชผลสมฤทธทางการศกษาตลอดชวงชนกอนหนา (ซงตองใชเวลาในการปรบใหไดมาตรฐานใกลเคยงกนทงประเทศ) และผลการทดสอบความถนดและทศนคตเปนผลรวมในการรบเขาศกษา โดยตองท าใหสอดคลองกบแผนพฒนาก าลงคนของประเทศ โดยสรางแรงจงใจใหทนการศกษาในสาขา ทขาดแคลน และใชการก าหนดคาตอบแทน (ของกระทรวงแรงงาน) ตามสาขาอาชพทจ าเปนและตองการการควบคม

ขนตอน ก. ออกแบบและเรมประกาศวธการคดเลอกแบบใหมโดยจดใหมการทดสอบความรในแตละชวงชน ปละหลายครง เพอใหโอกาสแกผสนใจโดยส านกทดสอบทางการศกษาจะตองเปลยนแนวคดและกระบวนการออกขอสอบใหมตามปรชญาการศกษาทคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาตก าหนดนโยบายขนมา ข. สรางความเขาใจใหแกสมชชาการศกษาตงแตระดบทองถนเพอดแลใหผเรยนมความสามารถตามเปาประสงคของหลกสตรแกนรวมทงประเทศ จากนนการรบเขาศกษาตอทงระดบมธยมศกษาตอนปลาย อาชวศกษา และอดมศกษา สรางวธการทดสอบผลการศกษาใหเหมาะสมกบภมสงคม ภมภาคเพอใหตรงกบเปาประสงคทจะใหผจบการศกษาสามารถมงานท าในถนภมล าเนาเดมทถอก าเนดมา ค. ปฏรปวธการแนะแนวใหแกนกเรยนและผปกครองใหเขาใจถงขดความสามารถและโอกาสความกาวหนาในอาชพเมอออกมาท างานจรง รวมทงเสนทางการเจรญเตบโตในหนาทการงานทจะท าใหชวต มความสขและตรงตามความตองการในเปาหมายชวต อปนสย มากกวาการเรยนเพอความพอใจของบพการ แตตนเองตองทนทกขตลอดชวตหรอเสยเวลายอนกลบมาเรยนสงทตวเองตองการใหม ง. ปฏรปการรบผเรยนเขาศกษาตอในสถาบนการศกษาโดยลดความเหลอมล าใหโอกาสผมความสามารถแตขาดทนปจจยและการเขาถง โดยการจดใหมทนการศกษาทพอเพยง จ. เปลยนแปลงวธการสอบคดเลอกจากการใชการแขงขนโดยการสอบดวยขอสอบเพยง ครงเดยวหรอการใชอทธพลจากก าลงเงน ก าลงเครอขาย เพอใหบตรหลานไดเขาเรยนแตไมประสบความส าเรจ ยกเลกระบบอปถมภ แตใหเพมสถานศกษาทมคณภาพใหเพยงพอกบความตองการของผเรยนทสะทอนความตองการก าลงคนของประเทศโดยมอตราการเผอเลอกในปรมาณทเหมาะสม ฉ. นอกจากนจะตองมการวางแผนก าลงคนตามภมภาคและการขยายตวของเศรษฐกจซงจะเปนการท างานรวมกนของทกภาคสวน เพอกระจายความเจรญใหทวถงและลดความเหลอมล าในสงคม การวางแผนก าลงคน คณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต ตองสนบสนนใหมการท างานวจยเพอวางแผนการสรางและผลตก าลงคนดวยการใชแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตยทธศาสตรชาต มาเปนฐานความคดรวมกบการมองอนาคต ระยะกลางและระยะยาว (foresight) และมการปรบปรงใหทนสมยในทก ๆ ป

ระยะเวลาด าเนนการ ตอเนองตงแตปจจบน ๒ .๓ ประเดนกฎหมาย ปรบระเบยบส านกทดสอบการศกษาแหงชาตเรองการใชผลการสอบ

เพอเขารบการศกษาในระดบอดมศกษา ๓. ประเดนปฏรป : การบรหารจดการบคลากรทางการศกษา ๓.๑ การตงองคกรใหม ไมม ๓.๒ การจดการบรหารบคลากรทางการศกษา โดย มาตรการ ปรบเปลยนกระบวนการบรหารบคลากรทางการศกษาใหม ความเปนธรรมและ มประสทธภาพสง เพอใหสามารถสรรหาและรกษาคนดคนเกงมาเปนครและบคลการทางการศกษา

ขนตอน ก. ปรบระบบการผลตครใหมใหเปนการผลตในระบบจ ากดรบเพอเนนการคดเลอกคนเกงเขาเรยนคร

- ๑๐๒ -

ข. แยกสาขาการผลตและการออกใบอนญาตประกอบวชาชพครเปน ๔ กลม คอ ครปฐมวย ครสายสามญระดบประถมศกษา ครสายสามญระดบมธยมศกษา และครสายอาชวศกษา และก าหนดชองทางการเขาสวชาชพครโดยใชระบบการประเมนสมรรถนะเพอรบใบอนญาตประกอบวชาชพคร เพอเปดโอกาสใหผมความรความสามารถเจตคตและทกษะวชาชพทดเขามาเปนครได ค. ปรบปรงกระบวนการผลต โดยใหสถาบนผลตครพฒนาหลกสตรทตอบสนองตอความหลากหลายของสถานศกษาทใชคร และใหจดกลมสถาบนผลตครตามสภาพภมศาสตรของประเทศเพอใหครทส าเรจการศกษาไปสามารถปฏบตงานไดสอดคลองกบบรบทและวฒนธรรมของทองถน ลดการโยกยาย และผลต ไมเกนความตองการของการใชคร รวมถงจดหลกสตรทองสมรรถนะ (Competency – Based) เปนกลมวชา (Module) โดยเฉพาะในกลมวชาชพครและมสดสวนสมดลระหวางความรภาควชาการ และการฝกทกษะวชาชพครภาคปฏบตในสถานศกษา ง. รฐตองอดหนนงบประมาณรายหวในการผลตครใหเพยงพอทคณภาพมาตรฐานเชนเดยวกบวชาชพชนสงอน สวนระบบการประเมนวทยฐานะครและผบรหารสถานศกษา ใหด าเนนการ ๔ สวน คอ - ปรบปรงระบบการประเมนวทยฐานะและการสงเสรมความกาวหนาในวชาชพครและผบรหารสถานศกษาใหม ใหผกโยงกบการพฒนาผลลพธทตวผเรยนเชงประจกษอยางแทจรง และมระบบการประเมนเพอด ารงวทยฐานะทก ๓ ป - ใหก าหนด "สมรรถนะครระดบชาต" เพอใชเปนแกนยดโยงการออกแบบวชาชพครทงระบบ ตงแตหลกสตรผลตครใหม การพฒนาครประจ าการ การประเมนวทยฐานะทางวชาชพ และสงเสรมการพฒนาและการเรยนรตลอดชวต (Life-long learning) ของคร สวนกลมผบรหารสถานศกษา ใหก าหนด "สมรรถนะผบรหารสถานศกษา" ใหมเพอใชออกแบบการเขาสต าแหนงและการพฒนาผบรหารสถานศกษาทงระบบ - ใหก าหนดหลกเกณฑการเขาสต าแหนงและวาระการด ารงต าแหนงใหมท ไมใชระบบสอบแขงขนดานความรเพยงอยางเดยว แตใหใหใชเกณฑ Maturity ประสบการณบรหาร และการยอมรบจากกรรมการสถานศกษาและผปกครองมาประกอบดวย - ปรบปรงกฎหมายทเกยวของกบองคกรวชาชพครคอ ส านกงานขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ก.ค.ศ.) ครสภา และส านกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากร ทางการศกษา (สกสค.) ใหม ใหสามารถเปนองคกรทควบคมดแลวชาชพชพครและบคลากรทางการศกษาไดอยางแทจรง ปราศจากอทธพลของกลมแสวงหาผลประโยชน จ. จดใหมระบบการคดสรร และการบรหารงานบคคลทมประสทธภาพ โดยปรบสดสวนครและผเรยนใหเหมาะสม และใหมมาตรการตรวจสอบและด าเนนการกบบคลากรทขาดความรบผดชอบ รวมถงสงเสรมสถานศกษาทมความพรอมในการบรหารจดการในรปแบบสถานศกษานตบคคล ใหมอสระในการบรหารการเงน บคลากร และวชาการภายใตการก ากบของรฐ จดท าแผนจดสรรอตราทดแทนอตราเกษยณในสถานศกษาทตงในเขตเมองหรอเขตเทศบาล เพอลดการวงเตนโยกยาย และตรงอตราขาราชการครไวในสถานศกษาทอยเขตชนบท และใชมาตรการจงใจการออกจากงานกอนเกษยณอายราชการ ฉ. ก าหนดระเบยบปฏบตในการประเมนผลงาน การใหผลตอบแทนผบรหาร ครและบคลากรทางการศกษาตามภาระงานและผลงานทปรากฏ โดยใหคณะกรรมการสถานศกษาเปนผพจารณาผลการประเมนผลงานและคาตอบแทนตามแนวทางการประเมนผลงานกลางทคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาตก าหนด ช. ปรบเปลยนสถานะขาราชการในสถานศกษานตบคคลใหเปนพนกงานราชการ โดยตามความสมครใจในระยะเรมตนพรอมทงมการจดระบบแรงจงใจและสทธประโยชนอยางเหมาะสม สวนบคลากรใหมใหมสถานะเปนพนกงานราชการทงหมด

ระยะเวลาด าเนนการ ตอเนองตงแตปจจบน

๓.๓ ประเดนกฎหมาย - ปรบแกไขระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษา พ.ศ. ๒๕๔๖

- ปรบแกไขระเบยบคณะกรรมการครและบคลากรทางการศกษา

- ๑๐๓ -

๔. ประเดนปฏรป : การประกนคณภาพการศกษา ๔.๑ การตงองคกรใหม ไมม ๔.๒ ปรบปรงระบบการประกนคณภาพการศกษา โดย

มาตรการ สรางความเขาใจแกบคลากรทางการศกษาถงความจ าเปนในการท างานประกนคณภาพ และท าใหบคลากรมความเตมใจทเปนสวนหนงของการพฒนาอยางตอเนอง และบคลากรทกคนลงมอปฏบตตามกระบวนการประกนคณภาพทเหมาะสม ขนตอน ปรบปรงระบบประกนคณภาพภายในสถานศกษาทมอยแลวใหมความเหมาะสมและสามารถปฏบตไดจรง จากนนเตรยมการใหบคลากรในส านกงานคณะกรรมการการศกษาพนฐาน รวมทงบคลากรจากเขตพนทการศกษามาอบรมจนเขาใจอยางถองแท เพอทจะน า ไปใชปฏบตจรงในสถานศกษาโดยบคลากร จากสวนกลาง และเขตพนทการศกษา เปนผชวยเหลอขยายผลโดยทไมเปนภาระแกสถานศกษา แตสามารถท าให การพฒนาการจดการศกษาเปนไปตามวตถประสงคจดการศกษา และยกระดบคณภาพผจบการศกษา ระยะเวลาด าเนนการ ตอเนอง

๔.๓ ประเดนทางกฎหมาย การปรบปรง พ.ร.บ. ระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖ การปรบปรง พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ การปรบปรง พ.ร.บ. ระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

๕. ประเดนปฏรป : ระบบธรรมาภบาล ๕.๑ การตงองคกรใหม ไมม ๕.๒ สรางระบบธรรมาภบาลในระบบการจดการศกษา โดยหนวยงานของกระทรวงศกษาธการ

ปจจบนตามระดบการศกษา มาตรการ สรางระบบธรรมาภบาลในระบบการจดการศกษาใหเกดขนและปฏบตอยางจรงจง ขนตอน ด าเนนการสรางและใชระบบธรรมาภบาล โดย ก. สรางมาตรฐานการจดการศกษาทมความโปรงใส ชดเจน ปฏบตไดจรง โดยการจดแบงประเภทสถานศกษาตามขนาดและภมสงคม ข. จดท ามาตรฐานจรรยาบรรณของบคลากรทกระดบ ตงแตกรรมการสถานศกษา กรรมการสถาบนอดมศกษา ผบรหารสถานศกษา ผบรหารการศกษา ครผสอน และประกาศใชโดยใหบคลากรทกคน ลงนาม ยนยนทจะปฏบตตามมาตรฐานจรรยาบรรณ ค. จดตงคณะกรรมการจรยธรรมส าหรบสถานศกษาระดบต ากวาอดมศกษาโดยการสรรหาใหเปนสวนหนงของสภาการศกษาจงหวด ง. จดตงคณะกรรมการจรยธรรมส าหรบกรรมการสภาสถาบนอดมศกษา เพอออกกรอบจรรยาบรรณบคลากรโดย สกอ.

ระยะเวลาด าเนนการ ตอเนองตงแตปจจบน ๕.๓ ประเดนทางกฎหมาย ปรบปรงระเบยบการตรวจสอบการใชจายงบประมาณและเพมเตมการใหขอมลสารสนเทศท

โปรงใสแกสาธารณะ ๖. ผลทคาดวาจะไดรบจากขอ ๕ ผลลพธ ๑. ไดนโยบายการศกษาของชาตทมเปาหมายใหการศกษาเพอการมงานท า ๒. ไดโครงสรางจดการศกษาของชาตใหมทมธรรมาภบาลรองรบแนวคดการกระจายอ านาจการจดการศกษาใหทองถน ชมชนและเอกชน โดยรฐเปนผก าหนดนโยบายและมาตรฐาน ตลอดจนก ากบดแลชวยเหลอสถานศกษาใหรกษามาตรฐานการศกษาไวไดอยางยงยน

- ๑๐๔ -

๓. ปญหาสถานศกษาทใหญเกนขนาดหรอเลกเกนขนาดทจะจดการศกษาทมคณภาพไดจะถกแกไขและสถานศกษาจะมมาตรฐานทใกลเคยงกนยงขน ๔. การแขงขนเขาเรยนในสถานศกษาทมชอเสยงจะลดลง เพราะจะมสถานศกษาใกลเคยงทสามารถใหบรการในมาตรฐานเดยวกน ๕. เดกนกเรยนจะมเวลาใชชวตมากขนเพราะไมจ าเปนตองเรยนพเศษ ๖. ลดการเหลอมล าและประชาชนทกระดบจะมโอกาสเขาถงการศกษาทมคณภาพใกลเคยงกน ๗. บคลากรทางการศกษาจะมโอกาสกลบไปปฏบตงานใกลภมล าเนามากขนแมตองใชเวลาในการจดการ ๘. ลดปญหาทจรตประพฤตมชอบจากการบรรจ โยกยาย แตงตงบคลากร และการรบนกเรยนเขาเรยน ผลกระทบ ๑. จ าเปนตองหมนเวยนบคลากรทางการศกษาใหมเปนจ านวนมาก และตองใชเวลาประมาณ ๓ ถง ๕ ป จนกวาการปรบเปลยน โยกยายจะเขาท ๒. บคลากรทเคยมสทธเปนผบรหารการศกษาจะตองกลบไปท าหนาทการสอน ๓ บคลากรทท าหนาทสนบสนนจะตองกลบไปท างานดานพฒนาการเรยนการสอน

๗. ตวชวดความส าเรจตามผลลพธในขอ ๖ (๑) สามารถออก พ.ร.บ. คณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต พ.ศ. .... และจดตง สรรหาคณะกรรมการตาม พ.ร.บ. ดงกลาวเขารบงานตอจากรฐบาลปจจบนโดยปลอดการแทรกแซงจากกลมผลประโยชน (๒) สามารถแยกสถานศกษาทมความพรอมในการจดการศกษาดวยตนเองออกเปนนตบคคล การมมาตรการแกไข กฎ ระเบยบทเปนอปสรรคเพอใหสถานศกษาทมความพรอมมความเปนนตบคคลโดยสมบรณภายใน ๒ ป (๓) สามารถปรบเปลยนการสอบคดเลอกเขาศกษาตอใหเกดความเปนธรรม เลกระบบอปถมภและสามารถปรบปรงสถานศกษาใกลเคยงกบสถานศกษาทมชอเสยงมารองรบความตองการของผเขาเรยน โดยการแบงปนทรพยากร และชวยยกระดบคณภาพใหเทาเทยมกน (๔) ลดขนาดจ านวนครและบคลากรทางการศกษาในสวนกลางและทอยในระบบราชการโดยมการก าหนดเปาหมายและเงอนเวลาทจะบรรลผลใหชดเจน (๕) องคกรปกครองสวนทองถนเขามามสวนรวมรบผดชอบหรอรบโอนเพอดแลสถานศกษาทตองการ การพฒนาโดยเฉพาะสถานศกษาขนาดเลก ทมเดกนกเรยนต ากวา ๖๐ คน จ านวนประมาณ ๗,๐๐๐ แหงและปรบปรงใหเปนศนยการเรยนรภายในเวลา ๓ ป (๖) มระบบประกนคณภาพทสถานศกษารวมกบหนวยควบคมและก ากบพฒนาใหคณภาพการจดการศกษาดขนภายใน ๓ ป ตวชวดท ๑ จ านวนสถานศกษาขนาดใหญเกนไปหรอเลกเกนไปจนไมสามารถจดการศกษาทมคณภาพไดจะตองมจ านวนลดลง โดยมการก าหนดเปาหมายและเงอนเวลาทจะบรรลใหชดเจน ตวชวดท ๒ การสมครเขาเรยนตอในระดบสงขนจะราบรนขนแมอาจจะมการแขงขนส าหรบสถานศกษาทมชอเสยงเปนทนยมของผเรยน ตวชวดท ๓ ผลการประกนคณภาพการศกษาภายใน และการเมนผลจดการศกษาภายนอกจะดขน ตวชวดท ๔ การสอบแขงขนบรรจเขาท างานจะมความราบรนและมระบบทไมยงยากเพราะเปนการจดการระดบทองถนและภมภาค ตวชวดท ๕ ปญหาการมครไมครบชนเรยนและการมครทสอนไมตรงสาขาจะตองลดลง โดยมการก าหนดเปาหมายและเงอนเวลาทระบผลใหชดเจน

ภาคผนวก ค รายงานสรปเฉพาะวาระปฏรปท ๑๗

การปฏรประบบการคลงดานการศกษา (ดานอปสงค)

ภาคผนวก ค

รายงานสรปเฉพาะวาระปฏรปท ๑๗ การปฏรประบบการคลงดานการศกษา (ดานอปสงค)

๑. หลกการและเหตผล ประเทศไทยลงทนงบประมาณเพอการศกษาดวยสดสวนตอรายไดประชาชาตสงเปนล าดบ ๒ ของโลก

แตผลสมฤทธต า การจดงบประมาณปจจบน เปนการจดสรรงบประมาณแบบเนนอปทาน รวมศนยไวทสวนกลาง เมอจดสรรไปยงหนวยปฏบตตามจ านวนผเรยนรายหวจะเกดความลาชา งบประมาณรายหว ไมเพยงพอ และไมตรงความตองการในลกษณะสถานศกษาทท าหนาทแตกตางกน ในการบรหารจดการของสถานศกษา หนวยปฏบต คอ สถานศกษาหรอผจดการศกษา ไมสามารถบรหารจดการการเงน และงบประมาณในการสรรหาบคลากรเพอแกปญหาของตวเองดวยขอจ ากดของระเบยบการใชงบประมาณ การจดเงนอดหนนรายหวทไมเพยงพอตอความตองการตามภมสงคมทแตกตางกน ไมสามารถแกปญหาความเหลอมล า สงผลใหเกดปญหาขนาดช นเรยนและสถานศกษาใหญเกนขนาดทจะจดการศกษาทมคณภาพได ในขณะทสถานศกษาขนาดเลกยงมจ านวนผเรยนนอยลงเปนล าดบ เพราะเงนอดหนนรายหวทมจ ากดจนไมสามารถบรหารจดการใหเกดคณภาพได ขณะทสถานศกษาขนาดใหญ รบผเรยนจ านวนมาก ท าใหจ านวนผเรยนตอหองมากเกนไปสงผลตอคณภาพทลดลงท งระบบ ซงระบบการจดสรรงบประมาณแบบอปทานน น นอกจากเพมภาระการเบกจายทซบซอนแลว ยงเปนชองทางของการทจรตและแสวงหาผลประโยชนของกลมคนตาง ๆ เพราะขาดกลไกตรวจสอบ ตดตามประเมนผลทเกดข นกบผรบการศกษาโดยตรงดวยแลว จงท าใหการลงทนเพอการศกษาของรฐขาดประสทธผลและสรางวฒนธรรมการท างานทขาดความรบผดชอบในทกระดบ

๒. ประเดนปฏรป

การปรบเปลยนวธการจดสรรงบประมาณเพอการศกษา ๒.๑ การจดสรรงบประมาณเพอการศกษา การลงทนดานโครงสรางพ นฐานตามลกษณะหน าท การใหบรการตามภมสงคมโดยใหจดสรรแกสถานศกษาโดยตรง ภายใตการมสวนรวมของประชาสงคม องคกรปกครองทองถนรวมและชมชนในการจดท าแผนพฒนาการศกษาของสถานศกษา ๒.๒ การจดท าระบบคปองการศกษาโดยใหจดสรรแกผเรยนในรปแบบคปองการศกษา เพอผเรยน จะไดน าไปจายใหแกสถานศกษาดานอปสงคตรงตามระดบการศกษา ๒.๓ การจดสรรงบด าเนนการทตองการเพมพเศษเพอจดสรรงบประมาณใหแกผเรยนทตองการ ความชวยเหลอพเศษในระดบการศกษาข นพ นฐานใหเพยงพอส าหรบการจดการศกษาทมคณภาพตามสภาพและความเปนจรงของผเรยน ๓. วธการพจารณาศกษาวเคราะห คณะกรรมาธการไดพจารณาศกษาเรอง ยทธศาสตรการปฏรปการศกษาและพฒนามนษยของประเทศไทย ประเดน กรอบหลกการ รวมท งวธและกระบวนการการปฏรปการศกษาและพฒนามนษย ๓ วาระ ไดแก วาระปฏรปท ๑๖ การปฏรประบบการจดการศกษา วาระปฏรปท ๑๗ การปฏรประบบการคลงดานการศกษา (ดานอปสงค) และวาระปฏรปท ๑๘ การปฏรประบบการเรยนร โดยการศกษาจากเอกสาร งานวจย และมการประชมเชงปฏบตการเพอระดมสมองเกยวกบเรองดงกลาวจากคณะกรรมาธการและผเกยวของ ตลอดจน การรวบรวมความคดเหนจากภาคสวนตาง ๆ การรบฟงความคดเหนจากสภาปฏรปแหงชาต มการต ง

- ๑๐๗ -

คณะอนกรรมาธการข นมาพจารณาศกษาในเชงลก จ านวน ๖ คณะ และคณะท างานเชงประเดน ๓ คณะ รวมถงไดมการจดการสมมนาเพอรบฟงความเหนดานการปฏรปการศกษาและพฒนามนษย จ านวน ๘ จงหวด ในพ นทจงหวดภาคเหนอ พ นทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ พ นทภาคกลาง และพ นทภาคใต รวมท งขอเสนอสรปแนวทางการปฏรปจากคณะอนกรรมาธการ ๖ คณะ และมอบหมายใหมคณะท างานเพอจดท ารายงานผลการพจารณาดงกลาว และน าเสนอตอทประชมคณะกรรมาธการเพอพจารณารบรองตอไป ๔. สรปผลการศกษาวเคราะห จากผลการพจารณาศกษาวเคราะห คณะกรรมาธการพจารณาเหนวาจะตองมการปฏรประบบ การคลงดานการศกษา โดย (๑) ปรบเปลยนวธการงบประมาณส าหรบการจดการศกษาใหม โดยจดสรรงบด าเนนงานทเนน ดานอปสงค จดสรรคาใชจายรายหวโดยตรงแกผรบการศกษาในรป “คปองการศกษา” ทตดตามตว คปองการศกษาจะเพยงพอกบการเรยนระดบพ นฐาน ส าหรบผ เขาเรยนสายอาชวศกษา สถานศกษาดาน อาชวะจะไดรบคารายหวจากคปองตามคาใชจายและคาวสดการฝกตามจรง (๒) จดสรรคาใชจายการเรยนใหกบกลมเปาหมายทพลาดโอกาสการศกษาในระบบหรอหลดออกไปจากระบบและกลมผดอยโอกาสทางการศกษา และจดสรรคาใชจายเพมพเศษส าหรบผพการเพอใหคนไทย ทกคนไดมโอกาสเรยนโดยไมมคาใชจายในระดบพ นฐาน (๓) ใชมาตรการลดหยอนภาษสนบสนนการพฒนาตนเองและการเรยนรตลอดชวตของพลเมองทกคน (๔) ใชมาตรการทางภาษสนบสนนผประกอบการหรอองคกรภาคเอกชนทรวมจดการศกษา ๕. ขอเสนอปฏรปและแนวทางด าเนนการ ๑. ประเดนปฏรป : การปรบเปลยนวธการจดสรรงบประมาณเพอการศกษา

๑.๑ การจดสรรงบประมาณเพอการศกษา โดย มาตรการ เปลยนกระบวนการจดสรรงบประมาณเพอการศกษาในปจจบน เปนการจดสรร

งบลงทนโครงสรางพ นฐานใหแกสวนราชการและหนวยงานของรฐทด าเนนการจดใหมการศกษา ตามแผน ความตองการก าลงคนทคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต ไดพจารณาเหนชอบตามความตองการทหนวยงานของรฐและเอกชนแสดงความตองการมา การจดงบลงทนตามโครงสรางพ นฐานจะตองพจารณาการลงทนในระยะยาว ระยะกลางและระยะส นในแตละปงบประมาณ ท งน เพอใหการวางแผนพฒนามนษยเปนไปอยางเหมาะสมสอดคลองกบแผนยทธศาสตรและแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ

ข นตอน ด าเนนการจดท าแผนความตองการก าลงคนเพอการจดสรรงบประมาณ โดย ก. หนวยงานตาง ๆ ท งสวนราชการ หนวยงานของรฐ และภาคเอกชน ท าการวจยและคาดการณ แสดงแผนความตองการก าลงคนของหนวยงานโดยจดท าแผน ๕ ป ๑๐ ป และ ๑๕ ป เพอสงตอใหคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต มาพจารณาวางแผนดานอปสงค และใหหนวยงานตาง ๆ ท งสวนราชการ ข. หนวยงานของรฐทจดใหมการใหบรการจดการศกษาแสดงถงแผนการผลตก าลงคน ตามความสามารถทเปนอยในปจจบน ส าหรบหนวยงานทมความตองการเฉพาะทาง เชน ทหาร ต ารวจ ตลาการ อยการ ซงเปนหนวยงานทเกยวกบความมนคงและความเปนธรรมจะมการจดสรรใหเตมตาม ความตองการ ค. คณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต จะวเคราะหและพจารณา ปรบสดสวนความตองการและความสามารถในการจดการศกษาตามสายอาชพ ภมสงคม ประชากรในพ นท ตลอดจนการควบคมขนาดของสถานศกษาไมใหมขนาดใหญและกระจกตว และน าขอมลน แสดงตอสาธารณะ ใหทราบถงการจดสรรงบประมาณและเปนแนวทางใหผสนใจเรยนและผปกครองไดรบทราบขอมลทถกตอง ใหม

- ๑๐๘ -

การปรบปรงระบบการผลต/พฒนาก าลงคนใหสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนาประเทศและความตองการของสถานประกอบการ ท งดานปรมาณและคณภาพระดบมาตรฐานสากล เรงรดการผลตก าลงคนสาขาขาดแคลน และอาชพทสรางมลคาเพมจากภมปญญา พฒนาความพรอมของสถานศกษาเฉพาะทางเพอใหประเทศไทยเปนศนยกลางของภมภาคอาเซยนในการผลตและพฒนาก าลงคนทเปนนกปฏบตการทางเทคนค เพมจ านวนผจบอาชวศกษาทมคณภาพท งในระบบและนอกระบบสถานศกษาใหเพยงพอกบตลาดแรงงานภายในประเทศ ในภมภาคอาเซยน รวมถงความตองการแรงงานในเขตเศรษฐกจพเศษของประเทศ สรางกลไกความรวมมอสามฝายท งดานอปสงค (Demand) ดานอปทาน (Supply) และดานสนบสนน (Support) ผาน กรอ.อศ. กลมอาชพ และกรอ.อศ. จงหวด สรางมาตรการและแรงจงใจใหสถานประกอบการเขามามสวนรวมและเปนหนสวนในการจดการอาชวศกษา สรางแรงจงใจผบรหารและครในการรวมมอจดอาชวศกษากบภาคเอกชน รวมท งปลดลอคเงอนไขท เปนอปสรรคดานบรหารจดการอาชวศกษารวมกบสถานประกอบการ ง. คณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต จะน าเสนอความเหนแกรฐบาล ในการจดสรรงบประมาณเพอการศกษาเปนสองสวน คองบลงทนโครงสรางพ นฐานและงบด าเนนการ สวนทเปนงบลงทนน น ใหรฐบาลจดสรรตรงใหกบหนวยงานทจดการศกษาทเปนหนวยงานของรฐ ซงครอบคลมการศกษา ทกระดบต งแต การศกษาปฐมวยจนถงการศกษาตลอดชวต สวนทเปนงบด าเนนการ ไดแก คาใชจายบคลากร คาใชสอย คาวสดฝก รฐจะจดสรรตรงใหแกผเรยนในลกษณะคปองการศกษาตามความจ าเปนทใชจรงตามมาตรฐานชวงช นการศกษาในสวนทเปนการศกษาภาคบงคบเทาน น ซงผเรยนจะน าไปช าระใหแกสถานศกษาโดยตรง จ. ส าหรบคาใชจายในการด าเนนการทตองการเพมข นเปนพเศษ เชน การชวยเหลอผพการ เดกพเศษ ท งเดกทตองการความชวยเหลอและเดกเกงพเศษ คณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต จะตองรวมกบ สภาการศกษาจงหวดตาง ๆ ในการจดสรรงบประมาณใหเพยงพอ สนบสนนใหบคคลเหลาน นสามารถเขารบการศกษาจนชวยเหลอตนเองได ไมเปนภาระกบสงคม

ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๖๒ ๑.๒ การจดท าคปองการศกษา โดย

มาตรการ รฐบาลโดยคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต รวมกบหนวยงานวจยระบบการศกษา มการศกษาวจยเพอเตรยมการพฒนาระบบการจดสรรงบด าเนนการในการ จดการศกษาทสามารถจายตรงใหแกผเรยนในลกษณะคปองการศกษาไดตามความจ าเปนของผเรยนและของสภาพโรงเรยนทตองใชจรงตามมาตรฐานชวงช นการศกษา ท งในสวนทเปนการศกษาภาคบงคบและการศกษาระดบและประเภทอนทรฐสมควรใหการสนบสนน ซงผเรยนจะน าคปองไปช าระเมอเขาศกษาในสถานศกษา และสถานศกษาจะน าคปองไปขอรบเงนจากรฐ คปองการศกษาน ผเรยนสามารถน าไปช าระใหกบสถานศกษาท งของรฐและของเอกชน ประชาชนทมความสามารถในการสนบสนนคาใชจายดวยตนเองสามารถจะไมรบคปองการศกษาน และสามารถน าสทธตามคปองน ไปหกจากรายได เพอการลดหยอนภาษของบดา มารดา ผปกครอง เชนเดยวกบการบรจาคเงนเพอสนบสนนการศกษา

ข นตอน การจดท างบประมาณและคปองการศกษา โดย ก. ใชผลส ารวจส ามะโนประชากรเปนฐานในการจดท างบประมาณพ นฐานเพอคาใชจาย ทางการศกษา ภาคบงคบตามระดบช นการศกษา โดยใหดแลประชาชนทเปนคนไทยต งแตแรกเกด

ข. ใชส ามะโนประชากรมาวเคราะหเพอรองรบระบบการใชคปองการศกษาในการประกนโอกาสการศกษา ค. รวบรวมความตองการขางตนเพอขอรบคปองการศกษาจากหนวยงานดานการเงนการคลงของรฐ ในพ นทตามระเบยบวธการงบประมาณ

ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๖๒

- ๑๐๙ -

๑.๓ การจดสรรงบด าเนนการทตองการเพมพเศษ โดย มาตรการ ชวยเหลอเยาวชนทตองการคาใชจายด าเนนการเปนพเศษนอกเหนอจากคาใชจาย

มาตรฐานทรฐบาลจดใหตามขอ ๑.๒ รวมถงประชาชนทยงไมไดสญชาตไทยทอาศยอยในราชอาณาจกรไทย สามารถรบการศกษาข นพ นฐานไดโดยไมเปนภาระตอสงคมไทย

ข นตอน ด าเนนการ โดย ก. ใหองคกรปกครองสวนทองถนรวมกบสภาการศกษาจงหวด ส ารวจความตองการของ เดกพเศษ ท งสวนทตองการความชวยเหลอดานความไมสมประกอบของรางกายและสมอง เยาวชนทขาดโอกาสและไมไดรบการศกษาภาคบงคบ รวมถงเดกทมความสามารถพเศษ เพอสนบสนนเยาวชนเหลาน ใหไดรบการศกษาอยางเหมาะสม ข. ใหองคกรปกครองสวนทองถนรวมกบหนวยงานทองถนของกระทรวงแรงงานรวบรวมรายละเอยด เยาวชนทไมไดรบสญชาตไทย เพอจดท างบประมาณเฉพาะในการจดการศกษาแกเยาวชนเหลาน ค. ใหสภาการศกษาจงหวดรวบรวมความตองการงบประมาณเพมเตมพเศษ พจารณาหาทางจดหางบประมาณจากสวนทองถน ภาคเอกชน วสาหกจชมชน น าเสนอผลการจดหางบประมาณจากทองถน และความตองการทขาดอยน าเสนอตอคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต เพอสอบทานและพจารณาสงค าของบประมาณเพมเตมใหแกรฐบาล เพอจดสรรงบประมาณ การจดสรรงบประมาณสวนน ใหจดท าแผนระยะส นและแผนระยะกลาง ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๖๒

๖. ผลทคาดวาจะไดรบจากขอ ๕ ผลลพธ

๑. มการวางแผนการผลตก าลงคนและการวางแผนงบประมาณเพอการศกษาทชดเจนมากข น ๒. การใชงบประมาณจะถกแบงเปนสองสวน คอ งบลงทนตามโครงสรางพ นฐานทจะจดใหสถานศกษา

โดยตรงตามพนธกจ ภมสงคม และประชากรในทองถนทสถานศกษาต งอย และงบด าเนนการซงจดสรรใหกบผเรยนโดยตรง ๓ ประชาชนในชวงวยการศกษาจะไดรบงบประมาณพอเพยงเทาทจ าเปนในการศกษาภาคบงคบ รวมท งเดกพเศษท งสวนทตองการความชวยเหลอดานความไมสมประกอบของรางกายและสมอง เยาวชนทขาดโอกาสและไมไดรบการศกษาภาคบงคบ รวมถงเดกทมความสามารถพเศษ

ผลกระทบ ๑. สถานศกษาท เคยไดรบงบประมาณอดหนนรายหวจะมรายรบทลดลงจากจ านวนผศกษาท ตอง ลดขนาดใหพอเหมาะ ท าใหตองสงบคลากรไปชวยสถานศกษาทอยใกลเคยง ๒. งบด าเนนการทเคยถกใชอยางไมมประสทธภาพในสวนกลางจะลดลง ท าใหสวนกลางซงเคยมงบประมาณท ากจกรรมตองสงบคลากรกลบไปชวยสอนและด าเนนการพฒนาการจดการเรยนการสอน

๗. ตวชวดความส าเรจตามผลลพธในขอ ๖ (๑) งบประมาณจดการศกษาโดยรวมทลดลงเพราะไมมความซ าซอน (๒) การควบรวมสถานศกษาขนาดเลก และสถานศกษาทจดการศกษาซ าซอนในพ นทเดยวกน (๓) จานวนเดกในกลมเดกพเศษทไดรบการดแลเพมข นอยางเหมาะสมและพอเพยงทจะไดรบการศกษา (๔) จ านวนครอบครวและเดกต งแตแรกเกดทไดรบการดแลสนบสนนอาหารทเหมาะสมกบพฒนาการในปฐมวย ตวช วดท ๑ งบประมาณจดการศกษาทลดลงเพราะไมมความซ าซอน ตวช วดท ๒ การควบรวมสถานศกษาขนาดเลก และสถานศกษาทจดการศกษาซ าซอนในพ นทเดยวกน ตวช วดท ๓ จ านวนเดกในกลมเดกพเศษทไดรบการดแลเพมข นอยางเหมาะสมและพอเพยงทจะไดรบการศกษา ตวช วดท ๔ จ านวนครอบครวและเดกต งแตแรกเกดทไดรบการดแลสนบสนนอาหารทเหมาะสมกบพฒนาการในปฐมวย

ภาคผนวก ง รายงานสรปเฉพาะวาระปฏรปท ๑๘

การปฏรประบบการเรยนร

ภาคผนวก ง

รายงานสรปเฉพาะวาระปฏรปท ๑๘ การปฏรประบบการเรยนร ๑. หลกการและเหตผล

การปฏรปการศกษาในระบบไมเปนการเพยงพอในการสรางสงคมไทยใหกาวหนาเทาเทยมกบนานาชาตได เนองจากประชากรทงประเทศมความเคยชนกบการศกษาแบบเดมทยดตดกบเนอหาวชาการเพอการแขงขนกนเรยนตอ มากกวาการคนคดสรางความรความเขาใจทน าไปใชไดในชวตจรงและการประกอบอาชพ การศกษาในระบบแบบเดมยงไมเนนย าการเรยนรทสรางกระบวนการคดและการใชเหตผลเพอแกปญหาตาง ๆ ใหมากพอ จงไมเออตอการสรางสงคมไทยใหเปนสงคมอดมปญญาทสามารถอยรวมกน บนความถกตองมเหตผล เปาหมายของการปฏรปการศกษาครงใหญครงนจงจ าเปนตองวางเปาหมายทครอบคลมการพฒนาพลเมองทวทงประเทศ ทกชวงวยตงแตในครรภมารดาจนถงผสงอาย รวมถงแรงงาน ตางดาวทเขามาอาศยและท างานอยบนแผนดนไทย เพอแกปญหาทสะสมมาดงกลาวทจะเปนเงอนปมส าคญ ทท าใหประเทศตดกบดกการเปนประเทศรายไดปานกลาง (Middle Income Trap) ตอไปอกยาวนาน หากไมเรมตนทระบบการเรยนรตลอดชวตของคนไทยทงปวง ๒. ประเดนปฏรป ๒.๑ ปฏรปหลกสตรในการเรยนการสอนทกระดบใหมความเหมาะสมและทนสมย โดยแบงเปนหลกสตรแกนกลาง หลกสตรตามภมสงคมและหลกสตรเฉพาะ ๒.๒ ปฏรปวธจดการเรยน เพอสอนใหผเรยนรจกวธคดดวยเหตและผล สามารถหาความรได ดวยตนเอง โดยแบงวธจดการเรยนออกเปน การเรยนในหองเรยน การเรยนจากกจกรรม การเรยนรชวต ในสงคมพหวฒนธรรม และการฝกทกษะ ๒.๓ ปฏรปการวดผลการศกษา เพอใหสะทอนถงผลสมฤทธทางการศกษา โดยแบงออกเปน การวดความรรวม การวดความรเฉพาะ การวดทกษะ และการวดผลการจดการศกษาโดยวดผลจากการท างานของ ผทจบการศกษาแลวท างานอยในทองถน ๒.๔ ปฏรปการสรางองคความรใหม โดยการใชมหาวทยาลย สถาบนวจย สรางความรใหมทใชเทคโนโลยเสรมกบภมปญญาทองถนเพอเพมมลคาใหกบผลตภณฑและบรการเดมในทองถน ตลอดจนการสรางนวตกรรม ๓. วธการพจารณาศกษาวเคราะห คณะกรรมาธการไดพจารณาศกษาเรอง ยทธศาสตรการปฏรปการศกษาและพฒนามนษยของประเทศไทย ประเดน กรอบหลกการ รวมทงวธและกระบวนการการปฏรปการศกษาและพฒนามนษย ๓ วาระ ไดแก วาระปฏรปท ๑๖ การปฏรประบบการจดการศกษา วาระปฏรปท ๑๗ การปฏรประบบการคลงดานการศกษา (ดานอปสงค) และวาระปฏรปท ๑๘ การปฏรประบบการเรยนร โดยการศกษาจากเอกสาร งานวจย และมการประชม เชงปฏบตการเพอระดมสมองเกยวกบเรองดงกลาวจากคณะกรรมาธการและผเกยวของ ตลอดจนการรวบรวมความคดเหนจากภาคสวนตาง ๆ การรบฟงความคดเหนจากสภาปฏรปแหงชาต มการตงคณะอนกรรมาธการ

- ๑๑๒ -

ขนมาพจารณาศกษาในเชงลก จ านวน ๖ คณะ และคณะท างานเชงประเดน ๓ คณะ รวมถงไดมการจดการสมมนาเพอรบฟงความเหนดานการปฏรปการศกษาและพฒนามนษย จ านวน ๘ จงหวด ในพนทจงหวดภาคเหนอ พนทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ พนทภาคกลาง และพนทภาคใต รวมทงขอเสนอสรปแนวทางการปฏรปจากคณะอนกรรมาธการ ๖ คณะ และมอบหมายใหมคณะท างานเพอจดท ารายงานผลการพจารณาดงกลาว และน าเสนอตอทประชมคณะกรรมาธการเพอพจารณารบรองตอไป ๔. สรปผลการศกษาวเคราะห จากผลการพจารณาศกษาวเคราะห คณะกรรมาธการพจารณาเหนวาจะตองมการปฏรประบบ การเรยนร โดย

(๑) ปรบปรงระบบการพฒนาเดกปฐมวยตงแตอยในครรภมารดาจนถงกอนเขาเรยนประถมศกษา รวมถงการลดจ านวนเดกในภาวะเสยง เชน เดกทเกดจากแมวยรนทองไมพรอม (๒) พฒนาระบบการเรยนรทกระดบทเนนกระบวนการคด การใชเหตผลและการลงมอปฏบตจรง เพมความรทางดานวทยาศาสตร และเทคโนโลยใหพอเพยงทจะเขาใจความเปลยนแปลงของโลกปจจบน (๓) พฒนาระบบการเรยนรส าหรบแรงงานทงในภาคเกษตร อตสาหกรรมและบรการ (๔) พฒนาระบบการเรยนรส าหรบผสงอายทงมตคณภาพชวตและการเปนก าลงทางเศรษฐกจ (๕) สงเสรมการศกษาทสอดคลองกบความเปนสงคมพหวฒนธรรมตงแตระดบชมชน ทองถนจนถงระดบประเทศเพอการอยรวมกนอยางสนตสข (๖) สงเสรมการวจยเพอการสรางความรเพอการพฒนาการเรยนรของกลมเปาหมายตาง ๆ รวมถงการสรางวฒนธรรมการเรยนรบนฐานการวจย ตลอดจนการใชเทคโนโลยและสอสมยใหมเขาชวยเพอสรางพลเมองทมขดความสามารถในการสรางความรไดดวยตนเอง (๗) พฒนาระบบการเรยนรและการชวยเหลอดแลเดกดอยโอกาสและเดกกลมเสยงใหไดมโอกาสเขาถงการศกษาทมคณภาพและมโอกาสทเทาเทยมในการสรางความมนคงใหแกตนเองและสงคม ๕. ขอเสนอปฏรปและแนวทางด าเนนการ

๑. ประเดนปฏรป : ปฏรปหลกสตร ๑.๑ การปรบเปลยนบทบาทองคกรใหม โดย มาตรการ ปรบเปลยนองคกรทเกยวของใหมบทบาทมากยงขนในเรองวจยระบบการศกษาและการพฒนาการเรยนร เพอใหมหนาทวจยหลกสตรการเรยนในระดบชนตาง ๆ กระบวนการเรยนรหลกสตรเพอพฒนาผสอน หลกสตรเพอพฒนาผบรหารการศกษา สรางนวตกรรมดานการศกษาใหเหมาะสมกบทองถน

ขนตอน - แกไข พ.ร.บ. ระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖ ใหปรบเปลยนหนาทใหมและปรบเปลยนบคลากรใหสามารถท าหนาทใหมได ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๙

- ๑๑๓ -

๑.๒ การด าเนนการก าหนดและใชหลกสตรในการเรยนการสอน โดย มาตรการ

ปรบปรงการจดท าหลกสตรใหเหมาะสม โดยใหการก าหนดหลกสตรมความยดหยนยงขนในการปรบปรงเปลยนแปลงตามสถานการณของโลก สถานศกษาตาง ๆ ท าตามขอก าหนดแกนกลางเพอสามารถวดผลเปรยบเทยบไดทงประเทศ และสถานศกษาสามารถน าหลกสตรภมสงคมไปดดแปลงใหเหมาะสม ขนตอน ก. วจยหลกสตรทมอยเดม และอาจจดแยกหลกสตรออกเปน ๓ สวน โดย ๑) หลกสตรแกนกลาง ทใหผเรยนไดเขาใจและฝกฝนจนสามารถแสดงอตลกษณของความเปนไทย เมอจบการศกษาในแตละชวงชน รวมทงหลกสตรส าคญในการเปนพลเมองโลกตามมาตรฐานสากล ใหครอบคลมในเรองจรยธรรมความเปนไทย สขภาพ ศาสนา ศลปวฒนธรรม กฬา การปกครองระบอบประชาธปไตย การเมอง ทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม พลงงานแบบบรณาการ โดยไมจ าเปนตองเพมสาระการเรยนร ๒) หลกสตรตามภมสงคม เปนหลกสตรทมความเหมาะสมกบการด ารงชวตเปนพลเมองไทยในทองถนทอาศยอย เพอใหผจบการศกษามคณลกษณะและสมรรถนะทจะอยเปนพลเมองทเขมแขงของถนทอยตามภมสงคม สามารถประกอบอาชพตามสาขาทเรยนมาไดอยางมประสทธภาพและเหมาะสม สรางมลคาเพมใหกบเศรษฐกจและสงคมตามถนทอยนน โดยมงเนนผลตภาพในการผลตและการใชชวตทมความสข รวมทงการเรยนภาษาทสอง และภาษาทสาม ๓) หลกสตรเฉพาะ เปนหลกสตรทเปนความตองการเฉพาะ เพอใหสามารถสรางความมนคง และแขงขนไดในบรบทของสงคมโลก หลกสตรเหลานรวมถงหลกสตรทางทหาร หลกสตรทางวชาการ หลกสตรทางวชาชพเฉพาะ หลกสตรดานเทคโนโลยชนสง ทสภาวชาชพจะเปนผจดท าขอมลความตองการ คณลกษณะและสมรรถนะ โดยตองสามารถน าไปเปรยบเทยบกบหลกสตรสากลได โดยเฉพาะหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ ซงมชวโมงฝกทกษะในวชาชพไมพอเพยง จงใหปรบหลกสตรทางดานอาชวศกษาใหมเวลาการศกษาเทยบเทา ๗ ปการศกษาหลงจากจบหลกสตรประถมศกษา ในการท าหลกสตรนผทจบการศกษาพนฐานระดบมธยมศกษาป ท ๖ สามารถจะมาฝกทกษะเพมเตมอกประมาณ ๓๐ – ๓๕ หนวยกต แลวทดสอบทกษะฝมอกสามารถไดรบประกาศนยบตรวชาชพได หลกสตรทง ๓ สวนนจะตองค านงถงความเกยวของกบทกเรองราวในการด ารงชวตทงดานสขภาพ (สาธารณสข กฬา) ดานศลปวฒนธรรม จรยธรรม ศาสนา คานยม ดานเศรษฐกจ ดานสงคมประชาธปไตย ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และดานพลงงาน ข. จดท าคมอการใชหลกสตร เมอสามารถรวบรวมขอมลตาง ๆ ไดครบถวนแลวเพอใหผทเกยวของคอสถานศกษา ผทดสอบวดผลการศกษา น าไปใชอางองในการบรหารงานตามความรบผดชอบของหนวยงานนน ๆ โดยใหค านงถงการใชสอในการเรยนการสอนและสอสาธารณะ ค. ใหสถานศกษาโดยความเหนชอบของคณะกรรมการสถานศกษา จดท าหลกสตรทใชในการเรยนการสอน โดยท าการสอนใหครบถวนตามหลกสตรแกนกลาง และปรบปรงหลกสตรตามภมสงคมใหเหมาะสมกบสภาพการด ารงชวตและการประกอบอาชพในภมสงคมทสถานศกษาอย ง. ใหสถาบนทดสอบกลางจดเตรยมกระบวนการทดสอบทงขอเขยนและปฏบตการใหสะทอนถงวตถประสงคของหลกสตรแกนกลาง และน าผลการทดสอบมาวเคราะหถงจดออนของการเรยนการสอนของสถานศกษา และน าผลการทดสอบของทกสถานศกษา มาวเคราะหถงความเหมาะสมของการออกแบบทดสอบดวย จ. ส าหรบหลกสตรตามภมสงคม ใหสมชชาการศกษาในพนทและเขตพนทการศกษาเปนผรวบรวมขอสอบและน ามาใชทดสอบในเขตหรอภมภาคของสมชชาการศกษานน ๆ ฉ. ส าหรบหลกสตรเฉพาะ ใหสภาวชาชพรวมกบองคกรวชาชพและสถาบนคณวฒวชาชพ รวมกนจดท าขอสอบและกระบวนการวดทกษะกลางเพอใชวดผลการศกษา

ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๖๐

- ๑๑๔ -

๑.๓ ประเดนกฎหมาย มาตรการ : - ปรบปรง พ.ร.บ. ระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖

๒. ประเดนปฏรป : ปฏรปวธจดการเรยน ๒.๑ การจดองคกรใหม โดย มาตรการ จดใหมสมชชาการศกษาในรปแบบตาง ๆ ในระดบพนทโดยไมใชการจดตงองคกรใหมแตเปนการรวมตวกนเปนสมชชาโดยธรรมชาต ในพนททมความพรอม เพอดแลการจดการเรยนการสอนในสถานศกษาใหมคณภาพการเรยนการสอนเปนไปตามเปาประสงค

ขนตอน ๑) สงเสรมใหมสมชชาการศกษาจงหวดในพนทจงหวดทมความพรอมเพอรวมสงเสรมและก ากบดแลการจดการศกษาทกระดบในพนทของตน ๒) ด าเนนการวจยถอดบทเรยนการท างานของสมชชาการศกษาจงหวด เพอคนหาแบบอยางทดส าหรบการขยายผล และเพอใหรถงปญหาอปสรรคในการท างานของสมชชาการการศกษาจงหวด ๓) ขยายผลแบบอยางทดในการท างานของสมชชาการศกษาจงหวดไปยงจงหวดอน ๆ ทวประเทศโดยมแผน ขนตอน เปาหมาย และเงอนไขเวลาในการบรรลผลทชดเจน ๔) ด าเนนการใหมการแกไขกฎ ระเบยบ ทเปนอปสรรคในการท างานของสมชชาการศกษาจงหวด เพอสงเสรมใหการขยายผลรปแบบสมชชาการศกษาจงหวดเปนไปอยางมประสทธภาพยงขน

ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๖๒ ๒.๒ การจดการเรยนการสอน โดย

มาตรการ ปรบวธการเรยนรและการเรยนการสอนดวยการแยกการเรยนการสอนเปน ๔ หมวด คอ การเรยนในหองเรยน การเรยนดวยกจกรรม การเรยนรชวตในสงคมพหวฒนธรรม และการฝกทกษะ

ขนตอน ก. การสอนตามหลกสตร ตามทไดรบการปรบปรงมานนใหผสอนจดแบงการเรยนการสอนเปน ๔ หมวดในแตละวชาทเรยน ไดแก ๑) การเรยนในหองเรยน ผสอนใหหลกการคดแกผเรยนเพอใหผเรยนมคณลกษณะและสมรรถนะตามเปาประสงคของหลกสตร เพอใหผเรยนคดเปนระบบและมตรรกะในการคด ๒) การเรยนดวยกจกรรม ผสอนจะชวยอ านวยความสะดวกแกผเรยนในการเรยนรดวยตนเองตามหลกการคดทไดเรยนจากหองเรยน การค านงถงการเพมผลตภาพภายใตแนวคด “เศรษฐกจพอเพยง”และการใชชวตอยางมความสขดวยการดแลสขภาพและการอยรวมกนในสงคม สรางความเขมแขง ในสถาบนครอบครว ๓) การเรยนรชวตในสงคมพหวฒนธรรมใหผเรยนมโอกาสเรยนรกบชมชนตางวฒนธรรม และเขาถงการใชความรในหลกสตรทเรยนมากบการใชชวตในสงคมพหวฒนธรรมทมความเหมอน ความตาง คานยมทไมตรงกน เพอใหเกดการอยรวมกนอยางสนตสข รวมทงการเรยนภาษาทจ าเปน ๔) การฝกทกษะในการเรยนวชาตาง ๆ โดยเฉพาะวชาภาษาไทย ภาษาองกฤษ รวมถงภาษาทสาม วชาดานคดวเคราะห วชาดานวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรม และคณตศาสตร (STEM) ใหเนนการ

- ๑๑๕ -

ฝกปฏบต เพอใหเกดความช านาญ รวมถงการเรยนวชาชพทมความจ าเปนตองปฏบตจรง โดยเนนการฝกทกษะ ทจะสรางผเรยนไดเขาใจถงปญหาทจะพบในการใชชวตจรงและเพมความสามารถในการแกปญหาใหกบผเรยน ปรบหลกสตรการเรยนรและกระบวนการจดการเรยนการสอนทท าใหการปฏบตงานจรงในสถานประกอบการเปนสวนหนงของหลกสตร (Work Integrated Learning-WIL) ทงรปแบบทวภาค รปแบบสหกจศกษา รปแบบโรงเรยนมธยมสองระบบ (สามญ-อาชวศกษา) หรอรปแบบการฝกอบรมพฒนาทกษะฝมอตามอธยาศย ปรบการวดและเมนทกษะตามสภาพจรงใหสอดคลองกบมาตรฐานอาชพและคณวฒวชาชพ ผลกดนใหเกดมาตรการก าหนดคาตอบแทนตามมาตรฐานสมรรถนะรวมกบสถานประกอบการ ปรบรปแบบวธการจดอาชวศกษา ทงในระบบคออาชวศกษา ในโรงเรยนมธยม และการจดการอาชวศกษานอกระบบเพอใหเยาวชนทหลดออกจากการศกษาในระบบ คนวยท างานและผสงอายไดมโอกาสพฒนาความกาวหนาตอยอดอาชพ จดอาชวศกษาตามอธยาศยส าหรบภาคประชาสงคม ชมชน ตลอดจนการจดใหมระบบสมรรถนะทเปนสากล

ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๖๒ ๒.๓ ประเดนกฎหมาย

มาตรการ : - ปรบปรง พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ ใหมการตงสมชชาการศกษาและสภาการศกษาจงหวด

๓. ประเดนปฏรป : การวดผลการศกษา ๓.๑ การจดองคกรใหม โดย

มาตรการ ปรบเปลยนบทบาทและหนาทการท างานของสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต และส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา ใหมความเหมาะสมและท างานไดตรงตามวตถประสงคของ พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒

ขนตอน ก. ก าหนดบทบาทและหนาทการท างานของสถาบนทดสอบและวดผลการศกษาเพอใหด าเนนการวดผลสมฤทธทางการศกษา เฉพาะในสวนของหลกสตรแกนกลางในแตละระดบชนและชวงชนการศกษาโดยจดใหมการทดสอบไดปละหลายครง และพฒนาใหมการจดการทดสอบออนไลน เพอมใหเปนภาระแกผเรยนในการเตรยมการสอบเพยงหนงครงหรอสองครงในปการศกษาเดยว ข. มคณะกรรมการรวมทจดท าคลงขอสอบในแตละสาระวชาโดยจดกลมขอสอบทมความร ความเขาใจในวชานนจ านวนรอยละ ๖๐ และเปนขอสอบทตองใชความคดวเคราะหรอยละ ๓๐ และเปนขอสอบทตองใชความคดและทกษะระดบสงเพอหาผเรยนทมความสามารถพเศษรอยละ ๑๐ ทงน เพอใหสามารถวดผลสมฤทธทางการเรยนทสะทอนความสามารถของผเรยนอยางแทจรง ค. ส าหรบหลกสตรตามภมสงคมนน ใหสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาตท าการศกษาและวจยเพอจดท าแบบทดสอบทางการศกษาและจดท าคลงขอสอบในลกษณะความยากงายตามขอ ข. และใหสงมอบขอสอบนแกสมชชาการศกษาจงหวดและสภาการศกษาจงหวดน าไปพจารณาใชทดสอบทางการศกษาตามความเหมาะสม สวนการจดด าเนนการทดสอบนนใหด าเนนการทดสอบออนไลนโดยสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาตเพอใหไดมาตรฐานเดยวกนทงประเทศ ง. ส าหรบหลกสตรเฉพาะและการทดสอบทกษะนน ใหสภาวชาชพ หรอองคกรวชาชพจดการทดสอบเองเนองจากมความจ าเปนตองมการทดสอบดานทกษะเฉพาะ แตอาจใหสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาตสนบสนนวธการทดสอบออนไลนเพอใหเกดประสทธภาพสงสด จ. การทดสอบทกษะในระดบอาชวศกษาทไมใชทกษะทมการควบคมการประกอบวชาชพ สามารถจะใชสถานท เครองมอ อปกรณของกระทรวงแรงงานในการทดสอบเพอใหเกดความโปรงใสและเปนมาตรฐานเดยวกนทงประเทศ

ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๖๒

- ๑๑๖ -

๓.๒ การก ากบการจดการศกษาตามแนวคดการปฏรปการเรยนรเพอสรางคนไทยทสมบรณ โดย มาตรการ ใหสมชชาการศกษาเปนผตดตามการวดผลการศกษาของผจบการศกษาจากสถานศกษา ทสมชชาก ากบดแลการจดการศกษา และจดใหมการปรบปรงพฒนาคณภาพการจดการเรยนการสอนรวมกบหนวยงานของรฐทท าหนาทเกยวกบการสงเสรมการพฒนาคณภาพการศกษาภายใน เพอแกไขจดออนของสถานศกษาและพฒนาคณภาพของสถานศกษาใหมความเทาเทยมกนทวประเทศ

ขนตอน ก. ส านกงานสงเสรมการพฒนาคณภาพการศกษาภายใน เตรยมการพฒนาบคลากรและจดท ากระบวนการประกนคณภาพภายใน (ตามวาระปฏรปท ๑๖) ใหเสรจภายใน ๑ ป ข. ส านกงานพฒนาและประกนคณภาพการศกษาภายใน (ในระดบเขตพนทการศกษา) รวมกบสมชชาการศกษาตดตามการวดผลการศกษาของสถานศกษาในก ากบ และจดท าแผนพฒนาคณภาพการศกษาเพอน าเสนอตอสภาการศกษาจงหวดและรายงานผลการพฒนาคณภาพการจดการศกษาแกสาธ ารณะและคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต เปนประจ าทกป

ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๖๐ ๓.๓ ประเดนกฎหมาย มาตรการ : - ปรบปรง พ.ร.บ. ระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖

๔. ประเดนปฏรป : การสรางองคความรใหม ๔.๑ การปรบเปลยนบทบาทองคกรใหม โดย

มาตรการ ใหมหนวยงานในระยะยาวทท าหนาทดานการวจยระบบการศกษาและการพฒนามนษย และวจยเพอสรางองคความรใหม เพอด าเนนการจดท านโยบายวจยดานการศกษาและสรางองคความรใหม ทจ าเปนตอการสรางอนาคตและการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศทงในดานวทยาศาสตร เทคโนโลย การสรางนวตกรรม รวมกบหนวยงานวจยตาง ๆ รวมทงมหาวทยาลย และการรวมหาทนวจยจากทกภาคสวน คอ รฐ เอกชน ชมชน เพอจดสรร แบงการท างานวจย ไปยงหนวยงานวจยทงของรฐและเอกชน เพอใหมการสรางองคความรใหมใหกบประเทศ

ขนตอน มอบหมายให กระทรวงศกษาธการ ด าเนนการตามมาตรการไดทนท ๑. ให สกอ. มบทบาทรบหนาทวจยระบบการศกษาและพฒนามนษย รวมทงสงเสรมการบรหาร

จดการใหสถานศกษาอดมศกษาด าเนนการวจยหาองคความรใหม ๒. ใหสถานศกษาระดบอดมศกษาปรบระบบบรหารจดการเชงบทบาทและความรบผดชอบของ

ตนเอง โดยมเปาหมาย วตถประสงค ของสถานศกษาทไมซ าซอนในพนทใกลเคยงกนจนมอปทานเกนกวาอปสงคจนเกดความไมมประสทธภาพ

๓. ใหทประชมผบรหารสถาบนอดมศกษาและประธานสภาคณาจารยก าหนดแนวทางกลางในการเขาสต าแหนงวชาการ ระบบธรรมาภบาล การรบผเขาศกษา

๔. ใหทประชมผบรหารสถานศกษาระดบอดมศกษารวมกบ สกอ. ก าหนดรปแบบการจดตงวทยาเขต ขอก าหนดในการจดการศกษานอกทตง ระบบประสานงานและก ากบดแลสถานศกษาระดบอดมศกษาเพอเปนแนวปฏบต

ระยะเวลาด าเนนการ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๘ ถง วนท ๓๐ กนยายน ๒๕๖๐ ๔.๒ การรวบรวมองคความรใหม โดย

มาตรการ ใชกระบวนการท างานดานการสนบสนนการวจยระบบการศกษาใหเพมหนาทในการจดท านโยบายงานวจยเพอสรางองคความร ใหมจากชมชนและเอกชน ตลอดจนการระดมหาทนจากทกภาคสวน นอกจากงบประมาณวจยจากภาครฐ

- ๑๑๗ -

ขนตอน ก. ก าหนดบทบาทหนาทเพมเตมในการจดท านโยบายงานวจยเพอสรางองคความรใหมจากชมชนและเอกชน ตลอดจนการระดมหาทนจากทกภาคสวนนอกจากงบประมาณวจยจากภาครฐ

ข. ก าหนดเปาหมายการท างานในระยะ ๑ ป ๓ ป และ ๕ ป ค. ตดตามผลการด าเนนงานและรายงานตอคณะกรรมการนโยบายการศกษาและพฒนามนษยแหงชาต เพอรายงานตอสาธารณะ

ระยะเวลาด าเนนการ ตอเนองตงแตปจจบน ๔.๓ ประเดนกฎหมาย ไมม

๖. ผลทคาดวาจะไดรบจากขอ ๕

ผลลพธ ๑. มหลกสตรการเรยนทหลากหลายเหมาะสมกบภมสงคมและมงเนนการศกษาเพอการประกอบอาชพและการใชชวตในวถไทยแบบใหมททนตอการเปลยนแปลงของโลก ๒. พลเมองไทยมคณลกษณะเปนคนทสมบรณ มความตนร รบผดชอบตอสงคม สามารถเรยนร ตลอดชวต มสมรรถนะในการประกอบอาชพทเพมขดความสามารถในการแขงขนใหกบประเทศ

๓. มกระบวนการวดผลการศกษาทสะทอนความเปนจรงทงการวดความรและทกษะ ๔. มกระบวนการก ากบและแกไขการจดการศกษาทไมบรรลตามวตถประสงคตงแตผลการจดการศกษาในระดบทองถน ระดบภมภาคและระดบประเทศ ๕ มการจดการองคความรใหม ทจะไดจากงานวจยและพฒนาทก าหนดโดยมเปาหมายแกปญหาของทองถนและด าเนนการวจยพฒนาโดยบคลากรและภมปญญาทองถน

ผลกระทบ ไมมผลกระทบในทางลบ ๗. ตวชวดความส าเรจตามผลลพธในขอ ๖ (๑) เดกปฐมวยทกคนไดรบการดแลอยางถกตองตามมาตรฐานสากลตงแตอยในครรภมารดาจนถงกอนเขาเรยนประถมศกษา รวมถงการลดจ านวนเดกปฐมวยในภาวะเสยง เชน เดกทเกดจากแมวยรนทองไมพรอม ลดลงใหไดอยางตอเนอง (๒) เกดหนวยจดการเรยนรในรปแบบตาง ๆ ทงในและนอกระบบการศกษาอยางกวางขวางทวถง ในทกภาคสวน และทกพนทครอบคลมทงการจดการศกษาเพอการเพมขดความสามารถแขงขนของประเทศ การศกษาเพอพฒนาคณภาพชวต ตลอดจนการศกษาเพอการเปนสงคมพหวฒนธรรม (๓) รายไดประชาชาตในระดบจงหวดทเพมขน และจ านวนผเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาเพมขน (๔) อตราการไดงานทเพมมลคาและความกาวหนาในงานเพมขนของแรงงานไทยทกชวงวย (๕) จ านวนงานวจยทม ผลกระทบตอการพฒนาระบบการเรยนรมจ านวนมากขน สามารถชน า การก าหนดนโยบายและมาตรการปฏรปการศกษาไดอยางตอเนอง (๖) มหนวยสนบสนนกระบวนการปฏรประบบการเรยนรของคนทงสงคมเปนผลส าเรจโดยการม สวนรวมของทกภาคสวน

ตวชวดท ๑ ความพงพอใจของสถานศกษา ชมชน ทสามารถจดการเรยนตามหลกสตรทมความออนตวและเหมาะสมกบภมสงคม

ตวชวดท ๒ สดสวนของผสอนตอผเรยนทเหมาะสมขน มครครบชนเรยน ตวชวดท ๓ รายไดประชาชาตในระดบจงหวดทมสดสวนเพมขนมากกวาสถตเดม ตวชวดท ๔ จ านวนประชากรตามส ามะโนประชากรมการกระจายตวเพมขน

ตวชวดท ๕ จ านวนผแสดงแบบเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาท เพมขน อกทงการกระจายตวของ ผเสยภาษดขน ตวชวดท ๖ ผลการเรยนรของผส าเรจการศกษาทสอดคลองกบมาตรฐานชาต

ภาคผนวก จ คณะกรรมาธการปฏรปการศกษาและการพฒนาทรพยากรมนษย

ภาคผนวก จ

คณะกรรมาธการปฏรปการศกษาและการพฒนาทรพยากรมนษย

๑. นายพารณ อศรเสนา ณ อยธยา ประธานกรรมาธการ ๒. ผชวยศาสตราจารยณรงค พทธชวน รองประธานกรรมาธการ ๓. รองศาสตราจารยประเสรฐ ชตพงศ รองประธานกรรมาธการ ๔. นายววฒน ศลยก าธร รองประธานกรรมาธการ ๕. นายชงชย หาญเจนลกษณ โฆษกกรรมาธการ ๖. นายอมรวชช นาครทรรพ โฆษกกรรมาธการ ๗. นายกมล รอดคลาย กรรมาธการ ๘. นายโกวทย ทรงคณ กรรมาธการ ๙. นายเขมทต สคนธสงห กรรมาธการ ๑๐. นางจไรรตน จลจกรวฒน กรรมาธการ ๑๑. ศาสตราจารยเกยรตคณชชนาถ เทพธรานนท กรรมาธการ ๑๒. นายชาล ตงจรวงษ กรรมาธการ ๑๓. นายณรงค วรงศเกรยงไกร กรรมาธการ ๑๔. นายธวช สวฒกล กรรมาธการ ๑๕. นายธวชชย อยพานช กรรมาธการ ๑๖. นายนฟารด ระเดนอาหมด กรรมาธการ ๑๗. นายน าชย กฤษณาสกล กรรมาธการ ๑๘. นายปยะวต บญ-หลง กรรมาธการ ๑๙. รองศาสตราจารยเปรอง จนดา กรรมาธการ ๒๐. พลเอก พอพล มณรนทร กรรมาธการ ๒๑. นายมชย วระไวทยะ กรรมาธการ ๒๒. พลเอก วรวทย พรรณสมย กรรมาธการ ๒๓. พลเอก วฒนนท ลลายทธ กรรมาธการ ๒๔. นายสมเกยรต ชอบผล กรรมาธการ ๒๕. นายสพร สวรรณโชต กรรมาธการ ๒๖. นายสวทย เมษนทรย กรรมาธการ ๒๗. รองศาสตราจารยประภาภทร นยม เลขานการคณะกรรมาธการ

พมพท : สานกการพมพ สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร