การเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร 1 Computer ...webserv.cp.su.ac.th/lecturer/pinyotae/compro1/slides/...ฟงกช น (Function) หร

การเขยนโปรแกรมคอมพวเตอร 1

Computer Programming I

ฟงกชน (โปรแกรมยอย)

สปดาหท 10

ภญโญ แทประสาทสทธ

Emails : pinyotae+111 at gmail dot com, pinyo at su.ac.th

Web : http://www.cs.su.ac.th/~pinyotae/compro1/

Facebook Group : ComputerProgramming@CPSU

ภาควชาคอมพวเตอร คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

หวขอเนอหา• ฟงกชน (Function) หรอ โปรแกรมยอยคออะไร• ประเภทและตวอยางของฟงกชน� ฟงกชนมาตรฐาน (Standard function)

� ฟงกชนสรางเอง (User-defined function)

• โครงสรางของฟงกชนและตวอยางการใชงาน• ฟงกชนคอมพวเตอรกบฟงกชนคณตศาสตร• กฎเหลกของฟงกชน� กฎของการเรยกใชฟงกชน และวธจดวางฟงกชน

� ฟงกชนกบการรบคา (parameter) และการสงผลลพธใหผเรยก

• การประกาศและนยามฟงกชนแยกจากกน• ประเภทของฟงกชนสรางเอง

12 มกราคม 2556 2ภญโญ แทประสาทสทธ มหาวทยาลยศลปากร

ฟงกชน (Function) หรอ โปรแกรมยอยคออะไร• ฟงกชนหรอโปรแกรมยอยคอสงทสามารถถกเรยกงานใชซา ๆ ไดจาก

โปรแกรมสวนอน ๆ

� ทผานมาเราใช main ซงเปนโปรแกรมหลกในการเรยกใชฟงกชน printf และ scanf

� สงเกตดวยวาใน main ของเราเรยกใช printf ไดหลายครงเรยกใช scanf ไดหลายครงดวย จะวนลปเรยกใชซากยงได

• ฟงกชนเปนเหมอนพนกงานทรบงานอยางใดอยางหนงไปทาแทน

� เชน รบหนาทไปหาทางเอาตวหนงสอขนบนหนาจอคอมพวเตอร

� เชน รบหนาทอานคาจากคยบอรดแลวนามาเกบไวในตวแปร x ใหเรา

ภญโญ แทประสาทสทธ มหาวทยาลยศลปากร 312 มกราคม 2556

มโนภาพของการเรยกใชงานฟงกชน


นาย scanf

นส. printf

คณ scanf ไปถามผใชมาหนอยสวาอยากใสตวเลข

อะไรเขามา

ไดครบ

คณ main

(เจานายใหญ)

คณ printf เอาผลลพธไปใหผใชด

หนอยสไดคะ

ประโยชนของฟงกชน

• ทาใหเกดการแบงโคดเปนสวน ๆ ทมเปาหมายการทางานชดเจน

� เหมอนมพนกงานประจาตาแหนงทาหนาทอยางใดอยางหนง

� โคดจะเปนระเบยบขนมาก จากฟงกชน main เราใหฟงกชน main ทาหนาทแบงงานใหพนกงานประจาตาแหนงรบหนาทแทน

• การแบงงานจะทาใหโคดไมยงเหยงดซบซอนจนเกนเหต

� เปรยบเหมอนกบทคนสวนใหญไมตองปลกขาวและทอผาเองแตกระจายงานใหเกษตรกรและโรงงานจดการใหผานการวาจาง

� ถาเราตองปลกขาวหรอทอผาเองชวตคงวนวายมาก

• การแบงงานทาใหโคดดเขาใจงาย เชน การแบงงานใหพนกงานชอ printfทาใหเราเขาใจไดโดยงายวาเราจะแสดงผลออกทางจอภาพ


ประเภทของฟงกชน

• ฟงกชนมอยสองประเภทคอ ฟงกชนมาตรฐานและฟงกชนสรางเอง

• ฟงกชนมาตรฐานคอฟงกชนทไดมากจากการ #include

� การ #include มหลายแบบทเปนไปได ไมวาจะเปน #include <stdio.h>,#include <stdlib.h>, #include <math.h> และ #include <string.h>

� การ #include จะทาใหโปรแกรมเราสามารถเรยกใชโปรแกรมยอยทอยในหมวดหมทเรา #include เขามาได

� เชน เมอเรา #include <stdio.h> เรากจะเรยกใช printf และ scanfซงเปนฟงกชนภายใตหมวดหมน

• ฟงกชนสรางเอง (user-defined function) คอ ฟงกชนทเราเขยนขนมาเอง

� เปรยบเหมอนกบเราฝกพนกงานขนมาเอง แทนทจะจางคนนอกมาทางานให


เรองนารเกยวกบฟงกชน

• ฟงกชนตวแรกทเรารจกคอฟงกชนหลก ซงตองมชอตายตววา main

• ฟงกชนมาตรฐานตวแรก ๆ ทเรารจกคอฟงกชน printf และ scanf

� ฟงกชนมาตรฐานจะมชอทตายตวเชนกน

• ฟงกชนสรางเองจะมการทางานเปนไปตามทเราอยากใหเปน

� เราจะเขยนใหมนทาอะไรกได จะใหมนเรยกฟงกชนอนตอ ๆ กนไปกได

� ฟงกชนสรางเองจะเรยกฟงกชนมาตรฐานกได

� ชอของมนไมตายตว ขนอยกบเราตง แตโดยสวนมากจะตงชอตามหนาทเชน คนมกใชชอวา max เปนชอฟงกชนการหาคาสงสด

• อยาไปคดวาตงชอเสรจแลวฟงกชนสรางเองจะทางานตามชอทตงเราตองเขยนโปรแกรมยอยเองทกอยางเพอระบงานทมนตองทา


โครงสรางของฟงกชน

ฟงกชนมโครงสรางดงนชนดขอมลทเปนคาตอบ ชอฟงกชน( ชนดขอมลทรบเขามา ชอตวแปรทรบเขามา ) {….

}

ตวอยาง

int max( int x, int y ) {

…

}


ชนดขอมลทเปนคาตอบ

ชอฟงกชนชนดขอมลทรบเขามา

ชอตวแปรทรบเขามา

ฟงกชนมชนดขอมลทเปนคาตอบไดแคตวเดยว แตชนดขอมลทรบเขามามมากกวาหนงตวได

ตวอยางการใชงานตวอยาง จงเขยนโปรแกรมทรบคาตวเลขจานวนเตมมาสามคตามลาดบดงนx1 y1, x2 y2, และ x3 y3 จากนนใหโปรแกรมพมพคาตวเลขทมคามากทสดของแตละคออกมาทางจอภาพ

เชน


ขอมลเขา ผลลพธ ขอมลเขา ผลลพธ

5 9

0 -5

2 1

9

0

2

9 5

7 7

2 0

9

7

2

5 0

4 -1

-5 -1

5

4

-1

0 2

5 7

-2 0

2

7

0

วธดงเดมแบบแรก


int x1, x2, x3, y1, y2, y3, result;scanf("%d %d", &x1, &y1);scanf("%d %d", &x2, &y2);scanf("%d %d", &x3, &y3);

if(x1 > y1) result = x1;else result = y1;printf("%d\n", result);



เราเขยนโคดเปรยบเทยบคาซาซากรวมสามรอบ

วธดงเดมแบบทสอง


int x1, x2, x3, y1, y2, y3;scanf("%d %d", &x1, &y1);scanf("%d %d", &x2, &y2);scanf("%d %d", &x3, &y3);

if(x1 > y1) printf("%d\n", x1);else printf("%d\n", y1);



ถงจะเลยงการเกบคาผลลพธไวในตวแปร เรากตองเขยนโคดเปรยบเทยบซาซากสามรอบอยด

วธใชฟงกชนแบบทหนง


int max(int x, int y) {if(x > y) return x;else return y;

}

void main() {int x1, x2, x3, y1, y2, y3, result;scanf("%d %d", &x1, &y1);scanf("%d %d", &x2, &y2);scanf("%d %d", &x3, &y3);

result = max(x1, y1) ;printf("%d\n", result);result = max(x2, y2) ;printf("%d\n", result);result = max(x3, y3) ;printf("%d\n", result);

}

เราสามารถแยกโคดหาคาสงสดมาเปนโปรแกรมยอยได

วธใชฟงกชนแบบทสอง



}

void main() {int x1, x2, x3, y1, y2, y3, result;scanf("%d %d", &x1, &y1);scanf("%d %d", &x2, &y2);scanf("%d %d", &x3, &y3);

printf("%d\n", max(x1, y1) );printf("%d\n", max(x2, y2) );printf("%d\n", max(x3, y3) );

}

ผลทไดจากฟงกชนจะทาตวเหมอนตวเลขหรอตวอกษรตามชนดขอมลของผลลพธทระบไว

เพราะฟงกชน max ถกกาหนดใหมชนดขอมลของผลลพธเปน int

เราจงเอามาใชคกบ %d ของ printf ไดเลย

ตวอยางฟงกชนยอดนยม : คานวณพนทวงกลม

ฟงกชนหาพนทวงกลมจากคารศมทใสเขาไป


double findCircleArea(double radius) {const double PI = 3.1415926535;return PI * radius * radius;

}

void main() {double radius;scanf("%lf", &radius);double circleArea = findCircleArea(radius);printf("Circle area = %lf\n", circleArea);

}

ฟงกชนคอมพวเตอรกบฟงกชนคณตศาสตร (1)

• เปนของทมความสมพนธกนโดยตรง เชน หากเรามองไปทฟงกชนคานวณพนทวงกลมในรปแบบคณตศาสตร เราจะไดฟงกชน

� � � ��

• ฟงกชนนม r เปนตวแปร และ คานวณพนทวงกลมไดผลลพธออกมาเปนตวเลข

• ยอนกลบมาดฟงกชนในภาษาซ

• เหนไดวาโคดภาษาซเหมอนฟงกชนคณตศาสตร คอมคารศมเปนตวแปร และคานวณพนทวงกลมเปนผลลพธมาเปนตวเลข (ชนด double)



}

ฟงกชนคอมพวเตอรกบฟงกชนคณตศาสตร (2)

ฟงกชนทเราเหนมากอนหนา เชน max กเขยนบรรยายในรปคณตศาสตรไดเหมอนกน

� การแยกกรณในฟงกชนคณตศาสตรจะสมพนธกบการใช if ในภาษา C� เงอนไขในฟงกชนคณตศาสตรกบ if เปนเงอนไขอนเดยวกน

คาวา otherwise แปลวา ‘มฉะนน’ หรอ ‘หาไมแลว’ ซงในทางคณตศาสตรหรอภาษาโปรแกรมจะใสไวในอนดบสดทายเพอบอกวา ‘มฉะนนกจะทา …’ หรอ ‘มฉะนนกจะมคาเทากบ …’

� จดนตรงกบการใช else ในภาษาซ



}

� �, � � � �; � ��; otherwise

มาดฟงกชนคณตศาสตรทเราอตสาหทามาตอนตนเทอมฟงกชนปลากระปองแบบพนฐานโจทย ปลากระปองยหอหนงใชปลาซารดนสามตวและมะเขอเทศสองผลเพอผลตปลากระปองหนงกระปอง หากโรงงานผลตมปลาซารดนอย X ตวและมะเขอเทศอย Y ผล โรงงานจะผลตปลากระปองไดทงหมดกกระปอง

� �, � � � �3 ;�3 �2�2 ; otherwise� �, � � ��3 ;�3 �2�2 ;�2 � �3


แตกอนเราเขยนโปรแกรมวา …


void main() {int x, y;scanf("%d %d", &x, &y);

if(x / 3 < y / 2)printf("%d", x / 3);

elseprintf("%d", y / 2);

}

ถาเราจดเปนฟงกชนจะไดเปน …


int findCans(int x, int y) {if(x / 3 < y / 2)

return x / 3 ;else

return y / 2 ;}

void main() {int x, y;scanf("%d %d", &x, &y);printf("%d", findCans(x, y) );

}แยกการคานวณทซบซอนออกจากกนแลวจะทาใหดออกงายวา

โปรแกรมคดจะทาอะไร เพราะชอฟงกชนมกจะสอความหมายอยแลว

ฟงกชนทดสอบวาเปนเลขคหรอไม

จงเขยนฟงกชนทคนผลลพธเปนเลข 1 (คาจรง) เมอตวเลขทรบมาเปนอนพตเปนเลขค และคนเลข 0 (คาเทจ) เมอตวเลขทรบมาเปนเปนเลขค


int isEven(int x) {if(x % 2 == 0)

return 1 ;else

return 0 ;}

ฟงกชนทดสอบวาเปนเลขคหรอไม

จงเขยนฟงกชนทคนผลลพธเปนเลข 1 (คาจรง) เมอตวเลขทรบมาเปนอนพตเปนเลขค และคนเลข 0 (คาเทจ) เมอตวเลขทรบมาเปนเปนเลขค

แนวคด เราใชวธกลบคาความจรงจากฟงกชน isEven ทเขยนมาเมอสกครได


int isOdd(int x) {return !isEven(x);

}

การใช ! เปนการกลบคาความจรง เลขศนยซงแทนคาเทจจะถกกลบเปนเลขหนง และเลขหนงแทนคาจรงจะถกกลบเปนเลขศนย

ทดลองดวยตวเอง


int isEven(int x) {if(x % 2 == 0)

return 1;else

return 0;}

int isOdd(int x) {return !isEven(x);

}

void main() {int x;scanf("%d", &x);printf("isEven = %d\n", isEven(x));printf("isOdd = %d\n", isOdd(x));

}

สาคญมากเอากลบไปลองทาทบานดวย

หวขอเนอหา• ฟงกชน (Function) หรอ โปรแกรมยอยคออะไร• ประเภทและตวอยางของฟงกชน� ฟงกชนมาตรฐาน (standard function)


• โครงสรางของฟงกชนและตวอยางการใชงาน• ฟงกชนคอมพวเตอรกบฟงกชนคณตศาสตร• กฎเหลกของฟงกชน

� กฎของการเรยกใชฟงกชน และวธจดวางฟงกชน


• การประกาศและนยามฟงกชนแยกจากกน• ประเภทของฟงกชนสรางเอง


กฎของการเรยกใชฟงกชน

• ฟงกชนจะถกเรยกได ณ จดเรยกใชทมาหลงการประกาศฟงกชน

� ดงนนหากเราประกาศฟงกชนไวกอน main ฟงกชนกจะถกเรยกใชไดใน main

� เพราะจดเรยกใชอยภายใน main ซงตามหลงฟงกชนทเราประกาศไว

• ฟงกชนสามารถถกเรยกตอ ๆ กนได

� ถา main เรยกฟงกชน A ฟงกชน A จะเรยกฟงกชน B ตออกทอดกได

� ฟงกชน B จะเรยกฟงกชนอน ๆ ตอไปอกกได

� ฟงกชนอนหนง (ทง main และฟงกชนยอย) เรยกฟงกชนอนมากกวาหนงกไดเชน main จะเรยกทง scanf และ printf กได

� ฟงกชนยอยจะเรยกฟงกชนมาตรฐานกได


วธจดวางฟงกชน

เพราะจดทมการเรยกฟงกชนตองมาหลงจากการประกาศฟงกชน

� การจดวางทถกตองกคอใหประกาศฟงกชนทจะถกเรยกไวดานบนและในฟงกชนททาการเรยก (เชน ฟงกชน main และ isOdd) ไวหลงฟงกชนทจะถกเรยก

� สงเกตวา main เรยกทง isEven และ isOdd ดงนนเราจงตองประกาศ isEven และ isOdd ไวกอน สวนการเรยกใชใน main จะมาหลงสด

� isOdd เรยก isEven ดงนนเราตองประกาศ isEven ไวกอนสวนการเรยกใชใน isOdd จะมาหลงสด


ฟงกชนกบการรบคา (parameter)

• ฟงกชนสามารถรบคาตวเลขหรอตวแปรไดดงทแสดงไวกอนหนา

• คาทรบสงกนมาระหวางฟงกชนเรยกวาพารามเตอร• ในมมมองของตวฟงกชนเองคาทรบมาจะอยในรปของตวแปร

ในตวอยางนคอ ตวแปร x, y และ radius


int max( int x, int y ) {if(x > y) return x;else return y;

}

double findCircleArea( double radius ) {const double PI = 3.1415926535;return PI * radius * radius;

}

พารามเตอรในมมมองของผเรยกฟงกชน (1)

สงเกตตวอยางน

• ในตวอยางนฟงกชน main มองพารามเตอรเปนตวเลขธรรมดา แตฟงกชน max มองพารามเตอรเปนตวแปรตลอดเวลา


int max( int x, int y ) {if(x > y) return x;else return y;

}

void main() {int max_val = max( 1, 2 );printf("max value = %d", max_val);

}

พารามเตอรในมมมองของผเรยกฟงกชน (2)

• ในตวอยางนฟงกชน main มองพารามเตอร x เปนตวแปร สวนพารามเตอรอกตวเปนตวเลขธรรมดา

• แตฟงกชน max มองพารามเตอรเปนตวแปรตลอดเวลา



}

void main() {int x;scanf("%d", &x);int max_val = max( x, 2);printf("max value = %d", max_val);

}

พารามเตอรในมมมองของผเรยกกบของฟงกชน (1)

• จะเหนไดวาผเรยกจะปฏบตกบพารามเตอรเปนคา ๆ หนงซงคานนจะเปนคาคงทหรอตวแปรกได

• สวนตวฟงกชนจะมองพารามเตอรเปนตวแปรตลอด

• เหมอนตอนเขยนฟงกชนคณตศาสตร เรากเขยนตดตวแปรตลอด

• แตตอนทเราจะหาคาฟงกชนเราจะพจารณาเปนคาทใสเขาไป เชน� 300, 100 หรอ � 200, 100 เปนตน


� �, � � ��3 ;�3 � �2�2 ;�2 � �3

พารามเตอรในมมมองของผเรยกกบของฟงกชน (2)

• ผเรยกฟงกชนเปนคนสงคาเขาไปเพราะตองการผลลพธดงนนผเรยกตองเตรยมคาไวกอนเปนคาใดคาหนง

• การเตรยมคาพารามเตอรของผเรยกฟงกชนจะกาหนดไวเปนคาคงทตายตวในโปรแกรม หรอใหผใชใสเขามาในตวแปรกได

• สวนฟงกชนทถกเรยกตองเตรยมวธคานวณเอาไวเพอใหคานวณผลลพธจากคาตาง ๆ ไดอยางถกตอง

� ฟงกชนมองพารามเตอรเปนตวแปรตลอดทาใหมความยดหยนในการจดการคาทแตกตางกนไป

� ถาผเรยกใสคาคงทเขามา ฟงกชนกเพยงนาคาคงทนนไปใสไวในตวแปรทเปนพารามเตอร (เชนใสคา y ใหเทากบ 2 ในตวอยางทผานมา)


ชอตวแปรพารามเตอรของผเรยกและของฟงกชน

ชอตวแปรพารามเตอรของผเรยกและของฟงกชนไมจาเปนตองเหมอนกน

� เพราะแทจรงแลวผเรยกสนใจแควาคาทจะสงไปมคาเทาไหรและชนดขอมลตรงกนหรอไม

� ฟงกชนทถกเรยกจะดงคาทถกสงมาไปเกบไวในตวแปรไมไดสนใจวาคาทสงมาเปนตวแปรหรอคาคงท

� แตกสนใจวาชนดขอมลตรงกนหรอเปลา


void main() {int a, b;scanf("%d %d", &a, &b);int max_val = max( a, b );printf("max value = %d", max_val);

}

ชอตวแปรใน main กบของฟงกชน max ไมเหมอนกนกได

โปแกรมนใหผลลพธเปนอยางไร

เราสงตวแปร x และ y จาก main ไปให sub สองครง

ผลลพธทไดจะเปนอยางไรและเหมอนกนทงสองครงหรอไม


int sub(int x, int y) {return x - y;

}

void main() {int x = 5;int y = 2;

printf("%d\n", sub(x, y));

printf("%d\n", sub(y, x));}

การสงพารามเตอรสาคญทลาดบคาไมใชชอตวแปร

• มอใหมมกจะหลงคดวาตองทาชอตวแปรของผเรยกใหตรงกบชอตวแปรพารามเตอรในฟงกชน แตนนเปนความคดทผด

• เรองนดออกงายเพราะถาตองทาชอใหเหมอนกน เรากคงจะสงคาคงทไปเปนพารามเตอรไมได

• ดงนนเราตองคอยดเปนอนดบแรกเลยวาลาดบคาทสงไปตรงกบลาดบทฟงกชนบอกใหเปนหรอเปลา ชนดขอมลตรงกนทกลาดบหรอเปลา

• ถาไมใสใจเรองลาดบ โปรแกรมมกจะผด โดยเฉพาะตอนทพารามเตอรมชนดขอมลทเหมอนกนหมด


ฟงกชนทสลบลาดบพารามเตอรกไมมผล

ฟงกชนบางอยางกใหผลลพธโดยไมขนอยกบลาดบของพารามเตอร เชน

� การหาคาสงสดของพารามเตอรทงสอง

� การหาคาสมบรณของผลตางของพารามเตอรทงสอง



}

int absoluteDiff(int x, int y) {if(x > y) return x - y;else return y - x;

}

การเปลยนคาตวแปรพารามเตอรในฟงกชน

• จากหนาทแลว เรากลาววา “ฟงกชนทถกเรยกจะดงคาทถกสงมาไปเกบไวในตวแปรไมไดสนใจวาคาทสงมาเปนตวแปรหรอคาคงท”

� พดงาย ๆ กคอคนเรยกใชจะสงคาตวแปรหรอคาคงทมาใหมนกเปนเพยงคาคาหนงทฟงกชนจะนาไปเกบไวในตวแปรของมนเอง

� หากฟงกชนทาการเปลยนคาตวแปรพารามเตอรผลกเกดแตขางในฟงกชน ไมไดเปลยนอะไรทผเรยกเลย

• พดงาย ๆ กคอผเรยกฟงกชนไมไดรบผลกระทบใด ๆ จากการเปลยนคาตวแปรพาราในฟงกชน ตวแปรทสงไปมคาเทาใดกลบมากมคาเทานน

� เรองนสมเหตสมผลด เพราะถาผเรยกสงคาคงทเขาไปจะใหฟงกชนมนเปลยนคาคงทไดกคงเปนเรองประหลาด


ตวอยางการเปลยนคาตวแปรพารามเตอร


int add_mult(int x, int y) {x = x + y;x = x * y;return x;

}

void main() {int x, y, result;x = 5; y = 2;result = add_mult(x, y);

printf("%d\n", x);

printf("%d\n", result);}

ไดเลข 5 เหมอนตอนตน

ไดเลข 14

การสงผลลพธใหผเรยก

• ตอนเรยกผใชตองใหความสาคญกบชอฟงกชนและคาของพารามเตอร

• สวนตอนทรบคากลบมาผเรยกจะมองฟงกชนวาเปนเพยงคาคงท

� จะเอาคาคงทนนไปเกบไวในตวแปรกได

� จะเอาคาคงทนนไปแสดงผลกได

• ผเขยนโปรแกรมจงตองเขาใจลาดบการพจารณา

� เปนไปตามลาดบการทางานจรงของโปรแกรม คอเตรยมคาพารามเตอร � เรยกฟงกชน � ฟงกชนคนผลลพธกลบมา

� ตอนเตรยมคาเราเลอกกอนวาจะเปนคาคงทธรรมดาหรอเปนตวแปร

� ตอนเรยกเรามองวาชอฟงกชนกบลาดบพารามเตอรตรงกนหรอไม

� ตอนกลบมาตองดวาชนดขอมลตรงกบตวแปรทจะเกบคาไวหรอเปลา


ตวอยางการสงผลลพธและรบคาผลลพธจากฟงกชน



}

void main() {double radius = 1.2;

double area1 = findCircleArea(radius);

int area2 = findCircleArea(radius);}

เพราะวา findCircleArea แทจรงคอ double ดงนนเราจงควรใชตวแปรประเภท double มาเกบผลลพธไว ถาใช area2 มาเกบผลลพธจะคลาดเคลอน

ลาดบการคานวณทชวนงง

ลาดบการทางานทแทจรงกคอวา ฟงกชน findCircleArea จะรบพารามเตอรไปคดผลลพธกอน จากนนจงคอยคนผลลพธมาไวท area1

• เรองนทาใหบางคนชอบเขยนอะไรผด ๆ วาdouble area1;findCircleArea(radius) = area1;

ขางบนนผดเพราะการกาหนดคาตวแปรนนมกฎเหลกอยวาตวแปรทเราจะเปลยนคาจะตองอยทางดานขวาของเครองหมายเทากบ

• ลาดบการคดเกดขนทางดานขวาของเครองหมายเทากบกอนเสมอเชน int x = a + b; สงเกตวาแตกอนเรากคดคานวณทางขวาใหเสรจกอน


double radius = 1.2;double area1 = findCircleArea(radius);

หวขอเนอหา• ฟงกชน (Function) หรอ โปรแกรมยอยคออะไร• ประเภทและตวอยางของฟงกชน� ฟงกชนมาตรฐาน (standard function)


• โครงสรางของฟงกชนและตวอยางการใชงาน• ฟงกชนคอมพวเตอรกบฟงกชนคณตศาสตร• กฎเหลกของฟงกชน� กฎของการเรยกใชฟงกชน และวธจดวางฟงกชน


• การประกาศและนยามฟงกชนแยกจากกน

• ประเภทของฟงกชนสรางเอง


การประกาศและนยามฟงกชน

• แทจรงแลวคาวาการประกาศ (declare) กบการนยาม (define) ฟงกชนเปนสงทแตกตางกน

• ในตวอยางกอนหนาทงหมดเราทาการ declare และ define พรอมกน

• แลวอะไรทเรยกวา declare อะไรทเรยกวา define

� การระบชนดขอมล ชอฟงกชน และ พารามเตอร คอการ declare(คอการประกาศวามฟงกชนนอย)

� การระบวาฟงกชนทางานอยางไร (โคดขางในฟงกชน) คอการ define(การนยามคอการระบรายละเอยดทางการคานวณ)


ตนแบบฟงกชน

• เราเรยกฟงกชนทถกประกาศไววา ตนแบบของฟงกชน (function

prototype)

• วธประกาศตนแบบกคอใหเราระบชนดขอมล ชอฟงกชน และ พารามเตอรจากนนใหปดการประกาศดวยเครองหมาย semicolon เลย เชน

� int max( int x, int y );

� double findCircleArea( double radius );

� int add_mult( int x, int y );

• จดแตกตางจากเดมมเพยงวา เราไมเปดวงเลบปกกาเพอเขยนวธคานวณ แตเราปดการประกาศดวยเซมโคลอนทนท


การประกาศและนยามฟงกชนแยกออกจากกน

ทาไดตามขนตอนดงน

1. ใหเราระบตนแบบไวดานบนกอน

2. ณ จดทเราตองการนยามฟงกชน ใหเราเขยนซาตนแบบอกครง แต

i. แทนทเราจะปดตนแบบดวยเซมโคลอน เราจะเปดวงเลบปกกา

ii. เราระบวธคานวณของฟงกชนไวภายในวงเลบปกกาเหมอนกบทเราทามากอนหนาน


ตวอยางint max( int x, int y );

int max(int x, int y) {

if(x > y) return x;

else return y;

}

ผลทไดจะเหมอนกบวาเราเขยนทกอยางเหมอนเดม แตม function prototype เพมขนมาจากเดม

แลวจะเขยนแยกกนไปทาไมเนย?


prototype

Definition

ประโยชนของการประกาศและนยามฟงกชนแยกกน

1. ทาใหเราสามารถนยามฟงกชนไวดานใตของจดททาการเรยกใชได

2. สามารถประกาศ prototype กบนยามตวฟงกชนไวคนละไฟลได


int max( int x, int y );

void main() {int x, y;printf("%d\n", max(x, y) );

}


}

ประโยชนทสาคญทสดของการประกาศและนยามแยกกน

1. กระจายการใชงานฟงกชนไปหลาย ๆ ไฟลไดดวยการเขยนเฉพาะ prototype ใหม ไมตองเขยนนยามใหม

2. ทาใหฟงกชนสองอนเรยกใชงานกนเองได เพราะจดเรยกใชอยภายใตการประกาศฟงกชนดวยกนทงค

ถาเปนแบบขางลางน จะมแคฟงกชนเดยวทจะเรยกฟงกชนอกอนได


int A(int x);int B(int y);

int A(int x) { … B(5); … }int B(int y) { … A(0); … }

int A(int x) { … B(5); … }int B(int y) { … A(0); … }

ประเภทของฟงกชนสรางเอง

1. ฟงกชนทรบคาเขามาและคานวณผลลพธกลบไปใหผเรยก

2. ฟงกชนทไมรบคาเขามา แตคานวณผลลพธกลบไปใหผเรยก

3. ฟงกชนทไมรบคาเขามา และไมคานวณผลลพธกบไปใหผเรยก(subroutine หรอ procedure อกแบบหนง)

4. ฟงกชนทรบคาเขามา แตไมคานวณผลลพธกลบไปใหผเรยก(subroutine หรอ procedure แบบหนง)


ตวอยางฟงกชนทไมรบคาเขามาแตคานวณผลกลบไป

ฟงกชนทไมรบคาเขามา แตคานวณผลลพธกลบไปใหผเรยก

ตรงทเปนพารามเตอรจะวาง แตกตองมวงเลบไว

(ไมอยางนนเราจะแยกไมออกเลยวามนเปนฟงกชนหรอตวแปรธรรมดา)

ถาเราจะเขยน prototype กจะยงวนเขาไปอก

ตรงวงเลบเปลาเราสามารถใสคาวา void เขาไปกได


int random() { … }

int random { … } แบบน �ผด

int random; ทน �หนาตากลายเปนตวแปร int ธรรมดา

int random( void ) { … }

เทคนคบางอยางเกยวกบการสงขอมลเขาใหฟงกชน

• ในบางทเราไมสงขอมลเขาใหกบฟงกชนผานพารามเตอร

• เราอาจจะใชตวแปรแบบ global ในการสงขอมลเขาใหกบฟงกชน


int array[10];

float average() {float sum = 0;int i;for(i = 0; i < 10; ++i) {

sum += array[i];}

return sum / 10;}

ตวอยางฟงกชนทไมรบคาเขามาและไมคานวณผลกลบไป

• เชน ฟงกชนทมการทางานและแสดงผลลพธแลวเสรจในฟงกชน

• เราเหนมากอนหนาแลวในฟงกชน void main( ) { … }

• นนคอ หากเราไมตองการคนผลลพธกลบไปหาผเรยก � เราใช void มาเปนชนดขอมลของผลลพธฟงกชนvoid ตรงนแปลวา ‘ไมม’

• สรปไดวาเราสามารถใช void ไดอยางนอยสองแบบในการกาหนดชนดขอมล คอ ใชระบวา

� ฟงกชนไมมพารามเตอร

� ฟงกชนไมมผลลพธคนกลบไปใหผเรยก


void main() { … }

ตวอยางฟงกชนทรบคาเขามาแตไมคานวณผลกลบไป

เชน ฟงกชนทมการทางานและแสดงผลลพธแลวเสรจในฟงกชน

ฟงกชนทเขยนผลลพธลงไฟลบางทกเปนจาพวกนเหมอนกน

หรอฟงกชนทสงผลลพธกลบไปผาน


void order_numbers(int x, int y) {if(x < y) {

printf("%d %d", x, y);} else {

printf("%d %d", y, x);}

}

เรองนารเกยวกบฟงกชนทไมคนผลลพธกลบไป

• บางภาษาเชน ภาษาเบสค และภาษาปาสคาล จะเรยกฟงกชนทไมคนผลลพธกลบไปวาเปน subroutine หรอ procedure ซงแปลวา ขนตอนการทางานยอย หรอ ขนตอนการทางานทวไป

• เพราะจากตวคณตศาสตร ฟงกชนจะมการคานวณคาตอบกลบมาเสมอ

• บางภาษาเครงครดกบสงทเปนไปในคณตศาสตรจงเรยกโปรแกรมยอยทไมคนผลลพธกลบไปเปนชออนแทน (subroutine หรอ procedure)

• แตทางภาษาซ และภาษาจานวนมากไมสนใจทจดนและเรยกโปรแกรมยอยทกอยางเปนฟงกชนไปหมด

� ขอเพยงโปรแกรมเมอรเปลยนชนดขอมลใหถกกพอ

� ภาษาทใหความสนใจในจดนจะมคาสาคญมาแยกประเภทโปรแกรมยอย


Documents

การเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร 1 Computer ...webserv.cp.su.ac.th/lecturer/pinyotae/compro1/slides/...ฟงกช น (Function) หร