Masungit ang panahon. Maiitim ang mgaulap. Malamig ang hangin. Gumuguhit manaka-naka ang matatalim na kidlat sa langit.Napakatahimik ng buong paligid. Walangmaririnig na mahihinang huni ng mga ibon.Humahanap ng mga ligtas na silungan pati mgahayop. Madilim ang paligid. Babagsak na angmalakas na ulan.
PANG- URI
Ang pang- uri ay salitang nagsasaad ngkatangian o uri ng tao, hayop, bagay, lunan,atbp., na tinutukoy ng pangngalan o panghalipna kasama nito sa loob ng pangungusap.
Ang pang-uri ay nagsasaad ng katangian omga salitang naglalarawan. Maaari itongsalitang-ugat at panlaping makauri.
1. Pang- uring nagbibigay-turing sa Pangngalan
Halimbawa:
1. Ang mabait na bata ay pinagpala.
2. Ang batang makulit ay aking kapatid.
3. Ang masunuring bata ay kinagigiliwan ko.
2. Pang- uring Nagbibigay-turing sa Panghalip
Halimbawa:
1. Kayong mayayabang ay iniiwasan ng mga
kaibigan.
2. Kaming mababait ay binibiyayaan ng Diyos.
3. Magtatagumpay kayong matatalinong
mag-aaral.
3. Pang-uring maaaring paksa ng isangPangungusap
Halimbawa:
1. Ang mababait ay pinupuri ng marami.
2. Ang matatapang ay hindi nagpapatalo sa
laban.
3. Ang mapagkunwari ay kinamumuhian ko.
4. Pang-uring maaaring isang kaganapangpansimuno ng isang pangungusap.
Halimbawa:
1. Malamig ang gabi.
2. Marumi ang kanyang damit.
3. Puti ang kanyang bestida.
5. Pang-uring maaaring nagsasaad ng bilangsa salitang binibigyang-turing nito.
Halimbawa:
1. Ang tatlong itlog ay nabasag.
2. Apat ang pumasa sa pagsusulit.
3. Ikalimang ranggo ang iyong kapatid.
Ang pang-uring ginamit na panuring ay iniuugnay sapangngalan o panghalip sa pamamagitan ng mgapang-angkop.
Mga Halimbawa:
1. Nasa grasya ng Diyos ang banal na tao.2. Magandang tanawin ang kanyang
iginuhit na larawan.3. Malamang pata ng baboy ang ipinaksiw
niya.
Gawain:Isulat kung PP kung ang pang-uring nasa panaklong ay panuring sapangngalan, PH kung panuring ng panghalip, PN kung pangngalan, KP kung kagamitang pansimuno at PB kung nagsasaad ng bilang
____1. (Masayahin) ang mga Pilipino.____2. (Mapagkawanggawa sila.____3. Ang (malamig) na hangin ay dumampi sa aking pisngi.____4.Sila ay (maunawain).____5. (Mahusay) na pintor sa Juan Luna.____6. (Masinop) siya sa gamit.____7. Mapapalad ang (mabubuti)____8. (Tatlong) itlog ang binili ko.____9. Pinagpapala ang mga (kapus-palad).____10. May (malambot) na puso para sa bata si Vanessa.
Gawain:Isulat kung PP kung ang pang-uring nasa panaklong ay panuring sapangngalan, PH kung panuring ng panghalip, PN kung pangngalan, KP kung kagamitang pansimuno at PB kung nagsasaad ng bilang
____1. (Masayahin) ang mga Pilipino.____2. (Mapagkawanggawa) sila.____3. Ang (malamig) na hangin ay dumampi sa aking pisngi.____4.Sila ay (maunawain).____5. (Mahusay) na pintor sa Juan Luna.____6. (Masinop) siya sa gamit.____7. Mapapalad ang (mabubuti)____8. (Tatlong) itlog ang binili ko.____9. Pinagpapala ang mga (kapus-palad).____10. May (malambot) na puso para sa bata si Vanessa.
Gawain:Isulat kung PP kung ang pang-uring nasa panaklong ay panuring sapangngalan, PH kung panuring ng panghalip, PN kung pangngalan, KP kung kagamitang pansimuno at PB kung nagsasaad ng bilang
KP 1. (Masayahin) ang mga Pilipino.PH 2. (Mapagkawanggawa) sila.PP 3. Ang (malamig) na hangin ay dumampi sa aking pisngi.PH 4.Sila ay (maunawain).PP 5. (Mahusay) na pintor sa Juan Luna.PH 6. (Masinop) siya sa gamit.KP 7. Mapapalad ang (mabubuti)KB 8. (Tatlong) itlog ang binili ko.PP 9. Pinagpapala ang mga (kapus-palad).PP 10. May (malambot) na puso para sa bata si Vanessa.
Kayarian ng Pang-uri
Mapapangkat sa apat na kayarian ang mga pang-uri:
Payak
Maylapi
Inuulit
Tambalan
1. PayakAng pang-uri ay nasa payak na kayarian kapag
binubuo ng isang salita o salitang-ugat.
Halimbawa:1. Ganda2. Lungkot3. Tigas
3. Inuulit
Ang salita ay maaaring inuulit ng buo o inuulit na ganap.
Maaari ring bahagi lamang ng isang salitang-ugat o tinatawag naparsyal ang pag-uulit.
Halimbawa:Pag-uulit na Ganap:
(ang) puti-putiputing-putimaputing-maputimaputi-puti
Pag-uulit na Di-ganap:(ang) liliitmaliliit
4. TambalanAng pang-uri ay tambalan kung ito’y binubuo ng
pinagsamang dalawang salita na maaaring may ikatlongkahulugan o mananatili ang kahulugan.
Halimbawa:
Karaniwang kahuluganTaus-puso bigyang-yamanBayad-utang hilis-kalamay
Patalinghagang kahuluganKalatog-pinggan ngising-asoBulang-gugo kapit-tuko
GAWAIN:Isulat ang pang-uri sa loob ng tamang kahon ayon sa kayarian nito.
isip-bata sobra abot-kamay tuloy-tuloy antukin bukod-tangi
payapa magalang gutom iba-iba bigay-todo mahiyain
kasimbait Una dakila kabit-kabit bukas-loob kasintibay
Luma pantay-pantay taos-puso mapanukso punit-punit masuwerte
puro malas palabiro araw-araw
PANG-URING PAYAK
PANG-URING TAMBALAN
PANG-URING MAYLAPI
PANG-URING INUULIT
PANG-URING PAYAK
Sobra payapa gutomUna dakila lumaPuro malas totoo
PANG-URING MAYLAPI
Antukin magalangMahiyain Kasimbaitkasintibay mapanuksomasuwerte palabiroMakabago nakahanda
nakahanda
PANG-URING INUULIT
Tuloy-tuloy Punit-punitIba-iba Araw-arawKabit-kabit Yuta-yutaPantay-pantay kaakit-akit
PANG-URING TAMBALAN
Isip-bata bukas-loobAbot-kamay taos-pusoBukod-tangi urong-sulongBigay-todo balat-sibuyas
1. IsahanAng pang-uri ay isahan kung nagsasaad ito ng isang
bilang ng salitang binibigyang-turing o inilalarawan.
Halimbawa:
1. Maligayang pamilya ang pamilyang malusog.2. Kapalagayang-loob ko siya.3. Pang-iniksyon iyan.
2. DalawahanNasa kailanang dalawahan ang pang-uri kung ito’y
nagbibigay- turing sa dalawa.
Halimbawa:
1. Magkasing-ganda sina Kris at Ana.2. Magkasimputi ang damit nina Janice at Jenny.3. Kapwa nurse ang anak niya.
3. Maramihan
Maramihan ang kailanan ng pang-uri kung ito’ynagbibigay-turing o naglalarawan ng higit sa dalawa.
Halimbawa:
1. Matatamis na mga prutas.
2. Magagandang binibini ang aking nakita
kagabi.
3. Magagalang na mga mag-aaral ang
sumalubong sa akin sa FUHS.
GAWAIN 3Isulat sa patlang ang titik I kung ang kailanan ng pang-uring
may salungguhit ay isahan, D kung ito ay dalawahan, at M kung itoay maramihan.
_____ 1. Ang dalawang manlalaro ng basketbol ay magsingtangkad._____ 2. Ang limang turista ay umakyat sa mataas na bundok._____ 3. Malulusog ang mga alagang hayop ni Mang Berting._____ 4. Mahapdi pa rin ang sugat ni Henry sa tuhod._____ 5. Si Juan ay kasingkupad ni Jerry magtrabaho._____ 6. Ang mga mag-aaral ni Ginang Romero ay magagalang._____ 7. Kapwa malikhain ang kambal na sina Lauren at Louise._____ 8. Ang gamot na ininom ni Maricel ay mabisa._____ 9. Hindi sanay sa maginaw na klima ang mga hayop._____ 10. Maaanghang ang mga ulam dito sa Bikol.
GAWAIN 3Isulat sa patlang ang titik I kung ang kailanan ng pang-uring
may salungguhit ay isahan, D kung ito ay dalawahan, at M kung itoay maramihan.
D 1. Ang dalawang manlalaro ng basketbol ay magsingtangkad.I 2. Ang limang turista ay umakyat sa mataas na bundok.M 3. Malulusog ang mga alagang hayop ni Mang Berting.I 4. Mahapdi pa rin ang sugat ni Henry sa tuhod.D 5. Si Juan ay kasingkupad ni Jerry magtrabaho.M 6. Ang mga mag-aaral ni Ginang Romero ay magagalang.D 7. Kapwa malikhain ang kambal na sina Lauren at Louise.I 8. Ang gamot na ininom ni Maricel ay mabisa.I 9. Hindi sanay sa maginaw na klima ang mga hayop.M 10. Maaanghang ang mga ulam dito sa Bikol.