zbornik naucne konferencije1gradina.untz.ba/uredi/nir/zbornik naucne konferencije1.pdf · Politika nauke na BiH univerzitetima 12 4 NAŠE AKTUELNO STANJE • GDP FBiH SE OCJENJUJE

UNIVERSITY OF TUZLA UNIVERZITET U TUZLI

NAUČNA KONFERENCIJA NAUKA, ISTRAŽIVANJE, KONKURETNOST ZA BUDUĆNOST

ZBORNIK RADOVA

Tuzla, 21.12.2005.

S A D R Ž A J Predgovor Stanje nauke na univerzitetima u BiH Prof. dr. Izudin Kapetanović, rektor Univerziteta u Tuzli Politika nauke u Bosni i Hercegovini Akademik prof. dr. Božidar Matić, predsjednik Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine ISKUSTVA IZ OKRUŽENJA Financiranje nauke u Srbiji i tranzicija instituta Dr. Zlatko Rakočević, direktor Instituta nuklearnih nauka Vinča,

Beograd, Srbija i Crna Gora DOMAĆA ISKUSTVA Naučno-istraživačka aktivnost UKC-a Tuzla Prof. dr. Osman Sinanović, pomoćnik direktora UKC-a Tuzla Okvirni plan razvoja naučno-istraživačkog rada Univerziteta u Tuzli Prof. dr. Božo Banjanin, prorektor Univerziteta u Tuzli Mr sci Adisa Muharemović, viši saradnik Univerziteta u Tuzli CASE STUDIES Predstavljanje, djelovanje i usmjerenost Kemijskog instituta Ljubljana, Slovenija Prof. dr. Viktor Grilc, Fakultet za kemiju i kemijsku tehnologiju Univerziteta u Ljubljani Strateška opredjeljenja Bosnalijeka za pozicioniranje u kontaktu okruženja Nedim Vilogorac, Bosnalijek Univerzitetski naučno-tehnološki parkovi – mjesto za transformaciju od predavačkog ka preduzetničkom univerzitetu Prof. dr. Darko Petković, Univerzitet u Zenici Istraživanje dizajna proizvoda u cilju povećanja konkurentnosti Prof. dr. Zajim Smajić, Fakultet za dizajn Beograd ZAVRŠNA DEKLARACIJA Lista učesnika

Predgovor Predgovor

U vremenima globalne konkurentosti, nivo naučnoistraživačkog rada jednog društva određuje njegova ekonomska, politička i socijalna moć. U poređenju sa međunarodnim trendovima i trendovima okruženja, Bosna i Hercegovina još uvijek nije dostigla zadovoljavajući nivo naučno-istraživačkog rada koji bi bio inovativan i konkurentan djelimično zbog nepostojanja Okvirnog zakona o naučnoistraživačkoj i istraživačkorazvojnoj djelatnosti.

Politika finansiranja naučnoistraživačke djelatnosti u Bosni i Hercegovini je trenutno kratkoročna bez postojanja stabilnog fonda za istraživanje. Zbornik sa konferencije Nauka, istraživanje, konkurentost za budućnost organizovane u okviru Ljetnog Univerziteta u Tuzli 11.07.2005. godine na Univerzitetu u Tuzli ima za cilj predstavljanje stanja nauke na univerzitetima i naučnim institutima u BiH i politike državnih vlasti prema nauci, ukazivanje na probleme i prepreke u okruženju i izazove na putu do iznalaženja rješenja za finansiranje nauke i priključivanje modernim trendovima istraživanja. Uspješni primjeri iz domaćeg i stranog okruženja kao uzori poziciniranog djelovanja i strateških opredjeljenja, transformacija univerziteta ka poduzetničkom univerzitetu u obliku univerzitetskih naučno-tehnoloških parkova su neke od smjernica konkuretnosti univerziteta.

Deklaracija o stanju i položaju nauke u Bosni i Hercegovini data na kraju ovog Zbornika ima za cilj da upozori javnost na veliku šansu za razvoj znanja, primjenu visokih tehnologija i približavanja evropskim tokovima u oblasti tržišne konkurencije. Ta šansa bi mogla dovesti do povećanja životnog standarda svih građana Bosne i Hercegovine. Nadamo se da će ove prezentacije doprinijeti podizanju nivoa svijesti javnosti o značaju naučnoistraživačkog rada u BiH i dovesti do iznalaženja najprikladnijih rješenja kreatorima politike nauke u BiH.

Prorektor za naučnoistraživački rad

Dr sci Božo Banjanin, red.prof.

Stanje nauke na BiH univerzitetima 4

STANJE NAUKE

NA UNIVERZITETIMA U BIH

Prof. dr. Izudin Kapetanović rektor Univerziteta u Tuzli


prof. dr. Izudin Kapetanović, rektor Univerziteta u Tuzli

Uvodno izlaganje

Konferencija “Nauka, istraživanje i konkurentnost za budućnost”Univerzitet u Tuzli, 11.07.2005. godine

Misija svakog univerziteta utemeljena je na jedinstvu naučnog i nastavnog procesa kao nezaobilaznoj vrijednosti. Univerzitetski nastavnici istodobno su i naučnici. Najbolja univerzitetska nastava je naučni rad. Nedjeljivost naučnog i nastavnog procesa proističe iz spoznajne, metodologijske i aplikativne uloge nauke kojom se na univerzitetu stvara i održava akademski naboj kao kritički element u edukacijskom procesu. Univerzitet bez naučne aktivnosti svodi se na deskriptivnu i interpretativnu školu, s velikom opasnošću sadržajnog i procesualnog zastranjenja.


4 zablude:

Ulazak u Evropu će riješiti sve naše ekonomske probleme Imamo visokoobrazovanu i kvalitetnu radnu snagu Bosna i Hercegovina je atraktivna za strana ulaganja, ali ulagači samo zbog političke situacije čekaju na granicama Radna mjesta će otvoriti država


Podaci o obrazovnoj strukturi stanovništva u BiH po popisu 1991. godine

2,80%3,67%2,76%32,61%24,43%19,65%14,07%100%

93.903122.96792.5011.092.372818.361658.356471.1823.349.642

NepoznatoVSSVŠSSSSOsnovna škola

Bez 8 razreda OŠ

Bez školeΣ

58,15%


Važni faktori obrazovanja:razvojna orijentacija i treća naučno-tehnološka revolucija

interdisciplinarnost u nastavi

razvoj kreativnostirazvoj i poticanje poduzetničkog duha

razvoj ekološke svijesti

odgoj slobodnih ljudi, cjelovitih i humanih ličnosti


IZBORI U NASTAVNA ZVANJA

355135103117UKUPNO

12354Redovni prof.

45131418Vanredni prof.

85243130Docent

82292726Viši ass.

131662639Asistent

UKUPNO2004.2003.2002.

Politika nauke na BiH univerzitetima 10

POLITIKA NAUKE U BOSNI I HERCEGOVINI

Akademik prof. dr. Božidar Matić Predsjednik Akademije nauka i umjetnosti

Bosne i Hercegovine

1

POTREBNO JE USVOJITI POLITIKU NAUKE U BiH

Božidar MatićJuni 2005.


2

INOVATIVNI KAPACITET JE NAJVAŽNIJI FAKTOR KONKURENTNE

SPOSOBNOSTI• U obnovi BiH inovativnom kapacitetu nije

posvećena nikakva pažnja• U 1990. god. ulaganje u nauku na

univerzitetima i istraživačkorazvojne projekte u poduzećima dostiglo je 1,5% BDP (država 1%, poduzeća 0,5%)

• U 2003. god.uloženo je 0.05% BDP!!!!!!!!• Univerziteti su bez istraživačkih aktivnosti

(osim sporadičnih – po kapacitetu jedva 3% potrebnih)

3

NITI FEDERALNA NITI DRŽAVNA STATISTIKA NE PRATE OVU

OBLAST

• Naše ocjene o današnjem stanju rezultat su istraživanja provedenog u ANUBiH

• Načinjen je zbir budžetskih stavki pod naslovom “nauka” u federalnom i kantonalnim nadležnim ministarstvima te uvećan za 50% kao aproksimacija za drugi entitet (2002.)

• Nije nađeno niti jedno poduzeće koje ima u toku ir projekat


4

NAŠE AKTUELNO STANJE• GDP FBiH SE OCJENJUJE KAO 4 mlrd USD• 1% je 40 mil USD• FISKALNA SNAGA FBiH/KANTONI JE cca

0.3/0.7• POTREBNI IZNOS ZA BUDŽETSKI DIO FBiH

JE 12 mil USD ILI 20,4 mil KM (u 2005. PLAN 1,077 mil., 50% iznosa iz 2003.)

• POTREBNI IZNOS ZA KANTONE JE 28 milUSD ili 47,6 mil KM

5

nastavak

• PRIMJER KANTONA SARAJEVO ZA 2005.:- 1,5 mil KM ili 15% POTREBNOG,

SKUPŠTINA KANTONA U USVOJENOM PNID USVOJILA DOSTIZANJE POTREBNOG IZNOSA DO 2009.


6

ŠTA RADI EU?• European Council (Lisbon, 2000) usvojio

ERA (European Research Area) sa ciljem• Omogućiti Uniji da postane svjetski

najkonkurentnije i najdinamičnije na znanju bazirano društvo

• Glavni instrumenti za dostizanje ERA: FP6, FP7 i COST

• Do 2009. Postići ulaganje u R&D od 3% GDP (1% država, 2% privreda)

7

REALIZIRANI FP1 do FP5 i PLAN za FP6 i FP7

• FP1 84/87 3,27 mlrd E• FP2 87/91 5,36 • FP3 90/94 6,6• FP4 94/98 13,12• FP5 98/02 14,96• ..............................................................................

.• FP6 02/06 17.5 biti će

ostvaren• FP7 07/13 PLAN 73 drž./ind.

33/66%


8

TEMATSKI PRIORITETI

• FP6 - LIFE; INFORM. TECH.; NANO; SPACE; FOOD; SUST. DEVELOP; CITIZENS;

• FP7 - HEALTH; FOOD; INFORM. TECHN.; NANO; ENERGY, ENVIRONMENT; TRANSPORT; SOC.&HUM.; SECURITY&SPACE

9

FP7 ima 4 SP (specifični programi)

• SP1 Cooperation 45 mlrd E• SP2 Ideas 12• SP3 People 8• SP4 Capacities 8• TOTAL 73


10

FP1 do FP5 su bili priprema!

• TEŠKO JE USKOČITI U FP6 I FP7 AKO SE NIJE RADILO NA PRETHODNIM PROGRAMIMA

11

COST(COoperation in the Field ofScientific and Technical Research)• Zasnovano 1971. Osim EU članica YU !• Od 1992. HR, SL• Pridružili se: Izrael 2000., YU 2001.; MK

2002,• Budžet 2004. cca 15 mil. Eura• Ministarska konferencija u Dubrovniku

2003.!!!!! Bez BiH!!!!!. BiH NIJE članica!


12

Statistika COST budžeta

• Godišnji prosjek po akciji 80.000 E• Prosjek/skup/učesnik 880 E• Kratke naučne misije 5.000 E• Prosjek po publikaciji 4.000 E• Prosjek po skupu 7.000 E• Konačna evaluacija do 2.500

E• AKCIJA U 2004 185

13

COST ČLANICE

• Svih 25 članica EU• EFTA članice (Island, Norveška, Švic.)• Kandidatske zemlje (Bug. Rum. Turska)• Druge zemlje (Izrael, SiCG, Hrv, Mak.)• SAMO BiH i Albanija nisu članice


14

ŠTA POMAŽE COST

• Skupovi naučnog managementa• Naučni skupovi i seminari• Kratkoročne naučne misije• Treninzi i istraživačke konferencije• Evaluacije i studije• Diseminacija rezultata

15

BROJ OBJAVLJENIH RADOVA U REFERENTNIM ČASOPISIMA NA 100.000 STANOVNIKA – konačni

INDIKATOR SAMOIZOLACIJE BiH

76,8429,63Slovenija

26,018,40Hrvatska

11,3411,92Srbija

5,242,36Makedonija

0,611,95BiH

3,411,79Crna Gora

2000.god1990.god.ex. Yu. RepublikaIzvor:FourthInernational Congress on peer Review in Biomedical Publication,Barcelona, Sept. 1.-16. 2001.


16

ZAKLJUČAK

Urgentno je potrebno uspostaviti zakonsko reguliranje nauke i

sistema financiranjaistraživačkorazvojne djelatnosti u

FBiH u skladu sa ustavnim nadležnostima Federacije i

kantona

17

ANUBiH PREDLAŽE POLITIKU:

1.Osnovati federalnim zakonom Fond za nauku u snazi 0,3% BDPFBiH2.Osnovati u svakom kantonu koji ima univerzitet Kantonalni Fond za nauku u snazi 0,7% BDP kantona3.U svakom kantonu koji nema univerzitet ustanoviti budžetsku stavku za nauku u snazi 0,7%BDP kantonaTo bi osiguralo državnu ulaganje


18

PREKINUTI SAMOIZOLACIJU• UČLANITI BiH U COST• OSTVARITI OECD SHEMU – SVAKI

UNIVERZITETSKI NASTAVNIK JE 0,5 FTE NASTAVNIK i 0,5 FTE R&D RADNIK ŠTO SE MOŽE DOSTIĆI OSNIVANJEM NAVEDENIH FONDOVA

• TO OMOGUĆAVA KONZUMACIJU PONUDA ZA UČEŠĆE U FP6 i FP7

19

FEDERALNI FOND• Projekat “Mladi istraživači” (magistrature i

doktorati)• Infrastruktura za istraživačke djelatnosti

(internacionalizacija domaćih naučnih časopisa, naučni skupovi sa međunarodnim učešćem, kupovina prava za ulazak u baze podataka, potpora inovatorima za međunarodne nastupe, COBISS, Biharnet)


20

nastavak

• naučnoistraživački projekti na univerzitetima – poticanje suradnje subjekata iz dva ili više kantona, entiteta i međunarodne suradnje

• istraživačkorazvojni projekti u poduzećima – poticanje suradnje subjekata iz dva ili više kantona, entiteta i međunarodne suradnje

21

KANTONALNI FOND• Naučnoistraživački projekti na

univerzitetu – financiranje SA POSEBNOM PODRŠKOM UKLJUČENJU U FP6 i FP7

• Istraživačkorazvojni projekti u poduzećima – poticanje

• U oba slučaja dio sredstava uložiti u razvoj institucija i njihovih kapaciteta


22

Budžetska stavka kantona koji nema univerzitet

• Na raspolaganje univerzitetima gde studiraju građani kantona koji nema univerzitet, a za naučnoistraživačke projekte nastavnika

• Istraživačkorazvojni projekti u poduzećima kantona - sufinanciranje

23

SVE PRIMJENJIVO I NA DRUGI ENTITET

• Sve što je za FBiHnadležnost kantona, ujediniti sa entitetskim nadležnostima i dobije se konzistencija na nivou BiH


24

ZABLUDA BiH VLASTI• Kada im se spočitava pasivnost prema R&D

sektoru uvijek imaju odgovor: “BiH privreda se privatizira i država nema što raditi u financiranju nauke”

• Iz prethodnih slajdova vidi se stav država koje su tržišne i sa privatnom industrijom.

• SAD su 1971. imale odnos država/industrija u omjeru 2/1, 2003. ulažu 2,8%GDP (284 mlrd$) u omjeru 1/2, što je kao cilj prihvtila i EU.

25

Poželjno sektorsko učešće za BiH

10Humanističke znan.9Društvene znanosti

11Biotehničke znano.20Biomedicinske zna.

24Tehničke znanaosti26Prirodne znanosti%Područje

Finansiranje nauke u Srbiji i tranzicija instituta 23

Financiranje nauke u Srbiji

i tranzicija instituta

Dr. Zlatko Rakočević direktor Instituta nuklearnih nauka Vinča, Beograd,

Srbija i Crna Gora

Finansiranje nauke u Srbiji

i tranzicija instituta


Finansiranje nauke u Srbiji

• Projektno finansiranje• Naučna strategija• Novi zakon o naučno istraživačkoj delatnosti• Novi zakon o inovacionim centrima• Predlog Zajednice instituta –

i institucionalno finansiranje

Tranzicija instituta


Istorijat

Institut za nuklearne nauke Vinča osnovan je 1948. godine kao istraživački centar za realizaciju nuklearnog programa zemlje. Danas je Vinča multidisciplinarni naučni institut koji pokriva veliki broj naučnih i tehničko-tehnoloških disciplina.


Ciljevi transformacije

• Jedinstven institut• Istraživači rasterećeni finansijskih, poslovnih i

organizacionih problema• Povezivanje osnovnih i primenjenih

istraživanja• Plasiranje znanja na tržistu

Biznis plan

1. ANALIZA STANJAorganizacija i menadžmentistraživači i tehničko osobljeopremastruktura prihoda


Organizacija Instituta:

- 15 istraživačkih laboratorija,

- 5 centara,

- Spoljnotrgovinski promet i

- Zajedničke službe.

Osoblje:

U Institutu je ukupno zaposleno oko 750radnika od čega je oko 400 istraživača.

Laboratorije i Centri• Laboratorija za fiziku

• Laboratorija za nuklearnu fiziku

• Laboratorija za teorijsku fiziku i fiziku kondenzovane materije

• Laboratorija za radijacionu hemiju i fiziku

• Laboratorija za atomsku fiziku

• Laboratorija za fizičku hemiju

• Laboratorija za hemijsku dinamikui permanentno obrazovanje

• Laboratorija za radioizotope

• Laboratorija za radiobiologiju i molekularnu genetiku

• Laboratorija za molekularnubiologiju i endokrinologiju

• Laboratorija za zaštitu od zračenja i zaštitu životne sredine

• Medicinska zaštita

• Laboratorija za elektroniku

• Laboratorija za računarsku tehniku

• Laboratorija za termotehniku i energetiku

• Centar za nuklearne tehnologije i istraživanja NTI

• Centar za motore i vozila

• Laboratorija za materijale

• Centar za multidisciplinarnaistraživanja i inženjering

• Centar za protiveksplozionu zaštitu

• Spoljnotrgovinski promet


Biznis plan

1. ANALIZA STANJAorganizacija i menadžmentistraživači i tehničko osobljeopremastruktura prihoda

Biznis plan2. AKCIONI PLAN

naučna strategija !!!informatički planplan poslovanjaobrazovni plan i programorganizacioni plan

Naučno – tehnološki park


ZAŠTITA ZDRAVLJA I ŽIVOTNE SREDINE

ENERGETIKA I NOVI I

OBNOVLJIVI IZVORI

ENERGIJE

NANONAUKEМАТERIJALI I TEHNOLOGIJE

KVALITET I INFORMATIKA

OBRAZOVANJE

NUKLEARNE TEHNOLOGIJE

INSTITUT ZA NUKLEARNE NAUKE INSTITUT ZA NUKLEARNE NAUKE "VIN"VINČČA"A"PROGRAMSKA STRATEGIJA 2005 PROGRAMSKA STRATEGIJA 2005 -- 20152015

Biznis plan2. AKCIONI PLAN

naučna strategija !!!informatički planplan poslovanjaobrazovni plan i programorganizacioni plan

Naučno – tehnološki park


Problemi u sprovođenju transformacije

• Ljudi – ne vole promene• Kadrovski problemi• Slaba privreda• Finansiska podrška• Nauka na marginama društvenog položaja

HVALA NA PAŽNJI

Naučno-istraživačka aktivnost UKC-a Tuzla 31

DOMAĆA ISKUSTVA

Naučno-istraživačka aktivnost

UKC-a Tuzla

Prof. dr. Osman Sinanović pomoćnik direktora UKC-a Tuzla

UNIVERZITETSKI KLINIČKI CENTAR TUZLA: nauka, istraživanje,

konkurentnost za budućnost

Prof. dr. med. sci. Osman SINANOVIĆUniverzitetski klinički centar Tuzla,

Medicinski fakultet Univerziteta u Tuzli


UNIVERZITETSKI KLINIČKI CENTAR TUZLA: nauka, istraživanje, konkurentnost za budućnost

Godišnje se liječi oko 48.000 bolesnika, uradi se preko 3.300 000 pregleda i usluga, 26.000 operativnih zahvata.

Ukupan broj zaposlenih je 2 340 od čega 410 ljekara raznih specijalnosti 1140 medicinskih sestara/tehničara.


Doktora nauka: 51Magistara nauka: 63

Docenata: 25Vanrednih profesora: 16Redovnih profesora: 4+2



UKC Tuzla je Univerzitetski ne samo po svom imenu i ne samo što ima univerzitetske profesore nego zato što je nastavna baza Medicinskom i Edkacijsko-rehabilitacijskom fakultetu, Vusokoj zdravstvenoj školi....


Publikacije/National Library of Medicine

Trenutno ukupno 76 magistara i doktora nauka imaju objavljene radove u indeksiranim časopisima koje prati Entrez PubMed;Od 76 njih 43 imaju objavljena tri ili više, a 22 više od pet radova;Broj objavljenih radova u inernacionalno indeksiranim časopisima zadnjih godina ima tendenciju rasta;



Univerzitetski klinički centar posvećuje značajnu pažnju kontinuiranoj edukaciji i istraživanju:

Formacijsko mjesto Pomoćnika Dirketora za edukaciju, istraživanje i međunarodne kontakte;Nagrađivanje najboljih objavljenih radova uposlenika UKC na kraju godine;Svaka Klinika/Poliklinika ima pretplatu na dva časopisa po sopstvenoj odluci, a o trošku UKC-a;Magistranti i Doktoranti imaju mogućnost aplikacije za participaciju troškova do 50% ukupnog iznosa;


UKC Tuzla već više godina u biti ne šalje bolesnike u druge centre (osim za raditerapiju i rijetke iznimne slučajeve);UKC Tuzla već više godina prima bolesnike na liječenje izvan Tuzlanskog kantona;Nekoliko klinika i poliklinika ima razvijene programe koji drugi u BiH (nažalost) nemaju;Stalno učenje, evaluiranje novih dijagnostičkih i terapijskih procedura, loklani i multicentrični istraživački projekti i povećanje broja relevantnih publikacija je stalni cilj...


UKC Tuzla - saradnja

Ulm

BeogradZagreb NantBeč

Ljubljana OsloÖrebroÖrebro

Strasbourg Cincinnati

Okvirni plan razvoja naučnoistraživačkog rada Na JU Univerzitet u Tuzli 36

Okvirni plan razvoja naučno-istraživačkog rada

Univerziteta u Tuzli

Prof. dr Božo Banjanin

Prorektor za naučnoistraživački rad Univerziteta u Tuzli Mr sci Adisa Muharemović

Viši saradnik u Uredu za NIR Univerziteta u Tuzli

OKVIRNI PLAN RAZVOJA NAUČNOISTRAŽIVAČKOG RADA NA

UNIVERZITETU U TUZLI

Dr sci Božo Banjanin, vanred.prof, prorektor za naučnoistraživački rad Univerziteta u Tuzli

Mr sci Adisa Muharemović, dipl.oecviši saradnik u Uredu za naučnoistraživački rad Univerziteta u Tuzli

Tuzla, juli 2005. godineTuzla, juli 2005. godine

JU UNIVERZITET U TUZLI


METODOLOGIJA

1. Analize i zaključci sa konferencije o "Regionalnoj razvojnoj strategiji Tuzlanskog kantona-faza B", naučne podloge-Univerzitet u Tuzli, maj 2000.

2. Program rada i razvoja Univerziteta u Tuzli 2002-2004.; Prof. dr Izudin Kapetanović, juli 2002.

3. Perspektive naučno-tehnološkog razvoja u BiH, Simpozij Univerzitet u Tuzli, april 2001.

4. Plan institucionalnog razvoja do 2010.g. Univerzitet u Tuzli,februar 2003.

5. Mišljenje tima Evropske Unije za evaluaciju Univerziteta u Tuzli, 2004.

6. Regionalna Strategija ekonomskog razvoja, EU RED, novembar 2004.

STANJE NAUČNOISTRAŽIVAČKOG RADA NA UNIVERZITETU

Univerzitet u Tuzli je sa nekoliko fakulteta i instituta u periodu do 1992. godine bio nosilac visokog obrazovanja i istraživačko-razvojnihprojekata i razvoja TK. (5 fakulteta, 1 akademija, 8 instituta, 1 centar i oko 2.500 studenata)

U 2004/2005. godini u okviru Univerziteta postoji 13 članica na kojima studira oko 15.000 studenata, a radi 988 predavača i saradnika urazličitim zvanjima angažiranih u nastavi.

Aktivnost Univerziteta danas je usmjerena na obrazovnu funkciju uzpovremeno pružanje konsultantskih usluga privredi.

Instituti su neposredno nakon rata nespretnom politikom privatizacije, naprosto, «izvađeni» iz univerzitetskog okvira i prepušteni privatnojinicijativi.


• Naučna istraživanja na Univerzitetu su uglavnom utemeljena na individualnom pristupu. Ovakav pristup održava mala kadrovska jezgra na okupu i osigurava minimalni razvoj akademskih jezgara.

• Najveći nedostatak u sistemskom rješavanju je nesigurno finansiranje naučnih istraživanja, čime je ograničen sistemski pristup istraživanjima.

• Stanje istraživačke opreme i laboratorija je nezadovoljavajuće. Uponašanju društva na državnom/federalnom nivou može se prepoznati stihijski pristup kako prema nauci, tako i prema univerzitetu.

• Privatni sektor ne ulaže u naučnoistraživački rad.

STANJE NAUČNOISTRAŽIVAČKOG RADA NA UNIVERZITETU (2)

ž

Koncept razvoja NIR-a na Univerzitetu:

• 1.edukacija-prijenos znanja

• 2.istraživanje-proizvodnja znanja

• 3.dokazivanje-primjena znanja


Nosilac infrastrukture NIR-a

Univerzitet u Tuzli u okviru kojeg su:

•Naučno-istraživačke i razvojno-istraživačke jedinice-zavodi na fakultetima i centri (u perspektivi na Univerzitetu)

•Ured za naučno-istraživački rad i Ured za međunarodnu i međuuniverzitetsku saradnju pri Univerzitetu Tuzla (međuregionalna i međunarodna saradnja sa članovima EU, OPEC, USA)

Načini finansiranja:

• Univerzitet bi predložio izdvajanja budžetskih sredstava posebne namjene za ciljane razvojne programe i projekte (Fond za NIR)

• Finansiranje od strane privrednog subjekta-korisnika usluga;

• Indirektno finansiranje od strane inostranih donatora (vladinih tijela, razvojnih agencija i dr.);

• Finansiranje iz osnova sporazuma o međuuniverzitetskoj saradnji;

• Finansiranje iz osnova međunarodnih sporazuma o naučno-kulturnoj i tehničkoj saradnji.

• Ostali izvori finansiranja u zemlji i inostranstvu


NIR na Univerzitetu u Tuzli bi se trebao bazirati na:

.

•Reformisanom procesu visokog obrazovanja na Univerzitetu u Tuzli u skladu sa normativima i standardima EU

•Adaptiranim nastavnim planovima i programima na Univerzitetu u Tuzli (UT) sa ciljem uvođenja nastavnih programa za poduzetnički orijentisane univerzitete

•Internacionalizaciji i regionalnom povezivanju subjekata NIR-a na Univerzitetu

•Procesima revitalizacije i reorganizacije naučno-istraživačkih kapaciteta na institutima i fakultetima u skladu sa definisanim prioritetima NIR-a u BiH

•Izgradnji institucija za upravljanje tehnološkim razvojem, posebno malih i srednjih preduzeća, (poslovno-inovacioni centri i centri za transfer tehnologija i upravljanje tehnološkim procesima u okviru Univerziteta Tuzla).

Definisanje globalnih ciljeva u razvoju istraživanja

Globalni cilj NIR-a Univerziteta jerevitalizacija, reforma i reorganizacijaosnovnih resursa i subjekata NIR-a(Univerziteta u Tuzli, istraživačko-razvojnih centara), kao i razvoj sistema upravljanjaNIR-om.


Strateški i prioritetni ciljevi i mjere za Regiju SI

Definisanje podciljeva i plana akcije

1. Definisanje prioriteta na Univerziteta radi podrške procesima:• revitalizacija privrede • restruktuiranja i povećanja konkurentske sposobnosti

preduzeća • uvođenja novih tehnologija i povećanja izvoznih sposobnosti

preduzeća• cjeloživotna edukacija 2. Revitalizacija naučno-istraživačkog rada na fakultetima i

institutima u okviru definisanih prioriteta baziranih na reorganizaciji postojećih institucija (revitalizacija kadrova i opreme)

3. Osnivanje Fonda za naučno-istraživački rad


Ciljevi i pravci naučnog razvoja po oblastima NIRa:

a) Informacione tehnologije•Projektovanje, razvoj i izrada softvera za poslovne informacione sisteme;•Proizvodnja softvera za sisteme upravljanja proizvodnim procesima u realnom vremenu •Proizvodnja softvera za Internet bazirane aplikacije i digitalne medije.

b) Malotonažna hemija, razvoj specijalnih hemikalija i materijala na njihovoj osnovi•Primjena, razvojna i projektna istraživanja i uvođenje sistema kontrole kvaliteta u sljedećim oblastima: dizalice, transportni uređaji i mobilne mašine, kućanski aparati i izmjenjivači toplote •Istraživanja u oblasti primjene visokih tehnologija za visoko-brzinske obrade i nanošenje metalnih presvlaka (2005-2015. godina).•Istraživanja u oblasti dijagnostike primjenom savremenih informacionih tehnologija

c) Metalna industrija• Reinženjering tehnoloških segmenata preduzeća metalne struke,• Razvoj novih tehnologija (prerade metala, livenje, zavarivanje i dr.), i

osvajanje novih proizvoda, proizvodnih programa za potrebe privrede• Ispitivanje i projektovanje mašinskih konstrukcija

d) Ekonomija• Makroekonomska i mikroekonomska istraživanja• Istraživanja privrednog razvoja, regionalnog i prostornog razvoja • Istraživanja u oblasti oblasti menadžmenta, poslovnih finansija,

računovodstva i unapređenje upravljanja malim i srednjim preduzećima

e) Medicinski fakultet• Institucionalno razvijanje fundamentalnih istraživanja• Institucionalno razvijanje razvojnih istraživanja• Institucionalno razvijanje primjenjenih istraživanja u medicini.


f) Rudarstvo i geologijaf) Rudarstvo i geologija•• Razvoj novih tehnologija u rudarstvu uglja, sanacije zone tonjenRazvoj novih tehnologija u rudarstvu uglja, sanacije zone tonjenja gradskog ja gradskog

područja Tuzla i razvoj komunalne energetike TKpodručja Tuzla i razvoj komunalne energetike TK•• Istraživanje uslova i opreme za deminiranje minama ugroženog podIstraživanje uslova i opreme za deminiranje minama ugroženog područja ručja

TK TK •• Istraživanje rezervni ležišta građevinskog kamena, profitabilnihIstraživanje rezervni ležišta građevinskog kamena, profitabilnih ležišta nafte ležišta nafte

i plina i mineralne vode, pitke i tehničke vode na prostoru TK ii plina i mineralne vode, pitke i tehničke vode na prostoru TK i F BiHF BiH

g) Društvene djelatnostig) Društvene djelatnosti•• Školovanje novih profila kadrova kao nosilaca poduzetničkih zaniŠkolovanje novih profila kadrova kao nosilaca poduzetničkih zanimanja manja •• Opremanje istraživačkih i edukativnih laboratorija, dokumentacioOpremanje istraživačkih i edukativnih laboratorija, dokumentacionih centara nih centara

(Univerzitetska biblioteka i sl.), sa mogućnošću uključivanja u (Univerzitetska biblioteka i sl.), sa mogućnošću uključivanja u posebne posebne informacione mreže (učenje na daljinu i sl.)informacione mreže (učenje na daljinu i sl.)

•• Centar za cjeloživotno obrazovanje u sklopu kojeg će biti odjel Centar za cjeloživotno obrazovanje u sklopu kojeg će biti odjel za za permanentno obrazovanje profesora u osnovnim i srednjim školamapermanentno obrazovanje profesora u osnovnim i srednjim školama

Nova organizacija NIR-a je zasnovana na 5 oblasti:

• Istraživačko razvojni centri za inženjersko –tehničke nauke

• Istraživačko razvojni centri za društvene i humanističke nauke

• Istraživačko razvojni centri za bio-medicinske nauke

• Istraživačko razvojni centri za prirodne nauke• Istraživačko razvojni centri za umjetnost


Organizacija NIR-a na Univerzitetu –Šematski prikaz-

Uslužne djelatnosti Univerziteta:

• Centar za edukaciju• Centar za razvoj daljinskog obrazovanja• Media centar• Centar za izdavačku djelatnost• Centar za jezike• Univerzitetska biblioteka• Konsalting usluge


Obnavljanje istraživačkog kadra

• U cilju obnavljanja istraživačkog kadra na TK treba obezbjeditisredstva za finansiranje razvoja mladih istraživača u okvirumeđunarodne naučne i tehničke saradnje koju BiH potpisuje saostalim zemljama u svijetu. Nastaviće se naučna saradnja sa SAD idrugim zemljama preko Ureda za naučno-istraživački radUniverziteta.

• Osim toga, neophodno je organizovano uključivanje i u drugemeđunarodne projekte naučno-tehnološke saradnje (6 OkvirniProgram EU, INCO Copernicus, ACE, COST, EUREKA), univerzitetske mreže u kojima institucije iz BiH mogu da učestvuju. Pronalaženje strateških partnera za učešće u ovim projektima je prioritet.

Povezivanje naučnih instituta na TK i Univerziteta

• Povezivanje naučnih instituta na TK i Univerziteta je potrebno radi formiranja kritičnih masa istraživača i resursa.

• Na Univerzitetu u Tuzli neophodno je uspostaviti organizacione oblike za naučno-istraživački rad u formi: zavoda, klinika, i centara.

• Biće podržano formiranje i rad inkubatora za novoformirana mala preduzeća.

• Koordinacija između nižih organizacionih jedinica-zavoda se može ostvariti uspostavljanjem viših organizacionih oblika: istraživačko-razvojnih centara u kojima će se stvoriti pogodno okruženje za rad istraživačko-razvojnih organizacija, malih preduzeća čiji se rad oslanja na specijalna znanja i visoke tehnologije.


Osnivanje fonda za naučno-istraživački rad

• Potrebno je osnovati fond za NIR na osnovu sredstava koja će se dobiti namjenski iz NIR-a članica, sporazuma s privrednim subjektima, sa MSP, poduzetnicima i ostalim.

• Fond će biti revolving karaktera, a funkcionisat će po principu odobravanja projekata, pa će stimulisati projekte fundamentalnih, razvojnih i primjenjenih istraživanja, rješenja i ekspertiza koja su u stanju vraćati sredstva u Fond.

• Djelokrug finansijske potpore fonda su naučni i stručni časopisi na fakultetima i Univerzitetu sa međunarodnom recenzijom.

Naučni i stručni časopisi• Potrebno je osnovati i podržati naučne i stručne časopise na fakultetima i Univerzitetu sa međunarodnom recenzijom, a koji su u području rada organizovanih naučnih cjelina.

• Pri fakultetima već izlaze sljedeći časopisi: DEFEKTOLOGIJA, SPORT-naučni i praktični aspekti, Acta Medica Saliniana , Ekonomska revija, Technologica Acta, Ostrvo, a predstoji izlaženje časopisa na Prirodno-matematičkom fakultetu.

• Gotovo svi fakulteti imaju redovne ili povremene zbornike radova.


Naučno-stručni kongresi• Naučno-stručni kongresi iz pet oblasti koje

uključuju organizacione jedinice (istraživačko-razvojni centri).

• Kongresi su internacionalni sa međunarodnim učešćem i međunarodnom recenzijom.

• Ovi kongresi će obuhvatati isključivo naučna i stručna područja koja će imati za cilj javne prezentacije naučno-stručnih dostignuća kako na našem Univerzitetu tako i na Univerzitetima u BiH i šire.

TABELARNI PRIKAZ DINAMIKE RAZVOJA NIR-a SA VREMENSKIM AKTIVNOSTIMA I IZVRŠIOCIMA

Kratkoročno: do kraja 2005.god.Srednjeročno: do kraja 2007.god.Dugoročno: do kraja 2010.god.


ZAKLJUČCI1. Univerzitet prepoznaje posebnu šansu svoje naučnoistraživačke

pozicioniranosti kao:- nosioca primjenjenih i razvojnih istraživanja - «regionalnog Univerziteta» na prostoru TK i Regije SI

2. Univerzitet će formirati istraživačke kapacitete u zavode, a nakon regulacijepravila i u istraživačko razvojne centre na nivou Univerziteta

3. Nastaviće se naučna saradnja u zemlji i inostranstvu

4. Univerzitet će osnovati Fond za NIR revolving karaktera

5. Univerzitet će se založiti za povezivanje sa naučnim institutima u TK

6. Univerzitet ostaje otvoren i za mogućnosti kreiranja privremenih naučnoistraživačkih centara u zavisnosti od prirode i dužine trajanja preuzetih projekata iz zemlje ili inostranstva.

7.Shodno virtualnoj organizaciji naučnoistraživačkog rada, omogućena je autonomija pojedinicima, grupi, fakultetima u zavisnosti od potrebe projekta.

ZAKLJUČCI1. Univerzitet prepoznaje posebnu šansu svoje naučnoistraživačke

pozicioniranosti kao:- nosioca primjenjenih i razvojnih istraživanja - «regionalnog Univerziteta» na prostoru TK i Regije SI

2. Univerzitet će formirati istraživačke kapacitete u zavode, a nakon regulacijepravila i u istraživačko razvojne centre na nivou Univerziteta

3. Nastaviće se naučna saradnja u zemlji i inostranstvu

4. Univerzitet će osnovati Fond za NIR revolving karaktera

5. Univerzitet će se založiti za povezivanje sa naučnim institutima u TK

6. Univerzitet ostaje otvoren i za mogućnosti kreiranja privremenih naučnoistraživačkih centara u zavisnosti od prirode i dužine trajanja preuzetih projekata iz zemlje ili inostranstva.

7.Shodno virtualnoj organizaciji naučnoistraživačkog rada, omogućena je autonomija pojedinicima, grupi, fakultetima u zavisnosti od potrebe projekta.

Predstavljanje, djelovanje i usmjerenost Kemijskog instituta Ljubljana, Slovenija 49

CASE STUDIES

Predstavljanje, djelovanje i usmjerenost Kemijskog instituta Ljubljana,

Slovenija

Prof. dr. Viktor Grilc Fakultet za kemiju i kemijsku tehnologiju

Univerziteta u Ljubljani

KEMIJSKI INŠTITUT LJUBLJANA

Marec, 2005


ZGODOVINA

1946 je SAZU ustanovila Kemijski laboratorij SAZU.

1953 sta soustanoviteljstvo prevzela Izvršni svet LR Slovenije in Univerza v Ljubljani. Preimenovali so ga v Kemijski inštitut Boris Kidrič.

1973 so bile pravice Izvršnega sveta prenešene na konzorcij slovenske kemijske industrije.

1992 Kemijski inštitut Boris Kidrič je preoblikovan v Javni raziskovalni zavod Kemijski inštitut.

POSLANSTVO

KEMIJSKI INŠTITUT

• je v Sloveniji vodilna in v svetu prepoznavna raziskovalna organizacija na področju kemije in sorodnih disciplin;

• z raziskovalnim delom z moderno infrastrukturo zagotavlja vrhunske znanstveno - raziskovalne dosežke, vzgojo kadrov in prenos novih znanj v gospodarstvo;

• s svojim delom pomembno prispeva k gospodarskemu napredku in izboljšanju kakovosti življenja v Sloveniji.


USMERITVE

• temeljne in uporabne raziskave

• usposabljanje in izobraževanje

• sodelovanje z industrijo

• mednarodno sodelovanje

OSNOVE DELOVANJA

• znanje• raziskovalna oprema• projektno delo• upravljanje kakovosti

• primerjalne študije• GLP• ISO 45001/17025

(odpadne vode in ekotoksikologija)• ISO 9001: 2000


RAZISKOVALNA PODROČJA• ORGANSKI IN

ANORGANSKI MATERIALI

• BIOTEHNOLOGIJA,ZDRAVILA IN PREHRANA

• STRUKTURNA IN TEORETIČNA KEMIJA

• VARSTVO OKOLJA

• KEMIJSKO INŽENIRSTVO

• ANALITSKA KEMIJA

Laboratorij za molekularnomodeliranje in NMR spektroskopijo

Laboratorij za spektroskopijomaterialov

Laboratorij za kemometrijo

Laboratorij za analizno kemijo

Laboratorij za kemijo, biologijoin tehnologijo vod

Laboratorij za prehrambeno kemijo

Laboratorij za polimerno kemijoin tehnologijo

Nacionalni center za NMRsprektroskopijo visoke ločljivosti

Laboratorij za elektrokemijomaterialov

Laboratorij za biosintezo inbiotransformacijo

Laboratorij za biotehnologijo

Laboratorij za katalizo inreakcijsko inženirstvo

Laboratorij za procesnoinženirstvo

Center za validacijske tehnologijein analitiko

Laboratorij za anorganskokemijo in tehnologijo

Laboratorij za organsko sintezoin kemijo zdravil

Področje za ekonomsko-finančne zadeve

Področje za splošne zadeve

Splošne podporne službe

Knjižnica

Tehnične delavnice

Računovodstvo

Komerciala

Raziskovalni sektor Sektor skupnih služb

Upravni odbor

DirektorZnanstveni svetSistem kakovosti

Pomočnika direktorja,svetovalec direktorja

L01 L08

L09

L10

L11

L12

L13

L14

L02

L03

L04

L05

L06

L07


PRIHODKI

5

6

7

8

9

10

Prih

odki

(mio

€)

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

2004 / 1999; 57 % porast

PRIHODKI 2004

Raziskovalni projekti

11%

Ustanoviteljske obveznosti

16%

Raziskovalni programi

35%

Mladi raziskovalci

8%

Domači trg

17%

Drugo 8%Tuji trg

5%


100

120

140

160

180

200

220

Št. z

apos

leni

h

1994 1996 1998 2000 2002 2004

ZAPOSLENI95 z doktoratom

39 MR

0

50

100

150

200

250

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

OBJAVE(članki, knjige, patenti)

Povprečni IF (2004): 2,5


Doktorati, magisteriji, diplome

0

10

20

30

40

50

60

70

1993 1995 1997 1999 2001 2003

49 nalog / leto

MEDNARODNO SODELOVANJE

• Bilateralni projekti

• Multilateralni projekti

(JOULE, PHARE, TEMPUS, EUREKA,...)

– Evropski projekti 5. Okvirnega programa

– Evropski projekti 6. Okvirnega programa

Crystal structure of hydrated chabazite-like open-framework aluminophosphate


PROJEKTI 5. OKVIRNEGA PROGRAMA

• RTD projects (6) (EESP, Quality)

• Thematic networks (2)• Craft projects (2)• Demonstration project (1)• Marie Curie Training Sites (2)• IRC-support (1)

• CENTRE OF EXCELLENCE (1)

Uspešnost prijav > 50 %

9 % prihodkov inštituta v letu 2003

1 to 1.5 nm

PWA (Keggin) silica polymer (PPG) d∼1nm

PROJEKTI 6. OKVIRNEGA PROGRAMA

• Networks of excellence (3) • Integrated projects (1)• Marie Curie (Research Training

Network) (1)

Uspešnost prijav ~ 17 %V postopku evalvacije: 7Skupna vrednost projektov 5. in 6. OP:~3,8 M €


NACIONALNI PROJEKTI

MEDNARODNO SODELOVANJE

INDUSTRIJSKE POGODBE

PARTNERSTVO

http://www.ki.si

Strateška opredjeljenja Bosnalijeka za pozicioniranje u kontaktu okruženja 58

Strateška opredjeljenja Bosnalijeka za pozicioniranje u kontaktu okruženja

Nedim Vilogorac,

Bosnalijek

Slide 1

Farmaceutska i Hemijska industrija


Datum osnivanja 10 januar 1951. godine

Centrala Jukićeva 53, Sarajevo

Osnivački kapital 58.432.760 KM

Dionice 5.843.276 dionica nominalne vrijednosti 10 KM

Osnovna djelatnost Proizvodnja i prodaja generičkih lijekova

Zaposlenici 525; 40% + sa univerzitetskim obrazovanjem

Profil

Prihodi su povećani za 18,5% na 70 mn KM

Poslovanje 2004.

Dobit prije poreza povećana za 22,9%; iznosi 7,5 mn KM

Ostvarili smo povećanje izvoza za 67,2%; 8,7 mn KM prihoda

Ugovorili smo i otpočeli uspješnu saradnju sa Hoffmann La Roche


18.069

26.19431.304

36.975

43.97149.322

58.48769.297

1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

Bosnalijek je postao jedna od najmodernijih farmaceutskih kuća regiona

Prosječna godišnja stopa rasta od ’97 – ’04 iznosi 19,2%

Prihodi od prodaje 1997. – 2004.

Ostalo0,23%

Saradnja sa partnerima 16,22%

Nervni sistem11,93%

Antparazitici, insekticidi i repelenti0,59%

Antineoplastici i imunosupresivi0,31%

Koštano-mišićni sistem1,59%

Sistemski antiinfektivi14,66%

Dermatologici1,61%

Urogentalni sistem i spolni hormoni0,11%

Sistemski hormonalni lijekovi izuzimajući spolne hormone0,88%

Kardiovaskularni sistem33,16%

Krv i krvotvorni organi0,27%

Alimentarni trakt i metabolizam16,48%

Respiratorni sistem1,96%

Prodaja po programima


Prodaja u inostranstvu

2004. godina je najuspješnija izvozna godina za Bosnalijek od potpisivanja Deytonskog sporazuma

Ostvarili smo rast prodaje u svim izvoznim regijama – ukupan izvoz od 8,7 mn KM

0

1.000.000

2.000.000

3.000.000

4.000.000

5.000.000

6.000.000

7.000.000

KM

Ex- SFRJ i Albanija Istočna Evropa iex-SSSR

Bliski istok i Afrika

20032004

14 2639 59121 193

BLISKI ISTOK I AFRIKA2004 UKUPNO

ISTOČNA EVROPA I EX-SSSR2004 UKUPNO

EX-SFRJ I ALBANIJA2004 UKUPNO

BROJ REGISTRACIJA PO REGIJAMA

Bosnalijek na Berzi

Bosnalijekove dionice trguju na Sarajevskoj Berzi i nalaze se među najlikvidnijim dionicama

Tržišna kapitalizacija Bosnalijeka na dan 31.05.2005 iznosi 118mn KM

Bosnalijek Sarajevo # izdatih Cijena Nominalna vrijednost Ukupna nominalna Trade in last 12 months__________

dionica (31.05.05) po dionici vrijednost Promet % dionica Max cijena Min cijena

Obične dionice 5.843.276 20,35 10,00 58.432.760 1.000.992 17,13% 23,97 10,66

0,00

5,00

10,00

15,00

20,00

25,00

30,00

06.04 07.04 08.04 09.04 10.04 11.04 12.04 01.05 02.05 03.05 04.05 05.05

Date

KM


Kvalitet u Bosnalijeku

Politika kvaliteta je da zadovoljavamo sve zahtjeve, potrebe i očekivanja naših kupaca, zaposlenih i dioničara. Ovo ostvarujemo:

• Poštivanjem GMP smjernica i primjenom najviših međunarodnih standarda• Kontinuiranim unapređenjem kvaliteta u svim poslovnim procesima• Permanentnim obrazovanjem svih zaposlenih• Primjenom najsavremenijih tehnoloških rješenja• Opredijeljenjem menadžera za kontinuirano unapređenje kvaliteta• Uključivanem dobavljača u naš sistem kvaliteta i razvijanjem partnerskih odnosa

Svjesni smo okolinskog uticaja proizvoda i usluga i zbog toga se ponašamo prema Okolinskom usmjerenju kompanije.

Za sprovođenje politike kvaliteta odgovoran je menadžment kompanije i svaki zaposlenik.

Certifikacije Bosnalijeka

Eksterni auditi sistema kvaliteta Bosnalijeka ili dijelova Bosnalijeka da sada su izvršili:

• WHO• PSF – Farmaceuti bez granica• Ministarstvo zdravstva Kraljevine Saudijske Arabije• IFC eksperti Svjetske banke • SGS International Certification Services AG, Zurich• DUTCH HEALTH CARE INSPECTORATE• Hoffmann-La Roche• Ministarstvo zdravstva Libije• BVQI – inspektorat GMP/ISO standardi,

Za sve gore navedene audite Bosnalijek je dobio pozitivne ocjene i potvrde za usklađenost sistema sa GMP i ISO standardima.


Certifikacije Bosnalijeka

2001. godine certifikacija po ISO 9001:2000 SGS Zurich. Re-audit uspješno završen u julu 2004.

2002. godine od B.I.D. (Business Initiative Directions) dobili smo prestižnu nagradu International Quality Crown Award u zlatnoj kategoriji.

24.01.2003. godine certificiran je sistem okolinskog upravljanja prema standardima serije ISO 14001, SGS Zurich.

U oktobru 2003, Inspektorat Holandskog Ministarstva Zdravstva je obavio inspekciju Bosnalijeka da utvrdi da li Bosnalijekova proizvodnja čvrstih oralnih formi lijekova i kontrola lijekova odgovaraju zahtjevima EU GMP. Rezultat je bio pozitivan – izvještaj se nalazi u IMID (International Medicinal Inspectorates Databases).

Jučer smo od strane BVQI također auditirani po GMP / ISO standardima 9001:2000 i 14001:2004

Proizvodnja

Bosnalijek je generička farmaceutska kompanija koja u svom proizvodnom asortimanu ima 175 lijekova u oblicima ampula, tableta, film tableta, kapsula, masti, gelova, emulzija, suspenzija, sirupa i dezinficijenasa.

Svu proizvodnju Bosnalijek ostvaruje u 3 proizvodna pogona na ukupno blizu 10.000 m2 proizvodno skladišnog prostora.

1. Pogon za proizvodnju čvrstih oralnih oblika lijekova 2. Pogon za proizvodnju sterilnih lijekova u ampulama3. Pogon za proizvodnju nesterilnih polučvrstih i tečnih oblika lijekova

Pogoni su savremeno koncipirani i dizajnirani u skladu sa važećim EU GMP i US FS 209 E (američki federalni standard ) što je Bosnalijeku osiguralo reputaciju proizvođača lijekova najviših standarda kvaliteta.


Socijalna odgovornost

Bosnalijek sponzorira jednu familiju od sedmero djece u SOS dječjem selu u Sarajevu

Sponzoriramo brojne humanitarne aktivnosti

Stipendiramo veliki broj univerzitetskih i srednjoškolskih studenata

Sponzoriramo veliki broj kulturnih, naučnih i sportskih manifestacija širom BiH

Aktivni smo u sponzoriranju mladih pri izradi njihovih obrazovno-istraživačkih projekata.

Naši partneri

Bosnalijek je uvijek bio otvoren za sve vidove saradnje tako da i danas ima vrlo dobre odnose sa nekim svjetskim farmaceutskim kućama među kojima su:

NovartisEli LillyHoffmann La RocheSandoz – LekJPMPharco...


Razvoj

U 2004 godini otovoren je novi moderni razvojni centar u Bosnalijeku.

Razvojni centar za nas predstavlja kapitalnu investiciju koja nam osigurava osnov za dalji rast i razvoj baziran na našoj dugoročnoj strategiji.

• Razvijanje širokog i konkurentnog proizvodnog portfolia sa visokim tržišnim potencijalom

• Osiguravanj konkurentne pozicije na svjetskom farmaceutskom tržištu• Konstantno dokazivanje Bosnalijekove opredijeljenosti da identificira i zadovoljipotrebe naših kupaca i krajnjih korisnika

Bosnalijek istovremeno sarađuje i pruža svoja iskustva i laboratorije naučnim institutima širom BiH.

Trenutno sarađujemo sa Kingston Univerzitetom iz Londona i Farmaceutskim Institutom na Univerzitetu u Baselu.

Razvojne laboratorijeRazvojne laboratorije


• Istraživanje tržišta

• Generisanje ideja

• Odabir proizvoda

Razvoj Novog Proizvoda

Faze razvoja novog proizvoda

Faza ILiteraturno pretraživanjeIstraživanje tržišta ulaznih materijala

Faza IIPredformulacijske studije (fizičko –hemijska karakterizacija)

Faza IIIIzrada probnih formulacija (Small scale)

Faza IVScale up

Faza VStudije stabilnosti


Fizičko – hemijska karakterizacija - Faza II

• Morfologija čestica• Topivost• Higroskopnost• Disolucioni profili• Intrisic disolucija• Termalne osobine i polimorfizam • Kompatibilnost• Kompresibilnost• Veličina čestica

Na osnovu parametara, bira se tehnološki proces za razvoj

formulacije.

Termalne osobine i polimorfizamTermalne osobine i polimorfizamHot-stage mikroskop

Izgled kristala sirovine

Snimak: 18.06.2004., 14:41:57, Temperatura:

27,5°C


Izrada probnih formulacija u razvojnim Izrada probnih formulacija u razvojnim laboratorijama laboratorijama –– Faza IIIFaza III

Fluid bed sušač/granulator

Max. 5 kg

Roller compactor

Lab/pilot

Mješač sa homogenizatorom

Max. 20 l

In-proces testiranje probnih formulacija

Protočnost granulata

Gubitak sušenjem

ViskoznostTvrdoća

Sitena analiza

Raspadljivost

Habanje

Masa

Bulk density (g/ml)

0,588

Tapp density (g/ml)

0,710

Carr-ov index (%)

17,20

Hausner-ov index 1,20


Faza V

•• Protokol studije stabilnostiProtokol studije stabilnosti

•• Finalni izvještaj stabilnostiFinalni izvještaj stabilnosti

Nakon fin. Izvještaja stabilnosti, definiše se shelf life i ide se

uproces registracije.

Za dodatne informacije

www.bosnalijek.ba

Sva pitanja o razvoju u Bosnalijeku: [email protected]

Univerzitetski naučno-tehnološki parkovi mjesto za transformaciju od predavačkog ka poduzetničkom univerzitetu 70

Univerzitetski naučno-tehnološki parkovi – mjesto za transformaciju od predavačkog

ka preduzetničkom univerzitetu

Prof. dr. Darko Petković Univerzitet u Zenici

TUZLA SUMMER UNIVERSITYTUZLA SUMMER UNIVERSITY: : MeMeđđunarodnaunarodna konferencijakonferencija : : NAUKA I ISTRAŽIVANJENAUKA I ISTRAŽIVANJE -- KKONKURENTNOST ZA ONKURENTNOST ZA

BUDUĆNOSTBUDUĆNOST,11.juli 2005. Hotel ,11.juli 2005. Hotel TuzlaTuzla

UNIVERZITETSKI NAUČNO-TEHNOLOŠKI PARKOVI -MJESTO ZA TRANSFORMACIJU OD PREDAVAČKOG KA

PREDUZETNIČKOM UNIVERZITETU

v.prof. Dr Darko Petković, dipl.inž.maš.Univerzitet u Zenici, 72 000 Zenica, Fakultetska 3,

tel.032 444 430, [email protected]

UN

I VE

RS ITA S S T U D I O R U M Z

E NI C

AE

NS

IS

UN

IVER Z IT E T U ZENIC

I


Prema definiciji koju za TP daje IASP (International Association of Science Parks-IASP) oni su "organizacija upravljana od specijalizovanih profesionalaca čiji je osnovni zadatak da povećaju blagostanje zajednice promovišući kulturu inovativnosti i konkurentnosti udruženih preduzetnika i istraživačkih institucija. Za postizanje ovih ciljeva, TP stimuliše i upravlja protokom znanja i tehnologija između univerziteta, I&R institucija, MSP/kompanija i tržišta; on olakšava kreiranje i rast na inovacijama zasnovanih kompanija kroz inkubacione i spin-off procese i obezbeđuje uslužne servisne usluge u cilju povećanja dodane vrijednosti zajedno sa uslugama visoko-kvalitetnog ambijenta i opreme u TP."

UNIVERZITETSKI NAUČNO-TEHNOLOŠKI PARKOVI -MJESTO ZA TRANSFORMACIJU OD PREDAVAČKOG KA PREDUZETNIČKOM

UNIVERZITETU

v.prof. Dr Darko Petković, dipl.inž.maš.Univerzitet u Zenici, 72 000 Zenica, Fakultetska 3, tel.032 444 430, [email protected]

TUZLA SUMMER UNIVERSITYTUZLA SUMMER UNIVERSITY: : MeMeđđunarodnaunarodna konferencijakonferencija : : NAUKA I NAUKA I ISTRAŽIVANJEISTRAŽIVANJE -- KKONKURENTNOST ZA BUDUĆNOSTONKURENTNOST ZA BUDUĆNOST,11.juli 2005. ,11.juli 2005.

Hotel Hotel TuzlaTuzla

UN

IVE

RS I TA S S T U D I O R U M Z

E NI C

AE

NS

IS

UN

IVER Z I T E T U ZENIC

I

Lluis Sanz, predsjednik IASP asocijacije sa sjedištem u Malagi (Španija) za njih kaže:

"TP/NP predstavlja prostor, fizički ili imaginarni, upravljan od specijalizovanog profesionalnog tima koji obezbjeđuje uslužne servise i koji ima za cilj povećanje konkurentnosti regiona ili teritorija na bazi stimulisanja kulture kvaliteta i inovativnosti udruženog biznisa i istraživačkih institucija. Oni organizuju transfer znanja i tehnologija iz ovih izvora ka kompanijama i tržištu aktivno kreirajući nove i održive inovativno bazirane kompanije kroz inkubacioni i spin-off proces. Ukratko TP je "najbolji alat" za regionalni razvoj".





UNIVERZITETU

UN

IVE


E NI C

AE

NS

IS

UN


I


Pregled broja NTP članica IASP Struktura članica NTP pri osnivanju

Prostorna veličina NTP Vremenski periodi osnivanja NTP





UNIVERZITETU

UN

IVE


E NI C

AE

NS

IS

UN


I

Odnos: ukupna/zelenapovršina NTP

Broj zaposlenih u MSP prosječnogNTP

Struktura MSP u NTPProstorne veličine NTP





UNIVERZITETU

UN

IVE


E NI C

AE

NS

IS

UN


I


Prosječan broj zaposlenihu NTP

Planirani rast i razvoj NTP

Lokacije NTPOsnovna uloga NTP





UNIVERZITETU

UN

IVE


E NI C

AE

NS

IS

UN


I

Cilj, namjena, izvori otplate kredita 7

USAUniverzitetski kampusi50/70-tih

Evolucija koncepta NTP

Evropa/AzijaInkubatori90-tih

Ekonomija znanja :Servisno orjentisani NTP(kraj 90-tih i XXI vijek)

Evropa/JapanInicijative Vlada70/80-tih





UNIVERZITETU

UN

I VE


ENI C

AE

NS

IS

UN

IVER Z I T E T U Z EN IC

I


UN

IVE


ENI C

AE

NS

IS

UN


I

Okrenutost ka klasterima, novim investitorima,inženjerskim ugovornim poslovima-kompanijamai dr. područja.

Razvoj novih sistema

odnosa

Podstanari

Inkubirane nove Kompanije (start-up)

MSP

Informacije:PatentiNove tehnologijeVođenje prodajePartnerstvo uI&R projektimaTeh.transferUdruženi kapital (JV), itd.

InstitucijeBankeAsocijacije preduzetnika

UniverzitetiI&R centri

Vodeće industrijske grupacije

NTP nisu samo nekretnine nego i :Sistem odnosa, servisne usluge sa dodanom vrijednošću, bolji pristup znanju, inovacijama, tržištu i kapitalu

T


TUZLA SUMMER UNIVERSITYTUZLA SUMMER UNIVERSITY: : MeMeđđunarodnaunarodna konferencijakonferencija : : NAUKA NAUKA I ISTRAŽIVANJEI ISTRAŽIVANJE -- KKONKURENTNOST ZA BUDUĆNOSTONKURENTNOST ZA BUDUĆNOST,11.juli 2005. ,11.juli 2005.



UNIVERZITETU

Upravljanje NTP

Nekretnine

Marketing i promocija

Upravljanje znanjem

Razvoj novih poslova (konsultacije)

Povišenje kompetencija kroz menadžment sistema odnosa unutar i van NTP

Istraživački centri

Lokalne kompanije

Podstanari

Inkubirane start-up kompanije





UNIVERZITETU

UN

I VE


ENI C

AE

NS

IS

UN


I


Nekretnine : planiranje i upravljanje zajedničkom imovinom podstanara

Marketing i promocija :Privlačenje novih investitoraPromocija za start-up inkubirane kompanijePromocija usluga za NTP podstanare

Upravljanje NTP


Lokalne kompanije

Podstanari






UNIVERZITETU

UN

I VE


ENI C

AE

NS

IS

UN


I

Upravljanje znanjem :

Patent monitoringI&R upravljanje projektimaUpravljanje treningomTehnološko “izviđanje”Tehnološki transferKnow how Akvizicija/prodajaAnalize tržišta

Upravljanje NTP


Lokalne kompanije

Podstanari






UNIVERZITETU

UN

I VE


ENI C

AE

NS

IS

UN


I


Upravljanje NTP


Lokalne kompanije

Podstanari


Razvoj novih poslova :

Biznis planiranjeMentorstvoPovezivanje za JV kapitalomPronalaženje partneraJV razvojAkvizicija /prodaja kompanijaObuke za preduzetnike i dr.





UNIVERZITETU

UN

I VE


ENI C

AE

NS

IS

UN


I

Šta i kako radi TP?

Primjer 1.Primjer 2.

Primjer 3.





UNIVERZITETU

UN

I VE


ENI C

AE

NS

IS

UN


I


NTP treba da bude mjesto gde će se kreirati:¨Stvaranje motivacije i klime za razvoj preduzeća,¨Promocija samozapošljavanja (spin-off i spin-out) kao modernog društvenog trenda,¨Stvaranje pozitivnog imidža preduzetnika,¨Obezbjeđivanje detaljnih informacija i rješenja poslovnim ljudima,¨Otvaranje novih radnih mjesta i poslova u regiji,¨Pomoć pri pretvaranju regionalnog potencijala u komercijalna preduzeća,¨Davanje visoko tehnološkom preduzeću regiona profil na tržištu putem stranih partnera i međunarodnih mreža kontakta.

PERSPEKTIVE RAZVOJA PRVOG NTP U BIH – dio prostora i opreme MI KemalKapetanović i kampusa Univerziteta u Zenici





UNIVERZITETU

UN

I VE


ENI C

AE

NS

IS

UN


I


PARTNERI:

EKOLOŠKI PARK - TORINO

Tehnološki park specijalizovan za istraživanje i razvoj u oblasti ekologije





UNIVERZITETU



Partneri:TP Lago Maggiore -Verbania

Nove industrijske tehnologije i istraživački laboratoriji





UNIVERZITETU


Univerzitetski kampus

44 godine razvoja : 45.000 zaposlenih (90% I&$)136 podstanara105 od njih specijalizovanoza I&RBiotehnologije/Biofarmacija

Računarski Hardware i Software

Hemija i ekologija

Informatičke tehnologije

Materijali

12 km

4 km

TEHNOLOŠKI PARK - MILANO




UNIVERZITETU



Situacija u Italiji:30 Naučnih & TehnološkihParkovaraspoređenih duž cijele Italije





UNIVERZITETU

UN

IVE


E NI C

AE

NS

IS

UN


I


ŠPANIJA: danas više od 75 NTPRegija Katalonije:

Mreža od 11 NTP sa slijedećim osnovnim karakteristima:




UN

IVE


E NI C

AE

NS

IS

UN


I

322Zajednički fond (Miliona €)

337.985m² planiranog prostora u projektima

270.157m² izgrađenog prostora

4.490Osoblje

34Spin Off

300MSP

115Istraživačke grupe

46Instituti i istraživački centri



Članice





ČlaniceParc Tecnològic del Vallès

TP Valjes




UN

IVE


E NI C

AE

NS

IS

UN


I



No nije potrebno ići tako daleko!!!!

NP GRAZ

Tehnički univerzitet Grac (TUG), 48%

Univerzitet Grac 26%Innofinanz Ltd (Regionalna

agencija za finansiranje inovacija) 26%

Osnivači : Instituti Jožef Štefan, Institut za biologiju, Institut za hemiju, SRD- Slovenačka korporacija za razvoj, IskraTel, IskraSistemi, Lek i SKB Bank. Osnivanje parka podržali su Grad Ljubljana i Ministarstvo za znanost i tehnologiju Vlade Slovenije.

ZAKLJUČAK

Novi NTP zaista mogu pomoći oporavku privrede i transformaciji univerziteta JI Evrope ali:

Duboko poznavanje kritičnih tačaka lokalnih/regionalnih znanja i kompetencija mora biti jasno artikulisano i postignuto prije nego se započne sa planiranjem NTP;

Sistem odnosa i relacija mora biti jasno postavljen i to: Univerzitet/istraživanje + preduzetnici/industrija+ lokalne/regionalne vlade + banke/financijske institucije

Upravljanje nekretninama i servisne strategije moraju biti simultano planirane i implementirane

Prilaz odozgo ka goreLokalno i globalno razmišljanje





UNIVERZITETU

UN

IVE


E NI C

AE

NS

IS

UN


I

Istraživanje dizajna proizvoda u cilju povećanja konkurentnosti 82

ISTRAŽIVANJE DIZAJNA PROIZVODA U CILJU POVEĆANJA KONKURENTNOSTI

Prof. dr. Zajim Smajić Fakultet za dizajn Beograd

RESEARCH IN PRODUCT DESIGN AIMED TO INCREASE

COMPETITIVENESSISTRAŽIVANJE U DIZAJNU

PROIZVODA U CILJU POVEĆANJA KONKURENTNOSTI

Zajim Smajić Ph.D.

Assistant Professor, Assistant DeanFaculty of Design

Belgrade, Serbia and Monte Negro


GOOD

PRODUCT

DESIGN


INFLUENCESON PRODUCTDESIGNDECISIONS


INFLUENCE OF SCIENCEANDRESEARCH

BENEFITS OFRAPID – TO – MARKETAPPROACH


COST OF PRODUCT DESIGN CHANGE

TIMING OF DESIGN CHANGES IN TRADITIONAL DESIGN PROCESS


NUMBER AND TIMING OF DESIGN CHANGES USING NEW TECHNOLOGY

NEW TECHNOLOGIESINPROTOTYPING


INTERACTION OF MATERIALRESEARCH, SUPPLIERSANDPRODUCT DESIGNERS

NEW MATERIAL:

“SPONGIOSAMETAL”

INFLUENCE OFBIONICS


Deklaracija 90

Mi, sudionici Konferencije «Nauka, istraživanje i konkurentnost za budućnost »

• polazeći od temeljenih vrijednosti moralne i intelektualne slobode i afirmirajući etičke rijednosti i nezavisnost naučnog istraživanja,

• uvažavajući evropski trend integracijskih i globalizacijskih procesa,

• iskazujući opredijeljenost za harmonizaciju s Evropskim istraživačkim prostorom (ERA – European Research Area), želeći se priključiti evropskoj istraživačkoj i naučnoj zajednici 2010. godine,

• podupirući proklamirane opredijeljenosti naše vlade za pristup evropskim integracijama, razumijevajući da ta opredijeljenost podrazumijeva i spremnost vlada da primjenjuju evropske standarde,

• želeći unaprijediti kvalitetu podučavanja, naučnog rada i umjetničkoga stvaralaštva u Bosni i Hercegovini,

donosimo

DEKLARACIJU O STANJU I POLOŽAJU NAUKE U BOSNI I HERCEGOVINI

1. Bosna i Hercegovina se nalazi u desetoj godini mira i krajnje je vrijeme da uspostavi svoj sistem inovativne istraživačke djelatnosti. Zbog toga treba donijeti Okvirni zakon o

Deklaracija 91

naučnoistraživačkoj i istraživačkorazvojnoj djelatnosti koji će definirati subjekte u nauci Bosne i Hercegovine, uvjete koji oni moraju ispunjavati, uspostavit će Registar naučnih institucija i registar istraživača i obavezu donošenja proporcija financiranja među naučnim područjima.

2. Bosna i Hercegovina, njezini entiteti i kantoni u Federaciji BiH trebaju započeti s dugoročnom politikom financiranja istraživačke djelatnosti proporcionalno svom fiskalnom učešću. Ukupna javna izdvajanja za nauku trebaju iznositi 2% bruto društvenog proizvoda. Pozivamo vlade na svim nivoima da osnuju fondove za istraživanja koji će činiti dugoročnu mrežu javnog finansiranja naučnoistraživačke i istraživačkorazvojne djelatnosti.

3. Od presudne je važnosti izraditi Strategiju razvoja naučnoistraživačke i istraživačkorazvojne djelatnosti , te usvojiti politiku stvaranja nauke i razvoja tehnologije u Bosni i Hercegovini s instrumentima za poticaj stvaranja novih kadrova sposobnih za bavljenje naukom, za stvaranje i implementaciju novih znanja. Naučno-tehnološki parkovi mogu biti jedan od značajnih instrumenata razvoja naučnoistraživačke i istraživačkorazvojne djelatnosti.

4. Javnim sredstvima moraju se početi financirati projekti Mladi istraživači koji će početi obnovu istraživačke populacije u zemlji i reducirati emigracione namjere elitnog dijela svršenih studenata i Naučna infrastruktura koji će otpočeti stvaranje preduvjeta za naučnoistraživačke projekte na univerzitetima i istraživačko-razvojne projekte u preduzećima. Naučnoistraživački projekti na univerzitetima omogućit će da nastavnici objavljuju naučne radove u referentnim naučnim časopisima, što je

Deklaracija 92

neophodan uvjet za međunarodnu validnost diploma i uklanjanje sadašnje međunarodne izolacije i pasivne pozicije naših naučnih radnika u međunarodnoj naučnoj suradnji, a podići će i kvalitet nastave. Istraživačko-razvojni projekti u preduzećima instrument su realizacije industrijske politike i konkurentne sposobnosti privrede.

5. Bosna i Hercegovina ima potrebu za jačanjem naučnoistraživačkog rada u visokom obrazovanju uzimajući u obzir nacionalne prioritete. Regionalna i međunarodna saradnja su sredstva razvoja kritične mase u nauci u cilju reduciranja odliva kadrova. Saradnju na svim nivoima treba podržati, uključujući interdiciplinarnu saradnju i učešće u međunarodnim projektima.

6. U današnjem svijetu, znanje je postalo glavna proizvodna snaga u ljudskom društvu i glavni uvjet uspješnosti. Bosna i Hercegovina treba znanjem unaprijediti tehnološki razvoj i time spriječiti produbljivanje njezine sadašnje tehnološke zaostalosti. Isto tako, ekonomija znanja predstavlja najperspektivniju razvojnu šansu Bosne i Hercegovine. Zbog toga je važno promatrati obrazovanje , kao značajan društveni resurs koji može doprinijeti povećanju konkurentnosti Bosne i Hercegovine, kao sastavni dio sistema nauke. Učinkovita reforma obrazovanja preduvjet je za primjenu visokih tehnologija i stvaranje novoga znanja.

7. Naučna i akademska javnost želi upozoriti bosanskohercegovačku vlast i bosanskohercegovačku javnost da se pred Bosnom i Hercegovinom nalazi velika razvojna šansa ekonomije znanja, primjene visokih tehnologija i približavanja Evropi. Ta šansa će dovesti do povećanja nacionalne konkurentnosti i povećanja životnog standarda svih građana Bosne i Hercegovine. Ukoliko propusti tu šansu,

Deklaracija 93

Bosna i Hercegovina će postati tehnološki zaostala provincija evropske i svjetske periferije.

U Tuzli, 11. jula 2005. godine

Ova Deklaracija se dostavlja predstavnicima vlasti na svim nivoima, predstavnicima

međunarodne zajednice, te javnosti.

Lista učesnika 94

Lista učesnika Feriz Adrović Prirodno-matematički fakultet JU Univerzitet u Tuzli Univerzitetska 4 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 320 860 Fax:+ 387 35 320 861 E-mail: [email protected] Meho Alić Partić Fakultet za tjelesni odgoj i sport JU Univerzitet u Tuzli Muharema Fizovića Fiska 6 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 300 539 Fax:+ 387 35 300 527 E-mail: [email protected] Hasan Avdić Mašinski fakultet JU Univerzitet u Tuzli Univerzitetska 8 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 320 900 Fax:+ 387 35 320 901 E-mail:[email protected]

Sead Ahmetagić Univerzitetsko-klinički centar Klinika za infektivne bolesti Trnovac bb 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 251 364 Fax:+ 387 35 251 364 E-mail: [email protected] Amra Avdagić Federalno ministarstvo obrazovanja i nauke Obala Maka Dizdara 2 71000 Sarajevo Tel:+ 387 33 663 693 Fax:+ 387 35 664 381

E-mail: [email protected] Božo Banjanin Prorektor za naučnoistraživački rad JU Univerzitet u Tuzli Muharema Fizovića Fiska 6 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 300 507 Fax:+ 387 35 300 524 E-mail: [email protected]

Lista učesnika 95

Selma Berbić Medicinski fakultet JU Univerzitet u Tuzli Univerzitetska 1 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 320 643 Fax: +387 35 320 601 E-mail:[email protected] Nusreta Đonlagić Dekan Tehnološki fakultet JU Univerzitet u Tuzli Univerzitetska 8 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 320 740 Fax: +387 35 320 741 E-mail: [email protected] Refik Fazlić Dekan Prirodno-matematički fakultet JU Univerzitet u Tuzli Univerzitetska 4 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 320 860 Fax:+ 387 35 320 861 E-mail: [email protected]

Mirsad Đonlagić Prorektor za međuuniverzitetsku saradnju JU Univerzitet u Tuzli Muharema Fizovića Fiska 6 75000 Tuzla Tel.+ 387 35 300 506 Fax:+ 387 35 300 526 E-mail: [email protected] Sabahudin Ekinović Rektor Univerzitet u Zenici Fakultetska 3 72000 Zenica Tel:+ 387 32 444 430 Fax.+ 387 32 444 431 E-mail:[email protected] Viktor Grilc Kemijski institut Hajdrihova 19 1000 Ljubljana, Slovenija Tel: + 386 01/4760 258 Fax: + 386 01/4257 069 E-mail:[email protected]

Lista učesnika 96

Mensur Hajro Univerzitet u Sarajevu Obala Kulina bana 7/II 71000 Sarajevo Tel:033 633 392 Fax:033 668 250 E-mail:[email protected] Vehid Jahić Nip Oslobođenje Sarajevo Dopisništvo Fra Grge Martića 8 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 250 033 Fax:+ 387 35 252 023 E-mail: [email protected] Izudin Kapetanović Rektor JU Univerzitet u Tuzli Muharema Fizovića Fiska 6 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 300 500 Fax:+ 387 35 300 547 E-mail: [email protected]

Muharem Husić Kemijski institut Ljubljana Hajdrihova 19, 1000 Ljubljana, Slovenija Tel:+ 386 14 760 292 Fax:+ 386 14 760 300 E-mail: [email protected] Ekrem Jusufović Medicinski fakultet JU Univerzitet u Tuzli Univerzitetska 1 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 320 600 Fax:+ 387 35 320 601 E-mail: [email protected] Reuf Kapić Prodekan za naučnoistraživački rad Ekonomski fakultet JU Univerzitet u Tuzli Univerzitetska 8 75000 Tuzla Tel:+387 35 320 800 Fax:+ 387 35 320 821 E-mail: [email protected]

Lista učesnika 97

Alen Kapidžić Fakultet za tjelesni odgoj i sport JU Univerzitet u Tuzli Muharema Fizovića Fiska 6 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 300 539 Fax:+ 387 35 300 527 E-mail: [email protected] Hajro Kofrc Dekan Pravni fakultet JU Univerzitet u Tuzli Univerzitetska 4 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 35 250 657, Fax:+ 387 35 250 658 E-mail:[email protected] Nihada Latifagić Poslanik Federalnog parlamenta Dragodol 72 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 280 510 Fax. +387 35 300 547 E-mail: [email protected]

Željko Knežiček Rudarski institut Rudarska 72 75000 Tuzla Tel.+ 387 35 284 253 Fax:+ 387 35 284 253 E-mail:[email protected] Azem Kožar Prodekan za nastavu i studentska pitanja Filozofski fakultet JU Univerzitet u Tuzli Muharema Fizovića Fiska 6 75000 Tuzla Tel: + 387 35 306 330 Fax: +387 35 306 332 E-mail: [email protected] Alija Lekić ANUBiH Bistrik 7 71000 Sarajevo Tel:+ 387 33 210 902 Fax: + 387 33 206 033 E-mail: [email protected]

Lista učesnika 98

Vlado Madžarević Prodekan za naučnoistraživački rad Fakultet elektrotehnike JU Univerzitet u Tuzli Franjevačka 2 75000 Tuzla Tel:+387 35 259 600 Fax:+ 387 35 259 617 E-mail: [email protected] Šaćira Mešalić Prodekan za naučnoistraživački rad Edukacijsko-rehabilitacijski fakultet JU Univerzitet u Tuzli Univerzitetska 1 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 320 667 Fax:+ 387 35 320 660 E-mail: [email protected] Ahmet Kasumović Dekan Filozofski fakultet JU Univerzitet u Tuzli Muharema Fizovića Fiska 6 75000 Tuzla Tel: + 387 35 306 330 Fax: +387 35 306 332 E-mail: [email protected]

Božidar Matić Predsjednik ANUBiH Bistrik 7 71000 Sarajevo Tel:+ 387 33 206 032 Fax: + 387 33 206 033 E-mail:[email protected] Amra Mešić Fakultet elektrotehnike

JU Univerzitet u Tuzli Franjevačka 2 75000 Tuzla Tel:+387 35 259 600 Fax:+ 387 35 259 617 E-mail: [email protected] Mevlida Kunosić-Vlajić Konsultant za socio-ekonomski razvoj TALDi, Stupine B7, 75000 Tuzla, Bosna i Hercegovina Telefon:+387 35 250 045, Fax: +387 35 275 418 E-mail: [email protected]

Lista učesnika 99

Farid Ljuca Prodekan za naučnoistraživački rad Medicinski fakultet JU Univerzitet u Tuzli Univerzitetska 1 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 300 600 Fax:+ 387 35 300 601 E-mail: [email protected] Melika Muratović Fakultet za tjelesni odgoj i sport JU Univerzitet u Tuzli Muharema Fizovića Fiska 6 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 300 539 Fax:+ 387 35 300 527 E-mail: [email protected] Zijo Pašić ANUBiH Bistrik 7 71000 Sarajevo Tel:+ 387 33 206 032 Fax: + 387 33 206 033 E-mail: [email protected]

Edin Mujanović Fakultet za tjelesni odgoj i sport JU Univerzitet u Tuzli Muharema Fizovića Fiska 6 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 300 539 Fax:+ 387 35 300 527 E-mail: [email protected] Zumreta Nožinović Fakultet za tjelesni odgoj i sport JU Univerzitet u Tuzli Muharema Fizovića Fiska 6 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 300 539 Fax:+ 387 35 300 527 E-mail: [email protected] Darko Petković Prorektor za nauku, razvoj i međunarodnu saradnju Univerzitet u Zenici Fakultetska 3 72000 Zenica Tel. + 387 32 444 420, 444 430 Fax. + 387 32 444 431 E-mail: [email protected]

Lista učesnika 100

Haris Pojskić Fakultet za tjelesni odgoj i sport JU Univerzitet u Tuzli Muharema Fizovića Fiska 6 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 300 539 Fax:+ 387 35 300 527 E-mail: [email protected] Amela Pirić OSCE Regionalni centar Tuzla Solanska br.3 75000 Tuzla Tel:035 282 522 Fax:035 282 525 E-mail: [email protected] Jasminka Sadadinović Tehnološki fakultet JU Univerzitet u Tuzli Univerzitetska 8 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 320 740 Fax: +387 35 320 741 E-mail:[email protected]

Melita Poljaković Prirodno-matematički fakultet JU Univerzitet u Tuzli Univerzitetska 4 75000 Tuzla Tel:387 35 320 860 Fax:+ 387 35 320 861 E-mail: [email protected] Zlatko Rakočević Direktor INN Vinča PO Box 522, 11001 Beograd Srbija i Crna Gora Tel +381 11 2438 906 Fax +381 11 3440 100 E-mail: [email protected] Nevzeta Salihović Edukacijsko-rehabilitacijski fakultet JU Univerzitet u Tuzli Univerzitetska 1 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 320 667 Fax:+ 387 35 320 660 E-mail: [email protected]

Lista učesnika 101

Hajrija Selesković Dekan Medicinski fakultet JU Univerzitet u Tuzli Univerzitetska 1 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 320 600 Fax:+ 387 35 320 601 E-mail: [email protected] Zajim Smajić Docent Fakultet za dizajn Visoka 29a 11000 Beograd

Tel:+ 381 11 354 31 82 Fax:+ 381 11 354 31 82 E-mail: [email protected] Majda Srabović Asistent Prirodno-matematički fakultet JU Univerzitet u Tuzli Univerzitetska 4 75000 Tuzla Tel:387 35 320 860 Fax:+ 387 35 320 861 E-mail: [email protected]

Osman Sinanović Vanredni profesor Medicinski fakultet JU Univerzitet u Tuzli Univerzitetska 1 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 320 600 Fax:+ 387 35 320 601 E-mail: [email protected] Midhat Spahić Stručni saradnik za visoko obrazovanje i nauku Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta TK Slatina 2 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 281 294 Fax:+ 387 35 281 294 E-mail:[email protected] Husref Tahirović Vanredni profesor Medicinski fakultet JU Univerzitet u Tuzli Univerzitetska 1 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 320 600 Fax:+ 387 35 320 601 E-mail: [email protected]

Lista učesnika 102

Džemo Tufekčić Prorektor za nastavu i studentska pitanja JU Univerzitet u Tuzlli Muharema Fizovića Fiska 6 75000 Tuzla Tel:+ 387 35 300 531 Fax:+ 387 35 300 524 E-mail: [email protected] Nedim Vilogorac Strateški marketing Bosnalijek d.d. Jukićeva 53 71000 Sarajevo Tel . +387 33 25 44 21 Fax: +387 33 25 44 72 E-mail: [email protected]

Fuad Turalić Ministar Ministarstvo nauke i tehnologije Republika Srpska Vuka Karadžića 4, 78000 Banja Luka Tel: + 387 51 331 542 Faks: + 387 51 331 548 E-mail: [email protected] Matej Zajc Univerza v Ljubljani, Fakulteta za elektrotehniko Tržaška 25 1000 Ljubljana, Slovenija Tel: + 386 1 476 8880 Faks: + 386 1 476 8855 E-mail: [email protected]

Documents

zbornik naucne konferencije1gradina.untz.ba/uredi/nir/zbornik naucne konferencije1.pdf · Politika nauke na BiH univerzitetima 12 4 NAŠE AKTUELNO STANJE • GDP FBiH SE OCJENJUJE