Upload
others
View
7
Download
0
Embed Size (px)
YÜZEYEL MANTAR ENFEKSĐYONLARINDA TEDAVĐ
Uzm.Dr. Bengü Nisa Akay
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi
Deri ve Zührevi Hastalıkları AD
YÜZEYEL MANTAR ENFEKSĐYONLARI
Dermatofitozlar
1-Tinea kapitis
2-Tinea barbae
3-Tinea korporis
4-Tinea inguinalis (kruris)
5-Tinea pedis et manum
6-Tinea unguium
Tinea versikolor
Kandidiazisler
MANTAR ENFEKSĐYONLARINDA TEDAVĐ
• Topikal tedavi
• Sistemik tedavi
� Öncelikle derinin kuru tutulmasına dikkat edilmelidir
� Aile bireyleri arasında enfeksiyon beraberce tedavi edilmelidir.
� Yüzme havuzları yürüme yolları ve giyinme kabinlerinin sık olarak yıkanması enfektifmateryali uzaklaştırır
DERMATOFĐT ĐNFEKSĐYONLARINDA TOPĐKAL TEDAVĐ
• Đmidazol ve triazol grubu antimikotiktopikaller
• Nonimidazol grubu antimikotik topikaller
• Benzoik asit bileşenleri (Whitfield merhemi)
• Undesilenik asit
• Potasyum permanganat
ĐMĐDAZOL GRUBU ANTĐMĐKOTĐK TOPĐKALLER
• Deri ve saçlı deri mantar enfeksiyonlarında • Tiokonazol: • Đzokonazol nitrat: Travogen• Oksikonazol: • Bifonazol: • Klotrimazol: • Mikonazol: • Ketokonazol: • Sulkonazol nitrat:• Sertakonozol: Zalain
Nonimidazol grubu antimikotiktopikaller
Alilaminler:
Naftifin
Terbinafin
Siklopiroks-olamin
Nonimidazol grubu antimikotiktopikaller
Tiokarbamatlar:
Tolnaftat: Tinaktin
Polienler:
Nistatin
MANTAR ĐNFEKSĐYONLARINDA SĐSTEMĐK TEDAVĐ
• Griseofulvin
• Ketokonazol Đmidazol
• Flukonazol
• Itrakonazol TRĐAZOL
• Terbinafin Alilamin
Griseofulvin
� Yalnızca dermatofitozlarda kullanılır
� Deride, kıllarda ve tırnaklarda etkilidir
� Rezistans gelişebilir
� Yeni oluşan keratine bağlanarak fungalelemanların invazyonunu önler
� Yağlı yemeklerle alımı absorbsiyonu artırır
Yan Etkileri
� Fotosensitivite� Proteinüri� Deney hayvanlarında teratojenik ve karsinojenik etkiler
� Hepatik mikrozomalenzimlerin indüksiyonu
� Başağrısı, mental konfüzyon, halsizlik,görme bozukluğu
� Gastrointestinal bozukluk
� Hepatotoksisite� Hematolojik etkiler
TERBĐNAFĐN
� Skualen epoksidazı inhibe ederek ergosterolsentezini bloke eder
� Dermatofitlere karşı etkilidir
� Fungisid’dir
� Đyi absorbe edilir, fakat biyoyararlanımı düşüktür (karaciğerde ilk- geçiş eliminasyonu)
TERBĐNAFĐN
� Deride, tırnaklarda ve yağ dokusunda birikir
� Dozaj: 250 mg/g
� Çocuklarda: 125mg/gün <40 kg
62.5mg/gün 20-40kg
� Böbrek yetmezliğinde doz yarıya düşülmelidir
YAN ETKĐLER
GĐS
� SIK:Đshal, dispepsi, bulantı, karın ağrısı
� NADĐR: Karında şişkinlik hissi, gastrit, tat almada bozulma, hepatit
DERĐ
� SIK:Morbiliform ve makülopapüler döküntü
� NADĐR: Kaşıntı, ürtiker, TEN, eritema multiforme, SJS, SLE
NÖROLOJĐK
SIK: Başağrısı
ITRAKONAZOL
� Triazol türevidir.
� Sitokrom P 450 enzimlerinden lanosterol 14 alfa demetilazı inhibe eder.
� Ergosterol sentezini önler
ITRAKONAZOL
� Tok karna emilim fazla
� Serum konsantrasyonu gıda ve mide asiditesinden etkilenir
� Asitli gıdalar emilimi artırır
ITRAKONAZOL
� Böbrek yetmezliğinde doz ayarı gerektirmez
� Gebelikte kullanımı C kategorisinde
� Farelerde teratojenik bulunmuş
� Süte geçer
� Emziren annelere önerilmez
ITRAKONAZOL
� Onikomikoz
� Tinea kapitis, pedis, korporis, kruris
� Tinea versikolor
� Orofaringeal kandidiyazis
� Kronik mukokutanöz kandidiyazis
� Vajinal kandidiyazis
� Sistemik mikozlar (blastomikoz, histoplazmozis ve aspergilloz
GI PH’yı artırıp ilacın serum düzeyini azaltanlar
H2 antihistaminler
Antiasitler
Proton pompa inhibitörleri
CYP ENZĐM ĐNDÜKLEYĐCĐLER (Serum düzeyini azaltanlar)
Antikonvülzanlar Fenitoin, fenobarbital, karbamezepin
AntiTBC Rifampisinizoniazid
Antikonvülzanlar Fenitoin, fenobarbital, karbamezepin
AntiTBC Rifampisinizoniazid
Itrasporun Kan düzeylerini Artırdığı Đlaçlar
HMG CoA Redüktaz ĐnhibitörleriSimvastatin, atorvastatin, lovastatinRabdomiyoliz ve hepatotoksiste
BenzodiazepinlerAlprazolam, midazolam, triazolamSedatif etki
Oral hipoglisemik ajanlarTolbutamid, gliburid, glipizidHipoglisemi
Itrasporun Kan düzeylerini Artırdığı Đlaçlar
ĐmmünsupresanlarCsA, takrolimusNefrotoksisite, HT, nörotoksisite
AntikoagülanlarKumadin
DiğerDigoksin, kinidin
ĐmmünsupresanlarCsA, takrolimusNefrotoksisite, HT, nörotoksisite
AntikoagülanlarKumadin
DiğerDigoksin, kinidin
YAN ETKĐLER
GASTROĐNTESTĐNAL
� Đshal, dispepsi, karın ağrısı, bulantı
� Kabızlık, gastrit, hepatit
DERĐ
� Morbiliform veya makülopapüler döküntü
� Kaşıntı, ürtiker SJS sendromu
SSS
� Başağrısı
FLUKONAZOL
� Triazol türev
� Oral absorbsiyonu oldukça iyi
� Etki mekanizması diğer azollerle benzer
� Fungostatik etkili
� Mide asiditesinden etkilenmez
Endikasyonları
� Vajinal kandidiyazis
� Orofaringeal ve özefagiel kandidiyazis
� Đmmünsupresiflerde kandida proflaksisi
� Kutanöz kandidiyazis
� Mukokutanöz kandidiyazis
� Onikomikoz
� Tinea korporis, kruris, kapitis
� Pitriazis versikolor
FLUKONAZOL
� Gebelik kategorisi C
� KBY’de doz ayarlaması gerekli
� Bilinen Kc hastalığı olanlarda KCFT takibi önerilir
� Yan etkiler ıtrakonazole göre daha az ancak benzer
KETOKONAZOL
� Elektron transportunu bloke eder
� ATPazların transportunu inhibe eder
� Ergosterol sentezini inhibe eder
� Oral yoldan etkili, uzun yarılanma ömrü (12 saat)
� Doz: 200-400 mg/g, oral
Endikasyonları
� Dirençli dermatofit enfeksiyonları
� Tinea versikolor
� Kandidiyazis
� Kronik mukokutanöz kandidiyazis
� Oral pamukçuk
� Blastomikoz, kromomkoz, histoplazmozis, koksidiodomikoz, parakoksidiodomikoz
Yan Etkileri
Hafif yan etkiler:GĐ bozukluk ve kaşıntıCiddi yan etkiler:Hepatik toksisite – HHepatitepatit oluoluşşursa ilaursa ilaçç
kesilmelidirkesilmelidirJinekomasti, libido kaybı, empotans -
testosteron sentezinin inhibisyonuTeratojenik
TĐNEA KAPĐTĐS TEDAVĐSĐ
� Enfeksiyon kaynağının tespiti ve tedavisi
� Topikal antifungal tedavi:
� Sistemik antifungal tedavi
� Sekonder gelişmiş bakteriyel enfeksiyonlarıtedavisi
� Etkilenen alanın traşlanması (infektif yüküazaltmak amacıyla)
TĐNEA KAPĐTĐS TEDAVĐSĐ
Topikal tedavi
Sadece lezyonlu alana değil tüm saçlı deriye uygulanmalı,
Günde 2 kez 5-10 dakika süreyle antifungalşampuanlar(ketakanazol,povideniyot,selenyum disülfit) kullanılmalıdır.
TĐNEA KAPĐTĐS TEDAVĐSĐ
Griseofulvin� Saçlı deride 10-15 mg/kg/gün
� Bazen çocuklarda 20-25 mg/kg/gün 6-8 hafta
� Klinik ve mikolojik kür sağlanana kadar tedaviye devam edilir
� Bazı hastalarda tedavi 12-16 hafta
TĐNEA KAPĐTĐS TEDAVĐSĐ
FlukonazolDevamlı:6 mg/kg/gün 3-4 haftaPULSE 6mg/kg/hafta 8-12 hafta
Terbinafin� Çocukta: 5mg/kg
4 hafta� Erişkinde: 250mg
4-6 hafta
TĐNEA KAPĐTĐS TEDAVĐSĐ
Itrakonazol� Çocukta: 5mg/kg 4-6 hafta
� Erişkinde 100-200 mg 4 hafta
� PULSE tedavi: 5mg/kg/gün 1-3 PULSE
TTĐĐNEA BARBA TEDAVNEA BARBA TEDAVĐĐSSĐĐ
Topikal tedaviler 4 hafta
Terbinafin:250 mg/gün
6 hafta
Itrakonazol: 100 mg/gün
4 hafta
TĐNEA PEDĐS,MANUS,KORPORĐS VE ĐNGUĐNALĐSTE TEDAVĐ TERCĐHLERĐ
Birinci tercih: topikal tedaviler***� Terbinafin, Azoller,..
� Günde 2 kez 2-4 hafta
Đkinci tercih: sistemik tedaviler� Yaygın,şiddetli, kronik,inatçı lezyonlarda,
� Immun bozukluğu olanlarda,
� Topikal tedavilere yanıtsız hastalarda
TĐNEA KORPORĐS, KRURĐS
Itrakonazol
200 mg/gün 1 hafta
100 mg/gün 2 hafta
Itrakonazol
200 mg/gün 1 hafta
100 mg/gün 2 hafta
Terbinafin
250 mg/gün 1-2 hafta
Flukanazol
150mg/hafta 2-4 hafta
TĐNEA PEDĐS, TĐNEA MANUM
� Yüzme havuzlarında profilaktik Tolnaftat(Tinaktin) pudra kullanımı tinea pedisgelişme riskini azaltır
TĐNEA PEDĐS, TĐNEA MANUMDA SĐSTEMĐK TEDAVĐ
ItrakonazolPULSE tedavi ;
1 kür yeterli
Devamlı tedavi;
� 100 mg/gün 4 hafta veya
� 200 mg/gün 2 hafta
Terbinafin250 mg/gün 2 hafta
Flukanazol150 mg/hafta 3-6 hafta
Terbinafin250 mg/gün 2 hafta
Onikomikozda tedavi
� Onikomikozada sistemik tedaviler ilk tercih olup topikal tedaviler ile desteklenmelidir.
� Nüksün önlenmesinde ayak bakımı, tırnakların kısa ve düz kesilmesi
eşlik eden tinea pedisin tedavisi önemlidir.
Onikomikozda tedavi
ITRAKONAZOLITRAKONAZOL
200 mg/gün dozunda devamlı kullanılacaksa
El tırnakları 6 haftaAyak tırnakları 12 hafta
PULSE tedavi
El tırnak2 kür
Ayak tırnak3 kür
Onikomikozda Tedavi:
FLUKONAZOL
El tırnakları: 150 mg/hafta
3-6 ayAyak Tırnakları:
150 mg/hafta9-12 ay
250 mg/gün El tırnaklarında
6 haftaAyak tırnaklarında
12-16 haftaAyak baş tırnağında
6 ay ve üzeri
TERBĐNAFĐN
Onikomikozda Topikal Tedavi
� Sikloproks 12 ay günde 1
� Amorolfin 6 ay haftada 2
� Tiyokonazol 6-12 ay haftada 2
Tinea Versikolorda Tedavi
� Etkenin yüzeyel yerleşimi nedeniyle topikaltedaviye olanak sağlar
� Antifungaller:
Ketakanazol %2 krem, şampuan
Klotrimazol %1 krem
Terbinafin %1 sprey, krem
Tinea Versikolorda Tedavi
� Propilen glikol 2 hafta süreyle günde 2 kez
� Sülfür-salisilik asit şampuan 1 hafta süreyle günde 2 kez
� Çinko pirition şampuanı
� Selenyum sülfid 7 gün süreyle günde 10 dk
Tinea Versikolorda Tedavi
� Sistemik tedavi yaygın hastalıkta tercih edilir
� Kür oranı çok yüksek, nüks oranı ise çok düşüktür
� Sistemik tedavi ajanları:
Itrakanazol 200mg/gün 1 hafta
Ketakonazol 400mg tek sefer
Flukanazol 400mg tek sefer
Oral Mukoza Kandidiazis Tedavisi
Nistatin oral süspansiyon
Mikonazol %2 jel
Flukonazol Ketokonazolerişkin 150mg/hafta 200mg/gün
çocuk 1-2mg/kg/gün
� Klotrimazol pastiller (10 mg pastil günde 5 kere)
� Nistatin süspansiyon 100.000 U/ml (4-6 ml günde 4 kere)
� Oral fluconazol 100 mg/gün 7-14 gün oldukça etkili olup topikal tedavilerden daha üstündür.
Orofaringeal kandidiazisbaşlangıç episodları;
5 yaş altı çocuklarda;
� Đtrakonazol solusyon 2.5 mg/kg günde 2 kere
Daha büyük çocuklarda;
� Klotrimazol pastiller veya mikonazol oral jel6 saat aralıklarla önerilir.
Bebeklerde görülen mukozalkandidiazis tedavisi;
� Đlk basamakta nistatin suspansiyon (100.000-400.000 U, günde 4 kez bir çay kaşığı, 7-14 gün süreyle)
Kandidal Đntertrigo Tedavisi
� Enfekte alanın kuru tutulması
� Klotrimazol, mikonazol, nistatin gibi topikalazoller ve polyenler, izokonazol nitrat ve 1 mg (%0,1) diflukortolon valerat (Travocort)
� Potasyum permanganat banyoları� Gentian violet %1-2’lik günde 2 kere 3 gün
süreyle kullanılabilir.
Vajinal Kandidiazis Tedavisi
� Kişisel hijyende vajinanın su ile yıkanması� Nötr pH derecelerine sahip sıvı sabun
kullanılması� Naylon giysiler giyilmemesi� Çamaşırların pamuklu olması� Kaynatarak yıkanması� Buharlı ütü ile ütülenmesi� Dar giysilerden kaçınılması� Havuz ve deniz sonrasında ıslak mayoların
değiştirilmesi
Vajinal Kandidiazis Tedavisi
Komplike olmayan;
� Klotrimazol, butokanazol, mikonazol, tiyokonazol, terkonazol gibi topikal azoller
1-7 gün uygulama
� Đtrakonazol 200 mg 2x1 tek doz
� veya 200 mg/gün 3 gün
Vajinal Kandidiazis
� Komplike olan;
� Topikal antifungaller 7 günden fazla uygulanmalı
� Sistemik tedavide flukonazol 150 mg 72 saat ara ile iki doz halinde tekrarlanmalıdır.
Kandidal onikomikoz tedavisi
� Tiokonazol tırnak solusyonu 6 ay 1 yıl
� Itrakonazol PULSE
Kandidal Paronişi Tedavisi
� Sulu işlerden kaçınılmalı ve diabet kontrolüyapılmalı
� Topikal antifungal
� Topikal kortikosteroid
� Sistemik flukonazol tedavisi
Diaper dermatiti tedavisi
� Topikal tedavi başarılıdır.
� Klotrimazol, mikonazol, nistatin gibi topikalazoller ve polyenler, izokonazol nitrat ve 1 mg (%0,1) diflukortolon valerat (travocort)
Anguler Keilitis Tedavisi
� Mikonazol içeren antifungal topikal tedaviler
� Orta potent steroidlerle kombine edildiğinde çok hızlı bir yanıt elde edilir.