YÜZEYEL MANTAR ENFEKSĐYONLARINDA TEDAVĐ YÜZEYEL MANTAR ENFEKSĐYONLARI Dermatofitozlar 1-Tinea kapitis 2-Tinea barbae 3-Tinea korporis 4-Tinea inguinalis (kruris) 5-Tinea pedis

YÜZEYEL MANTAR ENFEKSĐYONLARINDA TEDAVĐ

Uzm.Dr. Bengü Nisa Akay

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi

Deri ve Zührevi Hastalıkları AD

YÜZEYEL MANTAR ENFEKSĐYONLARI

Dermatofitozlar

1-Tinea kapitis

2-Tinea barbae

3-Tinea korporis

4-Tinea inguinalis (kruris)

5-Tinea pedis et manum

6-Tinea unguium

Tinea versikolor

Kandidiazisler

MANTAR ENFEKSĐYONLARINDA TEDAVĐ

• Topikal tedavi

• Sistemik tedavi

� Öncelikle derinin kuru tutulmasına dikkat edilmelidir

� Aile bireyleri arasında enfeksiyon beraberce tedavi edilmelidir.

� Yüzme havuzları yürüme yolları ve giyinme kabinlerinin sık olarak yıkanması enfektif materyali uzaklaştırır

DERMATOFĐT ĐNFEKSĐYONLARINDA TOPĐKAL TEDAVĐ

• Đmidazol ve triazol grubu antimikotik topikaller

• Nonimidazol grubu antimikotik topikaller

• Benzoik asit bileşenleri (Whitfield merhemi)

• Undesilenik asit

• Potasyum permanganat

ĐMĐDAZOL GRUBU ANTĐMĐKOTĐK TOPĐKALLER

• Deri ve saçlı deri mantar enfeksiyonlarında • Tiokonazol: • Đzokonazol nitrat: Travogen • Oksikonazol: • Bifonazol: • Klotrimazol: • Mikonazol: • Ketokonazol: • Sulkonazol nitrat: • Sertakonozol: Zalain

Nonimidazol grubu antimikotik topikaller

Alilaminler:

Naftifin

Terbinafin

Siklopiroks-olamin

Nonimidazol grubu antimikotik topikaller

Tiokarbamatlar:

Tolnaftat: Tinaktin

Polienler:

Nistatin

MANTAR ĐNFEKSĐYONLARINDA SĐSTEMĐK TEDAVĐ

• Griseofulvin

• Ketokonazol Đmidazol

• Flukonazol

• Itrakonazol TRĐAZOL

• Terbinafin Alilamin

Griseofulvin

� Yalnızca dermatofitozlarda kullanılır

� Deride, kıllarda ve tırnaklarda etkilidir

� Rezistans gelişebilir

� Yeni oluşan keratine bağlanarak fungal elemanların invazyonunu önler

� Yağlı yemeklerle alımı absorbsiyonu artırır

Yan Etkileri

� Fotosensitivite � Proteinüri � Deney hayvanlarında teratojenik ve karsinojenik etkiler

� Hepatik mikrozomal enzimlerin indüksiyonu

� Başağrısı, mental konfüzyon, halsizlik, görme bozukluğu

� Gastrointestinal bozukluk

� Hepatotoksisite � Hematolojik etkiler

TERBĐNAFĐN

� Skualen epoksidazı inhibe ederek ergosterol sentezini bloke eder

� Dermatofitlere karşı etkilidir

� Fungisid’dir

� Đyi absorbe edilir, fakat biyoyararlanımı düşüktür (karaciğerde ilk- geçiş eliminasyonu)

TERBĐNAFĐN

� Deride, tırnaklarda ve yağ dokusunda birikir

� Dozaj: 250 mg/g

� Çocuklarda: 125mg/gün

YAN ETKĐLER

GĐS

� SIK:Đshal, dispepsi, bulantı, karın ağrısı

� NADĐR: Karında şişkinlik hissi, gastrit, tat almada bozulma, hepatit

DERĐ

� SIK:Morbiliform ve makülopapüler döküntü

� NADĐR: Kaşıntı, ürtiker, TEN, eritema multiforme, SJS, SLE

NÖROLOJĐK

SIK: Başağrısı

ITRAKONAZOL

� Triazol türevidir.

� Sitokrom P 450 enzimlerinden lanosterol 14 alfa demetilazı inhibe eder.

� Ergosterol sentezini önler

ITRAKONAZOL

� Tok karna emilim fazla

� Serum konsantrasyonu gıda ve mide asiditesinden etkilenir

� Asitli gıdalar emilimi artırır

ITRAKONAZOL

� Böbrek yetmezliğinde doz ayarı gerektirmez

� Gebelikte kullanımı C kategorisinde

� Farelerde teratojenik bulunmuş

� Süte geçer

� Emziren annelere önerilmez

ITRAKONAZOL

� Onikomikoz

� Tinea kapitis, pedis, korporis, kruris

� Tinea versikolor

� Orofaringeal kandidiyazis

� Kronik mukokutanöz kandidiyazis

� Vajinal kandidiyazis

� Sistemik mikozlar (blastomikoz, histoplazmozis ve aspergilloz

GI PH’yı artırıp ilacın serum düzeyini azaltanlar

H2 antihistaminler

Antiasitler

Proton pompa inhibitörleri

CYP ENZĐM ĐNDÜKLEYĐCĐLER (Serum düzeyini azaltanlar)

Antikonvülzanlar Fenitoin, fenobarbital, karbamezepin

AntiTBC Rifampisin izoniazid

Antikonvülzanlar Fenitoin, fenobarbital, karbamezepin

AntiTBC Rifampisin izoniazid

Itrasporun Kan düzeylerini Artırdığı Đlaçlar

HMG CoA Redüktaz Đnhibitörleri Simvastatin, atorvastatin, lovastatin Rabdomiyoliz ve hepatotoksiste

Benzodiazepinler Alprazolam, midazolam, triazolam Sedatif etki

Oral hipoglisemik ajanlar Tolbutamid, gliburid, glipizid Hipoglisemi

Itrasporun Kan düzeylerini Artırdığı Đlaçlar

Đmmünsupresanlar CsA, takrolimus Nefrotoksisite, HT, nörotoksisite

Antikoagülanlar Kumadin

Diğer Digoksin, kinidin

Đmmünsupresanlar CsA, takrolimus Nefrotoksisite, HT, nörotoksisite

Antikoagülanlar Kumadin

Diğer Digoksin, kinidin

YAN ETKĐLER

GASTROĐNTESTĐNAL

� Đshal, dispepsi, karın ağrısı, bulantı

� Kabızlık, gastrit, hepatit

DERĐ

� Morbiliform veya makülopapüler döküntü

� Kaşıntı, ürtiker SJS sendromu

SSS

� Başağrısı

FLUKONAZOL

� Triazol türev

� Oral absorbsiyonu oldukça iyi

� Etki mekanizması diğer azollerle benzer

� Fungostatik etkili

� Mide asiditesinden etkilenmez

Endikasyonları

� Vajinal kandidiyazis

� Orofaringeal ve özefagiel kandidiyazis

� Đmmünsupresiflerde kandida proflaksisi

� Kutanöz kandidiyazis

� Mukokutanöz kandidiyazis

� Onikomikoz

� Tinea korporis, kruris, kapitis

� Pitriazis versikolor

FLUKONAZOL

� Gebelik kategorisi C

� KBY’de doz ayarlaması gerekli

� Bilinen Kc hastalığı olanlarda KCFT takibi önerilir

� Yan etkiler ıtrakonazole göre daha az ancak benzer

KETOKONAZOL

� Elektron transportunu bloke eder

� ATPazların transportunu inhibe eder

� Ergosterol sentezini inhibe eder

� Oral yoldan etkili, uzun yarılanma ömrü (12 saat)

� Doz: 200-400 mg/g, oral

Endikasyonları

� Dirençli dermatofit enfeksiyonları

� Tinea versikolor

� Kandidiyazis

� Kronik mukokutanöz kandidiyazis

� Oral pamukçuk

� Blastomikoz, kromomkoz, histoplazmozis, koksidiodomikoz, parakoksidiodomikoz

Yan Etkileri

Hafif yan etkiler: GĐ bozukluk ve kaşıntı Ciddi yan etkiler: Hepatik toksisite – HHepatitepatit oluoluşşursa ilaursa ilaçç

kesilmelidirkesilmelidir Jinekomasti, libido kaybı, empotans -

testosteron sentezinin inhibisyonu Teratojenik

TĐNEA KAPĐTĐS TEDAVĐSĐ

� Enfeksiyon kaynağının tespiti ve tedavisi

� Topikal antifungal tedavi:

� Sistemik antifungal tedavi

� Sekonder gelişmiş bakteriyel enfeksiyonları tedavisi

� Etkilenen alanın traşlanması (infektif yükü azaltmak amacıyla)

TĐNEA KAPĐTĐS TEDAVĐSĐ

Topikal tedavi

Sadece lezyonlu alana değil tüm saçlı deriye uygulanmalı,

Günde 2 kez 5-10 dakika süreyle antifungal şampuanlar(ketakanazol,poviden iyot,selenyum disülfit) kullanılmalıdır.

TĐNEA KAPĐTĐS TEDAVĐSĐ

Griseofulvin � Saçlı deride 10-15 mg/kg/gün

� Bazen çocuklarda 20-25 mg/kg/gün 6-8 hafta

� Klinik ve mikolojik kür sağlanana kadar tedaviye devam edilir

� Bazı hastalarda tedavi 12-16 hafta

TĐNEA KAPĐTĐS TEDAVĐSĐ

Flukonazol Devamlı: 6 mg/kg/gün 3-4 hafta PULSE 6mg/kg/hafta 8-12 hafta

Terbinafin � Çocukta: 5mg/kg

4 hafta � Erişkinde: 250mg

4-6 hafta

TĐNEA KAPĐTĐS TEDAVĐSĐ

Itrakonazol � Çocukta: 5mg/kg 4-6 hafta

� Erişkinde 100-200 mg 4 hafta

� PULSE tedavi: 5mg/kg/gün 1-3 PULSE

TTĐĐNEA BARBA TEDAVNEA BARBA TEDAVĐĐSSĐĐ

Topikal tedaviler 4 hafta

Terbinafin: 250 mg/gün

6 hafta

Itrakonazol: 100 mg/gün

4 hafta

TĐNEA PEDĐS,MANUS,KORPORĐS VE ĐNGUĐNALĐSTE TEDAVĐ TERCĐHLERĐ

Birinci tercih: topikal tedaviler*** � Terbinafin, Azoller,..

� Günde 2 kez 2-4 hafta

Đkinci tercih: sistemik tedaviler � Yaygın,şiddetli, kronik,inatçı lezyonlarda,

� Immun bozukluğu olanlarda,

� Topikal tedavilere yanıtsız hastalarda

TĐNEA KORPORĐS, KRURĐS

Itrakonazol

200 mg/gün 1 hafta

100 mg/gün 2 hafta

Itrakonazol

200 mg/gün 1 hafta

100 mg/gün 2 hafta

Terbinafin