Vts Tc Lekcija6 Prikazivanje Masinskih Delova

Mašinski fakultet u Kragujevcu 1

Tehničko crtanje PRIKAZIVANJE MAŠINSKIH DELOVA

TEHNIČKO CRTANJE TEHNIČKO CRTANJE

Predavanja – Lekcija 6



NAVOJNE VEZE

Ako se pravougli trougao, čija je visina P, a osnova dužine πd , obmotava oko oblice prečnika d, hipotenuza tog trougla opisujezavojnicu



Kada bi hipotenuza trougla koji se obmotava bila idealno savitljivašipka sa poprečnim presekom u vidu trougla, trapeza ili nekog drugogprofila dobio bi se navoj

NAVOJNE VEZE



Istovremenim namotavanjem više navoja sa simetričnoraspoređenim počecima po obimu osnovne oblice, dobija se dvostruki, trostruki ili višestruki navoj

Višestruki navoj

NAVOJNE VEZE



NAVOJNE VEZE

• Praktično navoj se dobija rezanjem na strugu, valjanjem ili narezivanjem nareznicom

• Oblica na kojoj se izrađuje navoj naziva se stablo• Stablo sa navojem naziva se vijak



NAVOJNE VEZE

Postupak izrade i osnovne veličine unutrašnjeg navoja

• Dubina navoja označava se tankom punom linijom.



NAVOJNE VEZE

Crtanje, kotiranje i označavanje navoja

• Kod standardnihvijaka kotira se nazivni prečnik, aktivna dužinanavoja i dužinastabla vijka

• Kod slepih otvora sa navojem kotiraju se nazivni prečnik navoja, dužina navoja sa punim profilom i dubina rupe

• Prečnik rupe se ne kotira



NAVOJNE VEZE

Crtanje, kotiranje i označavanje navoja

• Ispred nazivnog prečnika stavlja se oznaka vrste navoja:M – metričkiR – cevniRd – obliTr – trapezni

• Kada je reč o sitnom navoju označava se i veličina koraka P



NAVOJNE VEZE

Označavanje kvaliteta navoja

Kod označavanje kvaliteta navoja kukica se stavlja na konturu nazivnog prečnika.

N7

N7

N7



Čvrsta razdvojiva veza vijcima

NAVOJNE VEZE



Uprošćeno crtanje veza limova vijcima sa šestougaonom, sfernom i konusnom upuštenom glavom

NAVOJNE VEZE



ČVRSTA NERAZDVOJIVA VEZA ZAKIVCIMA

Različiti oblici zakivaka

Da bi se ostvarila veza, zakivak se stavlja u otvore delova koji se spajaju i udarcima ili pritiskom formira se druga glava

Zakivanje



VEZA GLAVČINE I VRATILA UZDUŽNIM KLINOM

Uzdužnim klinovima može se ostvariti razdvojiva veza vratila (a i b) i glavčine zupčanika (c), pužnog točka, glodala, zamajca itd.



Oprugama se ostvaruje elastična veza mašinskih delova

ELASTIČNA VEZA OPRUGAMA

Naziv Izgled Presek Uprošćeno

Cilindrična navojna opruga

koja se opterećuje na

istezanje

Cilindrična navojna opruga

koja se opterećuje na

sabijanje




Naziv Izgled Presek Uprošćeno

Konusna navojna

opruga koja se opterećuje na sabijanje

Cilindričnanavojna

opruga kojase opterećuje

na uvijanje

Tanjirastaopruga




Naziv Izgled Uprošćeno

Lisnataopruga

Spiralnaopruga



Cilindrična navojna opruga koja se opterećuje na sabijanje




Cilindrična navojna opruga koja se opterećuje na sabijanje


N9

• L – dužina opruge u slobodnom stanju

• Ln - dužina opruge u motažnom stanju

• D – srednji prečnik opruge• e – korak opruge• d – prečnik žice• Fn – sila u montažnom

stanju• Fmax – najveća sila pri

kojoj dolazi do blokiranogstanja opruge



ZUPČASTI PAROVI

Zupčasti prenos se primenjuje kada se traži tačan odnos obimnih brzina u toku rada zupčastih parova , u slučaju manjih rastojanja izmađu pogonske i radne mašine

Vrste zupčastih parovaa. Cilindrični zupčasti parb. Zupčanik i zupčasta letvac. Konusni zupčasti pard. Pužni zupčasti par



• Zupčanik se sastoji iz tela zupčanika i ozubljenog venca

• Profil zupca može da bude evolventni i cikloidni

• Na ozubljenom vencu cilindričnog zupčanika uočavaju se podeona, temena i podnožna kružnica, pa prema tome i njihovi prečnici do, dk, df

ZUPČASTI PAROVI



Uprošćeni prikaz cilindričnih zupčanika sa pravim (a), kosim (b) istrelastim zupcima (c)

Prikaz simbola zupca različitog oblika

ZUPČASTI PAROVI



UPROŠĆENO PRIKAZIVANJE ZUPČANIKA

Cilindrični zupčasti par




Konični zupčasti par




Pužni zupčasti par



SHEMATSKO PRIKAZIVANJE ZUPČASTIH PRENOSNIKA

a. Cilindrični zupčasti parb. Zupčanik i zupčasta letvac. Cilindrični zupčasti par sa

unutrašnjim ozubljenjemd. Konusni zupčasti pare. Pužni zupčasti par



UPROŠĆENO CRTANJE LANČANOG PRENOSNIKA

Lančani prenosnik čine lančanici koje u međusobnu spregu dovodilanac kao posredni element

Shematski prikazUprošćeni prikaz



• Shematski prikaz kotrljajnihležišta se koristi tamo gde jetakav prikaz dovoljan, u skicama uz proračune i izveštaje

• Tela za kotrljanje se predstavljaju u shematskomprikazu kružnim oblikom bezobzira na vrstu ležišta

• U zavisnosti od konstrukcije i načina ugradnje ležište može da prenosi različite sile

KOTRLJAJNA LEŽIŠTA



KOTRLJAJNA LEŽIŠTA

Uprošćeno i shematsko prikazivanje kotrljajnih ležišta


Tehničko crtanje PRIKAZIVANJE ZAVARENIH SPOJEVA

OPŠTI POJMOVI

• Zavarivanje je postupak izrade nerazdvojivih spojevaizmeđu istih ili različitih materijala u topljenom iliomekšanom stanju

• Zavareni spoj se sastoji iz osnovnog materijala, šava i zone uticaja toplote

• Šav se obrazuje očvšćavanjem mešavine osnovnog i dodatnog materijala na mestu spoja

• Različite vrste šavova predstavljaju se oznakama koje su, u osnovi, po obliku slične šavu koji se izvodi

ZAVARENI SPOJEVI



OZNAKE VRSTA ŠAVOVA



OZNAKE VRSTA ŠAVOVA



Elementi oznake

1 - Strelica2a - Pokazna linija (neprekidna)2b - Pokazna linija (isprekidana)3 - Oznaka vrste šava iOznaka brojne vrednosti mera

Isprekidana linija 2b može biti iznad ili ispod neprekidne linije i služi za određivanje da li je lice šava na strani strelice ili na suprotnoj strani

OZNAKA ŠAVOVA NA CRTEŽIMA



Položaj strelice u odnosu na spoj

Položaj pokazne linije i mesto oznake u odnosu na pokaznu liniju




Glavne mere poprečnog preseka šava pišu se na levoj strani, a dužine šava i koraka na desnoj strani oznake za šav

Upisivanje i određivanje mera ugaonih šavova


Documents

Vts Tc Lekcija6 Prikazivanje Masinskih Delova