Tipovi Nasledjivanja

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    1/21

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    2/21

    :rhuna$ u karijeri *osti8e 1>. g. izborom za stareinu samostana i na tom mestu ostajdo smrti, ne*riznat od strane naunika toga doba i *ot*uno ne*oznat za javnost. Djegovradovi i genijalno izvedeni zaklju$i bili su daleko is*red nivoa nauke tog vremena da btek *oetkom 27. veka bili *onovo otkriveni i *ostali osnova savremene genetike. +naunika 1H77. g, 5e riz #!olandija&, Corens #Demaka& i )ermark #(ustrija&, nezavisn

    jedan od drugog, sluajno *ronalaze Mendelov rad i uviaju da je on ve; "ormulisaosnovne zakone nasleivanja.

    +ek 1> godina *osle Mendelove smrti, njegov rad dobija *riznanje, a njegovi zaklju$i imkoje im sa *ravom *ri*ada=rvi i 5rugi Mendelov zakon nasleivanja.

    TIPOVI NASLEIVANJA

    INTERAKCIJE GENSKIH ALELA ( ALELNIH GENA)

    Alelni geni se nalaze na paru !"!l!gi r!"!z!"a# na is$!" gens%!"l!%usu& T! su # us$'ari razlii$i !li*i +e,n!g is$!g gena $+& aleli i "!gu i$i is$(!"!zig!$) ili razlii$i (e$er!zig!$)&In$era%*i+e ("e-us!n! ,e+s$'!) gens%i alela "!gu i$i ./ p!$pun! (%!"ple$n!) ,!"inan$n!#/ nep!$pun! ,!"inan$n! (in$er"e,i+arn!) i/ %!,!"inan$n! nasle-i'an+e&

    1. P!$pun! (%!"ple$n!) ,!"inan$n!

    P!$pun! ,!"inan$n! nasle-i'an+e p!%azu+e ,!"inan$an alel %!+i se is$isp!l+a'a i u !"!zig!$n!" (AA) i u e$er!zig!$n!" s$an+u (Aa)& 0!"inan$aalel +e 1un%*i!nalan i !,re-u+e sin$ezu ne%!g pr!$eina %!+i ,!'!,i ,isp!l+a'an+a !,re-ene !s!ine& Re*esi'an alel +e ne1un%*i!nalan pa se ,apr!$ein ne s$'ara 2$! ,!'!,i ,! isp!l+a'an+a al$erna$i'ne !s!ine& P!re, 'ep!"enu$i !s!ina gra2%a# !'a%! se nasle-u+u i ne%e !s!ine !'e%a %!+e sal$erna$i'n! isp!l+a'a+u# %a! 2$! su !'e na'e,ene u $aeli .

    !s!ine ,!"inan$n! re*esi'n!u2na resi*a !,'!+ena

    (sl!!,na)srasla ('ezana)

    sp!s!n!s$ u'r$an+a+ezi%a

    p!s$!+i ne p!s$!+i

    sp!s!n!s$ !se3an+au%usa PTC

    p!s$!+i ne p!s$!+i

    R sis$e" %r'ni grupa R4 R/

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    3/21

    O+asni3e"! !'a+ $ip nasle-i'an+a na pri"eru nasle-i'an+a R sis$e"a %r'nigrupa&R sis$e" !,re-u+e gen %!+i !razu+e ,'a alela . ,!"inan$an ( 0 ) i re*esi'a(,)&0!"inan$an alel !,re-u+e sin$ezu an$igena 0# pa se !s!e sa !'i" an$igen!"!znaa'a+u %a! R4& Re*esi'an alel +e ne1un%*i!nalan pa se an$igen 0 ns$'ara# a !s!e su R/&

    S !zir!" ,a se ,!"inan$an alel is$! isp!l+a'a i u !"!zig!$n!" i e$er!zig!$n!" s$an+u# !s!e R4 %r'ne grupe "!gu i"a$i ,'a gen!$ipa 0ili 0,& 0rugai+e reen!# ,!'!l+n! +e ,a !s!a i"a sa"! +e,an ,!"inan$aalel ,a i se s$'!ri! 0 an$igen i isp!l+ila R4 %r'na grupa& Os!e R/ %r'ngrupe i"a+u sa"! +e,an gen!$ip $+& u'e% su re*esi'ni !"!zig!$i (,,)&

    2. In$er"e,i+arn! nasle-i'an+e p!%azu+e ,!"inan$an alel %!+i se razlii$isp!l+a'a u !"!zig!$n!" i e$er!zig!$n!" s$an+u&

    5 $!" slua+u se isp!l+a'a+u $ri 1en!$ipa pri e"u +e 1en!$ip %!+i +e !,re-ee$er!zig!$ni" gen!$ip!" in$er"e,i+aran (iz"e-u ,!"inan$n!g i re*esi'n!!"!zig!$a# !,n!sn! "e-upr!,u%$)&

    6!g $!ga +e 1en!$ips%i !,n!s u 78 genera*i+i9 (AA) . 8 (Aa) . 9 (aa)#a ne : . 9%a! %!, p!$pune ,!"inan$n!s$i& Pri"er za !'a+ $ip +e nasle-i'an+e !li%a %!s!'e%a&

    Ra'na %!sa !,re-ena +e par!" ,!"inan$ni alela (,!"inan$an !"!zig!$)# %!'r,;a'a par!" re*esi'ni alela (re*esi'an !"!zig!$)& Talasas$a %!sa +"e-upr!,u%$ i !,re-ena +e e$er!zig!$ni" gen!$ip!"&Nep!$pun! ,!"inan$n! se nasle-u+u i ne%a !!l+en+a l+u,i# %a! 2$! su

    9 ane"i+a srpas$i eri$r!*i$a#8 $alase"i+a#: 1a"ili+arna iper!les$er!le"i+a i ,r&

    :&K!,!"inan$n! nasle-i'an+e +e p!+a'a %a,a se u e$er!zig!$n!" s$an+

    p!$pun! izra;a'a+u !a ,!"inan$na alela& Ta%! se nasle-u+u %r'ne grupe A razlii$i gen!$ip!'a AA# AO#

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    4/21

    (gen!$ip A

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    5/21

    0e2a'a se ,a ne%i ,!"inan$ni aleli# p!, !,re-eni" usl!'i"a;i'!$ne sre,ine# ne ,!'!,e ,! isp!l+a'an+a ne%e !s!ine %!,!,re-ene grupe +e,in%i# ,!% se %!, ,rugi +e,in%i is$!ggen!$ipa $a !s!ina isp!l+a'a& 0a%le# ne pr!i+a+uB se s'i gen!$ip!'u 1en!$ip!'e& gn!$ip!'a %!+i i"a+u !e%i'ani 1en!$ip nazi'a se pr!!+n!s$&

    Pr!!+n!s$ se izra;a'a pr!*en$!" !s!a %!, %!+i +e !s!ina izra;ena !,n!su na u%upan r!+ !s!a %!+e n!se ,!"inan$an gen& Gen %!+i se u'e1en!$ips%i izrazi i"a p!$punu pr!!+n!s$ $+& 9DD (pr& geni za %r'ne grupe)&

    Nep!$punu pr!!+n!s$ i"a gen %!+i se npr& u i$a'!+ +e,n!+ genera*i+i ne isp!l+,a i se p!n!'! isp!l+i! u nare,n!+ genera*i+i (npr& r!,i$el+i ne"a+u 2es$i prs$# n+i!'i p!$!"*i i"a+u)&

    Ple+!$r!pn!s$ i p!ligen!s$Os!ina ne%!g gena ,a !,re-u+e 'e3i r!+ !s!ina nazi'a se ple+!$r!pn!s$Pri"era za !'a%! ,e+s$'! gena i"a "n!g!# ali se iz,'a+a +e,an na+sli%!'i$i+i pr!"ena u genu za e"!gl!in ,!'!,i ,! !!l+en+a naz'an!g ane"i+srpas$i eri$r!*i$a %!+e se !gle,a u p!re"e3a+u ra,a "n!gi !rgana (sr*aplu3a# "i2i3a# *re'a# +e$re# "!zga i$,&)&

    Veli%i r!+ !s!ina se ,ale%! sl!;eni+e nasle-u+u neg! !ne %!+e +e !pisa=en,el& Ta%'e !s!ine su p!, u$i*a+e" 'eli%!g r!+a gena sre,ins%i ini!*i na n+i ,elu+u i "!gu ,a i "en+a+u @ 'es"! i ,enisali %a! p!ligene (%'an$i$a$i'ne) !s!ine&Geni %!+i %!n$r!li2u $e !s!ine nazi'a+u se p!ligeni&

    Oni se $a%!-e raz,'a+a+u i sl!!,n! %!"inu+u p! =an,el!'i" pra'ili"a# ali i+e $e2%! pra$i$i %r!z genera*i+e +er se is$!'re"en! raz,'a+a i %!"inu+e 'eli%r!+ alela i +!2 sre,ina na n+i ,elu+e i "en+a i&6a$! %a;e"! ,a se %'an$i$a$i'ne !s!ine ne nasle-u+u p! =en,el!'i"

    pra'ili"a&P!ligene !s!ine su npr&uzras$ $ela#"asa $ela#p!+e,ine pr!p!r*i+e $ela#rzina raz'i3a#,ug!'en!s$#pl!,n!s$ i ,r&

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    6/21

    K!rela$i'n! ('ezan!) nasle-i'an+eS'a%i r!"!z!" sa,r;i "n!g! gena& Ka%! zna"! ,a r!"!z!" i"a 'i2e !

    +e,n!g gena F Ta%! 2$! !rganiza" u'e% i"a 'i2e gena neg! r!"!z!"a&

    Geni %!+i se nalaze na +e,n!" is$!" r!"!z!"unazi'a+u se 'ezani geni i !ni se za+e,n! pren!se nap!$!"s$'! i za+e,n! isp!l+a'a+u& Os!ine %!+e !,re-u+u gens"e2$eni na is$!" r!"!z!"u su %!rela$i'ne ('ezane) !s!ine i !ne sza+e,n! isp!l+a'a+u %!, p!$!"a%a&

    Geni s"e2$eni na razlii$i" par!'i"a r!"!z!"i"a nazi'a+u se nealelni gen=n!ge !s!ine su rezul$a$ in$era%*i+a ,'a ili 'i2e $a%'i gena&

    6nai# !si" 2$! ne%a !s!ina za'isi !, in$era%*i+e alela +e,n!g gena !na za'isi !, in$era%*i+e $i alela sa aleli"a ne%i ,rugi gena& Vi,eli s"! %!+e 'rs$in$era%*i+a p!s$!+e "e-u aleli"a +e,n!g gena&

    Sa,a 3e"! se up!zna$i sa in$era%*i+a"a alelarazlii$i gena# %!+e "!gu i$i .

    9 %!"ple"en$arn!s$#8 epis$aza i: a,i$i'n!s$&

    K!"ple"en$arn!s$ (sara,n+a "e-u geni"a)

    K!"ple"en$arn!s$ se !s$'aru+e %a,a +e za isp!l+a'an+e ne%e !s!ine i$n!,re-ena %!"ina*i+a gena&N!r"alan slu !'e%a !,re-u+u ,'a gena (!ele;i3e"! i sa A i

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    7/21

    6!g $!ga se u 78 genera*i+i ne +a'l+a 1en!$ips%i !,n!s .:.:. 9 'e3 s!razu+u sa"! ,'a 1en!$ipa l+uias$ i e! *'e$ u !,n!su . &

    Oli% se"ena il+%e !3u/ne3u !,re-en +e sa ,'a gena (Ai

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    8/21

    9& 1en!$ip $a"na %!;a (pig"en$ se !razu+e 9DD) %!+i !,re-u+gen!$ip u %!"e su s'i aleli ,!"inan$ni @ AA %!"ina*i+a @ 99>8& 1en!$ip +e "an+e $a"na %!;a (!razu+e se pig"en$a)#

    gen!$ip +e sa $ri il! %!+a ,!"inan$na alela (npr& AA . . 9

    Epis$aza (inii$!rn! ,e+s$'! gena)Ka,a +e,an gen %!i (iniira) ,e+s$'! ,rug!g nealeln!g gena !n,a se $a%'in$era%*i+a nazi'a epis$aza&

    Vrl! re,a% gen# !,n!sn! n+eg!' re*esi'an alel # %a,a se na-e !"!zig!$n!" s$an+u ()# %!i s$'aran+e an$igena A i < u %r'i !'e%a& Ta,a sne isp!l+a'a+u %r'ne grupe A# < i A< +er# ia%! !s!e i"a+u alele A ili < (ili !a

    +e n+i!'! ,e+s$'! iniiran! !'i" re*esi'ni" gen!" &Ta%! npr& ia%! !s!a i"a gen!$ip AA !na ne3e i"a$i %r'nu grupu A +er +e aleA iniiran& Os!a 3e $a,a i"a$i O %r'nu grupu&

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    9/21

    5 78 genera*i+i ,!lazi ,! p!+a'e ,'a 1en!$ipa @ el! i !!+en! per+e u !,n!s9: . :& Sa"! gen!$ip C/ii# %!+i se +a'l+a u :9># ,a+e !!+en! per+e& S'i !s$agen!$ip!'i (C/I/# **I i **ii) !,re-u+u el! per+e @ 'i,i se"u u%r2$an+a .

    P . CC II ** ii ele ele

    79. C* Ii C* Ii ele ele

    78. C/ I/()# ** I/(:)# ** ii(9) # C/ ii(:)# e l e 9: !!+ene :

    VE6ANI GENI I =APIRANJE HRO=O6O=A

    S'i geni na +e,n!" r!"!z!"u nazi'a+u se 'ezani geni&

    Oni se u p!$!"s$'! pren!se za+e,n! i ,a ne p!s$!+i %r!sing/!'eu'e% i se +a'l+ali u is$i" %!"ina*i+a"a& S'a%i !rganiza"i"a !n!li%! grupa 'ezani gena %!li%! izn!si n+eg!' apl!i,an r!r!"!z!"a&6a+e,ni%! isp!l+a'an+e ,'a ili 'i2e gena %!+i se nalazena is$!" r!"!z!"u nazi'a se 'ezan! (%!rela$i'n!nasle-i'an+e&5 s$'arn!s$i# "e-u$i"# ni+e ,!'!l+n! ,a se ,'a gena nalaze na is$!"r!"!z!"u ,a i se 'ezan! nasle-i'ali ,a i se $! ,esil! !ni "!ra+u i$i 'rllizu +e,an ,! ,rug!g na is$!" r!"!z!"u&5%!li%! $! ni+e slua+ "!;e ,!3i ,! n+i!'!g re%!"in!'an+a $!%!" %r!sing!'era&

    Kr!sing/!'er i "apiran+e gena

    5 pai$enu pr!1aze "e+!ze I ,!lazi ,! !raz!'an+a i+az"i ("!s$i3a) iz"e-neses$rins%i r!"a$i,a# a za$i" ,! pre%i,a na $i" "es$i"a i "e-us!nraz"ene !,g!'ara+u3i ,el!'a @ %r!sing/!'era&5 n!r"aln!+ "e+!zi s'a%a r!"a$i,a !,lazi u p!sean ga"e$& Ga"e$i %!sa,r;e r!"a$i,e %!+e su raz"en+i'ale ,el!'e nazi'a+u se %r!sing/!'e

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    10/21

    ga"e$i&Je,in%e %!+e nas$a+u !, $a%'i ga"e$anazi'a+u se re%!"inan$i&Ver!'a$n!3a !,igra'an+a %r!sing/!'era iz"e-u ,'a gena na is$!" r!"!z!"za'isi !, n+i!'!g "e-us!n!g ras$!+an+a&M$! +e $! ras$!+an+e 'e3e i 'er!'a$n!3a ,a 3e ,!3i ,! %r!sing/!'era +e 'e3a

    !ra$n!&5 gen!"u !'e%a p!s$!+e geni iz"e-u %!+i +e ras$!+an+e $!li%! "al! ,a spra%$in! %r!sing/!'er ne !,igra'a& Ta%'i s%up!'i gena %!+i se %a*elina pren!se na p!$!"s$'! nazi'a+u se apl!$ip!'i&in+eni*a ,a ues$al!s$ %r!sing/!'era za'isi !, ras$!+an+a iz"e-u gena %!risse prili%!" "apiran+a gena na r!"!z!"u (!,re-i'an+e "es$a geni"a nr!"!z!"u)&

    Gene$i%e "ape %!+e se ,!i+a+u na !sn!'u

    ues$al!s$i %r!sing/!'era ,a+u na" u'i, !rela$i'n!" p!l!;a+u gena na r!"!z!"i"a&Ras$!+an+e iz"e-u ,'a gena pr!*en+u+e se na !sn!'u r!+a %r!sing/!'ega"e$a na 9DD ga"e$a (u )& Pri $!"e 9 %r!sing/!'era pre,s$a'l+a +e,ini*u ras$!+an+a ili *en$i"!rga(*=)# 2$! znai ,a +e 9*=? 9%r!sing/!'era&

    O+asni3e"! $! na pri"eru ne%a $ri 'ezana gena A# < i C& Na +e,n!"!"!l!g!" r!"!z!"u iz para nalaze se s'a $ri ,!"inan$na# a na ,rug!"

    s'a $ri re*esi'na alela !'i gena 2$! znai +e,in%a +e e$er!zig!$ za s'a $gena& Kr!sing/!'er se "!;e iz'r2i$i .

    9& iz"e-u gena A i

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    11/21

    6nai# %r!sing/!'er !"!gu3a'a ,a se 'ezani geni %!"inu+u is$! %a! sl!!,ni geni& (A%! pri"eni"! !nu 1!r"ulu za izrauna'an+e r!+a $ip!'ga"e$a 8n# ,!i3e"! is$u 're,n!s$ za 'ezane i sl!!,ne gene&)

    0a i se u$'r,il! ras$!+an+e iz"e-u 'ezani gena ne!p!,n! +e ,a se iz'r2i $z'p!'ra$n! u%r2$an+e# !,n!sn! ,a se e$er!zig!$na +e,in%a za ,'e ili 'i2e 'ezan

    !s!ine u%rs$i sa re*esi'ni" !"!zig!$!"& A%! se u p!$!"s$'u ne +a're%!"inan$ni p!$!"*i 'e3 sa"! !ni %!+i lie na r!,i$el+e# $! znai ,a ,%r!sing/!'era ne ,!lazi i ,a su $i geni +a%! lizu +e,an ,rug!"&A%! se# pa%# u p!$!"s$'u +a'e i re%!"inan$ne +e,in%e u !,re-en!" pr!*en$$a+ pr!*ena$ pre,s$a'l+a %r!sing/!'era !,n!sn! ras$!+an+e iz"e-u gena&

    Pri"er. Pre"a 'e3 pri%azani" naini"a ,e2a'an+a %r!sing/!'era iz"e-u $'ezana gena (A# < i C) pre$p!s$a'i"! ,a +e %a! p!sle,i*a p!'ra$n!g u%r2$an+,!i+en sle,e3i rezul$a$ .

    :D 1en!$ip!'a aa

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    12/21

    NASLE0NOST I VARIRANJE OSO

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    13/21

    iper!les$er!le"i+a (p!'i2en ni'! !les$er!la u %r'i %!+i "!;e ,!'es$i ,in1ar%$a "i!%ar,a)&H!"!zig!$i i"a+u $e;i !li% !'e !les$i i !in! u"iru pre :D/$e g!,ine ;i'!$!, in1ar%$a#a e$er!zig!$i i"a+u p!'i2en ni'! !les$er!la %!+i "!;e ,!'es$i ,! in1ar%$a&Na u$!z!"n!/,!"inan$an nain nasle-i'an+a "!gu se pri"eni$i =en,el!'pra'ila nasle-i'an+a& Ta%!# a%! su u ra%u !!lele !s!e i !e su e$er!zig!$

    za gen %!+i ,e$er"ini2e $! !!l+en+e# !n,a se u p!$!"a%!+ 79 genera*+a'l+a+u ,'a 1en!$ipa @ !!leli i z,ra'i p!$!"*i u !,n!su :.9#s nap!"en!" ,+e !"!zig!$na %!"ina*i+a ,!"inan$ni alela na+e23e le$alna ('i,i se"p!, A)&

    A) P . Aa U Aa

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    14/21

    6,ra'e !s!e "!gu i$i gen!$ipa AA ili Aa& Os!e gen!$ipa Aa se$er!zig!$ni pren!si!*i re*esi'n!g "u$iran!g alela& T! su z,ra'e !s!e ali# zrazli%u !, !"!zig!$a AA# re*esi'an alel "!gu prene$i na p!$!"%e&Na $a+ nain se re*esi'an "u$irani alel pren!si iz genera*i+e u genera*i+u# isp!l+a'a se sa"! %a,a se na-e u paru (u !"!zig!$n!" s$an+u)&

    6nai #,a i ,e$e !!lel! !, au$!z!"n!/re*esi'n!g !!l+en+a !a r!,i$el+

    "!ra+u ,a i"a+u ar p! +e,an re*esi'an alel %!+i uzr!%u+e $! !!l+en+e&

    6a razli%u !, au$!z!"n!/,!"inan$n!g nasle-i'an+a %!, %!ga z,ra'i r!,i$elne "!gu i"a$i !lesnu ,e*u# %!, !'!g nasle-i'an+a +e $! "!gu3e s'er!'a$n!3!" !, 8& 0a i se $! ,!g!,il! !a r!,i$el+a "!ra+u ie$er!zig!$ni pren!si!*i re*esi'n!g "u$iran!g alela @ 'i,i se"u .

    P . Aa U Aa

    79 . AA# Aa# Aa# aa z,ra'i . !lesni

    : . 9 (8)Au$!z!"n!/re*esi'n! nasle-u+u se !les$i %!+e su p!sle,i*a ne,!s$a$%a ne%!enzi"a pa se za+e,n! nazi'a+u enzi"!pa$i+e ili enzi"s%e !les$i& Ne,!s$a$a!,re-en!g enzi"a ,!'!,i ,! p!re"e3a+a "e$a!liz"a& Na+e23e enzi"!pa$i+u l+u,s%!+ p!pula*i+i su . albinizam usled nedostatka odreenog enzima na metabolikomputu pretvaranja tirozina u melanin; u tom metabolikom putu uestvuje vebroj enzima i dovoljno je da se jedan od njih ne stvara pa da izostane stvarenje pigmenta melanina; takve osobe su bez pigmenta u kosi, koi oima;

    al%ap$!nuri+a +e pr'! !pisan! !!l+en+e i %!, !'!g !!l+en+a +ne,!s$a$%!" !,re-en!g enzi"a p!re"e3en "e$a!liza" $ir!zina p,!lazi ,! nag!"ila'an+a al%ap$!na %!+i se izlu u+e "!%ra3 !" ,!,iru sa 'az,u!" "!%ra3 a p!s$a+e *rna $!%!" 're"ena rs%a'i*n!sa i u2i+u p!s$a+e "r%a# a %asni+e u s$ar!s$i ,!lazi ,! ar$ri$is(zapal+en+e zgl!!'a)

    1enil%e$!nuri+a nas$a+e %a! p!sle,i*a ne,!s$a$%a enzi"a %!a"in!%iselinu 1enil/alanin pre$'ara u $ir!zin z!g $!g ne,!s$a$%a ,!laz,! nag!"ila'an+a 1enil/alanina u %r'i 2$! u$i e na ner'ni sis$e",!'!,e3 i ,! "en$alne za!s$al!s$i !'a !les$ se "!;e spre i$i a%se n!'!r!-en e$u iz israne iza*i 1enil/alanin

    Te+/Sa%s!'a !les$ (a"aur!$ina i,i!$i+a) +e p!re"e3a+ "e$a!liz"lipi,a %!+i ,!'!,i ,! u"ne za!s$al!s$i i slepila

    gala%$!ze"i+a +e p!re"e3 a+ "e$a!liz"a 2e3era gala%$!ze,!'!,i ,! u"ne za!s$al!s$i i rane s"r$n!s$i ,e*e "!;e se sprei

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    15/21

    iza*i'an+e" "le%a iz israne ea (za !'e ee +e "a+in! "le%! %a!$r!')

    ip!$ire!i,ni %re$eniza" p!sle,i*a +e nepre$'aran+a $ir!zina u $ir!nin pse ne s$'ara+u !r"!ni 2$i$ne ;lez,e "ani1es$u+e se $e2%i"!2$e3en+i"a CNS/a !'! !!l+en+e "!;e ,a u,e usl!'l+en! ne,!s$a$%!" +!,a u rani i pi3u !,n!sn! i gene$i%i 1a%$!ri i 1a%$!sre,ine "!gu ,a ,a+u is$i 1en!$ip 2$! se nazi'a 1en!%!pi+a

    0e$er"ina*i+a p!la !'e%a

    5 %ari!$ipu !'e%a nalazi se par r!"!z!"a !znaeni %a! p!lni r!"!z!"+er sa,r;e gene za ,e$er"ina*i+u i 1un%*i+u p!la&ens%i p!l +e !"!ga"e$an i s$'ara sa"! +e,an $ip +a+ni 3eli+a# 3eli+e sa r!"!z!"!"&

    =u2%i p!l +e e$er!ga"e$an i s$'ara ,'a $ipa ga"e$a @ /sper"a$!z!i,e i sper"a$!z!i,e&Ver!'a$n!3a spa+an+a sa +a+n!" 3eli+!" +e is$a za !a $ipa sper"a$!z!i,a pa +z!g $!ga !,n!s p!l!'a 9 . 9 ( u p!pula*i+i +e +e,na% r!+ "u2%ara*a i ;ena)',i se"u .

    P . U

    79 . # # # D . D (9 . 9)

    Prisu$n!s$ r!"!z!"a !,re-u+e "u2%i p!l ez !zira na r!+ r!"!z!"pa $a%! i !s!e sa aera*i+!" su "u2%!g p!la&O ;ens%!" p!lu ne !,luu+u ,'a r!"!z!"a neg!,sus$'! r!"!z!"a& Ta%! !s!e sa Tarner!'i" sin,r!"!" ne"a+

    +a+ni%e (za raz'i3e +a+ni%a su p!$rena ,'a r!"!z!"a)# ali i"a+u s'e ,rugp!lne !rgane i ;ens%i izgle,&0anas se zna ,a za !,re-i'an+e "u2%!g p!la ni+e p!$rean *e! r!"!z!"'e3 sa"! +e,an ,e! n+eg!'!g %ra$%!g %ra%a naz'an SR %!+i sa,r;i gen zraz'i3e $es$isa +!2 na s$upn+u e"ri!na& T! +e sa"! p!e$a% u raz'i3u "u2%!p!la# a %asni+e se a%$i'ira i$a' niz gena %!+i upra'l+a+u n+eg!'i" raz'i3e"S"e2$a+ SR/gena lizu %ra+a %ra%a r!"!z!"a n!si !,re-ene !pasn!s$i&=!;e se ,esi$i ,a se ,e! sa SR/gen!" !,l!"i $!%!" sper"a$!geneze i izgu(,ele*i+a) ili se pri'rs$i za npr& r!"!z!" ($ransl!%a*i+a)&

    Ka! rezul$a$ $!ga nas$a3e @ /sper"a$!z!i, %!+i ne"aSR/gen i /sper"a$!z!i, %!+i na r!"!z!"u i"apri%aen SR/gen& Ka,a $a%'i sper"a$!z!i,i !pl!,e +a+n

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    16/21

    3eli+e nas$a3e $z'& ;ene ili "u2%ar*i& pre"a $!"e# "u2%i p!ne !,re-u+e r!"!z!" sa" p! sei 'e3 prisus$'! SR/gena na n+e"u&

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    17/21

    isp!l+a'a sa"! %a,a su na !a r!"z!"a "u$iranaleli# 2$! +e 'e!"a re$%!&

    O!leli "u2%ara* i"a gen!$ip !znaen sa # g,e +e r!"!z!" %!+i n!sre*esi'nu "u$a*i+u# a z,ra' "u2%ara* +e ez "u$a*i+e na r!"!z!"(gen!$ip )& O!lela ;ena +e gen!$ipa # a z,ra'a ;ena +e !"!zig!$ (

    ili e$er!zig!$ni pren!sila* ()&Osn!'na pra'ila !'!g nasle-i'an+a !+asni3e"! na ne%!li%! pri"eru%r2$an+a&Pr&9 @

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    18/21

    !lesna "a+%a s'!+e r!"!z!"e pre,a+e %a%! %3eri"a $a%!sin!'i"a pri e"u sin!'i !!l+e'a+u# a %3er%e ne +er i"a+u +!2 +e,an r!"!z!" sa n!r"alni" gen!"

    ,a i ;ens%! ,e$e !!lel! p!$ren! +e ,a !a r!,i$el+a i"a+u r!"!z!" sa "u$a*i+!"&

    0!"inan$n! nasle-i'an+e 'ezan! za r!"!z!"

    0!"inan$ne "u$a*i+e na r!"!z!"u su re$%e&

    ene !, !'i !!l+en+a !!l+e'a+u ,'a pu$a e23e (i"a+u ,'a r!"!z!"a!, "u2%ara*a&He$er!zig!$ne ;ene i"a+u 1en!$ip %!+i 'arira !, !lesn!g ,! n!r"aln!g za'isn!s$i !, ina%$i'a*i+e r!"!z!"a& H!"!zig!$na "a+%a () pre,a+s'!+ r!"!z!" sa ,!"inan$n!" "u$a*i+!" s'i" p!$!"*i"a('i,i pr&9He$er!zig!$na "a+%a ()p!l!'ini s'!+i p!$!"a%a('i,i pr&8)& O!leli !$a() ,a+e s'!+ r!"!z!" sa"! %3er%a"a ('i,i pr&:)&PR&9 P . U PR.8 P . U

    79 . # # # 79. # # #

    s'i !lesni !lesni z,ra'i

    PR&: / P . U

    79 . # # # !lesne z,ra'i

    %3eri sin!'i

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    19/21

    POLIGENSKO NASLEIVANJEP!ligens%! nasle-i'an+e uz sa,e+s$'! inila*a sp!l+a2n+e sre,ine nazi'a s"ul$i1a%$!rs%! nasle-i'an+e&0a i se isp!l+ila ne%a !s!ina (ili !les$) ne!p!,n! +e za+e,ni%! ,el!'an+

    (in$era%*i+a) 'e3eg r!+a gena# a i sre,ina "!;e ,a u$ie na pr!"enu !'i!s!ina&P!ligen! se nasle-u+u "n!ge n!r"alne !s!ine !'e%a .

    'isina $ela# "asa $ela # razni !i"i (gru,n!g %!2a# gla'e# na,la%$i*e i$,&)# razne ,u;ins%e i 2irins%e "ere (,u;ina n!gu# 2irina ra"ena# 2irina %arli*

    i$,&) !+a %!;e# %!se i !i+u#

    in$eligen*i+a# r!+ lini+a na 2a%a"a i s$!pali"a (,er"a$!gli) i ,r&

    =n!ge !les$i se nasle-u+u "ul$i1a%$!rs%i# %a! 2$!su ,i+ae$es# epilepsi+a# siz!1reni+a# reu"a$!i,ni ar$ri$is# ar$eri+s%a iper$enzi+a# ir na ;elu*u#

    %a! i ur!-ene an!"ali+e ,e*e .9& ras*ep usne i nep*a8& i2a2en+e %u%!'a#:& ,e1e%$ ner'ne *e'i i ,r&

    P!, p!ligen!" %!n$r!l!" su i razlii$i !li*i ,e'i+an$n!g p!na2an+a l+u,i& $a%'e !s!ine spa,a

    s%l!n!s$ %a %ri"inalu# al%!!liza"# nar%!"ani+a# !"!se%sualn!s$ i ,r&

    =ul$i1a%$!rs%a s'!+s$'a i $ip n+i!'!g nasle-i'an+a +e 'e!"a $e2%! pra$i$i# +ene p!,le;u pra'iln!s$i"a pren!2en+a unu$ar p!r!,i*e# a i z!g !igle,n!u$i*a+a inila*a sre,ine na isp!l+a'an+e p!ligena&

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    20/21

    KLNOPQKN STUKVPWNVS XSSY3 6 93; ?@36A6! =36! 6>

    =? 6>3;C? ;G?=96>=9 =36=9 D;E3

    M>?> 6 =? 6=9 *E 6 >6! 36 E O?

  • 7/24/2019 Tipovi Nasledjivanja

    21/21