ชดแบบฝกพฒนาทกษะกลมสาระการเรยนรภาษาไทย

เรอง การอานจบใจความสำาคญ

นางรชน คำาบญชตำาแหนงคร ชำานาญการ

โรงเรยนเวยงตาลพทยาคม อำาเภอหางฉตร จงหวดลำาปาง

ชดท 5จบใจความสำาคญและ

ใจความรองจากเรองทอานทงรอยแกวและรอย

กรอง

สำานกงานเขตพนทการศกษาลำาปาง เขต 1

ชดแบบฝกพฒนาทกษะวชาภาษาไทย

เรอง การอานจบใจความสำาคญและใจความรองจากเรองทอานทงรอยแกวและรอย

กรอง

นางรชน คำาบญชตำาแหนงคร ชำานาญการ

โรงเรยนเวยงตาลพทยาคม อำาเภอหางฉตร จงหวดลำาปาง

สำานกงานเขตพนทการศกษาลำาปาง เขต 1

คำานำา

ชดแบบฝกพฒนาทกษะการอานจบใจความสำาคญไดจดทำาเพอประกอบการเรยนวชา ภาษาไทย รหสวชา ท 41101 สาระ การอาน ชดแบบฝกพฒนาทกษะการอานจบใจความสำาคญ ซงนกเรยนสามารถเรยนรไดดวยตนเองซงตรงกบการปฏรปการศกษาของไทยทมงเนนใหนกเรยนสามารถมความสมบรณทงดาน เกง ด มสข

เมอนกเรยนศกษาชดแบบฝกพฒนาทกษะการอานจบใจความสำาคญนแลวนกเรยนจะมความสมบรณทงดาน เกง ด มสข เพราะไดปฏบตตามขนตอนอยางเปนระบบทำาใหเกดการพฒนาความรของตนใหสงขนและเตมตามศกยภาพของตน กระบวนการเรยนใหเปนไปตามขนตอนของการเรยนและบทเรยนของเนอหา

ผเขยนหวงวา ชดแบบฝกพฒนาทกษะการอานจบใจความสำาคญจะเปนประโยชนแกนกเรยนในการเรยนเรองการอานจบใจความสำาคญไดบรรลผลดวยดทกประการ

รชน คำ�บญช

สารบญ

คำ�ชแจงในก�รใชแบบฝกพฒน�ทกษะก�รอ�นจบใจคว�มสำ�คญ 1จดประสงคก�รเรยนร 2แบบทดสอบกอน-หลงเรยน 3-6

เอกส�รประกอบก�รเรยนร 7-12แบบฝกพฒน�ทกษะชดท 1 12-14แบบฝกพฒน�ทกษะชดท 2 15-16แบบฝกพฒน�ทกษะชดท 3 17-18แบบฝกพฒน�ทกษะชดท 4 19-22เฉลยแบบฝกพฒน�ทกษะชดท 1 23เฉลยแบบฝกพฒน�ทกษะชดท 2 24เฉลยแบบฝกพฒน�ทกษะชดท 3 25เฉลยแบบฝกพฒน�ทกษะชดท 4 26 เฉลยแบบทดสอบกอน-หลงเรยน 27บรรณ�นกรม

หนา 1คำาชแจง

ในการใชแบบฝกพฒนาทกษะ เรองการอานจบใจความสำาคญ

1.คำาชแจงสำาหรบคร1.1 แบบฝกพฒน�ทกษะฉบบนใชในก�รฝกพฒน�ทกษะเรอง

ก�รอ�นจบใจคว�มสำ�คญของนกเรยน1.2 ใหนกเรยนยมแบบฝกพฒน�ทกษะฉบบนไปเรยนหรอ

ศกษ�ดวยตนเองในเวล�ว�ง โดยกำ�หนดเวล�ใหเหม�ะสมต�มคว�มส�ม�รถของนกเรยน

1.3 แนะนำ�วธใชแบบฝกพฒน�ทกษะฉบบนใหนกเรยนเข�ใจกอนนำ�ไปใช

1.4 คอยใหคำ�ปรกษ�แกนกเรยนเมอมปญห�2.คำาชแจงสำาหรบนกเรยนแบบฝกพฒน�ทกษะฉบบนสร�งขนเพอใหนกเรยนไดศกษ�

ดวยตนเองโดยนกเรยนจะไดประโยชนจ�กบทเรยนต�มจดประสงคทตงไวดวยก�รปฏบตต�มคำ�แนะนำ�ตอไปนอย�งเครงครด

1.นกเรยนอ�นจดประสงคก�รเรยนรกอนลงมอศกษ�แบบฝกพฒน�ทกษะก�รอ�นจบใจคว�มสำ�คญ

2.นกเรยนทำ�แบบทดสอบกอนเรยนแลวบนทกคะแนนไว3. แบบฝกพฒน�ทกษะก�รอ�นจบใจคว�มสำ�คญชดนนกเรยน

ส�ม�รถเรยนดวยตนเองต�มคว�มส�ม�รถ มเนอห� แบบฝกหดขอคว�มข�ดสน ขอคว�มขน�ดย�วและคำ�ตอบ

4. นกเรยนควรทำ�คว�มเข�ใจกอนว�ชดแบบฝกพฒน�ทกษะก�รอ�นจบใจคว�มสำ�คญชดนไมใชทำ�ก�รทดสอบแตมงใหนกเรยนเรยนรดวยตนเองต�มคว�มส�ม�รถ

5. นกเรยนควรมสม�ธและคว�มซอสตยตอตนเองในขณะศกษ�เนอห�และทำ�แบบฝกพฒน�ทกษะก�รอ�นจบใจคว�มสำ�คญ ไมควรเปดดเฉลยคำ�ตอบกอนจนกว�นกเรยนจะทำ�แบบฝกพฒน�ทกษะก�รอ�นจบใจคว�มสำ�คญเสรจจงคอยเปดดเฉลย

6. ขอใหนกเรยนทำ�ชดแบบฝกพฒน�ทกษะก�รอ�นจบใจคว�มสำ�คญดวยคว�มมนใจถ�ทำ�ไมไดกพย�ย�มดบทเรยนทผ�นม�และตอบคำ�ถ�ม นกเรยนส�ม�รถตรวจดเฉลยคำ�ตอบไดทนทหลงจ�กทนกเรยนทำ�แบบฝกเสรจแลว

7.เมอศกษ�แบบฝกพฒน�ทกษะจบแลวใหทำ�แบบทดสอบหลงเรยนและตรวจคำ�ตอบจ�กเฉลยแลวนำ�ผลคะแนนทไดไปเปรยบเทยบคะแนนกอนเรยน

8. เมอนกเรยนทำ�ชดแบบฝกพฒน�ทกษะก�รอ�นจบใจคว�มสำ�คญเรยนเรยบรอยแลว ควรเกบใหเรยบรอยพรอมทจะใหคนอนนำ�ไปศกษ�ตอได

หนา 2

นกเรยนสามารถจบใจความสำาคญและใจความรองจากเรองทอานทงรอยแกวและรอยกรอง

ได

1. นกเรยนทำาแบบทดสอบกอน – หลงเรยน

จดประสงคการเรยนร

กจกรรม

2. นกเรยนปฏบตกจกรรมตามลำาดบ

หนา 3

คำาชแจง จงวเคร�ะห ขอคว�มตอไปนว�มประโยคใจคว�มสำ�คญอยตอนตน ตอนกล�ง ตอนท�ยหรอมทงตอนตนและตอนท�ยแลวขอทถกตองทสดเพยงขอเดยวข�พเจ�เหนว�คนไทยไมเรมตนตวเสยแตบดนในระยะ 5-10 ป ข�งหน�แลว ก�รค�ทกระดบของคนไทยกตองตกอยในมอของญปนแทบทงสน ในขณะนนอยคนทจะทร�บว�เงนบ�ททประช�ชนไทยทกคนนำ�ม�ได ไดจ�ยใหญปนเปนจำ�นวน 5% ของร�ยได1.ขอคว�มข�งตนกล�วถงเรองใดก. ก�รค�ระหว�งไทยกบญปนข. ก�รจ�ยเงนของคนไทยค. เศรษฐกจของไทยในภ�ยหน�

แบบทดสอบกอน- หลงเรยน

ง. ร�ยจ�ยกบร�ยไดของคนไทยเมอเร�สอบตกเร�ยอมเสยใจ บ�งคนเกดคว�มรสกว� ชวตนไรค�ก�รสอบตกเปนคว�มอบอ�ยทจะตดตวไปจนตลอดชวต มองหน�ใครไมไดอกแลว ฉนเปนคนโงคนไรคว�มส�ม�รถ คว�มรสกเชนนไมมประโยชนอะไร นอกจ�กจะทำ�ใหเร�จมอยในคว�มทกขและไมมวนแกตวไดตลอดชวต บ�งคนอ�จคดว�เลกรสกเชนนไมไดแตนนเปนเพร�ะไมพย�ย�มเลกคว�มเปนคนจตใจไมเขมแขงของตนเองต�งห�กททำ�ล�ยตนเองห�ใชก�รสอบตกไม ก�รสอบตกเปนเพยงเหตเลกนอยแตเร�กลบทำ�ล�ยตนเองเสยร�วกบเปนมหนตทกข2. ส�ระสำ�คญของบทคว�มนคอขอใดก. เร�จะไมส�ม�รถทำ�อะไรใหดขนได ถ�เร�จมอยในคว�มทกขข. เข�สอบตกไมใชส�เหตททำ�ล�ยชวตของเร�ค. คว�มรสกผดหวงและเสยใจทำ�ใหเกดทกขง. จตใจทไมเขมแขงทำ�ใหชวตลมเหลว

หนา 43. ใจคว�มสำ�คญของบทคว�มนปร�กฏอยสวนใดก. อยตนและท�ยยอหน�ข. อยกล�งยอหน�ค. อยท�ยยอหน�ง. อยตนยอหน�สตรมสองมอ มนยดถอในแกนส�รเกลยวเอนจกเปนง�น มใชร�น

หลงแพรพรรณ4. ส�ระสำ�คญของคำ�ประพนธนตรงกบขอใดก. ผหญงมไดเกดม�เพอแตงตวเท�นนข. ผหญงมคว�มส�ม�รถในก�รทำ�ง�นเชนกนค. ผหญงมจดยนเปนของตนเองง. ผหญงมสทธเท�เทยมกบผช�ยภพนมใชหล� หงสทองเดยวเลยก�กเจ�ของครอง รวมดวย 5. ส�ระสำ�คญของคำ�ประพนธนตรงกบขอใดก. ก�รแบงชนวรรณะข. อสรภ�พของชนชนตำ�ค. คว�มภ�คภมใจของชนชนสงง. คว�มเท�เทยมกนของคนในสงคมสงคร�มอ�วเปอรเซยยตแลว ซดดมสร�งเซอรไพรสสงถอนทห�รทงหมดออกจ�กคเวตอย�งไมมเงอนไขแตยงป�กแขงอ�งว�ประสบชยชนะต�มเป�หม�ย พนธมตรสดดอด�นไดคบจะเอ�ศอก ยนจะทงระเบดตอไปห�กข�ศกไมยอมทงอ�วธทงหมด6. ใจคว�มสำ�คญของขอคว�มข�งตนคอก. สงคร�มอ�วเปอรเซยยตแลวข. แตยงป�กแขงอ�งว�ประสบชยชนะต�มเป�หม�ยค. ซดดมสร�งเซอรไพรสสงถอนทห�รทงหมดออกจ�กคเวตอย�งไมมเงอนไข

หนา 5ง. พนธมตรสดดอด�นไดคบจะเอ�ศอก ยนจะทงระเบดตอไปห�กข�ศกไมยอมทงอ�วธทงหมด7. ใจคว�มสำ�คญของขอคว�มนปร�กฏอยสวนใดก. อยตนยอหน�ข. อยกล�งยอหน�ค. อยท�ยยอหน�ง. อยตนและท�ยยอหน�

คว�มไมพอใจจนเปนคนเขญ พอแลวเปนเศรษฐมห�ศ�ลจนทงนอกและในไมไดก�ร จงคดอ�นแกจนเปนคนม8. ขอใดเปนใจคว�มสำ�คญของขอคว�มข�งตนก. ตองรจกห�วธแกจนข. ไมมใครปร�รถน�คว�มจนค. จะไมจนถ�เปนคนรจกพอง. จนทรพยแลวอย�จนคว�มคด

แมจะมคำ�กล�วว�สงทแนนอนคอคว�มไมแนนอนกยงมสวนหนงทแนนอนนนคอ คว�มต�ย คว�มต�ยเปนสงททกคนไมปร�รถน�แตไมส�ม�รถจะหลกเลยงได ถงกระนนเวล�ของคว�มต�ยกส�ม�รถยดออกไปได เลอดของท�นทกคนไมว�บรษ สตรย�ก ด ม จน มค�เท�เทยมกน เหล�ทห�รห�ญ ยงสละเลอด

ทกหย�ดเปนช�ตพลแลวท�นละคว�มเจบปวดแคปล�ยเขมแทง ท�นจะแลกกบชวตเพอนมนษยไมไดเชยวหรอ

9. ใจคว�มสำ�คญของขอคว�มนคอขอใดก. เหล�ทห�รห�ญ ยงสละเลอดทกหย�ดเปนช�ตพลแลวท�นละคว�มเจบปวดแคปล�ยเขมแทง ท�นจะแลกกบชวตเพอนมนษยไมไดเชยวหรอ

หนา 6ข.แมจะมคำ�กล�วว�สงทแนนอนคอคว�มไมแนนอนกยงมสวนหนงทแนนอนนนคอ คว�มต�ยค. คว�มต�ยเปนสงททกคนไมปร�รถน�แตไมส�ม�รถจะหลกเลยงได ถงกระนนเวล�ของคว�มต�ยกส�ม�รถยดออกไปไดง.เลอดของท�นทกคนไมว�บรษ สตร ย�ก ด ม จน มค�เท�เทยมกน

ส�วเสรฟก�แฟในสำ�นกง�นเงนเดอน 1,800 บ�ท เดนเข�ซเปอรม�รเกต หยบผ�อน�มยยหอฟรเดย สนค�ระดบเอ ร�ค�ชนละ 3 บ�ท ในขณะทนกบรห�รส�วเลอกซอผ�อน�มยระดบ บ ร�ค�สมเหตสมผล ส�วเสรฟก�แฟรสกว�ตนมฐ�นะด เมอมโอก�สใชสนค�ชนสงแบบน จะซอชดสวยของใหญบตคกไมไหวขอใชผ�อน�มยไฮเทคสดยอดของญปนกแลวกนเพร�ะไมสะเทอนสต�งคในกระเป�

10. ส�ระสำ�คญของขอคว�มนตรงกบขอใดก. คนมม�กใชนอย คนมนอยใชม�กข. คนรวยมรสนยมตำ� คนจนมรสนยมสงค. คนรวยรจกประม�ณตน คนจนมกลมตนง. คนมงมมกไมแสดงตน คนไมมงมมกพย�ย�มยกตน

หนา 7

ใบความรเรอง หลกการอานจบใจความสำาคญ

และใจความรอง

การอานจบใจความ คอ ก�รอ�นทมงคนห�ส�ระของขอคว�มหรอเรอง ว�คออะไร แบงออกไดเปน 2 สวน

1.สวนทเปนใจคว�มหลกหรอใจคว�มสำ�คญ

2.สวนทเปนใจคว�มรองหรอพลคว�มหรอสวนทขย�ยใจคว�มหลกเพอ

ใหใจคว�มหลกชดเจนยงขน เชนตวอยางท 1 มยอหนาเดยว มใจความประเดนเดยว ใจความหลกมกจะอยชวงตนของขอความ

คนต�บอดสจะไมไดรบก�รอนญ�ตใหมใบขบขย�นพ�หนะในครอบครองเนองจ�กอ�ก�รบอดสของต�เปนอปสรรคสำ�หรบก�รบอกสญญ�ณไฟจร�จรบนทองถนน

ใจความสำาคญ คอคนต�บอดสจะไมไดรบก�รอนญ�ตใหมใบขบขย�น

พ�หนะในครอบครองใจความรอง คอเนองจ�กอ�ก�รบอดสของต�เปนอปสรรคสำ�หรบก�ร

บอกสญญ�ณไฟจร�จรบนทองถนนตวอยางท 2 มยอหนาเดยว มใจความรองหลายประเดน ใจความหลกมกจะอยชวงตนของขอความ

พระร�ชนพนธบทละครของ พระบ�ทสมเดจพระมงกฎเกล�เจ�อยหว มหล�ยอย�งเปนเรองทสนกชวนหวเร�ะกม เปนเรองเศร�กมเปนเรองททำ�ใหเร�ตองใชคว�มคด

หนา 8ใครครวญกม เปนเรองปลกใจใหเกดคว�มรกช�ตกม ทเปนเรองของประวตศ�สตรและตำ�น�นกม

ใจความสำาคญ คอพระร�ชนพนธบทละครของ พระบ�ทสมเดจ

พระมงกฎเกล�เจ�อยหว มหล�ยอย�ง

ใจความรอง คอ1.เปนเรองทสนกชวนหวเร�ะกม2. เปนเรองเศร�กม3.เปนเรองททำ�ใหเร�ตองใชคว�มคดใครครวญกม4. เปนเรองปลกใจใหเกดคว�มรกช�ตกม5. ทเปนเรองของประวตศ�สตรและตำ�น�นกม

ตวอยางท 3 มยอหนาเดยว มใจความรองหลายประเดน ใจความหลกอาจจะไมไดอยชวงตนของขอความ

เซรมหล�ยอย�งผลตม�จ�กสตวชนดต�งๆกน จ�กลงบ�ง จ�กม�บ�ง ววบ�ง แตเซรมปองกนพษสนขบ�รนล�สดผลตจ�กคน

ใจความสำาคญ คอเซรมปองกนพษสนขบ�รนล�สดผลตจ�กคนใจความรอง คอ1. เซรมหล�ยอย�งผลตม�จ�กสตวชนดต�งๆกน2. จ�กลงบ�ง 3. จ�กม�บ�ง 4. จ�กววบ�ง

ตวอยางท 4 มหลายยอหนา แตละยอหนามใจความหลกและใจความรองเปนประเดนเดยวบาง หลายประเดนบาง

คนอวนกบโทรทศน สองสงนแทบจะเปนคนละเรองเดยวกนเลยแตถ�คดสกนดจะพบว� คนดโทรทศนเปนเวล�น�นๆตดตอกนทกวนสวนใหญจะเปนคนอวน

หนา 9

คำ�อธบ�ยเรองนไดแก ก�รนงเฉยๆไมทำ�อะไรขณะนงดโทรทศน ทำ�ใหร�งก�ยไมไดออกกำ�ลงอะไรเลย เมอทำ�เปนกจวตรประจำ�ตดตอกน นำ�หนกของคณกจะเพมขนโดยไมรตวยงถ�ดโทรทศนไปดวยเคยวขนมไปดวยละก

อกไมน�นข�ของคณกจะกล�ยเปนข�หมแนใจความสำาคญ คอยอหน�ท 11.คนอวนกบโทรทศน สองสงนแทบจะเปนคนละเรอง

เดยวกน2.แตถ�คดสกนดจะพบว� คนดโทรทศนเปนเวล�น�นๆ

ตดตอกนทกวนสวนใหญจะเปนคนอวนยอหน�ท 21.คำ�อธบ�ยเรองนไดแก ก�รนงเฉยๆไมทำ�อะไรขณะนง

ดโทรทศน 2.ทำ�ใหร�งก�ยไมไดออกกำ�ลงอะไรเลย3.เมอทำ�เปนกจวตรประจำ�ตดตอกน นำ�หนกของ

คณกจะเพมขนโดยไมรตว4.ยงถ�ดโทรทศนไปดวยเคยวขนมไปดวยละกยอหน�ท 31.อกไมน�นข�ของคณกจะกล�ยเปนข�หมแนคำ�อธบ�ยจบใจคว�มสำ�คญจ�กตวอย�งทง 4 กคอ

ใหห�ใจคว�มหลกของแตละยอหน�แลวเอ�ใจคว�มหลกแตละยอหน�ม�พจ�รณ�รวมกนจบเปนใจคว�มสำ�คญทสดเพยงประเดนเดยวในแตละยอหน�ตำ�แหนงของประโยคใจคว�มสำ�คญ ม ๔ แบบดงน

๑.ใจคว�มสำ�คญอยในตำ�แหนงตอนตนของยอหน�และมประโยคสนบสนนอยในลำ�ดบตอไปน ดงภ�พ

ภาพท ๑ แสดงตำาแหนงของประโยคใจความสำาคญแบบท ๑

ตำ�แหนงประโยคใจคว�มสำ�คญ

ร�ยละเอยดสนบสนนหนา 10 ตวอยาง

ก�รพฒน�ชนบทมคว�มจำ�เปนและสำ�คญยงสำ�หรบประเทศไทย เพร�ะสภ�พชนบทของเร�ยงตองก�รพฒน�ในหล�ยๆด�นไมว�จะเปนเรองทดนทำ�กน ก�รประกอบอ�ชพ คว�มเปนอย ปญห�ก�รข�ดก�รศกษ�และส�ธ�รณสขทเหม�ะสม ซงเรองต�งๆเหล�นมคว�มสมพนธอย�งยงกบคว�มย�กจนและมกจะเปนวงจรทมปจจยหนงเปนส�เหตของอกปจจยหนงเสมอ……

ใจคว�มสำ�คญ คอ ก�รพฒน�ชนบทมคว�มจำ�เปนและสำ�คญยงสำ�หรบประเทศไทย

แนวเรองหลก คอ ก�รพฒน�ชนบทตองพฒน�หล�ยๆด�นเพร�ะแตละด�นเปนตวหนงในวงจรของปญห�

๒.ใจคว�มสำ�คญอยในตำ�แหนงตอนท�ยของยอหน� แบบนจะมประโยชนสนบสนนหรอร�ยละเอยดต�งๆกล�วไวอย�งกว�งๆในตอนตนและกอนจะจบยอหน�จะมประโยคใจคว�มสำ�คญแสดงอยในตอนท�ยสด ดงภ�พ

ภาพท ๒ แสดงตำาแหนงของประโยคใจความสำาคญแบบท ๒

ร�ยละเอยดสนบสนน

ตำ�แหนงประโยคใจคว�มสำ�คญ

ตวอยางก�กพช เศษของพช หญ� ใบไม หรอตนพช เมอไมใช

อย�ทงใหนำ�ม�หมกรวมกบปยคอกโดยกองรวมกนไวใหมคว�มชนพอสมควรและตองกลบกองหมกนสปด�หละ ๑ ครง ตอจ�กนนประม�ณ ๑ เดอน วสดต�งๆเหล�นจะผพงกล�ยเปนอนทรยวตถ ก�รทำ�ปยหมกวธง�ยๆกแลวเสรจต�มกรรมวธ

ใจคว�มสำ�คญ คอ ก�รทำ�ปยหมกวธง�ยๆหนา 11

แนวเรองหลก คอ ก�รนำ�เศษวสดทไมใชม�ทำ�ปยหมกวธง�ยๆ

๓.ใจคว�มสำ�คญอยในตำ�แหนงตอนกล�งของยอหน�แบบน จะมประโยคสนบสนนหรอร�ยละเอยดต�งๆกล�วไวอย�งกว�งๆในตอนตนของยอหน�มประโยคใจคว�มสำ�คญอยตรงกล�งยอหน�และตอดวยประโยคสนบสนนหรอร�ยละเอยดต�งๆ ดงภ�พ

ภาพท ๓ แสดงตำาแหนงของประโยคใจความสำาคญแบบท ๓

รายละเอยดสนบสนน

ตำาแหนงประโยคใจความสำาคญ

รายละเอยดสนบสนน

ตวอยางในปจจบนเร�มกจะพบโฆษณ�หรอประช�สมพนธใหคน

ดมเครองดมทเปนอ�ห�รเสรมอยเสมอซงมหล�ยประเภทหล�ยผลตภณฑมคว�มจำ�เปนและไมจำ�เปนตอร�งก�ยเครองดมนมกเปนเครองดมอ�ห�รเสรมชนดหนงทมคว�มจำ�เปนตอร�งก�ยเพร�ะมสวนประกอบของแรธ�ตอ�ห�รหล�ยอย�ง ไดแก ค�รโบไฮเดรต โปรตน ไขมน เกลอแร และวต�มน แรธ�ตอ�ห�รดงกล�วนจะไปชวยเสรมสร�งและซอมแซมสวนทสกหรอของร�งก�ยและมสวนชวยทำ�ใหร�งก�ยเจรญเตบโตแขงแรงและมพล�น�มยสมบรณยงขน

ใจคว�มสำ�คญ คอ เครองดมนมเปนเครองดมอ�ห�รเสรมชนดหนง ทมคว�ม จำ�เปนตอร�งก�ย

แนวเรองหลก คอ ก�รประช�สมพนธใหคนดม เครองดมอ�ห�รเสรมทจำ�เปน

๔.ใจคว�มสำ�คญอยในตำ�แหนงตอนตนและตอนท�ยของยอหน�แบบนจะมประโยคใจคว�มสำ�คญประโยคทหนงขนม�กอนแลวต�มดวยประโยคสนบสนนหรอร�ยละเอยด

และจ�กนนกคอยๆสรปร�ยละเอยดต�งๆใหแคบลงในตอนท�ยสดก

หนา 12จบลงดวยประโยคใจคว�มสำ�คญอกครงหนงเปน

ประโยคใจคว�มสำ�คญประโยคทสองประโยคใจคว�มสำ�คญทงสองประโยคนนจะตองมคว�ม

หม�ยอย�งเดยวกนหรอสอดคลองกนแตรปของประโยคอ�จไมเหมอนกนกได ดงภ�พ

ภาพท ๔ แสดงตำาแหนงของประโยคใจความสำาคญแบบท ๔

ตำ�แหนงประโยคใจคว�มสำ�คญ

ร�ยละเอยดสนบสนน

ตำ�แหนงประโยคใจคว�มสำ�คญ

ตวอยางรถยนตนบไดว�เปนพ�หนะทจำ�เปนสำ�หรบธรกจเพร�ะ

นกธรกจไมตองก�รใชเวล�ม�กในก�รเดนท�ง ก�รใชเวล�นอยหรอก�รเพมคว�มสะดวกรวดเรวไดม�กเท�ไรกยงจะเปนก�รเพมกำ�ไรใหนกธรกจไดม�กเท�นนซงนอกเหนอจ�กคว�มจำ�เปนพนฐ�นคอ ปจจย ๔ อนไดแก อ�ห�ร ทอยอ�ศย ย�รกษ�โรคและเครองนงหม อ�จกล�วไดว�รถยนต คอ ปจจยท ๕ ของนกธรกจ

ใจคว�มสำ�คญทหนง คอ รถยนตนบไดว�เปนพ�หนะทจำ�เปนสำ�หรบนกธรกจ

ใจคว�มสำ�คญทสอง คอ รถยนตคอปจจยทห�ของนกธรกจ

แนวเรองหลก คอ รถยนตเปนพ�หนะจำ�เปนในก�รเดนท�งของนกธรกจ

หนา 13

คำาชแจง จงวเคร�ะห บทรอยกรองตอไปนว�มประโยคใจคว�มสำ�คญอยตอนตน ตอนกล�ง ตอนท�ยหรอมทงตอนตนและตอนท�ยแลวเขยนบนทกขอคว�มนนลงไปในชองว�งทกำ�หนดให1. ทำ�บญบวชกรวดนำ�ขอสำ�เรจพระสรรเพชญโพธญ�ณประม�ณหม�ยถงสร�พ�รอดไมวอดว�ย

แบบฝกพฒนาทกษะ

ชดท 1

ไมใกลกร�ยแกลงเมนกเกนไป

ใจคว�มสำ�คญ คอ……………………………………………………………………………………………………………2.

แมมไดเปนเชนกหล�บหอม

กจงยอมเปนเพยงลด�ข�ว แมมไดเปนจนทรอนสก�ว จงเปนด�วดวงแจมแอรมต�

ใจคว�มสำ�คญ คอ……………………………………………………………………………………………………………3. อนงเล�เข�ทศรไสย�สน อย�ประม�ทหมนคำ�นบลงกบหมอน เปนนรนดรสรรเสรญเจรญพร คณบด�ม�รด�คณอ�จ�รย

หนา 14

ใจคว�มสำ�คญ คอ……………………………………………………………………………………………………………

4.รำ�ตำ�ร�ห�งอง รซงถงสวรรคชนฟ�บ�อำ�น�จงงปล�ปล� จะกลนสรย�แจมจนทร

ใจคว�มสำ�คญ คอ……………………………………………………………………………………………………………

5.เจ�ง�มโอษฐดงใบไมออน ง�มกรดงล�ยเลข�ง�มรปเลอสรรขวญฟ� ง�มยงบปผ�เบงบ�น

ใจคว�มสำ�คญ คอ……………………………………………………………………………………………………………

หนา 15

คำาชแจง จงวเคร�ะห บทรอยแกวตอไปนมประโยคใจคว�มสำ�คญอยตอนตน ตอนกล�ง ตอนท�ยหรอมทงตอนตนและตอนท�ย๑.

เมอคนอยกบคนดวยกนกยงตองมศลมวนยว�งไวแลวเวล�นอยรวมกบหม�ซงไมใชคนจงตองกำ�หนดศลธรรมกำ�หนดวนยไวเชนเดยวกนมฉะนนจะอยรวมกนไมไดก�รทจะใหหม�อยในศลนนกจำ�เปนตองมผใหศลผทจะใหศลหม�ไดกคอผทหม�เค�รพเหมอนกบคนไมยอมรบศลจ�กฆร�ว�สดวยกนแตยอมรบศลจ�กพระ ฉะนนกอนทใครจะหดหม�ใหอยในกำ�หนดใดๆไดผนนจะตองอยในฐ�นะทเค�รพของหม�เสยกอน

แบบฝกพฒนาทกษะ

ชดท 2

ใจคว�มสำ�คญ คอ……………………………………………………………………………………………………………๒.

สนทรภไดสญสนชวตไปแลวสนไปในว�ระทท�นกลบไดดำ�รงเกยรตอนควรแกปรช�ส�ม�รถของท�น คอ เมอท�นไดเปนพระศรสนทรโวห�รเจ�กรมอ�ลกษณในสมเดจพระป นเกล�เจ�อยหวแตน�มและวรรณคดของท�นยงอยโดยคว�มดง�มและคณค�ในตวเองเร�ไดรบทงคว�มบนเทงและคว�มสะเทอนใจในรสแหงคตธรรมอนแสดงออกโดยภ�ษ�อนไพเร�ะซ�บซงใจจ�กวรรณคดทท�นฝ�กไว

ใจคว�มสำ�คญ คอ……………………………………………………………………………………………………………

หนา 16๓.

ปจจบนนชวตของเย�วชนตกอยท�มกล�งสงแวดลอมทเปนอบ�ยมขไดแก สร� ย�เสพตด ก�รพนน และสถ�นเรงรมยต�งๆ ถ�เย�วชนมเวล�ว�งม�กเกนไปกอ�จถกชกจงไปสอบ�ยมขไดโดยง�ยห�กเย�วชนตกเปนท�สของอบ�ยมขแลวกอ�จจะกล�ยเปนอ�ชญ�กรในทสดกฬ�จงเปนกจกรรมย�มว�งทสำ�คญซงจะชวยปองกนไมใหเย�วชนหนเหไปสอบ�ยมขได

ใจคว�มสำ�คญ คอ……………………………………………………………………………………………………………๔.

ปะก�รงเปนแหลงพกพงของปล�ตวเลก แตปจจบนถกพอค�ปล�ตทำ�ล�ยโดยใชวธฉดพนย�สลบไปต�มคอปะก�รง เพอจบปล�สสวยๆไปข�ย มผลทำ�ใหปะก�รงต�ยไปดวย เมอปะก�รงต�ย ปล�เลกปล�นอยซงเปนอ�ห�รของปล�ใหญกถกทำ�ล�ย ปะก�รงเปรยบเสมอนหมอข�วของช�วประมง ก�รทำ�ล�ยปะก�รงจงเท�กบเปนก�รทบหมอข�วของช�วประมงจำ�นวนม�ก

ใจคว�มสำ�คญ คอ……………………………………………………………………………………………………………๕.จะรว�แตงก�ยเหม�ะตวนนไมย�ก มกระจกสอง กระจกนนมใชกระจกทสองทกวนในบ�น กระจกบ�นสำ�คญอยในแววต�ของคนอนๆมนษยดตวเองม�ตงแตเกด รกและหลงตวเอง มกมองไมเหนหรอเหนไมตรงกบคนอนคว�มเหม�ะตวไดแก แตงก�ยใหเหม�ะกบรปลกษณะวย รวมทงฐ�นะท�งเศรษฐกจและสงคม ส�วนอยอ�ย ๑๘ แตงตวโลดโผนอย�งไรมคนเหนง�ม คณป�อวนตตะ อ�ย ๕๐แตงตวเหมอนกนคนสงส�ร

ใจคว�มสำ�คญ คอ……………………………………………………………………………………………………………

หนา 17

คำาชแจง นกเรยนอ�นบทรอยกรองเรอง น�ยขนมตมชกพม� ถว�ยตวพระเจ�องวะ

และตอบคำ�ถ�มจ�กแบบฝกพฒน�ทกษะ ขอ 1 - 5

องวะธร�ชเจ� พก�มฉลองธ�ตร�งกงง�ม ครกครนขนมตมชอช�วสย�ม ตนหนงขนตอยตพวกพน ม�นรครมวย

ฉบฉวยชกฉกชำ� ฉบฉบโถมทบทมถองทบ ถบท�วเตะตตอยตบตบ ตบตกหมดหมเมงมอญม�ว ม�นเมอหม�งเมน

เกนสบตอยบซำ� สองยก

แบบฝกพฒนาทกษะ

ชดท 3

ม�นกษตรยหตถลบอก โอษฐพรองช�ตสย�มผย�มตก ไรย�ก ไฉนน�ยงแตตวยงตอง หอนไดภยม

หนา 18

คำาชแจง ใหนกเรยนตอบคำ�ถ�มจ�กเรองทอ�นข�งตน

๑.น�ยขนมตมอ�ส�ชกมวยทเมองพม�ในโอก�ส…………………………………………………………………………………………๒.น�ยขนมตมแสดงคว�มส�ม�รถในก�รตอยมวยอย�งไร…………………………………………………………………………………………๓.กษตรยพม�ตรสชมเชยน�ยขนมตมว�…………………………………………………………………………………………๔.กษตรยพม�ในบทประพนธน มคว�มเลอมใสในสงใดบ�ง…………………………………………………………………………………………๕.ส�ระสำ�คญของเรองนแตงขนเพอ…………………………………………………………………………………………

หนา 19

คำาชแจง นกเรยนอ�นส�รคด เรอง ส�ยใยของธรรมช�ต คอ ส�ยใยของชวต

แลวตอบคำ�ถ�มจ�กแบบฝกแบบฝกพฒน�ทกษะขอ 1 - 10

น�นม�แลวทธรรมช�ตสร�งคว�มอดมสมบรณขนไวใหกบผนแผนดนน ดนทก ๆ ต�ร�งนวต�งประกอบขนดวยธ�ตอ�ห�รทไดจ�กคว�มชมชน ภ�ยใตรมเง�ของป�ไม ใบไมแตละใบทรวงหลนจ�กลำ�ตน คอ ระบบเลกๆ ของธ�ตอ�ห�รทเกดขนบนผวดนนนคอ เมอใดทใบไมรวงหลนถงพนดนมนกจะผพงและเน�เป อยดวยคว�มชมชนและจลนทรยเลกๆ ทชวยกนยอยสล�ยใหใบไมนนกล�ยเปนธ�ตอ�ห�ร

แบบฝกพฒนาทกษะ

ชดท 4

สะสมอยในดน และดนกจะสะสมธ�ตอ�ห�รใหตวเองตลอดเวล�ตร�บเท�ทมป�ไม มนำ�เปนส�ยใยธรรมช�ตเกอหนนกนและกน

ในระบบของธรรมช�ตนน นำ�จะเกดไดเพร�ะมคว�มชมชนของป�ไมแหงเทอกขนเข� ใหกำ�เนดตนนำ�ลำ�ธ�ร และป�ไมส�ม�รถสร�งระบบคว�มสมพนธอนซบซอน ตงแตไมเลกจนถงไมใหญกดวยมผนดนสร�งธ�ตอ�ห�รไวให ทงป�ไม ดน และนำ� จงมคว�มผกพนทต�งใหซงกน และกน และต�งไมอ�จอยไดเพยงลำ�พงในระบบของธรรมช�ต

เมอธรรมช�ตต�งผกพนกนไวดวยส�ยใยแหงชวตอนละเอยดออน คว�มอดมสมบรณจงเกดขนบนพนพภพ ทกชวตทเกดขนบนพนพภพ จงไดรบก�รโอบอมไวใหอยอย�งรมเยนเปนสข ภ�ยใตระบบคว�มสมพนธอนซบซอนของธรรมช�ตม�น�นแสนน�น ยงคว�มสมพนธมม�กเพยงใด ชวตยงไดรบคว�มรมเยนเปนสขม�กขนเพยงนน ซงคว�มสมพนธอนละเอยดออนของธรรมช�ตนมอ�จทำ�ใหแตกสล�ยได เพร�ะก�รแตกสล�ยนนคอ หนท�งทจะนำ�ไปสคว�มเสอมสญแหงระบบคว�มสมพนธของธรรมช�ตทตองใชเวล�นบล�นป กว�จะสร�งเปนระบบส�ยใยระหว�งกนขนม�ไดและ

หนา 20เมอใดกต�มทธรรมช�ตแตกสล�ย ชวตทกชวตกมอ�จอยได เพร�ะทกสงทกอย�งทรวมกนขนเปนระบบของธรรมช�ตนนคอ ปจจยเดยวททำ�ใหสงมชวตอ�ศยอยบนโลกนได

ก�รแตกสล�ยของธรรมช�ตนน จะเกดขนห�กธรรมช�ตถกรกร�นม�กจนเกนกว�ทระบบของธรรมช�ตจะ

ฟ นตวเองได ตวอย�งกคอ กว�ทตนไมแตละตนจะเตบโตขนม�เปนป�รกทบได ตองใชเวล�นบพนนบหมนป ห�กไมในป�แตละป�ถกโคนเผ�ถ�ง ถกตดฟนทำ�ล�ยลงอย�งรวดเรวในเวล�เพยงไมกป ป�กมอ�จฟ นตวเองไดทน คว�มชมชนทป�ไมเคยสร�งแกดนและแหลงตนนำ�ลำ�ธ�รกสญสนไปดวย

คว�มเปลยนแปลงทเกดขน และมผลกระทบถงระบบคว�มสมพนธของธรรมช�ตนนเปนผลทเกดจ�กก�รพฒน�ก�รดำ�รงชวตของมนษยทงสนในเสนท�งววฒน�ก�รท�งด�นก�รเกษตรกรรมนน มนษยไดเข�ไปทำ�ล�ยระบบคว�มซบซอนของธรรมช�ตกเพอกอบโกยเอ�คว�มอดมสมบรณทธรรมช�ตสร�งขนไวม�เพอประโยชนของมนษยเอง นนคอ มนษยไดเข�ไปเปดพนทป�อนรกทบ เพอแปรเปลยนผนดนใหเปนทองทงแหงก�รเพ�ะปลกพชพนธธญญ�ห�ร โดยอ�ศยคว�มอดมแหงธ�ตอ�ห�รจ�กผนดนทธรรมช�ตสร�งไว สร�งคว�มเจรญเตบโตใหแกพชพนธของตนเอง วนเวล�ทผ�นไปพนทร�บแหงก�รเกษตรกรรมกกระจ�ยกว�งออกไปทกหนทกแหงแทนพนทป�ทเคยรกทบ สดสวนของพนทเกษตรกรรมจงเพมขนพรอม ๆ กบก�รลดลงของพนทป�

ป�ไมนนคอแหลงศนยรวมคว�มชมชนของโลก เมอป�ไมลดลง คว�มชมชนจะ คอย ๆ สญสล�ยไปจ�กพภพ ในทำ�นองเดยวกน พนดนทถกแยกอกม�จ�กป�ใหเปนทองทงเกษตรกรรมกคอย ๆ ลดคว�มอดมสมบรณของธ�ตอ�ห�รในดนไป เพร�ะตองนำ�ไปหลอเลยงพชพนธธญญ�ห�รจนในทสดเหลออยเพยงคว�มรกร�งว�งเปล�

ในขณะทระบบคว�มสมพนธของป�ไม ดน และนำ�ถกรบกวนอย�งรนแรงนน ระบบแหงจกรว�ลกถกรบกวนจ�กมนษยเชนเดยวกน ตวก�รซงรกลำ�ขนไปทำ�ล�ยระบบคว�มสมพนธในจกรว�ลนน คอ ระบบคว�มเจรญแหงก�รพฒน�ท�งอตส�หกรรมท เผ�พนธมนษยไดคดคนคว� เพอสร�งคว�มยงใหญใหแกโลกนนเอง อ�ก�ศบรสทธทถกเจอปนดวยก�ซพษจ�กโรงง�นอตส�หกรรมและจ�กยวดย�นพ�หนะนนำ�ไปส

หนา 21ภ�วะก�รเกดฝนกรด ก�รทำ�ล�ยชนโอโซนในบรรย�ก�ศ และก�รอบคว�มรอนในพภพไมใหกระจ�ยขนไปสหวงบรรย�ก�ศได

โลกเปนด�วดวงเดยวทมสงมชวตอ�ศยอยพลงง�นต�ง ๆ ซงกระจ�ยอยในสงแวดลอมไมว�จะเปนพลงง�นคว�มรอนจ�กดวงอ�ทตย ก�รแปรเปลยนรปของนำ�ในระบบนเวศ และก�รพงพ�อ�ศยซงกนและกนของทรพย�กรธรรมช�ต คอ ปจจยททำ�ใหมนษยมชวตอยในโลกนได และจะเกอหนนคว�มรมเยนเปนสขใหแกชวตไดตร�บน�นเท�น�นทระบบนไดถกรบกวนทำ�ล�ย

ห�กวนนโลกกำ�ลงถกเปลยนแปลง ธรรมช�ตกำ�ลงเสอมสล�ย คว�มรมเยนเปนสขของชวตกำ�ลงเสอมสญ ชวตมอ�จอยไดท�มกล�งก�รแตกสล�ยของพภพ

ในวนนจงมเพยงมนษยเท�นนทจะส�ม�รถฟ นฟคว�มสมดลของธรรมช�ตใหแกพนพภพขอไดโปรดพทกษธรรมช � ต ไ ว เ พ อ ช ว ต อ น ย ง ย น น � น บ น พ น พ ภ พ น

************************

หนา 22

คำาชแจง ใหนกเรยนตอบคำ�ถ�มจ�กเรองทอ�น

๑.สงทชวยยอยสล�ยใหใบไมกล�ยเปนธ�ตอ�ห�ร คออะไร…………………………………………………………………………………………๒.ธ�ตอ�ห�รในดนเกดขนไดอย�งไร…………………………………………………………………………………………

๓.สงทชวยใหสงมชวตอ�ศยอยบนโลกไดคออะไร…………………………………………………………………………………………๔.คว�มชมชนของป�ไมและแหลงนำ�ลำ�ธ�รจะสญสนไป เกดจ�กอะไร…………………………………………………………………………………………๕.ใครเปนผทำ�ล�ยระบบคว�มซบซอนของธรรมช�ต และชวยฟ นฟธรรมช�ต…………………………………………………………………………………………๖.แหลงศนยรวมคว�มชมชนของโลก คออะไร…………………………………………………………………………………………๗.ระบบคว�มสมพนธของป�ไม ดน และนำ�ถกทำ�ล�ยจะสงผลใหอะไรถกทำ�ล�ยดวย…………………………………………………………………………………………๘.ส�เหตใดบ�งททำ�ใหพภพแตกสล�ยและชวตอยไมได…………………………………………………………………………………………๙.ภ�วะก�รเกดฝนกรด คออะไร………………………………………………………………………………………….๑๐.ปจจยอะไรบ�งททำ�ใหมนษยมชวตอยบนโลกนไดอย�งมคว�มสข………………………………………………………………………

หนา 23

1.การกรวดนำาถงบคคลทเราจะสงผลบญอทศทานไปให2.ใหพอใจในสงทตนมอยเปนอย3.การแสดงความกตญญตอผมพระคณ4.คนบาอำานาจหลงตนเองวามความร ความสามารถทกอยาง5.ชมความงามของผหญง

เฉลยแบบฝกพฒนาทกษะ

ชดท 1

หนา 24

1. คนทจะฝกหดหมาไดตองเปนคนทหมาเคารพ2. วรรณคดของสนทรภมคณคาทางคตธรรมและคณคาทางภาษาทไพเราะซาบซง3. การปองกนไมใหเยาวชนหนเหไปสอบายมขได4. ใหคนไทยตระหนกถงคณคาของปะการงหากทำาลายปะการงจงเทากบเปนการทบหมอขาวของชาวประมง5. การแตงกายใหเหมาะสมกบวย บคลกภาพ ฐานะทางเศรษฐกจและสงคม

เฉลยแบบฝกพฒนาทกษะ

ชดท 2

หนา 25

1.เฉลมฉลองพระบรมส�รรกธ�ตทเมองย�งกง2.ส�ม�รถเอ�ชนะนกมวยพม�กว� 10 คนไดโดยไมถง 2 ยก3.มพษอยรอบตว สไดแมกระทงไมมอ�วธ4.พระพทธศ�สน� คนมฝมอ5.เพอใหคนไทยตระหนก และภ�คภมใจในคว�มเกงกล�ของคนไทยและศลปะ แมไมมวยไทย

เฉลยแบบฝกพฒนาทกษะ

ชดท 3

หนา 26

1.จลนทรย2.ใบไมหลนบนพนดน เกดก�รผพง เน�เป อย และมจลนทรยชวยยอยสล�ย3.ป�ไม4.ทำ�ล�ยป�ไม5.มนษย6.ป�ไม7.ระบบแหงจกรว�ล8. (๑) โลกเปลยนแปลง (๒) ธรรมช�ตกำ�ลงเสอมสล�ย

(๓)คว�มรมเยนเปนสขของชวตกำ�ลงเสอมสญ9. อ�ก�ศมก�ซพษจ�กโรงง�นอตส�หกรรมและย�นพ�หนะ10. ก�รพงพ�อ�ศยกนของทรพย�กรธรรมช�ต

เฉลยแบบฝกพฒนาทกษะ

ชดท 4

หนา 27

1. ค2. ข3. ก4. ง5. ก6. ก7. ก8. ค9. ง10. ง

เฉลยแบบทดสอบกอน-หลงเรยน

บรรณานกรมกตวฒ เจรญศรวฒน.เฉลยขอสอบ ENTRANCE ไทย+สงคม.กรงเทพฯ;รงเรองสาสนการพมพ.จงชย เจนหตถการกจ.วรรณคดไทยใช NET.กรงเทพฯ;อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง,2550.ฝายวชาการ.ความรความสามารถทวไป ก.พ.3 ภาคภาษาไทย.กรงเทพฯ;สกายบกสจำากด,2543.วเชยร เกษประทม.คมอเตรยมสอบภาษาไทย.กรงเทพฯ;มตรสมพนธกราฟฟคอารต.สอางค ดำาเนนสวสดและคณะ.หนงสอเรยนภาษาไทยชนมธยมศกษาปท4.กรงเทพฯ;พฒนาคณภาพวชาการ,2546.

เกณฑการประเมนเรอง จบใจความสำาคญและใจความรองจากเรองทอานทง

รอยแกวและรอยกรองได

เรองทประเมน

ระดบคะแนน ๔ ๓ ๒ ๑

ก�รจบใจคว�มสำ�คญและใจคว�มรอง

สรปใจคว�มสำ�คญและใจคว�มรองของเรองโดยก�รเขยนหรอพดไดถกตอง ชดเจนหรอตอบ

สรปใจคว�มสำ�คญและใจคว�มรองของเรองโดยก�รเขยนหรอพดแตยงไมถกตองชดเจนเท�ทควรหรอตอบคำ�ถ�มเกยวกบ

สรปใจคว�มสำ�คญและใจคว�มรองของเรองโดยก�รเขยนหรอพดไดแตครตองแนะนำ�ชวยเหลอเลกนอยหรอตอบคำ�ถ�มเกยว

สรปใจคว�มสำ�คญและใจคว�มรองของเรองไมไดหรอตอบคำ�ถ�มเกยวกบเนอเรองไมไดครตองแนะนำ�ชวยเหลอ

คำ�ถ�มเกยวกบเนอเรองไดถกตองทกขอ

เนอเรองไดถกตองเปนสวนใหญ

กบเนอเรองไดบ�งแตสวนใหญยงไมถกตอง

ตารางแสดงการเปรยบเทยบผลการทอสอบกอน หลง–เรยน

เรอง จบใจความสำาคญและใจความรองจากเรองทอานทงรอยแกวและรอยกรองได คะแนนเตม ๑๐ คะแนน

เกณฑผาน ๖ คะแนนชนมธยมศกษาปท ๔

……………………………………………………………

ท ชอ - สกลคะแนนสอบได

กอนเรยน หลงเรยน คะแนนแตกตาง

๑.๒.

๓.๔.๕.๖.๗.๘.๙.๑๐.

๑๑.

๑๒.

๑๓.

๑๔.

๑๕.