Obrazovni program Crne gore za Arh. tehničare

7/18/2019 Obrazovni program Crne gore za Arh. tehničare

http://slidepdf.com/reader/full/obrazovni-program-crne-gore-za-arh-tehnicare 1/141

1

REPUBLIKA CRNA GORAMINISTARSTVO PROSVJETE I NAUKE

OBRAZOVNI PROGRAM

ARHITEKTONSKI TEHNIČAR /ARHITEKTONSKATEHNIČARKA

Centar za stručno obrazovanjeApril 2004.



2

OBRAZOVNI PROGRAM – ARHITEKTONSKI TEHNIČAR / ARHITEKTONSKA TEHNIČARKA

Izdavač: Centar za stručno obrazovanje

Za izdavača: Željko Raičević

Urednik: Branislav Dašić, JU Građevinsko geodetska škola „ing. Marko Radević“ Podgorica

Lektor: Marija Giljanović, JU Građevinsko geodetska škola „ing. Marko Radević“Podgorica

Dizajn: Duška Stanić

Korica: Marko Mihailović

Štampa: "IVPE" Cetinje

Tiraž: 250

CIP – Katalogizacija u publikacijiCentralna narodna biblioteka Crne Gore , Cetinje

377:72 – 057 . 874

Obrazovni program ARHIKTETONSKITEHNIČAR / ARHIKTETONSKA TEHNIČARKA / ( urednik Branislav Dašić ).-Podgorica : Centar za stručno obrazovanje, 2004 ( Cetinje : IVPE ). – 95 str.: tebele ; 25 cm. - ( Edicija Obrazovni program / Centar za stručno obrazovanje,Podgorica ; br. 13 )

Tiraž 250 .( Broš. )

a ) Stručno obrazovanje – Arhitektonski tehničar –SrednjoškolciCOBISS. CG – ID 7872272



3

SADRŽAJ

- OPŠTI DIO 4 - 1. NAZIV OBRAZOVNOG PROGRAMA: ARHITEKTONSKI TEHNIČAR 4 - 2. NASTAVNI PLAN 4 - 3. CILJEVI I ZADACI OBRAZOVANJA I VASPITANJA- 4. USLOVI ZA UPIS, ODNOSNO UKLJUČIVANJE U PROGRAM ZA OBRAZOVANJE ODRASLIH 4 - 5.TRAJANJE OBRAZOVANJA 4 - 6. PROHODNOST 4 - 1. PREDMETNI PROGRAMI 5 - 1.1 OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI 5 - 1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST 5 - 1.1.2. MATEMATIKA 5 - 1.1.3. STRANI JEZIK 5 - 1.1.4. INFORMATIKA 5 - 1.1.5. FIZIČKO 5 - 1.1.6. SOCIOLOGIJA 5 - 1.1.7. ISTORIJA 5 - 1.1.8. GEOGRAFIJA 5 - 1.1.9. FIZIKA 5 - 1.1.10. HEMIJA 5 - 1.1.11. BIOLOGIJA SA EKOLOGIJOM 5 - 1.2. STRUČNO TEORIJSKI PREDMETI SA PRAKSOM 6 - 1.2.1. GRAĐEVINSKI MATERIJALI 6 - 1.2.2. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM 11 - 1.2.3. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 17 - 1.2.4 PROJEKTOVANJE 37 - 1.2.5. URBANIZAM 49 - 1.2.6. KUĆNE INSTALACIJE 54 - 1.2.7. ISTORIJA ARHITEKTURE 58 - 1.2.8. DRUŠTVENE ZGRADE 62 - 1.2.9. ORGANIZACIJE GRAĐENJA 66 - 1.2.10. BETON 72 - 1.2.11. STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA 77 - 1.2.12. TEHNIČKO CRTANJE 83 - 1.2.13. KOMJUTERSKE VJEŽBE 88 - 1.2.14. PRIVREDNE ZGRADE 95 - 1.3. IZBORNA NASTAVA 99 - 1.3.1. RAZVOJ ARHITEKTURE 99 - 1.3.2. RAZVOJ URBANIZMA 103 - 1.3.3. ENTERIJER 107 - 1.3.4. SAVREMENA ARHITEKTURA 111 - 1.3.5. PROSTORNO PLANIRANJE 115 - 1.3.6. ISTORIJA CIVILIZACIJE 119 - 1.3.7. MAKETARSTVO 123 - 1.3.8. LIKOVNA UMJETNOST 127 - 2. ISPITNI KATALOZI 136 - 2.1. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM 136 - 2.2. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 138 - 2.3. PROJEKTOVANJE 140



4

OBRAZOVNI PROGRAM

OPŠTI DIO

1. NAZIV OBRAZOVNOG PROGRAMA: ARHITEKTONSKI TEHNIČAR / ARHITEKTONSKA TEHNIČARKA2. NASTAVNI PLAN

I II III IVRednibroj

Nastavni predmeti-grupe predmeta sedm. god. sedm god. sedm. god. sedm. god.

Ukupno

A Opšte obrazovni predmeti1. Maternji jezik i knjiž. 3 108 3 108 3 108 3 99 4232. Matematika 3 108 3 108 3 108 3 99 4233. Strani jezik 2 72 2 72 2 72 2 66 2824. Informatika 1 365. Fizičko vaspitanje 2 72 2 72 2 72 2 66 282

Društvena grupapredmeta

1. Sociologija 2 72 722. Istorija 2 72 723. Geografija 2 72 724. Likovna umjetnost 2 72 72

Prirodna grupa predmeta1. Fizika 2 72 2 72 144

2 Hemija 2 72 723 Biologija sa ekologijom 2 72 72

UKUPNO A 19 684 16 576 12 432 10 330 2.022B i C Stručno teorijski predmeti sa praktičnom nastavom

1. Građevinski materijali 2 72 - - - 72

2. Nacrtna geometrija saperspektivom 2 72 3 108 - - 180

3. Arhitektonske konstrukcije 2 72 4 144 3 108 2 66 3904. Projektovanje - - 5 180 5 165 3455. Urbanizam - - - - 2 66 666. Kućne instalacije - - - 3 99 997. Istorija arhitekture - - 2 72 - - 728. Društvene zgrade - - - - - - 2 66 66

9. Organizacija građenja - - - - 3 108 - - 10810. Beton - - 3 99 99

11.Statika i otpornostmaterijala - - - - 2 72 - - 72

12. Tehničko crtanje 2 72 - - - 7213. Kompjuterske vježbe 2 72 4 144 - - 18014. Privredne zgrade 2 72 72

Ukupno B + C 10 360 13 468 15 540 17 561 1.929D Slobodne aktivnosti 1 36 1 36 1 36 1 33 141E Izborna nastava 2 72 2 72 4 144 4 132 420

F Profesionalna praksabroj dana

15 15 15 45

G Broj časova 32 1152 32 1152 32 1152 32 1056 4.512 H Broj radnih sedmica 36 36 36 33 141

Ukupno časova za obrazovni program- školski oblik (A+B+C+D+E) =

E Izborna nastava1. Razvoj arhitekture 2 72 - - - - - - 722. Razvoj urbanizma - - 2 72 - - - - 723. Enterijer - - - - 4 132 1324. Savremena arhitektura - - - - 2 72 - - 725. Prostorno planiranje - - - - - - 2 66 66

6. Istorija civilizacije - - - - 2 72 - - 727. Maketarstvo - - - - 2 72 2 66 138



5

3. Ciljevi i zadaci obrazovanja i vaspitanja- Opšti ciljevi obrazovanja i vaspitanja u četvorogodišnjem stručnom obrazovanju

omogućavaju učenicima da:- razviju sposobnosti i vještine za kavalitetan rad u zanimanju,- razviju uspješnu ličnu karijeru u zanimanju,- osposobe se za kritičko vrjednovanje i odgovorno djelovanje na svom radnom mjestu,- razvija sposobnost za racionalno korišćenje sredstava rada i vremena- osposobljava se za saradnju sa arhitektom u izradi idejnog projekta,- osposobe se da razrađuju glavni i izvođački projekat,- osposobe se da rješavaju urbanističku dokumentaciju,- posjeduju informatičku pismenost u izradi crteža i dokumentacije,- vrše izbor građevinskog materijala,- posjeduje znanja iz arhitektonskih konstrukcija, prefabrikovane gradnje, predmjera i

predračuna radova,- osposobe se za rješavanje kućne mreže vodovoda i kanalizacije,- posjeduje znanja iz oblasti zanatskih radova, izrade oplata i izbora armature,- razvijaju ekološku svijest i svijest o poštovanju mjera zaštite na radu i njihovu

dosljednu primjenu.

4. Uslovi za upis, odnosno uključivanje u program za obrazovanje odraslih- U srednju stručnu školu u četvorogodišnjem trajanju mogu se upisati lica koja su:

završila osnovnu školu ili završila dvogodišnju stručnu školu.

- U redovno obrazovanje mogu se upisati lica koja nijesu starija od 17 godina, izuzetno licado18 godine uz odobrenje Nastavničkog vijeća Škole; lica koja su napunila 18 godina uključujuse u program za obrazovanje odraslih.

5.Trajanje obrazovanja

Obrazovanje po obrazovnom programu Arhitektonski tehničar/ Arhitektonskatehničarka traje četiri godine.

6. Prohodnost- U redovnom obrazovanju učenici napreduju u viši razred ako su iz svih predmeta u

toku tekuće školske godine postigli pozitivnu ocjenu i priložili potvrdu o obavljenojprofesionalnoj praksi.

- Odrasli napreduju po programu u skladu sa pravilnikom (planom) za izvođenjeobrazovnog programa za odrasle, koji donosi nadležna institucija

- Obrazovanje se završava stručnim ispitom koji obuhvata: pismeni ispit iz maternjeg jezika; pismeni ispit iz matematike ili stranog jezika; usmeni ispit iz jednog od stručnih predmeta:

o Nacrtne geometrije sa perspektivom;o Arhitektonskih konstrukcija;o Projektovanja;

Stručni rad - projekat.

7. Obrazovanje koje se stiče- srednje stručno obrazovanje u trajanju od 4 godine: Arhitektonski tehničar/

Arhitektonska tehničarka.



6

POSEBNI DIO

1. PREDMETNI PROGRAMI

1.1 OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI

1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST

1.1.2. MATEMATIKA

1.1.3. STRANI JEZIK

1.1.4. INFORMATIKA

1.1.5. FIZIČKO

1.1.6. SOCIOLOGIJA

1.1.7. ISTORIJA

1.1.8. GEOGRAFIJA

1.1.9. FIZIKA

1.1.10. HEMIJA

1.1.11. BIOLOGIJA SA EKOLOGIJOM



7

1.2. STRUČNO TEORIJSKI PREDMETI SA PRAKSOM

1.2.1. GRAĐEVINSKI MATERIJALI

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave Vrste nastaveRazred

T V PUkupno

I 72 72IIIIIIV

Ukupno 72 72

T - teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju

3. Opšti ciljevi nastave:

- upoznaju osobine i karakteristike građevinskih materijala;- razumiju procese dobijanja pojedinih građevinskih materijala;- prepoznaju pravilnu upotrebu građevinskih materijala;- razvijaju motivaciju za praćenje tehnoloških procesa;- stiču svijest o značaju upotrebe standarda i odgovrnost za poštovanje

standarda.



4. Sadržaji i standardi znanja

RAZRED: PRVI

Informativni ciljevi i sadržajiFormativni

ciljeviSocijalizacijski ciljevi Pose

Učenik Učenik Upoznaje:značaj građevinskih materijala iprefabrikata;osobine i metode ispitivanja;osnovne podjele.

Prepoznaje građevinskematerijale;zna primjenu građevinskihmaterijala;identifikuje pojedine osobinegrađevinskih materijala.

Uočava važnost kvalitetnog rada uprofesiji;razvija pozitivan odnos premazanimanju.

Stiče sam

Posebni dio1.1 Osnovi geologijeUpoznaje geološke osobinezemlje i zemljine kore;upoznaje postanak i osobinemagmatskih, sedimentnih imetamorfnih stijena.

Prepoznaje stijene:magmatske, sedimentne imetamorfne.

1.2 Kameni materijalUpoznaje dobijanje i obradugrađevinskog kamena;određuje primjenu kamena injegovu zaštitu;analizira sastav, osobine iprimjenu agregata.

Prepoznaje vrste kamenaanalizira agregat i određujegranulometrijski sastav

Uočava važnost kvalitetnog rada uprofesiji.

Posjeta pkamena,Posjeta lagrađevins

1.3 VodaAnalizira vodu kao građevinskimaterijal i kao sredinu u kojoj senalaze betonske konstrukcije.1.4 Keramički materijali



Informativni ciljevi i sadržaji Formativniciljevi

Socijalizacijski ciljevi Pose

Učenik Učenik Nabraja sirovine i opisujedobijanje ciglarskih proizvoda;crtanjem upoznaje vrste i oblikciglarskih proizvoda;

upoznaje keramičke pločice icijevi;Upoznaje vatrostalni materijal.

Razlikuje ciglarske proizvode;razlikuje keramičke proizvode;usmjerenost na razvoj.

1.5 Zgure i pucolaniUpoznaje karakteristike iprimjenu zgure i pucolana ugrađevinarstvu.1.6 Veziva u građevinarstvuPrepoznaje veziva: građevinskikreč, gips i cement;upoznaje sirovine i opisujedobijanje veziva;nabraja osobine veziva;

obrazlaže primjenu veziva ugrađevinarstvu.

Razlikuje veziva i pravilno ihskladišti.

Vježba:Vezivanjesredstava

1.7 MalteriNabraja sastojke mješavinemaltera;nabraja vrste maltera.

Ocjenjuje upotrebljivost različitihmaltera;uočava greške pri malterisanju.

Svjestan je lične odgovornosti uzahtjevima kvalitetnogprofesionalnog rada.

1.8 BetoniNabraja sastojke mješavinebetona;upoznaje činioce koji utiču nakvalitet betona;zna da objasni marku betona;

upoznaje tehnologiju betona;nabraja vrste betona.

Definiše faktore koji utiču nakvalitet betona;pridržava se recepture.

Posjeta bPosjeta labetona.Vježba:Ispitivanj

1.9 Metali i legureUpoznaje dobijanje gvožđa ičelika;obrazlaže upotrebu čelika ugrađevinarstvu;nabraja vrste čelika i armature;

Definiše koroziju i njenosprečavanje;razlikuje vrste armature.

Svjestan je licne odgovornostiprema kvalitetu rada.

Posjeta g



Informativni ciljevi i sadržaji Formativniciljevi

Socijalizacijski ciljevi Pose

Učenik Učenik nabraja osnovne obojene metale.1.10 StakloUpoznaje dobijanje, vrste iobradu stakla.

1.11 DrvoNabraja svojstva i vrste drveta,opisuje greške u strukturi drveta,obrazlaže upotrebu drveta ugrađevinarstvu.

Definiše upotrebljivost drveta. Razvija sposobnost opazanja.

1.12 Ugljovodonična vezivaUpoznaje katran i bitumen kaoosnovna veziva;opisuje način dobijanja iprimjenu;nabraja vrste asfalta.

Određuje upotrebljivost veziva. Obilazak

1.13 Plastične maseUpoznaje značaj plastičnih masa;

upoznaje sirovine;opisuje dobijanje plastičnih masa.

Ocjenjuje upotrebljivost

plastičnih masa.

Svjestan je značaja razvoja novih

materijala.

1.14 Boje, lakovi, kitoviUpoznaje vrste i primjenu boja,lakova i kitova u građevinarstvu.

Dijagnostifikuje boje, lakove ikitove za njihovu primjenu ugrađevinarstvu.

1.15 Savremeni materijaliUpoznaje materijale za završnuobradu i zaštitu gotovihelemenata.

Razlikuje materijale u funkcijizaštite od požara, vlage i sl.

2. StandardiUpoznaje oznake materijalaupoznaje se sastandardima.

Poštuje propise. Pregled s



5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:- Građevinski materijali – I. Stoiljković, D. Miletić

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:- laboratorija za ispitivanje građevinskih materijala;- uzorci građevinskih materijala.

7. Obavezni načini provjeravanja znanja:- U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje usmeno i pismeno

(test).

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- Pozitivna ocjena iz predmeta.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: - diplomirani inženjer arhitekture;- diplomirani građevinski inženjer;- inženjer hemije.

10. Povezanost predmeta

Korelacije sa drugim predmetimaZnanjePredmeti Znanja

Građevinski materijaliArhitektonskekonstrukcije

Izbor materijala premamjestu u značaju detalja

Materijali za unutrašnjuobradu

Enterijer Kvalitet i boja

ProjektovanjeDruštvene zgradeIzbor materijalaPrivredne zgrade

Obrada i estetika



1.2.2. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave:

Vrste nastave

Razred T V P UkupnoI 46 26 72II 54 54 108IIIIV

Ukupno 100 80 180

T – teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike uodijeljenjuV - vježbe, odjeljenje se ne dijeli na grupe


- Razvija sposobnost sagledavanja prostora; - Osposobljava učenika za čitanje planova; - Razvija pri crtanju fine motoričke sposobnosti, - Stiče sposobnost predstavljanja trodimenzionalnih oblika na ravan crtanja i

obrnuto; - Kroz perspektivu savladava najbrži način predstavljanja ideje na papiru; - Koristi kompjuter.



4. Sadržaji i ciljevi

RAZRED: PRVI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Učenik Učenik

Projekcije:- poznaje sistem projekcijskihravni, projekcija i koordinata.

Vrste projekcija:

- nabraja vrste projekcija i znanjihovu primjenu.

- Pravi model sistemaprojekcijskih ravni;

- crta njihov položaj u prostoru;- očitava vrijednosti koordinata;- sagledava kvadrante;- analizira razlike između:

ortogonalne, kotirane i koseprojekcije

Razvija sposobnost opažanja.




Ortogonalna projekcija:

- ovladava karakteristikama

ortogonalne projekcije;- poznaje osnovne geometriske

oblike: tačku, pravu;geometrijske slike, geometrijskatijela, ravan…

- Crta projekcije tačke u opštem ispecijalnom položaju;

- crta projekcije duži i prave u

opštem i specijalnom položaju;- određuje prodore prave kroz

projekcijske ravni, definiševidljivost i kretanje kroz prostor

- crta projekcije geometrijskihslika u specijalnom položaju:trougao, kvadrat, pravougaonik,trapez, krug;

- crta projekcije pravilnihgeometrijskih tijela sa bazisomparalelnim projektnoj ravni:valjak, kupa i lopta;

- crta tragove zračnih ravni:

normalnih nahorizontalnicu,frontalnicu iliprofilnicu kao i ravni koje su uproizvoljnom položaju;

- konstruiše tragove kose ravni- crta sutražnice ravni- određuje nagibnicu i normalu.

Uviđa važnost sistematičnosti uradu.

Razvija preciznost u tehničkomoblikovanju.

Transformacija:- poznaje pravila transformacije.

Rotacija:- poznaje pravila rotacije.

Presječnica:- ilustruje presjek dvije ravni.

Prodor prave kroz ravan:- Poznaje prodor prave kroz

- Određuje pravu veličinu duži iugla koja ona zaklapa saprojektnom ravni.

- Određuje presječnicu dvije ravniu međusobno različitom odnosu.

- Određuje prodor prave krozzračnu ili kosu ravan i sagledava





zadatu ravan

Geometrijske slike na ravni:

- ilustruje geometrijske slike nazračnoj ravni

- ilustruje geometrijske slike nakosoj ravni

njenu vidljivost u odnosu nanjih.

- Crta projekcije različitihgeometrijskih slika vezanih zazračnu ravan;

- crta projekcije različitihgeometrijskih slika vezanih zakosu ravan.

Razvija sistematičan pristup radu



RAZRED: DRUGI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Geometrijska tijela sa bazisom nazadatoj ravni:

- demonstrira položaj pravilnih

geometrijskih tijela čiji se bazisnalazi na zračnoj ili proizvoljnojravni.

Presjeci geometrijskih tijela:- demonstrira presjeke pravilnih

geometrijskih tijela zračnom iproizvoljnim ravnima.

Kosa projekcija:- poznaje pravila crtanja i

karakteristike kose projekcije.

- Crta projekcije pravilne prizme,piramide, konusa i valjka sabazisom na zračnim ravnima;

- crta projekcije pravilne prizme,piramide , konusa i valjka sabazisom na proizvoljnoj ravni.

- Crta presjek pravilnihgeom.tijela zračnom ravni,određuje pravu veličinupresječne slike i razvija mrežu;

- crta presjek pravilnih

geometrijskih tijela(prizme,konusa,piramide i valjka)proizvoljnom ravni i određujepravu veličinu presječne slike irazvija mrežu.

- Analizira razlike ortogonalne ikose projekcije;

- crta u kosoj projekciji složenegeometrijske oblike.

Razvija preciznost u radu.




Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Krovovi:

- poznaje rješavanja krovova;- određuje položaj slivnih ravni.

Perspektiva:- upoznaje elemente

perspektivnog crtanja;- poznaje elemente frontalne

perspektive.

- Rješava jednostavne krovove uosnovi;

- rješava slozene krovove uosnovi;

- rješava krovove sa susjedom;- crta izglede krovova.

- Analizira značaj elemenataperspektive: očna tačka,nedogledi, likoravan, linijahorizonta, bira položaj oka ulikoravni, visinu horizonta;

- crta osnovne geometrijskeoblike metodom prodora vidnihzrakova i nedogleda;

- crta osnovne geometrijskeoblike metodom koordinatnogsistema;

- crta osnovne oblike u enterijeru.

Razvija kreativnost u radu.

Sjenčenje:

-znacaj sjenke u projektovanju;-metode sjenčenja.

- Razumije znacaj sjenke naobjektima visokogradnje;- rješava sjenku metodom paralelnihzraka.

Formira stav o značajupovezivanja estetskog ifunkcionalnog.



5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:- Nacrtna geometrija za prvi i drugi razred- dr Lj.Gagić

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:

- grafoskop, - dijaprojektor, - modeli geometrijskih oblika.

7. Obavezni načini provjeravanja znanja:- usmeni odgovori,- pismeni zadaci po jedan u svakom polugodištu,- grafičke vježbe.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- pozitivna ocjena iz predmeta koja se stiče ako je polovina pismenih zadataka

pozitivno ocijenjena i 60% grafičkih vježbi godišnje.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: - diplomirani inženjer arhitekture.

10. Povezanost sa drugim predmetima

Korelacije sa drugim predmetimaZnanje

Predmeti Znanja

Crtanje elemenataarhitektonskihkonstrukcija

Arhitektonskekonstrukcije

Prostornosagledavanje detalja

arhitektonskihkonstrukcija

Izrada projektnedokumentacije

ProjektovanjeDrustvene zgradePrivredne zgrade

Osnove, presjeci,fasade i perspektiva



1.2.3. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE

2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave:

Oblici nastaveRazredT V P

Ukupno

I 44 28 72II 54 90 144III 54 54 108IV 33 33 66

Ukupno 185 205 390

T – teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenikeu odijeljenjuV - vježbe, odjeljenje se ne dijeli na grupe

3. Opšti ciljevi nastave:-

da nauči elemente koji čine objekte visokogradnje i shvati njihovmeđusobni odnos; - Da shvati način prenošenja opterećenja; - Da nauči načine izvođenja; - Da nauči seizmičke propise; - Da primjenjuje: zvučnu, toplotnu, hidroizolaciju i zaštitu od požara; - Da nauči zanatske radove; - Da zna prefabrikovanu gradnju; - Da koristi računar.



4. Sadržaj i standardi znanja

RAZRED: PRVI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi

Konstruktivni sklop objekata:

- poznaje osnovne konstruktivneelemente:masivni, skeletni imješoviti;

- navodi osnovne karakteristikegrađenja u klasičnom,polumontažnom I montažnomnačinu izvođenja.

Elementi građenja:

- poznaje nazive elemenata;- nabraja podjelu po visini,

položaju i funkciji.

- Crta šeme osnova različitihsistema gradnje;

- zna razlike izmedju podužnog,poprečnog i mješovitog sistema;

- analizira: klasični, polumontažnii montažni način izvođenja.

- Razlikuje i analizira: nosećeelemente, pregradne elemente,

elemente obrade i opreme.

- Stiče pozitivan odnos premazanimanju;

- razvija tehničku kulturu.

- Razvija sistematičan pristup

radu.



Vertikalni konstruktivni elementi:- poznaje ulogu konstruktivnih

zidova i primjenu vertikalnih I

horizontalnih serklaža.

- poznaje propise za izgradnjuobjekata u seizmičkimpodručjjima.

Otvori u zidovima:- poznaje ulogu prozorskih otvora i

funkciju njihovih nadprozornika;- poznaje elemente otvora za vrata

i ulogu nadvratnika;- poznaje princip ugrađivanja

prozora I vrata.

- Zna da odredi položajkonstruktivnog zida; analiziranjegovu ulogu; crta raspored

antiseizmičkih serklaža.

- Zna oznake i mjere prozorskihotvora. analizira vrstenadprozornika za prozor: bezroletne, sa platnenom ili drvenomroletnom;

- zna mjere i oznake vrata; crtanačine njihovog otvaranja.

Razvija osjećaj odgovornosti zapredložena rješenja.

Razvija pozitivan odnos prema radu

Dimnjački kanali:- poznaje ulogu I podjelu dimnjačkih

kanala;- nabraja karakteristike lokalnog grijanja;- poznaje primjenu blokova u konstruktciji

dimnjačkog kanala.

-

- Crta detalje lokalnog grijanja od blokova;- komentariše mogućnost primjene.

Formira poziprema kultu



Temelji:- upoznaje ulogu fundiranja i podjelu

temelja prema konstruktivnom sklopuobjekta;

- poznaje podjelu temelja prema materijalu;- poznaje karakteristike:

- trakastih temelja,- temelja samaca,- temeljnih ploča.

- Definiše ulogu temelja;- komentariše prenos opterećenja;- zna način izvođenja temelja;- crta oblike temelja;- primjenjuje seizmičke propise.

- Razvija osjodgovornost



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijaliza

Hidroizolacija:- poznaje ulogu hidroizolacije i materijala

koji se primjenjuje;

- poznaje podjelu na vertikalnu ihorizontalnu hidroizolaciju. - Zna izolaciju podova;

- zna izolaciju podrumskih zidova;- crta primjenu hidroizolacije na objektu sa

djelimičnom ukopanim podrumom.

Uočava važnrada.

Horizontalni konstruktivni elementi:- upoznaje podjelu na :

o linijske konstrukcije,o površinske konstrukcije;

- nabraja ulogu serklaža, greda, rebara,nadvrtanika, nadprozornika i podvlaka;

- poznaje podjelu međuspratnih konstrukcijaprema: materijalu, načinu oslanjanja inacinu izvodjenja.

- Komentariše razliku izmedju serklaža, grednihnosača i podvlake;

- rješava kroz osnove primjenu podvlake i načinnjenog oslanjanja;

- crta detalje monolitnih armirano-betonski hmedjuspratnih konstrukcija;

- crta detalje polumontaznih armirano-betonski hmedjuspratnih konstrukcija;

- crta detalje montažnih armirano-betonski hmedjuspratnih konstrukcija;

- rješava oplatu za izvodjenje ovih detalja.

Razvija svijeodgovornosti

Razvija precsigurnost u r




Sabirni dimnjački kanali:- poznaje princip funkcionisanja sabirnih

dimnjaka;- poznaje elemente od kojih su sastavljeni i

nacin izvođenja.

-

- Bira polozaj dimnjackih kanala;- rjesava medjuspratnu konstrkciju oko

dimnjaka;- crta detanje sabirnih dimnjačkih kanala.

Formira poziprema kultu

Ventilacioni kanali:- poznaje značaj i princip funkcionisanja

ventilacionih kanala;

- zna pravila primjene;- poznaje elemente ventilacije.

-

- Crta detalje ventilacionih kanala.- Uočava v

zdrave ž

Stepenice:

- poznaje podjelu stepenica prema:položaju, materijalu, konstrukciji i obliku;

- nabraja elemente stepenica;- zna propise o dimenzionisanju.

- Proračunava broj stepenica prema zadatimvisinama;

- analizira mogućnost izbora stepenica prema

obliku i konstrukciji;- crta detalje stepenica;- označava pozicije.

Razvija svineophodnostandarda.




-

Rampe:- poznaje ulogu rampe;- zna propise za njeno dimenzionisanje. - Rješava rampu za vozila;

- rješava rampu za potrebe invalida.- Podiže n

uvažavadrugih.

-

Drveni krovovi:- poznaje ulogu krova;- nabraja elemente krova;- zna podjelu krovova prema obliku i

konstrukciji.

- Analizira uslove primjene pojedinih krovnihkonstrukcija: prosti krovovi, krovovi saraspinjačom, krovne stolice, krovne vješaljke,rešetkasti krovovi;

- crta detalje krovnih veza.- Razvija i

preuzim

Učenik Učenik



Potkrovlja:- upoznaje značaj tavanskog

prostora;- zna materijale koji doprinose

toplotnoj, zvučnoj ihidroizolaciji prostora.

Ravni krovovi:- poznaje karakteristike ravnog

krova;- upoznaje ulogu slivnih

površina i pojedinh slojevaravnog krova.

- Analizira povoljnost primjenepojedinih krovnih konstrukcija

pri adaptaciji;- vrši izbor odgovarajućeg

materijala u opremanjutavanskog prostora.

- Crta slojeve neprohodnog krova;- crta slojeve krovne terase.

- Razvija smisao za ekonomisanje

prostorom.

Razvija odgovornost za prihvaćeni

posao.



RAZRED: TREĆI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Spec

Podovi:

- zna vrste zanatskih radova ugrađevinarstvu;

- zna namjenu i načinpostavljanja podova zavisno odmaterijala.

Plafoni:- zna vrste plafona premamaterijalu i obradi postupka iprema vrsti konstrukcije.

- Crta detalje podova od parketa, klasičniparket, lamelni,panel parket »laminat«;- crta detalje brodskog poda sapotpatosnicama;- crta detalje podova sa podlogom od terasa,teraco ploča, asfalta, od pečenih glinenihproizvoda, PVC podove.

- Crta detalje ugrađenih livenih plafona,liveni prefabrikovani plafoni;- crta spuštene monolitne i montažneplafone, spuštene plafone, plafone od rabicmreža i montažnih ploča, plafone od»hanterdaglasa«.

Uočava važnostkvalitetnog rada.

Uviđa ljepotu zanimanja.

Grafi1.RaDetapod i




Pokrivački radovi: - razlikuje vrste krovnih

pokrivača;- zna svrhu i namjenu krovnihpokrivača;- zna nagibe krovnih ravni premavrsti pokrivača;

- zna osobine i način dobijanjapokrivača na bazi azbest-cementa.

- crta pokrivanje krovova proizvodima od

pečene gline, ravnim crijepom, užljebnjenimcrijepom, jednostruko, gusto pokrivanje,pokrivanje ćeramidom;- crta detalje pokrivanja krova ravnimpločama »eternit«, jednostruko, dvostruko, i»francusko« koso pokrivanje, pokrivanjevalovim pločama i »salonitkom«;- crta detalje pokrivanja »tegolom««,krovnom hartijom i plastičnom sinorom.

2. RaDeta

»salorebra

Limarski radovi:- zna vrste, oblike limova.- zna način siječenja, spajanja iizradu prevoza i sastava od lima;- razumije način postavljanja ipričvršćivanje u limarskimradovima.

- Crta detalje pokrivanje krovova ravnim,rebrastim, valovitim, talasastim limom;- crta detalje vertikalnih, horizontalnih oluka,ležećih oluka;- crta detalje opšivanje limom okapnica,prozorskih parapeta, vijenaca, atika;- crta detalje opšivanja protivpožarnihkalkanskih i zabatnih zidova; Opšivanje zidnihuvala, krovnih uvala i dimnjačkih iventilacionih kanala.

- Preciznost i tačnost uradu na datom zadatku.

Stolarski radovi:razlikuje tesarske radove odstolarskih;- zna vrste drveta i način obradeza stolarske radove;- zna drvene elemente koji se

- Crta detalje horizontalnog i vertikalnogpresjeka standardnih unutrašnjih vrata,ulaznih vrata, letećih vrata, vrata sanadsvijetlom;- crta oblike prozora i smjerova otvaranja;- crta detalje jednostrukih i dvostrukih

3. Ra- Detbalkoterm- Det



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Speckoriste za stolarske izradjevine;- zna način, zaštitu od sunca,kiše, vjetra i pogleda prostorija;- zna vrste roletni i njihovu

namjenu;- zna mehanizme za otvaranje izatvaranje prozora i vrata – okov;- zna mjere prozora i vrata izidarske, modularne, proizvodne istolarske.

prozora sa uskom postavom, sa širokompostavom i krilo na krilo;- crta kutije za platnenu roletnu i drvenekapke za prozore i balkonska vrata;

- crta detalje balkonskih vrata u kombinacijisa prozorom;- crta detalje krovnih »pural«prozora;- crta šemu stolarije i bravarije sa opisom.

vrata

Bravarski radovi:- zna način dobijanja metala ioblike u kojima se javljajugvoždje i čelik;- zna način spajanja i zaštitu odkorozije, vlage i požara;

- zna način vezivanja ankerovanjametalnih elemenata.

- Crta detalje metalnih prozora od specijalnihprofila;- crta metalne industrijske prozore od profilaod savijenog lima;- crta detalje prozora i vrata od eloksirane

bravarije;- crta metalna vrata od profila i kutijskihprofila;- crta metalne ograde za stepeništa, balkoneterase, dvorišta, metalne rešetke za prozore.

Svjestan je ličneodgovornosti za kvalitetrada.

4. Ra- Detspec- Detprofi




Staklorezački radovi:- poznaje način dobijanja i vrstestakla,

- zna način ugradjivanja stakla udrvene, metalne okvire i plovneporubne profile;- poznaje termo izolaciona stakla,višestojna stakla.

Obrada zidova i plafona: - zna vrste maltera zamalterisanje unutrašnjih ivanjskih zidova;- zna način spravljanja maltera imalterisanja plafona;- zna način spravljanja i

ugradjivanja mašinskog maltera.

- Crta jednostruko i dvostruko pokrivanjestaklom u profile i sandučaste profile;

- crta vrata i prozore od stakla bez okvira;- crta staklene pregrade i oblaganje plafonastaklom.

- Crta detalje malterisanja unutrašnjih ivanjskih zidova i plafona;- crta detalje oblaganja zidova kamenimpločama i keramičkim pločicama.

Stiče osjećaj preciznosti.

Molersko- farbarski radovi:- poznaje vrste materijala- zna način pripremanja podlogeza boje;- zna: krečne boje, posne, masne,

emulzione, disperzivne, fasadneboje;- zna farbarske radove, materijalza osnovne premaze, materijaliza bojenje podloga, materijali zalakiranje i emajliranje;- zna sisteme obrade na podlogama

- Razlikuje: krečne boje, posne, masne,emulzione,disperzivne, fasadne boje;- razlikuje: materijal za osnovne premaze,materijali za bojenje podloga, materijali zalakiranje i emajliranje;



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specod cem.maltera, betona, gipsa; - specijalna zaštita drvenihelemenata;- bojenje metalnih elemenata;

- zna vrste tapeta i načinpostavljanja na zidove .

- razlikuje različite načine zaštite drvenih imetalnih elemenata



Razred: ČETVRTI


Prefabrikovana gradnja:

- Opis razvoja prefabrikovanegradnje;

- upoznaje metodeprefabrikovane gradnje.

- Zna istorijat razvoja prefabrikovanegradnje;

- zna prefabrikovane konstruktivneelemente objekata visokogradnje;

- zna metode gradjenja objekata itradicionalna, djelimičnoprefabrikovana i prefabrikovana;

- zna moguća mjesta za izraduprefabrikovanih elemenata: grdilište,poligon, pogon;

- zna metode prefabrikacije sanepokretnim, pokretnim kalupima –horizontalnim , pojedinačnim u nizu;

- zna prefabrikaciju betonskegalanterije;

- presovanjem, centrifugovanjem, ifoto presovanjem;

Razvija pozitivan odnosprema radu i zanimanju;

uviđa vaznost poznavanjasavremenih tehnologija.

- upoznaje transport i načinmontaže;

- prefabrikovan.betonskihelemenata;

- zna unutrašnji i vanjski transportpredfabrikovanih elemenata;

- zna montažu predfabrikovanihelemenata, pomoćna sredstva za

montažu, metod montaže, redosljedmontaže, pravac kretanja krana idizalice i sl.



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Sp

- razlikuje sistemeprefabrikovanih elemenata;

- elementi skeletnog sklopa;- prepoznaje i razlikuje: temelje,

stubove, gredne nosače, stub,grede, tavanične elemente,tavanicu gredu i stub;

- vertikalne komunikacije;

Zna karakteristike za:- skeletni sistem,

- krupno-blokovski sistem,- panelni sistem,- prostorno- ćelijski sistem,- mješoviti konstruktivni sistem,- crta prefabrikovane temelje sa

,»čašom«, sa čaurom i temelj u vidu»ljuske«;

- Stiče osjećajpreciznosti u radu nadatom zadatku.

- razlikuje suvi i mokri postupak iprednadrezanje vezeprefabrikovanih elemenatastubova, subova i grednihnosača.

- crta stubove, suvi i mokri postupak,veze stubova i veze stubova i temelja;

- crta veze spajanja grednih nosača istubova bez prepusta i sa prepustom;

- crta tavaničke elemente, uske, srednjei široke panele, pune i sa otvorima zainstalacije, vrata i stepeništa;

- crta poprečne presjeke tavaničnihelemenata: punog presjeka, olakšanogpresjeka i kasetirane;

- zna prefabrikaciju elemenata i načinmontaže i povezivanje.

VjeNatemsa VjeNai stdimVjeNapronaspo

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Sp



Vertikalne komunikacije:- prepozna oblike stepenica;- razlikuje elemente stepenica:

nosač, gazište, čelo gazišta.

Liftovi:- zna namjenu i dimenzije otvora

za liftove.

- Crta prefabrikovane elementestepenica: gazišta sa olakšanim i punimpresjecima, olakšanim presjecima,podesne nosače i kose obrazne nosače;

- Kose koljenaste ploče;- crta položaj i grupisanje liftova sa

stepeništa u kolekt.u objektimavisokogradnje.

Elementi panelnog sklopa: - zna funkciju i konstruktivna

svojstva panela;- zna obuke i dimenzije panelnih

zidnih elemenata

- zna oblik i dimenzije tavaničnihelemenata;

- prostorno ćelijski sklop;- zna sklopove ćelijskih

elemenata i način nalijeganja;- zna montažu sanitarnih ćelija

podizanje i povezivanje istih.

- Crta poprečne presjeke unutrašnjih ispoljnih zidnih panela;

- crta spojeve izmedju zidnih panela ito: unutrašnjih konstruktivnih, vanjskihi unutrašnjih spojeva na ukrštanjuzidova;

- crta spoj tavanica na osloncima sajednom i sa dvije tavanice,povezivanje dvije tavanice iznadoslonca;

- crta tipove sanitarnih kabina sasanitarnih uredjajima i dimenzijama.

- Razvija svijest oneophodnostipoštovanja pravila.

VjeNaprotav

VjeNaproele

Prefabrikovani elementi

velikih raspona

- Crta zglobne veze temelja i stubova;

- crta izgled i poprečne presjekenosača sa dimenzijama;

- crta veze nosača i stubova;- crta krovne ploče i fasadne elemente;- crta dvozglobni trozglovni luk detalje.

1. Gr

Nacrmontkonsobjeza skmodu



L= H

2. Gr

Nacr

svakuobjeraspoL=



5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:- Građevinske konstrukcije za prvi, drugi i treći razred- B. Blagojević- Zanatski i završni radovi u građevinarstvu- B. BlagojevićPrefabrikovano građenje za četvrti razred- M. Milojević

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:- pribor za crtanje u kabinetu – učionici- grafoskop,- dijaprojektor,- računari.

7. Obavezni načini provjeravanja znanja:- usmeni odgovori,- pismeni zadaci, po dva u svakoj godini,- grafičke vježbe.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- pozitivnom ocjenom na kraju godine koja se stiče jednim pozitivno ocijenjenim

pismenim radom i 60% planiranih vježbi.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: -

diplomirani inženjer arhitekture.



Predmeti Znanja

Konstruktivni sklopobjekata

visokogradnje

ProjektovanjeDrustvene zgradePrivredne zgrade

Elementi objekatavisokogradnje

Prijem i prenosopterecenja Statika

Konstruktivni sklopobjekta

Karakteristikegradjevinskog

materijalaGrađevinski materijali

Izbor materijalaprema konstrukciji i

namjeni



1.2.4 PROJEKTOVANJE

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Vrste nastave

Razred T V P UkupnoIIIIII 44 136 180IV 29 136 165

Ukupno 73 272 245

T – teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike uodjeljenju

V - vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe do 16učenika

P – praktična nastava

3.Opšti ciljevi nastave:- tehnička i kreativna saradnja pri izradi projektne dokumentacije, - razvijanje kulture stanovanja, - sticanje vještine kombinovanja prostornih i konstruktivnih vrijednosti, - podizanje estetskih kriterijuma, - uklapanje objekta u postojeće okruženje i ekološki standardi, - rješava projekat porodične zgrade, - rješava projekat višespratne Projektovanje, - da koristi računar.



4. Sadržaj i standardi znanja

RAZRED: TREĆI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijs

- Arhitektonsko projektovanje:Upoznaje područja koja obuhvatajuarhitektonsko projektovanje i opisujenjihov međusobni odnos od urbanizma,preko projektovanja do enterijera.

- Analizira uzajamni odnos i uticaj pojedinihpodručja arhitektonskog projektovanja;

- razumije uticaj urbanističkih uslova naformiranju projektne dokumentacije;

- Shvata doprinos enterijera ukupnoj vrijednostiobjekta.

- Razvija spospovezivanjavrijednosti uarhitekturi.

- Projektna dokumentacija:upoznaje i obrazlaže faze izradeprojektne dokumentacije.

- Analizira odnos pojedinih faza procesaprojektovanja od zamisli, preko idejnih skicado idejnog, glavnog i izvođačkog projekta.

- Razvija kreapreduzimljivsamostalnos



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizac

Pripremni radovi

- poznaje značaj i sadržaj projektnogzadatka, investicionog programa ilokacije;

- rezimira podatke kroz fazu grafičkograzmišljanja.

- Definiše postupak dobijanja lokacije i uslovekoje ona sadrži;

- analizira mogućnosti rješenja kroz :o date veličine, moguću orijentaciju,

odnos prema saobraćajnici,geološkom sastavu terena injegovom reljefu;

- traži podatke o postojećoj mreži infrastrukture.

Formira stav dobijenih infonjihovoj prim

Porodične zgrade- poznaje podjelu porodičnih zgrada- obrazlaže sadržaj stana- nabraja podjelu stanova po veličini- poznaje značaj funkcionalne šeme

.

- Skicira šemu slobodne porodične zgrade;- analizira uslove dvojne porodične zgrade;- upoređuje prednosti i nedostatke porodičnih

zgrada u nizu.

Razvija kultu




Funkcije stana:

- poznaje prisustvo pojedinihprostorija i njihovo grupisanje; Ilustruje šemu kretanja.

- Crta funkcionalnu šemu manjegstana;razrađuje funkcionalnu šemu većegstana.

Razvija sposobnost uvazavanjatudjeg misljenja;

razvija kreativnost i preduzimljivostu radu.

Prostorije u stanu:

poznaje položaj, normative udimenzioniranju, komunikacije,

opremu i oblikovanje pojedinihprostorija stana.

- Rješava djelove stanapojedinačno:

- ulazni prostor,- dnevna soba,- kuhinja i ručavanje,- ostava hrane,- utiliti,- sanitarne grupe,- radna soba,

sobe za spavanje.

Razvija predstavu o prostoru;

razija kreativnost i preduzimljivost




Otvorene površine:

- poznaje razlike i karakteristike: - lođe,- balkona,- terase.

- Riješava oblikovno i konstruktivnootvorene površine stana;

- razvija sposobnost povezivanja- enterijera i eksterijera.

Razvija ekol

Prateće prostorije:- navodi pomoćne prostorije u stanu:

ostava za ogrjev,

ostava alata i pribora,garaža.

-Rješava garažu za putničko vozilo i pristupnurampu.

Opremanje stana:- povezuje funkicionalne sa oblikovnimvrijednostima stana.

- Komentariše: materijale, boje i rasporedopreme, osvijetljenost i osunčanost prostorije.

- Razvija krepreduzimljiv



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ci

Izrada projekta porodične zgrade:

- prema datim urbanističkim uslovima iprojektnom zadatku učenik radiarhitektonski deo projektnedokumentacije za porodičnu zgradu.

- Razrađuje projektni zadatak,- određuje površine,- crta funkcionalnu šemu,- pravi skice;

- Razvija sposobnostprimjene teorije u

- razrađuje konstrukciju,- bira materijale,- primjenjuje seizmičke propise,- primjenjuje izolaciju,- rješava raspored namještaja.

- razvija sposobnostuvažavanja tuđegmisljenja;

- formira stav o važnpropisa i njihovoj p



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski cilje

Prilozi idejnog, glavnog i izvođačkog projektarade se na računaru

- Analizira završnu obraduobjekta kroz arhitektonskedetalje;

- uočava značaj saradnje sastatičarem;

- koristeći prospekte modifikujeprimjenu oblika i materijala uarhitektonskoj razradi.

- Razvija samokriticki odprema predlozenom rje

- podiže nivo estetskihkriterijuma.



RAZRED: ČETVRTI


Kolektivno stanovanje:

- poznaje tipove kolektivnih zgrada injihove karakteristike;

- zna podjelu stambenih blokova premabroju stanova na stepeništu i nabrajanjihove karakteristike;

- poznaje karakteristike projektivanjakod tipa galerije;

- zna pravila projektovanja kod duplekssistema;

- nabraja karakteristike stanovanja uobjektima tipa solitera.

. Komentariše mogućnosti funkcionalnogriješenja kod pojedinih tipova objekata, izborkonstrukcije, izbor materijala, primjenustandarda i mjere zaštite.

- Prošstanstankritivredostv

Komunikacije:

- poznaje vrste, ulogu i normative za - Vrši izbor po obliku stepenica u zavisnosti Razvija osje



elemente saobraćaja kod stambenihzgrada: stepenice, rampe, hodnici,galerije i liftovi.

od broja i raspored stanova;- rješava prilaznu rampu za invalide.

odgovornostrješenja.

Poslovni prostor:

- opisuje mogućnosti korišćenjaprizemlja za poslovne prostor;

- poznaje mogućnosti konstruktivnog

riješenja prizemlja i način prenošenjaopterećenja spratova.

- Definiše sadržaj poslovnog prostora;- Rješava šemu saobraćaja;- komentariše povezanost instalacija

vodovoda i kanalizacije u odnosu na

spratove.

Formira povezivai funkcij

Zajedničke prostorije:- zna ulogu i raspored zajedničkih

prostorija u objektu: okupljanje

stanara, stanarske ostave, garaže,ostave za ogrjev, sušionice, zajedničketerase.

- Crta garaže u podrumskom dijelu objekta irješava pristup do njih.



Uređenje dvorišta- nabraja elemente koje mora da sadrži

zajedničko dvorište;

- poznaje normative u dimenzionisanju;- zna ulogu zelenila- nabraja ekološke standarde;- poznaje mjere zaštite;- vodi računa o estetskim kriterijumima.

- Rješava parking za putnička vozila;- crta zelenilo u osnovi i izgledu;

- organizuje mjesto za kontejnere;- komentariše uslove insolacije.

Razvija ekolshvata utica

Izrada projekta kolektivnestambene zgrade:

- prema datim urbanističkim

uslovima i projektnom zadatkuučenik radi arhitektonski deoprojektne dokumentacijevišespratno projektovanje čijese prizemlje koristi kao poslovniprostor;

- stanovi se riješavaju u okviru:- bloka,- galerije,- dupleks sistema.

- Razrađuje projektni zadatak,- sagledava uslove lokacije,- određuje površine,- pravi skice,

- analizira potrebe kretanjainvalida i ugrađuje ih u svojerješenje,

- organizuje stambeni prostor,- rješava konstrukciju,- primjenjuje seizmiku,- bira materijale,- vodi računa o kućnim

instalacijama,- rješava raspored namještaja,- analizira sadržaj i normative za

poslovni prostor,- vodi računa o usaglašavanju

kućne mreže prizemlja ispratova,- traži rješenje za poduhvatanje

konstrukcije spratova u odnosuna poslovni prostor.

- Podiže nivo organizatorskihsposobnosti i saradnje;

- razvija humanost i kulturustanovanja;

- razvija sposobnostkombinovanja stečenih znanjaiz svih predmeta uže struke.



Prilozi : idejnog, glavnog i izvođačkogprojekta rade se na računaru.

- Analizira sadržaj arhitektonskogdjela projektne dokumentacije.

Razvija osjećaj za modeliratehničkih problema uz pomračunara.



5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:- B. Ročkomanović: Elementi projektovanja za treći i četvrti razred

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:- Računar,- Projektor,

- Prospekti,- Časopisi.

7. Obavezni načini provjeravanja znanja: - pismeni radovi-dva godišnje,- grafičke vježbe,- projekat porodične zgrade,- projekat višespratne zgrade - Projektovanje.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- pozitivnom ocjenom na kraju godine koja se stiče pozitivno ocijenjenim jednim

pismenim godišnje kao i obavezno pozitivnom ocjenom na projektima.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:- diplomirani inženjer arhitekture.

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama:



Vrste gradjevinskogmaterijala Građevinski materijali Izbor materijala, konstrukcijai estetika

Definisanje prostornihvrijednosti

Nacrtna geometrija saperspektivom

Tehničko crtanjeKompjuterske vježbe

Izrada priloga projektaformiranje crtežakotiranjeobradaformatizovanje

Elementi objekatavisokogradnje

Arhitektonske konstrukcije Konstruktivni sklop objekta

Detaljni

urbanisticki plan

Urbanizam Razrada lokacije

Kućna mreža Kućne instalacije Rješavanje vodovoda ikanalizacije

Predmjer i predracun Organizacija gradjenja Količine, norme i cijene

Prenos opterećenja Statika i otpornost materijala Odredjivanje pozicija



1.2.5. URBANIZAM


Vrste nastave

Razred T V P UkupnoIIIIIIIV 30 36 66

Ukupno 30 36 66

T- teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike uodjeljenju

3. Opšti ciljevi nastave: - razvija sposobnost organizovanja prostora,- poznaje strukturu naselja,- razradjuje gradske zone,- poznaje šemu saobraćaja,- uredjuje stambenu zonu,- rješava gradsko zelenilo,- vodi računa o ekološkim zahtjevima,- rad na računaru.



4. Sadržaji / Standardi znanja predmeta/ Operativni ciljevi

RAZRED: ČETVRTI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifič

Uvod u urbanizam:

- poznaje perspektivu razvojagrada.

- Razumije ulogu gradova udruštvenom i kulturnomrazvoju;

- analizira djelokrugurbanističke djelatnosti;

- razmatra zadatkeurbanističkog projektovanja;

- proračunava stanovništvo igustinu naseljenosti;

- odredjuje površine

društvenih gradilišta igradskog zelenila;- razmatra regionalno

planiranje;- razmješta funkcionalne

zone;- zna šeme gradova.

Formira pozitivan odnos premačovjekovoj okolini;

razvija ekološku svijest.

Vježba Izrada lokolektiv

Vježba(Crta pregradjevi

Vježba

Uredjujakcento




Saobracaj:

- poznaje šemu saobraćaja;- poznaje podjelu

saobraćajnica i njihoveuzdužne i poprečne profile.

- Razmatra spoljni saobraćaj isaobraćaj u gradu;

- zna elem.vodenogsaobracaja: kejova i pristaništa,bazene i kanale;- zna željeznička postrojenja u

gradu;- zna položaj auto-puta u

odnosu na gradski saobraćajkao i položaj aerodroma;

Razvija sposobnost opažanja;

razvija inicijativnost i preuzimaodgovornost.

Vježba Rješavaželjezni

Vježba

Rješavapoprečn

- rješava gradski saobraćajpoprečne i podužne profilesaobraćaja;

- rješava parking prostor.

Formira stav o važnosti propisa injihovoj primjeni.

Vježba - Rje

saobznačpop

Vježba- rje

stam

Stambena zona:- poznaje stambenu zonu;- poznaje funkcionalnu

strukturu stambene zone;- poznaje formiranje

stambenih blokova;

- Razmatra odredjivanjegradskih zona, grupisanjezgrada, otvoreni i zatvoreniblok, orjentaciju, insolaciju iparcelisanje;

- rješava stambeni kraj, načingradjenja, saobraćajnumrežu.

Formira pozitivan odnos premakulturi življenja.

Vježba- Rješaslobodnodredjiobjektarazmak




Škole u stambenoj zoni - Uredjuje školsko dvorište,

dvorište oko stambenihzgrada.

-

Vježba - Rje

dječ

Zelene površine

- Razmatra gradsko zelenilo,

zelene pojaseve i njihovznačaj;- rješava manji gradski park.

- Formira pozitivan odnosprema čovjekovoj sredini.

Elabora

-Daje przelene pdječ.igr



5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:- B.Milernković, V.Bjelikov, B.Damjanović, J.Milenković: Elementi projektovanja sa

osnovama urbanizma- Mirković: Osnovi urbanizma

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:- geodetske podloge,- izvodi iz detaljnog urbanističkog plana.

7. Obavezni načini provjeravanja znanja: - usmeni odgovori,- vježba u vidu mini urbanističkih rješenja,- izrada dva pismena zadatka godišnje.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- obavezna izrada planiranih vježbi, pismenog zadatka i elaborata.


10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: - za talentovane učenike u okviru elaborata osim rješenja u osnovi tražiti izradu izgleda.



Predmeti Znanja

Projekcije i perspektive Nacrtna geometrija Prostorna rješenja

Projektovanje

Društvene zgradeUrbanistički uslovi

Privredne zgrade

Rješavanje lokacije



1.2.6. KUCNE INSTALACIJE


Vrste nastave


Ukupno 33 66 99

T - teorijska nastava, seminari, projektni rad:V – vježbe, individualni projektni rad tj. projektni rad u grupama, usluge.P – praktična nastava

3. Opsti ciljevi nastave:- poznaju instalacije vodovoda i kanalizacije u objektima visokogradnje,- poznaju problematiku načina odvođenja otpadnih voda iz objekta,- znaju sisteme odvođenja atmosferske vode,- crtaju i povezuju elemente vodovoda i kanalizacije,- crtaju projektnu dokumentaciju vodovoda i kanalizacije,- znaju samostalno obavljati poslove nadzora u izvođenju instalacija vodovoda

i kanalizacije na osnovu tehničke dokumentacije za manje objekte,- znaju provjeravati ateste i vršiti kontrolu ispravnosti mreže pod pritiskom.



4. OPERATIVNI CILJEVI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođUčenik UčenikPoznaje sve vrste instalacija uobjektima visokogradnje

Crta grafičke oznake za sveinstalacije u objektimavisokogradje;razlikuje instalacije premagrfičkim oznakama

Upoznaje povezanost sadrugim područjima;

razvija preciznost,urednost, preglednost iizradu razumljivih crteža.

Sva teoretska znanjavježbi- izradom crtež

Poznaje značaj instalacijakanalizacije u objektima

Pridržava se propisa oprojektovanju kanalizacionemreže;poznaje i pravilno razvrstavamaterijal za dvorišnu i kućnu

kanalizacionu mrežu;crta i računa nagibe dvorišne ikućne kanalizacione mreže sasvim pratećim objektima/reviziona okna i kaskade/;poznaje različite planove i znada ih pročita.

Razvija sposobnost za

predstavu o prostoru.


Zna pravilan rasporedsanitarnih uređaja u mokrimčvorovima

Crta pravilan rasporedsanitarnih uređaja ukupatilima,WC-u i kuhinjama;primjenjuje savremenekanalizacione materijale;

crta kanalizacone blokove poetažama;crta horizontalni razvod ispodkote podruma ili koteprizemlja za objekte bezpodruma;crta razvijene presjekevertikala;

Razvija preciznost,

spretnost, preglednost iizradu razumljivih crteža.

VJEŽBE:

Sva teoretska znanjavježbi - izradom crteProjektni elaborat,m

objekat,kanalizacion(kompjuterska obrad



Crta presjeke kroz glavnikolektor;razlikuje relativnu i apsolutnukotu;

poznaje metode ispitivanjaispravnosti kanalizacionemreže.

Poznaje problematikuodvođenja atmosferske vode

Crta načine odvođenjaatmosferske vode s kosih iravnih krovova;

crta načine odvodnjavanja izdvodišne mreže;

poznaje savremene materijaleza atmosfersku kanalizaciju.

Razvija preciznost,sređenost, preglednost iizradu razumljivih crteža.


Projektni elaborat:manji stambeno-posvodovodne instalaci(Kompjuterska obra

Poznaje savremene

materijale,aparate i armatureza vodovodnu mrežu

Crta šeme snadbijevanja

objekata vodom;crta šeme provođenja hladne itople vode za mokre čvorove;crta vodomjere i shvata njihovznačaj;crta šeme dvorišne mrežedopriključka na ulični kanal;crta izometrijsku šemuvodovoda;klasifikuje vodovodnimaterijal,aparate I armature.

Razvija preciznost,

sređenost, preglednost.

Sva teoretska znanjavježbi - izradom crte

Poznaje savremene aparate iarmature za protivpožarnuzaštitu

Poznaje pojam i značajprotivpožarne zaštite;crta šemu protivpožarnezaštite.

Razvija preciznost,sređenost, preglednost.



5. Okvirni spisak literature:- B. Blagojević: Kućne instalacije u zgradama- M. Radonić: Vodovod i kanalizacija u zgradama- Tehničar br.5, Instalacije u zgradama

6.Materijalni uslovi za izvođenje nastave:- računar,- grafoskop,- dijaprojektor,- oprema za projektni rad.

7. Obavezni oblici provjeravanja i ocjenjivanja znanja - o pojedinačnom klasifikacionom periodu ocjenjivanja, znanje se provjerava i

ocjenjuje:o pismeni zadaci,o usmeni odgovori;

- ocjena vježbi i projektnog elaborata.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- izrada vježbi i projektnog elaborata.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:- diplomirani inžinjer arhitekture,- diplomirani inžinjer građevine- hidrotehnicki smjer.


- učenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog katologa,- učenicima sa izuzetnim sposobnostima dati elaborat kolektivne stambene zgrade,

izrada instalacija vodovoda i kanalizacije.



Infrastruktura Urbanizam Uslovi lokacije

ProjektovanjeDruštvene zgradeVodovod i kanalizacijaPrivredne zgrade

Kućna mreža



1.2.7. ISTORIJA ARHITEKTURE


Vrste nastaveRazred T V P Ukupno

III 50 22 72IIIIV

Ukupno 50 22 72

T - teorijska nastava, seminari, projektni rad:V – vježbe, individualni projektni rad tj. projektni rad u grupama, usluge.P – praktična nastava

3. Opsti ciljevi nastave:

- shvata razvoj arhitekture srednjeg vijeka /srednjovjekovna Crna Gora/,- shvata razvoj arhitekture novog vijeka i arhitekture XIX i XX vijeka /Crna Gora/, - upoznaje tokove razvoja civilizacije, - upoznaje društvena i kulturna kretanja srednjeg i novog vijeka.



RAZRED: DRUGI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi S

Poznaje podjelu arhitekturesrednjeg vijeka - Poznaje karakteristične stilovesrednjeg vijeka kroz detalje ikompozicije;

- crta karakteristične detalje ikompozicije.

- Razvija preciznost, sređenost,preglednost i izradu razumljivihcrteža.

Sp

Poznaje arhitekturu srednjegvijeka:

-vizantijska arh.-romanska arh.-gotska arh.

- Poznaje geografski položajdruštveno uređenje,ekonomske

odnose,klimu,religiju,građevinski materijal,stilskekarakteristike,kompozicije idetalje,arhitekturaVizantije,Romanike i Gotike;

- crta karakteristične spomenikeVizantijske arhitekture saspecifičnim kompozicijama idetaljima;

- analizira različitost Vizantiskihspomenika kroz epohe;

- crta karakteristične spomenikeRomanske arhitekture sa

specifičnim kompozicijama idetaljima;- crta karakteristične spomenike

Gotske arhitekture saspecifičnim kompozicijama idetaljima;

- uočava razlike Romanske igotske arhitekture.

Razvija preciznost, sređenost,preglednost.

Sp

Co




Poznaje vizantijske spomenike

Srbije i Zete

- Razlikuje Moravsku i Raškustilsku grupu;

- crta vizantijske spomenike

Srbije i Zete.

Poznaje kulturno istoriske nasleđesrednjeg vijeka na tlu Crne Gore.

- Razlikuje kulturno istorijskespomenike po stilovima;

- poznaje konstruktivni sistem imaterijale.



5. Okvirni spisak literature:- Gordana Duletić: Istorija arhitekture- Djina Piskel: Istorija umjetnosti I, II i III- H. W. Janson: Istorija umjetnosti-- Pavle Mijović: Kultura Crne Gore

6.Materijalni uslovi za izvođenje nastave:- grafoskop,- dijaprojektor,- oprema za projektni rad.

7. Obavezni oblici provjeravanja i ocjenjivanja znanja: - u pojedinačnom klasifikacionom periodu ocenjivanja, znanje se provjerava i

ocjenjuje: pismeno- dva godišnje, usmeno;

- ocjena vježbi.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- izrada vježbi i pozitivno ocjenjen jedan pismeni zadatak.


10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama:- učenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog

katologa;- učenicima sa izuzetnim sposobnostima uz vježbe dati izradu referata.

11. Povezanost predmetaKorelacije sa drugim predmetima

Znanje

Predmeti ZnanjaSakralni, sepulkralni i

profani objekti ProjektovanjePoznaje objekte prema

namjeni

Armitravni i armivoltnikonstruktivni sistem Gradjevinske konstrukcije

Poznaje konstruktivnesisteme

Razvoj Građevinskihmaterijala kroz vjekove

Građevinski materijali igradjevinske konstrukcije

Poznaje stare i novegradjevinske materijale



1.2.8. DRUŠTVENE ZGRADE


Vrste nastave


Ukupno 20 46 66

T – teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sveučenike u odjeljenju

V – vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe do 16učenika

P – praktična nastava Pri izradi elaborata odjeljenje se dijeli na grupe ne veće od 12 učenika.

3. Opšti ciljevi nastave:- da shvati značaj društvenih zgrada, - da učestvuje u izradi projektne dokumentacije, - da nauči uticajne elemente, - da nauči seizmičke propise, - da upotrebljava stručnu literaturu, - da koristi kompjuter.




RAZRED: ČETVRTI


- Nabraja podjelu drustvenihzgrada

- poznaje njihov značaj ufunkcionisanju naselja;

. Analizira karakteristike pojedinihgrupa društvenih zgrada i to :kolektivno stanovanje, objektekulturnog značaja, objekteprosvjetnog znacaja,administrativne zgrade, poslovne,zdravstvene, transportne zgrade,objekti sporta i rekreacije ireprezentativne zgrade;

Proširuje saznanje o strukturinaselja i rasporedu objekata koji jedopunjavaju.

- objašnjava značaj:

- namjene,- kapacitete,- kunkcionalne šeme,- normativa,- orijentacija,- osvjetljenja,- insolacija.

. zna zavisnost funkcionalne šemeod namjene objekta i budućegkapaciteta kao i normativnevrijednosti za neke od njih;. analizira uslove lokacije sastanovišta orijentacije objekta imogućnosti osvjetljavanja iosuncavanja istih u zavisnosti odnamjene.

Sagleda značaj uticajnih elemenatana projektnu dokumentaciju;

poboljšava uslove života i radakoristeci prirodne uticaje.



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Opisuje komunikacije:

- ulazni prostor, prolazi,

stepeništa, rampe i liftovi;

- prema datim uslovima ucenikrešava neki manji objekat ilifunkcionalnu celinu objektaslozenog sadrzaja;

- pronalazi odgovarajuculiteraturu i koristi je u ciljukompletnog i boljeg rješavanjazadatka.

. Rješavajući šemu saobraćaja uobjektu posebno analizira

potrebe za kretanje invalida idaje predlog za prevazilaženjetog problema;

. analizira lokaciju;

. koristi literaturu;. crta funkcionalnu šemu;. odredjuje normative;. skicira moguca rješenja.

Razvija osjecaj humanosti i brigu zalica koja imaju problema u kretanju;

razvija sposobnost organizacije,saradnje sa drugim licima,snalaženje u literaturi, objedinjavastečena znanja iz drugih predmeta.



5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:Stambene i javne zgradeKneževic-KORDIS

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:- računar,

- projektor, - časopisi i prospekti.

7. Obavezni načini provjeravanja znanja:- Usmeni, - Vježbe, - pismeni zadaci dva godišnje, - idejni projekat.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak i idejni projekat.

9. Profil stručna spreme nastavnika i stručnih saradnika: - diplomirani inženjer arhitekture.




Predmeti Znanja

Vrste građevinskogmaterijala Građevinski materijali Izbor konstrukcija i estetika

Nacrtna geometrija saperspektivomDefinisanje prostornih

vrijednostiKompjuterske vježbe

Izrada priloga projekta

Elementi objekatavisokogradnje Arhitekstonske konstrukcije Konstruktivni sklop objekta

Funkcionalne šeme Projektovanje Saobraćaj

Detaljni urbanistički plan Urbanizam Razrada lokacije



1.2.9. ORGANIZACIJA GRAĐENJA


Vrste nastave

Razred T V P UkupnoIIIIII 36 72 108IV

Ukupno 36 72 108


V- vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe do 16učenika

P- praktična nastava


- Koordiniranje usmjeravanje, planiranje i kontrola aktivnosti organizovanihgrupa ljudi radi ostvarenja određenih ciljeva u građevinarstvu;

- Menadžment kao moderan način vještine upravljanja;- Analizira izvršene aktivnosti, pravilno upotrebljava tehničku dokumentaciju;- Vodi i čita građevinsku dokumentaciju;- Izrađuje šemu organizacije gradilišta za sve objekte visokogradnje;- Upoznaje i koristi mjere zaštite na radu i principe zaštite prirodne sredine;

- Koristi normative i standarde pri izradi predmjera i predračuna i u tu svrhuupotrebljava kompjutersku tehniku.



4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

RAZRED: TREČI


• Poznaje organizacionesisteme i pojam građevinarskedjelatnosti i ulogu menadžmenta;

• poznaje faze izvođenjaobjekta kod zamisli invenstitora doprimopredaje objekta;

• izrađivanje elaborataponude;

• poznaje vrste gradilišta iprincipima njihovog osnivanja;

• poznavanje šemeorganizacije gradilišta;

• poznaje gradilišnudokumentaciju;

• poznaje proces izvođenja iprimopredaje radova prema

važećim zakonima ugrađevinarstvu;

• poznaje normative istandarde za određene pozicijeradova;

• opisuje građevinsku

• Razlikuje građevinskedjelatnosti: projektantske,operativne, istraživačke,institucije, nadzor;

• razlikuje projektnu,pravnu i ekonomsku dokumentacijuu smislu zakona o gradnji objekta;

• izrađuje projektnizadatak;

• piše tehnički opis;

• sastavlja opis radova;

• računa sve količinepredmjera;

• pribavlja sve saglasnosti zapriključak gradilišta, objekta nainfrastrukturi;

• klasifikuje ponude radiustupanja objekata za izvođenje;

• sastavlja predračunskielaborat ponude;

• razlikuje dokumentacijukoju sadrži ponuda;

• Razvija osjećaj zaorganizaciju i sistematičnost

• upoznaje veze različitihgrana;

• razvija preciznost,organizovanost;

• razvija ekološku svijest;

• razvija marljivost urednost,pedantnost;

• shvata značaj urednogvođenja administracije;

• razvija sposobnost poslovnekomunikacije;

• razumije značaj stručnognadzora;

• shvata značaj poznavanjazakona i propisa;• odgovoran je za svoj rad;

• shvata značaj važnihdozvola;



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi mehanizaciju;

• opisivanje radova i vršenjepredmjera;

• izrada predračunskogelaborata.

klasifikuje vrste gradilišta prema:• broju objekata,• spratnosti objekta,• površinu koju zauzima,• razlikuje svu potrebnu

dokumentaciju za formiranjegradilišta;

• crta šemu organizacijegrađenja;

• razlikuje simbole na šemi;• crta unutrašnji transport i

drugo;

piše svakodnevno:• građevinsku knjigu,• građevinski dnevnik,• građevinsku

dokumentaciju;

• sarađuje sa nadzorom i znaznačaj nadzora:

• investitorom,• projektantom,• izvođačem;

• vrši nadzor na manjimobjektima;

• daje potrebne podatke zatehnički prijem;

• računa izvedene količine

• razvija preciznost i prihvataodgovornost za svoj rad;

• razvija profesionalniidentitet;

• snalazi se u stručnojliteraturi;

• razvija preciznost, tačnost irutinu;

• upoznaje značaj

ekonomskog poslovanja;

• upoznaje značajsistematičnog pristupa rada;

• razvija tačnost i stručnost;

• snalaženje i rutinskosnalaženje određenih pozicija;

• razvija marljivost ipreciznost;

• razumije tržište i snalazi seu odabiru najpovoljnijih cijena;

• razvija tačnost i rutinu;

• snalazi se u stručnojliteraturi;



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi radova;

• čita normative i standardeza određene pozicije radova;

• računa potreban materijal;• računa potrebnu radnu

snagu;• računa potrebno vrijeme;

• analizira tržište i kretanjacijena na tržištu;

• klasifikuje građevinsku

mehanizaciju;

• izabira mehanizacijuprema određenim pozicijamaradova;

• crta šematski mašine našemi organizacije gradilišta;

• sastavlja opis radova zagrađevinske i zanatske radove;

• mjeri količine za svegrađevinske radove;

• primjenjuje pravilamjerenja i izračunavanja količinaza završne i instalaterske radove;

• sastavlja elaboratpredmjera po redosljedu;

• sastavlja cjenovnik

• povezuje tehnološka ikonstruktivna znanja.



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi materijala, mehanizacija i radne

snage;• obračun radi koristeći

normative i standarde;

• čita kompjuterskiobrađene podatke;

• crta potrebne podloge zaizračunavanje količina potrebnih upredmjeru i predračunu;

• sastavlja predračunski

elaborat u cjelini.



5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:- Živojin Praščević – Vratislav Veličković: Organizacija građenja za III razred,- Živojin Praščević – Goran Ćirović i dr.: Organizacija građenja za IV razred,- Normativi i standardi rada u građevinarstvu, knjiga 1, 2, 3, 4, 5

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:- računari,- oprema za projektni rad,- grafoskop,- dijaprojektor.

7. Obavezni načini provjeravanja znanja:- usmeno,- pismeno - dva godišnje,- ocjena vježbi godišnjeg elaborata.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- izrada vježbi i godišnjeg elaborata za manji objekat visokogradnje,- od 9 vježbi najmanje 6 pozitivno ocijenjenih,- pozitivno ocijenjen godišnji elaborat.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: - diplomirani inženjer arhitekture,- diplomirani inženjer građevine.

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama:- učenicima sa smetnjama mogu raditi samo pojedine faze iz ovog kataloga,- ručna i kompjuterska obrada predmjera i predračuna,- učenicima sa izuzetnim sposobnostima dati elaborat kolektivni - Projektovanje.


ZnanjePredmeti Znanja

Kalkulacije Građevinski materijali

Poznavanje osnovnih

karakteristika građevinskihmaterijala

Izrada predmjera ipredračuna

Arhitektonske konstrukcijePojam konstruktivnihelemenata

Izrada predmjera ipredračuna Tehničko crtanje

Čitanje i crtanje određenihpozicija radova

Opis pozicija radova Projektovanje Čitanje planova radi izradepredmjera i predračuna



1.2.10. BETON


Vrste nastave


Ukupno 33 66 99

T- teorijska nastava, seminarski radoviV- vježbe – projektni radovi, individualni ili grupe učenikaP- praktična nastava


- Učenici stiču znanje o betonu, AB, njegovim svojstvima i primjeni;- Upoznaju tehnologiju spravljanja betona i svojstva njegovih komponenti;- Stiču znanje o ulozi i značaju armature u betonskom presjeku;- Znaju sva pravila ugrađivanja betonske mase;- Poznaju mehanička svojstva betona;- Crtaju šemu oplate za pojedine konstrukcije elemente (ploča, stub, greda i dr.);- Dimenzionišu jednostavne građevinske elemente;- Crtaju planove armature za stub, ploču, gredne nosače i dr.;- Koriste kompjuterski program za dimenzionisanje i armiranje konstruktivnih

elemenata.




RAZRED: ČETVRTI


- Poznaje komponentnematerijale betona;

- Definiše sastavnekomponente za izradubetonske mješavine;

- određuje vrstu agregataprema granulometrijskimkrivim;

- određuje vrstu i markucementa;

- crta granulometrijske krive;- određuje osobine vode;- računa upotrebnu količinu

vode;

- Shvata prioritete ipostupnost u radu;

- preciznost i tačnost;

- poznaje načine spravljanjabetona i svojstva svježebetonske mase;

- ispituje na potrebnojaparaturi početak i krajvezivanja;

- računa razmjeru miješanjakomponenti betona;

- upotrebljava aditive zabeton;

- njeguje beton;

- samokontrola i marljivost;- preuzimanje odgovornosti za

sopstveni rad;

- opisuje načine miješanja itransporta betonske mase;

- - - navodi osnovna svojstva betona; - računa mehaničku čvrstoću

betona na pritisak,

zatezanje i sl.;- crta i analizira dijagramepraćenja betona u vremenu;

- analiriravodonepropustljivost,otpornost na mraz i toplotu;


- nabraja potrebnu armaturu;- poznaje propise armiranja

konstruktivnih elemenata;

- razlikuje vrste čelika zaarmiranje;

- računski određuje :



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi • dužinu armature,• dužinu sidrenja,• zaštitni sloj,• nastavljanje

armature,- oblikuje armaturu;

- razvija osjećaj povezanostisa drugim elementima;

- navodi sve vrste oplata; - crta oblike oplate za svekonstruktivne elemente;

- razlikuje vrste oplate;- određuje osobine oplata i

skela;

- razvija marljivost isistematičnost

- sposobnost brzogdjelovanja;

- Razvija rutinu u radu;- poznaje postupke

proračunom armirano-betonskih elemenata;

- računa nosivost AB na :pritisak, smicanje izatezanje;

- analizira granična stanjaupotrebljivosti;

- crta radni dijagram betona ičelika;

- razvija preciznost i tačnost;

- poznaje aksijalnonaprezanje elemenata;

- radi proračun konstruktivnihelemenata koristeći metodudopuštenih napona za:

• temelje,• stubove i zidove,• grede,• ploče;

- računarski određujedimenzije elemenatakonstrukcije opterećenih na

centrični pritisak;- crta plan, izvode ispecifikaciju armature;

- razvija tačnost i odgovornostza svoj rad;

- razvija preciznost imarljivost;

- nabraja AB elementeopterećene na savijanje;

- dimenzioniše AB elementeopterećenja na savijanje;

- dimenzioniše AB elementeprema momentu savijanja zasljedeće presjeke:

• pravougaoni presjek,

- kritično vrednovanjedobijenih rezultata;

- snalažljivost u odnosu na



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi • "T" presjek;

- povija armaturu prema linijizatežućih sila;

- crta izvod, plan ispecifikaciju armature za ABelem. opterećene nasavijanje;

situaciju;

- poznaje vrste AB ploča ujednom i dva pravca;

- analizira i računaopterećenja;

- dimenzioniše:• proste,• konzolne,• ploče sa jednim ili

dva prepusta,• ukliještene ploče,• kontinualne ploče

prema graničnimstanjima;

- Crta plan, izvod ispecifikaciju armature


- poznaje uticaj transferzalnihsila i značaj osiguranja odnjih.

- računa kose sile zatezanja;- računa potrebnu armaturu;crta dijagrame glavnih kosihzatežućih napona.

- razvija stručnost i preciznostkao i stručnu odgovornostpri radu.



5.Okvirni spisak literature i drugih izvora:- Beton za III i IV razred,- Građevinske struke,- Pravilnik za beton i armirani beton P' BAB/87.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:- računar,- grafoskopi,- diaprojektori- laboratorija za ispitivanje građevinskog materijala sa svom potrebnom opremom.

7. Obavezni načini provjere znanja:- pismeno dva - tokom godine,- usmeno,- ocjena vježbi.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- izrada grafičkih vježbi i rad u laboratoriji, - od 6 vježbi pozitivno ocijenjene 4.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:- diplomirani inženjer građevine-konstruktivni smjer.

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama:- učenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog kataloga,- učenicima sa izuzetnim sposobnostima za grafičke radove dati složenije AB

konstrukcije.


Povezanost sa drugim predmetimaZnanje

Predmet ZnanjeDimenzionisanje elemenatana pritisak i savijanje

Građevinska mehanika Statički određeni nosači

Konstruisanje elemenatakonstrukcija, opterećenih napritisak i savijanje

Arhitektonske konstrukcjie Osnovni građevinski elementi(stubovi, nosači, ploče,...)

Materijal za pripremubetonaBetonGvožđe za armiranje

Materijali Beton i gvožđe za armiranje

Konstruisanje elemenata ikonstrukcija, opterećenih napritisak i savijanje

Informatika Upotreba kompjuterskihprograma



1.2.11. STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA


Vrste nastaveRazredT V P

Ukupno

IIIIII 36 36 72IV

Ukupno 36 36 72

T- teorijska nastava, seminarski radoviV- vježbe – projektni radovi, individualni ili grupe učenikaP- praktična nastava

3. Opšti ciljevi nastave:- Usvajaju osnovne pojmove, definicije i zakone koji se koriste u građevinskoj

praksi;- Prepoznaju statičke sisteme u praksi;- Razumiju značaj pravilnog odabira oblika i dimenzija konstruktivnih elemenata;- Osposobljavaju se za analitičku i grafičku obradu podataka pri dimenzionisanju

elemenata;- Razvijaju sistematičnost, urednost i preciznost;- Razvijaju motivaciju za praćenje tehničkih dostignuća.



4. Sadržaji i standardi znanja

RAZRED: TREĆI

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi 1.1 Uvod:- upoznaje: zadatak i podjelu

mehanike, tijelo, materijalnutačku, liniju i ravan;

- definiše silu;- upoznaje aksiome statike.

- Crta različite vrste sila.- Razvija samostalnost u radu.

1.2 Statika materijalne tačke:- upoznaje sisteme kolinearnih

sila i njihovu rezultantu;- upoznaje sile različitih

pravaca;- upoznaje proizvoljan sistem

sila koji napada materijalnutačku;

- upoznaje grafičke i analitičkeuslove ravnoteže materijalnetačke.

- Crta sistem kolinearnih silakoje napadaju materijalnutačku;

- crta poligon i trougao sila;- analitički određuje

rezultantu;- razlaže silu na dva zadata

pravca (grafičko i analitičkorješenje);

- određuje grafički i analitičkirezultantu proizvoljnogsistema koji napadamaterijalnu tačku.

- Razvija preciznost i tačnost

1.3 Statika krute ploče:- opisuje moment sile za datu

tačku i momentno pravilo;- opisuje spreg sila;- upoznaje grafostatiku-

slaganje sila;- upoznaje analitičke i grafičke

uslove ravnoteže krute ploče.

- Crta spreg sila;- analizira sistem spregova koji

napadaju materijalnu tačku;- slaže silu i spreg;- redukuje silu na tačku;- određuje grafički i analitički

rezultantu sistema proizvoljihsila koje napadaju krutuploču.



Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi 1.4 Težište:- definiše pojam težišta- definiše težišta osnovnih

površina- definiše težište složenihpovršina

- razlaže i određuje težištesloženih površina (analitički i

grafički)

- Razvija efikasnost i tačnost

1.5 Statički određeni nosači:- upoznaje pojam i vrste

nosača;- definiše nosač- prostu gredu i

konzolni nosač;- upoznaje vrste oslonaca;- obrazlaže statičku

određenost nosača;- upoznaje vrste opterećenja;- upoznaje i definise sile u

presjeku:• transverzalne, normalne i

momente savijanja(presječne sile) i definišeih.

- Određuje reakcije oslonacanosača proste grede(analitički i grafički);

- određuje reakcije oslonacanosača proste grede sa

prepustima (analitički igrafički);- određuje reakcije oslonca

konzolnog nosača (grafički ianalitički);

- računski određuje opasnipresjek i presječne sile;

- konstruiše dijagramepresječnih sila;

- uočava greške.

- Razvija sposobnost opažanja,upoređivanja i razlikovanja.



Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi 1.6 Otpornost materijala:- definiše otpornost materijala;- definiše napon;

- poznaje vrste naprezanja;

- Računski određuje unutrašnjesile opterećenog tijela.

1.7 Aksijalna naprezanja:- poznaje deformaciju i napon

kod aksijalnog naprezanja;- definiše Hukov zakon

aksijalnog naprezanja.

- Dimenzioniše aksijalnonapregnute štapove

- Svjestan je lične odgovornostiu zahtjevima preciznog rada.

1.8 Smicanje:- poznaje deformaciju i napon

smicanja;- definiše Hukov zakon

smicanja.

- Dimenzioniše zakivke u vezi.

1.9 Savijanje:- upoznaje deformaciju i napon

savijanja;- upoznaje osnovnu jednačinu

savijanja;- upoznaje vrste momenata

inercije i otpornih momenataravnih površina;

- upoznaje geometrijskekarakteristike ravnih presjeka.

- Računski određuje momenteinercije i otporne momenteosnovnih površina;

- računski određuje momenteinercije i otporne momentesloženih površina.

- Razvija tačnost i sposobnostupoređivanja;

- uočava greške.

1.10 Dimenzionisanje nosača opterećenih na savijanje:

- upoznaje postupke

dimenzionisanja;

- obrazlaže smicanje prisavijanju;

- poznaje raspored tangentnih(smičućih) napona u gredamapravougaonog poprečnogpresjeka i I profila.

- Dimenzioniše nosačeopterećene na savijanje;

- provjerava nosivost nosačazadatih poprečnih presjeka;

- određuje maksimalnevrijednosti smičućih inormalnih napona ikonstruiše dijagramepromjena ovih napona.



Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi

1.12 Izvijanje:- poznaje deformaciju

izvijanja, kritičnu silu ikritični napon;

- poznaje Ojlerov obrazac zaodređivanje kritične sile;

- upoznaje dimenzionisanjepritisnutih štapova po omegapostupku.

- Dimenzioniše pritisnuteštapove po omega postupku;

- računski određuje intezitetaksijalne sile za zadateuslove.

1.13 Složena naprezanja:- poznaje ekscentrični pritisak;

- poznaje jezgro presjeka.

- Računski određuje ekstremnevrijednosti normalnih napona ipoložaj neutralne ose;

- računski određuje jezgropresjeka.



5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:- Dobrosav Golubović i Ljubica Likavec: STATIKA za drugi razred građevinske struke - Dobrosav Golubović : STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA za treći razred građevinske

struke.

Pomoćna literatura:- B. Jovanović, O. Stanković, O. Damjanović, D. Veličković, D. Jovanović : STATIKA I

OTPORNOST MATERIJALA - D. Rašković : TABLICE IZ OTPORNOSTI MATERIJALA

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:- specijalne table sa priborom za crtanje, - grafoskop, - dijaprojektor, - računar.

7. Obavezni načini provjeravanja:- dva pismena zadatka u toku godine, - usmeno, - grafičke vježbe, 24 vježbe u toku školske godine.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:• Od 24 vježbe 16 pozitivno ocijenjenih.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: • diplomirani građevinski inžinjer konstruktivnog smjera , • diplomirani inžinjer arhitekture.

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama:11. Povezanost predmeta

Korelacije sa drugim predmetimaStatikaPredmeti Znanja

Opterećenja Građevinski materijaliTežine građevinskih

materijala.Prenošenje opterećenja

Sile Fizika Pravac, dejstvo, sile. Uticaji

Statičke šeme nosača Arhitektonske konstrukcijePoznaje konstrukcije i

njihovu ulogu u kompletnomsistemu

Težište Matematika Težiste figura

Grafostatika Tehničko crtanje Crtanje u razmjeri

Otpornost materijala Građevinski materijali Osnovna svojstva materijala



1.2.12. TEHNIČKO CRTANJE


Vrste nastave

Razred T V P UkupnoI 4 68 72IIIIIIV

Ukupno 4 68 72


V- vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe do 16učenika

P- praktična nastava

3. Opšti ciljevi nastave:- Razvija pri crtanju fine motoričke sposobnosti;- Uči preciznost, sređenost, preglednost i izradu tehničkih crteža;- Razvija sposobnost sagledavanja prostora;- Upoznaje značaj dimenzija i razmjere;- Zna pravila izrade i formatizovanja projektne dokumentacije.




RAZRED: PRVI


Tehničko crtanje:

- upoznaje značajovakve vrste crtanja utehnici;

- materijal koji sekoristi;

- tehnički pribor;

- upotrebu papira zacrtanje.

- Razlikuje vrste papiraza crtanje:

- pelir, milimetarski,hamer, paus, ozolit;

- vrste olovaka, guma,tuš, marker, bojice;

- zna da koristi Iodržava: sto zacrtanje, tablu, šinu, T-lenjir, trougao,uglomjer, razmjernik,krivuljare, šestare,šablone i različitapera;

- umije da ispravipapir, odredi format,isječe ga i pričvrsti zapodlogu.

Formira pravilan odnos premagrafičkom izrazavanju.

Rad olovkom:

- izvlačenje linija;

- ispisivanje brojeva.

- Razlikuje kvalitet I debljinu minaza tehničke olovke;

- uči konstrukciju brojeva.

Razvija preciznost i sigurnost u radu.




Arhitektonska slova - Uči konstrukciju arhitektonskihslova.

- Razmjera

- Upoznaje značaj razmjere natehničkom crtezu I njenuprimjenu u pojedinim fazamacrtanja;

- koristi razmjernik.

Razvija osjećaj za preciznost.

Kotiranje - Zna elemente kotiranja:kota, kotna linija, početaki kraj kotne linije;

- Visinska kota.

Oznake materijala- Upoznaje grafičko

prikazivanje materijala uprojektima.

Razvija sposobnost opažanja

Rad u tušu - Priprema pribor, učipunjenje i čisćenje,radiranje i brisanje.

Uočava važnost kvalitetnog rada uprofesiji.



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Idejni projekat - Upoznaje značaj i sadrzaj idejnog

projekta. Razvija sposobnost primjene teorije upraksi.

Glavni projekat - Zna sadržaj glavnog projekta iulogu njegovih priloga.

Formira stav o vaznosti dobijenihinformacija I njihovoj primjeni.

Izvodjački projekat- Zna sadržaj izvodjačkog projekta

I važnost detalja koji serazradjuje.

Naslov i logotip - Upoznaje logotip i njegovukompoziciju. - Razvija kreativnost,preduzimljivost i samostalnost uradu;

- formira stav o značajupovezivanja estetike i funkcije.

Kopiranje i formatizovanje projekta - Uči upotrebu i rad na aparatu zakopiranje.



87

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:- Gordana Dulić: Tehničko crtanje.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:- crtaći stolovi sa odgovarajućim tehničkim priborom

7. Obavezni načini provjeravanja znanja:- grafičke vježbe i izrada manjeg elaborata.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- pozitivno ocijenjene 50% grafičke vježbe i elaborat.





Predmeti ZnanjaProjektna dokumentacija Projektovanje

Crtež, kotiranje iformatizovanje

Projektna dokumentacija Društvene zgradeCrtež, kotiranje iformatizovanje

Projektna dokumentacija Privredne zgrade Crtež, kotiranje iformatizovanje

Tehnički crtež Arhitektonske konstrukcijeOsnove, izgledi, presjeci i

kotiranje



88

1.2.13. KOMJUTERSKE VJEŽBE


Vrste nastave

Razred T V P UkupnoI 72 72II 144 144IIIIV

Ukupno 216 216

T – teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike uodjeljenju

V - vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe do 16učenika


3. Opšti ciljevi nastave:- Osposobljavanje za rad na računaru; - Razvija kulturu tehničkog crtanja; - Priprema se za izradu projektne dokumentacije; - Zna sadržaj idejnog, glavnog i izvođačkog projekta.




RAZRED: PRVI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Upoznavanje sa AutoCAD-om(grafički editor programa, padajucimeniji, palete sa alatkama injihove funkcije, otvaranjepostojeće datoteke, snimanje iizmene, izlaženje iz programa).

Rukuje mišem i koristi tastaturu,uočava logiku programa i razvijasamostalnost pri radu.

Orjentise se u radnom prostoruAutoCAD-a.

Izrada prvog crteža, upoznavanjesa paletom DRAW.

Koristi osnovne geometrijske likove,medjusobno ih dovodi u vezu ipredstavlja prve šeme prostora inamještaja.

Razvija kulturu tehničkog crtanja.

Definisanje radnog prostora(zadavanje osnovnih jedinicamera, podesavanje mjernogsistema), upotreba različitihrežima rada.

Razumije dimenziju radnog prostorai dimenzije crteža.

Oslobadja se u radnom prostoruAutoCAD-a.

Definisanje položaja jednogobjekta u odnosu na druge,uvećanje, dorada objekta.

Crta složenije geometrijske likove,kombinuje ih i uredjuje,predstavljajući arhitektonskesimbole.

Napreduje u upoznavanju“brzih”metoda crtanja.

Korišćenje”blokova”(unosenje sa

zadavanjem razmjere i rotiranjem,rastavljanje i ponovno definisanjeblokova, čuvanje blokova).

Pravi biblioteku simbola, dizajniranove simbole i redizajnira postojećesimbole.


Organizovanje informacija pomoculejera (izrada i dodjeljivanje slojeva, rad sa slojevima, kontrolaprikazivanja, pronalaženje,dodjeljivanje tipova linija

Raslojava crtež prepoznajućisličnost elemenata i grupišući ih uzavisnosti od zajedničkihkarakteristika.

Razvija organizacione sposobnosti.



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi slojevima).

Povećanjeproduktivnosti(višestrukokopiranje objekata, razvijanjecrteža, crtanje paralelnih linija,salektivno uklanjanjeneiskorišćenih elemenata).

Crta kružni i poligonalni nizobjekata, spaja crteže različitihfajlova u jedan, meri dužinusegmenta luka, menja dužinuobjekta, crta paralelne linije, spajaih i doradjuje, bira karakteristikesvake paralelne linije, rasterecujućicrtež od nepotrebnih elemenata.


Povezivanje delova u cjelinu,kontrola prikaza.

Crta osnovu na kojoj se pojavljujetipska prostorija, upoznaje funkcijeregenerisanja i precrtavanja, ikomandu Frozen Layer.


Dodavanje šrafure.

Uči da šrafira površinu i da preciznokoristi šrafuru za karakterističneslučajeve kao i da je menja iuskladjuje sa ostalim šrafurama.


Spoljne reference.Dodaje crtež kao spoljnu referencu,koristi dijalog Xref Manager i dijalogExternal Reference.


Štampanje.Bira štampac, veličinu papira,razmeru, orjentaciju crteža;koristikarticu Layout, podešava boje,stilove linija i sencenje korišćenjemstilova za ploter.Koristi tabelu PlotStyle.

Razvija tehničku kulturu i sagledavasam svoje sposobnosti.



RAZRED: DRUGI


Dodavanje teksta crtežu

Dodaje tekst crtežu, formatizuje ga,

podešava veličinu,boju, koristiposebne simbole i razlomak, stilove,prebacuje tekst u mala ili velikaslova, mjenja tekst.

Napreduje u upoznavanju“brzih”metoda crtanja i dopuneprojekta.

Kotiranje. Uci komponente kotiranja, bira stilkotiranja, načine kotiranja, radi saalatkama Dimension, postavljahorizontalne i vertikalne kotnelinije, kotira u nizu, paralelno,kotira neortogonalne objekta,mjenja kote.

Napreduje u upoznavanju“brzih”metoda izrade projekta,razvija osećaj za jasno tehničkoizrazavanje.

Atributi. Uči da koristi atribute, da ihizradjuje i mjenja.

Napreduje u upoznavanju“brzih”metoda izrade projekta,razvija osjećaj za jasno tehničkoizražavanje.

Rad sa postojecim crtezima irasterskim slikama .

Skenira, precrtava u razmjeri,učitava rasterske slike. Razvija tehničku kulturu.

Upotreba spoljnih (Xref)referentnih datoteka.

Priprema postojeći crtež zaunakrsno povezivanje, formira crtežod spoljnih datoteka i učitavadjelove iz spoljne datoteke.


Koriscenje palete Express. Koristi paletu Express, radi saalatkama za rad sa slojevima, zaobradu teksta, koristi alatkeExpressBlock, Express Standard.

Napreduje u upoznavanju“brzih”metoda crtanja i dopuneprojekta.

Izrada projekta individualneProjektovanje korišćenjemuglednog primjerka.

Crta projekat i priprema ga zaštampu. Sagledava svoje znanje i

sposobnosti.



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Upoznavanje sa 3D VIZ-om

(pregled interfejsa: standardni

meni, tab panel, standardnapaleta,flajauts paleta, vjuport,alati za rad sa vjuportom,upoznavanje komandnog panela,upoznavanje alata ).

Rukuje mišem i koristi tastaturu,

uočava logiku programa i razvijasamostalnost pri radu.

Orjentiše se u radnom prostoru

programa.

Vje

Kreosj

Rad sa objektima:selektovanje ipomeranje, rotiranje i promjenaveličine objekta, kopiranje,selektovanje više objekata,imenovanje selekcionih setova injihovo editovanje.

Pravi prvi objekat koji prostornopostavlja i doživljava, odredjuje gai koristi osnovne alate programa.

Upoznaje i oslobadja se u radnomprostoru.

VjeKrenah

Dobijanje zeljene projekcije (alat

za perspektivni prikaz, koriscenjevisestrukih prikaza, izmenavjuport prikaza i konfigurisanje).

Sagledava prostor i objekte unjemu.

Oslobadja se u radnom prostoruprograma.

VjeKrenah

Upoznavanje VIZ-ovih objekata(standardni primitivi i njihovouobličavanje).

Kreira objekte, odredjuje imdimenzije i modifikuje ih,odredjuje jasnoću, precizno ihpostavlja u prostoru.

Upoznaje mogućnosti programa,razvija kreativnost i samostalnost.

Pravljenje kopija koje dijelesvojstva.

Kreira instance i reference kopija,mijenja veličine i rotira objektetransformacionim alatima, pravijedinstvene kopije i kopiramodifikatore.

Napreduje u upoznavanju“brzih”metoda modelovanja.

Kreiranje oblika splajnovima.Crta pravolinijske segmente,lukove, horizontalne i vertikalnelinije i modeluje složene objektekoristeći splajnove.


Izmjena oblika korišćenjempodobjektnih nivoa. Podešava transformacioni gizmo,

poravnava uglove splajnova, kreiraispune i radi prvo renderovanje.





Crtanje zidova pomoću splajnova.Crta precizne linije, postavljadebljine zidova, koristi rešetke iprivlačenje za precizno

poravnjanje objekta, podešavapoziciju zida.


VjeIzr

diz

Korišćenje snimljenih oblika,upoznavanje sa Bulovim alatima,korišćenje AEC zidova i vrata,kreiranje čvrstog oblika pomoćusplajnova.

Kombinuje i edituje splajnove,koristi Bulove operacije, razumijeostale tipove splajnova, modelujeAEC zidove i vrata.


VjeNacas

Kreiranje otvora u zidu pomoćuBulovih operacija.

Skriva oblike koji smetaju, kreiraoblike otvora, oduzima otvore sazida, kreira višestruke otvore nazidu i pravi izmjene na otvoru.


VjeNacas

Organizovanje i editovanjeobjekata.

Imenuje objekte,koristi slojeve iorganizuje objekte po slojevima. Napreduje u upoznavanju

“brzih”metoda modelovanja.

VjeNacas

Dodavanje kamera i osvjetljenja.Importuje AutoCAd crtež, dodaje ipostavlja kameru,upoznaje se savrstama svetla,dodaje i mijenjaosvjetljenje, renderuje.

Razvija kreativnost i kulturutehničkog izrazavanja.

Uredjivanje modela pomoćumaterijala.

Upoznaje vrste mapa, dodjeljujematerijale objektima, uradjujematerijale, selektivno renderujedjelove modela.


VjeNa

Rad sa fajlovimaDodaje namjestaj, pristupamaterijalima i objektima iz drugihfajlova,koristi Virtual FrameBuffera za čuvanje, poredjenje istampanje renderovanih pogleda.


VjeNa

Izrada 3D modela objekta pozadatom projektu sa izradomperspektivnog prikaza.

Koristi stečeno znanje za izraduobjekta, predstavlja njegovumaterijalizaciju i bira najpogodnijiugao prikazivanja.

Sagledava sposobnostimodelovanja i prikazivanja modela. Ko



94

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:- AutoCAD- 3D Studio VIZ

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:

- računar (štampač, skener).

7. Obavezni načini provjeravanja znanja:- praktične vježbe.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- uspješno odrađene vježbe i elaborati.





Predmeti Znanja

Projektna dokumentacija Projektovanje Izrada priloga projekta ivizuelizacija

Projektna dokumentacija Društvene zgradeIzrada priloga projekta i

vizuelizacija

Projektna dokumentacija Privredne zgrade Izrada priloga projekta ivizuelizacija

Projektna dokumentacija UrbanizamIzrada priloga projekta i

vizuelizacija

Projektna dokumentacija Organizacija građenja Izrada priloga projekta ivizuelizacija



95

1.2.14. PRIVREDNE ZGRADE



Ukupno

IIIIII 33 33 66IV

Ukupno 33 33 66


V- vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe do 16

učenikaP- praktična nastava


- Upoznavanje učenika sa značajem i podjelom privrednih zgrada;- Upoznavanje učenika za razradu datih idejnih rješenja i grafičkom obradom priloga;- Osposobljavanje učenika za razradu konstruktivnih i zanatskih detalja u projektu;- Upoznavanje učenika sa specifičnostima konstruktivnih sistema privrednih zgrada;- Sticanje radnih navika i radne discipline;- Razvijanje kod učenika sistematičnosti, urednosti i preciznosti u radu.




RAZRED: TREĆI


I Industrijski objekti:- upoznavanje vrste,

namjene i tehnološkešeme industruskihobjekata.

- zna odabiranje lokacije zaodredjene industriske objekte;

- razumije tehnološke šemeindustriskih objekata;

- zna funkcionalnu cjelinu:proizvodna hala, uprava,garderoba, sanitarni čvor, pratećiobjekti;

- zna način osvjetljavanja hala:bazlikikalno, vanterne na krovu,testerasti ,,šed,, krovovi;

- razradjuje detalje nosećih ikrovnih konstrukcija;

- prema datoj idejnoj skici ifunkcionalnom rješenju razradjujeosnove, presjeke i izgledindustrijskog objekta odredjenenamjene.

- Shvata značaj iodgovornost prihvaćenogposla.

II Poljoprivredne zgrade

- upoznaje vrste,namjenu i značajpoljoprivrednihobjekata.

- Zna vrste zgrada za uzgoj stoke:

štale za goveda, svinje, konje,ovce, pernatu živinu;- poznaje način hranjenja stoke u

objektima i na farmama;- zna normative za gradnju objekata

za stoku: površine, osvijetljenost ,ventilaciju;

- razradjuje prema idejnom

- Razvija sposobnost zakomunikaciju i timski rad.




- poznaje vrste objekataza uskladištenje hraneza stoku.

rješenjem glavni projekat zaodredjenu vrstu objekata za stoku;

- razradjuje konstruktivne i zanatske

detalje glavnog projektapoljoprivrednog objekta;

- zna način uskladištenja zrnastehrane: koševe, silose...;

- zna namjenu i funkcionalnoststaklenika za proizvodnju hrane.

- Formira stav o novimtehnologijama i uočavanjihov značaj



98

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:- oprema za projektantski rad,- računari,- grafoskop,- dijaprojektor.

7. Obavezni načini provjeravanja znanja:- usmeno,- pismeni zadaci dva puta godišnje,- izrada idejnog projekta.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak i idejni projekat.



11. Povezanost predmeta:

Korelacije sa drugim predmetimaPrivredne zgradePredmeti Znanja

Ortogonalna projekcija iperspektiva Nacrtna geometrija Sagledava prostor u tri

projekcije i perspektivno

Sistemi prefabrikovanegradnje i konstruktivni

elementi objektaArhitektonske konstrukcije

Odabira sistem gradnje uzavisnosti od namjene i

raspona

Tehničko pismo i tehničkocrtanje priloga Tehničko crtanje Crta i ispisuje prilogeprojekta

Vrste građevinskihmaterijala za objekte Građevinski materijali

Zna odabrati materijale zaodredjeni objekat



99

1.3. IZBORNA NASTAVA

1.3.1. RAZVOJ ARHITEKTURE



Ukupno

I 50 22 72 72IIIIIIV

Ukupno 72

T - teorijska nastava, seminari, projektni rad:V – vježbe, individualni projektni rad tj. projektni rad u grupama, usluge


3. Opsti ciljevi nastave:- Shvata najvažnije pravce nastanka i razvoja arhitektonskog stvaralaštva kroz vjekove

do današnjih dana;- Sagledavaju tehnike građenja, upotrebe različitog materijala i konstrukcija kroz

vjekove;- Sagledava istorijske činjenice, društvene promjene, ekonomske odnose, klimatske

uslove, religiju kao bitne činjenice u razvoju arhitekture;- Sagledava kulturno-istorijsko nasljeđe na tlu crne gore u svim epohama razvoja;- Shvata razvoj starog vijeka /antička crna gora/.




RAZRED: PRVI


Analizira razvoj arhitekture krozvjekove.

- Klasifikuje objekte arhitekturepo stilskoj pripadnosti.

Upoznaje povezanost međustilovima;nauči preciznost, urednost,preglednost i izradu razumljivihcrteža.

Sva prek

Poznaje praistorijsko doba iuočava prve početkearhitektonskog stvaralaštva.

- Crta praistoriske nadgrobnespomenike/mjenhiri,dolmeni,kromlesi i siste;

- crta prva čovjekova staništa-zemunice i sojenice.

Razvija sposobnost za predstavu oprostoru.

Sva sazncrte

Poznaje arhitekturu starog vijeka:-Egipat,-Mezopotamija,-Grčka,-Rim.

- Analizira stilske razlike starogvijeka;- poznaje geografski položaj

društveno uređenje,ekonomskeodnose,klimu,religiju,građevinski materijal,stilskekarakteristike,kompozicije idetalje,arhitekturaEgipta,Mezopotamije,Grčke iRima;

- crta karakteristične spomenikeEgipatske arhitekture sa

specifičnim kompozicijama idetaljima;

- crta karakteristične spomenikeMezopotamske arhitekture saspecifičnim kompozicijama idetaljima;

- crta karakteristične spomenike

Razvija preciznost, spretnost,preglednost i usmjerenost karazvoju.

Sva prekCrteobra



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi - - grčke arhitekture sa

specifičnim kompozicijama idetaljima;

- crta i razlikuje grčke stilskeredove:DORSKI,JONSKI IKORINTSKI;

- crta karakteristične spomenikerimske arhitekture saspecifičnim kompozicijama idetaljiima;

- pronalazi ilustracije i pisanadokumenta iz perioda starogvijeka na tlu Crne Gore;

Razvija kreativnost,preduzimljivosti samostalnost u radu

Poznaje kulturno- istorijskonasljeđe Crne Gore-antička CrnaGora

- poznaje stare antičkegradove:Duklja,Medun,Ulcinj,Budva,Risan;

- obilazi antičke gradove ispomenike;

- fotografiše i iskicira.Snalažljivost,preciznost,indentifikacija sa zanimanjem.

Sva prekCrteobra

KultCrne



102

5. Okvirni spisak literature:- Gordana Duletić: Istorija arhitekture,- Djina Piskel : Istorija umjetnosti I, II i III,- H. W. Janson: Istorija umjetnosti,- Pavle Mijović: Kultura Crne Gore.

6.Materijalni uslovi za izvođenje nastave:- grafoskop,- dijaprojektor,- oprema za projektni rad.

7. Obavezni oblici provjeravanja i ocjenjivanja znanja - u pojedinačnom klasifikacionom periodu ocjenjivanja, znanje se provjerava i

ocjenjuje: pismena dva godišnje, usmeno,

- ocjena vježbi.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- izrada vježbi i pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak.



katologa;- učenicima sa izuzetnim sposobnostima uz vježbe dati izradu referata;



Predmeti Znanja

Sakralni, sepulkralni i profaniobjekti Projektovanje Poznaje objekte premanamjeni

Arhitravni i arhivoltnikonstruktivni sistem Gradjevinske konstrukcije

Poznaje konstruktivnesisteme

Razvoj građevinskihmaterijala kroz vjekove

Građevinski materijali igradjevinske konstrukcije

Poznaje stare i novegradjevinske materijale



103

1.3.2. RAZVOJ URBANIZMA


Vrste nastave

Razred T V P UkupnoIII 30 42 72IIIIV

Ukupno 30 42 72


V – vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe po 16 učenikaP – praktična nastava

3. Opšti ciljevi nastave - Shvata razvoj grada kroz istoriju;- Sagledava tehnike gradjenja, upotrebe različitog materijala i konstrukcije kroz

vjekove;- Upoznaje urbani kompleks, otvorenost i jasnoću;- Upoznaje stambene trgove i avenije kroz istoriju.




RAZRED: DRUGI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specif-Poznaje grad u istoriji;

-poznaje kristalizaciju grada;

-poznaje oblike o obrascepredaka grada;

-poznaje unutrašnje uredjenjesrednjovjekovnog grada;

-poznaje strukturu barokne moći;

-Razumije svetilišta, gradova i sela(paleolitsko-neolitsko ujedinjenje);

-definiše prvu urbanu trasformaciju (selo-grad) urbanu impoziju, pravo i urbaniporedak;

-razumije gradove, nizine, zagonetke gradskihruševina;-zna urbanizam i monumentalnost, rijeke,ceste i trgove-definiše Egipat i njegove otvorene gradove;

-definiše principe srednjovjekovnogurbanizma;-razumije gradsko jezgro i kontrole rasta iekspanzije;-razumije raspadanje srednjovjekovlja-razumije urbani kompleks, otvorenost ijasnoću avenije i kretanje;- razumije stambeni trg;

-Razvija inicijativnost ipreuzima odgovornost;

-formira stav o važnostipropisa i njihovojprimjeni;

razvija osjećaj zasnalažljivost i preciznost;

VježbSva tepreko Vježbll –

Vježb-Sva tpreko VježbEgipat-VježbSva tepreko Vježb-Sva tnaje pVježbll –Vježbll –



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specif

-poznaje urbano rastvaranje;

-poznaje industrijski grad;

- mit megapolisa.

-zna organizaciju saobraćaja i razmjeneavenije;-razumije urbanu ekspanziju, urbanupretrpanost;

-zna početke industrijskog grada-zna predgradja (kao stambene zajednice) istanove;-razumije odnos ka zelenom pojasu uindustrijskom gradu i motorizaciju;

-zna planiranje urbanog rasta;

-definiše sudbinu megapolisa, kulturu,funkciju svjetskog grada;

formira stav o važnostidobijenih informacija injihovoj primjeni;

razvija ekolosku svijest ishvata uticaj okruženja.

Vježbll –Vježbll –

Vježbll –Vježbll –Vježbll –Vježb

ll –VježbSva tepreko



106

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:- arh. N.Dobrović: Urbanizam kroz vjekove I,- L.Mumford: Grad u istoriji,- K.Doksijadis: Čovjek i grad,- A.Trumić: Urbano selo,- Mirković: Osnova urbanizma.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:- grafoskop,- dijaprojektor,- oprema za crtanje.

7. Obavezni načini provjeravanja znanja:- pismeni zadaci, dva godišnje,- vježbe.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- pozitivno ocjenjen jedan pismeni i 60% vježbi.





Predmeti Znanja

Gustina naseljenosti Projektovanje Obrade lokacije

Zeleni pojas Društvene zgrade Obrade lokacije

Stanovi Privredne zgrade Obrade lokacije

Saobraćaj Urbanizam Obrade lokacije

Svetilišta i gradovi Istorija arhitekture Razvoj naselja



107

1.3.3. ENTERIJER


Vrste nastave

Razred T V P UkupnoIIIIIIIV 38 84 10 132

Ukupno 38 84 10 132

T – teorijska nastava, seminarski, projektni rad I drugi oblici nastave za sveučenike u odjeljenju

V– vježbe I drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupeP – praktična nastava

3. Opšti ciljevi nastave :- Upoznavanje učenika sa značajem obrade enterijera;- Stče naviku da koristi stečeno znanje iz srodnih predmeta; materijali, arhitektonske

konstrukcije, nacrtna geometrija, perspektiva, projektovanje;- Stiče naviku za estetsko obrazovanje i praćenje inovacija u oblasti dizajna i

umjetnosti;- Stiče naviku da prati manifestacije: sajmove građevinarstva, opreme, izložbe,

salone arhitekture, časopise, publikacije i slično.



4. Sadržaj / Standardi znanja predmeta / Operativni ciljevi

RAZRED : ČETVRTI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Spec- Određuje prostor po mjeri

čovjeka;- Zna primijeniti mjere

čovjekove figure premapoložaju u namjenskomprostoru;

- -

- raspoznaje funkcionalnostprostora prema namjeni;

- crta idejne skice, kroki skice iidejna rješenja i glavniprojekat prostora sljedećihnamjena:

- stambeni,- društveni,- industrijski;

- Razvija pozitivan odnos premastruci i zanimanju,

Vjež- U

ev

- odabira vrste materijala zaunutrašnju obradu prostora;

- crta aksonometrije iperspektive unutrašnjostiprostorija;

- zna namjenu i pravilno odabiramaterijale za:

- podove,- zidove,- plafone;

- stiče i razvija osjećaj tačnosti ipreciznosti,

Vjež- U

edk

- primjenjuje boje u prostoru; - poznaje boje i njihovuprimjenu u prostoru:

- osnovne boje sunčevogspektra,

- osnovne slikarske boje,

pigment,- postojanost boja,- porijeklo boja,

- Odabira boje prema namjeniprostora i poznaje njihovovizuelno uklapanje;

- razvija osjećaj za skladnost uprimjeni boja,

-

- rješava dispoziciju opreme inamještaja;

- grafički crta dispozicijuopreme i namještaja zaodređenu namjenu u prostora:

- funkcionalnošću i materijalimahumanizuje prostor;

Vjež- u



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Spec- stambeni,- društveni,- industrijski;

- dizajnira i oblikuje elementeopreme i komponuje ih uprostoru;

- pravilno odabira materijale injihovu obradu;

- oblikuje pojedine elemente uprostoru:

- spuštene plafone,- niše, pilastere i stubove,- kamine,- plakare,- denivelisane podove;

- prati inovacije u proizvodnjimaterijala i opreme,

- usaglašava povezanostunutrašnjeg i vanjskogprostora;

- grafički oblikuje i rješavapoluotvorene i otvoreneprostore:

- staklenike,- atrije,- baštenske prostore,

- dizajnira elemente unutrašnjei vanjske rasvjete;

- Vjež- U

u(

- poznaje tehnologijeugrađivanja i obradematerijala.

- zna uraditi kalkulaciju-obračun količine potrebnogmaterijala za izradu djelovanamještaja:

- fotelje,- ležaja,- plakara,- spuštenog plafona i sl.;

- zna napraviti opis radova iprimijenjenih materijala satehnologijom izvođenja zaobradu zidova, podova iplafona.

- stiče osjećaj za estetiku itehničku kulturu.

Vjež-



110

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora :Časopisi:- Enterijer,- Industijsko oblikovanje i dizajn,- Čovjek i prostor (ČIP),- Arhitektura i urbanizam,

- Sajmovi građevinarstva i opreme,- Likovne izložbe,- Saloni arhitekture- izložbe.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave :- crtaći stolovi i pribor za individualni rad – projektovanje,- grafoskopi,- dijaprojektori,- kompjuteri,

7. Obavezni način provjeravanja znanja :- grafički radovi,- grafičke vježbe.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- 60% predviđenih vježbi pozitivno ocijenjenih.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika :- diplomirani inženjer arhitekture,- prof. likovne umjetnosti.



Korelacije sa drugim predmetimaEnterijer

Predmeti ZnanjaOrtogonalna projekcija i

perspektivaNacrtna geometrija sa

perspektivomCrta u projekcijama,

perspektivi i aksonometriji

Obrada crteža Tehničko crtanjeGrafička obrada sa

sablonima letrasetom

Primijenjeni materijali zaenterijer Građevinski materijali

Izbor materijala zanamjenski prostor

Izrada maketa enterijera MaketarstvoIzradjuje makete zaodredjenu namjenu

prostorija



111

1.3.4. SAVREMENA ARHITEKTURA


Vrste nastave

Razred T V P UkupnoIIIIII 36 36 72IV

Ukupno 36 36 72

T - teorijska nastava, seminari, projektni rad:V – vježbe, individualni projektni rad tj. projektni rad u grupama, uslugeP – praktična nastava.

3. Opsti ciljevi nastave:- Shvata najvažnije pravce nastanka i razvoja arhitektonskog stvaralaštva kroz

dva vijeka XIX i XX;- Usvajaju znanja preko velikog broja crteža i ilustracija;- Sagledavaju tehnike građenja ,upotrebe savremenih materijala i konstrukcija;- Sagledava odnos između savremene arhitekture i prošlosti;- Uočava :pokrete, škole i grupe moderne arhitekture;- Uočava značajna djela i arhitekte moderne arhitektura.



4. Operativni ciljevi

RAZRED: TREĆI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi SpAnalizira razvoj arhitekture krozxix i xx vijek.

Klasifikuje objekte arhitekture postilskoj pripadnosti.

Upoznaje povezanost međustilovima;Razvija preciznost, urednost,preglednost i izradu razumljivihcrteža.

Svp

Poznaje savremene materijale itehnologije građenja

Poznaje upotrebu čelika usavremenom građevinarstvu.poznaje važne građevinske objekterađene od čelika,sredina XIX ipočetak XX vijeka /kristalnadvorana,Ajfelova kula i dr../;poznaje važne arhitekte iz tog

perioda koji su značajno uticali narazvoj savremene arhitekture.

Razvija sposobnost za predstavu oprostoru.

Svsa

Poznaje ideje i forme u modernojarhitekturi.

Analizir stilske razlike;poznaje geografski položajdruštveno uređenje,ekonomskeodnose,klimu,građevinskimaterijal,stilskekarakteristike,kompozicije i detaljesavremene arhitekture;poznaje karakteristične objektesavremene arhitekture;poznaje arhitekte koji su dali pečatsavremenoj arhitekturi

Korbizje,Alvar Alto,Adolf Los,Rajt,Gropijus i dr.

Razvija preciznost, spretnost,preglednost i usmjerenost karazvoju.

SvpCo



Poznaje pokrete grupe i škole

Poznaje uticaj –BAUHAUS-škole narazvoj savremene arhitekture;

poznaje pravce savremenearhitekture:Jugendstil,ekkspresionizam,ipresionizam,secesija,futurizam,purizam,konstruktivizam i td.;

poznaje arhitekte i njihova važnadjela po određenim pravcima.

.Formira stav o važnosti dobijenihinformacija i njihovoj primjeni.

Svp



114

5. Okvirni spisak literature:- Savremena arhitekture, Ranko Radević,- Enciklopedija moderne arhitekture, grupa autora /Prevedeno sa njemačkog/

- 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:

- grafoskop,- dijaprojektor,- oprema za projektni rad.

7. Obavezni oblici provjeravanja i ocjenjivanja znanja - u pojedinačnom klasifikacionom periodu ocjenjivanja, znanje se provjerava i

ocjenjuje:- pismeno dva zadatka godišnje,- usmeno,- ocjena vježbi.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- pozitivno ocjenjen jedan pismeni zadatak i 60% vježbi.



katologa,- učenicima sa izuzetnim sposobnostima uz vježbe dati izradu referata.


Korelacije sa drugim predmetimaSavremena arh.

Predmeti Znanja

Sakralni, sepurklarni Iprofani objekti Projektovanje

Poznaje objekte premanamjeni

Savremeni gradjevinskimaterijali

Gradjevinski materijali Poznaje savremenekonstruktivne sisteme

Savremeni arhitektonskiobjekti

ProjektovanjeDrustvene zgrade

Poznaje savremenearhitektonske objekte,

stilove i arhitekte



115

1.3.5. PROSTORNO PLANIRANJE


Vrste nastave


Ukupno 18 48 66

T- teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike uodjeljenju. V – vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe.P – praktična nastava.

- 3. Opšti ciljevi nastave:- Shvata značaj urbanizma;- Sagledava važnost regionalnog i lokalnog planiranja;- Shvata važnost analize prostorne strukture grada;- Shvata osnove i proces planiranja;- Shvata prioritet i postupnost u radu; - Razvija svijest o značaju ocuvanja covjekove sredine.




RAZRED: ČETVRTI


-Poznaje planiranje;

-poznaje ekonomsko i socijalnoPlaniranje;

-Definiše pojam i podjele planiranja;

-razumije početak planiranja i uredjenjaprostora s pojavom ljudske zajednice;

-zna osnovne karakteristike planiranja(ulice,stanovi,važni objekti...);

-zna uticaj grada u prostoru:• polarizacijske efekte (pozitivne i

negativne),• efekte širenja;

-definise pojam ekonomskog planiranja:• planiranje ekonomskih struktura,• planiranje ekonomskog razvoja;

-razumije pristupe ekonomskog planiranja• u zemljama kapitalistickog sistema,• u zemljama socijalistickog sistema;

-razumije socijalne potrebe drustva:• socijalna zastita,• Životni standard;

-Razvija osjećaj zaprostorno povezivanje;

-razvija osjećaj zasnalaženje i preciznost;

-razvija ekolosku svijest;

-shvata prioritet ipostupnost u radu;

Vjež

Anali

Vjež

Analiplani



- poznaje regionalno planiranje;

-poznaje lokalno planiranje;

-poznaje urbano planiranje;

-definise pojavu, razvoj i doktrineregionalnog planiranja;

-razumije primjene teorije centra u

regionalnom planiranju;-razumije doktrine centra i polove razvoja;-razumije značenje grada u procesu razvoja;-razumije koncept optimalne i minimalne

velišine grada;-razumije centar-periferija koncept razvoja

grada;-zna novije doktrine regionalnog planiranja u

svijetu;-zna primjene sistema regionalnog planiranja

u svijetu;-razumije osnove i proces u planiranju;

-definise pojam lokalnog planiranja;

-razumije podjelu lokalnog planiranja:• urbano planiranje,• ruralno planiranje;

-zna urbano planiranje;-zna glavne pravce urbanog planiranja(zadaci,sadržaj,vrste, i proces), uporedjuje pravce;-razumije analizu prostorne strukture grada;-razumije razvoj i planiranje gradskih

Djelatnosti;-zna razvoj i uredjenje velikih aglomeracija;-razumije uredjenje manjih gradskih

Aglomeracija.

-razvija osjećaj zapreciznost, urednost,

preglednost i izradurazumljivih crteža;

-razvija osjećaj zaprostorno planiranje;

-razvija svijest o značajuočuvanja čovjekovesredine;

-upoznaje značajsistematičnog pristuparadu;

-razvija osjećaj zaprostorno planiranje.

VježCrta Plan

VježCrta

VjezCrta plani

VjezCrta

VjezCrta strukVjezAnaliVjezCrta djela

VjezCrta VježCrta aglom



118

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:- Milan Vreks: Grad u regionalnom i urbanom planiranju,- Aleksandar Trumić: Urbano selo.

- 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:

- grafoskop,- dijaprojektor,- oprema za crtanje.

- 7. Obavezni načini provjeravanja znanja:

- pismeni dva zadatka godišnje,- vježbe,- usmeni.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak i 60% vježbi.


10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama:- učenicima sa izuzetnim sposobnostima uz vježbe dati izradu referata.



Centar u regionalnomplaniranju Urbanizam Gradske zone i saobraćaj

Analiza prostornestrukture grada Projektovanje Gradske zone i saobraćaj

Analiza prostornestrukture grada

Društvene zgrade Gradske zone i saobraćaj

Analiza prostorne

strukture grada Privredne zgrade Gradske zone i saobraćajUređenje manjih gradskih

aglomeracijaProjektovanje

Uređenja stambenihblokova

Uređenje manjih gradskihaglomeracija

Društvene zgrade Uređenja stambenihblokova

Uređenje manjih gradskihaglomeracija

Privredne zgradeUređenja stambenih

blokova



119

1.3.6. ISTORIJA CIVILIZACIJE


Vrste nastaveRazred T V P Ukupno

IIIIII 62 4 66IV

Ukupno 62 4 66

T - teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sveučenike u odjeljenju

V - vježbeP - praktična nastava

3. Sadržaji i standardi znanja:- Izgrađuje odnos prema umjetnosti i kulturi;- Poznaje podjelu istorije civilizacije;- Upoređuje karakteristike pravaca i stilova;- Poznaje uslove za nastanak pojedinih civilizacija;- Upoznaje stilske karakteristike; - Predmet istoriju civilizacije organizovati tako da u središtu časa stoje

umjetnička djela, a istorijski podaci dolaze kao dopunski sadržajstručnom obrazovanju, takođe i za dalje uspješno školovanje.




RAZRED: TREĆI

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Učenik Učenik Učenik- Umjetnost praistorije:ključne

pojave i nalazišta;- Umjetnost starog Egipta: likovna i

primijenjena umjetnost;- Umjetnost Mesopotamije:

sumerska, asirska, persijskaumjetnost;

- Umjetnost Egeja: kikladska,minojska i mijenska umjetnost;

- Antička Grčka: arhajski, klasični,helenistički;

- Sluša, razumije vrste estetskih iumjetničkih problemakarakterizacijom, razlikovanjem,korišćenjem onoga što tačno zna,ispravno podvlači, savladavatrajno, vizuelno naslućuje,podsticati ga na očitavanje,razlikovanje situacija,razvrstavanje, upoređivanje

činjenica i istoriju umjetnostisvoga kraja;

- antička načela umjetnostiprimjenjuje na vizuelneumjetnosti, pozorište,koreografije, film, arhitekturu;

- učenik stiče pojam otrodimenzionalnoj organizacijiprostora;

- Inicijativnost, motivisanost isamopouzdanje, efikasnot,usmjerenost na razvoj navika zakorišćenje biblioteke, savremenihinformatičnih medija;

- pozitivna orjentacija premazanimanju;

- Etrurska umjetnost;- Umjetnost starog Rima (doba

Republike i doba Carstva);- Ranohrišćanska umjetnost

arhitektura, katakombe, hramovi,vajarstvo, reljef, slikarstvo,freske i mozaici;

- Vizantijska umjetnost: periodformiranja Justinijanovog doba;

- Romantička umjetnost:povezanost arhitekture i

- crta, koristi korelaciju, starekarte, foritifikacijski složeneprostore, prati, upoređuje, vladasimbolima, upotrebljava ih u

govoru, primjenjuje (naprojektur, pod, zid, tkanina);

- prepoznaje jezik i govor (stil, vid)i služi se tehičko- tehnološkimiskustvom prošlih vjekova;

- korelacija sa sličnim pouzdanimpodacima (materijalnim

-



Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Učenik Učenik Učenik

skulpture;- Gotička umjetnost: civilizacijskeosnove za pojavu gotskeumjetnosti;

- Srednjevjekovna umjetnost nanašem tlu: (12 vijek, raški stil,moravska škola);

dokazima);- Interpretacija, analiziranje,presjek, tlocrt, dubinaarhitektonskog kompleksa,materijali (definiše karakteristikei upoređuje ih međusobno);

- savladavanje tipičnih i primjenaistih građevinskih, arhitektonskihpojmova, praktične vještineprepoznavanja kontinuitetačovjekovog iskustva;

- Renesansa;

- Arhitektura, skulptura, slikarstvo,primijenjena umjetnost;- Neoklasicizam i romantizam;- Realizam i impresionizam;- Postimpresionizam: reakcija

protiv impresionizma;- Slikarstvo XX - vijeka: arhitektura,

slikarstvo, primijenjenaumjetnost (dizajn);

- Estetska analiza učeničkih vježbi izadataka.

- vježba, crta, analizira, pratipored udžbenika preporučenu

literaturu iz nauke, vjere, koristiu struci (arhitekta) izražava sepodsticanjem i razvijanjemprocesnih vještina, opažanje,upoređivanje, razvrstavanje,povezivanje, ispitivanje,interpretacija govorom, crtežom,maketom materijalizuje,motivisanost, praktične vještine uradu različitim sredstvima,prepoznaje, pamti sadržaj,podatke, objašnjenja, teorije;

- upoređuje literarne izvore i

arheološka otkrića, definiše novearhitektonske stilove, definišekarakteristike, upoređuje ihmeđusobno.

- teži saradnji, identifikujeproblem, upoređuje ga

primitivnom umjetnošću Afrike,Australije;- unapređuje podsticajno na druge,

objašnjava svoje budućezanimanje (samoobrazovanje irazvoj) očigledno kako uči,shvatajući učenje kao radnizadatak (na bazi ličnog iskustva)marljivost i pozitivna orjentacijaprema zanimanju.



122

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:- Jenson: Istorija umjetnosti-, - Đ. Pisketi: Opšta istorija umjetnosti-.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:- prostorija koja se može po potrebi zamračiti,

- episkop, - epidijaskop, - grafoskop, slajdovi, - projektor, - reprodukcije, - alekvatna biblioteka, - TV , - vdeo, - računar.

7. Obavezni načini provjeravanja znanja:- usmeno, - pismeno, - izrada seminarskih radova.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- Prelazna ocjena na usmenoj i pismenoj provjeri znanja i izrada seminarskih radova

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:- završen Fakultet istorije umjetnosti, - diplomirani istoričar umjetnosti, - završen Fakultet likovnih umjetnosti,- diplomirani slikar, - diplomirani grafičar, - diplomirani vajar.



Istorija civilizacijePredmeti Znanja

Istorija arhitekture

Savremena arhitektura

Likovna umjetnost

Osnovne karakteristikeutemeljenih epoha:klasičan period (grčka),

hrišćanstvo,XX vijek

Urbanizam

Poznaje postupke, crta,opisuje, rezimira,

preispituje uslove , njihovizgled i razvoj



123

1.3.7. MAKETARSTVO


Vrste nastave

Razred T V P UkupnoIIIIII 18 54 72IV 16 50 66

Ukupno 34 104 138

T- teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike uodjeljenju V – vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupeP – praktična nastava

3. Opšti ciljevi nastave: - Upoznaje učenika sa značajem, vrstom i namjenom maketa;- Osposobljava učenika da pravilno odabira vrste objekata za izradu maketa;- Stiče naviku da koristi stečeno znanje iz tehničkog crtanja, nacrtne geometrije,

perspektive i projektovanja;- Stiče naviku korišćenja sredstava zaštite na radu.




RAZRED: TREĆI


-Razlikuje vrste maketa premanamjeni;

- poznaje materijale i osobine kojise koriste za makete;

-poznaje alat za rad i načinrukovanja;

-Zna namjenu i vrste maketa: radnamaketa, arhitektonska maketa,maketa inženjerskih konstrukcija,urbanističke makete, maketegraditeljskih nasljedja, maketejavnih spomenika, makete zapozorišnu scenografiju, maketegrafičkog oblikovanja, maketebrodova;- zna materijale, način obrade iosobine koji se koriste za makete:karton, furnir, šper-ploča, panelploča, lesonit ploče, puno drvo,letvice, celuloid, pleksiglas pluta,stiropor »papje-m aše«, brusnipapir, sundjer;-zna pribor i alat za maretarstvo:modelarska daska, skalpel, testera,motorna krušna testera (cirkular),ručna testera, rezbarska daščica,blanjalice (rende), turpije, ručnasvrdla (burgije), šila, električnebušilice, prenosna elektronskabušilica, vodilice za siječenje,makaze, stege, čekić, kliješta;

Formira stav o važnosti dobijenihinformacija i njihovoj primjeni;

razvija samokritički odnos premapredloženim rješenjima;

-poznaje lijepkove, broje i lakove; - zna vrste lijepkova za materijaleosobine i način upotrebe: obućarskoljepilo, gumarabika, karbofiks,drvofiks, dufiks, telovi, teokol,neoskit, tigar, oho cijangal,cijanofiks;-zna vrste boja i lakova: uljaneboje, nitro lakovi, bezbojni lakovi,bajlovanje;-zna izbor projekata za maketu;

-shvata značaj i odgovornostprihvaćenog posla;

-upoznaje tehnologije novijihproizvoda;




-poznaje vrste i način spajanjadrvenih elemenata;

-zna izradu radnih podloga zamaketu i razmjere;-zna prenošenje crteža na materijali to: prenošenje na papir ili karton i

krojenje elemenata,prenošenje na šper ploču i krojenjeelemenata;-zna spajanje skrojenih elemenata ito:ukivanjem,tiplovima,na pero i žlijer,zavrtnjima;

razvija preciznost i tačnost u raduna datom zadatku;

-razumije situacione podloge saizohipsama i prenošenje na maketu;

-zna način i redosljed sklapanjaskrojenih elemenata makete;-zna završnu obradu maketa,

fasada, krovnih ravni, detalja(vrata, prozora, stepeništa, balkonai sl.);-zna izradu terena (podloga zamakete);

-zna izradu štafaža – oživljavanje iuljepšavanje maketa;primjenjuje mjere zaštite na radu uškolskoj maketarnici – radionici.

- razvija sklonost za estetiku iprostorne kompozicije;

-razija osjećaj za komponovanjeboja i materijala.



126

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:- Branislava Ročkomanović: Maketarstvo,- Marković-Jovanović: Tehničko obrazovanje za v i vi razred,- Časopis »Arhitektura- Urbanizam«,- Časopis »Čovjek i prostor«.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:- maketarska radionica sa radnim stolovima za obradu materijala,- pribor i alat za obradu predvidjenog materijala.

7. Obavezni načini provjeravanja znanja:- usmena provjera,- ocjena praktičnog rada.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: - diplomirani inženjer arhitekture,

- profesor likovnog obrazovanja,- saradnik: v stepen stručne spreme stolar – drvopreradjivač.



Korelacije sa drugim predmetimaMaketarstvo

Predmeti Znanja

Materijali i priborza izradu maketa Gradjevinski materijali

Zna odabrati materijale

za makete arhitektonskihobjekata i urbanizma

Tehnička obradagrafičkih priloga

projektnih elaborataTehničko crtanje

Razumije i koristi tehničkepriloge crteža

Konstruktivni elementiobjekta

Gradjevinski materijali igradjevinske konstrukcije

Razlikuje konstruktivne inekonstruktivne elemente

objekta

Elementi urbanističkog plana

naseljaUrbanizam

Prenosi urbanisticke crteže

na maketu



127

1.3.8. LIKOVNA UMJETNOST


Vrste nastave

Razred T V P UkupnoI 30 42 72IIIIIIV

Ukupno 30 42 72

T- teorijska nastavaV- vježbe, projektni i seminarski radovi i drugi oblici nastave (odjeljenje se ne

dijeli na grupe)P – praktična nastava

3. Opšti ciljevi nastave:- nastavni program Likovne umjetnosti može se ostvariti samo spretnim

kombinovanjem obrade nastavne materije kroz tri osnovna područja rada : praktičnim radom u pojedinim likovnim disciplinama, izučavanjem teorije umjetnosti i osposobljavanjem za estetsko procjenjivanje

i uvođenjem u izučavanje istorije umjetnosti;

- razvijanjem samostalnih stvaralačkih sposobnosti učenika i s druge strane utvrđivatipoznavanje zakonitosti umjetničkog stvaralaštva, razvijanje kreativnosti, sticanje

osjećaja za prostor, razvijanje osjećaja za kompoziciju, razvijanje opažajnihsposobnosti, razvijanje sposobnosti estetskog procjenjivanja umjetničkog djela iliobjektivne stvarnosti i njenih elemenata u kojoj teče život učenika.



3. Sadržaji I standardi znanja

RAZRED : PRVIInformativni ciljevi Formativni ciljevi Socializacijski ciljevi Pos

1. Likovni elementi: svjetlost iopažanje forme.( 2 časa )

- Crta, mjeri, opaža, upoređuje;utemeljiti, na novom pronalazitisličnosti i razlike.

- Inicijativnost, snalažljivost,efikasnost, motivisanost,usmjerenost na razvoj, kritičkorazumijevanje odnosa tehnike iprirode I društva, spremnost napomoć marljivost.

- Sva bazučionici,

2. Prostor i komponovanje daljenjegovanje i razvijanjeosjetljivosti za liniju i tonske

vrijednosti. Različiti grafičkinačini prikaza prostora(perspektiva i simboličan prikazprostora).

( 4 časa )

- Upotrebljava situacije,upotrebljava literaturu(korelacija), obrazlaže druge

izvore, funkcionalnost u crtežu,obliku, veličini, valeru, boji;procjenjivanje pojava iostvarenja stvara naviku,proučava, iznosi, nastavlja,kultiviše.

- Mijenja i sebe I druge, timskirad, damoobrazovanje.

Drugi presajmu grmuzeju t

3. Elementi kompozicije.(8 časova)

- Dosljednost, likovno-tehnička korektnost,vježbanje, crtanje,savladavanje, uočavanjekaraktera objekata,isticanje.

Predviđemakete, izložbe pradionici

4. Principi komponovanja.( 8 časova )

- Razumijevanje likovnog govora,upotreba različitih likovnihsredstava (textura, faktura,razlikovanje, sličnost, skladnost,povezivanje).

- Samopouzdanje, sposobnostličnog doživljaja, kooperativnost,razmjena ideje, tolerancija,kompromis, ekonomičnost,socijalna sigurnost, ispunjavanjeradnih obaveza.



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socializacijski ciljevi Pos5. Upoznavanje sa psihološkimdejstvom boja, oblika i njihovihodnosa na organizovanje prostora

različitih namjena.( 4 časa )

- Afirmisanje samostalnosti,istraživanjem, bira izvor,prosuđuje vrijednost podataka;

- upotrebom znanja razvijajuvještine, sklad, red i mjeru.

- Gradi smjernice za sebe idruge.

- Kič i likovna vrijednost djela,( 2 časa )

- Sintetiše, objedinjava rad naliteraturi i izvorima;- jasnost govornog i pisanogizražavanja.

- Insistira na dogovoru,ispravnosti, jednostavnosti.

- Posjetaistraživastručne eliteraturefotografireproduk

- Crtanje slikanjelinija, likovni elemenat crteža,komponovanje linija u formatu.

( 8 časova )

- Radni proces, preuzimanjerazličitih uloga u radnomprocesu, planiranje, priprema

oruđa, traženje alternativa,izvodi, kontroliše.

- Ispravlja dostupnim sredstvimasvoje informacije,samoobrazovanje.

- Motorika pokreta, rukovanje pricrtanju (kompozicijske vježbe)

( 6 časova )

- Pronalaženje ličnog rukopisa,savladavanje operacija,kontinuitet, prognoziranje (skice)uzorci, modeli, odlučivanje,vrednovanje.

- Proširuje pojmove, organizujetimski rad sa tehnikama,materijalom, istražuje drugesredine.

- Studije po modelu linearnicrtež, ravnoteža oblika u datomprostoru, pojam vizuelneravnoteže.

( 6 časova )

- Analiza perspektive,mogućnosti, analiziraju grešku,istražuju odgovarajuće izvore(opažanje odnosa uzoraka,modela, situacija, postupaka).

- Linearna, vazdušna, centralnaperspektiva.

( 8 časova )

- Sintetiše prosuđuje, istražujena odgovarajućim izvorima,analiziraju perspektive,mogućnosti, analiziraju greške.

- Koordinacija, izbor, priprema iupotreba oruđa.

- Savremmogućnosoftverskoplemenovog pro



Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socializacijski ciljevi Pos- Strukturalni sklop predmeta icijele kompozicije, geometrijskeveze između formata i

strukturalnog oblika mrtveprirode.

( 6 časova )

- Planira relacije iste trase Irazlikovanje naučenog I većviđenog;

- inventivno: upotrebamaterijala, postavka struktura –odlučivanje o rješenju maketa.

- Upoznavanjem zakonitosti(likovnih) upoznaje sebe i druge- stvaranje ukusa (emotivne i

intelektualne moći I prebacivanjetežišta rada sa upoznavanjemproblema na težište teorijeumjetnosti i estetskogprocjenjivanja.

- Osvjetljenje objekata : boja,ritam, valerijski ključevi dur Imol, rad po prirodi, hromatskeboje.

( 6 časova )

- Izražavanje ideja, sagledavanjeodnosa i relacija, spretnokombinovanje, ovladavanjematerijalom.

- korelacpredmetI interdissličnih ilispecifičnprograma

- Ispitivanje ponašanja boje uprirodi.

( 2 časa )

- Direktni I indirektni kontakt saproblemom (omogućava mushvatanje I uključivanje I u drugeumjetnosti), grafička djelatnost,enterijer, dizajn, urbanizam,arhitektura, hortikultura.

- Izvođenje manuelnih vještina,priprema, kontrola izvođenja.

- Prema kulturnojdrugim čuslovljavprilagođadatom trproblemi



131

5.Okvirni spisak literature i drugih izvora - Dr Pavle Vasić: Uvod u likovne umjetnosti, - Bogomil Karlavaris: Metodika likovnog vaspitanja, - Rudolf Arhaim: Umjetnost i vizuelno opažanje.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave- štafelai,- dijaprojektor,- grafoskop,- gipsani modeli,- slajdovi.

7. Obavezni načini provjere znanja:- ocjenjivanje putem praktičnih vježbi.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:- deset vježbi u prvom i deset u drugom polugodištu.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika- profesor likovne umjetnosti.

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama



Maketarstvo

Enterijer

Istorija arhitekture

Istorija civilizacija

Projektovanje

Karakteristike materijala:tehničke karakteristike

drveta, kamena, metala,keramike, boje i

orudja za rad

Društvene zgrade

Poznavanje postapaka izraderazličitih likovnihtehnika i njihova primjena



132

Obavezni načini provjeravanja znanja

R. br. PREDMETIOBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA

ZNANJA

1. GRAĐEVINSKI MATERIJALI- Usmeni odgovori

2.NACRTNA GEOMETRIJA SAPERSPEKTIVOM

- Usmeni odgovori- Grafički radovi- Vježbe- Pismeni zadatak

3. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE

- Usmeni odgovori- Vježbe- Grafički radovi- Pismeni zadatak

4. PROJEKTOVANJE

- Usmeno- Vježbe- Pismeni zadatak- Projekat porodične Projektovanje- Projekat kolektivne Projektovanje

5. URBANIZAM

- Usmeni odgovori- Vježbe- Elaborat- Pismeni zadatak

6. KUĆNE INSTALACIJE

- Usmeni odgovori- Pismeni zadatak- Vježbe- Projekat kućne mreže za porodičnu

zgradu

7. ISTORIJA ARHITEKTURE- Usmeni odgovori- Vježbe- Pismeni zadatak

8. DRUŠTVENE ZGRADE

- Usmeni odgovori- Vježbe- Pismeni zadatak- Idejni projekat manjeg društvenog

objekta

9. ORGANIZACIJA GRAĐENJA

- Usmeni odgovori- Pismeni zadatak- Vježbe-

Predračunski elaborat za porodičnu zgradu10. BETON

- Usmeni odgovori- Vježbe- Pismeni zadatak

11. STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA- Usmeni odgovori- Vježbe- Pismeni zadatak

12. TEHNIČKO CRTANJE - Grafičke vježbe

13. KOMPJUTERSKE VJEŽBE - Grafičke vježbe



133

14. PRIVREDNE ZGRADE

- Usmeni odgovori- Grafičke vježbe- Pismeni zadatak- Idejni projekat

15. LIKOVNA UMJETNOST- Usmeni odgovori-

Praktične vježbe

16. RAZVOJ ARHITEKTURE- Usmeni odgovori- Vježbe- Pismeni zadatak

17. RAZVOJ URBANIZMA- Usmeni odgovori- Vježbe- Pismeni zadatak

18. ENTERIJER - Grafički radovi i vježbe

19. SAVREMENA ARHITEKTURA- Usmeni odgovori- Vježbe- Pismeni zadatak

20. PROSTORNO PLANIRANJE- Usmeni odgovori- Vježbe- Pismeni zadatak

21. ISTORIJA CIVILIZACIJE- Usmeni odgovori- Pismeni zadatak- Seminarski rad

22. MAKETARSTVO- Usmeni odgovori- Praktične vježbe



134

Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

R. br. PREDMETIPROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I

STRUČNIH SARADNIKA

1. GRAĐEVINSKI MATERIJALI

- diplomirani inž. arhitekture

- diplomirani građevinski inž.- diplomirani inž. hemije

2. NACRTNA GEOMETRIJA SAPERSPEKTIVOM - diplomirani inž. arhitekture

3. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE - diplomirani inž. arhitekture

4. PROJEKTOVANJE - diplomirani inž. arhitekture

5. URBANIZAM -

diplomirani inž. arhitekture

6. KUĆNE INSTALACIJE- diplomirani inž. arhitekture- diplomirani inž. – hidrotehnički smjer

7. ISTORIJA ARHITEKTURE - diplomirani inž. arhitekture

8. DRUŠTVENE ZGRADE - diplomirani inž. arhitekture

9. ORGANIZACIJA GRAĐENJA- diplomirani inž. arhitekture- diplomirani građevinski inž.- smjer

visokogradnja

10. BETON- diplomirani inž. građevine- Konstruktivni

smjer

11. STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA- diplomirani inž. građevine- Konstruktivni

smjer- diplomirani inž. arhitekture

12. TEHNIČKO CRTANJE - diplomirani inž. arhitekture

13. KOMPJUTERSKE VJEŽBE - diplomirani inž. arhitekture

14. PRIVREDNE ZGRADE - diplomirani inž. arhitekture

15. LIKOVNA UMJETNOST - akademski slikar

16. RAZVOJ ARHITEKTURE - diplomirani inž. arhitekture

17. RAZVOJ URBANIZMA - diplomirani inž. arhitekture



135

18. ENTERIJER - diplomirani inž. arhitekture

19. SAVREMENA ARHITEKTURA - diplomirani inž. arhitekture

20. PROSTORNO PLANIRANJE - diplomirani inž. arhitekture

21. ISTORIJA CIVILIZACIJE- diplomirani istoričar umjetnosti- diplomirani slikar- diplomirani inž. arhitekture

22. MAKETARSTVO- diplomirani dizajner- diplomirani inž. arhitekture- saradnik: V stepen stolar- drvoprerađivač



136

2. ISPITNI KATALOZI

2.1. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM

PITANJA ZA USMENI DIO ISPITA

1. Definiši značaj ortogonalne projekcije2. Nacrtaj projekcije proizvodne prave3. Nacrtaj projekcije prave u specijalnom položaju4. Odredi prodorne tačke date prave5. Uslovi kretanja prave kroz kvadrante6. Definiši vidljivost prave7. Nacrtaj projekcije geometrijskih slika paralelnih projekcijskih ravni8. Nacrtaj projekcije geometrijskih slika normalnih na projekcijsku ravan9. Nacrtaj projekcije pravilne piramide sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni

i odredi vidljivost10. Nacrtaj projekcije pravilne prizme sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni i

odredi vidljivost11. Nacrtaj projekcije pravilnog konusa sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni

i odredi vidljivost12. Nacrtaj projekcije pravilnog valjka sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni i

odredi vidljivost13. Definiši ulogu tragova ravni14. Nacrtaj tragove zračnih ravni15. Konstruiši tragove kose ravni pomoću tri nekolinearne tačke16. Konstruiši tragove kose ravni preko dvije paralelne prave17. Konstruiši tragove kose ravni preko dvije prave koje se sjeku18. Konstruiši tragove kose ravni preko geometrijske slike19. Definiši sutražnjicu, nagibnicu i normalu na ravan20. Odredi pravu veličinu duži i ugla putem rotacije21. Definiši i odredi presječnicu dvije ravni22. Odredi prodor i vidljivost prave kroz zračnu ravan23. Odredi prodor i vidljivost prave kroz kosu ravan24. Nacrtaj projekcije geometrijske slike koja leži na zračnoj ravni25. Nacrtaj projekcije geometrijske slike koja leži na kosoj ravni26. Nacrtaj projekcije pravilne prizme sa bazisom na zračnoj ravni i odredi

vidljivost27. Nacrtaj projekcije pravilne piramide sa bazisom na zračnoj ravni i odredi

vidljivost28. Nacrtaj projekcije pravog valjka sa bazisom na zračnoj ravni i odredi vidljivost

29. Nacrtaj projekcije pravog konusa sa bazisom na zračnoj ravni i odredividljivost

30. Nacrtaj projekcije pravilne prizme sa bazisom na kosoj ravni i odredi vidljivost31. Nacrtaj projekcije pravilne piramide sa bazisom na kosoj ravni i odredi

vidljivost32. Nacrtaj projekcije pravilnog valjka sa bazisom na kosoj ravni i odredi

vidljivost33. Nacrtaj projekcije pravilne kupe sa bazisom na kosoj ravni i odredi vidljivost34. Odredi presjek pravilne prizme zračnom ravni, nađi pravu veličinu presječne

slike i razvij mrežu35. Odredi presjek pravilne piramide zračnom ravni, nađi pravu veličinu presječne

slike i razvij mrežu



137

36. Odredi presjek pravilne kupe zračnom ravni, nađi pravu veličinu presječneslike i razvij mrežu

37. Odredi presjek pravilog valjka zračnom ravni, nađi pravu veličinu presječneslike i razvij mrežu

38. Odredi presjek pravilne prizme kosom ravni i nađi pravu veličinu presjecneslike

39. Odredi presjek pravilne kupe kosom ravni i nađi pravu veličinu presječne slike40. Odredi presjek pravilne piramide kosom ravni i nađi pravu veličinu presječne

slike41. Odredi presjek pravilnog valjka kosom ravni i nađi pravu veličinu presječne

slike42. Analiziraj razlike ortogonalne i kose projekcije43. Nacrtaj u kosoj projekciji sučeljavanje zidova sa prozorskim otvorom44. Nacrtaj u kosoj projekciji suticavanje zidova sa otvorom za vrata45. Nacrtaj u kosoj projekciji temelj samac sa stubom46. Nacrtaj u kosoj projekciji spoljne stepenice47. Nacrtaj u kosoj projekciji natkrivenu terasu48. Nacrtaj u kosoj projekciji konzolu nad ulaznim vratima

49. Nacrtaj u kosoj projekciji vezu krovne stolice50. Nacrtaj u kosoj projekciji vezu roga sa vjenčanicom51. Nacrtaj u kosoj projekciji vezu kosnika i zatege52. Nacrtaj u kosoj projekciji složeni krov53. Nacrtaj u kosoj projekciji prolaz dimnjaka kroz krovnu ravan54. Nacrtaj u kosoj ravni zadate složene oblike55. Nađi rješenje slivnih ravni nad zadatim složenim osnovama56. Nađi rješenje slivnih ravni kod krova sa susjedom57. Nacrtaj perspektivu dnevne sobe58. Nacrtaj perspektivu radne sobe59. Nacrtaj perspektivu trpezarije60. Nacrtaj perspektivu sobe za odmor61. Nacrtaj perspektivu ulazne terase62. Nacrtaj perspektivu slobodne porodične zgrade63. Nacrtaj perspektivu dvojne porodične zgrade64. Nacrtaj perspektivu porodične zgrade u nizu65. Nacrtaj perspektivu vikendice66. Nacrtaj perspektivu lokacije porodične zgrade



138

2.2. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE


1. Analiziraj konstruktivni sklop objekata visokogradnje2. Komentariši razlike masivnog, skeletnog i mješovitog sistema gradnje3. Predloži konstruktivno riješenje date osnove4. Analiziraj razlike između konstruktivnih i pregradnih zidova5. Objasni oznake i mjere otvora u zidovima6. Definiši ulogu i vrste temelja7. Objasni primjenu hidroizolacije na objektima8. Definiši mjesto i ulogu horizontalnih konstruktivnih elemenata9. Objasni i nacrtaj princip funkcionisanja kod lokalnog grijanja10. Objasni i nacrtaj sabirni dimnjački kanal11. Objasni i nacrtaj sabirni ventilacioni kanal12. Odredi pozicije nad zadatom osnovom i objasni njihov značaj

13. Objasni i u zadatoj osnovi primjeni seizmičke propise14. Objasni i nad zadatom osnovom primijeni monolitnu međuspratnu

konstrukciju15. Objasni i nad zadatom osnovom primijeni polumontažnu međuspratnu

konstrukciju16. Objasni i nad zadatom osnovom primijeni montažnu međuspratnu

konstrukciju17. Prema datoj osnovi predloži rješenje poduhvatanja konstrukcije gornjeg

sprata i obrazloži ga18. Prokomentariši ulogu, podjele i propise za stepenice19. Riješi spoljne stepenice prema datim uslovima20. Prokomentariši izbor oblika unutrašnjih stepenica21. Objasni rješenje i konstrukciju podrumskih stepenica22. Prokomentariši konstrukciju stepenica sa podestnim nosačima23. Prokomentariši konstrukciju stepenica sa obraznim nosačima24. Prokomentariši konstrukciju konzolnih stepenica25. Prokomentariši konstrukciju stepenica po koljenastoj ploči26. Riješi jednokrake stepenice prema datim uslovima27. Riješi dvokrake stepenice prema datim uslovima28. Riješi trokrake stepenice prema datim uslovima29. Prokomentariši značaj, podjelu i izbor konstrukcije kod drvenih krovova30. Nacrtaj poprečni presjek i prokomentariši prosti krov31. Nacrtaj poprečni presjek i prokomentariši krov sa raspinjačom

32. Nacrtaj poprečni presjek i prokomentariši krov sa jednostrukom stolicom33. Nacrtaj poprečni presjek i objasni dvostruku krovnu stolicu

34. Nacrtaj poprečni presjek i objasni kosu krovnu stolicu35. Nacrtaj poprečni presjek i objasni složenu krovnu stolicu36. Nacrtaj poprečni presjek i objasni prostu krovnu vješaljku37. Nacrtaj poprečni presjek i objasni dvostruku krovnu vješaljku38. Nacrtaj i objasni detalje veza kod krovnih stolica39. Nacrtaj i objasni detalje veza kod krovnih vješaljki40. Nabroj vrste podova i prokomentariši odgovarajući izbor41. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova ravnim crijepom42. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova užljebljenim crijepom43. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova ćeramidom

44. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova “eternit” pločama45. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova salonit pločama



139

46. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova “tegolom”47. Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka unutrašnjih vrata48. Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka ulaznih vrata49. Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka vrata sa nadsvjetlom50. Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka letećih vrata51. Nacrtaj oblike prozora i smjerove otvaranja

52. Nacrtaj detalje jednostrukog prozora53. Nacrtaj detalje dvostrukog prozora54. Nacrtaj detalje prozora krilo na krilo55. Nacrtaj detalje krovnog prozora56. Nacrtaj šemu stolarije57. Nacrtaj detalje prozora od eloksirane bravarije58. Nacrtaj detalje vrata od eloksirane bravarije59. Nacrtaj šemu bravarije60. Nacrtaj metalnu ogradu stepeništa61. Nacrtaj metalnu ogradu terase62. Objasni razvoj prefabrikovane gradnje63. Objasni razliku tradicionalnog i prefabrikovanog građenja

64. Objasni skeletni sistem65. Objasni krupno-blokovski sistem66. Objasni panelni sistem67. Objasni prostorno-ćelijski sistem68. Objasni mješoviti konstruktivni sistem69. Nacrtaj suvi postupak veze stuba i temelja70. Nacrtaj mokri postupak veze stuba i temelja71. Nacrtaj vezu grednog nosača i stuba72. Nacrtaj panel sa otvorom za instalacije73. Nacrtaj poprečni presjek unutrašnjeg zidnog panela74. Nacrtaj poprečni presjek spoljnjeg zidnog panela75. Nacrtaj spoj zidnih panela76. Nacrtaj spoj tavanice sa osloncem77. Nacrtaj povezivanje dvije tavanice nad osloncem



140

2.3. PROJEKTOVANJE


1. Objasni značaj i sadržaj idejnog projekta

2. Objasni značaj i sadržaj glavnog projekta3. Komentariši pripremne radove4. Analiziraj tipove porodičnih zgrada5. Objasni značaj orjentacije objekta6. Komentariši podjelu stanova7. Nacrtaj funkcionalnu šemu stana8. Objasni šemu saobraćaja za potrebe invalida9. Grupa prostorija dnevnog boravka10. Grupa prostorija za odmor11. Prateće prostorije u stanu12. Predloži konstruktivno rješenje zadate osnove13. Komentariši izbor materijala u enterijeru

14. Predloži raspored opreme u zadatoj osnovi15. Skiciraj izglede porodične zgrade prema datoj osnovi16. Skiciraj lokaciju slobodne porodične zgrade17. Skiciraj lokaciju dvojne porodične zgrade18. Skiciraj lokaciju porodične zgrade u nizu19. Nacrtaj perspektivnu skicu ulazne terase20. Skiciraj enterijer dnevne sobe21. Skiciraj enterijer radne sobe22. Skiciraj enterijer sobe za odmor23. Skiciraj enterijer kuhinje24. Skiciraj enterijer trpezarije25. Skiciraj enterijer ulaznog prostora26. Riješi kupatilo za osobu u invalidskim kolicima27. Nacrtaj perspektivu date slobodne porodične zgrade28. Nacrtaj perspektivu date dvojne porodične zgrade29. Nacrtaj perspektivu date porodične zgrade u nizu30. Predloži uređenje dvorišta slobodne porodicne zgrade31. Predloži uređenje dvorišta dvojne porodicne zgrade32. Predlozi uređenje dvorišta porodicne zgrade u nizu33. Riješi garažu i rampu prema datim uslovima34. Komentariši razlike stanovanja u porodičnim i kolektivnim zgradama35. Navedi tipove gradnje kolektivnih stambenih zgrada36. Komentariši uslove za projektovanje jednog stana na stepeništu

37. Komentariši uslove za projektovanje dva stana na stepeništu38. Komentariši uslove za projektovanje tri stana na stepeništu

39. Komentariši uslove za projektovanje četiri stana na stepeništu40. Objasni uslove projektovanja kod sistema galerije41. Objasni uslove projektovanja kod dupleks galerije42. Objasni uslove projektovanja kod solitera43. Analiziraj orjentaciju i osunčanje kod otvorenog stambenog bloka44. Analiziraj orjentaciju i osunčanje kod poluotvorenog stambenog bloka45. Analiziraj orjentaciju i osunčanje kod zatvorenog stambenog bloka46. Skiciraj rješenje dvosobnog stana ako su dva stana na stepeništu47. Skiciraj rješenje dvosobnog stana ako su četiri stana na stepeništu48. Skiciraj rješenje dvosobnog stana kod galerije

49. Predloži konstruktivno rješenje date osnove sprata



50. Predloži rješenje poslovnog prostora prema datim uslovima51. Riješi garaže u podrumu prema datim uslovima52. Riješi pomoćne prostorije u podrumu53. Kroz osnovu i perspektivu riješi zajedničku prostoriju stanara54. Prema datoj osnovi sprata predloži rješenje potkrovlja55. Nacrtaj perspektivu datog potkrovlja

56. Nacrtaj perspektivu stepeništa kod dupleks stana57. Nacrtaj perspektivu datog poslovnog prostora58. Nacrtaj perspektivu datog ulaznog prostora u zgradu59. Nacrtaj perspektivu lođe dnevnog boravka60. Nacrtaj perspektivu krovne terase61. Skiciraj fasadu kolektivne zgrade prema datim osnovama62. Riješi saobraćaj kod stambenog bloka otvorenog tipa63. Riješi saobraćaj kod stambenog bloka poluotvorenog tipa64. Riješi saobraćaj kod stambenog bloka zatvorenog tipa65. Predloži uređenje dvorišta datog otvorenog bloka66. Predloži uređenje dvorišta datog poluotvorenog bloka67. Predloži uređenje dvorišta datog zatvorenog bloka

68. Skiciraj perspektivu datog otvorenog stambenog bloka69. Skiciraj perspektivu datog poluotvorenog stambenog bloka70. Skiciraj perspektivu datog zatvorenog stambenog bloka

Documents

Obrazovni program Crne gore za Arh. tehničare