Laporan Kasus III Ulkus Pedis e.c Diabetes Mellitus

8/10/2019 Laporan Kasus III Ulkus Pedis e.c Diabetes Mellitus

http://slidepdf.com/reader/full/laporan-kasus-iii-ulkus-pedis-ec-diabetes-mellitus 1/20

LAPORAN KASUS III

ULKUS PEDIS SINISTRA

PENULIS

Wahyu Sholekhuddin

1102009295

PEMBIMBIN

d!" #e!!y Se$ya %udha U$a&a S'" B M#ke( )ina*(

KEPANI+ERAAN KLINIK ILMU PEN%AKI+ BE,A#

RUMA# SAKI+ UMUM ,AERA# AR-AWINANUN

PERIO,E 11 A.u($u( 201/ 1 Ok$oe! 201/

)AKUL+AS KE,OK+ERAN UNI3ERSI+AS %ARSI

-AKAR+A

1



LEMBAR PENESA#AN

Nama Mahasiswa : Wahyu Sholekhuddin

NIM : 11!"!"#

$a%ian : Ke&ani'e(aan Klinik Ilmu Penyaki' $edah

)K Uni*e(si'as +ARSI

,udul la&o(an kasus : Ulkus &edis sinis'(a

Pem-im-in% : d!" #e!!y Se$ya %udha U$a&a S'" B M#ke( )ina*(

.i(e-on/ se&'em-e( !10

Pem-im-in%

d!" #e!!y Se$ya %udhau$a&a S'" B

M#ke( )ina*(

2



BAB I

PEN,A#ULUAN

1"1 LA+AR BELAKAN

Menu(u' a'a'an 2(%anisasi Keseha'an Dunia 3W425/ &ada 'ahun 1""6

di dunia 'e(da&a' 1! 7u'a &ende(i'a dia-e'es melli'us yan% di&e(ki(akan naik

dua kali li&a' &ada 'ahun !!#8 Kenaikan ini dise-a-kan oleh &e('am-ahan

umu(/ kele-ihan -e(a' -adan 3o-esi'as5/ dan %aya hidu&8

Salah sa'u kom&likasi menahun da(i DM adalah kelainan &ada kaki yan%

dise-u' se-a%ai kaki dia-e'ik8 Menu(u' d( Sa&'o Ad7i 4 S&2T da(i -a%ian -edah

o('o&edi Rumah Saki' In'e(nasional $in'a(o 3RSI$5/ kom&likasi yan% &alin%se(in% dialami &en%ida& dia-e'es adalah kom&likasi &ada kaki 31# &e(sen5 yan%

kini dise-u' kaki dia-e'es8

Di ne%a(a -e(kem-an% &(e*alensi kaki dia-e'ik dida&a'kan 7auh le-ih

-esa( di-andin%kan den%an ne%a(a ma7u yai'u !90/ &(e*alensi yan% 'in%%i ini

dise-a-kan ku(an% &en%e'ahuan &ende(i'a akan &enyaki'nya/ ku(an%nya

&e(ha'ian dok'e( 'e(hada& kom&likasi ini se('a (umi'nya a(a &eme(iksaan yan%

ada saa' ini un'uk mende'eksi kelainan 'e(se-u' sea(a dini8

Pen%elolaan kaki dia-e'es menaku& &en%endalian %ula da(ah/

de-(idemen;mem-uan% 7a(in%an yan% (usak/ &em-e(ian an'i-io'ik/ dan o-a'9

o-a' *askula(isasi se('a am&u'asi8 Kom&likasi kaki dia-e'ik adalah &enye-a-

am&u'asi eks'(emi'as -awah non'(auma'ik yan% &alin% se(in% 'e(7adi di dunia

indus'(i8 Se-a%ian -esa( kom&likasi kaki dia-e'ik men%aki-a'kan am&u'asi yan%

dimulai den%an &em-en'ukan ulkus di kuli'8 Risiko am&u'asi eks'(emi'as -awah

1# < 06 kali le-ih 'in%%i &ada &ende(i'a dia-e'ik di-andin%kan den%an o(an%

yan% 'idak mende(i'a dia-e'es melli'us8 La%i &ula kom&likasi kaki adalah alasan

'e(se(in% (awa' ina& &asien den%an dia-e'es/ -e(7umlah !# da(i selu(uh

(u7ukan dia-e'es di Ame(ika Se(ika' dan In%%(is8

3



BAB II

S+A+US PEN,ERI+A

2"1 I,EN+I+AS PEN,ERI+A

Nama : Ny8 R

Umu( : #0 'ahun

,enis kelamin : Pe(em&uan

Peke(7aan : 9

A%ama : Islam

Alama' : Kedawun%

S'a'us &e(kawinan : menikahSuku : ,awa

Tan%%al MRS : !6 a%us'us !10

No8 Re% :

2"2 ANAMNESA

18 Keluhan u'ama : Luka di kaki ki(i se7ak 1 min%%u yan% lalu

!8 Riwaya' &enyaki' seka(an%

Pasien di-awa ke U=D RSUD A(7awinan%un den%an keluhan 'e(da&a'

luka di kaki ki(i se7ak 1 min%%u yan% lalu/ luka 'e(7adi ka(ena 'e(sandun%8

Pasien men%a'akan luka -e(wa(na me(ah kehi'aman/ luka 'idak 'e(asa

saki'/ -e(nanah se('a -e(-au 'idak seda&/ 'idak %a'al8 Pasien 7u%a men%a'akan

'ela&ak kaki 'e(se-u' men7adi -en%kak se7ak 1 min%%u ini8

Pasien 7u%a men%eluh -adannya 'e(asa lemah/ na>su makannya -anyak

'a&i -e(a' -adannya semakin menu(un/ dan &asien se(in% me(asa haus/ minum ?

@/# li'e(;ha(i8 &asien 7u%a men%a'akan se(in% $AK 3kenin% le-ih da(i 0;h(58

Keluhan9keluhan 'e(se-u' 'im-ul se7ak ? # 'ahun ini8

Pasien sudah meme(iksakan lukanya ke &uskesmas 'um&an%/ dan di(u7uk

ke RSUD A(7awinan%un8

4



@8 Riwaya' &enyaki' dahulu

Pasien 'idak &e(nah men%alami saki' yan% sama se-elumnya

Riwaya' hi&e('ensi : disan%kal

Riwaya' dia-e'es meli'us : 3B5 den%an &en%o-a'an %li-enklamid

yan% 'idak 'e(a'u(8

Riwaya' ale(%i : disan%kal

08 Riwaya' &enyaki' kelua(%a

Riwaya' kelua(%a den%an &enyaki' se(u&a :8

Riwaya' hi&e('ensi : disan%kal

Riwaya' dia-e'es meli'us : 3B5

Riwaya' ale(%i : disan%kal

2"4 PEMERIKSAAN )ISIK

1" Keadaan U&u& : 'am&ak lemah

2" 3i$al Si.n

'ensi : 10;C mm4%

nadi : "C ;mn'

RR : 1C ;mn'

suhu : @ .

4" S$a$u( ene!ali(

Ke'ala

$en'uk mesoe&hal

Ma$a

.on7un'i*a anemis 39;95/ skle(a ik'e(ik 39;958

+elin.a

$en'uk no(mo'ia/ sek(e' 395/ &enden%a(an -e(ku(an% 3958

#idun.

Na>as u&in% hidun% 395/ sek(e' 395/ e&is'aksis 3958

5



Mulu$ dan $en..o!okan

$i-i( &ua' 395/ -i-i( ianosis 395/ %usi -e(da(ah 395/ 'onsil mem-esa( 395/

&ha(in% hi&e(emis 3958

Lehe!

,P 'idak menin%ka'/ '(akea di'en%ah/ &em-esa(an kelen7a( 'i(oid 3958

Pa!u

Sua(a na>as *esikule(/ (onhi 39;95/ wheeFin% 39;958

-an$un.

Auskul'asi : -unyi 7an'un% I dan II (e%ula(/ mu(mu( 395/ %allo& 3958

Ado&en

Pe(u' 'am&ak menda'a(/ 'idak 'am&ak adanya massa/ nye(i 'ekan 395

/" S$a$u( lokali(

Re.io ek($!e&i$a( de$!a e$ (ini($!a

Ins&eksi : Re%io Do(salis Pedis Sinis'(a 'am&ak luka ?# m 1 m/

-en'uk 'idak -e(a'u(an/ ulkus 3B5/ &us 3B5/ oedem 3B5/ hi&e(emi 3B58kuli'

seki'a( 'e&i luka -e(wa(na hi'am 'idak (a'a/ 'en%ahnya hi&e(emi 3B58

Pal&asi : nye(i 'ekan 395

2"/ PEMERIKSAAN PENUN-AN

− Peme(iksaan da(ah len%ka&

La-o(a'o(ium da(ah

4emo%lo-in "/6 %;dl GL: 1@/#91# P: 1!910H

Lekosi' 1680 sel;mm G089118H

T(om-osi' 00C8 sel;mm G1#890#8H

4ema'ok(i' !C80

=ula da(ah sewak'u !#1 m%;dl G 10H

6



2"5 RESUME

Ny8R/ #0 'ahun/ den%an keluhan 'e(da&a' luka di kaki ki(i se7ak 1 min%%u

yan% lalu/ luka 'e(7adi ka(ena 'e(sandun%8 Luka -e(wa(na me(ah kehi'aman/ luka

'idak 'e(asa saki'/ -e(nanah se('a -e(-au 'idak seda&/ 'idak %a'al/ kaki 7u%a

-en%kak se7ak 1 min%%u ini8

Pasien 7u%a men%eluh -adannya 'e(asa lemah/ na>su makannya menin%ka'

'a&i -e(a' -adannya semakin 'u(un/ dan &asien se(in% me(asa haus/ se(in% $AK

3kenin% le-ih da(i 0;h(58 Keluhan9keluhan 'e(se-u' 'im-ul se7ak ? # 'ahun ini8

Re%io Do(salis Pedis De'(a 'am&ak luka ?# m 1 m/ -en'uk 'idak

-e(a'u(an/ ulkus 3B5/ &us 3B5/ oedem 3B5/ hi&e(emi 3B58kuli' seki'a( 'e&i luka

-e(wa(na hi'am 'idak (a'a/ 'en%ahnya hi&e(emi 3B58 Da(i &eme(iksaan &enun7an%dida&a'kan hasil =lukosa da(ah sewak'u !#1 m%;dl8

2"6 ,IANOSA

Dia-e'es melli'us 'y&e ! den%an Ulus &edis sinis'(a

2"7 PENA+ALAKSANAAN

A8 Non >a(makolo%is

9 Edukasi

9 Men%a'u( &ola makan;die' sesuai ke-u'uhan $$ a'au %iFi &ende(i'a

9 2lah(a%a

$8 )a(makolo%i

.e>aFolin I ! J 1 %(

Ke'o(ola I @ J@ m%

Me'(onidaFol I @ J #m%

.8 2&e(a'i> : 9 P(o: De-(idemen' 3&edis de'(a5

7



BAB III

+IN-AUAN PUS+AKA

4"1 ,E)INIS ,IABE+ES MELLI+US

Dia-e'es melli'us adalah salah sa'u &enyaki' me'a-olik -e(u&a

%an%%uan me'a-olisme ka(-ohid(a'/ yakni &enu(unan &en%%unaan %lukosa

yan% (endah sehin%%a men%ki-a'kan adanya &enum&ukan %lukosa di

dalam da(ah 3hi&e(%likemia58 Ada&un &enye-a- 'e(7adinya &enim-unan

kada( %lukosa didalam da(ah 'e(se-u' ialah adanya %an%%uan -e(u&a

ku(an%nya sek(esi enFim insulin &ada &an(eas 3DM 'i&e 15/ a'au 'e(7adin

%an%%uan >un%si &ada enFim insulin 'e(se-u' dalam me'a-olisme %lukosa 3DM'i&e !58 1/!/@

4"2 ,IANOSIS ,IABE+ES MELLI+US

Dia%nosis DM umumnya akan di&iki(kan den%an adanya %e7ala khas

DM -e(u&a &oliu(ia/ &olidi&sia/ &olo>a%i/ lemas dan -e(a' -adan yan%

menu(un8 =e7ala lain yan% mun%kin dikemukakan &asien adalah kesemu'an/

%a'al/ ma'a ka-u( dan im&o'ensia &ada &asien &(ia se('a &(u(i'us *ul*ae &ada

&asien wani'a80

Pada kasus ini/ seo(an% laki9laki den%an usia #! 'ahun yan% di(awa'

di-an%sal -edah RSUD kan7u(uhan didia%nosis dia-e'es melli'us den%an

ulkus &edis de'(a8 Dike'ahui ku(an% le-ih # 'ahun &asien 'elah men%alami

%e7ala khas da(i DM namun &asien menya'akan 'idak 'e(a'u( minum o-a'8

Sea(a ke-e'ulan ka(ena luka dikakinya yan% 'idak sem-uh/ ku(an% le-ih 1

-ulan yan% lalu &asien &e(nah di &e(iksa kada( %ulanya dan mena&ai

#m%;dL8 1 'ahun se-elumnya/ &asien men%aku makannya -anyak ka(ena

se(in% la&a(/ se(in% haus/ dan se(in% -uan% ai( keil8 Keluhan lain yan%

di(asakan adalah se(in% kesemu'an &ada kakinya/ dan -adan lemas8 Kada(

%lukosa da(ah yan% 'in%%i akan menye-a-kan 'im-ulnya %e7ala9%e7ala khas/

8



se&e('i >(ekwensi kenin% menin%ka'/ (asa haus/ -anyak makan /se('a mudah

'e(kena &enyaki' in>eksi8

=am-a( !8 Al%o(i'ma dia%nosis Dia-e'es Melli'us8

Dia%nosis Dia-e'es Melli'us da&a' di'e%akkan 7ika # :

18 Kada( %lukosa da(ah sewak'u ! m%;dL &ada o(an% yan%

memiliki'anda klinis dia-e'es melli'us/ a'au

9



!8 Kada( %ula da(ah &uasa 1!6 m%;dL8 Puasa -e(a('i 'idak ada asu&ankalo(i

selama 1 7am se-elum &en%am-ilan sam&el da(ah *ena/ a'au

@8 Kada( %lukosa &lasma ! m%;dL/ &ada ! 7am sesudah &em-e(ian-e-an

%lukosa o(al #%8

4"4 ULKUS ,IABE+IKUM

Ulkus dia-e'ikum me(u&akan salah sa'u kom&likasi dia-e'es melli'us

yan% -e(u&a kema'ian 7a(in%an aki-a' keku(an%an ali(an da(ah/ -iasanya

'e(7adi di-a%ian u7un% kaki a'au 'em&a' 'um&uan 'u-uh8 =am-a(an luka

-e(u&a adanya ulkus dia-e'ik &ada &un%%un% kaki kanan sudah mena&ai

'endon a'au 'ulan% sehin%%a kaki dia-e'ik &ada &ende(i'a ini mun%kin da&a'

dimasukkan &ada de(a7a' III klasi>ikasi kaki dia-e'ik menu(u' Wa%ne(8

Sedan%kan &ada kaki ki(i 'e(da&a' %an%(en &ada selu(uh kaki sehin%%a da&a'

dimasukkan &ada de(a7a' klasi>ikasi kaki dia-e'ik menu(u' Wa%ne(8

Namun un'uk mene%akkan de(a7a' kaki dia-e'ik &ada &asien ini di&e(lukan

(on'%en &ada kaki kanan &asien yan% men%alami ulkus un'uk meliha'

kedalaman dan men%klasi>ikasikan de(a7a' ulkus8

1" Kla(i8ika(i Menu!u$ Wa.ne!

Klasi>ikasi kaki dia-e'ik menu(u' Wa%ne( adalah se-a%ai -e(iku' : 6//1!

o De(a7a' : Tidak ada lesi 'e(-uka/ kuli' masih u'uh

o De(a7a' I : Ulkus su&e(>iial/ 'an&a in>eksi/ 'e(-a'as &ada kuli'

o De(a7a' II : Ulkus dalam dise('ai seluli'is 'an&a a-ses a'au kehilan%an

'ulan%

o De(a7a' III : Ulkus dalam dise('ai kelainan kuli' dan a-ses luas yan%

dalam hin%%a mena&ai 'endon dan 'ulan%/ den%an a'au 'an&a

os'eomyeli'is

o De(a7a' I : %an%(en 'e(-a'as/ yai'u &ada i-u 7a(i kaki a'au 'umi'

o De(a7a' : %an%(en selu(uh kaki

10



=am-a( 08 Pe(kem-an%an UlkusC

2" Pa$o.ene(i(

a8 Sis'em Sa(a>

Neu(o&a'i dia-e'ikum meli-a'kan -aik sa(a> &e(i>e( mau&un sis'em

sa(a> &usa'8 Neu(o&a'i &e(i>e( &ada &asien DM dise-a-kan ka(ena

a-no(mali'as me'a-olisme in'(insik sel Shwan yan% meli-a'kan le-ih

da(i sa'u enFim8 Nilai am-an% &(o'eksi kaki di'en'ukan oleh no(mal

'idaknya >un%si sa(a> senso(is kaki8 Pada keadaan no(mal/ (an%san%

nye(i yan% di'e(ima kaki e&a' menda&a' (es&on den%an a(a me(u-ah

&osisi kaki un'uk mene%ah 'e(7adinya ke(usakan yan% le-ih -esa(8

Pada &ende(i'a DM/ adanya neu(o&a'i dia-e'ikum akanmenye-a-kan seo(an% &ende(i'a DM ku(an% a'au 'idak me(asakan

adanya '(auma/ -aik mekanik/ kemis/ mau&un 'e(mis/ keadaan ini

memudahkan 'e(7adinya lesi a'au ulse(asi yan% kemudian masuknya

mik(oo(%anisme menye-a-kan in>eksi 'e(7adilah seluli'is a'au %an%(en8

11



Pe(u-ahan yan% 'e(7adi yan% mudah di'un7ukkan &ada &eme(iksaan

(u'in adalah &enu(unan sensasi 3(asa (a-a/ &anas/ din%in/ nye(i5/

nye(i (adikule(/ hilan%nya (e>leks 'endon/ hilan%nya (asa *i-(asi dan

&osisi/ anhid(osis/ &em-en'ukan kalus &ada dae(ah 'ekanan/ &e(u-ahan

-en'uk kaki ka(ena a'(o>i o'o'/ &e(u-ahan 'ulan% dan sendi8

-8 Sis'em askule(

Iskemia me(u&akan &enye-a- -e(kem-an%nya %an%(en &ada &asien

DM8 Dua ka'e%o(i kelainan *askule( :

15 Mak(oan%io&a'i

Mak(oan%io&a'i yan% -e(u&a oklusi &em-uluh da(ah uku(an

sedan% mau&un -esa( menye-a-kan iskemia dan %an%(en8 Den%anadanya DM/ &(oses a'e(oskle(osis -e(lan%sun% e&a' dan le-ih

-e(a' den%an ke'e(li-a'an &em-uluh da(ah mul'i&le8 Sem-ilan

&uluh &e(sen &asien men%alami 'i%a a'au le-ih oklusi &em-uluh

da(ah den%an oklusi yan% se%men'al se('a le-ih &an7an%

di-andin% non DM8 A'e(oskle(osis -iasanya &(oksimal namun

se(in% -e(hu-un%an den%an oklusi a('e(i dis'al -awah lu'u'/

'e(u'ama a('e(i 'i-ialis an'e(io( dan &os'e(io(/ &e(onealis/

me'a'a(salis/ se('a a('e(i di%i'alis8 )ak'o( yan% mene(an%kan

'e(7adinya aksele(asia'e(o%enesis meli&u'i kelainan me'a-olisme

li&o&(o'ein/ hi&e('ensi/ me(okok/ >ak'o( %ene'ik dan (as/ se('a

menin%ka'nya '(om-osi'8

!5 Mik(oan%io&a'i

Mik(oan%io&a'i -e(u&a &ene-alan mem-(ana -asalis a('e(i keil/

a('e(iola/ ka&ile( dan *enula8 Kondisi ini me(u&akan aki-a'

hi&e(%likemia menye-a-kan (eaksi enFima'ik dan non

enFima'ik %lukosa kedalam mem-(ana -asalis8 Pene-alan

mem-(ana -asalis menye-a-kan &enyem&i'an lumen &em-uluh

da(ah8

12



=am-a( 08 Kaki Iskemik 1!

8 Sis'em Imun8

S'a'us hi&e(%likemi da&a' men%%an%%u -e(-a%ai >un%si ne'(o>il dan

monosi' 3mak(o>a%5 meli&u'i &(oses kemo'aksis/ &e(leka'an

3adhe(ene5/ >a%osi'osis dan &(oses9-unuh mik(oo(%anismein'(aselule( 3in'(aellule( killin%58 Semua &(oses ini 'e(u'ama

&en'in% un'uk mem-a'asi in*asi -ak'e(i &io%enik dan -ak'e(i lainnya8

Em&a' 'aha&an 'e(se-u' diawali den%an kemo'aksis/kemudian

>a%osi'osis/ dan mulailah &(oses in'(a selule( un'uk mem-unuh kuman

'e(se-u' oleh (adikal -e-asoksi%en 3R$22!5 dan hid(o%en &e(oksida8

Dalam keadaan no(mal kedua -ahan dihasilkan da(i %lukosa melalui

&(oses heosemono&hos&ha'e shun' yan% meme(lukan NADP4

3nio'inamideadenine dinuleo'ide &hos&ha'e58 Pada keadaan

hi&e(%likemia/ %lukosa 'e(se-u' oleh aldose (eduk'ase 3AR5 diu-ah

men7adi so(-i'ol/ dan &(osesini mem-u'uhkan NADP48 Aki-a' da(i

&(oses ini sel akan keku(an%an NADP4 un'uk mem-en'uk 2! dan

4!2! ka(ena NADP4 di%unakan dalam (eaksi8 =an%%uan ini akan

le-ih &a(ah a&a-ila (e%ulasi DM mem-u(uk8

d8 P(oses Pem-en'ukan Ulkus

Ulkus dia-e'ikum me(u&akan sua'u kaskade yan% die'uskan oleh

adanya hi&e(%likemi8 Tak sa'u&un >ak'o( yan% -isa -e(di(i sendi(i

menye-a-kan 'e(7adinya ulkus8 Kondisi ini me(u&akan akumulasi

e>ek hi&e(%likemia den%an aki-a'nya 'e(hada& sa(a>/ *askule(/

imunolo%is/ &(o'ein 7a(in%an/ '(auma se('a mik(oo(%anisma salin%

13



-e(in'e(aksi menim-ulkan ulse(asi dan in>eksi kaki8 Ulkus dia-e'ikum

'e(di(i da(i ka*i'as sen'(al -iasanya le-ih -esa( di-andin% &in'u

masuknya/ dikelilin%i kalus ke(as dan 'e-al8 Awalnya &(oses

&em-en'ukan ulkus -e(hu-un%an den%an hi&e(%likemia yan% -e(e>ek

'e(hada& sa(a> &e(i>e(/ kola%en/ ke(a'in dan su&lai *askule(8 Den%an

adanya 'ekanan mekanik 'e(-en'uk ke(a'in ke(as &ada dae(ah kaki

yan% men%alami -e-an 'e(-esa(8 Neu(o&a'i senso(is

&e(i>e( memun%kinkan 'e(7adinya '(auma -e(ulan% men%aki-a'kan

'e(7adinya ke(usakan 7a(in%an di-awah a(ea kalus8 Selan7u'nya

'e(-en'uk ka*i'as yan% mem-esa( dan akhi(nya (u&'u( sam&ai

&e(mukaan kuli' menim-ulkan ulkus8 Adanya iskemia dan &enyem-uhan luka a-no(mal men%halan%i (esolusi8 Mik(oo(%anisme

yan% masuk men%adakankolonisasi di dae(ah ini8 D(ainase yan%

inadekua' menim-ulkan losed s&ae in>e'ion8 Akhi(nya se-a%ai

konsekuensi sis'em imun yan% a-no(mal/ -ak'e(ia suli' di-e(sihkan

dan in>eksi menye-a( ke 7a(in%an seki'a(nya8C

=am-a( #8 Pa'o%enesis Ulkus Dia-e'ik 1!

14



4" Pen.elolaan

$e(dasa(kan &a'o%enesisnya/ maka lan%kah &e('ama yan% ha(us

dilakukan &ada &asien dia-e'es melli'us adalah &en%endalian %lukosa

da(ah8 Ti%a s'udi e&idemiolo%i -esa(/ Dia-e'es .on'(ol and

.om&lia'ionT(ial 3D..T5 dan Uni'ed Kin%dom P(os&e'i*e S'udy

3UKPDS5 mem-uk'ikan -ahwa den%an men%endalikan %lukosa da(ah/

kom&likasi k(onik dia-e'es da&a' diku(an%i8 6

Pen%endalian kada( %lukosa da(ah da&a' dilakukan an'a(a lain den%an

a(a men%a'u( &ola makan/ la'ihan >isik 'e(a'u(/ se(a' den%an o-a'9o-a'an

an'i9hi&e(%likemi8 Salah sa'u o-a' an'i9hi&e(%likemi yan% di-e(ikan &ada

&asien ini adalah insulin8 Pem-e(ian sea(a (e%ula( insulin yai'u a'(a&id &ada &asien ini dika(enakan &asien ini mende(i'a DM yan% dise('ai in>eksi

&ada kaki kanannya8

Menu(u' T7ok(o&(awi(o 31""!5/ indikasi &en%%unaan insulin an'a(a lain:"

18 DM 'i&e I

!8 DM 'i&e II yan% &ada saa' 'e('en'u 'idak da&a' di(awa' den%an 2AD

@8 DM den%an kehamilan08 Ne>(o&a'i dia-e'i 'i&e $@3s'adium III5 dan $ 3s'adium I5

#8 DM den%an %an%%uan >aal ha'i yan% -e(a'

68 DM dan T$ &a(u yan% -e(a'

8 DM den%an in>eksi aku' 3selluli'is/ %an%(en5C8 Ke'oasidosis dia-e'ik dan koma lain &ada DM

"8 DM dan o&e(asi

18 DM den%an &a'ah 'ulan%118 DM den%an unde(wei%h'

1!8 DM dan &enyaki' %(a*id

Pada &asien ini un'uk &e(awa'an luka in>eksi dilakukan den%an

d(essin% men%%unakan Na.l un'uk mem-e(sihkan dan mem-ilas lalu

men%%unakan sem&(o'an me'(onidaFole se-a%ai an'i-io'ika 'o&ikal8

Penan%anan in>eksi sea(a sis'emik di-e(ikan an'i-io'ika -(oad

s&e'(um dan na((ow s&e'(um yan% di-e(i sea(a kom-inasi an'a(a o(al

mau&un sea(a in7eksi se&e('i e>o'aime8 Menu(u' adam 31""C5 &ada

keadaan in>eksi -e(a'/ &en%%unaan an'i-io'ika ha(us dilakukan

15



semaksimal mun%kin/ den%an &emiki(an -ahwa in>eksi -e(a' umumnya

dise-a-kan oleh le-ih da(i sa'u 7enis kuman/ disam&in% i'u 7u%a se(in%

dise('ai kuman anae(o-86

Te(a&i sim&'oma'ik &ada &asien den%an ulkus &edis dia-e'ik

meli&u'i semua 'indakan medis yan% -e('u7uan men%hilan%kan a'au

men%u(an%i %e7ala sekunde( aki-a' &enin%ka'an %lukosa da(ah8 Pada

&asien dia-e'es meli'us den%an ulkus &edis/ se(in%kali di'emukan

&enye-a(an in>eksi melalui ulkus/ demam/ nye(i dan %an%%uan

&ene(naan86/ 1

E(adikasi 'o'al dia-e'ik >oo' 7a(an% 'e(7adi8 Meski&un da&a'

men%e(in%/(esiko 'im-ulnya ulkus -e(ulan% 'e'a& 'in%%i 7ika %lukosa da(ah 'idak 'e(kendali8 2leh ka(ena i'u/ edukasi &asien un'uk -e(ada&'asi

den%an si'uasi 'e(se-u' men7adi san%a' &en'in% dalam &en%elolaan

dia-e'es melli'us den%an ulkus8 Wa(d e' al11 meneli'i -ahwa ke&uasan

&asien &aska &e(awa'an ulkus &edis dia-e'ikum le-ih 'in%%i &ada

me(eka yan% se-elumnya di-e(ikan edukasi dan &siko'e(a&i8 Pe(lu

&en7elasan 'e(hada& &asien 'en'an% -ahaya ku(an% a'au hilan%nya sensasi

(asa di kaki/ &e(lunya &eme(iksaan kaki &ada se'ia& &e('emuan den%an

dok'e(/ dan &e(lunya e*akuasi sea(a 'e(a'u( 'e(hada& kemun%kinan

'im-ulnya kem-ali ulkus &edis &aska &e(awa'an se-elumnya81!

/" +indakan Bedah

$e(dasa(kan klasi>ikasi Wa%ne(/ da&a' di'en'ukan 'indakan yan% 'e&a'

sesuai den%an de(a7a' ulkus yan% ada8 Tindakan 'e(se-u' yai'u:

- De(a7a' : 'idak ada &e(awa'an lokal sea(a khusus

- De(a7a' I9I : &en%elolaan medik dan 'indakan -edah mino(

- De(a7a' : 'indakan -edah mino(/ -ila %a%al dilan7u'kan den%an

-edah mayo( misalnya am&u'asi8

De-(idemen yan% adekua' me(u&akan lan%kah awal 'indakan -edah8

De-(idemen ha(us meli&u'i selu(uh 7a(in%an nek(o'ik dan kalus yan%

16



men%elilin%inya sam&ai 'am&ak 'e&i luka yan% seha' den%an di'andai

adanya &e(da(ahan8 Pasien -ahkan dok'e( kadan% (a%u 'e(hada& 'indakan

ini/ namun akan 'e(ke7u' saa' meliha' munulnya 7a(in%an -a(u yan%

'um-uh8

Sea(a 'eknis am&u'asi kaki a'au mu'ilasi 7a(i da&a' dilakukan menu(u'

'in%ka'an se-a%ai -e(iku':

• 7a(i nek(o'ik: disa('ikulasi 3'an&a &em-iusan5

• mu'ilasi 7a(i 'e(-uka 3&em-iusan se'em&a'5

• os'eomio&las'i: memo'on% -a%ian 'ulan% dilua( sendi

• am&u'asi miodesis 3den%an o'o' 7a(i;kaki5

• am&u'asi '(ansme'a'a(sal

• am&u'asi syme

$ila dae(ah %an%(en menye-a( le-ih k(anial/ maka dilakukan am&u'asi

-awah lu'u' a'au -ahkan am&u'asi a'as lu'u'8 Tu7uan am&u'asi a'au

mu'ilasi adalah :

• mem-uan% 7a(in%an nek(o'ik• men%hilan%kan nye(i• d(ainase nanah dan &enyem-uhan luka sekunde(• me(an%san% *askula(isasi -a(u8• (eha-ili'asi yan% 'e(-aik C

5" Pene.ahan

Pemakaian se&a'u ha(us &as den%an le-a( se('a kedalaman yan% uku&

un'uk 7a(i97a(i8 Se&a'u kuli' le-ih dian7u(kan ka(ena mudah -e(ada&'asi

den%an -en'uk kaki se('a si(kulasi uda(a yan% dida&a'kan le-ih -aik8 Kaos

kaki 7u%a ha(us &as/ 'idak -oleh meli&a'8 4inda(i &emakaian sandal a'au

alas kaki den%an 7a(i 'e(-uka8 ,an%an sekali kali -e(7alan 'an&a alas

kaki8T(auma mino( dan in>eksi kaki se&e('i 'e(&o'on%/ lee'9lee'/le&uh/

dan 'inea &edis -ila dio-a'i sendi(i oleh &asien den%an o-a' -e-asda&a'

men%ham-a' &enyem-uhan luka8 Mem-e(sihkan den%an ha'i9ha'i '(auma

mino( se('a a&likasi an'i-io'ika 'o&ikal -isa mene%ah in>eksi le-ih lan7u'

17



se('a memeliha(a kelem-a-an kuli' un'uk mene%ah&em-en'ukan

ulkus8Pe(awa'an kaki yan% dian7u(kan an'a(a lain:

• Ins&eksi kaki 'ia& ha(i 'e(hada& adanya lesi/ &e(da(ahan dian'a(a 7a(i9

7a(i8 =unakan e(min un'uk meliha' 'ela&ak kaki dan 'umi'8• .ui kaki 'ia& ha(i den%an ai( sa-un dan ke(in%kan/ 'e(u'ama

dian'a(a7a(i8• =unakan (eam a'au lo'ion &elem-a-• ,an%an %unakan la(u'an kimia;asam un'uk mem-uan% kalus8• Po'on% kuku den%an ha'i9ha'i/ 7an%an memo'on% melen%kun% 7auh

ke&(oksimal8• ,an%an me(okok• 4inda(i suhu eks'(emC

BAB I3

KESIMPULAN

Ny8R/ #0 'ahun/ den%an keluhan 'e(da&a' luka di kaki ki(i se7ak 1 min%%u

yan% lalu/ luka 'e(7adi ka(ena 'e(sandun% dan kuku8 Luka -e(wa(na me(ah

kehi'aman/ luka 'idak 'e(asa saki'/ -e(nanah se('a -e(-au 'idak seda&/ 'idak %a'al/

kaki 7u%a -en%kak se7ak 1 min%%u ini8

Pasien 7u%a men%eluh -adannya 'e(asa lemah/ na>su makannya menin%ka'

'a&i -e(a' -adannya semakin 'u(un/ dan &asien se(in% me(asa haus/ se(in% $AK

3kenin% le-ih da(i 0;h(58 Keluhan9keluhan 'e(se-u' 'im-ul se7ak ? # 'ahun ini8

Re%io Do(salis Pedis De'(a 'am&ak luka ?# m 1 m/ -en'uk 'idak

-e(a'u(an/ ulkus 3B5/ &us 3B5/ oedem 3B5/ hi&e(emi 3B58 kuli' seki'a( 'e&i luka

-e(wa(na hi'am 'idak (a'a/ 'en%ahnya hi&e(emi 3B58 Da(i &eme(iksaan &enun7an%

dida&a'kan hasil =lukosa da(ah sewak'u !#1 m%;dl8

Pasien didia%nosa dia-e'es melli'us 'i&e ! den%an Ulus &edis sinis'(a/

den%an &ena'alaksanaan de-(idemen'8

18



BAB 3

,A)+AR PUS+AKA

18 Noe(/ P(o>8d(848M8 S7ai>oellah/ Ilmu Penyaki' Endok(in dan Me'a-olik/ $uku

A7a( Ilmu Penyaki' Dalam/ ,ilid I/ $alai Pene(-i' )KUI/ ,aka('a/ !08 4al

#19#8

!8 Issel-ahe(/ $a(aundwald/ Wilson/ 4a((isons P(ini&les o> in'e(nal mediine/

In'e(na'ional edi'ion/ M%(aw 4ill $ook .o8/Sin%a&o(e/1""08

@8 S'a> Pen%a7a( $a%ian $edah )K UI/ askule(/ Kum&ulan Kuliah Ilmu $edah/

$ina(u&a Aksa(a ,aka('a/ 1""# hal: !019@@

08 S7amsuhidaya' R/ De ,on% WD : $uku a7a( ilmu -edah/ E=. ,aka('a/ 1""

#8 )(yk-e(% R8=8 Dia-e'i )oo' Ule( : Pa'ho%enesis and Mana%emen'/

Ame(ian )amily Physiian/ No*em-e( 1/ !!8

68 .unha $A: Dia-e'i >oo' in>e'ions8 Eme(% Med/ 1"" 1: 11#9!08

8 Au'ho(: Kenne'h Pa'(ik L Li%a(ay/ MD/ )ellow/ De&a('men' o>

Endo(inolo%y/ Dia-e'es and Me'a-olism/ S' Louis Uni*e(si'y .oau'ho(3s5:

William L Isley/ MD/ Senio( Assoia'e .onsul'an'/ Assoia'e P(o>esso( o>

Mediine/ Di*ision o> Endo(inolo%y/ Dia-e'es/ Me'a-olism/ and Nu'(i'ion/

Mayo .lini o> Rohes'e(

19



C8 Au'ho(: $u(ke A .unha/ MD/ P(o>esso( o> Mediine/ S'a'e Uni*e(si'y o>

New +o(k Shool o> Mediine a' S'ony $(ook .hie>/ In>e'ious Disease

Di*ision/ Win'h(o&9Uni*e(si'y 4os&i'al

h''&:;;emediine8medsa&e8om;a('ile;!@@C9o*e(*iew Dia-e'i Ule(s

"8 Au'ho(: Riha(d M S'illman/ MD/ )A.S/ 4ono(a(y Medial S'a>>/ No('hwes'

Medial .en'e( )o(me( .hie> o> S'a>> and Medial Di(e'o(/ Wound 4ealin%

.en'e(/ De&a('men' o> Su(%e(y/ No('hwes' Medial

.en'e(h''&:;;emediine8medsa&e8om;a('ile;06!C!9o*e(*iew

20

http://emedicine.medscape.com/article/237378-overview

http://emedicine.medscape.com/article/237378-overview

Documents

Laporan Kasus III Ulkus Pedis e.c Diabetes Mellitus