KEBERKESANAN PROGRAM PENDIDlKAN BAHASA !\lELAYUlfPST _ _

PROF. DR. ABDUL HAMID MAHMOODFAKULTI BAHASA, UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS

IDRIS MOHD RADZIFAKULTI BAHASA, UNIVERSITI PENDIDlKAN SULTAN IDRIS

KOD PENYELIDlKAN: 01-02-04-01KOD AKAUN : 050512

11

KANDUNGANHalaman

KANDUNGAN 11

SENARAI GAMBAR RAJAH DAN JADUAL IV

ABSTRAK VI

1. LATAR BELAKANG

2. PENYATAAN MASALAH 3

3. OBJEKTIF KAHAN 4

4. SOALAN KAJIAN 4

5. LITERATUR KAJIAN 5

0 Proses Latihan 50 Model Penilaian Program 80 Dapatan Kajian Penilaian Program 80 Kerangka Teori 10

6. KAEDAH KAJIAN 120 Reka Bentuk Kajian 120 Sampel Kajian 120 Alat Kajian 130 Pengumpulan Data 150 Penganalisisan Data 15

7. DAPATAN KAJIAN 16

7.4 Sejauh manakah factor perkhidmatan sokongan programIjazah Sarjanamuda Pendidikan Bahasa Melayu membantumenghasilkan guru yang berkesan? 44

7.1 Sejauh manakah Program Ijazah Sarjanamuda Bahasaberjayamelahirkan guru BahasaMelayu yang berkesan? 17

7.2 Sejauh manakah kurikulum yang disediakan sesuai untukmelahirkan guru Bahasa Melayu yang berkesan? 26

7.3 Sejauh manakan kedahlbentuk instruksi di UPSI berjayamelahirkan guru Bahasa Melayu yang berkesan? 35

III

8. RUMUSAN DAPATAN KAHAN 53

9. CADANGAN 55

10. RUJUKAN 57

11. LAMPlRAN 58

0 Jadual Analisis Data0 Soal Selidik0 Kelulusan Menjalankan Kajian

,

.... "","':.".;I.!·i.:."::,

II

IV

SENARAI GAMBAR RAJAH

Bi!. Judul Halaman

Rangka Latihan Program Ijazah Sarjanamuda Pendidikan Bahasa 7

Melayu UPSI

2 Rangka Proses Penilaian Program Ijazah Pendidikan Bahasa

Melayu UPSI11

SENARAI JADUAL

BiI. Judul Halaman

1 Analisis Ujian t Keberkesanan Program Ijazah Sarjanamuda 19Pendidikan BahasaMelayu Mengikut Jantina

2 Analisis Ujian t Keberkesanan Program Ijazah Sarjanamuda 20

Pendidikan Bahasa Melayu Mengikut Lokasi Sekolah

3 Analisis Ujian t Keberkesanan Program Ijazah Sarjanamuda 21Pendidikan Bahasa Melayu Mengikut Kes Saluran Masuk

4 Analisis ANOVA Keberkesanan Program Ijazah Sarjanamuda 23Pendidikan Bahasa Melayu Mengikut Tahun Dikurniakan Ijazah

5 Analisis ANOVA Keberkesanan Program Ijazah Sarjanamuda 25Pendidikan Bahasa Melayu Mengikut Tingkatan Yang Diajar

6 Analisis Ujian t Tahap Kesesuaian Kurikulum Ijazah Sarjanamuda 28Pendidikan Bahasa Melayu Mengikut Jantina

7 Analisis Ujian t Tahap Kesesuaian Kurikulum Ijazah Sarjanamuda 29Pendidikan BahasaMelayu Mengikut Lokasi Sekolah

8 Analisis Ujian t Tahap Kesesuaian Kurikulum Ijazah Sarjanamuda 31Pendidikan Bahasa Melayu Mengikut Kes Saluran Masuk

9 Analisis ANOVA Tahap Kesesuaian Kurikulum Ijazah 33

Sarjanamuda Pendidikan Bahasa Melayu Mengikut TahunDikumiakah Ijazah

II

10 Analisis ANOVA Tahap Kesesuaian Kurikulum Ijazah 35

Sarjanamuda Pendidikan Bahasa Melayu Mengikut TingkatanYang Diajar

11 Analisis Ujian t Tahap Kualiti Kaedah dan Bentuk Instruksi 37

Pensyarah Program Ijazah Sarjanamuda Pendidikan Bahasa MelayuMengikut Jantina

12 Analisis Ujian t Tahap Kualiti Kaedah dan Bentuk Instruksi 39

Pensyarah Program Ijazah Sarjanamuda Pendidikan Bahasa MelayuMengikut Lokasi Sekolah

13 Analisis Ujian t Tahap Kualiti Kaedah dan Bentuk Instruksi

Pensyarah Program Ijazah Sarjanamuda Pendidikan Bahasa Melayu 40

Mengikut Kes Saluran Masuk

14 Analisis ANOVA Tahap Kualiti Kaedah dan Bentuk Instruksi 42

Pensyarah Program Ijazah Sarjanamuda Pendidikan Bahasa MelayuMengikut Tahun Dikumiakan Ijazah

15 Analisis ANOVA Tahap Kualiti Kaedah dan Bentuk Instruksi

Pensyarah Program Ijazah Sarjanamuda Pendidikan Bahasa Melayu 44

Mengikut Tingkatan Yang Diajar

16 Analisis Ujian t Tahap Kualiti Perkhidmatan Sokongan Program 46Ijazah Sarjanamuda Pendidikan Bahasa Melayu Mengikut Jantina

17 Ujian t Tahap Kualiti Perkhidmatan Sokongan Program Ijazah 47

Sarjanamuda Pendidikan Bahasa Melayu Mengikut Lokasi Sekolah

18 Analisis Ujian t Tahap Kualiti Perkhidmatan Sokongan Program 49

Ijazah Sarjanamuda Pendidikan Bahasa Melayu MengikutKes Saluran Masuk

19 Analisis ANOVA Tahap Kualiti Perkhidmatan Sokongan Program 50

Ijazah Sarjanamuda Pendidikan Bahasa Melayu MengikutTahun Dikumiakan Ijazah

20 Analisis ANOVA Tahap Kualiti Perkhidmatan Sokongan Program 52

Ijazah Sarjanamuda Pendidikan Bahasa Melayu MengikutTingkatan Yang Diajar

v

I

VI

ABSTRAK

Kajian dijalankan bertujuan untuk mengukur tahap keberkesanan program IjazahSarjanamuda Pendidikan Bahasa Melayu di UPSl. Responden kajian terdiri daripadabekas pelajar program ini yang telah bergraduat pada tahun 1999, 2000 dan 2001.Instrumen yang digunakan ialah soal selidik. Soal selidik ini dihantar kepada semua

bekas pelajar yang telibat. Seramai 87 orang (30%) responden telah memberi maklumbalas. Terdapat 4 soalan kajian yang dikemukakan, iaitu (1) soalan tentang keberkesanan

objektif program; (2) soalan tentang keberkesanan kurikulum yang diguna pakai; (3)soalan tentang keberkesanan kaedahlbentuk instruksi pensyarah di UPSI; dan (4) soalantentang peranan perkhidmatan sokongan. Untuk melihat keberkesanan program ini

pengkaji telah memilih 6 pemboleh ubah tidak bersandar, iaitu jantina, salurankemasukan ke UPSI, lokasi tempat mereka mengajar sekarang, tahun dikumiakan ijazah,dan tingkatan yang diajar. Dapatan kajian menunjukkan secara keseluruhannya objektifuntuk melahirkan guru Bahasa Melayu yang berkesan tercapai. Walau bagaimanapunkurikulum yang digunakan masih perlu dikemas kini. Daripada 32 kursus yangditawarkan kepada pelajar terdapat 5 kursus (15.6%) yang tidak begitu relevan digunakandi sekolah. Ujian berdasarkan pemboleh ubah tidak bersandar juga menunjukkan tidak

terdapat perbezaan yang signifikan antara min setiap kategori. Nilai p > 0.05. Hal yangpaling ketara ialah kelemahan perkhidmatan sokongan, terutama daripada segi infrastruktur. Perkhidmatan pensyarah hampirmemuaskan.

II

Maka hendaklali ditubuhkan suatu yayasan pelajaran tinggi yangmempunyai taraf universiti. Sebagai suatu pertubuhan perbadananbagi meksud mengadakan, memajukan dan mengembangkanpelajaran tinggi dalam bidang pengajaran-pembelajaran TeknologiMaklumat, Sa ins Kognitif dan Pedagogi, Bahasa Melayu,Matematik, Sa ins, Pendidikan Khas dan bidang pengajian lain yangperlu, serta juga mengadakan penyelidikan dan pengumpulan dan

kemajuan pengetahuan, dan penyebaran pengetahuan dalam bidangpengajian itu.

1.0 Latar Belakang

Universiti Pendidikan Sultan Idris (UPSI) ditubuhkan berkuat kuasa di bawah Warta

Kerajaan P.U. (A) 132 & 133, bertarikh 24 Februari 1977, melalui dua buah Perintah,

iaitu Perintah Universiti Pendidikan Sultan Idris (Perbadanan) 1977 yang berbunyi:

dan Perintah Universiti Pendidikan Sultan Idris (Kampus) 1997 yang berbunyi:

Tapak kampus iiu adalah bertempat di Batang Padang, Daerah

Tanjong Malim dalam negeri Perak. Fakulti Sains Kognitif danPembangunan Manusia, Fakulti Sains dan Teknologi Maklumat,Fakulti Pendidikan Bahasa, Fakulti Sains Kemanusiaan dan fakultilain sebagaimana perlu hendaklah bertempat di kampus ini.

Berdasarkan kedua-dua perintah tersebut UPSI memulakan pengambilan pelajar lulusan

Kursus Diploma Perguruan Khas seramai 334 orang pada Jun 1997. Pelajar yang terdiri

Program Ijazah Sarjanamuda Pendidikan Bahasa Melayu mula ditawarkan kepada

I;

I

daripada guru yang sedang mengikuti kursus dalam perkhidmatan ini telah menjalani

kursus selama setahun di maktab-maktab perguruan di seluruh negara. Mereka diterima

masuk ke UPSI sebagai pe1ajar tahun dua universiti.

pelajar mulai Jun 1997 melalui kedua-dua Perintah tersebut. Seramai 37 tempat telah

ditawarkan kepada pelajar lulusan Kursus Diploma Perguruan Khas (KDPK) yang terdiri

daripada guru yang telah tamat mengikuti kursus dua semester di maktab-maktab

perguruan. Kelayakan mereka diiktiraf setara dengan lulusan tahun satu di universiti

Mulai ambilan Mei 1999 prosedur pengambilan pelajar ke program ini berubah.

tempatan. Oleh itu, mereka diterima masuk ke universiti sebagai pelajar tahun dua dan

bergraduat pada 1999. Pada Mei 1998, program ini mengambil 69 pelajar lulusan KDPK

melalui cara yang sarna seperti yang telah dilakukan sernasa pengambilan pertama dibuat.

Mereka telah bergraduat pada 2000.

Komposisi pelajar yang diterima masuk lebih pelbagai dengan membuka peluang kepada

lulusan Sijil Tinggi Persekolahan Malaysia (STPM), calon saluran kedua dan lulusan

diploma daripada institusi pengajian yang diiktiraf oleh Kementerian Pendidikan dan

Senat UPSI, di samping lulusan KDPK. Mereka mula mengikuti program ini dari tahun

satu. Kebanyakan mereka menamatkan program ini dalam masa tiga tahun, kecuali

pelajar yang masuk dengan kelulusan KDPK. Jangka masa pengajian mereka agak

singkat kerana mereka mendapat pengecualian kredit.

Pada peringkat awal seramai 3 orang pensyarah telah dilantik untuk

mengendalikan program ini. Ketiga-ketiga pensyarah tersebut dilantik berasaskan

pengalaman dan kelulusan mereka dalam bidang yang berkaitan. Kemudiannya, bilangan

Kurikulum program ini digubal oleh pensyarah program yang dilantik. Dalam

pensyarah yang dilantik bertambah sejajar dengan pertambahan bilangan pelajar yang

masuk mengikuti program ini.

proses penggubalan tersebut pelbagai kaedah telah digunakan bagi memastikan

kurikulum yang dibina sesuai dengan kehendak Kementerian Pendidikan Malaysia.

Berikutan dengan itu, sebuah jawatankuasa penggubalan kurikulum yang dianggotai

semua pensyarah Program Bahasa Melayu dibentuk bagi melahirkan sebuah kurikulum

yang memenuhi matlamat, objektif dan identiti Universiti ini. Bagi mencapai objektif

2

!

IIII

i

o Mengadakan sumbang saran dalam kumpulan;

o Mengkaji kurikulum yang sedang diamalkan olch universiti tempatan yang

lain seperti Universiti Putra Malaysia, Universiti Malaya, Universiti

Kebangsaan Malaysia, dan Universiti Sains Malaysia;

o Menggubal kurikulum Sarjanamuda Pendidikan Bahasa Melayu; dan

o Mendapatkan nasihat dan pandangan daripada pakar luar yang diketuai oleh

Prof. Datin Dr. Rahimah Ahmad.

tersebut, tindakan-tindakan yang berikut dilakukan Jawatankuasa:

Usaha jawatankuasa ini membuahkan hasil apabila kurikulum im telah mendapat

pengiktirafan Jabatan Perkhidmatan Awam pada Mac 2000.

Daripada segi kemudahan infrastruktur, program ini menggunakan sepenuhnya

kemudahan sedia ada yang ditinggalkan Institut Perguruan Sultan Idris. Proses membaik

pulih dan menambah baik bilik-bilik kuliah dan tutorial berjalan dengan lancar. Namun

demikian, usaha ke arah ini mengambil sedikit masa. Selain itu, buku-buku perpustakaan

juga turut ditambah sesuai dengan tahap pengajian pelajar serta rujukan pelajar.

2.0 Penyataan Masalah

3

Dalam masa 4 tahun kurikulum ini diguna pakai, beberapa perubahan telah berlaku. Pada

asalnya kurikulum ini digubal bagi memenuhi keperluan pelajar Kursus Diploma

Perguruan Khas (KDPK). Pada tahun 2000 kurikulum ini mengalami perubahan

berikutan dengan arahan Jabatan Pengajian Tinggi mengurangkan kredit yang perlu

diambil pelajar daripada 123 kredit kepada 110 kredit sahaja. Pada ambilan 2001 sekali

lagi kurikulum ini dikaji bagi menyesuaikannya dengan struktur yang barn diperkenalkan,

iaitu Struktur Pengajian Empat Tahun (SPET). Berasaskan struktur ini pelajar

II

Selain itu, penilaian ini dibuat bagi memenuhi kehendak Jabatan Pendidikan

dikehendaki mengambil127 kredit dalam masa minimum 4 tahun.

Perubahan ini tentu sekali memheri kesan kepada program yang sedia ada. Oleh

itu satu kajian perlu dibuat bagi mengukur kcbcrkesanan program supaya kelemahan yang

ada dapat diatasi segera.

Tinggi supaya kurikulum pengajian sentiasa disemak bagi memastikan kesesuaiannya

pada setiap masa. Hal ini sesuai dengan saranan Stufflebeam dan Shinkfield (1985 : 1)

supaya penilaian terhadap kurikulum program yang ditawarkan dinilai dari masa ke

masa. Menurut mereka penilaian seperti ini dapat'

... to keep their services up-to-date

and ensure that they are effectively meeting the needs of their clients, professionals must

continually obtain pertinent evaluativefeedback.'

3.0 Objektif Kajian

Kajian ini bertujuan untuk menilai semula keberkesanan dan kejayaan program yang

ditawarkan melalui pendapat bekas pelajar Program Pendidikan Bahasa Melayu yang

bergraduat pada tahun 1998, 1999, dan 2000. Mereka sekarang sedang menjalankan tugas

4

di sekolah. Pendapat mereka itu dijuruskan kepada 4 bidang skop kajian, iaitu daripada

segi konteks, input, proses dan produk.

4.0 Soalan Kajian

Kajian ini bertujuan untuk menilai keberkesanan program Ijazah Sarjanamuda Pendidikan

Bahasa Melayu yang ditawarkan kepada pelajar major. Untuk menilai keberkesanan

program ini beberapa soalan kajian telah dibina:

4.1 Sejauh manakah program Ijazah Sarjanamuda Pendidikan Bahasa Melayuberjaya melahirkan guru Bahasa Melayu yang berkesan?

II

4.4 Sejauh manakah factor perkhidmatan sokongan program IjazahSarjanamuda Pendidikan Bahasa Melayu membantu menghasilkan guruBahasa Melayu yang berkesan?

4.2 Sejauh manakah kurikulum yang sediakan sesuai untuk melahirkan guruBahasa Melayu yang berkesan?

4.3 Sejauh manakah kaedahlbentuk instruksi di UPSI berjaya melahirkan guruBahasa Melayu yang berkualiti?

5.0 Literatur Kajian

5.1 Proses Latihan

Proses latihan guru di UPSI bermula daripada pengambilan pelajar. Pelajar

Program ini diambil melalui 3 cara yang telah ditetapkan Jabatan

Pendidikan Tinggi, iaitu Calon Sijil Tinggi Persekolahan Malaysia

(STPM), Kes Khas dan Saluran Kedua. Ketiga-tiga kategori kemasukan ini

disyaratkan lulus Sijil Persekolahan Malaysia (SPM) atau kelayakan yang

setara dengannya dan sekurang-kurangnya mendapat Kepujian dalam mata

pelajaran Bahasa Malaysia (serta lulus Ujian Lisan) pada peringkat SPM.

mendapat sekurang-kurangnya Prinsipal E dalam dua mata pelajaran lain,

I

Namun begitu, bagi memantapkan program ini, Fakulti telah menetapkan

syarat-syarat tertentu.

Bagi Calon STPM, mereka dikehendaki lulus sijil penuh STPM serta

memperoleh sekurang-kurangnya Prinsipal C dalam mata pelajaran Bahasa

Melayu pada peringkat STPM. Selain itu, mereka juga disyaratkan

termasuk Pengajian Am. Calon Kes Khas terbuka kepada semua pelajar

diploma daripada mana-mana institusi atau organisasi kerajaan atau swasta

5

Saluran Kedua terbuka kepada guru Kementerian Pendidikan Malaysia

yang diiktiraf dengan mendapat Purata Mata Gred Terkumpul (PMGT)

sekurang-kurangnya 2.80. Untuk melihat kesesuaian program diploma

yang diambil dengan program yang akan diambil, mereka disayaratkan

menghadiri dan lulus temu duga yang dianjurkan Fakulti Bahasa. Calon

yang sedang berkhidmat di sekolah-sekolah kerajaan serta mempunyai

pengalaman sekurang-kurangnnya 5 tahun. Mereka juga perlu menghadiri

temu duga yang dianjurkan Fakulti Bahasa.

Sepanjang mereka mengikuti program ini sebagai guru pelatih, mereka

dibimbing dan diasuh selaras dengan kehendak Falsafah Pendidikan

Negara dan Falsafah Universiti. Dalam hal ini tiga komponen asas ilmu

keguruan, iaitu ilmu pengetahuan (IP), kemahiran (K) dan sahsiah (S)

diterapkan secara berhemah dan serentak kepada guru pelatih. Ilmu

pengetahuan bermaksud dua ilmu penting yang perlu dikuasai bakal guru

Bahasa Melayu, iaitu ilmu bahasa (linguistik) dan ilmu mengajar

dalam bidang sahsiah guru pelatih diwajibkan mengikuti kokurikulum.

Sebagai tambahan mereka digalakkan merancang dan menyertai kegiatan I

(pedagogi). Kedua-dua ilmu ini dikatagorikan di bawah skop akademik.

Kemahiran pula bermaksud kemahiran mengajar. Pada permulaannya guru

pelatih dibimbing dalam kelas-kelas pelajaran mikro dan makro. Kedua-

dua kelas ini diwujudkan bagi membantu pelajar menghadapi latihan

mengajar (Praktikum) yang dijalankan di sekolah yang dipilih. Manakala,

6

masyarakat yang diadakan di dalam dan diluar kampus. Secara teorinya

program latihan ini ditunjukkan dalam Gambar Rajah 1, di bawah:

BasilProsesMasuk

Proses Latihan

GuruTerlatil

Gambar Rajah 1

Rangka Latihan Program Ijazah Sarjanamuda PendidikanBahasa Melayu UPSI

7

Program latihan ini mengambil masa 3 tahun, tidak termasuk latihan

mengajar. Selepas mereka lulus akademik, kokurikulum dan praktikum

dengan mendapat sekurang-kurangnnya PNGK 2.00, mereka diiktiraf

sebagai guru siswazah terlatih.

II

5.2 Model Penilaian Program

Ada sekurang-kurangnnya 4 sebab mengapa sesuatu program itu dinilai.

Antaranya ialah (l ) untuk mengenal pasti keberkesanan program; (2)

untuk mendokumetasi objektif program yang telah tercapai; (3) untuk

menyediakan maklumat tentang perkhimdatan sedia ada yang bermanfaat

kepada staf dan pelanggan; dan (4) untuk membolehkan staf melakukan

perubahan yang dapat menambahkan keberkesanan sesuatu program

(Muraskin, 1 ?98). Penilaian program ini pula mempunyai pelbagai model

berdasarkan tujuan penilain tersebut. Dalam kajian ini, pengkaji telah

memilih CIPP yang telah diperkenalkan oleh Stufflebean sekitar tahun

1980-an. Model ini didapati paling sesuai untuk menilai keberkesanan

Program Jjazah Sarjanamuda Pendidikan Bahasa Melayu, UPSI. Model

CIPP (Context, Input. Process, Product) merupakan model penilaian yang

bertujuan untuk menilai sesuatu program dengan tujuan untuk menambah

baik program tersebut khususnya program-program yang ditawarkan

dalam bidang pendidikan dan perkhidmatan manusia. Stufflebeam

(1985: 165) mengakui bahawa CIPP merupakan model penilaian yang

dapat menjadi alat (tools) bagi membantu menjadikan sesuatu program

lebih baik untuk manfaat manusia yang dimaksudkan.

5.3 Dapatan Kajian Penilain Program

Kepentingan penilaian program dapat dilihat 'daripada banyaknya kajian

yang dilakukan ke atas sesuatu program. Hal ini termasuklah kajian

8

�II

sistematik berjaya mengendalikan pengajaran di dalam bilik darjah dengan

terhadap keberkesanan pelaksanaan sesuatu program pendidikan. Kajian-

kajian yang dilakukan Ball (1987), Copley (1974) dan Siti Aisa (!9�:2;,:__:.;

Pone (1961) menunjukkan kepentingan latihan yang sistematik dalarr

pendidikan guru. Mereka membuat perbandingan antara guru yang

menerima latihan yang sistematik dengan guru yang tidak mengikuti

sebarang latihan. Mereka mendapati guru yang mempunyai latihan yang

berkesan. Klien dan Freeman (1987) melihat hubungan antara sahsiah

dengan tanggungjawah guru terhadap pelajar. Dalam kajiannya beliau

mendapati terdapat hubungan yang signifikan antara sahsiah guru dengan

tanggungjawab professional mereka. Guru pelatih yang mempunyai

keyakinan diri yang tinggi lebih bertanggungjawab terhadap profesionnya

berbanding dengan rakan mereka yang rendah darjah keyakinan diri

mereka. Kajian Derrik (1971) pula menunjukkan kualiti individu dan

pencapaian akademik guru pelatih semata-mata tidak mencukupi untuk

9

menyediakan mereka menjadi guru berjaya. Kajian ini membuktikan pihak

sekolah mementingkan guru yang mempunyai kualiti yang berkaitan

dengan masyarakat sekitar. Ini bermakna guru pelatih perlu dibimbing

untuk melibatkan diri dalam program yang melibatkan masyarakat luar

kampus. Ini bertujuan menyediakan mereka sebagai ahli dalam komposisi

masyarakat sekolah yang Iebih besar, iaitu pelajar, guru, kerani, pengetua,

ketua panitia, guru penolong kanan, ibu bapa dan sebagainya.

Dalam proses menyediakan guru pelatih untuk mengajar di sekolah,

II

menunjukkan sebilangan besar guru pelatih yang mengikuti kursus kaedah

latihan kemahiran yang laksanakan semasa mereka menjalani latihan

seperti pengajaran mikro dan latihan mengajar (praktikum) sangat

mcmbantu. Malahan, kajian Simbo (1989), Hurgie (1976), Cooper (1980,

Allen (1980) dan Madika (1980) menunjukkan guru pelatih yang

didedahkan dengan pengalaman pengajaran mikro mempunyai perlakuan

pengajaran yang berkualiti tinggi semasa praktikum. Kajian ini juga

pengajian dapat berinteraksi dengan pelajar mereka dengan menggunakan

teknik pengajaran yang berkesan. Sekiranya pengajaran mikro tidak

didedahkanl kurang didedahkan kepada guru pelatih, hasil yang diperoleh

adalah sebaliknya (Allen dan Klerk, 1967).

5.4 Kerangka Teori

Kerangka teori kajian ini menggunakan model penilaian CIPP yang

dibentuk oleh Stufflebeam. Penilaian Konteks (context) ialah penilaian

yang akan dilakukan ke atas objektif program. Penilaian ini adalah untuk

10

melihat sejauh mana program yang dilaksanakan kepada pelajar itu

menepati matlarnat Falsafah Pendidikan Negara, visi dan misi UPSI, dan

dapat memenuhi keperluanlkehendak guru yang mengikuti pengajian di

UPSI. Penilaian input pula bertujuan untuk melihat sarna ada ilmu

pengetahuan yang berkaitan dengan pengajian dan praktikum yang dijalani

guru itu mencukupi dan relevan dengan keperluan guru di sekolah.

Penilaian proses (process) pula dimanfaatkan untuk melihat sarna ada

I�

I

terdapat kesesuaian daripada segi pendekatan, kaedah, strategi dan teknik

bagi menyampaikan ilmu kepada guru semasa mereka dilatih JI UllJ \ t:r:::.i li

ini. Manakala, bagi penilaian produk (product) pula, pengkaji akan

mendapatkan maklum balas daripada responden tentang penerimaan

pelajar, rakan sejawat, ketua dan pihak sekolah terhadap pengajaran dan

bimbingan yang diberi oleh responden dalam menyampaikan ilmu kepada

pelajar mereka. Rangka proses penilaian tersebut dapat dipaparkan seperti

dalam rajah di bawah:

INPUT

PengetahuanKemahiran

Sikap

NegaraUPSI

PerkuliahanKokurikulum

Gambar Rajah 2

Rangka Proses Penilaian Program Ijazah PendidikanBahasa MeJayu UPSI

11

6.0 Kaedah Kajian

6.1 Reka Bentuk Kajian

Kajian ini menggunakan reka bentuk kajian tinjauan. Reka bentuk ini

dipilih memandangkan kedudukan responden bertaburan di seluruh negara.

6.2 Sampel Kajian

Sampel kajian terdiri daripada semua bekas pelajar major Program

Sarjanamuda Pendidikan Bahasa Melayu yang telah bergraduat pada tahun

1998. 1999, dan 2000. Seramai 87 (30%) responden telah memberi

maklum balas dalam kajian ini. Daripada jumlah tersebut 35.6% terdiri

daripada responden lelaki dan selebihnya perempuan. Kebanyakan

responden kajian terdiri daripada ras Melayu (89.7%). Kelulusan Bahasa

Melayu responden tertinggi ialah pada peringkat STPM. Mereka tcrdiri

daripada 42.5% mendapat subsidiari dan 57.5% mendapat gred E. Rata­

rata responden mendapat gred C5 dan C6 semasa peperiksaan SPM.

Dalam kajian ini juga, .kadar bilangan responden yang mengajar di bandar

harnpir sarna dengan kadar responden yang mengajar di luar bandar.

Masing-masing 36.8% dan 43.7%. Tingkatan yang diajar juga

menunjukkan terdapat sebaran yang agak sekata. Responden kajian ini

terdiri daripada 51.3% yang mengajar di tingkatan menegah rendah,

termasuk kelas-kelas peralihan dan selebihnya mengajar di tingkatan

menengah atas, termasuk mengajar tingkatan 6. Berdasarkan saluran

masuk responden, 61 orang lulusan STPM dan 26 saluran kedua atau

guru.

12

6.3 Alat Kajian

Alat kajian ini terdiri daripada satu set soal sclidik yang dinbahsuai

daripada soal selidik kajian peringkat sarjana pcndidikan bcnajuk

"Pendidikan Guru Matematik Sekolah Rendah : Persepsi Guru Lcpasan

dan Pensyarah Maktab Perguruan dan Guru Besar", oleh Noor Shah Saad.

Soal selidik ini mengandungi 4 bahagian, iaitu

Bahagian 1: Mengandungi 15 butiran tentang biodata responden yang

terdiri daripada:

o Jantina

o Umur

o Bangsa

o Kelulusan akademik

o Kelulusan BahasaMelayu STPM

o Kelulusan BahasaMelayu SPM

o Jenis sekolah terkhir sebelum masuk ke UPSI

o Pengalaman mengajar

o Opsyen semasa di maktab perguruan (jika berkenaan)

o Lokasi sekolah

o Tahun dikumiakan ijazah

o Tingkatan tertinggi yang diajarkan sekarang

o Purata Nilai Gred Terkumpul (pNGK)

Bahagian II :Mengandungi 7 pemyataan yang berkaitan dengan objektif

program.

13

Bahagian III : Mengandungi 4 pemyataan yang berkaitan dengan

kurikulum program. Dalam bahagian ini dimuatkan nama kursus major,

kursus pendidikan, kursus universiti, praktikum dan kursus major yang

mirip kepada pendidikan.

Bahagian IV : Memuatkan 13 pemyataan yang berkaitan dengan

perkhidmatan sokongan yang dapat membantu pelajar mencapai objektif

program. Perkhidmatan ini datangnya daripada pensyarah, perpustakaan,

prasarana seperti komputer, penjadualan kursus dan tutorial.

Bahagian V : Mengandungi 11 pemyataan yang berkaitan dengan bentuk

pengajaran pensyarah.

Bahagian VI : Mengandungi 17 pemyataan yang berkaitan dengan hasil

(output) program ini.

Bahagian VII : Merupakan 8 soalan terbuka yang bertanyakan kekuatan

dan cadangan mereka bagi membaiki program ini.

Skala yang digunakan untuk mengukur respons responden bagi Bahagian I

ialah skala niminal dan skala ordinal.

Bagi Bahagian II hingga Bahagian VI ialah skala yang digunakan ialah

skala sela 5 tahap/peringkat, iaitu

1 = Sangat Tidak SetujuIPenting/Cukup

2 = Tidak SetujuIPenting/Cukup

3 = Kurang SetujuIPenting/Cukup

4 = SetujuIPenting/Cukup

5 = Sangat SetujuIPenting/Cukup

14

Kebolehpercayaan Item

Indeks kebolehpercayaan item yang digunakan ialah Alpha

Crombach. Ujian kebolchpercayaan yang dijalankan mcnunjukkan

indeks kebolehpercayaan soal selidik ini agak tinggi, iaitu 0.8314.

6.4 Pengumpulan Data

Soal selidik ini dihantar melalui pos kepada 262 responden yang telah

bergraduat pada tahun 1998, 1999 dan 2000. Nama dan alamat tcmpat

mengajar terakhir mereka diperoleh daripada pejabat Fakulti Bahasa.

Berserta dengan soal selidik itu juga disediakan sekeping sampul surat

bersetem beralamat penyelidik. Tujuannya untuk memudahkan responden

mengirim soal selidik yang telah dipenuhi semula kepada penyelidik.

Penyelidik menunggu selama 2 bulan bagi memastikan maklum balas

daripada responden dipulangkan kembali. Kira-kira 30% (87) soal selidik

telah dikembalikan yang terdiri daripada 12 responden lulusan 1998, 16

responden lulusan 1999 dan 58 responden lulusan 2000.

6.5 Penganalisisan Data

Data yang diterima diproses melalui 2 cara, iaitu melalui pemprosesan

komputer (Program SPSS) dan manual.

Pemprosesan Komputer

Bahagian yang terlibat dalam pemprosesan komputer ialah Bahagian I -

Bahagian VI. Bagi respons responden Bahagian 1 data dianalisis dengan

menggunakan peratusan dan kekerapan. Bahagian ini menjadi pemboleh

ubah tidak bersandar dalam kajian ini. Bagi respons responden Bahagian II

15

- Bahagian YI data dianalisis dengan menggunakan nilai min dan sisihan

piawai. Data-data tersebut dicari perbezaan min dengan menggunakan

ujian t dan ANOYA.

Proses Manual

Bagi data soalan terbuka, iaitu Bahagian VII dilakukan secara manual.

Data-data yang diperoleh dicatatkan satu persatu mengikut urutan soalan.

Data-data ini kemudiannya dikategorikan sesuai dengan soalan kajian.

Dapatan daripada data ini digunakan untuk memperkukuh dapatan ujian

statistik.

7.0 Dapatan Kajian

Dapatan kajian akan dilaporkan mengikut urutan soalan kajian yang telah dinyatakan

pada awal laporan ini. Setiap soalan kajian akan dihurai dengan lebih terperinci

berdasarkan tajuk-tajuk kecil seperti yang berikut:

•

Hurain secara keseluruhan,

Jantina responden,

lokasi sekolah tempat responden mengajar sekarang,

saluran masuk responden,

tahun dikurniakan ijazah, dan

tingkatan yang diajarkan responden sekarang.

•

•

•

•

•

16

Soalan Kajian I

Sejauh manakah Program Ijazah Sarjanamuda Pendidikan Bahasa Melayu berjayamelahirkan guru Bahasa Melayu yang berkesan?

Bagi menjawab soalan ini dapatan kajian akan dihuraikan berdasarkan 3 subtajuk yang

telah ditanyakan kepada responden, iaitu aspek guru, aspek pengajaran dan pembelajaran,

dan aspek penerimaan sekolah. Aspek guru terdiri daripada item 1, 2, 3, 4, 5, 6. 8, 9, 11,

16 dan 17. Aspek pengajaran dan pembelajaran pula ditanya melalui item 7, 10, 14, dan

15, manakala aspek penerimaan sekolah pula terdiri daripada item 12 dan 13.

Huraian Keseluruhan

Secara keseluruhan, berdasarkan mm yang diperoleh didapati pencapaian objektif

program ini berada pada tahap hampir memuaskan. Min keseluruhan item yang ditanya

melalui soalan lima skala pemeringkatan menunjukkan hanya 9 daripada 17 item yang

diajukan mendapat 4.00 dan ke atas. Walau bagaimanapun, lebih 2/3 responden telah

memberi respons "Setuju" dan "Sangat Setuju" pada item-item tertentu yang melebihi

80%. Selainnya memberi respons antara 56% - 79%. Lihat Lampiran At

Kejayaan program ini yang ketara dapat dilihat daripada dapatan kajian subtopik

aspek guru. Daripada 11 item yang diajukan, 8 daripadanya memberi respons yang sangat

memuaskan. Hanya 3 item yang agak kurang memuaskan, iaitu item no. 3 (min 3.86),

item no. 4 (min 3.87) dan item no. 16 (3.84).

Kajian mendapati program ini kurang berkesan dalam menyediakan guru yang

pakar dalam bidang pengajaran dan pembelajaran serta menepati kehendak sekolah.

Kajian ini mendapati bahawa guru yang dihasilkan kurang mahir dalam menguasai isi

17

kandungan mata pelajaran Bahasa Melayu KBSM (min 3.70) dan aspek penilaian bahan

bantu mengajar (min 3.94). Namun begitu responden mengaku bahawa mereka cukup

mahir dalam menguruskan kelas (min 4.02), membuat refleksi pengajaran (min 4.03).

yakin menguruskan kelas (min 4.16), yamin melaksanakan pelbagai mendekatan dan

strategi pengajaran (4.32), dan peka terhadap isu-isu pengajaran bahasa (min 4.45).

Berdasarkan jawapan responden tentang penerimaan sekolah terhadap guru

Bahasa Melayu keluaran UPSI, kajian mendapati hal ini masih kurang memuaskan. Min

bagi kedua-dua item yang bertanyakan hal ini, iaitu "Guru Sentiasa Dirujuk Oleh Pihak

Atasan Bagi Menyelesaikan Masalah Yang Berkaitan Dengan Bahasa Melayu" dan

"Guru Diberi Kepercayaan Memegang Jawatan Penting Dalam Hal Yang Berkaitan

Dengan Mata Pelajaran Bahasa Melayu" berada dalam lingkungan 3.56 - 3.74.

Jantina

Berdasarkan jantina, secara keseluruhan Jadual 1 menunjukkan terdapat perbezaan nilai

min antara lelaki dan perempuan. Nilai min perempuan pebih tinggi (4.02) berbanding

dengan nilai min lelaki (3.92).

18