INDIVIDUALNA NASTAVA

Individualna nastava pretenduje da zadovolji:1. psihofizike sposobnosti, 2. opta i specijalna interesovanja, 3. individualne trendove razvoja i 4. line karakteristike pojedinacaIndividualni rad ne sastoji se u tome da svi individualno rade isti posao ve da se za svakog bira poseban rad koji mu odgovara. Jedino individualizovana nastava moe da vodi rauna o:1. Razlikama i inteligenciji djece u jednom razredu2. O sposobnostima pojedinaca3. O njegovom ritmu4. Varijacijama u radu5. Efektivnim varijacijama6. O premorenosti7. I svim dr. linim iniocima koji utiu na efikasnost pojedinca i na njegovo ponaanje u koli Razlozi koji opravdavaju primjenu individualizovane nastave:1. Razlika u starosnoj dobi2. Razlika u predzanju uenika3. Postojanje uenika koji imaju tekoe u razvoju4. Uenici jednog razreda potiu iz razliitih socijalno-kulturnih skupina5. Razlike u brzini uenja i tipu pamenja6. Vjetina vladanja geografskom kartom7. Razlike u brzini napredovanja8. Nivo i vrsta motivacije (spoljnja i unutranja)9. Izraena interesovanja za pojedine geografske discipline10. Razlike u temperamentu i karakteru11. Razlike u stavovima prema izvravanju razliitih kolskih obavezaMetodi uoavanja razlika izmeu uenika:1. Posmatranje uenika na asovima geografije2. Praenje uenika u vannastavnim aktivnostima3. Razgovor sa uenicima4. Postupci provjeravanja znanja5. Uz pomo kolskog psihologa ili pedagoga mogu se pripremiti razliiti testovi postignua, sposobnosti, inventari radnih navika i sl. Drugi osnov individualizovane nastave nastavnik mora biti motivisan za nju. Osim toga potrebno je da:a) kola raspolae odgovarajuim geografskim materijalimab) Nastavnim sredstvima za samostalni rad uenikac) Dobro opremljene i specijalizovane geografske uionice i sl. Prednosti individualne nastave1. Polazi se od psihofizikih sposobnosti svakog uenika u odjeljenju2. Utie se na samostalnost uenika3. Kod sposobnijih uenika podstie se nauno-istraivaki duh4. Uenici se osposobljavaju za permanentno obrazovanje (koritenje tehnika kojima se postie ekonominost i racionalizacija) Nedostatci individualne nastave1. Ako se previe koristi utie na socijalno ponaanje uenika2. Otuuje uenike od rada u kolektivu3. Navikava ih na egoistino ponaanje4. Uenik moe da izgubi interesovanje i rad usmjeri ka nevanim, sporednim geografskim injenicama5. Sporost i nedisciplina u radu6. Slabljenje samokritinosti7. Jaanje samozadovoljstva8. Pojava inertnosti9. Gubljenje motivacije za napredovanje u radu Oblici individualizacije i diferencijacije1. Nastava na vie nivoa2. Rad prema sklonosti uenika3. Diferencirani grupni rad4. Programirana nastava5. Individualizacija nastavnim listiima6. Diferencirano izlaganje nastavnog gradiva7. Koritenje razliitih izvora znanja8. Koritenje razliitih metoda i oblika rada9. Fleksibilnost nastavnih asova10. Individualizacija kod prezentiranja naunih injenica11. Metodsko diferenciranje12. Diferenciranje karaktera i stepena pomoi13. Nezavisno uenje14. Diferenciranje nastavnih sadraja15. Diferencijacija prema vremenu potrebnom da se usvoji znanje16. Diferenciranje prema izboru mjesta za uenje Nastava na vie nivoa Rad u grupama razliitih sposobnosti U okviru grupe svaki uenik radi samostalno Nastavni sadraj se dijeli na tri dijela prema stepenu teine Zatim se vri podjela uenika na 3 grupe (prema kriteriju znanja i sposobnosti)1. Prvu, natprosjenu grupu uenika ini oko 25 % svih uenika2. 50 % prosjenih ini drugu grupu3. 25 % uenika ispod prosjeka ini treu grupu Sadraji nastavne jedinice se dijele na tri dijela po teiniPrimjer: Industrija BiH Prva grupa (laki zadaci) objanjavanje osnovnih pojmova: ta je industrija, kratak historijski prikaz razvoja industrije u BiH Druga grupa (srednje teki zadaci) deskripcija osnovnih karakteristika i tipova industrijske proizvodnje u BiH Trea grupa (najtei zadaci) objanjavanje globalnih karakteristika, isticanje osnovnih industrijskih odlika BiH i u odnosu na druge zemlje svijeta i evidentiranje uzroka tih osobenosti Rad prema sklonosti uenika Uenicima se pojedinano daju razliita zaduenja u kontekstu obrade istih nastavnih sadraja ali se izbor zadataka vri prema sklonosti i interesovanjima uenika Primjer: meunarodne organizacije kao nosioci globalizacije Studentima se prema njihovim interesovanjima i sposobnostima mogu dodijeliti razliite organizacije Poznatije i lake organizacije slabijim, a nepoznate boljim studentima. Diferencirani grupni rad Formiraju se homogene grupe koje dobijaju zadatke u skladu sa mogunostima, sposobnostima i interesovanjima Programirana nastava Individualizacija se vri primjenom odgovarajuih linearnih i razgranatih programa. Prva vrsta programa omoguava da svaki pojedinac radi prema sopstvenoj brzini i tempu rada Razgranati program omoguava diferencirano usvajanje nastavnog gradiva

Individualizacija nastavnim listiima Zadaci na nastavnim listiima mogu biti jednaki za sve uenike ili diferencirani zadaci U prvom sluaju individualizacija se zasniva na brzini rada Kod druge grupe listia diferencijacija zadataka je izvrena prema sloenosti (teini) i obimu (koliini) zadataka Diferencirano izlaganje nastavnog gradiva Slabijoj grupi uenika gradivo se izlae uz primjenu nastavnih sredstava koji omoguavaju veu oiglednost i primjenu veeg broja primjera Boljim uenicima obrada gradiva se vri uz primjenu navedenih postupaka ili sredstava ali sa primjenjenim sloenijim oblicima geografskih miljenjaKoritenje razliitih izvora znanja Uenici prema sopstvenim sklonostima i mogunostima koriste odgovarajui izvor znanja Jedni e koristiti udbenik geografije Drugi odgovarajui programirani materijal Trei kompjuter Opte tematske karte i sl.

Koritenje razliitih metoda i oblika rada U radu sa boljim uenicima moe se koristiti problemsko uenje, heuristiki razgovor, produktivna analiza geografskih karata Sa slabijim uenicima nastavnik moe da koristi monoloku ili neku drugu jednostavnu metodu