13

Angah ungguhing basa kls xi

Embed Size (px)

DESCRIPTION

ANGGAH-UNGUHING BBASA BALI

Citation preview

Page 1: Angah ungguhing basa kls xi
Page 2: Angah ungguhing basa kls xi

INDIKATORMendengarkan penjelasan Anggah-ungguhing Basa Bali.Memahami wirasan kruna Basa BaliMampu membuat kalimat/lengkara menggunakan angah-ungguhing basa Bali

Page 3: Angah ungguhing basa kls xi

Wirasan basa sané jagi katur iriki wantah rasa basa sané malarapan antuk Anggah-ungguhing Basa Bali (parinama manut Pasamuhan Agung Basa Bali, warsa 1974 ring Singaraja), sané taler kawastanin Warna-Warna Bahasa Bali (manut Kérsten, 1970), miwah “Tata Krama Bahasa Bali” (Rai Sudharta ring Manguri No. 2 1974), taler Unda Usuk Bahasa Bali (Tim Peneliri FS Unud, 1978/79).

Tata krama mabebaosan punika nganuin sareng sira mabaos utawi matur, sakadi ring sor:Sulinggih/Sang Brahmana/ Pradewa/ Pragusti/pejabat mabaos (andap) majeng ring wong jaba,sudra,parekanida, utawi pegawainyane lan bawahannyane

Page 4: Angah ungguhing basa kls xi

wong jaba,sudra,parekanida, utawi pegawainyane lan bawahannyane matur (alus) majeng Sang Sulinggih/Sang Brahmana/ Pradewa/ Pragusti/pejabat

Manut rasa basannyane lengkara sajeroning basa Bali kepah dados nem-nem, inggih punika

1. Lengkara Alus Singgih(ASI), 2. Lengkara Alus Madia (AMA),3. Lengkara Alus Sor (ASO), 4. Lengkara Alus Mider (AMI) , 5. Lengkara Andap lan 6. Lengkara Kasar.

Page 5: Angah ungguhing basa kls xi

Lengkara Alus Singgih(ASI)Inggih punika lengkara sane wirasannyane alus, sane keangge nyinggihan sang singgih, yan diastun kruna-krunanne nenten makasami saking kruna alus singgih.Lengkara Alus Singih kewangun antuk kruna-kruna: alus singgih, kruna alus mider, miwah kruna mider.Umpami:{ Ida} {kari} [ngecet] [tembok.] {ASI} {AMI} [MIDER] [MIDER.]

Page 6: Angah ungguhing basa kls xi

Lengkara Alus madia Inggih punika lengkara Bali alus sane maderbe wirasa makanten kirang alus utawi kantun madia. Lengkara puniki makeh nganggen kruna-kruna alus madia saha taler maweweh kruna alus mider, kruna mider miwah andap.Umpami: [Pak-pak] [dados] [tiang] [uning], [antuk] [linggih] [jerone]? [Andap] [Ami] [Ama] [Ami], [Ami] [Ami] [Ama]?

Page 7: Angah ungguhing basa kls xi

Lengkara Alus Sor (ASO) inggih punika lengkara sane ngewetuwang wirasa alus saha keanggen ngasorang raga utawi ngasorang anak tiosan sane patut kasorang duaning linggihnyane sang sor. Lengkara puniki kewangun antuk kruna-kruna Alus sor, Alus mider, Andap miwah kruna mider.Umpami: [ipun] [kantun] [nembok] [ bale] [Bali] [Aso] [Ami] [Mider] [andap] [Andap]

Page 8: Angah ungguhing basa kls xi

Lengkara Alus Mider (AMI) Inggih punika Lengkara alus sane keang mabaos antuk sang mabaos masarengan sang kairing mabaos. Lengkara puniki akeh kewangun antuk kruna alus mider maweweh kruna mider.Umpami; [Ngiring] [sareng-sareng] [ngastiti] [majeng] [Sang Hyang Widhi Wassa] [Ami] [Ami] [Ami] [Asi] [Asi]

Page 9: Angah ungguhing basa kls xi

Lengkara Andap inggih punika lengkara basa Bali sane wirasane biasa nenten kasar taler nenten alus. Lengkara puniki kewangun antuk kruna sane andap lan kruna mider.Umpami: Ia mara majalan lakar ngebah tiying tali Andap,Andap,Andap,Andap, mider, mider

Page 10: Angah ungguhing basa kls xi

Lengkara kasar inggih punika lengkara sane wirasanne kaon. Kawangun antuk kruna kasar lan maweweh kruna andap.Umpami: Depang suba apang Bangka polonne Andap, Andap, Andap, kasar, kasar, 

Page 11: Angah ungguhing basa kls xi

Indayang alit-alit makarya kalih conto lengkara Asi, Aso, Ama, Ami, miwah Andap soang soang kalih lengkara?

Page 12: Angah ungguhing basa kls xi

Jumlah skor yang diperoleh siswaNilai = _____________________________ X 100 Jumlah skor maksimal

Page 13: Angah ungguhing basa kls xi

Lengkara Alus SinggihIda Ayu sampun rauh saking jawi.Dane jro mangku nenten mireng baos okannyane.

Lengkara Alus Sor-Ipun kantun nenbok bale Bali.-Dadong titiange sampun padem.Lengkara Alus Madia-Titiang nunasang antuk linggih jrone?-Tiang kantun meli katikan dumun.Lengkara Alus Mider-Ngiring iraga sareng-sareng nunas ica ring Ida Sang Hyang Widhi-Iraga sane patut ngajegang basa lan budaya Baline.

5. Lengkara Andap- Cai lakar kija malali?-Made mara majalan masuk masekolah.