Embed Size (px)
Citation preview
ระบบตอมไรทอ (Endocrine System)
ชนดของตอมไรทอ ไดแก
1. พวกแยกเดยวๆ ไดแก
-ตอมใตสมอง
-ตอมไธรอยด อยทคอ สรางฮอรโมน ไธรอกซน
-พาราไธรอยด อยทคอ
-อะดรนล อยทไต จะสรางฮอรโมนโดยเฉพาะเวลาตกใจ
สามารถยกของหนกๆ ได
-ไพเนยล อยทสมอง
2. พวกตอมทอยรวมกบอวยวะอนๆ
-พวกตอมทอยรวมกบIslets of
langerhans of pancrease อยทตบ
ออนจะผลตฮอรโมนอนซลน
-พวกตอมทอยรวมกบ orary (รงไข) และ
testis
-พวกตอมทอยรวมกบกลมเซลลในไต
-พวกตอมทอยรวมกลมเซลลใน
placenta
pituitary gland เปนตอมทอยใตสมองมความส าคญมาก
จะสรางฮอรโมนทควบคมการเจรญเตบโตของรางกาย และยง
ท าหนาทในการควบคมการท างานของตอมอนๆ ดวย
thyroid gland สรางฮอรโมน ไธรอกซน ทมไอโอดนเปน
องคประกอบ ฉะนนถาขาดไอโอดน จะผลตฮอรโมนไดนอย
ท าใหเปนโรคคอหอยพอกได
ระบบตอมไรทอ ประกอบดวยกลมเซลล สรางและหลงพวก
ฮอรโมน (Hormones) แลวสงออกนอกตวเซลลโดยผาน
ทางกระแสเลอด หรอน าเหลองไปยงเปาหมาย คอ อวยวะตางๆ
ทวรางกาย ตอมไรทอบางชนดสรางฮอรโมน ออกมารวม
ท างาน หรอถกควบคมการหลงโดยระบบประสาท เรยกวา
neuroendocrine system เชน ตอมใตสมอง (pituitary
gland) เปนตน
ลกษณะโครงสรางของตอมไรทอโดยท วไป ประกอบดวย
1. Parenchyma (เนอตอม) ประกอบดวย เซลลเนอผวชนด
ท เรยกวา secretory cells และเปนเซลลส าคญทสราง
ฮอรโมน ซงเซลลเหลาน อาจเรยงตวเปนกลม (clumps) ขด
เปนกลม (cord) หรอแผน (plates) โดยมเสนเลอดฝอย
ชนด fenestrated หรอ sinusoid capillaries และเสน
น าเหลอง จ านวนมากแทรก เพอท าหนาทหลอเลยง และล า
เรยงฮอรโมน ออกจากเนอตอมเขาสวงจรไหลเวยน ของ
กระแสเลอดไปกระตนอวยวะตาง ๆ ตามเปาหมาย (target
organs) ทอยหางไกล
2. Stroma (โครงรางพยงเนอตอม) ประกอบดวย เนอ
ประสานโดยใหเปนเปลอกหม และโครงรางใหเซลลของเนอ
ตอมเกาะ ในตอมไรทอบางชนดพบมสวน ของเปลอกหมยน
เขาไปแบงเนอตอม ออกเปนสวน เรยกวา Trabaeculae
ตอมไรทอแบงออกเปน 2 ชนด คอ
.ตอมทพบอยเดยว ไดแก
I. ตอมใตสมอง (Pituitary gland หรอ Hypophysis) มเปลอกหมท
ประกอบดวย เนอประสาน เนอตอมแบงยอยออกเปน 4 สวนคอ
1. Pars Anterior (Pars distalis) สวนนมลกษณะคลายตอมประกอบดวย
เซลล 2 ชนดคอ
a )Chromophils เปนเซลลทชอบตดส แบงยอยออกเปน 2 ชนด (ศกษาจาก
การ ยอมดวย
H&E )
1. Acidophils เซลลชนดน cytoplasm ตดสชมพ พบสวนใหญบรเวณ -
สวนกลางของ pars distalis
2. Basophils เปนเซลลท cytoplasm ตดสน าเงนเขมและมขนาดใหญกวา
เซลล ชนดแรก พบบอยบรเวณรอบนอกของ pars distalis
b) Chromophobe เปนเซลลทไมชอบตดส มขนาดเลกทสดเลก ภายใน
cytoplasm ไมบรรจ granules มกพบเปนกลมเหนแตเฉพาะนวเคลยส
2. Pars Intermedia มลกษณะเปนกลมของถง
น า (colloid-filled follicles) เปลอกของถงน า
ดาดดวยเซลลช นเดยวขนาดเลกตดสน าเงนเขม
3. Pars Nervosa and Infundibular Stalk
สวนนมลกษณะ เหมอนเนอประสาท เซลลทพบใน
pars nervosa คอ pituicytes มลกษณะคลาย
neuroglial cells (เซลลพยงของเซลลประสาท)
นอกจากนนพบ unmyelinated nerve fibers ท
มบรเวณสวนปลาย ขยายออกและบรรจ
neurosecretions ทเรยกวา Herring bodies
4. Pars Tuberalis สวนนประกอบดวยเซลลทรง
ลกเตาทเรยงตว มวนเปนขด อาจจะพบมลกษณะ
เปนถงน าทบรรจ colloid
II. ตอมไทรอยด (Thyroid gland) มเปลอกหม
และยนใหเปน septa แทรก เขาไปในเนอตอม เซลล
ของเนอตอมมลกษณะเปน colloid-filled
follicles โดยเปลอกหม ถงน า ประกอบดวยเซลล 2
ชนดคอ
1. Follicular cells เปน simple
cuboidal epithelium (สวนใหญ) สราง
และหลง iodine-containing hormone
T3 และ T4
2. Parafollicular cells (clear cells)
แทรกอยกบ follicular cells สรางและหลง
Calcitonin
III. ตอมพาราไทรอยด (Parathyroid gland)
มเปลอกหมและ septa ลกษณะ ของพวกเซลลเรยง
ตวเปนแผน ประกอบดวยเซลล 2 ชนด
1. Chief cells พบจ านวนมาก พวกเซลลมขนาด
เลกแตมนวเคลยสคอนขางใหญ
2. Oxyphils พบจ านวนนอย พวกเซลลม
ขนาดใหญ cytoplasm ตดสกรด (ชมพ) และ
มกอยกนเปนกลมๆ
IV. ตอมหมวกไต (Suprarenal หรอ Adrenal gland) มเปลอกหมเนอ
ตอม แบงออกเปน 2 สวน เพราะมแหลงก าเนดทแตกตางกน คอ
1. Cortex เนอตอมสวนนอกก าเนดมาจาก mesodermal cells แบงยอย
ออกเปน 3 บรเวณตามลกษณะของขนาด รปราง และการเรยงตวของพวก
เซลล โดยมเสนเลอดฝอยชนด sinusoidal capillaries แทรกไดแก
a) Zona Glomerulosa พบอยใตเปลอกทหมการเรยงตวของ
เซลล ม ลกษณะขดเปนกลม คลาย glomerulus ของเนอไต
b) Zona Fasciculata พบอยถดลงมา เนอตอมสวนนหนาทสด
เซลลรยงตว เปนแทง และมลกษณะรปทรงลกเตา ภายในเซลลใส
บางคร งเรยกเซลลชนดนวา spongiocyte
c) Zona Reticularis พบอยดานในสดของเนอตอมสวนนอก
ประกอบดวย เซลลขนาดเลก ตดสเขม และตอเนองกนคลายรางแห
2. Medulla เนอตอมสวนในสดมแหลงก าเนดมาจาก neural
crest cells ประกอบดวยเซลลขนาดใหญ ภายใน cytoplasm
บรรจ granules เรยกเซลลชนดนวา chromaffin cells
นอกจากนนยงพบ autonomic ganglion cells ขนาดใหญ
ลกษณะส าคญของเนอตอมสวนนคอพบวาม เสนเลอดด าขนาด
ใหญบรรจอย
V. ตอมไพเนยล (Pineal gland) เปลอกทหมมาจาก pia
mater ม septa แทรกในเนอตอม ประกอบดวยเซลล 2 ชนด
คอ
1. Pinealocytes เปนเซลลทมนวเคลยสขนาดใหญ
2. Neuroglial cells เปนเซลลขนาดเลกมนวเคลยสตดสเขม
กวาเซลลชนดแรก
ลกษณะส าคญในเนอตอมไพเนยลคอพบ Brain Sand
(corpora arenacea) มลกษณะเปน calcified accretions
ตดสมวงเขม
พวกเซลลตอมไรทอทกระจดกระจายหรอเปนกลม โดยพบ
อยรวมกบพวกเซลลตอมมทอ หรอรวมกบอวยวะอนของรางกาย
เชน Islets of Langerhans of pancreas, Interstitial cells
of Leydig in testis และ APUD cells (Amine Precursor
Uptake and Decarboxylation) ซ งกลมเซลลชนดหลงสด
ประกอบดวย hormone-secreting cells สรางและหลง สารเคม
ทมโครงสรางคลาย peptides และ active amines สารเหลาน
ท าหนาทเปนฮอรโมนหรอ neuro- transmitters พบเซลล
เหลาน กระจดกระจายแทรกในเนอผว ทดาดในทอทางเดนอาหาร
ทางเดนลมหายใจ ในระบบไตและทางเดนปสสาวะ เปนตน APUD
cells มบางตวก าเนดมาจาก neuroectoderm เซลลในกลมน
บางตว สามารถสาธตใหเหนในบททเกยวกบ อวยวะเหลานน
ยกเวนพวก APUD cells เพราะสวนใหญบงช ได ตองยอมสพเศษ
หรอศกษาในระดบ กลองจลทรรศนอเลคตรอน
ตอมไรทอในรางกาย
ตอมใตสมอง
เนอของตอมใตสมองแบงออกเปน 2 สวนคอ
.Adenohypophysis (ประกอบดวย Pars distalis,
Pars intermedia, Pars tuberalis) องคประกอบของ
พวกเซลล ในเนอสวนนศกษาจาก
. Neurohypophysis (ประกอบดวย Pars nervosa,
infundibular stalk, Median eminence) ใหสงเกต
pars intermedia (I) เจรญมาพวกเซลลทดาดชองวาง
ของ Rathke's pouch จงมลกษณะเปนถงน าขนาดใหญ
ภายในบรรจ eosinophilic colloid หนาทของ pars
intermedia ในคนยงไมทราบชด แตในสตวบางชนดพบ
มเซลลชนด Basophils ซ ง ภายใน cytoplasm บรรจ
granules ทแยกได เปน alpha หรอ beta endorphin
ในสตวพวกกบ พบวา Basophils นสราง
melanocyte-stimulating hormone (MSH) ท า
หนาทกระตน melanocytes ใหสรางเมดส และยงท าให
เกดการกระจายเมดสใน melanophores
pineal gland
ตอมไพเนยล : ตอมไรทอชนดหนงของสตวทมกระดก
สนหลง อยบรเวณกงกลาง ระหวางซรบรมพซายและพ
ขวา ในสตวช นต าท าหนาทรบแสง ในสตวเลยงลกดวย
น านม ท าหนาทสรางฮอรโมนเมลาโตนน
ตอมไธรอยด
Thyroid disease
ตอมไธรอยดมหนาทอะไร
ตอมไธรอยดมลกษณะเหมอนผเสออยทคอใตลกกระเดอกม
ขนาดยาว 4 ซม.กวาง 1-2 ซม. ท าหนาทสรางไธรอยด
ฮอรโมน ซงฮอรโมนนจะท าหนาทควบคมการเผาผลาญของ
รางกาย อณหภมของรางกาย ความแขงแรงของกลามเนอ
ระดบไขมนในเลอด รวมทงอารมณและความรสก
ปกตตอมไธรอยดจะหลงฮอรโมนออกมาในปรมาณทเหมาะสม
ฮอรโมนทส าคญคอ
tetraiodothyronine (thyroxine หรอ T4) และ
triiodothyronine (T3) โดยฮอรโมนนจะมธาตไอโอดนเปน
สวนประกอบส าคญ ถาฮอรโมนหลงนอยไปเรยก
Hypothyroid รางกายจะเผาผลาญนอยลง แตถาหาก
ฮอรโมนหลงมากรางการจะมการเผาผลาญอาหารมากท าให
น าหนกลด เรยก Hyperthyroid
การวนจฉย
ตอมใตสมอง pituitary gland จะสรางฮอรโมนท
เรยกวา Thyroid stimulating hormone TSH
ท าหนาทกระตนใหตอมไธรอยด สรางฮอรโมน T3
(triiodothyronine) and T4 (thyroxine) เพอให
รางกายเผาผลาญอาหาร
หากตอมไธรอยดสรางฮอรโมนมากเกนไปเรยก
Hyperthyroidism ตรวจเลอดจะพบวา T3 หรอ T4
สงแต TSH ต า
หากตอมไธรอยดสรางฮอรโมนนอยเกนไปเรยก
Hypothyroidism ตรวจเลอดจะพบวา T3 หรอ T4
ต าแต TSH สง
Thyroid scan
คอการตรวจตอมไธรอยดโดยการใหผปวยรบประทาน
เกลอ iodine ทอาจสารรงส หลงจากนนจงน าผปวยเขา
เคร องตรวจ ประโยชน Thyroid scan คอ
-บอกวาตอมไธรอยดมการอกเสบหรอไม Thyroiditis
-บอกวาตอมไธรอยดมการสรางฮอรโมนเพมหรอไม
hyperthyroid
-แยกกอนทไธรอยดวาเปน Hot หรอCold nodule
Hot nodule หมายถงกอนทตอมไธรอยดมการสราง
ฮอรโมนสงมกจะไมเปนมะเรง สวน cold nodule ม
โอกาสเปนมะเรง 5 % มะเรงไธรอยดสวนใหญเปน cold
nodule
Needle aspirate
การใชเขมเจาะเนอธญรอยดโดยการใชเขมเลกๆดดเนอเพอ
น าสงตรวจทางกลวงจลทศนเพอตรวจเนอเยอวาเปนมะเรง คอ
พอกเปนพษ หรอเปน cyst
การตรวจ ultrsound เพอตรวยดวา
กอนธญรอยดทโตเปนกอนเนอหรอเปน
cyst
โรคของตอมไธรอยด
-ตอมไธรอยดท างานนอยไปเรยก
-ตอมไธรอยดท างานมากไปเรยก
-ตอมไธรอยดเปนพษรวมกบตาโปนเรยก
-ตอมไธรอยดอกเสบ Hashimoto's Thyroiditis
-กอนทตอมไธรอยดเรยก
-มะเรงตอมไธรอยด
-ตอมไธรอยดกบสตร
จะพบผปวยจ านวนหนงทเปนโรคตอมไธรอยดขณะตงครรภซ ง
ท าใหวตกกงวลเกยวกบสขภาพตวเองและบตร ปญหาทพบได
บอยคอ
การต งครรภ
พบวาผปวยทเปนคอพอกเปนพษหรอเปนโรค
Graves'disease เมอสามารถควบคมอาการไดกสามารถ
ตงครรภได แตถาจะใหดควรรกษา Graves'disease ดวยการ
ผาตดหรอใหน าแรกอนการตงครรภ โดยแนะน าวาใหสามารถ
ตงครรภหลงจากรกษาอยางนอย 6 เดอน
การรกษาโรคคอพอกเปนพษ Graves'disease ขณะ
ต งครรภ
มขอแตกตางจากการรกษาในคนปกตคอไมสามารถให
รบประทานน าแร และการใหยา PTU Metimazole ตองให
ขนาดนอยทสดทคมโรค เนองจากไมตองการใหยาไปมผลตอ
เดกเพราะยานสามารถผานรกไปสเดกได
การใหฮอรโมนธยรอคซน Thyroxin ระหวางการต งครรภ
ฮอรโมนนใชรกษาภาวะทตอมไธรอยดท างานนอยหรอเปนตอม
ไธรอยดอกเสบ เนองจากฮอรโมนชนดนผานรกไดนอยมากจง
ไมมผลตอเดกในครรภ
การใหนมบตร
ไมควรตรวจทาง thyroid scan หรอรบน าแรเพอรกษาใน
ระหวางการตงครรภ ส าหรบยาทใชรกษาเชนฮอรโมน
Thyroxinและ PTU สามารถใหระหวางการใหนมเพราะผานส
เดกไดเพยงเลกนอย
การเปนหมน
ทงคอพอกเปนพษหรอตอมไธรอยดท างานนอยจะมบตรยาก
เมอรกษาดแลวกสามารถมบตรไดเหมอนคนปกต นอกจากนน
หากไมรกษาความตองการทางเพศกจะลดลง
การมประจ าเดอน
คอพอกเปนพษจะมประจ าเดอนนอยกวาคนปกต สวนคนทตอม
ไธรอยดท างานนอยจะมประจ าเดอนมากกวาคนปกต
ระบบตอมไรทอ (ENDOCRINE SYSTEM)
ตอมใตสมอง เปนกลมหรอแถวของ EPITHELIUM แทรกอย
ระหวาง SINUSOIDS ลอมรอบดวย CONNECTIVE
TISSUE ไมมทอของตอม SECRETION ทสรางขนออกทาง
กระแสโลหตวา HORMONE
ตอม : PITUITARY GLAND
ต าแหนง : ใตสมองเหนอ SELLA TURCICA
ขนาด : 2.5 cm. X 1 cm. X 0.75 cm.
HORMONE : ANTERIOR LOBE
CHROMOPHOBES ไมสราง H.
ACIDOPHILS สราง GH., PROLACTIN
BASOPHILS สราง TSH, ACTH, LH, FSH
POSTERIOR LOBE เกบ VASOPRESSIN และ OXYTOCIN
Pituitary gland หรอ hypophysis cerebri เปนตอมรป
ไขสน าตาลแดงวดตามขวางได 12 มม. และวดตามแนวหนา
หลงได 8 มม. น าหนกของมนประมาณ 500 มก. ตอมนหอย
อยกบของมน (Infundibulum) ซ งเปนเนอสนมองกลวงรป
กรวยยนออกมาจากใต tuber cinereum ของ
hyupothalamus ตอมนวางอยใน hypophysial fossa
ซ งเปนแองทอยดานบนของกระดก sphenoid แองนมนจะ
ถกปดคลมทางดานบน โดยแผนเยอหมสมองช น dura
mater ทเรยวา diaphragma selllae แผนเยอหมสมองน
จะมรเลก ๆ ตรงกลางให infundibulum ทะลผาน และมน
เปนแผนทก นดานหนาของตอมนออกจาก optic chiasma
ทางดานขางทง 2 ดานของตอมนจะเปนต าแหนงของ
cavernous sinus
ตอม PINEAL GLAND
ต าแหนง : ขอบหลงของ CORPUS CALLOSUM บรเวณ
EPITHALAMUS ระหวาง SUPERIOR COLLICULUS ทง 2
ขนาด : 120 mg
Pineal gland หรอ epiphysis cerebri เปนอวยวะเลก ๆ ส
น าตาลแดงรปลกแพร ซงวางอยเหนอสมองสวนกลาง
(midbrain) มนอยได splenium ของ corpus callosum ตอม
นวดความยาวได 8 มม. และสวนฐานของมนชไปทางดานหนาและ
ตดอยกบขว (peduncle หรอ stalk) ซ งแบงออกเปน 2 ช น คอ
superior และ inferior laminae โดยตรงกลางระหวาง 2 ช นน
เปน pineal recess ของ third ventricle inferior lamina อย
ตดกบ posterior commissure สวน superior lamina ไปยด
ตดกบ habenubar commissure ผลของ hormone ทหล ง
จาก pineal gland ตอตอมไรทออน ๆ โดยทวไปเปนผลในการ
ยบยงการท างาน (inhibitory) เมอเสนประสาทตาถกระตนแลวจะ
มการยบยงการท างานของตอน ดงนนตอมนจะท างานมากในเวลา
กลางคน เปนผลใหมการพกของตอมไรทออน ๆ ทมนควบคมอย
ตอม THYROID GLAND
ต าแหนง : หนา TRACHEA ใตกลองเสยง คอ
ดานหนาสวนลางของคอ
ขนาด : 20 gm.
HORMONE : THYROID FOLLICLE
สราง THYROXINE
ตอม PARATHYROID GLAND
ต าแหนง : ดานหลงของตอม THYROID
ขนาด : 5 mm. X 3 mm. X 1 mm.
HORMONE : PARATHORMONE
Suprarenal (adrenal) glands เปนกอนเนอสเหลองแบน
ทางดานหนาหลงสองกอน แตละกอนวางอยในและขางแนว
กลางตวหลงตอเยอบชองทอง (peritoneum) และอยตด
ดานบนคอนไปทางดานหนาของขวบนของไต (superior
pole kidney) มกถกหอหมโดยรอบดวยเนอเยอไขมนหลวม
ๆ เรยกวา perinephric fat มนถกหมรวมอยกบไตในเยอหม
ไต (renal fascia) โดยมแผนพงผดบาง ๆ กนไว
ตอมหมวกไตขวาอยหลงตอ inferior vena cava กลบขวา
ของตบ และอยหนาตอกะบงลม และขวบนของไต มนมฐาน
เปนรปสามเหลยม และบอยคร งมนวาง อยทางดานบนของผว
ดานในของไตมากกวาทจะอยบนขวบนของไต มากกวาทจะอย
บนขวบนของไต ผวดานหนาใกลยอดของตอมขวามรองสน
เลกเปนขวของมนทซ งเสนเลอดด าออกมาส inferior vena
cave
ตอมหมวกไตซาย เปนรปเสยวพระจนทรดานเวาของมนปรบเขา
กบขอบดานในสวนบนของไตซาย ผวดานในโคงนนสวนผวดาน
นอกเวาเขา ขอบบนของมนแหลม และขอบลางโคงมน ผว
ดานหนาอยชดกบสวน cardiac end ของกระเพาะอาหาร สวน
หางของ ตบออน และดานลกของมาม ขวของมนหนไปทางดาน
ลางในสวนของผวหนาทซ งเสนเลอดด าอออกไปส left renal
vein ดานหลงของมนอยชดกบกะบงลมและไตซาย แตละตอม
ประกอบดวยเปลอก หรอ cortex ซ งอดมไปดวยไขมนและเนอใน
หรอ medulla ซ งยอมส chromic salt ตดสเขมทเรยกกนวา
chromaffin tissue adrenal cortex ตางจาก adrenal
medulla ทงในแงโครงสราง
หนาทและตนก าเนด แตมนประกอบเขาดวยกนเปนอวยวะหนวย
เดยวตอมหมวกไตขวา รปรางคลายปรามดคอเปนรปจตรมข
หรอรปกรวยสามเหลยมตอมหมวกไตซาย รปรางเหมอน
พระจนทรเสยวและมกใหญ และอยสงกวาตอมหางดานขวา แตละ
ตอมในผใหญวดตามแนวดงได 50 มม. ตามแนวขวางได 30 มม.
และ 10 มม. ตามแนวหนาหลง และหนกประมาณ 5 กรม
medulla หนก เพยง 1 ใน 10 ของน าหนกทงหมดนน
ตอม : PANCREAS
ต าแหนง : วางอยบนกระดกสนหลงสวนเอว
ขนาด : 1.5 cm x 5 cm x 20 cm.
HORMONE : ISLETS OF LANGERHANS
ALPHA CELL สราง GLUCAGON
BETA CELL สราง INSULIN
D-CELL สราง GASTRIN และ SECRETIN
ตอม : TESTIS
ต าแหนง : ในถงอณฑะนอกชองทอง
ขนาด : 2 นว X 1.5 นว X 3 นว
HORMONE : TESTOSTERONE สราง
โดย INTERSTITIAL CELLS
Testis (ลกอณฑะ) ม 1 ค หอยอยภายในถงอณฑะ (scrotum) นอก
ชองหอง อยระหวางขาออน ในระยะ ตวออน อณฑะอยในชองทอง
ระหวางการเจรญเตบโตของทารกในครรภ อณฑะจะคอยฯ เลอนลงสถง
อณฑะผาน inguinal canal การทอณฑะลงมาอยในถงอณฑะก
เพอใหมอณหภมต ากวารางกายและเหมาะทจะสราง sperm ถาอณฑะ
ไมเลอนลงมาและยงคงอยในชองทองจะไมเกด spermatogenesis
ท าใหเปนหมน
จากช น tunica albuginea จะมแผนยนลงไปแบงอณฑะออกเปน lobule
เลก ภายใน lobules จะมหลอดฝอยเรยกวา seminiferous tubules อย
จาก tubules 1-3 อน จะรวมกนเปน straight tubule จะเหดเขาสชอง
ทเรยกวา rete testis จากนนจะเปนทอประมาณ 15-20 อน เรยกวา
efferent ductules
ไปเปดเขา epididymis ระหวาง seminiferous
tubules จะมกลมของ interstitial cells แทรกอยซ ง
เปนหมของ endocrine cells จะสราง testosterone
ดวยผนงของ seminiferous tubules เปน germinal
epithelium ประกอบดวย epithelial cells s]หลาย
ช นและท าหนาทสราง sperm sperm มสวน head,
middle piece และ tail ระหวางการเปลยนแปลงกจะ
คอย ๆ ถอยรนมาสตรงกลางของ tubules แลวออกจาก
tubules ไป การท sperm มสวน head, middle
piece และ tail ระหวางการเปลยนแปลงกจะคอย ๆ ถอย
รนมาสตรงกลางของ tubules แลวออกจาก tubules
ไป การท sperm มหางนท าใหเคลอนไหวผานทอตาง ๆ
ไปได และเมอถกขบเขาไปสชองคลอดของหญงแลวจะ
สามารถเคลอนไหวผาน
uterus และ uterine tube ไปผสมกบ ovum ได
ตบใน
รางกาย
พฒนาการของมนษย (HUMAN DEVELOPMENT)
พฒนาการ(DEVELOPMENT)
หมายถง ลกษณะของการเปลยนแปลงทมการ
เปลยนแปลงไปอยางมระเบยบแบบแผน งาน
พฒนาการตางๆจะเปนกระบวนการเฉพาะอยาง ซงจะ
มผลตอการเปลยนแปลงในหลายๆแง เชน ทางดาน
สรระทางโครงสรางของรปรางและอน ๆ
จดมงหมายของการศกษาพฒนาการของ
มนษย
1. เพอใหเกดแรงจงใจในการทจะเขาใจลกษณะของพฒนาการใน
ระยะเวลาตางๆวาเปนอยางไร และจะมสวนชวยในการแกไขและ
เขาใจปญหาทเกดขน ตามความเหมาะสมของแตละอาย
2. เพอใหสามารปรบตวใหเขากบความยากล าบากของการพฒนาการ
ในแตละชวงอายวามความแตกตางกนไดเปนอยางด
ลกษณะพฒนาการของมนษย
1. พฒนาการทเปนทศทาง(Developmental direction)
1. Cephalocaudal
2. Proximodistal
2. พฒนาการของมนษยในลกษณะตอเนอง (Continuity)
3. พฒนาการของมนษยจะเกดขนตามล าดบขน (Sequence)
4. พฒนาการของมนษยจะไมเปนอตราเดยวกนในบคคลเดยวกน
(Different growth rate)
5. พฒนาการของมนษยทวไปจะมอตราทไม เทากน (Different Ratio)
6. พฒนาการของมนษยในสวนตางๆของรางกายจะมการพฒนาไมพรอม
กน (Dirrerent parts)
วฒภาวะ วฒภาวะ (Maturation)
หมายถง รปแบบพฤตกรรมในเชงชววทยา ทมความสมพนธกบอาย
โดยการเปลยนแปลงในแบบพฤตกรรมเหลาน จะไดรบการตงโปรมแกรม
โดยยนส ซงไดรวมถงควาสามารถทางกาย และความสามารถทางดาน
ความคด
การเรยนร
การเรยนร (Learning)
หมายถง รปแบบการแปลงพฤตกรรมทเปน
ผลมาจากการฝกฝน
และการฝกหด การเรยนรจะเกดขนไดตอเมอม
วฒภาวะเปนพนฐาน
โดยเดกทมวฒภาวะแลวจะไดรบการเรยนร
ความสมพนธระหวางวฒภาวะ และการเรยนรทมผลตอ
พฒนาการของบคคล
1 พฒนาการของบคคล เปนผลรวมกนระหวางวฒภาวะ และการเรยนร
2 วฒภาวะเปนตวก าหนดขอบเขตของการพฒนาในตวบคคล การทวฒ
ภาวะมขอบเขตจ ากด ท าใหการเรยนรทดทสด อาจจะไมไดผลถาเกน
ขอบเขตของวฒภาวะทบคคลม
3 เมอยงไมถงวฒภาวะ การใหการฝกฝนใด ๆ กจะไมมประโยชนอนใดเลย
ตอการพฒนาการ
4 พฒนาการในชวงตนชวต อาศยวฒภาวะเปนส าคญ แตพฒนาการในวย
ตอมาและในระยะยาวของชวต จะตองอาศยการเรยนรมากกวาวฒภาวะ
การเร มตนพฒนาการทางการเคลอนไหว
ความรสก
การรบร พฒนาการทางภาษาและพฒนาการทาง
สงคม
1 พฒนาการทางดานการเคลอนไหว (Motor development)
ความสามารถทางดานการเคลอนไหว (Motor abilities)
ปฏกรยาสะทอน (Reflexes)
2 พฒนาการทางดานความรสก (Sensory development)
3 พฒนาการทางดานการรบร (Perceptual development)
4 พฒนาการทางภาษา (Language development)
5 พฒนาการทางสงคม (Social development)
พฒนาการในวยตาง ๆ วยทารก
จะมชวงเวลาตงแตแรกเกด - 2 ป วยทารกยงเปนวยทยงชวยเหลอ
ตวเองไมได ตองอาศยความชวยเหลอจากบคคลอน วยนมการ
เจรญเตบโตอยางรวดเรว และเหนพฒนาการทางดานรางกายอยาง
ชดเจน สงทส าคญ คอการพฒนากลามเนอ
วยเดก
วยเดก เปนวยทอยในชวงอาย 2 - 11 ป มการพฒนากลามเนอทใช
ในการเลน มกมพฤตกรรมเลยนแบบผใหญทอยใกลตว พฒนาการ
ทางสตปญญาจะกาวหนาอยางรวดเรวในตอนปลายของวย
วยเดกจะมการพฒนาเอกลกษณของตนเอง (Identification) เดกจะ
รบ
เอาทศนคตและพฤตกรรมจากพอแม
พฤตกรรมทางสงคม เดกจะมความสมพนธกบบคคลอนมากขน
เนองจาก
สงคมขยายวงกวางไป เพอนในวยเดกจะมอทธพลตอเดก
การสรางมตรภาพ จะเลอกคบเพอนโดยการแบงแยกโดยเพศ
วยรน
การเขาสวยรนของเดกชายและเดกหญงแตกตางกน
เดกชายจะมอายประมาณ 13 ป สวนเดกหญงจะมอายประมาณ
11 ป ทงนเพราะผหญงโตเรวกวาผชาย กวา 2 ป และจะสนสด
เมออาย 18-20 ป
พฒนาการทางกายมการเจรญเตบโตอยางรวดเรว
เดกผหญงเร มมประจ าเดอน เดกผชายเร มฝนเปยก มลกษณะ
เปนวยหนมวยสาว
พฒนาการทางสงคมและบคลกภาพ เปนแบบเอกลกษณ
เฉพาะบคคล มความเชอมนในตนเอง มสงคมแบบกลมทเปน
เอกลกษณ
วยรน การสรางมตรภาพ วยรนมกชอบเพอนทมบคลกภาพ และความสนใจ
เดยวกน วยรนชาย - จะพฒนาความสมพนธโดยการท ากจกรรมตาง ๆ รวมกน
วยรนหญง - จะพฒนาความสมพนธโดยการตดตอสอสารซงกนและกน
วยรนเปนวยหนงเปนวยทมปญหา ซ งอาจจะพบปญหาการฆาตวตายใน
วยรนอนเปนมาจากการซมเศรา และความรสกทตนเองดอยคา และปญหา
เร องยาเสพตด และปญหาสขภาพจตอกดวย
วยผใหญ
วยผใหญแบงออกเปน 3 ชวงอาย คอ
1 วยผใหญตอนตน อาย 18 - 45 ป
2 วยกลางคน อาย 45 - 65 ป
3 วยชรา หรอผใหญตอนปลาย อาย 65 ปขนไป
พฒนาการทางกาย
วยผใหญตอนตน จดวาเปนระยะทดทสดของชวต รางกายมการเจรญเตบโตมากทสดตอนอาย 20 ป มความแขงแรงของกลามเนอ
วยกลางคน รางกายจะเร มคอย ๆ เสอมลง จากวยผใหญตอนตน
วยชรา กระบวนการเสอมในรางกายมกปรากฏอยางรวดเรว รางกายจะสญเสยความสามารถทปกปองตนเองจากโรคตาง ๆ
พฒนาการทางสงคมและบคลกภาพของผใหญ
วยผใหญเปนวยทประสบความส าเรจ
ในงานอาชพ จะเพมมากขนในระหวาง
20-40 ป บคคลจะมประสบการณใน
การจดการกบสถานการณตาง ๆ ใน
ชวตประจ าวนและการงานอาชพสง
เหลานจะมผลตอบคลกภาพของ
บคคลในวยผใหญ
การแตงงานและการม
ครอบครว
ผใหญตอนตน เปนวยทจดวา
เปนชวงของการสรางความสนทสนม
กบเพอนตางเพศคนใดคนหนง ซ ง
มกจะน ามาสการแตงงาน และตอมา
คอ การมบตร ซงเปนความรบผดชอบ
ของคสมรส
การเกษยณอาย การเกษยณอายมอย 6 ระยะดวยกน
1 ระยะกอนการเกษยณอาย
2 ระยะของการมความสข
3 ระยะของการหมดความสข
4 ระยะการปรบตวอกคร ง
5 ระยะความมนคง
6 ระยะสดทาย
บคคลในวยชรามลกษณะดงน
1 โครงสรางของรางกายเปลยนแปลง
2 จกจกจจ ขบน
3 หลงลมไดงาย
4 ขนอยใจ
5 เจบปวยไดงาย
จดจบของชวต (การตาย)
1 การปฏเสธ
2 ความโกรธ
3 อาการทบคคลคาดหวงวาจะตอรองได
4 ความซมเศรา
5 การยอมรบ
ทฤษฎพฒนาการ
1 ทฤษฎพฒนาการทางบคลกภาพ ของฟรอยด
2 ทฤษฎจตสงคม ของอรคสน
3 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญา ของเพยเจท
4 ทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรม ของโคห ลเบรก
ทฤษฎพฒนาการทางบคลกภาพ
ของฟรอยด
มการพฒนาการ 5 ขน จากตงแตเกดจนวยรน
1 ขนปาก 2 ขนทวารหนก 3 ขนอวยวะเพศ 4 ขนฟกตว 5 ขนวยรน
ทฤษฎจตสงคมของอรคสน แบงออกไดเปน 8 ขนตอน
1 ความไววางใจ - ความไมไววางใจ
2 ความอสระ - ความสงสย
3 ความคดรเร ม - ความรสกผด
4 ความขยนมนเพยร - ความรสกมปมดอย
5 เอกลกษณในบทบาท - ความสบสนในบทบาท
6 ความใกลชดสนทสนม - ความโดดเดยว
7 ความคดถงสวนรวม - การค านงถงแกตนเอง
8 ความมงคงสมบรณ - ความสนหวง
