การถ่ายทอด ทางพันธุกรรมthaischool1.in.th/_files_school/73100213/workteacher/... · 2018-05-18 · 6. เตรียมและศึกษากิจกรรมที่

ชดกจกรรมสงเสรมศกยภาพการเรยนร ชดท 2 กฎเมนเดล 1

ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมนเดล ชดท 2 กฎของเมนเดล

ประวตเมนเดล การทดลองของเมนเดล

ผงมโนทศน

เรองการถายทอดทางพนธกรรม รายวชา ว33244 ชววทยา 4 ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ชดท 4

ยนบนโครโมโซมเพศ

ชดท 5

ลกษณะทอยภายใตอทธพลของเพศ

ยนบนโครโมโซมเดยวกน

ลกษณะทปรากฏจ าเพาะเพศ

ชดท 3

การขมรวมกน

การขมไมสมบรณ

มลตเปลแอลลล

พอลยน

การถายทอดทางพนธกรรม

ลกษณะทางพนธกรรมทเปนสวนขยายของพนธศาสตรเมนเดล

เกรเกอร โยฮนน เมนเดล

กฎเมนเดล

ชดท 1

การศกษาพนธศาสตรของเมนเดล

ชดท 2


ชดกจกรรมสงเสรมศกยภาพการเรยนร เรองการถายทอดทางพนธกรรม ส าหรบนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 6 เปนชดกจกรรมการเรยนรทเนนใหนกเรยนไดลงมอปฏบตจรงในการท ากจกรรม

การเรยนรดวยตนเอง โดยอานค าชแจงและปฏบตตามขนตอน ชดกจกรรมสงเสรมศกยภาพการเรยนร

มทงหมด 5 ชด ดงน

ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมนเดล

ชดท 2 กฎเมนเดล

ชดท 3 การขมไมสมบรณ การขมรวมกน มลตเปลแอลลล พอลยน

ชดท 4 ยนบนโครโมโซมเพศ

ชดท 5 ยนบนโครโมโซมเดยวกน ลกษณะทอยภายใตอทธพลของเพศ

และลกษณะทปรากฏจ าเพาะเพศ

การเรยนโดยใชชดกจกรรมสงเสรมศกยภาพการเรยนร รายวชา ว33244 ชววทยา 4

ใหนกเรยนศกษาตามขนตอนดวยตนเอง ดงน

1. นกเรยนศกษาค าชแจงชดกจกรรมสงเสรมศกยภาพการเรยนร ชดท 2 กฎเมนเดล

2. นกเรยนศกษาผลการเรยนรและจดประสงคการเรยนรของชดกจกรรมใหเขาใจ

3. นกเรยนศกษาตามขนตอนของกจกรรม

ค าชแจงส าหรบการใชชดกจกรรมสงเสรมศกยภาพการเรยนร เรองการถายทอดทางพนธกรรม

รายวชา ว33244 ชววทยา 4 ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6


การด าเนนการจดกจกรรม

1. ครผสอนศกษาแผนการจดการเรยนร ชดท 2 กฎเมนเดล 2. ครผสอนด าเนนการจดกจกรรมการเรยนรตามแผนการจดการเรยนร โดยใชชดกจกรรมสงเสรม ศกยภาพการเรยนรตามแผนการจดการเรยนร 3. ครผสอนแจกชดกจกรรมสงเสรมศกยภาพการเรยนร ชดท 2 กฎเมนเดล ใหนกเรยนและชแจง การใชชดกจกรรมชดนใหนกเรยนทราบกอนลงมอปฏบต 4. ครผสอนใหนกเรยนท าแบบทดสอบประเมนตนเองกอนเรยน ชดท 2 กฎเมนเดล เพอดวา นกเรยนมพนฐานความร ความเขาใจมากนอยเพยงใด 5. ครผสอนใหผเรยนศกษาชดกจกรรมสงเสรมศกยภาพการเรยนรชดน เพอใหนกเรยนสามารถ ศกษาไดดวยตนเองตามความสามารถของแตละคน ท าใหเกดความร ความเขาใจอยางถกตอง 6. ครผสอนใหนกเรยนท าแบบทดสอบประเมนตนเองหลงเรยน ชดท 2 กฎเมนเดล เพอดวา นกเรยนมความร ความเขาใจหลงเรยนมากนอยเพยงใด 7. ครผสอนสงเกตพฤตกรรมคณลกษณะทพงประสงคและบนทกผล 8. ครผสอนตรวจคะแนนกจกรรมฝกจากชดกจกรรมสงเสรมศกยภาพการเรยนรชดนและบนทกผล ลงในแบบเกบคะแนน 9. ครผสอนแจงคะแนนใหนกเรยนทราบและชมเชยนกเรยนพรอมใหค าแนะน าเพมเตม

บทบาทของครผสอนในการจดการเรยนรเกยวกบการใชชดกจกรรมสงเสรมศกยภาพการเรยนร

1. เตรยมแบบทดสอบประเมนตนเองกอนเรยน ชดท 2 กฎเมนเดล จ านวน 10 ขอ 2. เตรยมและศกษากจกรรมการทดลอง กจกรรมกลม กจกรรมลองท าด และเฉลย หลงท ากจกรรม 3. เตรยมและศกษากจกรรมท 2.1 ทบทวนความรกระบวนการแบงเซลล 4. เตรยมและศกษากจกรรมท 2.2 ศกษากฎของความนาจะเปน 5. เตรยมและศกษากจกรรมท 2.3 ศกษากฎเมนเดล 6. เตรยมและศกษากจกรรมท 2.4 ศกษาโจทยปญหาพนธศาสตร 7. เตรยมและศกษากจกรรมท 2.5 เรยนรเพมเตมแบคครอสและเทสตครอส 8. เตรยมและศกษากจกรรมฝกท 2.1 กฎของความนาจะเปน 9. เตรยมและศกษากจกรรมฝกท 2.2 กฎเมนเดล 10. เตรยมและศกษากจกรรมฝกท 2.3 โจทยปญหาพนธศาสตรกฎเมนเดล

คมอการใชส าหรบครผสอน

บทบาทของครผสอน


11. เตรยมและศกษากจกรรมฝกท 2.4 สรปองคความรกฎเมนเดล 12. เตรยมแบบทดสอบประเมนตนเองหลงเรยน ชดท 2 กฎเมนเดล จ านวน 10 ขอ 13. เตรยมเฉลยกจกรรมฝกท 2.1-2.4 และเฉลยแบบทดสอบประเมนตนเองกอนเรยนและ หลงเรยน

1. วธการวด - สงเกตและประเมนผลการท ากจกรรมกลมทบทวนความรเดม และกจกรรมกลมการทดลอง

- ตรวจบนทกผลเกบคะแนนจากการท ากจกรรมฝกท 2.1, 2.2, 2.3 และ 2.4 - ตรวจแบบทดสอบประเมนตนเองกอนเรยนจ านวน 10 ขอ และแบบทดสอบประเมนตนเอง หลงเรยนจ านวน 10 ขอ 2. เครองมอวด

- แบบบนทกคะแนนจากการท ากจกรรมฝกท 2.1, 2.2, 2.3 และ 2.4 - แบบบนทกคะแนนจากแบบทดสอบประเมนตนเองกอนเรยน ชดท 2 กฎเมนเดล - แบบบนทกคะแนนจากแบบทดสอบประเมนตนเองหลงเรยน ชดท 2 กฎเมนเดล

3. เกณฑการวดและประเมนผล - นกเรยนไดคะแนนเฉลยรอยละ 80 ขนไปจากการท ากจกรรมฝกท 2.1, 2.2, 2.3 และ 2.4 - นกเรยนไดคะแนนเฉลยรอยละ 80 ขนไปจากการท าแบบทดสอบประเมนตนเองหลงเรยน

ชดท 2 กฎเมนเดล

1. คะแนนจากการท ากจกรรมฝกท 2.1, 2.2, 2.3 และ 2.4 รวม 60 คะแนน 2. คะแนนจากแบบทดสอบประเมนตนเองหลงเรยน 10 คะแนน

- ก าหนดเวลาในการท ากจกรรม 4 ชวโมง

รายละเอยดการเกบคะแนน

ระยะเวลาในการจดกจกรรม

การวดและประเมนผลการเรยนร


1. สบคนขอมล วเคราะห อภปราย อธบายและสรปกฎของความนาจะเปน 2. สบคนขอมล วเคราะห อภปราย อธบายและสรปกฎเมนเดล 3. อภปราย อธบายและการน ากฎของความนาจะเปนมาศกษารวมกบกฎเมนเดล

4. สบคนขอมล อภปรายและอธบายความส าคญของการผสมเพอทดสอบและการผสมกลบ

1. วเคราะห อภปราย อธบาย และสรปเหตการณทใชกฎของความนาจะเปน

2. วเคราะห อภปราย อธบาย และสรปกฎเมนเดล

3. สามารถน ากฎของความนาจะเปนประยกตใชกบการทดลองของเมนเดล

4. น ากฎเมนเดลและกฎของความนาจะเปนไปใชในการหาอตราสวนของการเกดจโนไทปและ

ฟโนไทป ในรน F1 และ รน F2 จากการผสมพจารณาลกษณะเดยวและการผสมพจารณา

สองลกษณะ

5. อธบายความส าคญของการผสมเพอทดสอบและการผสมกลบ

จดประสงคการเรยนร

ผลการเรยนร


เมนเดลใชกฎของความนาจะเปนในการวเคราะหขอมล จากผลการทดลองผสมพนธในถวลนเตาทมลกษณะแตกตางกนเพออธบายอตราสวนของลกษณะทปรากฏในรนลกและสรปผลการศกษาทไดเปนกฎเมนเดล ม 2 ขอ คอ กฎขอท 1 กฎแหงการแยกตวของยน (Law of segregation) ซงยนทอยเปนค จะแยกออกจากกนอยางอสระในระหวางการสรางเซลลสบพนธ โดยเซลลสบพนธแตละเซลลจะไดรบเพยงแอลลลใดแอลลลหนง และกฎขอท 2 กฎแหงการรวมกลมอยางอสระ (Law of independent

assortment) ยนทแยกออกจากคกนตามกฎการแยกตวของยนจะรวมกนกบยนอนอยางอสระเพอเขาไปยงเซลลสบพนธโดยไมจ าเปนจะตองกลบไปรวมกบคเดมของตน การตรวจสอบลกษณะจโนไทปของสงมชวตสามารถหาไดจากวธการผสมเพอทดสอบ (testcross) หรอในการปรบปรงพนธพชหรอสตวกใชวธการผสมกลบ (backcross) เพอใหไดลกผสมทดตามทตองการโดยน าลกผสมไปผสมพนธกบพอพนธหรอแมพนธ

1. เมนเดลท าการทดลองผสมพนธถวลนเตาลกษณะแตกตาง 7 ประการหลายครง จนสามารถ สรปเปนกฎเมนเดลได 2. กฎเมนเดลม 2 ขอ คอ กฎขอท 1 กฎแหงการแยกตวของยน ยนทเคยอยเปนคจะแยก ออกจากกนในระหวางการสรางเซลลสบพนธ 3. กฎขอท 2 กฎแหงการรวมกลมอยางอสระ ยนทแยกออกจากคกนตามกฎการแยกตวของยน จะรวมกนกบยนอนอยางอสระเพอเขาไปยงเซลลสบพนธโดยไมจ าเปนจะตองกลบไปรวมกบ คเดมของตน 4. เมนเดลใชกฎของความนาจะเปนในการวเคราะหขอมลลกษณะทปรากฏในรนลกทงรน F1 และ รน F2 5. การตรวจสอบจโนไทปในรนพอแมวาเปนฮอมอไซกสจโนไทปหรอเฮเทอโรไซกสจโนไทป โดยใชวธการผสมเพอทดสอบ หรอในการปรบปรงพนธพชหรอสตวกใชวธการผสมกลบ

ล าดบแนวความคดตอเนองในชดท 2

สาระส าคญ


ศกษากอนลงมอปฏบตกจกรรม

1. นกเรยนรบชดกจกรรมสงเสรมศกยภาพการเรยนร และฟงค าชแจงการใชชดกจกรรมสงเสรมศกยภาพการเรยนร ชดท 2 กฎเมนเดล ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6

2. นกเรยนเรมท าแบบทดสอบประเมนตนเองกอนเรยนชดกจกรรมสงเสรมศกยภาพการเรยนร ชดท 2 กฎเมนเดล เพอดวานกเรยนมพนฐานความร ความเขาใจมากนอยเพยงใด

3. นกเรยนศกษาและปฏบตกจกรรมการเรยนรแตละกจกรรมจากชดกจกรรมสงเสรมศกยภาพ การเรยนร ตงใจศกษาเนอหา ท าความเขาใจใหดตงแตหนาแรกถงหนาสดทายตามล าดบ

4. เมอพบค าชแจงหรอค าถามในแตละกจกรรมใหอาน และท ากจกรรมอยางรอบคอบ 5. สงผลงานการท ากจกรรมการเรยนรจากชดกจกรรมสงเสรมศกยภาพการเรยนร ชดท 2

กฎเมนเดล ทกกจกรรม เพอใหครผสอนตรวจและบนทกผล 6. เมอท ากจกรรมครบแลวจดเกบอปกรณใหเรยบรอย 7. เมอนกเรยนทกคนท ากจกรรมครบแลวใหท าแบบทดสอบประเมนตนเองหลงเรยนของชด

กจกรรมสงเสรมศกยภาพการเรยนร ชดท 2 กฎเมนเดล ดวยความตงใจและซอสตย 8. นกเรยนรบฟงคะแนนทท าได พรอมทงค าชมเชย และค าแนะน าเพมเตมจากครผสอน 9. นกเรยนควรใหความรวมมอ ตงใจในการท ากจกรรม และตรงตอเวลาเสมอ

ครผสอนตองแจงใหนกเรยนทราบถงบทบาทของนกเรยน ดงตอไปน 1. นกเรยนท าแบบทดสอบประเมนตนเองกอนเรยนจ านวน 10 ขอ กอนใชชดกจกรรมสงเสรม ศกยภาพการเรยนร ชดท 2 กฎเมนเดล 2. นกเรยนศกษาผลการเรยนรและจดประสงคการเรยนรเพอเปนเปาหมายในการศกษา

ชดกจกรรมสงเสรมศกยภาพการเรยนร ชดท 2 กฎเมนเดล 3. นกเรยนศกษากจกรรมสวนทเปนเนอหาสาระ กจกรรมกลม กจกรรมการทดลอง

กจกรรมลองท าด กจกรรมฝก อยางเปนล าดบขนตอน ถากจกรรมใดไมเขาใจใหศกษา ทบทวนซ า หรอปรกษากบเพอนในกลม หรอขอค าแนะน าจากครผสอน

4. นกเรยนท าแบบทดสอบประเมนตนเองหลงเรยนจ านวน 10 ขอ เมอสนสดการศกษากจกรรม 5. นกเรยนจะไดความรและพฒนาตนเองไดตองมความซอสตย อดทน และศกษากจกรรม ตงแตเรมตนจนสนสดกจกรรม

ค าชแจงส าหรบนกเรยน

บทบาทของนกเรยน


แบบทดสอบประเมนตนเองกอนเรยน ชดท 2 กฎเมนเดล

ค าชแจง : 1. ขอสอบมทงหมด 10 ขอ ใหนกเรยนท าทกขอ เวลา 10 นาท 2. ใหนกเรยนท าเครองหมาย (X) ขอทถกทสดลงในกระดาษค าตอบ รวมทงหมด 10 คะแนน 1. ขอใดไมใชลกษณะทางพนธกรรม

ก. มลกยม ข. ลายนวมอ ค. ลกษณะสผว ง. ลกษณะเสนผม

2. ก าหนดให B คมลกษณะเดน b คมลกษณะดอย ถาผสม Bb x Bb

BB : Bb : bb = 1 : 2 : 1 ผลลพธจากการผสมนแสดงวา

ก. จะไดลกมจโนไทปเหมอนพอแม

ข. จะไดลกทมฟโนไทปเหมอนพอ และเหมอนแม

ค. จะมโอกาสทลกแสดงฟโนไทปลกษณะเดน และลกษณะดอย

ง. ถามลกจากการผสม 4 ตว จะไดลกแสดงลกษณะเดน 1 ตว และแสดงลกษณะดอย 3 ตว 3. พชตนหนงมจโนไทป AABbccDdEe พชตนนมโอกาสสรางเซลลสบพนธไดกชนดและมจโนไทป ไดกรปแบบ

ก. เซลลสบพนธ 4 ชนด จโนไทป 9 แบบ ข. เซลลสบพนธ 8 ชนด จโนไทป 27 แบบ ค. เซลลสบพนธ 16 ชนด จโนไทป 9 แบบ ง. เซลลสบพนธ 32 ชนด จโนไทป 27 แบบ


4. ผสมสนขทมจโนไทปดงน AaBb x AaBb จะไดลกทเกดมามอตราสวนของลกษณะเดน ตอลกษณะดอย ขอใดกลาวถกตอง

ก. ลกษณะเดน : ลกษณะดอย = 1 : 1

ข. ลกษณะเดน : ลกษณะดอย = 3 : 1

ค. ลกทเกดมลกษณะเดน aabb =

ง. ลกทเกดมลกษณะดอย aabb =

5. หากตองการทราบลกษณะการขมสมบรณ (complete dominant) ของยน ควรสงเกตจาก สงมชวตทมจโนไทปในขอใด

ก. AA ข. aa ค. Aa ง. AAbb

6. ถาผลการ testcross ถวเมลดกลม ตนสง ไดรนลก ตนสง เมลดกลม : ตนสง เมลดยน = 1 : 1 ขอใดคอจโนไทปของตนทน ามาทดสอบ (ตนสง และเมลดกลม เปนลกษณะเดน)

ก. TtRr ข. TTRr ค. TtRR ง. TTRR

7. ชายหญงคหนงมลกษณะหนงตาชนเดยวทงคแตงงานกน มลกชายคนแรกพบวามหนงตาสองชน

โอกาสทลกชายคนทสองจะมหนงตาสองชนเปนเทาใด

ก. 0

ข.

ค.

ง.


8. ถาน าหนตะเภาขนสด าพนธทางผสมกบหนตะเภาขนสน าตาล ลกรน F1 จะมลกษณะเดน ตอลกษณะดอยอตราสวนเทาใด (สด าลกษณะเดน สน าตาลลกษณะดอย)

ก. 4 : 1 ข. 3 : 1 ค. 2 : 1 ง. 1 : 1

9. ในการผสมสงมชวตชนดหนงเพอใหไดลกทมลกษณะเปนเดนตอลกษณะดอยอตราสวน 1 : 1

โดยใชตวตนทดสอบ (tester) อยากทราบวาสงมชวตชนดนจะมจโนไทปเปนแบบใด

ก. เปน heterozygous ข. เปนพนธแทเดนหรอดอยกได ค. เปน homozygous recessive ง. เปน homozygous dominant

10. สนขตวผหางสนสด าทมจโนไทปแบบเฮเทอโรไซกส ผสมกบสนขตวเมยสน าตาลหางยาวทม

จโนไทปแบบฮอมอไซกส (ลกษณะสด า หางสนเปนลกษณะเดน) จะไดลกทมสด าหางสนตอ

สน าตาลหางยาวอตราสวนเทาใด

ก. 1 : 1 ข. 2 : 1 ค. 3 : 1 ง. 4 : 1

ตงใจอานกนตอไปนะ.......


ครน าเหรยญบาทโยนขนและตงค าถามใหนกเรยนตอบ นกเรยนคดวาจะมโอกาสเกดหวและกอยเทาไรในการโยน เหรยญบาท 1 เหรยญ 1 ครง

ค าชแจง : 1. ใหนกเรยนแบงกลม ๆ ละ 6-7 คน ทดลองโดยการโยนเหรยญ 1 เหรยญ 5 ครง ตอ 1 คน 2. ทดลองโดยการโยนเหรยญ 2 เหรยญพรอมกน 5 ครงตอ 1 คน มโอกาสจะเกด หวและกอย ไดเทาไรจดบนทกการโยนในแตละครง

คนท ครงท

1 2 3 4 5 เหรยญท 1

เหรยญท 2









1 2 3 4

5 6 7

ครงท คนท

1 2 3 4 5 หว กอย หว กอย หว กอย หว กอย หว กอย

1 2 3 4

5 6 7

ตารางท 2 ทดลองโดยการโยนเหรยญ 2 เหรยญพรอมกน 5 ครง ตอ 1 คน

ตารางท 1 ทดลองโดยการโยนเหรยญ 1 เหรยญ 5 ครง ตอ 1 คน

กจกรรมกลมการทดลองท 2.1 ความนาจะเปน

ชดท 2 กฎเมนเดล ลองคดด


ครน าเหรยญบาทโยนขนและตงค าถามใหนกเรยนตอบ นกเรยนคดวาจะมโอกาสเกดหวและกอยเทาไรในการโยน เหรยญบาท 1 เหรยญ 1 ครง

แนวค าตอบ โอกาสเกดหวเทากบ 21 และกอยเทากบ

21

ค าชแจง : 1. ใหนกเรยนแบงกลม ๆ ละ 6-7 คน ทดลองโดยการโยนเหรยญ 1 เหรยญ 5 ครง ตอ 1 คน 2. ทดลองโดยการโยนเหรยญ 2 เหรยญพรอมกน 5 ครงตอ 1 คน มโอกาสจะเกด หวและกอย ไดเทาไรจดบนทกการโยนในแตละครง

สรปผลการทดลองตารางท 1 โยนเหรยญ 1 เหรยญ จะเหนไดวาจากการทดลองโยนเหรยญ โอกาสของการทเหรยญ

จะเกดหวและกอยมโอกาส 50 : 50 หรอ ของการโยนในแตละครง

ความนาจะเปนของการโยนเหรยญทง 2 แบบ มโอกาสของการเกดเหตการณ ดงน

สรปผลการทดลองตารางท 2 โยนเหรยญ 2 เหรยญพรอมกน ผลลพธทเกดขนจะเหนไดวาจากการทดลองโยนเหรยญ 2 เหรยญ

โอกาสของการทเหรยญจะเกดหวอยางนอย 1 ครง (ให H แทนหว และให T แทนกอย)

โยนเหรยญท 1 โยนเหรยญท 2 ผลลพธ

H

T H

H

T

T

HHHT

TH TT

ผลลพธของเหตการณทจะออกหวอยางนอย 1 ครงม 3 แบบ คอ HH HT และ TH เชนเดยวกบกรณของการออกกอย

ผลลพธทงหมดทเกดขนจากการ

ทดลองสมม 4 แบบ คอ HH HT TH

และ TT

แนวค าตอบ กจกรรมกลมการทดลองท 2.1 ความนาจะเปน

ลองคดด


เมนเดลไดท าการทดลองการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมในถวลนเตาเปนจ านวนมากและมความหลากหลายในลกษณะตาง ๆ ถง 7 ลกษณะ พบวา ลกษณะทถกถายทอดทางพนธกรรมนนไดรบอทธพลมาจากบรรพบรษโดยมแฟกเตอร (factor) เปนตวก าหนด ตอมาโจเฮนเซนเปลยนแฟกเตอร เปนค าวายน ซงยนนนเปนสวนหนงของดเอนเอทเปนองคประกอบของโครโมโซมซงอตราสวนทเกดขนใน ลกรนท 2 (F2) เปนอตราสวน 3 : 1 เสมอ อตราสวนดงกลาวแมวาเมนเดลจะไมไดคนพบเปนคนแรก แตเมนเดลสามารถสรปผลการทดลองไดเปนคนแรก เนองจากเมนเดลเปนนกคณตศาสตรและสถต จงน ากฎของความนาจะเปน (probability) มาใชในการวเคราะหขอมลจากผลการทดลองเพออธบายอตราสวนของลกษณะเดนและลกษณะดอย ในรน F2 ทเกดขน ดงน จากกจกรรมการทดลองท 2.1 จะเหนว าการโยนเหรยญบาท 1 เหรยญขนไปในอากาศ แลวปลอยใหตกลงพนโอกาสการเกดหวและกอยมเทากน แตถาโยน 2 เหรยญพรอม ๆ กน โอกาส ทเกดขนจะม 3 แบบ คอ แบบท 1 ออกหวทง 2 เหรยญ แบบท 2 ออกกอย 1 เหรยญ และหว 1 เหรยญ แบบท 3 ออกกอยทง 2 เหรยญ โดยมอตราสวน 1 : 2 : 1 ภาพท 2.5 ภาพจ าลองการโยนเหรยญและเหตการณความนาจะเปนทเกดขนไดเมอโยนเหรยญ 2 เหรยญ พรอม ๆ กน

กจกรรมท 2.1 ศกษากฎของความนาจะเปน

กฎของความนาจะเปน หมายถง “อตราสวนจ านวนครงของเหตการณหนงทเกดขน ตอเหตการณนน”

โยนเหรยญท 2 โยนเหรยญท 1

กอย

หว

กอย

หว


1. กฎการบวก (Addition Law) เหตการณไมสามารถเกดขนพรอม ๆ กนได เรยกเหตการณน

วา mutually exclusive events โอกาสทเกดเหตการณอยางใดอยางหนงจะเทากบผลบวก

ของโอกาสทจะเกดแตละเหตการณ ใชกบเหตการณทไมสามารถเกดขนไดพรอมกน เชน ในการ

โยนเหรยญ 1 เหรยญ โอกาสทจะออกหวเทากบ โอกาสทจะออกกอยเทากบ ซงโอกาส

ในการโยนเหรยญครงหนงแลวจะออกหวหรอกอยมคาเทากบ + = 1

(ยพา ผลโภค, 2546)

2. กฎการคณ (Multiplication Law) เกยวของกบเหตการณ 2 เหตการณหรอมากกวาท

เหตการณสามารถเกดขนพรอมกนเรยกเหตการณนวา independent events ซงเหตการณ

ใด ๆ ตางเปนอสระตอกน โอกาสทเหตการณเหลานนจะเกดขนไดพรอมกนมคาเทากบผลคณ

ของโอกาสทจะเกดขนแตละเหตการณ เชน ตนสงมโอกาสปรากฏ ตนเตยมโอกาสปรากฏ

เมลดกลมมโอกาสปรากฏ เมลดขรขระมโอกาสปรากฏ

กฎของความนาจะเปน

ดงนนโอกาสทจะเกด ตนสง – เมลดกลม = x =

ตนสง – เมลดขรขระ = x

=

ตนเตย – เมลดกลม = x

=

ตนเตย – เมลดขรขระ = x

=

P (เหตการณ A หรอ B อยางใดอยางหนง) = P(A) + P(B)

โอกาสทจะเกดเหตการณ A และ B พรอมกน = P(A) x P(B)


ค าชแจง : ใหนกเรยนเตมเหตการณทมโอกาสจะเกดขนในการมบตรเพศชายและเพศหญง ตามหมายเลข 1, 2, 3 และ 4 และตอบค าถาม

กจกรรมลองท าด 2.1

คนแรก คนทสอง

ผลลพธทอาจเกดขน

จากการมบตร 2 คน

ชาย ชาย

1

(ชาย, ชาย)

2

ค าตอบ หมายเลข 1 หญง หมายเลข 2 หญง, ชาย

หมายเลข 3 ชาย หมายเลข 4 ชาย, หญง

โอกาสของการเกดบตรเพศชายและเพศหญงเหมอนกบการโยนเหรยญ เพราะใช

กฎของความนาจะเปน เนองจากมโอกาสเกดอยางใดอยางหนงอยางละครง เทากบ

แนวค าตอบกจกรรมลองท าด 2.1

หญง

3 4

(หญง, หญง) หญง

นกเรยนคดวาโอกาสของการเกดบตรเพศชายและเพศหญง

เหมอนการโยนเหรยญหรอไมอยางไร


ค าชแจง : ใหนกเรยนแสดงวธท าตามโจทยทก าหนด (10 คะแนน)

1. ผสมถวลนเตาเมลดกลมลกษณะเดน (R) ทเปนเฮเทอโรไซกสและเมลดขรขระ (r) จะไดลกรน F1

มจโนไทป ฟโนไทปและอตราสวนเทาใด (3 คะแนน)

2. ผสมแมลงหวปกสน (d) ลกษณะดอยและแมลงหวปกยาว (D) ลกษณะเดนทเปนเฮเทอโรไซกส

จะไดลกรน F1 ทมจโนไทป ฟโนไทปและอตราสวนเทาใด (3 คะแนน)

3. ในการผสมหนคหนง หนขนสด าเปนลกษณะเดน หนสขาวเปนลกษณะดอย ไดลกรน F1 เปนสด า

เฮเทอโรไซกสทงหมด ถาน าลกรน F1 ผสมกนเองจะไดลก F2 มจโนไทปและฟโนไทปเปนอยางไร

(ก าหนดให หนขนสด าลกษณะเดน แทนดวย B หนขนสขาวลกษณะดอย แทนดวย b) (4 คะแนน)

กจกรรมฝกท 2.1 กฎของความนาจะเปน

จดประสงค 1. วเคราะห อภปราย อธบาย และสรปเหตการณทใชกฎของความนาจะเปน

เกณฑการใหคะแนน 1. เขยนเซลลสบพนธถก 1 คะแนน

2. เขยนจโนไทปถก 1 คะแนน

3. เขยนฟโนไทปและอตราสวนถก 1 คะแนน

เกณฑการใหคะแนน 1. เขยนเซลลสบพนธถก 1 คะแนน

2. เขยนจโนไทปถก 1 คะแนน

3. เขยนฟโนไทปและอตราสวนถก 1 คะแนน

เกณฑการใหคะแนน 1. เขยนจโนไทปรน F1 ถก 1 คะแนน

2. เขยนเซลลสบพนธรน F2 ถก 1 คะแนน

3. เขยนจโนไทปรน F2 ถก 1 คะแนน

4. เขยนฟโนไทปรน F2 ถก 1 คะแนน


ค าชแจง : ใหนกเรยนแบงกลม ๆ ละ 6-7 คน อภปรายรวมกน และน าเสนอหนาชนเรยน

ภาพท 2.1 (ก) เซลลสบพนธเพศผ (อสจ) (ข) เซลลสบพนธเพศเมย (เซลลไข)

จากภาพนกเรยนทราบหรอไมวาเซลลสบพนธเพศผและเซลลสบพนธเพศเมยมการแบงเซลลแบบใด อธบายการเปลยนแปลงของโครโมโซมและยนทเกดหลงการแบงเซลลมาพอสงเขป

ระดมพลงสมอง : ......................................................................................................................

.......................................................................................................................................... .........

......................................................................................................................... ..........................

............................................................................................................................. ......................

กจกรรมกลม 2.2

เมอเซลลสบพนธท าหนาท....

(ทมา : http://www.sciencedaily.com/releases/2009/03/090317113816.html

วนทสบคน 30 เมษายน 2558 )

http://www.sciencedaily.com/releases/2009/03/090317113816.html%20วนท

http://www.sciencedaily.com/releases/2009/03/090317113816.html%20วนท


ค าชแจง : นกเรยนแสดงความคดเหนและเปรยบเทยบค าตอบของกลมตนเองและ ของเพอนตางกลมวาเหมอนหรอแตกตางอยางไร

ค าตอบกลมตนเอง เซลลสบพนธเพศผและเซลลสบพนธเพศเมยจะแบงเซลลแบบ ไมโอซส การแบงเซลลแบบนจะเกดขนเฉพาะในเซลลสบพนธเทานน ท าใหยนซงอยเปนคในโครโมโซมถกแยกออกจากกน ดงนน เมอเกดการแบงเซลลจะท าใหยนทอย เปนค แยกออกจากกน (กฎแหงการแยกตวของยน) และยนทแยกออกจากคกนจะรวมกนกบยนอนอยางอสระ เพอเขาไปยงเซลลสบพนธ โดยไมจ าเปนจะตองกลบไปรวมกบคเดมของตน (กฎแหงการรวมตวกนอยางอสระของยน)

ค าตอบเพอนกลม 1



แนวค าตอบกจกรรมกลม 2.2

การสะทอนความคดจากประสบการณของ

แตละบคคลทแสดงออกในทกษะเปรยบเทยบ

ท าใหเกดกระบวนการเรยนรทแตกตาง


จากทไดศกษาพนธศาสตรของเมนเดล พบวาเมนเดลท าการทดลองผสมถวลนเตาในรน F1 เมอผสมลกษณะเดนพนธแทกบลกษณะดอยพนธแทพบวาลกทไดเปนพนธทางหรอทเรยกวา heterozygous ซงจะแสดงลกษณะเดนขมลกษณะดอย และลกษณะดอยจะปรากฏอกครงเมอน าลกรน F1 มาผสมกนเอง ท าใหสรปไดเปนกฎเมนเดล ซงจะไดศกษากนตอไป

การแบงเซลลแบบไมโอซส (meiosis) เปนการแบงเซลลสบพนธ เรมจากไมโอซส І และ ไมโอซส П ท าใหไดเซลลสบพนธจ านวน 4 เซลล ซงมจ านวนโครโมโซมลดลงครงหนงเทากบ n (haploid) ของจ านวนโครโมโซมเดม เซลลสบพนธนจะมยนทถกถายทอดจากพอและแมไปยงลก ซงยนทอยเปนคจะแยกตวออกจากกน

ภาพท 2.2 การแบงเซลลแบบไมโอซสซงเกดกบเซลลสบพนธเทานน

กจกรรมท 2.2 ทบทวนความร.......กระบวนการแบงเซลล (Cell Division)


ภาพท 2.3 ภาพจ าลองการแบงเซลลสบพนธ

เมอเซลลอสจ (sperm) ของพอและเซลลไข (egg) ของแม ซงมโครโมโซมเซลลละ 23 แทง มารวมกนเปนเซลลใหมมจ านวนโครโมโซม 46 แทง ซงเปนเซลลของมนษย (ภาพท 2.4) ดงนนแตละคนจะไดรบโครโมโซมและยนจ านวนครงหนงมาจากพอและอกครงหนงมาจากแม แตลกษณะทปรากฏออกมาในความเปนจรงแลวเราแตละคนกลบไมไดมลกษณะทปรากฏออกมาเหมอนพอครงหนงและเหมอนแมครงหนง บางคนอาจเหมอนพอและญาตพนองทางพอ หรอเหมอนแมและญาตพนองทางแม การทลกมลกษณะตาง ๆ ทปรากฏบางลกษณะเหมอนพอ บางลกษณะเหมอนแม กเนองจากบทบาทของยนทควบคมการแสดงออกของลกษณะตาง ๆ นนเอง

ภาพท 2.4 ภาพจ าลองการปฏสนธของเซลลสบพนธของพอและแมไดไซโกต

ยนจะถกถายทอดจากรนหนงไปยงอกรนหนงตอ ๆ ไป ลกจะไดรบยนครงหนงจากพอและอกครงหนงจากแม 1 ใน 4 ของยนในตวมาจากรนป ยา ตา และยาย การสลบทของยนในขณะทเซลลมการแบงตวแบบไมโอซส หมายความวาพชายกบนองสาวจะไดรบการถายทอดยน ทไมเหมอนกนจากพอแม อยางไรกตามความคลายคลงกนของสมาชกในครอบครวอาจเกดขนได

+

ไซโกต (Zygote) (โครโมโซม 46 แทง)

เซลลไขจากแม (โครโมโซม 23 แทง)

เซลลอสจจากพอ (โครโมโซม 23 แทง)

โครโมโซม 46 แทง

23 23 23 23

เพศชาย

เซลลอสจ 4 เซลล แตละเซลลมโครโมโซม 23 แทง

เปลยนแปลงรปราง

เซลลในอณฑะแบงเซลลโดยลดจ านวนลงครงหนง

ไดเซลลใหม 4 เซลล

โครโมโซม 46 แทง

23 23 23 23

3 เซลลสลายไป

เพศหญง

เซลลในรงไขแบงเซลล โดยลดจ านวนลงครงหนง

ไดเซลลใหม 4 เซลล

เซลลไขมโครโมโซม 23 แทง

การท างานของยน


เรมตนตงแตเซลลสบพนธมการแบงเซลลแบบไมโอซสเพอลดจ านวนโครโมโซมลงจาก 2n ใหเหลอเซลลละ 1n ยนทเคยอยเปนคจะเกดการแยกออกจากกนและจะกลบมาเขาคกนอกครงหนง เมอเกดการปฏสนธ (fertilization) เมอเมนเดลท าการทดลองผสมถวลนเตาหลายครงจนสามารถสรปเปนกฎเมนเดลได 2 ขอ คอ

สาระส าคญของกฎ : ยนทอยคกน จะแยกตวออกจากกนไปอยในแตละเซลลสบพนธ ดงนนภายในเซลลสบพนธจะไมมยนทเปนคกนเลย

ภาพท 2.6 เมอแบงเซลลแบบไมโอซสเซลลสบพนธจะแยกออกจากกนซงยนกจะแยกจากกนอยางอสระ กฎขอน เมนเดลไดศกษาการถายทอดลกษณะโดยพจารณายนคเดยว (monohybrid cross)

P

F1

กจกรรมท 2.3 ศกษากฎเมนเดล

ยน 1 ลกษณะทเปนพนธทางจะมเซลลสบพนธได 2 แบบ

ขอสงเกต

สดสวนของเซลลสบพนธทไดตามกฎแหงการแยก A : a = 1 : 1


ยนทอยคกนจะแยกจากกนเมอเกดการสรางเซลลสบพนธเปนไปตามกฎขอท 1 ของเมนเดล

ตวอยางท 1 มะเขอเทศผลสแดงเปนลกษณะเดน (R) ผลสเหลองเปนลกษณะดอย (r) ผสมพนธ

มะเขอเทศตนทมผลสแดงพนธทางและตนทมผลสเหลอง จงเขยนรปแบบของ

เซลลสบพนธทเกดขน

วธท า P (รนพอแม) Rr X rr (ผลสแดงพนธทาง) (ผลสเหลอง) เซลลสบพนธทเกดขนได R r ( 2 แบบ) r r ( ม 1 แบบ) (เซลลสบพนธทมจโนไทปเหมอนกนอาจเขยนเพยงตวเดยวได เชน ในกรณน r เหมอนกน 2 ตว ใหเขยนเพยงตวเดยวได) เชน P (รนพอแม) Rr X rr (ผลสแดงพนธทาง) (ผลสเหลอง) เซลลสบพนธ R r และ r

ตวอยางท 2 ถวลนเตาตนสงเปนลกษณะเดน (T) ตนเตยเปนลกษณะดอย (t) ผสมพนธถวลนเตา

ตนสงฮอมอไซกส กบตนเตย จงเขยนรปแบบของเซลลสบพนธทเกดขน

วธท า

P (รนพอแม) TT X tt (ตนสงฮอมอไซกส) (ตนเตย)

เซลลสบพนธทเกดขนได T T t t


มวง

ค าชแจง : ใหนกเรยนตอบค าถามขอตอไปนใหถกตองและไดใจความสมบรณ

1. ถาน าถวลนเตารนพอแม (P) ลกษณะดอกสมวงกบดอกสขาวทตางเปนพนธแทมาผสมกน

จะไดรนลก (F1) มจโนไทปและฟโนไทปชนดเดยวกนทงหมด ปลอยใหรน F1 ผสมกนเอง

ไดรนหลาน (F2) ใหนกเรยนสรปผลเหตการณทเกดขนในการทดลองของเมนเดล


สรป

_______________________

______________________________________________

______________________________________________

_______________________

______________________________________________

______________________________________________

_______________________

_______________________

รน P

เซลลสบพนธ

รน F1

รน F1 X F1


รน F2

มวง PP X ขาว pp

Pp Pp Pp Pp มวง มวง มวง มวง

Pp X Pp PP Pp Pp pp มวง มวง มวง ขาว

P P p p

P p P p

แนวทางการตอบ 1. โดยใชกฎเมนเดล 2. พจารณาอตราสวนจโนไทปและฟโนไทปรน F1 และ รน F2


1. ค าตอบ

สรป

1. ยนทเปนคกนจะแยกจากกนเมอ

เกดการสรางเซลลสบพนธ (gametes)

เปนไปตามกฎขอท 1 ของเมนเดล

2. ในรน F1 มจโนไทปเปน Pp ทงหมด

ซงเปนพนธทางหรอเฮเทอโรไซกส

และม ฟ โนไทป เปนส ม วงท งหมด

แสดงวาแอลลล P แสดงลกษณะเดน

ขมล กษณะด อยแอลลล p อย า ง

สมบรณ

3. ในรน F2 มจโนไทป 3 แบบ คอ PP : Pp : pp อตราสวน 1 : 2 : 1 แตมฟโนไทป 2 แบบ คอ สมวง : สขาว ; อตราสวน 3 : 1


รน P


รน F1

รน F1 X F1


รน F2

มวง PP X ขาว pp

Pp Pp Pp Pp มวง มวง มวง มวง

Pp X Pp PP Pp Pp pp มวง มวง มวง ขาว

P P p p

P p P p


สาระส าคญของกฎ : ยนทอยบนโครโมโซมคเดยวกน หรออยบนโครโมโซมตางคกน เมอแยกออกจากกน

ในขณะสรางเซลลสบพนธตามกฎแหงการแยกตวนน จะมารวมกนอกครงหนงกบยนอนอยางอสระเพอ

เขาไปยงเซลลสบพนธในขณะทมการปฏสนธ (fertilization) เกดขน และการรวมตวกนใหมนจะเปนไป

อยางอสระโดยสามารถไปรวมกบยนใดกไดไมจ าเปนจะตองกลบไปรวมกบคเดมของตน

กฎขอน เมนเดลไดศกษาการถายทอดลกษณะโดยพจารณาจากยน 2 ค (dihybrid cross)

ภาพท 2.6 ยนทแยกกนจะกลบมารวมกนอกครงท าใหไดเซลลสบพนธตางกน 4 แบบทเกดจากยน 2 ค

เซลลสบพนธท

เกดขนมยน

ตางกน 4 แบบ (AB) (aB) (Ab)

: :1 1 1

ยนจะถกถายทอดมายงลกหลาน

เมอเกดปฏสนธ การรวมตวของยน

จากพอและแมเปนไปอยางอสระ


ตวอยาง มะเขอเทศผลสแดง (R) ตนสง (T) ลกษณะเดน ผลสเหลอง (r) ตนเตย (t) ลกษณะดอย

ผสมพนธมะเขอเทศตนทมผลสแดงตนสงพนธทางเขาดวยกน จงหารปแบบของเซลลสบพนธ

ทเกดขน

วธท า ใชกฎแหงการรวมกลมอยางอสระ P (1) RrTt X (2) RrTt (ผลสแดงตนสงพนธทาง) (ผลสแดงตนสงพนธทาง)

เซลลสบพนธทเกดขนชนดท (1) (ผลสแดงตนสงพนธทาง) (1)

(ผลสแดงตนสงพนธทาง) (1)

การคดเซลลสบพนธทเกดขนชนดท (2)



เซลลสบพนธในสงมชวตชนดท (1) และ (2) เกดขนไดทงหมดชนดละ 4 แบบ เชนเดยวกน

T = RT

R

t = Rt

ขอสงเกต เซลลสบพนธทไดสามารถใชสตรการหาชนด เซลลสบพนธ คอ 2n (n คอ จ านวนคของ heterozygous gene)

ถายนม 2 ลกษณะหรอ 2 ค เราสามารถหาเซลลสบพนธได 4 แบบ ดงน

T = rT

r

t = rt T = RT

R

t = Rt T = RT

r

t = rt


การค านวณหาอตราสวนทางพนธศาสตร

การค านวณหาชนดและอตราสวนของจโนไทปและฟโนไทป

การสรางเปนตารางพนเนตต (punnett square)

การใชสตร

ชนดของจโนไทป = 3n

ชนดของฟโนไทป = 2n

เมอ n คอ จ านวนคาของยนทอยในสภาพ heterozygous

ขอควรจ า

ค าชแจง : ใหนกเรยนแสดงวธท าและตอบค าถามตามโจทยทก าหนด (5 คะแนน)

1. พชตนหนงม genotype AaBbDd จะสรางเซลลสบพนธทมยนตางกนไดกแบบ

(หาค าตอบวธท 1 (1 คะแนน) โดยใชสตร วธท 2 (1 คะแนน) แสดงวธท าโดยใช

กฎแหงการรวมกลมอยางอสระ) (2 คะแนน)

2. จากการทดลองของเมนเดลลกษณะทปรากฏในรน F2 แตกตางจากลกษณะทปรากฏในรน F1

อยางไร (1 คะแนน)

3. จากกฎขอท 1 ของเมนเดล ยนจะแยกจากกนเมอเกดการสรางเซลลสบพนธ จงอธบาย (1คะแนน)

4. การทดลองของเมนเดล ในรน F2 ถาเกดการปฏสนธระหวาง Aa X Aa นกเรยนสามารถอธบาย

ตามกฎขอท 2 ของเมนเดลไดอยางไร (1 คะแนน)

กจกรรมฝกท 2.2 กฎเมนเดล

จดประสงค 1. วเคราะห อภปราย อธบาย และสรปกฎเมนเดล 2. สามารถน ากฎของความนาจะเปนประยกตใชกบการทดลองของเมนเดล


ตวอยาง สนขเพศผขนสด า (R) พนธแท ผสมกบสนขเพศเมยขนสขาว (r) จะไดลกทม จโนไทปและฟโนไทปเปนอยางไรบาง (ท าเปนตารางพนเนตต) ตารางพนเนตต

(ตารางท 1) R

(ตารางท 2) R

(ตารางท 3) r

(ตารางท 5) Rr


(ตารางท 4) r



อธบายวธการท าโจทยพนธกรรมแบบตารางพนเนตต (ดตามสและทศทางของลกศร) 1. สรางตารางตามจ านวนเซลลสบพนธทเกดขน โดยอาจใสเซลลสบพนธเพศผและ เพศเมยไวตามแนวนอนหรอแนวตงดงรปดานบน 2. ลกสนขทเกดขนตารางท 5 ไดจากเซลลสบพนธตารางท 1 กบตารางท 3 ดงลกศรสเขยว จโนไทป คอ Rr 3. ลกสนขทเกดขนตารางท 6 ไดจากเซลลสบพนธตารางท 2 กบตารางท 3 ดงลกศรสสม จโนไทป คอ Rr 4. ลกสนขทเกดขนตารางท 7 ไดจากเซลลสบพนธตารางท 1 กบตารางท 4 ดงลกศรสน าเงน จโนไทป คอ Rr 5. ลกสนขทเกดขนตารางท 8 ไดจากเซลลสบพนธตารางท 2 กบตารางท 4 ดงลกศรสมวง จโนไทป คอ Rr

ลกสนขทเกดจะมฟโนไทปเปนสด าทงหมด

เพศผ RR เพศเมย rr x P

เซลลสบพนธ R r R r

วธการสรางตารางพนเนตต (punnett squares หรอ checkerboard method) กรณยนลกษณะเดยว

เซลลสบพนธเพศผ

เซลลสบพนธเพศเมย


1. ก าหนดใหหนขนสด าเปนลกษณะเดน (B) หนขนสขาวเปนลกษณะดอย (b) เมอ

ผสมพนธหนคหนงสด าทเปนเฮเทอโรไซกสทงพอและแมพนธ จะไดลกทมลกษณะ

เปนอยางไรบาง (แสดงวธท าเปนตารางพนเนตต)

2. ก าหนดใหถวลนเตาเมลดกลม (R) เปนลกษณะเดน เมลดขรขระ (r) เปนลกษณะดอย

ผสมถวลนเตาเมลดกลมพนธทางกบเมลดขรขระ จะไดลกทมจโนไทปและฟโนไทป

อยางไรบาง (แสดงวธท าเปนตารางพนเนตต)


1. วธท า P Bb X Bb เซลลสบพนธ ตารางพนเนตต (เซลลสบพนธ)

B b

B

BB Bb

b

Bb bb

จะไดลกหนมขนสด าตอขนสขาวเปนอตราสวน 3 : 1


B b B b


R r rr

2. วธท า P Rr X rr เซลลสบพนธ ตารางพนเนตต


จะไดรนลกมจโนไทป ดงน Rr Rr rr rr เนองจากเมลดกลมเปนลกษณะเดนดงนน ฟโนไทปทเกดขน คอ เมลดกลมตอเมลดขรขระ 2 : 2

rพ

rพ

R

rพ

rพ

rพ

rพ

rพ

rพ

rพ

R R

มตงห –เดน

ผมหยก–เดน

ทวนความจ า

ลกษณะเดน

มลกยม-เดน

นวหวแมมอ

กระดกได-เดน

มวนลนได –เดน

หนงตาชนเดยว-เดน

r r rR





1. ผสมถวลนเตาเมลดกลมลกษณะเดน (R) ทเปนเฮเทอโรไซกสและเมลดขรขระ (r) จะไดลกรน F1

มจโนไทป ฟโนไทปและอตราสวนเทาใด (3 คะแนน)

วธท า P Rr X rr

เซลลสบพนธ (gametes)

จโนไทป F1 คอ Rr Rr rr rr

ฟโนไทป คอ Rr : rr เมลดกลม : เมลดขรขระ = 1 : 1

2. ผสมแมลงหวปกสน (d) ลกษณะดอยและแมลงหวปกยาว (D) ลกษณะเดนทเปนเฮเทอโรไซกส

จะไดลกรน F1 ทมจโนไทป ฟโนไทปและอตราสวนเทาใด (3 คะแนน)

วธท า แมลงหวปกยาวเฮเทอโรไซกส คอ Dd แมลงหวปกสน dd

รน P


จโนไทป F1 คอ Dd Dd dd dd

ฟโนไทป F1 คอ แมลงหวปกยาว : แมลงหวปกสน = 1 : 1

เฉลยกจกรรมฝกท 2.1 กฎของความนาจะเปน

r r r R

Dd dd X

D d d d


3. ในการผสมหนคหนง หนขนสด าเปนลกษณะเดน หนสขาวเปนลกษณะดอย ไดลกรน F1 เปนสด า

เฮเทอโรไซกสทงหมด ถาน าลกรน F1 ผสมกนเองจะไดลก F2 มจโนไทปและฟโนไทปเปนอยางไรบาง

(ก าหนดให หนขนสด าลกษณะเดน แทนดวย B หนขนสขาวลกษณะดอย แทนดวย b) (4 คะแนน)

วธท า

น าลก F1 ผสมกนเอง

ไดลกรน F1 เปนสด าเฮเทอโรไซกสทงหมด ดงนนรน P ตองเปนพนธแทเดน และพนธแทดอย

โจทย P BB X bb


จโนไทป F1 คอ Bb Bb Bb Bb

b b B B

F1 x F1 Bb X Bb


จโนไทป F2 คอ BB Bb Bb bb

ฟโนไทป คอ หนขนสด า : หนขนสขาว = 3 : 1

B b B b


1. พชตนหนงม genotype AaBbDd จะสรางเซลลสบพนธทมยนตางกนไดกแบบ

(หาค าตอบวธท 1 (1 คะแนน) โดยใชสตร วธท 2 (1 คะแนน) แสดงวธท าโดยใช

กฎแหงการรวมกลมอยางอสระ) (2 คะแนน)

วธท 1 ใชสตร AaBbDd มจ านวนคของยนทเปน heterozygous อย 3 แบบ

สตร ชนดเซลลสบพนธ = 2n (เมอ n คอจ านวนคของยนทเปน heterozygous = 3 = 23 = 8 วธท 2 ใชกฎแหงการรวมกลมอยางอสระ แยกเซลลสบพนธ

เฉลยกจกรรมฝกท 2.2 กฎเมนเดล

เซลลสบพนธตางกน 8 แบบ

B

b

D

d

D A

d

= ABD

= ABd

= AbD

= Abd

a

B

b

D

D

d

d

= aBD

= aBd

= abD

= abd


2. จากการทดลองของเมนเดลลกษณะทปรากฏในรน F2 แตกตางจากลกษณะทปรากฏในรน F1

อยางไร

ค าตอบ ในรน F2 ลกษณะทไมปรากฏในรน F1 จะมาปรากฏในรน F2 ซงลกษณะนเปน ลกษณะดอยในรน F1 ลกษณะเดนจะขมลกษณะดอยจนไมสามารถแสดงออกมาได

เรยกวา การขมสมบรณ ตอเมอมลกษณะดอยบนยนทงคจงแสดงใหเหนได 3. จากกฎขอท 1 ของเมนเดล ยนจะแยกจากกนเมอเกดการสรางเซลลสบพนธ จงอธบาย

ค าตอบ เมอเซลลเกดการสรางเซลลสบพนธจะเกดการแบงเซลลแบบไมโอซสซงการแบงเซลล แบบนจะท าใหโครโมโซมแยกออกจากกน ยนซงอยบนโครโมโซมกจะแยกออกจากกน อยางอสระ ท าใหลกษณะบางลกษณะปรากฏทลกคนหนงแตอาจไมปรากฏในลกอก คนหนงกได 4. จากการทดลองของเมนเดล ในรน F2 ถาเกดการปฏสนธระหวาง Aa X Aa นกเรยนสามารถ

อธบายตามกฎขอท 2 ของเมนเดลไดอยางไร

ค าตอบ ยน A เปนยนของสเปรม จะมโอกาสไปรวมกบยน A ของเซลลไข = 1

2 x 1

2 = 1

4

ยน A ของสเปรม มโอกาสไปรวมกบยน a ของเซลลไข = ( 1

2 x 1

2 ) + (

1

2 x 1

2 ) = 1

2

ยน a ของสเปรม มโอกาสไปรวมกบยน a ของเซลลไข = 1

2 x 1

2 = 1

4

ซงการรวมตวของยนเปนไปอยางอสระท าใหมโอกาสเกดไดทง 3 ลกษณะตามอตราสวน ทแตกตางกน


ขอท 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

ค าตอบ ข ค ข ง ค ข ค ง ก ก

เฉลยแบบทดสอบประเมนตนเองกอนเรยน ชดท 2 กฎเมนเดล


บรรณานกรม โครงการต าราวทยาศาสตรและคณตศาสตรมลนธ สอวน. (2547). ชววทยา 3. กรงเทพฯ : บรษทดานสทธาการพมพ จ ากด. ทมคณาจารยภาควชาชววทยามหาวทยาลยขอนแกน (แปล). (2551). ชววทยา เลม 1 (Biology : Concepts and Applications). กรงเทพฯ : บรษท เจเอสท พบลชชง จ ากด. ประดษฐ พงศทองค า. (2550). พนธศาสตร. พมพครงท 4. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ. ประสงค และจตเกษม หล าสะอาด. (2551). คมภรชววทยา ม.4-5-6 Entrance A-NET ฉบบสมบรณ. กรงเทพฯ : บรษทธนธชการพมพ จ ากด. ยพา ผลโภค และคณะ. (2546). หลกพนธศาสตร. สมาคมพนธศาสตรแหงประเทศไทย. กรงเทพฯ. วมล ขวญเกอ. (2548). เอกสารค าสอน 512201 พนธศาสตร เลม 1. ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร. วสทธ ใบไม. (2538). พนธศาสตร. ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดล. กรงเทพฯ. สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, สถาบน. (2556). คมอครรายวชาชววทยาเพมเตม เลม 4. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว. สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, สถาบน. คณะกรรมการการอดมศกษา, ส านกงาน และ คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, ส านกงาน. (2550-2554). เอกสารส าหรบผรบการอบรม ชววทยาหลกสตรท 3. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว. __________. (2556). หนงสอเรยนรายวชาชววทยาเพมเตม เลม 4. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภา ลาดพราว. Brooker, R.J. (2009). Genetics : analysis and principle. 3rd ed. Addison-Wesley. California, USA. Peter J. Russell. (1992). Genetics. 3 rd ed. United States : Harper Collins.

Documents

การถ่ายทอด ทางพันธุกรรมthaischool1.in.th/_files_school/73100213/workteacher/... · 2018-05-18 · 6. เตรียมและศึกษากิจกรรมที่