คมอคค 8^คมอ

คมอ การลด คดแยกและใชประโยชน

ขยะมลฝอย

ค าน า

สบเนองจากปจจบนปญหาเกยวกบขยะมลฝอย เปนมลพษทกอใหเกดผลกระทบตอคณภาพชวตและสงแวดลอมทงทางตรงและทางออม เปนเรองเรงดวนททกคนตองรวมมอรวมใจกนจดการโดยการลด คดแยกและน าขยะมลฝอยกลบมาใชประโยชนใหมากทสด อนจะสงผลใหปรมาณขยะมลฝอยลดลงในภาพรวมของประเทศ

บรษท ธนารกษพฒนาสนทรพย จ ากด (ธพส.) ในฐานะหนวยงานผรบผดชอบบรหารจดการศนยราชการฯ ไดตระหนกถงปญหาทเกดจากขยะมลฝอยของศนยราชการฯ จงไดจดท าคมอการลด คดแยกและใชประโยชนขยะมลฝอย เพอน าไปใชเปนแนวทางในการจดกจกรรมการลด คดแยกและการน าขยะมลฝอยกลบมาใชประโยชนเพอมงสเปาหมายในการลดปรมาณขยะมลฝอย ณ แหลงก าเนด

ธพส. หวงเปนอยางยงวาคมอฉบบนจะเปนประโยชนในการด าเนนการจดการขยะมลฝอยอนจะเปนการแกไขปญหาผลกระทบจากขยะมลฝอยตอประชาชนและสงแวดลอมได

บรษท ธนารกษพฒนาสนทรพย จ ากด สงหาคม 2556

สารบญ

วธชวยลดปรมาณขยะไดดวยแนวคด 5R 1

ประเภทขยะมลฝอย และการคดแยก ขยะยอยสลาย หรอ มลฝอยยอยสลาย 2 ขยะรไซเคล หรอ มลฝอยทยงใชได 3 ขยะทวไป หรอ มลฝอยทวไป 4 ขยะอนตราย หรอมลฝอยอนตราย 5

วธการคดแยกขยะมลฝอย 7

เอกสารอางอง 8

วธชวยลดปรมาณขยะไดดวยแนวคด 5R

R1 (Reduce) เปนการลดปรมาณขยะทอาจเกดขน เชน การลดปรมาณการใชบรรจภณฑ โดยเลอกใชสนคาทบรรจ

ในบรรจภณฑขนาดใหญแทนขนาดเลกการเลอกใชผลตภณฑทมความเปนพษตอสงแวดลอมนอยทสด

R2 (Reuse) เปนการน ามาใชใหมหรอเปนการใชซ า เชน น าขวดกาแฟมาใสน าตาล การใชกระดาษพมพทงสอง

หนา ซงเปนการพยายามใชสงของตางๆ หลายๆ ครงกอนทจะทงหรอเลอกใชของใหม

R3 (Repair) เปนการน ามาแกไข น าวสดหรออปกรณทช ารดเสยหายมาซอมใชใหม กอนทจะทงเปนขยะ

R4 (Recycle) การหมนเวยนกลบมาใช น าขยะมาแปรรป ตามกระบวนการของแตละประเภท เพอน ากลบมาใชใหม

R5 (Reject) การหลกเลยงการใชวสดทท าลายยาก หรอวสดทใชครงเดยวทง เชน โฟม ปฏเสธการใชผลตภณฑท

ยอยสลายยาก

(กรมควบคมมลพษ, ๒๕๕๐)

-1-

ประเภทขยะมลฝอย และการคดแยก

โดยทวไปแลวขยะแบงออกเปน 4 ประเภท ไดแก

1. ขยะยอยสลาย หรอ มลฝอยยอยสลาย คอ ขยะทเนาเสยและยอยสลายไดเรว สามารถน ามาหมกท าปยได เชน เศษผก เปลอกผลไม เศษอาหารใบไม เศษเนอสตว เปนตน แตไมรวมถงซากหรอเศษของพช ผก ผลไม หรอสตวทเกดจากการทดลองในหองปฏบตการ เปนตน

ถงรองรบมลฝอยยอยสลาย คอ ถงสเขยว

คดแยกใสถงสเขยว

-2-

2. ขยะรไซเคล หรอ มลฝอยทยงใชได คอ ของเสยบรรจภณฑหรอวสดเหลอใช ซงสามารถน ากลบมาใชประโยชนใหมได เชน แกว กระดาษกระปองเครองดม เศษพลาสตก เศษโลหะ อลมเนยม ยางรถยนต กลองเครองดมแบบ UHT เปนตน

คดแยกใสถงสเหลอง

ถงรองรบมลฝอยทยงใชได (รไซเคล) คอ ถงสเหลอง

-3-

3. ขยะทวไป หรอ มลฝอยทวไป คอ ขยะประเภทอนนอกเหนอจากขยะยอยสลาย ขยะรไซเคล และขยะอนตราย มลกษณะทยอยสลายยากและไมคมคาส าหรบการน ากลบมาใชประโยชนใหม เชน หอพลาสตกใสขนมถงพลาสตกบรรจผงซกฟอก พลาสตกหอลกอม ซองบะหมกงส าเรจรป ถงพลาสตกเปอนเศษอาหาร โฟมเปอนอาหาร ฟอยลเปอนอาหาร ซองหรอถงพลาสตกส าหรบบรรจเครองอปโภคดวยวธรดความรอน เปนตน

คดแยกใสถงส น าเงน

ถงรองรบมลฝอยทวไป คอ ถงสน าเงน

-4-

4. ขยะอนตราย หรอมลฝอยอนตราย คอ มลฝอยทปนเปอน หรอมองคประกอบของวตถดงตอไปน

1) วตถระเบดได 2) วตถไวไฟ 3) วตถออกไซดและวตถเปอรออกไซด 4) วตถมพษ 5) วตถทท าใหเกดโรค 6) วตถกมมนตรงส 7) วตถทกอใหเกดการเปลยนแปลงทางพนธกรรม 8) วตถกดกรอน 9) วตถทกอใหเกดการระคายเคอง

10) วตถอยางอนทอาจกอใหเกดผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมหรออาจท าใหเกดอนตรายแกบคคล สตว พชหรอทรพย เชน หลอดฟลออเรสเซนตถานไฟฉายหรอแบตเตอรโทรศพทเคลอนท ภาชนะทใชบรรจสารก าจดแมลงหรอวชพช กระปองสเปรยบรรจสหรอสารเคม เปนตน

วธงายๆ ทบงชวาผลตภณฑหรอภาชนะเปนขยะอนตราย

-5-

คดแยกใสถงสสม หรอ สเทา

ถงรองรบมลฝอยอนตราย คอ ถงสสม หรอ ถงสเทาฝาสม

-6-

วธการคดแยกขยะมลฝอย

ประเภท วธคดแยก การน าไปใชประโยชน ขยะอนทรย/ขยะยอยสลาย

- คดแยกอาหาร กงไม ใบไม ออกจากขยะอนๆ - จดหาภาชนะทมฝาปดเพอแยกเศษอาหาร ผก ผลไม

- รวบรวมเศษอาหารไวเลยงสตว - น าเศษผกผลไมและเศษอาหารไ ป ท า ข ย ะ ห อ ม ห ร อ น า ห ม กจลนทรย [EM] - เศษใบไมกงไม ผสมกบกากทไดจากการท าขยะหอมกลายเปนปบหมกอนทรย

ขยะรไซเคล

- แยกขยะรไซเคลทขายไดแตละประเภทให เป นระเบยบ เ พอส ะ ด ว ก ใ น ก า ร ห ย บ ใ ช ห ร อจ าหนาย

- รวบรวมมาเข ากจกรรมของชมชน เชน ธนาคารขยะแลกแตม ขยะแลกไข ธนาคารขยะผาปารไซเคล เปนตน - น ามาใชซ า โดยประยกต เปนอปกรณ ในบ าน เ ช น ขวดน าพลาสตกมาตด เ พอปลกตน ไม กระปองน าอดลมตดฝาใชเปนแกวน า ขวดแกว ขวดพลาสตกมาใสกาแฟ เคร อ งปร ง ต า งๆ หร อผงซกฟอกชนดเตมได ฯลฯ

ขยะอนตราย (ขยะพษ)

- แยกขยะอนตราย ออกจากขยะอนๆ โดยในการคดแยกตองระวงไมใหขยะอนตรายแตกหก หรอสารเคมทบรรจอยเขาสรางกาย

- ข ย ะ อ น ต ร า ย บ า ง ป ร ะ เ ภ ทสามารถน ากลบมาแปรรปใชใหมได เชน หลอดฟลออเรสเซนตแบบตรง แบตเตอรโทรศพทเคลอนท ถานชารจ เปนตน แตในปจจบนยงไมมมลคาพอทจะขายได

-7-

-8-

เอกสารอางอง

กรมสวสดการและคมครองแรงงาน. คมอการคดแยกขยะอนตรายในส านกงาน. กรงเทพมหานคร, 2554

กรมควบคมมลพษ. คมอแนวทางการลด คดแยก และใชประโยชนขยะมลฝอยส าหรบอาสาสมครพทกษ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมหมบาน. กรงเทพมหานคร, 2551

จดท าโดย ฝายบรหารอาคารและสถานท บรษท ธนารกษพฒนาสนทรพย จ ากด (ธพส.) โทร. 0-2142-2357 โทรสาร. 0-2143-8890

www.dad.co.th

-9-