JU SŠ “Nikola Tesla”TESLIĆ

http://www.msntesla.info/

Profesor: Boško Bijelac dipl. inž. maš.

4. KARAKTERISTKE REZNIH ALATA

Podjela reznih alata prema metodi obrade:

• Alati za obradu struganjem (strugarski noževi);

• Alati za obradu rendisanjem (noževi za rendisanje);

• Alati za bušenje (burgije);

• Alati za obradu glodanjem (glodala);

• Alati za obradu provlačenjem (provlakači);

• Alati za obradu brušenjem (tocila).

4.1. PODJELA REZNIH ALATA

Strugarski noževi

Tocila

Burgija

Provlakač

Glodalo

Prema vrsti alatnog materijala od koga su napravljeni rezne alate možemo podijeliti na:

alati od brzoreznog čelika; alati sa pločicama od tvrdog metala i dijamantski alati.

4.1. PODJELA REZNIH ALATA

Podjela reznih alata prema tipu konstrukcije:

• alati izrađeni iz jednog dijela;

• alati izrađeni sa zalemljenim ili zavarenim pločicama i

• alati izrađeni sa mehanički pričvršćenim pločicama.

4.1. PODJELA REZNIH ALATA

4.1. PODJELA REZNIH ALATA

4.2. GEOMETRIJA REZNIH ALATA

Položaj grudne i leđne površine reznog klina alata određen je osnovnom geometrijom alata, koja obuhvata tri ugla:

• leđni ugao α - ugao između leđne površine reznog klina alata i ravni rezanja,

• grudni ugao γ - ugao između grudne površine reznog klina alata i osnovne ravni i

• ugao klina β - ugao između grudne i leđne površine reznog klina alata.

4.2. GEOMETRIJA REZNIH ALATA

Materijali koji se primjenjuju za izradu reznih alata moraju da posjeduju sledeće osobine:

• veliku tvrdoću;• veliku otpornost na habanje;• dovoljnu čvrstoću i žilavost i• dobru obradivost pri rezanju.

Za izradu reznih alata se primjenjuju sledeći materijali:• alatni čelici;• tvrdi metali;• alatna keramika i • supertvrdi materijali.

4.3. MATERIJALI ZA REZNE ALATE

Na habanje u procesu rezanja utiču sledeći faktori:

• vrsta materijala alata i obratka;• režimi obrade;• sredstvo za hlađenje i podmazivanje;• temperatura rezanja;• krutost obradnog sistema i sl.

4.4. HABANJE I POSTOJANOST REZNIH ALATA

Proces habanja reznih alata negativno utiče na:

• kvalitet obrađenih dijelova;

• proizvodnost;• sile rezanja;• temperaturu rezanja;• krutost obradnog

sistema;• geometriju alata;• postojanost alata i sl.

4.4. HABANJE I POSTOJANOST REZNIH ALATA

Habanje reznih elemenata alata predstavlja gubitak rezne sposobnosti alata i rezultat je:

• plastičnog deformisanja reznog vrha alata;• krzanja, odlamanja ili razaranja reznog klina alata

i• habanja reznog klina alata.

4.4. HABANJE I POSTOJANOST REZNIH ALATA

Postojanost reznog alata predstavlja osobinu nekog alata da pri određenim režimima i uslovima obrade zadrži reznu sposobnost u nekom vremenu T, i predstavlja vremenski period rezanja alata između dva uzastopna oštrenja alata.

4.4. HABANJE I POSTOJANOST REZNIH ALATA